Persmap '14-18. Oorlog in Beeld | Brugge in Oorlog'

brugge1418.be

persdossier 14-18 OORLOG IN BEELD BRUGGE IN OORLOG

Š Alex Majoli /Magnum

Tentoonstelling I Stadshallen 14.10.’14 - 22.02.’15

B-Dagtrip: Trein + Toegang Te koop in de NMBS-sta ons

TENTOONSTELLING 14-18. OORLOG IN BEELD | BRUGGE IN OORLOG STADSHALLEN, 14 OKTOBER 2014 – 22 FEBRUARI 2015

Samenvatting Honderd jaar na de Duitse inval in Brugge herdenkt de stad de Groote Oorlog met drie tentoonstellingen.

Vanuit een historische en artistieke invalshoek wordt dit wereldconflict niet enkel in zijn Brugse context getoond maar ook in zijn internationale kader geduid.

Op het gelijkvloers van de hallen brengt Sophie De Schaepdrijver in een historische tentoonstelling het weinig bekende verhaal van een bezette stad die tegelijkertijd uitvalsbasis was voor de oorlog op zee. Ze zoomt in op het dagelijkse leven in Brugge in oorlogstijd en verruimt de blik naar de globale dimensie van de oorlog.

Op de eerste verdieping vinden twee fotografietentoonstellingen plaats: MAGNUMfotograaf Carl De Keyzer biedt een hedendaagse blik op historische foto’s over de Eerste Wereldoorlog. Hij selecteerde historisch fotomateriaal uit internationale verzamelingen en maakte er grote, indrukwekkende afdrukken van.

Carl De Keyzer bracht in een tweede expo ook eigen werk samen met dat van negen collega’s van het agentschap MAGNUM. Alle tien wonen ze in een land waarin WOI een grote rol speelde. Elk brengt op zijn eigen manier en vanuit zijn specifieke achtergrond het thema in beeld.

[2]

Schrijver David Van Reybrouck staat stil bij de jonge doden van toen en nu. Na vijf maanden veldwerk in de Westhoek werkte hij ‘Lamento’ uit, een tekstmontage over zelfdoding bij jongeren inWest-Vlaanderen vandaag. Dit vormt een aangrijpende partituur bij de oorlogsfotos van de bovenverdieping.

Meer info Honderd jaar na de Duitse inval in Brugge herdenkt de stad de Groote Oorlog met drie tentoonstellingen.

Vanuit een historische en artistieke invalshoek wordt dit wereldconflict niet enkel in zijn Brugse context getoond, maar ook in zijn internationale kader geduid. Op het gelijkvloers van de Hallen brengt Sophie De Schaepdrijver in een historische tentoonstelling het verhaal van een bezette stad die tegelijkertijd uitvalsbasis was voor de oorlog op zee. Ze zoomt in op het dagelijkse leven in Brugge in oorlogstijd en verruimt de blik naar de globale dimensie van de oorlog.

De geschiedenis van Brugge als bezette stad is uniek in vergelijking met die van andere bezette provinciehoofdsteden in België. De stad maakte immers deel uit van het militair-maritiem bolwerk, gevormd door de driehoek Brugge-Zeebrugge-Oostende. Duitsland bouwde de Brugse achter- en zeehaven uit tot een duikbootzeehaven die als steunpunt diende voor een uitputtingsslag tegen de Britse bevoorrading.

Zeebrugge was een defensief steunpunt dat ervoor moest zorgen dat de Vlaamse kust niet in handen van de vijand zou vallen. In het Marinegebied heerste een streng militair regime onder leiding van admiraal Von Schröder, waardoor de bewegingsvrijheid van de bewoners tot een strikt minimum beperkt was.

De Bruggelingen hadden aan Duitse kant te lijden onder de vele verbods-en gebodsbepalingen. Omwille van zijn belangrijke havenfunctie, werd Brugge bestookt door luchtbombardementen. Ongeveer 6.000 bommen werden boven Brugge en de randgemeenten gedropt, ongveer 130 huizen in Brugge werden volledig vernield en er vielen 150 dodelijke slachtoffers. Dit historische verhaal wordt gebracht in de Jan Garemijnzaal van de Stadshallen.

Op de eerste verdieping van de Stadshallen vinden twee fotografietentoonstellingen plaats: MAGNUMfotograaf Carl De Keyzer selecteerde historisch fotomateriaal uit internationale verzamelingen. Hij verwerkte de beelden en maakte er grote, indrukwekkende afdrukken van. Er worden ruim tweehonderd foto’s getoond.

Carl De Keyzer bracht in een tweede expo ook eigen werk samen met dat van negen collega’s van het agentschap MAGNUM. Alle tien wonen ze in een land waarin WOI een grote rol speelde. Elk brengt op zijn eigen manier en vanuit zijn specifieke achtergrond het thema in beeld. Dit leidt tot unieke internationale beelden van Alec Soth, Thomas Dworzak, Alex Majoli, Mark Power, Antoine D’Agata, Nikos Economopoulos, Trent Parke, Chien-Chi Chang en Gueorgui Pinkhassov.

[3]

West-Vlaanderen herdenkt de vele jonge doden van 14-18 op een moment dat de provincie een van de hoogste zelfmoordcijfers bij jongeren uit Europa optekent. Schrijver David Van Reybrouck ging vijf maanden in de Westhoek wonen. Hij interviewde nabestaanden, maar ook psychotherapeuten, hulpverleners en een priester. Hij verzamelde getuigenissen en afscheidsbrieven. Het resultaat is Lamento, een tekstmontage over zelfdoding bij jongeren in West-Vlaanderen vandaag, een documentaire ‘gedichtencyclus’, een kruisweg langs de staties van een onzichtbaar verdriet.

SOPHIE DE SCHAEPDRIJVER / curator historische expo (interview overgenomen uit Bruggeinspraak)

Historica Sophie De Schaepdrijver is curator van de expositie ‘Brugge in Oorlog.’ Ze is een autoriteit op het vlak van hedendaagse geschiedenis en meer bepaald die van de Groote Oorlog en kan dus perfect de internationale context schetsen van Brugge als bezette stad.

De opening van de tentoonstelling ‘Brugge in Oorlog’ vindt plaats op 14 oktober 2014. Een historische datum voor onze stad?

SOPHIE DE SCHAEPDRIJVER Klopt, want dan zal het precies honderd jaar geleden zijn dat Brugge ingenomen werd door Duitse troepen. De oorlog kwam er als een donderslag bij heldere hemel. Het Duitse leger viel op 4 augustus ons land binnen, maar het duurde nog twee maanden voor ook Brugge bezet werd.

In die tijd werd er niet aangevallen met tanks en vliegtuigen, zoals in ’40 met de Luftwaffe. In 1914 verliep alles veel trager. Het Belgisch leger bood eerst weerwerk, onder meer in Luik. De Duitsers botsten ook op het Franse en Britse leger. De Duitse troepen kwamen over de weg, want ze konden niet zomaar dwars door het veld marcheren.

Brugge werd bijna geweldloos ingenomen?

S. DE SCHAEPDRIJVER De burgemeesters hebben een rol gespeeld om dat geweld af te houden, als een soort bliksemafleider. In sommige steden lukte dat, in andere dan weer niet. In Aarschot bijvoorbeeld werden de burgemeester, zijn zoon en vele andere mensen doodgeschoten. Ook in Brugge was de spanning eerst te snijden, want een achterhoede van het Belgisch leger had een Duitse soldaat neergeschoten.

De bevelhebbende officier van de invallende troepen verweet dit meteen aan burgemeester Amédée Visart de Bocarmé. Dit kon tot een escalatie van geweld leiden. De Duitsers dachten immers dat burgers zich aan sluipschutterij hadden gewaagd. De burgemeester is erin geslaagd om duidelijk te maken dat dit hier niet het geval was. Ze zijn samen in een privéhuis – het latere gemeentehuis van Assebroek - rond de tafel gaan zitten. Dat heeft de spanning wat weggenomen. Er zijn toen wel onmiddellijk afspraken gemaakt over de verplichte taken van het stadsbestuur. Er ontstond dus wel een dwangregime, maar een explosie van geweld was afgeweerd.

[4]

Brugge werd de hoofdplaats van het zogenaamde Marinegebied. Wat hield dit in en welke rol speelde onze haven hierin?

S. DE SCHAEPDRIJVER De eerste Duitse troepen die door België trokken, waren op weg naar het front.

Kort daarna werd Brugge bezet door het Marinekorps Flandern. De bedoeling was om Brugge en vooral Zeebrugge en Oostende, uit te bouwen tot militair-maritiem bolwerk, een duikbootzeehaven, als een steunpunt voor een uitputtingsslag tegen de Britse handelsvloot. De Britten hadden de uitgangen van de Noordzee afgesloten. De Duitse vloot kon dus de oceanen niet meer op. Maar de Duitse duikbotenvloot kon wel op de Noordzee de Britse zeevaart hinderen. Heel België ging gebukt onder zware versperringen,

maar in het Marinegebied Brugge was dat nog veel erger. De bewegingsvrijheid van de bevolking werd tot een minimum beperkt. Je mocht bijvoorbeeld niet meer gezien worden aan het kanaal Brugge-Zeebrugge, je mocht de bruggen niet zomaar oversteken, mensen uit omliggende gemeenten moesten een pas, een Schein, kopen om onder militaire begeleiding naar Brugge te komen. Leraren kregen soms geen pas zodat ze hun werk niet konden doen.

Hoe groot was de impact van de bezetting op het dagelijkse leven van de Brugse bevolking?

S. DE SCHAEPDRIJVER Die was enorm. Er werden heel veel beperkingen opgelegd en de vrije meningsuiting werd aan banden gelegd. Gewone kranten mochten niet meer verschijnen. Het stadsbestuur werd te pas en te onpas beboet voor ‘weerspannigheid’ - een verdoken vorm van belasting en uitbuiting.

Beperkingen op het verkeer zorgden voor beperkingen op handel en nijverheid. Er ontstond een collectieve verarming en de stad kampte met grote werkloosheidscijfers. Op den duur werd het Duitse leger haast de enige werkgever.

Brugge werd niet gespaard tijdens het bombarderen. Er werden ongeveer 6.000 bommen op de stad gedropt. De bevolking moet hier voortdurend in angst hebben geleefd?

S. DE SCHAEPDRIJVER Omdat Brugge een uitvalsbasis voor de Duitsers was, werd de stad gebombardeerd door de Britten. Vooral de achterhaven kreeg het zwaar te verduren, maar ook de huizen ontsnapten niet aan de bommenregen. In Brugge zijn er meer dan tweehonderd slachtoffers gevallen, al was het niet duidelijk door welk vuur ze precies werden gedood. De mensen zaten geprangd tussen het afweergeschut en de bommen uit de lucht. De angst was groot, maar merkwaardig genoeg was er ook vertrouwen bij de bevolking op een uiteindelijke bevrijding. Het idee was: die Duitsers zijn hier tijdelijk, met een tijdelijk – geen legitiem – gezag en wij zullen ons land straks terugkrijgen. Dat kon zeer goed samengaan met gevoelens van vriendschap voor individuele Duitsers.

Hoe verliep de bevrijding van Brugge?

S. DE SCHAEPDRIJVER Gevechten zijn er hier niet meer geweest, maar het Duitse leger heeft bij de aftocht heel wat vernielingen aangebracht. Elektriciteitscentrales van de Brugeoise werden opgeblazen en haveninstallaties in Zeebrugge vernield. Er sneuvelden ook enkele huizen en een meubelfabriek, bruggen werden opgeblazen, een deel van de buurtspoorwegen werd ontmanteld… Op het einde van de oorlog heeft het Duitse leger nog in bepaalde steden en gemeenten een groot deel van de mannelijke bevolking opgeëist om mee te stappen. Er zijn bij die gedwongen marsen nog mensen omgekomen, want de Spaanse griep maakte zijn opgang.

Sophie De Schaepdrijver is hoogleraar moderne Europese geschiedenis aan The Pennsylvania State University (USA). Zij werkt aan de sociale en culturele geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog, met bijzondere aandacht voor de bezettingen. Zij schreef o.a. De Groote Oorlog: Het Koninkrijk België tijdens de Eerste Wereldoorlog, was editor van Military Occupations in the First World War, themanummer van het tijdschrift First World War Studies (2013) en is medeauteur en presentator van de vierdelige documentaire Brave Little Belgium.

Voor haar werk ontving zij in 1999 de Arkprijs van het Vrije Woord en in 2013 de Gouden Erepenning van het Vlaamse Parlement. In 2014 werd zij benoemd tot Commandeur in de Kroonorde.

[5]

Tot slot: nooit meer oorlog?

S. DE SCHAEPDRIJVER Nooit meer oorlog is gemakkelijk gezegd, maar wat doe je bij invasies en zeker bij een invasie door een militaristisch land waarvan je weet dat alle jongemannen zullen moeten meevechten met dat leger? Is het dan niet beter om je te verenigen in een landverdediging? Ik ben een pacifist, maar je moet durven erkennen dat sommige oorlogen moesten worden gevoerd, hoe vreselijk ze ook waren. De Eerste Wereldoorlog was een gruwelijke oorlog, maar ik wil niet zeggen dat het een absurde of zinloze oorlog was. Vlaamse soldaten vochten aan de Ijzer voor de bevrijding van hun streek. En hier wilde wellicht niemand dat Brugge voor eeuwig een duikbootbasis zou blijven. Een strijd om een einde te maken aan een militaire bezetting, kan ik dus niet zinloos noemen

Carl De Keyzer / curator fototentoonstellingen Magnumfotograaf Carl De Keyzer presenteert in een tweede expo naast eigen werk ook dat van negen buitenlandse collega’s. Ze brengen, op hun eigen manier en vanuit hun specifieke achtergrond, het thema oorlog in beeld. Oorlog is en blijft immers een wereldwijd en tijdloos fenomeen.

Carl De Keyzer nodigde negen collega’s van het prestigieuze fotoagentschap Magnum uit om samen te werken rond de Eerste Wereldoorlog. Ze geven elk hun visie op die oorlog, zijn herdenking en de zichtbare sporen ervan in hun thuisland, dat er eveneens in betrokken was en gaan na hoe de wereld hem vandaag memoreert.

Antoine D’Agata bijvoorbeeld reed het hele Franse front af om na de 800 kilometer tussen de Westhoek en Zwitserland vast te stellen: ‘Er valt niets meer te documenteren.’ Carl De Keyzer op zijn beurt trok naar Ieper en toont ons vooral de onmogelijkheid om te herdenken. Trent Parke legde The Avenue of Honour in het Australische Ballarat vast, waar thuisblijvers duizenden bomen plantten voor iedere soldaat die naar het front in het verre Europa vertrok.

Carl De Keyzer begint zijn carrière in 1982 als freelancefotograaf en combineert dit met een lesopdracht aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Gent. Hij staat ook aan de wieg van fotogalerij XYZ-photography.

In 1990 wordt hij kandidaat- en in 1994 volwaardig Magnumlid.

Zijn foto’s worden wereldwijd gepubliceerd, getoond en bekroond met verschillende prijzen, waaronder The “Eugene Smith Award”, International Center for Photography ICP, New York USA 1990, de Grand Prix de la Triennale de la Photographie, Fribourg 1986 en de jaarlijkse prijs voor Beeldende Kunsten - Staatsprijs 1995 België. Thema’s in zijn werk zijn de permanente dreiging van verval in een moderne samenleving en de impact van macht op het dagelijkse leven.

[6]

Voor het grootschalige project Moments before the Flood (2012) legt De Keyzer een route van 120.000 km af langs de kusten van Europa. Hij focust ook op algemene thema’s als geloof in God, Inc (1992) of de alomtegenwoordigheid van macht en geweld in Trinity (2007).

DAVID VAN REYBROUCK / co-curator fototentoonstelling (interview overgenomen uit Bruggeinspraak)

De Brugse auteur David Van Reybrouck verzorgt bij de beelden van de tentoonstelling ‘Oorlog in Beeld’ een ‘tweede stem’. Hij schrijft niet over de oorlog als dusdanig, maar over onze omgang met de oorlog.

U werkt hiervoor samen met Magnumfotograaf Carl De Keyzer. Hoe hebben jullie elkaar leren kennen?

DAVID VAN REYBROUCK Carl De Keyzer ontmoette ik jaren geleden tijdens een etentje bij Stephan Vanfleteren thuis. Daar zat ik ineens aan tafel met twee fotografische wonderen uit West-Vlaanderen.

Ik kende en bewonderde Carls werk natuurlijk al veel langer. Tijdens dat etentje ontdekte ik dat achter een bewust onderkoelde fotografie een zeer intelligente man schuilging. Ondertussen werken we voor de derde keer samen.

U levert teksten bij de foto’s, maar de teksten zijn geen uitleg bij de foto’s. Hoe hebt u de foto’s dan wel geïnterpreteerd?

D. VAN REYBROUCK Toen Carl me vroeg als auteur bij zijn projecten Congo belge (2010) en Moments before the Flood (2012) zei hij zeer nadrukkelijk: “Schrijf wat je wil, als het maar niet over mijn foto’s gaat en zeker niet over mezelf.” Voor hem is tekst geen praatje bij een plaatje. Hij wil dat de taal een tweede laag toevoegt, de foto’s verrijkt in plaats van uitlegt. Een tentoonstelling is een tweestemmige compositie. Die manier van werken kende ik van bij Josse De Pauw, toen we samen theater maakten.

[7]

De foto’s over de Eerste Wereldoorlog begeleid ik met stemmen uit het heden. Ik ben dit jaar vijf maanden in de Westhoek gaan wonen om mensen te interviewen. West-Vlaanderen gaat de komende jaren op grote schaal de jonge doden van de Eerste Wereldoorlog herdenken, net op het moment dat de provincie de hoogste zelfmoordstatistieken bij jongeren in Europa optekent. Ik vind dat wrang. Hoe komt dat? Is er een verband? Ik plaats stemmen tegenover beelden: dezelfde plek, honderd jaar later.

Hoe diep zit de oorlogstragiek nog bij de nieuwe generatie in de Westhoek?

D. VAN REYBROUCK Ik ga eerlijk zijn: toen ik al die nabestaanden van zelfdoding interviewde, dacht ik even “Ik lijk wel weer in Oost-Congo te zitten”. Dit keer ging het niet om kindsoldaten of verkrachte vrouwen, maar om levens van ouders, geliefden, broers en zussen die soms echt verwoest zijn. Sommige onderzoekers opperen dat zelfdoding vaker voorkomt in post-conflictgebieden, anderen zeggen dat het door ‘de gaze’ komt. Ik weet het niet. Er is erg weinig onderzoek naar gedaan. Wat ik wel weet, is dit: “Nooit meer oorlog” zeggen we, maar de oorlog lijkt naar de hoofden verhuisd. Zoveel jongeren die in hun eigen loopgraven zitten, zoveel jongeren die vechten tegen het mosterdgas van hun eigen giftige gedachten.

Hoe hebt u hun verhalen opgetekend?

D. VAN REYBROUCK Uren en uren praten. Luisteren. Foto’s bekijken van dierbaren die vertrokken zijn.

Afscheidsbrieven lezen. Dagboeken meekrijgen. Het was heftig. Die gesprekken heb ik extreem ingedikt tot enkele krachtige citaten. Ik wou de stilte laten spreken, de stilte die waait over het omgeploegde land met zijn populieren en eksters.

Hoe gaan ze met het oorlogstoerisme om?

D. VAN REYBROUCK Ik had de indruk dat het voor veel mensen ver van hun bed was. Iets voor Britse toeristen. Er gaat een hele herdenkingsindustrie losbarsten die soms iets feestelijks heeft. Streekbieren, fietspaden, zelfs een musical. Die vorm van herdenken staat mijlenver af van hun vorm van herdenken.

Wist u, als Bruggeling, hoe zwaar deze stad (als Marinegebied) onder de Duitse bezetting te lijden had?

D. VAN REYBROUCK Wel, ik heb veel geleerd van wat Sophie De Schaepdrijver, de curator van de historische tentoonstelling, mij heeft verteld. Ik vond dat buitengewoon interessant. Ook Valentin Degrande, mijn vroegere schoolmeester die een zeer knappe geschiedenis van mijn geboortedorp Assebroek tijdens de Groote Oorlog schreef, bracht me veel bij.

Hebt u, door dit curatorschap, uw kijk op de Groote Oorlog bijgesteld?

D. VAN REYBROUCK Ja, maar in omgekeerde zin. Al jaren ben ik geboeid door die oorlog, treur ik om die oorlog. Vroeger reed ik elk jaar rond Wapenstilstand wel een keer naar Vladslo of Tyne Cot. Gewoon, wat muziek opzetten, wat nadenken over geschiedenis en al die verloren levens. Vandaag vind ik dat lastiger.

Die hele herdenkingsindustrie maakt een serene omgang met de oorlog er niet altijd makkelijker op. Onze tentoonstelling wil daarom het herdenken herdenken. Daar zal veel stilte voor nodig zijn.

Sommige teksten en beelden in deze tentoonstelling kunnen als confronterend ervaren worden.

In bijlage steekt een folder van de Werkgroep Verder met Mediarichtlijnen inzake zelfdoding.

David Van Reybrouck is één van de toonaangevende auteurs van zijn generatie. Grondig onderzoek voedt zijn verhalen en speelt een vitale rol in de vorm die ze aannemen. Bovendien is zijn vertelkunst even veelzijdig als vindingrijk.

Hij debuteert in 2001 met De Plaag waarvoor hij de Debuutprijs ontvangt. Die Siel van die Mier is in 2004 zijn proefstuk voor theater, gevolgd door de theatermonoloog Missie in 2007. Naast enkele politieke essays (Pleidooi voor populisme, Tegen verkiezingen), schrijft hij ook proza en poëzie. Hij is de oprichter van het Brussels Dichterscollectief. Zes jaar werkte hij aan het boek Congo. Een geschiedenis, een internationale bestseller die veelvuldig werd bekroond.

[8]

David Van Reybrouck stak bovendien de lont aan het G1000 project, het platform voor meer burgerinspraak bij de democratische besluitvorming. Hij ontving de Arkprijs van het Vrije Woord in 2008 en de Gouden Ganzenveer in 2014.

Beknopte biografieën van de 9 andere deelnemende magnumfotografen Antoine D’Agata (Frankrijk, 1961)

Antoine D’Agata verlaat zijn geboorteland in 1983. In 1990 volgt hij in New York cursussen bij het International Center of Photography en werkt er als stagiair bij de redactionele afdeling van het Magnumkantoor. Na een pauze van vier jaar verschijnen in 1998 zijn eerste fotoboeken en al in 2004 wordt hij lid van Magnum Photos. Sinds 2005 leidt hij een zwervend bestaan en werkt hij overal ter wereld. Met zijn foto’s weet hij telkens opnieuw te verrassen en te ontroeren, ondanks het gebruik van conventionele vormen. Hij fotografeert wat hij ervaart, in zijn geheel en overdadig.

Chien-Chi Chang (Taiwan, 1961)

Chien-Chi Chang studeert aan de universiteit in Soochow en Indiana. In 1995 treedt hij toe tot het fotoagentschap Magnum; in 2001 wordt hij volwaardig lid. Chang verbeeldt in zijn werk abstracte begrippen van vervreemding en verbinding. The Chain, een reeks portretten gemaakt in een krankzinnigengesticht in Taiwan, veroorzaakt een sensatie op de biënnales van Venetië en São Paolo: met levensgrote foto’s van letterlijk aan elkaar geketende patiënten toont Chang de minder zichtbare band van het huwelijk. Over de echtelijke banden publiceert hij twee boeken: I do I do I do (2001) en Double Happiness (2005). Familie en culturele banden vormen ook de thema’s van een ambitieus project: gestart in 1992, fotografeert Chang twintig jaar lang de gespleten levens van Chinese immigranten in New York en dat van hun vrouwen en families thuis in Fujian. Zijn onderzoek naar wat ons bindt, vindt zijn oorsprong in eigen immigratie-ervaringen.

Thomas Dworzak (Duitsland, 1972)

Tegen het eind van zijn middelbareschooltijd begint Thomas Dworzak in Europa en het Midden-Oosten te reizen en te fotograferen. Hij woont lange tijd in Georgië en Afghanistan en fotografeert overal ter wereld oorlogen en opstanden. Zijn foto’s suggereren dat een verhaal dan wel verteld moet worden, maar dat het – omdat het zo afschuwelijk is - niet gedrukt zou mogen worden. Dworzak vindt echter in het spinnenweb van politieke leugens telkens weer het universele zaad van de waarheid en ontdekt er kleine sporen van schoonheid en hoop. Thomas Dworzak is vanaf 2000 kandidaat- en in 2004 volwaardig Magnumlid.

Nikos Economopoulos (Griekenland, 1953)

Na zijn rechtenstudies in het Italiaanse Parma werkt Nikos Economopoulos in zijn geboorteland als journalist. Geboeid door het werk van Cartier-Bresson, legt hij zich intussen ook toe op de fotografie. In 1990 wordt hij lid van Magnum en verschijnen zijn foto’s wereldwijd in kranten en tijdschriften. Een reis door de Balkan in diezelfde periode resulteert in het boek The Balkans. Economopoulos trekt langs grenzen en grensposten, fotografeert minderheden en immigranten. Door zijn foto’s raak je niet alleen betrokken bij de mensen die hij vastlegt, ze veranderen ook je blik op de wereld en leiden tot nieuwe inzichten.

Alex Majoli (Italië, 1971)

[9]

Op vijftienjarige leeftijd treedt Alex Majoli toe tot de F45 Studio in Ravenna, waar hij samenwerkt met Daniele Casadio. Later combineert hij daar zijn studies aan het Kunstinstituut met een baan bij Grazia Neri Agency. Hij reist naar Joegoslavië om verslag uit te brengen over het conflict dat er woedt. De volgende jaren keert hij nog regelmatig terug om alle grote momenten in Kosovo en Albanië te verslaan. Hij studeert af in 1991. Nadat hij in 2001 volwaardig Magnumlid wordt, rapporteert Majoli over de val van de Taliban en de invasie in Irak en verschillende andere conflicten voor Newsweek, The New York Times Magazine, Granta en National Geographic. Daarnaast zijn er de langlopende eigen projecten. Voor Requiem in Samba verblijft hij enkele maanden in Zuid-Amerika. Hotel Marinum, over het leven in verschillende havensteden, eindigt met een theatrale multimediashow.

Trent Parke (Australië, 1971)

Trent Parke gaat van jongsaf aan de slag met de Pentax Spotmatic van zijn moeder. Vandaag werkt hij vooral als straatfotograaf. Samen met zijn vrouw, fotografe Narelle Autio, maakt hij in 2003 een tocht van 90.000 km door Australië. De foto’s ervan zijn gebundeld in Minutes to Midnight en vormen een soms zorgwekkend portret van het 21e-eeuwse Australië: van de droge outback tot de chaotisch-melancholische vitaliteit van het leven in afgelegen steden van de Aborigines. Parke is een gelauwerd fotograaf. Hij wint World Press Photo Awards in 1999, 2000, 2001 en 2005 en ontvangt in 2006 de ABN AMRO Emerging Artist Award. Zijn werk wordt wereldwijd tentoongesteld. In 2006 koopt the National Gallery of Australia de volledige Minutes to Midnight-collectie aan.

Mark Power (Groot-Brittannië, 1959)

De vondst van vaders geknutselde vergroter op zolder wekt Mark Powers’ interesse voor fotografie. Hij studeert echter eerst schilder- en tekenkunst en wordt in 1983 eerder toevallig fotograaf in de redactionele en liefdadigheidssector. Momenteel is hij professor fotografie aan de universiteit van Brighton.

Daarnaast werkt hij aan eigen langlopende projecten en enkele grote opdrachten voor de industrie. Mark Power is lid van het fotoagentschap Magnum sinds 2002.

Gueorgui Pinkhassov (Rusland, 1952)

Op de schoolbanken al krijgt Gueorgui Pinkhassov interesse in fotografie. Na zijn studies aan het Gerasimov Instituut voor Cinematografie (VGIK) werkt hij bij de Mosfilm Studio en daarna als setfotograaf. In 1978 sluit hij zich aan bij de vakbond voor grafische kunsten in Moskou. Hij verkrijgt de status van onafhankelijk kunstenaar, wat hem de vrijheid geeft om te reizen en zijn werk internationaal tentoon te stellen. De Russische filmmaker Andrei Tarkovsky merkt zijn werk op en nodigt hem uit om een reportage te maken op de set van zijn film Stalker. De ommekeer in Pinkhassovs werk komt er nadat hij via Tarkovsky kennismaakt met het werk van Cartier-Bresson en fotojournalistiek. In 1985 verhuist hij naar Parijs, waar hij in 1988 toetreedt tot Magnum. Hij werkt regelmatig voor internationale bladen als Geo, Actuel en New York Times Magazine.

Alec Soth (USA, 1969)

[ 10 ]

Het werk van Alec Soth is geworteld in de Amerikaanse traditie van ‘on the road photography’, zoals dat van Walker Evans, Robert Frank en Stephen Shore. Er lijkt een uniek Amerikaans verlangen te bestaan om te reizen en zijn belevenissen vast te leggen. Tijdens zijn trips, meestal in het Middenwesten, ontstaat een chemie met de mensen die hij ontmoet. Hij fotografeert eenzaten en dromers en legt de focus op ‘offbeat kwellende banale beelden’ van het moderne Amerika. Soths werk is te vinden in publieke en privécollecties en was onderwerp van solo- en groepstentoonstellingen. Hij publiceert boeken als Sleeping by the Mississippi, NIAGARA, Dog Days, Bogotá en The Last Days of W. Vanaf 2008 is hij volwaardig lid van Magnum.

Randactiviteiten Lezingen Sophie De Schaepdrijver [19 oktober 2014, 15.00 uur]

Historica en curator Sophie De Schaepdrijver geeft toelichting bij het Brugse oorlogsverhaal en de tentoonstelling ‘Brugge in Oorlog’. | Locatie: zolder Sint-Janshospitaal (Mariastraat 38, Brugge)

Carl De Keyzer [16 november 2014, 10.30 uur]

Magnumfotograaf Carl De Keyzer vertelt het verhaal van zijn zoektocht naar de glasnegatieven en ook hoe hij ze bewerkte voor de tentoonstelling ‘Oorlog in Beeld’. | Locatie Vriendenzaal (Dijver 12, Brugge)

David Van Reybrouck [11 januari 2015, 10.30 uur]

Schrijver David Van Reybrouck neemt het woord over zijn onderzoek in de Westhoek en zijn bijdrage aan de tentoonstelling ‘Oorlog in Beeld’. | Locatie Vriendenzaal (Dijver 12, Brugge) Voor alle lezingen: • tickets € 5, gratis voor leden Vrienden Musea en Levend Archief • reservatie verplicht via Musea.reservatie@brugge.be • Organisatie: Vrienden Musea Brugge en Levend Archief

In het spoor van den Grooten Oorlog Vanuit Brugge worden diverse (dag)-excursies georganiseerd naar de Westhoek. Op voorhand reserveren is verplicht.

Flanders Fields Battlefield Daytours

Een gids van Quasimodo neemt je mee op een persoonlijke en beklijvende minibustrip langs Passendale, Hill 60, Messines Ridge, het privémuseum Hooge Crater in Zillebeke, diverse Commonwealth en Duitse begraafplaatsen, loopgraven en bunkers, de Menenpoort en tal van Australische, Nieuw-Zeelandse, Canadese, Britse en Ierse monumenten, kortom, alle highlights. De verhalen van Quasimodo brengen 4 jaar afschuwelijke oorlog in de Ieper Salient letterlijk in beeld. Wie wil, kan na de tour in Ieper blijven om de Last Postceremonie - om 20.00u - mee te maken. In dit geval word je per taxi terug naar Brugge teruggebracht.

Ontdek de trekpleisters van de Westhoek en den Grooten Oorlog. Je bezoekt een Duitse begraafplaats in Langemark, het Tyne Cot Cemetery in Passendale, het Memorial Museum Passchendaele 1917, waar je een dugout tunnel experience beleeft, de Menenpoort, de stad Ieper met haar prachtige Lakenhalle en het niet te missen In Flanders Fields Museum. De tocht gaat ook langs Hill 60, Hill 62 (kraters en bunkers), het Heuvelland en de Kemmelberg, de Mesen heuvelrug, de mijnkraters van 7 juni 1917, loopgraven en diverse andere oorlogsmonumenten.

In Flanders Fields Tour

Maak kennis met de belangrijkste frontplaatsen uit Wereldoorlog I. Met een ervaren gids verken je de Dodengang in Diksmuide en andere loopgraven zoals Hill 60 in Zillebeke.

De bustrip brengt je verder naar het Canadian Memorial Monument in Langemark-Poelkapelle, de indrukwekkende begraafplaatsen in Boezinge, het Tyne Cot Cemetery in Passendale en het Memorial Museum Passchendaele 1917. In Ieper bezoek je het In Flanders Fields Museum en kun je de frontstad op eigen tempo ontdekken. Je eindigt de dag met het bijwonen van de Last Postceremonie.

Deze bustour neemt je op sleeptouw langs talrijke oorlogsherinneringen uit 1914-1918. Onder leiding van een deskundige gids bezoek je het Treurende ouderpaar van Käthe Kollwitz in Vladslo, de loopgraven aan de IJzer, de site John McCrae op de Essex Farm-begraafplaats in Boezinge en de tunnels van Hill 60. De busreis gaat langs een aantal opmerkelijke oorlogsmonumenten: de Canadese Brooding Soldier (Sint-Juliaan), het Franse Guynemermonument (Poelkapelle) en het Nieuw-Zeelandse monument in Passendale. Ook de grootste Franse militaire begraafplaats St. Charles de Potyze net buiten Ieper, de begraafplaats van Houthulst en ‘s werelds grootste militaire begraafplaats van de Commonwealth,Tyne Cot (in Passendale) staan op het programma. De dag sluit je af met een bezoek aan het In Flanders Fields Museum in Ieper en de Last Postceremonie bij de Menenpoort.

Great War Battlefields Tour

Meer info zie www.brugge1418.be [ 11 ]

Quasimodo WWI Flanders Fields Tour

Inspiratiebundel en museummenu’s Voor het onderwijs De Eerste Wereldoorlog lijkt voor kinderen vandaag ver weg, maar dagelijks worden ze via het journaal geconfronteerd met beelden van conflicten in de wereld. Daarom is het belangrijk dat we kinderen en jongeren bewust maken van de impact van de ‘Groote Oorlog’ en de herinnering levendig houden.

In het kader van de herdenking werd een inspiratiebundel voor de klas gemaakt over de Eerste Wereldoorlog in Brugge. Een algemene inleiding en uitgebreide informatie over de oorlog in Brugge worden aangevuld met specifieke Brugse verhalen en plekken. Er zijn ook tien voorbeeldlessen aan de bundel gekoppeld. Daarnaast reikt de bundel ‘tips & tricks’ aan, een lijst met andere educatieve projecten rond de oorlog, nuttige websites, filmpjes en muziek die naar de oorlog verwijzen, een uitgebreide bibliografie … De bundel en de lessen zijn te downloaden op www.brugge1418.be Voor wie graag de tentoonstellingen bezoekt met de klas, werden museummenu’s uitgewerkt voor 4de-6de leerjaar basisonderwijs en voor de derde graad secundair onderwijs. Gedurende twee uur neemt een ervaren begeleider de klas mee doorheen het historisch en fotografisch verhaal.

Meer info op www.brugge1418.be, reserveren via musea.reservatie@brugge.be

De oorlog door een lens Herfstatelier voor kinderen op 29 oktober Kinderen van 10 tot 13 jaar kunnen deelnemen aan een herfstatelier waarin ze zelf aan de slag gaan met de digitale camera. Ze kunnen zich laten inspireren door de foto’s in de tentoonstellingen en meer te weten komen over kadrage, belichting en standpunt.

29 oktober (2 identieke ateliers), Van 9.30 tot 16.00 uur, € 16, reserveren via musea.reservatie@brugge.be

App: De Eerste wereldoorlog in de stad De restanten van de Eerste Wereldoorlog in Brugge zijn niet alleen te vinden in archieven en musea. Een nieuwe app leidt je langs de Hof van Aurora waar dertien spionnen en verzetsstrijders werden geëxecuteerd, de Balsemboomstraat waar vele bommen vielen, de Karthuizerinnenstraat en het monument voor de gesneuvelden. De app gidst je ook langs cafés waar soldaten vertier zochten, het huis van spionne Anna de Beir en de stadswinkel in de Cordoeaniersstraat.

[ 12 ]

De app is vanaf 14 oktober te downloaden via www.brugge1418.be

Alle herdenkingsactiviteiten online De komende vier jaar staat 100 jaar Groote Oorlog in de kijker. Wil je weten wat er naast de grote tentoonstellingen nog allemaal op het programma staat, raadpleeg dan de online kalender via brugge1418.be.

Daar vind je de herdenkingsactiviteiten van grotere instellingen, maar ook van kleinere verenigingen zoals heemkundige kringen.

publicaties Bolwerk Brugge: bezette stad in 14-18

De publicatie van Sophie De Schaepdrijver vervolledigt het historische tentoonstellingsluik. Op basis van eigen onderzoek in onder meer het Bundesarchiv-Militärarchiv in Freiburg im Breisgau en voortbouwend op een rijk patrimonium van studies over Brugge en de Eerste Wereldoorlog van onder meer Jos De Smet, Luc Schepens, Patrick Verbeke en Valentin Degrande wil dit boek een iets verschoven perspectief bieden. Het plaatst Brugge-in-oorlogstijd in de context van de oorlog: de ervaringen van de Bruggelingen naast de plannen van de Duitse zeemacht, het lot van het Marinegebiet naast dat van heel bezet België, de verwachtingen van de bevolking tegen de achtergrond van ‘oorlogsculturen’ in heel Europa. Het biedt hiertoe slechts een aanzet en nodigt uit tot verder onderzoek.

Uitgegeven door Hannibal/Kannibaal in het Nederlands en Engels Prijs: € 24,50

Album 14-18

David Van Reybrouck verzorgt de tekst bij het fotografieverhaal en Carl De Keyzer bewerkt de prachtige historische beelden. Hun kracht is overweldigend. De Eerste Wereldoorlog lijkt dichterbij dan ooit.

Uitgegeven door Hannibal/Kannibaal in het Nederlands, Frans en Engels Prijs: € 39,95

The First World War Now

Hedendaags werk is van de hand van Carl De Keyzer en negen collegafotografen: Alec Soth, Thomas Dworzak, Alex Majoli, Mark Power, Antoine D’Agata, Nikos Economopoulos, Trent Parke, Chien-Chi Chang en Gueorgui Pinkhassov. Elk van deze Magnumfotografen staat garant voor topkwaliteit, elk met een eigen stijl.

Uitgegeven door Hannibal/Kannibaal in één Nederlands-Engelse versie

[ 13 ]

Prijs: € 39,95

Beeldmateriaal Afbeeldingen kunnen enkel voor promotionele doeleinden ten gunste van dit project gedownload worden op volgende link: https://www.flickr.com/photos/museabrugge/sets/ mits het overnemen van de credits.

campagnebeelden

© privé-verzameling Willy Verschaeve

© ECPAD | France | Moreau Albert

curatoren

David Van Reybrouck

Carl De Keyzer © Carl de Keyzer / Kyubo - Congo RDC

Sophie De Schaepdrijver © A.E. Landes

[ 14 ]

meer beeldmateriaal met credits beschikbaar op deZE link

© Alex Majoli /Magnum

Meer info I interviews

Afspraak kan geregeld worden via sarah.bauwens@brugge.be of T +32 50 44 87 08

Praktische info Titel

14-18. OORLOG IN BEELD | BRUGGE IN OORLOG

Locatie

Stadshallen, Markt 7, 8000 Brugge

Periode

14.10.2014 - 22.02.2015

Open

van 9.30 tot 17.00 u., maandag gesloten

Tickets

één ticket geldt voor alle tentoonstellingen € 12 / € 10 (65+ en 12-25 j.) / gratis: -12 j., scholen 6-18 j., Brugge City Card

Groepsreservaties: wie graag de tentoonstellingen in groep wil bezoeken, reserveert best vooraf de tickets. Gidsbeurten moet je sowieso vooraf reserveren. Maak een keuze tussen het historische luik of het fotografieluik of reserveer twee gidsen voor de beide. Wie voor een luik kiest, krijgt met het ticket wel toegang tot beide tentoonstellingen. toerisme.reserveringen@brugge.be, t 050 44 46 46 B-Dagrip: trein + toegang: te koop in elk station Vanuit Brugge diverse dagexcursies naar de Westhoek.

Meer info www.brugge1418.be Organisatie: Musea Brugge, Toerisme Brugge, Stadsarchief, Brugge Plus Met steun van de Provincie, Gone West, Toerisme Vlaanderen Partners: Klara, Cobra.be, De Standaard, de NMBS en Magnum

Verzoek

Wij verzamelen alle mogelijke recensies betreffende onze musea en evenementen. Daarom vragen wij u een kopie van het door u gepubliceerde artikel, of een cd met de desbetreffende uitzending, op te sturen naar Sarah Bauwens, Hoofd Pers & Communicatie Musea Brugge, Dijver 12, B- 8000 Brugge.

U kunt de bestanden ook digitaal bezorgen (ftp of url doorgeven) t.a.v. sarah.bauwens@brugge.be.

[ 15 ]

Met dank voor uw medewerking en belangstelling.

toespraak door renaat landuyt, burgemeester van brugge PERSCONFERENTIE 13 oktober ‘14 [Alleen het gesproken woord telt] Geachte aanwezigen van de pers, Bijna dag op dag 100 jaar geleden stonden de Duitsers aan de poorten van onze stad. Dankzij het moedige optreden van mijn voorganger Burgemeester Visart de Bocarmé kon een gewelddadige inname van de stad vermeden worden en marcheerden de Duitsers gedisciplineerd onze stad binnen. Een bloedbad werd vermeden, maar Brugge werd een bezette stad.

Honderd jaar na datum willen ook wij die Groote oorlog herdenken. We openen morgen in de Stadshallen een tentoonstelling die zowel een artistieke als aan een historische blik biedt op de Eerste Wereldoorlog.

We vroegen hiervoor aan drie curatoren om op hun eigen manier op de Groote Oorlog terug te blikken.

Magnumfotograaf Carl De Keyzer brengt samen met auteur David Van Reybrouck de oorlog in beeld. Carl selecteerde glasnegatieven van fotografen die 100 jaar terug aan en achter het front rondtrokken om de oorlog te documenteren. Dankzij de zorgvuldige restauratie van de beelden en het grote formaat waarop ze geprint werden, lijken de wapenfabrieken, de verwoeste gewesten, de legermanoeuvers dichterbij dan ooit. Het lijkt alsof de oorlog pas gisteren was.

Carl de Keyzer presenteert ook eigen nieuw werk samen met dat van negen Magnumcollega’s: Trent Parke, Chien-Chi Chang, Guergui Pinkhassov, Alec Soth, Thomas Dworzak, Alex Majoli, Mark Power, Antoine D’Agata en Nikos Economopoulos. Ze kregen de opdracht om hun visie te geven op oorlog, herdenking en de zichtbare sporen ervan in het land dat hun thuishaven is. De tien reeksen zijn een onderzoek naar hoe de wereld vandaag de Wereldoorlog herdenkt.

Ook David Van Reybrouck kijkt op zijn manier naar de herdenking van de Eerste Wereldoorlog. Net als in het Congo-project van Carl schreef David teksten die geen praatje bij het plaatje vormen, maar die een tweede stem, een tegenstem zijn. Tekst en beeld gaan met elkaar in dialoog. David Van Reybrouck schrijft niet over de Wereldoorlog als dusdanig, maar ging voor vijf maanden in de Westhoek wonen om daar als een etnograaf veldwerk te verrichten. Hij staat stil bij de jonge doden van toen, maar ook van nu en vertrok vanuit het gegeven dat West-Vlaanderen één van de hoogste zelfmoordcijfers bij jongeren van Europa telt.

Hij interviewde nabestaanden, maar ook psychotherapeuten, hulpverleners en een priester. Hij verzamelde getuigenissen en afscheidsbrieven met als resultaat: Lamento, een tekstmontage over zelfdoding bij jongeren in West-Vlaanderen vandaag, een documentaire ‘gedichtencyclus’, een kruisweg langs de staties van een onzichtbaar verdriet.

Het minder bekende verhaal van Brugge als bezette stad krijgt een eigen tentoonstelling hier in de Garemijnzaal. Het stadsarchief sprak hiervoor professor Sophie De Schaepdrijver aan. Sophie is een autoriteit op het vlak van hedendaagse geschiedenis en meer bepaald die van de Groote Oorlog en kan dus perfect de internationale context schetsen van Brugge als bezette stad. In een thematische tentoonstelling brengt ze het verhaal van een stad die leefde onder het strenge regime van de bezetter en die tegelijkertijd uitvalsbasis was voor de oorlog op zee met een duikboothaven in de achter – en zeehaven. Ze zoomt in op het dagelijkse leven in Brugge in oorlogstijd, op de luchtbombardementen van de geallieerden, het voedseltekort, de strenge regels, maar ook op het einde van de oorlog en de herdenking. De vele exponaten, foto’s en kaarten maken dit verhaal voor de bezoekers bevattelijk.

Aan de tentoonstelling worden ook verschillende publieksactiviteiten gekoppeld. Zo kunnen groepen of scholen een gidsbeurt boeken, er is een herfstatelier rond fotografie voor jongeren, een inspiratiebundel voor het onderwijs, drie lezingen van de curatoren en natuurlijk de nieuwe app: de Eerste Wereldoorlog in de stad. De volledige kalender kunt u ook raadplegen op de website brugge1418.be

[ 16 ]

Dan nodig ik u graag uit om samen met de curatoren de tentoonstelling te ontdekken.

GEEF HOOP • Vermeld dat suïcide voorkomen kan worden; dat preventie werkt!

• Benoem versterkende factoren zoals netwerk vergroten, praten over problemen, zoeken naar professionele hulp.

• Wees alert om signalen die er waren te beschrijven (bv. beschrijf plotse veranderingen in gedrag).

• Roep op tot waakzaamheid in de omgeving; stimuleer om openlijk te peilen naar suïcidale gedachten; praten helpt!

• Respecteer persoonlijke grenzen van geïnterviewden/kennissen/ familie (vraag steeds toestemming).

• Wees waakzaam voor de term zelfmoord/zelfdoding/suïcide.

Gebruik zelfmoord in het kader van preventie, zelfdoding in relatie

GEEF JUISTE INFORMATIE

1

OVER CIJFERS

hun rouw; hoe zij hun leven opnemen.

• Haal cijfers uit betrouwbare bronnen

• Vermeld steeds crisislijn 1813 en de website

(www.zelfmoord1813.be/zelfdoding-vlaanderen) en plaats ze

www.zelfmoord1813.be

• Benoem de cijfers in termen van ‘elke zelfdoding is er één te veel’. Benoem ze niet als hoog of laag.

• Spreek niet over een drama.

• Zet het verhaal niet als eerste item, maar lager op de webpagina of in de krant. Als het verhaal op de front pagina moet, dan bij voorkeur onderaan.

• Gebruik het woord zelfmoord, zelfdoding of suïcide niet in de titel.

• Plaats geen foto’s van de persoon die overleden is, tenzij er toestemming is.

• Vermijd herhaling van het bericht. Vermeld het maximum één keer.

• Geef geen gedetailleerde info die de herkenbaarheid vergroot. Wees extra waakzaam bij een zelfdoding van een bekend persoon of bij een zelfdoding die

OVER HET PROFIEL VAN DE SUÏCIDALE PERSONEN • Maak onderscheid tussen oorzaak en aanleiding.

Zelfmoord is een complex gegeven waarin meerdere oorzaken en factoren een rol spelen.

• Leg uit wie daarvoor vatbaar is (bv. mensen met psychische problemen) en staaf deze cijfers met onderzoeksgegevens (www.zelfmoord1813.be/zelfdoding-vlaanderen).

3

benadering.

• Schets, bij reportages, een beeld van hoe mensen omgaan met

in de juiste context.

2

tot nabestaanden en suïcide in het kader van wetenschappelijke

BEPERK BEREIK EN HOEVEELHEID BERICHTGEVING

plaatsvindt op een publieke plaats.

• Kopieer geen afscheidsbrieven of zinnen uit een afscheidsbrief.

• Wees extra alert bij online berichtgeving. Voorzie richtlijnen of procedures bij fora en chatruimtes.

Sluit af bij ongepaste berichtgeving. De informatie blijft op het net aanwezig ook lang na de feiten.

Het waarom en de belangrijkheid van de richtlijnen, samen met het uitgebreide wetenschappelijke rap-

OVER DE CONTEXT • Plaats epidemiologische gegevens en experten opinies in een niet-sensationele context.

• Doorprik mythes (zoals ‘mensen die erover praten, doen het niet’) en maak het publiek hiervan bewust.

port, kan u terugvinden op www.mediarichtlijnen.be en www.zelfmoord1813.be/media

HOE DE MEDIA ZELFDODING KAN UITLOKKEN OF VOORKOMEN.

Berichtgeving kan suïcidaal gedrag zowel uitlokken als voorkomen. De media beïnvloedt suïcidaal gedrag door: Kopieergedrag uit te lokken: Een uitgebreide beschrijving over het waar, hoe of waarom van een suïcide, kan imitatie in de hand werken bij personen met zelfmoordgedachten. Het bericht fungeert dan als een model.

DEZE FOLDER IS EEN REALISATIE VAN: Werkgroep Verder, terreinorganisatie nabestaanden na zelfdoding in Vlaanderen.

als journalist kan je

IN SAMENWERKING MET: - Vlaamse Vereniging van Journalisten (VVJ) Suïcide te normaliseren:

www.journalist.be

Suïcide wordt dan voorgesteld als een aanvaardbare oplos-

- Raad voor de Journalistiek

sing bij ernstige moeilijkheden. Dit gaat doorgaans gepaard

www.rvdj.be

met simplistische verklaringen voor het suïcidaal gedrag.

- Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Vlaams agentschap Zorg en Gezondheid

Of door alternatieven aan te reiken:

www.zorg-en-gezondheid.be

REDDEN! Mediarichtlijnen inzake zelfdoding.

Berichten over hoe anderen aan ernstige moeilijkheden het hoofd bieden, biedt suïcidale personen een alternatief.

Omdat elke zelfdoding er één te veel is.

Berichtgeving over suïcide kan dus ook beschermend werken!

Media kan preventief werken via berichtgeving.

Berichten of reportages beschermen mensen tégen zelfdoding, maar vaker lokken ze die uit.

Het waarom en de belangrijkheid van de richtlijnen, samen met het uitgebreide wetenschappelijke rapport, kan u terugvinden op www.mediarichtlijnen.be en www.zelfmoord1813.be/media

Een goede berichtgeving is van levensbelang! p/a CGG PassAnt vzw, Beertsestraat 21, 1500 Halle +32-2-361.21.28 – info@werkgroepverder.be www.mediarichtlijnen.be en www.zelfmoord1813.be/media www.facebook.com/werkgroepverder @WerkgroepVerder

D anken hun b ijzon dere b e gun s ti ger s