Suara 56: Iedereen broer en zus by MIssio

Suara 56 Afgiftekantoor: Antwerpen x P 508033

Stem van mensen wereldwijd

•

Missio België, Vorstlaan 199, 1160 Brussel

•

Driemaandelijkse informatiekrant van Missio JUNI – JULI – AUGUSTUS

2014

Iedereen broer en zus

Onze familie groeit Kun je mensen echt vooruit helpen, als je nooit echt met hen praat? Hoe kun je dan hun vreugde en verdriet leren kennen, ontdekken wat ze echt nodig hebben? Bij Missio zijn we ons ervan bewust dat dat niet kan. Concreet contact met mensen ter plaatse is daarom van belang. We willen werken aan een wereldwijde familie. Dit jaar stuurden we bijvoorbeeld, ook in uw naam, postkaartjes naar de christenen van het bisdom Kaya in Burkina Faso. We brachten zo een relatie tot stand tussen de Belgische en de Burkinese christenen.

Het afgelopen werkjaar werden de christenen van Burkina Faso een deel van onze familie. Hopelijk worden de christenen van Myanmar — ons gastland voor de volgende campagne — ook onze en uw familie. Laat onze familie maar groeien, er is nog plaats voor velen.

Catherine De Ryck

Foto: Gilles Paire

Natuurlijk hebben we ook financiële steun geboden. En natuurlijk is die noodzakelijk. Maar we hebben ook banden gesmeed en diepe wensen en verlangens gedeeld. Daarom is Missio zo anders.

Familie wereldwijd We hebben allemaal onze eigen opvatting over wat familie is. Bij de één overstijgt ‘familie’ alle grenzen van generaties of landen; voor de ander bestaat de familie uit mama en papa met de kinderen. Dat is toch de observatie van Bruno Ouedraogo en Innocent Ouedraogo, twee Burkinezen die in België wonen.

lees verder op blz.3

Suara vernieuwt!

sprak met Karel Arnaut

Om u nog beter te informeren over Missio en de stem van de wereldkerk te laten klinken, steken we Suara in een nieuw kleedje. In september mag u het eerste nieuwe nummer verwachten. Laat u verrassen!

Een werkjaar lang hebben we aangetoond dat Afrika bezig is met gemeenschapsopbouw. De kerk heeft daarin een bijzondere rol. Maar publieke rituelen hebben dat blijkbaar ook. Karel Arnaut, lid van de onderzoekseenheid voor interculturalisme, migratie en minderheden aan de KU Leuven, nam ons daarom mee op virtuele reis naar Côte d’Ivoire.

lees verder op blz. 8

IN DIT NUMMER • Kerkfamilie | De zending van de familie van de Vader • Jan Van Cauwelaert blaast honderd kaarsjes uit

• Groeten uit het seminarie Saint Pierre Claver de Koumi, Burkina Faso

• Leven in gemeenschap | Over familie wereldwijd

• Column Michel Coppin

• Terugblik op een geslaagd werkjaar

• Vacatures voor vrijwillig(st)ers

• Missio-België op bezoek in Burkina Faso

• Interview met Karel Arnaut

• Vooruitblik campagne 2014

Suara 2 56

Stem van mensen wereldwijd

Kerkfamilie | De zending van de familie van de Vader Sinds oktober 2013 staan we samen met de christenen van Burkina Faso stil bij een bijzondere manier van kerk vormen. De bisschoppen van Burkina Faso en Niger keren met de pastorale optie voor de kerkfamilie van God terug naar de bronnen van het christendom. Armelle Griffon

De Handelingen van de apostelen vertellen ons dat in de eerste christelijke gemeenschap “iedereen die het geloof had aangenomen, bijeen bleef en alles gemeenschappelijk bezat” (Handelingen 2,44). Natuurlijk is de kerkfamilie van vandaag geen letterlijke kopie van die gemeenschap van tweeduizend jaar geleden. Maar de geest van de eerste gemeenschappen van Christus’ leerlingen moet wel doorleven in onze gemeenschap vandaag. Het voorbeeld van de christenen van Burkina Faso kan ons daarbij helpen.

...op wereldwijde schaal

De Burkinese familie bestaat uit christenen, moslims en animisten. De kerkfamilie moet dus open staan voor iedereen en haar leden bekommeren zich net zo goed om de mensen die buiten de eigen gemeenschap staan, als om de mensen die daar wel deel van uitmaken. In die geest nemen de christenen van Kaya de zorg voor kwetsbare kinderen en weeskinderen op zich, wanneer hun ouders getroffen worden door aids. In die geest dragen de Burkinese christenen naar hun eigen mogelijkheden bij aan de universele kerk. Wanneer je het gemiddelde inkomen per inwoner in

“In Burkina Faso, één van de armste landen ter wereld, gaan mensen tot het uiterste om het evangelie te verkondigen.” gedachte neemt, dragen de Burkinezen proportioneel gezien meer bij dan wij.

Vernieuwde zending

Onze campagne van 2013 en het voorbeeld van de christelijke gemeenschappen van Burkina Faso doen ons nadenken over onze

zending als christen. In één van de armste landen ter wereld gaan de mensen tot het uiterste om het evangelie te verkondigen. Zij beseffen dat hun broers en zussen de mensen zijn die “het woord van God horen en doen” (Lucas 8,21). Als kinderen van dezelfde Vader kunnen ze andersgelovigen niet uitsluiten. Ze bieden een prachtige christelijke getuigenis door, net als de eerste christenen, alles broederlijk te delen met iedereen. Toch moeten we de kerk en de katholieken van Burkina Faso niet op een voetstuk zetten. We kunnen hen wel gebruiken als bron van inspiratie. Want moeten we ons niet allemaal afvragen “wie zijn mijn moeder, mijn broers en mijn zussen”?

Grote familie...

De Afrikaanse opvatting van de familie verbreedt onze westerse horizon. Ons denken beperkt zich vaak tot het kerngezin, al dan niet nieuw samengesteld. Voor een breed verstaan van familie zijn broederlijkheid en solidariteit voorbij de bloedgrenzen nodig. Het draait om de hele gemeenschap, waar de verbondenheid de tijd overstijgt. Maar de kerkfamilie brengt ons nog verder: alle mensen zijn broeders.

“De kerkfamilie moet zich bekommeren om de leden van de eigen gemeenschap, maar ook om alle andere mensen.” Foto: Eric Montfort

Jan Van Cauwelaert | Honderd kaarsjes uitgeblazen Niet enkel omdat hij op 12 april honderd kaarsjes mocht uitblazen, zetten we vandaag mgr. Jan Van Cauwelaert in de kijker. Evenmin omdat we in deze bisschop een man van reflectie en bezinning terugvinden. Niet omdat hij de zoon is van een historische Vlaamse politicus, maar wel omdat hij zelf een profetische persoonlijkheid is. Niet omdat hij ooit tot een roemrijke generatie missionarissen behoorde, huldigen wij hem, maar wel omdat hij aan het ‘missionaire’ een nieuwe inhoud wist te geven. We kijken niet naar hem op omdat hij het niet schuwde om bij onrecht op de barricades te gaan staan, maar omdat zijn acties steeds ingebed lagen in een diep gebedsleven. Michel Coppin

Mgr. Van Cauwelaert is een veelzijdige, wakkere en bemoedigende persoonlijkheid. Tot op vandaag mediteert hij het leven van Christus om Hem in het dagdagelijks leven zijn licht te laten uitstralen. Bovendien is deze bisschop één van de laatste levende Belgische getuigen van Vaticanum II.

Hij stond ons op te wachten aan de oprit die naar zijn leefgemeenschap leidt. Hij vond het belangrijk alle genodigden één voor één te begroeten. Het deed hem deugd om vele vrienden opnieuw te mogen ontmoeten en niet in het minst kardinaal Monsengwo, aartsbisschop van Kinshasa, van wie hij jarenlang de mentor was.

Vrienden

Missie in het hedendaagse denken

Enkele dagen voor zijn verjaardag kwamen zijn vrienden in Schilde samen om Jan met een huldeboek te eren.

Het schrijven en samenstellen van het huldeboek ‘Missie Vandaag’ door Benoit Lannoo, Henri Deroitte en Eric

Manhaeghe en uitgeven door Halewijn was zeker een huzarenstukje. Het is niet alleen in de kortste tijd geschreven en uitgegeven, maar het is vooral niet het zoveelste huldeboek, dat men eens leest en dan onder het stof laat verloren gaan. Inhoudelijk is het sterk en blijft het tot reflectie uitnodigen. Behoort ‘missie’ tot een glorievol verleden of kan het ook een plaats in het hedendaagse denken opeisen? Bijdragen rond missie en vredesopbouw en inculturatie staan hierbij stil.

Dienst aan Gods missie

Het boek zoekt ook naar een missionair discours voor een nieuw missiologisch tijdperk. En hoe kunnen we antwoorden op de oproep van Paus Franciscus aan de kerk om opnieuw missionair te worden? De kerk blijft immers een dienst aan Gods missie. Er is een exegetische bijdrage over het boek Jona en een theologische reflectie over het koninkrijk Gods binnen en over de ruimtelijke grenzen heen. Auteurs denken ook na over de relatie tussen het christendom en andere godsdiensten. Thema’s zoals de autofinanciering van de lokale kerken, de vorming van priesters en de spiritualiteit van de broederlijkheid zullen tot in Afrika gretig bestudeerd worden. De plaats van de leken, de profetische dimensie en de relatie met ontwikkelingssamenwerking geven een extra dimensie aan het boek. P. Michel Coppin sds werd door mgr. Van Cauwelaert tot priester gewijd.

Dialoog

Suara 3 56

Stem van mensen wereldwijd

Leven in gemeenschap | OverOfamilie wereldwijd ntmoeting Betekent familie in Burkina Faso hetzelfde als in België? Of is er een wereld van verschil? Aan wie kunnen we deze vraag beter stellen dan aan twee Burkinezen die al enkele jaren in België wonen?

Solidariteit Dialogue

Caroline Medats

Innocent Ouedraogo is sinds drie jaar priester in de Federatie Lummen, in de provincie Limburg. Als parochiepriester ontmoet hij veel families, tijdens de viering op zondag en tijdens belangrijke levensmomenten zoals doopsel, huwelijk, eerste communie of overlijden. Priester Bruno Ouedraogo studeert sinds 2012 catechese en praktische theologie aan het instituut Lumen Vitae in Brussel. Elk hebben ze vanuit hun ervaring en achtergrond een eigen kijk op het gezins- en gemeenschapsleven in België en Burkina Faso. Missio: Wat betekent familie voor u? Innocent Ouedraogo: “Familie is voor mij een sociale instelling die overal ter wereld in verschillende vormen voorkomt. Voor christenen is familie het zichtbare teken van de liefde van God. Of je nu in België of in Burkina Faso woont, familie is het dierbaarste voor ieder van ons. In onze familie kregen we het meest kostbare geschenk, namelijk het leven. We groeiden er op en kregen er onderwijs. In onze familie vormen we samen met onze ouders, broers en zussen een echte gemeenschap van liefde.” Bruno Ouedraogo: “Voor mij is de ideale familie de Heilige Familie van Nazareth. Daar kunnen alle families hun inspiratie vinden.” Missio: Hoe ziet familie in België er volgens u uit? Innocent: “In België bestaat de familie meestal uit vader, moeder en één of twee kinderen.”

“Je moet respect hebben voor de ouderen, want ooit zal je het zelf zijn.”

Priester Bruno Ouedraogo Foto: Missio

Rencontre Solidarité Innocent Ouedraogo met de Sterzangers van de Federatie Lummen

Bruno: “Maar er leven zoveel verschillende nationaliteiten en culturen samen in dit land! Het is moeilijk om iets als typisch Belgisch aan te duiden. Net zoals Innocent zou ik zeggen dat de familie in België bestaat uit papa, mama en de kinderen. Maar er bestaan uiteraard ook andere familiesituaties. Voor mij is familie vooral de complementariteit van man en vrouw, die kinderen krijgen. Het is hartverwarmend om oudere koppels hand en hand in het park te zien wandelen. Ze geven uitdrukking aan een ‘ja’ voor het leven. Het is ook fijn om te zien wat jonge koppels plannen voor hun leven: een goede job, een appartement en één of twee kinderen.” Missio: En wat met familie in Burkina Faso? Bruno: “De familie in Burkina Faso vertoont gelijkenissen met die in België, maar de verschillen zijn treffend. De familie is er veel groter. Een patriarchaal of matriarchaal systeem is nog steeds in zekere mate aanwezig. Volgens het gehanteerde afstammingssysteem binnen een familie wordt het accent gelegd op hiërarchie en respect. In mijn land hoor je wel eens ‘Lorsqu’on dit de respecter les aînés, c’est parce qu’un jour ou l’autre tu deviendrais aîné’ (‘Je moet respect hebben voor de ouderen, want ooit zal je het zelf zijn.’). De kernfamilie is geïntegreerd in deze grote groep die hiërarchisch georganiseerd is. De echtgenote komt bijvoorbeeld niet

Foto: Missio

“Het gemeenschapsleven lijdt aan de ziekte van individualisme en geld.” tussen in aangelegenheden van de familie van haar man. Ik kom uit een patriarchaal systeem. Ik heb oudere broers die ik moet respecteren. De solidariteit onderling is heel concreet. De oudste broer neemt het altijd op voor zijn jongere broer, ongeacht of hij het bij het rechte eind heeft. Die solidariteit zorgt ervoor dat iedereen een dak boven het hoofd heeft en in een familie woont, met uitzondering van de straatkinderen. Zij zijn vaak het slachtoffer van de plattelandsvlucht of zijn kinderen die extremistische koranleraars volgen. Oudere mensen hebben altijd hun plaats binnen de familie, want zoals het gezegde zegt: ‘La personne qui t’a mis au monde et s’est occupée de toi à regarder tes dents poussées, toi à ton tour, tu dois t’occuper d’elle jusqu’à ce qu’elle perde ses dents’ (‘De vrouw die je op de wereld heeft gezet en je bijstond toen je tanden kreeg; om haar zal jij je op jouw beurt moeten ontfermen wanneer zij haar tanden verliest.’).”

Voetbalploeg

Innocent: “In Afrika spreken we doorgaans van de grande famille, de grote familie. Tot die familie behoren ook nonkels, neven en nichten. Vaak wonen ze allemaal onder hetzelfde dak. Bij mij thuis zijn we met elf kinderen, een voetbalploeg! Ook de familieleden die gestorven zijn behoren nog steeds tot de familie. De familie heeft een dubbele dimensie, zichtbaar en onzichtbaar, waardoor ze een erg sacraal karakter heeft. Vaak wordt familie zo breed geïnterpreteerd dat we iemand broer of zus noemen terwijl we geen bloedverwanten zijn.” Missio: Hoe verklaart u de verschillen tussen België en Burkina Faso? Innocent: “Volgens mij heeft het klimaat in België een impact op het gemeenschapsleven. Mensen leven hier veel meer binnen en er is dus minder rechtstreeks contact. Relaties worden meer en meer virtueel in stand gehouden, via internet en sociale media.”

Lege kerk

Bruno: “Het gemeenschapsleven lijdt aan de ziekte van het individualisme en het geld. Deze ziekte wint aan terrein. Tegenwoordig blijft de kerk voor een begrafenis vaak leeg. Ik heb de indruk dat de tijd ontbreekt voor natuurlijke, menselijke relaties. Je moet lopen om niet op straat te belanden. Maar wie voortdurend rent, weet dat hij of zij uiteindelijk terechtkomt in een rusthuis. Het raakt me wanneer ik oudere mensen een traan zie wegpinken omdat hun kinderen niet meer naar hen omkijken; omwille van discussies over de erfenis bijvoorbeeld. Rusthuizen mogen geen plaats zijn waar ouderen hun laatste uur afwachten. Ze moeten een plaats van hoop zijn.”

“We hebben een open mentaliteit nodig, waarin we elkaar goeiedag zeggen en onszelf ontdekken in de ontmoeting met de ander.”

Missio: Hoe ziet u de toekomst tegemoet? Bruno: “In alle families, zowel in België als in Burkina Faso, is er solidariteit, gemeenschap en broederschap. Maar inspanningen blijven nodig, in het bijzonder wat het onderwijs van kinderen betreft, het respect voor de ouderen, de menselijke solidariteit en het erkennen van de andere als zichzelf.” Innocent: “Het is belangrijk om op koers te blijven en het gemeenschapsleven van elke dag te bekijken in het licht van het evangelie. Enkel zo ontstaat een familie die menselijker is en geworteld is in God. Daarom moeten we God een rechtvaardige plaats geven in de samenleving. We moeten het leven aanmoedigen in elk stadium, een open mentaliteit ontwikkelen waarin we goeiedag zeggen tegen elkaar en onszelf ontdekken in de ontmoeting met de ander. Maar het belangrijkste is misschien wel leren gelukkig zijn met wat we hebben en wie we zijn.”

Dialoog

Suara 4 56

Stem van mensen wereldwijd

Ontmoeting Solidariteit

Drukke tijden | Terugblik

Dialogue Samen inzetten op de toekomst Rencontre

Een jaar lang hebben we meer dan ooit samen ingezet op de toekomst van christenen wereldwijd en die van Burkina Faso in het bijzonder. Het belang van de gemeenschap stond daarbij centraal. De Burkinezen weten als geen ander hoe belangrijk het is de handen in elkaar te slaan om elkaar te helpen en dingen te verwezenlijken. Te vaak kunnen ze daarvoor immers niet rekenen op de overheid.

Solidarité

Het hoogtepunt van de jaarlijkse campagne was uiteraard Missiezondag op 20 oktober 2013. Overal ter wereld vierden christenen Missiezondag. We waren erg blij dat Oscar Zoungrana, directeur van Missio in Burkina Faso & Niger, naar ons land afzakte om ons meer te vertellen over de kerk in zijn land. Belangrijk daarbij is het concept van de ‘kerkfamilie’: we zijn allen broers en zussen van elkaar in het geloof. Oscar Zoungrana hield een reeks conferenties in het hele land, was te gast op het nationaal secretariaat van Missio en gaf een interview aan de Franstalige radio RCF (Radios chrétiennes francophones).

Missiezondag in Hoegaarden

De nuntius omringd door enkele priesterstudenten en Paul Schotsmans van het Heilige Geestcollege Oscar Zoungrana bij de RCF

Samenkomst priesterstudenten Meer dan tachtig priesterstudenten (buitenlandse priesters aan Belgische universiteiten) uit Azië en Afrika kwamen op donderdag 13 maart 2014 op initiatief van Missio samen in het Heilige Geestcollege in Leuven. Na de eucharistieviering met internationale toets voorgegaan door de nuntius, mgr. Giacinto Berloco, leerden we elkaar beter kennen met een glaasje in de hand. We konden ook proeven van Indische, Filipijnse en Nigeriaanse delicatessen bereid door enkele priesterstudenten.

Bedankt voor uw steun! Missio is blij dat de solidariteit met de christenen in Burkina Faso zo groot is. Vorig jaar stelden we 2 954 800 euro ter beschikking van onze projecten! We namen in 2013 meer giften in ontvangst dan in 2012. Toen zamelden we 2 219 208 euro in. • We besteedden 1 276 959 euro aan projecten voor evangelisatie: opbouw en renovatie van kerken, opleiding van catechisten en pastorale werkers, katholieke ziekenhuizen ... • 784 104 euro ging naar de vorming van seminaristen, priesters, religieuzen en pastorale werk(st)ers. • We investeerden ten slotte 893 737 euro in projecten voor kinderen uit arme families, wezen en straatkinderen. Dat was enkel mogelijk dankzij uw steun. Uit het diepste van ons hart: bedankt! Mogen we opnieuw op u rekenen voor 2014?

Dialoog Ontmoeting

Suara 5 56

Stem van mensen wereldwijd

Solidariteit

op een geslaagd werkjaar Afrikadag & Sterzingen Naast oktober, de wereldmissiemaand, is januari een hoogtepunt voor Missio. Op de eerste zondag van januari is er de Afrikadag. Op die dag staat onze solidariteit met de kerkgemeenschappen van de D.R. Congo, Rwanda en Burundi centraal. Rond de periode van Driekoningen trekken kinderen de straat op voor Sterzingen. Zingend trekken ze dan van deur tot deur om de vreugde van Jezus’ geboorte te verkondigen. Dankzij hun inzet konden we een project voor weeskinderen in Burkina Faso financieren.

Dialogue Rencontre Solidarité

Afrikadag in Antwerpen

Sterzingen in Tervuren

Missio in alle kleuren We organiseerden het afgelopen werkjaar niet één ‘Missio in alle kleuren’-dag maar twee! Het evenement is al jaren een gevestigde waarde in het vicariaat Vlaams-Brabant & Mechelen, maar dit jaar vond er ook een kleinschaligere versie plaats in Hasselt. Honderden blije, enthousiaste kinderen waren erbij. Ze beleefden een leerrijke dag vol workshops rond Bijbel en geloof, de multiculturele samenleving en engagement voor een betere wereld.

‘Missio in alle kleuren’-dag in Hasselt

Christelijke wensen voor elkaar Tijdens onze campagne nodigden we de Belgische christenen uit om hun wens voor de christenen van Burkina Faso op een postkaart te schrijven. Zo ontstond er een band over de grenzen heen. Jullie wensen staken de kinderen in Kaya, waar ons project voor weeskinderen gevestigd is, een hart onder de riem. Op hun beurt stuurden zij postkaartjes naar de Belgische christenen. Als bedanking, maar ook als blijk van verbondenheid. Onze vreugde was groot toen we deze postkaarten in onze bus vonden.

‘Missio in alle kleuren’-dag in Mechelen

Ontmoeting

Suara 6 56

Stem van mensen wereldwijd

Solidariteit

Een visie die nieuw leven garandeert | Dialogue Missio-België op bezoek in Burkina Faso Het afgelopen jaar zetten we een project voor weeskinderen in het bisdom Kaya in Burkina Faso in de schijnwerpers. Velen onder jullie hebben dit project gesteund, waarvoor onze grootste dank. Mijn Burkinese Missio-collega Oscar Zoungrana nodigde me uit om dit project te bezoeken. Eind december trok ik dan ook naar Burkina Faso.

mensen encontre een opleiding om deze families en kinderen als vrijwilliger te begeleiden. Deze opleiding is natuurlijk ook niet gratis.

Financiële steun

Meestal olidarité weet de priester als eerste dat de ouders besmet zijn met het hiv-virus of al aan aids lijden. Dan gaan de opgeleide vrijwilligers bij de getroffen familie langs. Ze zorgen ervoor dat er voldoende eten en verzorging is voor de kinderen en dat ze naar school blijven gaan. De getroffen familie krijgt hiervoor ook financiële steun. Dan bekijken ze samen wie de kinderen later

zal opvangen. Ook die opvangfamilie krijgt hiervoor de nodige begeleiding en financiële steun. Je eigen kinderen opvoeden is één zaak, maar om er nog enkele bij te nemen heb je heel wat energie en uithoudingsver-

“Het is een mooi werk om weeskinderen op te vangen, maar het is lang niet vanzelfsprekend.”

mogen nodig. De begeleiding en opvang is dan ook belangrijk. De vrijwilligers leiden alles in goede banen.

Geloof

Er kruipt veel tijd in het werk van de vrijwilligers. Vanuit hun geloof putten ze er heel wat vreugde uit. Je moet een diepe motivatie hebben om je hiervoor dagelijks in te zetten. Een vrouw verloor jaren geleden haar man en voedt vier kinderen op, maar ze maakt tijd vrij om zich voor het project in te zetten. Haar intense geluk kan ik niet onder woorden brengen. Ik vergeet haar verhaal nooit. Ik weet niet wie de getroffen kinderen waren. Enkel de begeleiders en pleegouders kennen ze. Voor alle andere mensen zijn het gewoon kinderen, die blij zijn te kunnen studeren en ravotten.

Michel Coppin

Een gebouw is niet nodig voor het project voor weeskinderen in Kaya. Dat maakt het des te interessanter om mijn ontmoetingen uit de doeken te doen. Het gaat hier om kinderen die hun ouders verloren zijn aan de gevolgen van aids. Meestal sterven beide ouders bij gebrek aan een betaalbare behandeling. Een minderheid van hun kinderen is zelf hiv-positief of aidspatiënt. De diocesane Missio-directeur van Kaya bracht me naar een priester die het project mee coördineert. Hij had op zijn beurt een afspraak gemaakt met enkele mensen die dagelijks met de kinderen bezig zijn.

Familiehulp

Foto: Missio

Vanuit de familiebeleving in Burkina Faso is het ondenkbaar dat weeskinderen in een weeshuis terecht komen. Meestal is het een zus of schoonzus van de familie die de kinderen bij haar opneemt. Het is een mooie, maar niet vanzelfsprekende daad. Het eerste probleem is dat er zo meer monden te voeden zijn. Ook de school kost geld. Bovendien moeten de kinderen op zoek naar hun plaats in het nieuwe gezin. In elke christelijke gemeenschap krijgen enkele

Campagne 2014| Vooruitblik We blikten terug op het voorbije werkjaar, maar kijken graag ook vooruit naar het nieuwe werkjaar. In oktober gaat onze nieuwe campagne van start: ‘Geloof in Myanmar’. Tijdens deze campagne staan we stil bij onze missionaire zending vanuit het doopsel en richten we onze blik op de christenen van Myanmar. Catherine De Ryck

Foto: szefei

De betekenis van ons doopsel mag niet onderschat worden. Het is niet voor niets dat paus Franciscus ons oproept om de verjaardag van ons doopsel telkens opnieuw te vieren. Ook onze Belgische bisschoppen gaan op zoek naar de missionaire dimensie van de initiatiesacramenten. Missio gaat specifiek op zoek naar de kostbare schat van ons doopsel als zending.

Handen en voeten

doopsel. Sinds 2010 probeert het land het pad van de militaire dictatuur te verlaten. De eerste stappen naar democratie en vrijheid worden gezet, maar de weg is nog lang.

Het doopsel is een unieke gelegenheid, waar we Gods liefde op bijzondere wijze ervaren. Net daarom is het onze missie om daar met ons eigen leven antwoord op te geven. God nodigt ons uit om mee zijn handen en voeten te zijn.

Einde van de isolatie

Het doopsel kenmerkt het begin van ons nieuwe leven als christen. Het verbindt ons onverbrekelijk met de levende Christus.

Beginnende democratie

Als gastland kozen we voor Myanmar, waar christenen pas sinds kort in zekere mate publiekelijk gestalte kunnen geven aan hun

Bovendien ontbreekt het de Myanmarese kerk aan kennis en vorming. Tot voor kort was zij immers geïsoleerd van de wereldkerk. Talrijke impulsen gingen aan de Myanmarese christenen voorbij, zoals bijvoorbeeld de vernieuwingen van het Tweede Vaticaans concilie. Gelooft u mee in de christenen van Myanmar?

Meer informatie en onze activiteitenkalender vindt u binnenkort op www.missio.be

Suara 7 56

Stem van mensen wereldwijd

Groeten uit het seminarie Saint Pierre Claver de Koumi, Burkina Faso Beste vriend van Missio-België uit het bisdom Diébougou in Ik ben Some N. Ambroise-Marie en kom aan het seminarie Saint Pierre Burkina Faso. Ik volg momenteel theologie mijn hele leven lang volgen. stus Chri Claver de Koumi. Al jaren wil ik ik gefascineerd was door die Waarschijnlijk al sinds mijn kindertijd, toen aantrekt is dat mysterie van de mannen in witte kleren. Wat me nog meer kt, vooral in de sacramenten en de priester die Christus’ rijkdom voelbaar maa verkondiging van het evangelie. zijn en een goede herder voor Ik wil een voorbeeld van het christelijke leven lijn met het evangelie hoop ik rust de schapen, die God me toevertrouwt. In sen te mogen aanwakkeren, zowel in te mogen brengen en de liefde tussen men wereld. Want we hebben allemaal mijn land, als in België en de rest van de ld te verbeteren en te kerstenen. innerlijke vrede en liefde nodig, om de were t ik priester mag worden en al Ik dank u bij voorbaat voor uw gebed, opda Ik bedank u ook alvast voor uw mijn wensen op dit gebied kan waarmaken. narie, zodat wij een goede vorsemi ons steun aan mijn studiegenoten en aan ming kunnen genieten.

Column Vorstlaan 199 1160 Brussel België

Verbonden in gebed Some N. Ambroise-Marie

Ik ben al een tijdje terug van de Algemene Vergadering van de Pauselijke Missiewerken in Rome. Elk jaar komen daar 130 nationale directeurs, die meer dan 150 landen vertegenwoordigen, gedurende één week samen. Het is een voorrecht hieraan te mogen deelnemen. We ontmoeten elkaar niet alleen, maar bidden ook elke dag samen en vieren samen de eucharistie. Voor mij is deze samenkomst telkens weer een hoogfeest waar ik veel bijleer. Voor het eerst werden dit jaar Laos en Cambodja vertegenwoordigd. Voor Syrië is er nog steeds geen nieuwe directeur, nadat Jules Baghdassarian op 55-jarige leeftijd overleed in 2012. Nigeria gaat gebukt onder de terreur van extremistische moslimgroeperingen, maar tegelijkertijd zitten de vele seminaries overvol. Eén ervan telt zelfs meer dan duizend seminaristen.

Missio zoekt een vrijwillige telefonist(e)

Missio zoekt een vrijwillig(st)er

De vrijwillig(st)er: • contacteert de parochies in Vlaanderen i.v.m. de actie voor de verkoop van pralines • stelt met de dienstverantwoordelijke voor logistiek het plan op voor de levering van pralines • contacteert potentiële nieuwe klanten voor deze actie

Functieomschrijving De vrijwillig(st)er: • verwerkt samen met de dienstverantwoordelijke de bestellingen van het campagnemateriaal • sorteert de bestelde materialen en maakt de postpakketten klaar • draagt bij aan een goed beheer van de stock aan campagnematerialen

Juist over de seminaries in Afrika wil ik het hebben. Naast Azië telt Afrika het grootste aantal seminaristen. Soms hoor ik in de wandelgangen zeggen dat daar waar honger heerst, het aantal roepingen het grootst is. Onderhuids woekert wel eens het vooroordeel dat jongeren voor het priesterschap kiezen om de armoede te ontlopen. Vanuit mijn tien jaar ervaring in de vorming van seminaristen weet ik dat kandidaten met zulke motivatie de priesteropleiding heel vlug vaarwel zeggen. Seminaristen in Afrika zijn het gewoon om dagelijks op de velden te werken. Het is de enige manier om in een seminarie rond te komen. Werken, bidden en studeren vormen, samen met pastorale stages, de ruggengraat van het seminarieleven. Jaarlijks sturen de bisschoppen hun beste priesters naar de beste universiteiten om zich in één of ander vak te specialiseren. Maar eens ze ingezet worden in de seminaries komt de ontnuchtering. Afrikaanse seminaries hebben onvoldoende middelen om hun professoren een deftig levensonderhoud aan te bieden. Het Generaal Secretariaat voor de priesteropleidingen (tot voor kort geleid door Jan Dumon) rekende voor ons uit dat een professor aan het seminarie het maandelijks moet stellen met amper dertig euro.

Beschikbaarheid • 1 dag per week gedurende de periode 15/08/2014-30/10/2014 (in overleg flexibel in te vullen of te spreiden over halve dagen) • het uitvoeren van deze opdracht – en de verwerking van de bestellingen – gaat door op het secretariaat in Oudergem

Beschikbaarheid • 1 dag per week gedurende de periode 15/08/2014-15/11/2014 (in overleg flexibel in te vullen of te spreiden over halve dagen) • de verwerking van de bestellingen gaat door op het secretariaat in Oudergem

Dankzij onze computeractie, waarbij we Afrikaanse seminaries van degelijk ICT-materiaal voorzien, is er heel wat vooruitgang geboekt, maar het blijft moeilijk voor professoren om de seminariebibliotheek te updaten. Er is geld nodig om een goede priesteropleiding in het Zuiden te garanderen. Ik zie het dan ook als mijn taak om een lans te breken voor de steun aan seminaries, vooral die van Afrika. Ons land heeft daarin een rijke traditie. Vergeten we hierbij niet dat diezelfde professoren vele geëngageerde leken van een degelijke vorming voorzien.

Profiel • warme en geduldige persoonlijkheid die thuis is in het kerkelijk landschap • vlot in het leggen van contacten • zowel in team als zelfstandig kunnen werken

Profiel • vrijwillig(st)er met oog voor een correcte (nauwkeurige) verwerking van bestellingen • zowel in team kunnen overleggen als zelfstandig kunnen werken

Ons aanbod • terugbetaling van verplaatsing naar Oudergem en vrijwilligersverzekering • een goede ondersteuning en begeleiding • een boeiende werksfeer in een internationale en interculturele werkomgeving • een lekkere kop koffie of thee

voor de verwerking van bestellingen

Geïnteresseerd? Graag meer info? Missio vzw t.a.v. Kenny Frederickx, adjunct-directeur E-mail: adjdir@missio.be Tel.: 02 679 06 48 Graag kandidatuur voor 10/07/2014

Michel Coppin sds directeur Missio

COLOFON Jaargang 14 Suara is het Indonesische woord voor ‘stem’. Suara, stem van mensen wereldwijd. Suara, stem van God in vele talen.

Missio-beweging verbonden. Missio steunt zo meer dan 1000 lokale gemeenschappen en bisdommen.

Hoofdredactie: Kenny Frederickx Eindredactie: Catherine De Ryck Werkten mee aan dit nummer: Emmanuel Babissagana, Michel Coppin, Armelle Griffon en Caroline Medats Foto’s: Gilles Paire, Eric Montfort, Missio, Karel Arnaut en szefei Druk- en zetwerk: Halewijn Printing & Publishing Nationaal directeur: Michel Coppin

Rekeningnummer van Missio vzw Vorstlaan 199, 1160 Brussel: IBAN : BE19 0000 0421 1012 BIC : BPOTBEB1

V.U.: Michel Coppin, Vorstlaan 199, 1160 Brussel Missio is een internationale kerkorganisatie die de wereldwijde solidariteit bevordert en ontmoetingen met andere culturen en religies promoot. Een 130-tal landen zijn in deze

Omdat wij pastorale projecten steunen, mogen wij van de overheid geen fiscale attesten afleveren. Missio nationaal secretariaat Vorstlaan 199, 1160 Brussel Tel: 02 679 06 30 info@missio.be www.missio.be Adreswijziging of uitschrijving suara@missio.be Reacties pub@missio.be

Suara 8 56

Stem van mensen wereldwijd

Karel Arnaut | Publieke rituelen voor gemeenschapsopbouw Gemeenschap en Afrika zijn voor ons met elkaar verbonden, net zoals rituelen en Afrika dat zijn. Maar is er ook een duidelijk verband tussen beide? Welke rol spelen rituelen in een gemeenschap? We vroegen het aan Karel Arnaut, lid van de onderzoekseenheid voor interculturalisme, migratie en minderheden aan de KU Leuven. Caroline Medats & Catherine De Ryck Missio: Even kennismaken: welke thema’s komen aan bod in uw onderzoek? Karel Arnaut: “Een groot deel van mijn onderzoek richt zich op Côte d’Ivoire. Als grensregio is dit een ideaal land voor een studie rond etnische en religieuze diversiteit. In eerste instantie onderzocht ik rituelen en hoe een gemeenschap zich opbouwt rond rituelen. Daarvoor was de context van het platteland en die van het stadje Bondoukou in het noordoosten van Côte d’Ivoire ideaal. Tijdens de periode van sociale onrust eind jaren 1990, begin jaren 2000 trok ik naar de hoofdstad Abidjan. Daar richtte ik me op jongerengroepen en hun aandeel in de opbouw van een nieuwe maatschappij. Die beide onderzoeksgebieden richten zich op groepsvorming, waarbij jongeren een voortrekkersrol krijgen.”

ook een ritueel rond het Bedu-masker. De niet-islamitische minderheid – vooral de jongere generatie – organiseert het ritueel. Ze maken er een soort sportwedstrijd van. Een niet-moslimjongere loopt met het grote masker door de verbindingsstraat van de stad. Hij wordt uitgedaagd door moslimjongeren langs de kant. Op een bepaald moment kiest hij er één van die uitdagers uit en probeert hij hem aan te tikken. Moest de jongen met het masker vallen, zou dit een schande zijn. Indien de andere jongere aangetikt wordt, is dit een beetje een schande voor hem.” Missio: Werkt zo’n ritueel religieuze spanningen niet in de hand? Arnaut: “Het is helemaal geen religieuze strijd. Het ritueel geeft gewoon gestalte

Bedu-masker

Missio: Kunt u een ritueel uit de plattelandscontext omschrijven? Arnaut: “In dorpen vinden er heel wat rituelen plaats. Tijdens de voorbereiding en uitvoering van die rituelen merk je al snel dat er binnen één dorp verschillende fracties zijn. Een dorp in Côte d’Ivoire is niet altijd de homogene gemeenschap die wij ons vaak voorstellen. Maar een ritueel kan die fracties wel samenbrengen. Niet alle rituelen of rituele voorwerpen zijn eigendom van slechts één groep. Zo is er het jaarlijkse ritueel rond het Bedu-masker. Dat masker van zo’n anderhalve meter hoog gaat het hele dorp rond in een soort collectief reinigingsritueel. Het draagt de gemeenschapsopbouw.”

aan de verschillen binnen de stad. De oorspronkelijke bewoners zijn niet-moslims, pas later kwamen vooral de Dioula, moslimgroepen uit Ghana. In Bondoukou is men zich bewust van die diversiteit. Je merkt trouwens dat een gemeenschap die haar verschillen expliciteert in rituelen, sterker bestand is tegen krachten die de gemeenschap uit elkaar willen trekken. In crisismomenten slaagt zo’n gemeenschap

Dansende krijgers

Missio: Spelen jongeren altijd een belangrijke rol in rituelen in Bondoukou? Arnaut: “In het grote jaarlijkse ritueel, op het einde van de ramadan, is dat inderdaad ook het geval. De jongeren houden dan een optocht, waarbij ze zich vaak verkleden als krijger. Ze bezoeken de verschillende wijken van de stad, zowel de niet-islamitische als de islamitische. Zo bepalen ze de stadsruimte. Af en toe is er wel discussie of een bepaalde nieuwe wijk er nu wel of niet bij hoort.” Missio: Wat trekt jongeren daarin aan? Arnaut: “Eerst dacht ik dat ze meededen uit religieuze overtuiging of omdat ze veel belang hechten aan traditie. Maar dat is slechts een halve verklaring. Het ritueel is vooral een bron van creativiteit en een uitlaatklep. Rond de kern van muziek spelende en zingende jongeren heerst een chaotisch gebeuren, dat ons nog het meest doet denken aan carnaval. Ze kunnen hun creativiteit ook kwijt in allerlei microperformances. Ze maken dan parodieën op gebeden of vertellen korte verhalen aan elkaar. De jongeren kunnen zich uitleven. Jongens en meisjes plagen elkaar ook, soms is dat zelfs seksueel of erotisch getint. Dat hoort bij de leeftijd en dat trekt hen aan.”

“Wij richten ons te veel op ‘vererfgoeding’ van tradities, terwijl traditie en creativiteit elkaar nodig hebben.”

“Jongeren krijgen een voortrekkersrol in het proces van gemeenschapsvorming.”

Missio: Wat vinden de ouderen daarvan? Arnaut: “De ouderen miskennen dat ondeugende kantje een beetje, hoewel ze het vroeger waarschijnlijk ook deden. Maar ze weten wel dat ze jongeren de ruimte moeten geven. De ouderen beseffen dat dit ritueel de stad samenbrengt en steeds opnieuw tot stand brengt. En zij verwerven er ook hun positie mee.”

Missio: Hoe brengt dit ritueel de gemeenschap dan samen? Arnaut: “Verschillende fracties binnen het dorp worden gedwongen samen te werken. Er bestaat een mondeling overgeleverd draaiboek rond de organisatie van het Beduritueel. Elke groep krijgt een specifieke taak toegewezen. De ene moet zorgen voor de speciale gierst voor het rituele bier, de andere brouwt het bier en nog een andere moet het masker bewaren bijvoorbeeld. De samenwerking tussen deze groepen bepaalt dus het welslagen van het ritueel. Ook mannen en vrouwen hebben hun eigen taak. Mannen nemen bijvoorbeeld het beeldhouwen op zich, terwijl vrouwen de maskers schilderen. Al die scheidingslijnen en verschillen worden in het ritueel als het ware overwonnen. Het Bedu-ritueel is een dramatische voorstelling van de groepsvorming.”

Missio: Wat vindt u, ten slotte, de belangrijkste les die Côte d’Ivoire ons kan leren? Arnaut: “Ik denk dat er twee dingen zijn, die wij van hen kunnen leren. Uit het rurale Bedu-ritueel kunnen we leren hoe belangrijk publieke rituelen zijn voor gemeenschapsopbouw. Zo’n ritueel brengt niet gewoon tot uiting wat er al bestaat. Dergelijke rituelen helpen een gemeenschap echt te maken en te hermaken, door iedereen te laten samenwerken en door de gemeenschap een spiegel voor te houden. Het jaarlijkse ritueel in Bondoukou kan ons dan weer leren dat traditie en creativiteit elkaar nodig hebben. Wij richten ons te veel op ‘vererfgoeding’ van tradities: we herproduceren eeuwenoude rituelen, willen tradities simpelweg bewaren in plaats van ze opnieuw te durven uitvinden.”

Tikkertje

Missio: Bestaat een dergelijk ritueel ook in de stad? Arnaut: “In Bondoukou bestaat inderdaad

“De samenwerking tussen groepen uit het dorp bepaalt het welslagen van het ritueel.”

erin een eenheid te vormen en een gezamenlijk standpunt in te nemen.”

Foto: Karel Arnaut