Hanzejaar in Deventer: Tentoonstellingen, een podwalk en een 'experience'

from Overijssel Toen en Nu Historisch Tijdschrift, juli 2023

by Overijssel Toen en Nu Historisch Tijdschrift

La Fleur van de Caap: een in slavernij geboren lijfknecht in Windesheim

Door: Anne van Geuns en Dinand Webbink

In 2023 bestaat het Hanzegenootschap 800 jaar en dat wordt in Overijssel en Gelderland uitbundig gevierd. Deventer heeft altijd een voorname plaats ingenomen in het Noord-Europese handelsnetwerk, vandaar dat de stad uitgebreid aandacht besteedt aan het jubileum met tentoonstellingen, podwalks en een heuse ‘experience’.

De Hanze

Deventer is een echte middeleeuwse stad. Toen Amsterdam en Rotterdam nog kleine dorpjes waren, hadden de Hanzesteden in het oosten van Nederland zich al ontwikkeld tot machtige handelscentra. Eén van de oorzaken: het krachtige Hanzenetwerk. De handel ging grotendeels over zee met de eerste vrachtschepen van de middeleeuwen, de koggen. Door samenwerking konden de Hanzesteden goedkoper werken en bovendien was het veiliger om in elkaars gezelschap te reizen vanwege piraten. Vanaf het jaar 1356 was de Hanze niet alleen meer een verbond van de handelslieden uit de steden, maar van de steden als geheel. De handelswaar bestond onder andere uit zout, vis (haring en stokvis), granen, hout, bier, wijn, laken, bijenwas en pelzen. De Hanze groeide uit tot een machtig netwerk van handelssteden in het gebied dat grenst aan de Noordzee en de Oostzee.

Museum De Waag

presenteert de tentoonstelling ‘Hanzestad Deventer: handelen in Europa’. Hierin wordt de rol van Deventer als internationale handelsstad in de middeleeuwen belicht. Aan de hand van opmerkelijke verhalen en spannende bodemvondsten ontdek je hoe de langeafstandshandel in de Hanzetijd werkte.

Kloppend hart

De Oude Mariakerk is het kloppend hart van het Hanzejaar in Deventer. Daar ervaar je een gratis multimediaal spektakel over de middeleeuwen in Deventer, de Hanze Experience. Beleef middeleeuws Deventer en dompel je onder in een sensationele belevenis rondom de Hanze. De Hanze Experience voert je in ruim een kwartier durend schouwspel mee over de IJssel, de levensader van Deventer en zet voet aan wal in de oude Hanzestad.

Podwalk

Er is nog meer te beleven bij de Mariakerk. Hier start de gratis Hanze podwalk, een aanrader voor elke liefhebber van pure geschiedenis en sfeervolle stadswandelingen. Gemeentelijk archeoloog Bart Vermeulen en dichteres Johanneke ter Stege nemen je mee op een wandeltocht door middeleeuws Deventer. Via de audiotour ontdek je aan de hand van spannende verhalen, bijzondere aanwijzingen en overblijfselen de historie van deze oermiddeleeuwse stad.

Via de audiotour ontdek je aan de hand van spannende verhalen, bijzondere aanwijzingen en overblijfselen de historie van deze oermiddeleeuwse stad.

De heilige Nicolaas

Van de Mariakerk is het een paar honderd meter lopen naar een ander middeleeuws juweeltje, de Broederenkerk. Hier is de tentoonstelling ‘De Heilige Nicolaas en de Hanze’ te zien. Deze expositie vertelt het verhaal van de heilige Nicolaas en zijn verering, in combinatie met het verhaal van de Hanze, haar steden en inwoners. Te zien zijn veertig historische afbeeldingen op groot formaat, aangevuld met enkele voorwerpen, zoals twee negentiende-eeuwse Nicolaasbeelden, een kazuifel met afbeelding van de heilige uit het einde van de vijftiende eeuw, en een met de hand geborduurd negentiende-eeuws altaarkleed van maar liefst 35 m2 met daarop een afbeelding van de Hanzestad Deventer.

Te zien zijn veertig historische afbeeldingen op groot formaat, aangevuld met enkele voorwerpen, zoals twee negentiende-eeuwse Nicolaasbeelden.

Geert Groote

De bekende Deventenaar Geert Groote leefde in de Hanzetijd. Hij kwam op voor mensen die niet meeprofiteerden van de welvaart. Geert zette zich af tegen de hoogmoed en hebzucht van de machthebbers en hielp de arme burger met onderdak, voedsel, gezondheidszorg en educatie. In het Geert Groote Huis wordt in de tentoonstelling ‘Geert Groote en de Kloof, kansenongelijkheid van Hanze tot nu’ verteld over de effecten van maatschappelijke kloven in rijkdom, macht, educatie, gezondheid en gender in de Hanzetijd. Daar tegenover wordt onze tijd gesteld: welke kloven kennen we nu in onze maatschappij? Wat is de oorsprong? Welke gevolgen hebben die kloven voor onze samenleving?

Een indrukwekkend kunstwerk van Gerhard Lentink plaatst de bezoeker in de kloof tussen twee mensbeelden. Daarna kan het interactieve klovenspel gespeeld worden.