museabrugge.be
MUSEA
BRUGGE
TOON JE GRUUT HART PERSDOSSIER /
Draag je steentje bÄł en steun de restauratie van de bidkapel bedankingsavond Crowdfunding Bidkapel Gruuthusemuseum
TOON JE GRUUT HART De parel aan de kroon van het Brugse Gruuthusepaleis is de laat-15de-eeuwse bidkapel. Het was Lodewijk van Gruuthuse die de kapel, die de verbinding maakt tussen het paleis en de OnzeLieve-Vrouwekerk, liet bouwen in 1472. Er zijn maar weinig van dergelijke private devotieplekken bewaard gebleven. Bovendien heeft de kapel nog haar authentieke, 15de-eeuwse interieur. Je waant je er in de late middeleeuwen en kan uitkijken op het prachtig gerenoveerde koor van de Onze-Lieve-Vrouwekerk.
De restauratie
2
Ook de bidkapel werd tijdens de huidige restauratie van het Gruuthusepaleis aangepakt. De dakbedekking en de ramen werden zoals voorzien vervangen. Onverwacht bleek echter dat ook de vloerbalken aan vervanging toe waren wegens aangetast door insecten. De vloerplanken zelf waren nog in orde en kregen een insectenwerende behandeling. Maar om ten volle van de bidkapel te kunnen genieten, waren er nog verdere noodzakelijke werken nodig. Het maximale subsidiebedrag voor restauratie was echter al bereikt door onvoorziene maar broodnodige meerwerken. Om de laatste restauratieve ingrepen aan de bidka-
pel te financieren, werd een nieuw subsidiedossier ingediend. De Vrienden van Musea Brugge startten daarom een crowdfundingcampagne op om de nodige fondsen te verzamelen en in 2018 de bidkapel in haar volle glorie te kunnen tonen. Zij openden een projectrekening voor de bidkapel bij de Koning Boudewijnstichting. Daarnaast konden de Vrienden ook rekenen op de medewerking van hun bijzondere begunstiger Palm Belgian Craft Brewers. Op de vraag of er een bier verkocht kon worden ten voordele van de bidkapel, had de brouwerij meteen een antwoord klaar. De vrienden mochten exclusief een limited edition: “Brugge Tripel Prestige 2016 Limited Edition Lodewijk van Gruuthuse� verkopen. De opbrengsten hiervan gingen rechtstreeks naar de restauratie van de bidkapel, net zoals Lodewijk van Gruuthuse de oorspronkelijke bouw bekostigde met zijn opbrengsten uit de bierbelasting.
CROWDFUNDING/ VERWELKOMING & RESULTAAT
DOOR BERTIL VAN OUTRYVE D’YDEWALLE, voorzitter Vrienden Musea Brugge
19 oktober vorig jaar: als Vrienden Musea Brugge startten wij de crowfunding campagne “Toon je Gruut Hart” en dit om de bidkapel van het Gruuthusepaleis tijdig te kunnen laten restaureren. Zoals jullie weten maakt deze bidkapel een unieke verbinding met de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Recent onderzoek had uitgewezen dat deze kapel dringend aan restauratie toe is – nieuwe waardevolle elementen waren blootgelegd, maar deze additionele kosten waren niet opgenomen in het initieel subsidiedossier. Om deze meerwerken te bekostigen diende een nieuw subsidiedossier ingediend met een jarenlange vertraging als gevolg. En dus zou de bidkapel niet samen met het Gruuthusepaleis in de loop van 2018 kunnen opengesteld worden. Dit was voor ons Vrienden Musea Brugge ondenkbaar. Ondanks de vele onzekerheden hebben wij ons volop geëngageerd om de nodige middelen via crowdfunding samen te brengen. En dus werd een “Gruuthuse”-comité opgestart om het geheel te coördineren. De eerste onzekerheid was hoe realistisch het wel is een beroep te doen op fiscaal aftrekbare giften om Brugs erfgoed – hoe uniek ook - te laten restaureren? En ja bijna 200 milde schenkers toonden hun Gruut Hart en stortten in de loop van de voorbije 6 maanden via de Koning Boudewijnstichting een gulle bijdrage. Deze fondsen kwamen niet enkel van Bruggelingen. Meer zelfs: meer dan 1/3de van de schenkers is niet eens lid van de Vrienden Musea Brugge. Om onze crowdfunding te versterken konden wij bovendien rekenen op Brugge Tripel, sinds vele jaren sponsor van onze vereniging. Niet alleen brachten zij een “Brugge Tripel Prestige”-bier op de markt waarbij zij per verkochte fles een donatie doen aan het project, zij maakten voor ons daarbovenop een exclusieve “Brugge Tripel Prestige 2016 Limited Edition Lodewijk van Gruuthuse”. Achteraf beschouwd lijkt alles evident, maar ons comité werd met verschillende vraagtekens geconfronteerd zoals “zou dit bier wel in de smaak vallen?”, ”zouden wij als Vrienden wel 5088 75 cl flessen kunnen verkopen?”. En dit allemaal tegen uiterlijk november 2018 gezien de houdbaarheidsdatum … Dank zij de inzet van onze Vrijwilligers die er voor zorgden dat vele bierpakketten mede onder de kerstboom terecht kwamen, dank zij de verschillende recepties o.a. aangeboden door onze Bijzondere Begunstigers, maar natuurlijk ook dank zij de uniek smaak van “ons” bier, blijven er nog amper flessen over om deze receptie te bevoorraden en jullie een fles bij het buitengaan als aandenken aan te bieden … Ons bier zal dus straks nog enkel te verkrijgen zijn via Sotheby’s of Christie’s. Wetende dat de aanbestedingen voor de werken aan de bidkapel nog dienen te gebeuren hebben wij ons steeds gebaseerd op een eerste geraamde restauratiekost van minstens EUR 33.000 plus BTW, of dus EUR 40.000 inclusief BTW. Maar de ontsluiting van de bidkapel– ook digitaal – zal eveneens een stevige kost inhouden. Nu reeds staat het vast dat wij netto iets meer dan EUR 40.000 ingezameld hebben. Maar dit bedrag dient allicht verder verhoogd met de donatie van Brugge Tripel en de 2de subsidie van de Nationale Loterij. Waardoor wij een deel van de opbrengsten ook zullen kunnen toewijzen aan de ontsluiting van de bidkapel. Natuurlijk zijn wij bijzonder fier op dit resultaat. Maar ook dankbaar. Dankbaar aan onze vrijwilligers, dankbaar aan de Brouwerij Palm, dankbaar aan de Koning Boudewijnstichting die ons via het openstellen van een projectrekening ook het nodige credibiliteit gaf, dankbaar aan onze gulle schenkers, waaronder heel speciaal Dokter Michel Depondt, dankbaar aan de Nationale Loterij die ons reeds een eerste subsidieschijf van EUR 12.500 toezegde, dankbaar aan de Groep 8, een enthousiaste groep net afgestudeerde stadsgidsen die een gidsbeurt organiseerde, dankbaar aan zovele anderen die ons met raad en daad bijstonden.
3
Maar bovenal wil ik de leden van ons “Gruuthuse”-comité expliciet danken: het team van museummedewerkers bestaande uit de directie, Till-Holger Borchert en Hubert De Witte, maar ook conservator Aleid Hemeryck met haar team waaronder Inge Geysen en Katelijne Vertongen, de marketingverantwoordelijke Ilse Van Damme en de communicatieverantwoordelijke Sarah Bauwens. Onze eigen bestuursleden Etienne Boumans, Luc Coulier en Eddie Vaneylen hebben ook schitterend werk geleverd. Er zijn zelfs stevige vriendschapsbanden ontstaan. En ook dat verdient een stevige “prosit”.
4
De restauratie van de bidkapel en de toekomst van het Gruuthusemuseum TOESPRAAK DOOR ALEID HEMERYCK, CONSERVATOR Beste genodigden, Voor de restauratie van dergelijk kostbaar bouwkundig erfgoed, kan je niet over één nacht ijs gaan. Grondig onderzoek is de voorbije maanden dus uitgevoerd om een gedegen restauratiedossier op te maken. Onderzoekster Ingrid Geelen van het Koninklijk Instituut voor Kunstpatrimonium heeft hiervoor een tijdlang in de bidkapel doorgebracht. We weten nu al dat er twee hoofddisciplines nodig zullen zijn onder de restaurateurs. Eén restaurateur die zal instaan voor de houtrestauratie. Die zal ervoor moeten zorgen dat de 15de-eeuwse lambrisering kan bewaard blijven. Niet vanzelfsprekend, want die is zwaar aangetast door houtworm. Een 2de discipline gaat om papierrestauratie, en ook dat wordt geen sinecure. De decoratie waarmee het gewelf van de bidkapel ooit was versierd, is uniek, namelijk een combinatie van papier, tinfolie en vergulding. De resten van deze decoratie zullen met uiterste precisie geconserveerd worden. En ook de gesculpteerde engeltjes die het gewelf ondersteunen, zullen gereinigd worden zodat hun oorspronkelijke beschildering hen weer ten volle zal doen spreken. In elk geval, de bidkapel zal tot de verbeelding spreken van elke bezoeker aan het Gruuthusemuseum. En de verbeelding aanspreken, dat is alvast wat wij doorheen het hele Gruuthusemuseum willen doen. En over die ervaring licht ik graag een tipje van de sluier op. Samen met de architecten en vormgevers zijn we tot drie belangrijke pijlers gekomen die we willen centraal stellen in het nieuwe gruuthusemuseum. Het beleven van het Gruuthusepaleis als monument is een eerste pijler en daar hoort de bidkapel in al haar glorie zeker bij. Dit Bourgondische stadspaleis, met zijn vele kamers en draaitrappen en zijn rijke afwerking en polychromie geeft een meerwaarde aan het bezoek. Ook de nieuwe scenografie zal dit reflecteren in een geheel dat een warme en rijkelijke uitstraling zal hebben. De collectie vormt de tweede pijler. De waardevolle Gruuthusecollectie, een collectie toegepaste kunst die al meer dan een eeuw lang met dit paleis is verbonden, wordt geïntegreerd gepresenteerd met objecten uit ander Brugse erfgoedcollecties zoals schilderijen uit de Groeningecollectie, manuscripten uit de Brugse erfgoedbibliotheken en archiefdocumenten uit het stadsarchief. Doorheen het museumparcours zullen de objecten betekenis krijgen in de context van de geschiedenis van Brugge, wat onze derde pijler is. De tijdsspanne loopt van de hoogdagen van de late middeleeuwen tot de revival van Brugge rond 1900. Die chronologie is bepaald door de collectie als leidraad voor het verhaal. Toch komt ook de stad van vandaag aan bod dankzij de creatieve, dynamische werking. De objecten zijn uitingen van Brugs vakmanschap, maar zijn ook rijk aan verhalen en dat willen we dan ook benadrukken in het museum. We willen er een plek van maken waar je steeds naar wilt terugkeren omdat je het verder wilt ontdekken. En dat ontdekken willen we voor iedereen mogelijk maken. Door de architectuur van het gebouw is het onmogelijk voor mensen die minder mobiel zijn om het paleis te bezoeken. Daarom willen we extra energie steken in de bezoekers met een sensoriële beperking. Samen met Inter, en hun expertise in toegankelijkheid proberen we een bezoekersbeleving te bieden voor mensen die slechtziend/blind of slechthorend/doof zijn. Een gelijkwaardige beleving als die van een gewone bezoeker is ons streefdoel. Het beloven drukke maanden te worden voor ons, maar het is hartverwarmend om te zien en merken dat het Gruuthusepaleis leeft onder de Bruggelingen en zeker onder de Vrienden van Musea Brugge. Daarom ook van ons een welgemeende dank je wel voor alle geleverde inspanningen.
5
DANKJEWEL
TOESPRAAK DOOR RENAAT LANDUYT, Burgemeester van Brugge Beste genodigden, We zijn hier vanavond samen om het glas te heffen op het Gruut hart dat velen getoond hebben de afgelopen maanden. Het doet een burgervader deugd om te zien dat de inwoners van de stad zelf initiatief nemen in plaats van te wachten tot de overheid het doet. Dat Bruggelingen fier zijn op hun erfgoed, is algemeen geweten, maar die liefde het omzetten in een positieve actie zoals de Vrienden en de Musea deden, is nog iets anders. Ik kan mij voorstellen dat het een sprong in het onbekende was, en dat met een bang hart afgewacht werd wat de eerste resultaten zouden zijn. Maar de campagne zat goed in elkaar. Er werd een catchy baseline gevonden (op zijn Gents of niet), het juiste product gekozen ( bier voor Gruuthuse) en de juiste organisaties werden aangeschreven (de Koning Boudewijnstichting en de Nationale Loterij), en ook zij zagen dat er potentieel in zat. Mijn dank gaat dan ook uit naar iedereen die de afgelopen maanden geholpen heeft om dit mooie initiatief te doen slagen: de grote en kleine schenkers, de grote en kleine bierdrinkers, maar vooral de enthousiaste vrijwilligers en het GruuthusecomitĂŠ.
6
AFBEELDINGEN IN HR Afbeeldingen kunnen enkel voor promotionele doeleinden ten gunste van dit project gedownload worden op volgende link: http://www.flickr.com/photos/museabrugge/sets/. Gelieve de correcte credits te vermelden
7
MEER INFO
Afspraak kan geregeld worden via sarah.bauwens@brugge.be of t +32 50 44 87 08. De persmap kan ook online geraadpleegd worden en teksten kunnen overgenomen worden via www.museabrugge.be, rubriek ‘pers’.
VERZOEK Wij verzamelen alle mogelijke recensies betreffende onze musea en evenementen. Daarom vragen wij u een kopie van het door u gepubliceerde artikel, of een cd met de desbetreffende uitzending, op te sturen naar Sarah Bauwens, hoofd pers & communicatie Musea Brugge, Dijver 12, 8000 Brugge. U kunt de bestanden ook digitaal bezorgen (ftp of url doorgeven) t.a.v. sarah.bauwens@brugge.be Met dank voor uw medewerking en belangstelling.
D A N K E N
8
H U N
B I J Z O N D E R E
B E G U N S T I G E R S