museabrugge.be
MUSEA BRUGGE
PERSMAP
ELLEN HARVEY DE ONBEMINDEN / THE UNLOVED
TENTOONSTELLING ‘ELLEN HARVEY - DE ONBEMINDEN / THE UNLOVED’ “There are stories we love and stories that we don’t. The unloved are always the most interesting.” “Er zijn verhalen waar we van houden en verhalen waar we niet van houden. De niet-geliefde verhalen zijn de interessantste.” [Ellen Harvey, 2013] KORT Ellen Harvey (1967) woont en werkt in Brooklyn NY. Haar oeuvre bestaat voor een groot deel uit installaties waarbij ze gebruik maakt van mixed media, schilder- en tekenkunst. In haar project voor het Groeningemuseum spiegelt Ellen Harvey de relatie van Brugge met het water, de reien, de kanalen en de zee, aan de collectie van het museumdepot. Voor de rekken met een selectie van 17de- tot vroeg 20ste-eeuwse schilderijen uit de museumreserves, bracht ze een reflecterende wand aan waarin openingen zijn uitgewerkt. Ze nodigen de bezoeker uit tot contact met deze minder of omzeggens nooit getoonde kunstwerken. Qua thematiek stemmen de schilderijen (landschappen, stads-, kanaal- en zeegezichten) overeen met het panorama dat Ellen Harvey aan de overkant schilderde op basis van satellietopnames. In zijn totaliteit van 2,75 bij 21 meter geeft het een beeld van Brugge – met inbegrip van het kanaal naar Gent – tot en met de zeehaven van Brugge en de zee. De in spiegelglas uitgewerkte waterwegen tonen het belang van rivieren, kanalen en dokken voor deze stad, ook en vooral in zijn huidige economische havencontext.
MEER INFO De Onbeminden / The Unloved “There are stories we love and stories that we don’t. The unloved are always the most interesting.” “Er zijn verhalen waar we van houden en verhalen waar we niet van houden. De niet-geliefde verhalen zijn de interessantste.” [Ellen Harvey, 2013]
[2]
De nieuwe opdracht van Ellen Harvey voor het Groeningemuseum plaatst de precaire verbinding van Brugge met de zee tegenover een alternatieve visie op de collectie van het museum. Het resultaat is een mooie, confronterende installatie die de kijkers onderdompelt in een eindeloos spiegelende reeks conflicterende zowel als complementaire verhalen. De installatie van Harvey overspant vijf opeenvolgende kabinetten, waarin zij de tijdelijke wanden die gewoonlijk het kunstdepot verbergen vervangt door 2,7 m hoge en 5,2 m lange spiegels. Daarin zijn openingen, als in een salon, waardoor de kijker de in het depot opgeslagen schilderijen kan zien. De schilderijen, die normaal niet worden tentoongesteld, werden door de kunstenares thematisch opgesteld, te beginnen bij stadszichten van Brugge in de eerste ruimte, zichten van de kanalen die Brugge verbinden met de zee in de volgende twee ruimtes en zichten van de oude haven van Brugge in de vierde ruimte, tot zeegezichten in de laatste ruimte. De installatie omvat ook vier grote nieuwe schilderijen van Harvey, gebaseerd op hedendaagse satellietbeelden van Brugge en de verbinding met de haven van Zeebrugge, die werd gebouwd in 1907 om Brugge opnieuw een uitweg naar de zee te geven, ter vervanging van het oude Zwinkanaal, waarvan de verzilting vanaf de 15e eeuw leidde tot de gestage neergang van Brugge. De schilderijen zijn even groot als de spiegels waartegenover ze hangen, en hun opeenvolging weerspiegelt ook die van de tentoongestelde werken uit het depot, van Brugge naar de haven toe.
Alleen de laatste ruimte met de installatie van de zeegezichten is helemaal leeg. De schilderijen vormen een scherp contrast met de pittoreske afbeeldingen van Brugge uit de collectie. Ze geven een beeld van Brugge dat veraf staat van de middeleeuwse charme waarvoor de stad bekend is. Het schaalcontrast tussen de oude handelsstad en haar uitgestrekte industriële containerhaven is opvallend: de verbinding tussen de twee reeksen kanalen is symbolisch zowel als functioneel. Alle waterwegen in de schilderijen van de satellietbeelden zijn voorzien van spiegels, zodat de toeschouwers wanneer ze door de installatie wandelen, zichzelf en de schilderijen eindeloos vermenigvuldigd zien, net zoals de installatie zelf ook een veelheid van gezichten biedt, zowel van de collectie van het museum als van Brugge zelf. Zo word de status van Brugge als kunstwerk op zich zowel bekrachtigd als in vraag gesteld. Ellen Harvey Ellen Harvey werd geboren in het Verenigd Koninkrijk in 1967. Ze woont en werkt in Brooklyn, New York. Ze volgde het Whitney Independent Study Program en het PS1 National Studio Program. Ellen Harvey stelde veelvuldig tentoon in de V.S. en andere landen, ze nam ook deel aan de 2008 Whitney Biennial. Recente solotentoonstellingen waren onder meer What is Missing? (Meessen De Clercq, Brussel), The Alien’s Guide to the Ruins of Washington DC (Corcoran Gallery of Art, Washington DC), The Nudist Museum (Bass Museum, Miami Beach), Ruins are More Beautiful (Centrum voor Hedendaagse Kunst, Warschau), Mirror (Pennsylvania Academy of Art) en A Whitney for the Whitney at Philip Morris (Whitney Museum, Altria). Ze voerde talrijke opdrachten uit, waaronder Arcadia voor de openingstentoonstelling van de Turner Contemporary galerie in Margate (Verenigd Koninkrijk) en permanente installaties voor New York Percent For Art, New York Arts in Transit, de Chicago Transit Authority en het Federal Art in Architecture programma. Haar meest recente publieke project, Repeat, in opdracht van de gemeente Avelgem in samenwerking met het Vlaams Bouwmeester Team in Bossuit, ging deze zomer van start. Enkele boeken: The New York Beautification Project en Ellen Harvey: Mirror. Een nieuwe monografie, getiteld Ellen Harvey: The Museum of Failure, zal in het voorjaar van 2015 worden gepubliceerd door Gregory Miller & Co. De catalogus voor deze tentoonstelling, Ellen Harvey: The Unloved, is een uitgave van Uitgeverij Hannibal in samenwerking met het Groeningemuseum.
Praktische informatie Project:
Ellen Harvey / De Onbeminden / The Unloved
Locatie:
Groeningemuseum, Dijver 12, 8000 Brugge
Periode:
2 oktober 2014 – 1 februari 2015 dagelijks open van 9.30 tot 17 uur, gesloten op maandag, 25/12 en 1/1
[3]
Tickets: € 8 (incl. permanente collectie) € 6 (>65 j. en 12-25 j.) Gratis: -12 j. & scholen (6-18 j., begeleid door leerkracht) Gratis met Brugge City Card, Museumpas & lidkaart Vrienden Musea Brugge Info: www.museabrugge.be
BEELDMATERIAAL >Afbeeldingen kunnen enkel voor promotionele doeleinden ten gunste van deze tentoonstelling gedownload worden via volgende link: http://www.flickr.com/photos/museabrugge/sets/. > De persmap kan ook online geraadpleegd worden en teksten kunnen overgenomen worden via www.museabrugge.be, rubriek ‘pers’. > copyright voor alle beelden: © Etienne Frossard
MEER INFO | INTERVIEWS Afspraak kan geregeld worden via sarah.bauwens@brugge.be of T +32 50 44 87 08. VERZOEK Wij verzamelen alle mogelijke recensies betreffende onze musea en evenementen. Daarom vragen wij u een kopie van het door u gepubliceerde artikel, of een cd met de desbetreffende uitzending, op te sturen naar Sarah Bauwens, hfd pers & communicatie Musea Brugge, Dijver 12, B- 8000 Brugge. U kunt de bestanden ook digitaal bezorgen (ftp of url doorgeven) t.a.v. sarah.bauwens@brugge.be.
[4]
Met dank voor uw medewerking en belangstelling.
ANNEX
UITTREKSEL UIT HET INTERVIEW VAN NAV HAQ MET ELLEN HARVEY, 2014: De vorm van mijn installatie The Unloved werd grotendeels bepaald door de vijf kabinetten die het Groeningemuseum mij ter beschikking stelde. De kabinetten liggen in elkaars verlengde en hebben aan één kant telkens een tijdelijke wand. Daarachter is een bergruimte en hangen de metalen panelen met de niet-tentoongestelde werken. Ik vermoed dat men had verwacht dat ik alles zou laten zoals het was en van de bestaande muren gebruik zou maken. Maar omdat de tijdelijke wanden aan het plafond hingen aan dezelfde rails als de rekken van het bergsysteem, kon je er omheen kijken. Net zoals bij peepshows, ging van de ongeordende niet-tentoongestelde werken, waarvan je een glimp kon opvangen, een zekere verleiding uit. Ik ben altijd evenzeer gefascineerd geweest door wat er niet getoond wordt als door wat er wel getoond wordt in een museum. Ik voel me erg aangetrokken tot de kunstwerken die het niet gehaald hebben, de niet gecanoniseerde werken, de net niet geselecteerde werken, schilderijen die ook wel eens op straat worden verkocht. Dus wist ik meteen dat ik die bergruimte wilde openmaken en de opgeslagen werken even in de kijker wilde zetten. Het duurde een tijdje voordat ik wist hoe ik het zou aanpakken. Ik wist al wel van meet af aan dat ik iets wilde behouden van die sfeer van verlangen en frustratie omdat je niet goed naar binnen kunt kijken. Ik wist ook dat ik het aanwezige ophangsysteem wilde gebruiken, zodat de installatie effectief een deel zou worden van het hele systeem. Aangezien in elkaars verlengde liggende kabinetten toch een theatrale ervaring zijn - je gaat van het ene kabinet naar het andere via centrale tussendeuren - zag ik er direct iets filmisch in, behalve dat hier de kijker beweegt in plaats van de beelden. En aangezien de bezoekers van het Groeningemuseum bijna allemaal toeristen zijn die zowel Brugge als het museum bezoeken, dacht ik dat het meest interessante onderwerp Brugge zelf zou zijn, meer bepaald een beeld van Brugge dat de meeste bezoekers niet te zien krijgen. Wat de toeristen naar Brugge lokt, is het versteende pantser van een internationale handelsstad, een mastodont die ten onder ging na de verzanding van de Brugse toegang naar de zee via het Zwin in de late vijftiende eeuw. Maar weinig toeristen beseffen dat Brugge nog steeds een havenstad is, en dit sinds de bouw van de haven van Zeebrugge in 1907. Deze verbinding met de zee is bijna onzichtbaar in de stad, ook al maakt de haven eigenlijk deel uit van de stad Brugge en is ze economisch zeer belangrijk. Toen ik eenmaal besloten had om die verbinding met de zee te gebruiken als structurerend principe, viel alles op zijn plaats. Ik wilde dat de toeschouwers zouden starten in Brugge in de eerste ruimte, dat ze dan zouden voortgaan door het kanalensysteem in de volgende twee kabinetten, aankomen in de haven in de vierde ruimte en de zee bereiken in het laatste kabinet. De tentoongestelde schilderijen uit het museumdepot hangen ook volgens dat schema achter spiegels met openingen erin. Het hoeft niet te verbazen dat het Groeningemuseum een grote collectie schilderijen heeft met gezichten van Brugge en omgeving, maar de meeste werken zijn tot nu toe vrijwel onaangeroerd in het depot gebleven. Het interessante is nu dat veel van deze als minder belangrijk beschouwde schilderijen vaak sterk beantwoorden aan de hedendaagse verwachtingen van hoe Brugge eruit ziet of zou moeten zien. Zij vormen in wezen een soort van visueel lexicon van de gangbare clichés in verband met Brugge. Ik vond het alleen jammer dat we ze niet allemaal konden inpassen.
[5]
Tegenover de tentoongestelde werken uit het depot wilde ik een hedendaagse versie plaatsen met dezelfde evolutie. Dus koos ik schilderijen gebaseerd op een satellietbeeld van Brugges verbinding met de zee. Deze vier schilderijen hebben dezelfde afmetingen als de opgehangen panelen aan de overkant. Er is geen schilderij in het kabinet met het depotschilderij van de zee; die kamer is dus leeg. Ik koos ervoor het satellietbeeld te schilderen (in plaats van af te drukken), om zo een dialoog te creëren met de depotstukken aan de overkant, maar ook om een installatie te maken die duidelijk de beperkingen van een schilderij als documentatiemedium aantoont: het is gewoon fysiek onmogelijk om alles zo gede-
tailleerd en op die schaal te schilderen. Zelfs het schilderen van een relatief onnauwkeurige versie is behoorlijk zwaar. Bovendien is het ook wat zielig de schilderkunst vandaag te gebruiken als een representatietechniek. Mijn visie is per definitie fictie, net zoals de meest idealiserende schilderijen in de collectie van het Groeningemuseum.
[6]
Het kanalensysteem in de schilderijen werd voorzien van spiegels, om zo een meer ‘waterig’ effect te krijgen, maar ook opdat het zou spiegelen zowel als weerspiegeld worden in de doorboorde weerspiegelde panelen voor de depotwerken. De openingen in de weerspiegelde panelen zorgen ervoor dat de depotschilderijen visueel worden ingebed in een spiegel, waardoor ze onbetrouwbare schilderelementen worden binnen het geheel. Zij bieden de kijkers de bekende beelden van het Brugge dat ze zijn komen bekijken, waarbij de spiegel wordt getransformeerd in een ervaring die niet alleen mijn geschilderde versie bevat van de hedendaagse realiteit en de reflectie van de kijker, maar tegelijk de verwachtingen van de toeschouwer vervult zowel als verwerpt. De bezoekers wandelen zo door twee tegengestelde visuele verhalen, allebei niet gecanoniseerd en niet geliefd op verschillende manieren, met als doel een eindeloze interactie.
d ank t z ijn b ijzon dere b e gun s ti ger s