Kom maar binnen

Suara 55 Afgiftekantoor: Antwerpen x P 508033

Stem van mensen wereldwijd

•

Missio België, Vorstlaan 199, 1160 Brussel

•

Driemaandelijkse informatiekrant van Missio M A A R T ­– A P R I L ­– M E I

Kom maar binnen

Ik vertrek

Niet alleen is dat niet leuk om naar te kijken, we willen het gewoon niet zien.

Want eens je het gezien hebt, kan je het niet meer van je netvlies of uit je geheugen wissen. Dan knaagt je geweten. Dan besef je dat wij het doorgaans toch wel gemakkelijker hebben zonder de dramatische armoedecijfers in Vlaanderen te ontkennen.

Misschien toont onze televisie ons die werkelijkheid niet, maar wij willen dat wel doen. Evenwel niet om te zeggen ‘hoe slecht het allemaal is’, maar wel om een problematiek aan te kaarten én tegelijk aan te tonen dat er godzijdank initiatieven bestaan om de noden van zoveel mensen op te vangen. De kerk speelt niet zelden een belangrijke rol.

Zij zet immers Jezus’ voorkeursoptie voor de armsten voort en luistert naar het Bijbelse gebod om de vreemdeling in de armen te sluiten.

Catherine De Ryck

Foto: Beau Lark (Corbis)

We kennen allemaal het Nederlandse tv-programma ‘Ik vertrek’ en iedereen heeft al wel eens een stukje ervan gezien. Het concept is eenvoudig: elke aflevering vertrekt een Nederlands gezin naar het buitenland om daar hun grote droom na te jagen. Een restaurant of hotel openen onder de Spaanse zon bijvoorbeeld. Er zijn meestal wel de nodige tranen en problemen, maar uiteindelijk komt het in de meeste gevallen allemaal goed.

Het is leuk om te zien dat mensen hun droom kunnen verwezenlijken. Dat is waarschijnlijk het succes achter een programma als ‘Ik vertrek’. Wat we niet graag zien, zijn mensen die uit noodzaak emigreren, in plaats van uit vrije keuze. We willen al helemaal niet zien hoe sommigen in een aanslepende nachtmerrie terecht komen in plaats van in een paradijselijke droom.

2014

De kerk op de bres voor vluchtelingen Het aantal (gedwongen) ontheemden wereldwijd is hallucinant. Mensen vluchten met lege handen naar andere oorden, op zoek naar een betere toekomst. Jammer genoeg is die niet altijd makkelijk te vinden. Dan komen ze terecht in erbarmelijke omstandigheden. Hun noden zijn groot: gezondheidszorg, onderwijs voor de kinderen, herstel van hun menswaardigheid. Met talrijke initiatieven ter plaatse wil de kerk een handje toesteken.

lees verder op blz. 4 en 5

sprak met Jacques Van der Biest Jacques Van der Biest hoort thuis in het lijstje met ‘meest geëngageerde priesters in België’.

De Brusselaar trekt hard van leer tegen alles en iedereen die het leven van thuislozen, vluchtelingen of asielzoekers moeilijk maakt. Armoede wil hij uitgeroeid zien. Missio voelde hem over deze onderwerpen aan de tand en ging samen met hem op zoek naar de kansen die er liggen in de ontmoeting met anderen.

lees verder op blz. 8

© Wereldmediatheek, Johan Denis

IN DIT NUMMER • Onthaal van vreemdelingen in de Bijbel | Een goddelijke keuze

• Groeten uit het Grootseminarie van Anyama, Côte d’Ivoire

• Kerk in actie | Twee Brusselse initiatieven

• Column Michel Coppin

• Kerk in actie | Op de bres voor vluchtelingen wereldwijd

• Sterzingen | Bedankt!

• De kerk met beide voeten op de grond | België

• Missio contact

• Boodschap van de paus voor de Werelddag

• Jacques Van der Biest | Vreemdelingen onthalen

van de Migrant en de Vluchteling

biedt ons kansen

Dialoog

Suara 2 55

Stem van mensen wereldwijd

Ontmoeting dat vanaf het begin van de schepping voor jullie klaar ligt. Want Ik had honger en jullie hebben Me te eten gegeven, Ik had dorst en jullie hebben Me te drinken gegeven, Ik was vreemdeling en jullie hebben Me opgenomen’” (Matteüs 25,34-35).

Sterker nog, “Ik verzeker jullie, alles wat je voor één van deze minste broeders van Mij hebt gedaan, heb je voor Mij gedaan” (Matteüs 25,40). Hoe kunnen we vandaag die grenzeloze liefde beleven in onze samenleving, waar er steeds meer en steeds striktere grenzen lijken te zijn om zich tegen vreemdelingen te beschermen?

Solidariteit Dialogue Rencontre

Open hart en deuren

Solidarité

Icoon van de Emmaüsgangers aan tafel met Jezus. U kunt deze icoon van Dmitry Shkolnik bekijken in de Sint-Pauluskerk van Dayton, Ohio, Verenigde Staten. Foto: Fr. Ted

Onthaal van vreemdelingen in de Bijbel |

Een goddelijke keuze

Het Bijbelse discours rond vreemdelingen lijkt twee kanten te hebben, die elkaar op het eerste zicht tegenspreken. Enerzijds is er wantrouwen tegenover vreemdelingen en de verwerping van hun gebruiken, gewoontes en geloof. De eerste vijf Bijbelboeken (de Pentateuch of de Torah voor de joden) staan vol van verboden en vermaningen. Anderzijds wemelt diezelfde Pentateuch, en de Bijbel in het algemeen, van de voorschriften om vreemdelingen haast onvoorwaardelijk te ontvangen. We staan in dit artikel stil bij deze tweede benadering. Eerst belichten we de essentiële elementen van de Bijbelse voorschriften. Daarna gaan we op zoek naar de beweegredenen erachter en ten slotte bekijken we wat het belang ervan is voor ons leven als christen vandaag.

Het doopsel roept ons op om de Blijde Boodschap tot in de uithoeken van de wereld te verkondigen. Elke christen is bijgevolg door zijn roeping een vreemdeling. Hij kan zich daarom niet bedienen van een vijandig discours of een vijandige handeling tegenover de vreemdeling. Om te voorkomen dat er muren worden opgetrokken tussen volkeren, moet de christen zijn hart en deuren open houden voor anderen. Hij kan hem van op afstand steunen, of hem tegemoet gaan, afhankelijk van wat de omstandigheden toelaten. Dat is onze roeping als christen: de wederzijdse liefde en opvang tussen mensen bevorderen. Dat is ook het basisdoel van Missio, waarvoor we regelmatig materiële en spirituele steun vragen aan christenen.

Christelijke plicht

Vanuit mijn persoonlijke ervaring kan ik getuigen van deze steun binnen de christelijke gemeenschappen. Toen ik in 1998 vanuit Kameroen in België aankwam, was ik volledig gedesoriënteerd. Dankzij de opvang en de steun van Belgische christenen heb ik me langzaamaan in ons land kunnen integreren. Sindsdien, tot op de dag van vandaag, ondervind ik die grenzeloze liefde waartoe Christus ons uitnodigt. Mijn dankbaarheid vertaalt zich in de plicht van elke christen: liefhebben zonder grenzen en de mensen opvangen die God op ons pad stuurt. Want laten we niet vergeten dat we op de avond van ons leven beoordeeld worden op basis van de liefde.

Emmanuel Babissagana

“Wanneer er vreemdelingen in uw land wonen, mag u die niet slecht behandelen.

Vreemdelingen die bij u wonen hebben dezelfde rechten als een geboren Israëliet. U moet hen beminnen als uzelf, want u bent zelf vreemdeling geweest in Egypte. Ik ben de HEER uw God.” (Leviticus 19,33-34) “Om de drie jaar moet u het tiende deel van de oogst van dat jaar naar de stadspoort brengen en daar neerleggen. Dan kunnen de Levieten (...) en de vreemdelingen, de wezen en de weduwen daarvan eten en zich verzadigen. De HEER uw God zal u daarvoor zegenen bij al uw ondernemingen.” (Deuteronomium 14,28-29) “Op de plaats die de HEER uw God uitkiest om er zijn naam te vestigen, moet u feestvieren met uw zonen en dochters, met uw slaven en slavinnen (...) en met de vreemdelingen (...). U moet deze voorschriften nauwgezet volbrengen.” (Deuteronomium 16,11-12)

Voorkeursoptie

Deze drie citaten vatten de goddelijke geboden voor het onthaal van vreemdelingen samen. Elke fout tegenover deze geboden kan afgestraft worden. Zo gebeurde het met

de steden Gibea en Sodom en Gomorra, die weigerden vreemdelingen te ontvangen en misbruik maakten van hun zwakheden (Genesis 19 en volgende; Rechters 19-20).

Waarom heeft God zo’n bijzondere aandacht voor vreemdelingen? Zijn voorkeursoptie voor vreemdelingen is soms storend, zoals in het verhaal van de weduwe van Sarepta of van Naäman de Syriër (2Koningen 5; Lucas 4,25 en volgende). Hoe moeten we die bijzondere band tussen God en vreemdelingen begrijpen?

God is Liefde

Op het eerste gezicht lijken de voorgaande verzen Gods aandacht voor de vreemdeling te verklaren vanuit het gegeven dat zijn eigen volk vreemdeling is geweest in Egypte, net als zijn eigen Zoon vanaf zijn geboorte (Matteüs 2). Een andere verklaring is dat God Liefde is (1Johannes 4,16) en daardoor van nature uit bijzondere aandacht heeft voor de meest kwetsbare mensen.

Vreemdelingen zijn daar een voorbeeld van.

Verder Bijbelonderzoek geeft ons echter nog een meer diepgaande reden. Van Vader op Zoon heeft God tijdens de geschiedenis gebruik gemaakt van verschillende omstandigheden en gezichten om zich aan zijn volk te openbaren. Hij bezoekt bijvoor-

beeld Abraham in de gedaante van drie vreemdelingen (Genesis 18). Hij is vlees geworden en komt onder de zijnen, maar wordt niet herkend (Johannes 1). Zelfs na de verrijzenis neemt Hij de gedaante van een vreemdeling aan om de leerlingen te vergezellen op weg naar Emmaüs en hen de Schrift uit te leggen (Lucas 24).

“God is Liefde en heeft daardoor bijzondere aandacht voor de meest kwetsbare mensen.”

Elke dag weer, zonder ons medeweten, is God onder ons aanwezig als vreemdeling, als allerkleinste of als arme en ontmoeten we Hem. God is dus de universele en onverwachte Vreemdeling. Op die manier vraagt Hij ons om altijd open te staan voor de onvoorwaardelijke liefde waartoe Hij ons aanspoort. Aan het einde van deze grenzeloze liefde bevindt zich het Rijk Gods: “Dan zal de koning tegen hen die aan zijn rechterhand staan zeggen: ‘Kom, gezegenden van mijn Vader, neem het koninkrijk in bezit

Foto: Jan Slangen

Suara 3 55

Stem van mensen wereldwijd

Kerk in actie | Twee Brusselse initiatieven Als de Bijbel getuigt van Gods gebod om vreemdelingen en mensen in nood onvoorwaardelijk binnen te laten, luistert de kerk naar die oproep. Sinds mensenheugenis zijn kerken een toevluchtsoord. Om in stilte en alleen te zitten of te bidden, of om met open armen ontvangen te worden en een goed gesprek te hebben. De kerk is er voor mensen en brengt mensen bij elkaar. Ook in Brussel gebeurt dit. We stellen u twee initiatieven voor: El Kalima, een centrum voor de dialoog tussen moslims en christenen; en Brussel Onthaal-Open Deur, waar mensen opgevangen worden en advies krijgen.

Armelle Griffon

El Kalima, dialoog tussen moslims en christenen Al meer dan 35 jaar werkt het centrum El Kalima aan de relatie met Brusselse moslims. Priester Christian De Duytschaever, directeur van het centrum, biedt ons een blik in deze gastvrije plaats.

Missio: Wat betekent de naam El Kalima?

Christian De Duytschaever: “Het is Arabisch voor ‘het woord’. De oprichters van het centrum hebben de naam gekozen in 1978.

Het gaat om het uitgewisselde woord, de dialoog of het Woord van God.” Missio: Was er nood aan een centrum voor dialoog met de islam?

De Duytschaever: “Het centrum werd opgericht door twee witte paters, in samenwerking met Marie-Rose Degive, die BOOD (zie hieronder, nvdr) en ‘Sporen van het Oosten’ oprichtte.

Marianne Goffoël, dominicanes, heeft lang in Irak gewoond en speelde ook een actieve rol. Hun bedoeling was om de Brusselaars kennis te laten maken met de islam, die steeds meer aanwezig was in de stad. Tegelijkertijd vingen ze NoordAfrikanen op, vooral Marokkanen. Om

anderen te kunnen opvangen, moet je een minimale kennis van hen hebben.

Het is belangrijk om hun taal te kennen en voldoende informatie in te winnen.”

“Je moet de ander leren kennen, informatie inwinnen. Het is belangrijk zijn of haar taal te spreken.”

Missio: Welke diensten biedt El Kalima aan?

De Duytschaever: “We zorgen voor alles wat kan bijdragen aan kennis en begrip.

El Kalima is dus in de eerste plaats een informatiecentrum. Zo bieden we documentatie aan voor leerkrachten, die werken met moslimleerlingen. Er zijn ook nog ons driemaandelijks tijdschrift en

onze nieuwsbrief. We hebben brochures om jonge moslims aan te moedigen om de rijkheid van hun cultuur te ontdekken. Om de relatie tussen Brusselse christenen en moslims te verdiepen, organiseren we ontmoetingsmomenten.

We willen een plaats van ontmoeting, reflectie en documentatie zijn. Daarom organiseren we bezoeken aan kerken en moskeeën, een interreligieus parcours door de stad, en zo verder. We brengen ook wenskaarten uit ter gelegenheid van de islamitische feestdagen.”

Kerk en moskee naast elkaar in Istanbul, Turkije.

Missio: Wie bezoekt het centrum?

De Duytschaever: “Leerkrachten, gezondheidspersoneel, studenten en islamitische leerlingen die informatie zoeken voor hun eindwerk zijn de belangrijkste bezoekers.

Soms komen moslims ook aankloppen wanneer ze op zoek zijn naar een reflectieplaats, vooral rond ethische vragen.”

Foto: Pashazade

Meer informatie Zuidstraat 69, 1000 Brussel E-mail: elkalima@hotmail.fr

Brussel Onthaal-Open deur, een bijzondere etalage in hartje Brussel Wanneer je gehaast door de straten loopt, lijkt het niet meer dan een winkeltje als zoveel. Misschien een religieuze boekhandel. Maar Brussel Onthaal-Open Deur (BOOD voor de insiders) is meer dan dat. Het gaat in de eerste plaats om onthaal, informatie bieden aan wie dat nodig heeft, en verwantschap. We hadden een gesprek met Marie-Paule Moreau, verantwoordelijke van BOOD. Missio: Kunt u kort omschrijven wat BOOD is?

Marie-Paule Moreau: “BOOD werkt op twee domeinen: er is een onthaaldienst en een sociale dienst. Het onthaal van mensen komt op de eerste plaats. In de geest van Vaticanum II willen we een plaats zijn waar eender wie, die

door de stad loopt, onthaald wordt, en een luisterend oor of advies vindt. BOOD maakt ook deel uit van het Centrum voor Algemeen Welzijn ‘Brabantia’. We bieden dus algemene eerstelijnshulp. We werken nauw samen met andere organisaties, waaronder een heel aantal Nederlandstalige.”

Missio: Wie is jullie doelpubliek?

Moreau: “Iedereen is bij ons welkom. Omdat we een band hebben met de kerk, lijken de mensen met sociale problemen makkelijker de weg naar BOOD te vinden. We werken ook samen met politie en handelaars: mond-tot-mondbekendmaking is belangrijk. Al gauw hadden we personeelsleden in dienst die nog een andere taal spreken dan Frans, Nederlands of Engels. Zo groeiden we 15 jaar geleden uit tot sociaal vertaalbureau.

Vandaag kunnen we helpen in 150 talen. We werken daarvoor met vrijwilligers en zelfstandigen.”

Foto: Charles Declercq

Meer informatie Brussel Onthaal-Open Deur (BOOD) Taborastraat 6, 1000 Brussel E-mail: bapo@bapobood.be Website: www.bapobood.be

Missio: Werkt BOOD samen met de verschillende kerkgemeenschappen in Brussel?

Moreau: “We legden al snel contacten met de protestantse, katholieke en orthodoxe kerkgemeenschappen van vreemde origine. Vandaag maken we deel uit van een netwerk met andere kerken en religies.”

Missio: Hoeveel mensen werken bij BOOD? Moreau: “We werken met drie voltijdse werkkrachten, twee halftijdse en dan nog een twaalftal vrijwilligers. De lonen worden betaald met openbare subsidies en steun

van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie van Brussel-Hoofdstad. We werken ook met gesubsidieerde contractuelen (gesco’s). BOOD krijgt ook steun van het dekenaat Brussel-Centrum, aan wie het huis waar we gevestigd zijn toebehoort.”

Missio: Wat hebt u opgestoken van uw ervaringen bij BOOD? Moreau: “Mijn werk bij BOOD heeft me vooral overtuigd van de nood aan opvangplaatsen waar je zomaar kan binnenlopen, vooral in de grote steden die steeds meer lijken op kosmopolieten. Je leert hier veel over de moed en het doorzettingsvermogen van sommige migranten.

Op geloofsvlak leer je ook bij, vooral in gesprek met mensen die een sterke geloofsovertuiging hebben. Hier leer je mensen te ontvangen zoals ze zijn.”

“Er is nood aan plaatsen waar je zomaar kan binnenlopen, vooral in de grootsteden.”

Missio: Met welke vragen kloppen mensen bij BOOD aan?

Moreau: “Veel mensen komen hier een bijbel kopen in een speciale taal, of gebeden. Maar vaak schuilt daarachter een diepere vraag of een verborgen lijden, vaak op psychisch vlak. Daarom hechten we zoveel belang aan onthaal en bieden we altijd een luisterend oor. Om dat te kunnen moet je wel zelf stevig in je schoenen staan.

Sinds de opmars van internet, zien we wel dat we minder directe bezoekers krijgen. Maar wie deur hier wel nog binnenstapt, is vaak des te kwetsbaarder.”

Ontmoeting

Suara 4 55

Stem van mensen wereldwijd

Solidariteit

KerkDin actie | Op de bres vo ialogue

Rencontre

Het vluchtelingenagentschap van de Verenigde Naties zijn. Elke dag vluchten er zo’n 23 000 mensen omwill en op een andere plaats op zoek gingen naar een beter plezierreizen. Na aankomst, elders in eigen land of in Misschien dreigt er geen oorlog, maar armoede, honge 80 % van die gedwongen ontheemden opvangen, is he er heel wat organisaties en mensen die de handen uit d We stellen u er graag vier voor, maar besef dat dit slech

Solidarité

Caroline Medats

Foto: EU Hamanitarian Aid and Civil Protection

Soedanese vluchte

De Heer neemt de vreemdeling in bescherming, wees en weduwe staat Hij bij.

Foto: IHH

(Psalm 146,9)

De kleine zusters van Nazareth in het vluchtelingenkamp Dbayeh, Libanon Met miljoenen zijn ze al, de Syriërs die hun land ontvluchtten. Bijna een miljoen onder hen trok naar buurland Libanon.

Dat is een hallucinant cijfer als je weet dat Libanon slechts een slordige vier miljoen inwoners telt en drie keer zo klein is als België. Waar kunnen ze terecht?

“Getraumatiseerde Syriërs komen met lege handen in Libanon aan. Zonder hulp redden ze het niet.”

De meer gegoeden vinden een woning in de steden. De armen blijven in de recent opgerichte kampen aan de grens of komen terecht in bestaande Palestijnse vluchtelingenkampen, onder andere in het christelijke kamp Dbayeh, ten noorden van Beiroet.

Momenteel wonen er zo’n 5 000 Palestijnen, Libanezen en Syriërs in barre omstandigheden. Er is geen plaats om alle Syrische families een dak boven het hoofd te geven. Sommigen wonen met tien of zelfs twaalf in één kamer.

De huurprijzen swingen de pan uit. Als ze de

huur niet kunnen betalen, moeten ze terug naar hun land. Net als de Palestijnen kunnen de Syriërs geen beroep doen op de sociale zekerheid en moeten ze enorme sommen geld neertellen voor gezondheidszorg.

Frustraties

De kinderen moeten buiten het kamp naar school, maar dat is erg duur.

Gezondheidszorg en onderwijs in Syrië zijn nagenoeg gratis. Het is dus voor de Syriërs een hele aanpassing en opgave om te overleven in Libanon. Velen liepen ook trauma´s op en leven voortdurend onder stress, omdat ze familieleden achterlieten.

De meeste Syriërs komen met lege handen aan. Zonder hulp redden ze het niet. Het centrum van Caritas Migrant doet gelukkig enorme inspanningen en schreef al meer dan 2 000 Syrische families in. Maar er is onvoldoende hulp om iedereen te helpen en dat zorgt voor wrevel. Palestijnen zijn gefrustreerd omdat ze nu minder hulp krijgen.

De Syriërs pikken hun werk in, omdat zij bereid zijn voor nog lagere lonen te werken.

Sommige jongeren - ook kinderen - werken voor vijf euro per dag. De prijzen schieten de hoogte in. Bestaande problemen nemen nog grotere proporties aan.

Godzijdank is er een fraterniteit van de kleine zusters van Nazareth in het kamp. Zij geven in deze moeilijke omstandigheden het beste van zichzelf, steeds met een glimlach op het gezicht. Ze leven tussen en samen met de mensen. Johanna is verpleegster van opleiding en dat komt goed van pas. Haar aanwezigheid is onontbeerlijk voor de inwoners en compenseert dat het lokale dispensarium slechts twee voormiddagen per week open is. Vanaf half zeven ’s morgens gaat ze op ronde. Ze verzorgt de mensen thuis of in de fraterniteit, een gewoon huis in het kamp. Ze is de enige verpleegster. Ze verdient 590 euro per maand om voltijds te werken. Weinig, aangezien het leven er maar iets goedkoper is dan hier en medische verzorging en medicatie peperduur is. Van haar loon leven drie zusters in het kamp en helpt ze verschillende families. Gezien ze nauwelijks voldoende middelen heeft om de Palestijnen deftig te helpen, werd haar afgeraden om de Syrische families in het kamp te helpen. Maar dat kan ze niet over haar hart krijgen. De Syriërs zijn evenzeer haar broeders en zusters als de Palestijnen. Ze probeert een oplossing voor hen te zoeken, maar moet noodgedwongen tegen veel mensen ‘nee’ zeggen. Die onmacht is moeilijk in woorden te vatten.

Volgens het UNHCR verblijven naar schatting 18 000 Soedanese vluchtelingen en 11 000 Soedanese asielzoekers in buurland Egypte. Ze hopen er een beter leven te vinden. De kans dat hun aantal nog stijgt, is reëel. Na een jarenlange gewapende strijd werd Zuid-Soedan in 2011 onafhankelijk, maar de nieuwe staat is echter niet de vredevolle haven waarop men had gehoopt. In december 2013 braken er immers rellen uit tussen aanhangers van gewezen vicepresident Riek Machar en volgelingen van president Salva Kiir. Bovendien spelen etnische ver-

Armen zullen er altijd blijven juist daarom gebied ik u: ope voor uw behoeftige en arme (Deuteronomium 15,11)

Ontmoeting Solidariteit

Suara 5 55

Stem van mensen wereldwijd

D oor vluchtelingen wereldwijd ialogue

Rencontre

(UNHCR) schat dat er wereldwijd meer dan 45 miljoen gedwongen ontheemden le van conflicten en vervolgingen. Mensen die hebben en houden achterlieten r leven. Hun reis is geen pretje. Gedwongen migratie is niet te vergelijken met een ander land, blijken de spreekwoordelijke melk en honing niet klaar te staan. er en ziekte bedreigen ook mensenlevens. Wetende dat ontwikkelingslanden zo’n et niet verrassend dat het vaak aan (financiële) middelen ontbreekt. Gelukkig zijn de mouwen steken. Er zijn ook veel kerkelijke initiatieven voor vluchtelingen. hts het topje van de ijsberg is.

elingen in Alexandrië, Egypte schillen een rol, aangezien Kiir en Machar elk één van de twee grootste etnische groepen van het land vertegenwoordigen. Beide kampen beschuldigen elkaar van moord, verkrachting en vernedering. Er is sprake van georganiseerde etnische zuivering. De humanitaire tol van het conflict ligt erg hoog en de situatie blijft licht ontvlambaar. Honderdduizenden ZuidSoedanezen sloegen dan ook op de vlucht op zoek naar een veilig onderkomen in eigen land, in buurland Egypte of elders.

Gelukkig kunnen ze onder meer rekenen op de kerk. In Alexandrië bijvoorbeeld, aan de Middellandse Zee. Daar nemen de paters Franciscanen 94 Soedanese kinderen onder de 14 jaar onder hun hoede. En Missio helpt hen daarbij. We betalen hun schoolkosten, die hoog oplopen omdat de kinderen niet anders kunnen dan naar privéscholen te gaan. Ze zijn immers doorgaans niet welkom in overheidsscholen. Het is belangrijk dat de kinderen naar school blijven gaan.

Zo lopen ze niet al te veel achterstand op, ontmoeten ze leeftijdsgenoten en kunnen ze hun trauma’s gemakkelijker verwerken.

Schrijnende armoede

In 1992 keerde de vrede enigszins terug. Maar tot op vandaag verblijven er Mozambikanen in Zuid-Afrika, onder meer in Humulani, aan de grens met Mozambique. De armoede is er schrijnend en de werkloosheid is hoog.

Veel inwoners kunnen niet lezen en schrijven

en zijn besmet met HIV. In veel gezinnen is de moeder het enige nog levende gezinshoofd. Er is ook een groot aantal wezen.

Kleuterschool

Ook in Zuid-Afrika neemt de kerk het op voor de zwakkeren. Het bisdom Tzaneen richtte in Humulani de Masungulokleuterschool op in het begin van de jaren 1990, als antwoord op de instroom van vluchtelingen uit Mozambique. Vandaag leiden de Zusters van de Assumptie de school. Elke dag volgen 110 kinderen er in drie verschillende klasjes kleuteronderwijs. De kleuterleid(st)ers stimuleren hun fysieke, mentale en spirituele ontwikkeling. Omdat gevarieerd en voedzaam eten thuis vaak ontbreekt, krijgen ze in Masungulo ontbijt, een tussendoortje en lunch. Ze starten elke dag met een gebed.

Regelmatig zijn er schoolconcerten, waarbij de kinderen Bijbelverhalen uitbeelden. Het personeel komt uit de lokale gemeenschap en spreekt dezelfde taal als de kinderen.

Missio financiert het onderhoud van de school, de permanente vorming van het personeel en zorgt ervoor dat de kleuterleid(st)ers een billijke vergoeding krijgen.

Vluchtelingen in Meheba, Zambia

Foto: The Dandelion Community

n in het land; en uw beurs wijd landgenoot.

Tussen 1976 en 1992 was Mozambique, in het zuidoosten van Afrika, in de greep van een aanslepende en bloederige burgeroorlog. Het marxistische regime FRELIMO en de anticommunistische rebellen van RENAMO stonden elkaar naar het leven. FRELIMO was aanvankelijk een bevrijdingsbeweging, opgericht in 1962 om de onafhankelijkheid af te dwingen van de Portugese kolonisator.

Na de onafhankelijkheid in 1975 heerste FRELIMO over Mozambique als een eenpartijstaat. RENAMO streed maar liefst zestien jaar tegen het communistische bewind. Beide partijen begingen oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid. Honderdduizenden Mozambikanen vonden de dood, meer dan een miljoen mannen en vrouwen sloegen op de vlucht, op zoek naar een nieuwe thuis in onder meer buurland Zuid-Afrika.

Privéonderwijs

Foto: RR

Maar ook in Egypte hebben de Soedanezen het niet altijd onder de markt. Ze krijgen het hard te verduren door de politieke instabiliteit, de precaire veiligheidssituatie, de vaak negatieve percepties ten aanzien van bepaalde nationaliteiten en de moeilijke socio-economische situatie waarin het land zich bevindt.

Inflatie en prijsstijgingen zijn hier slechts enkele voorbeelden van. Bovendien stromen

Mozambikaanse vluchtelingen in Humulani, Zuid-Afrika

in Egypte ook steeds meer Syriërs toe, die de oorlog in hun land ontvluchten.

“Gelukkig kunnen de Soedanese kinderen dankzij de paters Franciscanen naar school.”

Foto: ICAP at Columbia University

Solidarité

Zambia is bij ons vooral bekend om de wereldberoemde Victoriawatervallen en de prachtige wildparken. Steeds meer toeristen ontdekken de natuurpracht van Zambia. Het land is bovendien een oase van rust in een woelige regio, met onder meer de Democratische Republiek Congo, Angola en Zimbabwe als buurlanden. Net omwille van die relatieve stabiliteit vinden veel mensen hun weg naar Zambia, op de vlucht voor oorlog en geweld. Momenteel leven er zo’n 52 000 vluchtelingen, voornamelijk afkomstig uit Angola, de D.R. Congo, Soedan en Rwanda. Zambia heeft een lange traditie in het opvangen van vluchtelingen en asielzoekers. Het merendeel leeft in de nederzettingen Meheba en Mayukwayukwa. Meheba ligt in het noorden, aan de grens met de D.R. Congo.

In Meheba zetten verschillende organisaties en mensen zich in om de levensomstandigheden van de bevolking te verbeteren. Ook de kerk draagt haar steentje bij. De Zusters van het arme Kind Jezus bijvoorbeeld: ze ontfermen zich over 160 kinderen. De levensomstandigheden voor de kinderen in Meheba zijn vaak zwaar. HIV is wijdverspreid. Veel kinderen blijven als wees achter en hebben niet de middelen om naar school te gaan. Met de financiële hulp van Missio geven de zusters workshops over HIV en aids, christelijke waarden en mensenrechten. In het weekend of na schooltijd organiseren ze een Bijbelquiz of sportactiviteiten. De kinderen kunnen dankzij onze steun naar school en krijgen gevarieerde voeding en indien nodig medicatie.

Suara 6 55

Stem van mensen wereldwijd

Dialoog

Ontmoeting De kerk met beide voeten op de grond | België verblijfplaats nodig had. De gemeenschap heeft me meteen opgenomen. Ze hebben echt voor me gezorgd. Dankzij hen voel ik me thuis in België.”

Aldib: “Ik heb veel te danken aan het katholieke studentenhuis Ruach, waar ik woon.

We trekken regelmatig met elkaar op of eten samen. Anders zou ik me echt alleen in de woestijn voelen, ook al regent het in België nog zoveel. Op café heb ik ook enkele Vlamingen leren kennen. Daar hebben mensen ten minste nog tijd voor elkaar.”

Mai Thao: “Belgen zijn wel minder open dan mensen met Vietnamese roots. In de Vietnamese gemeenschap zijn mensen extravert, ze tonen sneller hun gevoelens.”

Solidariteit Dialogue Rencontre Vormsel in Vietnam. Foto: Bao Thien Nga

Solidarité

Wereldwijd zet de kerk zich in voor wie dat nodig heeft. De ene keer zet ze een vereniging op poten, de andere keer steekt ze de handen uit de mouwen voor één persoon. Dat gebeurt heus niet alleen in het verre buitenland. Ook in eigen land is de kerkgemeenschap voor velen een (sociaal) vangnet. De Syrische doctoraatsstudent Iyas Aldib of de Armeense godsdienstlerares Hasmik Davtyan kunnen daarover getuigen. Ook wie in België geboren is, vindt warmte in de kerkgemeenschap. Dat blijkt uit het verhaal van Vy Ngyen Mai Thao.

Catherine De Ryck

Missio: Hoe is het om als jonge migrant in België te leven? Wat doet dat met je identiteit?

Iyas Aldib: “Ik zie mijn identiteit als een regenboog. Ik ben Arabier, maar ook Syriër

en christen. Jammer genoeg botst elk facet van mijn identiteit wel op vooroordelen of onwetendheid. Er zijn zoveel stereotypen over Arabieren en mensen weten niet dat er wel degelijk christenen leven in het

Midden-Oosten. Dan vragen ze of ik wel varkensvlees eet of alcohol drink.”

Vy Ngyen Mai Thao: “Ik voel me wel Belg, misschien vooral omdat ik hier geboren ben. Mijn ouders vluchtten naar België wegens het strikt communistische regime in Vietnam. Toch is het voor mij belangrijk de Vietnamese cultuur en tradities in ere te houden, bijvoorbeeld ons sterke samenhorigheidsgevoel.”

Missio: Voel je je dan nooit alleen? Is het makkelijk om contacten te leggen in een land dat je niet kent?

Hasmik Davtyan: “Ik leg niet makkelijk contacten met anderen. Gelukkig kwam ik terecht in de Italiaanse katholieke gemeenschap in Genk, toen ik een nieuwe

Missio: Waarin verschilt onze Belgische kerkgemeenschap nog van die in jullie vaderland?

Mai Thao: “Ik houd van de vrijheid die de Belgische gemeenschap biedt. De samenleving geeft je bewegingsvrijheid en je kunt je geloof in alle vrijheid beleven. Voor mijn ouders is dat een verademing. Maar ook de Belgische kerkgemeenschap is vrijer, je wordt tot niets verplicht en kunt bijvoorbeeld zelf kiezen om je eerste communie te doen of het vormsel te ontvangen.”

Dit artikel kwam tot stand met de steun van Pro Migrantibus en Braambos, waarvoor onze oprechte dank. www.promigrantibus.be www.braambos.be

Migranten en vluchtelingen | Naar een betere wereld Dit jaar vierde de katholieke kerk de honderdste Werelddag van de Migrant en de Vluchteling. Met deze dag vraagt de kerk bijzondere aandacht voor mensen die uit hun streek of land moeten wegtrekken, op zoek naar een beter leven. Naar jaarlijkse gewoonte publiceerde de paus ter gelegenheid van deze Werelddag een bericht. Daarin heeft hij aandacht voor de drijfveren van de migranten, maar vraagt hij tegelijk internationale samenwerking om immigranten warm te onthalen én om gedwongen migratie overbodig te maken.

Catherine De Ryck De paus bij vluchtelingen in Lampedusa. Foto: Andreas Solaro (Belga)

Al in 2006 omschreef paus Benedictus XVI de groeiende mobiliteit als een “teken van de tijd”. Die mobiliteit drukt uit dat we ernaar verlangen om verbonden te leven, met eerbied voor verscheidenheid, onthaal en gastvrijheid. Volgens paus Franciscus zijn onze onderlinge afhankelijkheid en wederzijdse interactie op wereldniveau ongezien.

Betere wereld

Die verbondenheid toont aan dat iedereen deel uitmaakt van één grote familie.

En zoals elke familie hopen alle mensen enerzijds op een betere toekomst en willen zij zich anderzijds zélf inzetten voor een beter leven. De paus denkt daarbij niet enkel aan financieel herstel of eco-

nomische vooruitgang, maar ook aan het politieke en culturele aspect. Net die hoop op een betere toekomst zet veel mensen aan tot migratie. Paus Franciscus gebruikt hier Bijbelse termen en spreekt over het “scheppen van een betere wereld”. Dat is een wereld waarin iedereen zich kan ontplooien en waar er gezocht wordt naar een juist antwoord op onze noden.

“We hopen niet alleen op een betere toekomst, we zetten ons daar zelf ook voor in.”

Verlangen naar meer

Mensen verlangen altijd naar meer. Niet alleen meer weten of meer hebben, maar vooral ‘meer zijn’. De ontwikkeling van onze samenleving moet aandacht hebben voor elke persoon. Dat vraagt in de eerste plaats om een cultuur van ontmoeting en onthaal.

Daarnaast ziet de paus drie belangrijke aandachtspunten. Ten eerste is het noodzakelijk dat de landen van herkomst en de landen van bestemming nauwer samenwerken.

Landen moeten elkaar helpen en geen nodeloze muren optrekken. Dit vraagt ook om solidariteit tussen de verschillende landen.

Ten tweede moet elk land ervoor zorgen dat de bevolking zich niet genoodzaakt voelt om

elders een beter leven te vinden. Elk land moet instaan voor sociaal en economisch evenwicht, vrede, rechtvaardigheid, veiligheid en respect voor de menselijke waardigheid. Migratie moet een vrije keuze zijn, geen noodzaak. Ten slotte moeten we allemaal onze houding ten aanzien van migranten en vluchtelingen herzien. Vooroordelen en onbegrip moeten doorprikt worden.

Paus Franciscus wil een einde maken aan onze defensieve houding, vaak op basis van een ongegronde vrees of ongeïnteresseerdheid. In plaats daarvan moeten we werken aan een cultuur van ontmoeting. Enkel zo zullen we een broederlijke samenleving en betere wereld kunnen scheppen.

Suara 7 55

Groeten uit het Grootseminarie van Anyama, Côte d’Ivoire

Stem van mensen wereldwijd

mstig uit Senegal, het land “Ik heet Jules Bienvenu Basse. Ik ben afko ik in Côte d’Ivoire aankwam van de ‘Terranga’, de gastvrijheid. Toen ik die gastvrijheid van mijn om een priesteropleiding te volgen, voelde de bewakers, de zorgen vaderland in de luchthaven. De hulp van vangen: alles was in orde te op van mijn onthaalfamilie om me goed gebracht zodat ik me thuis zou voelen. aan op het seminarie en mijn De volgende dag kwam ik rond de middag p onbekenden naar mij toe emoties namen alleen maar toe toen een groe mijn kamer te brengen. Plots kwam om mijn bagage te dragen en mij naar in soutane, die me hun gastwas ik omringd door een groep seminaristen Ze wensten me hun traditionele vrijheid en sympathie kwamen betuigen. drankje en pindanootjes. Zo ‘Akwaba’ (wat ‘welkom’ betekent) met een het seminarie een feit. werd mijn integratie in de grote familie van speciale plaats werd gereserDe verrassing werd nog groter, toen er een de kerstwake. Iedereen danste veerd voor de Senegalese cultuur tijdens gal. Ik voelde me weer in de ‘Mbalax’, een traditionele dans uit Sene een gastvrij volk!” mijn geboorteland. Wat een onthaal! Wat

Missie vandaag | Opstellen voor de honderdste verjaardag van mgr. Jan Van Cauwelaert “Het zijn anderen die het gedaan hebben, ik was niet alleen.” Mgr. Jan Van Cauwelaert zegt dit vaker nu hij honderd wordt. Het missionaire elan dat de missiebisschop bezielt, heeft hij altijd met anderen gedeeld. Het heeft duizenden mensen geïnspireerd en op hun beurt in beweging gezet, in Congo, in Vlaanderen, wereldwijd.

Hulde brengen aan mgr. Jan Van Cauwelaert kan alleen door op zijn missionair elan voort te gaan en dat met velen samen te doen. In anderhalf dozijn historische en journalistieke maar ook exegetische, ecclesiologische, missiologische, spirituele en theologische opstellen, gelardeerd met een tiental persoonlijke groeten voor de jarige, schetst dit huldeboek een beeld van de ‘missie vandaag’. Met bijdrages vanuit Missio.

Vorstlaan 199 1160 Brussel België

Sterzingen | Bedankt!

Rond Driekoningen zijn kinderen en jongeren weer talrijk op pad gegaan om mee te doen met Sterzingen.

Zij kozen er bewust voor niet te zingen om hun eigen spaarpot te spijzen, maar wel om de kinderprojecten van Missio te steunen. Dankzij hun inzet konden we 33 526,73 euro inzamelen. Bedankt!

Column In onze vorige bijdragen hadden we het over de typische kenmerken van de moderne mens. De moderne mens wil vrij zijn. Hij wil autonoom denken, los van elke autoriteit. Hij wil zichzelf als individu kunnen ontplooien. Vaak aanvaardt hij enkel het waarneembare als criterium van waarheid. Dit zijn zeker grote en waardevolle verworvenheden, die we niet zomaar uit handen mogen geven. We moeten wel oppassen dat we deze verworvenheden geen dogmatisch kleurtje geven.

De mens is fundamenteel zoekend en blijft groeien in zijn denken en handelen. Wie op een dynamische manier nadenkt over zijn leven, ziet dat er nog heel wat onontgonnen terreinen bestaan, die hem een nog grotere ontplooiing kunnen bieden. Dit zoeken vraagt wel enige moed. Ondertussen beseffen we ook dat de menselijke vrijheid een zeer begrensde vrijheid is. De mens blijft een beperkt wezen.

Onbewuste drijfveren bepalen bovendien het denken en handelen. Voor zelfontplooiing zijn we afhankelijk van anderen.

De mens kan zijn leven in alle vrijheid verbinden aan een Andere die groter is dan hijzelf, een Andere die hij God kan noemen of als Vader kan aanspreken. De mens kan het accent van zichzelf naar de andere, naar dé Andere verleggen.

Het gevaar bestaat dat de mens die zijn vrijheid, autonoom denken en handelen en eigen individu centraal stelt, zijn eigen leven als doel op zich ziet. Wie zo denkt of handelt, al dan niet bewust, dreigt zich in zijn ivoren toren op te sluiten. Het gevolg hiervan is dat hij ongevoelig wordt voor het lot van andere mensen. Er moet plaats zijn voor de ontplooiing van elke mens.

Dit is juist het eigene van ons christen-zijn: uit ons isolement naar de andere toe openbreken, de andere die ook een plaats binnen de gemeenschap wil hebben. Zo liet Christus de Vader binnen in zijn leven. Dan ging Hij met de liefdevolle ogen van zijn Vader naar de mensen toe. In woord en handelen benaderde Hij de andere en nodigde hem uit om zich op zijn beurt voor de andere te openen. Bovendien had Hij een voorkeursoptie voor wie niet meetelt in de gemeenschap.

Er is geen goede reden om ook maar iemand uit de samenleving uit te sluiten. Alle mensen zijn kind van God, zonder onderscheid, en verdienen daarom zijn en onze liefde.

17 x 24 cm; 280 blz.

24,95 euro Verkrijgbaar bij de liturgische centra en de betere boekhandel en bij uitgeverij Halewijn, Halewijnlaan 92, 2050 Antwerpen, www.halewijn.info

Michel Coppin sds directeur Missio Deze Sterzangers uit Kinrooi winnen onze fotowedstrijd! Foto: Luc Vanherck

Missio contact Om u zo efficiënt mogelijk te helpen in uw contacten met Missio, kunt u hieronder de directe contactgegevens vinden van de persoon die u het best kan helpen met uw vraag.

Adreswijziging? Ontvangt u niet het juiste aantal exemplaren van Suara? Stopzetten van uw abonnement? suara@missio.be Suggesties voor Suara? Een reactie op een artikel of een lezersbrief? pub@missio.be Plant u een evenement of vormingsactiviteit waarvoor u graag ondersteuning van Missio krijgt? vlaanderen@missio.be Vragen in verband met uw gift aan Missio? boekhouding@missio.be Wenst u Missio te contacteren met het oog op uw nalatenschap? dir@missio.be

COLOFON Jaargang 14 Suara is het Indonesische woord voor ‘stem’.

Suara, stem van mensen wereldwijd. Suara, stem van God in vele talen.

Hoofdredactie: Kenny Frederickx Eindredactie: Catherine De Ryck Werkten mee aan dit nummer: Emmanuel Babissagana, Armelle Griffon en Caroline Medats Foto’s: Beau Lark (Corbis), Fr. Ted, Jan Slangen, Pashazade; Charles Declercq, IHH, The Dandelion Community, ICAP at Colombia University, EU Humanitarian Aid and Civil Protection, Boa Thien Nga, Andreas Solaro (Belga), Luc Vanherck en Jacques Van der Biest

Druk- en zetwerk: Halewijn Printing & Publishing Nationaal directeur: Michel Coppin V.U.: Michel Coppin, Vorstlaan 199, 1160 Brussel

Missio is een internationale kerkorganisatie die de wereldwijde solidariteit bevordert en ontmoetingen met andere culturen en religies promoot.

Een 130-tal landen zijn in deze Missio-beweging verbonden. Missio steunt zo meer dan 1000 lokale gemeenschappen en bisdommen.

Rekeningnummer van Missio vzw Vorstlaan 199, 1160 Brussel: IBAN : BE19 0000 0421 1012 BIC : BPOTBEB1 Omdat wij pastorale projecten steunen, mogen wij van de overheid geen fiscale attesten afleveren.

Missio nationaal secretariaat Vorstlaan 199, 1160 Brussel Tel: 02 679 06 30 info@missio.be www.missio.be

Vormseltip

Vous cherchez une belle croix de confirmation?

Nous qu’il vous Nos croix en bois Bent u avons nog opcezoek naar faut! een mooi kruisje voor d’olivier confectionnées chez les isBénédictines de tijdens de vormselviering?

Dan dit olijfhouten Bethléem. que croix zeker est unique, faite à la main kruisjeChaque uit Bethlehem een aanrader! et vendue au prix de 3€€pièce. commander, Deze kruisjes kosten 3 perPour stuk.lesBestellen kan à: commandes@missio.be. metadressez-vous een e-mail naar bestellingen@missio.be

Suara 8 55

Stem van mensen wereldwijd

Jacques Van der Biest | Vreemdelingen onthalen biedt ons kansen Priester Jacques Van der Biest is een bekend figuur in Brussel.

Hij is zelf Brusselaar en verblijdt de inwoners van onze hoofdstad met zijn sterke taal en zijn hartstocht wanneer hij het opneemt voor wie door de samenleving aan de kant geschoven wordt. Hij wordt gewaardeerd in christelijke en niet-gelovige middens, maar krijgt ook regelmatig kritiek te verduren. Zijn inzet voor de meest armen brengt hem ook dicht bij mensen zonder papieren en asielzoekers.

Armelle Griffon

Missio: Wat heeft er u toe gebracht om het op te nemen voor mensen zonder papieren en asielzoekers?

Jacques Van der Biest: “Tijdens mijn jonge jaren brachten mijn ouders me al in contact met mensen die het minder goed hadden. Ze verschilden zo sterk van ons qua levensstandaard, leeftijd of afkomst. Denk bijvoorbeeld aan arme oude mensen of zigeuners. Mijn vader wilde per se in de Graystraat in Etterbeek gaan wonen om die nabijheid mogelijk te maken. Mijn ouders hebben ons opgevoed in een geest van delen. We gaven bijvoorbeeld speelgoed weg bij Sinterklaas. Het ging om speelgoed waar we echt aan gehecht waren, dus we moesten niet enkel delen wat we toch niet wilden of nodig hadden. Het was voor mij dan ook evident om mij als priester in te zetten voor thuislozen. Voor mij is de stad één familie en familie draait om nabijheid.

Fysieke nabijheid maakt contact mogelijk en menselijk contact creëert leven.”

Missio: Een illegaal kan natuurlijk niet gaan werken?

Van der Biest: “Inderdaad, omdat illegalen officieel niet bestaan. Toch rekruteren heel wat bazen illegalen, alles kan geregeld worden. Wat zij ons kunnen opleveren, is vaak wat telt.”

Missio: Vindt u de opvang van vreemdelingen een fundamenteel gebod, zoals in de Bijbel staat?

Van der Biest: “Je vindt dat niet alleen in de Bijbel terug. Het gaat terug tot de

beschavingen van de Oudheid. De basis is een open familiestructuur, waardoor het nomadenbestaan mogelijk werd. Nomaden hangen immers af van de mensen op de plaats waar ze aankomen. Daaruit is de verplichte solidariteit gegroeid. Vandaag reizen de westerlingen voor het plezier en met alle middelen, niet meer uit noodzaak en met beperkte middelen. In de Oudheid was dat wel anders en voor veel mensen is reizen nog steeds een noodzaak, terwijl ze er het geld niet eens voor hebben.”

“Armoede maak het onmogelijk om echt te leven, in plaats van enkel te overleven.”

Missio: Is er dan geen specifiek christelijke dimensie aan het opvangen van vreemdelingen?

Van der Biest: “Een christen is in de eerste plaats een mens en pas daarna is hij ook christen. Een christen is dus een wezen in relatie met anderen. Hij kan niet bestaan zonder fysiek contact met anderen. Het geloof kan daar een universele draagwijdte aan geven, zoals Abraham en Jezus bijvoorbeeld voortdurend onderweg waren en afwisselend gast en gastheer waren. Ons hart en ons geweten helpen ons om de liefde van de mensen rondom ons te meten.

Er zijn natuurlijk katholieken die zich niet veel aantrekken van de opvang van vreemdelingen of mensen zonder papieren. Maar in het algemeen zet de kerk zich hier wel sterk voor in. Christenen vangen bijvoorbeeld ook net zo goed moslims op.”

“Mijn ouders leerden ons om speelgoed waaraan we gehecht waren weg te geven.”

Missio: Hoe komt het dat we die gastvrijheid verloren lijken te zijn in het Westen?

Van der Biest: “Mensen vinden het niet meer noodzakelijk voor hun eigen leven en ontwikkeling om andere mensen op te vangen.

Maar ze vergissen zich, als ze denken dat ze er gaan raken met enkel aan zichzelf te denken. Het evangelie kan helpen om van mentaliteit te veranderen. Wat Christus heeft gedaan moet mensen aanspreken.

Persoonlijk ben ik hierover zeer hoopvol.”

Missio: Vinden mensen makkelijk hun weg in ons land?

Van der Biest: “Mensen spreken er niet veel over. Ze komen in terra incognita aan en begrijpen totaal niet hoe het hier in elkaar zit. Zelfs na jaren blijven ze zich verbazen over onze bureaucratie en de berg formulieren die je moet invullen. Ofwel kiezen ze daarop om te profiteren van de situatie en zoveel mogelijk uitkeringen te krijgen, vanuit het principe van een kosteloos regime. Dat hoeft niet te verbazen van mensen die uit de communistische landen komen, waar de staat in alles voorziet. De andere optie is dat de mensen proberen te begrijpen hoe het hier functioneert. Wie dat begrijpt, integreert zich beter.”

Missio: Wat zijn de voornaamste moeilijkheden waarmee thuislozen of vluchtelingen te maken krijgen?

Van der Biest: “In de eerste plaats is er het onbegrip voor hun situatie: opvangcentra afschuimen, een eindeloze berg formulieren invullen, opboksen tegen onrealistische verwachtingen. Daarnaast is er het probleem van de armoede. Die maakt het onmogelijk om echt te leven, in plaats van enkel te overleven. De verblijfplaatsen die ze toegewezen krijgen, zijn vaak beneden alle peil. Maar daar zijn ze zich niet van bewust.”

Missio: We horen vaak dat Europa niet alle ellende van de wereld kan opvangen. Bent u het eens met de wereldvisie die achter zo’n stelling schuilt?

Van der Biest: “Paus Franciscus heeft deze vraag beantwoord in Lampedusa: niemand vraagt ons om het leed van de hele wereld te dragen, maar wel de ellende van welbepaalde mensen die hier aankomen, soms op gevaar van eigen leven. Om hen te kunnen opvangen, moet je rekening houden met de culturele kloof tussen ons land en hun land van herkomst.”

“Abraham en Jezus waren voortdurend onderweg en waren afwisselend gast en gastheer.”

Foto: Jacques Van der Biest

Missio: In uw wijk, de Marollen, leven meer dan negentig nationaliteiten samen. Ziet u kansen in die smeltkroes?

Van der Biest: “We beseffen niet welke rijkdom de vreemdelingen met zich meebrengen. Die smeltkroes is een grote kans. In Brussel zijn er bijvoorbeeld verschillende christenen, die ons tonen hoe anders iedereen zijn geloof beleeft. Geloof heeft een plaats in de stad.”