Persmap 'Right, Before I Die'

museabrugge.be

MUSEA

BRUGGE

persdossier

RIGHT, BEFORE I DIE

Tentoonstelling ‘Right, before I die’ Korte inhoud

DIT aangrijpende PROJECT IS HET RESULTAAT VAN twee JAAR intensieve SAMENWERKING TUSSEN DE CALIFORNISCHE KUNSTENAAR ANDREW GEORGE EN DE PALLIATIEVE AFDELING VAN HET PROVIDENCE HOLY CROSS MEDICAL CENTER.

In 2012 contacteerde Andrew George het hoofd van de palliatieve afdeling in dit Californisch ziekenhuis met een ongewoon verzoek: hij wou de kracht en moed van de stervenden vastleggen in woord en beeld. Twee jaar lang sprak hij met de zieken over hun leven, angsten en vreugdes en verzamelde ontroerende brieven en getuigenissen. Ook portretteerde de fotograaf deze aftakelende mannen en vrouwen.

Op de Diksmuidezolder van het middeleeuwse Sint-Janshospitaal zie je nu het resultaat van dit aangrijpende project, waardoor je meteen ook naar de kern van de oorspronkelijke functie van het gebouw terugkeert: het bijstaan en troosten van zieken.

Primeur met belangstelling uit meer dan 150 landen Met ‘Right, before I die’ probeert Andrew George onze gedachten over dood, sterven, en het meest belangrijke, het leven zelf, in een nieuw perspecief te plaatsen. Het brengt ons wellicht wat uit evenwicht, maar op een heilzame manier. Dit project dat niemand hem ooit voordeed, biedt ons namelijk een inspirerende tot zelfs uitdagende kijk op ieders zoektocht naar de zin van het leven.

Vóór deze expo opgebouwd werd, ging het resultaat van dit project online. Meteen volgde er belangstelling uit meer dan 150 landen met een brede internationale verslaggeving. Ondertussen werden al duizenden commentaren en brieven geschreven over ‘Right, before I die’, waarbij mensen wereldwijd ideeën en gedachten uitwisselen over één universeel onderwerp.

2

Meer info

‘Right before I die’ is een project van de Amerikaanse kunstenaar Andrew George in samenwerking met het Providence Holy Cross Medical Center in California.

In 2012 contacteerde George het hoofd van de palliatieve dienst dokter Marwa Kilani met een ongewoon verzoek: hij wou de kracht en moed van de zieken die op de afdeling palliatieve zorg verbleven vastleggen in woord en beeld. Kilani ging akkoord en kreeg meer terug dan ze verwachtte: portretten die een blik gunnen in de ziel, de wensen en vooral de levensreis van haar patiënten.

George nam ruimschoots de tijd voor ‘Right before I die’ en bezocht gedurende twee jaar de afdeling. Hij sprak met de zieken over hun leven, angsten en vreugdes en verzamelde ontroerende brieven en getuigenissen. George fotografeerde deze mannen en vrouwen en maakte portretten die de hospitaalcontext ruim oversteeg. Op de Diksmuidezolder van dit middeleeuwse hospitaal zie je het resultaat van dit intensieve traject.

Dit aangrijpende project brengt het Sint-Janshospitaal ook meteen terug naar de kern van haar oorspronkelijke werking: het bijstaan en troosten van ongeneeslijk zieken die hun levenseinde nabij zijn.

Maar het is meer dan dat. Het project doet iets met de mensen, zoals we ook merkten aan de wereldwijde reacties van het publiek toen de beelden online kwamen.

De meeste gezichten die je aankijken zijn er niet meer. De beklijvende foto’s, brieven en interviews zijn het enige tastbare dat nog rest. Deze openhartige getuigenissen moedigen de bezoeker aan om – voor het te laat is – na te denken over hun eigen leven en het lot dat niemand van ons ontlopen kan. Eerder dan verslagenheid biedt ‘Right before I die’ de bezoekers hoop en de kans om de bestemming en betekenis van onze eigen levensreis in vraag te stellen.

Zoals de filosoof Alain de Botton het in de inleiding van de cataloog zo treffend verwoordt: ‘Right before I die’ staat aan de zijlijn van het leven, en geeft ons het doorzettingsvermogen om onze waarden te onderzoeken en dankbaar te zijn voor wat we nu verwaarlozen.

3

‘Right, before I die’ door Evelien Vanden Berghe, adjunct-conservator [bron: Museumbulletin]

We continuously need the resources of art to renew our connection with the unbearable but deeply necessary truths.

Alain de Botton

Toen ik aan een aantal mensen uit mijn naaste omgeving over het project vertelde antwoordden sommigen mij spontaan: ‘Het spijt me, maar ik kom niet kijken, ik denk dat ik het gewoon niet zou aankunnen’.

‘Right, before I die’ is een niet evident project, daar ben ik me heel erg van bewust, maar toen ik het via sociale media leerde kennen, was ik er meteen van overtuigd dat het Sint-Janshospitaal dé plek was om dergelijk thema te tonen. En waarom altijd voor makkelijke onderwerpen kiezen?

Net zoals de meeste mensen ben ik niet obsessief bezig met sterven en denk ik er ook niet dagelijks aan.

Maar op sommige momenten, net wanneer je het niet verwacht, duikt het soms op: die aloude oerangst voor de dood die al bestaat sinds de mensheid zich bewust is van zijn eindigheid.

‘Right, before I die’ brengt ons een stapje dichter bij dat moment, dat ogenblik nét ervoor, wanneer stervenden er wel moeten over nadenken. Wij als toeschouwer wanen ons nog veilig, maar zij, op de portretten niet: zij staan op de drempel en sommigen zijn zelfs niet meer onder ons …

Hoewel het onderwerp niet eenvoudig is, en bij velen heel wat emoties losmaakt, is het de beeldtaal en de manier waarop dit delicate onderwerp door George werd benaderd die mij overtuigde van dit project; George wil niet shockeren of angst aanjagen, maar warme beelden brengen die moed, hoop en sereniteit oproepen.

De warme gloed in de portret doet niet denken aan de klinische omgeving van een ziekenhuis.

In onze westerse samenleving heerst een tweespalt waarbij wij enerzijds overdonderd worden door beelden uit verre en minder verre landen waar de dood beangstigend dicht komt, anderzijds worden geliefde gestorvenen niet zoals vroeger thuis opgebaard, kinderen angstvallig weggehouden van doden en blijft het een moeilijk onderwerp, welke leeftijd we ook hebben.

Misschien dat ‘Right, before I die’ zonder het te willen een dialoog op gang, een onderwerp bespreekbaar maakt, voor het te laat is.

Meteen brengt deze tentoonstelling ons ook terug naar één van de vroegere bekommernissen van de Zusters van Sint-Jan die de zieken verzorgden: het verzachten van de emotionele pijn en het troosten van diegenen die niet lang meer te leven hebben. Deze zielzorg vindt je bijvoorbeeld duidelijk terug op de ‘zicht in de ziekenzalen’ van Beerblock waarop de zusters samen bidden met de zieken.

Maar ‘Right, before I die’ brengt vooral een boodschap van hoop, een zachte waarschuwing: ‘voor ons is het nog niet te laat’, om keuzes te maken, een andere koers te varen en te kiezen voor jezelf en je naasten. Dat lezen we in de getuigenissen, die geen aandacht besteden aan het materiële en het professionele leven van de zieken, zelfs de aandoening wordt bewust niet vermeld, maar enkel herinneringen en spijt komen bovendrijven.

Zoals Alain de Botton in zijn voorwoord bijna met opgestoken wijsvinger ons verwijt: ‘binnen enkele luttele minuten ben je vergeten wat je hier hebt gezien, ben je de wijsheid die hier voor het rapen ligt vergeten’.

Hoedanook, ‘Right, before I die’ is een tentoonstelling die zal nazinderen, en is dat niet wat kunst hoort te doen?

4

Meer info | Interviews

Afspraak kan geregeld worden via sarah.bauwens@brugge.be of T +32 50 44 87 08.

Beeldmateriaal

> Afbeeldingen kunnen enkel voor promotionele doeleinden ten gunste van dit museum gedownload worden op volgende link: http://www.flickr.com/photos/museabrugge/sets/.

Credits staan erbij vermeld

abel

josefina

sarah

5

Praktische info tentoonstelling Titel

Right, before I die

Kunstenaar

Andrew George

Locatie

Sint-Janshospitaal, Mariastraat 38, Brugge

Data

van 27 januari tot 28 juni 2015

Openingsuren van dinsdag tot zondag van 9.30 tot 17.00 uur Tickets

€ 8.00 (inclusief permanente collectie) € 6,00 (> 65 j. en 12-25 j.)

Gratis: -12 jaar & leerlingen basis en middelbaar onderwijs (begeleid door leerkracht) Gratis met Brugge City Card, met Museumpas & met Lidkaart Vrienden Musea Brugge

Meer info www.museabrugge.be www.facebook.com/RightbeforeIdie www.rightbeforeIdie.com

Catalogus Bij dit project hoort ook een Engelstalige hard cover publicatie, met 20 gate folds (uitvouwbladzijden), 127 full colour pagina’s prijs € 39

Verzoek Wij verzamelen alle mogelijke recensies betreffende onze musea en evenementen. Daarom vragen wij u een kopie van het door u gepubliceerde artikel, of een cd met de desbetreffende uitzending, op te sturen naar Sarah Bauwens, Hoofd Pers & Communicatie, Musea Brugge, Dijver 12, 8000 Brugge.

U kunt de bestanden ook digitaal bezorgen (ftp of url doorgeven) via sarah.bauwens@brugge.be.

6

Met dank voor uw medewerking en belangstelling.

Toespraak door Martine Matthys, schepen Stad Brugge Beste genodigden, Het is met veel genoegen dat ik op deze historische en sfeervolle locatie in het Sint-Janshospitaal de tentoonstelling ‘Right, before I die’ mag openen.

De zorg loopt als een rode draad door de geschiedenis van deze Brugse caritatieve instelling. Er was de zorg voor pelgrims, bedelaars en anderen die toen aan de rand van de maatschappij stonden. Later waren het vooral zieken die in de ziekenzaal beneden geholpen werden. Nu wordt er ook nog gezorgd, maar zorg van een heel andere aard: die voor een rijk patrimonium dat tot meer dan 800 jaar teruggaat, waaronder de schitterende werken van Hans Memling.

Met ‘Right, before I die’ keren we terug naar één van die kerntaken van de zusters: de zorg voor deze die aan de rand van het leven stonden, er binnenkort niet meer zouden zijn. Hun laatste uren draaglijk maken door er te zijn en samen te bidden.

Andrew George, de Amerikaanse fotograaf en bezieler van dit project, en dokter Marwa Kilani, hoofd van de afdeling, laten ons de hedendaagse zorg op de afdeling palliatieve zorg aan de andere kant van de oceaan in Californië zien; Hij deed iets waarbij velen van ons de moed zou ontbreken: tijd doorbrengen bij deze die weten dat ze nog maar kort bij ons zouden zijn. Want wat doet dat met een mens: te horen krijgen dat je dagen geteld zijn?

Andrew George kreeg geen horrorverhalen te horen, maar verhalen over hoop en dankbaarheid. De serene portretten en de verhalen versterken elkaar. Ze willen ons niet beangstigen, maar eerder herinneren dat ons leven eindig is, van diegene die nu naast je staat, je nu aankijkt en waar je straks huiswaarts mee stapt.

Het is een zachte aanmaning, misschien ook wel een waarschuwing, dat we nù moeten genieten en het leven omarmen zoals Alain de Botton zo poëtisch verwoordt in de inleiding van de cataloog en de tentoonstelling.

Met deze hoopvolle woorden wil ik graag afsluiten.

Ik dank u voor uw aandacht en geniet vooral van ‘Right, before I die’.

Nog een mooie avond toegewenst.

7

Da nke n h u n bi j z o ndere beg u n stigers