Afgiftekantoor: MassPost Hypercentrum Antwerpen X P 508033
74
suara tijdschrift met een missie
Driemaandelijks tijdschrift » Jaargang 19 nummer 74 » december 2018 - januari 2019 - februari
Hoop terugblik op de missiemaand » de Kerk in de Venezolaanse crisis » Kerstmis in Oeganda © Coverfoto: Shutterstock / GOLFX
editoriaal
inhoud
suara 74
highlights blz.
Wereldvrede CATHERINE DE RYCK
Nu Kerstmis voor de deur staat, zijn we massaal in blijde verwachting. Niet alleen van het kind dat straks geboren wordt in de stal van Bethlehem. Velen onder ons zijn ook in blijde verwachting van een betere wereld. De Messias die straks het levenslicht ziet, zou ons immers rust en vrede brengen. Soms durf ik daar aan te twijfelen. Als ik rond me kijk en zie hoeveel negativiteit, spanningen en nodeloze kritiek er zijn. Of als ik mensen in complete ellende zie, anderen gevangen in gewapende conflicten. Is Jezus dan niet vergeten die rust en vrede die Hij beloofd had, achter te laten op onze aardbol? Natuurlijk niet.
"Wij doen ons best en God doet de rest." Dan realiseer ik me immers weer dat we het niet zomaar in de schoot geworpen krijgen. Dat het Kerstkind ook in ons moet geboren worden en wij dan samen met Hem moeten werken aan die betere wereld. In het Kind krijgen we de belofte dat het anders kán en we daarbij een goddelijk duwtje in de rug krijgen. Laten we daarom allemaal de handen in elkaar slaan. Koppig volharden in onze weg naar een betere wereld én ons hulpeloos overgeven aan Gods liefde. “Wij doen ons best en God doet de rest”, dan is er veel mogelijk. Vrede op aarde aan alle mensen die van goede wille zijn.
4
“We leren meisjes dat ze ook waardevol zijn zonder echtgenote en moeder te zijn op jonge leeftijd.”
blz.
10
“Mensen voelen zich gesteund door de Kerk. En via de Kerk houden ze contact met de buitenwereld.”
blz.
14
“Na zijn geboorte ligt Jezus in een kribbe. Hij is de mensen tot voedsel.”
ook in dit nummer Dossier verbondenheid | De kracht van verhalen De jonge Kerk van Ivoorkust Missiemaand in beeld Bedankt | Meer dan een school in Zuid-India Terugblik Column
in de kijker
Geloof in liefde
Liefde die we God noemen
Geloof in kerst
Waar duisternis plaats maakt voor licht Ons hart zich vult met warmte
En die warmte willen we doorgeven
Zalig Kerstmis en een gezegend nieuw jaar © Shutterstock / Reamolko
2
suara
74
» 3 » 4 » 5 » 12 » 11 » 11
dossier verbondenheid
De kracht van verhalen Tijdens het huidige werkjaar stelt Missio meer dan ooit het werken aan verbondenheid centraal. Omdat iedereen nood heeft aan een warme (kerk)gemeenschap, waar iedereen zichzelf mag zijn en deugddoende ontmoetingen kunnen plaatsvinden. Maar hoe begin je daaraan, als je weet hoeveel verschillen en afstanden er zijn? In onze rijke traditie vonden we enkele laagdrempelige stapstenen. Het vertellen van verhalen is daar één van. CATHERINE DE RYCK
Verhalen brengen mensen immers samen. Haast iedereen geniet ervan te luisteren naar de verhalen die een ander vertelt. Door die verhalen op onze beurt door te vertellen, werken we aan een web van verbondenheid. VAN BEGIN TOT EINDE
De christelijke traditie bulkt natuurlijk van zo’n verhalen. De Bijbel is het voorbeeld bij uitstek. Je vindt er verhalen vanaf het ontstaan van de wereld in Genesis tot het ontstaan van de Kerk in de brieven van Paulus, of zelfs tot het einde van de wereld die wij kennen in Openbaring. Het vertellen van die verhalen blaast ons geloof steeds nieuw leven in.
“Verhalen slagen er moeiteloos in de generatiekloof te overbruggen.”
© Shutterstock / Impact Photograpghy
GENERATIEKLOOF
Wat daarbij opvalt, is dat verhalen er moeiteloos in slagen de generatiekloof te overbruggen. Denk maar aan het kleinkind dat zijn of haar grootouders uithoort over “vroeger”. Maar ook Bijbelse verhalen boeien vandaag nog steeds jong en oud, al beseft niet iedereen altijd de Bijbelse oorsprong van vertrouwde verhalen. Verhalen, ook christelijke verhalen, kunnen generaties dus dichter bij elkaar brengen dan je zou denken. Ze zijn een blijvende inspiratiebron. Ook de waarden die naar voor geschoven worden drijven verschillende generaties. WERELDWIJD VERBONDEN
Verhalen verbinden niet enkel verschillende generaties. Ze kunnen ook een wereldwijde verbondenheid tot stand brengen. Door simpelweg verhalen uit alle hoeken van de wereld aan elkaar te vertellen en door te vertellen. Over hoe het kerkelijk leven in Tanzania eraan toegaat bijvoorbeeld. Of over hoe men
"Door wereldwijd precies dezelfde verhalen te vertellen, voelen we ons dichter bij elkaar." in Colombia werkt aan verzoening tussen verschillende bevolkingsgroepen, hoe de Kerk in Ivoorkust werkt aan vrede. KERSTVERHAAL
Ook door wereldwijd precies dezelfde verhalen te vertellen, voelen we ons dichter bij elkaar. En straks vertellen we massaal het kerstverhaal, overal ter wereld. Zelfs wie zich niet echt kerkelijk noemt, misschien zelfs wie zich niet echt christen noemt, vertelt graag het verhaal van die moeilijke zwangerschap en dat wonderbaarlijke kind. Zijn verhaal verenigt mensen.
3
extra bijlage terugblik op de missiemaand
De jonge Kerk van Ivoorkust Een jaar lang krijgt de Kerk van Ivoorkust onze bijzondere aandacht. Niet als verre, exotische curiositeit; maar als Kerk om van te leren, mee in dialoog te gaan en ons mee te verbinden. Daarom nodigden we in het najaar priester Alphonse N’Guessan uit. Hij is directeur van Missio in Ivoorkust en vertelde honderduit over de Kerk in zijn land. We zetten enkele kerngedachten op een rijtje.
Ze verspreiden de Blijde Boodschap, leren mensen het wonderlijke verhaal van Jezus kennen en trekken zich het lot van de meest kwetsbaren aan. Het is bovendien nog geen honderd jaar geleden dat de eerste Ivoriaanse priesters gewijd werden. Dat gebeurde in 1934. GEMIDDELDE LEEFTIJD
CATHERINE DE RYCK
De Ivoriaanse Kerk is ook jong te noemen door de gemiddelde leeftijd van haar leden. De algemene bevolkingssamenstelling van Ivoorkust zit daar natuurlijk voor iets tussen: de helft van de bevolking is jonger dan 15 jaar. De Kerk trekt net die jongeren aan. Ouderen, zeker in afgelegen dorpen, houden eerder vast aan de traditionele, tribale religies. LEEFWERELD
Als je zoveel jongeren in je rangen telt, moet je als Kerk wel aansluiting vinden bij hun leefwereld. De Ivoriaanse Kerk doet dat enerzijds door jongeren actief bij haar werking te betrekken. Zij bereiden bijvoorbeeld mee de vieringen voor en jongerenkoren zijn verantwoordelijk voor de dynamiek tijdens de eucharistie. Anderzijds heeft de Kerk ook bijzondere aandacht voor problemen waarmee jongeren en hun ouders geconfronteerd worden. IDENTITEIT
In groepsgesprekken helpt de Kerk jongeren bij hun problemen.
Belangrijk om weten is dat de Kerk van Ivoorkust erg jong is. En dat is niet enkel omdat de Kerk er nog niet zo lang bestaat. VOET AAN DE GROND
Toch is dat zeker waar. Pas in 1895 gaan Franse priesters van de Sociëteit voor Afrikaanse Missiën aan de slag in Ivoorkust.
4
suara
74
© BBC World Service
“De Ivoriaanse Kerk betrekt actief jongeren bij haar werking.”
Heel wat jongeren worstelen bijvoorbeeld met zoeken naar een identiteit. Het gevaar is dat jongeren zich een negatieve identiteit aanmeten, om zich te laten gelden in de samenleving. Denk maar aan bendevorming of drugs dealen. Voor meisjes is het soms extra moeilijk. In heel wat bevolkingsgroepen tel je als vrouw pas mee als je echtgenote en moeder bent, daaraan moet je je identiteit ontlenen. Dus kruipen velen op erg jonge leeftijd in die rol. De Kerk biedt hieraan tegengewicht. Doorheen verschillende activiteiten leert ze (jonge) meisjes dat zij ook waardevol zijn zonder echtgenote en moeder te zijn op jonge leeftijd. Op bladzijde 9 lees je over een ander project in deze context.
Missiemaand in beeld In het kader van de missiemaand organiseerden we heel wat activiteiten. Niet enkel de aangename samenkomsten blijven ons bij, ook het warme enthousiasme dat we mochten ervaren. We blikken graag in woord en beeld terug op enkele hoogtepunten.
© Missio
INTERACTIEVE CAMPAGNEMOMENTEN Het hoogtepunt van onze jaarlijkse campagne is natuurlijk oktober - missiemaand. Maar ook in september kreeg de campagne de nodige aandacht. Toen trokken we immers het land door om haar voor te stellen aan lokale verant-
woordelijken, sympathisanten en geïnteresseerden. Wij vertelden honderduit over de Kerk in Ivoorkust, onze projecten en manieren om aan de slag te gaan met de campagne. Maar we gingen vooral ook in dialoog met de deelnemers.
“Het is duidelijk essentieel om bruggen te slaan: tussen jong en oud, Kerk en maatschappij, ons seminarie en de rest van onze wereldwijde kerkgemeenschap. Dit alles met de bedoeling om dé brug tussen mens en God goed te leggen.” (seminaristen van het Johannes XXIII-seminarie)
Samen dachten we na hoe we kunnen werken aan meer verbondenheid, welke concrete acties we daarvoor kunnen ondernemen.
“Het campagnemoment van Missio gaf me een ander beeld van Ivoorkust.” (Anne Vansteelandt)
“Ik onthoud de oproep van de Ivoriaanse bisschoppen om te werken aan vrede en verzoening. Ook met mensen die geweld uitlokken of ervan profiteren. Het is een oerchristelijke oproep waar we vandaag nog veel van kunnen leren.” (Mickael Verbeke) 5
Werken aan verbondenheid, dat doe je niet alleen. Dus staken we op onze campagnemomenten de koppen samen. Concreet willen we werken aan meer verbondenheid tussen Kerk en samenleving, God en mens, BelgiĂŤ en Ivoorkust, jong en oud.
Op elk campagnemoment ontstond hierover een inspirerende brainstorming. Deelnemers schreven hun concrete ideeĂŤn op post-its en wat een mooie resultaat leverde dat op!
Aanwezigheid in de stad. Pop-up kapel
Bij samenkomsten een gebed om Gods hulp te vragen om onze taak gedurende het werkjaar goed te volbrengen
6
suara
74
Bij gebeurtenissen in ons dagelijks leven vreugdevolle momenten en droevige momenten samen delen! Gesprek, gebed, een luisterend oor
Samen op zoek gaan naar je eigen ik, je diepste zijn om daar Hem te ontmoeten
De mensen in de Kerk bewust maken dat er een wisselwerking moet zijn. Luisteren naar hun verhalen
De link tussen jong en oud begint bij "goeiendag" te zeggen
Mensen verhalen laten vertellen ov er hun ontmoeting met christenen in ande re culturen op reis
Kerstkaartjes maken bij de catechese en op het WZC bezorgen
ANDERE ACTIVITEITEN Naast onze klassieke campagnemomenten, vonden uiteraard nog heel wat andere activiteiten plaats. Voor jong en oud en in het hele land. Geniet met ons mee van enkele momenten...
Missiodag in Mechelen 6 oktober was een stralende dag. Niet alleen omdat we genoten van de nazomer, ook omdat zo’n 1500 vormelingen de Mechelse binnenstad veroverden voor de dertiende editie van de Missiodag. Die organiseerde Missio samen met IJD-Jongerenpastoraal en het vicariaat Vlaams-
Brabant & Mechelen. In de voormiddag volgden de vormelingen workshops in kleine groep. In de namiddag zongen ze met zo’n 750 tegelijk, onder begeleiding van Jos Bielen; en volgden ze een gebedsmoment met onder andere bisschop Koen Vanhoutte.
© Missio
© Missio
Het missiecomité van de Sint-Salvatorparochie van Harelbeke ontvangt het label voor missionaire gemeenschappen Op 7 oktober waren we te gast in de Sint-Salvatorparochie van Harelbeke. Tijdens een feestelijke, internationale liturgie overhandigden we het label voor missionaire gemeenschappen aan het plaatselijke missiecomité. Zij zetten zich immers al jaren in voor een missionaire kerkgemeenschap. De wereldkerk krijgt een plaats in Harelbeke. Met het jaarlijkse missiefeest geven ze bovendien lokale kerkgemeenschappen een duwtje in de rug. Met de uitreiking van het label willen we hen hiervoor in de bloemetjes zetten en een hart onder de riem steken.
© Missio
“Missio Werkt” op Radio Maria Op 9 oktober was er opnieuw een uitzending van “Missio Werkt” op Radio Maria. In dat programma hoor je nieuws over Missio, onze campagnes en de wereldkerk. In oktober besteedden we natuurlijk aandacht aan onze campagne en dus was Alphonse N’Guessan onze centrale gast. Hij is priester en directeur van Missio in Ivoorkust.
HEB JE DE AFLEVERING GEMIST? Herbeluister ze dan op http://www.radiomaria.be/downloads.php. Op bladzijde 4 lees je bovendien een samenvatting van al het boeiends dat priester Alphonse ons te vertellen had! © Missio
7
Missionaire kerkdag in Wetteren Op 21 oktober (Missiezondag) zette het bisdom Gent de missionaire Kerk in de kijker. Jong en oud verzamelden in Wetteren. Onder hen vormelingen en hun ouders, maar ook tal van andere geïnteresseerden. In het Sint-
Gertrudiscollege volgden zij workshops rond missie. Zuster Jeanne Devos, bisschop Luc Van Looy en Missio-directeur Michel Coppin waren slechts enkele van de deskundige werkwinkelbegeleiders. Nadien vierden we samen eucha-
ristie in de Sint-Gertrudiskerk. En vieren mag je wel heel letterlijk nemen: er werd gebeden en gezongen in een overvolle kerk, waar jong en oud zich meteen thuis voelden.
© Bisdom Gent / Frank Bahnmuller
LAAT DE MISSIEMAAND GEEN EINDPUNT ZIJN Jazeker, oktober ligt al even achter ons. Maar onze missie als kerkgemeenschap is natuurlijk nooit voltooid. Laten we Gods Blijde Boodschap blijven verspreiden, in woord en daad. Laten we kerkgemeenschappen wereldwijd ook die mogelijkheid bieden. Missio helpt je alvast.
1 Blijf op de hoogte
Steun onze projecten
Wij brengen je graag nieuws uit onze organisatie, onze projecten en de wereldkerk. Dat lees je driemaandelijks in Suara, maar je kunt ons ook via andere kanalen volgen. → www.missio.be → digitale nieuwsbrief inschrijven: nieuwsbrief@missio.be of op www.missio.be → facebook.com/MissioBelgie → Radio Maria: “Missio Werkt” elke tweede dinsdag van de maand om 18.15 u.
Missio steunt projecten die lokale kerkgemeenschappen de kans geven hun missie waar te maken. Met diverse projecten werken zij aan een warme kerkgemeenschap met aandacht voor de meest kwetsbaren. Help hen daarbij. → Doe een gift op BE19 0000 0421 1012 of www.missio.be → Neem Missio op in je testament. Meer informatie bij je notaris of Michel Coppin, directeur van Missio (legaten@missio.be of 02 679 06 37)
8
suara
3
2
74
Doe mee met de Warmste Week (18-24 december)
→
Organiseer een actie ten voordele van Missio → Loop de Warmathon ten voordele van Missio
www.dewarmsteweek.stubru.be/ goededoelen/missio-vzw
project
Zo kwetsbaar als een kind Straks vieren we Kerstmis: de wonderlijke geboorte van Jezus. Maria’s zwangerschap en Jezus’ geboorte liepen niet van een leien dakje. Een ongeplande zwangerschap, een bevalling in slechte omstandigheden, een onzekere toekomst. Iets waar veel jonge moeders in Ivoorkust over kunnen meespreken.
DRAMATISCH
CATHERINE DE RYCK
De moeders waarvan sprake zijn vaak wel erg jong. Sommigen zijn amper 10 jaar oud. Vorig schooljaar raakten in Ivoorkust maar liefst 3546 meisjes tussen 9 en 18 jaar oud zwanger.
wanneer ze gehuwd is en kinderen heeft. Daaraan ontleent ze haar identiteit, haar status, haar waardigheid. Hoe jonger je dus echtgenote en vrouw bent, hoe sneller je meetelt in de samenleving.
Vanwaar dat hoge aantal tienermoeders? Naast de jonge gemiddelde leeftijd in Ivoorkust, zijn er twee andere verklaringen mogelijk. Enerzijds is er sociale druk: een vrouw, een meisje, telt pas mee
Anderzijds speelt geografie een rol. In veel afgelegen dorpen is geen school. Dus trekken de kinderen, ook meisjes, naar de stad om naar school te gaan. Daarbij ontbreekt echter goe-
IDENTITEIT
de begeleiding. Ze raken de pedalen kwijt of komen terecht in de klauwen van mannen met foute bedoelingen. Dit leidt vaak tot ongeplande zwangerschappen op jonge leeftijd, waarna de man de meisjes laat vallen.
SCHOOL
De gevolgen zijn natuurlijk dramatisch. Niet enkel lichamelijk en psychologisch. De tienerzwangerschap is vaak een streep door de rekening van de moeder en het kind. De eerste moet stoppen met school om een slecht betaalde job uit te oefenen, waar meestal nog eens een onmenselijke behandeling bij hoort ook. Het kind krijgt niet de nodige medische opvolging en soms zelfs niet voldoende te eten.
"De gevolgen van ongewenste tienermoederschappen zijn dramatisch." Lokale kerkgemeenschappen springen voor hen in de bres, bijvoorbeeld in Sangouiné in het westen van Ivoorkust. Daar probeert men eerst en vooral tienermoederschappen te voorkomen. Daarnaast krijgen tienermoeders de kans naar school te gaan: de parochie betaalt hun schoolkosten én de dagopvang van hun kinderen. Die laatsten krijgen ook medische zorgen.
GEEF DE TIENERMOEDERS VAN SANGOUINÉ EN HUN KINDEREN EEN TOEKOMST Steun hen via Missio. BE19 0000 0421 1012 Mededeling: ‘207 Tienermoeders Ivoorkust’ Een bolle buik betekent niet altijd een rooskleurige toekomst in Ivoorkust.
© UN Photo / Hien Macline
9
uitgelicht
Koppige hoop in Venezuela Venezuela verkeert momenteel in een diepe politieke, economische en sociale crisis die de bevolking zwaar treft. Kardinaal Baltazar Porras, aartsbisschop van Mérida in Venezuela, deelt de bezorgdheid van de meeste Venezolanen. Tijdens een gesprek met Missio benadrukte hij eveneens dat de Kerk ijvert voor democratie en zich het lot van de slachtoffers van de crisis aantrekt. ARMELLE GRIFFON
Machtswellust, corruptie en wantrouwen liggen aan de basis van de diepe crisis die Venezuela in haar macht houdt. De bevolking is slachtoffer van woekerprijzen en geweld, velen ontvluchten radeloos het land.
“De Kerk is de enige instelling die ongevoelig is voor machtswellust.”
Wat zijn de grootste problemen waarmee de bevolking te kampen heeft? Naast financiële problemen, hebben mensen vooral grote gezondheidsproblemen. Ondervoeding is momenteel de ergste nachtmerrie van een groot deel van de bevolking. Verschillende organisaties, veelal kerkelijke, proberen dit probleem aan te pakken. Ze rekenen daarbij op lokale vrijwilligers, omdat ze zo de lokale situatie snel en goed in kaart kunnen brengen.
Kunnen mensen die Venezuela ontvluchten ook rekenen op de Kerk? De bisschoppenconferenties van Colombia, Brazilië, Ecuador, Peru, Chili, Bolivia, Paraguay en Argentinië werkten samen met de dienst voor migranten en vluchtelingen van het Vaticaan. Samen formuleerden ze een pastoraal plan om Venezolaanse migranten in Latijns-Amerika te helpen. Het plan kreeg de naam “Bruggen van solidariteit”. Centraal staan de opvang, integratie en bescherming van Venezolaanse migranten. Zij worden de hele weg lang begeleid en ondersteund. Daarbij is ook aandacht voor de gemeenschappen die hen zullen opvangen.
“Een kerststal en vuurwerk mogen niet ontbreken in de kerstfeesten!”
Een demonstrant met een duidelijke boodschap: "Venezuela heeft pijn".
10
suara
73
© Shutterstock / Sebastorg
In ruil krijgt de Kerk wellicht sympathie van mensen? De Kerk lijkt wel de enige instelling die ongevoelig is voor machtswellust. Daardoor wint ze het vertrouwen van mensen. Eens te meer omdat de Kerk wél luistert naar de hulpkreet van de bevolking. Mensen voelen zich gesteund door de Kerk. Bovendien zorgt het internationale, universele karakter van de Kerk ervoor dat mensen in contact blijven met de rest van de wereld. Dat is van onschatbare waarde in een land dat onderdrukt en gecontroleerd wordt door een hard regime. Via de Kerk raakt de hulp-
In de kerstperiode baden de Venezolaanse straten in het licht.
kreet van de Venezolanen ook naar buiten. Zo kunnen andere landen en kerkgemeenschappen ons helpen. Enerzijds met materiële hulp, anderzijds door politieke druk uit te oefenen. Hoe merk je de controle door de overheid? De overheid bepaalt welke informatie de bevolking heeft en vooral welke niet. Talrijke websites zijn bijvoorbeeld niet toegankelijk vanuit Venezuela. Uitgeverijen moeten de deuren sluiten, omdat ze niet vrij kunnen informeren en publiceren. Verschillende communicatiekanalen worden afgenomen. Als Kerk verzetten we ons hier hevig tegen en pleiten we voor democratie en vrijheid. Door haar engagement speelt de Kerk dus een grote rol. Maar is de gemiddelde Venezolaan eigenlijk sterk gelovig? Door een sociaal engagement win je natuurlijk het hart van veel mensen. En Venezolanen hebben sowieso een openheid voor spiritualiteit en religie. Die openheid beperkt zich echter niet tot het katholicisme. Toen de Venezolanen het katholieke geloof overnamen van de Spaanse kolonisator, gaven ze het geloof van hun voorouders niet op. Venezolanen hebben daarom een eigen geloofsbeleving, met eigen tradities en gebruiken, verweven met de kerkelijke tradities.
© Shutterstock / Paolo Costa
Spelen leken een grote rol in de Venezolaanse Kerk? Absoluut. Leken treden in de voetsporen van Jezus, maken zijn Blijde Boodschap zichtbaar en geven mensen weer een sprankeltje hoop. Dat is niet alleen vandaag zo. Ook vroeger namen leken het voortouw in de strijd voor een betere wereld. Denk bijvoorbeeld maar aan José Gregorio Hernández (1864-1919), die zich als arts onvoorwaardelijk inzette voor de armen. In 1985 werd hij daarvoor “eerbiedwaardig” verklaard, de stap voor zalig- en heiligverklaring. Of neem Juan Germán Roscio (1763-1821). Als advocaat en politicus was hij één van de grote voorvechters van de Venezolaanse onafhankelijkheid. Daarbij bekritiseerde hij vooral het idee dat wie zich verzette tegen de Spaanse monarchie, zich ook verzette tegen God. Het is bijna Kerstmis. Hebben de Venezolanen een bijzondere manier van kerst vieren? December is in Venezuela een vreugdevolle maand die zowat elke Venezolaan intens beleeft. We beginnen het kerstgebeuren officieel te vieren op 16 december. Vanaf dan is er elke dag, ’s ochtends vroeg, een misviering en hebben de schoolkinderen vrijaf. Op 24 december is er een middernachtmis. Vrienden en familie ontmoeten elkaar dan in de kerk en zingen allerlei kerstliede-
“Je kunt een Venezolaan nooit zijn of haar hoop afnemen.” ren. Een kerststal en vuurwerk ontbreken natuurlijk niet. De kerken en straten baden in het licht. De feestelijkheden gaan door tot Lichtmis, op 2 februari. We hechten echt belang aan Kerstmis, omdat met Jezus ook de hoop wordt geboren en die is voor ons van wezenlijk belang. Hoezo? Hoop hoort bij iedereen die openstaat voor God en voor anderen. Hoop en geloof zijn aan elkaar verbonden. Daarin vinden we sterkte om door te gaan, ongeacht de problemen die we hebben. Daarom kun je ons nooit onze hoop afnemen. Broederschap en solidariteit dragen we hoog in het vaandel. Welke boodschap wil je meegeven aan de katholieken in België? Precies die hoop wil ik jullie toewensen. Ik wil jullie aanmoedigen zelf nooit de hoop te verliezen, welke moeilijkheden je ook tegenkomt. Dat het Licht van Kerstmis je mag omarmen, verwarmen en aanmoedigen!
11
bedankt
Meer dan een school
© Shutterstock / CatherineL-Prod
Dankzij jouw steun geeft Missio heel wat projecten van lokale kerkgemeenschappen een duwtje in de rug. In deze rubriek belichten we graag een project dat jij mee mogelijk maakte. Deze keer trekken we daarvoor naar Kadakulam, een afgelegen dorp in het district Tuticorin (Thoothukudi), in de staat Tamil Nadu in het zuiden van India. Daar bouwde de Kerk een middenschool voor 160 leerlingen. ARMELLE GRIFFON
Kadakulam telt zo’n 4000 inwoners. Zowat de hele bevolking is christelijk, waarvan ongeveer 90 % katholiek. De bevolking leeft vooral van landbouw, in het bijzonder van palmsuikerproductie. De klimaatverandering, vooral het uitblijven van de noodzakelijke moessonregen, doet de oogsten echter tegenvallen. MIGRATIE
De bevolking van Kadakulam kan niet langer leven van landbouw alleen. Dit leidde tot een
12
suara
73
“De leerkrachten kunnen zich helemaal toewijden aan de leerlingen.”
geen rooskleurige toekomst. De meesten onder hen hebben geen onderwijs genoten en dus worden ze enkel aangenomen voor slechte baantjes. ONDERWIJS
De lokale kerkgemeenschap wil enerzijds de plattelandsvlucht stoppen en anderzijds iedereen de kans geven op een menswaardige toekomst. Daarom bouwde ze een succesvolle middenschool in het kleine Kadakulam. Kinderen tussen 6 en 13 jaar kunnen er terecht. Zeven leerkrachten leiden alles in goede banen. Het bisdom van Tuticorin houdt zich bezig met de administratie, dus de leerkrachten kunnen zich helemaal toewijden aan de leerlingen. KWALITEIT
heuse plattelandsvlucht. Mensen trekken naar steden als Chennai, Coimbatore, Bombay en Madurai. Maar zoals zo vaak, vinden ze daar ook
Katholiek onderwijs in Zuid-India staat erom bekend kwalitatief te zijn. Ouders vanuit naburige dorpen sturen hun kinderen dan ook naar de middenschool van Kadakulam. Na een schoolloopbaan in de katholieke basisschool en mid-
denschool, maken leerlingen meer kans op een succesvol vervolg in het secundair onderwijs. Dankzij de steun van Missio en de lokale kerkgemeenschap kon men bovendien ook een kwalitatief, stevig schoolgebouw bouwen. Zo staat alles op punt voor een goede studieomgeving én kan het gebouw jarenlang weer en wind trotseren. BISDOM
Het bisdom van Tuticorin investeert in het katholiek onderwijs. De overheid betaalt een klein loon voor de leerkrachten, maar het bisdom zorgt voor het gebouw en alle faciliteiten. Als je weet dat Tuticorin maar liefst 227 katholieke scholen telt, kun je je indenken dat de kost groot is. Maar het is de moeite waard. Dankzij de inzet van de Kerk kan 86,16 % van de bevolking lezen en schrijven. Voor de toekomst van de bevolking is dit van groot belang, dus kiest de Kerk er resoluut voor om kwalitatief onderwijs mogelijk te maken.
manier genieten niet enkel de leerlingen zelf van het onderwijs dat ze krijgen, maar ook alle andere inwoners van Kadakulam en omstreken. Zij leven nu immers in meer propere dorpen en leren heel wat bij van de leerlingen. BIJGELOOF
En dat is het niet het enige waar de gemeenschap van geniet. Door de hogere scholingsgraad en de betere kwaliteit van het onderwijs, daalt ook het bijgeloof in de omgeving. Dat traditionele bijgeloof was erg fatalistisch: mensen geloven dat ze voor een bepaald lot weggelegd zijn en daar zelf niets aan kunnen veranderen. Zo’n opvatting staat natuurlijk engagement in de weg. Waarom zou je je inzetten voor een betere wereld, dichtbij en veraf, als alles toch al vooraf bepaald is? Waarom zou je onrecht aanklagen, als het bedoeld is zo te zijn? Dankzij goed onderwijs leren mensen dat ze de toekomst mee zelf in handen hebben, dat verandering zeker mogelijk is.
“Goed onderwijs leert mensen dat verandering mogelijk is.” Yvon Ambroise, bisschop van Tuticorin, houdt eraan de donateurs van Missio te bedanken voor hun steun. “Door projecten als de middenschool van Kadakulam te steunen, geef je hoop aan honderden families. Kinderen krijgen de kans aan onrecht en armoede te ontsnappen. Ze zullen een goede baan vinden of kwalitatieve hogere studies aankunnen. Ze zien in dat ze meer kunnen dan de traditionele, zware en onzekere stiel van palmsuikerproducent. En bovendien geven ze dat door aan hun ouders. Onze school voedt niet enkel kinderen op of brengt niet enkel kennis bij aan de leerlingen – ook aan hun ouders en hele entourage. Jouw steun is een zegen voor Kadakulam en omgeving. Bedankt!”
“De leerlingen groeien als mens, op verschillende aspecten.’ Oud-leerlingen hebben hun leven zien veranderen dankzij het katholiek onderwijs dat ze genoten. Op katholieke scholen krijg je immers niet enkel kennis mee. Het lichamelijke heeft ook zijn plaats: de leerlingen worden aangemoedigd te sporten en krijgen informatie over het belang van persoonlijke hygiëne. Culturele opvoeding en waarde-opvoeding zijn eens zo belangrijk. Elke school heeft zo aandacht voor elk aspect van haar leerlingen. Zij groeien als mens. En dat komt dan weer hun eigenwaarde ten goede. In de middenschool van Kadakulam helpt het lerarenkorps de leerlingen te geloven in zichzelf en hun toekomst. MILIEU
Niet alleen de individuele toekomst is belangrijk, ook die van onze planeet. Daarom besteedt de school ook de nodige aandacht aan het milieu. De leerlingen krijgen tips over hoe ze de omgeving zo weinig mogelijk ecologisch belasten. Properheid is belangrijk. Op die
© St. Joseph Middle School
13
gewoon buitengewoon
Vreugde van Kerstmis Wereldwijd vormen we één grote kerkfamilie. Mijlenver van elkaar verwijderd, maar toch zo diep met elkaar verbonden. Verschillende gewoontes en gebruiken zetten die verbondenheid in de verf. Zo ook de talrijke feestdagen die onze traditie rijk is. Niet alleen het feestgebeuren op zich brengt mensen samen, de betekenis van het feest creëert eveneens verbondenheid. PHILIP BALIKUDDEMBE
Vandaag bereiden we ons in de hele wereld voor op Kerstmis. Eén van de grootste en belangrijkste feesten van de christelijke traditie. En wereldwijd misschien wel het christelijke feest dat er het best in slaagt mensen tot verbondenheid te brengen. GROTE VREUGDE
Kerstmis is dan ook een feest vol vreugde. De engel in het evangelie volgens Lucas spreekt over een “grote vreugde voor het hele volk” (Lucas 2,10). In die eenvoudige woorden schuilt
“Het Licht brengt ons structuur en leefbaarheid.” al een eerste verbindende kracht. Jezus is niet enkel geboren voor de Joden die de komst van de Messias verwachten, zijn geboorte is een grote vreugde voor het hele volk. Hij is een licht voor de wereld en alle volkeren komen naar
Gemeenschap en verwantschap zijn belangrijk in Oeganda.
14
suara
73
© Brian Wolfe
Hem toe, zoals voorspeld wordt in Jesaja 60,1-7. Want ja, daar komen straks de Drie Wijzen, die het schitterende licht aan de hemel volgen. ONS KIND
De geboorte van een kind vervult je vanzelfsprekend met vreugde. Zeker als die licht brengt in de wereld, want daarmee ontstaat structuur en leefbaarheid. Denk maar aan de schepping van het licht in Genesis. In Oeganda is Kerstmis inderdaad een feest van hoop en vreugde. Elke geboorte brengt immers nieuwe hoop. Bovendien zorgt de geboorte van een kind dat de gemeenschap versterkt wordt. Verwantschap is erg belangrijk en dat gaat verder dan bloedverwantschap. Wanneer een kind geboren wordt, is dat niet jouw kind, maar ons kind: een kind van en voor de gemeenschap.
"Wereldwijd komen we op hetzelfde moment samen om te vieren en te danken." Ten slotte bulkt het kerstverhaal van symboliek die mensen samenbrengt, ongeacht hoe verschillend ze zijn. De symboliek van Kerstmis roept op tot verbondenheid en solidariteit. Zo wordt Jezus geboren in een stal, verwijzend naar de arme en kwetsbare leden van de samenleving. Herders, eenvoudige mensen, zijn zelfs de eersten die Hem bezoeken! En ze treffen Hem aan in een kribbe, een voederbak voor dieren. Hij is de mensen tot voedsel. Laten we daar niet enkel bij stilstaan als we aan de feesttafel schuiven en delen met zij die honger hebben, maar ook elke keer we eucharistie vieren. Daar is Jezus immers het Brood van Leven. En in dat vieren en danken vormen we gemeenschap, niet enkel binnen ons kerkgebouw, maar ook met alle andere gemeenschappen die op hetzelfde moment samenkomen.
column
MICHEL COPPIN - DIRECTEUR MISSIO-BELGIË
Op 11 november herdachten we het einde van de Grote Oorlog. Keizerlijke vetes joegen duizenden militairen en burgers de dood in. Dorpen en steden werden totaal verwoest, ook in ons land. Na de Tweede Wereldoorlog genieten wij voorzichtig van een duurzame vrede. Maar dat gaat niet op voor de hele wereld. In Afrika vecht men voor grondstoffen; in
"Kan dan niemand haat en terreur een halt toeroepen?"
Irak, Syrië en Jemen om olie; in Colombia om politieke macht; in Myanmar dreigt een etnische zuiveringsoperatie. Wereldwijd zijn er zoveel broeihaarden van haat en terreur. De eenvoudige burger is vaak het grootste slachtoffer, net als tijdens de Eerste Wereldoorlog in onze contreien. Herhaalt de geschiedenis zich? Kan niemand dit een halt toeroepen? Zelfs de Verenigde Naties lijken niet adequaat te kunnen reageren op deze nieuwe vormen van oorlog. En wat is de rol van onze Kerk? Daarover dacht Missio na tijdens Omnes Gentes, een colloquium in samenwerking met Lumen Vitae en de theologische faculteiten van de KU Leuven de UCL. Drie dagen lang dachten internationale sprekers samen na over geweld, religie en vredesopbouw. Ook het publiek was internationaal: we telden meer dan 37 nationaliteiten. Onder hen deelnemers
uit landen waar vredesopbouw een kans krijgt, andere landen waar geweld nog de overhand heeft. De Kerk zet op verschillende niveaus in op vrede, bij jong en oud. In catechese is er aandacht voor oorzaken van geweld bij kinderen en jongeren, zodat we kunnen verhinderen dat zij op hun beurt een bron van geweld worden. Wie uitgesloten wordt, bieden we opnieuw een plaats in de samenleving. Als Kerk willen we tonen dat het streven naar persoonlijke rijkdom, eer en macht conflicten voedt en willen we een hoopvol alternatief bieden. We hopen zo oorlogen te voorkomen en mensen te helpen zoeken naar de oplossing van conflicten. En zo treden we in de voetsporen van Jezus. Laten we samen zijn Boodschap blijven verkondigen. Een boodschap van vrede en samenzijn.
terugblik Op 24 oktober was Missio te gast op de Sint-Maartenhappening in Aalst. Tijdens dit initiatief van het Sint-Maarteninstituut maken de leerlingen kennis met allerlei goede doelen die werken aan een betere wereld. Wij koesteren warme herinneringen aan de boeiende gesprekken met de enthousiaste jongeren die onze stand bezochten!
© Missio
Van 12 tot 14 november ging het internationaal colloquium Omnes Gentes door in Leuven en Louvain-la-Neuve. Omnes Gentes is een samenwerking tussen Lumen Vitae, de theologische faculteiten van de KU Leuven en de UCL en Missio. Drie dagen lang stonden religie en vredesopbouw centraal. Sprekers van over de hele wereld brachten pakkende getuigenissen en boeiende inzichten.
© Missio
© Missio
15
colofon Hoofdredactie Michel Coppin Eindredactie Catherine De Ryck Werkten mee aan dit nummer Philip Balikuddembe, Michel Coppin, Armelle Griffon, Elly Mattheus Foto’s Bisdom Gent / Frank Bahnmuller, BBC World Service, Missio, Reamolko, Shutterstock / CatherineL-Prod, Shutterstock / Paolo Costa, Shutterstock / GOLFX, Shutterstock / Impact Photography, St. Joseph Middle School, UN Photo / Hien Macline, Brian Wolfe Lay-out en drukwerk Halewijn nv Verantwoordelijke uitgever Michel Coppin, Vorstlaan 199, 1160 Brussel Contact Vorstlaan 199, 1160 Brussel, 02 679 06 30 info@missio.be, www.missio.be, www.facebook.com/MissioBelgie KBO: 0410 647 718 Adreswijziging of uitschrijving suara@missio.be Reacties en suggesties pub@missio.be Vormingswerk Missio-Vlaanderen vlaanderen@missio.be, 02 679 06 34
BE19 0000 0421 1012
www.
.be