Nieuwe aanwinsten voor Prentenkabinet

nieuwe aanwinsten voor het prentenkabinet

2012 was een vruchtbaar jaar voor het Prentenkabinet van het Groeningemuseum, met aanwinsten uit de 16de tot de 20ste eeuw. Hieronder volgt een kort overzicht. Door VIRGINIE D’HAENE

1 Een eerste aanwinst is een serie prenten, genaamd De Passie, de Dood en de Herrijzenis van Christus, naar ontwerpen van Jan van der

Marcus Gheeraerts, Warachtige fabulen der dieren, Groeningemuseum, Prentenkabinet © Dominique Provost Straet (1523-1605), beter gekend als Johannes Stradanus. Deze Brugse kunstenaar was voornamelijk werkzaam in Firenze. De prenten zijn gegraveerd door Adriaen Collaert (c.1560-1618) en Philips Galle (1537-1612), en uitgegeven rond 1585/6. Iedere prent toont een episode uit het Passieverhaal. Christus’ lijdensweg wordt opvallend gedetailleerd verteld. Zo zijn ook enkele gebeurtenissen opgenomen die slechts zelden voorkomen in Passiereeksen, zoals de scène waarin de farizeeërs bij Pontius Pilatus vergaderen na Christus' dood, of deze waarin Jozef van Arimathea het lichaam van Christus bij Pilatus opeist.

Van een andere Brugse 16de-eeuwse kunstenaar, Marcus Gheeraerts (c. 1520 – c.1590) werd een album met etsen uit de Warachtige fabulen der dieren aangekocht. De Fabulen is het eerste Nederlandstalige fabelboek, waarin de fabels op emblematische wijze (dit is, door middel van een afbeelding met verklarende, allegorische spreuken) worden voorgesteld. Gheeraerts etste zelf de illustraties, terwijl de spreuken van de Brugse rederijker Eduard de Dene (c.1505-c.1578) afkomstig zijn. De eerste editie werd in 1567 in Brugge gedrukt door Pieter de Clerck op kosten van Gheeraerts zelf.

1

De Fabulen kende een grote navolging en werd ettelijke malen heruitgegeven, zowel in het Nederlands als in andere talen. Het nieuw aangekochte album bestaat uit een compilatie van verschillende uitgaven.

De prent Lucas tekent de heilige Maagd, gegraveerd door Antonius II Wierix (1550/1559-1604), is een laatste 16de-eeuwse aanwinst. Deze prent werd gekocht met dank aan de Vrienden van de Musea. (Zie de Vriendenpagina voor een verdere bespreking).

Uit de 17de eeuw werd een album aangekocht met gegraveerde portretten van de belangrijkste kunstenaars uit de Nederlanden van de 15de tot 17de eeuw, genaamd The true effigies of the most eminent painters (…). Deze portrettenreeks werden in 1694 gepubliceerd, voorafgegaan door een Engelstalige beschrijving van de levens en voornaamste meesterwerken van de afgebeelde kunstenaars. De reeks bestaat in feite uit een compilatie van reeds vroeger uitgegeven portrettenseries, zoals het Gulden cabinet vande edele vry schilder const van Cornelis de Bie (1621/2-1664) van 1661, en het Image de divers homme d’esprit sublime, uitgegeven door Joannes Meyssens (1612-1670) in 1649.

Verder kocht Musea Brugge nog een uniek handschrift uit 1807 aan met tekeningen en aantekeningen van de Brugse kunstenaar Jan Karel Verbrugge (1756-1831). Verbrugge staat voornamelijk bekend als schilder van landelijke en stedelijke gezichten, rariteiten, archeologische vondsten en oudheden. Het handschrift bevat onder andere enkele aquarellen van middeleeuwse fresco's die gevonden waren in de abdij van Sint-Bertinus te Brugge, van enkele Maria-beeldjes uit Izegem en Kortrijk, en enkele wapenschilden, die volgens een aantekening op de ‘balcken van het huys in Brugghe genaemt de Refugie van St. Bertin’ stonden.

Ten slotte kocht Musea Brugge nog een huldealbum aan, dat aan de Brugse kunstenaar Florimond van Acker (1858-1940) werd geschonken door zijn leerlingen en vrienden, ter ere van zijn 70ste verjaardag. Het betreft een album met een 100-tal tekeningen van de kunstenaar zelf, zijn leerlingen en zijn collega’s, onder wie Georges de Sloovere, Emile Rommelaere, Achille Van Sassenbrouck, Guillaume Michiels, enz. Het zijn voornamelijk figuurstudies, portretten, en Brugse stadsgezichten. Het is een bijzonder tijdsdocument, dat Brugge en haar kunstenaarsmilieu in de 20ste eeuw veraanschouwelijkt.

1 Portret van Jan van Eyck, uit The true effigies of the most eminent painters, Groeningemuseum, Prentenkabinet © Dominique Provost

Uitnodiging tentoonstelling galerij Cogeime Brussel, 27/09-9/10/1966. Groeningemuseum

Broodthaers Het Groeningemuseum heeft de bijna volledige verzameling grafiek en boeken van Marcel Broodthaers in bezit. Recent werd deze collectie aangevuld met vijftigtal stukken documentair materiaal: affiches, catalogi, uitnodigingen, artikels, tijdschriften, pamfletten en boeken. De stukken geven een beeld van de plekken waar Marcel Broodthaers vanaf 1966 tentoonstelde: Wide White Space Gallery Antwerpen, Cogeime Brussel, Gallery Michael Werner Köln, Seriaal Amsterdam, Kunstmuseum Basel, Nationalgalerie Berlin, Städtisches Museum Mönchengladbach, Paleis voor Schone Kunsten Brussel, Centre Pompidou Paris … Uitnodigingen, affiches en catalogi werden door Broodthaers aanzien als een volwaardig onderdeel van een tentoonstellingsproject en zodoende vormen ze een boeiende aanvulling op de reeds aanwezige collectie edities en kunstenaarsboeken. [Filip L. Demeyer]