MIAT KRANT nummer 7 by Industriemuseum Gent

miatgent.be info@miatgent.be 09 269 42 00 Verantwoordelijke uitgever Annelies Storms, stadhuis, Botermarkt 1, 9000 Gent Vormgeving Bennie De Meulemeester 58elephants.be Coverfoto © Collectie MIAT, AF 01835-120 Aan dit nummer werkten mee Marie-Julie Dellaert Parsival Delrue Koen Venken Eindredactie Eline Chalmet Sofie De Schampheleire

Bekijk ons programma op miatgent.be Voor iedereen is er wat, alleen of in groep! Ook voor gezinnen met kinderen en scholen is er veel te beleven: van museumspel tot atelier, van workshop tot rondleiding met gids. Het MIAT is een museum in Gent, gelegen in een prachtig industrieel pand. In het MIAT zijn industrie, arbeid en textiel naadloos met elkaar verweven.

MIAT, Museum over Industrie, Arbeid en Textiel Dienstmeid zonder vrijheid Momena wordt in 2000 geboren in een klein dorp op het platteland van Bangladesh. Veel ouders verhuren er hun kinderen om in de hoofdstad Dhaka als dienstmeisje of -jongen te werken. Ook Momena gaat in Dhaka aan de slag bij een fami-

de steenmakerstafel en lopen ermee naar de ‘plaats’, waar ze moeten drogen. Met de lege steenvorm keren ze terug naar de steenmaker voor een nieuwe steen. Lopen, bukken, lopen, bukken, vaak op blote voeten in de modderige kleigrond. In de zomer werken ze twaalf tot veertien uur per dag, met maar af en toe een rustpauze. Als tiener verlaat Mathilda haar geboortedorp. Ze gaat als dienstmeisje aan de slag in Antwerpen. Hoe het Mathilda verder vergaat, lees je in het boek.

Made by children. Meer dan een expo

Lopen, bukken, lopen, bukken, vaak op blote voeten in de modderige kleigrond.

Nog t.e.m. 7 januari 2018 kan je in het MIAT de expo ‘Made by children. Kinderarbeid vroeger en nu’ bezoeken. Vanaf maart lanceert het museum een boek en een dynamisch activiteitenprogramma. Intrigerende verhalen In het boek ‘Made by children’ maak je kennis met veertien kinderen. Het zijn stuk voor stuk meeslepende verhalen van kinderen bij ons en uit het Zuiden. Zij werken in de textielindustrie, de steenbakkerijen en de showbizz. In deze MIATKRANT laten we je alvast proeven van twee verhalen. Een steenhard bestaan Mathilda van Ballart wordt in 1883 geboren in Boom. Zoals veel van haar dorpsgenoten, gaat ze mee aan de slag in de steenbakkerij. Ze is dan nog geen tien jaar oud. De kinderen werken als ‘afdragers’. Ze nemen de pasgevormde stenen van

Hoofdredactie Ann Van Nieuwenhuyse

Made by Children Elektriciteitscentrale S.P.E.

2017 - nummer 7 Aperitiefrondleiding Vriendenactiviteit: bezoek

Aardig vaardig Made by Children Bob De Moor | De poëzie van Waeri Kinderarbeid: hun relaas Koninklijk Technisch Atheneum MoBi

Vriend worden? Bekijk de verschillende formules op www.miatgent.be of contacteer ons: info@miatgent.be 09 269 42 20

Museumkamp Aperitiefrondleiding Aperitiefconcert Erfgoeddag Vriendenactiviteit: bezoek

11 uur 18.30 uur

Stadswandeling Recht door de stad, over kinderrechten Vriendenactiviteit: daguitstap Steenbakkerijen van de Rupelstreek Aperitiefrondleiding Made by Children

9.30 tot 16 uur 11 uur 11 uur 15 uur 10.30 uur

Berlijn, symfonie van een grootstad Made by Children Kinderrechten in de bedrijfswereld

MIAT FACTory publiceert regelmatig pareltjes uit de museumcollectie, zoals deze affiches. Bekijk ze allemaal op flickr.com/miatfactory Een deel van de collectie van het museum verhuist naar een nagelnieuw depot onder de Ghelamco-arena. Hoe dat in z’n werk gaat, lees je verder in deze krant. Ten slotte ontdek je wat Jikji, het oudste bewaarde boek ter wereld, en het MIAT met elkaar te maken hebben. Nieuws over de vriendenactiviteiten, het nieuwe museumcafé Bar Mitte en een goedgevulde kalender maken deze MIAT KRANT compleet. Veel leesplezier. Annelies Storms Voorzitter AGB Erfgoed Ann Van Nieuwenhuyse Directeur MIAT

20 uur 10.30 tot 18 uur 11 uur

Cineconcert Aperitiefrondleiding Vriendenactiviteit: lezing

Gentse Feesten in het museum Ontbijt en bezoek aan Dok Noord

Steenmaker met zijn afdragers, Steenbakkerij De Beukelaer © Archief Het Wiel

Alle info: miatgent.be Reservaties: via Gentinfo: go.stad.gent/miat of telefonisch 09 210 10 10

Randprogramma Iedere maand krijg je een genuanceerde blik op het thema kinderarbeid, vanuit verschillende ooghoeken en disciplines. Een boeiend programma met film, muziek, sociaal-artistiek theater en debat. Het randprogramma eindigt op 14 december 2017 met de performance ‘Made by children gaat live’, een productie van Victoria Deluxe.

Het boek, een uitgave van Stichting Kunstboek, is te koop in de boekhandel en de museumshop van het MIAT.

lie. Ze dweilt de vloeren, neemt stof weg, doet de was, zorgt voor het eten, wast af en past op de kinderen van het gezin. Momena klaagt echter niet. Haar bazin behandelt haar goed. Ze krijgt af en toe een beloning in de vorm van chocolade en ander snoepgoed. Dagelijks krijgt ze eten en twee maal per jaar een nieuwe jurk. Maar er zijn ook andere verhalen.

Een dienstmeisje in Dhaka © Kristoffel Lieten

Word Vriend! Ontvang je deze krant graag thuis? Dat kan! Word Vriend van het museum en steun onze werking. Als Vriend bezoek je bovendien gratis het museum, ontvang je een uitnodiging voor feestelijke openingen en geniet je van een korting op onze activiteiten.

Beste lezer,

Samen met de komst van de lente, kondigt het MIAT fier de geboorte van het boek ‘Made by children. Kinderarbeid vroeger en nu’ aan. In het boek dat hoort bij de gelijknamige expo, maak je kennis met de beklijvende levensverhalen van veertien kinderen. In deze MIAT KRANT lichten we al een tipje van de sluier: Mathilda, geboren in 1883, en Momena, geboren in 2002, doen hun verhaal. We blikken eveneens vooruit op een boeiend voorjaar met de lancering van het randprogramma bij de expo. Wanneer je deze MIAT KRANT leest, is het collectieteam van het museum al enkele maanden druk in de weer.

MEI 18 mei 21 mei 21 mei 20 uur 11 uur 10.30 uur

Vriendenactiviteit

We maken het nieuws

kalender 2017

JUNI 15 juni 18 juni 25 juni

9 uur

Museumkamp

MAART 19 maart 20 maart

JULI 15 tot 23 juli 16 juli

9.30 tot 16 uur

Kinderarbeid vandaag Made by Children Bezoek aan de Tondeliersite

APRIL 3 tot 7 april 16 april 23 april 23 april 30 april

AUGUSTUS 21 tot 25 augustus

Speeddate Aperitiefrondleiding Vriendenactiviteit: bezoek

Reserveren: Gentinfo, 09 210 10 10, go.gent.be/miat

20 uur 11 uur 10.30 uur

SEPTEMBER 14 september 17 september 24 september

Ontdek alle activiteiten op www.miatgent.be

MIAT-collectie (bijna) ‘on the move’ Het collectieteam van het MIAT, en bij uitbreiding alle collectiemedewerkers van de Gentse stadsmusea, staan in 2017 en 2018 voor behoorlijk drukke jaren. Zij krijgen namelijk een nieuw centraal depot om hun collecties gezamenlijk in onder te brengen.

Onder één van de tribunes van de Ghelamco Arena komt een gloednieuw depot. Oorspronkelijk was het de bedoeling alle collecties daar te stallen, maar dat blijkt, rekening houdend met de beschikbare oppervlakte, niet haalbaar. Enkel de meer kwetsbare museumobjecten vinden er een nieuwe thuis. Denk maar aan textiel, kunststofobjecten of objecten met organisch materiaal. Voor de andere voorwerpen zoekt de stad momenteel naar een tweede opslagplaats.

Jikji, het oudste bewaarde boek Tijdens een werkbezoek aan het Early Printing Museum in Cheongju (nabij Seoel, Zuid-Korea) kreeg het MIAT een facsimile of fotografische kopie van Jikji. Dat is het oudste bewaarde boek ter wereld. Vandaag bewaren we deze kopie in MIAT FACTory.

kleerscheuren tot een goed einde te brengen. 19.000 voorwerpen De voorbereidende fase ging al in 2016 van start, de effectieve verhuis begint in september 2017. Eind december 2018 moet

De verhuis van alle collecties is meer dan het louter transporteren van objecten van het ene naar het andere depot. De verhuisbeweging is een logistieke krachttoer. Samen met de firma Helicon proberen de zes stadsmusea dit zonder

het depot onder de Ghelamco Arena gevuld zijn. Veel tijd, niet? Toch is de realiteit net iets complexer. Collectiemedewerkers controleren ieder individueel object. Voor het MIAT gaat dit over ca. 19.000 voorwerpen. Van elk voorwerp controleren zij de registratiefiche in de databank en passen dit aan waar nodig. Ze kijken de toestand van het object na en maken het schoon. Er wordt een nieuwe foto gemaakt en het voorwerp krijgt een nieuwe verpakking. Tenslotte kennen

de collectiemedewerkers een nieuwe standplaats toe aan het object (depot 1 of 2) en indien nodig brengen ze een nieuw label met barcode aan. Het resultaat van al deze acties kan je volgen op Erfgoedinzicht.be. Op het moment van het schrijven van dit artikel heeft het MIAT 33% van de te verhuizen collectie behandeld. Het nieuwe depot onder de Ghelamco Arena is een zege voor de bewaring van de collectie op lange termijn. De

centralisatie zorgt er echter ook voor dat de musea het beheer van de voorwerpen gedeeltelijk uit handen geven. De objecten van de verschillende musea komen zo door elkaar te staan. Juist daarom is het van het grootste belang dat ieder object individueel vindbaar blijft en dat de registratie in de databank foutloos is. We wensen alle collectiemedewerkers van de Gentse stadsmusea veel oog voor detail toe!

Wat is Jikji? Jikji is een Koreaans Boeddhistisch document. Het is gedrukt in 1377 met losse metalen letters. En dat maakt het juist zo uniek. Dit werk zag maar liefst 78 jaar voor de Gutenbergbijbel het levenslicht. Een weetje dat tot op vandaag niet wijd verspreid is. De Koreanen willen dit graag wereldkundig maken. Het Jikji-festival probeert het document al twaalf jaar op de internationale kaart te plaatsen. Ook UNESCO bevestigt dit nieuws en schonk Jikji in 2004 de Memory of the World Prize. Hiermee dragen zij bij aan de herdenking en de bekendheid van Jikji. Jikji omvat de essentie van het zen boeddhisme, opgesteld door priester Baegun in de late Goryeoperiode. Het werk bestaat oorspronkelijk uit twee volumes en telt in totaal 307 hoofdstukken. Helaas is het

Het oudste boek ter wereld is vele jaren eerder gedrukt dan de Gutenbergbijbel

eerste deel verloren gegaan. Alleen het laatste deel heeft de tand des tijds overleefd en wordt nu bewaard in de Nationale Bibliotheek van Parijs. Losse metalen letters In 1372 is de allereerste uitgave van Jikji gedrukt. Dat was met houten blokken, waarin de tekst van één pagina is uitgekrast in één enkel houten blok: de standaard druktechniek uit die tijd. Enkele jaren later, in de Heungdeoktempel in 1377, wijden discipelen van priester Baegun zich aan een

herdruk. Zij gebruiken hierbij losse metalen letters. Het feit dat zo’n kleine tempel gebruik kon maken van losse metalen letters betekent dat deze druktechniek op dat moment al vrij toegankelijk was in Korea. Hiermee is het oudste boek ter wereld vele jaren eerder gedrukt dan de Gutenbergbijbel (gedrukt in de jaren 1452-1455). Deze datum wordt bevestigd op de laatste pagina van het Jikji-document, waar staat ‘3rd Year of King U’, wat overeenkomt met juli 1733.

Vriendennieuws Maandelijks organiseren de Vrienden van het MIAT een activiteit. Maandag 20 maart BEZOEK Elektriciteitscentrale S.P.E. Ooit was dit een belangrijke steenkoolcentrale, vandaag baat EDF Luminus deze gascentrale uit. Nu de sluiting in zicht is, krijgen we nog één keer de kans om ze te bezoeken. Zondag 30 april BEZOEK Koninklijk Technisch Atheneum MoBi Ambachtsscholen hebben een belangrijke rol gespeeld bij de afschaffing van kinderarbeid. We bezoeken KTA MoBi, vroeger gekend als ‘De Lindenlei’ en één van de oudste technische scholen van het land. Zondag 21 mei DAGUITSTAP Steenbakkerijen van de Rupelstreek In deze regio waren vroeger meer dan 30 steenbakkerijen. Zij stelden meer dan 10.000 mensen tewerk, ook kinderen. We ontdekken hoe deze industrie de evolutie van de Rupelstreek bepaalde.

MIAT

Er staat een stelling rond de instelling Een gebouw vol verwonde voorwerpen Om hen het hoofd te bieden moet het dak eraf De herinneringen duwen zich naar buiten En dat is ten stelligste verboden

Zondag 25 juni LEZING-DEBAT Kinderrechten in de bedrijfswereld Hoe dragen Westerse bedrijven bij tot een betere kindertijd voor kinderen overal ter wereld? Nieuwsgierig? Kom meedenken over de betekenis van de tien principes van kinderrechten in onze bedrijven en onze dagelijkse omgeving.

Een tentoonstelling van blauw staal Bedekt met het zachte stof van de wevers.

Zondag 16 juli ONTBIJT en BEZOEK aan Dok Noord Na een stevig Middeleeuws ontbijt bezoeken we Dok Noord, met gids An Hernalsteen. Dok Noord is in de eerste plaats de reconversie van de vroegere ACEC-fabrieken.

Museumverteller Koen Venken kroop in zijn pen naar aanleiding van Gedichtendag 2017. Hij liet zich inspireren door de stellingen voor de huidige dakwerken in het MIAT.

Alle info, prijzen en uren: miatgent.be > vrienden > vriendenactiviteit Reserveren: Gentinfo: 09 210 10 10 of go.stad.gent/vriendenvanhetmiat

Er staat een stelling rond het museum Om houvast te geven aan te veel verleden

Welkom in Bar Mitte Midden oktober 2016 ging het nieuwe museumcafé Bar Mitte open. Bezoekers van de Gentse Feesten konden al kennismaken met de tiendaagse pop-up bar van de eigenaars van Wunderbar. De tijdelijke invulling bleek een succes. Het MIAT was op zoek naar nieuwe uitbaters en David besloot het museumcafé over te nemen. Op de kaart staan naast originele broodjes, ook soep, fingerfood, cocktails (de Mule Jenny is een aanrader!) en vers gebak. Iedere donderdag tussen 17 en 18 uur houdt Bar Mitte een afterwork happy hour. Naast al dit heerlijks is het nieuwe café ook gewoon een gezellige plek om samen te komen. Met geregeld live muziek, poëzieavonden, boekvoorstellingen, comedy, gezelschapsspellen en feest. Je kan Bar Mitte ook afhuren voor jouw privéevenement. www.barmitte.be

Mallen voor het gieten van de losse letters via verloren-was techniek in het Early Printing Museum, Cheongju, © Robin Boone

#miatgent