Nieuwe Odevaere en Brangwyn in prentenkabinet

1

een nieuwe odevaere en brangwyn in het prentenkabinet

1 Joseph Denis Odevaere, De dood van Phocio, 1804

Het Brugs neoclassicisme is één van de speerpunten van het Groeningemuseum. In de mate van het mogelijke proberen we deze collectie aan te vullen met representatieve kunstwerken. Zo konden we een tekening van Odevaere aankopen bij een galerie uit Lyon. Daarnaast kwamen we via een legaat in het bezit van een zeldzaam jeugdwerk van Brangwyn. Door LAURENCE VAN KERKHOVEN

de tekening van odevaere Van Joseph Denis Odevaere bezaten we al veel schilderijen, maar slechts enkele tekeningen. Het vroegste schilderij van zijn hand in onze collectie is een olieverfstudie voor het werk waarmee hij in 1804 - na 3 eerdere mislukte pogingen - de Romeprijs won. Deze schets met de dood van Phocio had Odevaere aan de Brugse academie geschonken als dank voor de stoet die zij voor hem organiseerden. De aangekochte tekening kan hiermee in verband gebracht worden. De 'Prix de Rome' was de belangrijkste prijs in het wedstrijdsysteem van de Parijse 'Académie Royale de Peinture et de Sculpture'. Het concours bestond uit verschillende delen met een voor- en eindronde waarbij de genomineerden volledig geïsoleerd aan hun opdrachten werkten. De winnaar werd beloond met een geldbedrag waardoor hij aan de 'Académie de France' in Rome kon werken.

1 2

Op 19 maart 1804 ontvingen de deelnemende

kunstenaars het volgende programma voor het onderwerp van de eerste schiftingsproef: 'C'est

le moment où Iris, messagère de Junon, vient trouver Achille pour lui ordonner de combattre.

Comment irai-je au combat, dit le héros, n'ontils pas mes armes? On le sait, mais tel que vous

êtes les Troyens fuiront épouvantés. Achille à ces mots marche sans armes, avec sa fierté et

sa noblesse accoutumée. Pallas est à ses côtés et le couve de son Égide. La tête du héros

rayonne de la lumière que lui a communiquée la déesse Pallas; Iris prend son vol et remonte

vers l'Olympe' 1 . De aangekochte tekening illustreert duidelijk deze scène. Rechts zien we Iris

afgebeeld met vleugels en een scepter die zo snel als de wind terugvliegt naar de Olympus. Op het voorplan wordt Achilles omarmd door de gehelmde oorlogsgodin Athena die met haar traditionele attributen is weergegeven: een speciale mantel of 'aigis' met op de borst het hoofd van de Gorgo Medusa en een schild om haar arm. Terwijl de eerste proef 'Iris beveelt Achilles om ten strijde te trekken' geïnspireerd was op de 'Ilias' van Homeros, baseerde men zich voor de definitieve proef met 'De dood van Phocio' op de 'Vitae Parallelae' van Ploutarchos. Op 17 september 1804 besliste de jury om Odevaere met dit werk als winnaar uit te roepen. De tekening is dus een zeldzame getuige van het parcours dat door de finalisten van de Romeprijs werd afgelegd en sluit perfect aan bij de olieverfschets die zich al in onze collectie bevond.

de aquarel van brangwyn Vorig jaar vernamen we via een Engels advocatenkantoor dat Mevrouw Monica McConnell, overleden op 7 maart 2014, bij testament één aquarel van Frank Brangwyn aan Brugge legateerde. Het kleine waterverfschilderij is onderaan gesigneerd met de initialen FB en gedateerd 1883. Brangwyn was dus 16 jaar oud toen hij dit werk schilderde. De aquarel bevond zich oorspronkelijk in de collectie van de Engelse Arts and Crafts kunstenaar A.H. Mackmurdo; door hem kwam Brangwyn tussen 1882 en 1884 in de werkplaats van W. Morris terecht. Het gelegateerde werk is vermoedelijk geschilderd toen Brangwyn in 1883 in de ‘Admiral Owen’ pub in Sandwich verbleef. De aquarel toont een pittoresk zicht op het stadje Sandwich langs de rivier de Stour met in de verte de karakteristieke toren van de St. Pieterskerk die - als enige in de regio - een koepel heeft. Omdat we tot nu toe geen enkel jeugdwerk van Brangwyn bezaten, vormt dit kleine schilderijtje een prachtige aanvulling op onze collectie.

1 Joseph Denis Odevaere, Iris beveelt Achilles om ten strijde te trekken, 1804

2 Frank Brangwyn, Sandwich, 1883