Sachxanhngoaigiao2017 (bản tiếng việt) by MOFA Viet Nam

NGOAÏI GIAO VIEÄT NAM

2017

NGOAÏI GIAO VIEÄT NAM

2017

NHAØ XUAÁT BAÛN CHÍNH TRÒ QUOÁC GIA SÖÏ THAÄT Haø Noäi - 2018 3

LỜI NHÀ XUẤT BẢN

rong năm 2017, dưới sự lãnh đạo

Với việc triển khai đồng bộ, hiệu

và chỉ đạo sát sao của Đảng và

quả, thiết thực công tác đối ngoại,

Nhà nước, sự phối hợp chặt chẽ, nhịp

hoạt động ngoại giao Việt Nam đã

nhàng giữa các lực lượng trụ cột làm

góp phần giữ quan hệ ổn định, tiếp

công tác đối ngoại và sự đóng góp

tục thúc đẩy hợp tác và đan xen lợi

quan trọng của toàn bộ hệ thống chính

ích với các nước láng giềng, khu vực,

trị và nhân dân, hoạt động ngoại giao

đối tác chiến lược quan trọng, đối

của Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu

tác truyền thống; xử lý hài hòa quan

nổi bật về mọi mặt, góp phần giữ vững

hệ với các nước lớn, chủ động, tích

môi trường hòa bình, ổn định, phục vụ

cực nắm bắt cơ hội; bảo đảm lợi ích

phát triển và nâng cao vị thế đất nước,

tối cao của quốc gia - dân tộc, trên

được bạn bè quốc tế đánh giá cao. Năm

cơ sở các nguyên tắc cơ bản của luật

2017 diễn ra nhiều hoạt động ngoại

pháp quốc tế, bình đẳng và cùng có

giao sôi động, thành công và ghi đậm

lợi, thực hiện nhất quán đường lối

nhiều dấu ấn của Việt Nam. Có thể kể

đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình,

đến các sự kiện ngoại giao lớn của Việt

hợp tác và phát triển; đa dạng hóa, đa

Nam trong năm như việc đảm nhận vai

phương hóa trong quan hệ đối ngoại;

trò nước chủ nhà tổ chức thành công

chủ động và tích cực hội nhập quốc

Hội nghị Cấp cao các nền kinh tế châu

tế; là bạn, là đối tác tin cậy và thành

Á - Thái Bình Dương (APEC); nhiều

viên có trách nhiệm của cộng đồng

chuyến thăm chính thức lẫn nhau của

quốc tế.

Lãnh đạo cấp cao Đảng và Nhà nước

Để nêu bật bức tranh toàn cảnh

Việt Nam và các nước; Năm Đoàn kết,

của hoạt động ngoại giao nước ta năm

hữu nghị Việt Nam - Lào, Năm Hữu

2017, Nhà xuất bản Chính trị quốc

nghị Việt Nam - Camphuchia; 40 năm

gia Sự thật phối hợp với Vụ Thi đua -

Việt Nam gia nhập Liên hợp quốc;

Khen thưởng và Truyền thống ngoại

50 năm thành lập ASEAN và 22 năm

giao, Bộ Ngoại giao xuất bản cuốn

Việt Nam gia nhập ASEAN;...

sách xanh Ngoại giao Việt Nam - 2017. 5

Ngoại giao Việt Nam - 2017

Như thông lệ, cuốn sách được mở

Việt Nam 2017 cũng như các hoạt

đầu bằng lời giới thiệu của đồng chí

động ngoại giao tại ASEAN, Liên hợp

Phạm Bình Minh, Ủy viên Bộ Chính

quốc và các cơ chế đa phương khác.

trị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ

Chương Bốn đề cập những thành

Ngoại giao với những đánh giá khái

tựu đạt được trong ngoại giao kinh

quát về tình hình thế giới, đường

tế, ngoại giao văn hóa và công tác

lối, chính sách của Đảng cũng như

thông tin đối ngoại, công tác đối với

công tác đối ngoại Việt Nam. Tiếp

cộng đồng người Việt Nam, bảo hộ

theo là nội dung chính của cuốn sách

công dân và pháp nhân Việt Nam ở

với năm chương.

nước ngoài, và đặc biệt là công tác

Chương Một nêu khái quát tình

ngoại giao góp phần giữ vững chủ

hình thế giới và khu vực, chủ trương,

quyền lãnh thổ, biển, đảo, bảo vệ an

chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà

ninh Tổ quốc.

nước Việt Nam trong năm 2017. Chương Hai nêu các hoạt động ngoại giao song phương bao gồm hoạt

Chương Năm tập trung trình bày công tác đối ngoại Đảng, đối ngoại Quốc hội và đối ngoại nhân dân.

động ngoại giao với các nước láng

Cuốn sách là tài liệu chính thống,

giềng và các nước đối tác quan trọng

hữu ích phục vụ đông đảo đối tượng

tại các khu vực.

độc giả trong và ngoài nước quan tâm

Chương Ba trình bày các hoạt

đến hoạt động đối ngoại của Việt Nam.

động ngoại giao đa phương, trong đó

Trân trọng giới thiệu cuốn sách

nêu bật thành công của Năm APEC

cùng bạn đọc. Tháng 10 năm 2018

NHÀ XUẤT BẢN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA SỰ THẬT

MỤC LỤC Trang Lời Nhà xuất bản........................................................................................................... 5 LỜI GIỚI THIỆU......................................................................................................... 9 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT........................................................................... 11

Chương Một

TÌNH HÌNH THẾ GIỚI VÀ KHU VỰC, CHÍNH SÁCH ĐỐI NGOẠI CỦA ĐẢNG VÀ NHÀ NƯỚC VIỆT NAM .............. 13

I. Tình hình thế giới và khu vực năm 2017........................................................ 13 II. Chủ trương, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước Việt Nam........ 18

Chương Hai

HOẠT ĐỘNG NGOẠI GIAO SONG PHƯƠNG ............................................ 20

I. Hoạt động ngoại giao với các nước láng giềng............................................. 20 II. Hoạt động ngoại giao với các đối tác khác..................................................... 27

Chương Ba

HOẠT ĐỘNG NGOẠI GIAO ĐA PHƯƠNG ................................................. 43

I. Năm APEC Việt Nam 2017............................................................................... 43 II. Hoạt động ngoại giao tại ASEAN.................................................................... 46 III. Hoạt động ngoại giao tại Liên hợp quốc và các cơ chế đa phương khác........ 49 IV. Ngoại giao đóng góp vào việc bảo vệ và thúc đẩy quyền con người............................................................................................................. 53

Chương Bốn

NGOẠI GIAO PHỤC VỤ SỰ NGHIỆP XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ TỔ QUỐC .......................................................................... 55

I. Ngoại giao kinh tế.............................................................................................. 55 II. Ngoại giao văn hóa và công tác thông tin đối ngoại..................................... 57 7

Ngoại giao Việt Nam - 2017

III. Công tác đối với cộng đồng người Việt Nam, bảo hộ công dân và pháp nhân Việt Nam ở nước ngoài................................................................. 60 IV. Ngoại giao góp phần giữ vững chủ quyền lãnh thổ, biển, đảo, bảo vệ an ninh Tổ quốc.................................................................................................. 62

Chương Năm

CÔNG TÁC ĐỐI NGOẠI ĐẢNG, ĐỐI NGOẠI QUỐC HỘI VÀ ĐỐI NGOẠI NHÂN DÂN .................................................................. 67

I. Công tác đối ngoại Đảng................................................................................... 67 II. Công tác đối ngoại Quốc hội............................................................................ 70 III. Công tác đối ngoại Nhân dân........................................................................... 73

Phạm Bình Minh Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao

LỜI GIỚI THIỆU

ăm 2017, tình hình thế giới và khu vực tiếp tục có nhiều chuyển biến mạnh mẽ với những cơ hội và thách thức đan xen. Hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu hướng nổi trội, song cạnh tranh và tập hợp lực lượng diễn biến hết sức phức tạp. Quan hệ quốc tế chịu tác động mạnh bởi điều chỉnh chính sách của các nước lớn. Chủ nghĩa dân tộc và trào lưu dân túy nổi lên, phát triển mạnh tại nhiều quốc gia, khu vực. Kinh tế thế giới tiếp tục phục hồi, duy trì tăng trưởng tốt hơn, song đồng thời đối mặt với nhiều rủi ro, thách thức, đặc biệt là sự trỗi dậy trở lại của chủ nghĩa bảo hộ. Trong bối cảnh đó, quán triệt đường lối đối ngoại và những mục tiêu, nhiệm

vụ cụ thể do Đại hội Đảng lần thứ XII đề ra, công tác đối ngoại đã được triển khai một cách chủ động, tích cực và toàn diện, đạt được nhiều thắng lợi to lớn, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam ở khu vực và trên thế giới. Chính vì thế, năm 2017 được đánh giá là một trong những năm thành công nhất của đối ngoại Việt Nam. Bao trùm và nổi bật là việc chúng ta đã đảm nhiệm xuất sắc vai trò chủ nhà của Năm APEC 2017 với đỉnh cao là Tuần lễ Cấp cao APEC tại Đà Nẵng. Cùng với nhiều hoạt động tích cực, hiệu quả tại các cơ chế, diễn đàn đa phương toàn cầu và khu vực khác, thành công của Năm APEC Việt Nam 2017 cho thấy hoạt động đối ngoại đa phương 9

Ngoại giao Việt Nam - 2017

của Việt Nam đã được nâng lên một tầm cao mới, chuyển mạnh sang chủ động đóng góp xây dựng, định hình luật chơi chung, qua đó bảo vệ và thúc đẩy hiệu quả các lợi ích chiến lược về an ninh - phát triển, đồng thời thể hiện tinh thần là “Thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc t ế ” của Việt Nam. Năm 2017, quan hệ song phương của Việt Nam với các nước láng giềng, khu vực, nước lớn, đối tác chiến lược, toàn diện và các nước bạn bè truyền thống tiếp tục được củng cố và tăng cường. Hơn 50 chuyến thăm song phương lẫn nhau, cùng hàng trăm các cuộc tiếp xúc của Lãnh đạo cấp cao nước ta với nguyên thủ, lãnh đạo các nước bên lề các hội nghị quốc tế và diễn đàn đa phương càng khẳng định vị thế, sự năng động và tính chủ động của Ngoại giao Việt Nam. Quan hệ hợp tác của Việt Nam với các nước trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị và an ninh ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất và hiệu quả. Chúng ta đã tiếp tục chủ động và tích cực hội nhập kinh tế quốc tế, phát huy vai trò trong các mối liên kết và hợp tác kinh tế khu vực và quốc tế, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, xây dựng và phát triển đất nước. Đồng thời, chúng ta đã tham gia, thúc đẩy đàm phán, ký kết nhiều hiệp định hợp tác kinh tế, tự do hóa thương mại - đầu tư, nổi bật nhất là Hiệp định Đối tác toàn

diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), được kỳ vọng là sẽ bảo đảm và mang lại nhiều lợi ích cho đất nước. Các hoạt động đối ngoại, hợp tác quốc phòng - an ninh được đẩy mạnh ngày càng hiệu quả, góp phần tăng cường hiểu biết và tin cậy lẫn nhau giữa nước ta với các nước và các đối tác. Hoạt động đối ngoại trên các mặt công tác khác như ngoại giao văn hóa, thông tin đối ngoại, công tác kiều bào, bảo hộ công dân và công tác biên giới, biển, đảo tiếp tục được quan tâm triển khai. Song hành cùng công tác đối ngoại Nhà nước, hoạt động đối ngoại Đảng, Quốc hội và đối ngoại nhân dân cũng được tăng cường, đẩy mạnh trong năm 2017. Thành công của tổng thể các hoạt động đối ngoại trên đã góp phần vào việc phát triển kinh tế xã hội, đồng thời bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước. Thông tin khái quát về tình hình quốc tế và khu vực, cùng bức tranh tổng hợp nhưng khá chi tiết về đường lối, chính sách và các hoạt động đối ngoại của Đảng và Nhà nước Việt Nam trong năm 2017 đã được mô tả, phản ánh khá đầy đủ trong cuốn sách xanh Ngoại giao Việt Nam - 2017, xuất bản hằng năm lần thứ tư của Bộ Ngoại giao. Tôi hy vọng cuốn sách sẽ cung cấp những thông tin hữu ích, đáp ứng được sự quan tâm của đông đảo quý độc giả. Phạm Bình Minh

Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao 10

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ACMECS

Tổ chức chiến lược hợp tác kinh tế Ayeyawady Chao Phraya - Mê Công

AEC

Cộng đồng Kinh tế ASEAN

AEPF

Diễn đàn nhân dân Á - Âu

ADMM

Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN

ADMM+

Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng

AICHR

Ủy ban liên Chính phủ ASEAN về nhân quyền

AIPA

Diễn đàn Khu vực ASEAN

ASEAN

Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á

ASEANAPOL Tổ chức Cảnh sát ASEAN ASEM

Diễn đàn Hợp tác Á - Âu

ATISA

Hiệp định thương mại dịch vụ ASEAN

COC

Đông Nam Á

CLMV

Việt Nam CPTTP

Thái Bình Dương DOC

Hội nghị Bộ trưởng Ngoại

Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông

giao ASEAN AMMTC

Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên

Diễn đàn Nghị viện châu Hội nghị Bộ trưởng Ngoại

Cơ chế hợp tác bốn nước Campuchia, Lào, Mianma,

Á - Thái Bình Dương AMM

Bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông

Đại hội đồng Liên minh Nghị viện các quốc gia

AIPF

ARF

ECOSOC

Hội đồng Kinh tế - Xã hội Liên hợp quốc

giao - Thương mại ASEAN AP

Liên minh Thái Bình Dương

Liên minh châu Âu

APEC

Diễn đàn hợp tác kinh tế

EVFTA

Hiệp định thương mại tự do EU - Việt Nam

châu Á - Thái Bình Dương APF APF

Liên minh Nghị viện Pháp

FDI

Đầu tư trực tiếp nước ngoài

ngữ

FTA

Hiệp định thương mại

Diễn đàn nhân dân ASEAN

tự do 11

Ngoại giao Việt Nam - 2017

IAI - TF ICAPP

Nhóm đặc trách sáng

NGO

Tổ chức phi chính phủ

kiến hội nhập ASEAN

ODA

Viện trợ phát triển chính

đảng châu Á INTERPOL Tổ chức Cảnh sát quốc tế IPU

thức

Hội nghị quốc tế các chính OIF

Tổ chức Pháp ngữ quốc tế

PCA

Hiệp định khung về đối tác và hợp tác

Đại hội đồng Liên minh Nghị viện thế giới

RCEP

toàn diện khu vực

Nhà nước Hồi giáo tự xưng

GMS

Tiểu vùng Mê Công mở

SOM

Hội nghị quan chức cao cấp

rộng

TPP

Hiệp định Đối tác xuyên

G20 LMI

Thái Bình Dương

Nhóm 20 nước phát triển hàng đầu

UNESCO

MGC MRC

Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên

Sáng kiến hạ nguồn Mê

hợp quốc

Công

Hiệp định đối tác kinh tế

USD

Đôla Mỹ

sông Hằng

WEF

Diễn đàn Kinh tế thế giới

Ủy hội sông Mê Công

WHO Tổ chức Y tế thế giới

Hợp tác sông Mê Công -

Chương Một

TÌNH HÌNH THẾ GIỚI VÀ KHU VỰC, CHÍNH SÁCH ĐỐI NGOẠI CỦA ĐẢNG VÀ NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

Năm 2017, tình hình thế giới và

hộ cũng tăng lên và cọ sát mạnh với

khu vực tiếp tục diễn biến nhanh

trào lưu tự do hóa thương mại rộng

chóng và tiềm ẩn những nhân tố bất

rãi ở nhiều khu vực. Trong bối cảnh

ổn, khó lường. Hợp tác, đối thoại để

đó, công tác đối ngoại của Đảng và

duy trì hòa bình và phát triển là xu

Nhà nước Việt Nam tiếp tục được tiến

hướng nổi trội, nhưng cạnh tranh và

hành một cách chủ động, tích cực và

tập hợp lực lượng vẫn diễn biến phức

đã đạt được những thành tựu to lớn,

tạp, chủ nghĩa dân tộc và dân túy tăng

góp phần quan trọng vào việc thực

lên ở nhiều nơi; kinh tế thế giới tiếp

hiện những mục tiêu phát triển kinh

tục phục hồi và đạt tăng trưởng cao

tế - xã hội và bảo đảm an ninh - quốc

hơn năm trước, trong khi xu thế bảo

phòng của đất nước.

I. Tình hình thế giới và khu vực năm 2017 1. Tình hình kinh tế

dương: Trung Quốc tăng 6,8%, khu

a) Kinh tế thế giới năm 2017 tương

vực đồng Euro tăng 2,4%, Hoa Kỳ tăng

đối ổn định và được đánh giá là đạt

2,1% và Nhật Bản tăng 1,5%. Khu vực

trạng thái tốt nhất trong nhiều năm qua

châu Á - Thái Bình Dương phục hồi có

với tăng trưởng 3,6%, mức cao nhất

phần chậm lại nhưng tiếp tục đóng vai

kể từ sau khủng hoảng tài chính toàn

trò là động lực cho tăng trưởng toàn

cầu giai đoạn 2008 - 2009. Lần đầu tiên

cầu với mức tăng trưởng 6,4% tại khu

kể từ năm 2010, tất cả các nền kinh tế

vực ASEAN + Ấn Độ + Trung Quốc;

chủ chốt trên thế giới đều tăng trưởng

4,9% tại ASEAN và 4,5% tại khu vực

Chương 1

Ngoại giao Việt Nam - 2017

châu Á và châu Đại Dương. Các nền

Trào lưu liên kết, hội nhập kinh tế

kinh tế đang phát triển và mới nổi, nhất

quốc tế sâu rộng vẫn được thúc đẩy

là Trung Quốc, đóng góp khá lớn cho

và có bước phát triển mới, bất chấp

tăng trưởng toàn cầu và tiếp tục có vai

những ảnh hưởng tiêu cực từ tình

trò ngày càng tăng trong nền kinh tế thế

hình nội bộ ở một số nền kinh tế hàng

giới. Trong khi đó, nhiều nước tích cực

đầu thế giới như Hoa Kỳ và Anh.

triển khai các biện pháp và kế hoạch

d) Châu Á - Thái Bình Dương tiếp

nhằm ứng phó với những yêu cầu mới

tục là điểm sáng về tăng trưởng và thúc

do cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đặt

đẩy liên kết kinh tế, tăng cường kết

ra, đồng thời tiếp tục chú trọng các yếu

nối khu vực và tìm động lực mới cho

tố phát triển bền vững.

phát triển kinh tế. Nổi bật là việc lãnh

b) Thương mại toàn cầu đã có sự

đạo cấp cao APEC họp tại Đà Nẵng

khởi sắc với tỷ lệ tăng trưởng 4,6%,

(11-2017) đã khẳng định ủng hộ hệ

mức tăng cao nhất kể từ năm 2011. Tuy

thống thương mại đa phương dựa

nhiên, việc gia tăng làn sóng bảo hộ

trên luật lệ, tự do, mở, công bằng,

thương mại và những bất ổn chính trị

minh bạch và bao trùm. Đặc biệt, sau

ở một số nước đang gây không ít khó

khi Hoa Kỳ rút khỏi Hiệp định Đối

khăn cho thương mại thế giới. Đầu tư

tác xuyên Thái Bình Dương (TPP),

trực tiếp nước ngoài (FDI) trên quy

11 thành viên còn lại vẫn nỗ lực duy

mô toàn cầu bất ngờ sụt giảm 16%,

trì quá trình này và đã đạt được

chỉ đạt giá trị tổng số vốn là 1.520 tỷ

thỏa thuận thành lập Hiệp định Đối

USD, trong đó giảm mạnh nhất là tại

tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái

Anh tới 90%, xuống còn 19,4 tỷ USD

Bình Dương (CPTPP); ASEAN và 6

và Hoa Kỳ giảm 1/3, xuống còn 310 tỷ

nước đối tác tiếp tục thúc đẩy đàm

USD. Riêng FDI vào Trung Quốc vẫn

phán Hiệp định đối tác kinh tế toàn

tăng mạnh và đạt mức kỷ lục 144 tỷ

diện khu vực (RCEP), hướng tới kết

USD, mặc dù một số công ty đa quốc

thúc trong năm 2018; Nhật Bản -

gia đã cơ cấu lại và rút đáng kể đầu tư

EU hoàn tất đàm phán FTA; Trung

ra khỏi nước này.

Quốc - Nhật Bản - Hàn Quốc tiếp tục

c) Hoa Kỳ dù vẫn là nền kinh tế

thúc đẩy FTA ba bên; Liên minh kinh

số 1 thế giới nhưng sức ảnh hưởng

tế Á - Âu tích cực đàm phán, ký Hiệp

và vai trò dẫn dắt đã suy giảm tương

định hợp tác kinh tế - thương mại với

đối so với các nền kinh tế khác. Trung

Trung Quốc (5-2018) và tiếp tục đàm

Quốc đẩy mạnh các sáng kiến và cấu

phán FTA với Ấn Độ, nghiên cứu khả

trúc kinh tế khu vực và liên khu vực...

năng đàm phán FTA với ASEAN;

Tình hình thế giới và khu vực, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước Việt Nam

Chương 1

Trung Quốc tiếp tục triển khai nhiều

sắp xếp lại bộ máy nhân sự từ Trung

sáng kiến liên kết kinh tế ở khu vực,

ương tới địa phương. Liên minh châu

nhất là sáng kiến “Vành đai, Con

Âu (EU) vẫn phải tập trung giải quyết

đường”, “Mê Công - Lan Thương”,...

vấn đề người nhập cư và những hoạt

2. Tình hình chính trị - an ninh Trên phạm vi toàn cầu, hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn trong khi làn sóng dân túy, tình hình bất ổn với các điểm nóng cũ và mới ở một số nơi trên thế giới vẫn diễn biến phức tạp, tác động không thuận đến nhiều khu vực trên thế giới, kể cả khu vực châu Á - Thái Bình Dương. a) Các nước lớn vừa tích cực củng cố nội bộ, tăng cường sức mạnh kinh tế và quân sự, vừa đẩy mạnh nỗ lực mở rộng ảnh hưởng chiến lược và lợi thế kinh tế thương mại ở bên ngoài. Tại Hoa Kỳ, chính quyền mới của Tổng thống Donald Trump hành động quyết liệt, tập trung thúc đẩy tăng trưởng, tạo việc làm, hạn chế nhập cư,... theo đúng phương châm “Nước Mỹ trên hết”. Điều đó đã tác động mạnh mẽ đến quan hệ của Hoa Kỳ với các đối tác, kể cả các đồng minh. Trung Quốc tổ chức thành công Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIX, sửa đổi Hiến pháp, bỏ giới hạn nhiệm kỳ đối với chức danh chủ tịch nước, khẳng định

động khủng bố tuy nhỏ lẻ nhưng rất khó lường và khó đối phó, đồng thời nỗ lực đẩy mạnh hợp tác quốc phòng nội khối và thực hiện ý tưởng liên kết đa tốc độ; bên cạnh đàm phán Brexit tiến triển khó khăn, chủ nghĩa dân túy và bài EU vẫn phát triển ở nhiều nước, trong đó việc xứ Catalonia đòi ly khai khỏi Tây Ban Nha không chỉ gây lo ngại riêng ở nước này mà đối với cả châu Âu nói chung. Nước Nga tiếp tục kiên định hướng đi riêng của mình, đồng thời triển khai nhiều biện pháp tăng cường sức mạnh kinh tế và quốc phòng, củng cố nội bộ, cải tổ nhân sự, chấn chỉnh xu hướng ly tâm,... nhằm tiếp tục chấn hưng đất nước, củng cố vị thế của Tổng thống Putin trước thềm bầu cử tổng thống vào tháng 3-2018. Nhật Bản cải tổ nội các, giải tán hạ viện và bầu cử sớm, duy trì nền tảng vững chắc của Liên minh cầm quyền giữa Đảng Dân chủ tự do (LDP) và Đảng Công minh (LKP), tiếp tục thực hiện chính sách nhằm gia tăng sức mạnh và vị thế của Nhật Bản trước các sức ép về chiến

“vị trí hạt nhân lãnh đạo” của Tổng

lược, an ninh và kinh tế hiện nay. Ấn

Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình

Độ ngày càng lớn mạnh, Đảng Nhân

và tư tưởng Tập Cận Bình; đồng thời,

dân Ấn Độ (BJP) là đảng cầm quyền

tiếp tục đẩy mạnh chống tham nhũng,

và cá nhân Thủ tướng Modi tái khẳng

chỉnh đốn Đảng, cải cách quân đội và

định uy tín và vị thế vững chắc ở 15

Chương 1

Ngoại giao Việt Nam - 2017

trong nước, tiếp tục đẩy mạnh chính

tuyên bố hoàn thành chương trình hạt

sách “Hành động hướng Đông” để

nhân, tên lửa), còn Hoa Kỳ và đồng

củng cố thế chiến lược ở khu vực, từ

minh lại đáp trả mạnh mẽ thông qua

đó vươn lên trở thành cường quốc

siết chặt cấm vận và trừng phạt kinh

thế giới.

tế. Việc các bên công khai đe dọa tấn

Quan hệ giữa các nước lớn vẫn

công quân sự lẫn nhau đã làm gia tăng

trong khuôn khổ vừa hợp tác, vừa đấu

căng thẳng, đẩy nguy cơ xung đột vũ

tranh, trong đó cạnh tranh chiến lược

trang lên cao và gây lo ngại lớn cho cả

vẫn tiếp diễn, thậm chí có phần gay

khu vực và trên thế giới.

gắt hơn; hợp tác, nhượng bộ lẫn nhau

Khu vực Đông Nam Á vẫn duy trì

được duy trì trên cơ sở lợi ích chung

được hòa bình, ổn định và tăng trưởng

và nhu cầu phối hợp xử lý nhiều vấn

kinh tế ở mức khá. Tuy nhiên, nội bộ

đề toàn cầu như chống khủng bố,

một số nước cũng đã xuất hiện những

chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng

căng thẳng, phức tạp mới do xung

loạt, kiềm chế các điểm nóng,...

đột sắc tộc - tôn giáo - ly khai (như ở

b) Tại khu vực châu Á - Thái Bình

Mianma), lây lan khủng bố (nhất là

Dương, trong năm qua, nhiều vấn đề

ở Philíppin), cạnh tranh nội bộ trước

phức tạp về an ninh, phát triển và

tuyển cử (Campuchia, Malaixia), tranh

cạnh tranh giữa các nước lớn nổi lên;

chấp biên giới (Campuchia - Lào) và

hòa bình, ổn định và an ninh vẫn bị

đặc biệt là việc bùng phát vấn đề người

đe dọa bởi xung đột và nguy cơ bùng

Hồi giáo Rohingya ở bang Rakin của

nổ chiến tranh trên bán đảo Triều Tiên

Mianma có thể tác động không thuận

cũng như những diễn biến phức tạp

đến công cuộc cải cách, mở cửa và

trên Biển Đông và tình hình khủng bố

phát triển kinh tế của quốc gia này.

ở một số nước Đông Nam Á.

Trong năm kỷ niệm 50 năm thành lập

Tại Đông Bắc Á, nổi bật nhất là

Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á

tình hình bán đảo Triều Tiên tiếp tục

(ASEAN) và 2 năm hình thành Cộng

gia tăng bất ổn và căng thẳng, chủ

đồng ASEAN, Hiệp hội các quốc gia

yếu là do các bên ngày càng tỏ ra

Đông Nam Á đã tiếp tục khẳng định

kiên quyết hơn trong hành động và

quyết tâm xây dựng Cộng đồng, tăng

giữ lập trường cứng rắn xung quanh

cường đoàn kết và duy trì vai trò trung

vấn đề hạt nhân của nước này, trong

tâm ở khu vực. Cộng đồng ASEAN

đó có việc Bình Nhưỡng liên tiếp thử

tiếp tục được các đối tác bên ngoài

vũ khí hạt nhân và phóng thử tên lửa

ngày càng coi trọng và mong muốn

đạn đạo (ngày 29-11-2017, Triều Tiên

cùng tăng cường quan hệ hợp tác.

Tình hình thế giới và khu vực, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước Việt Nam

Chương 1

Tuy nhiên, sự cạnh tranh, cọ sát giữa

c) Tình hình khu vực Trung Đông -

các nước lớn cũng như việc điều chỉnh

châu Phi tiếp tục diễn biến phức tạp và trở

chính sách của một số nước thành viên

nên bất ổn hơn; cạnh tranh ảnh hưởng

đã tác động nhất định đến quá trình

giữa các nước lớn trong và ngoài khu

liên kết, hợp tác và đoàn kết trong

vực tại địa bàn này diễn ra ngày càng

Hiệp hội. Tình hình Biển Đông năm 2017 vẫn diễn biến phức tạp do các hoạt động bồi đắp, tôn tạo, xây dựng quy mô lớn và triển khai nhiều trang thiết bị vũ khí quân sự trên các đảo, bãi đá tại các quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa. Tuy nhiên, các hoạt động hợp tác song phương, đa phương tiếp tục được thúc đẩy, đem lại hiệu quả thiết thực cho các bên liên quan. Việt Nam và Trung Quốc tiếp tục tiến hành hợp tác nghề cá trong Vịnh Bắc Bộ và triển khai các dự án đã thỏa thuận trong lĩnh vực ít nhạy cảm trên biển. Việt Nam cũng triển khai hợp tác với các đối tác khác trong và ngoài khu vực trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học biển, môi trường biển. ASEAN và Trung Quốc duy trì cơ chế trao đổi ở Hội nghị quan chức cấp cao (SOM) và Nhóm làm việc về việc thực hiện Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và tham vấn về Bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC). Đáng chú ý, năm 2017,

quyết liệt. Cuộc khủng hoảng ngoại giao Vùng Vịnh bất ngờ bùng phát từ tháng 6-2017 giữa nhóm bốn nước Arập Xêút, Các tiểu vương quốc Arập thống nhất, Baren và Ai Cập với Cata, chủ yếu do những khác biệt về chính sách đối ngoại. Bất chấp những nỗ lực hòa giải của các nước ở cả trong và ngoài khu vực, cho đến nay cuộc khủng hoảng này chưa có dấu hiệu sớm kết thúc, gây ảnh hưởng xấu đến tình hình và sự hợp tác giữa các nước trong khu vực. Tại Irắc và Xyri, cuộc chiến chống lại tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) đã cơ bản kết thúc. Quân đội Xyri được Nga trực tiếp hỗ trợ đã giành được những thắng lợi quân sự mang tính quyết định, nhưng triển vọng về một giải pháp hòa bình bền vững ở Xyri vẫn còn là xa vời do quan điểm của các bên liên quan vẫn rất khác nhau. Bên cạnh đó, do chính sách mới của chính quyền Hoa Kỳ đối với khu vực, việc triển khai Thỏa thuận hạt nhân với Iran (JCPOA) gặp nhiều thách thức và có nguy cơ đổ

ASEAN và Trung Quốc đã thông qua

vỡ. Đồng thời, việc Hoa Kỳ công nhận

Khung COC, tạo cơ sở cho việc tiến

Giêruxalem là thủ đô của Ixraen bất

hành đàm phán xây dựng COC hiệu

chấp sự bất bình của nhiều nước trên

quả, thiết thực, vì hòa bình, ổn định

thế giới, kể cả những đồng minh thân

trong khu vực.

cận, góp phần làm bùng lên nguy cơ 17

Chương 1

Ngoại giao Việt Nam - 2017

bất ổn và đẩy tiến trình hòa bình Trung

lại Hiệp định thương mại tự do Bắc

Đông rơi vào thế bế tắc mới. Trong

Mỹ (NAFTA) với các nước liên quan,...

khi đó, tại một số nước châu Phi, tình

cũng làm cho tình hình khu vực diễn

hình an ninh - chính trị cũng diễn biến

biến phức tạp, quan hệ giữa Hoa Kỳ

phức tạp. Khủng hoảng chính trị, biểu

với các nước láng giềng căng thẳng.

tình chống chế độ cầm quyền kéo dài

đ) Các vấn đề an ninh phi truyền

(ở Tôgô, Cộng hòa dân chủ Côngô,

thống trong năm 2017 cũng tiếp tục diễn

đặc biệt là Dimbabuê, nơi Tổng thống

biến phức tạp. Thiên tai và những biến

Mugabe buộc phải từ chức sau 37

động bất thường của thời tiết cũng

năm cầm quyền); xu hướng ly khai (ở

như an ninh lương thực, an ninh

Camơrun, Nigiêria) và hoạt động của

nguồn nước... đã tạo ra những khó

các tổ chức Hồi giáo cực đoan đã làm

khăn và nguy cơ mới cho nhiều khu

gia tăng bất ổn và nguy cơ bị tấn công

vực, quốc gia liên quan. Trong khi đó,

khủng bố trong khu vực.

môi trường sống ở nhiều nơi tiếp tục

d) Tại Mỹ Latinh, việc chính quyền

xuống cấp; nhiều cuộc tấn công mạng

mới ở Hoa Kỳ xem xét lại chính sách

tinh vi đã gây nhiều tác hại và tổn thất

bình thường hóa quan hệ với Cuba,

về kinh tế đối với các nước, doanh

gia tăng bao vây, gây áp lực với

nghiệp và người dân, đặt cộng đồng

Vênêxuêla, tăng cường kiểm soát biên

quốc tế trước những thách thức mới

giới với Mêhicô và yêu cầu đàm phán

hết sức nghiêm trọng.

II. Chủ trương, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước Việt Nam

Tình hình quốc tế và khu vực

mặt với các đối tác đi vào chiều sâu.

năm 2017 đặt ra cho Việt Nam những

Tuy vậy, Việt Nam cũng đối mặt với

cơ hội và thách thức đan xen. Kinh

nhiều khó khăn khác nhau. Về kinh

tế toàn cầu tăng trưởng cao và đồng

tế, xu hướng bảo hộ, việc tăng cường

đều tạo thêm cơ hội cho kinh tế Việt

sử dụng một số rào cản phi thương

Nam duy trì tăng trưởng; cục diện an

mại của một số đối tác thương mại,

ninh - chính trị thế giới và khu vực

cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và

tương đối hòa bình và ổn định là cơ

những tiến bộ về khoa học - công

sở tốt để Việt Nam triển khai chủ

nghệ trên thế giới đặt Việt Nam trước

trương tích cực làm bạn, đối tác tin

những khó khăn mới trong việc tiếp

cậy với các nước trên thế giới và đưa

tục nắm bắt và tận dụng hiệu quả các

quan hệ đối tác toàn diện hoặc nhiều

cơ hội để hội nhập kinh tế quốc tế

Tình hình thế giới và khu vực, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước Việt Nam

Chương 1

sâu rộng hơn nữa. Về chính trị, trước

Trọng tâm của hoạt động đối ngoại

hết, sự điều chỉnh chính sách và động

trong năm 2017 là tiếp tục đưa quan

thái tập hợp lực lượng của các nước

hệ hợp tác với các nước láng giềng, các

lớn tại khu vực châu Á - Thái Bình

nước lớn, các đối tác và bạn bè truyền

Dương đặt ra những thách thức mới

thống, các tổ chức quốc tế và khu vực

to lớn cho Việt Nam trong việc duy

đi vào chiều sâu, hiệu quả; xử lý thỏa

trì ổn định, tiếp tục phát triển quan

đáng vấn đề gắn kết, đan xen lợi ích;

hệ cân bằng, hài hòa với các đối tác.

kiên quyết, kiên trì bảo vệ độc lập, chủ

Bên cạnh đó, những hành động tăng

quyền và toàn vẹn lãnh thổ; chủ động

cường quân sự hóa, mở rộng sự hiện

và tích cực hội nhập quốc tế, nỗ lực

diện quân sự... đã làm gia tăng đáng

đóng góp xây dựng, định hình các thể

kể nguy cơ xung đột, va chạm trên

chế đa phương; tăng cường phối hợp

Biển Đông; việc bảo đảm an ninh

chặt chẽ trên tất cả các kênh như đối

nguồn nước, nhất là từ sông Mê Công;

ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước, đối

việc ứng phó với biến đổi khí hậu

ngoại Quốc hội và hoạt động giao lưu

cũng như việc một số lực lượng thù

đối ngoại nhân dân; kết hợp hài hòa

địch tiếp tục lợi dụng vấn đề dân

song phương và đa phương, kinh tế

chủ, nhân quyền, tự do tôn giáo, tín

và chính trị, ngoại giao, văn hóa và xã

ngưỡng để gây sức ép, can thiệp vào

hội, an ninh và quốc phòng. Đặc biệt,

công việc nội bộ của đất nước... đòi

việc đăng cai tổ chức Năm APEC 2017

hỏi Việt Nam về mặt đối ngoại hơn

đặt Việt Nam trước những trọng trách

bao giờ hết phải nhạy bén, kịp thời

to lớn và nhiệm vụ nặng nề, phức tạp

có những biện pháp xử lý khôn khéo,

nhưng cũng đem lại vinh dự đặc biệt

toàn diện và hữu hiệu.

và những cơ hội mới. Do đó, Việt Nam

Trong bối cảnh đó, năm 2017 Việt

phải tập trung cao độ các nguồn nhân

Nam tiếp tục triển khai đường lối đối

lực và vật lực, huy động sự tham gia

ngoại độc lập, tự chủ một cách chủ

của cả hệ thống chính trị, đông đảo

động, tích cực và toàn diện với những

các tầng lớp nhân dân và giới doanh

nội dung, ưu tiên cụ thể do Đại hội

nghiệp để hoàn thành thật tốt toàn bộ

Đảng lần thứ XII đề ra; tiếp tục đa

các nhiệm vụ mà hoạt động của Năm

phương hóa, đa dạng hóa và hội nhập

APEC đòi hỏi, tạo được dấu ấn đậm

quốc tế sâu rộng nhằm nâng cao hiệu

nét Việt Nam trong tiến trình APEC

quả hoạt động đối ngoại, bảo đảm

cũng như trong quan hệ với từng

môi trường hòa bình, thuận lợi cho sự

thành viên Diễn đàn hợp tác khu vực

nghiệp phát triển và bảo vệ Tổ quốc.

quan trọng này. 19

Chương Hai

HOẠT ĐỘNG NGOẠI GIAO SONG PHƯƠNG

I. Hoạt động ngoại giao với các nước láng giềng

1. Với Lào: Hai nước phối hợp chặt

và thăm hữu nghị chính thức, bế mạc

chẽ tổ chức thành công Năm Đoàn kết,

Năm Đoàn kết, hữu nghị Việt Nam -

hữu nghị Việt Nam - Lào 2017 để kỷ

Lào 2017, Thường trực Ban Bí thư, Phó

niệm 55 năm Ngày thiết lập quan hệ

Chủ tịch nước Phankham Viphavan

ngoại giao (05-9-1962 - 05-9-2017) và

(7-2017), Thủ tướng Thongloun Sisoulith

40 năm Ngày ký Hiệp ước Hữu nghị

(hai lần, tháng 02 và 10-2017), Chủ tịch

và Hợp tác Việt Nam - Lào (18-7-1977 -

Quốc hội Pany Yathotu (ba lần, tháng

18-7-2017); hàng trăm hoạt động

3, 7 và 8-2017), Phó Thủ tướng Sonexay

phong phú, đa dạng ở tất cả các cấp,

Siphandone (10-2017), Bộ trưởng Bộ

ngành và địa phương đã được triển

An ninh (8-2017), Bộ Nội vụ (9-2017),

khai nhịp nhàng trong suốt một năm,

Bộ Ngoại giao (12-2017) và Bộ Quốc

đánh dấu mốc son lịch sử trong quan

phòng (tháng 01 và 12-2017), Bí thư

hệ hữu nghị truyền thống giữa hai

Thành ủy thành phố Viêng Chăn (3-

nước. Trao đổi đoàn diễn ra với số

2017), Chủ tịch Mặt trận (6-2017), Chủ

lượng lớn (gần 300 đoàn khác nhau) và

nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương,

mật độ rất cao; tiêu biểu như từ phía

Trưởng Ban Tuyên huấn Trung ương,

Việt Nam có các đoàn của Thủ tướng

Chủ tịch Ủy ban hòa bình và đoàn kết,

Nguyễn Xuân Phúc (4-2017), Chủ tịch

Chánh Văn phòng Trung ương, Chủ

Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân (11-

nhiệm Tổng cục Chính trị (cùng trong

2017), Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng

tháng 8-2017) và Bí thư Trung ương

Thị Phóng (7-2017) và Phó Thủ tướng

Đoàn Thanh niên của Lào (9-2017)

Trịnh Đình Dũng (11-2017) thăm Lào;

đã có các chuyến thăm Việt Nam để

từ phía Lào có các đoàn của Tổng

tham dự các hoạt động Năm Đoàn

Bí thư, Chủ tịch nước Bounnhang

kết, hữu nghị Việt Nam - Lào 2017 và

Vorachit dự Đối thoại cấp cao không

làm việc với các bộ, ngành đối tác của

chính thức APEC - ASEAN (11-2017)

Việt Nam. Đồng thời, hai bên tiếp tục

Hoạt động ngoại giao song phương

Chương 2

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Bounnhang Vorachit thăm hữu nghị chính thức Việt Nam (19 – 21-12-2017) - TTXVN

phối hợp chặt chẽ trong lĩnh vực an

hai nước trong việc triển khai hiệu

ninh - quốc phòng, đẩy mạnh công

quả Kế hoạch hợp tác Việt Nam -

tác tìm kiếm và quy tập hài cốt liệt sĩ -

Lào năm 2017; sau hai năm liền suy

quân tình nguyện Việt Nam tại Lào.

giảm, kim ngạch trao đổi hàng hóa

Tất cả các hoạt động trên đã giúp thắt

giữa Việt Nam và Lào năm 2017 đạt

chặt và phát triển mạnh mẽ hơn nữa

hơn 900 triệu USD, tăng 13,6% so với

tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống

năm 2016. Đầu tư của Việt Nam sang

và quan hệ gắn bó đặc biệt Việt Nam -

Lào cũng tiếp tục tăng, đến nay đã có

Lào trong tình hình hiện nay.

411 dự án được cấp phép với tổng số

Về kinh tế, quan hệ thương mại -

vốn khoảng 3,7 tỷ USD, đưa Lào trở

đầu tư có bước phát triển mới: lần

thành địa bàn đầu tư nhiều nhất của

đầu tiên, hai Thủ tướng đã đồng

Việt Nam ở nước ngoài và Việt Nam

chủ trì Kỳ họp lần thứ 39 Ủy ban

trở thành nhà đầu tư nước ngoài lớn

liên Chính phủ (02-2017), thể hiện

thứ ba ở Lào. Bên cạnh đó, Việt Nam

quyết tâm của Lãnh đạo cấp cao

đã phối hợp với Lào tiến hành tham 21

Chương 2

Ngoại giao Việt Nam - 2017

vấn trước đối với dự án Thủy điện

2017 để kỷ niệm 50 năm Ngày thiết lập

Pacbeng trên dòng chính sông Mê Công,

quan hệ ngoại giao (24-6-1967 - 24-6-

thống nhất thực hiện Kế hoạch hành

2017), trong đó đáng chú ý phía Việt

động chung liên quan đến dự án để

Nam có chuyến thăm cấp Nhà nước tới

giảm thiểu tác động của công trình

Campuchia của Tổng Bí thư Nguyễn

đối với môi trường và các nước hạ lưu

Phú Trọng (7-2017); Thủ tướng Nguyễn

sông Mê Công cũng như việc bảo đảm

Xuân Phúc thăm chính thức Campuchia

an ninh nguồn nước. 2. Với Campuchia: Quan hệ hợp tác hai nước được quan tâm thúc đẩy. Hai bên đã phối hợp triển khai nhiều hoạt động chính trị trọng tâm trong Năm Hữu nghị Việt Nam - Campuchia

(4-2017); Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đồng chủ trì Kỳ họp lần thứ 15 Ủy ban hỗn hợp và Hội nghị hợp tác và phát triển các tỉnh biên giới Việt Nam - Campuchia lần thứ chín tại Phnôm Pênh (3-2017);

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng hội kiến Quốc vương Campuchia Norodom Sihamoni trong chuyến thăm cấp Nhà nước tới Campuchia (20 – 22-7-2017) - TTXVN

Hoạt động ngoại giao song phương

Chương 2

Bí thư Thành ủy thành phố Hà Nội

Hà Nội (3-2017); Phó Chủ tịch thứ nhất

Hoàng Trung Hải thăm Campuchia

Thượng viện Nay Pena thăm Việt Nam

(9-2017)... Về phía Campuchia, có Chủ

(8-2017). Các hoạt động trong Năm

tịch Thượng viện Say Chhum dự và

Hữu nghị Việt Nam - Campuchia 2017

phát biểu tại tiệc chiêu đãi trọng thể

đã giúp hai bên tăng thêm sự tin cậy,

chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày

giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ

thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai

hai nước về tình đoàn kết, láng giềng

nước tại Phnôm Pênh; Chủ tịch Quốc

hữu nghị, hợp tác và giúp đỡ lẫn nhau

hội Heng Samrin thăm chính thức Việt

giữa hai dân tộc; việc ký thêm một số

Nam và dự Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày

văn kiện mới đã tạo cơ sở kết nối và

thiết lập quan hệ ngoại giao tại Hà Nội

thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại

(6-2017); Thủ tướng Hun Sen thực hiện

và đầu tư giữa hai nước.

Hành trình ký ức tìm đường lật đổ chế

Về quan hệ kinh tế, kim ngạch

độ diệt chủng (6-2017), dự Lễ khánh

thương mại hai chiều Việt Nam -

thành Đại lộ Hữu nghị Phnôm Pênh -

Campuchia năm 2017 đạt 3,8 tỷ USD,

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đón Thủ tướng Campuchia Hun Sen tại tỉnh Bình Dương trong hành trình kỷ niệm “40 năm con đường cứu nước của Thủ tướng Hun Sen” (21-6-2017) - TTXVN

Chương 2

Ngoại giao Việt Nam - 2017

tăng 25% so với năm 2016 và có xu

cực vào việc nâng cao hiểu biết, vun

hướng tiếp tục tăng trong thời gian

đắp cho quan hệ hợp tác lâu dài giữa

tới. Đến nay, Việt Nam có 196 dự án

hai bên.

ở Campuchia với tổng số vốn đăng ký

3. Với Trung Quốc: Quan hệ Đối

là 2,94 tỷ USD, là một trong 5 nước có

tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt

vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài nhiều

Nam - Trung Quốc tiếp tục được duy

nhất tại Campuchia; tổng số du khách

trì và đạt được nhiều tiến triển tích

Việt Nam tới thăm Campuchia năm

cực. Nổi bật là ba chuyến thăm của

2017 đạt 835.000 lượt người.

lãnh đạo cấp cao nhất hai Đảng, hai

Hợp tác trên các lĩnh vực khác

Nhà nước diễn ra trong cùng một

(giáo dục, y tế, văn hóa...) cũng đạt

năm: Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

nhiều kết quả; việc duy trì tổ chức

thăm hữu nghị chính thức Trung

Tuần Văn hóa ở mỗi nước, gặp gỡ,

Quốc (01-2017), Chủ tịch nước Trần

giao lưu đoàn thể cũng góp phần tích

Đại Quang thăm cấp Nhà nước tới

Lễ đón chính thức Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam (12 – 13-11-2017) - TTXVN

Hoạt động ngoại giao song phương

Chương 2

Trung Quốc và dự Diễn đàn “Vành

Về kinh tế, Trung Quốc tiếp tục là

đai, Con đường” (5-2017); Tổng Bí

đối tác thương mại và thị trường khách

thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập

du lịch lớn nhất của Việt Nam và Việt

Cận Bình thăm cấp Nhà nước tới Việt

Nam cũng là đối tác thương mại và

Nam và dự Hội nghị Cấp cao APEC

du lịch lớn nhất của Trung Quốc trong

(11-2017). Ngoài ra, phía Việt Nam

ASEAN. Kim ngạch thương mại hai

còn có các đoàn cấp cao khác như

chiều năm 2017 đạt 93,7 tỷ USD, tăng

Phó Thủ tướng Thường trực Trương

30,2% so với năm 2016, trong đó nhập

Hòa Bình thăm tỉnh Quảng Tây, dự

siêu của Việt Nam là 22,8 tỷ USD, tuy

Hội chợ Trung Quốc - ASEAN và

còn rất cao nhưng cũng đã giảm 18,9%

Hội nghị Thượng đỉnh Thương mại

so với năm 2016. Trong năm 2017,

và đầu tư Trung Quốc - ASEAN lần

Trung Quốc có 284 dự án đầu tư mới

thứ 14 (9-2017), Phó Thủ tướng, Bộ

vào Việt Nam với số vốn đăng ký là

trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh

2,17 tỷ USD, tăng hơn 20% so với năm

thăm Trung Quốc và đồng chủ trì Kỳ

2016, lần đầu tiên trở thành nước đầu

họp thứ 10 Ủy ban chỉ đạo Hợp tác

tư nước ngoài lớn thứ tư ở Việt Nam; có

song phương Việt Nam - Trung Quốc

hơn 4 triệu lượt khách Trung Quốc đến

(4-2017); về phía Trung Quốc, có Ủy

Việt Nam, tăng 48,6% so với năm 2016

viên Thường vụ Bộ Chính trị Lưu

và chiếm hơn 30% tổng lượng khách

Vân Sơn (9-2017) và Bộ trưởng Ngoại

du lịch nước ngoài đến Việt Nam.

giao Vương Nghị (11-2017) thăm

Tuy nhiên, quan hệ hai nước vẫn

Việt Nam. Hai nước đã tổ chức thành

bị tác động bởi vấn đề Biển Đông.

công Hội nghị lần thứ sáu kiểm điểm

Trong các cuộc tiếp xúc, trao đổi, hai

tình hình hợp tác giữa các bộ, ngành,

bên nhất trí tiếp tục tuân thủ nhận

địa phương Việt Nam với tỉnh Quảng

thức chung giữa lãnh đạo cấp cao

Đông (7-2017) và Giao lưu biên giới

hai Đảng, hai Nhà nước và “Thỏa

quốc phòng Việt - Trung lần thứ tư

thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ

(9-2017). Các chuyến thăm và tiếp

đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt

xúc giữa hai nước, đặc biệt là ở cấp

Nam - Trung Quốc”; sử dụng tốt cơ

cao, đã giúp củng cố sự tin cậy chính

chế đàm phán cấp Chính phủ về biên

trị và tạo điều kiện cho quan hệ hợp

giới lãnh thổ Việt Nam - Trung Quốc;

tác hai bên tiếp tục phát triển ổn

tiếp tục thực hiện toàn diện, hiệu quả

định, đồng thời góp phần giải quyết

Tuyên bố về ứng xử của các bên ở

một số vấn đề phức tạp nảy sinh giữa

Biển Đông (DOC)... Việt Nam đã cùng

hai nước.

Trung Quốc duy trì các kênh đàm phán 25

Chương 2

Ngoại giao Việt Nam - 2017

về vấn đề trên biển, bảo đảm lợi ích

(7-2017), Bộ trưởng Thương mại

chính đáng của Việt Nam, bảo vệ

Inđônêxia thăm Việt Nam và đồng

vững chắc độc lập, chủ quyền và toàn

chủ trì Kỳ họp lần thứ bảy Ủy ban

vẹn lãnh thổ tại Biển Đông, giữ vững

Hỗn hợp Việt Nam - Inđônêxia (7-

môi trường hòa bình, ổn định để phát

2017). Trong các cuộc hội đàm, trao

triển đất nước.

đổi, Việt Nam và Inđônêxia cùng chia

4. Việt Nam quan tâm củng cố và

sẻ quan điểm về nhiều vấn đề quan

tiếp tục thúc đẩy phát triển quan hệ

trọng; nhất trí hướng tới mục tiêu

hợp tác thực chất, toàn diện với các

sớm đưa kim ngạch thương mại song

nước ASEAN khác. Với Inđônêxia, lần

phương lên 10 tỷ USD; quyết tâm đẩy

đầu tiên đoàn đại biểu cấp cao của Đảng

nhanh quá trình đàm phán phân định

do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

vùng đặc quyền kinh tế và giải quyết

dẫn đầu thăm chính thức Inđônêxia

ổn thỏa vấn đề ngư dân và tàu cá vi

(8-2017), Phó Thủ tướng Vương Đình

phạm lãnh hải của nhau. Với Mianma,

Huệ thăm, làm việc tại Inđônêxia

nổi bật là chuyến thăm cấp Nhà nước

Lễ đón Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm chính thức Inđônêxia (22 – 24-8-2017) - TTXVN

Hoạt động ngoại giao song phương

Chương 2

tới Mianma lần đầu tiên của Tổng Bí

Hassani Bolkiah (10-2017), Bộ trưởng

thư Nguyễn Phú Trọng (8-2017) và

Ngoại giao Brunây thăm Việt Nam

hai bên quyết định nâng cấp quan hệ

và đồng chủ trì Kỳ họp lần thứ nhất

lên thành đối tác hợp tác toàn diện;

Ủy ban Hợp tác song phương Việt

Chủ tịch Quốc hội Mianma thăm Việt

Nam - Brunây (02-2017). Với Malaixia,

Nam (5-2017) và Tổng Tư lệnh các lực

Phó Thủ tướng Thường trực Trương

lượng vũ trang Mianma thăm Việt

Hòa Bình thăm Malaixia (7-2017), Bộ

Nam (3-2017). Với Thái Lan, Thủ tướng

trưởng Ngoại giao Malaixia thăm Việt

Nguyễn Xuân Phúc thăm Thái Lan (8-

Nam và đồng chủ trì Kỳ họp lần thứ

2017), hai bên khẳng định nỗ lực đưa

năm Ủy ban liên Chính phủ về hợp

kim ngạch thương mại song phương

tác kinh tế, khoa học - kỹ thuật giữa

lên 20 tỷ USD vào năm 2020. Với

hai nước (7-2017).

Philíppin, Thủ tướng Nguyễn Xuân

Về kinh tế, kim ngạch thương

Phúc thăm Philíppin và tham dự Hội

mại Việt Nam - ASEAN năm 2017

nghị Cấp cao ASEAN (tháng 4 và 11-

đạt 49,53 tỷ USD, tăng 19,6%, trong

2017). Với Xingapo, Chủ tịch Quốc hội

đó xuất khẩu của Việt Nam đạt 21,51

Nguyễn Thị Kim Ngân thăm Xingapo

tỷ USD, tăng 23,9% so với năm 2016

(11-2017), Phó Thủ tướng Thường trực

và ASEAN trở thành thị trường xuất

Trương Hòa Bình thăm Xingapo (7-

khẩu lớn thứ tư của Việt Nam sau

2017), Thủ tướng Xingapo thăm chính

EU, Hoa Kỳ và Trung Quốc; lãnh đạo

thức Việt Nam (3-2017). Với Brunây,

nhiều tập đoàn lớn của Xingapo, Thái

Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc

Lan và một số nước ASEAN khác tiếp

Thịnh dự Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày

tục vào Việt Nam tìm hiểu khả năng

đăng quang của Quốc vương Brunây

hợp tác trên các lĩnh vực khác nhau.

II. Hoạt động ngoại giao với các đối tác khác 1. Châu Á - Thái Bình Dương

Hoàng hậu (3-2017), Thủ tướng Nhật

- Với Nhật Bản: Quan hệ đối tác

Bản Shinzo Abe hai lần thăm Việt

chiến lược sâu rộng giữa hai nước tiếp

Nam (thăm chính thức tháng 01-2017

tục phát triển mạnh mẽ, thực chất và

và dự Hội nghị Cấp cao APEC tại Đà

hiệu quả. Hai bên đã trao đổi nhiều

Nẵng tháng 11-2017) và Chủ tịch Hạ

đoàn cấp cao, nổi bật là chuyến thăm

viện Nhật Bản thăm Việt Nam lần đầu

cấp Nhà nước tới Việt Nam lần đầu

tiên sau 15 năm (5-2017); về phía Việt

tiên của Nhà vua Nhật Bản Akihito và

Nam, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc 27

Chương 2

Ngoại giao Việt Nam - 2017

Nhà vua Nhật Bản Akihito và Hoàng hậu hội kiến Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Phu nhân trong chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam (28-2 – 5-3-2017) - TTXVN

thăm chính thức Nhật Bản và dự

Ninh Thuận 2, việc chậm thanh toán

Hội nghị tương lai châu Á tại Tôkyô

các dự án ODA và đặc biệt là việc một

(6-2017), Phó Thủ tướng, Bộ trưởng

số người Việt Nam vi phạm pháp luật

Ngoại giao Phạm Bình Minh thăm

tại Nhật Bản.

Nhật Bản và dự Kỳ họp lần thứ chín

Về kinh tế, kim ngạch thương mại

Ủy ban hợp tác Việt Nam - Nhật Bản

giữa hai nước năm 2017 đạt 33,43 tỷ

(5-2017). Hợp tác giữa các bộ, ngành,

USD, tăng 16,8% so với năm 2016,

địa phương hai nước tiếp tục được

trong đó Việt Nam nhập khẩu 16,59

củng cố; hợp tác an ninh - quốc phòng,

tỷ USD, tăng 9,9% và xuất siêu sang

ứng phó với biến đổi khí hậu, đào tạo

Nhật Bản 200 triệu USD. Năm 2017,

nguồn nhân lực, giao lưu địa phương

vốn đầu tư trực tiếp (FDI) của Nhật

tiếp tục tiến triển. Hai nước cũng đã

Bản vào Việt Nam đạt mức kỷ lục 9,11

phối hợp xử lý, giải quyết trên tinh

tỷ USD, chiếm 25,4% tổng vốn FDI vào

thần hiểu biết lẫn nhau đối với việc

Việt Nam và đưa Nhật Bản vượt qua

dừng dự án Nhà máy điện hạt nhân

Hàn Quốc trở thành nhà đầu tư hàng

Hoạt động ngoại giao song phương

Chương 2

đầu thế giới ở Việt Nam. Tính lũy kế

- Với Ấn Độ: Kể từ khi thiết lập

đến cuối năm 2017, Nhật Bản đã đầu

quan hệ đối tác chiến lược (2007) và

tư vào Việt Nam 3.607 dự án với tổng

nâng cấp lên thành quan hệ đối tác

số vốn đăng ký đạt xấp xỉ 50 tỷ USD,

chiến lược toàn diện (2016), quan hệ

đứng thứ hai trong số các quốc gia và

giữa hai nước tiếp tục phát triển vững

vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam.

chắc trên nhiều lĩnh vực. Trong Năm

Bên cạnh đó, Nhật Bản cam kết tiếp tục

Hữu nghị Việt Nam - Ấn Độ 2017, hai

hỗ trợ ODA cho Việt Nam; giúp triển

nước đã tổ chức nhiều hoạt động thiết

khai những biện pháp cụ thể ứng phó

thực kỷ niệm 45 năm thiết lập quan

với biến đổi khí hậu... Về hợp tác du

hệ ngoại giao, 10 năm quan hệ đối tác

lịch, du khách Nhật Bản đến Việt Nam

chiến lược. Hai bên duy trì sự tin cậy

năm 2017 là 798.119 lượt người, tăng

cao về chính trị thông qua việc tiếp

9,2% so với năm 2016; hiện tại, ngành

tục trao đổi đoàn và các cuộc tiếp xúc

du lịch hai nước đang phấn đấu đạt

chính trị quan trọng như chuyến thăm

mục tiêu 1 triệu lượt khách Nhật Bản

Ấn Độ của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng

tới thăm Việt Nam trong năm 2018.

Ngoại giao Phạm Bình Minh (7-2017)

Bộ trưởng Ngoại giao Ấn Độ Sushma Swaraj đón Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh thăm Ấn Độ (03 – 05-7-2017) - TTXVN

Chương 2

Ngoại giao Việt Nam - 2017

và ký “Chương trình hành động giai

USD, tăng 40,5% so với năm 2016,

đoạn 2017 - 2020 triển khai quan hệ

trong đó xuất khẩu của Việt Nam đạt

đối tác chiến lược toàn diện”, chuyến

3,87 tỷ USD (tăng 41,2%); Ấn Độ hiện

thăm Việt Nam và khai mạc Năm

là một trong 10 đối tác thương mại lớn

Hữu nghị Việt Nam - Ấn Độ 2017 của

nhất của Việt Nam, đứng thứ 28/126

Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao Ấn Độ

quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới

(4-2017) và chuyến thăm của Chủ tịch

đầu tư vào Việt Nam; hai nước phấn

Ủy ban Tham mưu trưởng kiêm Tư

đấu đưa kim ngạch thương mại đạt

lệnh Hải quân Ấn Độ (10-2017). Bên

mục tiêu 15 tỷ USD vào năm 2020.

cạnh đó, quốc phòng - an ninh tiếp tục

- Với Hàn Quốc: Hai bên đã phối

là lĩnh vực hợp tác trụ cột, chiến lược

hợp tổ chức tốt các hoạt động kỷ niệm

và hiệu quả của quan hệ song phương

25 năm thiết lập quan hệ ngoại giao,

Việt Nam - Ấn Độ. Hợp tác kinh tế -

đưa quan hệ đối tác hợp tác chiến lược

thương mại Việt Nam - Ấn Độ có bước

Việt Nam - Hàn Quốc tiếp tục phát

phát triển vượt bậc, kim ngạch thương

triển sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực.

mại hai chiều năm 2017 đạt 7,63 tỷ

Việc trao đổi đoàn và tiếp xúc cấp cao

Chủ tịch Quốc hội Hàn Quốc Chung Sye Kyun hội kiến Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân trong chuyến thăm chính thức Việt Nam (24 – 27-4-2017) - TTXVN

Hoạt động ngoại giao song phương

Chương 2

diễn ra thường xuyên với nhiều hình

14,8 tỷ USD, tăng 30%, nhập khẩu

thức: Chủ tịch nước Trần Đại Quang

đạt 46,7 tỷ USD, tăng 45,3%. Về đầu

hội đàm với Tổng thống Hàn Quốc

tư, trong năm 2017, Hàn Quốc chỉ

Moon Jae In nhân dịp tham dự Hội

đứng sau Nhật Bản, chiếm vị trí thứ

nghị Cấp cao APEC tại Đà Nẵng (11-

hai trong số các quốc gia, vùng lãnh

2017), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc

thổ đầu tư vào Việt Nam với tổng số

gặp Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae

vốn đầu tư đã đăng ký là 8,49 tỷ USD,

In bên lề Hội nghị Thượng đỉnh G20

chiếm 23,7% tổng vốn đầu tư vào Việt

ở Đức (7-2017), Phó Thủ tướng, Bộ

Nam. Tính lũy kế đến cuối năm 2017,

trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh

Hàn Quốc là nhà đầu tư nước ngoài

gặp Bộ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc

lớn nhất tại Việt Nam với tổng vốn

Kang Kyung Wha bên lề Hội nghị

đăng ký đạt 57,7 tỷ USD. Về du lịch,

Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần

lượng du khách Hàn Quốc đến Việt

thứ 50 tại Philíppin (8-2017) và thăm

Nam trong năm 2017 đạt hơn 2,5 triệu

chính thức Hàn Quốc (12-2017). Về

lượt người, tăng 56% và đã vươn lên

phía Hàn Quốc, ngay sau khi nhậm

đứng thứ hai, chỉ sau Trung Quốc

chức, Tổng thống Moon Jae In đã cử

về tổng lượng du khách quốc tế đến

Đặc phái viên đến Việt Nam khẳng

thăm Việt Nam.

định chính quyền mới ở Hàn Quốc

- Với Ôxtrâylia: Quan hệ hợp

coi trọng và mong muốn tiếp tục phát

tác các mặt giữa hai nước được đẩy

triển quan hệ với Việt Nam; Chủ tịch

mạnh: Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị

Quốc hội Chung Sye Kyun (4-2017)

Kim Ngân thăm Ôxtrâylia (11-2017),

và Bộ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ

Kang Kyung Wha (3-2017) thăm

thăm Ôxtrâylia (7-2017); Thủ tướng

chính thức Việt Nam. Hai bên tiếp tục

Ôxtrâylia Malcolm Turnbull sang dự

duy trì hợp tác quốc phòng - an ninh

Hội nghị Cấp cao APEC tại Đà Nẵng

và khoa học - công nghệ; đẩy mạnh

(11-2017) và Bộ trưởng Quốc phòng

hợp tác địa phương và giao lưu nhân

Ôxtrâylia thăm Việt Nam (8-2017). Các

dân; tiến hành nhiều chuyến thăm,

chuyến thăm và tiếp xúc giữa hai nước

gặp gỡ, trao đổi và ký kết nhiều văn

đã thúc đẩy hợp tác trên các lĩnh vực

bản hợp tác thực chất giữa các địa

giữa Việt Nam và Ôxtrâylia. Về kinh

phương hai nước.

tế, kim ngạch thương mại giữa hai

Về kinh tế, kim ngạch thương

nước năm 2017 đạt mức kỷ lục 6,46

mại giữa hai nước năm 2017 đạt 61,5

tỷ USD, tăng 200 lần so với mức 32,3

tỷ USD, tăng 41,3% so với năm 2016,

triệu USD năm 1990 - thời điểm hai

trong đó xuất khẩu của Việt Nam đạt

nước bắt đầu có trao đổi buôn bán. 31

Chương 2

Ngoại giao Việt Nam - 2017

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đón Bộ trưởng Ngoại giao Niu Dilân Murray McCully thăm Việt Nam (24 – 25-4-2017) - TTXVN

Nguyễn Xuân Phúc thăm chính thức

- Với Niu Dilân: Thủ tướng Jacinda Ardern đã tới Đà Nẵng dự Tuần lễ Cấp cao APEC (11-2017) và có cuộc trao đổi song phương sâu rộng với Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc; Bộ trưởng Ngoại giao Niu Dilân (4-2017) và Bộ trưởng Thương mại Niu Dilân (5-2017) đã thăm và làm việc tại Việt Nam. Quan hệ kinh tế - thương mại song phương trong năm 2017 phát triển tốt, kim ngạch trao đổi hàng hóa giữa hai nước đạt hơn 900 triệu USD (năm 2016 là 707 triệu USD), trong đó Việt Nam xuất khẩu đạt hơn 400 triệu USD và hai nước đang phấn đấu hướng tới mục tiêu đưa kim ngạch thương mại đạt

Ôxtrâylia vào tháng 3-2018.

mức 1,7 tỷ USD vào năm 2020.

Ôxtrâylia tiếp tục ưu tiên viện trợ phát triển chính thức (ODA) cho Việt Nam: thiết lập quan hệ đối tác đổi mới (Innovation Partnership), tài trợ 100 triệu USD cho Việt Nam triển khai các dự án nghiên cứu, sáng tạo và công nghệ mới; ký Bản ghi nhớ thực hiện dự án “Nâng cao hiệu quả kinh tế cho nữ giới thông qua các hoạt động nông nghiệp và du lịch tại Lào Cai và Sơn La” trị giá 33,7 triệu USD. Hai nước đã tích cực trao đổi, thống nhất nội hàm để tiến tới nâng cấp quan hệ lên thành đối tác chiến lược nhân dịp Thủ tướng

Hoạt động ngoại giao song phương

Chương 2

- Với các nước châu Á khác, quan

2017 đạt 320 triệu USD và mục tiêu

hệ hợp tác cũng có bước tiến mới:

đến năm 2020 là 1 tỷ USD; riêng với

Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc

Mông Cổ, hai bên đã đồng tổ chức

Thịnh thăm Mông Cổ (5-2017); Việt

Phiên họp lần thứ 16 Ủy ban liên

Nam đón Thủ tướng Xri Lanca (4-

Chính phủ Việt Nam - Mông Cổ về

2017), Chủ tịch Quốc hội Bănglađét

hợp tác kinh tế - thương mại và khoa

(7-2017), Bộ trưởng Thương mại

học - kỹ thuật và nhất trí phấn đấu

Nêpan (3-2017) và Bộ trưởng Ngoại

đưa kim ngạch thương mại lên 70

giao Mông Cổ (4-2017) tới thăm và

triệu USD trong thời gian tới.

làm việc. Về kinh tế, trao đổi thương

2. Châu Âu

mại giữa Việt Nam với các nước liên

- Với Liên bang Nga: Quan hệ

tục tăng, trong đó với Bănglađét, kim

đối tác chiến lược toàn diện tiếp tục

ngạch hai chiều năm 2017 đạt gần 900

được tăng cường và phát triển. Quan

triệu USD và hai bên dự kiến phấn

hệ chính trị được củng cố thông

đấu nâng lên gấp đôi vào năm 2020;

qua các chuyến thăm và trao đổi

với Xri Lanca, trao đổi hàng hóa năm

đoàn ở cấp cao nhất giữa hai nước.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang hội kiến Tổng thống Nga Vladimir V. Putin trong chuyến thăm chính thức Liên bang Nga (28-6 – 01-7-2017) - TTXVN

Chương 2

Ngoại giao Việt Nam - 2017

Chủ tịch nước Trần Đại Quang thăm

bên nhất trí phấn đấu nâng kim ngạch

chính thức Nga (6-2017), Chủ tịch Quốc

thương mại lên mức 10 tỷ USD vào

hội Nguyễn Thị Kim Ngân gặp song

năm 2020. Hợp tác du lịch năm 2017

phương với Chủ tịch Hội đồng Liên

tiếp tục được tăng cường; Nga tiếp

bang Nga nhân dự Đại hội đồng Liên

tục là nước có lượng khách du lịch

minh Nghị viện thế giới (IPU) - 137

đến Việt Nam nhiều thứ sáu trong số

tại Saint Petersburg (10-2017); Tổng

các nước có du khách thăm Việt Nam

thống Nga Putin dự Hội nghị Cấp cao

với 574.164 lượt người, tăng 32% so

APEC tại Đà Nẵng, gặp song phương

với năm 2016. Hai bên tích cực phối

với Chủ tịch nước Trần Đại Quang

hợp giải quyết việc dừng dự án xây

(11-2017), Chủ tịch Thượng viện

dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh

(02-2017), Phó Thủ tướng thứ nhất

Thuận 1.

(9-2017), Thư ký Hội đồng An ninh

- Với Liên minh châu Âu (EU):

Liên bang Nga (7-2017) và Bộ trưởng

Quan hệ với khối EU nói chung và

Phát triển kinh tế Nga (5-2017) thăm

với từng nước thành viên nói riêng

Việt Nam. Về hợp tác quốc phòng -

về cơ bản vẫn phát triển tốt, tuy cũng

an ninh, hai bên đã tiến hành Vòng 3

nảy sinh một số khó khăn. Việt Nam

Đối thoại chiến lược quốc phòng

và EU đang tích cực triển khai Hiệp

(11-2017) và Kỳ họp lần thứ 19 Ủy ban

định khung đối tác và hợp tác toàn

liên Chính phủ Việt - Nga về hợp tác

diện Việt Nam - EU (PCA) (có hiệu

kỹ thuật quân sự, trong đó phía Nga

lực từ tháng 10-2016). Về vấn đề Biển

khẳng định tiếp tục dành cho Việt

Đông, Nghị viện châu Âu và phần

Nam sự ưu tiên và tin cậy cao trong

lớn các nước EU đều bày tỏ chia sẻ

hợp tác quốc phòng - an ninh; đã bàn

và ủng hộ lập trường, quan điểm của

giao tàu ngầm lớp Kilo thứ 6, chiếc

Việt Nam về việc giải quyết hòa bình,

cuối cùng trong hợp đồng Việt Nam

không sử dụng vũ lực, thông qua tiến

đặt mua của Nga. Việt Nam và Nga

trình pháp lý và ngoại giao, tôn trọng

đã ra Tuyên bố chung về hợp tác trong

đầy đủ luật pháp quốc tế, trong đó

lĩnh vực bảo đảm an ninh thông tin

có Công ước của Liên hợp quốc về

quốc tế và chuẩn bị ký Nghị định thư

Luật biển năm 1982 (UNCLOS). Tuy

sửa đổi Hiệp định năm 1987 về Trung

nhiên, về thương mại, tháng 10-2017,

tâm Nhiệt đới Việt - Nga ở Hà Nội.

Ủy ban Châu Âu đã tuyên bố áp đặt

Về kinh tế, kim ngạch thương mại

“Thẻ vàng” đối với mặt hàng hải sản

giữa hai nước năm 2017 đạt 3,6 tỷ

của Việt Nam do “Việt Nam chưa áp

USD, tăng 33% so với năm 2016; hai

dụng đầy đủ các khuyến nghị của EU

Hoạt động ngoại giao song phương

Chương 2

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh tiếp Đại tướng Mikhail Kostarakos, Chủ tịch Ủy ban Quân sự Liên minh châu Âu thăm Việt Nam (05-12-2017) - TTXVN

về chống khai thác hải sản bất hợp

2017) với sự tham gia của nhiều doanh

pháp, không báo cáo và không theo

nghiệp hàng đầu Italia trong lĩnh vực

quy định”. Hiện Việt Nam đang có

cơ sở hạ tầng, giao thông, năng lượng

nhiều nỗ lực để “Thẻ vàng” có thể

tái tạo và bảo vệ môi trường; trao đổi

được dỡ bỏ trong thời gian sớm nhất.

thương mại hai nước năm 2017 đạt

Quan hệ song phương giữa Việt

gần 5 tỷ USD. Với Anh, hai bên tiếp

Nam với các nước thành viên EU tiếp

tục triển khai quan hệ đối tác chiến

tục được đẩy mạnh. Với Italia, hai

lược; trao đổi đoàn và tiếp xúc cấp

bên tích cực thực hiện Kế hoạch hành

cao, đáng chú ý có Phó Thủ tướng

động trong khuôn khổ quan hệ đối tác

Trịnh Đình Dũng thăm Anh (4-2017),

chiến lược giai đoạn 2017 - 2018; triển

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao

khai hiệu quả các cơ chế hợp tác song

Phạm Bình Minh gặp Bộ trưởng Ngoại

phương như Đối thoại chính sách

giao Anh bên lề Hội nghị Bộ trưởng

quốc phòng lần thứ hai (4-2017); tổ

Ngoại giao Nhóm 20 nước phát triển

chức Khóa họp lần thứ tư Ủy ban hỗn

hàng đầu (G20) tại Bonn (2-2017),

hợp và Diễn đàn doanh nghiệp (11-

Chủ tịch nước Trần Đại Quang 35

Chương 2

Ngoại giao Việt Nam - 2017

tiếp Bộ trưởng Tài chính Anh bên lề

Thư ký Liên hợp quốc về tài chính

Hội nghị “Vành đai, Con đường” ở Bắc

toàn diện cho phát triển thăm và làm

Kinh (5-2017), Bộ trưởng Thương mại

việc tại Việt Nam (5-2017). Về kinh tế,

Quốc tế (02-2017) và Quốc vụ khanh

kim ngạch thương mại giữa hai nước

Bộ Quốc phòng Anh (4-2017) thăm

năm 2017 đạt 7,77 tỷ USD (Hà Lan trở

Việt Nam ký Bản ghi nhớ về Hợp tác

thành thị trường xuất khẩu hàng hóa

quốc phòng mới thay thế văn bản cũ

lớn nhất của Việt Nam trong EU); và

ký năm 2011. Hợp tác kinh tế - thương

với tổng số vốn FDI 8,17 tỷ USD, Hà

mại tiếp tục là trụ cột chính trong

Lan tiếp tục giữ vững vị trí là nhà đầu

quan hệ Việt Nam - Anh; kim ngạch

tư lớn nhất của châu Âu và đứng thứ

thương mại hai chiều năm 2017 đạt

11/126 quốc gia và vùng lãnh thổ trên

hơn 6 tỷ USD, tăng khoảng 11% so với

thế giới đầu tư vào Việt Nam.

năm 2016 và Anh vươn lên thành thị trường xuất khẩu lớn thứ 8 của Việt Nam. Về đầu tư, vốn FDI của Anh tại Việt Nam đạt 3,47 tỷ USD với 313 dự án đang có hiệu lực. Với Pháp, quan hệ đối tác chiến lược tiếp tục được củng

Quan hệ hợp tác với các nước EU khác tiếp tục được củng cố, tăng cường. Hai bên trao đổi hàng loạt chuyến thăm quan trọng như: Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân thăm Séc, Hunggari và Thụy Điển

cố: Quốc vụ khanh phụ trách Cải cách

(4-2017); Phó Thủ tướng, Bộ trưởng

hành chính Nhà nước của Pháp thăm

Ngoại giao Phạm Bình Minh thăm

Việt Nam (02-2017); các hoạt động

Tây Ban Nha (5-2017); Trưởng Ban

giao lưu văn hóa - giáo dục, khoa học -

Dân vận Trung ương Trương Thị Mai

kỹ thuật và đặc biệt quan hệ kết nghĩa

thăm Hunggari (9-2017); Phó Chủ

giữa các địa phương hai nước tiếp tục

tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh thăm

được tăng cường. Quan hệ kinh tế -

Phần Lan, Látvia và Lítva (10-2017);

thương mại Việt - Pháp tiếp tục phát

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng

triển tốt đẹp, kim ngạch thương mại

thăm Ailen (4-2017); Phó Thủ tướng

hai chiều năm 2017 đạt 4,6 tỷ USD, tăng

Vương Đình Huệ thăm Thụy Sĩ, Bỉ và

gần 11,5% so với năm 2016, trong đó

Xlôvakia (9-2017); Bộ trưởng Giáo dục

xuất khẩu của Việt Nam là 3,3 tỷ USD,

và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ thăm

tăng 11,8%, nhập khẩu đạt 1,3 tỷ USD,

Thụy Điển (9-2017);... Việt Nam đã

tăng 11,1%. Với Hà Lan, Thủ tướng

đón Tổng thống Cộng hòa Séc Milos

Nguyễn Xuân Phúc (7-2017), Phó Thủ

Zeman (6-2017), Tổng thống Ba Lan

tướng Trịnh Đình Dũng (4-2017) thăm

Andrzej Duda (11-2017), Thủ tướng

Hà Lan; Hoàng hậu Maxima Cerruti

Hunggari Viktor Orban (9-2017), Phó

với tư cách là Đặc phái viên của Tổng

Thủ tướng Xlôvakia Peter Pellegrini

Hoạt động ngoại giao song phương

Chương 2

Tổng thống Cộng hòa Séc Milos Zeman hội kiến Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân trong chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam (07 – 08-6-2017) - TTXVN

(11-2017), Bộ trưởng Ngoại giao Hy

song phương phát triển tốt đẹp. Với

Lạp Nikos Kotzias (02-2017) và Bộ

tư cách nước chủ nhà, Thủ tướng Đức

trưởng Ngoại giao Thụy Điển Margot

Angela Merkel đã mời Thủ tướng

Wallström (11-2017) đến thăm, qua đó

Nguyễn Xuân Phúc sang dự Hội nghị

hàng loạt hiệp định, thỏa thuận hợp

G20 và thăm Đức (7-2017). Xét về đối

tác cụ thể đã được ký kết, quan hệ

tác thương mại nói chung, Đức tiếp

hợp tác được mở rộng. Một số doanh

tục là đối tác thương mại lớn nhất của

nghiệp hàng đầu của Thụy Điển như

Việt Nam với tổng trị giá kim ngạch

TetraPak đã khởi công xây dựng nhà

đạt 9,57 tỷ USD, chiếm gần 19% trong

máy sản xuất bao bì dạng lỏng tại tỉnh

tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của

Bình Dương với vốn đầu tư 110 triệu

Việt Nam với cả khối EU. Tuy nhiên,

USD, hãng Volvo và H&M mở cửa

vì một số lý do, từ cuối tháng 7-2017,

hàng và IKEA dự kiến sẽ sớm đầu tư,

quan hệ chính trị giữa hai nước

kinh doanh trực tiếp tại Việt Nam.

chững lại (Đức tuyên bố tạm dừng

Riêng với Đức, trong phần lớn thời

đối tác chiến lược với Việt Nam), phần

gian của năm 2017, quan hệ hợp tác

nào ảnh hưởng đến việc ký kết và 37

Chương 2

Ngoại giao Việt Nam - 2017

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tiếp kiến Tổng thống Donald Trump trong chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ (29 – 31-5-2017) - TTXVN

phê chuẩn Hiệp định thương mại tự

tế thế giới tại Davos (01-2017) để bàn

do giữa Việt Nam và EU (EVFTA).

việc thúc đẩy quan hệ.

- Với các nước châu Âu ngoài EU,

3. Châu Mỹ

đáng chú ý là chuyến thăm của Chủ

- Với Hoa Kỳ, Việt Nam đã sớm

tịch nước Trần Đại Quang tới Bêlarút

chủ động và tích cực tiếp cận, xây

(6-2017), Chủ tịch Quốc hội Nguyễn

dựng quan hệ với chính quyền mới

Thị Kim Ngân thăm Cadắcxtan (10-

của Tổng thống Donald Trump nhằm

2017); đồng thời, Việt Nam đón

tiếp tục duy trì đà phát triển tích cực

Bộ trưởng Ngoại giao các nước

đối tác toàn diện giữa hai nước. Lần

Adécbaigian, Xécbia và Ucraina đến

đầu tiên trong quan hệ song phương,

thăm (cùng trong tháng 9-2017). Riêng

lãnh đạo cấp cao hai nước thăm lẫn

với Ucraina, hai nước đã tổ chức Kỳ

nhau trong cùng một năm, trong đó

họp lần thứ 14 Ủy ban liên Chính phủ

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là

và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã

nhà lãnh đạo Đông Nam Á đầu tiên

có cuộc gặp song phương với Tổng

thăm Hoa Kỳ (5-2017) và Việt Nam

thống Ucraina bên lề Diễn đàn Kinh

cũng là nước Đông Nam Á đầu tiên

Hoạt động ngoại giao song phương

Chương 2

Tổng thống Trump đến thăm (11-2017)

Việt Nam với tổng giá trị xuất khẩu

ngay trong năm đầu tiên của nhiệm kỳ.

năm 2017 là 41,6 tỷ USD, tăng 8,2% so

Ngoài ra, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng

với năm 2016 và bằng 20% tổng xuất

Ngoại giao Phạm Bình Minh hai lần

khẩu của Việt Nam năm 2017; Việt

gặp gỡ, trao đổi với Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Rex Tillerson (nhân Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao G20 tại Bonn tháng 02-2017 và trong chuyến thăm

Washington

tháng

4-2017).

Trong các cuộc trao đổi, lãnh đạo hai nước nhất trí tăng cường hơn nữa quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam Hoa Kỳ, thúc đẩy các mặt hợp tác phát triển sâu rộng, thực chất và hiệu quả; đồng thời tiếp tục duy trì đối thoại thẳng thắn, có tính xây dựng trong các lĩnh vực hai bên còn khác biệt để không làm ảnh hưởng đến đà phát triển chung trong quan hệ hai nước.

Nam nhập khẩu từ Hoa Kỳ là 9,2 tỷ USD, đưa tổng kim ngạch hai chiều đạt gần 51 tỷ USD, tăng 40 lần so với kim ngạch năm 2000. Hoa Kỳ lần đầu tiên cho phép nhập khẩu vú sữa và xoài của Việt Nam, đồng thời vẫn áp dụng biện pháp bảo hộ đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam, trước hết là một số loại thép, nhôm và cá da trơn. Đối với các vấn đề khu vực và quốc tế, Hoa Kỳ cam kết giúp đỡ Việt Nam trong quá trình tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc; sẵn sàng phối hợp trong vấn đề chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, ứng phó với biến đổi khí hậu, y

Về hợp tác quốc phòng - an ninh, đây

tế toàn cầu, chống buôn bán người

là năm thứ hai liên tiếp Bộ trưởng

và động vật hoang dã,... Hoa Kỳ vẫn

Quốc phòng Ngô Xuân Lịch thăm

ủng hộ giải quyết hòa bình các tranh

Hoa Kỳ (8-2017); hai bên thông qua

chấp về chủ quyền trên Biển Đông,

Kế hoạch hành động giai đoạn 2018 -

tôn trọng luật pháp quốc tế và khẳng

2020, nhất trí mở rộng hợp tác trên nhiều lĩnh vực mới; phía Hoa Kỳ cũng đã hoàn thành dự án tẩy độc sân bay Đà Nẵng và chuẩn bị triển khai dự án tẩy độc sân bay Biên Hòa. Về kinh tế, hai bên nhất trí lấy hợp tác kinh tế - thương mại làm trọng tâm của quan hệ song phương và cùng tập trung đẩy mạnh khuôn khổ hợp tác trên cơ sở cùng có lợi. Hoa Kỳ tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất của

định sẽ tiếp tục triển khai các hoạt động tuần tra hải quân để duy trì tự do hàng hải quốc tế trước các hành động bồi đắp và quân sự hóa các đảo, đá ở Biển Đông. - Với Canađa: Quan hệ hợp tác tiếp tục được thúc đẩy. Lần đầu tiên trong hơn 20 năm qua, Thủ tướng đương nhiệm của Canađa thăm Việt Nam kết hợp dự Hội nghị Cấp cao APEC (11-2017), chính thức xác lập 39

Chương 2

Ngoại giao Việt Nam - 2017

khuôn khổ quan hệ đối tác toàn diện

đang theo học tại Canađa, đông nhất

Việt Nam - Canađa; Bộ trưởng Thương

trong số các nước Đông Nam Á. Hợp

mại quốc tế (5-2017) và nguyên Thủ

tác giữa các địa phương hai nước tiếp

tướng Jean Chrétien (5-2017) thăm

tục được đẩy mạnh, nổi bật là việc

Việt Nam. Thương mại hai chiều Việt

hai nước tổ chức thành công Tọa đàm

Nam - Canađa những năm gần đây

“Gặp gỡ Canađa” (01-2017), Thủ hiến

tăng khoảng 20% mỗi năm và đạt 3,7

bang Ontario tới thăm và ký 6 Bản ghi

tỷ USD năm 2017; đầu tư của Canađa

nhớ hợp tác với thành phố Hà Nội

vào Việt Nam đạt 4,1 tỷ USD, đứng

(12-2017).

thứ 14 trong số các quốc gia và vùng

- Với các nước Mỹ Latinh: Quan hệ

lãnh thổ đầu tư trực tiếp vào Việt

chính trị tiếp tục được thúc đẩy thông

Nam. Canađa tiếp tục cung cấp ODA

qua việc trao đổi đoàn và tiếp xúc

cho Việt Nam nhằm đối phó với biến

song phương tại các diễn đàn quốc tế.

đổi khí hậu, xóa đói, giảm nghèo và

Quan hệ với Cuba được tăng cường

an toàn thực phẩm. Ngoài ra, hiện

thêm một bước với việc trao đổi các

có khoảng 7.000 sinh viên Việt Nam

đoàn như Chủ tịch Quốc hội (6-2017),

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp Đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Cuba do đồng chí Jose Ramon Balaguer Cabrera (người đứng bên phải Tổng Bí thư), Bí thư Trung ương Đảng dẫn đầu thăm Việt Nam và dự Hội thảo Lý luận giữa hai Đảng (24-5-2017) - TTXVN

Hoạt động ngoại giao song phương

Chương 2

Bí thư Trung ương Đảng (5-2017),

4. Các nước Trung Đông - châu Phi

Bộ trưởng Thương mại và Đầu tư

Trong năm 2017, quan hệ hợp

nước ngoài (10-2017) và Thứ trưởng

tác giữa Việt Nam và các nước khu

Bộ Ngoại giao Cuba (9-2017) thăm Việt

vực Trung Đông - châu Phi đạt được

Nam; hai bên đã tổ chức thành công

nhiều kết quả tích cực cả về chính trị

Kỳ họp thứ 35 Ủy ban liên Chính phủ và Tham khảo chính trị lần thứ tư,... Ngoài ra, vấn đề nợ của Cuba cũng đã được xem xét, xử lý phù hợp với quan hệ hữu nghị đặc biệt giữa hai nước để sớm có giải pháp; một số công ty của Việt Nam mở rộng hợp tác thương mại, đầu tư sản xuất tại Cuba. Với các nước Mỹ Latinh khác, đáng chú ý có các chuyến thăm chính thức Việt Nam của Tổng thống Chilê kết hợp tham dự Hội nghị Cấp cao APEC tại Đà Nẵng (11-2017) và Chủ tịch Thượng viện Haiti (6-2017); Chủ tịch nước Trần Đại Quang gặp Tổng thống Áchentina bên lề Diễn đàn “Vành đai, Con đường” ở Trung Quốc (5-2017) và gặp Tổng thống Mêhicô nhân Hội nghị Cấp cao APEC (11-2017). Quan hệ kinh tế - thương mại giữa Việt Nam với các nước Mỹ Latinh phát triển tích cực; kim ngạch hai chiều năm 2017 đạt khoảng 15 tỷ USD, tăng 30% so với năm 2016; các doanh nghiệp Việt Nam tiếp tục

và kinh tế. Về trao đổi đoàn, nổi bật từ Việt Nam có đoàn Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển thăm Marốc (7-2017), Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ thăm Iran và Nam Phi (8-2017) và Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Đào Việt Trung dự lễ nhậm chức Tổng thống Iran (8-2017),... Việt Nam đón năm đoàn nguyên thủ lãnh đạo cấp cao từ khu vực này đến thăm: Tổng thống Ixraen Reuven Rivlin (3-2017), Tổng thống Aicập Abdel Fattah el-Sisi (9-2017), Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim (82017), Thủ tướng Môdămbích Carlos Agostinho do Rosário (8-2017), Chủ tịch Hạ viện Marốc Habid El Malki (12-2017) và nhiều đoàn cấp Bộ như: Bộ trưởng Phủ Thủ tướng Mađagaxca (5-2017), bốn đoàn Bộ trưởng Ngoại giao các nước Ăngôla (4-2017), Nam Phi (9-2017), Camơrun và Libêria (cùng tháng 12-2017), Chủ tịch Ủy ban đối ngoại và an ninh quốc gia Iran (10-2017), Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao Cata (12-2017), đoàn hai

triển khai hợp tác với các nước trên

Bộ trưởng Tandania (5-2017),... Việt

một số lĩnh vực như nông nghiệp

Nam đã phối hợp tổ chức thành công

(với Vênêxuêla), dầu khí (với Pêru và

năm kỳ họp Ủy ban Hỗn hợp giữa

Vênêxuêla), viễn thông (với Pêru và

Việt Nam với Thổ Nhĩ Kỳ, Iran và

Haiti);...

Ixraen (cùng tháng 7-2017), Ai Cập 41

Chương 2

Ngoại giao Việt Nam - 2017

Lễ đón chính thức Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah el-Sisi sang thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam (06 – 07-9-2017) - TTXVN

(8-2017), Angiêri (11-2017); và hai

mạnh, kim ngạch thương mại giữa

cuộc tham vấn chính trị với Bờ Biển

hai nước năm 2017 đạt trên 2 tỷ USD,

Ngà và Môdămbích.

tăng trên 40% so với năm 2016. Với

Về kinh tế, năm 2017 kim ngạch

các đối tác thương mại hàng đầu của

thương mại giữa Việt Nam với các

Việt Nam tại châu Phi là Nam Phi, Bờ

nước khu vực Trung Đông - châu Phi

Biển Ngà, kim ngạch tổng cộng đạt

đạt 18,6 tỷ USD, một kết quả rất quan

trên 1 tỷ USD. Liên doanh dầu khí

trọng và đáng khích lệ, nhất là trong

Việt Nam - Angiêri hoạt động hiệu

bối cảnh tình hình khu vực diễn biến

quả với sản lượng khai thác 18.000

phức tạp hơn trước. Các tiểu vương

thùng dầu/ngày. Hoạt động đầu tư

quốc Arập thống nhất (UAE) là đối

của Tập đoàn Viễn thông Quân đội

tác thương mại lớn nhất của Việt

(Viettel) tại bốn quốc gia châu Phi

Nam ở khu vực với kim ngạch song

(Môdămbích, Tandania, Camơrun và

phương đạt trên 5,6 tỷ USD. Với Thổ

Burunđi) bước đầu đạt các kết quả

Nhĩ Kỳ, quan hệ kinh tế phát triển

kinh doanh khả quan.

Chương Ba

HOẠT ĐỘNG NGOẠI GIAO ĐA PHƯƠNG

ới phương châm “Chủ động

khuôn khổ APEC, ASEAN, ASEM và

đóng góp xây dựng, định hình

Liên hợp quốc...; thể hiện bản lĩnh,

luật chơi chung”, năm 2017 Việt Nam

trách nhiệm và tầm vóc của Việt Nam,

đã tích cực tham gia các hoạt động

được các nước và cộng đồng quốc tế

ngoại giao đa phương, đặc biệt là trong

đánh giá cao.

I. Năm APEC Việt Nam 2017 Năm APEC Việt Nam 2017, mà

làm cơ sở cho đồng thuận là hòa bình,

đỉnh cao là Tuần lễ Cấp cao APEC tại

ổn định, tăng trưởng, liên kết và duy

Đà Nẵng, đã thành công tốt đẹp trên

trì vai trò châu Á - Thái Bình Dương.

mọi phương diện, đưa Việt Nam trở

Việc Việt Nam đề xuất bốn ưu tiên

thành tâm điểm chú ý của cả thế giới;

gồm: (i) Thúc đẩy tăng trưởng bền vững,

tạo nên dấu ấn lịch sử trong tiến trình

sáng tạo và bao trùm; (ii) Đẩy mạnh liên

liên kết kinh tế - chính trị tại khu vực

kết kinh tế khu vực sâu rộng; (iii) Tăng

châu Á - Thái Bình Dương; thể hiện vị

cường an ninh lương thực và nông nghiệp

thế, bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam, tạo

bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu;

động lực mới cho phát triển kinh tế và

và (iv) Nâng cao năng lực cạnh tranh,

là một mốc son trong lịch sử đối ngoại

sáng tạo của doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ

của Việt Nam.

và vừa trong kỷ nguyên số, vừa thể hiện

Với chủ đề “Tạo động lực mới,

quan tâm chung của APEC, vừa đề cao

cùng vun đắp tương lai chung”, Việt

được lợi ích, thế mạnh của Việt Nam

Nam đã nhấn mạnh nhu cầu chung cần

cũng như vai trò, dấu ấn mới đạt được

tạo động lực mới cho tăng trưởng, liên

tại Việt Nam.

kết khu vực trong giai đoạn thế giới

Năm APEC Việt Nam 2017 bao

đầy biến động và đề cao lợi ích chung

gồm gần 250 sự kiện diễn ra tại 10 tỉnh, 43

Chương 3

Ngoại giao Việt Nam - 2017

Lãnh đạo các nền kinh tế APEC chụp ảnh lưu niệm nhân dịp dự Hội nghị Cấp cao APEC 2017 tại Đà Nẵng (11-11-2017) - TTXVN

thành phố trong cả nước, bắt đầu

“Khuôn khổ phát triển nguồn nhân lực

bằng những cuộc họp Nhóm công tác,

trong kỷ nguyên số”; và Tuyên bố của

8 Hội nghị quan chức cao cấp (SOM),

Hội nghị liên Bộ trưởng Ngoại giao -

8 Hội nghị, Đối thoại cấp Bộ trưởng và

Kinh tế cùng 4 văn kiện là “Khuôn khổ

kết thúc bằng Tuần lễ Cấp cao APEC

tạo thuận lợi thương mại điện tử qua biên

tại Đà Nẵng (11-2017) - một trong số ít

giới”, “Chiến lược doanh nghiệp siêu nhỏ,

Tuần lễ Cấp cao trong 10 năm qua có

nhỏ và vừa xanh, bền vững và sáng tạo”,

sự tham dự của lãnh đạo toàn bộ 21

“Kế hoạch hành động về an ninh lương

nền kinh tế APEC, trong đó có Tổng

thực và biến đổi khí hậu”, “Kế hoạch hành

thống Hoa Kỳ, Chủ tịch Trung Quốc

động về phát triển nông thôn và đô thị

và Tổng thống Nga; với sự tham dự

nhằm tăng trưởng chất lượng và bảo đảm

của hơn 11.000 người, gồm 4.500 đại

an ninh lương thực”, Năm APEC Việt

biểu, 2.800 phóng viên và 4.000 doanh

Nam 2017 được đánh giá là có nhiều

nghiệp. Với 20 văn kiện được thông

đề xuất, sáng kiến thiết thực, đáp ứng

qua, nổi bật là Tuyên bố của Hội

được quan tâm chung của các nước

nghị Cấp cao APEC cùng 2 văn kiện

thành viên. Lần đầu tiên, các nhà lãnh

“Chương trình hành động phát triển bao

đạo APEC nhất trí thúc đẩy phát triển

trùm về kinh tế, tài chính và xã hội” và

bao trùm về kinh tế, tài chính - xã hội,

Hoạt động ngoại giao đa phương

Chương 3

đẩy mạnh khởi nghiệp sáng tạo; thảo

bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP)

luận và thông qua việc xây dựng Tầm

ngay trong Tuần lễ Cấp cao APEC ở

nhìn APEC sau năm 2020. Đáng chú

Đà Nẵng.

ý, mặc dù giữa các nước thành viên

Bên cạnh đó, trong Tuần lễ Cấp

còn có khác biệt về ủng hộ hệ thống

cao APEC tại Đà Nẵng, theo sáng kiến

thương mại đa phương, với tư cách

của Việt Nam, các nhà lãnh đạo APEC

chủ nhà, Việt Nam đã góp phần cùng

lần đầu tiên tiến hành Đối thoại với

các nước giữ vững đà hợp tác, liên kết

lãnh đạo tất cả 10 thành viên ASEAN,

và duy trì giá trị cốt lõi của APEC về

qua đó đề cao vai trò trung tâm của

thúc đẩy thương mại và đầu tư tự do

ASEAN đúng dịp 50 năm thành lập và

và mở, ủng hộ hệ thống thương mại

vai trò của APEC trong thúc đẩy liên

đa phương. Trong bối cảnh Hoa Kỳ

kết kinh tế khu vực.

rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái

Tuần lễ Cấp cao APEC 2017 còn

Bình Dương (TPP), Việt Nam đã cùng

góp phần quan trọng làm sâu sắc hơn

các nước thành viên còn lại quyết

quan hệ song phương giữa Việt Nam

tâm duy trì tiến trình TPP thông qua

với các nền kinh tế thành viên APEC.

việc ra Tuyên bố cấp Bộ trưởng về

Trong dịp này, Việt Nam đã đón bốn

Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến

đoàn cấp cao thăm song phương;

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đồng chủ trì Hội nghị Liên Bộ trưởng Ngoại giao - Kinh tế và chụp ảnh lưu niệm với các đại biểu nhân Tuần lễ Cấp cao APEC 2017 tại Đà Nẵng (08-11-2017) - TTXVN

Chương 3

Ngoại giao Việt Nam - 2017

Chủ tịch nước Trần Đại Quang, Thủ

thế giới. Việt Nam cũng đã ký 4 Tuyên

tướng Nguyễn Xuân Phúc và Phó Thủ

bố chung về quan hệ song phương,

tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm

121 thỏa thuận hợp tác và hợp đồng

Bình Minh đã có 46 cuộc hội đàm,

kinh tế trị giá tổng cộng 20 tỷ USD.

gặp gỡ, tiếp xúc song phương với các

Nhân dịp này, các đối tác trong APEC

Nguyên thủ, Trưởng đoàn, Bộ trưởng

đã viện trợ khẩn cấp cho Việt Nam 9

Ngoại giao các nước thành viên

triệu USD giúp các địa phương khu

APEC, lãnh đạo các tổ chức quốc tế và

vực miền Trung khắc phục hậu quả

các tập đoàn xuyên quốc gia hàng đầu

cơn bão số 12.

II. Hoạt động ngoại giao tại ASEAN

Việt Nam tiếp tục tham gia có trách

về đấu tranh phòng, chống tội phạm

nhiệm, chủ động và tích cực đóng góp

ma túy, buôn bán người và lạm dụng

vào đoàn kết ASEAN, thúc đẩy hợp

công nghệ cao; duy trì “đường dây

tác và nâng cao vai trò ASEAN trên cả

nóng” chống khủng bố với 11 đối tác

ba trụ cột Chính trị - an ninh, Kinh tế và

trong ASEAN; đăng cai tổ chức Hội

Văn hóa - xã hội.

nghị Cộng đồng tình báo ASEAN lần

- Về hợp tác chính trị - an ninh: Việt

thứ 44, Hội nghị Quan chức cấp cao

Nam đề cao củng cố, tăng cường sự

ASEAN lần thứ 38 về vấn đề ma túy,

đoàn kết và vai trò trung tâm của

Hội thảo Diễn đàn khu vực ASEAN

ASEAN; thúc đẩy xây dựng và phát

(ARF) về nâng cao năng lực hoạt động

huy giá trị các công cụ và cơ chế bảo

gìn giữ hòa bình và đối tác với Liên

đảm an ninh khu vực, xây dựng lòng

hợp quốc, Hội thảo Ủy ban liên Chính

tin và chuẩn mực ứng xử; tham gia tích

phủ ASEAN về nhân quyền (AICHR)

cực và thúc đẩy hợp tác trong các cơ

về tăng cường tiếp cận giáo dục đối

chế, diễn đàn (AMM, ARF, ADMM+,

với trẻ khuyết tật; phối hợp với Hoa Kỳ

AMMTC...); tham gia xây dựng kế

tổ chức tại Việt Nam Hội nghị chống

hoạch công tác và đề cử nhân sự Việt

khủng bố khu vực Đông Nam Á và hai

Nam đảm nhiệm chức Phó Tổng Thư

Khóa tập huấn về phòng, chống phổ

ký ASEAN phụ trách Cộng đồng

biến vũ khí hủy diệt hàng loạt. Riêng

chính trị - an ninh; tăng cường trao đổi

trong vấn đề Biển Đông, mặc dù nội bộ

thông tin, đào tạo thông qua Tổ chức

ASEAN còn có ý kiến khác nhau, Việt

Cảnh sát ASEAN (ASEANAPOL), Tổ

Nam đã chủ động, tích cực tham vấn,

chức Cảnh sát quốc tế (INTERPOL),...

trao đổi với các nước, kể cả Trung Quốc;

Hoạt động ngoại giao đa phương

Chương 3

góp phần thúc đẩy ASEAN và Trung

qua các kế hoạch hành động chiến

Quốc thông qua khuôn khổ Bộ Quy

lược trong các lĩnh vực chuyên ngành

tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông

nhằm thực hiện Kế hoạch tổng thể xây

(COC) và sẽ khởi động đàm phán thực

dựng AEC vào năm 2025; thúc đẩy

chất về văn kiện này trong năm 2018.

đàm phán Hiệp định thương mại dịch

- Về hợp tác kinh tế: Là một thành

vụ ASEAN (ATISA); hoàn tất đàm

viên với nền kinh tế có độ mở cao,

phán Hiệp định thương mại tự do

Việt Nam đã chủ động cùng các nước

(FTA) ASEAN - Hồng Công và thúc

ASEAN xây dựng các ưu tiên trong

đẩy đàm phán Hiệp định đối tác kinh

năm cho Cộng đồng Kinh tế ASEAN

tế toàn diện khu vực (RCEP);... Với tư

(AEC); rà soát, triển khai các cam kết

cách nước điều phối hợp tác kinh tế

về thương mại hàng hóa, dịch vụ và

ASEAN - EU, Việt Nam đã góp phần

đầu tư; tích cực triển khai các biện

thúc đẩy quan hệ kinh tế, thương mại;

pháp tạo thuận lợi thương mại, phát

xem xét khả năng nối lại đàm phán

triển thương mại điện tử và hỗ trợ các

Hiệp định thương mại tự do ASEAN -

doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ;

EU. Ngoài ra, Việt Nam đã phối hợp

chủ động phối hợp xây dựng và thông

với Viện nghiên cứu kinh tế ASEAN

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng các nhà Lãnh đạo các nước ASEAN tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 31 và các Hội nghị Cấp cao liên quan tại Manila, Philíppin (13 – 14-11-2017) - TTXVN

Chương 3

Ngoại giao Việt Nam - 2017

và Đông Á (ERIA) tổ chức Tọa đàm

vai trò Chủ tịch Nhóm đặc trách sáng

“50 năm ASEAN: Cộng đồng kinh

kiến hội nhập ASEAN (IAI - TF) triển

tế ASEAN và cơ hội cho cộng đồng

khai Kế hoạch công tác giai đoạn 3 đạt

doanh nghiệp Việt Nam” nhằm hỗ trợ

được những kết quả tích cực, thu hút

các doanh nghiệp Việt Nam khi tham

được sự tham gia, hỗ trợ của nhiều

gia Cộng đồng kinh tế ASEAN. - Về hợp tác văn hóa - xã hội: Việt Nam đã tích cực triển khai các mục tiêu Cộng đồng Văn hóa - Xã hội ASEAN gồm: tiến hành Tập huấn nâng cao nhận thức về Cộng đồng; ủng hộ thực hiện các ưu tiên của nước Chủ tịch Philíppin trong lĩnh vực y tế, lao động, phụ nữ và biến đổi khí hậu,

hợp với Chính phủ Ôxtrâylia tổ chức Tham vấn quốc gia về lương thực và nông nghiệp, phát triển doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ; đồng thời tổ chức nhiều khóa đào tạo viết dự án trong khuôn khổ hợp tác ASEAN cũng như giữa ASEAN với đối tác.

nhất là góp phần đạt được Đồng thuận

- Về quan hệ với các đối tác của

ASEAN về thúc đẩy và bảo vệ quyền

ASEAN: Việt Nam đã làm tốt vai trò

của lao động di cư; tích cực phối hợp

điều phối quan hệ ASEAN - Ấn Độ,

tổ chức và tham gia các hoạt động kỷ

trong đó có công tác chuẩn bị cho Hội

niệm 50 năm thành lập ASEAN ở cấp

nghị Cấp cao kỷ niệm 25 năm Quan hệ

độ khu vực và quốc gia; tổ chức Lễ hội ASEAN Golden Festival, Triển lãm ảnh Đất nước, Con người ASEAN, Cuộc thi Sắc màu ASEAN,... Đặc biệt, Việt Nam tích cực đóng góp vào việc triển khai đề án “Xây dựng và triển khai Kế hoạch thực hiện các mục tiêu của Cộng đồng Văn hóa - Xã hội ASEAN đến năm 2025”. Trong khuôn khổ Ủy ban liên Chính phủ ASEAN về nhân quyền (AICHR), Việt Nam

nước đối tác và tổ chức phát triển; phối

đối tác đối thoại ASEAN - Ấn Độ năm 2018; thúc đẩy hoàn tất Bản ghi nhớ thành lập Trung tâm ASEAN - Ấn Độ; đăng cai tổ chức Hội thảo ASEAN Ấn Độ về Kinh tế biển xanh;... Việt Nam cũng làm tốt vai trò điều phối quan hệ ASEAN - Liên minh Thái Bình Dương (chủ trì cuộc họp cấp Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - Liên minh Thái Bình Dương bên lề khóa họp 72 Đại

đã tham gia tích cực vào các chương

hội đồng Liên hợp quốc). Bên cạnh

trình hợp tác khu vực về nhân quyền

đó, Việt Nam đã có nhiều đóng góp

để góp phần tăng cường bảo vệ quyền

trong soạn thảo và thông qua các văn

con người của các nước ASEAN.

kiện Hội nghị Cấp cao ASEAN với các

- Về kết nối và thu hẹp khoảng cách

đối tác: Hội nghị Cấp cao kỷ niệm 40

phát triển: Việt Nam đã đảm nhiệm tốt

năm quan hệ ASEAN với Canađa, EU,

Hoạt động ngoại giao đa phương

Chương 3

Hoa Kỳ và 20 năm hợp tác ASEAN+3;

các hoạt động trên, Việt Nam không

tăng cường hợp tác trong khuôn khổ

chỉ tích cực đóng góp vào việc tăng

Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS); cùng

cường quan hệ hợp tác giữa ASEAN

Ôxtrâylia và EU đồng chủ trì Nhóm

với các đối tác và khẳng định vai trò

giữa kỳ ARF về an ninh biển giai đoạn

trung tâm của ASEAN, mà còn góp

2017 - 2020; tổ chức Hội thảo giới thiệu

phần bảo đảm lợi ích chính đáng của

Quỹ hợp tác ASEAN - Hàn Quốc. Qua

Việt Nam trong các vấn đề liên quan.

III. Hoạt động ngoại giao tại Liên hợp quốc và các cơ chế đa phương khác - Tại Liên hợp quốc: Năm 2017, đánh

2017) dưới sự chủ trì của Thủ tướng

dấu 40 năm trở thành thành viên chính

Nguyễn Xuân Phúc, tại Giơnevơ (9-

thức của Liên hợp quốc, Việt Nam đã

2017) với sự tham gia của Phó Thủ

chủ động phối hợp với Liên hợp quốc

tướng Vương Đình Huệ; triển lãm ảnh

tổ chức một chuỗi hoạt động kỷ niệm

“40 năm Việt Nam gia nhập Liên hợp

chặng đường hợp tác thành công giữa

quốc” tại cả Hà Nội và Giơnevơ; tiến

hai bên. Nổi bật nhất là Lễ kỷ niệm

hành tuyên truyền sâu rộng về mối

tại Niu Oóc (5-2017) và Hà Nội (9-

quan hệ hợp tác nhiều mặt, hiệu quả

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh thay mặt Nhà nước Việt Nam ký Hiệp ước Cấm thử vũ khí hạt nhân tại trụ sở Liên hợp quốc (22-9-2017) - TTXVN

Chương 3

Ngoại giao Việt Nam - 2017

và tốt đẹp giữa Việt Nam và Liên hợp

trợ (9-2017), thể hiện rõ chính sách

quốc thông qua một loạt phóng sự, bài

nhất quán của Việt Nam vì hòa bình,

viết, trả lời phỏng vấn của các nhà báo,

ủng hộ giải trừ vũ khí hạt nhân trên

chuyên gia và Lãnh đạo cấp cao. Hai

toàn thế giới. Ngoài ra, Việt Nam đã

bên đã ký và bắt đầu thực hiện “Kế

tích cực tham gia vào quá trình nâng

hoạch Chiến lược chung Việt Nam -

cao bình đẳng giới và tăng cường vai

Liên hợp quốc giai đoạn 2017 - 2021”.

trò của phụ nữ do Liên hợp quốc khởi

Năm 2017 cũng là năm then chốt để

xướng. Việc Phó Chủ tịch nước Đặng

Việt Nam bắt đầu triển khai kế hoạch

Thị Ngọc Thịnh tham dự và phát

vận động làm Ủy viên không thường

biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh phụ

trực Hội đồng bảo an Liên hợp quốc

nữ toàn cầu (GSW) tại Tôkyô, Nhật

nhiệm kỳ 2020 - 2021 và đã đạt được

Bản (5-2017), vừa là sự đóng góp

những kết quả bước đầu khả quan.

trực tiếp cho hoạt động của Liên hợp

Việt Nam là một trong những

quốc, vừa thể hiện sự coi trọng của

nước đầu tiên ký Hiệp ước Cấm thử

Việt Nam đối với vai trò của phụ nữ

vũ khí hạt nhân do Liên hợp quốc bảo

trong xã hội, kể cả trong việc thúc đẩy

Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh phụ nữ toàn cầu (GSW) tại Tôkyô, Nhật Bản (11-5-2017) - TTXVN

Hoạt động ngoại giao đa phương

Chương 3

phát triển kinh tế ở mỗi nước. Đối với

kỳ 2017 - 2021, tuy chưa đạt kết quả

hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên

như mong muốn, nhưng việc lần đầu

hợp quốc, năm 2017 Việt Nam đã cử

tiên có ứng viên tham gia bầu chọn

thêm 19 quân nhân tham gia các Phái

vào vị trí lãnh đạo cao nhất của một

bộ gìn giữ hòa bình tại Nam Xuđăng và Cộng hòa Trung Phi. Việt Nam cũng đã chủ động thúc đẩy xử lý vấn đề an ninh nguồn nước, biến đổi khí hậu và là một trong những nước đi đầu thực hiện sáng kiến của Liên hợp quốc về ứng phó với hiện tượng El Nino và La Nina; tích cực tham gia các diễn đàn trong khuôn khổ Liên hợp quốc về bảo tồn và sử dụng bền vững biển và đại dương; thúc đẩy việc thực hiện Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu và Khung hành động Sendai về giảm thiểu rủi ro thiên tai. Việt Nam đã hoàn thành tốt năm cuối cùng làm thành viên của Hội đồng Kinh tế và Xã hội Liên hợp quốc (ECOSOC) với các sáng kiến cụ thể và được các nước thành viên trong ECOSOC đánh giá tích cực. Ngoài ra, Việt Nam tiếp tục hợp tác chặt chẽ, hiệu quả với các cơ quan chuyên môn

cơ quan chuyên môn của Liên hợp quốc đã khẳng định mạnh mẽ thông điệp Việt Nam mong muốn đóng góp ngày càng tích cực và có trách nhiệm vào các công việc chung của thế giới; đồng thời, qua đó giúp Việt Nam đúc rút được những kinh nghiệm, bài học bổ ích cho những lần tranh cử vào các cơ quan, tổ chức quốc tế sau này. - Tại các cơ chế đa phương khác: Việt Nam chủ động tham gia, đóng góp có trách nhiệm vào các hoạt động trong khuôn khổ Ủy hội sông Mê Công (MRC) và các cơ chế tiểu vùng như Hội nghị Bộ trưởng tiểu vùng Mê Công mở rộng (GMS) lần thứ 22, Hội nghị Bộ trưởng Sáng kiến Hạ nguồn Mê Công (LMI) lần thứ 10, Hội nghị Bộ trưởng Mê Công - Nhật Bản lần thứ 10, Hội nghị Bộ trưởng Mê Công Sông Hằng (MGC) lần thứ 8 và Mê

khác của Liên hợp quốc, trong đó có

Công - Hàn Quốc lần thứ 7; có nhiều

UNESCO và Tổ chức Y tế thế giới

đóng góp thiết thực vào việc định

(WHO) qua việc nỗ lực đóng góp thiết

hướng các khuôn khổ hợp tác tiểu

thực vào các công việc chung và đón

vùng trong bối cảnh mới, thúc đẩy

tổng giám đốc của các tổ chức này đến

các đối tác quan tâm tăng cường hợp

thăm và làm việc tại Việt Nam.

tác với tiểu vùng Mê Công, tranh

Đối với việc Việt Nam ứng cử vào

thủ được các lợi ích cụ thể cho phát

vị trí Tổng Giám đốc UNESCO nhiệm

triển kinh tế - xã hội của Việt Nam 51

Chương 3

Ngoại giao Việt Nam - 2017

Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Phu nhân thăm cấp Nhà nước tới Trung Quốc và dự Diễn đàn cấp cao “Vành đai, Con đường” (11 – 15-5-2017) - TTXVN

(được cấp 1,25 triệu USD hỗ trợ việc

đàn khu vực và liên khu vực, nổi

chia sẻ dữ liệu nguồn nước sông

bật là việc Chủ tịch nước Trần Đại

Mê Công, thông qua 5 dự án trị giá

Quang tham dự Diễn đàn “Vành đai,

250.000 USD cho hợp tác với MGC,

Con đường” tại Bắc Kinh (5-2017);

vận động được Nhật Bản đồng ý hỗ trợ đường cao tốc Viêng Chăn - Hà Nội...). Việt Nam đã tham gia tích cực vào hợp tác Mê Công - Lan Thương; kiên trì thúc đẩy các vấn đề mang lại lợi ích như bảo vệ và sử dụng hợp lý nguồn nước và phát triển bền vững với những kết quả cụ thể (thông qua

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20 tại Đức (7-2017) với tư cách khách mời, dự Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) tại Davos, Thụy Sĩ (01-2017) và Diễn đàn Kinh tế thế giới về ASEAN (WEF ASEAN) tại Xiêm Riệp, Campuchia (5-2017). Trong khuôn khổ Diễn đàn hợp

được 5 dự án trị giá 2,8 triệu USD...).

tác Á - Âu (ASEM), Việt Nam đã tích

Việt Nam cũng coi trọng và tích

cực khởi xướng và đi đầu thúc đẩy,

cực tham gia hoạt động tại các diễn

triển khai nhiều sáng kiến hợp tác

Hoạt động ngoại giao đa phương

Chương 3

phù hợp với quan tâm chung và lợi

- Tại Tổ chức Pháp ngữ quốc tế (OIF)

ích của Việt Nam. Trong năm 2017,

và Phong trào Không liên kết: Việt Nam

Việt Nam đã tổ chức thành công Hội

tiếp tục phát huy vai trò đầu tàu trong

nghị ASEM về “Giáo dục sáng tạo

khu vực châu Á - Thái Bình Dương,

và xây dựng nguồn nhân lực vì phát

tích cực tham gia và có những đóng

triển bền vững” tại Huế (3-2017) và “Cuộc họp Hội đồng Thống đốc Quỹ Á - Âu lần thứ 37” tại Đà Nẵng (112017), trong đó có Tọa đàm về “Xây dựng tầm nhìn quan hệ đối tác Á Âu toàn diện cho thế kỷ XXI”, qua đó góp phần đề xuất định hướng hợp tác của ASEM trong thập niên thứ ba, khẳng định vai trò, vị thế của Việt Nam trong ASEM cũng như sự tham gia chủ động, tích cực và có trách nhiệm trong các nỗ lực chung của khu vực và quốc tế. Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEM lần thứ 13 tại Mianma (11-2017), Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ với ASEAN và các thành viên khác vận động, thúc đẩy đưa các vấn đề phù hợp với lợi ích chung của các nước về an ninh, phát triển vào Tuyên bố Chủ tịch, đề cao tầm quan trọng của việc duy trì hòa

góp mang tính xây dựng, góp phần thúc đẩy lợi ích chung của OIF. Tại Hội nghị Bộ trưởng OIF lần thứ 34 ở Pháp (11-2017), các nước OIF tiếp tục dành sự quan tâm đến tình hình Biển Đông, đặc biệt là việc giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, bảo đảm an ninh và an toàn hàng hải. OIF cũng coi trọng vai trò của Việt Nam: đề nghị Việt Nam làm cầu nối thúc đẩy quan hệ OIF ASEAN; mời Việt Nam tham gia, làm Ủy viên Hội đồng quản trị Cơ quan Đại học OIF (AUF), Phó Chủ tịch Ủy ban kinh tế OIF nhiệm kỳ 2017 - 2018, và ủy viên Cơ quan quan sát về gìn giữ hòa bình Boutros Ghali... Còn trong khuôn khổ Phong trào Không liên kết, ngày 24-02-2017, Việt Nam đã chính thức trở thành thành viên thứ 47 của Tổ chức tham vấn pháp luật Á - Phi (AALCO), đánh dấu một

bình, an ninh và ổn định, giải quyết

bước phát triển mới trong tiến trình

tranh chấp bằng biện pháp hòa bình,

hội nhập trong lĩnh vực pháp lý nói

phù hợp với luật pháp quốc tế tại

riêng và hội nhập quốc tế nói chung

Biển Đông.

của Việt Nam.

IV. Ngoại giao đóng góp vào việc bảo vệ và thúc đẩy quyền con người Việt Nam đã đón đoàn Báo cáo

quyền Liên hợp quốc về lương thực

viên đặc biệt của Hội đồng nhân

(11-2017); tiếp tục tiến hành các vòng 53

Chương 3

Ngoại giao Việt Nam - 2017

Đối thoại nhân quyền với Na Uy

thông qua dự thảo nghị quyết về biến

(2-2017), với Hoa Kỳ (4-2017), với

đổi khí hậu và quyền con người do

Ôxtrâylia (8-2017), với EU và với Thụy Sĩ

Việt Nam đề xuất.

(12-2017); chủ động thông tin về chính

Trong năm 2017, Việt Nam cũng

sách, pháp luật và nỗ lực bảo vệ, thúc

đã tích cực triển khai Kế hoạch hành

đẩy quyền con người ở Việt Nam.

động thực hiện các khuyến nghị tại

Đồng thời, Việt Nam tăng cường tham

Báo cáo kiểm điểm định kỳ phổ quát

gia một cách chủ động và tích cực tại

(UPR) của Hội đồng Nhân quyền Liên

các diễn đàn về quyền con người của

hợp quốc; thực hiện đầy đủ các cam

Liên hợp quốc và các diễn đàn khác;

kết quốc tế về quyền con người thể

đề xuất nhiều sáng kiến được đông

hiện tại các Báo cáo quốc gia về thực

đảo các nước ủng hộ như: tổ chức

hiện Công ước chống tra tấn; Công

các cuộc tọa đàm quốc tế về giáo dục

ước về các quyền dân sự, chính trị...;

quyền trẻ em ứng phó với biến đổi

và trả lời đầy đủ các kháng thư của

khí hậu tại Khóa 34 Hội đồng Nhân

Liên hợp quốc liên quan đến tình hình

quyền (3-2017), về phụ nữ ven biển

ở Việt Nam. Cũng trong năm 2017,

trong ứng phó với biến đổi khí hậu

Việt Nam đã công bố cuốn sách Bảo vệ

tại Khóa 35 Hội đồng Nhân quyền

và thúc đẩy quyền con người ở Việt Nam

(6-2017) và về vai trò của công nghệ

với ba phiên bản tiếng Việt, Anh và

thông tin - truyền thông trong xóa

Pháp; cung cấp các thông tin đánh giá

nghèo (ECOSOC, 7-2017). Đặc biệt,

về những thành tựu, nỗ lực và cam kết

tại Khóa 35 Hội đồng Nhân quyền đã

của Việt Nam trong vấn đề này.

Chương Bốn

NGOẠI GIAO PHỤC VỤ SỰ NGHIỆP XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ TỔ QUỐC

I. Ngoại giao kinh tế Công tác ngoại giao kinh tế trong

thuận tự do hóa thương mại, xúc tiến

năm 2017 diễn ra mạnh mẽ, sôi động

và bảo hộ đầu tư với Đài Loan; phối

và toàn diện ở cả trong và ngoài nước,

hợp chặt chẽ với phía Nhật Bản và các

đóng góp quan trọng vào công cuộc

đối tác tích cực trong APEC kịp thời

phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ chủ

kiến nghị giải pháp hiệu quả giúp

quyền, toàn vẹn lãnh thổ của đất nước.

tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn sau

1. Ngoại giao tiếp tục đóng góp

khi Hoa Kỳ rút khỏi Hiệp định Đối

vào việc xây dựng thể chế, chính sách

tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) để

kinh tế quốc gia và hội nhập kinh tế

đạt được đồng thuận tại Đà Nẵng

quốc tế: Ngoại giao đã có những đóng

(11-2017) về việc 11 thành viên còn lại

góp cụ thể, trực tiếp cho việc xây dựng

nhất trí thành lập Hiệp định Đối tác

Đề án và Chỉ thị của Ban Bí thư về Đẩy

toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình

mạnh và nâng cao hiệu quả hoạt động

Dương (CPTPP).

đối ngoại đa phương đến năm 2020, định

2. Ngoại giao phát huy vai trò dẫn

hướng đến năm 2030; chủ động, tích

dắt, góp phần nâng cao nhận thức

cực thúc đẩy đàm phán và ký kết các

và tạo đồng thuận trong nội bộ giữa

hiệp định thương mại tự do như Hiệp

các bộ, ngành và địa phương về vai

định Thương mại tự do Việt Nam - EU

trò của các cơ chế kinh tế quốc tế đa

(EVFTA) và Hiệp định thương mại tự

phương. Đặc biệt, với việc chủ động

do ASEAN - Hồng Công (AHKFTA);

đóng góp vào các hoạt động của Diễn

nỗ lực tham gia xây dựng chủ trương,

đàn Hợp tác Á - Âu (ASEM) và tích cực

phương án đàm phán RCEP, FTA với

tham gia xây dựng định hướng hoạt

Ixraen; và tích cực tham gia chuẩn bị

động ASEM trong thập kỷ tới, ngoại

cho việc khởi động đàm phán Thỏa

giao đã góp phần nâng cao vai trò và 55

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20 tại Hamburg, Đức (07 – 08-7-2017) - TTXVN

uy tín của Việt Nam tại Diễn đàn này,

hình thức vận động chính trị khác

đồng thời làm sâu sắc hơn quan hệ

nhau để giúp giải quyết những vướng

với nhiều thành viên ASEM là đối tác

mắc, tạo thêm thuận lợi cho việc xuất

quan trọng của Việt Nam.

khẩu hàng hóa của Việt Nam ra thế

3. Ngoại giao vận động được thêm

giới (nổi bật là việc thuyết phục đưa

8 nước, nâng tổng số lên 69 nước đã

được một số loại hoa quả như vú sữa,

công nhận quy chế kinh tế thị trường

xoài, thanh long, vải thiều vào các

của Việt Nam, trong đó có Hoa Kỳ.

thị trường “khó tính” như Nhật Bản,

Tuy vậy, việc vận động các nước EU

Ôxtrâylia, Hoa Kỳ...), thu hút đầu tư

chưa có thêm nhiều tiến triển mới chủ

trực tiếp nước ngoài (FDI), thúc đẩy

yếu do EU đang trong quá trình sửa

viện trợ phát triển chính thức (ODA)...

đổi pháp luật về chống bán phá giá

Năm 2017, kim ngạch thương mại

và chống trợ cấp theo hướng có thể

của Việt Nam với toàn thế giới đạt

không còn phân biệt giữa các nền kinh

425,12 tỷ USD, tăng 21% so với năm

tế thị trường và phi kinh tế thị trường.

2016, trong đó xuất khẩu đạt 214,02

4. Ngoại giao tích cực triển khai

tỷ USD, tăng 21,02%, nhập khẩu

toàn diện, mạnh mẽ và linh hoạt các

211,1 tỷ USD, tăng 20,8%, thặng dư

Ngoại giao phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Chương 4

thương mại đạt 2,92 tỷ USD, tăng 64%

trong khuôn khổ Liên hợp quốc, APEC,

so với năm 2016. Với riêng các đối tác

ASEM, ASEAN, ACMECS, CLVM,

chủ chốt, xuất khẩu của Việt Nam

GMS...; giúp đỡ, phối hợp chặt chẽ với

sang Trung Quốc tăng hơn 60%, sang

các bộ, ngành, địa phương và doanh

Hàn Quốc tăng 30%, sang khu vực

nghiệp trong cả nước tìm kiếm đối tác,

Mỹ Latinh tăng 30%, sang ASEAN

triển khai đàm phán, ký kết các thỏa

tăng 25%, sang Nhật Bản tăng 14%,

thuận hợp tác và tổ chức các sự kiện

sang EU tăng 13% và sang Hoa Kỳ

quảng bá, xúc tiến xuất khẩu, thu hút

tăng 8%. Việc thu hút vốn FDI tiếp

đầu tư, du lịch. Ngoại giao đã hỗ trợ địa

tục diễn ra thuận lợi, cả năm đạt 25,48

phương tìm kiếm và mời khách quốc

tỷ USD, tăng 34% so với năm trước.

tế tới dự Hội nghị “Phát triển bền vững

Về thu hút vốn ODA, Việt Nam đã ký

vùng Đồng bằng sông Cửu Long thích ứng

với Nhật Bản các thỏa thuận hỗ trợ tài

với biến đổi khí hậu” tổ chức tại Cần Thơ

chính cho 5 dự án với tổng trị giá trên

(9-2017); và hỗ trợ các doanh nghiệp

1 tỷ USD; Hiệp định khung với Hàn

như Công ty TH True Milk triển khai

Quốc hỗ trợ tài chính giai đoạn 2016 -

dự án chăn nuôi bò sữa, sản xuất sữa

2020 trị giá 1,5 tỷ USD, Thỏa thuận

tươi sạch ở Liên bang Nga và Tập đoàn

với Liên hợp quốc về hỗ trợ tài chính

Viễn thông Quân đội triển khai các dự

giai đoạn 2017 - 2020 trị giá 423 triệu

án viễn thông ở Tandania, Camơrun,

USD và Hiệp định với Tây Ban Nha

Môdămbích và Burunđi...

về hỗ trợ tài chính giai đoạn 2016 2020 trị giá 305 triệu Euro...

Với những kết quả đạt được, công tác Ngoại giao kinh tế đã góp phần

5. Ngoại giao đã tích cực hỗ trợ các

quan trọng vào thành tích chung, đưa

bộ, ngành trong quá trình tham gia hội

kinh tế Việt Nam năm 2017 đạt tăng

nhập kinh tế quốc tế, phát huy vai trò

trưởng cao 6,81% và tạo đà cho những

tại các diễn đàn và cơ chế đa phương

bước phát triển tiếp theo.

II. Ngoại giao văn hóa và công tác thông tin đối ngoại 1. Ngoại giao văn hóa

- Chuỗi hoạt động ngoại giao

Năm 2017, công tác ngoại giao

văn hóa gồm tọa đàm, triển lãm ảnh,

văn hóa tiếp tục được đẩy mạnh toàn

mít tinh nhân kỷ niệm 30 năm ngày

diện và rộng khắp, qua đó góp phần

UNESCO ra Nghị quyết “Tôn vinh

nâng cao vị thế và sức mạnh tổng hợp

Chủ tịch Hồ Chí Minh, Anh hùng giải

của đất nước:

phóng dân tộc, Nhà văn hóa kiệt xuất” 57

Chương 4

Ngoại giao Việt Nam - 2017

(24-11-1987 - 24-11-2017) đã được tổ

không xem xét công nhận các đề cử

chức trọng thể tại trụ sở của UNESCO

quốc gia có địa danh nằm trong vùng

ở Pari và Hà Nội. Các Cơ quan Đại

có tranh chấp về lãnh thổ. Đặc biệt,

diện Việt Nam ở nước ngoài tiếp tục

trong lĩnh vực di sản, Việt Nam đã

triển khai Đề án “Tôn vinh Chủ tịch

vận động thành công UNESCO công

Hồ Chí Minh, Anh hùng giải phóng

nhận nghệ thuật “Bài Chòi” Trung Bộ

dân tộc, Nhà văn hóa kiệt xuất ở

và “Hát Xoan” Phú Thọ là Di sản văn

nước ngoài”; hoàn thành việc tặng

hóa phi vật thể đại diện của nhân loại;

Bảo tàng thành phố Mimasaka, Nhật

và “Châu bản Triều Nguyễn” là Di

Bản bức tượng “Bác Hồ ngồi đọc báo”

sản tư liệu thế giới do Hội nghị toàn

(11-2017), qua đó góp phần làm cho

thể Chương trình Ký ức thế giới của

nhân dân thành phố Mimasaka nói

UNESCO thông qua.

riêng và nhân dân Nhật Bản nói

- Bên cạnh đó, công tác ngoại giao

chung thấy gần gũi, thân thiết hơn

văn hóa đã góp phần quảng bá hình

với lãnh tụ vĩ đại của nhân dân Việt

ảnh đất nước, con người Việt Nam

Nam nói riêng cũng như với cả đất

thông qua việc tổ chức các hoạt động

nước và con người Việt Nam.

như: (i) chương trình “Những ngày Việt

- Với vai trò là thành viên Hội đồng

Nam tại Tây Ban Nha năm 2017” (5-

chấp hành UNESCO và Ủy ban Di sản

2017) nhân dịp kỷ niệm 40 năm Ngày

thế giới, Việt Nam đã tham gia tích cực

thiết lập Quan hệ ngoại giao Việt Nam -

và trách nhiệm vào các hoạt động của

Tây Ban Nha; (ii) chương trình “Mỹ

UNESCO: đóng góp vào việc bảo tồn

thuật Việt Nam và Ngoại giao văn

và phát huy giá trị các loại hình danh

hóa”: vận động các họa sĩ trao tặng

hiệu của UNESCO; tăng cường hợp

tranh nhằm quảng bá hội họa Việt

tác với UNESCO về giáo dục và khoa

Nam tới bạn bè quốc tế, đồng thời

học (hoàn tất các thủ tục thành lập và

trang trí trụ sở các Cơ quan đại diện

đưa Trung tâm dạng 2 của UNESCO về

Việt Nam ở nước ngoài; (iii) chuyến

toán và vật lý vào hoạt động); thúc đẩy

đi “Hành trình Di sản” tổ chức cho

hoạt động của mạng lưới các trường

các Đại sứ, Trưởng phái đoàn một

liên kết của UNESCO; kịp thời phát

số nước thành viên Hội đồng chấp

hiện và đấu tranh để UNESCO chỉ sử

hành UNESCO tại Pari tới thăm các di

dụng các bản đồ được Liên hợp quốc

sản nổi tiếng của Việt Nam đã được

công nhận, không sử dụng các bản

UNESCO vinh danh; (iv) chuyến

đồ, tài liệu có tên gọi và nội dung gây

thăm Việt Nam (8-2017) của bà Irina

tranh cãi về chủ quyền ở Biển Đông;

Bokova trước khi kết thúc nhiệm kỳ

Ngoại giao phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Chương 4

Tổng Giám đốc UNESCO; và (v) hỗ trợ

những ngày kỷ niệm lớn trong quan

các địa phương tổ chức thành công các

hệ của Việt Nam với các nước được

sự kiện, lễ hội văn hóa có yếu tố nước

chú trọng tuyên truyền đậm nét như:

ngoài, góp phần quảng bá hình ảnh,

(Năm Đoàn kết, hữu nghị Việt Nam -

xây dựng thương hiệu địa phương. 2. Công tác thông tin đối ngoại Trong năm 2017, công tác thông tin đối ngoại tiếp tục được triển khai một cách chủ động, bài bản với nhiều chuyển biến trong cách tiếp cận mới, theo hướng hiện đại, trong đó chú trọng áp dụng công nghệ số: - Công tác thông tin, tuyên truyền về Năm APEC Việt Nam 2017 được tập trung ưu tiên, triển khai sớm, có trọng tâm, trọng điểm tạo thành các đợt sóng tuyên truyền và “hiệu ứng hình ảnh tích cực” về Việt Nam, đóng góp vào thành công chung của Năm APEC Việt Nam 2017. Qua ứng dụng truyền thông số và mạng xã hội, thành công của Năm APEC Việt Nam 2017 được lan tỏa rộng rãi trong dư luận xã hội, đến các tầng lớp nhân dân trong nước và bạn bè quốc tế. Trong Tuần lễ Cấp cao APEC 2017, cái tên “Việt Nam” xuất hiện liên tục trên truyền

Lào, Năm Hữu nghị Việt Nam Campuchia, 40 năm Việt Nam gia nhập Liên hợp quốc, 10 năm gia nhập WTO, 50 năm thành lập ASEAN và 22 năm Việt Nam gia nhập ASEAN...),... - Công tác thông tin, tuyên truyền về biên giới lãnh thổ tiếp tục được triển khai liên tục theo hai trọng tâm chính là: i) tuyên truyền về xây dựng và duy trì đường biên giới hòa bình, hữu nghị với các nước láng giềng; ii) tuyên truyền nhằm phổ biến, nâng cao nhận thức của người dân về tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ đi đôi với tôn trọng luật pháp quốc tế. Trong bối cảnh tình hình Biển Đông tiếp tục diễn biến phức tạp, công tác thông tin đấu tranh để bảo vệ chủ quyền biển, đảo được đặc biệt chú trọng và được triển khai đồng bộ, linh hoạt. - Công tác phát ngôn và đấu tranh dư luận được thực hiện chủ động, kịp thời: Bộ Ngoại giao tổ chức 16 cuộc họp báo thường kỳ, trả lời 212 câu hỏi

thông quốc tế gắn với những đánh

của phóng viên trong và ngoài nước,

giá, bình luận tích cực.

tổ chức gần 30 cuộc thông tin cho báo

- Các hoạt động đối ngoại của

chí về các hoạt động đối ngoại, cung

Lãnh đạo cấp cao Việt Nam với các

cấp hàng nghìn bản tin..., góp phần

nước đối tác trọng điểm và các tổ chức

tạo sự đồng thuận và ủng hộ của nhân

quốc tế (trong đó có 9 chuyến thăm

dân trong nước, sự hiểu biết của bạn

cấp cao đến các nước đối tác); các sự

bè quốc tế đối với lập trường, quan

kiện trọng đại của đất nước cũng như

điểm chính thức của Việt Nam trong 59

Chương 4

Ngoại giao Việt Nam - 2017

các vấn đề đối ngoại, và kịp thời đấu

Việt Nam đổi mới, năng động và mến

tranh với những thông tin, luận điệu

khách ra cộng đồng quốc tế cũng rất

sai trái.

được chú trọng.

- Công tác đối với phóng viên

- Công tác thông tin đối ngoại của

nước ngoài tiếp tục được triển khai

các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước

tốt. Trong năm 2017, Việt Nam đã đón

ngoài được đẩy mạnh với việc triển

4.000 phóng viên nước ngoài vào hoạt động báo chí, đạt con số kỷ lục trong 10 năm trở lại đây. Tính riêng đợt Tuần lễ Cấp cao APEC 2017, có gần 2.000 phóng viên nước ngoài và lần đầu tiên có 10 phóng viên của các cơ quan báo chí của người Việt tại Hoa Kỳ vào Việt Nam hoạt động báo chí và đã đưa tin theo hướng thuận. Bên cạnh việc quản lý, hướng dẫn, bảo đảm an toàn, tạo điều kiện cho các phóng viên nước ngoài tác nghiệp hiệu quả, việc

khai “Đề án nâng cao hiệu quả công tác thông tin đối ngoại của các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài đến năm 2020”. Các Cơ quan đại diện tích cực tuyên truyền về thành công của Năm APEC Việt Nam 2017; kỷ niệm năm chẵn, năm tròn với các nước; tổ chức các Tuần - Ngày Việt Nam ở nước ngoài; kịp thời thông tin tuyên truyền nhân dịp các chuyến thăm nước ngoài của lãnh đạo cấp cao và về quan hệ song phương với nước sở tại, góp phần củng cố, tăng

tranh thủ báo chí nước ngoài trong

cường quan hệ với các nước và quảng

truyền tải hình ảnh về một đất nước

bá hình ảnh Việt Nam.

III. Công tác đối với cộng đồng người Việt Nam, bảo hộ công dân và pháp nhân Việt Nam ở nước ngoài

1. Trong năm 2017, nhìn chung

như: Lễ cầu siêu cho các anh hùng liệt

cộng đồng người Việt Nam ở nước

sĩ, sưu tầm và trưng bày, triển lãm

ngoài tiếp tục ổn định, ngày càng hội

ảnh, bản đồ, tư liệu khẳng định chủ

nhập xã hội sở tại và có nhiều hoạt

quyền của Việt Nam đối với quần đảo

động hướng về quê hương, xây dựng

Trường Sa và Hoàng Sa.

đất nước. Vấn đề biên giới, biển, đảo,

Tiếp tục quán triệt và triển khai

chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của

thực hiện Chỉ thị số 45/CT-TW ngày

Việt Nam tiếp tục là tâm điểm chú ý

19-5-2015 của Bộ Chính trị và Chương

của cộng đồng người Việt Nam ở nước

trình hành động của Chính phủ về tiếp

ngoài; nhiều hoạt động ở nước ngoài

tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết

đã được cộng đồng chủ động tổ chức

số 36/NQ-TW ngày 26-3-2004 của

Ngoại giao phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Chương 4

Bộ Chính trị khóa IX về công tác đối

các chiến sĩ đang ngày đêm canh giữ

với người Việt Nam ở nước ngoài giai

biển, đảo của Tổ quốc.

đoạn 2016 - 2020, công tác cộng đồng

Bên cạnh việc có các biện pháp,

người Việt Nam ở nước ngoài năm

chính sách cụ thể hỗ trợ bà con kiều

2017 đã đạt được nhiều kết quả tích

bào, lãnh đạo Đảng, Nhà nước cũng

cực, góp phần củng cố sự gắn bó giữa kiều bào với quê hương, tăng cường sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc phục vụ sự nghiệp bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước. Nhiều hoạt động thông tin, tuyên truyền, văn hóa, dạy và học tiếng Việt được triển khai liên tục, với hình thức phong phú và thiết thực như chương trình “Xuân quê hương” dịp Tết cổ truyền, chương trình “Trại hè Việt Nam” vào dịp hè; các hoạt động kỷ niệm các ngày lễ lớn như ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước 30 tháng 4 và ngày Quốc khánh 02 tháng 9; tổ chức đón các đoàn kiều bào về thăm đất nước, như: Đoàn học sinh gốc Việt tại Lào (6-2017), Đoàn cựu giáo viên kiều bào tại Thái Lan (10-2017)... về thăm quê hương. Đặc biệt, việc tiếp tục tổ chức Đoàn kiều bào đi thăm các đảo, đá ở Trường Sa và Nhà giàn DK1 trên

luôn quan tâm đến cuộc sống, địa vị pháp lý của cộng đồng người Việt định cư ở nước ngoài. Trong các chuyến đi thăm nước ngoài hoặc đón khách các nước đến thăm, lãnh đạo cấp cao Việt Nam đều tranh thủ đề nghị các nước quan tâm tạo điều kiện pháp lý thuận lợi cho cộng đồng người Việt, đặc biệt là kiều bào ở Campuchia, Lào và Thái Lan, sinh sống ổn định và làm ăn hợp pháp tại nước sở tại, từ đó có thể vừa hội nhập đầy đủ với xã hội mới, vừa duy trì truyền thống văn hóa gốc Việt của mình. Công tác huy động nguồn lực trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài có nhiều chuyển biến tích cực về cả lượng và chất. Lượng kiều hối gửi về nước năm 2017 là 13,78 tỷ USD, chiếm khoảng 6,7% GDP của cả nước và đưa Việt Nam lên vị trí thứ 10

thềm lục địa của Việt Nam được bà

trong số các quốc gia có lượng kiều hối

con hân hoan đón nhận. Chuyến đi đã

gửi về nhiều nhất thế giới. Cộng đồng

giúp bà con hiểu thêm về chính sách

doanh nhân - trí thức kiều bào ngày

đúng đắn cùng những nỗ lực to lớn

càng quan tâm hợp tác thực chất với

mà Đảng và Nhà nước Việt Nam dành

trong nước; nhiều nhóm - tổ chức kiều

cho công cuộc gìn giữ, bảo vệ biển,

bào có trình độ, năng lực chuyên môn

đảo của đất nước, đồng thời kiều bào

cao đã trực tiếp tư vấn, đồng hành với

đã quyên góp được hơn 3,5 tỷ đồng để

lãnh đạo, các cơ quan ở Trung ương

mua xuồng, xây nhà đa năng hỗ trợ

và các địa phương trong cả nước, 61

Chương 4

Ngoại giao Việt Nam - 2017

trong đó có 4 trí thức kiều bào tham

Trung bị các nước láng giềng bắt giữ,

gia Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng

xét xử... Thông qua vận dụng tổng

Chính phủ. Việc kết nối kiều bào trực

hợp các biện pháp vận động, đấu

tiếp với các địa phương được triển

tranh ngoại giao, trong năm 2017, Việt

khai thực chất ở nhiều tỉnh, thành phố,

Nam đã thực hiện bảo hộ có kết quả

như Thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh

đối với khoảng 5.500 công dân; đề

Bình Dương, Bình Định, Quảng Bình,

nghị nước ngoài phóng thích và đưa

Phú Thọ, Quảng Ninh, Hà Giang...; tổ

về nước gần 2.000 ngư dân bị bắt giữ

chức thành công “Diễn đàn kết nối các

(con số được đưa về trong một năm

doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo

lớn nhất từ trước đến nay), trong đó

của người Việt tại Hoa Kỳ” (12-2017)

riêng Inđônêxia đã trao trả Việt Nam

và Hội thảo chuyên đề “Kiều bào đóng

gần 1.000 ngư dân. Việt Nam cũng đã

góp cho sự phát triển của Thành phố

có các biện pháp đấu tranh ngoại giao

Hồ Chí Minh” (8-2017).

thích hợp để Philíppin nghiêm khắc

2. Trong bối cảnh tình hình khu

điều tra, xét xử vụ lực lượng hải quân

vực và thế giới tiếp tục diễn biến phức

nước này bắn chết 2 ngư dân Việt

tạp, khó lường, công tác bảo hộ đối

Nam; phản đối việc kiểm ngư nước

với công dân Việt Nam ở nước ngoài

ngoài có các hành vi đe dọa, cản trở

năm 2017 được triển khai kịp thời và

tàu cá Việt Nam hoạt động bên trong

đạt được những kết quả tích cực. Điển

vùng biển thuộc chủ quyền của Việt

hình là vụ công dân Đoàn Thị Hương

Nam; và xử lý vấn đề đánh bắt cá bất

bị bắt và đưa ra tòa tại Malaixia; các

hợp pháp, không báo cáo và không

vụ tàu cá và ngư dân nhiều tỉnh miền

theo quy định (IUU Fishing).

IV. Ngoại giao góp phần giữ vững chủ quyền lãnh thổ, biển, đảo, bảo vệ an ninh Tổ quốc

1. Trong năm 2017, tình hình trên

các cửa khẩu theo các Hiệp định, Thỏa

toàn tuyến biên giới trên bộ giữa

thuận đã ký kết với các nước, đồng

Việt Nam với Trung Quốc, Lào và

thời thúc đẩy hợp tác biên giới và liên

Campuchia về cơ bản ổn định; trật tự

cửa khẩu, nỗ lực thể chế hóa hơn nữa

và an ninh tại các khu vực biên giới

công tác quản lý đường biên.

được duy trì. Việt Nam đã tích cực

- Với Lào, hai bên đã hoàn thành

phối hợp triển khai công tác phân giới

thắng lợi toàn bộ Dự án tăng dày và

cắm mốc, quản lý biên giới trên bộ và

tôn tạo hệ thống mốc quốc giới giữa

Ngoại giao phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Chương 4

hai nước, đồng thời hoàn tất các thủ

về quản lý đường biên giới theo thực

tục pháp lý để Nghị định thư về

tế; đồng thời bảo vệ vững chắc những

đường biên giới và mốc quốc giới

thành quả phân giới, cắm mốc đã đạt

Việt Nam - Lào, Hiệp định về quy

được. Hai bên đã thành lập Nhóm

chế quản lý biên giới và cửa khẩu

công tác hỗn hợp về cửa khẩu để sẵn

biên giới trên đất liền Việt Nam - Lào

sàng trao đổi, thống nhất về những

chính thức có hiệu lực (từ 05-9-2017),

vấn đề liên quan đến việc quy hoạch

tạo cơ sở pháp lý vững chắc để hai

phát triển hệ thống cửa khẩu giữa hai

bên phối hợp quản lý bảo vệ và xây

nước bảo đảm nguyên tắc thiết thực,

dựng đường biên giới Việt Nam - Lào

hiệu quả, tránh dàn trải, lãng phí, phù

thành đường biên giới hòa bình, hữu

hợp với nhu cầu thực tế của từng địa

nghị, ổn định lâu dài. Hai nước đã

phương và tuân thủ pháp luật hiện

phối hợp thúc đẩy, giám sát thực hiện

hành của mỗi nước.

Thỏa thuận cấp Chính phủ về việc

- Với Trung Quốc, hai bên đã phát

giải quyết vấn đề người di cư tự do

huy tốt vai trò của Ủy ban Liên hợp

và kết hôn không giá thú trong vùng

biên giới trên đất liền Việt Nam -

biên giới Việt Nam - Lào; và đang

Trung Quốc trong công tác phối hợp

phối hợp triển khai Đề án Quy hoạch

quản lý biên giới, cụ thể đã tổ chức

và phát triển cửa khẩu biên giới Việt

phiên họp vòng 7 (01-2017), vòng 8

Nam - Lào giai đoạn đến 2025, tầm

(12-2017) và phiên họp đặc biệt trao

nhìn đến 2035.

đổi về Hiệp định hợp tác khai thác

- Với Campuchia, thực hiện thỏa

và bảo vệ tài nguyên du lịch thác

thuận của Lãnh đạo cấp cao hai nước,

Bản Giốc (10-2017); xử lý kịp thời,

hai bên đã tích cực phối hợp triển khai

ổn thỏa các sự kiện biên giới, duy trì

công tác xác định, xây dựng mốc phụ,

đường biên giới hòa bình, ổn định

cọc dấu bổ sung để làm rõ hướng đi

tạo môi trường thuận lợi cho hợp

của đường biên giới, lập và hoàn thiện

tác, phát triển tại khu vực biên giới

hồ sơ phân giới, cắm mốc. Đến cuối

hai nước. Hai bên đã hoàn tất thủ

năm 2017, hai bên đã hoàn thành hơn

tục thông báo đối ngoại mở cửa khẩu

92% việc xác định vị trí mốc, khoảng

song phương Lý Vạn (Cao Bằng) -

gần 70% việc xây dựng cột mốc và

Thạc Long (Quảng Tây) (hiện chưa

nghiệm thu gần 70% khối lượng hồ sơ

mở chính thức), lối mở/cặp chợ Pò

phân giới, cắm mốc. Ngoài ra, hai bên

Hèn (Quảng Ninh) - Thán Sản (Quảng

đã phối hợp tổ chức thực hiện hiệu

Tây), đường chuyên dụng vận chuyển

quả Hiệp định quy chế biên giới năm

hàng hóa khu vực mốc 1119-1120

1983 và Thông cáo báo chí năm 1995

tỉnh Lạng Sơn; tiếp tục thúc đẩy mở 63

Chương 4

Ngoại giao Việt Nam - 2017

các cửa khẩu Chi Ma (Lạng Sơn) -

Trung Quốc (các tỉnh Hà Giang, Cao

Ái Điểm (Quảng Tây), Hoành Mô

Bằng, Lạng Sơn và Quảng Ninh ký

(Quảng Ninh) - Động Trung (Quảng

thỏa thuận với tỉnh Quảng Tây, Trung

Tây), Xín Mần (Hà Giang) - Đô Long

Quốc); và phối hợp với các bộ, ngành

(Vân Nam), nâng cấp cửa khẩu Tà

hữu quan nghiên cứu các vấn đề hợp

Lùng (Cao Bằng) - Thủy Khẩu (Quảng

tác mới như khu hợp tác kinh tế qua

Tây), thúc đẩy mở lối mở qua cầu

biên giới, hợp tác du lịch tại khu vực

phao tạm km 3+4. Ngoài ra, hai bên

biên giới...

đã tích cực phối hợp triển khai Hiệp

2. Đối với các vụ việc phức tạp

định hợp tác khai thác và bảo vệ tài

xảy ra trên Biển Đông, Việt Nam đã

nguyên du lịch thác Bản Giốc và Hiệp

cùng với Trung Quốc duy trì các kênh

định tàu thuyền đi lại tại khu vực tự

đàm phán về vấn đề trên biển để xử

do đi lại ở cửa sông Bắc Luân; hỗ trợ

lý, vừa bảo vệ vững chắc độc lập, chủ

các địa phương biên giới ký kết thỏa

quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Việt

thuận quản lý lao động phổ thông tại

Nam ở Biển Đông, vừa giữ vững môi

khu vực biên giới với các địa phương

trường hòa bình, ổn định để phát triển

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tiếp ông Hugo Hans Siblesz, Tổng Thư ký Tòa Trọng tài thường trực của Liên hợp quốc thăm Việt Nam (21-4-2017) - TTXVN

Ngoại giao phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Chương 4

đất nước. Đồng thời, Việt Nam đã chủ

cá nước ngoài đi vào bên trong vùng

động tổ chức hoặc tham gia tích cực

đặc quyền kinh tế và nội hải của Việt

vào nhiều cuộc tọa đàm, trao đổi ở

Nam để đánh bắt cá trái phép, buôn

kênh chính thức cũng như giữa các học

lậu xăng dầu... Bên cạnh đó, Việt Nam

giả, chuyên gia quốc tế về vấn đề Biển

đã có các biện pháp đấu tranh thích

Đông (trong đó có Hoa Kỳ, Ôxtrâylia,

hợp trước việc lực lượng hải quân

Nhật Bản, Hàn Quốc, Xingapo, Ấn

hoặc kiểm ngư nước ngoài bắt giữ tàu

Độ, Anh, Đan Mạch,...). Việt Nam

cá, ngư dân Việt đang hoạt động đánh

đã đón Tổng Thư ký Tòa Trọng tài

bắt hải sản bình thường trong vùng

thường trực của Liên hợp quốc thăm

đặc quyền kinh tế của Việt Nam; kịp

và làm việc, đồng thời hoan nghênh

thời giao thiệp đề nghị các nước liên

việc Tòa mở Văn phòng thường trú

quan đối xử nhân đạo với tinh thần

tại Việt Nam, qua đó thúc đẩy hợp tác

láng giềng, hữu nghị các trường hợp

hai bên đi vào chiều sâu và thiết thực

ngư dân Việt Nam bị nạn hoặc có vi

hơn. Trong khuôn khổ ASEAN, nhất

phạm vùng lãnh hải nước khác; đồng

là tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao

thời đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục

ASEAN lần thứ 50 và các Hội nghị liên

ngư dân tôn trọng chủ quyền lãnh hải

quan (8-2017), Việt Nam tiếp tục đóng

của các nước và chấp hành nghiêm

góp tích cực vào các nỗ lực hợp tác xây

chỉnh chính sách của Nhà nước Việt

dựng lòng tin giữa ASEAN với Trung

Nam và luật pháp quốc tế khi đánh

Quốc, trong đó có việc thông qua văn

bắt hải sản trên Biển Đông.

bản khung của Bộ Quy tắc ứng xử

3. Về công tác đối ngoại quốc

của các bên ở Biển Đông (COC), từ đó

phòng - an ninh, bên cạnh việc tiếp

chính thức khởi động quá trình đàm

tục tăng cường hợp tác quốc phòng -

phán COC.

an ninh với các nước láng giềng và

Việt Nam cũng đã nỗ lực tăng

các đối tác quan trọng như Nga,

cường thực thi pháp luật trên biển: lần

Nhật Bản, Ấn Độ, Hoa Kỳ..., Việt Nam

đầu tiên triển khai hợp tác với Trung

tích cực hợp tác trong khuôn khổ các

Quốc thả cá giống thủy sinh và bảo vệ

cơ chế đa phương của ASEAN như

nguồn lợi thủy sản trong Vịnh Bắc Bộ

Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF),

(5-2017); phối hợp với Cảnh sát biển

Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng

Trung Quốc tiến hành tuần tra liên hợp

ASEAN mở rộng (ADMM+), Tổ chức

Vịnh Bắc Bộ lần thứ 13 (4-2017); đồng

Cảnh sát ASEAN (ASEANAPOL)...;

thời, đẩy mạnh cảnh báo, ngăn chặn

tham dự Đối thoại quốc phòng - an

và xử lý thỏa đáng các trường hợp tàu

ninh Shangri La tại Xingapo (6-2017), 65

Chương 4

Ngoại giao Việt Nam - 2017

Bộ trưởng Quốc phòng Ngô Xuân Lịch đón Bộ trưởng Quốc phòng Lào Chansamone Chanyalath thăm Việt Nam (08 – 11-01-2017) - Báo QĐND

Đại hội đồng Interpol tại Bắc Kinh

đối tác và đón tàu hải quân các nước

(9-2017); đón Tổng Thư ký Interpol

thăm các cảng Việt Nam.

(7-2017) và Chủ tịch Ủy ban Quốc

Các hoạt động cụ thể nói trên đã

phòng EU (12-2017) thăm Việt Nam

làm tăng tin cậy chính trị và nâng cao

bàn phương hướng và các biện pháp

khả năng phối hợp về quốc phòng -

cụ thể nhằm thúc đẩy phát triển hơn

an ninh giữa Việt Nam với các đối tác,

nữa hợp tác chung về an ninh và quốc

qua đó trực tiếp đóng góp vào việc

phòng. Trong năm 2017, Việt Nam đã

bảo vệ chủ quyền và an ninh quốc gia

ký nhiều văn bản thỏa thuận hợp tác

của Việt Nam, đồng thời góp phần

trong lĩnh vực quốc phòng với các

nâng cao vị thế đất nước.

Chương Năm

CÔNG TÁC ĐỐI NGOẠI ĐẢNG, ĐỐI NGOẠI QUỐC HỘI VÀ ĐỐI NGOẠI NHÂN DÂN

I. Công tác đối ngoại Đảng Với tư cách là một đảng cầm

hiện sinh động quan hệ hữu nghị

quyền, Đảng Cộng sản Việt Nam tiếp

truyền thống, đoàn kết đặc biệt và hợp

tục chủ động mở rộng và tăng cường

tác toàn diện giữa hai Đảng, hai Nhà

quan hệ với các chính đảng trên thế

nước và nhân dân hai nước. Trên kênh

giới làm nền tảng và động lực chính

Đảng, năm 2017, Việt Nam đã trao đổi

trị cho quan hệ giữa Việt Nam với

39 đoàn lãnh đạo cấp cao, tổ chức Hội

các nước.

thảo Lý luận lần thứ 5 giữa hai Đảng

- Quan hệ với các đảng cầm quyền

và mở nhiều lớp bồi dưỡng cho cán

ở các nước xã hội chủ nghĩa và các nước

bộ quản lý các cấp của Lào. Với Đảng

láng giềng có chung biên giới tiếp tục

Cộng sản Trung Quốc, các cuộc gặp,

được củng cố và có bước phát triển quan

trao đổi giữa lãnh đạo cấp cao nhất

trọng, góp phần tăng cường sự tin

của hai Đảng đã tăng cường sự hiểu

cậy, tạo nền tảng chính trị quan trọng,

biết lẫn nhau, đạt được những nhận

định hướng tổng thể về sự hợp tác

thức chung quan trọng, qua đó gia

toàn diện giữa Việt Nam và các nước

tăng tin cậy chính trị giữa hai nước.

bạn. Với Đảng Nhân dân Cách mạng Lào,

Hai Đảng đã tổ chức thành công Hội

sự tin cậy chính trị và đoàn kết đặc

thảo Lý luận lần thứ 13, tiếp tục đẩy

biệt ngày càng đi vào chiều sâu. Nhân

mạnh hợp tác đào tạo cán bộ. Với Đảng

dịp kỷ niệm 55 năm Ngày thiết lập

Nhân dân Campuchia, trao đổi đoàn

quan hệ ngoại giao và 40 năm Ngày

cấp cao giữa hai Đảng được thúc đẩy

ký Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác với

trong năm hai nước kỷ niệm 50 năm

Lào, nhiều hoạt động đối ngoại Đảng

thiết lập quan hệ ngoại giao và Năm

đã được triển khai với nhiều nội dung,

Hữu nghị Việt Nam - Campuchia.

hình thức phong phú, thiết thực, thể

Đặc biệt, chuyến thăm cấp Nhà nước 67

Chương 5

Ngoại giao Việt Nam - 2017

của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

Cộng sản Cuba, quan hệ hữu nghị,

tới Campuchia mang dấu mốc lịch

đoàn kết thủy chung, trong sáng và

sử, khơi dậy tiềm năng, đưa quan hệ

sự tin cậy chính trị tiếp tục được củng

giữa hai nước lên một tầm cao mới,

cố, tăng cường; hai Đảng đã tổ chức

thực chất và hiệu quả hơn. Với Đảng

thành công Hội thảo Lý luận lần thứ 3.

Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng hội đàm với Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị, Bí thư Ban Bí thư Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc Lưu Vân Sơn trong chuyến thăm chính thức Việt Nam (18 – 19-9-2017) - TTXVN

- Quan hệ với các đảng cầm quyền,

hệ đối tác chiến lược, tăng cường tin

tham chính và các đảng có vai trò quan

cậy chính trị, thúc đẩy hợp tác thực

trọng tại các nước trong khu vực, các

chất với Inđônêxia; đồng thời, tạo dấu

nước lớn và đối tác quan trọng có nhiều

mốc, động lực mới đưa quan hệ hợp

đột phá mới, tạo cơ sở chính trị và động

tác toàn diện với Mianma đi vào thực

lực để thúc đẩy mở rộng quan hệ của Việt

chất và hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, Việt

Nam với các nước. Năm 2017, chuyến

Nam đã triển khai nhiều chuyến thăm

thăm có ý nghĩa lịch sử của Tổng Bí

của Thường trực Ban Bí thư, các Ủy

thư Nguyễn Phú Trọng tới Inđônêxia

viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các Ủy

và Mianma đã tạo bước chuyển quan

viên Trung ương tới các nước, thúc đẩy

trọng, góp phần làm sâu sắc hơn quan

quan hệ với nhiều đảng cầm quyền,

Công tác đối ngoại Đảng, đối ngoại Quốc hội và đối ngoại Nhân dân

Chương 5

đảng tham chính, ký kết các thỏa thuận

theo các khuynh hướng chính trị khác

hợp tác với các đảng..., tạo ra phông

nhau, song hầu hết đều đánh giá cao

quan hệ ngày càng rộng mở của đối

vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản

ngoại Đảng. Đồng thời, Việt Nam đã

Việt Nam, thể hiện mong muốn thúc

đón nhiều đoàn do đảng cầm quyền,

đẩy và tăng cường hợp tác.

tham chính và các đảng có vị thế quan

- Quan hệ với các đảng cộng sản,

trọng tại các nước đến thăm, làm việc,

công nhân, cánh tả tiếp tục được thúc

trong đó có đoàn: Đảng Dân chủ Tự

đẩy thực chất. Đây là hướng quan hệ

do cầm quyền Nhật Bản, Đảng Dân

truyền thống và quan trọng của Đảng

tiến Nhật Bản, Đảng Hành động Nhân

Cộng sản Việt Nam. Trong năm 2017,

dân cầm quyền của Xingapo, Đảng Đề

Việt Nam đã đón đoàn Đảng Cộng

xuất Cộng hòa (PRO) cầm quyền của

sản Italia, đoàn Đảng Cộng sản Pháp,

Áchentina, Liên minh các đảng Cải

đoàn Đảng Cộng sản Bănglađét...;

cách và Bảo thủ ở châu Âu,... Nhìn

cử đoàn dự Đại hội Đảng Cộng sản

chung, các chính đảng ở các nước, dù

Braxin, Đảng Lao động Mêhicô,

Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Hoàng Bình Quân thăm Canađa và tặng quà bà Anna Di Carlo, lãnh đạo Đảng Cộng sản Mácxít Lêninnít Canađa (05 – 08-9-2017) - TTXVN

Chương 5

Ngoại giao Việt Nam - 2017

Đảng Mặt trận Giải phóng Môdămbích,

lập trường của Việt Nam về các vấn

Đảng Tổ chức Dân tộc Mã Lai thống

đề khu vực và quốc tế, bảo đảm lợi ích

nhất (UMNO) của Malaixia; tiến hành

quốc gia, đồng thời nâng cao vị thế của

Trao đổi lý luận lần thứ 7 với Đảng

đất nước ở khu vực và trên thế giới.

Cộng sản Nhật Bản và tổ chức Đối

Việt Nam đã tham gia tích cực Cuộc

thoại lần thứ 6 với Đảng Dân chủ Xã

gặp quốc tế các đảng cộng sản và công

hội Đức (SPD)...

nhân (IMCWP) lần thứ 19 và các hoạt

- Đảng Cộng sản Việt Nam tiếp tục

động kỷ niệm 100 năm Cách mạng

tham gia các diễn đàn đa phương chính

Tháng Mười tại Nga; Hội thảo quốc

đảng một cách chủ động, tích cực và hiệu

tế các đảng cộng sản và công nhân tại

quả, qua đó góp phần làm cho bạn bè

Ấn Độ; Diễn đàn Sao Paulo lần thứ

quốc tế hiểu đúng và sâu sắc hơn về

23; Diễn đàn “Các chính đảng và một

tình hình và công cuộc đổi mới của

xã hội mới” lần thứ 21, các hoạt động

Việt Nam, vận động các chính đảng

thường niên của Hội nghị quốc tế các

và chính giới các nước đồng thuận với

chính đảng châu Á (ICAPP).

II. Công tác đối ngoại Quốc hội

Công tác đối ngoại Quốc hội được

thăm Nga sau khi dự Đại hội đồng

triển khai mạnh mẽ, ngày càng đi vào

Liên minh Nghị viện thế giới (IPU)

chiều sâu, thực chất và đạt nhiều kết

tại Saint Petersburg; và các đoàn của

quả quan trọng. Lãnh đạo và các cơ

các Phó Chủ tịch Quốc hội thăm Lào,

quan chức năng của Quốc hội đã tích

Nhật Bản, Marốc, Iran và Mông Cổ.

cực tham gia vào việc triển khai chính

Đồng thời, Quốc hội Việt Nam đã

sách đối ngoại và hội nhập quốc tế, hỗ

đón 43 đoàn nghị sĩ các nước, trong

trợ hiệu quả cho Ngoại giao Nhà nước.

đó có 16 đoàn cấp Chủ tịch Quốc hội,

- Về quan hệ song phương, trong

5 đoàn cấp Phó Chủ tịch Quốc hội và

năm 2017, Quốc hội Việt Nam có 19

nhiều đoàn cấp Ủy ban của Quốc hội

đoàn đi thăm các nước, trong đó có

các nước tới thăm Việt Nam trong

2 đoàn cấp Chủ tịch Quốc hội và 4

năm 2017.

đoàn cấp Phó Chủ tịch Quốc hội, nổi

Đáng chú ý là chuỗi sự kiện do

bật là các đoàn của Chủ tịch Quốc

Quốc hội Việt Nam chủ trì tổ chức

hội Nguyễn Thị Kim Ngân thăm

trong khuôn khổ Năm Đoàn kết,

Lào, Xingapo, Ôxtrâylia, Thụy Điển,

hữu nghị Việt Nam - Lào và Năm

Hunggari, Séc, Cadắcxtan và kết hợp

Hữu nghị Việt Nam - Campuchia.

Công tác đối ngoại Đảng, đối ngoại Quốc hội và đối ngoại Nhân dân

Chương 5

Với Lào, để kỷ niệm 55 năm Ngày thiết

trường quốc tế. Hoạt động đối ngoại

lập Quan hệ Ngoại giao giữa hai nước

của Quốc hội đã góp phần thúc đẩy

và 40 năm Ngày ký Hiệp ước Hữu

quan hệ hợp tác trên các lĩnh vực kinh

nghị và Hợp tác Việt Nam - Lào, Chủ

tế, thương mại, đầu tư, khoa học công

tịch, Phó Chủ tịch Quốc hội và nhiều

nghệ, văn hóa, giáo dục - đào tạo giữa

lãnh đạo các Ủy ban của Quốc hội hai

Việt Nam với các nước liên quan;

nước đã có hàng loạt chuyến thăm lẫn

đồng thời, góp phần tác động tới chủ

nhau; đồng thời, Quốc hội hai nước đã

trương và chính sách của các nước,

phối hợp tổ chức nhiều hoạt động như:

tránh những bất lợi cho Việt Nam,

Hội nghị nữ nghị sĩ Việt - Lào tại Đà

đóng góp vào quá trình đấu tranh bảo

Nẵng, hội thảo về “Kinh nghiệm thực

vệ chủ quyền lãnh thổ, bảo vệ lợi ích

hiện chức năng quyết định và giám sát

của Việt Nam trên Biển Đông và thu

về lĩnh vực đất đai của Hội đồng nhân

hẹp quan điểm còn khác biệt trên các

dân”, khánh thành khu di tích lịch sử

lĩnh vực dân chủ, nhân quyền, v.v..

cách mạng Việt - Lào tại Lao Khô cũng

- Trên diễn đàn đa phương, hoạt

như các cuộc giao lưu, gặp gỡ, trao đổi

động đối ngoại của Quốc hội đã có

kinh nghiệm giữa các đoàn và cơ quan

những bước phát triển mới, chủ

của Quốc hội hai nước. Với Campuchia,

động, tích cực tham gia các công việc

mặc dù tình hình chính trị nội bộ

chung của quốc tế theo phương châm

nước này trước bầu cử quốc hội có

chuyển từ “tham gia tích cực” sang

những diễn biến phức tạp, Quốc hội

“chủ động, đóng góp xây dựng, định

Việt Nam vẫn phối hợp tốt với phía

hình luật chơi chung”. Quốc hội Việt

Campuchia tổ chức thành công nhiều

Nam đã phối hợp với Liên minh Nghị

hoạt động kỷ niệm 50 năm thiết lập

viện thế giới (IPU) tổ chức thành công

quan hệ ngoại giao giữa hai nước, đón

Hội nghị khu vực châu Á - Thái Bình

Chủ tịch Quốc hội Heng Samrin và

Dương về “Ứng phó với biến đổi khí

Phó Chủ tịch Thứ nhất Thượng viện

hậu - Hành động của các nhà lập pháp

Nay Pena thăm Việt Nam.

nhằm thực hiện các mục tiêu phát

Các hoạt động ngoại giao song

triển bền vững” (5-2017); tham gia

phương giữa Quốc hội Việt Nam với

và có đóng góp thiết thực tại các diễn

Nghị viện các nước đã đóng góp quan

đàn nghị viện quốc tế và khu vực như:

trọng vào việc duy trì môi trường

Đại hội đồng IPU-136 tại Bănglađét

hòa bình, ổn định cho công cuộc xây

(4-2017) và Đại hội đồng IPU-137 tại

dựng, bảo vệ và phát triển đất nước

Nga (10-2017); Hội nghị Chủ tịch Quốc

và nâng cao vị thế của Việt Nam trên

hội các nước Á - Âu lần thứ hai tại 71

Chương 5

Ngoại giao Việt Nam - 2017

Hàn Quốc (6-2017) và Đại hội đồng

Lúcxămbua (7-2017). Các hoạt động

Liên minh nghị viện các quốc gia

nghị viện đa phương nêu trên đã

Đông Nam Á (AIPA) lần thứ 38 tại

giúp tiếp tục khẳng định vai trò của

Philíppin (9-2017); Hội nghị thường

Quốc hội Việt Nam là một thành viên

niên Diễn đàn Nghị viện châu Á -

tích cực, có trách nhiệm trong cộng

Thái Bình Dương (AIPF) lần thứ 25

đồng nghị viện thế giới, qua đó giúp

tại Phigi (01-2017). Ngoài ra, trên

mở rộng quan hệ hợp tác trực tiếp về

cương vị Chủ tịch vùng châu Á - Thái

mặt nghị viện nói riêng và hợp tác

Bình Dương của Liên minh nghị viện

của Việt Nam với các nước trên thế

Pháp ngữ (APF), Quốc hội Việt Nam

giới nói chung.

đã chủ trì tổ chức Hội nghị Ủy ban

- Trong việc thực hiện các nhiệm

về các vấn đề nghị viện của APF tại

vụ chuyên môn về lập pháp và giám

Thành phố Hồ Chí Minh (3-2017);

sát, năm 2017, Quốc hội đã thông qua

tham dự Hội nghị Ban Chấp hành

các luật và nghị quyết có các nội dung

APF tại Quebec, Canađa (02-2017)

liên quan đến đối ngoại như Luật

và Đại hội đồng APF lần thứ 43 tại

quản lý ngoại thương, Luật du lịch,

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng tham dự Đại hội đồng Liên minh Nghị viện thế giới (IPU) 136 tại Dhaka, Bănglađét (01 – 05-4-2017) - TTXVN

Công tác đối ngoại Đảng, đối ngoại Quốc hội và đối ngoại Nhân dân

Chương 5

Hiệp ước bổ sung Hiệp ước hoạch định

thuận lợi cho hàng hóa nhập cảnh,

biên giới quốc gia giữa Việt Nam và

Bản ghi nhớ về việc thực hiện “Thu

Lào về việc sửa đổi điểm khởi đầu của

hoạch sớm” Hiệp định Tạo thuận lợi

đường biên giới quốc gia Việt Nam -

vận chuyển người và hàng hóa qua lại

Lào; cho ý kiến và tham gia giám sát

biên giới giữa các nước tiểu vùng Mê

việc đàm phán, ký kết các hiệp định,

Công mở rộng,... Đặc biệt, tại kỳ họp

thỏa thuận quốc tế như Hiệp định

tháng 10-2017, Quốc hội đã thông qua

khung giữa Việt Nam và Hoa Kỳ về

dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số

hợp tác sử dụng khoảng không vũ trụ

điều của Luật Cơ quan đại diện nước

vì mục đích hòa bình, Nghị định thư 7

Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

về hệ thống quá cảnh hải quan thuộc

ở nước ngoài để quy chuẩn hóa các

Hiệp định khung ASEAN về Tạo

hoạt động của Cơ quan đại diện.

III. Công tác đối ngoại Nhân dân Quán triệt tinh thần Nghị quyết

đoàn kết, hữu nghị, hợp tác với nhân

Đại hội XII, tiếp tục thực hiện Chỉ thị số

dân các nước láng giềng, mở rộng

04-CT/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục

quan hệ với bạn bè và đối tác quốc tế.

đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác

Năm 2017, các đoàn thể, tổ chức nhân

đối ngoại nhân dân trong tình hình mới,

dân như Mặt trận Tổ quốc, Hội Liên

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn

hiệp Phụ nữ, Trung ương Đoàn Thanh

thể và tổ chức nhân dân ở Trung ương

niên, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị

và địa phương đã chủ động và tích cực

Việt Nam đã đồng loạt triển khai nhiều

triển khai các hoạt động đối ngoại nhân

hoạt động giao lưu quần chúng nhằm

dân (cử 630 đoàn ra với trên 2.300 lượt

hưởng ứng Năm Đoàn kết, hữu nghị

người và đón 450 đoàn vào với trên

Việt Nam - Lào và Năm Hữu nghị Việt

4.100 lượt người), góp phần quan trọng

Nam - Campuchia. Các hoạt động đã

vào việc tăng cường quan hệ hữu nghị

diễn ra dưới nhiều hình thức, ở cả cấp

giữa Việt Nam với các tổ chức quần

Trung ương và địa phương (đặc biệt

chúng trong khu vực và trên thế giới,

là các tỉnh giáp biên); kết hợp hoạt

đồng thời giúp tranh thủ thêm nguồn

động cả song phương lẫn ba bên như

lực bên ngoài cho công cuộc phát triển

Hội nghị Chủ tịch Mặt trận ba nước

kinh tế - xã hội của đất nước.

Việt Nam - Lào - Campuchia, Hội

- Công tác đối ngoại nhân dân góp

nghị hợp tác thanh niên Việt Nam -

phần củng cố, tăng cường quan hệ

Lào - Campuchia, Diễn đàn Phụ nữ 73

Chương 5

Ngoại giao Việt Nam - 2017

Việt Nam - Lào - Campuchia,... Đặc

thể của Việt Nam tiếp tục duy trì quan

biệt, Việt Nam đã phối hợp với Lào

hệ với các đối tác Trung Quốc thông

tổ chức Giao lưu liên hoan hữu nghị

qua các hoạt động trao đổi đoàn, trao

nhân dân Lào - Việt Nam lần thứ IV

đổi kinh nghiệm, giao lưu hữu nghị.

tại Lào, đón Thủ tướng Campuchia

Với các nước bạn bè truyền thống,

Hun Sen thăm và gặp gỡ thân tình

các nước lớn và đối tác quan trọng,

với nhân dân tỉnh Bình Dương trong

các đoàn thể, tổ chức nhân dân, tiếp

hành trình kỷ niệm 40 năm ngày

tục triển khai các hoạt động với nhiều

ông sang Việt Nam tìm đường đánh

hình thức và nội dung phong phú, đa

đổ chế độ diệt chủng, cứu nước. Với

dạng như trao đổi đoàn, tổ chức lễ hội

Trung Quốc, bên cạnh việc tham gia

văn hóa và tham dự các diễn đàn, hội

phối hợp tổ chức các hoạt động liên

nghị kỷ niệm các sự kiện quan trọng

quan nhân các chuyến thăm cấp cao

trong quan hệ song phương. Về các

giữa hai nước, trong đó có việc tổ chức

hoạt động đa phương, năm 2017, Liên

Lễ khánh thành Cung Hữu nghị Việt -

hiệp Hữu nghị và các tổ chức thành

Trung tại Hà Nội, các tổ chức, đoàn

viên đã tích cực tham gia các cơ chế,

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và Chủ tịch Quốc hội Lào Pany Yathotu tham dự Ngày hội Giao lưu Văn hóa, Thể thao và Du lịch vùng biên giới Việt Nam - Lào tại tỉnh Sơn La (05-7-2017) - TTXVN

Công tác đối ngoại Đảng, đối ngoại Quốc hội và đối ngoại Nhân dân

Chương 5

diễn đàn nhân dân khu vực và quốc

giao đã tích cực hỗ trợ các địa phương

tế như Diễn đàn nhân dân ASEAN

triển khai nhiều hoạt động thiết thực

(APF), Diễn đàn nhân dân Á - Âu

như chủ trì, phối hợp tổ chức 28 cuộc

(AEPF), cơ chế phi chính phủ của Hội

hội nghị, tọa đàm trong chuỗi hoạt

đồng Kinh tế - Xã hội Liên hợp quốc

động “Gặp gỡ Đại sứ”, “Quảng bá địa

(ECOSOC), Ủy ban liên Chính phủ

phương”, “Giới thiệu địa phương”,

ASEAN về nhân quyền (AICHR) và

trong đó, có “Chương trình quảng bá,

Tổ chức đoàn kết nhân dân Á - Phi

giới thiệu địa phương tại Hoa Kỳ” và

(AAPSO); đặc biệt, đã tổ chức thành công Hội nghị Ban Chấp hành Hội đồng Hòa bình thế giới, qua đó góp phần tăng cường tình đoàn kết, hữu nghị giữa nhân dân Việt Nam với nhân dân thế giới và bảo vệ hình ảnh, lợi ích quốc gia của Việt Nam. - Công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế của địa phương năm 2017 tiếp tục được triển khai tích cực, chủ động trên nhiều mặt, góp phần quan trọng vào việc tăng cường đoàn kết, hữu nghị và phát triển kinh tế - xã hội

6 tỉnh, thành phố gồm Bà Rịa Vũng Tàu, Đồng Nai, Long An, Quảng Trị, Hà Nội và Thái Nguyên, qua đó, đã ký “Bản ghi nhớ thiết lập Nhóm công tác chung giữa bang Virginia (Hoa Kỳ) với các địa phương Việt Nam”. - Thông qua các hoạt động đối ngoại nhân dân, các tổ chức, đoàn thể và địa phương của Việt Nam đã vận động, tranh thủ được sự ủng hộ của bạn bè quốc tế đối với lập trường của Việt Nam trong giải quyết tranh chấp tại Biển Đông; giới thiệu thành tựu và

tác ở cấp độ địa phương tăng 9% so

bảo vệ quan điểm của Việt Nam trong lĩnh vực dân chủ, nhân quyền; đồng thời, tập hợp, đoàn kết người Việt ở nước ngoài, vận động bà con hướng về quê hương, đất nước. Đối với hoạt động của các tổ chức phi chính phủ nước ngoài (NGO), nhờ một loạt văn bản pháp lý mới được ban hành, công tác vận động, quản lý viện trợ và hoạt động của các NGO được thực hiện bài bản và hiệu quả hơn. Năm 2017, Việt Nam đón trên 1.000 đoàn NGO đến làm việc; và tranh thủ được sự trợ giúp từ các tổ

với năm 2016. Bên cạnh đó, Bộ Ngoại

chức này khoảng 280 triệu USD.

của các địa phương. Đặc biệt, trong Năm APEC Việt Nam 2017, nhiều hoạt động kết nối giữa địa phương với các đối tác, doanh nghiệp trong và ngoài nước đã được triển khai tại nhiều tỉnh, thành trong cả nước. Các hoạt động giao lưu hữu nghị, trao đổi đoàn giữa các địa phương của Việt Nam với các địa phương nước ngoài như Lào, Campuchia, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản,... cũng diễn ra sôi động; các thỏa thuận thiết lập quan hệ hợp

Chịu trách nhiệm xuất bản Q. GIÁM ĐỐC - TỔNG BIÊN TẬP PHẠM CHÍ THÀNH

Chịu trách nhiệm nội dung PHÓ GIÁM ĐỐC - PHÓ TỔNG BIÊN TẬP TS. ĐỖ QUANG DŨNG

Biên tập nội dung:

ThS. CÙ THỊ THÚY LAN ThS. ĐOÀN PHƯƠNG NHƯ

Trình bày bìa:

HÀ LAN

Chế bản vi tính:

HOÀNG MINH TÁM

Sửa bản in: Đọc sách mẫu:

BAN QUỐC TẾ PHÒNG BIÊN TẬP KỸ THUẬT

In 1.000 cuốn, khổ 18,2 x 25,7 cm, tại Công ty TNHHMTV in Tiến Bộ. Địa chỉ: 175 Nguyễn Thái Học, Hà Nội. Số đăng ký xuất bản: 3817-2018/CXBIPH/1-203/CTQG. Quyết định xuất bản số: 3314-QĐ/NXBCTQG, ngày 23-10-2018. Mã số ISBN: 978-604-57-4298-3. In xong và nộp lưu chiểu tháng 10 năm 2018. 76