Friends of Paros Bulletin No 20

co nnect • care • su ppo rt I p aro s

THE BULLETIN ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥ FRIENDS OF PAROS AMIS DE PAROS

20

SU M M ER 2019

• About the Annual ceremony of the Friends of Paros • Περί της Ετήσιας τελετής των Φίλων της Πάρου • About Entrepreneurship • Περί Επιχειρηματικότητας • About Archaeological heritage • Περί Aρχαιολογικής κληρονομιάς • About Sustainability • Περί Αειφορίας • About Gastronomy • Περί Γαστρονομίας

1

FRIENDS OF PAROS BULETTIN Founding Members Vlassis Sfyroeras Georges Vlandas Stelios Christopoulos Costas Passos Georges Papageorgiou Georges Papanicolaou Monique Mailloux Ilias Papadimitrakopoulos Sotiris Marinopoulos Katerina Theocharidou Fotis Tsounakis Honorary member:

Maria Tripolitsiotou - Tsounaki

Board of Directors of the «Friends of Paros» Georges Vlandas

President of the «Friends of Paros» Association, Editor of the Bulletin newspaper

Tassos Zacharas

Secretary General of the «Friends of Paros» Association

Zoe Siakantari Treasurer

Marousso Boura

Vice President in charge of General Affairs

Nicolas Stephanou Vice-Président

Dimitris Triantafillou

In charge of General Affairs

Anna Kagani

In charge of General Affairs

Elli Sfyroera

In charge of the Association’s Environmental dossiers and programmes as well as responsible for the relations with Paros Youth associations, editorial board of «Friends of Paros» Bulletin newspaper

Φίλοι της Πάρου, 18 χρόνια μετά Ο Σύλλογός μας ιδρύθηκε το 2001 από 11 άτομα, μόνιμους και μή κατοίκους του νησιού μας. Εν όψει της διεξαγωγής της Γενικής μας Συνέλευσης τον Αύγουστο, ποιος θα μπορούσε να είναι ο απολογισμός μας, ακόμα και τα όριά του ; Η πρώτη δράση που μπορεί να μας πιστωθεί είναι η συνεργασία μεταξύ μονίμων και εποχιακών κατοίκων του νησιού με σκοπό τη διατήρηση του κυκλαδίτικου περιβάλλοντος της Πάρου και της υποστήριξης της αειφόρου ανάπτυξης της, λαμβάνοντας υπόψη και το πολιτιστικό σκέλος της. Πέραν από αυτό, έχουμε συμβάλει στην ανάπτυξη μιας κουλτούρας αναγνώρισης των εθελοντικών δράσεων των συλλογικών φορέων και οργανώσεων της Πάρου, ανεξάρτητα από την προέλευσή τους, δια μέσου των ετήσιων τελετών διάκρισης στις οποίες συμμετέχουν οι τοπικές αρχές. Η επόμενη μας τελετή θα πραγματοποιηθεί στις 8 Αυγούστου 2019 στο Πάρκο Πάρου για να τιμήσει δύο σημαντικές εκδηλώσεις: το Φεστιβάλ Πάρου και το Καπετανέικα. Ο σύλλογος συνέβαλε επίσης στην οργάνωση δημοσίων συζητήσεων για σημαντικά θέματα, μεταξύ άλλων μέσω της διεξαγωγής συνεδρίων και σεμιναρίων, καθώς και της έκδοσης από το 2008 του περιοδικού μας Bulletin, ποιό βελτιωμένο και με πλέον επαγγελματικό χαρακτήρα εδώ και τρία χρόνια και με την στήριξη από κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες της Πάρου. Οι Φίλοι της Πάρου υποστήριξαν επίσης πολιτιστικές δραστηριότητες που προώθησαν άλλοι φορείς. Για να γίνει αυτό, διατηρούμε μια πολύ καλή σχέση συνεργασίας με όλους τους συλλόγους του νησιού. Επιπλέον, έχουμε συμμετάσχει ενεργά στις μεγάλες συζητήσεις στο νησί, για παράδειγμα για την εγκατάσταση και το μέγεθος των ανεμογεννητριών, για την προώθηση του ποιού τύπου αεροδρόμιο χρειάζεται η Πάρος (με πλέον σημαντικό τη βελτίωση της υπάρχουσας υποδομής), την άρνηση των μεγάλων κρουαζιερόπλοιων, επιβλαβή για το περιβάλλον και τον τουρισμό, για ένα βιώσιμο σχέδιο ανάπτυξης νησιού που να εξαρτάται από την φέρουσα ικανότητα του περιβάλλοντος σε σχέση με έναν αειφόρο τουρισμό. Τέλος, έχουμε συνδράμει για την διαφήμιση και προώθηση της αρχαιολογικής κληρονομιάς της Πάρου και της Αντιπάρου, όπου συμπεριλαμβάνονται τα αρχαία λατομεία μαρμάρου, ο ναός του Απόλλωνα στο Δεσποτικό, συνδυάζοντας αξιοπρόσεκτα, το σημαντικό έργο των αρχαιολόγων με την υποστήριξή του από τους κατοίκους, μόνιμους και μή, της Πάρου – Αντιπάρου. Η Γενική μας Συνέλευση θα πρέπει να βελτιώσει τον σύντομο αυτόν απολογισμό μας και να σχεδιάσει τις μελλοντικές δράσεις που θα πρέπει να ενισχυθούν, συμπληρώνοντας τις υπάρχουσες. Χωρίς να θέλουμε να προτρέξουμε, πώς να μην θυμηθούμε εδώ το θέμα της δημόσιας υγείας που θα μπορούσε ακόμη να βελτιωθεί, ή τα αρχαία λατομεία μαρμάρου των οποίων η περιοχή θα μπορούσε να ανακτηθεί και να επιστραφεί στον πληθυσμό και στους επισκέπτες του νησιού, ή την ενεργειακή ανεξαρτησία του νησιού με βάση την ηλιακή και η αιολική ενέργεια, αλλά με σεβασμό του κυκλαδίτικου χαρακτήρα, ή, τέλος, γύρω από την καθαριότητα και τη σωστή διαχείριση των απορριμάτων και αποβλήτων. Αυτοί είναι μερικοί δρόμοι για να πάμε μακρύτερα! Η δράση μας στο Δεσποτικό, σε συνεργασία με φορείς της κοινωνίας των πολιτών στην Αντίπαρο που απεικονίζεται στην ετήσια τελετή του 2018 που έγινε εκεί, η αύξηση του αριθμού των μελών που ζουν στην Αντίπαρο, το αντικειμενικό γεγονός ότι η Πάρος, η Αντίπαρος και το Δεσποτικό αποτελούν μία γεωγραφική, πολιτιστική και κοινωνική ενότητα, θα πρέπει να μας ενθαρρύνουν να σκεφτούμε τον μετασχηματισμό μας σε «Φίλους της Πάρου και της Αντίπαρου». Αυτή είναι μία νέα πρόκληση που θα πρέπει φυσικά να συζητηθεί στη Συνέλευσή μας. Τέλος, πρέπει να εδραιώσουμε και να αυξήσουμε τον αριθμό των μελών μας, σκοπεύοντας τον διπλασιασμό τους στα δύο επόμενα χρόνια για να φτάσουμε σε 300 μέλη.

Merina Matthaiopoulou

Θα βρείτε σε αυτό το τεύχος μια υπενθύμιση για μια σειρά ραντεβού για αυτό το καλοκαίρι. Θα ήταν χαρά σας να σας δούμε όλες και όλους εκεί.

Françoise Kron

Γιώργος Βλαντάς Πρόεδρος ΦτΠ

In charge of the «Friends of Paros» communication and Bulletin newspaper Member

Georges Papanicolaou

In charge of relations with Paros medical associations as well as with the press

Georges Pittas

In charge of the «Cycladic Gastronomy» dossier

Vlassis Sfyroeras Honorary Chairman

BULLETIN NEWSPAPER Editor: Georges Vlandas Editorial Board:

Merina Matthaiopoulou Elli Sfyroera Art Direction: MΜΚ design team Photos:

MΜΚ design team Sotiris Koutsiaftis Yannos Kourayos Stavros Niflis Cicada studio 2

editorial //

Τάσος Ζαχαράς Γεν. Γραμματέας ΦτΠ

Νικόλας Στεφάνου Αντιπρόεδρος ΦτΠ

info // Γιώργος Βλαντάς τηλ. +32 475 75 31 00, +30 698 4495543 Georges Vlandas tel. +32 475 75 31 00, +30 698 4495543 Φωτογραφία εξωφύλλου: Δεσποτικό 2018, ΣωτήρηςΚουτσιαύτης Cover photo: Despotiko 2018, Sotiris Koutsiaftis

www.friendsofparos.com join us on facebook

ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥLES • AMIS DE PAROS • THE FRIENDS OF PAROS

join the FoP:

Send your e-mail to the Secretary of FoP at friendsofparos@gmail.com or filoitisparou@gmail.com and your joining fee of €50 (concessions €30) to Alpha Bank, IBAN GR84 01406250625002101091262 / BIC CRBAGRAA

Friends of Paros, 18 years later

Les Amis de Paros, 18 ans après

Our association was created in 2001 by 11 people, permanent and occasional inhabitants of our island.

Notre association a été créée en 2001 par 11 personnels, habitants permanents et occasionnels de notre île.

Dans la perspective de la tenue de notre assemblée générale du mois d’août de cette année, quel pourrait être notre bilan, voire ses limites.

La première action à porter à notre crédit est d’avoir fait collaborer les habitants permanents de l’île avec ceux plus occasionnels, dans une perspective de préservation de l’environnement cycladique de Paros et de son développement durable, qui prends en compte sa dimension culturelle.

Au-delà, nous avons contribué à développer une culture de la reconnaissance des actions bénévoles et désintéressées des acteurs de Paros quel que soit leur origine lors de nos cérémonies annuelles auxquelles participent les responsables des collectivités locales. Notre prochaine cérémonie aura lieu le 8 août 2019 au parc de Naoussa pour honorer deux actions d’importance : les Festival de paros et les Kapetaneika.

Nous avons aussi contribuer au débat public citoyen sur des thèmes d’importance, notamment à travers la tenue de conférences et séminaires et de la publication à partir de 2008 de notre périodique le Bulletin qui s’est bien améliorer et professionnalisé depuis trois ans avec le soutien également d’acteurs sociaux économiques de Paros. Les Amis de Paros ont aussi soutenu aussi des activités culturelles et intellectuelles entreprises par d’autres acteurs. Pour ce faire, nous entretenons de très bonnes relations de travail avec les autres associations de l’île.

En outre, nous avons nourri les principaux débats tenus dans l’île, qu’il s’agisse de l’installation d’éoliennes, à favoriser dans certaines limites, de la définition de quel aéroport dans Paros a besoin, le plus important étant d’améliorer celui existant, du refus des bateaux de croisière, néfastes pour l’environnement et le tourisme, du plan de développement durable de l’île qui dépend de la nature et des contours du tourisme durable de l’île.

Enfin, nous avons popularisé le patrimoine archéologique de Paros et Anti Paros, y compris celui des anciennes carrières de marbre, et notamment celui du temple d’Apollon de Despotiko, en associant, fait notable, à l’œuvre importante de rénovation les habitants de l’île, y compris ceux venus d’ailleurs.

Notre assemblée générale devra affiner notre bilan et dessiner les actions à amplifier, tout en parachevant celles existantes. Sans trop anticipé sur nos débats, comment ne pas évoquer ici le thème de la santé publique qui pourrait s’améliorer et dont les acteurs pourraient collaborer, ou encore, celui des anciennes carrières de marbre dont le site pourrait être valorisé et rendu à la population de l’île, ou bien celui de l’indépendance énergétique de l’île basée sur les nouvelles énergies, solaire et éolienne, respectueuse du caractère cycladique, ou enfin, celui de la propreté et de la gestion correcte des déchets.

Voici des pistes à approfondir mais en se transformant.

Notre action à Despotiko, la collaboration avec les acteurs associatifs d’Antiparos illustrée lors de la cérémonie annuelle de 2018, le nombre croissant d’adhérents habitant à Antiparos, le constat objectif que Paros, Antiparos, Despotiko constitue la même réalité géographique, culturelle, sociologique devrait nous inciter à devenir les « Amis de Paros et Antiparos ». C’est un premier défi dont devra discuter également notre assemblée.

Pour finir, nous avons besoin de consolider et accroitre le nombre de nos adhérents, voir le doubler au cours des c deux prochaines années pour atteindre un chiffre de 300 adhérents.

Vous trouverez dans ce numéro le rappel d’un certain nombre de rendez pour cet été. Nous nous y retrouveront avec plaisir et intérêt.

In view of the holding of our General Meeting in August of this year, how our achievements could be assessed and which are their limits ?

The first action to bear to our credit is to have the permanent inhabitants of the island collaborate with those more casual, in a perspective of preservation of the Cycladic environment of Paros and its sustainable development, which takes into account its cultural dimension.

Beyond that, we have helped to develop a culture of recognizing the volunteer actions of Paros actors, whatever their origin, during our annual ceremonies in which local authorities also participate. Our next ceremony will take place on August 8, 2019 in Paros Park to honor two important events: the Paros Festival and the Kapetaneika.

We have also contributed to the public debate on important topics, notably through the holding of conferences and seminars and the publication from 2008 of our “Bulletin” which has been improved and professionalized during the last three years and it is partially sponsored by numerous social and economic actors in Paros. The “Friends of Paros” also supported cultural activities undertaken by other associations. To do this, we maintain a very good working relationship with all other associations on the island.

In addition, we fed the main debates held on the island, whether it is the installation of wind turbines, (to be accepted within certain limits), the definition of what type of airport Paros needs (the most important is to improve the existing terminal facility), the refusal of cruise ships (harmful to the environment and tourism), a sustainable development plan which respects the holding capacity of the island and promotes sustainable tourism.

Finally, we have popularized the archaeological heritage of Paros and Antiparos, including that of the ancient marble quarries, the Temple of Apollo on Despotiko islet, associating, noticeably, the important restoration work carried out by archeologists with many people from Paros and Antiparos, as well as other tourists.

Our General Assembly will have to refine our achievements and draw the actions to be further developed, while completing the on-going ones. Without too much anticipation on our debates, how not to evoke here the theme of the public health which could be improved and whose actors could collaborate, or of the ancient marble quarries whose site could be valorized and returned to the population of the island, or that of the energy independence of the island based on the renewable energies, solar and wind, both respectful of the cycladic character, or finally, that of the cleanliness and the correct management of the waste.

Here are some paths to go further !

Our action in Despotiko, the collaboration with the the Antiparos associations illustrated during the annual ceremony of 2018, the growing number of members living in Antiparos, the fact that Paros, Antiparos, Despotiko constitute the same geographical, cultural, socio-economic entity should encourage us to think about taking it into consideration by becoming the "Friends of Paros and Antiparos". This is a first challenge that will have to be discussed by our Assembly as well.

Finally, we need to consolidate and increase the number of our members, possibly the doubling over the next two years in order to reach a figure of 300 members.

You will find in this issue a reminder of a number of appointments for this summer.

We hope to meet you soon with pleasure !

Georges Vlandas Tassos Zacharas Nicolas Stephanou FoP President Secretary General Vice President

Georges Vlandas Tassos Zacharas Nicolas Stephanou Président des AdP Secrétaire général Vice-président

desAdP

Remerciements : Notre périodique paraît en deux ou trois langues grâce à l'aide bénévole pour la traduction de ce numéro de Georges Spyrou, Tassos Zacharas, Haris Martinos, Nicolas Stephanou, Dimitris Triantafillou, Ilia Daifa, Merina Matthaiopoulou. Ευχαριστίες: Το περιοδικό που έχετε στα χέρια σας εμφανίζεται, ως συνήθως, σε τρεις γλώσσες χάρη στην εθελοντική εργασία των: Γιώργου Σπύρου, Τάσου Ζαχαρά, Χάρη Μαρτίνου, Νικόλα Στεφάνου, Δημήτρη Τριανταφύλλου, Ίλια Νταϊφά, Μαιρίνα Ματθαιοπούλου. Τους ευχαριστούμε όλους.

3

SAVE THE DATE// SUMMER 2019

NEWS // May - June 2019

20/07/2019, 20:00

22/07/2019, 19:00 La vente aux enchères annuelle des « Amis de Paros « en faveur de la rénovation du temple d’Apollon à Despotiko se réalise cet été au restaurant « HenriG » à Parikia.

Les amis intéressés a continuer leur soirée au restaurant,avec un menu adapté à cet événement,sont priés de réserver quelques jours au paravant . Η καθιερωμένη δημοπρασία για τις εργασίες αναστήλωσης στο Δεσποτικό στο εστιατόριο «Henri G» στην Παροικιά. Όποιος ενδιαφέρεται να συνεχίσει τη βραδιά του στο εστιατόριο, θα υπάρχει ένα μενού προσαρμοσμένο στο event και πρέπει να κάνει κράτηση.

The established auction for the restoration work at Despotiko in the restaurant "Henri G" in Parikia.

Anyone who is interested in continuing his evening at restaurant, there will be a menu adjusted for the event and must be booked.

Dîner des Amis de Paros à Parikia, au restaurant Albatros Συνάντηση των ΦτΠ στην ταβέρνα Άλμπατρος στην Παροικιά photos by mmk design team

Vernissage de l'exposition " Mer et le rock" de Dimitris Koutsiaftis, co-organisée par les Amis de Paros, a Achillea Gallery, à Parikia Εγκαίνεια της έκθεσης «Θάλασσα και βράχος», του Δημήτρη Κουτσιαύτη που διοργανώνεται σε συνεργασία των Φίλων της Πάρου και της Achillea Gallery στην Παροικία Opening of the exhibition "Sea and rock" by Dimitris Koutsiaftis, organized in collaboration with the FoP and Achillea Gallery in Paroikia.

Diner gathering of the Friends of Paros in Parikia, at Albatros Taverna

9 1 / 5 3/

27/07/2019, 10:30 Visite guidée des Amis de Paros, en anglais et grec, du temple Appolon à Despotiko permettant de mesurer la progression des travaux de rénovation accomplis y compris grâce à notre association ; Ξενάγηση των Φίλων της Πάρου, στα αγγλικά και τα ελληνικά, στο Δεσποτικό και παρακολούθηση της εξέλιξης των εργασιών ανακαίνισης που χρηματοδοτείται μεταξύ άλλων από το Σύλογό μας.

Guided tour of the Friends of Paros, in English and Greek, from the Appolon Temple to Despotiko to measure the progress of the renovation work done including through our association;

08/08/2019, 20:00

Cérémonie annuelle des Amis de Paros, Parc naturel de Naoussa (Monastiry) Ετήσια τελετή των Φίλων της Πάρου στο Πάρκο Πάρου Annual ceremony of the Friends of Paros in Paros Park (Monastiri)

19/08/2019, 10:30

(date provisoire)Assemblée générale des Amis de Paros (lieu à préciser) ; (Προσωρινά) Γενική Συνέλευση των Φίλων της Πάρου (Provisional) General Assembly of the Friends of Paros

Début septembre/ Early September: Séminaire au sujet de la valorisation et la protection des carrières de marbre antique de Paros

Σεμινάριο για την αξιοποίηση και προστασία των αρχαίων λατομείων μαρμάρου της Πάρου Seminar about the valorization and protection of ancient marble quarries of Paros 4

9 1 / 4/5

ai, tenue 18 et 19 m éâtrau x th d'ateliers os tr e P c e v a glou o k ti S eva s 20h15 à 18 mai à otique l'école dém e )d (primaire rojection p , a s s u o a N r la vie d u s du film uivi d un Alki Zei, s débat.

9 1 / 5 / 9 1 & 8 1 May 18-19, theatrical workshops with Petros Sevastikoglou

May 18 at 20:15 at the demotic school (primary) of Naoussa, showing the film about the life of Alki Zei, followed by a debate.

18 και 19 Μαΐου, θεατρικά εργαστήρια με τον Πέτρο Σεβαστιγόγλου 18 Μαΐου στις 20:15 στο δημοτικό σχολείο Νάουσας, παρουσίαση της ταινίας για τη ζωή της Άλκη Ζέη. Ακολούθησε συζήτηση.

9 1 / 6 / 22

Visite des sites archéologiques à Parikia, en compagnie de l'archéologue, Yannos Kourayos. Επίσκεψη αρχαιολογικών χώρων της Παροικίας με ξενάγηση από τον αρχαιολόγο Γιάννο Κουράγιο.

Visit of archaeological sites of Parikia in a guided tour by archaeologist Yiannos Kouragios.

•

Vernissage de l'exposition" Various Works " de Venia DIMITRAKOPOULOU, a Achillea Gallery, à Parikia.

•

Εγκαίνεια της έκθεσης «Various Works» της Βένιας Δημητρακοπούλου στην Achillea Gallery στην Παροικία.

•

Opening of the exhibition "Various Works" by Venia DIMITRAKOPOULOU, at Achillea Gallery in Paroikia.

L' art en progres dans le nouvel espace galerie "Achillea" d' Anne Bateson. ... patientez il y a de la suite par cet été artistique!

Guibert Dimitra

photo by Kyris Athanassiadis

Η τέχνη σε εξέλιξη στην καινούργια γκαλερί "Achillea" της Anne Bateson. ...υπομονή υπάρχει συνέχεια σε αυτό το καλλιτεχνικό καλοκαίρι!

Τα Καπετανέικα γεννήθηκαν μετά την αποχώρηση και προς τιμήν του Κώστα Γουζέλη.

6

Φωτογραφία: Σωτήρης Κουτσιαύτης

Καπετανέικα

Γιατί αυτού του ανθρώπου; Γιατί ήταν και είναι πηγή έμπνευσης. Μεγάλη του αγάπη η θάλασσα και τα ξύλινα καΐκια. Αυτά λοιπόν τιμούμε και γιορτάζουμε κάθε 3ο Σαββατοκύριακο του Σεπτεμβρίου. Οι άνθρωποι που πίστεψαν στο εγχείρημα, έτρεξαν και άνοιξαν το δρόμο, ο Σπύρος Μητρογιαννης, ο Δημήτρης Κουρτέλλης η Ελένη Φωκιανού και ο Λευτέρης Πώλος με τις ομπρέλες των συλλόγων ΝΟΠ Ναϊάς, Αρχίλοχος, και την εμπιστοσύνη και υποστήριξη του Δήμου Πάρου, ΚΔΕΠΑΠ, Κοινότητα Νάουσας, Επαρχείου, Λιμεναρχείου και όλων των αρχών του τόπου. Όμως πέρα από αυτούς που "φαίνονται" η μεγάλη επιτυχία και ψυχή των Καπετανέικων είναι σ' αυτούς που δεν φαίνονται. Που με τον αλτρουισμό, το κέφι τους, και το μεράκι τους, κάνουν ζωντανή αυτή τη γιορτή. Προσφέρουν ότι έχει ο καθένας. Ψωμί, κρασί, ψάρια, χρόνο, τέχνη, μουσική. Αυτοί είμαστε τα Καπετανέικα. Όλοι. Σαν τη θάλασσα. Μια τεράστια αγκαλιά που όλοι εχουν μια ξεχωριστή θέση στον Ήλιο.

--------------------------------------------COSTAS GOUZELIS Pourquoi cet homme ? Parce qu’il 'était et il est encore aujourd’hui une source d'inspiration. Son grand amour était la mer et les bateaux en bois.

C'est cela que nous honorons et célébrons chaque troisième week-end de septembre.

Les personnes qui ont cru au projet ont ouvert la voie, Spyros Mitrogiannis, Dimitris Kourtellis, Eleni Fokianou et Lefteris Polos sous l’égide du Club nautique Naias, de l’association Archilochos, la confiance et le soutien de la municipalité de Paros, KDEPAP, la commune de Naoussa, la Région et les autorités portuaires.

Mais au-delà de ceux qui mentionnés ci-dessous, le grand succès et l'âme des Kapetaneika sont ceux qu’on ne voit pas. Avec leur altruisme, leur gaieté et leur passion, ils font vivre ce festin. Ils offrent à tous du pain, le vin, le poisson, leur temps, de l’art et de la musique.

Ils sont comme la mer : Les bras ouverts pour un grand câlin où tous ils ont leur place sous le soleil !

--------------------------------------------COSTAS GOUZELIS Why this man? Because he was and still is today a source of inspiration. His great love was the sea and the handcrafted wooden boats.

This is what we honor and celebrate every third weekend of September.

The people who have believed in the project have paved the way, Spyros Mitrogiannis, Dimitris Kourtellis, Eleni Fokianou and Lefteris Polos under the umbrella of the Naias Nautical Club, the Archilochos Association, the support of the Paros Municipality, KDEPAP , the municipality of Naoussa, the Region and the port authorities.

But beyond those mentioned below, the great success and the soul of the Kapetaneika are the ones we do not see. With their altruism, their gaiety and their passion, they make this feast live. They offer everyone bread, wine, fish, their time, art and music.

They are like the sea: open arms for a big hug where all have their place under

7

8

ση του Η βράβευ οι τ ης υ «Φίλ συλ λόγο λ η ρ ώ σε ι να συμπ ι α τ ε χ ρ έ κ ρίσεων Πάρου» ν κ αι δια βει, ίω ε β α ρ β ά μια σειρά στιβά λ έ χει ήδη λ τους ε Φ ού Έ που το Ευρωπαϊκ 8 κ αι το υ ο τ α μ ή σ 201 όπως το ρονομιάς Festivals η λ Κ ς ή ικ stivals – Πολιτιστ pean pe for Fe o r u E α μού Euro μ ισ σή ν α γ ρ ο e του . for Europ ivals Association t s e μ F ερ ά ιστούμε θ ς. ρ α χ υ ε ς Σα ή σα ποστήριξ υ ν η τ ια γ

Βιωματική δράση συντήρησης και καταγραφής αντικειμένων για παιδιά για γονείς. Φωτογραφία: Cicada studio

Το Φεστιβάλ Πάρου ιδρύθηκε το 2018 με σκοπό την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, την ανατροπή της στερεοτυπικής τουριστικής εικόνας του νησιού, τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή, την τόνωση της κοινοτικής ζωής και την συμμετοχή της τοπικής κοινότητας στην πολιτιστική διαχείριση. Η πρώτη του διοργάνωση τον Ιούλιο του 2018 στέφθηκε με επιτυχία αφήνοντας πίσω έντονες συγκινήσεις, δυνατές αναμνήσεις αλλά και υψηλές προσδοκίες για το μέλλον. Ενδεικτικά αναφέρουμε τρεις δράσεις που έτυχαν ενθουσιώδους υποδοχής από τους επισκέπτες, ντόπιους και τουρίστες. Το Φεστιβάλ Πάρου έδωσε μια μοναδική ευκαιρία στο κοινό να επισκεφτεί το αρχοντικό Κρίσπη στην Αγορά της Παροικιάς. Μέσα από το αρχοντικό κάθε επισκέπτης ήρθε σε επαφή με την νεότερη ιστορία του νησιού αλλά και της Ελλάδας. Η έκθεση φωτογραφιών της Βούλας Παπαιωάννου που διοργανώθηκε σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη συγκίνησε πολλούς ντόπιους επισκέπτες που αναγνώρισαν στις εικόνες της μεγάλης Ελληνίδας φωτογράφου τους γονείς τους, τους συγγενείς ακόμα και τους ίδιους. Τέλος, η συναυλία του Ευγένιου Βούλγαρη στο Φραγκομονάστηρο έβαλε και πάλι τον σπουδαίο αυτό χώρο στο χάρτη της Παροικιάς ενισχύοντας το όραμα της αξιοποίησής του ως μουσείο της βυζαντινής κληρονομιάς του τόπου μας.

Συναυλία στον κήπο του Φραγκομονάστηρου. Φωτογραφία: Σταύρος Νιφλής

Κάθε δράση του Φεστιβάλ Πάρου σχεδιάστηκε και διοργανώθηκε με στόχο να αφήσει ένα έντονο αποτύπωμα στους τρόπους με τους οποίους κατανοούμε την πολιτιστική μας κληρονομιά αλλά και τους τρόπους με τους οποίους συνυπάρχουμε με το παρελθόν του τόπου. Για την διοργάνωση και τη διεξαγωγή του Φεστιβάλ χρειάστηκε η σύμπραξη πολλών φορέων. Ο Δήμος Πάρου, η Δημοτική Κοινότητα Πάρου, η ΚΔΕΠΑΠ, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, το Ιερό Προσκύνημα Παναγίας Εκατονταπυλιανής, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων μαζί με 60 συμμετέχοντες, και 170 εθελοντές καθώς και πολυάριθμους χορηγούς από τον τοπικό επιχειρηματικό κόσμο συνέβαλαν καθοριστικά στην ανάδειξη των αθέατων όψεων Πάρου. Το 2ο Φεστιβάλ Πάρου έχοντας θέσει εξ αρχής πολύ υψηλούς στόχους βασίζεται σε μια πρωτότυπη έρευνα προφορικής ιστορίας που διεξάγεται με τη συμμετοχή πολλών κατοίκων του νησιού. Μαρτυρίες από μεγάλα ιστορικά γεγονότα αλλά και μικρά καθημερινά συμβάντα συλλέγονται επιμελώς και αρχειοθετούνται στο αρχείο προφορικής ιστορίας με την πολύτιμη βοήθεια του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και του Heritage Management Organization. Αυτές οι μνήμες και αναμνήσεις των κατοίκων του νησιού θα ξαναζωντανέψουν μέσα από τρεις μέρες γιορτής, παιχνιδιού και διασκέδασης. Η ομάδα του Φεστιβάλ Πάρου

9

PAROS FESTIVAL

en promouvant l’ héritage culturel, son développement touristique durable

Le Festival de Paros a été initié en 2018 pour bousculer le stéréotype touristique de l’ île, en en promouvant l’ héritage culturel, son développement touristique durable, la cohésion sociale, la stimulation de la vie en commun et la participation de la communauté locale à la gestion culturelle.

Le salon de la maison Krispis attendent les visiteurs du Festival de Paros Photo: Cicada studio

La première organisation du Festival en juillet 2018 a été couronnée de succès en laissant derrière elle de fortes émotions et souvenirs, mais aussi de grandes expectatives pour l’ avenir. Nous citons à titre indicatif trois activités accueillies avec enthousiasme par les locaux, les visiteurs et les touristes. Le festival a offert l’ unique occasion au public de visiter l’ Hôtel Crispi au centre (Agora) de Parikia. Chaque visiteur y est entré en contact avec l’ histoire récente de l’ île mais aussi de la Grèce. L’ exposition des photos de Voula Papaionnou, organisée en collaboration avec le musée Benaki, a ému de nombreux visiteurs locaux qui ont reconnu sur les photos de cette grande photographe leurs parents, des membres de leurs familles ou leur propre image. Enfin, le concert d’ Eugène Voulgaris au Francomonastiro (monastère franc) a replacé ce monument sur la carte de Parikia, en relançant l’ idée d’ en faire le musée de l’ héritage byzantin de notre île.

Chaque activité du Festival de Paros a été conçue dans le but de laisser son empreinte sur la manière dont on comprend notre héritage culturel et dont on co-existe avec notre passé. Plusieurs organismes y ont collaboré. La ville et la communauté de Paros, l’ Association des communes de l’ île, la Région de la mer Egée du Sud, la Fondation de Panagia Ekatontapyliani, la Direction archéologique des Cyclades avec 60 participants, 170 volontaires ainsi que nombreux donateurs parmi les entrepreneurs locaux ont ainsi contribué à la mise en évidence des côtés moins visibles de Paros.

Le 2ème Festival de Paros, qui a mis la barre bien haut, s’ appuie sur une recherche originale de l’ histoire orale avec la participation de plusieurs habitants de l’ île. Des témoignages sur les grands évènements mais aussi sur des faits divers sont soigneusement collectés et archivés dans les archives d’ histoire orale à l’ aide de l’ Université Panteio, de l’ Université de Ioannina et de la Heritage Management Organisation. Ces souvenirs des habitants de l’ île reprendront vie pendant trois jours de fête, de jeu et d’ amusement.

11

Οι φίλοι της Πάρου οργανώνουν εδώ και δύο χρόνια θεατρικά σεμινάρια στην Πάρο Γιώργος Βλαντάς

Τον Μάιο του 2019 έλαβε χώρα στη Νάουσα το τέταρτο σεμινάριο θεάτρου υπό τη διεύθυνση του Πέτρου Σεβαστίκογλου. Ηταν μια συνάντηση με τους ερασιτεχνικούς θιάσους της Πάρου. Ο Πέτρος Σεβαστίκογλου είναι σκηνοθέτης τόσο θεάτρου όσο και κινηματογράφου. Δίδαξε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και ήδη από δεκαετίας στην Εθνική Σχολή Θεάτρου. Σκοπός των σεμιναρίων δεν ήταν να διευθύνει τους ηθοποιούς ή να τους δώσει οδηγίες για το πώς να παίξουν, αλλά να τους μεταδώσει μεθοδολογικά στοιχεία για να τα χρησιμοποιήσουν στη συνέχεια οι ίδιοι προσαρμόζοντάς τα στις ανάγκες τους.

Κατά τη διάρκεια των σεμιναρίων οι τεχνικές γνώσεις συνοδεύονται από πρακτικές ασκήσεις και σε κάθε νέα συνάντηση αναπτύσσονται νέες τεχνικές. Τα σεμινάρια δίνουν την ευκαιρία στους συμμετέχοντες να συμπληρώσουν τις γνώσεις τους για τις τεχνικές ερμηνείας και ηθοποιίας. Ο όρος «παίζω» για τους ηθοποιούς επί σκηνής είναι ο ίδιος που χρησιμοποιείται και για τα παιδιά που παίζουν στους θιάσους της Πάρου, επειδή η χαρά του παιξίματος είναι ουσιώδης για τους ερασιτέχνες ηθοποιούς. Από πλευράς ετυμολογίας «ερασιτέχνης» σημαίνει στα ελληνικά αυτός που αγαπάει την τέχνη. Ο ηθοποιός δεν είναι ηθοποιός για τα χρήματα ούτε για τη δόξα, αλλά για

να πάρει και να δώσει χαρά. Ο Πέτρος Σεβαστίκογλου πέτυχε με μερικά σεμινάρια να τους δώσει νέα «παιχνίδια» για να τους επιτρέψει να παίζουν καλύτερα. Είναι ίσως κρίμα που από τόσους ερασιτέχνες που παίζουν στους θιάσους της Πάρου δεν έλαβαν όλοι ακόμη μέρος στα σεμινάρια αυτά, χάνοντας έτσι μια ευκαιρία να αποκτήσουν τα μέσα να υπηρετήσουν την αγάπη τους για την τέχνη. Δεν είναι όμως ποτέ πολύ αργά, αφού οι Φίλοι της Πάρου που οργανώνουν αυτά τα σεμινάρια προτίθενται να συνεχίσουν τη συνεργασία τους με τον Πέτρο Σεβαστίκογλου.

Από πλευράς ετυμολογίας «ερασιτέχνης» σημαίνει στα ελληνικά αυτός που αγαπάει την τέχνη.

12

Les Amis de Paros organisent depuis deux ans des séminaires pour le théâtre à Paros Georges Vlandas

Au mois de Mai 2019 s’est déroulé à Naoussa le quatrième séminaire de théâtre dirigé par Petros Sevastikoglou, une rencontre avec les troupes de théâtre amateur de Paros.

Petros Sevastikoglou est un metteur en scène de Théâtre et réalisateur de cinéma. Il a enseigné à l'université Aristotelio de Salonique, à l'école des Beaux-Arts d'Athènes et depuis une décennie à l'Ecole National de Théâtre.

Le mot jouer est le même pour un acteur sur scène et pour les enfants qui jouent, car le plaisir de jouer est essentiel pour les acteurs amateurs. "Erasitehnis" est le mot grec pour designer l'amateur, étymologiquement cela veut dire: l'amoureux de l'art. L’acteur ne le fait pas pour l'argent, pas pour la gloire, mais uniquement pour se faire et donner du plaisir. Petros Sevastikoglou a réussi en quelques séminaires à leur donner des nouveaux "jouets" pour leur permettre de mieux jouer.

"Erasitehnis" est le mot grec pour designer l'amateur, étymologiquement cela veut dire: l'amoureux de l'art.

Le but de ses séminaires n'était pas pour lui de diriger les acteurs et de leur donner des instructions sur leur façon de jouer mais surtout de leur donner des éléments d'une méthode qu'ils pourraient par la suite utiliser par eux-mêmes et l'adapter à leurs propres besoins.

Durant les séminaires, les connaissances théoriques sont toujours suivies par des exercices pratiques et à chaque nouvelle rencontre sont développées des nouvelles techniques. Ces séminaires sont une occasion pour les participants de compléter leurs connaissances sur les techniques d'interprétations mais également de jouer.

Il est peutêtre dommage que parmi les si nombreux amateurs qui jouent dans les troupes de Paros, tous n'ont pas participé encore à ces séminaires, ratant ainsi une occasion de se donner les moyens de mieux servir leur "amour pour l'art".

Il n'est jamais trop car les Amis de Paros qui organisent ces séminaires ont la volonté de continuer cette collaboration avec Petros Sevastikoglou.

13

My Zero Waste Lifestyle: Before and After Stella Cervello A few years ago, I would have said my lifestyle was ecologically responsible. I was recycling, using what I thought were biodegradable bags for garbage, eating only organic food, using natural cosmetics, wearing second-hand clothes, upcycling furniture I found in the street and, in general, trying to only buy what seemed essential.

Even so, I was still buying lots of things in plastic packaging and creating lots of waste. A friend from London once asked me why French people used so many plastic bags, and I had no idea what she was talking about.

For Christmas 2014 I got a book called “Zero Waste Home” about a family of 4 that produces only a single glass jar of landfill waste every year. In the book the author Bea Johnson describes her transition from a consumerist lifestyle and, in a very practical way, explains how to reduce waste.

Her mantra is: 1. Reduce what you need.

2. Refuse what you don’t need.

3. Reuse. This means repair, buy second-hand, borrow, replace single-use items by reusables ones.

4. Recycle, but only as a last resort. Recycling is, in general, a complex process that requires a lot of energy and then requires a market for the recycled materials, as well as being pretty inefficient. It is well known now that most of it is sent to developing countries, who can’t really deal with it. Especially for plastic, if it does get recycled, it can only be recycled to a lower quality material, so one day or another, it will definitely end up in the landfill. Metal and glass are a better option because they can be recycled over and over.

5. Rot. Compost your organic waste at home, because organic waste that ends up in a landfill degrades very slowly and, at the same time, releases toxic methane gas in the atmosphere.

And only in that order!

Bea makes another important point when she explains how stainless steel and glass 14

don’t leach chemicals into food and that plastic does. I also love how she suggests writing to companies you buy from to let them know that you don’t want plastic packaging anymore.

My first response to the book was to be overwhelmed. I suddenly realised that the rubbish I was throwing away didn’t magically disappear and that I was relying on a system that didn’t work. For the first time I understood that there was a difference between single-use items and packaging and things and materials that can be used again and again; that single-use packaging and items, no matter what they are made of, represent an insane misuse of resources and materials, let alone the environmental impact of shipping and transport. I had never thought about any of this before.

So this is how we started reducing waste, and there were big ups and downs along the way. To start with I joined a Zero Waste Facebook group for support and ideas and started reading various blogs. I remember being really nervous when I took my own containers for the first time when I went to buy groceries. Now a bit more than 4 years later, I don’t even think about it: it is just part of my routine. Since then a zero waste shop has opened in the street we used to live in. Maybe things have really started to change. The zero-waste movement has certainly created lots of awareness and even a few big companies are reconsidering their policies. As Bea says in the book, think before you buy. Every time you spend money on a product, you encourage the manufacturers to make more.

When we moved to Paros, I wanted to find local solutions as well as keep learning about this new lifestyle, so I started the Sustainable Living Paros group to share and exchange ideas along the way. Here in the island, things are relatively easy: we can find a lot of things in bulk, and shops are very friendly when it comes to selling you olives, capers, cheese, and even yogurt in a glass container.

We compost all our organic waste and don’t need to recycle very much at all. We definitely have very little garbage for the land-

fill. We don’t even need a plastic rubbish bag because we don’t have organic waste, which is wet. There are a few things that we haven’t yet figured out how to avoid but we are working on them. And some things, my boyfriend is not yet ready to do without ((so if you see me out and about buying bars of chocolate, I promise you they’re not for me). We also try to buy mostly local to avoid the CO2 emissions that shipping would generate and also to support the local economy. We do our best to save water, to buy less and second-hand, and recently we have decided to reduce travelling.

What I love about this approach is that for the first time I feel empowered and that I don’t have to wait for everyone else to take action. Watching the television news of climate change, melting ice, plastic pollution and so on can get depressing. But as an individual I can still effect some change.

Since I started there has been lots of learning, frustration, but also lots of fun. And now I realise there is no way back. Two years ago, I visited the landfill in Paros and saw the whole valley covered in a sea of plastic bags flying. Now everytime I am offered a plastic bag, the image of the landfill comes into my head. The island is so small and so beautiful that I want to do anything I can to avoid polluting it.

So this is what we have been trying to do since we moved in the island. In between we have also discovered regenerative agriculture and we are trying to learn to grow our own food and to plant trees. Our next steps are to plant a forest-garden the land we bought, and to build a passive and eco house that uses very little energy and has a low impact on the environment. We also hope to share all of these experiences through local workshops.

To offer more information about this, I’ve begun work on a practical website that will be a guide for a zero waste lifestyle, a bit of permaculture and offer ways to reduce your impact on the planet. The environmental problems we face can seem insurmountable, but there are still lots of ways we can all do our bit to turn the tide.

στιγμή αργά ή γρήγορα σίγουρα θα καταλήξουν στη χωματερή. Το μέταλλο και το γυαλί είναι οι καλύτερες επιλογές καθώς μπορούν να ανακυκλωθούν ξανά και ξανά.

5. Κομποστοποίησε τα οργανικά σου απορρίμματα στο σπίτι, γιατί όταν αυτά καταλήγουν στη χωματερή αποσυντίθενται πολύ αργά και παράλληλα απελευθερώνουν μεθάνιο που είναι τοξικό για την ατμόσφαιρα.

Αποκλειστικά και μόνο με αυτή τη σειρά!

Ο Zero Waste τρόπος ζωής μου: Πριν και Μετά Μερικά χρόνια πριν θα έλεγα ότι ο τρόπος ζωής μου ήταν οικολογικά υπεύθυνος. Έκανα ανακύκλωση, χρησιμοποιούσα σακούλες απορριμμάτων-που πίστευα ότι ήταν βιοδιασπώμενες, έτρωγα μόνο οργανικά φαγητά, χρησιμοποιούσα φυσικά καλλυντικά, φορούσα ρούχα από δεύτερο χέρι, επαναχρησιμοποιούσα έπιπλα που έβρισκα στο δρόμο και, γενικά, προσπαθούσα να αγοράζω μόνο τα απολύτως απαραίτητα. Παρόλα αυτά, ακόμα αγόραζα πράγματα σε πλαστικές συσκευασίες και δημιουργούσα απορρίμματα. Μία φίλη από το Λονδίνο κάποια στιγμή με είχε ρωτήσει γιατί οι Γάλλοι χρησιμοποιούν τόσες πολλές πλαστικές σακούλες, τότε όμως δεν είχα ιδέα για ποιό πράγμα μιλούσε. Τα Χριστούγεννα του 2014 αγόρασα ένα βιβλίο με τίτλο “Zero Waste Home”, το οποίο μιλούσε για μία οικογένεια τεσσάρων ατόμων που παράγει κάθε χρόνο απορρίματα που χωράνε σε ένα μικρό δοχείο. Σε αυτό το βιβλίο η συγγραφέας Bea Johnson περιγράφει τη μετάβασή της από έναν καταναλωτικό τρόπο ζωής και περιγράφει με έναν πρακτικό τρόπο πώς μπορεί κανείς να μειώσει τα απορρίμματά του. Το “μάντρα” της είναι: 1. Μείωσε όσα χρειάζεσαι 2. Απέρριψε όσα δε χρειάζεσαι 3. Επαναχρησιμοποίησε. Αυτό σημαίνει επισκεύασε, αγόρασε από δεύτερο χέρι, δανείσου, αντικατέστησε αντικείμενα μίας χρήσης με επαναχρησιμοποίησιμα.

4. Ανακύκλωσε, αλλά να καταφεύγεις σε αυτό μόνο ως τελευταία λύση. Η ανακύκλωση είναι γενικά μία πολύπλοκη διαδικασία που όχι μόνο καταναλώνει πολλή ενέργεια αλλά χρειάζεται και μία αγορά με ενδιαφέρον για τα ανακυκλωμένα υλικά, καθιστώντας την αναποτελεσματική. Είναι γνωστό πλέον ότι τα περισσότερα από αυτά τα υλικά στέλνονται σε αναοτυσσόμενες χώρες που δεν ξέρουν πως να τα αξιοποιήσουν. Εάν όντως ανακυκλωθούν, θα μετατραπούν σε κάτι χαμηλότερης ποιότητας, οπότε κάποια

Ένα επιπλέον σημαντικό σημείο της Bea είναι το ότι το ατσάλι και το γυαλί δεν επιτρέπουν στα χημικά να καταλήξουν στο φαγητό όπως κάνει το πλαστικό. Αγαπώ, επίσης, το γεγονός ότι παροτρύνει τους αναγνώστες να γράψουν σε εταιρίες από τις οποίες αγοράζουν και να τους δηλώσουν ότι δεν επιθυμούν πλέον πλαστικά περιτυλίγματα. Με το που διάβασα το βιβλίο ένιωσα συναισθηματική φόρτωση. Ξαφνικά κατάλαβα ότι τα σκουπίδια που πετούσα δεν εξαφανίζονταν μαγικά και ότι βασιζόμουν σε ένα σύστημα που ουσιαστικά δεν “δούλευε”. Για πρώτη φορά κατάλαβα ότι υπήρχε διαφορά μεταξύ των αντικειμένων μίας χρήσης και του περιτυλίγματος και των προϊόντων που μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν. Αυτή η διαφορά είναι ότι το περιτύλιγμα και τα αντικείμενα μίας χρήσης, απ’ ό,τι και αν είναι φτιαγμένα, αντιρποσωπεύουν μια παράλογη και λάθος χρήση των πόρων και των προϊόντων-ας αφήσουμε απ έξω το αντίκτυπο που έχουν η μεταφορά και η αποστολή στο περιβάλλον. Πριν από αυτό το βιβλίο δεν είχα σκεφτεί τίποτα απ όλα αυτά! Κάπως έτσι ξεκινήσαμε να μειώνουμε εγώ και ο σύντροφος μου τα απορρίμματά μας και υπήρχαν πολλά σκαμπανεβάσματα σε αυτήν την διαδρομή. Για αρχή, έγινα μέλος σε μια ομάδα Zero Waste στο Facebook όπου στηρίζουμε ο ένας τον άλλον και μοιραζόμαστε διάφορες ιδέες και άρχισα να διαβάζω διαφορά blogs. Θυμάμαι ακόμα πόσο νευρική ήμουν όταν για πρώτη φορά πήγα να αγοράσω λαχανικά με τα δικά μου σκεύη. Πλέον, μετά από κάτι περισσότερο από 4 χρόνια, δεν το σκέφτομαι καν; είναι μέρος της καθημερινότητάς μου. Από τότε ένα μαγαζί zero waste άνοιξε στην παλιά γειτονιά μας. Το κίνημα του zero waste σίγουρα έχει ευαισθητοποιήσει αρκετούς, ακόμα και οι πιο μεγάλες εταιρίες έχουν αρχίσει να επαναξιολογούν την πολιτική τους. Όπως λέει και η Béa στο βιβλίο της: σκέψου πριν αγοράσεις. Κάθε φορά που δίνεις χρήματα για να αγοράσεις κάτι, ενθαρρύνεις παράλληλα για τους κατασκευαστές να φτιάξουν κι άλλα. Όταν μετακομίσαμε στην Πάρο ήθελα να βρω τοπικές λύσεις αλλά και να μάθω περισσότερα για αυτόν τον τρόπο ζωής. Οπότε, δημιούργησα ένα γκρουπ στο Facebook με όνομα “Βιώσιμη Διαβίωση

στην Παρο”, με σκοπό να μοιράζομαι και να ανταλλάσω ιδέες. Κομποστοποιουμε όλα μας τα οργανικά απορρίμματα και δε χρειάζεται να ανακυκλώνουμε πολλά. Σίγουρα τα απορρίμματα μας που καταλήγουν στη χωματερή είναι ελάχιστα. Δεν χρειαζόμαστε καν πλαστική σακούλα απορριμμάτων καθώς δεν έχουμε οργανικά απορρίμματα, τα οποία είναι υγρά. Υπάρχουν, όμως, και κάποια πράγματα για τα οποία ακόμα ψάχνουμε λύσεις σχετικά με το πως να τα αποφύγουμε. Ο φίλος μου δεν είναι έτοιμος να ζήσει ακόμα χωρίς κάποια από αυτά (αν με δείτε ποτέ στο σούπερ μάρκετ να αγοράζω σοκολάτες, σας υπόσχομαι δεν είναι για μένα). Επίσης, προσπαθούμε να αγοράζουμε όσο το δυνατόν περισσότερα τοπικά προϊόντα ώστε να μειώνεται η παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα που γεννιέται από τη μεταφορά τους αλλά και για να τονώσουμε την τοπική οικονομία. Κάνουμε ό,τι μπορούμε ώστε να μην σπαταλάμε άσκοπα νερό, να αγοράζουμε λιγότερο και από δεύτερο χέρι, και πρόσφατα αποφασίσαμε να ταξιδεύουμε λιγότερο. Απο τότε που ξεκίνησα έχω μάθει πολλά, έχω αισθανθεί μπερδεμένη αλλά και πολύ χαρούμενη. Τώρα συνειδητοποιώ ότι δεν υπάρχει επιστροφή. Δύο χρόνια πριν, επισκέφθηκα τη χωματερή της Πάρου και είδα δύο βουνά καλυμμένα από μια θάλασσα με πλαστικές σακούλες που αιωρούνταν. Τώρα, κάθε φορά που κάποιος μου προσφέρει μια πλαστική σακούλα, αυτή η εικόνα μου έρχεται στο μυαλό. Το νησί αυτό είναι τόσο μικρό και τόσο όμορφο που θέλω να κάνω ότι περνάει από το χέρι μου ώστε να αποφύγουμε τη ρύπανσή του. Αυτό, λοιπόν, προσπαθούμε να κάνουμε από τότε που μετακομίσαμε στο νησί. Στο ενδιάμεσο, ανακαλύψαμε την αναγεννητική γεωργία και προσπαθούμε να μάθουμε πως να καλλιεργούμε το δικό μας φαγητό και να φυτεύουμε δέντρα. Το επόμενο βήμα μας είναι να φυτέψουμε ένα δάσος-κήπο στο κτήμα που αγοράσαμε και να φυτέψουμε ένα παθητικό, φιλικό προς το περιβάλλον σπίτι που θα καταναλώνει ελάχιστη ενέργεια και θα έχει μικρό περιβαλλοντικό αντίκτυπο. Ακόμα, ελπίζουμε να μας δοθεί η ευκαιρία και να μοιραστούμε όλες αυτές τις εμπειρίες μας μέσα από τοπικά εργαστήρια. Για να προσφέρω περισσότερες πληροφορίες σχετικά με όλο αυτά, αποφάσισα να δημιουργήσω μια πρακτική ιστοσελίδα που θα λειτουργεί σαν οδηγός για ένα τρόπο ζωής με μηδενικά απορρίμματα, θα παρέχει πληροφορίες για την περμακουλτούρα (ή αεικαλλιέργεια) και γενικά για το πως μπορούμε να μειώσουμε τον αντίκτυπό μας στον πλανήτη. Τα περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε μπορεί να φαίνονται αξεπέραστα αλλά υπάρχουν ακόμα πράγματα τα οποία όλοι μπορούμε να κάνουμε για να γυρίσει ο τροχός.

15

Sustainable cultural heritage It is especially hoped that the conservation and valorisation of the local cultural heritage would help to reorient the fast growing tourism sector away from mass and impersonal tourism, and towards the discerning visitor who appreciates the cultural heritage and special character of the island. However, this presents a largely underappreciated challenge regarding the sustainability of the cultural heritage and the danger of altering or even irreparably damaging it.

Σχεδιαστική αναπαράσταση του εσωτερικού του ναού στο Δήλιον με το λατρευτικό άγαλμα της Άρτεμης (M. Schuller).

Drawn representation of temple in Dilion, interior and votive statue of Artemis (M. Schuller).

There is a keen interest in the cultural heritage of Paros and in harnessing it for the further development of the island.

The international literature on the role of culture in island sustainable development emphasises the importance of both tangible and intangible resources – see box. It also stresses the value of a specific 'island factor' of cultural heritage which acts as an overarching theme that connects the different elements of the local cultural heritage.

By any measure, Paros has an abundance of cultural tangible and intangible cultural resources but some key questions remain. First, a strong inter-connecting theme is lacking.

photo editing Merina Matthaiopoulou

In recognising the importance of sustainable cultural heritage, the Friends of Paros are to award the 2019 distinctions to Kapetaneika (Naoussa) and the Paros Festival (Parikia), and they are organising a workshop on the conservation and valorisation of the ancient marble quarries (Autumn 2019).

16

Υπόγεια στοά των λατομείων στο Μαράθι.

Underground gallery at the Marathi quarries.

Photo and drawings from Yannos Kourayos Archives

Second, although some assets are well known and appreciated (e.g.

Ekatopiliani) and some others have been relatively recently recognised (e.g. local traditions as in Routes of Marpissa) we still have many assets which are greatly neglected (e.g. ancient marble quarries, Russian fleet shipwrecks). Moreover, there are instances of over-exploitation, as with the Venetian harbour of Naoussa which is perceived as a mere stage set by numerous restaurants and bars.

For sure, the overall objective should be to advance a balanced and sustainable approach for the conservation and promotion of cultural heritage. This calls for small scale interventions to conserve and promote a wide range of cultural resources – both tangible and intangible, without the risk of damage or over-exploitation. And at the same time, we should be exploring ways of developing one or more interconnecting themes to offer to both local residents and visitors a narrative about the island, which goes beyond any of the individual cultural assets.

Haris Martinos

photo by mmk design team

Φάρος Κόρακα στο Περιβαλλοντικό & Πολιτιστικό Πάρκο της Πάρου Korakas Lighthouse in the Environmental & Cultural Park of Paros

photo by mmk design team

Μονή Παντοκράτωρα, Μάρμαρα.

Marmara. Monastery of Pantokrator.

Χαρακτικό του 18ου αιώνα με το ανάγλυφο των Νυμφών.

18th century carving of the relief of the Nymphs.

Για μία αειφόρο πολιτιστική κληρονομιά Η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της Πάρου έχει δημιουργήσει ελπίδες ότι μπορεί να προσανατολίσει τη ραγδαία τουριστική ανάπτυξη του νησιού προς ένα ποιοτικό τουρισμό και να αποφύγει την τάση προς μαζικό τουρισμό.

Tangible resources: historic harbours; maritime infrastructures (e.g. lighthouses); monuments, archaeological sites, churches, monasteries; traditional sailing and fishing wooden boats; historic boats and ships; sea caves; folklore and archaeological museums; underwater antiquities and shipwrecks; collections of artefacts of maritime and coastal culture (e.g. tools, clothing); historic documents; etc.

Intangible resources: sea-related traditions and customs; knowledge and practices related with fishing, sailing, shipbuilding; traditional crafts; musical, dance or ceremonial expressions; festivals, games and sports; seamen’s songs and folklore; stories and history (e.g pirates); etc.

Ανάγλυφο με πεπλοφόρο μορφή από το Θεσμοφόριο. Πιθανό έργο του Αγοράκριτου (440-420 π.Χ.)

Marble relief depicting a female figure wearing a peplos.

Η Πάρος είναι πλούσια προικισμένη με όλες τις μορφές της πολιτιστικής κληρονομιάς αλλά αυτά τα στοιχεία δεν είναι θεματικά συνδεδεμένα. Πολλά είναι παραμελημένα και μάλιστα κινδυνεύουν να καταστραφούν, όπως οι στοές των αρχαίων λατομείων στο Μαράθι.

photo by mmk design team

Cultural heritage of islands

Η διεθνής βιβλιογραφία σχετικά με το ρόλο της πολιτιστικής κληρονομιάς στην ανάπτυξη των νησιών τονίζει την αξία τόσο των υλικών (π.χ. μνημεία, ιστορικά σκάφη) όσο και των άυλων πόρων (π.χ. παραδόσεις, κατασκευαστικές μέθοδοι) αλλά αναφέρεται και στο συνδετικό κρίκο που συνενώνει όλα αυτά τα πολιτιστικά στοιχεία: την νησιωτική διάστασή τους. Επισημαίνει επίσης τον κίνδυνο αλλοίωσης ή και καταστροφής αυτών των πόρων από λανθασμένη ‘αξιοποίηση’.

Το ζητούμενο είναι μία προσέγγιση που θα σκοπεύει στην ανάδειξη μέσα από μικρής κλίμακας παρεμβάσεις πολλών από τους πολιτιστικούς πόρους του νησιού, ώστε να μην κινδυνέψουν από αλλοίωση ή υπερεκμετάλευση, και ταυτόχρονα να δημιουργήσουν ένα συνολικό πλέγμα που θα προσφέρει τόσο στους κατοίκους όσο και στους επισκέπτες κάτι πολύ παραπάνω από ότι αξίζει από μόνο του το κάθε πολιτιστικό στοιχείο.

17

Μήλο, την Νάξο, την Κέρο, την Μύκονο. Η Πάρος ήδη από την 3η χιλιετία (Πλαστηράς, Πυργάκι, Γλυφά «Τσούντας 1897-98» ) ήταν σημαντικό κέντρο του ακμάζοντος Κυκλαδικού Πολιτισμού. Σύμφωνα με στοιχεία που έχουμε από ανασκαφικά ευρήματα είμαστε σε θέση να πούμε ότι αυτή την περίοδο έχουμε μετακίνηση και εμπορικούς δεσμούς των Κυκλαδιτών με την Κρήτη (2100-1580), την Πελοπόννησο τα παράλια της Μικράς Ασίας (Καρία, Κιλικία) και την Αίγυπτο. Αυτή η ανάγκη για ανταλλαγή προϊόντων και εξεύρεση άλλων υλών και προϊόντων που δεν υπήρχαν στα νησιά του Αιγαίου οδήγησαν τους Κυκλαδίτες στην δημιουργία ισχυρών εμπορικών επαφών με τα νησιά του αρχιπελάγους. Οι Κυκλαδίτες γίνονται άξιοι θαλασσοπόροι και τολμούν να ταξιδέψουν έξω από τα γνωστά όρια του αρχιπελάγους και να δημιουργήσουν εμπορικές επαφές σε όλη τη λεκάνη της Μεσογείου.

Τα

νησιά των Κυκλάδων από τα προϊστορικά χρόνια κατέχουν σημαντικότατη θέση καθώς σε αυτό το σύμπλεγμα νησιών αναπτύχθηκαν οι πρώτοι πολιτισμοί της Ευρώπης και ιδρύθηκαν τα πρώτα προϊστορικά εμπορικά κέντρα. Με βάση τα ανασκαφικά ευρήματα και την σύγχρονη μέθοδο αρχαιομετρίας διαπιστώθηκε ότι πολλά από αυτά τα ευρήματα του διεσπαρμένου οψιανού (λεπίδες, αιχμές βελών και πυρήνων οψιανού) που βρέθηκαν σε όλη την λεκάνη της Μεσογείου, την Ηπειρωτική Ελλάδα, τμήματα της κεντρικής Ευρώπης καθώς και σε όλη την Βαλκανική έχουν προέλθει από το νησί της Μήλου και το νησί Γυαλί κο18

ντά στη Νίσυρο και την Αντίπαρο. Αυτά τα ευρήματα αποδεικνύουν τις εμπορικές δραστηριότητες των Κυκλαδιτών με βάση την ναυσιπλοΐα σε όλη την επικράτεια της Μεσογείου. Οι Κυκλάδες λόγω της γεωγραφικής θέσης τους στο κέντρο του Αιγαίου Πελάγους, είχαν τον έλεγχο των εμπορικών και ναυτικών δρόμων στην Ανατολική Μεσόγειο. Ήδη από τα προϊστορικά χρόνια έχουμε οικισμούς και κοινωνίες στον Κυκλαδικό χώρο οι οποίες ασχολούνται με τον πρωτογενή τομέα και κάνουν εμπόριο με τα γύρω νησιά αναπτύσσοντας την τέχνη της ναυσιπλοΐας σύμφωνα με τα ανασκαφικά ευρήματα στον Σάλιαγκο [5.000 π.Χ ],την

Ο μεγάλος μας ποιητής Όμηρος ασχολείται με τα νησιά των Κυκλάδων και την πειρατεία και περιγράφει επιδρομές πειρατών σε παράλιους οικισμούς στην περιοχή της Β. Κρήτης, της Κύπρου και της Μ. Ασίας. Στην Ιλιάδα αναφέρεται στις Μυκηναϊκές φυλές που συμμετέχουν στον Τρωικό πόλεμο με σκοπό να λεηλατήσουν τους θησαυρούς του Ιλίου της πρωτεύουσας της Τρωάδος. Με πρόσχημα την αρπαγή της ωραίας Ελένης, ξεκινάει μια καταδρομική εκστρατεία που θα αποφέρει τεράστια κέρδη στους Αχαιούς και στους άλλους που λαμβάνουν μέρος και θα βοηθήσει στην εξέλιξη τους μετά την καταστροφή του Ιλίου. Εδώ μπορούμε να πούμε ότι ξεκινάει και για τους Μυκηναίους ένα μεγάλο κεφάλαιο στην ιστορία τους καθώς έρχονται σε επαφή με την θάλασσα. Ο Διόνυσος και οι Τυρρηνοί πειρατές. Αθηναϊκή μελανόμορφη κύλικα, καλλιτέχνης Εξηκίας, περίπου 530 π.Χ. Στην Ιλιάδα υπάρχει αναφορά για την αρπαγή του θεού Διόνυσου από Τυρρηνούς πειρατές σε ένα ακρωτήρι της Νάξου. Οι πειρατές άρπαξαν τον Διόνυσο για να ζητήσουν λύτρα από τους γονείς του και τον έδεσαν στο κατάρτι του πλοίου αλλά εκείνος συνεχώς λυνόταν. Ενώ συνέχιζαν το ταξίδι τους προς την Αίγυπτο μία άμπελος με τεράστιους καρπούς άρχισε να τυλίγει το κατάρτι, ένας κισσός σύμβολο και αυτό του Διόνυσου

άρχισε να τυλίγει το πλοίο και τότε ο Διόνυσος μεταμορφώνεται σε λιοντάρι και κατασπαράσσει τον καπετάνιο με τα νύχια του. Οι πειρατές πήδηξαν στην θάλασσα για να σωθούν και ο Διόνυσος τους μεταμορφώνει σε δελφίνια. Από τότε κατά τον μύθο τα δελφίνια συνοδεύουν τα καράβια στο Αιγαίο. Στην Οδύσσεια, ο Όμηρος περιγράφει τον Οδυσσέα με έντονα χαρακτηριστικά θαλασσοπόρου, καθώς γυρνάει στην Ιθάκη μετά από 10 χρόνια περιπλάνησης στα νησιά του Αιγαίου και της Κρήτης. Όταν επιστρέφει στην Ιθάκη συστήνεται στον Εύμαιο ως θαλασσογυρισμένος παλαίμαχος του Τρωικού πολέμου. Διακρίνουμε την ανάγκη του Ομήρου να τονίσει την εποχή της θαλασσοκρατίας των Ελλήνων καθώς και την ανάγκη τους να εξερευνήσουν την θάλασσα.

ει τις τεχνικές και πνευματικές γνώσεις της εκεί που επικρατεί. Καινοτομίες έχουμε και στη ναυπηγική τέχνη με την δημιουργία ενός τύπου πλοίου τον Πάρωνα το οποίο ήταν μικρό, ελαφρύ εμπορικό, το οποίο μπορούσε να μετατραπεί και σε στρατιωτικό πλοίο. Εδώ είναι σημαντικό να τονίσουμε την δημιουργία του Ιερού του Απόλλωνα στα νοτιο- δυτικά της Πάρου στη νήσο Πρεπέσυνθος (Δεσποτικό σήμερα) που με βάση τα ευρήματα της ανασκαφής τα πρωιμότερα ίχνη λατρείας ανάγονται στον 9ο και 8ο αιώνα π.Χ και το ιερό συνεχίζει να υπάρχει μέχρι την ελληνιστική εποχή(γυρω στο 150 π.Χ).

Στα Αργοναυτικά του Απολλώνιου του Ρόδιου (295-215 πΧ),περιγράφεται η εκστρατεία του Ιάσωνα από την Ιωλκό στην Κολχίδα του Εύξεινου Πόντου, για να πάρουν το χρυσόμαλλο δέρας. Πρόκειται για μια αμιγώς ναυτική καταδρομή καθώς αποκτούν χρυσό ,λάφυρα, γυναίκες και δούλους από την εύφορη και πλούσια πόλη της Κολχίδας.

τα ελευθερώσουν και όταν αυτοί αρνήθηκαν τους πλήρωσε και τα ελευθέρωσαν. Αργότερα όταν το πλοίο του ναυάγησε μεταξύ Πάρου, Μυκόνου και Σύρου σώθηκε από τα δελφίνια μόνο ο Κοίρανος. Καθώς ο ελληνικός κόσμος οδεύει προς την ένδοξη Κλασσική εποχή, οι περισσότερες πόλεις προσπαθούν να θωρακιστούν από τους ληστές-πειρατές που απειλούσαν τις ακτές και τα πλοία τους, αλλά αδιαφορούσαν για την πειρατεία εκτός των γεωγραφικών ορίων τους. Δημιουργούν αποικίες σε όλο τον χώρο του Αιγαίου, την Μαύρη Θάλασσα, την Κάτω Ιταλία, την Αφρική και είχαν μεγάλα συμφέροντα στο θαλάσσιο εμπόριο. Συνάπτουν συμμαχίες και προσπαθούν να ανταπεξέλθουν στις επερχόμενες αλλαγές, με την Περσική εισβολή που επίκειται. Η εμφάνιση του Περσικού στόλου με τον Δάτη και τον Αρταφέρνη δημιούργησε μεγάλη αναταραχή στο Αιγαίο, ενώ η Νάξος καταστράφηκε από τον Περσικό στρατό όντας σύμμαχος της Αθήνας.

Κατά την Αρχαϊκή περίοδο οι Κυκλάδες (Πάρος, Νάξος, Μήλος, Δήλος) εξελίσσονται με ραγδαίους ρυθμούς.

Η Πάρος εμφανίζεται στην θαλάσσια περιοχή της Μεσογείου από τους πρώιμους αρχαϊκούς χρόνους και απόδειξη αυτής της εμφάνισης είναι:

Στην Πάρο έχουμε την άνθηση της οικονομίας και της ευημερίας κυρίως από το εμπόριο μαρμάρου, τις αποικίες της στο Βορρά: το Πάριον στην Προποντίδα, τη νήσο Θάσο και αποικίες στην περιοχή του Στρυμωνικού κόλπου (Αρχαία Θράκη): τη Νεάπολη (σημερινή Καβάλα), τις Κρινίδες (Φιλίπποι), την Σκαπτή Ύλη, την Ηιώνα, την Απολλωνία, την Γαληψό, την Οισύμη), τα πλούσια κοιτάσματα σε χρυσό και ασήμι που είχε η Θάσος και το όρος Παγγαίο. Αργότερα πρωτοστατούν λειτουργώντας σχολές γλυπτικής και αγγειοπλαστικής. Η Πάρος ως ισχυρή ναυτική δύναμη και πόλη –κράτος με αποικίες μεταλαμπαδεύ-

• τα ευρήματα από τα νομίσματα της περιόδου αυτής που αποδεικνύουν την εμπορική συνδιαλλαγή της Πάρου με πολλά νησιά και παράλια της Μικράς Ασίας, την Κρήτη και την Αίγυπτο.

• οι αποικίες στον Βορρά που αναφέραμε πριν,

• Ο μυθικός Πάριος Κοίρανος που λατρεύτηκε ως θαλάσσιος Δαίμων από τους Παρίους για τον οποίο αναφέρει ο Αρχίλοχος, ο Πλούταρχος και ο Κλαύδιος Αιλιανός ότι την περίοδο των αποικιών της Πάρου στο Βόρειο αιγαίο και την Προποντίδα συνάντησε με τα πλοία του ψαράδες που είχαν αιχμαλωτίσει δελφίνια στα δίχτυα τους. Τους προέτρεψε να

Σύμφωνα με τον ιστορικό Ηρόδοτο στο Στ βιβλίο Ερατώ (σε μεταγραφή σχολιασμένου κειμένου από τον φιλόλογο Άγγελο Βλάχο μας παραθέτειτα εξής: μετά την ήττα των Περσών στο Μαραθώνα ο Μιλτιάδης, που και πριν ήταν πολύ αγαπητός στους Αθηναίους, έγινε ακόμα πιο δημοφιλής. Ζήτησε από τους Αθηναίους 70 καράβια και στρατό και χρήματα, χωρίς να τους αναφέρει ποια πόλη θα ήταν ο τελικός στόχος του. Τους υποσχέθηκε όμως ότι θα τους πλουτίσει αν τον ακολουθήσουν, γιατί θα τους οδηγούσε σε μια χώρα από όπου θα έπαιρναν εύκολα άφθονο χρυσάφι. Αυτά έλεγε ζητώντας στόλο. Οι Αθηναίοι του τον παραχώρησαν με ενθουσιασμό. Ο Μιλτιάδης παρέλαβε τον στόλο και πήγε στην Πάρο με την «πρόφαση» ότι οι Πάριοι πρώτοι είχαν επιτεθεί εναντίον της Αθήνας, στέλνοντας ένα καράβι στον Μαραθώνα με τους Πέρσες. Αυτό ήταν βέβαια πρόφαση, γιατί ο Μιλτιάδης μνησικακούσε εναντίον των Παρίων, επειδή 19

είναι κέντρο λατρείας των Ιωνικών πόλεων.

2ον. Πρακτικοί λόγοι διότι το νησί της Δήλου είναι στο κέντρο του Αιγαίου και εξυπηρετεί ως λιμάνι συγκέρασης του ταμείου και των συνεισφορών σε πλοία και στρατιώτες για όλες τις πόλεις που συμμετείχαν στην συμμαχία.

3ον. Πολιτικοί λόγοι καθώς η Δήλος και το ιερό του Απόλλωνα δεν έχει ιδιαίτερες φιλοδοξίες επέκτασης και κυριαρχίας. Έτσι οι Αθηναίοι είναι σε θέση να εκμεταλλευτούν αυτή την αδυναμία και να επιβάλουν την κυριαρχία τους μετέπειτα στους Κυκλαδίτες μεταφέροντας το ταμείο στην Αθήνα.

Ο Δίονυσος σε κύλικα του Εξηκία.

540-535 π.Χ. Μόναχο, Staatliche Antikensammlungen

20

ο Λυσαγόρας του Τεισία, που ήταν Πάριος, τον είχε διαβάλει στον Πέρση Υδάρνη. Ο Μιλτιάδης όταν έφτασε στην Πάρο πολιόρκησε τους Παρίους που είχαν κλεισθεί στα τείχη τους και με κήρυκα που τους έστειλε ζήτησε 100 τάλαντα και ότι αν δεν τα δώσουν, δεν θα φύγει προτού τους καταστρέψει. Οι Πάριοι ούτε σκέφτηκαν να δώσουν τα χρήματα στον Μιλτιάδη και μηχανεύονταν ότι μπορούσαν για να σώσουν την πολιτεία τους. Έστελναν την νύχτα συνεργεία στα σημεία όπου το τείχος δεν ήταν στέρεο και το ύψωναν στο διπλάσιο από ότι ήταν πριν. Η πολιορκία της Πάρου κράτησε 26 μέρες καθώς οι Παριανοί δεν ήταν διατεθειμένοι να αφήσουν έρμαιο των Αθηναίων την πλούσια πόλη τους. Η Πάρος αυτή την περίοδο έχει συσσωρεύσει αρκετό χρυσάφι, ασήμι από τις αποικίες της και το εμπόριο μαρμάρου, οίνου και σιτηρών και κεραμικών. Δεν είναι τυχαίο ότι ο ιστορικός Έφορος 405-334 π.Χ αναφέρει την Πάρο κατά λέξη ως «ευδαιμωνοστάτη και μεγίστη(μεγάλη ως προς την σπουδαιότητα) πολιτεία» Ο Μιλτιάδης με βάση την πρώτη πηγή του Ηροδότου ενώ βρισκόταν σε μεγάλη απορία τι να κάνει, ζήτησε να του μιλήσει μια αιχμάλωτη γυναίκα που ήταν Παρία στην καταγωγή και το όνομά της ήταν Τιμώ και υπηρετούσε στο ναό της Δήμητρας. Όταν παρουσιάστηκε στον Μιλτιάδη, του είπε να ακολουθήσει την συμβουλή της αν ήθελε πραγματικά να κυριέψει την Πάρο, Ύστερα όπως του υπέδειξε, ο Μιλτιάδης πήγε στο λόφο που βρίσκεται μπροστά από τα τείχη της πόλης και η Τιμώ τον έβαλε στο ιερό της Θεσμοφόρου Δήμητρας. Πανικοβλημένος που παραβίασε το άβατον (για τους άνδρες ) ναό της Δήμητρας και αδυνατώντας να φύγει μέσα στο ναό πα-

νικοβλήθηκε και πηδώντας από ένα παράθυρο του ναού χτύπησε το πόδι του στον γόνατο ή στο μηρό. Από αυτό το χτύπημα ο Μιλτιάδης προσβάλλεται από γάγγραινα. Την περίοδο πολιορκίας της νήσου, ο Μιλτιάδης λεηλατεί όλη την ύπαιθρο εξωτερικά της πόλης και βεβηλώνει όλα τα ιερά του νησιού πιθανόν και το εξίσου σημαντικό ιερό του Απόλλωνα στο νησί του Δεσποτικού (Πρεπέσυνθος) νοτιοδυτικά της Πάρου. Το Δεσποτικό θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους χώρους λατρείας στο Αιγαίο μαζί με την Δήλο! Έτσι αναγκάστηκε ο Μιλτιάδης και γύρισε πίσω σε άσχημη κατάσταση χωρίς χρυσό και χωρίς να έχει κυριέψει την πόλη της Πάρου, που την είχε πολιορκήσει 26 μέρες. Η καταστροφή (δίωση) της υπαίθρου και του Δεσποτικού ερχεται ως έκτελεση της αρχικής απειλής του εναντίον των Παρίων. Η Πάρος όντας σημαντική εμπορική πόλη με αποικίες στην Προποντίδα και στο Αιγαίο, είναι σε θέση να διαπραγματεύεται και με τις δύο πλευρές. Η στάση των Παρίων την περίοδο των περσικών εισβολών είναι ουδέτερη και άκρως διπλωματική και καταδεικνύει την απεγνωσμένη προσπάθεια επιβίωσης μεταξύ των νέων ισχυρών του Αιγαίου, την Περσία και την Αθήνα. Μετά το τέλος των Περσικών Πολέμων, οι Αθηναίοι έχουν ελευθερο το πεδιο στο Αιγαίο και επιλέγουν το ιερό του Απόλλωνα στη Δήλο ως τόπο για την συνάντηση των αντιπροσώπων των συμμαχικών πόλεων και για την φύλαξη του ταμείου τους. Η επιλογή της Δήλου επιβλήθηκε από τους Αθηναίους για τρείς σημαντικούς λόγους 1ον. Θρησκευτικοί λόγοι καθώς η Δήλος και η λατρεία του Απόλλωνα

Έτσι οι πόλεις του Αρχιπελάγους και οι πόλεις των Ιωνικών παραλίων συνάπτουν συμμαχία με την Αθήνα και έδρα την Δήλο(Αριστείδης 478 π.Χ). Οι ηγεμόνες πλέον Αθηναίοι έχουν την εξουσιοδότηση να σχεδιάζουν και να εκτελούν πολεμικές επιχειρήσεις ενώ παρέχουν αυτονομία στις συμμάχους πόλεις –κράτη. Σε περίπτωση δε αποστασιοποίησης ή εξέγερσης αντιμετωπίζονται με πολύ σκληρά και βίαια μέτρα, όπως στην περίπτωση του Κίμωνα, στρατηγού των Αθηναίων στις πόλεις του Στρυμονικού Κόλπου. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 454 π.Χ., οι Αθηναίοι μετέφεραν το ταμείο της συμμαχίας από την Δήλο που ήταν το κέντρο της συμμαχίας, στην Ακρόπολη των Αθηνών, παίρνοντας τα χρήματα της συμμαχίας υπό τον έλεγχο τους. Αυτή την περίοδο λόγω της συσσώρευσης πλούτου στην Αθήνα αρκετοι Πάριοι τεχνίτες και άνθρωποι του πνεύματος μετακινούνται στην Αθήνα καθώς το επίπεδο τεχνικής και φιλοσοφίας ήταν αναπτυγμένο στην Πάρο (Εύηνος, Αριστείων, Αγοράκριτος και άλλοι). Ο Περικλής κατανοώντας ότι η Αθήνα θα μπορούσε να μετατρέψει τη συμμαχία σε ηγεμονία μεταφέρει όλο το υπέρογκο ταμείο της συμμαχίας από την Δήλο στην Αθήνα. Η Πάρος και η Νάξος προσπαθούσαν έντονα την Αρχαϊκή περίοδο να κυριαρχήσουν στο Αιγαίο κόντρα στην Αθηναϊκή ηγεμονία. Μετά την μεταφορά του ταμείου της Δηλιακής συμμαχίας στην Αθήνα, οι Πάριοι προσπαθούν να διαφοροποιηθούν από την Αθηναϊκή συμμαχία και να αναβαθμίσουν το δικό τους ιερό νησί ενισχύοντας το ιερό του Απόλλωνα στο Δεσποτικό λατρεύ-

ληνικές πόλεις της Ιωνίας και σε νησιά του Αιγαίου στην ουσία είναι μια κατακτητική και λαφυραγωγική εκστρατεία στους εμπορικούς δρόμους του Αιγαίου που ελέγχονται από την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.

οντας τους θεούς (Απόλλωνα και Εστία) με σκοπό να κατοχυρώσουν έναν εξίσου σημαντικό τόπο λατρείας με την Δήλο. Στην ενέργεια αυτή μπορούμε να ερμηνεύσουμε μια προσπάθεια ανασύνταξης των οικονομικών της νήσου μέσω θρησκευτικών χορηγιών και συσσώρευση πλούτου από δωρεές στο ιερό. Η κίνηση αυτή αναδεικνύει στο μέγιστο την διπλωματική διάθεση και εμπειρία των Παρίων έναντι των Αθηναίων καθώς δεν ξεκινούν διαμάχη μαζί τους με πολεμικές διαθέσεις αλλά μέσω θρησκευτικών και οικονομικών αντιμέτρων.

O ακαδημαϊκός Άγγελος Βλάχος υποστηρίζει ότι χρήση των χρημάτων του ταμείου της συμμαχίας συνιστά μία από τις μεγαλύτερες καταχρήσεις της ιστορίας, αποτέλεσμα της οποίας ήταν ωστόσο μερικά από τα ωραιότερα μνημεία του αρχαίου κόσμου. Κάτι τέτοιο επέτρεψε την κατασκευή μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς, όπως ο Παρθενώνας και το Ερεχθείο, αλλά προκάλεσε πολλά μελλοντικά προβλήματα στην Αθήνα, λόγω της ολοένα και περισσότερο αυτοκρατορικής συμπεριφοράς της. Μετά την πάροδο της κλασσικής εποχής στο Αιγαίο έχουμε μια αναζοπύρωση της πειρατείας καθώς η Αθηναική ναυτική δύναμη αποδυναμωμένη πια δεν ήταν σε θέση να προστατέψει τους εμπορικούς δρόμους του Αιγαίου. Με την επικυριαρχία των Μακεδόνων (Ελληνιστική περίοδο) η πειρατεία εξασκείται στο Αιγαίο σποραδικά. Ρωμαϊκή περίοδος Αυτή την περίοδο τα νησιά των Κυκλάδων έχουν χάσει την αίγλη του παρελθόντος και μερικά νησιά αποτελούν τόπο εξορίας για πολιτικούς αντιπάλους. Η υποτιθέμενη προσπάθεια ανασύστασης του αρχαίου Ελληνισμού από τον Βασιλιά του Πόντου Μιθριδάτη ο οποίος προσπαθεί να βρει συμμάχους σε ελ-

Η πειρατεία συνεχίζει να κυριαρχεί στο Αιγαίο και τους ρωμαϊκούς χρόνους, με αποκορύφωμα την απαγωγή του Γάιου Ιουλίου Καίσαρα σε περιοχή Β.Α της Ρόδου. Οι πειρατές απαγάγουν και μεταφέρουν τον Καίσαρα στην Μίλητο, ζητώντας 20 τάλαντα για να τον απελευθερώσουν. Εκείνος παρεξηγήθηκε και τους προέτρεψε να ζητήσουν 50 τάλαντα. Όταν απελευθερώθηκε ζήτησε από τις Ρωμαϊκές αρχές της Μιλήτου ένα μικρό στόλο, καταδίωξε τους πειρατές –απαγωγείς, τους αιχμαλώτισε και τους σταύρωσε. Έτσι ξεκινάει μία περίοδος δίωξης των πειρατών από την Μεσόγειο και πάταξης εν μέρει των πειρατικών επιδρομών στο Αιγαίο. Ένα ακόμα σημαντικό πρόσωπο της εποχής αυτής είναι O Μάρκος Αντώνιος, ο επονομαζόμενος ειρωνικά Κρητικός εξ αιτίας του ταπεινωτικού θανάτου του το 73 π.Χ, αμέσως μετά τη θητεία του ως πραίτορα (δημόσιο αξίωμα) κι αφού είχε κάποιες επιτυχίες εναντίον της πειρατείας στην Ισπανία, στάλθηκε από τη Σύγκλητο στην Ανατολική Μεσόγειο με εξουσίες ανθυπάτου για να πατάξει τους Κίλικες και Κρήτες πειρατές.Τελικά αντί να επιτελέσει το έργο που του είχε ανατεθεί, ο Μάρκος Αντώνιος άρχισε να λειτουργεί ο ίδιος ως πειρατής, χρησιμοποιώντας την εξουσία του για να επιβάλει βαρύτατες εισφορές στις υποτελείς πόλεις. Η δράση του τερματίσθηκε όταν Κρήτες πειρατές τον αιχμαλώτισαν και τον φυλάκισαν στο νησί τους, όπου πέθανε έγκλειστος το 72 ή 71 π.Χ. Ο ύπατος Γάιος Πομπήιος 106-46 π.Χ με: 500 πλοία, 120.000 πεζικάριους, 5.000 ιππείς, 24 συγκλητικούς και 2 κυέστορες (θησαυροφύλακες). Ο Πομπήιος κατάφερε να εξαφανίσει την πειρατεία σε όλα τα μήκη και πλάτη της θάλασσας της Μεσογείου . Συλλογική εργασία Ιωάννης Βασιλειόπουλος Ερευνητής της Ιστορίας Πρόεδρος Συλλογής Όθωνα Κάπαρη Ιωάννης Ηρ. Χατζόπουλος Αρχαιολόγος -Συμβασιούχος στην Συλλογή Όθωνα Κάπαρη La traduction en français de ce texte qui couvre les actes de piraterie en Mer Egée durant les siècles passés, vous sera proposé, faute d’espace, dans notre prochain Bulletin ou sur le site.

The translation into english of this text which covers piracy in the Aegean Sea during the past centuries, will be proposed, due to the lack of space, in our next Bulletin or in our webpage.

21

The Environmental & Cultural Park of Paros vent ce a n nu a l e N B: T he 019 w ill ta ke pla /2 /8 8 n o P o Pa rk . of the F at Pa ros de s Ad P annuelle rémonie ra à Pa ros Pa rc . cé a L : B N end 019 se ti du 8/8/2 ωσ η ια εκ δή λ Η : ετ ήσ η σ 9 ω 1 0 εί μ /2 Ση σ τις 8/8 των Φ τΠ θ εί μ ατοποιη θ α π ραγ ρ ου ά Π ο κ ρ σ το Πά

22

Το Περιβαλλοντικό & Πολιτιστικό Πάρκο της Πάρου Le Parc Environnemental et Culturel de Paros Nicolas Stephanou Paros Park is based on volunteerism, and welcomes visitors year-round for a variety of environmental, cultural and sport activities or just for a walk or a swim in this natural place.

The Environmental & Cultural Park of Paros was founded in 2009 aiming at the protection and enhancement of the 800 acres municipally owned peninsula of Aï Yannis Detis. It’s primary ambition and purpose is to be a showcase of social service, which offers another perspective on the cultural and sustainable tourism on the Aegean Islands and in Greece. A pioneer of its kind in the Cyclades, Paros Park is based on volunteerism, and welcomes visitors year-round for a variety of environmental, cultural and sport activities or just for a walk or a swim in this natural place.

The core of the summer activities is the Festival at the Park. In the frugal landscape of the beautiful peninsula of Ai-Yannis Detis, the performances are hosted in the Archilochos Theatre, built on the rocks by the sea with a unique view of Naoussa bay. The choice of Festival events corresponds to these characteristics, and seeks to offer its friends, who attend the events with a clear mind and an open heart, high quality recreation and participation in a genuine artistic experience. In parallel to the festival, Ciné Enastron, the open-air movie theater venue at Paros Park, screens classic movies with free admittance.

Visit www.parospark.com for the programs.

Το Περιβαλλοντικό & Πολιτιστικό Πάρκο της Πάρου ιδρύθηκε το 2009 με στόχο την προστασία και την ενίσχυση της χερσονήσου του Αϊ Γιάννη Δέτη, μια δημοτική έκταση 800 στρεμμάτων. Η πρωταρχική φιλοδοξία και σκοπός του είναι να αποτελέσει μια βιτρίνα κοινωνικής υπηρεσίας, που να προσφέρει μια άλλη προοπτική στον πολιτιστικό και αειφόρο τουρισμό στα νησιά του Αιγαίου και στην Ελλάδα. Ένας πρωτοπόρος του είδους του στις Κυκλάδες, το Πάρκο Πάρου βασίζεται στον εθελοντισμό και καλωσορίζει τους επισκέπτες όλο το χρόνο για μια ποικιλία περιβαλλοντικών, πολιτιστικών και αθλητικών δραστηριοτήτων ή απλώς για μια βόλτα ή μια βουτιά σε αυτόν τον φυσικό χώρο. Ο πυρήνας των καλοκαιρινών δραστηριοτήτων είναι το Φεστιβάλ στο Πάρκο. Στο λιτό τοπίο της πανέμορφης χερσονήσου του Αϊ-Γιάννη Ντέτη, οι παραστάσεις φιλοξενούνται στο Θέατρο του Αρχίλοχου, χτισμένο πάνω στα βράχια δίπλα στη θάλασσα με μοναδική θέα στον κόλπο της Νάουσας. Η επιλογή των εκδηλώσεων του Φεστιβάλ ανταποκρίνεται στα χαρακτηριστικά αυτά και επιδιώκει να προσφέρει στους φίλους του, που παρακολουθούν τις εκδηλώσεις με καθαρό μυαλό και ανοιχτή καρδιά, υψηλής ποιότητας αναψυχή και συμμετοχή σε μια πραγματική καλλιτεχνική εμπειρία. Παράλληλα με το φεστιβάλ, το Σινέ Εναστρον, το θερινό σινεμά του Πάρκου Πάρου, προβάλλει κλασικές ταινίες με δωρεάν είσοδο. Επισκεφθείτε το www.parospark.gr για τα προγράμματα.

Le Parc Environnemental et Culturel de Paros a été fondé en 2009 dans le but de protéger et de mettre en valeur la péninsule de Aï Yannis Detis, une propriété municipale de 800 hectares. Son objectif premier est d’être une vitrine de service social, qui offre une autre perspective du tourisme culturel et durable sur les îles de la mer Égée et en Grèce.

Pionnier du genre dans les Cyclades, Paros Parc repose sur le volontariat et accueille les visiteurs toute l'année pour une variété d'activités environnementales, culturelles et sportives ou tout simplement pour une promenade ou une baignade dans ce lieu naturel.

Le Festival au Parc est au cœur des activités estivales. Dans le paysage frugal de la magnifique péninsule d'Ai-Yannis Detis, les représentations ont lieu dans le théâtre Archilochos, construit sur les rochers au bord de la mer et offrant une vue unique sur la baie de Naoussa. Le choix des événements du Festival correspond à ces caractéristiques et cherche à offrir à ses amis, qui assistent aux spectacles avec un esprit clair et un cœur ouvert, des loisirs de haute qualité et la participation à une véritable expérience artistique.

Parallèlement au festival, Ciné Enastron, la salle de cinéma en plein air de Paros Park, propose des films classiques librement accessibles.

Visitez www.parospark.com pour les programmes.

23

Φελούκα

ς Η Άμ π ε λ ο ά να βλέπω Είναι μια χαρ υ κ εφά λι το άσ προ σο πέλι λει μ ες σ τ' αμ να ξεπροβά λ χάνω και πότε να το όταν σ κ ύβεις εις, γ ια να σ τηρίξ τα λαίμαργα αμπ ιά ή τα βαριά τσ εις ν ' αν α σ η κ ώ σ ρος που από το βά ε το χώμα, α κ ο υ μπ ή σ αν ρίζω πά λι και να το ξε χω κ λήματα ανάμ εσα σ τα βλασ τάρια τα ν ιούτσ ικα ισ μ ένα αζεύεις τσα κ μ ε λύπ η να μ ρα... γάτων σ ίγου δουλειά των υ και που, τειν ιάζει, πο ο κ σ υ ο σ ό π Το πρόσω ιροί ν φέτος οι κα ανάποδοι ήτα σ τριες μά λ λον οι Ό τη ζημιά την κάνουν ρμπ ής ιρόκος ή ο Γα Σ ο ι κ εί ρ ο π μ ς, ο... ο Απ η λιώτη εφήμ ερα ια πράγ ματα γ ι α εσ ίζ π ελ Μην α π α θ άν αι υ ευλογ ημ έν ο ν ό χρ υ το πά λι ετοί. θα είναι μ εν και οι καρποί ά μου φτάνει Εμ ένα η χαρ α λ λιά άσ π ρ α σ ου μ να βλέπω τ' σ ιες αύρες ουν οι θα λάσ ν' αναρριπ ίζ ιθ υρίζω: μαυτήν να ψ ο τ' α κ ώ εγ ι κ ρ αν ο ύ λεψον εξ' ου ίβ επ ε, ρι ύ Κ Κύριε, και ίδε ον ταύτην αι την Άμπελ και επ ίσ κ εψ η δεξιά σου. ην εφύτευσεν Πάρος 8/2014

24

Και σήμερα δε ν φά νη κε η φε λούκα τρεις μέρες να τη δω αναζητώ το άσ προ της πανά κι στο πρωινό αερά κι να φουσ κώνει χαριτωμ ένου κοριτ σιού Της Νιόβης Παπαδημητρακοπούλου λευκό φουσ τάνι

By Niovi Papadimitrakopoulou αδιά κριτα ν' ανασ ηκ ώνει το πειραχ τήρι βορια δά κι... Και σχ ίζει ανάλαφρα το κύμα ανασ ηκώνεται περή φανα η πλώρη και φεύγ ει τρέχ ει η φε λούκα και πίσω της μιαν αρμαθιά λευκ ές βαρκούλες σέ ρνει μεθυσμένες άπ ιαστα όνειρα φρούδες ελπίδες προσδοκίες αδέσ ποτοι λαθρεπ ιβά τες των κυμάτων ταξιδ εύουν, ποτέ δε φτάνουν σε απάνεμο λιμάν ι.

Πάρος 8/2014

Ο ύ τις

ς αν έ ν α μ αι ο κ ί ε ώ γ ; νε αι ε γ ώ Λοιπό ω ς ε ίμ π ή μ ς ο Ούτι θ έ ν ας χ ι ο κα ό ο σ ό π Ρο θ ! μου Ωσ τ υ Φ ί λι ω σ τοί ο ν τ γ ν ι ο ά ί λ οι κ ι ο ε β ρ ιμ net. ύ ν οι φ ο ο ν ο Inter γ τ s g o Με α l τα b ζ ιαν ά θ ρ οί , τα ε ρτ ν οι ε χ α σ α χ έ Με ξ α μιά . είς μου ν ησ η κ υγ γ ε ν μ σ ά ι ν ο α ι ν ού ν ε κα σα ε α γ απ κ ρ άτ η μ υ ύ ο ο ε π Θ ού τ ε δι α τ ο υ τ α ζο ύ ο υ θ ού ν ν ο ό Μ α κ ολ ' μ α ν με χ α ρ ού α μου χ ούφ τ η ίσ σ ι α ε τού ν ! τ ό απ ε χ αι ρ τα μ ε λ μ ν ι υ α ο κ ν ί ν ιπ τ ρ έ χ ου ν ε ρά κ λίτσες α σ τωδία χ σ ο α νη κ υ έ μ κ ι οι π η π α θεί ή η αγ κ ολ ο υ Κ ι αυ τ α ' μ α ώρα ν τα θ άπ οι α ν κ γ ια π ά ω γ ύ υ θ ία , ν θα φ α κ ολ ο κ ι ότα η ν έ μ μ η θλι τ οι κ ί α θ άν αι μου κ α ή ν ρ ε τ σ ω ς τ ην Πά ρ ο ς

, 2018

La vigne de voir C’est une joie e ta tête blanch la vigne s dépasser dan re de vue et de la perd enches uand tu te p q ts en om m pa r ands ir les gourm pour souten ou relever rappes les lourdes g dont le poids cher terre leur fait tou nouveau puis la voir à pres entre les pam asses quand tu ram tristement velles brisées les tiges nou rement… des chats sû p u co n u re enco rfois assombrit pa Ton visage s’ faste été une année cela n’a pas faute sans doute la sud au x vents du t-être le Garbis peu le Sirocco ou … l’Apiliòtis, le va passer ère pas cela Ne te désesp ie aine sera bén l’année proch seront dou x. et les temps t la joie ffit à moi c’es Ce qui me su eveu x blancs de voir tes ch arine ar la brise m ébouriffés p ure : moi je murm tandis qu’en nous de r, veille sur eu n g ei S r, Seigneu là-haut et vois e vigne et visite cett ta main. plantée par 014 Pàros, août 2

Felouq u

e

Je n’ai p as vu ce tte fois e la felouq ncore ue cela fait trois jou rs que je sa petite guette voile qui gonfl e blanch e dans la brise du matin robe cla ire de je u ne fille que sou lève indiscre t le vent d u nord jo ueur…

Légère e lle fend les vagu sa proue es fière se soulè ve et la felo uque file à présen traînant t der rière elle tout un chapelet de barqu et ivres es blanc he s d e r ê ve s insaisiss ables de vains espoirs d’attente s passage rs cland estins er voyagea rants nt sur le s vagues sans jam ais attein d re l’abri d’u n por t.

Pà ro s , a

oût 2014 Perso nne Eh bi en je suis celui Perso d’Ho m ère, m nne En to u s ca oi ? s pa s l’Eve C h ac r y ma un n de Me s Phili amis p Rot et co la ra h! nnai dio le s s ance s blo Me s s m’i gs I enne gnor mis m nter net. ent mes ’ont o p a re u n blié, ts n’ont de m o i auc Seule un so s m’a uven imen qui m ir. t les b e sui estio vent les a l e joyeu s de beille Dieu seme s boi dans n v t e n ma m t ain les co ccine lles a Et ce ccou tte e rent scor t m’ac et m e biencomp e sa l aimé uent agne et qu e ra to ! and v u j o urs iendr triste a l’heu ment re de me s jusqu par ti uivra ’à ma r de r n ière d emeu Pà ro re… s, 20 11

25

Sea and Rock On Cyclades there is an absolute beauty.

A beauty that is completely simple.

Centuries of hard work on this barren landscape and the endeavor to survive with the faintest means, has carved that what one admires today in the Cycladic islands.

A hard and plain life with solely way out to the world the sea‌ Dimitris Koutsiaftis Painter Dimitris Koutsiaftis was born in 1963 in Agrinio, Greece. From 1985 to 1986 he studied at the Ceramics School, Athens. From 1986 to 1991 he studied Painting (with Nikos Kessanlis and Dimosthenis Kokkinidis) at the Athens School of Fine Arts.

Exhibition "Sea and rock" by Dimitris Koutsiaftis, 20/07 - 08/08, organized in collaboration with the FoP and Achillea Gallery, PARIKIA / PAROS - Old Town (accross Argonauta Hotel entrance).

27

Φωτογραφικό οδοιπορικό της Πάρου

Captains hand

The sea

On board

από τον Πέτρο Τσουνάκη

28

Cach of the day

ΑΛΛΙΩΣ

29

Lonely seagull

Sea shells

Naousa in the dusk

To Mελίσσι Delicatessen μια κάβα μελιού και όχι μόνο! Αν μου ζητούσε κάποιος να πάρω μονάχα ένα προϊόν που να μου θυμίζει την Πάρο, αυτό θα ήταν σίγουρα ένα βάζο ντόπιο, αρωματικό, θυμαρίσιο μέλι. Αυτό σκέφτηκε και η ιδιοκτήτρια του Delicatessen Το Μελίσσι στη Νάουσα, κι έστησε μια πολύ ιδιαίτερη κάβα μελιού με προϊόντα μέλισσας, και τοπικές νοστιμιές. Πρόκειται για μια πολύ ιδιαίτερη προσπάθεια υπογράμμισης της παριανής γαστρονομίας, αλλά και συλλογής κυκλαδίτικων κρασιών, τυριών, αλλαντικών, ζυμαρικών και γλυκών από όλο το Αιγαίο. Κέντρο της φροντίδας του, οι γαστρονομικοί θησαυροί του νησιού. Ο χώρος είναι ζεστός και καλοστημένος με θεματικές γωνιές, ενώ το μέλι πρωταγωνιστεί παντού: στα ράφια, στις μυρωδιές, στα καλλυντικά, στη διακόσμηση...Η οικογένεια διαθέτει ένα μικρό πρότυπο μελισσοκομείο στην περιοχή των Αγ. Θεοδώρων στη νότια Πάρο, αφού το όνειρο του μοναχογιού ήταν να γίνει μελισσοκόμος. Έτσι, το μελισσοκομείο τροφοδοτεί το κατάστημα με αγνό θυμαρίσιο μέλι -προϊόν οργανικής και αφάρμακου μελισσοκομίας- αλλά και πρόπολη, γύρη, βασιλικό πολτό και κερί.

Melissi Delicatessen A honey cellar and not only!

If someone asked me to only get a product that reminds me of Paros, it would certainly be a vase of local aromatic thyme honey. This is what the owner of Delicatessen Melissi was thinking in Naoussa and she had built a very special honey cellar with apicultural products and other local specialties.

This is a worthwhile effort to focus on the gastronomy of Paros, but also to collect wines, cheese, sausages, pasta and sweets from the Cyclades and the entire Aegean region.

30

The space is warm and neat with thematic corners, while honey is the cornerstone of everything : shelves, smells, cosmetics, decoration ... The family has a bee domain in the region of Ag Théodore in the south of Paros, the dream of the only son being a beekeeper. The farm supplies the store with pure thyme honey - a 100% organic

Από το μέλι, προκύπτει επίσης και η σειρά καλλυντικών Pure Products, που δημιούργησε η ιδιοκτήτρια Μάρω Βούλγαρη, με θρεπτικούς ορούς, προϊόντα για πρόσωπο και σώμα, αντηλιακά και σαπούνια με δραστικές πρώτες ύλες που έρχονται από όλο τον κόσμο. Κολλαγόνο, υαλουρονικό, υγρό μετάξι, εκχυλίσματα χαβιαριού και εντελβάις συνδυάζονται με τις φυτικές φόρμουλες του μελιού και του βασιλικού πολτού με αποτέλεσμα προϊόντα απόλυτα φυσικά αλλά και ιδιαίτερα αποτελεσματικά. Το κτήμα της οικογένειας παράγει όμως και κάπαρη, ελιές, λιαστές ντομάτες, φάβα, ρεβίθια και ξερά σύκα ενώ από το οικογενειακό αμπέλι δημιουργήθηκε ένα φίνο ροζέ το “Μαυροπέτρια” που αριθμεί 200 φιάλες μόνο. Παράγει επίσης και εξαιρετικής ποιότητας σούμα κι ένα πλούσιο σε γεύση παραδοσιακό λιαστό κρασί, χύμα κι εμφιαλωμένο. “Η πρόθεσή μας είναι να μπορεί ο επισκέπτης όχι μόνο ν’ απολαμβάνει τις φυσικές καλλονές και τ’ όμορφο κλίμα του νησιού, αλλά και να μεταλαμβάνει ένα μέρος αυτής της αστείρευτης γευστικής παράδοσης” μας λέει η ιδιοκτήτρια και συμφωνούμε απόλυτα! product - as well as propolis, pollen, royal jelly and wax.

Honey-based, there is also the series "Pure Products", created by the owner, Maro Voulgaris, with nutritional serums, products for the face and body, sun creams and soaps whose active components come from all over the world. Extracts of collagen, hyaluronic, liquid silk, caviar serum and edelweiss are combined with honey and royal jelly, giving very effective natural products.

The family estate also produces capers, olives, dried tomatoes, beans, chickpeas and dried figs, while a rosé "Mavropetria" was produced from the family vineyard giving only 200 bottles. Souma of extraordinary quality and a dry wine are also sold in bulk and in bottle.

"Our intention is that the visitor can not only enjoy the natural beauty and the nice climate of the island, but also enjoy this inexhaustible flavor," says the owner and we absolutely agree with her!

Melissi Delicatessen Une cave à miel et pas seulement !

Si quelqu'un me demandait de n'obtenir qu'un produit qui me rappelle Paros, il s'agirait certainement d'un vase de miel de thym aromatique local. C'est ce que pensait la propriétaire de Delicatessen Melissi à Naoussa et il avait aménagé une cave à miel très spéciale avec des produits apicoles et autres spécialités locales.

Il s’agit là d’un effort fort louable afin de mettre l’accent sur la gastronomie de Paros, mais aussi pour recueillir des vins, du fromage, des saucisses, des pâtes et des sucreries des Cyclades et de toute la mer Égée.

L’espace est chaleureux et soigné avec des coins thématiques, tandis que le miel est la pierre angulaire de tout : étagères, odeurs, cosmétiques, décoration ... La famille possède un domaine apicole dans la région de Ag. Théodore dans le sud de Paros, le rêve du fils unique étant d'être apiculteur. Ainsi, la ferme fournit au magasin du miel de thym pur - un produit 100% bio - mais également de la propolis, du pollen, de la gelée royale et de la cire.

A base de miel, il y a aussi la série « Pure Products », créée par le propriétaire, Maro Voulgaris, avec des sérums nutritionnels, des produits pour le visage et le corps, des crèmes solaires et des savons dont les composants actifs viennent du monde entier.

Des extraits de collagène, hyaluronique, de la soie liquide, de sérum de caviar et d’edelweiss sont associés au miel et et la gelée royale, donnant ainsi des produits naturels très efficaces.

Le domaine familial produit également des câpres, des olives, des tomates séchées, des fèves, des pois chiches et des figues sèches, tandis qu'un "Mavropetria” rosé a été tiré du vignoble familial donnant seulement 200 bouteilles. On produit également un souma de qualité extraordinaire et un vin sec vendu en vrac et en bouteille.

"Notre intention est que le visiteur puisse non seulement profiter des beautés naturelles et du climat magnifique de l'île, mais également à déguster cette saveur inépuisable", déclare la propriétaire et nous sommes absolument d’accord avec elle !

Orfeas Vardos Paros Naoussa, T: +30 22840 55377

Melissi Delicatessen Paros Naoussa

όπως λέμε οι κρέπες της Αριέττας και της Σοφίας

«Πάρος, το νησί που αγαπήσαμε για τις ομορφιές του, την ενέργεια του, την πληρότητα που χαρίζει στις αισθήσεις μας, με τις εικόνες, τις μυρωδιές, τους όμορφους ήχους της βοής του αέρα, τις υπέροχες γεύσεις του... » Έτσι πήραν την απόφαση να παντρέψουν τις τοπικές γεύσεις με την γαλλική κουλτούρα στην κουζίνα! Η αγάπη τους για την καλαισθησία και την ποιότητα στην παροχή υπηρεσιών τους ώθησε να κάνουν ένα από τα κοινά τους όνειρα για πολλά χρόνια, πραγματικότητα! Κι ασφαλώς επειδή τους αρέσουν οι κρέπες, οι αληθινές κρέπες ! Γι αυτό ζυμώνουν κάθε μέρα τη δική τους ζύμη, παραδοσιακή ή ολικής άλεσης που συνδυάζουν με αγνά υλικά, πάντα φρέσκα. Όλα έχουν σημασία, τα υλικά τους είναι ελεγμένα και πιστοποιημένα. Περιλαμβάνουν πολλά ελληνικά και τοπικά προϊόντα. Εκτός από κρέπες καθημερινά προσφέρουν, εξαιρετικό καφέ, πρωινό, πλατό τυριών και αλλαντικών, φρουτοσαλάτες και επιδόρπια, διαλεγμένα ποτά, κρασιά, μπύρες, smoothies και αναψυκτικά. Όλα παρασκευάζονται και σερβίρονται με τους αυστηρότερους κανόνες υγιεινής. Στο bistro, το κέντρο της Παροικίας θα απολαύσετε ιδιαίτερες γεύσεις σε μία χαλαρή ατμόσφαιρα με επιλεγμένη μουσική jazz, funky, soul, etc. Αισθητική και καθαριότητα, με γυναικέια σφραγίδα από τις Ar n’ So. Αγαπούν το περιβάλλον και το νησί και γι’αυτό είναι αρχή τους να μην χρησιμοποιούν καθόλου αναλώσιμα πλαστικά, παρά μόνο ανακυκλωμένα οικολογικά υλικά. Αν αποφασίσετε να πάρετε μαζί σας αυτό που επιλέξατε, θα το συσκευάσουν με τέτοιο τρόπο, ώστε να είστε σίγουροι πως δεν θα επιβαρύνετε το περιβάλλον.

AR n’ SO crepes etc. Παροικία - Πάρος 84 400 Paroikia - Paros T. +30 2284 026078 Ε. arietta-sofia@arnsocrepes.gr

photo by mmk design team

#arnsolovecrepes #arnsoparoscrepes

Ar n' So crepes etc.

Ar n’ So crepes etc.,

comme on appelle les crèpes d’ Ariette et Sophie.

Orfeas Vardos

"Paros, l’ île que nous avons aimée pour sa beauté, son énergie, la plénitude qu’ elle offre à nos sens, par ses images, ses odeurs, le bruit du vent, ses saveurs exquises…"

Arietta et Sofia ont décidé de marier les saveurs locales à la cuisine française !

Leur amour du bon goût et de la qualité de service les a incité à réaliser un ancien rêve, et cela surtout parce qu’elles adoraient les crêpes, les vraies !

C’est pourquoi elles préparent chaque jour leur propre pâte traditionnelle sur base de céréales intégrales, qu’elles combinent à des ingrédients sains et toujours frais, contrôlés et certifiés. Cela comprend plusieurs produits grecs et locaux.

En plus des crêpes, il y a un excellent café, des petits déjeuners, des plateaux de fromages et de charcuteries, des salades de fruits et autres desserts, des boissons sélectionnées, des vins, de la bière, des smoothies et autres rafraîchissements ; le tout préparé et servi conformément aux règles d’hygiène les plus strictes.

Dans ce bistro, au centre de Parikia, vous dégusterez des saveurs spéciales dans une ambiance décontractée au son de musique jazz, funky, soul etc.

En plus, les patronnes aiment l’environnement de notre île et pour cela elles n’utilisent pas de plastique pour les plats à emporter, mais uniquement des matériaux écologiques recyclables.

Arietta and Sofia decided to combine local flavors with french cuisine !

Their love of good taste and quality of service has led them to realize an old dream, and this especially because they adore pancakes (crepes), the real ones!

That's why they prepare their own traditional pasta based on whole grain cereals, which they combine with healthy ingredients that are always fresh, controlled and certified. They include several greek and local products. In addition to crepes, there is excellent coffee, breakfasts, cheese platters and cold cuts, fruit salads and other desserts, selected beverages, wines, beer, smoothies and other refreshments; all prepared and served in accordance with the strictest hygiene rules.

In their bistro, in the center of Parikia, you will taste special flavors in a relaxed atmosphere to the sound of jazz, funky, soul music, etc.

Both women love the environment of our island and for that they do not use plastic for takeaway, but only recyclable ecological materials.

31

the island of marble The Cosmopolitan Atmosphere of the Brightest Jewel of the Cyclades Ιnformation editing by Merina Matthaiopoulou

be

of Paros t s 1.Th

e

tal Capi

ro of Pa

s

e a, is th as Hor of the n w o n k e est sid ia, also f Parik n the northw ancient city o t n e f the ttlem ted o ltural The Se f Paros loca e remnants o the cu s i n o h l w t a o t n d. The capit Built o e islan arming island. aros, the ch l center of th around the ia ly of P atrical mmerc of the and co ds amphithe ctural style a mark te nt spre itional archi a is the land eas e m e l t i r set he trad mill of Parik nteresting a at with t d th st i t o c i m r t harbor es. The win e f th e dis l o t d s e a a l n c c O y e C s. h re with of Paro ttlement is t e architectu ts of v e i s ess emen of the n impr work and el district, a s t s a bo tle tone the cas agia cated s compli dings. Inside hurch of Pan th l c i t wor stic d bu fortifie nd the maje Another sigh seum ll fi mu ni. one wi katodapylia haeological of c E r ctuary . a n e a h s t e s i h a t e g visitin a along with the wider ar i n k i i ius of Par Asclep

y onaster 4. The M Panagia of i apylian Ekatod agia

ery of Pan The Monast i is one of the n a li ian Ekatodapy paleochrist d ed rv se te ca best pre lo y tr of the coun e monuments district of Parikia. Th e le st th s ca n e ea th m in he church name of ta the hundred doors. h church wit adition, the church tr to et g in rd Acco nd one secr ine doors a only when the n y et in n s ha ill open door that w fia in Constantinople o S ia g a stery church of H odox again. The mona rge la h a rt O h e it 15 w will b on August stival. fe s u io celebrates g li re 32

2.The Ancie nt Marb le Quar ries The Ancient Marble Quarries are located in the village of Marathi. The marble of Paros was renowned since the ancient times as one of the finest marbles of the world.

3. T he C of P astle The C a astle r i k i a of P i

s impo one of th arikia of the rtant mon e most um is was c land. The ents castle onstr uc the V eneti ted from Sanu an Marco do in 1260 .

5.

Naouss N a o u s s a a is Par resort.

It’s kno os’ chic seasid e wn as o best pla ne some sh ce on the islan of the d opping and enjo to do y nice When t restaurants. he islan d becam touris village tic, this forme e more took ad r fishin va g location on the ntage of its id s eal e a side Paros’ t rendy p to become lace.

of ocks R e s h 6 . T i b i t h r e hres Kol olibit

fK atural ocks o The R teresting n ed on n i locat is an enon f the bay m o n e eo ph rth sid ithres the no stiras. Kolib s of Pla Greek mean . nts in mal fo baptis

Quick Facts

Island Complex: Cyclades Islands • Archipelago: Aegean Sea • Geographical Location: South Aegean • Capital: Parikia • Area: 196 km2 • Population: 6.058

Parikia is the oldest settlement of the Cyclades.

Golden Beach is considered to be one of the best locations for slalom windsurfing in the Mediterranean. The Monastery of Panagia Ekatodapyliani is considered to be the most important byzantine monument in Greece.

Useful Links

friendsofparos.com paros.gr parosweb.com

7. Th e Vi ll ag es of Pa ro s

Lefkes, Prodromos, Ma rmara and Marpissa are the most famous.

These typical Cycladic villages, with paved all eys and lovely white ho decorated with flowers uses are located on the cen island. Their pedestria tral part of the n streets are most of the and relaxing. There, you time really quiet will find several small cafés and restaurants: perfect if you want to try the local dishes. You villages by car. During can access these 3 summer, some large cel ebrations of the Aegea known as Panigiria, tak n, e place in the settleme nt accompanied from traditional music, dan cing, food and wine.

ey of 8 . T h e V a ll s B u tt e r fl ie

tterflies The Valley of Bu to the e is located clos ristos Xilon. monastery of Ch , the valley Every summer the Jersey is verdant and tterflies wrap Tiger Moths Bu y creating a lle va the entire phenomenon. unique natural lley is a very va e Th ope together important biot of butterflies y lle with the va Rhodes. in the island of e ing will have th Lovers of explor over the valley sc di opportunity to merous trails. through the nu

ine he W of T .

9 eum Mus s P a r o Museum

ine The W s is one of g o in r a of P terest ost in the island m e h t ms of ge of museu in the villa m u d e locate a. The mus 0 1 s s 9 u 1 in Nao unded of was fo e intention y of r h o t t with e his The ting th os. presen king of Par raitis a Mo winem of Manolis uthentic a n e visio eserve th cal r o p l o e t h is ft cter o chara rds. a viney

g and dsurfin n i W .

0 1 Paros f i n g i n eal conditions r u s e t i K n for its id ti,

ow Ak Paros is kn ng. Chrissi Beach, f windsurfi for lovers o lso known as Golden a the f o e n o ed as g. A is consider n of windsurfi rfing best spots su d in w ip of championsh n this beach o ed iz n a rg each is o . Also, the b er m m l ea every su id aria offers of Santa M windsurfing. r fo s condition g centers windsurfin Numerous th beaches. Pounda bo operate on dered as one of the si n co is Beach g in Europe. f kitesurfin rfing o ts o sp t bes esu nship of kit A champio n this beach every o is organized esurfing center kit summer. A e beach. th n o s te a oper

Anti 11 conne paros is a s mall i . A n t i p a cts the every sland ros p o r 3 to 0 fa reach Antipa minutes. It f Pounda an cing Paros. t d r a os, and kes on the isl in the also ta ferry if you you can ta ly 10 minut and k es to ke sm e w your r ant. In all b en Antipa ros (pe oats from P summer, yo tal car u can In An arikia destr island tiparos, you ian only – n to go to ’s mai o w c i a ll a rs) n villa along ge. Yo rrive in the . the many seaside to u can walk discov shops You g er a boats uessed it, a nd restaura its arrive nts. s it’s w , it zone o h f the i ’s the most ere the sland: touris quiet t t visit t er. So take he rest is w ic h y a e o u i s r land! I car an y car, yo f d Antipa u can take t you don’t h go a h also v ros beaches e bus to dis ve a is a c away it the Cave o nd coves. Yo over from t u can f Anti h p The st alactit e port (acce aros, 10 km s some e were s and stal sible by bu and th stolen) are agmites (eve s). re e cave n is amo ally impres if sive, ng Gre At the e ce’s m Georgi very end ost o to Des os, you can f the island famous! do a h potiko , in Ag alf-da visit a ios island y cr na .T relax a rchaeologic here, you ca uise al n t a bea utiful site and beach .

33 A ferry

Daniel VERSTRAETE

Un sculpteur Français à Paros Α french sculptor in Paros Ένας Γάλλος γλύπτης στην Πάρο

Daniel VERSTRAETE est un artiste autodidacte, qui pratique la sculpture en taille directe essentiellement sur des blocs de marbre de l’Ile de Paros dans son atelier situé à Aspro Chorio.

Il crée des formes qui composent un étrange bestiaire imaginaire puissant et tire de certains de ces blocs de marbre des bronzes dont les patines exaltent le travail de la matière.

Il expose ces sculptures depuis 2010 en France et, cette année, ces sculptures sont revenues à Paros pour être exposées du 09 au 31 août 2019 dans la Galerie ART SPACE STUDIO 265, à Parichia (à la sortie de Parichia en direction de Naoussa).

Aux sculptures en marbre, l’artiste ajoute des bronzes, tirés d’après certains marbres, et qui sont fondus selon le procédé de la cire perdue par l’un des meilleurs fondeurs d’art de France.

Il accompagne ces sculptures de toiles acryliques, parfois en y ajoutant des matériaux variés tels que la toile à beurre, la toile de jute, du papier journal ou du carton ondulé.

A la limite entre l'abstrait et le figuratif, il construit ainsi des formes et des tableaux qui laissent libre cours à l'imagination des amateurs.

Il est président d'un collectif de peintres Français, « l'Atelier du Lundi », créé à Grasse il y a près de 40 ans.

34

Daniel VERSTRAETE is a selftaught artist who practices direct carving mainly on marble blocks of the island of Paros in his workshop located in Aspro Chorio.

He creates shapes that make up a strange imaginary powerful bestiary and draws bronzes from some of these marble blocks whose patinas exalt the work of the material.

He exhibited these sculptures since 2010 in France and this year, these sculptures have returned to Paros to be exhibited from 09 to 31 August 2019 in the ART SPACE STUDIO 265 Gallery, in Pariκia (at the exit of Pariκia towards Naoussa).

To the marble sculptures, the artist adds bronzes, drawn from certain marbles, and which are melted according to the process of the wax lost by one of the best art founders of France.

He accompanies these sculptures of acrylic canvases, sometimes adding various materials such as butter cloth, burlap, newsprint or corrugated cardboard.

At the limit between the abstract and the figurative, he builds forms and paintings that give free rein to the imagination of amateurs.

He is president of a group of French painters, "L'Atelier du Lundi", created in Grasse almost 40 years ago.

Ο Ντανιέλ Βερστράτ (Daniel Verstraete) είναι ένας αυτοδίδακτος καλλιτέχνης που σκαλίζει τα γλυπτά του κατευθείαν στο παριανό µάρµαρο και το εργαστήριό του βρίσκεται στο Άσπρο Χωριό. ∆ηµιουργεί µορφές που συνθέτουν μυθολογικά πλάσματα µε έντονη φαντασία και από µερικά από τα σμιλευμένα µπλοκ μαρμάρου δημιουργεί χάλκινα εκμαγεία όπου η πατίνα εκθειάζει την πρώτη ύλη. Από το 2010 εκθέτει τις γλυπτικές του συνθέσεις στη Γαλλία, και φέτος αυτά τα γλυπτά είναι πίσω στην Πάρο όπου και θα παρουσιαστούν από τις 9 - 31 Αύγουστος 2019 στην Αίθουσα Τέχνης SPACE STUDIO 265 στην Παροικιά (στον δρόμο προς τη Νάουσα). Σε μερικά µαρµάρινα γλυπτά, ο καλλιτέχνης πρόσθεσε χαλκό και που η χύτευση γίνεται µε τη παραδοσιακή µέθοδο του χαµένου κεριού από ένα από τα καλύτερα καλλιτεχνικά χυτήρια στη Γαλλία. Συνοδεύει αυτά τα γλυπτά με ακρυλικά έργα ζωγραφικής, µερικές φορές µε την προσθήκη µιας ποικιλίας υλικών όπως ύφασµα, λινάτσα, χαρτί εφημερίδας ή κυµατοειδές χαρτόνι. Στο όριο ανάµεσα στην αφηρηµένη και την εικονιστική τέχνη, χτίζει µορφές και πίνακες ζωγραφικής που απελευθερώνουν την φαντασία. Είναι πρόεδρος οµάδας γάλλων ζωγράφων "L'Atelier du Lundi", που δηµιουργήθηκε στο Grasse στην Νότια Γαλλία πριν από περίπου 40 χρόνια.

35

Sοhan Μαρία Σπινθουράκη Σχεδιάστρια κοσμημάτων Jewelry designer T. +30 697 4104243 E: mspinthouraki@gmail.com F: @MariaSpinthourakijewelry www.sohanjewels.com Paulien Lethen Utrecht • Ολλανδία Ζωγράφος Holland Tunnel Gallery Paros and New York T. +30 697 4104243, +30 69 49152776, +30 22840 22195 E: hollandtunnelgallery@gmail.com www.hollandtunnelgallery.com

Σκανδάλη Δήμητρα 1969 I Eικαστικός visual artist Τ. + 30 698 6566466 E: thalassa@dimitraskandali.com www.dimitraskandali.com

Γιώργος Παπαγεωργίου Athens • Αθήνα I 1953 I Eικαστικός • Visual artist T: +30 693 8769120 E: yorgospapageorgiou@hotmail.com www.yorgospapageorgiou.com

Μπενέτος Σκιαδάς Πάρος I Λαογράφος • Paros I Traditional artist T. +30 2284 091391, +30 698 1680086 E: mpenetos@gmail.com www.benetos-skiadas-folkartistparos-gr.com/

36

Αγγέλικα Βαξεβανίδου Germany • Γερμανία 1974 Eικαστικός • Visual artist Τ. +30 697 7293709, +30 2284 021590 E:angelika@ angelikavaxevanidou.com www.angelikavaxevanidou.com

Δημήτρης Κουτσιαύτης Αθήνα I 1963 I Eικαστικός Athens I 1963 I Visual artist Τ. +30 697 4342652 E: dkoutsiaftis@gmail.com https://www.facebook.com/dimitris.koutsiaftis.9 http://dimitriskoutsiaftis.gr/

Hans Giessen Holland Ολλανδία 1942 Ζωγράφος Painter Τ. +31648792501, + 30 693 2505 439

Susan Daboll Massachusetts, HΠΑ I Ζωγράφος και Φωτογράφος • Holland Tunnel Gallery, Paros • T.+30 22840 23576 E: sdaboll@gmail.com www.susandaboll.net

Φερεντίνου Αμαλία Παροικιά, Πάρος I Zωγράφος Paros I Painter Τ. +30 693 6144909, +30 2284 053410 E: amaliaferentinou@ gmail.com amaliaferentinou.gr Jane Pack Ζωγράφος / Painter USA • HΠΑ I 1955 | Eικαστικός • Visual artist T. +30 694 4644155 The Aegean Center • Paros, Greece E: jane@aegeancenter.org www.janepack.net

Στέλιος & Ραμόνα Γκίκα Kεραμίστες I Ceramists Τ. +30 2284 029007, +30 694 2409171 E: stgkgr@gmail.com www.studioyriaparos.com

Δήμητρα Χανιώτη Πάρος I 1977 I Zωγράφος Paros I 1977 I Painter Τ. +30 694 5266784 Ε: dimitrachanioti@yahoo.com www.dimitrachanioti.com Βάσω Γκιώνη Athens • Αθήνα Zωγράφος και γλύπτρια Painter and Sculptor T.+30 694 8074894 E: vghioni@gmail.com www.vassoghioni.gr

Willya van der Most Kεραμίστρια I Ceramist • Τ. + 30 697 9540416 Αριστείδης Βαριάς Χίος I 1949 I Γλύπτης Athens • Αθήνα I 1953 I Eικαστικός • Visual artist T: +30 6934 088298, +30 22840 21052

Wim Drion Ζωγράφος / Painter Άμστερνταμ I Ολλανδία I 1946 Amsterdam Holland I 1946 I Paros Parikia Kastro Τ. +30 2284 023474, +30 693 9667664 E: evadrion@gmail.com www.st-ives.net/ selected-art/drion

Εμμανουήλ Φωκιανός Πάρος | 1969 Γλύπτης Τ. +30 6945 084731

Γεώργιος Μαρμαρινός Paros • Πάρος I 1967 Εικαστικός Visual artist Τ. +30 694 5307916, +30 2284 042261

Peter Seibt Switcherland • Ελβετία I 1935 Eικαστικός • Visual artist Τ. +30 22 840 23 368 E: art@cpseibt.com www.cpseibt.com

37

Η κακαβιά ήταν το φαγητό των ψαράδων. Aνά πάσα στιγμή, όπου και αν βρίσκονταν είχαν όλα τα απαραίτητα για το μαγείρεμα της. Χρησιμοποιούσαν «δεύτερα» ψάρια, αυτά που δεν μπορούσαν να πουλήσουν και τη συνόδευαν με παξιμάδια που τα μούλιαζαν μέσα στον παχύρευστο ζωμό. Πρόσθεταν πάντα στο νερό που έβραζαν την κακαβιά και λίγο θαλασσινό για να πάρει γεύση θάλασσας. Σ’ αυτό το τεύχος ο Κύρης Αθανασιάδης, μας μαγειρεύει την κακαβιά.

photos by Ilia Ntaifa & Kyris Athanassiadis

h Kακαβιά του Κυρh

Υλικά

Εκτέλεση

•

1 ½ - 2 κιλά φρέσκα ψάρια (σκορπίνα, δράκαινα, μπακαλιάρο και μερικές γαρίδες)

•

5 μεγάλες πατάτες

•

3 ξερά κρεμμύδια

•

2 μέτριες ντομάτες

Κόβουμε σε μεγάλα κομμάτια το κρεμμύδι το περνάμε από το ελαιόλαδο για να μαλακώσει προσθέτουμε τις πατάτες και τα καρότα κομμένα σε μεγάλα κομμάτια και ρίχνουμε νερό ως που να σκεπάσει τα λαχανικά.

•

4 μέτρια καρότα

•

σέλινο

•

1 φλ. ελαιόλαδο

•

χυμό από δυο λεμόνια

•

αλάτι

•

πιπέρι

Βράζουμε σε δυνατή φωτιά, για είκοσι λεπτά περίπου και ρίχνουμε τις ντομάτες κομμένες στα τέσσερα, το σέλινο ψιλοκομμένο, το αλάτι και το πιπέρι. Αμέσως προσθέτουμε τα ψάρια αρχίζοντας από αυτά που θέλουν περισσότερο βράσιμο, πρώτα η σκορπίνα, μετά η δράκαινα, και τέλος ο μπακαλιάρος και η γαρίδες, ρίχνουμε πάλι νερό ως που να σκεπάσει τα ψάρια. Βράζουμε σε δυνατή φωτιά, για ένα τέταρτο περίπου χωρίς να ανακατέψουμε. Η κακαβιά είναι έτοιμη, όταν με ένα πιρούνι ανασηκώνουμε το κρέας του ψαριού και ξεκολλάει από το κόκαλο, τότε ρίχνουμε τον χυμό από τα λεμόνια και αποσύρουμε από τη φωτιά. Βγάζουμε τα ψάρια προσεκτικά σε μια μεγάλη βαθιά πιατέλα μαζί με τα λαχανικά.

38

Το ζωμό τον σερβίρουμε χώρια σε βαθιά πιάτα και συνοδεύομε με παραδοσιακά παξιμάδια που τα μουλιάζουμε μέσα στην κακαβιά.

Kakavia est le plat des pêcheurs. À tout moment, où qu'ils soient, ils disposent de tout le nécessaire pour la préparer. Ils utilisent essentiellement du poisson "de second choix", ceux qu'ils ne peuvent pas vendre, accompagné de biscottes qui les trempent dans un bouillon épais. Ils ajoutent toujours à l'eau où on fait bouillir le kakavia un peu d’eau de mer pour plus de saveur.

Cette fois-ci, Kyris Athanasiadis, nous prépare le kakavia.

Les ingrédients :

Exécution :

•

1 ½ - 2 kg de poisson frais (rascasse, vive, morue et quelques crevettes)

Coupez en gros morceaux l'oignon et le passer dans l'huile d'olive pour le ramollir, ajoutez les pommes de terre et les carottes coupées en gros morceaux et versez de l'eau pour couvrir le tout.

•

5 grosses pommes de terre

•

3 oignons secs

Faites cuire à feu vif pendant vingt minutes et versez les tomates coupées en quatre, le céleri finement haché, le sel et le poivre.

•

2 tomates moyennes

•

4 carottes moyennes

•

du céleri

•

1 tasse d’ huile d'olive

•

le jus de deux citrons

•

sel / poivre

Ajoutez immédiatement le poisson en commençant par ceux qui veulent plus de cuisson, d'abord la rascasse, puis la vive et enfin la morue et les crevettes. Rajoutez de l'eau pour bien couvrir tous les poissons.

Faites bouillir à feu vif pendant environ un quart sans remuer.

La kakavia est prête lorsque, à la fourchette, on peut séparer la chair du poisson des os. Ensuite nous versons le jus des citrons et nous retirons du feu.

Versez soigneusement le poisson dans un grand plat profond avec les légumes.

Le bouillon est servi séparément dans des assiettes à soupe, accompagné de biscottes traditionnelles trempées dedans.

Kakavia is the fisherman's dish. At any time, wherever they are, they have everything they need to prepare it.

They use the "second choice" fish, which they could not sell, along with crackers that soaked them in thick broth.

They always added to the water where the kakavia was boiled a little sea water for more flavor.

This time, Kyris Athanasiadis, is preparing the kakavia.

Ingredients :

Execution:

•

1 ½ - 2 kg of fresh fish (scorpionfish, weever, cod and some shrimps)

Cut the onions in large pieces and pass in the olive oil to soften them, add the potatoes and carrots cut in large pieces and pour water to cover the whole.

•

5 large potatoes

•

3 dry onions

•

2 medium tomatoes

Cook over high heat for twenty minutes and pour the chopped tomatoes, finely chopped celery, salt and pepper.

•

4 medium carrots

•

some celery

•

1 cup of olive oil

•

the juice of two lemons

•

salt / pepper

Add the fish immediately starting with those who want more cooking, first the scorpionfish, then the weever and finally the cod and the shrimps. Add water to cover all the fish.

Boil over at high heat for about a quarter of the time without stirring.

The kakavia is ready when, with the fork, you can separate the flesh of the fish from the bones. Then we add the juice of the lemons and remove from fire.

Pour carefully the fish into a large, deep dish with the vegetables.

The broth is served separately in soup plates, accompanied by traditional rusks soaked in it.

39

// supporters

Ευχαριστούμε πολύ τους υποστηρικτές της έκδοσης / Many thanks to our supporters

Naousa FOUNDATION

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚOΣ ΣYΛΛΟΓΟΣ ΑΡΧΙΛΟΧΟΣ

Restaurant de Fred Chesneau,

Parikia, Paros

Naousa, Paros

George Glaros • Naousa, Paros

lefkes village

Stavros Niflis photography

Ταντάνης Ανάργυρος Νάουσα Εµπόριο Ειδών ∆ώρων

Restaurant de Henri Guibert Parikia, Paros

PAROS

Parikia – Paros 84 400 T. +30 2284 026078

Νάουσα Alexandra Skaltsogianni

• Αρσένης Λουκής παραγωγός αγροτικών • Mediteraneo Restaurant, Νάουσα • Yπαπαντή Ρούσου • Μουσ/κός Σύλλογος Νάουσας 40

• Mατζουράνα Restaurant, Νάουσα • Σωτήρης Κουτσιαύτης • Νίκος Σαρρής, εκπαιδευτικός • PORT CAFE PAROS, Παροικιά • Atlantide Restaurant Brussels

• • • •

Swiss Home Hotel, Νάουσα Στέλιος Γκίκας, κεραμίστας Κάργας Souvlaki Shop Naoussa Καλλιτεχνικό Καφενείο στον Πρόδρομο • Βιβλιοπωλείον της Εστίας