Suara 45: Solidariteit zonder omwegen by MIssio

Suara

Stem van mensen wereldwijd

•

Missio België, Vorstlaan 199, 1160 Brussel

•

Afgiftekantoor: Antwerpen x P 508033

Driemaandelijkse informatiekrant van Missio

september – oktober – november

2011

Solidariteit zonder omwegen S olidariteit. Het ene moment is het een eerder hol begrip. Een andere keer word je erdoor getroffen en mondt het uit in concrete actie. Het houdt in elk geval in dat er een gevoel van verbondenheid is en dat je deze verbondenheid ook omzet in actie.

De nieuwe campagne van Missio stelt het thema ‘solidariteit’ centraal. Het is meteen ook de sleutel tot haar kerntaak: het organiseren van de wereldwijde solidariteit. Dit doet Missio vanuit haar eigenheid en vanuit het uitgebreide katholieke netwerk waarover ze beschikt. Tijdens de campagne ‘Solidariteit zonder omwegen’ ontdekken we eveneens het Midden-Oosten. Het is een regio die erg aanwezig is in de actualiteit, maar waar we al bij al weinig over weten. Waar en op welke manier (over)leven de christelijke gemeenschappen er? Hoe is het gesteld met de dialoog met de moslims die rondom hen leven? En op welke manier geven zij de solidariteit concreet vorm?

Missio engageert zich alvast om solidariteit concreet te maken. Om niet in een bocht rond de noden van mensen te wandelen, maar er iets aan te doen. Zonder omwegen.

Wie zich wil verdiepen in het thema ‘solidariteit’ zal een heel jaar lang bij ons terecht kunnen. In de volgende nummers van Suara zal het denken hierrond de rode draad vormen. Maar ook op de Missio-website en tijdens de talrijke activiteiten die we dit jaar organiseren.

D.R.

Campagneaffiche Tussen de mensen staan. Het is een eerste stap om te werken aan meer solidariteit. Daarom werkt Missio steeds met mensen op het terrein, die zelf de prioriteiten bepalen. Het beeld op de nieuwe campagne-affiche geeft dit weer. De foto toont Elie Haddad, de aartsbisschop van Libanon, die solidair de hand schudt met enkele vrouwen die opkomen voor vrede in de regio. Het is deze kracht die Missio zo sterk maakt: eerst luisteren naar wat er leeft, en daarna de actie.

Wil jij ook graag een affiche, om op te hangen op school, thuis of in de parochie? Bestel je affiche op www.missio.be of via info@missio.be en krijg onze campagne affiche thuis opgestuurd!

IN DIT NUMMER solidariteit zonder omwegen • Principes van solidair handelen • Getuigenis: christenen in het Midden-Oosten • Kinderen en jongeren in actie!

• Steun de Missio-projecten • De godsdiensten van het Midden-Oosten

Het prikbord • Column • Marcelo Barros op bezoek

Suara 2 Stem van mensen wereldwijd

Principes van solidair handelen O

Dialoog ntmoeting

Voor Missio zijn drie woorden belangrijk: ontmoeting, dialoog en solidariteit. Het gaat hierbij niet om een slogan, maar om drie werkwoorden die de uitdrukking zijn van onze zending als christen, waar ook ter wereld.

Christelijke solidariteit In het Nieuwe Testament zijn er vooral twee teksten die ons op pad zetten om de christelijke solidariteit goed te begrijpen. Er is de getuigenis in Handelingen 4,3236. Hier lezen we heel duidelijk dat er geen noodlijdende onder hen was, omdat allen die landerijen of huizen bezaten, deze verkochten en de opbrengst ervan meebrachten om aan de voeten van de apostelen neer te leggen. Aan ieder werd daarvan uitgedeeld naar zijn behoefte. Deze getuigenis zouden we zelfs het grondprincipe kunnen noemen van de hele Missio-werking. Maar daarnaast is er ook de parabel van de barmhartige Samaritaan (Lc 10,25-37) die ons toelaat om de juiste dynamiek van de christelijke solidariteit te verstaan. Een jood wordt van zijn bezittingen beroofd en kreupel geslagen achtergelaten. Zowel de priester als de rechtsgeleerde lopen er in een boog omheen. Enkel een Samaritaan, een voor de joden goddeloze vreemde, ontfermt zich over deze gekwetste, voor dood achtergelaten jood. De religieuze en juridische leiders vinden allerlei regels in hun vak om die lijdende man, van hun eigen volk nog wel, niet vooruit te moeten helpen. Maar een vreemde - en zelfs door de overvallen jood te mijden Samaritaan - helpt zijn tegenstander vooruit. In dit verhaal vinden we vooreerst de dynamiek van onze Missio-werking terug. Er is de onverwachte ontmoeting tussen de jood en Samaritaan. Tussen beiden ontstaat er een bepaalde vorm van dialoog tussen de pijn, die om aandacht vraagt en de interesse voor het overkomen leed. Een wisselwerking die uitmondt in een solidair handelen, waarbij de ene daadwerkelijk alles doet om de pijn van de andere te verzachten.

Omgekeerde volgorde De parabel van de barmhartige Samaritaan brengt ons bij de vraag naar wie onze solidariteit moet uitgaan. Naar wie is ze gericht? Wat betekent het solidair te zijn? Hoe moeten we de solidariteit zien binnen de navolging van Christus? Uiteindelijk gaat het om het beantwoorden van de vraag wie mijn naaste is. In ons Westers denken is het vanzelfsprekend dat de solidariteit ontstaat vanuit de persoon die zich op één of andere manier wil engageren naar iemand of een groep mensen toe, die het niet zo goed hebben als hijzelf. In

“De oproep van de concrete en aan wezige andere kan ik niet ontwijken, wel het antwoord op deze oproep. Ik ben degene die in concrete situ aties opgeroepen wordt om de noodlijdende nabij te zijn”.

ons denken gaat het er vooral om dat ik er een goed gevoel aan overhoud iemand geholpen te hebben. In zijn verhaal van de barmhartige Samaritaan keert Jezus de volgorde helemaal om. Hij haalt drie mensen ten tonele die met de gewonde jood geconfronteerd worden. Alle drie zijn op weg om bepaalde taken in hun leven te vervullen. De ene heeft in de religie zijn zingeving gevonden. De andere ziet alle heil in de wetgeving. Een Samaritaan is op reis, wellicht op zoek naar een beter bestaan. Ieder van hen probeert zijn levensdroom vervuld te zien. Het is een universeel gegeven dat elke mens op zoek is naar wat hem gelukkig kan maken. Aan deze zoektocht is er niets verkeerds. Net zoals de drie personages zoeken ook wij om ons binnen ons bestaan te realiseren.

Dialogue

Rencontre Solidarité

Maar hun zoektocht naar zelfrealisatie wordt doorbroken door de ontmoeting met een slachtoffer van een overval. De andere die ze ontmoeten dreigt al hun plannen te dwarsbomen. Ze zitten verveeld met het feit dat ze geconfronteerd worden met de ellende van de neergeslagen jood. Moest die nu echt juist op hun weg liggen? Vandaag is het een slachtoffer van rovers die de andere is die het geplande leven ondersteboven haalt, morgen kan het een andere zijn die mij uitnodigt om mijn plannen te veranderen. Maar steeds komen we die andere op onze weg tegen. Deze andere spreekt me aan door me recht in de ogen te kijken. We kunnen zijn blik en woord niet negeren. Door de aanwezigheid van die ander word ik gedwongen om te aanvaarden dat ik niet de enige ben die zichzelf wil gerealiseerd zien. Ik ben niet de enige die op zoek is naar een gelukzalig bestaan. De andere dringt mijn bestaan binnen en geeft me de kans om al mijn eigen plannen en dromen te herzien. Ik ben dan niet meer degene die al mijn activiteiten zelf richting geeft, maar ook degene die zich kan openen voor de plannen van de andere. In de ontmoeting en dialoog met de andere geef ik aan de andere een plaats binnen mijn leven.

Verantwoordelijkheid

Gedurende de afgelopen jaren legden we de nadruk op het ontmoeten en de dialoog. In dit nieuwe campagnejaar richten we de schijnwerpers op de ‘solidariteit’. Wat betekent het voor ons christenen om ons solidair op te stellen? Met wie willen we solidair zijn? Welke zijn de fundamenten van deze solidariteit? Waar vinden we binnen de Schrift woorden die ons tot solidariteit uitnodigen? Op deze vragen willen we dit jaar naar concrete antwoorden zoeken, geen vrijblijvende antwoorden, maar antwoorden die bergen verzetten, antwoorden die bijdragen tot de uitbouw van het ‘Rijk Gods’: onze specifieke missie.

Solidariteit

Michel Coppin

De aanwezigheid van de achtergelaten jood raakt de priester, de leviet en de Samaritaan tot in hun diepste wezen. De berooide man openbaart hen zijn kwetsbaarheid en ellende. Zij kunnen tegenover hem geen neutrale positie innemen. De grenzen van het slachtoffer roepen de voorbijgangers

op te handelen. Ze worden verplicht een standpunt te nemen tegenover zijn levensbedreigende situatie. We kunnen de andere volledig negeren en voor dood achterlaten of we kunnen onze eigen plannen volledig in vraag laten stellen door de oproep die van de ander uitgaat om in zijn leven ernstig genomen te worden. Ik kan de andere volledig uitschakelen of de hoeder van mijn broeder worden. In dit geval gaat het initiatief niet uit van mezelf maar is het de ander die door zijn begrensdheid een beroep doet op mijn hulp. De pijn van de berooide jood stelt de drie voorbijgangers de vraag in alle vrijheid hun verantwoordelijkheid op te nemen. In dit Bijbelverhaal wordt liefde een gebod. Liefde komt niet voort uit een gevoel, een zich aangetrokken voelen of het hebben van een sympathie voor iemand. Liefde is de opdracht die ik van de ander krijg om de ander in zijn anders-zijn te respecteren, hem tegemoet te treden en vooruit te helpen omdat de ander er gewoon recht op heeft. De ander wil als doel geliefd worden, niet als middel. Solidair zijn met de ander baseert zich niet op een subjectief gevoel maar op een objectieve oproep om de andere niet in je bestaan te negeren. De priester en de leviet worden door de ellende van de voor dood achtergelatene wel geraakt, maar ze gaan er met een boog omheen. Ze ontwijken de oproep. De Samaritaan daarentegen solidariseert zich met de gewonde man en draagt er zorg voor. Zijn antwoord is een positief handelen. Hij neemt zijn verantwoordelijkheid op, omdat hij zich hiertoe verplicht voelt. De anderen ontwijken hun verantwoordelijkheid, omdat ze de kans krijgen deze te ontglippen. Solidariteit is een plicht, waar ik me niet aan kan ontrekken, maar je kan deze wel naast je neerleggen. Solidariteit heeft in die zin niets te maken met subjectieve voorkeuren of gevoelens. De oproep van de concrete en aanwezige andere kan ik niet ontwijken, wel het antwoord op deze oproep. Ik ben degene die in concrete situaties opgeroepen wordt om de noodlijdende nabij te zijn. Ik kan hierbij in vrijheid antwoorden, maar neem nooit in vrijheid het initiatief, dat steeds van de andere uitgaat, die mij oproept vrij te antwoorden. Ik kan al dan niet gehoor geven aan de oproep van de ander. Mijn vrijheid is in die zin steeds een vrijheid in gehoorzaamheid. Ik neem niet het initiatief van deze gehoorzaamheid, maar wordt er toe opgevorderd door een ander die wel de initiatiefnemer is. Ik ben degene die er voor kiest om op deze wijze mijn verantwoordelijkheid op te nemen. Het al dan niet beantwoorden van de oproep tekent mijn hele leven, omdat het om een grondhouding gaat.

Fundamentele optie De parabel van de barmhartige Samaritaan is geen verhaal over hoe ik mijn eigen bestaan moet ontplooien. Het gaat niet over mijn zelfrealisatie als iemand die goede gevoelens koestert naar de andere. Het gaat er veeleer over of ik mijn ver-

Suara 3 Stem van mensen wereldwijd

“Solidair zijn is zijn naaste beminnen met alles wat men heeft en kan.” pen. De solidariteit met de ander moet zich dus ook concretiseren in werk en financies. Solidair zijn is zijn naaste beminnen met alles wat men heeft en kan. In die zin is de barmhartige Samaritaan een concreet voorbeeld. Hij verzorgt en transporteert de uitgeschudde man en maakt financies vrij voor de verdere opvang. In die zin zet hij zijn eigen leven en mogelijkheden op het spel.

Solidair met de christenen in het Midden-Oosten

antwoordelijkheid tegenover de ander wel ernstig neem. Sticht ik goed of kwaad tegenover hem? Laat ik zijn bestaan in mijn bestaan binnen en dit als fundamentele optie? Maak ik het de andere mogelijk om ook te groeien door mij voor hem verantwoordelijk te weten, mij onvoorwaardelijk beschikbaar te stellen? Het gebod om mij te laten raken door het lijden van de ander en deze ander niet aan zichzelf over te laten, zorgt ervoor dat er een beweging ontstaat van mij naar de ander, een bewogenheid die mij uitnodigt om de ander te dragen en bij te staan. Ik word ertoe bewogen mij met de ander solidair op te stellen. De Samaritaan werd door medelijden bewogen. Zijn zelfaanbieding kunnen we niet beter omschrijven dan als barmhartigheid. De vraag van de farizeeër wie zijn naaste is, wordt door Christus helemaal omgedraaid. De vraag naar een statische legalistische definiëring wordt door Hem omgebogen naar een dynamische vraagstelling die om een handelen vraagt. Jezus vraagt nu wie van deze drie de naaste lijkt te zijn van het slachtoffer van een roofoverval. Wie is het subject van de naastenliefde, in plaats van wie de ontvanger ervan is. Wie is degene die de naastenliefde in concrete daden omzet? Juist hij die door de farizeeërs werd beschouwd als een te mijden vreemdeling, zondaar, goddeloze en vijand is degene die zich tot naaste maakt van de achtergelaten jood. Het verlangen om de andere met barmhartigheid te bejegenen is een volstrekt onbaatzuchtig verlangen om zich in te zetten voor het welzijn van de ander. Het gaat om een houding in nederigheid,

Materiele hulp

zijn wonden en verbindt ze. Daarna tilt hij hem op zijn eigen rijdier, brengt hem naar de herberg en zorgt voor hem. De volgende morgen neemt hij twee denariën, geeft ze aan de waard en vraagt hem voor hem te zorgen met de belofte bij zijn terugkeer de bijkomende kosten te vergoeden. Alles wat de Samaritaan aan mogelijkheden bezit, zet hij in om dit slachtoffer te vooruit te helpen: zijn kennis rondom het ontsmetten van wonden, zijn rijdier en de nodige financies voor de verdere opvolging. Datgene wat hij aanvankelijk bezit om zijn eigen levensplannen te ontplooien worden nu ten dienste van de berooide man ingezet. De zelfontplooiing staat nu in functie van de ander. Mijn kennen, kunnen en mijn (financiële) middelen staan nu ter beschikking van de andere.

Solidariteit voltrekt zich niet enkel spiritueel maar ook materieel. De Samaritaan gaat naar de gewonde, giet olie en wijn op

Het is zelfs zo dat ik mijn talenten en mogelijkheden verder moet ontplooien om de andere nog beter vooruit te kunnen hel-

waarbij we er niet op uit zijn om onszelf te realiseren, niet uitkijken naar dankbaarheid en erkenning. We doen het ook niet omwille van ons eigen zieleheil of om het eeuwige leven te winnen. Het gaat om het opnemen van het lot van de ander, waarbij men zichzelf verloochent. Men vindt het de moeite waard om zelfs zijn eigen leven voor de ander op het spel te zetten. Het gaat hier om een dynamiek waarbij we hoe meer we onze verantwoordelijkheid voor de ander opnemen, des te meer we zelf groeien in deze verantwoordelijkheid. Solidariteit wordt dan in de context van de parabel van de barmhartige Samaritaan de verantwoordelijkheid door en voor de andere.

“Maar steeds komen we die andere op onze weg tegen. Deze andere spreekt me aan door me recht in de ogen te kijken. We kunnen zijn blik en woord niet negeren. Door de aanwezigheid van die ander word ik gedwongen om te aanvaarden dat ik niet de enige ben die zichzelf wil gerealiseerd zien”.

Christelijke solidariteit moet steeds binnen de evangelische context van het geloof begrepen worden. Christelijke solidariteit heeft wezenlijk met de liefde van en tot God te maken. Naastenliefde getuigt enerzijds van een authentiek geloof en getuigt anderzijds van God zelf, meer concreet van zijn liefde tot mensen. Geloof zonder werken is geen geloof. Wie in God gelooft laat dit ook zien in zijn liefdevolle verhouding tot de ander. De evangelies zijn hierin duidelijk. Wie God wil loven, maar niet in vrede leeft of aandacht heeft voor zijn naaste leeft niet met God verbonden. Jezus’ kritiek op de eredienst zonder barmhartigheid van de farizeeërs spreekt hierbij boekdelen. “Als iemand zegt dat hij God liefheeft, terwijl hij zijn broeder haat, is hij een leugenaar. Want als hij zijn broeder die hij ziet niet liefheeft, kan hij God niet liefhebben die hij nooit gezien heeft. Dit gebod hebben wij dan ook van Hem gekregen: wie God liefheeft moet ook zijn broeder liefhebben” (1 Joh 2,43; 4,19-21).

Navolging Solidair zijn met de naaste getuigt ook van God zelf. In de mate dat de gelovige zijn naaste liefheeft, geeft hij ook getuigenis van de liefde van God. In die naastenliefde openbaart hij dat het wezen van God zelf die liefde is. Doorheen de concrete praktijk van de solidariteit realiseert en verwijst de christen naar Gods menslievendheid en bevrijdend heilshandelen. Doorheen zijn handelen openbaart hij niet alleen de liefde van God maar nodigt hij ook de niet-gelovigen uit om God in zijn ware gedaante te leren kennen. God is één en al solidair met de mensen. Concrete solidariteit nodigt bovendien uit tot navolging. Solidariteit uit zich dan in concrete goede werken, waarbij de christen getuigenis aflegt van Gods oneindige solidaire passie voor de mens, waardoor deze ook aantrekkelijk wordt en tot navolging aanzet. P. Michel Coppin, sds Directeur Missio België

Suara 4 Stem van mensen wereldwijd

Dialoog Ontmoeting

De christenen in het Midden-Oosten niet zonder belang wanneer onze kerk in de huidige wereld geroepen is te werken aan een nieuwe vorm van aanwezigheid en getuigenis in de cultuur van vandaag. Een ander kenmerk van deze kerken is dat ze eeuwenlang als een minderheid temidden van een moslimmeerderheid hebben geleefd. Enerzijds vertegenwoordigt deze lange coëxistentie een rijke ervaring die vandaag ook iets tot de kerken in het Westen te zeggen heeft, nu die ook geroepen zijn om met moslims samen te leven. Maar we mogen toch niet vergeten dat die coëxistentie in het Oosten goede en minder goede periodes heeft gekend. De huidige situatie kunnen we als een van de minder goede tijden beschouwen.

Frans Bouwen is als Vlaamse Witte Pater al jarenlang werkzaam in Jeruzalem. Hij kan ons dus van binnenuit meer vertellen over de situatie van het Midden-Oosten en hoe die een invloed heeft op de christenen daar. Suara interviewde hem en het resultaat is een eerlijk, boeiend getuigenis.

Solidariteit

Dialogue

U leeft reeds meer dan 40 jaar in Jeruzalem. Hoe bent u daar terechtgekomen? Wat heeft u daartoe gedreven?

Rencontre

Ik behoor tot de Sociëteit van de Missionarissen van Afrika, ook Witte Paters geheten. Bij mijn priesterwijding in 1963 hebben mijn oversten mij gevraagd me voor te bereiden op een apostolaat in Jeruzalem. Ze hebben me de mogelijkheid gegeven me daarop voor te bereiden door de orthodoxe en oosterse theologie en de Arabische taal en islam te bestuderen, in Rome en Athene. Zo ben ik in 1969 in Jeruzalem neergestreken en ik verblijf er nog steeds. Vanaf het begin heb ik met enthousiasme die oriëntatie aanvaard en ik heb er nog geen minuut spijt van gehad. Mijn inzet voor de eenheid van de christenen is de drijfveer van mijn leven en mijn werk, samen met de dialoog met de moslims. Het is ook een zeer boeiend werk op het gebied van rechtvaardigheid en vrede.

Kan u in het kort de huidige levensomstandigheden van deze christenen beschrijven?

Solidarité

Inderdaad, de laatste maanden en jaren hebben zich vele belangrijke en onvoorziene gebeurtenissen afgespeeld in het Midden-Oosten: oorlog in Irak en Afghanistan, revolutie in Egypte, onrusten en bloedige repressie in Syrië, en zo meer. Het is nog onmogelijk om nu te zien wat de uiteindelijke weerslag ervan zal zijn op de politieke situatie of op de situatie van de christelijke gemeenschappen die er leven en die onvermijdelijk in deze omwentelingen worden meegesleept. Hun tegenwoordigheid is er op dit ogenblik niet gemakkelijker door geworden. Soms wordt er zelfs gezegd en geschreven dat de christenen in dat deel van de wereld tegenwoordig vervolgd worden. Het is een feit dat hun situatie op vele plaatsen moeilijk is geworden en soms zelfs kritiek, zozeer dat sommigen zich afvragen of de christenen in dat deel van de wereld nog een toekomst hebben. Het is omwille van de ernst van die situatie, dat paus Benedictus XVI in oktober 2010 een speciale vergadering, een synode, van al de katholieke

De laatste maanden heeft het MiddenOosten veel in het nieuws gestaan, met positieve en negatieve gebeurtenissen. Vaak is er dan ook sprake geweest van de christenen die in dat deel van de wereld leven. Wat is uw commentaar daarop? bisschoppen van het Midden-Oosten, ongeveer 180, heeft samengeroepen in Rome. Ik heb er persoonlijk als expert aan deel genomen. Deze synode heeft de situatie van de kerken in die streek grondig geëvalueerd, heeft een nieuw gevoel van solidariteit geschapen tussen de kerken ter plaatse en heeft enkele fundamentele oriëntaties uitgestippeld voor de toekomst. De kerken in het Midden-Oosten staan nu voor de immense taak die oriëntaties in de praktijk om te zetten. Daartoe moeten ze hun onderlinge samenwerking versterken en rekenen ze ook op de solidariteit van hun zusters en broeders in het geloof in de wereldkerk. Kan u in het kort beschrijven wie deze christenen in het Midden-Oosten zijn? De christelijke kerken en gemeenschappen in het Midden-Oosten zijn bijna allemaal gesticht in de eerste of de tweede eeuw. In Noord-Europa is het evangelie slechts vele eeuwen later toegekomen. Daarbij moe-

ten we erkennen dat het evangelie vanuit het Midden-Oosten is vertrokken, waar de geschiedenis van de Bijbel zich heeft afgespeeld en waar Jezus heeft geleefd, het evangelie heeft verkondigd en er zijn leven voor gegeven heeft. De kerken in Europa hebben het evangelie ontvangen van die kerken in het Oosten, die dus in zekere zin hun moederkerken zijn. We mogen dit niet vergeten wanneer we iets van deze kerken te zien of te beleven krijgen. Het Midden-Oosten wordt tevens gekenmerkt door de aanwezigheid van meerdere en zeer verschillende kerken, iets wat soms moeilijk verstaanbaar of zelfs verwarrend is voor de christenen in het Westen. Op zich is dit een grote rijkdom, want het is het levende bewijs dat het evangelie wortels heeft kunnen schieten in vele oude en rijke beschavingen of culturen: de Aramese of Syrische, de Griekse, de Egyptische culturen, enz. In elke van deze culturele werelden heeft de christelijke boodschap een eigen persoonlijkheid ontwikkeld in liturgie, theologie en spiritualiteit. Dit is

Er wordt veel gesproken over het steeds kleiner wordende aantal christenen dat in dit gebied aanwezig is, ten gevolge van hun constante emigratie naar Europa, Amerika of Australië, op zoek naar betere levensvoorwaarden, vooral op sociaal en economisch gebied. De christenen vormen nu nog slechts 1 tot 2 procent van de bevolking in het Heilig Land, minder dan 5 procent in Irak, en 6 tot 8 procent in Syrië en Egypte. Als die emigratie voortduurt aan hetzelfde ritme, dan bestaat er een reëel gevaar dat de christenen in de toekomst uit het Midden-Oosten zouden verdwijnen. Dat zou op de eerste plaats een groot verlies zijn voor de kerken zelf: het zou zeer spijtig zijn moesten er geen christenen overblijven in de streek waar alles begonnen is. Het zou ook een verlies zijn voor de moslims van het Midden-Oosten, want de christenen zijn daar een beetje een zaadje van vrijheid, openheid en verdraagzaamheid, en zonder christenen zou het Midden-Oosten veel armer worden op alle gebieden. De meest klaarziende moslims zeggen dit openlijk. Vandaar de vraag: Wat zijn de redenen van die emigratie? Wat kan daaraan veranderd worden? De eerste en voornaamste redenen zijn sociaal, economisch en politiek. Het Midden-Oosten slaagt er maar niet in economisch van de grond te komen, werkgelegenheid en toekomstmogelijkheden te verschaffen aan zijn bevolking. Politiek gezien zijn de regimes soms ook autoritair en repressief. Onze christenen vergelijken dan hun situatie met wat ze kennen van het Westen, want bijna elke christelijke familie heeft reeds een aantal leden die in Europa of Amerika verblijven. Dan is de bekoring groot om elders een beter leven te gaan zoeken, vooral voor de kinderen. De eerste reden waarom de christenen uitwijken is dus niet dat ze door de moslims zouden vervolgd worden. Het is belangrijk dit te weten en te zeggen. Soms wordt dit beweerd, maar dat moeten we steeds zien in het kader van de plaatselijke omstan-

Suara 5 Stem van mensen wereldwijd

digheden. Het is waar dat er vandaag christenen worden gedood in het MiddenOosten, net omdat ze christenen zijn. Er is dus ook vervolging. Maar het is belangrijk te zien in hoeverre dit juist is, waarom en door wie het gebeurt. We mogen niet alle moslims zonder onderscheid en ook niet de islam op zich er verantwoordelijk voor stellen.

Frans Bouwen

De hele toestand is nauw verbonden met de politieke situatie in dat gebied, en meer concreet met de instabiliteit of onzekerheid die thans heerst in bijna het hele Midden-Oosten. Die situatie is een

vruchtbare bodem voor de ontwikkeling van alle soorten extremismen en fanatismen, politiek en religieus. Die fanatieke groepen nemen dan gemakkelijk wraak op de zwakste groepen, en daar horen de christenen bij, die ten onrechte vaak met het Westen worden geïdentificeerd. Deze situatie is zeer ingewikkeld en verschilt grondig van het ene land tot het andere. Maar men kan zeggen dat een belangrijke factor daarin het feit is dat de problemen tussen de Staat van Israël en de Arabische wereld geen oplossing vinden. Een ware vrede in het Midden-Oosten is een noodzakelijke voorwaarde voor de toekomst van de christelijke minderheid in dat gebied. Spijtig genoeg is die vrede nog niet in zicht voor een nabije toekomst. Wat kunnen wij hier in ons land voor de christenen in het Midden-Oosten doen? Aan de politieke situatie kunt u persoonlijk niet veel veranderen, maar u kunt het bij gelegen-heid onder de aandacht van uw politici brengen en hen zeggen dat er dringend iets moet gedaan worden om een

oplossing te vinden en dat dit evenzeer in het belang van het Westen is. In de eerste plaats is het belangrijk het bestaan van deze christenen beter te leren kennen en zich tevens bij hun lot betrokken te voelen. Onze christenen in het Midden-Oosten voelen zich vaak vergeten door het Westen. Daarom is het goed alle mogelijkheden te benutten om uw solidariteit te verdiepen en uit te drukken. Er zijn vele andere manieren waarop u kunt helpen. U kunt onze christenen helpen om ter plaatse te blijven en er samen met de moslims – en met de joden, in het Heilig Land – aan een meer open en meer rechtvaardige maatschappij te werken. In sommige omstandigheden is materiële of financiële hulp ook van groot belang, vooral in de onzekere situatie van vandaag: hulp aan projecten op gebied van gezondheidszorg in landen waar de ziekteverzekering nog niet ontwikkeld is, hulp aan de christelijke scholen die een grote rol spelen in de relaties met de moslims en in het verstevigen van de christelijke aanwezigheid, hulp aan projecten voor arbeidsvoorziening of voor het bouwen

van huizen, en zo meer. Het is niet nodig vele andere mogelijkheden op te noemen. U zult ze zelf wel vinden, indien u zich werkelijk betrokken voelt bij wat er in het Midden-Oosten gebeurt, en vooral met de aanwezigheid en de toekomst van de kleine en kwetsbare christelijke gemeenschappen in dat onzekere Midden-Oosten, een situatie die ook op uw leven in het Westen zijn weerslag heeft. En als u die betrokkenheid meedraagt in uw gebed en uw dagelijkse bezorgdheid, dan vindt u zeker de kans om te steunen en te helpen waar het mogelijk is. Immers, alle kerken en alle christenen, doorheen de hele wereld, hebben in zekere zin hun wortels in Jeruzalem en in het Midden-Oosten. Ilse Vandevenne

De bijzondere bisschoppensynode voor het Midden-Oosten Frans Bouwen spreekt tijdens het interview over de synode die paus Benedictus XVI in oktober 2010 heeft samengeroepen. Hierop werden alle katholieke bisschoppen van het Midden-Oosten uitgenodigd. Maar wat is een synode precies? En wat werd er besproken op die voor het Midden-Oosten? Een synode? Een synode is een vergadering met verantwoordelijken van plaatselijke kerkgemeenschappen. Hier gaat het om de bisschoppen van de landen uit het Midden-Oosten. De inhoud van een synode wordt doorgaans gebaseerd op vragen, die de deelnemers eerder ontvingen en waarop ze hun antwoorden doorgaven aan het voorbereidende team. Op basis daarvan wordt een werkdocument gemaakt, dat gebruikt wordt tijdens de synode zelf. Voor het Midden-Oosten? Op 19 september 2009 maakte paus Benedictus XVI, tijdens een vergadering met de patriarchen en grootaartsbisschoppen van het Oosten, bekend dat er een synode voor het Midden-Oosten zou plaatsvinden. Het onderwerp: ‘De katholieke kerk in het Midden-Oosten: gemeenschap en getuigenis. De menigte die het geloof had aangenomen was één van hart en één van ziel (Hnd 4,32)’. In december 2009 werd de eerste officiële aanzet voor de synode gegeven met de publicatie van het

voorbereidende document met de vragen aan de deelnemers. De uiteindelijke bisschoppensynode voor het Midden-Oosten vond plaats in Rome, van 10 tot en met 24 oktober 2010. Onder de deelnemers vinden we niet enkel de katholieke bisschoppen uit het Midden-Oosten, maar ook tal van experts en auditors, zoals ervaringsexperts, academici en leiders van andere christengemeenschappen in het Midden-Oosten. Onder het Midden-Oosten verstaan de synodevaders het gebied dat zich uitstrekt van Egypte tot Iran. Enkele gedachten van de synodevaders De christelijke verscheidenheid in het MiddenOosten vraagt om een goede dialoog tussen de verscheidene christelijke gemeenschappen. Allen zijn zij uit dezelfde wortels ontstaan en worden zijn geïnspireerd door de Geest. Bovendien vraagt de aanwezigheid van moslims in de regio om een interreligieuze dialoog. Paus Benedictus XVI zei eerder al dat deze dialoog ‘niet kan gereduceerd worden tot iets optioneels. Zij is immers een noodzaak van levensbelang, waarvan onze toekomst grotendeels afhangt.’ Een synode heeft in de eerste plaats een pastorale bekommernis. De bekommernis voor de christenen in het Midden-Oosten is des te groter, omdat het hier gaat om de regio waar het christendom is ontstaan. Moesten de christenen uit deze regio verdwijnen – door toedoen van vervolgingen of de

emigratie waarnaar Frans Bouwen verwijst – zou dit een groot verlies zijn voor het christendom. De synodevaders willen graag de christenen uit het Midden-Oosten bemoedigen. Evenzeer willen ze, samen met hen, werken aan de verantwoordelijkheid die de kerken in het Midden-Oosten hebben: ‘niet alleen het christelijk geloof bewaren in deze heilige gebieden, maar nog meer de geest van het evangelie in deze christelijke volken en hun relaties met de niet-christelijke behouden en de herinnering aan de oorsprong levend houden.’ Het Midden-Oosten blikt terug op een rijk verleden en hoopt op een vreedzame, samenlevende toekomst. Hoop, ondanks alles. Hoop, geworteld in God en aangevuurd door de Geest. De christenen van het Midden-Oosten blijven ook een rol spelen in de maatschappij, gezien ook zij ‘inheemse burgers zijn en zij daarom ten volle behoren tot de maatschappelijke structuur en de identiteit zelf van hun respectievelijke landen. Hun verdwijnen zou een verlies inhouden voor het pluralisme dat altijd de landen van het Midden-Oosten heeft gekenmerkt. (…) Ieder is op de één of de andere wijze betrokken bij de inzet voor het algemeen welzijn, in het voortdurend zoeken naar het welzijn van de ander, als was het dat van henzelf.’ Bovendien heeft de christen een ‘specifieke en onvervangbare bijdrage binnen de samenleving waarin hij leeft om deze te verrijken met de waarden van het evangelie.’ Catherine De Ryck

Suara 6 Stem van mensen wereldwijd

Kinderen en jongeren in actie! Missio vergeet de kinderen en jongeren niet tijdens de nieuwe campagne! Iedereen kan zijn steentje bijdragen voor een betere wereld. Jong én oud, arm en rijk, Noord en Zuid: we zijn allen onlosmakelijk met elkaar verbonden. En allemaal kunnen we iets betekenen voor een ander. Om deze campagne rond solidariteit ook naar de jongsten onder ons te vertalen, maakten we net als de vorige jaren twee boeiende en rijkgevulde dossiers gericht tot (begeleiders van) kinderen en jongeren. Ben jij tussen 6 en 12 jaar (voor het dossier voor kinderen) of tussen 13 en 18 jaar (voor het dossier voor jongeren) of ben jij leerkracht, catechist of groepsleider, dan zijn deze dossiers echt iets voor jou! We spitten het campagnethema ‘solidariteit’ uit en belichten hierbij de situatie van de christenen in het Midden-Oosten. Het dossier is rijk aan getuigenissen, informatie op maat, creatieve activiteiten en aanzetten tot spiritualiteit. Aan de hand van een uitgebreide voorstelling met foto’s en getuigenissen van het project – het Sociaal Centrum De Goede Herder in Jdeidet, Beiroet – hopen we de jonge garde aan te zetten tot concrete solidariteit met leeftijdsgenoten in moeilijke leefomstandigheden. Help jij Missio te helpen? Schaf het dossier dan nu alvast aan (3,5 euro) of help ons om het mee te promoten bij scholen in je buurt, (catechese)groepen en zo meer! Hoe meer actie, hoe meer solidariteitsprojecten we kunnen steunen. Van harte bedankt! A.W. Info: De dossiers voor kinderen en jongeren zijn te koop bij alle Missio-diensten of via www.missio.be

Symboolobjecten In het kader van de campagne ‘Solidariteit zonder omwegen’ verkoopt Missio twee symboolobjecten voor kinderen en jongeren. Een sleutelhanger met dromedaris is te koop aan 3,00 euro per stuk. Ideaal om dadelijk de link te maken met het Midden Oosten. Missio verkoopt ook kruisjes uit olijfhout. Ze zijn gemaakt door de christenen in Bethlehem. Het is een ideaal cadeau voor de eerste communie of het vormsel. Bestel ze alvast voor uw parochie! Info: Deze symboolobjecten zijn te koop bij alle Missio-diensten of via www.missio.be

Steun de Missio-projecten in het Midden-Oosten Missio steunt meerdere solidariteitsprojecten van de kerk in het Midden-Oosten. Hieronder geven we alvast vier concrete projecten weer waarvoor ook jij een bijdrage kan leveren. Vorming, opvang en spel in de wijk Jdeideh in Beiroet, Libanon In het centrum ‘De goede Herder’ in Beiroet kunnen 250 kinderen en jongeren uit de allerarmste gezinnen terecht. Hun levensomstandigheden zijn slecht: de huizen hebben dunne wanden, de daken lekken… Het leven in deze vochtige huizen zorgt voor veel gezondheidsproblemen. We zetten de belangrijkste diensten van dit centrum even op een rij: - Avondstudie: een 100-tal kinderen kan hier elke schooldag huiswerk maken. - Zaterdagactiviteiten: elke zaterdag komen 200 kinderen in verschillende leeftijdsgroepen samen om te spelen en educatieve activiteiten te volgen. Zo kunnen ze hun talenten ontwikkelen. Bovendien leren ze om in gemeenschap te leven, respect te hebben voor elkaars verschillen en uit te groeien tot burgers die bouwen aan een leefbare maatschappij. - Zomerkamp: elke zomer gaan deze kinderen op kamp. Zo kunnen ze even ontsnappen aan de drukte van de wijk. - Verder biedt het centrum ook cursussen voor vrouwen aan om hen bewust te maken van hun rechten en die van hun kinderen. Er is financiële hulp voor de allerarmste gezinnen en sociale, familiale en psychologische opvolging van de kinderen en hun ouders. Sinds het centrum enkele computers kreeg, kan men er ook computerlessen volgen.

Opvang kinderen in Aïn Saadé El Metn, Libanon In dit huis vangen zusters een zestigtal kinderen permanent op. Sommigen zijn weeskinderen, anderen komen uit gezinnen met financiële of familiale problemen. Daar hebben deze kinderen psychisch en moreel zwaar onder te lijden. De zusters onderhouden deze kinderen: zij dragen de kosten voor logement, voeding, school, kledij, medische kosten, activiteiten en hobby’s. Er zijn drie leerkrachten die zorgen voor avondstudie. Wanneer de kinderen terug uit het huis vertrekken worden zij goed opgevolgd. Zomerkampen in TellArbouche, Syrië De Zusters van Liefde zetten zich in TellArbouche, een dorp nabij de stad Hassaké, in voor kinderen en jongeren. Elk jaar organiseren zij een leuk zomerkamp. 125 kinderen tussen 4 en 14 jaar kunnen onbezorgd genieten van uitstapjes naar de stad en het zwembad. De activiteiten gaan van knutselactiviteiten tot sport. Zo zijn ze even weg van het geweld en de armoede van elke dag. Ook doorheen het jaar komen de kinderen samen. Ze doen dan allerlei leuke activiteiten, krijgen catechese en kunnen uit de bibliotheek boeken ontlenen. Met Kerstmis en met Nieuwjaar organiseren de zusters een groot feest en krijgen alle kinderen een leuk cadeau! Zo brengen ze wat meer kleur in het leven van de kinderen… Schoolproject in Bagdad, Irak In Bagdad steunt Missio verschillende asili (crèches of opvanghuizen). Vroeger kwamen er 750 kinderen naartoe, zo vertelt de bisschop van Bagdad ons. Maar veel christenen zijn gevlucht uit de stad of durven hun huizen niet meer uitkomen. Daarom komen er vandaag nog slechts 225 kinderen naar de asili. De armoede onder de christenen neemt toe, en dit is de reden waarom de kerk deze mensen zoveel mogelijk probeert te steunen. Dit doet ze met voedselbedelingen, transportmiddelen (voor de veiligheid verplaatsen de christenen zich meer en meer in groep), onderwijs, enz. Zo hopen ze een leegloop van christenen uit het land te voorkomen. Tip: Stort alvast jouw bijdrage voor meer soli dariteit met de christenen in het Midden-Oosten aan de hand van het overschrijvingsformulier bij deze Suara.

Suara 7 Stem van mensen wereldwijd

De godsdiensten van het Midden-Oosten

in het Midden-Oosten (vooral in Libanon en Syrië). Zij volgen de Byzantijnse ritus. - de Maronieten, die afkomstig zijn uit Libanon en hun naam ontleden aan St. Maron. Zij zijn met 800.000 en worden erg vereerd in hun land. Daarnaast wonen er ook één miljoen Maronieten in de diaspora. Zij belijden allen de Westerse vorm van de Syrische liturgie. - de katholieke Syriërs, dit zijn aanhangers van de Westerse Syrische liturgie. Zij zijn met zo’n 175.000.

Een mozaïek vol diversiteit en schoonheid Iedereen weet dat de drie grote monotheïstische godsdiensten – het jodendom, het christendom en de islam – ontstaan zijn in het Midden-Oosten. De Zonen van Abraham hebben allen een band met de heilige Plaatsen in deze regio en het is belangrijk dat eenieder er zich thuis kan voelen. Thans vinden wij er talrijke christelijke kerken, hoewel de overgrote meerderheid in de streek bestaat uit moslims en de joden vooral geconcentreerd zijn in de staat Israël.

Naast het rooms-katholicisme en het protestantisme als vertegenwoordigers van het christendom, verbaast de veelheid aan ‘Oosterse’ kerken. Omstreeks het jaar 40 van de christelijke tijdrekening - zogezegd in de nasleep van Pinksteren - hebben de volgelingen van Christus zich verspreid om op succesrijke wijze de goede Boodschap te gaan verkondigen aan de omwonenden van het Mediterraans bekken, in Mesopotamië en op het Arabisch schiereiland. Het is in deze eerste gemeenschappen dat het oorspronkelijke christendom zich ontwikkeld heeft met onder meer een hele reeks Kerkvaders zoals de heilige Ignatius van Antiochië, St. Clemens van Alexandrië, St. Origenes, St. Basilius van Caesarea en St. Gregorius van Nazianze. Men bewondert deze verscheidenheid, die getuigt van de universele aard van de evangelische boodschap uit meerdere culturen. Nadat de gemeenschappen zich verspreid hadden en het resultaat geworden waren van uiteenlopende contexten, zijn ze door de eeuwen heen rites en ook een liturgie gaan uitwerken waarnaar men verwijst met de termen ‘Oosters’ of ‘Byzantijns’, wat vergelijkbaar is met diegene die in WestEuropa ontstaan zijn en bestempeld worden als ‘Latijns’ of ‘Rooms’. Het grote schisma van 1054 heeft de breuk tussen de Oosterse en Westerse kerken bezegeld. Maar terwijl de rooms-katholieke

Op het vlak van religie is het Midden-Oosten geen dor woestijnlandschap

kerk zich op één gecentraliseerde wijze ontwikkelde, kon men toen al zeggen dat er ten oosten van Rome sprake was van kerken in het meervoud. Dit kwam doordat ze allen afhingen van een autonoom patriarch. Hun leiding was in handen van een college. Spiritueel zijn ze ook geëvolueerd naar een theologie die, veel meer dan de roomse, het drie-ene aspect van het christelijk geloof beklemtoont. Als gevolg van verschillende doctrinele twisten - waar we hier niet verder kunnen op ingaan - is er zich geleidelijk een breuklijn gaan aftekenen tussen de zogenaamd ‘orthodoxe’ kerken (die zich vervolgens verspreid hebben in Oostelijk Europa) en zij die op een of ander moment uit hun geschiedenis zich hebben willen onttrekken aan Rome. Daarom bestaan er heden in het Midden-Oosten Oosterse kerken met een verschillende ritus, al naargelang ze zich bekennen tot het orthodoxe geloof of het katholicisme.

Een groeiende diaspora Tot de orthodoxe kerken van het Oosten behoren onder andere: de Kopten, die vooral te vinden zijn in Egypte en terugvallen op het patriarchaat van Alexandrië (7 à 8 miljoen); de orthodoxe Armeniërs (5 miljoen); de Syriaken (800.000) die afhangen van het patriarchaat van Antiochië; en de orthodoxe Grieken (die afhangen van de patriarchaten van Alexandrië of Jeruzalem). De zogenaamd katholieke kerken volgens Oosterse ritus zijn ook opgedeeld in patriarchaten.

Het patriarchaat in Antiochië heeft: - de Grieks-Melkieten die met meer dan 2 miljoen gelovigen het talrijkst zijn ter wereld, doch nog maar 1/3 van hen leeft

“Laten we hopen dat deze bewustwording de impuls is voor een begin aan solidariteit, niet alleen onder christenen maar ook onder allen die belang hechten aan vrijheid van religieuze meningsuiting.”

Naast de grote verscheidenheid aan rites en benamingen is één van de opvallende kenmerken van dit overzicht het toenemend aantal volgelingen dat in de diaspora leeft. Ook al is hun keuze vaak economisch of politiek getint, ze wordt steeds vaker verantwoord vanuit hun moeilijkheden om in hun eigen land hun christelijk geloof te beleven. Dit fenomeen verontrust Westerse naties die hierdoor eindelijk geraakt worden door het lot van de christenen in welbepaalde hoofdzakelijk islamitische landen. Laten we hopen dat deze bewustwording de impuls is voor een begin van solidariteit, niet alleen onder christenen maar ook onder allen die belang hechten aan vrijheid van religieuze meningsuiting. Deze laatste mag immers niet louter bestaan uit de vrijheid al dan niet te geloven maar moet ook gezien worden als de vrijheid zijn godsdienst te belijden, zonder daarom het voorwerp te worden van allerlei soorten pesterijen.

Armelle Griffon

In het Oosten is er sprake van ‘kerken in het meervoud’

De vele gezichten van de christelijke kerken

Zowel binnen het jodendom alsook in de islam vinden we verschillende strekkingen, gaande van het meest hardnekkige fundamentalisme tot een open visie die de dialoog met de andere godsdiensten aanvaardt.

- de katholieke Chaldeeën hebben hun patriarchaat in Babylonië en hun hoofdzetel in Bagdad. Zij belijden een Oosterse Syrische liturgie en zijn met 1 miljoen namelijk in Iran, Syrië, Irak en Turkije; zij worden ook steeds talrijker in de diaspora. - de katholieke Kopten hebben hun patriarchaat in Alexandrië en tellen 250.000 volgelingen die voor een stuk in Egypte leven en voor de rest in de diaspora. Verder moeten ook nog de katholieke Armeniërs vernoemd worden die een eigen specifieke liturgie hebben en vooral in Armenië wonen, evenals in de landen van de voormalige Sovjetrepublieken en in Turkije.

Suara 8

J aa r ga n g 1 1

Stem van mensen wereldwijd

o f o l Co

Column

Vorig jaar koos Missio voor het thema van de dialoog, dit jaar gaan we op stap met dit van de solidariteit. In deze Suara heb ik geprobeerd weer te geven waarin de christelijke solidariteit bestaat. Hier zou ik met jullie willen nadenken over waarom Missio kiest voor de begrippen ‘ontmoeting, dialoog en solidariteit’. Vooreerst moet het voor ieder duidelijk zijn dat Missio zich voor haar werking laat leiden door de boodschap van het evangelie. Dit is een boodschap van bevrijding, van vrijheid, van hoop en nieuw leven. We ontmoeten er Christus die ons wil aanmoedigen om ons als instrument van Gods liefde in te zetten voor een betere samenleving, waar er plaats is voor menswaardigheid voor iedereen zonder uitzondering. In deze zending staan we niet alleen. De Vader staat ons hierin met zijn Geest bij. In gebed leven we met Hem verbonden. Voor Missio is het evangelie derhalve zowel start als doel. Een tweede reden waarom Missio voor deze kernbegrippen kiest vinden we rechtstreeks in het leven van Jezus Christus terug. Ontmoeting, dialoog en solidariteit drukken de dynamiek uit van het hele leven van Christus. Hij heeft heel wat toevallige ontmoetingen met allerhande mensen. Hij gaat ze niet uit de weg, maar treedt ermee in dialoog. Het is niet zomaar een babbel, maar een dialoog die iets teweeg brengt in beide levens. Er ontstaat ofwel een wederzijdse solidariteit of een totale verwerping.

Hoofdredactie: Kenny Frederickx Eindredactie: Catherine De Ryck Werkten mee aan dit nummer: Michel Coppin, Catherine De Ryck, Ilse Vandevenne, Sylvain Kalamba Nsapo, Armelle Griffon, Carla Ghekiere, Anneleen Wouters. Foto’s: Missio, Wereldmediatheek, Belga. Druk- en zetwerk: Halewijn Printing & Publishing Nationaal directeur: Michel Coppin V.U.: Michel Coppin, Vorstlaan 199, 1160 Brussel

Tenslotte kiest Missio voor deze woorden omdat ze werkwoorden zijn. Christus nodigt zijn volgelingen uit om aan zijn heilswerk deel te nemen. Ook wij krijgen als gedoopte en gevormde een zending. Doopsel en vormsel zijn niet alleen een geschenk of genade. Ze zijn ook een opdracht, een zending. Zich gelovig verklaren is ook de bereidheid tonen om de handen uit de mouwen te steken. Christen zijn is geen vrijblijvende zaak. Het is in woord en daad Gods liefde voor de mens concreet zichtbaar maken. Het is op één of andere manier meewerken aan het zichtbaar maken van de hoopvolle evangelische boodschap in alle uithoeken van de wereld.

Beste lezers, ik hoop dat ik in een paar woorden jullie mocht duidelijk maken waarvoor Missio kiest. Onze werking is en blijft onlosmakelijk verbonden met het evangelie, dat niets van zijn frisheid heeft ingeboet. Ik mag hopen dat ieder van jullie van deze hoopvolle boodschap ten volle mag proeven.

Missio nationaal secretariaat Vorstlaan 199, 1160 Brussel Tel: 02/679 06 30 Fax: 02/672 55 69 E-mail: info@missio.be Website: www.missio.be

P. Michel Coppin sds

Missio Antwerpen Groenenborgerlaan 149, 2020 Antwerpen Tel: 03/287 35 87 Fax: 03/287 35 88 E-mail: antwerpen@missio.be Missio Brugge Doorniksesteenweg 149, 8500 Kortrijk Tel: 056/23 15 60 Fax: 056/22 72 37 E-mail: brugge@missio.be

Bevrijdings- en ecologietheoloog Marcelo Barros op bezoek in België

Voor meer info, contacteer de vormingsverantwoordelijke van Missio, Catherine De Ryck, op: vorming@missio.be of 02 679 06 30.

Missio Brussel Vlasfabriekstraat 14 1060 Brussel Tel: 02/533 29 80 Fax: 02/537 66 27 E-mail : brussel@missio.be Missio Gent Biezekapelstraat 2, 9000 Gent Tel/Fax: 09/245 20 74 E-mail: gent@missio.be

In oktober brengt de Braziliaanse theoloog Marcelo Barros, bekend omwille van zijn nauwe band met Dom Helder Camara, zijn bevrijdingstheologie en zijn ‘ecospiritualiteit’, een bezoek aan België. Missio zal meewerken aan twee activiteiten uit zijn drukke programma, waarop we u van harte willen uitnodigen. Op maandag 17 oktober om 14.00u in Louvain-la-Neuve vindt een conferentie plaats over de invloed van de onlangs overleden Belgische bevrijdingstheoloog José Comblin op de theologie in Latijns-Amerika. Op woensdag 19 oktober om 20.00u organiseren het Centrum voor Bevrijdingstheologie (Leuven) en Missio een forum met Marcelo Barros. Daar krijgt hij eerst het woord, daarna is er ruimte voor een open gesprek met de deelnemers.

Missio Limburg Tulpinstraat 75, 3500 Hasselt Tel: 011/24 90 62 E-mail: limburg@missio.be Missio Mechelen Tel: 02/679 06 34 E-mail: mechelen@missio.be

WIJ REKENEN OOK OP JOUW STEUN! Suara stuurde in dit nummer een boodschap van ontmoeting, dialoog en solidariteit de wereld in. Ook u kan uw steentje bijdragen aan deze internationale solidariteit.

Beste lezer,

Suara is het Indonesische woord voor ‘stem’. Suara, stem van mensen wereldwijd. Suara, stem van God in vele talen.

Een derde reden waarom Missio voor deze termen kiest is het feit dat missionering of de verkondiging in woord en daad steeds een gebeuren is van ontmoeting, dialoog en solidariteit. De missionaris die zich inleeft in een vreemde cultuur, ontmoet een leefwereld die meestal heel verschillend is van de zijne. Hij moet een inspanning doen om het anders-zijn van de andere te ontdekken. Dit lukt enkel door naar de andere te luisteren, met de andere in dialoog te treden. Juist in die dialoog groeit de mogelijkheid om tot een wederzijdse solidariteit te groeien. De vreemdeling stelt zich gastvrij op voor de persoon en de boodschap van de missionaris en deze wordt één en al oor voor de gebruiken, vreugden en noden van de vreemdeling.

Missio is een internationale kerkorganisatie die de wereldwijde solidariteit bevordert en ontmoetingen met andere culturen en religies promoot. Een 130-tal landen zijn in deze Missio-beweging verbonden. Samen steunt Missio meer dan 1000 lokale gemeenschappen en bisdommen. Zij dragen zorg voor 112.053 instellingen en diensten voor gezondheidszorg, armoedebestrijding, sociale bewegingen, pastorale vorming, onderwijs, en dergelijke.

•

Rek. nr. Missio vzw: 000-0042110-12 (Vorstlaan 199, 1160 Brussel) (Voor stortingen op Missio vzw laat de overheid ons niet toe je een fiscaal attest bezorgen).