Slovenië nodigt U uit!
.
n
n
?
Nederlandse toeristen stoppen graag in het Sloveense berggebied, met name aan de schitterende smaragdgroene Alpenrivier Soča. 2–5
14:07:33
NI_maj/2015_ovitek.indd 2
5/6/15 1:09 PM
De olie schatkist De liefhebberij van koken, nationale gerechten en het ontdekken van nieuwe, andere smaken zijn de richtlijnen in de keuken, die tevens sterk van invloed zijn op de perceptie van plantaardige oliën. In de afgelopen decennia zijn plantaardige oliën steeds meer een onderdeel geworden van gezonde voeding aangezien ze geen cholesterol bevatten en het aandeel verzadigde vetzuren in kwalitatief hoogwaardige oliën laag is. Plantaardige oliën als een bron van gezondheid: • ze bevatten levensbelangrijke vetzuren • ze verhogen de energiedensiteit van voedsel ze beïnvloeden de absorptie van in vet oplosbare vitaminen (ze verkomen een tekort aan vitamines A, D, E, K) ze verbeteren de smaak van het voedsel • ze verhogen de waarde van voedselverzadiging ze zijn een belangrijke energiereserve in het lichaam De kwaliteitsoliën van Gea Het merk Gea biedt een breed scala aan oliën van topkwaliteit om zelfs de meeste veeleisende klanten tevreden te stellen. GEA ‘Štajersko prekmursko’ pompoenpittenolie Slovenija In ons bedrijf zijn we vooral trots op ons oudste product – pompoenpittenolie, die al sinds 1904 op traditionele wijze wordt verkregen uit geroosterde en geperste pompoenpitten. Onder de kenners was pompoenpittenolie altijd al een van de
favorieten, voor velen is het echter een nog altijd onondekte schat van gezondheid en smaak. GEA ‘Štajersko prekmursko’ pompoenpittenolie heeft een karakteristieke donkergroene kleur, is uitermate aromatisch en heeft een zeer aangename smaak. Hij is te gebruiken als saladedressing, in sauzen en spreads, in koude vleesgerechten, in soepen en tevens in nagerechten. In de volksgeneeskunde wordt de olie gebruik bij problemen met de prostaat, blaas en urinewegen, bij de verbetering van de spijsvertering en voor vele andere doeleinden. GEA ‘Štajersko prekmursko’ pompoenpittenolie staat ook ingeschreven in het register van beschermde oorsprongsaanduidingen en beschermde geografische aanduidingen. Oliefabriek Gea is een vooraanstaand Sloveens bedrijf met een meer dan 100 jaar oude traditie in de productie en verkoop van kwalitatieve hoogstaande spijsoliën. De wortels van onze traditie gaan terug tot het jaar 1904 toen het berijf startte met de productie van pompoenpittenolie. Vandaag de dag is oliefabriek GEA een succesvol bedrijf dat werkt volgens de internationale standaard ISO 14001 en de IFS (International Food Standard).
Gea d.d., Trg svobode 3, SI-2310 Slovenska Bistrica, info@gea.si
ww
Slo ho
Wi wi inv
NI_maj/2015_ovitek.indd 3
GEA_203x271.indd 1
5/6/15 1:10 PM
5. 05. 15 10:40
Republiek Slovenië
Hoofdstad: Ljubljana Bevolking: 2 miljoen Oppervlakte: 20.273 km2 Lengte van de kustlijn: 46 km
Valuta: Euro Lid van: EU, NATO, OECD
Heineken investeert 223 miljoen euro in Slovenië
N
ederland behoort tot een van de belangrijkste economische partners van Slovenië. De handelswaarde tussen de twee landen bedroeg vorig jaar meer dan 1,18 miljard euro. Dit is een goede 18% meer dan in 2013. Kijkend naar het Sloveense exportvolume, neemt Nederland onder alle EU landen, met iets minder dan 393 miljoen euro, een elfde plaats in, waar het Sloveense importvolume, dat vorig jaar vanuit Nederland een goede 795 miljoen euro bedroeg, een zevende plek inneemt. De grootste buitenlandse handelspartner van Slovenië is echter Duitsland, met wie Slovenië vorig jaar, voor een bedrag van meer dan negen miljard euro, handel dreef en wat neerkomt op een vijfde van de totale handel. Door zijn goed ontwikkelde handelsbetrekkingen en interessante geografische ligging kan Slovenië een betrouwbare partner zijn voor Nederlandse bedrijven die door willen dringen op de markt in Zuid-oost Europa. De meeste mogelijkheden voor zakelijke samenwerking tussen Nederland en Slovenië zien we op het gebied van IT, logistiek, landbouw, (medisch) toerisme, milieu en groene technologie, aldus de opsomming van de Sloveense ambassade in Den Haag.
Slovenië
nodigt U uit!
Mei 2015 Op de voorpagina: Alpenrivier Soča Foto: Shuterstock
Als gevolg van de recente overname van bierbrouwerij Laško door Heineken zal de waarde van de Nederlandse investeringen in Slovenië aanzienlijk toenemen.
Redacteur: Sabina Petrov Technisch redacteur: Sandra Dolenc Fotobewerking: Sandi Baumkirher Vertaling: PSD, d. o. o.
De directe buitenlandse investeringen in Slovenië vanuit Nederland bedroegen eind 2013 433,8 miljoen euro (ongeveer vijf procent van de totale investeringen). Hiervan was het grootste deel op het gebied van bemiddeling en groothandels. Omgekeerd was dit 180,9 miljoen euro met het grootste aandeel in de productie van elektrische apparatuur. Dit jaar zal de waarde van de Nederlandse investeringen aanzienlijk toenemen aangezien Heineken vorige maand met succes zijn drie rivalen versloeg in de strijd om de overname van de vooraanstaande Sloveense bierbrouwerij ‚Pivovarna Laško‘. Voor een aandeel van iets meer dan 51 procent telt Heineken een goede 114 miljoen euro neer. Na het overnamebod zullen ze een totaal van 223 miljoen euro af moeten rekenen voor de overige aandelen. Na de succesvolle overname zei Directeur bedrijfsontwikkeling van Heineken in Ljubljana, Mark Koster: »We zijn heel blij dat de overname is gelukt. Met de aankoop van ‚Pivovarne Laško‘ kunnen we twee zeer sterke biermerken aan onze portfolio toevoegen. Laško in Union zijn de nieuwe kronen op ons werk.« Sabina Petrov
Project Manager: Monika Klinar; Telefon: +386 (1) 30 91 480 E-Mail: monika.klinar@finance.si
Uitgever: Časnik Finance, d. o. o., Bleiweisova cesta 30, 1000 Ljubljana, Slowenien
Marketing: Telefon: +386 (1) 30 91 590 E-Mail: oglasi@finance.si
Directeur en hoofdredacteur: Peter Frankl
Uitgave: 20.300
Slovenië nodigt U uit! 1
NI_maj/2015.indd 1
5/6/15 1:16 PM
Slovenië heeft enthousiaste kampeerders veel te bieden. Nederlanders bezoeken het vaakst campings in bergachtige, toeristische gebieden.
H
et aantal Nederlandse toeristen dat Slovenië bezoekt is in de afgelopen jaren flink gestegen. Kijkend naar overnachtingen door buitenlanders staan de Nederlanders op een vijfde plek in Slovenië. Ook ziet men een stijging in de duur van het verblijf onder Nederlandse gasten. Twee jaar geleden was het gemiddelde 3,81 dagen.
Er is veel interesse getoond op de Vakantiebeurs in Utrecht
Adrenalinček
Sloveense toerisme medewerkers weten te vertellen dat Nederlandse gasten erg houden van actieve vakanties en dat er ook op de vakantiebeurs in Utrecht veel vraag was naar kampeermogelijkheden en actieve vakanties in Slovenië. Naast de vele toeristische bedrijven en organisaties die de beurs bezochten, werd ook de omgeving rondom de Kamnische-Savinjske Alpen gepresenteerd (het bergachtige deel in Noord-Slovenië) met een aanbod van actieve vakanties, culinaire verassingen en zijn rijke natuurlijke en culturele erfgoed. Typisch voor Nederlandse toeristen is dat ze de afstand van 1200 km naar Slovenië over het algemeen afleggen met hun eigen auto, vaak met caravan of met een camper. Dit is de reden dat we ons focussen op de kampeermogelijkheden van het kleine maar ongelooflijk diverse Slovenië.
Slovenië is geografisch gezien een klein land dat echter veel te bieden heeft. Het grenst aan Italië, Oostenrijk, Hongarije en Kroatië. Op een oppervlakte van ongeveer 20.000 vierkante kilometer
Irena Herak
Binnen twee uur in een totaal andere omgeving
Camping Šobec geldt als een van de mooiste campings van Europa. Kamperen in dit dennenbos kunt u wat pit geven met een verkoelende duik in het meer. In de buurt liggen ook het welbekende, toeristische Bled en het middeleeuwse stadje Radovljica.
2 Slovenië nodigt U uit!
NI_maj/2015.indd 2
5/6/15 1:16 PM
Voor de liefhebbers van watersport…. wat dacht u van rafting.
In de adembenemende en ongerepte natuur aan de Soča rivier komen liefhebbers van rust, fietsen en wandelen volop aan hun trekken.
LTO Sotočje
Garden village Bled
Voor kampeerders die net iets meer luxe en comfort zoeken, biedt Slovenië ook de »glamping«.
Camping Term Čatež is reeds meerdere jaren de best beoordeelde camping van Slovenië. Als u eens iets anders wilt dan een gewone tent kunt u hier verblijven in een Indianen Tipi, een drijvend piratenhuisje of een cowboywagen.
Slovenië nodigt U uit! 3
NI_maj/2015.indd 3
5/6/15 1:16 PM
Ook op verborgen plekjes in het prachtige Slovenië kunt u kamperen met uw camper.
vindt men een combinatie van drie grotere klimatologische invloeden – Alpine, continentale en sub-mediterrane. Binnen twee uur tijd bent u dus in een compleet ander klimaat. In het Noord-westen liggen de Alpen met als hoogste top de Triglav (2.864 meter boven zeeniveau), daar vinden we talrijke idyllische valleien met riviertjes en meren waar u zich, omringt door de kracht van de natuur, weer op kunt laden. In het westen vinden we ook vele campings aan de prachtige smaragdkleurige Alpenrivier de Soča (spreek uit als Sotcha). De wijde omgeving is hier uitermate geschikt voor fiets- en wandeltochten terwijl u toch nooit ver verwijderd bent van een stadje, mocht u willen deelnemen aan een cultureel evenement of het culturele erfgoed willen ontdekken. Het Oosten en Noord-oosten van het land is bezaaid met kuuroorden en spa‘s en velen hebben, naast hotels, ook een camping. Sommige zijn zelfs als uitstekend beoordeeld door verschillende campingverenigingen. Sloveense campings zijn veelal kleinschalig opgezet, waardoor vooral liefhebbers van wat rustigere natuurvakanties hun hart op kunnen halen. Echter, er zijn talloze mogelijkheden om uw vakantie aan te vullen met verschillende activiteiten. Op meerdere campings heeft u de mogelijkheid tot het huren van een sta-caravan. Het Sloveense bedrijf Adria Mobil is overigens een van de toonaangevende fabrikanten van (sta-) caravans en campers in Europa.
Waar vindt u de beste campings in Slovenië?
Natuurlijk heeft iedereen eigen wensen wat betreft een goede camping. De een wil graag een zwemparadijs in de buurt, de ander wil zijn tent of camper onder de bomen aan een riviertje neerzetten. We noemen een aantal van de best beoordeelde, prijswinnende campings. Reeds meerdere jaren op rij geldt camping Terme Čatež als de beste cam-
ping van Slovenië in de categorie »grotere« campings. Het maximum aantal punten (4,5) kreeg deze camping onder andere van de Nederlandse ANWB en het Duitse ADAC. De camping ligt bij een groot kuuroord met verschillende zwembaden en glijbanen. Naast het kamperen in uw tent of camper, biedt de camping ook de mogelijkheid om te verblijven in een Indianen Tipi, een drijvend piratenhuisje en een cowboywagen. Camping Terme Čatež wordt gevolgd door camping Natura in Podčetrtek, camping Bled, camping Šobec en camping Terme 3000. Camping Adria in Ankaran en camping Nadiža in Kobaridu behoren ook tot de meest populaire campings. In de categorie »kleinere« campings is camping Kolpa en Vinice het vaakst in de prijzen gevallen. De camping ligt aan de rivier de Kolpa waar men kan kanoën. De camping heeft een goed verzorgd sport/speel terrein en als bijzonderheid huisjes gemaakt uit klei. Op de tweede plek staat camping Dolenjske Toplice. Verschillende kleine, goed verzorgde en populaire campings vinden we ook in Posočje – Korita, Koren en Trenta – om er maar een paar te noemen. Een aantal nieuwere campings zijn Park Idila aan het Bloško meer waar u de
mogelijkheid heeft tot het huren van mooie houten huisjes, camping Stara pošta in Jezersko, Prion in Čezsoča en NaturPlac in de buurt van Ljubno ob Savinji. We noemen ook nog de glamping; in Slovenië vinden we er een paar. Een van de mooiste en beste ligt op slechts een steenworp afstand van het meer van Bled: Garden Village Bled. Gasten verblijven in keurig nette boomhutten, luxeuze tenten met eigen moestuintje of kleine tentjes op de pier boven het beekje.
Een breed scala aan prijzen
De prijzen van kamperen in Slovenië schommelen tussen de 25,50 en 76,20 euro per dag, op basis van 2 volwassenen en 2 kinderen (4 en 7 jaar) in het hoogseizoen, met auto en tent en elektra op de standplaats. De prijs is soms ook afhankelijk van de ligging van het perceel of extra‘s zoals bijvoorbeeld dagkaarten voor zwembaden. U kunt hier meer over vinden op de website www.avtokampi.si. Voor kinderen onder de 7 jaar is het bijna overal gratis.
Slovenië wordt steeds »campervriendelijker«
Toeristen die reizen met een camper worden in Europese landen op verschillende manieren ontvangen. In sommige landen zijn ze zeer welkom, in andere landen wat minder. In Slove-
4 Slovenië nodigt U uit!
NI_maj/2015.indd 4
5/6/15 1:17 PM
nië is »wildkamperen« verboden maar u begaat natuurlijk geen overtreding als u uw camper op een reguliere parkeerplaats parkeert. Het is dan niet de bedoeling om op die parkeerplaats stoelen en tafels voor de camper neer te zetten en de barbecue aan te steken. Met het doel een »campervriendelijk« land te worden, heeft Slovenië het initiatief tot het aanleggen van nette camperplaatsen (MPzA) nieuw leven ingeblazen. Reeds 50 gemeentes hebben zich hierbij aangesloten. Het project werd tevens gepresenteerd op de CMT beurs in
Stuttgart, in januari van dit jaar. Geïnteresseerden voor dit project waren o.a. Nederlandse, Duitse en Scandinavische camperaars, die in de late herfst, winter en vroege lentemaanden afreizen naar het zuiden. Het doel van het opzetten van een MpzA netwerk is het verbinden van ‚genormaliseerde‘ goed onderhouden camperplaatsen, waar camperaars alle benodigde diensten tot hun beschikking zullen hebben. »In Slovenië zijn we ons ervan bewust dat de meeste camperaars niet willen overnachten op een camping
en betalen voor diensten waar ze geen gebruik van maken. Zij willen graag goed onderhouden camperplaatsen waar ze in de nabijheid van de lokale gemeenschap kunnen overnachten om zo de bezienswaardigheden te kunnen bezoeken en te kunnen proeven van de lokale lekkernijen, « vertelt Tjaša Gruenfeld van het bedrijf »Caravan«. Slovenië is tenslotte veel te mooi om enkel een doorreisland op weg naar het zuiden te blijven! Stela Mihajlović
In de bijna 200 jaar dat de grotten van Postojna open zijn hebben ze al 36 miljoen bezoekers ontvangen
Iztok Medja
Voor zulke aantallen bezoekers zijn De grootste toeristische de natuurlijke kenmerken van bezienswaardigheid van de grotten erg belangrijk. Op Slovenië en een van de vraag hoe de grotten de grootste karst zijn, antwoorde de monumenten ter voorzitter van de raad wereld - de grotten van bestuur Marjan van Postojna – viert Batagelj: »Allereerst over drie jaar een zijn de grotten belangrijk jubileum. verbluffend mooi, In 2018 zal het een kunstwerk namelijk precies van de natuur. 200 jaar geleden De rijkdom en zijn dat een diversiteit aan lokale inwoner, stalagmieten en genaamd Luka stalactieten en Čeč, tijdens de hun prachtige voorbereidingen kleuren zorgt bij van het bezoek de bezoekers voor van de toenmalige een adembenemende kroonprins van Onder de 620 duizend bezoekers die vorig jaar een bezoek brachten aan de grotten van Postojna waren ook iets beleving, waardoor de Habsburgse minder dan 19.000 gasten uit Nederland. men het bezoek aan monarchie, Ferdinand deze »ondergrondse I, de binnenste delen van hemel« nooit meer de grotten ontdekte. De vergeet. Daarnaast zijn de Oostenrijkse vorst was op 17 grotten van Postojna een van augustus 1819 de eerste bezoeker de weinige grotten in de wereld van de nieuw ontdekte grotten. die volledig horizontaal zijn, naar alle waarschijnlijkheid zelfs de enige grot ter wereld, die Bij deze gelegenheid werd een registerboek van niet één trap heeft. De grotten hebben hun wereldfaam bezoekers geïntroduceerd en vanaf die dag is de tevens te danken aan de goede bereikbaarheid en aan traditie van het bijhouden van het totaal aantal het feit dat ze in technisch opzicht altijd zeer modern bezoekers aan de grotten nooit meer onderbroken. In waren ingericht. Zo hadden ze bijvoorbeeld eerder het eerste jaar hadden de grotten 104 bezoekers, vorig elektriciteit dan London.« jaar waren dat er 620.000 en in totaal nu al meer dan 36 miljoen. Sabina Petrov Slovenië nodigt U uit! 5
NI_maj/2015.indd 5
5/6/15 1:17 PM
Hou Slovenië in de gaten, zijn economie is in opkomst
Sloveense bedrijven hebben vorig jaar voor een kleine 400 miljoen euro aan producten naar Nederland geëxporteerd. Vanuit Nederland was er tweemaal zoveel export naar Slovenië.
N
ederland stond vorig jaar in Slovenië op de elfde plaats van alle EU landen, qua volume van export(392,7 miljoen euro), qua import op de zevende plaats. De grootste buitenlandse handelspartners van Slovenië zijn echter Duitsland, met wie Slovenië een vijfde van alle handelsverkeer uitwisselt (vorig jaar was dit meer dan negen miljard euro), Italijë en Oostenrijk.
Vorig jaar was er een stevige groei in de handel tussen de twee landen
De handelswaarde tussen Nederland en Slovenië schommelde behoorlijk in de afgelopen tien jaar, vooral in het crisisjaar 2009. Afgelopen jaar was er in Slovenië weer een behoorlijke groei in zowel de uitvoer naar Nederland (met 15 procent) als de invoer van goederen (met 20 procent).
De productgroepen, waaruit de buitenlandse handel tussen Slovenië en Nederland bestaat, zijn verrassend gelijksoortig. Het leeuwendeel van de handel tussen beide landen bestaat uit voertuigen, elektrische machines, apparatuur, evenals machines en mechanische apparatuur. In totaal is er vorig jaar voor 86 miljoen euro aan farmaceutische producten tussen beide landen uitgewisseld.
6 Slovenië nodigt U uit!
NI_maj/2015.indd 6
5/6/15 1:17 PM
»De meeste mogelijkheden voor zakelijke samenwerking tussen Nederland en Slovenië zien we op het gebied van IT, logistiek, landbouw, (medisch) toerisme en milieu en groene technologie« aldus Davor Devčič, adviseur bij de Sloveense Ambassade in Den Haag.
Sloveense export naar Nederland vorig jaar Producten
Aandeel (in %)
Voertuigen en onderdelen en toebehoren Elektrische machines, apparaten en onderdelen daarvan Machines en mechanische apparatuur en onderdelen daarvoor Aluminium en producten van aluminium Papier en karton, producten uit papiermassa
18
Farmaceutische producten
6
11 8 8 7
Bron: Izvozno okno
Sloveense invoer uit Nederland vorig jaar Producten
Shutterstock
Voertuigen en onderdelen en toebehoren Elektrische machines, apparaten en onderdelen daarvan Organische en chemische producten Machines en mechanische apparatuur en onderdelen daarvoor Farmaceutische producten
»Nederland wordt van oudsher al beschouwd als een zeer open handelsmarkt en daarom zijn er vele mogelijkheden om de handelsbetrekkingen met Slovenië te versterken, vooral op het gebied van samenwerkingsverbanden en partnerschappen,« vertelt adviseur bij de Sloveense Ambassade in Den Haag Davor Devčič en hij voegt eraan toe: »Nederlanders zijn erg ruimdenkend maar vanwege de marktverzadiging zijn
bedrijven in de eerste plaats afhankelijk van hun eigen vindingrijkheid en goede marketing.«
Landen kennen elkaar (nog) niet goed
Vorig jaar al heeft de Sloveense Kamer van Koophandel de Benelux landen aangewezen als kansrijke markten voor Sloveense exporteurs. Wat is dan de reden dat de omvang van de handelsbetrekkingen tus-
Papier en karton, producten uit papiermassa
Aandeel (in %)
12 10 9 8 8 8
Bron: Izvozno okno
sen deze landen niet groter is? »Het probleem is aan de ene kant dat voor Slovenië een grote handelsmarkt zoals Nederland, geen prioriteit is. Aan de andere kant zijn Sloveense exporteurs van oudsher gehecht aan hun naaste partners« legt Davor Devčič uit. Slovenië is in Nederland relatief onbekend en wordt vaak over een kam geschoren met Oost-Europese landen. Deze Nederlandse perceptie geeft echSlovenië nodigt U uit! 7
NI_maj/2015.indd 7
5/6/15 1:17 PM
ter niet het juiste beeld weer. Vanwege zijn goed ontwikkelde handelsbetrekkingen en interessante geografische ligging kan Slovenië juist een betrouwbare partner zijn voor Nederlandse bedrijven die door willen dringen op de markt in Zuid-oost Europa. »Een oplossing kan zijn dat men via de interesse in Sloveense bedrijven Nederland bewust maakt van het potentieel dat Slovenië heeft. Misschien niet d.m.v. grote zakenconferenties maar met een sectorale, 'tailor made' aanpak,« denkt Devčič.
Het tot stand brengen van samenwerkingen d.m.v. kennis
Handelsbetrekkingen zouden wellicht tot stand gebracht kunnen worden in de vorm van een driedelige Nederlandse samenwerking – tussen bedrijven, de regering en wetenschappelijke instellingen. Een dergelijke aanpak heeft bijvoorbeeld in de agrarische sector bijgedragen aan de totstandkoming van het zogenoemde 'Improvement Centrum' in Bleiswijk, waar wetenschappers van de universiteit van Wageningen nieuwe producten en technologieën ontwikkelen voor kasteelt. In samenwerking met bedrijven in die sector wordt vervolgens beoordeeld of nieuwe processen rendabel en bruikbaar zijn. Op die manier worden bedrijfsrisico's beperkt en onderzoeks- en ontwikkelingskosten verlaagd. Met het oog hierop heeft de universiteit van Wageningen recentelijk een bezoek gebracht aan de Sloveense Ambassadeur Roman Kirn, met als doel de mogelijkheden van een samenwerking tussen hen en Sloveense universiteiten te onderzoeken.
Mogelijkheden in de Nederlandse topsectoren
Sectoren waarin samenwerking mogelijk is zijn er volop. »We zien deze mogelijkheden vooral op het gebied van IT, logistiek, landbouw, (medisch) toerisme, milieu en groene technologie,« zegt Devčič. Met uitzondering van de toeristische sector, zijn dit allemaal sectoren die nauw verbonden zijn met 9 Nederlandse topsectoren: levensmiddelen, tuinbouw, high-tech materialen en systemen, energievoorzieningen, logistiek, creatieve economie, levenswetenschappen, de productie van chemicaliën en watermanagement, somt
Door zijn goed ontwikkelde handelsbetrekkingen en interessante geografische ligging kan Slovenië een betrouwbare partner zijn voor Nederlandse bedrijven die door willen dringen op de markt in Zuid-Oost Europa. Het volume van buitenlandse handel van Slovenië met Nederland
in miljoen EUR
Export
800
795,7
700 600 500 392,7
400 300
Import
200 100 2004
2014
Bron: Surs
1,1
miljard euro was de handelswaarde tussen Nederland en Slovenië in het afgelopen jaar.
Bruikbare adressen Ambassade van de republiek Slovenië in Nederland e-mail: vhg@gov.si wwww.haag.veleposlanistvo.si Consulaat Republiek Slovenië in Breukelen Honorair consul: Karin Irisse van Rooyen-Winkelman e-mail: original@karin.demon.nl; karin@spectacle.nl Openbaar agentschap SPIRIT www.spiritslovenia.si www.slovenia.info
hij op. Ten aanzien van de concurrentiepositie van Sloveense bedrijven ziet ook de technologische autosector er veelbelovend uit.
Slovenië is geen volledig onbeschreven blad
De lijst van Nederlandse bedrijven die reeds aanwezig zijn op de Sloveense markt is behoorlijk groot. We noemen o.a. Philips, Shell, Spar, TNT, Vekamaf (Teknol), Bakker en SO.FI.CO. b.v (Holinvest). Eind 2013 zijn er volgens de gegevens van Banka Slovenije voor 433,8 miljoen euro (ongeveer vijf procent van het totaal) aan directe Nederlandse investeringen gedaan in Slovenië, waarvan de grootste op het gebied van bemiddeling en groothandels, omgekeerd was dit 180,9 miljoen euro met het grootste aandeel in de productie van elektrische apparatuur. »Het gaat hier echter om voor ons beschikbare gegevens van een meerderheid van eigenaren van Sloveense bedrijven met een kapitaal afkomstig uit Nederland, eigenlijk multinationals die investeren via Nederland« zegt Mateja Gnidovec, adviseur bij bureau SPIRIT.
Bedrijven in groepsverband naar beurzen in Nederland
De interesse voor Nederland onder Sloveense bedrijven komt vooral tot uiting bij groepspresentaties op internationale beurzen zoals PLMA, METS, NBI Expo en andere. Sloveense bedrijven nemen veelal deel als onderdeel van het Sloveense openbare agentschap ter bevordering van ondernemerschap, innovatie, ontwikkeling, investities en toerisme (SPIRIT). »Hun succes blijkt uit alle concrete contracten die al op zulke beurzen tot stand kwamen,« zegt Mateja Gnidovec. Een aantal van de ongeveer 700 Sloveense bedrijven, die volgens de openbaar beschikbare export database Sloexport ook op de Nederlandse markt aanwezig zijn, weten in het tulpenland 15 procent of meer van hun totale export te genereren. Een aantal van die bedrijven zijn bijvoorbeeld Benedict, dat zich bezighoudt met het maken van chocolade producten, JE & GR, dat metaalproducten en sneeuwkettingen produceert, Varis Top, dat radiatoren produceert en Maremico, dat matrassen, waterbedden en kussens maakt. Stela Mihajlović
8 Slovenië nodigt U uit!
NI_maj/2015.indd 8
5/6/15 1:17 PM
NIEUWE WIJN UIT DE OUDE WERELD Bij traditionele wijnlanden denken veel mensen aan Frankrijk, Italië en Spanje. Wat de meeste mensen niet weten is dat Slovenië in het rijtje ‘oudste wijnproducerende landen ter wereld’ prijkt. Al meer dan 2400 jaar wordt in drie verschillende wijnregio’s meer dan 100 miljoen liter wijn per jaar geproduceerd.
Nederlandse start
Het wijnhuis met het grootste exportaandeel is het in
missie is om dit continu te laten zien en proeven.”
Nederland was het eerste nieuwe exportland van het wijnhuis. “We kozen voor Nederland vanwege de nieuwsgierigheid en openheid van de mensen.” De wijnen zijn inmiddels verkrijgbaar bij Jumbo, C1000, Makro, Hanos en DekaMarkt. Dat blijft niet onopgemerkt. Zo is de Sauvignon Blanc & Pinot Grigio, die bij Jumbo onder het label puklavec & friends wordt verkocht, in drie jaar tijd twee keer uitgeroepen tot ‘Supermarktwijn van het jaar’ door het tijdschrift Proefschrift. “Daar zijn we trots op. Onze prijs/kwaliteitverhouding is echt één van onze USP’s. Onze
het noordoosten van Slovenië gelegen p&f wineries. Het bedrijf produceert vooral frisse, fruitige en minerale wijnen. Bijzonder is dat alle druiven handmatig geplukt worden, ondanks een productie van vijf miljoen liter witte wijn per jaar. Sinds 2009 heeft de familie Puklavec de aandelen van de lokale coöperatie overgenomen en is zij druk bezig om Slovenië opnieuw als wijnland op de wereldkaart te zetten.
Merk en visie p&f wineries heeft bovendien een sterke band met
Exportlanden
Nederland omdat het in januari 2010 de eerste oogst op
“Toen wij in 2009 begonnen exporteerde p&f wineries naar
de Wijnprofessional in Amsterdam presenteerde. “Dat
twee landen”, schetst Tatjana Puklavec. Zij is de oudste
was nogal spannend”, vertelt wijnmaker Mitja Herga. “We
dochter van Vladimir Puklavec, de eigenaar van het bedrijf.
presenteerden niet alleen onze wijnen en ons verhaal,
“In 2015 exporteren wij naar meer dan vierentwintig landen
maar lanceerden tegelijkertijd ons merk en onze visie.
wereldwijd.” Tatjana woont met haar familie in Tilburg.
Sindsdien zijn wij op weg om de wereld te laten zien wat de
Vanuit hier worden alle marketing- en salesactiviteiten
professionals in Amsterdam al zeiden. Namelijk: ‘eindelijk
wereldwijd aangestuurd.
een nieuwe wijn uit de oude wereld’.”
www.pfwineries.com
NI_maj/2015.indd 9
5/6/15 1:17 PM
De Sloveense biermerken Laško en Union zijn de de nieuwe parels aan de Heineken parelketting De Nederlandse biergigant heeft het vooraanstaande Sloveense ‘Pivovarna Laško’ succesvol overgenomen.
H
eineken heeft vorige maand met succes zijn drie rivalen, finančne sklade CVC Capital, KKR en Mid Europa Partners, weten te verslaan in de strijd om de overname van de vooraanstaande Sloveense bierbrouwerij ‘Pivovarna Laško’. Heineken bood het consortium van eigenaren 25,56 euro per aandeel, oftewel een goede 5% meer dan de financiële fondsen. Voor het aandeel van iets meer dan 51 procent telt Heineken een goede 114 miljoen euro neer. Na het overnamebod zullen ze een totaal van 223 miljoen euro af moeten rekenen voor de overige aandelen.
Parels met een kwart miljard euro aan omzet in het vorige jaar
Directeur bedrijfsontwikkeling van Heineken, Marc Koster, zei na de overname in Ljubljana: »We zijn heel blij dat de overname is gelukt. Met de aankoop van ‘Pivovarne Laško’ kunnen we twee zeer sterke biermerken aan onze portfolio toevoegen. Laško en Union zijn de nieuwe parels aan onze ketting.«
Wat brengen deze nieuwe parels hun nieuwe eigenaar?
Bierbrouwerij Laško viert juist dit jaar zijn 190ste verjaardag, terwijl het biermerk Union vorig jaar zijn 100 jarig jubileum vierde.
De ‘Pivovarna Laško’ groep, die ongeveer 1.600 mensen in dienst heeft, heeft twee bierbrouwerijen. Eentje in de plaats Laško, in de buurt van de op twee na grootste stad van Slovenië, Celje, waar ook het hoofkantoor zich bevindt. De andere, ‘Pivovarno
Union’, in de hoofdstad Ljubljana. Beide brouwerijen hebben een lange traditie. Bierbrouwerij Laško viert juist dit jaar zijn 190ste verjaardag, terwijl het biermerk Union vorig jaar zijn 100 jarig jubileum heeft gevierd. Volgens gegevens heeft de ‘Pivovarna Laško’ groep vorig jaar een kleine drie miljoen hectoliter aan dranken geproduceerd en hiermee een omzet behaald van ongeveer 250 miljoen euro. Aan de Laško groep behoren tevens de frisdrank en alcohol producent ‘Vital Mestinje’ en het dagblad ‘Delo’ toe. Bij de overname heeft Heineken gezegd dat het niet hun bedoeling is om de brouwerijen in Laško en Ljubljana te sluiten en dat ook beide merknamen bewaard zullen blijven. Zoals men zegt is het juist de bedoeling om de expertise van Heineken te gebruiken om Laško te helpen bij zijn verdere groei, zijn plaats op de binnenlandse markt te versterken en in staat te stellen om in de regio uit te breiden.
Wat heeft Slovenië investeerders nog meer te bieden
Voor investeerders die hun vermogen willen vergroten met het investeren in aandelen of natura, biedt Slovenië een schat aan mogelijkheden. Deels vanwege de privatisering van staatsbedrijven die plaatsvindt in het kader van de Sloveense staatsholding, deels vanwege de financiële crisis en de schuldenlast van Sloveense bedrijven, die zich daardoor genoodzaakt zien onnodige bedrijfsmiddelen te verkopen. De Sloveense staatsholding, die toezicht houdt op staatseigendommen waaronder ook bedrijven vallen die deels, of in zijn geheel, eigendom zijn van de repu-
10 Slovenië nodigt U uit!
NI_maj/2015.indd 10
5/6/15 1:17 PM
Adria inspireert al 50 jaar de avonturen van hun klanten Adria Mobil Group, de Sloveense fabrikant van recreatieve voertuigen kijkt met vertrouwen uit naar de op handen zijnde 50ste verjaardag van het merk Adria. Met een jaarlijkse omzet van meer dan 250 miljoen euro telt het bedrijf ruim 1.200 medewerkers verspreid over drie locaties en verkoopt het zijn voertuigen in meer dan 25 Europese landen waar ze overal een sterkte marktpositie innemen. Adria is het bekendst om zijn recreatie voertuigen en is daarin een van de top drie merken met een marktaandeel van 6% en groeiend en is sterk aanwezig op de Russische, Japanse, Chinese, Australische en Israëlische markt. Het succes komt voort uit innovatief product design, flexibiliteit en het inspelen op de veranderende behoeften van de klant en een sterk netwerk van meer dan 450 dealers. In de ultra moderne fabrieken in Slovenië produceert Adria ruim 9.000 caravans, campers, bestelwagens en sta-caravans per jaar. Men maakt meer dan 100 verschillende modellen waarvan de helft caravans, het voertuig waarmee het bedrijf in de jaren ’60 startte.
Eind jaren ’80 begon Adria met de productie van campers, die nu goed zijn voor de helft van de omzet. Adria biedt meer dan 35 verschillende modellen in de categorieën ‘compact’, ‘crossover’, ‘semi-geïntegreerd’ en ‘geïntegreerd’. Adria concurreert ook in de groeiende bestelbusmarkt met een reeks op Fiat Ducato gebaseerde bestelwagens, genaamd »Twins«. Adria wint regelmatig prijzen voor ontwerp, product functionaliteit en klanttevredenheid. De meest erkende onderscheiding is de “König Kunde Award”, die Adria vijf jaar op rij ontving voor beste campermerk op de veeleisende Duitse markt zoals gestemd door de lezers van het vooraanstaande Duitse tijdschrift ‘Reisemobil International’. Nederland is Adria’s traditionele markt, waar het merk al bijna 50 jaar aanwezig is, als erkende sterke speler op de markt met een aandeel van ruim 10% voor campers en en 5% voor caravans. Adria’s producten worden goed ontvangen, wat tevens wordt bevestigd door het winnen van onderscheidingen als “Caravan van het jaar 2014” ontvangen voor de Altea lijn door KCK en “Bestelbus van het jaar 2015” gegeven voor de Twin 640 SLX door NKC.
2014 Voor meer informatie gaat u naar www.adria.nl
NI_maj/2015.indd 11
5/6/15 1:17 PM
bliek Slovenië. Momenteel gaat de meeste aandacht uit naar de lijst van 15 bedrijven, waarvan het Sloveense parlement midden 2013 besloot ze te verkopen. Van de 15 bedrijven op die lijst zijn er tot nu toe drie verkocht en wel de exploitant van de grootste Sloveense luchthaven ‘Aerodrom Ljubljana’, fabrikant van laserapparatuur ‘Fotona’ en chemisch bedrijf ‘Helios’. De meeste opbrengst kwam van ‘Aerodrom Ljubljana’, dat de staat en staatsfondsen heeft verkocht in een consortium met nog een paar aandeelhouders. Voor een aandeel van 75,5 procent betaalde de Duitse luchtvaartmaatschappij ‘Fraport’ 234 miljoen euro. De bedrijven op de genoemde lijst zijn niet de enige mogelijkheden die Slovenië potenciële investeerders te bieden heeft. Veel bedrijven kampen om verschillende redenen met een schuldenlast en zijn daarom in eigendom van de bank. De vorderingen tegen hen zijn, wegens de sanering van de banken, overgenomen door de vereniging voor het uitvoeren van vorderingen (DUTB), die nieuwe eigenaren voor ze zoekt. Als gevolg van een overmatige schuldenlast is bijvoorbeeld ‘Trimo’ te koop,
fabrikant van gevelsystemen. Ook op zoek naar nieuwe eigenaren zijn het logistieke bedrijf ‘Intereuropa’ en de producent van langlauf skischoenen ‘Alpina’. Opnieuw te koop wegens een faillissement is het voormalig grootste Europese textielbedrijf Mura. Daarnaast zijn er nog heel wat hotels in Slovenië, die wegens schulden een nieuwe eigenaar zoeken.
Groei in de waarde van Nederlandse investeringen in Slovenië
»Met de aankoop van bierbrouwerij Laško kunnen we twee zeer sterke biermerken aan onze portfolio toevoegen. Laško en Union zijn de nieuwe parels aan onze ketting,« aldus Directeur bedrijfsontwikkeling van Heineken, Marc Koster.
Wegens de overname van bierbrouwerij ‘Pivovarne Laško’, door Heineken, zal de waarde van Nederlandse investeringen in Slovenië dit jaar met bijna de helft groeien tot ruim 647 miljoen euro. Directe buitenlandse investeringen, vanuit Nederland in Slovenië, waren eind 2013 namelijk 433,8 miljoen euro (ongeveer 5% van het totaal). Hiervan ging het meeste naar bemiddeling en groothandels. Andersom was dat 180,9 miljoen euro, met als grootste aandeel de productie van elektro-apparatuur. Sabina Petrov
I
H v a o m
O e e I e
H k b k
F o s m v t i
Presentatie Baukom d.o.o. Baukom d.o.o. is leverancier van complete systemen voor de auto-industrie en petrochemie. Het bedrijf is opgestart in het jaar 1999. Het deed zaken als een kleiner privé bedrijf met als hoofdactiviteit het monteren van elektro-installaties. Door onze ervaring en aanvullende opleidingen en trainingen hebben we ons gespecialiseerd in specifieke gebieden. We hebben ons ontwikkeld tot een ervaren en betrouwbaar bedrijf dat in staat is om zelfs de meest veeleisende en ingewikkelde montages uit te voeren. We hebben onze betrouwbaarheid op het gebied van montage voornamelijk bewezen in de auto-industrie, bij energiecentrales en in ijzerfabrieken. Vandaag de dag zijn we voornamelijk actief in Europese landen (Duitsland, Spanje, België, Oostenrijk, Frankrijk, Engeland, Nederland enz.). Bij Baukom d.o.o zijn we ons ervan bewust dat kennis de fundamentele drijfveer van deze tijd is en de basis van het succes en de veiligheid van elk persoon. Daarom geven we ons personeel de mogelijkheid om tijdens werktijd deel te nemen aan aanvullende opleidingen en trainingen. In de lokale en wijde omgeving verzekeren we heel wat werknemers, en daarmee ook hun
gezinnen, van sociale zekerheid d.m.v. een vaste baan. Daarnaast neemt Baukom d.o.o zijn verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling van de lokale gemeenschap d.m.v. het sponseren van verschillende sociale en culturele activiteiten en met donaties aan humanitaire, culturele en educatieve instellingen. Onze core business is het uitvoeren van allerlei soorten montages en demontages in nieuwbouw en voor revisies (auto-industrie, airconditioning systemen, enz...). Ons werkgebied bestaat o.a. uit: • montage van autotechniek, • montage robot assemblagelijnen, • montage staalconstructies, • het plaatsen en installeren van machines en apparatuur, • industriële elektrotechniek, • demontage van constructies, machines, enz. In ons bedrijf werken ongeveer 70 mensen met uiteenlopende kennis en kwaliteiten. De meeste van hen zijn bankwerkers, elektriciens en monteurs die verschillende werkprocessen beheersen.
Onze voordelen: • ervaring, • betrouwbaarheid, • kwaliteit, • flexibiliteit, • aanpassingsvermogen, • concurrentievermogen. De kwaliteit van onze dienstverlening is de kern van ons concurrentievoordeel en dat willen we ook graag op een officieel erkende manier aantonen. Om te voldoen aan de behoeftes van de markt hebben we ons in 2009 gecertificeerd voor ISO 9001:2008, in 2010 hebben we een aanvullend OCHAS 18001:2007 certificaat verkregen en in 2012 het SCC certificaat.
BAUKOM BAUKOM - Montaža, gradbene in druge storitve d.o.o. Zadružni trg 8, 2250 Ptuj, EU - Slovenija Tel.: +386-(0)2 780-11-26 Fax.: +386-(0)2 780-11-27 E-mail: info@baukom.si
12 Slovenië nodigt U uit!
NI_maj/2015.indd 12
5/6/15 1:17 PM
imp arma
Industriële appendages voor water IMP Armature d.o.o. is de succesvolste Sloveense producent van appendages voor het distribueren van drinkwater, industriële en afvalwatersystemen, systemen voor de voedselverwerking industrie, verwarmingstechnieken en brandveiligheidssystemen. IMP Armature d.o.o. biedt een breed pallet aan industriële appendages in verschillende uitvoeringen. Het assortiment omvat schuifafsluiters, vlinderkleppen, filters, terugslagkleppen, aanboorarmaturen, boven- en ondergrondse brandkranen en speciale, op maat gemaakte, appendages.
ingebouwde vlinderkleppen en twee ondergrondse brandkranen – een ‘‘vrij stromende’’ ondergrondse brandkraan en de ‘GOST’ ondergrondse brandkraan. De TWINcleaner combineert drie functies in één product. Hij vermindert het aantal afdichtverbindingen c.q. naden, die potentieel lekkingsgevaar opleveren, hij verkort de totale inbouwlengte en zorgt ervoor dat de inbouwtijd 4x verkort wordt, in vergelijking met het inbouwen van een klassieke filter en twee aparte vlinderkleppen.
Het bedrijf voldoet aan de hoge Europese kwaliteitseisen alsmede aan de specifieke behoeften van individuele afzetmarkten en klanten. Flexibiliteit, een eigen ontwikkelingsafdeling en de nauwe samenwerking met onze klanten maken het mogelijk dat IMP producten voldoen aan de eisen van internationale testen en het bedrijf heeft daarom internationaal erkende certificeringen als
CE, DVGW, ÖVGW, GOST, KTW, WRAS, W 270 etc. In de laatste paar jaar heeft men bij IMP Armature d.o.o. nieuwe producten ontwikkeld en deze gepresenteerd op internationale beurzen. De laatste nieuwe producten zijn een nieuw type filter genaamd ‘TWINcleaner’ met twee
Bij het inbouwen in de pijpleiding zijn geen extra afdichtingen nodig; de kosten van schroef- en afdichtingmateriaal zijn 3x lager. Op verzoek zijn er verschillende uitvoeringen en aanvullend toebehoren beschikbaar.
Wirsturen lenkende diestromen Ströme Wij mit samen met U. Ihnen. zusammen
Vlinderkleppen Absperrklappen Terugslagkleppen Rückfl ussverhinderer und Rückschlagklappen Filters Schmutzfänger Brandkranen Hydranten Schuifafsluiters Schieber Aanboorarmaturen Anbohrarmaturen
PROIZVODNI PROGRAMI PRODUKTAUSWAHL ONS ASSORTIMENT
Onze eigen fabriek, moderne machines en 100% geteste producten garanderen een hoge Europese kwaliteitsstandaard. IMP Armature d.o.o. heeft een globaal exportmarktaandeel van 75%.
IMP Armature Armatured.o.o. d.o.o.
Ljubljanska cesta cesta 43, Ljubljanska 43, 1295 1295 Ivančna Ivančna Gorica, Gorica, Slovenië Slovenija T: +386 (0)1 7887 300, F: +386 (0)1 7887 328 T: +386 (0)1 7887 300, F: +386 (0)1 7887 328 E: info@imp-ta.si, info@imp-ta.si, www.imp-ta.si E: www.imp-ta.si NI_maj/2015.indd 13 imp armature_203x271.indd 1
5/6/15 1:17 PM 5. 05. 15 10:43
Waarin zijn Sloveense bedrijven het allerbeste van de wereld Op de lijst van de zogenaamde verborgen kampioenen – bedrijven met ‘s werelds meest toonaangevende marktaandelen in hun niches – stonden vorig jaar maar liefst 34 sloveense bedrijven genoteerd. „
V
an alle plekken op de wereld juist Slovenië!« merkte Steve Forbes, oprichter en hoofdredacteur van het tijdschrift Forbes, op, toen hij tijdens een interview de Amerikaanse hoogleraar in ondernemerschap Daniel Isenberg aanmoedigde om zijn lezers te vertellen over Sandi Češek, oprichter van Studio Moderna uit Slovenië. Daniel Isenberg is namelijk auteur van het boek »Worthless, Impossible and Stupid: How Contrarian Entrepreneurs Create and Capture Extraordinary Value«. Het boek gaat erover hoe uit schijnbaar onbruikbare ideeën grote successen zijn ontstaan en in zijn boek gebruikt hij o.a. Češek’s verhaal als voorbeeld. Studio Moderna, waar zelfs de zakelijke krant Financial Times een tijdje geleden aandacht aan besteedde, is op de internationale markt een van de minst »verborgen kampioenen«, een term bedacht door de Duitse adviseur en hoogleraar bedrijfskunde Hermann Simon. Studio Moderna is het grootste teleshopping kanaal van Centraal- en Oost Europa. De televisieverkoop combineren ze met de verkoop via andere kanalen, van internetverkoop tot de verkoop in fysieke winkels. Tegelijkertijd voeren ze ook hun eigen merk waarmee ze met gepaste trots laten weten een wereldwijd uniek model in handen te hebben.
Verborgen kampioenen zijn echt verborgen
Naast Studio Moderna heeft Slovenië nog een aantal andere bedrijven die in hun niche marktleider op de Europese of zelfs mondiale markt zijn. Een aantal van deze bedrijven zijn zelfs nauwelijks in Slovenië bekend, laat staan op de internationale markt. We noemen bijvoorbeeld Kovis en Optacore. En toch, Europese spoorwegmaatschappijen kopen bijna de helft van alle remschijven en een vierde deel van alle lagers voor treinen bij Kovis. Optacore is met zijn hardware, voor het vervaardigen van speciale optische vezels, zelfs de grootste wereldwijd! Volgens Hermann Simon zijn verborgen kampioenen bedrijven die in hun branche, op hun eigen continent of een van de drie grootste continenten ter wereld, het grootste marktaandeel hebben, die echter niet meer dan drie miljard euro omzetten en die volgens internationale standaard relatief onbekend zijn. Aan de laatste twee criteria voldoen bijna alle Sloveense bedrijven, aan de eerste is echter niet zo makkelijk te voldoen. Hoewel een specifiek marktsegment zeer beperkt kan zijn zegt de directeur van het Sloveense high–tech bedrijf Cosylab Mark Pleško met enige humor: »Ik kan de branche altijd op zo’n manier definiëren, dat ik de enige in de wereld ben«. Cosylab Mark Pleško, die net als enkele
Kovis is uitgerust met de meest moderne machines en ze produceren ongeveer 700 verschillende soorten treinonderdelen. Hun klantenkring bestaat o.a. uit Bombardier, Siemens en sinds twee jaar ook Alstom.
andere Sloveense bedrijven op de lijst van »verborgen kampioenen« niks geeft om naamsbekendheid.
De makers van eigen niches
De beste manier om de grootste marktaandeelhouder in je eigen niche te worden, is dus het zelf ontwikkelen van een oplossing die nog niet eerder bestond en daarmee te voldoen aan de behoeften van een bepaald segment van klanten; dit kunnen ook klanten zijn die zich eerder niet een bewust waren van het feit dat ze op die oplossing zaten te wachten. De bedrijven Pipistrel en Seaway bijvoorbeeld, ontwerpen vliegtuigen en zeilboten zoals nog niet eerder gemaakt (met elektrische en hybride
14 Slovenië nodigt U uit!
NI_maj/2015.indd 14
5/6/15 1:17 PM
Irena Herak
aandrijving alsmede gemaakt van andere materialen dan daarvoor), om maar met de meest eenvoudige te beginnen. Interblock maakt roulettetafels en andere casino apparatuur zoals ze nog niet eerder bestonden en werd daardoor overspoeld met bestellingen zoals nooit tevoren. Dan zijn er ook nog de high–tech bedrijven Instrumentation Technologies en Cosylab. Wat deze bedrijven nu eigenlijk daadwerkelijk doen kunnen wij ons, als eenvoudige stervelingen, nauwelijks voorstellen. Beide hebben iets te maken met de structuur van de aarde en het heelal, wat ondanks de onbegrijpelijkheid ervan onze fantasie prikkelt. Instrumentation Technologies maakt
meetapparatuur die gebruikt wordt in deeltjesversnellers. Cosylab houdt zich bezig met de besturing van nucleaire deeltjesversnellers. Beide bedrijven hebben maar weinig concurrenten die dergelijke diensten en producten leveren, als we wetenschappelijk instituten die deze producten uitsluitend voor eigen gebruik maken niet meerekenen. Het bedrijf LPKF heeft een aantal jaar geleden een speciale laser gemaakt die prototypes van printplaten maakt en die nog altijd uniek is in de wereld waardoor hij de groei van bedrijf letterlijk heeft getorpedeerd. De onderneming Celtra, het jongste bedrijf in onze selectie, heeft een nieuwe soft–ware oplossing ontwikkeld voor mobiel ad-
verteren die het mogelijk maakt om zelf uw eigen reclame c.q. advertentie te ontwerpen met een goede, degelijke inhoud en een mooie vormgeving. Maar ook in een ogenschijnlijk saaie industriële omgeving vinden we oplossingen die de wereld nog niet eerder gezien heeft. Iskra Mehanizmi heeft enkele jaren geleden een radarsensor voor voertuigen ontwikkeld die automatische snelheidsregulering mogelijk maakt en daarmee zorgt voor het behouden van een veilige afstand op de weg. Volgens de directeur van het bedrijf was dit toendertijd een volledig nieuw veiligheidssysteem voor voertuigen en werd dit systeem ontwikkeld in opdracht van hun klant Continental. Slovenië nodigt U uit! 15
NI_maj/2015.indd 15
5/6/15 1:17 PM
Akrapovič
Danfoss Trata
Grootste Europese fabrikant van uitlaten voor motoren in een hogere prijsklasse. Grootste producent wereldwijd op het gebied van sportmotoren.
Globale marktleider als fabrikant van elektromechanische regelaars voor airconditioning apparatuur.
50 %
van de wereldmarkt
Alpena
Domel
25 %
marktaandeel in Europa en in de wereld
Jure Makovec
Europese marktleider en een van 's werelds grootste producenten van schoeisel voor cross-country skiën. De tandwielen van het bedrijf KLS, waarvan Mirko Strašek directeur en aandeelhouder is, zijn ingebouwd in 60% van de Europese auto’s. Op het eerste oog lijkt een tandwiel een eenvoudig product maar de complexiteit ervan zit ‘em in het feit dat een tandwiel bestand moet zijn tegen enorme belasting.
Globale marktleider met motoren voor de hoogste kwaliteit stofzuigers, marktleider in Europa in hogere en middelhoge prijsklasse.
65 %
op de EU markt
Atech
Enterblock
De op twee na grootste fabrikant ter wereld in regelaars voor pelletkachels.
Grootste fabrikant ter wereld van elektronische apparatuur voor speeltafels in casino's.
20 %
20 %
wereld marktaandeel
van de wereldmarkt
Celtra
Eta Cerkno
40 %
marktaandeel in de Verenigde Staten
Cimos
Europese marktleider op het gebied van de productie van elementen voor turbocompressoren, remmen en aandrijfsystemen voor motoren.
15–40 % Europese markt
Cosylab
Globale marktleider in systeemintegratie van besturingssystemen voor nucleaire deeltjesversnellers.
50 %
van de wereldmarkt
Irena Herak
Een van 's werelds marktleiders in het aanbod van zogenaamde »rich media« platform voor mobiel adverteren. »99 procent van de prijs van onze producten is productontwikkeling,« zegt directeur Borut Lenardič van OptaCora. De bedrijfsformule en de groei van het bedrijf danken we aan het ontwikkelen cq. uitvinden van nieuwe producten om steeds aan de behoeften van onze klanten te voldoen. De klanten zijn zich daar vaak niet eens van bewust.
Kleine onderdelen zonder welke er geen grote ontwikkelingen zouden zijn
Dit brengt ons bij andere Sloveense »verborgen kampioenen«: producenten van industriële onderdelen die worden ingebouwd in andere industriële producten of delen van producten. Dit klinkt misschien niet zo achtenswaardig maar veel van deze Sloveense onderdelen zijn ingebouwd in verschillende soorten Europese of zelfs wereldwijde eindproducten. In bijvoorbeeld meer dan de helft van alle Europese auto’s roteren tandwielen in de motor, gemaakt door het Sloveense bedrijf KLS. De stroomwisselaars (gelijk-
richters) van het bedrijf Kolektor, ingebouwd in elektromotoren dekken 50 procent van de Europese en 18 procent van de wereldmarkt. Het bedrijf Cimos verstrekt met een aantal elementen maar liefst 40 procent van de Europese auto industrie. En als uw was- of afwasmachine in Europa is vervaardigd, is er zeker een kans van 60% dat het ingebouwde meetsysteem voor het waterpeil in de machine, afkomstig is van Sloveense ITW Metalflex uit Tolmin. Het in Šempeter gevestigde Letrika (voorheen Iskra Avtoelektrika), beheerst de Europese agrarische mechanisatie met een derde marktaandeel in startmotoren en dynamo’s.
Grootste fabrikant ter wereld van klassieke kookplaten voor fornuizen.
90 %
van de wereldmarkt
Eti Izlake
Grootste Europese fabrikant en een van de meest toonaangevende in de wereld met meerdere soorten huis- en industriezekeringen, schakelaars en ander materiaal.
20–65 % op de Europese markt
Euro Plus
Behoort tot de drie grootste aanbieders van professionele software voor barcode labeling ter wereld. Minstens
15 %
van de wereldmarkt
16 Slovenië nodigt U uit!
NI_maj/2015.indd 16
5/6/15 1:18 PM
Fotona
Grootste fabrikant ter wereld in medische lasers voor bepaalde tehnologieën (LPSL) en lasers voor in gynaecologie, tweede van de wereld met lasers voor tandheelkunde.
33 %
van de wereldmarkt in medische LPSL lasers
Hidria
De op twee na grootste leverancier van systemen voor de koude start van dieselmotoren.
20 %
aandeel op de wereldmarkt
Hyla
Europese marktleider en op een na grootste fabrikant ter wereld in huishoudstofzuigers met waterfilter en centrifugale scheiders.
30 %
op de Europese markt
Instrumentation Technologies Grootste aanbieder ter wereld van meetapparatuur voor deeltjesversnellers.
Iskra Mehanizmi
Europees marktleider in radar sensoren voor de regulatie van snelheid van vervoersmiddelen.
ITW Metalflex
Leider in de Europese markt als fabrikant van meetapparatuur voor het waterpeil in witgoed apparaten.
60 %
van de Europese markt
De helft van alle elektromechanische regulatoren van airconditioners ter wereld komen van het bedrijf Danfoss Trata, 65 procent van alle Europese luxe stofzuigers worden aangedreven door elektromotoren van Domel, het in Horjul gevestigde Metrel is kampioen van Europa en een van de leiders op de wereldmarkt met een aantal producten op het gebied van elektrotechnische installaties.
Sterke werktuigbouwkundigen en elektronika ingenieurs
De indruk dat Slovenen niet in staat zijn om indrukwekkende eindproducten voor de export te produceren, is enigszins onjuist. Eindproducten voor particuliere klanten zijn er inderdaad niet zo heel veel. Op de »verborgen kampioenen« lijst staan waterstofzuigers van Hyla, Pipistrel personenvliegtuigjes, zeilboten en motorjachten van Seaway, loopschoenen van Alpina en ook uitlaten voor motoren en auto’s van Akrapovič. De laatste kan meer beschouwd worden als een luxe toevoeging voor de eindverbruiker dan een integraal onderdeel. Naast de reeds genoemde »verborgen kampioenen« vinden we ook fabrikanten van eindproducten die bedoeld zijn voor andere bedrijven en instellingen die deze producten nodig hebben in hun productie. Het gaat hier vooral om machines en apparaten. We noemden al het bedrijf LKPF, dat lasers produceert voor het snijden van printplaten. Er zijn ook nog de bedrijven Fotona en Optotek met hun wereldwijd gevestigde medische laserapparatuur, Optacore met zijn machines voor de productie van optische vezels, Tajfun met bosbouwmachines en Instrumentation Technologies met meetinstrumenten voor deeltjesversnellers.
Hoogwaardige technologie domineert
De lijst van hoogwaardige technologie met elektronica en werktuigbouwkundige ingenieurs houdt hier nog niet mee op. Onder de kampioenen van wereldwijde niches uit Slovenië zijn nog twee topleveran-
ciers van software IT-diensten. Euro Plus produceert al 2 decennia software oplossingen voor producenten van barcodeapparatuur over de hele wereld en is hierin minimaal de op twee na grootste van de wereld. In de afgelopen jaren zijn ze nog verder gegroeid vanwege de overname van hun distribiteur in Amerika. Celtro hebben we al eerder genoemd. Alhoewel het moederbedrijf in Amerika is gevestigd, is het opgericht in Slovenië en heeft het tevens een sterke R&D afdeling. Onder de high–tech bedrijven rekenen we ook Atech, sterafdeling is tegenwoordig de productie van regelaars voor pelletkachels. Op de »verborgen kampioenen« lijst die in 2011 werd opgesteld door econome Melita Rant voor het IEDC – de management school in Bled – en welke tevens werd gepubliceerd in het boek »Hidden Champions in CEE and Turkey«, dat vorig jaar is uitgegeven door Springer uitgeverij, staat ook het biotechnologische bedrijf Bia Separations. Dit bedrijf ontwikkelde een wereldwijd uniek proces voor het filteren van biologische geneesmiddelen die de huidige processen zal verdringen. Mede-oprichter en directeur Aleš Štrancar belooft hiermee een gigantische groei van het bedrijf in de komende tien jaar en de verdere toekomst. Omdat de eersten van deze nieuwe projecten pas dit jaar gerealiseerd gaan worden, waren ze nog niet opgenomen in de lijst van vorig jaar.
Kampioenen met producten die anderen lieten liggen
Als tegengewicht zijn marktleiders in niches gedreven door de voortdurende ontwikkeling van steeds weer nieuwere producten, staan Sloveense bedrijven op de lijst die de markt veroveren met tientallen jaren »oude« producten die door andere bedrijven wereldwijd afgeschreven werden. Ook dat kan een gat in de markt zijn, als er ondanks een dalende vraag nog steeds behoefte is aan een bepaald product. Dat bewijzen de bedrijven Eta Cerkno, Magneti, Eti Izlake en Niko. Eta Cerkno fabriceert als een van de laatste bedrijven ter wereld klas-
KLS Ljubno
Leider op de Europese markt als fabrikant van tandwielen voor in automotoren.
55–60 % van de Europese markt
Kolektor
Grootste fabrikant ter wereld van collectoren voor elektromotoren, de op één tot twee na grootste Europese fabrikant in elektromagneten voor in elektromotoren.
50 %
op de Europese markt en
18 %
van de wereldmarkt in collectoren
Kovis
De op 3 of 4 na grootste Europese fabrikant van remschijven en lagerbehuizingen voor treinen op de vervangingsmarkt.
50 %
Op de Europese markt voor vervangende remschijven voor treinen
Letrika
Grootste Europese en de op twee na grootste fabrikant ter wereld in starters en dynamo motoren voor landbouwmachines.
35 %
op de Europese markt
LPKF
Een van de grootste fabrikanten ter wereld in laserapparatuur voor snelle prototyping en kleine series elektronische schakelingen. De eerste, en vooralsnog enige, ter wereld die protolasers maakt (een systeem voor het direct ontwerpen van high-density printplaten en radio–frequentie schakelingen).
Slovenië nodigt U uit! 17
NI_maj/2015.indd 17
5/6/15 1:18 PM
Magneti
's-Werelds grootste fabrikant van Alnico magneten (aluminium, nikkel, kobalt).
35 %
van de wereldmarkt
Metrel
Europese marktleider in veiligheidstesters voor laagspanningsinstallaties, een van de drie in de wereld met 2 verschillende soorten producten.
15–20 % van de Europese markt
Niko
Grootste fabrikant ter wereld van mappenbinders.
22 %
van de wereldmarkt
Optacore
Grootste fabrikant ter wereld van apparatuur voor de productie van speciale optische vezels.
30–40 % van de wereldmarkt
Optotek
Europese marktleider in lasers voor de behandeling van oogziektes en het leiden van laserstralen (gescharnierde arm) voor medische en industriële doeleinden, tevens een van de grootste op de globale markt.
25–100 % van de Europese markt
Wie zijn de »verborgen kampioenen« op de globale markt De huidige wereldwijd bekende term »verborgen kampioenen« is in het begin van de jaren negentig bedacht door de adviseur en hoogleraar bedrijfskunde Hermann Simon (afbeelding), die tijdens zijn carrière doceerde aan meerdere internationale business schools waaronder Harvard en Insead.
Grootste fabrikant ter wereld in ultralichte motor-zweefvliegtuigen.
Seaway
Wereldwijde marktleider in nautische productontwikkeling en de productie van hybride carbon zeilschepen.
Hermann Simon heeft in zijn toenmalige studie over Duitse bedrijven ontdekt dat de bijdrage tot de groei van de Duitse export, meer nog dan de industriële giganten, toe te schrijven is aan middelgrote en veelal onbekende kleine bedrijven die in hun niche marktleider zijn op de Europese markt, en velen zelfs op de globale markt. Juist de grote hoeveelheid van dit soort bedrijven is volgens Simon de hoofdreden dat de Duitse export zoveel meer succesvol is dan in de meeste andere Europese landen. De niches van deze bedrijven kunnen zeer smal zijn, wat tevens verklaart waarom vele van hen nooit uitgroeien tot echte giganten. De producten die ze fabriceren zijn vaak niet bedoeld voor een breed publiek en het gaat vaak om producten, die als onderdeel van andere (eind)producten gebruikt worden, waardoor deze bedrijven vaak ook minder herkenbaar zijn. Simon’s definitie van »verborgen kampioenen« bevat geen criteria voor zakelijk succes maar de meeste bedrijven behoren tot bovengemiddeld succesvol, hebben een stabiel ondernemingsklimaat en investeren flink in ontwikkeling, wat het hen mogelijk maakt om marktleider te worden en te blijven. sieke ijzeren platen voor »ouderwetse« fornuizen. Magneti beslaat het grootste deel van de markt met magneten gemaakt van een mengsel van aluminium, nikkel en kobalt. Het bedrijf werd in de jaren dertig van de vorige eeuw opgericht en werd later verdrongen door fabrikanten die kwamen met nieuwe mengsels met andere eigenschappen en uit goedkopere materialen. Het succes zit in de speciale eigenschappen van de zogeheten alnico magneten die soms toch onmisbaar blijken. Niko blinkt uit in de productie van mappen- en ordnerbinders, die in dit digitale tijdperk nogal ouderwets lijken maar die tegenwoordig juist als luxe kantoorartikelen gelden. Eti beheerst o.a. 40 procent van de Europese markt met hun klassieke keramische zekeringen, degene die doorbranden.
Pipistrel
Hoe blijf je marktleider
Op de vraag wat van fundamenteel belang is bij het bereiken en behouden van een leidend marktaandeel antwoorden de »verborgen kampioenen« zo ongeveer allemaal hetzelfde: investeren in ontwikkeling en innovatie. Investeringen die gedaan worden ten behoeve van ontwikkeling, liggen bij de genoemde bedrijven bijna nergens onder de 5% van de omzet en reiken tot ongeveer 15%. De Sloveense »verborgen kampioenen« wijzen vaak ook op het belang van begrijpen van en inzicht hebben in de behoefte van de klant en de samenwerking met hen. Ook belangrijk zijn de verkoopkanalen en directe verkoop aan klanten, daarnaast natuurlijk ook de kosteneffectiviteit.
He dag hyd
10, 20 en 60 %
W
van de wereldmarkt
Sibo G
Een van de grootste producenten ter wereld op het gebied van kunststof doppen in persoonlijke hygiëne producten.
14,5 %
van de wereldmarkt
Smarteh
Grootste fabrikant van regelaars/besturing voor cabine airconditioningssystemen op cruiseschepen.
70 %
van de wereldmarkt
Studio Moderna
Grootste teleshopping kanaal in Midden- en Oost Europa (in combinatie met andere kanalen).
Tajfun
Grootste fabrikant ter wereld in bosbouwmachines.
• • • • •
H V O C Ja
30 %
van de Europese markt
Vita Cajnko Javornik
18 Slovenië nodigt U uit!
NI_maj/2015.indd 18
5/6/15 1:18 PM
MONTER_D
Het bedrijf MONTER DRAVOGRAD d.o.o. is in 1947 opgericht en vervaardigt al meer dan 60 jaar staalproducten. Vandaag de dag is ons bedrijf actief in het vervaardigen van gelaste onderdelen, verspaning en eindmontage (mechanisch, elektromontage, hydraulische montage, pneumatiek), alsmede het afwerken van de producten met een coating.
Werkgebied • Werktuigbouwkunde • Mijnbouw • Scheepsbouw • Constructie • Auto-industrie • Houtindustrie • Elektroindustrie • Heftruck renovatie
Onze referenties:
Machinepark Type CNC TOS CNC TOS CNC TOS CNC TOS CNC TOS CNC TOS ŠKODA 160HC
x, y, z, 2000, 1600, 1250 3500, 2000, 1250 3500, 2000, 1250 4000, 3000, 1600 4000, 3000, 1600 5000, 3000, 1600 8000, 3000, 1600
Max. gewicht 8000 12000 12000 20000 20000 25000 25000
Het bedrijf in cijfers: • Ons bedrijf telt ongeveer 250 werknemers • Een productie van producten met een totaalgewicht van 60 ton • Modern ingerichte werkplaats van 12.000 m2 • Jaarlijkse omzet van circa 23 miljoen euro
Waar vindt u ons?
MONTER DRAVOGRAD D.O.O. Otiški vrh 177 2373 Šentjanž pri Dravogradu Tel.: +386 (02) 87 87 710, Fax: +386 (02) 87 85 002 E-mail: miran.psenicnik@monter-dravograd.si www.monter-dravograd.si
• • • • •
Het bedrijf is sinds 2000 onafgebroken DIN 18800-7 en DIN 15018 gecertificeerd volgens SLV Duisburg Verkregen ISO 9001 en ISO 3834-2 Ons laspersoneel is gecertificeerd volgens Genetische Lloyd DIN EN287-1 standaard Controle van producten wordt gedaan d.m.v. niet-destructief onderzoek (echo, magnetoflux en penetranten onderzoek) Jarenlange ervaring en traditie garanderen de kwaliteit en betrouwbaarheid van onze producten
MONTER Kenmerk van kwaliteit!
NI_maj/2015.indd 19
MONTER_DRAVOGRAD_203x271_nl.indd 1
5/6/15 1:18 PM
5. 05. 15 10:45
De kat met de grootste mond ter wereld komt uit Slovenië De levendige Sloveense startup gemeenschap schreef tot nu toe al behoorlijk wat wereldwijde succes verhalen; de grootste onder hen is de grappige app Talking Tom
S
lovenië beschikt over een grote groep boven-gemiddeld opgeleide mensen, een goede telecommunicatie infrastructuur en een goed gevoel voor teamwork. Dit alles is van grote invloed op het creëren van een dynamische startup community die reeds vele internationale succes verhalen kent en die een belangrijk onderdeel vormt van de verdere technologische ontwikkeling van de Sloveense economie. Ieder jaar stijgt het aantal verschillende start-up initiatieven en risicokapitaalfondsen in Slovenië. Bij start–up evenementen zien we steeds meer nieuwe gezichten en de scene is al groot genoeg voor de ontwikkeling van niche gemeenschappen zoals de integratie van de technologische startup’s op het gebied van gezondheidszorg. Ook is er steeds meer startkapitaal beschikbaar voor het financieren van nieuwe ideeën. Het Sloveense ondernemersfonds steunt jonge bedrijven met 50.000 of 200.000 euro, waaronder ook particuliere investeerders zijn . Het potentieel van Slovenië wordt ook steeds vaker opgemerkt door buitenlandse investeerders. Een van de meest vooraanstaande startup accelerators ter wereld, het Amerikaanse Y Combinator, heeft 2 jonge Sloveense bedrijven onder zijn vleugels genomen - team Povia, dat een mobiel communicatie platform heeft ontwikkeld waarmee mensen met hun naasten foto’s uit kunnen wisselen, en Bellabeat met hun producten voor het thuis volgen van zwangerschappen. Sloveense teams werken in steeds grotere startup centra in Silicon Valley, London en Berlijn. De prognoses zijn optimistisch. Als de trend van de uitbreiding van startups in de Sloveense gemeenschap doorzet, zullen tot het jaar 2020 jaarlijks min-
De grappige Talking Tom applicatie, ontwikkeld door het jonge Sloveense bedrijf Outfit7, is wereldwijd al twee miljard keer door gebruikers gedownload.
stens 150 startup bedrijven met globaal potentieel worden opgericht of vanuit het buitenland worden aangetrokken die samen 1000 nieuwe banen per jaar zullen creeëren.
Was u al bekend met Talking Tom maar wist u niet dat hij Sloveens was?
De toekomst is al hier. Sloveneense startup’s veroveren met hun producten
en diensten reeds de wereld en zijn op sommige gebieden zelfs marktleiders. Het paradepaardje van de Sloveense startups is Outfit7, dat in 2009 (toen nog onder de naam Ekipa7) de apps Iza en Samo Login heeft ontwikkeld. Een jaar later werd door het jonge team de eerste mobiele applicatie van de latere reeks sprekende vrienden, Talking Tom, uitgegeven. Het gaat om een eenvoudige applicatie waarin de hoofdrol
20 Slovenië nodigt U uit!
NI_maj/2015.indd 20
5/6/15 1:18 PM
is weggelegd voor een aantal verschillende dieren figuren die onze stemmen herkennen en deze op een grappige manier nadoen. Momenteel zijn er 14 apps beschikbaar met 6 verschillende grappige figuurtjes en 12 aanvullende apps. Volgens de gegevens van het bedrijf werden de apps over de hele wereld al door meer dan twee miljard gebruikers gedownload. Alleen al in het afgelopen jaar is dit cijfer gegroeid met ongeveer een miljard. Ze hebben zo’n 230 miljoen actieve gebruikers per maand, wat overeenkomt met het aantal gebruikers dat het sociale netwerk Twitter heeft. Hun eigen kanaal op YouTube heeft meer dan 1 miljoen abonnees en bijna 300 miljoen views. Outfit7 breidt zijn merk momenteel ook uit naar de filmindustrie en probeert tevens via andere wegen uit te breiden. De apps van het bedrijf worden nu al in meer dan 200 landen over de hele wereld gebruikt en men moet voortdurend de laatste nieuwe technologische ontwikkelingen op het gebied van smartphones en tablet pc’s volgen. Als het bedrijf maar voor een seconde op zijn lauweren zou rusten werd het in no time verdrukt door de concurrentie. Het bedrijf heeft kantoren en filialen op verschillende plekken in de wereld, in London, Ljubljana, op Cyprus, in Zuid-Korea en in Palo Alto in de USA. Volgens het Sloveense zakenblad Manager, dat ieder jaar een selectie maakt van de rijkste Slovenen, is het bedrijf 1,1 miljard euro waard.
Oplossingen voor mobiel adverteren beheerst 40 procent van de wereldmarkt
Oufit7 is niet het enige jonge Sloveense bedrijf dat met zijn oplossingen de wereld verovert. Een ander is Celtra, dat het meest succesvolle platform voor adverteren op mobiele telefoons heeft ontwikkeld. Hun software maakt het mogelijk om zelfstandig de prachtigste advertenties te ontwerpen en distribueren en analyseert daarnaast ook het effect ervan. Met dit product heeft de startup klanten gewonnen onder de grootste technologische bedrijven en reclamebureaus ter wereld. Volgens schattingen van het zakenblad Manager beheerst Celtra zo’n 40 procent van de globale markt.
De oprichters van Outfit7, die verantwoordelijk zijn voor de applicaties Talking Tom, Samo en Iza Login staan sinds vorig jaar op de eerste plaats in de lijst van rijkste Slovenen.
Tot het jaar 2020 zullen er volgens de verwachtingen in Slovenië jaarlijks zo’n
150
start-up’s met wereldwijde potentie opgericht worden.
Slovenen ontwikkelen LinkedIn voor voetballers
Ook grote multinationals hebben vertrouwen in de oplossingen van de Sloveense startups. Twee van de grootste Amerikaanse detailhandels, Sears en Staples, gebruiken bijvoorbeeld de mobiele applicatie van het bedrijf Databox, waarmee het management toezicht kan houden op de meest belangrijke indicatoren van het bedrijfsleven en op basis daarvan makkelijker en sneller beslissingen kan nemen. Mediagigant Forbes schrijft kwalitatief betere artikelen met behulp van de software van Zemant, dat hulpmiddelen ontwikkeld voor het schrijven van blogs. Uit Slovenië komt ook LinkedIn voor professionele voetbalspelers. Het sociale netwerk Fieldoo, waar voetballers met elkaar in contact kunnen komen, heeft meer dan 150.000 gebruikers uit
meer dan 200 landen. De website Goal. com heeft Fieldoo zelfs gemarkeerd als een dienst die »de voetbal industrie op vele gebieden zal veranderen«. Men zegt dat er in de toekomst veel mogelijkheden zullen komen op het gebied van digitalisering van de gezondheidszorg, waar zonder twijfel ook een aantal Sloveense bedrijven hun graantje van mee zullen pikken. Startupper Mesi heeft bijvoorbeeld een automatische enkel-index meter die het makkelijker maakt om hart- en vaatziekten vast te stellen. Hiermee beheersen ze nu al het grootste deel van de Europese markt. Het bedrijf is als enige in Europa gekozen als een van de tien finalisten van de prestigieuze internationale competitie Qualcomm Tricorder XPRIZE. Daar hebben ze een apparaat voor thuisgebruik gepresenteerd dat de vitale tekenen meet en dat in staat is om 15 ziektes vast te stellen zoals diabetes, beroertes en oorontstekingen. Laten we ook nog 2 andere Sloveense startup’s noemen die op hun gebied de weg vrijmaken voor anderen. Animacel is een bedrijf dat behandelingen met stamcellen biedt voor honden. Zulke bedrijven zijn er wereldwijd slechts vijf. Zijn plekje op de markt zoekt ook het bedrijf Cooling Inno, dat een airconditioning systeem heeft ontwikkeld dat 90 procent zuiniger is dan de klassieke airconditioning systemen.
Sloveens succes op Kickstarter
Jonge Sloveense bedrijven zijn gek op massa financiering. Kijkend naar het aantal inwoners behoort Slovenië verhoudingsgewijs tot de top in succesvol gefinancierde projecten op het platform voor massa financiering Kickstarter. De absolute recordhouder onder de Sloveense projecten is de »smartfiets« flykly, waarvoor het team twee jaar geleden meer dan 700 duizend Amerikaanse dollars wist te verzamelen. De laatste in de reeks van Sloveense Kickstarter successen is de »Goat mug«, een koffiebeker in de vorm van een hoorn van een geit. Deze »Goat mug« heeft op het populaire platform voor massa financiering 25.000 dollar weten te verzamelen en nog eens meer dan 450.000 dollar gekregen. Blažej Kupec Slovenië nodigt U uit! 21
NI_maj/2015.indd 21
5/6/15 1:18 PM
2.063.645
50%
inwoners
stedelijke bevolking
17.500
EUR BBP per hoofd van de bevolking
42,3
een gemiddelde inwonersleeftijd van
een verwachte levensduur van
jaar
80%
huishoudens met toegang tot internet
Sloveni heef
80 jaar bij de geboorte
77%
huishoudens met een eigen woning
2,54
artsen per 1000 inwoners
3
verschillende klimaten - land, alpen, mediteraan
60
openbare bibliotheken
60% 50.000 van zijn oppervlakte bedekt met bossen
100.000 studenten
diersoorten
127 middelbare scholen
miljoe over
22 SloveniĂŤ nodigt U uit!
NI_maj/2015.indd 22
<
5/6/15 1:18 PM
oveniĂŤ eeft
300.000
211 gemeenten
inwoners in de hoofdstad Ljubljana
36
miljard euro BBP
75%
een
aandeel van de export in het BBP
1.633,22
13,6%
EUR gemiddeld bruto salaris
2.300
EUR is het hoogste gemiddelde salaris op het gebied van energie
armoederisico
130.000 bedrijven
een aandeel van
2,01%
<1.000
< 100
80
10
van de wereldwijde productie van hop
van het BBP dat naar R & D gaat
fietspaden
miljoen geregistreerde toeristische overnachtingsplaatsen in 2013
onderzoeksorganisaties
ecologische toeristische boerderijen
3%
93%
van de bedrijven die vorig jaar investeringen hebben gedaan
< 72.000 boerenbedrijven
70%
van de geproduceerde wijn van goede of hoogwaardige kwaliteit
SloveniĂŤ nodigt U uit! 23
NI_maj/2015.indd 23
5/6/15 1:18 PM
3
1
4
2
5
7
6
1 Pipistrel I Panthera, het eerste serie geproduceerde vierzits-vliegtuig met een modulaire keuze van de aandrijving (zuiger, elektrisch of hybride) in de wereld I www.pipistrel.si; 2 Talking Friends I Talking Tom app. I www.outfit7.com; 3 Lumar I Lumar Black Line Pure S I www.lumar.si; 4 Elan I Amphibio ski’s I www.elan.si; 5 Akrapovič I Akrapovič evolutie lijn (Titanium) voor de Ducati 1199 Panigale I www.akrapovic.com; 6 Gorenje I Oven-interface I www.gorenje.com; 7 Adria Mobil I Matrix Supreme camper I www.adria-mobil.com
Maak de verbinding met de Sloveense ‘Business Excellence’ Slovenië heeft een verrassend groot aantal internationaal gerenommeerde merken zoals Gorenje, producent van huishoudelijke apparaten, camper producent Adria Mobil, ski fabrikant Elan en namen als skiër Tina Maze, filosoof Slavoj Žižek, componist en muzikant Slavko Avsenik en zijn Oberkrainer ensemble etc. Sommige van ‘s werelds bekende producten zoals de 35 mm dia frame, de parfum verstuiver, alpine carving ski’s, het eerste hybride jacht en de best verkopende Talking Friends smart phone applicatie zijn gemaakt in Slovenië. Slovenië is een traditionele, export gedreven, economie. Het Sloveense onderwijssysteem voldoet aan de hoogste normen en brengt hoog gekwalificeerd en divers personeel voort. Geavanceerde technologische oplossingen, voortdurende investeringen in R&D, de hoogste kwaliteit productieprocessen, levendige innovatie en wijdverspreid ecologisch bewustzijn in de meest groene Europese natuurlijke omgevingen, zijn stevig geïntegreerd in de ontwikkeling en productie strategieën van een steeds breder scala aan ambitieuze, toekomstgerichte Sloveense bedrijven.
Als u op zoek bent naar een leverancier of van plan bent om uw exportactiviteiten te verplaatsen of en nieuw bedrijf op te zetten kan het kiezen voor Slovenië de beste beslissing zijn die u ooit gemaakt heeft. Slovenië biedt een ondersteunende omgeving voor opkomende bedrijven op zoek naar internationale groei door technisch onderlegde medewerkers en een pro-business infrastructuur. De aantrekkingskracht van Slovenië is niet de goedkope arbeidskracht maar de reputatie van zijn technologie en innovatie-gedreven industrieën. Waarom zou u uw bedrijf niet laten groeien door gebruik te maken van het Sloveens zakelijk potentieel en te profiteren van onze diensten die op maat gemaakt zijn om aan de behoeften van uw bedrijf te voldoen?
Al onze diensten zijn gratis en omvatten: • specifieke zakelijk informatie over sectoren, wetgeving, belastingen en stimulansen, • databanken met investeringsprojecten en industrieterreinen, • informatie over Sloveense leveranciers, • organisatie van fact-finding missies, • contacten met het bedrijfsleven en lokale overheden, en • begeleiding en advies bij praktische zaken. www.sloveniapartner.eu
Contacteer ons: SPIRIT Slovenija - Openbare Agentschap van de Republiek Slovenië voor de bevordering van ondernemerschap, innovatie, ontwikkeling, investeringen en toerisme Verovškova ulica 60, SI-1000 Ljubljana, Slovenia T: +386 1 5891 870 E: invest@spiritslovenia.si, slopartner@spiritslovenia.si
NI_maj/2015.indd 24
5/6/15 1:18 PM
1
de
2
2 1
tter
n.
4
n n
e iek
5. 15 10:40
www.investslovenia.org
Gefinancierd door het Ministerie van de Republiek Slovenië voor Economische Ontwikkeling en Technologie.
kt n
Foto’s: 1 Ljubljana, ©Dunja Wedam, www.slovenia.info, 2 © port of Koper, 3 Bled; © Franci Ferjan; www.slovenia.info, 4 ©Krka - R & D-centra in farmaceutische bedrijven
3
Slovenië tijdsbeproefde eigenschappen maken het een toplocatie voor ‘greenfield’ productie, regionale hoofdkantoren, distributie en logistieke centra of R & D-faciliteiten. Wij bieden ondersteuning aan buitenlandse investeerders die van de sterke punten van het land willen profiteren. Met ons nazorg programma blijven we met bedrijven werken om ervoor te zorgen dat uw investering een succes is en blijft.
NI_maj/2015_ovitek.indd 4
5/6/15 1:10 PM
Al 50 jaar vakantie inspiratie.
Wanneer ‘living in motion’ een lifestyle wordt... Adria Mobil Group.
Wij produceren niet alleen prijswinnende producten, wij ondersteunen
onze klanten zodat zij van hun vrije tijd kunnen genieten. Van toonaangevende caravans, campers en vans, tot geweldige vakanties, Adria Mobil maakt van ‘living in motion’ een lifestyle. Waar gaat u naar toe?
Adria Campers
Adria Vans
www.adria.nl ADRIA MOBIL, d.o.o., Straška cesta 50, 8000 Novo mesto, Slovenija
NI_maj/2015_ovitek.indd 1 NL 2015_ADRIA MOBIL GROUP_203x271_16.04.2015_04.indd 1
Adria Caravans
Like ons op Facebook.
5/6/1514:07:33 1:10 PM 23.4.2015