PENINSULA MOMENTS At The Peninsula Bangkok, world-class hospitality enriched with compelling Thai cultural experiences creates perfect memorable moments.
Volume 27 No. 4 December 2021
สวััสดีีผู้้�อ่า่ นเพลงดนตรีีทุกุ ท่่าน ช่่วง เวลาส่่งความสุุขส่่งท้้ายปีีเก่่าต้้อนรัับปีี ใหม่่กลัับมาอีีกครั้้�ง สำำ�หรัับปีีนี้้�บรรยากาศ ครึึกครื้้�น แตกต่่างจากปีีที่่�แล้้ว เนื่่�องจาก ทางรััฐบาลได้้เริ่่�มผ่่อนคลายมาตรการ โดยสามารถจััดงานเฉลิิมฉลองได้้ ถึึงแม้้ บรรยากาศจะเริ่่�มผ่่อนคลาย แต่่ยังั คงต้้อง ระมััดระวัังตััวและปฏิิบัติั ติ ามวิิธีป้ี อ้ งกัันการ ติิดเชื้้�อแบบครอบจัักรวาล (Universal Prevention For COVID-19) เนื่่�องจากเริ่่�ม มีีการระบาดของเชื้้�อกลายพัันธุ์์�โอมิิครอน ในช่่วงปลายเดืือนพฤศจิิกายนที่่�ผ่่านมา ซึ่่�งทางองค์์การอนามััยโลกยัังไม่่มีีข้้อมููล ยืืนยัันถึึงความรุุนแรงของเชื้้�อโอมิิครอน นี้้� ขอให้้ทุุกคนเฉลิิมฉลองด้้วยความ ระมััดระวัังและขึ้้�นปีีใหม่่อย่่างปลอดภััย วารสารเพลงดนตรีีเดืือนธัันวาคมนี้้� ต้้อนรัับการกลัับมาของวง Thailand Phil ด้้วยภาพปก Thailand Phil Reunites โดย วงได้้แสดงคอนเสิิร์์ตครั้้�งแรกไปเมื่่�อวัันที่่� ๑๗-๑๘ ธัันวาคมที่่�ผ่่านมา สามารถติิดตาม ตารางการแสดงของวง Thailand Phil ได้้ที่่� www.thailandphil.com เดืือนนี้้�ขอนำำ�เสนอคอลััมน์์ Conductor’s Talk โดยบทความจะเป็็นการสััมภาษณ์์ นัักดนตรีีวงออร์์เคสตราผ่่านมุุมมองของ คอนดัักเตอร์์ ในตอนแรกจะเป็็นการ สััมภาษณ์์หัวั หน้้ากลุ่่�มโอโบของวง Royal
เจ้าของ
ฝ่่ายภาพ
วิทยาลัยดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหิดล
คนึงนิจ ทองใบอ่อน
บรรณาธิิการบริิหาร ดวงฤทัย โพคะรัตน์ศิริ
จรูญ กะการดี นรเศรษฐ์ รังหอม
หัวหน้ากองบรรณาธิการ
พิสูจน์อักษรและรูปเล่ม
ธััญญวรรณ รััตนภพ
ธัญญวรรณ รัตนภพ
ที่ปรึกษากองบรรณาธิการ
เว็บมาสเตอร์
ภรณ์ทิพย์ สายพานทอง
Kyle Fyr
ฝ่ายศิลป์
Bangkok Symphony Orchestra คุุณ ณััฏฐา ควรขจร สำำ�หรัับคอลััมน์์ Thai and Oriental Music นำำ�เสนอ ๒ บทความ บทความแรก เกี่่�ยวกัับเพลงหน้้าพาทย์์ในรััชสมััยรััชกาลที่่� ๙ โดยนำำ�เสนอเกี่่�ยวกัับความสำำ�คััญ การ บรรเลง และองค์์ประกอบของเพลงหน้้าพาทย์์ อีีกบทความหนึ่่�งเกี่่�ยวกัับประเพณีีลอยเรืือ สะเดาะเคราะห์์ ของชุุมชนบ้้านพุุตะเคีียน ตำำ�บลท่่าเสา อำำ�เภอไทรโยค จัังหวััด กาญจนบุุรีี โดยจะกล่่าวถึึงตั้้�งแต่่ประวััติิ ความเป็็นมาของประเพณีีลอยเรืือซึ่่�งมีีมา ตั้้�งแต่่สมััยพระเจ้้าธรรมเจดีีย์์ คอลััมน์์ General Education นำำ� เสนอบทความเกี่่�ยวกัับการเรีียนการสอน วิิชาภาษาไทย ที่่�วิิทยาลััยดุุริิยางคศิิลป์์ มหาวิิทยาลััยมหิิดล ซึ่ง่� ได้้อธิิบายถึึงเนื้้�อหา วิิธีจัี ดั การเรีียนการสอน และความสำำ�คััญ ของรายวิิชาภาษาไทยที่่�เปิิดสอนที่่�วิิทยาลััย นอกจากนี้้�ยัังมีีบทความที่่�น่่าสนใจ จากนัักเขีียนประจำำ�ในคอลััมน์์ต่่าง ๆ อีีกมากมาย ทั้้�ง Musicology, Study Abroad, Music Entertainment, Music Business, Phra Chenduriyang in Europe และ The Pianist เชิิญติิดตาม ได้้ในเล่่มค่่ะ ดวงฤทััย โพคะรััตน์์ศิริิ ิ
สำำ�นัักงาน
วิทยาลัยดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหิดล (วารสารเพลงดนตรี) ๒๕/๒๕ ถนนพุทธมณฑลสาย ๔ ต�ำบลศาลายา อ�ำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม ๗๓๑๗๐ โทรศัพท์ ๐ ๒๘๐๐ ๒๕๒๕-๓๔ ต่่อ ๓๒๐๕ โทรสาร ๐ ๒๘๐๐ ๒๕๓๐ musicmujournal@gmail.com
กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ในการพิจารณาคัดเลือกบทความลงตีพิมพ์โดยไม่ต้องแจ้งให้ทราบล่วงหน้า ส�ำหรับข้อเขียนที่ได้รับการ พิจารณา กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ที่จะปรับปรุงเพื่อความเหมาะสม โดยรักษาหลักการและแนวคิดของผู้เขียนแต่ละท่านไว้ ข้อเขียน และบทความที่ตีพิมพ์ ถือเป็นทัศนะส่วนตัวของผู้เขียน กองบรรณาธิการไม่จ�ำเป็นต้องเห็นด้วย และไม่ขอรับผิดชอบบทความนั้น
สารบั ญ Contents Music Entertainment
04
“เรื่่�องเล่่าเบาสมองสนองปััญญา” เพลงไทยสากลเชิิดชููชื่่�นชมสตรีี นารีีนาง (ตอนที่่� ๓) กิิตติิ ศรีีเปารยะ (Kitti Sripaurya)
Musicology
Phra Chenduriyang in Europe
Study Abroad
32
ตอนที่่� ๔: ประสบการณ์์การเรีียน กีีตาร์์คลาสสิิกกัับ Prof. Eliot Fisk “เล่่าเรื่่�อง ค้้นคว้้า บัันดาลใจ”
ตามรอย พระเจนดุุริิยางค์์ ท่่องยุุโรปกว่่า ๑๐ เดืือน (ตอนที่่� ๖): พระเจนดุุริิยางค์์ในซาลซ์์บููร์์ก จิิตร์์ กาวีี (Jit Gavee)
Music Business
40 18
วากเนอร์์ กัับ ๔ ตู้้�เซฟ จากตำำ�นานนอร์์ส สู่่�ภาพยนตร์์ กฤตยา เชื่่�อมวราศาสตร์์ (Krittaya Chuamwarasart)
Thai and Oriental Music
22
เพลงหน้้าพาทย์์ในรััชสมััย รััชกาลที่่� ๙
เดชน์์ คงอิ่่�ม (Dejn Gong-im)
26
ประเพณีีลอยเรืือสะเดาะเคราะห์์ หรืืองานบุุญเดืือนสิิบ ชุุมชนบ้้านพุุตะเคีียน ตำำ�บลท่่าเสา อำำ�เภอไทรโยคจัังหวััดกาญจนบุุรีี ธัันยาภรณ์์ โพธิิกาวิิน (Dhanyaporn Phothikawin)
“Special Project in Music Business” โพรเจกต์์ที่่�ไม่่ง่่าย... แต่่เรีียนรู้้�เพีียบ (ตอนที่่� ๒) เพ็็ญญาภรณ์์ เหล่่าธนาสิิน (Penyarporn Laothanasin)
Musician Biography
44
สาระน่่ารู้้�จากอััตชีีวประวััติิของ เฮอร์์เบิิร์์ต คลาร์์ก (ตอนที่่� ๓)
52
ชิินวััฒน์์ เต็็มคำำ�ขวััญ (Chinnawat Themkumkwun)
56
‘It’s Just Time for Us to Lift Off’: Thai Buddies Going on a Journey as Music Business Students in Norway Piyaboot Chimmanee (ปิิยะบุุตร ฉิิมมณีี) Purithat Somboonpan (ภููริิทััต สมบุุญพรรณ)
The Pianist
60
The stubborn one-handed pianist Nicholas McCarthy Yun Shan Lee (ยุุน ชาน ลีี)
วิิศิิษฏ์์ จิิตรรัังสรรค์์ (Wisit Chitrangsan)
Conductor’s Talk
General Education
62
48
การเรีียนการสอน “วิิชาภาษาไทย” ที่่�วิิทยาลััยดุุริิยางคศิิลป์์ มหาวิิทยาลััยมหิิดล สุุภาวรััชต์์ เฉลิิมทรััพย์์ (Supawarat Chalermsub)
บทสััมภาษณ์์ ณััฏฐา ควรขจร หััวหน้้ากลุ่่�มโอโบของวง Royal Bangkok Symphony Orchestra ภมรพรรณ โกมลภมร (Pamornpan Komolpamorn)
Review
70
Mahidol Music Open House 2021 Open the Door to Your Stage! เปิดประตูสู่เวทีของคุณ ปิิยะพงศ์์ เอกรัังสีี (Piyapong Ekrangsi)
MUSIC ENTERTAINMENT
“เรื่่อ� งเล่่าเบาสมองสนองปััญญา”
เพลงไทยสากลเชิิดชููชื่่�นชมสตรีีนารีีนาง (ตอนที่่� ๓) เรื่อง: กิตติ ศรีเปารยะ (Kitti Sripaurya) อาจารย์ประจ�ำสาขาวิชาดนตรีสมัยนิยม วิทยาลัยดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหิดล
บทความเบาสมองสนองปัญญาสืบย้อนก่อนหน้านีห้ ลายต่อ หลายตอนรวมถึงตอนนี้ ผูเ้ ขียนได้อา้ งอิงข้อมูลจาก FB “พร่าง เพชรในเกร็ดเพลง” เพื่อเป็นการยกย่องและขอบพระคุณจึงขอ อนุญาตน�ำปก Facebook ดังกล่าวมาให้ท่านผู้อ่านที่สนใจได้ รู้จัก เนื่องจากเป็นแหล่งข้อมูลที่ให้รายละเอียดเกี่ยวกับประวัติ เพลงไทยสากลที่เป็นอมตะและยังมีการน�ำมาใช้งานหรือท�ำซ�้ำ ในหลากหลายรูปแบบ ดังนี้ครับ
04
ท่านเจ้าของเพจ FB “พร่างเพชรในเกร็ดเพลง”
กุุลสตรีี (https://www.youtube.com/watch?v=9L4IP7s8Hbg) FB “พร่างเพชรในเกร็ดเพลง” ๒๓ มีนาคม ๒๐๑๗ บันทึกไว้ว่า เพลง “กุลสตรี” ขับร้องโดย จินตนา สุข สถิตย์ ค�ำร้อง ชาลี อินทรวิจติ ร ท�ำนอง สง่า อารัมภีร เป็นเพลงประกอบภาพยนตร์เรื่อง “อ้อมอกสวรรค์” สร้าง และก�ำกับโดย ศิริ ศิริจินดา น�ำแสดงโดย มิตร ชัยบัญชา เพชรา เชาวราษฎร์ ออกฉายปี พ.ศ. ๒๕๐๕ เพลงนี้ แต่งที่บา้ นของครูแจ๋ว สง่า อารัมภีร ที่ทงุ่ บางกระสอ นนทบุรี โดยคุณศริ ิ ศิรจิ นิ ดา เล่าพล็อตเรื่องรวมถึงความ ต้องการในเพลง ครูเพลงทั้งสองร่วมกันแต่งเสร็จในวันนั้นเลย ครูชาลีเขียนค�ำร้องของเพลงนี้โดยเปรียบเทียบ ความงามของดอกไม้กบั ความงามของสตรี โดยยำ�้ ว่าผูห้ ญิงทีเ่ รียกว่างามต้องมีครบ ๓ น�้ำ คือ น�้ำค�ำ น�้ำใจ และ น�้ำมอื ค�ำร้องเพลงนีจ้ งึ ให้ขอ้ คิดเตือนใจคุณผูห้ ญิงทัง้ หลายได้อย่างดียง่ิ คุณจนิ ตนาบันทกึ เสียงเพลงแรกคอื เพลง “สักขีแม่ปิง” เป็นเพลงคู่ เพลง “กุลสตรี” เป็นเพลงร้องเดี่ยวที่สร้างชื่อให้คุณจินตนาโด่งดังที่สุดเป็นเพลงแรก (ผู้้�เขีียนฯ ขอเพิ่่�มเติิม) เนื้้�อเพลงนี้้� “ชาลีี อิินทรวิิจิิตร” พรรณนาถึึงคุุณลัักษณะของ “กุุลสตรีี” ไว้้อย่่าง แยบยลเกิินความหมายที่่�พจนานุุกรมฉบัับราชบััณฑิิตยสถานอธิิบายความไว้้ว่่า “หญิิงผู้้�มีีตระกููลและมีีความ ประพฤติิดีี” โปรดพิิจารณาครัับ “มองดููดอกไม้้วิิไลชููช่่อชวนชื่่น� พลิ้้�วลมระรื่่�นฉันช ั มฉัันชื่่�นบุุปผา ฉัันมองดอกไม้้ฉัันรัักดอกไม้้เหลืือคณา จึึงรู้้�ว่่าดอกไม้้เกิิดมาเพื่่�อความดีี รวยริินกลิ่่�นหอมพะยอมชงโคยี่่�สุ่่�น แพ้้ความหอมกรุ่่�นของคุุณสมบััติิสตรีี ฉัันมองบุุปผาฉัันรัักบุุปผารัักมาลีี รัักเหมืือนสตรีีรัักคุุณความดีีของตน นารีีมีีความสวยสามประการ สวยน้ำำ��คำำ�ร่ำ���กล่่าวขานหวานหวานกัับทุุกคน สวยน้ำำ��ใจใสเย็็นเช่่นหยาดฝน สวยน้ำำ��มืือคืือน้ำำ��มนต์์รู้้�จัักปรนนิิบััติิทั่่�วไป อัันกุุลสตรีีเหมืือนดวงมณีีมีีค่่า สวยเอยสวยสง่่าหอมเอยหอมกว่่าดอกไม้้ ฉัันรัักบุุปผาฉัันนำ�ำ บุุปผามาร้้อยมาลััย ให้้ทุุกสตรีีหอมคุุณความดีีมีีสุุขเอย”
05
โน้้ตสากลถอดความจากไฟล์์เสีียงต้้นฉบัับทำำ�เป็็น lead sheet ปรากฏตามภาพต่่อไปนี้้�
06
ต้้นฉบัับเพลงนี้้�บัันทึึกอยู่่�บนบัันไดเสีียง Eb major มีีการออกบัันไดเสีียง C major ตรงท่่อนแยก (ท่่อน ๓) แล้้วกลัับสู่่� Eb major อย่่างแนบเนีียน (โปรดดููตััวอย่่างตามภาพด้้านล่่าง) ลัักษณะเพลงเป็็นแบบ ๔ ท่่อน ยอดนิิยม AABA (song form) ลีีลาเพลงเป็็นจัังหวะค่่อนข้้างช้้าสอดคล้้องกัับเนื้้�อหาของคำำ�ร้้องเป็็นอย่่างดีี
ชมนาง (https://www.youtube.com/watch?v=BMh1P1Nx_gY) เพลงนี้ของเดิมนิพนธ์โดย พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๙๑ ใช้ชื่อเพลง ว่า “สวนอัมพรค็อกเทล” ลีลาจังหวะรัมบ้า (rumba) เพือ่ บรรเลงและขับร้องในงานรืน่ เริงนักเรียนเก่าฟิลปิ ปินส์ ต่อมาวงดนตรีกรมโฆษณาการ (กรมประชาสัมพันธ์ - ปัจจุบนั ) ขอน�ำไปบรรเลง จึงมอบหมายให้ ดร.ประเสริฐ ณ นคร ประพันธ์เนือ้ ร้องขึน้ ใหม่ ใช้ชอื่ ว่า “ชมนาง” เรียบเรียงเสียงประสานโดย คีติ คีตากร ขับร้องบันทึกเสียง ต้นฉบับโดย เลิศ ประสมทรัพย์ วงดนตรีสุนทราภรณ์ เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๙๓ (แผ่นเสียงตรากระต่าย หมายเลข แผ่น T. 9044, CEI. 40619 - ข้อมูลจาก “คน ฝั่งธน”) เนื้อความที่ ดร.ประเสริฐ ณ นคร พรรณนาชมโฉมสตรี ตามลีลาท�ำนองของพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์ เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ พิจารณาได้จากเนื้อเพลงบันทึกอยู่บนเว็บไซต์ “บ้านคนรักสุนทราภรณ์” ตามที่ผู้เขียน ส�ำเนามาดังต่อไปนี้ “รููปงามเลื่่�องลืือระบืือไกล ผููกใจใฝ่่ปองละอองนวล เมื่่�อเจอยิ่่�งเพ้้อละเมอครวญ เริิงเคล้้าเร้้าใจครวญเร้้ารััญจวนชวนพะวงถึึงอนงค์์หลงจริิง ผ่่องพรรณเปรีียบเหมืือนดวงจัันทร์์งามยิ่่�ง เพริิศพริ้้�งกว่่าหญิิงใดใดในหล้้า รููปเธอดั่่�งเทพธิิดา ดััดแปลงแฝงกายมา โฉมสุุดาจึึงตระการและสะคราญแสนงาม ด้้วยบุุญที่่�ทำำ�ไว้้นำ�ำ พา ให้้มาได้้ชมสมดัังใจ ช่่างงามซาบซึ้้�งตรึึงฤทััย งามแท้้แลวิิไลกว่่าใครใครไร้้ราคีีทั้้�งอิินทรีีย์์พร้้อมทั่่�ว เมื่่�อยิ้้�มจิ้้�มลิ้้�มเธอชวนยวนยั่่�ว มืืดมััวด้้วยหลงนิิยมชมชื่่�น ผ่่านไปหทััยฉัันจำำ�กลืืน ผููกพัันทุุกวัันคืืน ฝืืนอุุราพยายามมิิคลายความรัักเอย”
07
ทำำ� transcription ผ่่าน Sibelius music notation program สร้้างแผ่่นโน้้ตสากลพร้้อมคำำ�ร้้องและ chord progression
08
ไฟล์์เสีียงต้้นฉบัับบรรเลงในลีีลาจัังหวะรััมบ้้าอััตราความเร็็วค่่อนข้้างเร็็ว โน้้ตตััวขาวเท่่ากัับ ๙๔ ฟอร์์มเพลง เป็็นแบบ ๔ ท่่อน - ABCA’ (ท่่อนแรกแนวทำำ�นองคล้้ายกัับท่่อน ๔ ) ความยาวท่่อนละ ๘ ห้้อง รวม ๓๒ ห้้อง ตามสููตรนิิยมของดนตรีีป๊อ๊ ปปููลาร์์ทั่่�วไป เนื้้�อร้้องมีี ๒ ชุุด เมื่่�อจััดระเบีียบกลุ่่�มเสีียงตามหลัักการดนตรีีสากลพบ ว่่าแนวทำำ�นองเพลงนี้้�บัันทึึกอยู่่�บนบัันไดเสีียง Eb major ลีีลาทำำ�นองมีีสัดั ส่่วนโน้้ตขืืนจัังหวะ (syncopation) ที่่� กลมกลืืนไปกัับสไตล์์จัังหวะรััมบ้้า ดัังตััวอย่่าง
นอกจากนั้้�นยัังมีีการเน้้นจัังหวะ “ตก” โดยใช้้สััดส่่วนโน้้ตแบบ ๓ พยางค์์ (triplet) ช่่วยเสริิมน้ำำ��หนัักลีีลา ทำำ�นองเพลงในช่่วง ๔ ห้้องท้้าย ดัังตััวอย่่างต่่อไปนี้้�
กลิ่นเกล้า (https://www.youtube.com/watch?v=mRwuQUeuUBI) ข้้อมููลจาก FB “พร่่างเพชรในเกร็็ดเพลง” ๒๖ กัันยายน ๒๐๑๘ พรรณนาไว้้อย่่างละเอีียดว่่า เพลง “กลิ่่�น เกล้้า” ขัับร้้องโดย นริิศ อารีีย์์ คำำ�ร้้อง-ทำำ�นอง ไพบููลย์์ บุุตรขััน บัันทึึกเสีียงปีี พ.ศ. ๒๔๙๗ เพลง “กลิ่่�นเกล้้า” เป็็นเพลงที่่�งดงามลงตััว ฟัังไม่่กี่่�เที่่�ยวก็็จำำ�ได้้ขึ้้�นใจ เพราะสััมผััสที่่�สละสลวยภายในท่่อน เดีียวกััน และสััมผััสระหว่่างท่่อน ที่่�สำำ�คััญ การเดิินเรื่่�องมีีจัังหวะจะโคน ไม่่สัับสน ช่่วยให้้จิินตนาการของคน ฟัังลื่่�นไหล ครููไพบููลย์เ์ ริ่่ม� ต้้นเพลงเหมืือนภาพยนตร์์เปิิดฉากที่่�ทิวิ ไผ่่ชายทุ่่�งหลัังหมู่่�บ้้านที่่� “ไกลสุุดตาฟ้้าแดงเรื่่อ� ” ก่่อน จะเปิิดตััวละคร “เอวบางรููปลอยลม” ว่่าเธอคืือสาวชาวนา แล้้วก็็เก็็บรายละเอีียดตััวละครว่่างามสมกัับสมญา “รวงทองเทวีี” เรีียกว่่าเป็็นการสดุุดีคี วามงามของผู้้�ใช้้แรงงาน กรรมาชนแห่่งท้้องทุ่่�ง และเมื่่อ� เธองามอยู่่�ท่่ามกลาง สภาพแวดล้้อมสวยงามน่่าอยู่่�เช่่นนี้้� จึึงได้้ข้้อสรุุปว่่า “มีีแม่่ศรีีแนบกาย (พี่่�)ขอตายบ้้านนา”... โปรดพิิจารณา ความงามของถ้้อยคำำ�ที่่�กลั่่�นกรองจากสมองยอดอััจฉริิยะของ “ไพบููลย์์ บุุตรขััน” ตามเนื้้�อเพลงต่่อไปนี้้� “หวิิวไผ่่ลู่่�ลม ยืืนชมขอบคัันนา ไกลสุุดตาฟ้้าแดงเรื่่�อ หอมกลิ่่�นฟางกรุ่่�นเจืือ แซมกลิ่่�นเนื้้�อน้้องนาง ไม่่จางสดใส เห็็นหนึ่่�งน้้องนาง เอวบางรููปลอยลม ชวนให้้ชมชิิดเชยใกล้้ ผิิวผ่่องงามประไพ ดููอ่่อนไหวพริ้้�งเพรา สาวชาวนาเอย ผมสลวยสวยขำำ�ดำำ�เป็็นเงา พี่่�ขอให้้นามตััวเจ้้า แม่่โพสพทรามเชย อย่่าหานางน้้องใดไหนเลย เทีียบเกยแข่่งขัันเคีียงคู่่� ต้้องอายอดสููรวงทองเทวีี หอมกลิ่่�นเกล้้านาง เจืือจางกลิ่่�นลั่่�นทม ลอยกรุ่่�นลมหวามใจพี่่� ถึึงอยู่่�นานกี่่�ปีี มีีแม่่ศรีีแนบกาย ขอตายบ้้านนา”
09
โน้้ตสากลพร้้อม chord progression และคำำ�ร้้องที่่�ผู้้�เขีียนทำำ� transcription ตามหลัักวิิชาดนตรีีสากล จากไฟล์์เสีียงต้้นฉบัับ ปรากฏตามภาพต่่อไปนี้้�
10
รููปแบบเพลงจััดอยู่่�ในประเภท song form - AABA ๔ ท่่อน ท่่อนละ ๘ ห้้องเพลง จััดระเบีียบกลุ่่�มเสีียง ให้้อยู่่�ในลัักษณะของบัันไดเสีียง (scale) พบว่่าเพลงนี้้�เป็็น mixolydian mode
(หลีีกเลี่่�ยงความสัับสน mode ก็็คืือ scale ชนิิดหนึ่่�ง) เจริิญศรีี (https://www.youtube.com/watch?v=-NM4uXZqWfM) เพลงนี้้�ดััดแปลงมาจากต้้นฉบัับเดิิม (ตัับลาวเจริิญศรีี - สรุุปความจาก https://www.gotoknow.org/ posts/501788 ได้้ว่่า เนื้้�อร้้อง ๔ วรรคแรก มาจากเพลงลาวเล็็กตััดสร้้อย “อายุุเยาวเรศรุ่่�นเจริิญศรีี พระ เพื่่�อนพี่่�แพงน้้องสองสมร งามทรงงามองค์์อ่อ่ นช้้อน ดัังอััปสรหยาดฟ้้าลงมาเอย” อีีก ๔ วรรคมาจากเพลงลาว เล่่นน้ำำ�� “แม่่คุุณเอ๋๋ย เราบ่่เคยพบเจ้้า สองนางลำำ�เพา สููเจ้้างามตา สาวใดบ่่เหมืือน สองเพื่่�อนแพงนา แต่่ข้้อย ดููมา ลัักษณาบ่่ปาน”) ทำำ�นองสอดคล้้องกัับลัักษณะของเพลงไทยสากล แต่่ยัังคงการ “เอื้้�อน” อัันเป็็นเอกลัักษณ์์สำำ�คััญของเพลง ไทยเดิิมเอาไว้้ เพื่่�อให้้เป็็นเสน่่ห์์ของเพลงไทยเดิิม ต้้นฉบัับขัับร้้องโดย พููนศรีี เจริิญพงษ์์ ในลีีลาช้้าแบบจัังหวะ สโลว์์อ่่อนหวานพร้้อมการเอื้้�อนเสีียงที่่�ไพเราะน่่าฟััง โปรดพิิจารณาเนื้้�อร้้องทั้้�งเพลงอีีกครั้้�ง “อายุุเยาวเรศรุ่่�นเจริิญศรีี พระเพื่่�อนพี่่�แพงน้้องสองสมร งามองค์์งามทรงอ่่อนซ้้อน ดัังอััปสรหยาดฟ้้าลงมาเอย แม่่คุุณเอ๋๋ยข้้อยบ่่เคยพบเจ้้า สองนางลำำ�เพาสููเจ้้างามตา สาวใดไป่่เหมืือนสองเพื่่�อนแพงนา แต่่ข้้อยดููมาลัักษณาบ่่ปาน” เนื้้�อร้้องบรรยายถึึงพระเพื่่�อนและพระแพง พี่่�น้้อง ๒ สาวในวััยแรกดรุุณ ผู้้�พร้้อมด้้วยความงามทั้้�งรููปกาย และลีีลาท่่าทางเปรีียบได้้กัับนางฟ้้า ทำำ�ให้้พระลอหลงใหลได้้ปลื้้�มจนยากที่่�จะหัักใจลืืม โปรดสัังเกตว่่ามีีการใช้้ คำำ�ร้้องน้้อย ทั้้�งนี้้�เพราะมีีการเอื้้�อนเสีียงประกอบอยู่่�ในทุุกวรรค ดููรายละเอีียดได้้จากโน้้ตสากลที่่�ผู้้�เขีียนถอดความ มาจากไฟล์์เสีียงต้้นฉบัับดัังภาพต่่อไปนี้้� (เส้้นลากยาวหลัังคำำ�ร้้องแทนแนวของการเอื้้�อนเสีียง)
11
การแบ่่งท่่อนเพลงตามหลัักการดนตรีีสากลโดยพิิจารณาจุุดพัักเพลง (cadence) เป็็นหลััก แล้้วใช้้เส้้นกั้้�น ห้้องคู่่� (double barline) เป็็นตััวกำำ�หนด พบว่่าเพลงนี้้�แบ่่งเป็็น ๔ ท่่อน เข้้าฟอร์์ม ABCD มีีความยาวห้้องละ ๑๒, ๑๔, ๘ และ ๘ ห้้อง ตามลำำ�ดัับ แนวทำำ�นองบัันทึึกอยู่่�บน Eb major pentatonic scale
สวยไม่่สร่่าง (https://www.youtube.com/watch?v=ba_iNHFO1t0) จากเพลง “เจริิญศรีี” ครููแจ๋๋ว - สง่่า อารััมภีีร (ศิิลปิินแห่่งชาติิ) ดััดแปลงทำำ�นองสร้้างเพลงแนวอีีโรติิก ชื่่�อ “สวยไม่่สร่่าง” มอบหมายให้้นัักร้้องเสีียงเย็็นในทศวรรษ ๒๕๐๐ นามว่่า “ชาญ เย็็นแข” ขัับร้้องบัันทึึกเสีียง เมื่่�อปีี พ.ศ. ๒๕๐๗ เนื้้�อหาของเพลงสัันนิิษฐานว่่า “ครููแจ๋๋ว” ได้้แรงบัันดาลใจจากเนื้้�อเพลงลาวกระตุุกกี่่� ที่่�ว่่า “จะหางามสามโลกก็็เหลืือหา สมเป็็นนางพญาที่่�สููงสุุด ไม่่ควรคู่่�ผู้้�ใดในมนุุษย์์ ควรสมมุุติิแต่่กษััตริิย์์ขััตติิยา เจ้้า 12
พิิภพองค์์ใดไม่่สวยสม จะร่่วมรสภิิรมย์์เสน่่หา เว้้นไว้้แต่่ละอองพระบาทา นอกจากนั้้�นจะหาไม่่มีีเลย” (ข้้อมููล จาก https://www.gotoknow.org/posts/501788) โปรดพิิจารณาการชื่่�นชมนางผู้้�มีีรููปร่่างงามงดหมดจดทั่่�วสรรพางค์์ จากเนื้้�อร้้องของเพลงนี้้� “อายุุมากแล้้ว ยัังสวยไม่่สร่่าง พิิศแก้้มปากคาง หานางใดไป่่เหมืือน พัักตร์์คมจิ้้�มลิ้้�ม แย้้มยิ้้�มดุุจดวงเดืือน แม่่เสมืือนกระดัังงาลนไฟ งามเอวองค์์ พาให้้หลงใหล ฮือื ... ช่่างงามวิิไล ไม่่แต่่งเสริิมเหมืือนใคร สาวรุ่่�นที่่�ไหนจะปาน แม่่คุุณเอ๋๋ย ข้้อยบ่่เคยพบผ่่าน บััวทองสะคราญพุ่่�งตระหง่่านไม่่คล้้อยเลย กายแม่่กลิ่่�นหอม ใครได้้ชมเชย เป็็นโชคยิ่่�งวอทองเกย โอ้้อกเอ๋๋ยบุุญเราไม่่มีีพอ” ถอดโน้้ตเพลงบัันทึึกเป็็นโน้้ตสากลพร้้อมเนื้้�อร้้อง ส่่วนนำำ�ขึ้้�นเพลง (introduction) และทางคอร์์ด ปรากฏ ดัังภาพต่่อไปนี้้�
13
ลัักษณะรููปแบบเพลงและบัันไดเสีียงเป็็นแบบเดีียวกัับ “เจริิญศรีี” ทุุกประการ กิินรีีเล่่นน้ำำ�� (https://www.youtube.com/watch?v=tP6kXUq-44Q - ชาญ เย็็นแข) (https://www.youtube.com/watch?v=BcG0ntEJr-I - ธานิินทร์์ อิินทรเทพ) กิินรีีเล่่นน้ำำ�� ชาญ เย็็นแข ขัับร้้อง ทำำ�นองเพลงไทยเดิิม สร้้อยสนตััด คำำ�ร้้อง ไสล ไกรเลิิศ วงดนตรีี ไศล และสหาย แผ่่นเสีียงตราสุุนััข หมายเลขแผ่่น NAT. 85, OJS. 221 FB “พร่่างเพชรในเกร็็ดเพลง” ๑๔ กัันยายน ๒๐๑๘ บัันทึึกไว้้ว่่า เพลง “กิินรีีเล่่นน้ำำ��” ขัับร้้องโดย ธานิินทร์์ อิินทรเทพ คำำ�ร้้อง-ทำำ�นอง ไสล ไกรเลิิศ ส่่วนของทำำ�นองเพลงนี้้� ครููไสลดััดแปลงจากเพลงไทยเดิิม “สร้้อยสนตััด” บัันทึกึ เสีียงครั้้�งแรกโดย ชาญ เย็็นแข เมื่่�อปีี ๒๔๙๕ ต่่อมาครููไสลปรัับคำำ�ร้้องเล็็กน้้อยแล้้วนำำ�มาให้้คุณธ ุ านิินทร์์บัันทึึกเสีียงเป็็นคนที่่�สอง กิินรีี เป็็นสัตั ว์์ในป่่าหิิมพานต์์ ตััวผู้้�เรีียกกิินนร ตััวเมีียเรีียกกิินรีี ร่่างกายท่่อนบนเป็็นมนุุษย์์ ท่่อนล่่างเป็็นนก มีีปีีกบินิ ได้้ ครููไสลบรรยายความงามของกิินรีีขณะลงเล่่นน้ำำ��ได้้อย่่างไพเราะยิ่่�ง ด้้วยภาษากวีีแนววรรณคดีี ชอบ มากตรง “นุ่่�งลมชมจัันทร์์มองแล้้วหวั่่�นอุุรา” ครููไสลบรรยายภาพโป๊๊ด้้วยภาษากวีีที่่�ไพเราะมาก อีีกวรรคที่่�ชอบ มากเช่่นกััน “แม่่ลอยเมฆีีมาหลงวารีีเวีียนว่่าย” เป็็นภาษากวีีที่่�กระชัับ ผู้้�ฟัังเกิิดภาพพจน์์ชััดเจน เพลง “กิินรีเี ล่่นน้ำำ��” เป็็นเพลงติิดเรท บรรยายความงามของกิินรีค่ี อ่ นข้้างปรุุโปร่่ง “ตาเหมืือนหยาดน้ำำ��ค้า้ ง ทรวงสล้้างเต่่งตึึง ถัันแลระรััวเหมืือนบััวบานอยู่่�ในบึึง” พาผู้้�ฟัังวาบหวามใจทีีเดีียว เพลง “กิินรีีเล่่นน้ำำ��” เป็็น เพลงไพเราะที่่�ควรฟัังอย่่างยิ่่�งเพลงหนึ่่�ง... เนื้้�อร้้องในวงเล็็บ เป็็นส่่วนที่่�ครููไสล ไกรเลิิศ ปรัับแก้้สำำ�หรัับธานิินทร์์ อิินทรเทพ ขัับร้้องบัันทึึกเสีียงเป็็น คนที่่� ๒ “แม่่เอยงามจริิงงามเหนืือสิ่่�งเปรีียบเปรย เกิินหาคำำ�ใดเอ่่ยมาเฉลยคำำ�อ้้าง แม่่อรชรงามเหมืือนกิินนรเยืือนร่่าง ยลพัักตร์์แม่่แลค้้าง ชายพบต่่างตะลึึง (ตาเหมืือนหยาดน้ำำ��ค้้าง ทรวงสล้้างเต่่งตึึง) ถัันแลระรััวเหมืือนบััวบานอยู่่�ในบึึง งามเหมืือนหนึ่่�งเทวีี(ดัังหนึ่่�งเทวีี) แม่่(คง)ลอยฟ้้ามาเป็็นขวััญตาบุุญพี่่� เจ้้างาม(ท่่าทาง)อย่่างนี้้�เหมืือนเทวีี(พีี)แปลงกาย นุ่่�งลมชมจัันทร์์มองแล้้วหวั่่�นอุุรา งามเย้้ยจัันทร์์เยืือนหล้้า ใครอิิจฉานางได้้ แม่่ลอยเมฆีีมาหลงวารีีเวีียนว่่าย ตานั้้�นหวาดชม้้าย ยามโผว่่ายแหวกไป(ธาร) สวยเอยมองเพลิินสวยเกิินกุุหลาบใดใด ใจฉัันใฝ่่นิิยม (ผิิวนวลยวนใจไฉไลเรืือนร่่างสะคราญ ใจซ่่านยามมอง) ทั่่�วกายเนื้้�อนางมีีฟ้้าพรางกายห่่ม หากบุุญไม่่สมฉัันคงตรมใจเอย (รููปทรงโสภีียัังมิิมีีใครต้้อง ได้้แต่่แลมองหวัังใจปองนางเดีียว)” เมื่่�อทำำ� transcription ผ่่าน sibelius music notation program ออกมาเป็็น lead sheet โดยใช้้เนื้้�อร้้อง จากไฟล์์เพลงที่่�ขัับร้้องโดย “ชาญ เย็็นแข” และวางแนวทางคอร์์ดตามหลัักการดนตรีีสากล ตามภาพต่่อไปนี้้�
14
ฟอร์์มเพลงเป็็นแบบ AB (เพลง ๒ ท่่อน ท่่อนแรกยาว ๑๐ ห้้อง ท่่อนหลัังยาว ๗ ห้้อง) แนวทำำ�นองบัันทึึก อยู่่�บน Ab major pentatonic scale
บัันไดเสีียงชนิิดนี้้�พบมากในเพลงไทยเดิิม (ฝรั่่�งบางรายเรีียกว่่า oriental music scale) ด้้วยความไพเราะ เสนาะโสตของทำำ�นองเพลง “สร้้อยสนตััด” จึึงมีีการนำำ�ไปดััดแปลงเป็็นเพลงไทยสากลเพื่่�อการพาณิิชย์์อีีกหลาย เพลง เช่่น เพลง
ขับรองโดย
เพลง
ขับรองโดย
สวนเกิน
ดาวใจ ไพจิตร
นางฟาไทย
ชินกร ไกรลาศ
ของแทคือเธอ
ดอน สอนระเบียบ
อยาลืมตัว
สายัณห สัญญา
รักขามกําแพง
สังขทอง สีใส
จตุคามรามเทพ
เอกชัย ศรีวิชัย
15
ทำำ�บุุญด้้วยอะไร (https://www.youtube.com/watch?v=EGpfeQItZlY) “พยงค์์ มุุกดา” (ศิิลปิินแห่่งชาติิ) ครููเพลงระดัับตำำ�นานเจ้้าของผลงานเพลงไทยสากลอมตะหลายต่่อหลาย เพลง เช่่น สาวสวนแตง ล่่องใต้้ ยอยศพระลอ เป็็นไปไม่่ได้้ นาวีีบลููส์์ มาร์์ชสามััคคีีสี่่�เหล่่า ฯลฯ ผู้้�เขีียนขอนำำ� ข้้อมููลจาก FB “พร่่างเพชรในเกร็็ดเพลง” ๓๑ พฤษภาคม ๒๐๑๘ โดยตััดทอนมาดัังนี้้� “...เพลง ‘ทำำ�บุุญด้้วย อะไร’ เป็็นเพลงชมโฉมหญิิงสาวแบบอ้้อม ๆ เป็็นเพลงจัังหวะสนุุก ๆ เพลงจึึงได้้รัับความนิิยมอย่่างรวดเร็็ว มีี ผู้้�ฟัังเพลงนี้้�หลายรายฟัังเพลงเสร็็จตั้้�งคำำ�ถามว่่า หญิิงสาวในเพลงได้้พรมากี่่�ประการ เพราะเนื้้�อเพลงต้้นฉบัับ ร้้องว่่า ‘ตัักบาตรคงใส่่ด้้วยข้้าวหอม จึึงสวยละม่่อมละไม บุุญทานคงทำำ�ด้้วยเต็็มใจ เธอจึึงได้้พรสี่่�ประการ อายุุ วรรณะ สุุขะ พละ และปฏิิภาณ’ เพลงบอกว่่าได้้พรสี่่�ประการ แต่่นัับพรที่่�เธอได้้ ยัังไงก็็นับั ได้้ห้้าประการ เรีียก ว่่าขอ ๔ ได้้ ๕ มีีพรแถมมาด้้วยอีีกหนึ่่�งประการ คงเพราะเธอตัักบาตรด้้วยข้้าวหอมเป็็นแม่่นมั่่�น” “ผู้้�หญิิงที่่�สวยอย่่างคุุณ ทำำ�บุุญไว้้ด้้วยอะไร จึึงสวยน่่าพิิสมััย น่่ารัักน่่าใคร่่พริ้้�มเพรา คงถวายมะลิิไหว้้พระ วรรณะจึึงได้้นวลขาว เนตรน้้อยดั่่�งสอยจากดาว กะพริิบพร่่างพราวน้้าวใจ ตัักบาตรคงใส่่ด้้วยข้้าวหอม จึึงสวยละม่่อมละไม บุุญทานคงทำำ�ด้้วยเต็็มใจ เธอคงได้้พรสี่่�ประการ อายุุ วรรณะ สุุขะ พละ และปฏิิภาณ เพีียงพบเจ้้านั้้�นไม่่นาน พี่่�ซมพี่่�ซานลุ่่�มหลง” ถอดโน้้ตเพลงบัันทึึกเป็็น lead sheet ตามหลัักการดนตรีีสากล ผลปรากฏตามภาพต่่อไปนี้้�
16
ลีีลาจัังหวะแบบ merengue (มาเร็็งเก้้ เป็็นดนตรีีและการเต้้นรำ��ประเภทหนึ่่�งที่่�มีีต้้นกำำ�เนิิดในสาธารณรััฐ โดมิินิิกััน เป็็นแนวเพลงที่่�ได้้รัับความนิิยมอย่่างมากทั่่�วทั้้�งลาติินอเมริิกาและหลายประเทศในโลก - ข้้อมููลจาก วิิกิิพีีเดีีย) ให้้ความรู้้�สึึกคึึกคัักสนุุกสนาน อััตราจัังหวะค่่อนข้้างเร็็ว แนวทำำ�นองจากไฟล์์เสีียงต้้นฉบัับบัันทึึกอยู่่� บน Eb major scale น่่าสัังเกตว่่าช่่วงเสีียง (range) ของเพลงนี้้�กว้้างเพีียง 1 octave
ฟอร์์มเพลงเป็็นแบบ ๔ ท่่อนยอดนิิยม - AABA ความยาวท่่อนละ ๘ ห้้อง รวม ๓๒ ห้้อง ทุุกเพลงที่่�ผู้้�เขีียนฯ นำำ�มาเสนอต่่อท่่านผู้้�อ่่าน ล้้วนเป็็นเพลงเก่่าที่่�กาลเวลาได้้พิิสููจน์์แล้้วว่่ายัังคงมีีการนำำ� มาใช้้งานกัันอยู่่�ทั่่�วไป โดยการทำำ�ซ้ำำ��ดััดแปลงเพื่่�อนำำ�เสนอตามวาระเฉพาะกิิจหรืือมีีบริิการในสถานคาราโอเกะ บัันเทิิง สถานที่่�ชาวบ้้านร้้านถิ่่�นนิิยม ด้้วยว่่าสะดวกปลอดภััยเข้้าถึึงง่่าย ปีีเก่่าผ่่านไป ปีีใหม่่ผ่า่ นเข้้ามา โควิิดร้้ายยัังคงบีีฑา ชาวประชาอย่่าเพิ่่�งวางใจ ผู้้�เขีียนฯ ขออััญเชิิญคำำ�อำำ�นวย อวยพรอัันสููงยิ่่�งจากเพลงพระราชนิิพนธ์์ “พรปีีใหม่่” มาให้้กำำ�ลัังใจแก่่ท่่านผู้้�อ่่านครัับ
สวััสดีีปีีใหม่่ครัับ
17
MUSICOLOGY
เซบาสเตีียน ที่่�เปิิดตู้้�เซฟ Rheingold ออกอย่่างง่่ายดาย
วากเนอร์์ กัับ ๔ ตู้้�เซฟ จากตำำ�นานนอร์์ส สู่่�ภาพยนตร์์ เรื่่�อง: กฤตยา เชื่่�อมวราศาสตร์์ (Krittaya Chuamwarasart) นัักข่่าวอิิสระ
สิ่่�งหนึ่่�งที่่�ผู้้�เขีียนกัังวลมาตลอด คืือการบอกเล่่าเรื่่�องราวของคีีตกวีี ผู้้�ยิ่่�งใหญ่่ผ่่านตััวอัักษรเพีียงไม่่กี่่�ตััว ความกัังวลว่่าคงไม่่อาจพรรณนา ให้้ผู้้�อ่่านเห็็นภาพหรืือรัับรู้้�ความยิ่่�ง ใหญ่่เหล่่านั้้�นได้้ภายในเวลาไม่่กี่่�นาทีี กัังวลว่่าสิ่่�งที่่�บอกเล่่าจะไม่่สร้้าง ความประทัับใจ กัังวลว่่าจากมุุมที่่� เรามองไปจะสร้้างความไม่่สบายใจ ให้้กัับหลายคน จึึงเป็็นเหตุุผลหนึ่่�งที่่�ไม่่เคยเขีียน เรื่่�องของริิชาร์์ด วากเนอร์์ (Wilhelm Richard; ๒๒ พฤษภาคม ๑๘๑๓ ๑๓ กุุมภาพัันธ์์ ๑๘๘๓) คีีตกวีีชาว เยอรมัันผู้้�ยิ่่�งใหญ่่ กระทั่่�งได้้ชมภาพยนตร์์ทาง Netflix เรื่่�อง ‘Army of Thieves’ ก็็ทำำ�ให้้นึกึ สนุุก อยากเขีียนเรื่่�องราว 18
เกี่่�ยวกัับวากเนอร์์ขึ้้�นมา (แม้้ความ กัังวลเหล่่านั้้�นจะไม่่ไปไหนก็็ตาม) ภาพยนตร์์บอกเล่่าเรื่่�องราวของ หนุ่่�มยุุโรปนามว่่าเซบาสเตีียน ที่่�มีี อาชีีพเป็็นพนัักงานบริิษัทั ธรรมดา ๆ แต่่งานอดิิเรกของเขานั้้�นกลัับนำำ�ความ ตื่่�นเต้้นชนิิดเปิิดโลกและการเดิินทาง สุุดยิ่่�งใหญ่่จนยากจะคาดเดามาสู่่�ตััว เขาเอง - เขาหลงใหลในการเปิิดตู้้�เซฟ ทว่่าตู้้�เซฟในภาพยนตร์์เรื่่�องนี้้� นอกจาก จะเป็็นปริิศนาและอุุปสรรคที่่�ตััวเอก ต้้องพิิชิติ แล้้ว ยัังเป็็นเหมืือนกุุญแจ เปิิดโลกให้้กัับผู้้�ชมด้้วย แน่่นอนว่่าตััวละครในเรื่่�อง ไม่่มีี ชีีวิติ อยู่่�จริิงในประวััติศิ าสตร์์ รวมถึึง ฮัันส์์ วากเนอร์์ (Hans Wagner) ตััว ละครในเรื่่�องที่่�เป็็นนัักสร้้างตู้้�เซฟชั้้�น ครูู ที่่�เขาเชื่่�อว่่าตััวเองเป็็นบุุตรนอก
สมรสของวากเนอร์์ (ตััวจริิง) - ฮัันส์์ มองว่่าพ่่อของเขาสามารถประพัันธ์์ Der Ring des Nibelungen (The Ring of the Nibelung) อุุปรากรสุุด ยิ่่�งใหญ่่ ที่่�บอกเล่่าเรื่่�องราวอัันซัับซ้้อน โดยอิิงมาจากตำำ�นานของชาวนอร์์ส ออกมาได้้ เขาเองก็็ย่อ่ มสร้้างผลงาน สุุดยิ่่�งใหญ่่ออกมาได้้เช่่นกััน นั่่�นจึึงเป็็นที่่�มาของตู้้�เซฟ ๔ ใบ ที่่�มีีชื่่�อตามลำำ�ดัับว่่า Rheingold, Valkyrie, Siegfried และสุุดท้้าย Gotterdammerung เฉกเช่่นเดีียว กัับวากเนอร์์ผู้้�พ่่อ (ที่่�ฮัันส์์คิิดเอา เองว่่าใช่่) - และเป็็นที่่�มาที่่�อยาก เขีียนถึึงโอเปร่่าทั้้�ง ๔ เรื่่�อง (แบบ ย่่อ ๆ อีีกด้้วย) เซฟแต่่ละใบมีีดีีไซน์์และระบบ กลไกที่่�แตกต่่างกััน เรีียงลำำ�ดัับ
การเปิิดจากง่่ายสุุดไปถึึงยากสุุด และเพื่่�อยืืนยัันความยากในการเปิิด ฮัันส์์จึึงเลืือกที่่�จะขัังตััวเองไว้้ใน Gotterdammerung เซฟลำำ�ดัับสุุดท้้าย เพื่่�อทดสอบตััวเองและคนรอบข้้าง ซึ่่�งแน่่นอนว่่าในยุุคสมััยที่่�สร้้างนั้้�น ไม่่มีใี ครเปิิดเซฟใบสุุดท้้ายได้้ ทว่่าเมื่่�อ กาลเวลาผ่่านไปจนผู้้�คนบอกเล่่าเรื่่�อง ราวตััวเองผ่่านโซเชีียลมีีเดีียแทนที่่� จะบอกกัับคนรอบข้้าง เซบาสเตีียน ตััวเอกของเรื่่�อง ก็็เป็็นหนึ่่�งในผู้้�ที่่� อยากพิิชิิต สิ่่�งที่่� เซบาสเตีียน ตััวเอกในเรื่่�อง มีีเหมืือนวากเนอร์์ คืือเขายืืนหยััด และลงมืือทำำ�ในสิ่่�งที่่�ตััวเองเชื่่�อ จน สุุดท้้ายก็็ได้้รัับผลตอบแทนที่่�สร้้าง ทั้้�งรอยยิ้้�ม ความภููมิิใจ และความ ยิ่่�งใหญ่่ ขณะที่่� เซบาสเตีียน เซีียนไขตู้้� เซฟในเรื่่�อง เปิิดตู้้�เซฟแต่่ละใบ ก็็มักั จะเปิิดโอเปร่่าเรื่่�องนั้้�น ๆ คลอไปด้้วย พร้้อมบอกเล่่าความหมายของเซฟ แต่่ละใบ ที่่�สอดคล้้องกัับสภาพจิิตใจ ความสััมพัันธ์์ และพััฒนาการของ ตััวละครในเรื่่�องได้้อย่่างดีี
“Rheingold” ตั้้�งชื่่�อตามโอเปร่่าเรื่่�องแรกของ วากเนอร์์ เป็็นเรื่่�องที่่�สั้้�นที่่�สุุดที่่�เล่่า เรื่่�องของ Alberich คนแคระที่่�สร้้าง แหวนเวทมนตร์์อัันทรงพลัังขึ้้�นมา ด้้วยพลัังแห่่งความริิษยาและการถููก ปฏิิเสธ ซึ่่�งตรงกัับสภาพจิิตใจของ ตััวเอกในเรื่่�อง โดยเฉพาะช่่วงต้้น เรื่่�องได้้เป็็นอย่่างดีี ทั้้�งนี้้� ในภาพยนตร์์ ไรน์์โกลด์์ เป็็นเซฟใบแรกที่่�ทีีม ปล้้นตััดสิินใจเริ่่�มปฏิิบััติิการ และ เซบาสเตีียนสามารถเปิิดออกด้้วย ความง่่ายดายราวกัับมีีเวทมนตร์์ เขาอธิิบายว่่า ความหมายของ เซฟใบนี้้� คืือ “อำำ�นาจของเงิินและ อำำ�นาจอัันไม่่ชอบธรรม” “Valkyrie” เซฟใบที่่�สองที่่�ตั้้�งชื่่�อตามนัักรบ หญิิงที่่�มีีปีีกตามตำำ�นานนอร์์ส โดย ในภาพยนตร์์ เซฟใบนี้้�จะมีีสลััก เป็็นวงกลมถึึง ๓ ชั้้�น ดููแปลกตา ซึ่่�งกลไกยอมให้้มีีความผิิดพลาด เพีียง ๒ ครั้้�งเท่่านั้้�น หากผิิดครบ ๓ ครั้้�ง เซฟใบนั้้�นก็็จะปิิดล็็อกไป ตลอดกาล การโจรกรรมตู้้�เซฟใบ
นี้้�นำำ�ไปสู่่�การหลบหนีีอย่่างบ้้าคลั่่�ง ที่่�ทำำ�ให้้รู้้�ว่่าเป็็นภาพยนตร์์เกี่่�ยวกัับ การปล้้นอย่่างแท้้จริิง ขณะเดีียวกััน Die Walkure ก็็ เป็็นโอเปร่่าเรื่่�องที่่�ได้้รัับความนิิยม มากที่่�สุุดเรื่่�องหนึ่่�ง มีีท่่อนที่่�หลาย คนน่่าจะเคยได้้ยินิ ชื่่�อว่่า “Flight of the Valkyries” ซึ่ง่� มีีความยาวราว ๕ นาทีี และมัักไปปรากฏในผลงาน ต่่าง ๆ นัับไม่่ถ้้วน เล่่าเรื่่�องราว ระหว่่าง Siegmund และ Sieglinde ซึ่่�งสอดคล้้องกัับความสััมพัันธ์์ของ ตััวละครนำำ�ในภาพยนตร์์ คืือ Dieter และ Gwendoline ที่่�ความรู้้�สึึกและ ความต้้องการในใจไม่่อาจปิิดซ่่อนไว้้ ทำำ�ให้้ความสััมพัันธ์์พัฒ ั นาไปมากกว่่า เพื่่�อนร่่วมแก๊๊งโจรกรรม “Siegfried” ในภาพยนตร์์ออกแบบให้้เซฟ ใบนี้้�มีีหน้้าปััด ๗ ชิ้้�น ที่่�สร้้างความ เป็็นไปได้้ในการเปิิดมากกว่่าล้้านล้้าน แนวทาง โดยเซบาสเตีียนอธิิบาย ว่่า Siegfried เป็็นส่่วนที่่�สะท้้อน ถึึงชััยชนะ เพราะเป็็นเรื่่�องราวของ ฮีีโร่่ที่่�ต้้องเผชิิญกัับด้้านมืืดในจิิตใจ
มิิติิความสััมพัันธ์์ค่่อย ๆ พััฒนาขึ้้�นอย่่างซัับซ้้อน เช่่นเดีียวกัับกลไกของตู้้�เซฟนามว่่า Valkyrie แต่่ตััวเอกก็็สามารถ เปิิดออกได้้
19
งานดีีไซน์์ของตู้้�เซฟนามว่่า Siegfried ที่่�ดููราวกัับเป็็นศาสนวััตถุุ/เครื่่�องบููชา
และการค้้นหาความรััก ซึ่ง่� เทีียบได้้ กัับสถานการณ์์ของตััวละครหลัักใน เรื่่�อง ทั้้�งนี้้� เขาก็็ทราบดีีว่่าคงจะแย่่ เหมืือนกััน ถ้้าสถานการณ์์ของเขา เหมืือนในอุุปรากร เพราะเนื้้�อเรื่่�อง จบแบบโศกนาฏกรรม ทางด้้านของวากเนอร์์นั้้�น ใช้้
ชื่่�อของท่่อนนี้้�ว่่า Siegfried ตั้้�งตาม ชื่่�อบุุตรชายของ Siegmund และ Sieglinde ที่่�ต้้องออกเดิินทางเพื่่�อ ทำำ�ภารกิิจในการเข้้าใจสภาวะของ ความกลััว โดยระหว่่างนั้้�นเขาได้้ ตกหลุุมรัักนัักรบสาวจากเผ่่าวััลคีีรีี นามว่่า Brunhilde
อุุปรากรเรื่่�อง Siegfried ประสบ ความสำำ�เร็็จอย่่างสููง ทำำ�ให้้วากเนอร์์ มีีความสุุขในชีีวิติ ครอบครััวอย่่างมาก ความสำำ�เร็็จที่่�ได้้จากเรื่่�องนี้้� ทำำ�ให้้ เขาตั้้�งชื่่�อลููกชายที่่�มีีกับั ภรรยาคนที่่� ๒ (โคซิิมา) ว่่าซิิกฟรีีด ที่่�มีีรููปร่่าง หน้้าตางดงาม ราวกัับหลุุดมาจาก
Gotterdammerung ตู้้�เซฟใบสุุดท้้ายที่่�จะปรากฏในภาพยนตร์์เรื่่�อง Army of the Dead (2021)
20
Richard Wagner
เทพนิิยาย และก็็เติิบโตมากัับความ สำำ�เร็็จของงานชื่่�อเดีียวกัันของผู้้�พ่่อ อีีกด้้วย ขอเล่่าเกร็็ดเล็็ก ๆ ที่่�สะท้้อนแง่่ มุุมน่่ารััก ๆ ของวากเนอร์์สักั หน่่อย งานชิ้้�นนี้้�เขีียนขึ้้�นเพื่่�อเป็็นของขวััญ วัันเกิิดและคริิสต์์มาสให้้แก่่โคซิิมา (Cosima Wagner; ๒๔ ธัันวาคม ๑๘๓๗ - ๑ เมษายน ๑๙๓๐) ซึ่ง่� ความจริิงเขีียนเสร็็จตั้้�งแต่่เดืือน พฤศจิิกายน แต่่ได้้พยายามเก็็บเป็็น ความลัับ เพื่่�อที่่�จะสร้้างความแปลก ใจให้้หญิิงผู้้�เป็็นที่่�รััก “Gotterdammerung” ในภาพยนตร์์ เซฟใบนี้้�ถืือว่่ามีี ความท้้าทายและน่่าขนลุุกขนพอง ที่่�สุุด นอกจากจะเป็็นสุุสานของฮัันส์์ วากเนอร์์ ผู้้�สร้้างมัันขึ้้�นมาแล้้ว ยััง ตั้้�งอยู่่�ท่่ามกลางซอมบี้้�ตััวร้้าย ขณะที่่�ในส่่วนของโอเปร่่านั้้�น Gotterdammerung เป็็นที่่�รู้้�จัักอีีก
(จากซ้้าย) Cosima, Siegfried และ Wagner
ชื่่�อหนึ่่�งว่่า Twilight of the Gods เป็็นโอเปร่่าลำำ�ดัับสุุดท้้ายในชุุด แต่่ เป็็นเรื่่�องแรกที่่�เขาประพัันธ์์ขึ้้�น ชื่่�อ ของท่่อนนี้้�เป็็นการทัับศััพท์์ภาษา เยอรมััน ที่่�มีีความหมายถึึงสงคราม ครั้้�งใหญ่่ในอนาคตตามตำำ�นานนอร์์ส วากเนอร์์ได้้บรรยายการตายของ Siegfried หลัังจากที่่�เขาถููกทรยศ ขณะที่่� Brunhilde สาวคนรัักก็็เสีีย สละชีีวิิตในกองเพลิิงศพของเขาที่่� กำำ�ลัังมอดไหม้้ ซึ่ง่� จุุดนี้้�อาจเทีียบได้้ กัับนางเอกในเรื่่�องที่่�ยอมถููกจัับเพื่่�อ ให้้พระเอกได้้หลบหนีี เรื่่�องราวในภาพยนตร์์อาจจะจบ แบบแฮปปี้้� (หรืือใครจะมองเป็็นทาง อื่่�นก็็ไม่่ผิิด) แต่่ความยากลำำ�บากที่่� ตััวละครนำำ� นามว่่าเซบาสเตีียน ได้้ เผชิิญทั้้�งแบบเต็็มใจและไม่่เต็็มใจ นำำ�ไปสู่่�หนทางแห่่งความยากลำำ�บาก จนตััวเขาเองก็็เกิินจะจิินตนาการได้้ ก็็ทำำ�ให้้เรานึึกถึึงเรื่่�องราวชีีวิิตของ
ริิชาร์์ด วากเนอร์์ เช่่นกััน ก่่อนที่่�เขาจะกลายเป็็นผู้้�ยิ่่�งใหญ่่ ที่่�ชาวเยอรมัันภาคภููมิใิ จ ครั้้�งหนึ่่�งเขา เคยหนีีเจ้้าหนี้้� หนีีการจัับกุุมของเจ้้า หน้้าที่่�ในฐานะนัักปฏิิวัติั ิ เข้้าพรมแดน อย่่างผิิดกฎหมาย มีีชีีวิิตรัักไม่่เป็็น ไปตามวิิถีีที่่�สัังคมยอมรัับ แต่่ในบั้้�นปลายชีีวิติ เขาก็็ได้้เห็็น ความสำำ�เร็็จทั้้�งหมดที่่�ตนเองเพีียร พยายามสร้้างขึ้้�น ได้้เป็็นพระสหาย กัับกษััตริิย์์ ได้้ใช้้ชีีวิิตกัับหญิิงที่่�รััก และมีีชัยั ชนะเหนืือคู่่�แข่่ง และว่่ากััน ว่่า ไม่่เคยมีีชาวเยอรมัันคนไหนเลย ที่่�มีีชีีวิิตอยู่่�ถึึงปีี ๑๘๘๒ จะยิ่่�งใหญ่่ ไปกว่่าวากเนอร์์ แม้้แต่่บิิสมาร์์ก ก็็ ไม่่อาจเทีียบได้้
ที่่�มา https://www.distractify.com/p/hans-wagner-safes https://screenrant.com/army-thieves-safes-wagner-backstory-origins-explained/ หนัังสืือดนตรีีแห่่งชีีวิิต หนัังสืือนัักดนตรีีเอกของโลก เล่่มที่่� ๒
21
THAI AND ORIENTAL MUSIC
เพลงหน้้าพาทย์์ ในรััชสมััยรััชกาลที่่� ๙ เรื่่�อง: เดชน์์ คงอิ่่�ม (Dejn Gong-im) ผู้้�ช่่วยศาสตราจารย์์ ประจำำ�สาขาวิิชาดนตรีีศึึกษา คณะครุุศาสตร์์ มหาวิิทยาลััยราชภััฏพิิบููลสงคราม
คำำ�สำำ�คััญ เพลงหน้้าพาทย์์ รำ��หน้้าพาทย์์ ทฤษฎีีดนตรีีไทย แบ่่งเพลงไทย เป็็นประเภทใหญ่่ ๆ ได้้ ๒ ประเภท คืือ ๑. ประเภทเพลงบรรเลง ๒. ประเภทเพลงขัับร้้อง ทั้้�งสองประเภทได้้แบ่่งรายละเอีียด ลัักษณะรููปแบบของบทเพลงออก ไปอีีกจำำ�นวนมาก รวมทั้้�งประเภท เพลงบรรเลงในบางเพลงก็็อาจจะ มีีการขัับร้้องประกอบ หรืือบรรเลง ประกอบการขัับร้้อง เช่่นเดีียวกััน ในเพลงประเภทขัับร้้อง เมื่่�อไม่่ได้้มีี การขัับร้้องก็็อาจจะนำำ�ไปเป็็นเพลง บรรเลงได้้เหมืือนกััน ในที่่�นี้้�จะได้้ กล่่าวถึึงความสำำ�คััญในประเภท เพลงบรรเลงได้้แก่่เพลงหน้้าพาทย์์ เป็็นเพลงที่่�มีีบทบาทในวงวิิชาการ ดนตรีีไทยและนาฏศิิลป์์ไทย เป็็น เพลงสำำ�คััญที่่�จะต้้องมีีขั้้�นตอนใน การศึึกษาเรีียนรู้้�แบ่่งเป็็นระดัับชั้้�น ของเพลง เพลงหน้้าพาทย์์ในความ หมายที่่�ราชบััณฑิิตยสถานได้้นิยิ ามไว้้ มีีความหมายว่่า “เพลงประเภทหนึ่่�ง 22
ที่่�ใช้้บรรเลงในการแสดงกิิริิยาของ มนุุษย์์ สััตว์์ วััตถุุ หรืือธรรมชาติิ ทั้้�งที่่�มีีตััวตน กิิริิยาสมมุุติิ กิิริิยาที่่� เป็็นปััจจุุบััน และกิิริิยาที่่�เป็็นอดีีต เช่่น บรรเลงในการแสดงกิิริิยา ยืืน เดิิน นอน ของมนุุษย์์และสััตว์์ การ เปลี่่�ยนแปลง เกิิดขึ้้�นหรืือสููญไปของ วััตถุุและธรรมชาติิ” การบรรเลงเพลงหน้้าพาทย์์ใน การแสดงกิิริิยาที่่�เป็็นปััจจุุบััน มีีทั้้�ง กิิริิยาที่่�มีีตััวตนและกิิริิยาสมมุุติิ การบรรเลงในการแสดงกิิริยิ าที่่�มีีตัวั ตน เช่่น บรรเลงเพลงคุุกพาทย์์ เมื่่�อโขนตััวหนุุมานรำ��ทำำ�ท่่าทาง แผลงฤทธิ์์�หาวเป็็นดาวเป็็นเดืือน การบรรเลงในการแสดงกิิริยิ าสมมุุติิ เช่่น บรรเลงเพลงเสมอ ในการแสดง กิิริิยาของพระลัักษมณ์์ที่่�เสด็็จออก จากที่่�เฝ้้าเข้้าสู่่�ห้้องสรง แม้้จะไม่่มีี ตััวพระลัักษมณ์์ออกมาจริิง ๆ หรืือ ในการไหว้้ครููโขนละครและดนตรีี ขณะที่่�ผู้้�เป็็นประธานกล่่าวโองการ เชิิญเทวดาองค์์ใดองค์์หนึ่่�ง เป็็นต้้น ว่่าพระประโคนธรรพ เมื่่�อกล่่าวจบ ก็็บอกให้้ปี่่�พาทย์์บรรเลงเพลงตระ
พระประโคนธรรพ เพลงตระพระ ประโคนธรรพที่่�ปี่่�พาทย์์บรรเลงจึึง สมมุุติิว่่าเป็็นการแสดงกิิริิยาที่่�พระ ประโคนธรรพเสด็็จมาในขณะนั้้�น การบรรเลงเพลงหน้้าพาทย์์ในการ แสดงกิิริยิ าที่่�เป็็นอดีีตมีีแต่่กิริิ ยิ าสมมุุติิ เช่่น การบรรเลงปี่่�พาทย์์ประกอบ การเทศนามหาเวสสัันดรชาดกหรืือ เทศน์์มหาชาติิ ตามประเพณีีเมื่่�อพระ เทศน์์จบลงกััณฑ์์หนึ่่�ง ๆ ปี่่�พาทย์์จะ ต้้องบรรเลงเพลงตามกิิริยิ าของท้้อง เรื่่�องในการที่่�จะจบลงนั้้�น เช่่น กััณฑ์์ กุุมาร ปี่่�พาทย์์จะต้้องบรรเลงเพลง เชิิดฉิ่่�งโอด (คืือเพลงเชิิดฉิ่่�งกัับเพลง โอดสลัับกััน) ซึ่ง่� แสดงกิิริยิ าของพระ กุุมารชาลีีกับั กััณหาที่่�ถููกชููชกบัังคัับให้้ เดิิน โดยเฆี่่�ยนตีีขู่่�เข็็ญไปตลอดทาง พระกุุมารทั้้�งสองก็็วิ่่�งบ้้างเดิินบ้้าง ร้้องไห้้ไปบ้้าง ตามเนื้้�อเรื่่�องที่่�พระ ได้้เทศน์์จบไปแล้้วนั้้�น เพลงหน้้าพาทย์์มีอี งค์์ประกอบ สำำ�คััญคืือเครื่่�องดนตรีีที่่�ใช้้บรรเลง ประกอบกัับเพลง ตะโพนและกลองทััด กล่่าวคืือ เพลงใดที่่�มีีตะโพนและกลอง ทััดทำำ�ควบคู่่�กัันไปตลอดทั้้�งเพลง
ถืือว่่าเป็็นเพลงหน้้าพาทย์์ทั้้�งสิ้้�น โดยมีีการแบ่่งระดัับชั้้�นความสำำ�คััญ สำำ�หรัับการศึึกษาสืืบทอดทางเพลงทั้้�ง ในระบบการศึึกษาที่่�มีีหลัักสููตรกำำ�กัับ และการเรีียนในส่่วนตามอััธยาศััยและ ถืือปฏิิบััติิกัันอย่่างเคร่่งครััด แบ่่ง ออกได้้เป็็น ๓ ระดัับ คืือ ๑. เพลงหน้้าพาทย์์ชั้้�นต้้น ได้้แก่่ เพลงในชุุดโหมโรงเช้้า โหมโรงเย็็น สำำ�หรัับพิิธีกี รรม และใช้้ประกอบกัับ ตััวละครชั้้�นสามััญทั่่�วไปที่่�ไม่่มีคี วาม สำำ�คััญมากนััก เช่่น เพลงเสมอ เพลงเชิิด ๒. เพลงหน้้าพาทย์์ชั้้�นกลาง ได้้แก่่ เพลงในชุุดโหมโรงโขน คืือ โหมโรงข้้างเช้้า โหมโรงกลางวััน และโหมโรงข้้างเย็็น และสำำ�หรัับใช้้ ประกอบกัับตััวละครที่่�มีีความสำำ�คััญ มากขึ้้�น เช่่น เพลงเสมอข้้ามสมุุทร เพลงเสมอเถร เพลงเสมอมาร ๓. เพลงหน้้าพาทย์์ชั้้�นสููง เป็็น หน้้าพาทย์์ในพิิธีีกรรมไหว้้ครูู โขน ละครและดนตรีี และใช้้สำำ�หรัับ ประกอบกัับตััวละครที่่�สููงศัักดิ์์� เช่่น เพลงบาทสกุุณีี (เสมอตีีนนก) เพลง ดำำ�เนิินพราหมณ์์ ความสำำ�คััญของเพลงหน้้าพาทย์์ คำำ�ว่่า หน้้าพาทย์์ จะมาจากศิิลปิิน ฝ่่ายโขนละครเป็็นผู้้�เรีียกก่่อน เพราะ การร่่ายรำ��เข้้ากัับเพลงโดยผู้้�รำ��จะต้้อง ยึึดถืือจัังหวะทำำ�นองเพลงเป็็นหลััก ซึ่่�งจัังหวะ ทำำ�นองเพลง หน้้าทัับและ ไม้้กลองนั้้�นสำำ�คััญ ต้้องทำำ�ให้้มีีทีีท่่า เข้้ากัันสนิิทกัับทำำ�นองและจัังหวะ ต้้องมีีความสั้้�นยาวพอดีีกัับทำำ�นอง และต้้องถืือว่่าเพลงที่่�บรรเลงเป็็น หลัักเป็็นหััวหน้้าเป็็นสิ่่�งที่่�จะต้้องทำำ� ตาม เมื่่�อผู้้�รำ��ต้้องการจะหยุุดหรืือ เปลี่่�ยนเพลงก็็ต้้องให้้พอเหมาะกัับ
ประโยคหรืือหน้้าทัับหรืือไม้้กลองของ เพลง จะรำ��ป้้องหน้้าหรืือเปลี่่�ยนไป ตามความพอใจไม่่ได้้ จึึงเรีียกเพลง ประเภทนี้้�ว่่า เพลงหน้้าพาทย์์ และ เรีียกการรำ��นั้้�นว่่า รำ��หน้้าพาทย์์ ดัังกล่่าวข้้างต้้นที่่�ได้้ยกมาเป็็น บทนำำ�ในที่่�นี้้�เพื่่�อให้้เห็็นความสำำ�คััญ ของเพลงไทยประเภทเพลงบรรเลง ที่่�ในวงวิิชาการดนตรีีไทยเรีียกว่่า เพลงหน้้าพาทย์์ มีีบทบาททางในการ บรรเลงและการบรรเลงประกอบการ แสดงที่่�เรีียกว่่า รำ��หน้้าพาทย์์ และ สิ่่�งที่่�วงวิิชาการดนตรีีไทยค้้นหากััน อยู่่�จนถึึงปััจจุุบันั ก็็คือื เพลงประเภท เพลงหน้้าพาทย์์นี้้�เริ่่�มมีีแต่่ยุุคสมััย ใด ซึ่่�งไม่่เป็็นที่่�ยืืนยัันแน่่นอน แต่่ ก็็สัันนิิษฐานว่่ามีีมาแต่่สมััยอยุุธยา แล้้ว ตามการแสดงมหรสพของไทย ประเภทโขนและหนัังใหญ่่ เพลงหน้้า พาทย์์เป็็นเพลงที่่�ใช้้บรรเลงประกอบ การแสดงโขนและหนัังใหญ่่ และถืือว่่า เป็็นสิ่่�งสำำ�คััญที่่�ประกอบในการดำำ�เนิิน เรื่่�องราวของมหรสพนี้้� อย่่างไรก็็ตาม การเกิิดขึ้้�นของเพลงหน้้าพาทย์์และ การสููญหายของเพลงหน้้าพาทย์์ มีี เหตุุปัจั จััยเป็็นองค์์ประกอบ จากทั้้�ง ในด้้านความนิิยมที่่�จะให้้มีกี ารแสดง มหรสพนั้้�นเสื่่�อมความนิิยมลง ก็็ พลอยให้้เพลงหน้้าพาทย์์ขาดโอกาส ที่่�จะได้้ทำำ�เพลงประกอบ เพลงก็็หยุุด อยู่่�กัับที่่� และขาดการศึึกษาสืืบทอด ทำำ�ให้้เพลงบางเพลงสููญหายไป เช่่น เพลงหน้้าพาทย์์เพลงตระประชุุมพล ที่่�ใช้้ประกอบการแสดงโขนนั่่�งราว ปััจจุุบัันก็็ไม่่มีีผู้้�ที่่�ได้้รัับการสืืบทอด และทรงจำำ�ไว้้ เนื่่�องจากความนิิยม ในการแสดงโขนนั่่�งราวนั้้�นเสื่่�อม คลายลง เพลงที่่�ใช้้ประกอบก็็ขาด การสืืบทอดและสููญหายไปในที่่�สุุด
เพลงตระท้้าวมหาชมพูู ก็็เป็็นเพลง หนึ่่�งที่่�ใช้้ประกอบการแสดงในเรื่่�อง ปฐมสมโพธิ์์�และเป็็นอีีกเพลงหนึ่่�ง ที่่�ขาดการสืืบทอดและสููญหายไปใน ที่่�สุุด เหล่่านี้้�เป็็นเรื่่�องที่่�น่่าเสีียดาย สำำ�หรัับวงวิิชาการดนตรีีไทยเรา แต่่ ใช่่ว่่าการสููญหายนั้้�นจะไม่่มีีการก่่อ เกิิดขึ้้�นใหม่่ เพลงหน้้าพาทย์์ที่่�กำำ�เนิิดขึ้้�น ในรััชกาลที่่� ๙ มีีเกิิดขึ้้�นเป็็นลำำ�ดัับ ตามโอกาสต่่าง ๆ ที่่�ครููดนตรีีไทยได้้ สร้้างสรรค์์ขึ้้�น พอสรุุปได้้ว่่า เพลง ประเภทเพลงบรรเลงประเภทเพลง หน้้าพาทย์์ มีีเกิิดขึ้้�นในยุุคสมััยที่่� เราท่่านได้้อยู่่�ร่่วมสมััยด้้วยกััน ซึ่่�ง รองศาสตราจารย์์ณรงค์์ชััย ปิิฎก รััชต์์ ได้้รวบรวมรายชื่่�อเพลงและผู้้� ประพัันธ์์ไว้้ ผู้้�เขีียนได้้เพิ่่�มเติิมราย ละเอีียดเพลงหน้้าพาทย์์เท่่าที่่�จะ สืืบค้้นได้้ในยุุคสมััยรััชกาลที่่� ๙ นำำ� มาเผยแพร่่ให้้ได้้เรีียนรู้้�และทราบ ถึึงความเคลื่่�อนไหวของบทเพลง สำำ�คััญในวงวิิชาการดนตรีีไทย นำำ� มาประกอบในบทความนี้้�เพื่่�อน้้อม รำ��ลึึกในพระมหากรุุณาธิิคุุณของ พระบาทสมเด็็จพระบรมชนกาธิิเบศร มหาภูู มิิ พ ลอดุุ ล ยเดชมหาราช บรมนาถบพิิตร ผู้้�ทรงพระคุุณอััน ประเสริิฐ ผู้้�ทรงเป็็นครููดนตรีีแห่่งแผ่่น ดิิน และเพื่่�อความเป็็นสิิริิมงคลแก่่ ปวงข้้าพระพุุทธเจ้้า เหล่่านัักดนตรีีที่่� เรีียนรู้้�เครื่่�องเล่่นสิ่่�งสารพัันในใต้้พระ มหาโพธิิสมภารพระองค์์ ดัังรายชื่่�อ เพลงและผู้้�ประพัันธ์์ต่่อไปนี้้�
23
ปีีที่่�แต่่ง เพลงหน้้าพาทย์์ ศิิลปิินผู้้�แต่่ง ไม่่ระบุุ เสมอแขก นายมนตรีี ตราโมท ไม่่ระบุุ เสมอมอญ นายมนตรีี ตราโมท ไม่่ระบุุ เสมอพม่่า นายมนตรีี ตราโมท ไม่่ระบุุ เสมอลาว นายมนตรีี ตราโมท ไม่่ระบุุ เชิิดแขก นายมนตรีี ตราโมท ไม่่ระบุุ เชิิดมอญ นายมนตรีี ตราโมท ไม่่ระบุุ เสมอลิิง นายสมาน ทองสุุโชติิ พ.ศ. ๒๔๕๕ กราวอาสา นายมนตรีี ตราโมท พ.ศ. ๒๔๕๘ กราวกลาง นายมนตรีี ตราโมท พ.ศ. ๒๕๑๐ ตระนางหรืือตระมณโทหุุงน้ำำ��ทิิพย์์ นายสำำ�ราญ เกิิดผล พ.ศ. ๒๕๑๔ ตระนาฏราช นายบุุญยงค์์ เกตุุคง พ.ศ. ๒๕๒๗ ตระพระศิิวะเปิิดโลก นายสำำ�ราญ เกิิดผล พ.ศ. ๒๕๔๑ เสมอฤๅษีีอาคมอุุดมโชค นายเดชน์์ คงอิ่่�ม พ.ศ. ๒๕๔๑ ตระพระขัันธกุุมาร นายเดชน์์ คงอิ่่�ม พ.ศ. ๒๕๔๒ ตระพระคเณศประทานพร นายเดชน์์ คงอิ่่�ม พ.ศ. ๒๕๔๒ ตระพระสรััสวดีี นายเดชน์์ คงอิ่่�ม พ.ศ. ๒๕๔๒ ตระพระลัักษมีี นายเดชน์์ คงอิ่่�ม พ.ศ. ๒๕๔๒ ตระพระปััญจสีีขร นายสำำ�ราญ เกิิดผล พ.ศ. ๒๕๔๔ เสมอปััญจฤๅษีี นายเดชน์์ คงอิ่่�ม พ.ศ. ๒๕๔๕ ตระพระตรีีมููรติิ นายเดชน์์ คงอิ่่�ม พ.ศ. ๒๕๔๕ ตระพระอมริินทราธิิราชเจ้้า เต็็มองค์์ นายเดชน์์ คงอิ่่�ม พ.ศ. ๒๕๔๕ ตระพระพิิรุุณประทานพร นายวิิจัักขณ์์ เย็็นเปี่่�ยม พ.ศ. ๒๕๔๕ เพลงลา ๓ ชั้้�น นายเดชน์์ คงอิ่่�ม พ.ศ. ๒๕๔๕ เพลงลา สำำ�เนีียงแขก สำำ�เนีียงลาว นายเดชน์์ คงอิ่่�ม สำำ�เนีียงจีีน สำำ�เนีียงมอญ พ.ศ. ๒๕๔๖ จตุุโลกบาล นายเดชน์์ คงอิ่่�ม พ.ศ. ๒๕๔๗ ตระนารายณ์์ทรงสุุบรรณ นายวิิจัักขณ์์ เย็็นเปี่่�ยม พ.ศ. ๒๕๔๗ ตระฤๅษีีร้้อยแปด นายวิิจัักขณ์์ เย็็นเปี่่�ยม พ.ศ. ๒๕๕๓ เสมอวานร (วานรดำำ�เนิิน) นายพิินิิจ ฉายสุุวรรณ พ.ศ. ๒๕๕๔ ตระพระสยามเทวาธิิราช นายพิินิิจ ฉายสุุวรรณ พ.ศ. ๒๕๕๕ ตระลาสัังเวย นายพิินิิจ ฉายสุุวรรณ พ.ศ. ๒๕๕๕ ตระบููชาพระ นายสำำ�ราญ เกิิดผล พ.ศ. ๒๕๕๕ ตระถวายกระยาหาร นายสำำ�ราญ เกิิดผล พ.ศ. ๒๕๕๕ ตระกระยาสัังเวย นายสำำ�ราญ เกิิดผล พ.ศ. ๒๕๕๕ ตระพระแม่่แห่่งแผ่่นดิิน นายสำำ�ราญ เกิิดผล พ.ศ. ๒๕๕๕ ตระทููนกระหม่่อมบริิพััตร นายสำำ�ราญ เกิิดผล พ.ศ. ๒๕๕๕ ตระนวมิินทราธิิราช นายสำำ�ราญ เกิิดผล พ.ศ. ๒๕๕๕ ตระพระพิิฆเณศวรประทานพร นายสำำ�ราญ เกิิดผล พ.ศ. ๒๕๕๖ ตระจัักรพงษ์์ภููวนาถ นายขุุนอิิน โตสง่่า พ.ศ. ๒๕๕๗ ตระพระบรมโอรสาธิิราช นายสำำ�ราญ เกิิดผล พ.ศ. ๒๕๕๗ ตระสมเด็็จพระเทพรััตน์์ นายสำำ�ราญ เกิิดผล พ.ศ. ๒๕๕๘ ตระเทพประทาน นายสิิริิชััยชาญ ฟัักจำำ�รููญ 24
(ที่่�มา: เดชน์์ คงอิ่่�ม)
อ้้างอิิง ณรงค์์ชััย ปิิฎกรััชต์์. (๒๕๖๓). ทฤษฎีีเพื่่�อการวิิจััยและสารััตถบท. ลพบุุรีี: โรงพิิมพ์์นาฏดุุริิยางค์์. ราชบััณฑิิตยสถาน. (๒๕๔๕). สารานุุกรมศััพท์์ดนตรีีไทย ภาคคีีตะ-ดุุริยิ างค์์. กรุุงเทพมหานคร: สหมิิตรพริ้้�นติ้้�ง.
25
THAI AND ORIENTAL MUSIC
ประเพณีีลอยเรืือสะเดาะเคราะห์์ หรืืองานบุุญเดืือนสิิบ
ชุุมชนบ้้านพุุตะเคีียน ตำำ�บลท่่าเสา อำำ�เภอไทรโยค จัังหวััดกาญจนบุุรีี เรื่่�อง: ธัันยาภรณ์์ โพธิิกาวิิน (Dhanyaporn Phothikawin) อาจารย์์ประจำำ�สาขาวิิชาดนตรีีศึึกษา วิิทยาลััยดุุริิยางคศิิลป์์ มหาวิิทยาลััยมหิิดล ภาพ: วิิสุุทธิิ ยอดเรืือน Soda Za
การทำำ�เรืือ
บ้้านพุุตะเคีียน ตั้้�งอยู่่�ตำำ�บลท่่าเสา อำำ�เภอไทรโยค จัังหวััดกาญจนบุุรีี เป็็นชุุมชนที่่�ตั้้�งถิ่่�นฐานก่่อนสมััย สงครามโลกครั้้�งที่่� ๒ เป็็นชุุมชนบ้้านป่่าที่่�มีีความผููกพััน และพึ่่�งพิิงธรรมชาติิเป็็นหลััก ดัังนั้้�น การตั้้�งชื่่�อชุุมชน จึึงเป็็นการนำำ�เอาธรรมชาติิและสิ่่�งแวดล้้อมที่่�มีีความ สำำ�คััญ เป็็นหลัักของการดำำ�รงชีีวิติ มาตั้้�งเป็็นชื่่�อชุุมชน “พุุ” หมายถึึง ตาน้ำำ��ที่่�เกิิดขึ้้�นตามธรรมชาติิ พุุน้ำำ��ที่่�พบ นั้้�น มีีต้น้ ตะเคีียนขนาดใหญ่่ขึ้้�นบริิเวณพุุต้น้ น้ำำ�� ชาวบ้้าน ในชุุมชนจึึงได้้ตั้้�งชื่่�อว่่า “บ้้านพุุตะเคีียน” บ้้านพุุตะเคีียน เป็็นชุุมชนที่่�มีีกลุ่่�มชาติิพันั ธุ์์�ที่่�หลาก 26
หลายเข้้ามาตั้้�งถิ่่�นฐาน ได้้แก่่ กลุ่่�มชาติิพัันธุ์์�มอญและ กะเหรี่่�ยง ต่่อมาเมื่่�อชุุมชนเริ่่�มมีีการขยายพื้้�นที่่� ชาวไทย ยวนจึึงได้้มีีการอพยพเข้้ามาตั้้�งถิ่่�นฐานเพิ่่�มเติิม ส่่งผล ให้้บ้้านพุุตะเคีียนเป็็นชุุมชนที่่�มีีความหลากหลายทาง วััฒนธรรมและประเพณีี นอกจากนี้้�ยัังมีีวััดพุุตะเคีียน ซึ่่�งเป็็นวััดเก่่าแก่่และเป็็นศููนย์์กลางทางพระพุุทธศาสนา ที่่�อยู่่�คู่่�กัับชุุมชนมาอย่่างยาวนาน ในอดีีต การอยู่่�อาศััยของกลุ่่�มชาติิพันั ธุ์์�ในชุุมชนจะ อยู่่�แยกกัันเป็็นกลุ่่�ม ๆ ตามกลุ่่�มชาติิพัันธุ์์�ของตนเอง ประเพณีีและพิิธีกี รรมก็็แยกเป็็นของแต่่ละกลุ่่�มชาติิพันั ธุ์์�
การทำำ�ธงหรืือตุุง
แต่่มีพี ระพุุทธศาสนาเป็็นสิ่่�งที่่�ยึึดเหนี่่�ยวจิิตใจและเคารพ นัับถืือเช่่นเดีียวกััน ด้้วยเหตุุนี้้� ท่่านพระครููสุุทธิิสาร โสภิิต เจ้้าคณะตำำ�บลท่่าเสา เขต ๑ และเจ้้าอาวาสวััด พุุตะเคีียน ได้้เล็็งเห็็นถึึงความสำำ�คััญของประเพณีีและ วััฒนธรรมที่่�เป็็นจุุดเริ่่�มต้้นของการประพฤติิปฏิิบััติิที่่� ยึึดเป็็นแนวปฏิิบััติิสืืบต่่อกัันมา จึึงได้้มีีการริิเริ่่�มฟื้้�นฟูู ประเพณีีต่่าง ๆ ของกลุ่่�มชาติิพัันธุ์์�ต่่าง ๆ ขึ้้�นมา เพื่่�อ ให้้พระพุุทธศาสนาเป็็นศููนย์์กลางในการยึึดเหนี่่�ยวจิิตใจ และให้้วััดเป็็นสถานที่่�ในการรวมกลุ่่�มของชาวบ้้าน ใน การสร้้างความรััก ความเอื้้�ออาทร สร้้างความสามััคคีี ภายในชุุมชน เชื่่�อมโยงคนในชุุมชนเข้้าด้้วยกััน นอกจาก นี้้�ยัังเป็็นการอนุุรัักษ์์และสร้้างความเป็็นอัันหนึ่่�งอััน เดีียวกัันให้้เกิิดขึ้้�นในชุุมชนอีีกด้้วย ประเพณีีลอยเรืือสะเดาะเคราะห์์ หรืืองานบุุญเดืือนสิิบ เป็็นอีีกประเพณีีหนึ่่�งที่่�จััดขึ้้�นเพื่่�อฟื้้�นฟููวััฒนธรรม ประเพณีีให้้กลัับมาอยู่่�คู่่�กัับชุุมชนอีีกครั้้�ง ความสำำ�คััญ ของประเพณีีนี้้�คืือ การบููชาเทวดาที่่�ช่่วยปกปัักรัักษา นอกจากนี้้� อีีกนััยหนึ่่�งยัังเป็็นประเพณีีที่่�เกิิดขึ้้�นเพื่่�อรำ��ลึกึ ถึึงบรรพบุุรุุษอีีกด้้วย จากการศึึกษาประวััติขิ องประเพณีีลอยเรืือสะเดาะ เคราะห์์ มีีตำำ�นานเล่่าขานกัันว่่า เกิิดขึ้้�นเมื่่�อครั้้�งพระเจ้้า ธรรมเจดีีย์ขึ้้�์ นครองราชย์์ปกครองอาณาจัักรมอญ ที่่�เมืือง หงสาวดีี พระองค์์ทรงเห็็นพระภิิกษุุสามเณรในเมืือง หงสาวดีี มีีความประพฤติิย่่อหย่่อนต่่อพระธรรมวิินััย
จนพระพุุทธศาสนาในเมืืองมอญเกิิดมลทิินด่่างพร้้อย มากมาย จึึงมีีพระราชประสงค์์จะสัังคายนาพระพุุทธ ศาสนาเสีียใหม่่ เพื่่�อชำำ�ระหมู่่�พระภิิกษุุสงฆ์์ให้้มีีความ บริิสุุทธิ์์� จึึงมีีพระราชโองการรัับสั่่�งให้้พระภิิกษุุและ สามเณรในเมืืองมอญลาสิิกขาเสีียทั้้�งหมด แล้้วทรงส่่ง ปะขาวถืือศีีล ๘ คณะหนึ่่�ง ซึ่ง่� ก็็คืืออดีีตพระเถระผู้้�ทรง พระไตรปิิฎก ทรงความรู้้� ตั้้�งมั่่�นในศีีล ที่่�พระองค์์มีีคำำ� สั่่�งให้้ลาสิิกขามาถืือศีีล ๘ เป็็นปะขาว ออกเดิินทางไป ยัังประเทศศรีีลังั กา เพื่่�อให้้ไปถืือการอุุปสมบทเป็็นพระ ภิิกษุุมาใหม่่ เสร็็จแล้้วให้้เดิินทางกลัับมาเป็็นอุุปัชั ฌาย์์ อาจารย์์ บวชให้้แก่่คนมอญในเมืืองมอญ คณะของปะขาวนี้้� เมื่่�อเดิินทางถึึงประเทศศรีีลังั กา ได้้รัับการอุุปสมบทแล้้วก็็เดิินทางกลัับ ในระหว่่างทาง ที่่�เดิินทางกลัับนั้้�น เรืือสำำ�เภาลำำ�หนึ่่�งในจำำ�นวนสองลำำ� โดนพายุุพัดั ให้้หลงทิิศไป ส่่วนอีีกลำำ�หนึ่่�งเดิินทางมาถึึง เมืืองหงสาวดีีโดยปลอดภััย เมื่่�อทราบถึึงพระกรรณของ พระเจ้้าธรรมเจดีีย์์ พระองค์์จึงึ มีีรับั สั่่�งให้้ทำำ�เรืือจำำ�ลอง ขึ้้�นมา ข้้างในบรรจุุด้ว้ ยของเซ่่นไหว้้บูชู าเหล่่าเทวดาทุุก หมู่่�เหล่่า ด้้วยเครื่่�องเซ่่นไหว้้นั้้�น ให้้เหล่่าเทวดาทั้้�งหลาย ที่่�ดููแลพื้้�นดิินก็็ดีี ที่่�ดููแลพื้้�นน้ำำ��ก็็ดีี ที่่�ดููแลพื้้�นอากาศก็็ดีี ได้้ มาช่่วยปััดเป่่าให้้เรืือสำำ�เภาที่่�หลงทิิศไป ได้้เดิินทางกลัับ มาโดยปลอดภััย หลัังจากที่่�พระองค์์ทรงทำำ�พิิธีสี ะเดาะ เคราะห์์แล้้วไม่่กี่่�วััน เรืือที่่�หลงทิิศไปนั้้�นก็็เดิินทางกลัับ มาถึึงเมืืองหงสาวดีีโดยปลอดภััย ชาวมอญจึึงถืือเอา 27
ลำำ�เรืือที่่�ประดัับตกแต่่งเรีียบร้้อย
เหตุุการณ์์นี้้�ทำำ�พิิธีีลอยเรืือสะเดาะ เคราะห์์ในช่่วงกลางเดืือน ๑๐ ของ ทุุก ๆ ปีี สืืบต่่อกัันมาตราบจน ปััจจุุบันั นี้้� (จีีรภา อิินทะนิิน, ๒๕๖๔) การเตรีียมพิิธีีลอยเรืือสะเดาะ เคราะห์์ ก่่อนถึึงวัันพิิธีี ผู้้�ชายส่่วนหนึ่่�ง จะมารวมกัันที่่�วััดเพื่่�อสร้้างเรืือจาก ลำำ�ไม้้ไผ่่ประดัับตกแต่่งด้้วยกระดาษ หลากสีี เมื่่�อสร้้างเรืือเรีียบร้้อยแล้้ว ในยามหััวค่ำำ��จะเป็็นพิิธีบูี ชู าเรืือ โดย ชาวบ้้านจะทยอยพากัันนำำ�ธง ตุุง ร่่ม กระดาษ มาประดัับตกแต่่งเรืือและ บริิเวณปะรำ��พิิธีี จากนั้้�นรัับฟัังบท สวดอิิติิปิิโส ๑๐๘ จบ และบทสวด สะเดาะเคราะห์์จากภิิกษุุสงฆ์์ ต่่อ ด้้วยการละเล่่นปล่่อยโคม เพื่่�อเป็็น สััญญาณบอกเทวดาที่่�อยู่่�เบื้้�องบน 28
ต่่อมาในเช้้าวัันขึ้้�น ๑๕ ค่ำำ�� เดืือน ๑๐ เป็็นวัันพิิธีลี อยเรืือสะเดาะเคราะห์์ ชาวบ้้านถวายเครื่่�องบููชาต่่าง ๆ ลง เรืือ อาหารที่่�นำำ�มาถวายในเรืือจะมีี
การฟัังบทสวดมนต์์
ข้้าวสวย ข้้าวตอก กล้้วย ข้้าวต้้มมััด อ้้อย ถั่่�วตััด ขนม ผลไม้้ต่่าง ๆ หมากพลูู รวม ๙ อย่่าง และตุุง ซึ่่�งเป็็นธงกระดาษมาเสีียบประดัับ
การปล่่อยโคม
ไว้้บนเรืือไม้้ไผ่่ พร้้อมกัับจุุดธููปเทีียนบููชาตามกำำ�ลัังวััน เกิิดของตััวเองบริิเวณลานด้้านหน้้าเพื่่�อเป็็นการสะเดาะ เคราะห์์ต่่ออายุุ จากนั้้�นจึึงมีีการตัักบาตรน้ำำ��ผึ้้�ง ในสมััยก่่อนการ ตัักบาตรน้ำำ��ผึ้้�งมาจากความเชื่่�อที่่�ว่่า พระพุุทธเจ้้าเคย เสด็็จประทัับที่่�ป่่าเลไลย์์ มีีช้า้ งและลิิงคอยอุุปัฏั ฐาก โดย การนำำ�เอาอ้้อยและน้ำำ��ผึ้้�งถวาย ดัังนั้้�น การตัักบาตรน้ำำ�� ผึ้้�งนี้้�จึึงเป็็นการน้้อมนำำ�ให้้ระลึึกว่่าสััตว์์ยัังรู้้�คุุณค่่าของ ศาสนา เพื่่�อได้้สดัับรัับฟัังธรรม นอกจากนี้้� การถวาย น้ำำ��ผึ้้�งแด่่พระภิิกษุุสงฆ์์เป็็นการถวายเพื่่�อใช้้ปรุุงยาไว้้ฉันั หากอาพาธ ซึ่่�งเชื่่�อว่่าหากถวายเภสััชดัังกล่่าวจะได้้รับั ผลบุุญคืือ เป็็นผู้้�ที่่�มีีสุุขภาพร่่างกายแข็็งแรง ไม่่มีีโรค ภััยมาเบีียดเบีียน เมื่่�อเสร็็จจากพิิธีีตัักบาตรน้ำำ��ผึ้้�ง ต่่อ มาจึึงนำำ�เรืือไปลอยที่่�แม่่น้ำำ�� (เฉลิิมพล ศรีีทอง และ คณะ, ๒๕๖๔) โดยปกติิในช่่วงเทศกาลงานบุุญประเพณีี ชาวบ้้าน ในชุุมชนจะหยุุดการทำำ�งานต่่าง ๆ เพื่่�อมาประกอบ พิิธีีกรรมทางศาสนา ประกอบกัับภายในชุุมชนมีีกลุ่่�ม ชาติิพัันธุ์์�ที่่�มีีความหลากหลาย จึึงส่่งผลให้้วััฒนธรรม ทางดนตรีีมีีการผสมผสานทางวััฒนธรรม ซึ่ง่� ในแต่่ละ งานประเพณีี ชาวบ้้านในชุุมชนจะมีีการแสดงดนตรีีตาม แต่่ความถนััดของตน วััฒนธรรมทางดนตรีีจะเข้้ามามีี
บทบาทหน้้าที่่�ในการผ่่อนคลายความเครีียด สร้้างความ บัันเทิิงให้้แก่่ชาวบ้้านในชุุมชน ด้้วยการละเล่่นต่่าง ๆ ดนตรีีที่่�ปรากฏในชุุมชนจะมีีหน้้าที่่�ในการบรรเลงประกอบ การร้้องรำ��ทำำ�เพลง เป็็นการร้้องในลัักษณะของการเกี้้�ยว พาราสีีกันั และการรำ��ประกอบท่่วงทำำ�นอง เพื่่�อเสริิมสร้้าง ความสนุุกสนาน ในปััจจุุบััน วััฒนธรรมทางดนตรีีก็็ได้้ มีีการปรัับเปลี่่�ยนไปตามยุุคสมััย มีีการนำำ�เครื่่�องดนตรีี ของตะวัันออกเข้้ามาผสมผสานในงานบุุญประเพณีีต่า่ ง ๆ ของชุุมชน จากการศึึกษา ประเพณีีลอยเรืือสะเดาะเคราะห์์ หรืืองานบุุญเดืือนสิิบ พบว่่า เป็็นประเพณีีที่่�เชื่่�อมโยง ชาวบ้้านในชุุมชน โดยมีีพระพุุทธศาสนาเป็็นศููนย์์รวม จิิตใจ เพื่่�อสร้้างความสามััคคีี ปรองดอง ให้้เกิิดขึ้้�น ภายในชุุมชน นอกจากนี้้� ยัังเป็็นประเพณีีที่่�แสดงให้้ เห็็นถึึงความเป็็นเอกลัักษณ์์ของกลุ่่�มชาติิพัันธุ์์� และ ยัังมีีวััฒนธรรมทางดนตรีีที่่�ทำำ�หน้้าที่่�ในการสร้้างความ บัันเทิิงเชื่่�อมโยงผู้้�คนในชุุมชนเข้้าด้้วยกััน แสดงให้้เห็็น ถึึงความเข้้มแข็็งทางวััฒนธรรมของชุุมชนที่่�ควรค่่าแก่่ การรัักษาและอนุุรัักษ์์ เพื่่�อให้้เป็็นรากฐานที่่�สำำ�คััญของ ชุุมชนต่่อไป
29
การถวายเครื่่�องบููชา
การแสดงดนตรีีและการรำ��
30
การแสดงดนตรีีและการรำ��
เอกสารอ้้างอิิง จีีรภา อิินทะนิิน. (๒๕๖๔). ประเพณีีลอยเรืือสะเดาะเคราะห์์ชาวไทยรามััญ อ.สัังขละบุุรีี จ.กาญจนบุุรีี. ฝ่่าย งานหอจดหมายเหตุุและฐานข้้อมููลท้้องถิ่่�น สำำ�นัักวิิทยบริิการและเทคโนโลยีีสารสนเทศ มหาวิิทยาลััย ราชภััฏกาญจนบุุรี.ี http://rlocal.kru.ac.th/index.php/th/2013-12-09-04-37-55/372-2014 10-03-08-24-04 เข้้าถึึงเมื่่�อวัันที่่� ๓๐ กัันยายน ๒๕๖๔. เฉลิิมพล ศรีีทอง และคณะ. (๒๕๖๔). แนวทางการจััดการการท่่องเที่่�ยวชุุมชนเพื่่�อสััมผััสชาติิพัันธุ์์�มอญ ผ่่าน วิิถีวัี ฒ ั นธรรมประเพณีี ๑๒ เดืือน อำำ�เภอสัังขละบุุรีี จัังหวััดกาญจนบุุรี.ี วารสารสัังคมศาสตร์์และมานุุษยวิิทยา เชิิงพุุทธ ปีีที่่� ๖ ฉบัับที่่� ๑ (มกราคม ๒๕๖๔). หน้้า ๓๑๕-๓๓๐. พระครููสุทุ ธิิสารโสภิิต เจ้้าคณะตำำ�บลท่่าเสา เขต ๑ และเจ้้าอาวาสวััดพุุตะเคีียน สััมภาษณ์์เมื่่�อวัันที่่� ๒๙ ตุุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๔. 31
PHRA CHENDURIYANG IN EUROPE
ตามรอย พระเจนดุุริิยางค์์ ท่่องยุุโรปกว่่า ๑๐ เดืือน (ตอนที่่� ๖)
พระเจนดุุริิยางค์์ ในซาลซ์์บููร์์ก เรื่่�อง: จิิตร์์ กาวีี (Jit Gavee) อาจารย์์ประจำำ�สาขาวิิชาดนตรีี คณะมนุุษยศาสตร์์และสัั งคมศาสตร์์ มหาวิิทยาลััยราชภััฏอุุดรธานีี
ในตอนที่่�ผ่่านมา พระเจนดุุริยิ างค์์ ได้้เดิินทางออกจากสหราชอาณาจัักร หลัังจากที่่�ได้้พำำ�นักั อยู่่�เป็็นเวลานาน กว่่า ๓ เดืือน จุุดหมายปลายทาง แห่่งใหม่่ของท่่าน มุ่่�งหน้้าไปทาง ตะวัันออก โดยใช้้รถไฟเป็็นพาหนะ หลัักในการเดิินทางข้้ามวัันคืืน จน เดิินทางมาถึึงเมืืองมิิวนิิก ประเทศ เยอรมนีี ทัันทีีที่่�มาถึึง ท่่านได้้ทำำ� กิิจกรรมต่่าง ๆ มากมายในเมืือง เรื่่�องราวการเดิินทางของพระเจน 32
ดุุริิยางค์์ในตอนนี้้� ยัังคงเล่่าถึึงเรื่่�อง ราวในเมืืองมิิวนิิกและเมืืองข้้างเคีียง อ้้างอิิงจากรายงานการดููงานในต่่าง ประเทศของข้้าราชการซึ่่�งได้้รัับเงิิน ช่่วยเหลืือค่่าใช้้จ่า่ ยจาก ก.พ. การดูู งานดนตรีีสากลของพระเจนดุุริยิ างค์์ โดยจะอ้้างอิิงรายงานฉบัับที่่� ๖ ใน เอกสารดัังกล่่าว ครอบคลุุมช่่วงเวลา ตั้้�งแต่่วันั ที่่� ๑ สิิงหาคม ถึึงวัันที่่� ๓๑ สิิงหาคม พ.ศ. ๒๔๘๐ การเดิินทาง ของท่่านในตอนนี้้�จะมีีประเด็็นสำำ�คััญ
อะไรนั้้�น ขอเชิิญติิดตามได้้เลยครัับ บุุกซาลซ์์บููร์์ก “...วัันเสาร์์ที่่� ๓๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๘๐...วัันนี้้�ได้้ออกไปสืืบ ถึึงเรื่่�องการไปและการพัักที่่�เมืือง ซาลส์์เบิิร์ก์ ทั้้�งนี้้�เพื่่อ� ไปดููและสัังเกต การแสดงละครร้้องและดนตรีีต่า่ ง ๆ ในเมืืองนี้้� ซึ่่�งได้้จััดการฉลองเช่่น เดีียวกัันกัับที่่�เมืืองมิิวนิิช...” (พระ เจนดุุริิยางค์์, ๒๔๘๐)
แม้้ว่า่ จะพำำ�นัักอยู่่�ที่่�เมืืองมิิวนิิก ประเทศเยอรมนีี เป็็นหลััก แต่่ด้ว้ ย ความสะดวกสบายของการคมนาคม ทางรถไฟและเรื่่�องธรรมเนีียมการ เดิินทางข้้ามประเทศในภููมิภิ าคยุุโรป ที่่�ไม่่ซัับซ้้อนมากนััก ทำำ�ให้้พระเจน ดุุริยิ างค์์สามารถเดิินทางข้้ามประเทศ ในภููมิิภาคเดีียวกัันนี้้�ได้้ไม่่ยากเย็็น จุุดหมายแรกที่่�พระเจนดุุริิยางค์์ได้้ เดิินทางไปเยี่่�ยมชมในตอนนี้้�นั่่�นก็็คือื เมืืองซาลซ์์บูร์ู ์ก ประเทศออสเตรีีย อัันเป็็นเมืืองเล็็ก ๆ ที่่�อยู่่�ห่่างจาก เมืืองมิิวนิิกโดยรถไฟไม่่กี่่�ชั่่�วโมง แต่่ นัับเป็็นเมืืองสำำ�คััญแห่่งโลกดนตรีี ตะวัันตกอย่่างยิ่่�ง โดยเฉพาะเป็็น เมืืองที่่�ให้้กำำ�เนิิดคีีตกวีีเอกของโลก อย่่าง วอล์์ฟกััง อมาเดอุุส โมสาร์์ท (Wolfgang Amadeus Mozart) พระเจนดุุริิยางค์์ได้้เดิินทางมา ถึึงเมืืองซาลซ์์บููร์์กในวัันจัันทร์์ที่่�
๒ สิิงหาคม พ.ศ ๒๔๘๐ โดยมีี กำำ�หนดการพำำ�นัักอยู่่� ๓ วััน ๒ คืืน ซึ่่�งกำำ�หนดการทั่่�วไปก็็จะเป็็นเรื่่�องของ การเดิินทางไปชมการแสดงต่่าง ๆ ไม่่ ว่่าจะเป็็นบััลเลต์์ ละครกลางแปลง การระบำำ� และอีีกหนึ่่�งจุุดสำำ�คััญที่่� พระเจนดุุริยิ างค์์ได้้มีโี อกาสเยี่่�ยมชม นั่่�นก็็คืือ บ้้านเกิิดของโมสาร์์ท ซึ่่�ง ถููกจััดทำำ�ให้้เป็็นพิิพิิธภััณฑ์์สำำ�หรัับ ผู้้�มาเยืือนได้้เยี่่�ยมชมและศึึกษา ชีีวประวััติิของโมสาร์์ท คีีตกวีีเอก ของโลก ซึ่่�งได้้กำำ�เนิิดขึ้้�นในบ้้าน หลัังนี้้� ด้้วยนอกจากตััวบ้้านที่่�เป็็น สถานที่่�สำำ�คััญเป็็นฐานที่่�ตั้้�งดั้้�งเดิิม แล้้ว บรรดาข้้าวของเครื่่�องใช้้ต่า่ ง ๆ เมื่่�อครั้้�งโมสาร์์ทยัังมีีชีีวิิต ก็็ยัังคง ได้้รัับการรัักษาไว้้ให้้อยู่่�ในสภาพดีี พร้้อมถููกนำำ�มาจััดแสดงให้้ผู้้�มาเยืือน ได้้เห็็นอย่่างใกล้้ชิดิ ผ่่านกฎระเบีียบ การเข้้าชมที่่�เข้้มงวด
ผลประโยชน์์อันั หนึ่่�งที่่�ผู้้�เขีียนเชื่่�อ ว่่าผู้้�เข้้าชมสถานที่่�ลัักษณะนี้้�จะได้้รับั ภายหลัังจากการมาเยืือน นั่่�นคืือเรื่่�อง ของแรงบัันดาลใจและสุุนทรีียภาพ ทางดนตรีีที่่�ไม่่ได้้ก่่อเกิิดจากการฟััง เสีียงดนตรีีแต่่เพีียงเท่่านั้้�น แต่่ยััง เป็็นเรื่่�องของการได้้ชมวััตถุุภัณ ั ฑ์์ชิ้้�น ต่่าง ๆ ที่่�ทำำ�ให้้มโนทััศน์์ของผู้้�เข้้าชม มองภาพคีีตกวีีเหล่่านั้้�นชััดเจนยิ่่�ง ขึ้้�น นำำ�ไปสู่่�ความซาบซึ้้�งทางดนตรีี ที่่�ลึึกซึ้้�งยิ่่�งขึ้้�นเช่่นกััน ปััจจุุบัันนั้้�น พิิพิิธภััณฑ์์บ้้านเกิิดของโมสาร์์ทยััง คงเปิิดทำำ�การและต้้อนรัับแขกนััก ท่่องเที่่�ยวจากทั่่�วทุุกสารทิิศที่่�รัักใน การดนตรีีและรัักในคีีตกวีีท่่านนี้้�ให้้ มาเยืือนสัักครั้้�งในชีีวิิต “...วัันอังั คารที่่� ๓ สิิงหาคม พ.ศ. ๒๔๘๐...วัันนี้้�ได้้ไปเยี่่ย� มบ้้านเกิิดของ โมสาร์์ต (Mozart) กัับพิพิิ ิธภััณฑ์์
บรรยากาศด้้านหน้้าพิิพิิธภััณฑ์์บ้้านเกิิดของโมสาร์์ทยุุคปััจจุุบััน (ที่่�มา: จิิตร์์ กาวีี)
33
ซึ่่�งแสดงบทเพลงต้้นฉะบัับของ โมสาร์์ต รวมทั้้�งเครื่่อ� งดนตรีีกับั ภาพ กล่่าวถึึงประวััติิของครอบครััวของ ท่่าน...” (พระเจนดุุริยิ างค์์, ๒๔๘๐) ในขณะเดีียวกัันที่่�เมืืองซาลซ์์บูร์ู ก์ พระเจนดุุริยิ างค์์ยังั มีีโอกาสได้้ชมการ แสดงละครกลางแปลง การแสดง ลัักษณะนี้้�เป็็นเหมืือนละครเวทีีแต่่ อาศััยการใช้้ฉากที่่�อยู่่�กลางแจ้้ง มีี พื้้�นฉากหลัังเป็็นธรรมชาติิ โดยละคร เรื่่�องที่่�พระเจนดุุริยิ างค์์ได้้เข้้าชมนั้้�น คืือเรื่่�องเฟาสต์์ (Faust) จากบท ประพัันธ์์ของเกอเธ่่ (Göthe) มีีการ ระบุุในบัันทึึกของท่่านว่่าการแสดงใน ฉากธรรมชาติิดังั กล่่าวได้้ถูกู จััดทำำ�ขึ้้�น เฉพาะละครเรื่่�องนี้้�แต่่เพีียงเท่่านั้้�น เป็็นการแสดงที่่�จััดขึ้้�นทุุกปีีในเมืือง ซาลซ์์บููร์์กแห่่งนี้้� นอกจากนั้้�นยัังมีี การแสดงระบำำ�ที่่�เลีียนแบบภููตผีีสร้้าง ความน่่าหวาดกลััวแก่่ผู้้�ชมที่่�เรีียกว่่า แบลเล็็ต แด ฟัังโตม (Ballet des fantômes) งานเทศกาลนี้้�เมื่่�อสืืบค้้น เอกสารเก่่า ๆ ที่่�เกี่่�ยวข้้องจะพบว่่า คืืองานเทศกาลแห่่งเมืืองซาลซ์์บูร์ู ก์ (The Salzburg Festival) ที่่�เป็็น งานเฉลิิมฉลองสำำ�คััญในแห่่งเมืืองนี้้� มีีการจััดการแสดงทั้้�งดนตรีี อุุปรากร ละคร ฯลฯ มากมายตลอดช่่วงเวลา จััดงานกว่่าหนึ่่�งเดืือน โดยในปีีที่่� พระเจนดุุริิยางค์์มาเยืือนคืือ พ.ศ. ๒๔๘๐ เทศกาลดัังกล่่าวได้้ถููกจััด ขึ้้�นตั้้�งแต่่วัันที่่� ๒๔ กรกฎาคม ถึึง ๓๑ สิิงหาคม ช่่วงที่่�ท่่านมาถึึงจึึง ตรงกัับช่่วงเวลาของการจััดงานดััง กล่่าว นัับเป็็นโอกาสดีีที่่�จะได้้รัับ ฟัังและซึึมซัับวััฒนธรรมการดนตรีี ชั้้�นยอดจากงานเทศกาลนี้้� ภายในพิิพิิธภััณฑ์์บ้้านเกิิดของโมสาร์์ทยุุคปััจจุุบััน (ที่่�มา: จิิตร์์ กาวีี)
34
“...ตอนค่ำำ��ได้้ไปที่่�แฟ๊๊สต์์สปีีลเฮาส์์ (Festspielhaus) เพื่่อ� ดููละครกลาง แปลงเรื่อ่� งเฟ้้าสต์์ (Faust) ของเกอเตอ
(Göthe) การแสดงได้้อาศััยฉาก ธรรมชาติิ ซึ่่�งได้้สร้้างไว้้โดยฉะเพาะ การแสดงละครเรื่่�องนี้้� ซึ่่�งทราบว่่า ได้้กระทำำ�กัันทุุก ๆ ปีีเสมอ มีีดนตรีี ประกอบเป็็น (Incidental Music) กัับ การระบำำ�ชะนิิดแบลเล็็ต แด ฟัังโตม (Ballet des fantômes) ได้้แสดง เป็็นที่่ส� ยดสยองน่่ากลััวอย่่างยิ่่�ง...” (พระเจนดุุริิยางค์์, ๒๔๘๐) Festspielhaus หรืือ Festival hall อัันเป็็นสถานที่่�ที่่�พระเจนดุุริยิ างค์์ ได้้มาชมละครกลางแจ้้งเรื่่�องเฟาสต์์ นี้้� มีีชื่่�อเรีียกอย่่างเป็็นทางการว่่า Felsenreitschule หรืือ Rock Riding School ถืือเป็็นสถานที่่�การแสดง ดนตรีีและละครเก่่าแก่่แห่่งหนึ่่�งของ เมืืองซาลส์์บูร์ู ก์ มีีประวััติกิ ารก่่อตั้้�ง ตั้้�งแต่่ช่ว่ งปลายศตวรรษที่่� ๑๗ แรก เริ่่�มเดิิมทีีพื้้�นที่่�แห่่งนี้้�คืือเหมืืองหิิน ที่่�ใช้้สกััดก้้อนหิินมาสร้้างเป็็นมหา วิิหารในเมืืองซาลส์์บููร์์ก เกิิดเป็็น พื้้�นที่่�โล่่งมีีขนาดกว้้าง ช่่วงฤดููร้้อน มัักถููกใช้้เป็็นสถานที่่�ฝึึกขี่่�ม้้าในเมืือง จนในที่่�สุุดเมื่่�อปีี ค.ศ. ๑๙๒๖ (พ.ศ. ๒๔๖๙) สถานที่่�แห่่งนี้้�ได้้เริ่่�มถููกใช้้ งานในฐานะโรงละครกลางแจ้้งประจำำ� เทศกาลแห่่งเมืืองซาลซ์์บููร์์ก ฉาก หลัังธรรมชาติิถููกจััดสร้้างขึ้้�นอย่่าง จริิงจััง เพื่่�อให้้เข้้ากัับละครที่่�ใช้้แสดง ละครเรื่่�องแรกที่่�ถููกนำำ�ขึ้้�นแสดงนั่่�นคืือ ละครเรื่่�อง The Servant of Two Masters ในปีี พ.ศ. ๒๔๖๙ โดย คาร์์โล โกลโดนีี (Carlo Goldoni) และเรื่่�องต่่อมาก็็มีกี ารปรัับปรุุงฉาก หลัังให้้เป็็นธรรมชาติิเข้้ากัับเรื่่�อง คืือ เรื่่�องเฟาสต์์ แสดงครั้้�งแรกในปีี ค.ศ. ๑๙๓๓ (พ.ศ.๒๔๗๖) ที่่�พระเจน ดุุริยิ างค์์ได้้มีโี อกาสรัับชมและกล่่าว ถึึงในปีี พ.ศ. ๒๔๘๐ หากท่่านผู้้�อ่่านนึึกถึึงภาพโรง ละครรวมไปถึึงฉากหลัังธรรมชาติิ
ภาพการแสดงต่่าง ๆ ที่่�ได้้จััดแสดงในงาน The Salzburg Festival ในปีี ค.ศ. ๑๙๓๗ (ที่่�มา: https://www.sn.at/wiki/Salzburger_Festspiele_1937)
อัันดููแปลกตาแห่่งนี้้�ไม่่ออก อยากให้้ ลองไปชมภาพยนตร์์ The Sound of Music ภาพยนตร์์ในปีี ค.ศ. ๑๙๖๕ (พ.ศ. ๒๕๐๘) ที่่�ใช้้สถานที่่�ต่่าง ๆ ในเมืืองซาลซ์์บููร์์กเป็็นฉากหลััง ตลอดทั้้�งเรื่่�อง ในฉากร้้องเพลงครั้้�ง สุุดท้้าย กัับบทเพลง So Long Farewell ที่่�ครอบครััวฟอนแทรป (Von Trapp) ได้้ร้อ้ งบนสถานที่่�แห่่ง หนึ่่�งก่่อนที่่�จะหายตััวไป สถานที่่�แห่่ง นั้้�นก็็คืือ Felsenreitschule ที่่�พระ เจนดุุริยิ างค์์ได้้มาเยืือนเพื่่�อชมละคร เรื่่�องเฟาสต์์นั่่�นเอง
วัันพฤหััสบดีีที่่� ๔ สิิงหาคม พ.ศ. ๒๔๘๐ ด้้วยภารกิิจหลััก ๆ หลััง จากกลัับมาก็็จะเป็็นเรื่่�องของการชม มหรสพการแสดงดนตรีีประเภทต่่าง ๆ ไม่่ว่่าจะเป็็น การชมอุุปรากร การ แสดงดนตรีี และการเยี่่�ยมชมสถานที่่� ที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับการดนตรีี ซึ่ง่� บุุคคล สำำ�คััญที่่�ช่่วยเหลืือในการประสาน งานกัับสถานที่่�ต่่าง ๆ อำำ�นวยความ สะดวกให้้แก่่พระเจนดุุริยิ างค์์ตั้้�งแต่่ เดิินทางมาถึึงเมืืองมิิวนิิก ก็็คือื แฮร์์ ชะแลมเมอร์์ (Herr Schlemmer) กงสุุลสยามประจำำ�เมืืองมิิวนิิก สถานที่่�ที่่�พระเจนดุุริิยางค์์ดูู เดิินทางกลัับสู่่�มิิวนิิก เพื่่�อเดิินทาง จะให้้ความสนใจเป็็นพิิเศษ นั่่�นคืือ ต่่อสู่่�เวีียนนา สถานที่่�ที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับการบัันทึึก พระเจนดุุริยิ างค์์กลัับเข้้าสู่่�เมืือง เสีียงและกระจายเสีียง ซึ่ง่� ได้้ปฏิิบัติั ิ มิิวนิิก ประเทศเยอรมนีี อีีกครั้้�ง ใน มาอย่่างต่่อเนื่่�องตั้้�งแต่่สำำ�นัักอยู่่�ที่่� 35
นี้้�ได้้ไปดููห้อ้ งส่่งกระจายเสีียงที่่�เมืืองนี้้� พร้้อมกัันกับน ั ายชะแลมเมอร์์ ได้้ไป พบกัับหัวั หน้้ากิิจการนี้้�ชื่่อ� ดร.ฮาเบอร์์ สบริินเนอร์์ (Dr. Habersbrünner) เห็็นสถานที่่�กำำ�ลัังรัับการปรัับปรุุง ขยัับขยายและดััดแปลงแก้้ไขให้้กว้า้ ง ขวางกว่่าเดิิม ดร.ฮาเบอร์์สบริินเนอร์์ ได้้เปิิดโอกาสให้้เข้้าชมห้้องต่่าง ๆ มีี ห้้องโล่่งขนาดใหญ่่ ปราศจากหลัังคา สำำ�หรัับแสดงละครกลางแปลง ๑ ห้้อง ห้้องส่่งขนาดใหญ่่สำำ�หรัับส่ง่ เพลงชั้้�น สููงแบบซิิมโฟนีี บรรจุุนัักดนตรีีได้้ ๗๒ คน อยู่่� ๒ ห้้อง ห้้องส่่งเพลง เบ็็ดเตล็็ดสำำ�หรัับซอวง (Overture และ Operatic selections) ใช้้นักั ดนตรีีจำำ�นวน ๒๒ คน ๑ ห้้อง ห้้อง ส่่งเพลงเต้้นรำ�� (หลัังคาสููงมาก) อยู่่� ๑ ห้้อง...ทุุก ๆ ห้้องมีีเครื่่�องบัังคัับ เสีียงประจำำ�ห้้อง กัับมีีห้้องสำำ�หรัับ อััดแผ่่นเสีียงเพลงที่่�ส่ง่ นั้้�นทุุก ๆ ห้้อง ทราบว่่าการอััดแผ่่นเสีียงไว้้นี้้�สำำ�หรัับ ใช้้ส่ง่ ในเวลาที่่�ไม่่มีซี อวง ทั้้�งนี้้�โดยไม่่ ต้้องซื้้�อแผ่่นเสีียงตามท้้องตลาดมา ใช้้ส่ง่ ...” (พระเจนดุุริยิ างค์์, ๒๔๘๐) การแสดงละครเรื่่�องเฟาสต์์ พร้้อมฉากหลัังธรรมชาติิ ณ Felsenreitschule ปีี ค.ศ. ๑๙๓๗ ที่่�พระเจนดุุริิยางค์์ร่่วมรัับชม (ที่่�มา: https://www.sn.at/wiki/ Salzburger_Festspiele_1937)
สหราชอาณาจัักร ส่่วนในเมืืองมิิวนิิกนี้้� พระเจนดุุริยิ างค์์ได้้เดิินทางไปยัังห้้อง ส่่งกระจายเสีียงแห่่งเมืืองมิิวนิิก แม้้ ไม่่ได้้ระบุุชัดั เจนว่่าสถานที่่�แห่่งนี้้�อยู่่� บริิเวณใดของเมืือง แต่่ก็มี็ กี ารบัันทึึก สิ่่�งต่่าง ๆ ที่่�ได้้พบเห็็นโดยละเอีียด ต่่างจากบัันทึึกการเข้้าชมสถานที่่�อื่่�น ๆ ที่่�อาจไม่่ได้้ลงลึึกในรายละเอีียด มากนััก นั่่�นอาจสะท้้อนได้้ว่่าการ ชมกิิจการบัันทึึกเสีียง เมื่่�อเปรีียบ เทีียบกัับการดููงานลัักษณะอื่่�นแล้้ว จึึงเห็็นได้้ว่่าพระเจนดุุริิยางค์์ได้้ให้้ ความสนใจเรื่่�องของกิิจการบัันทึึก 36
ภารกิิจท้้าย ๆ ของพระเจน ดุุริิยางค์์ขณะยัังพำำ�นัักอยู่่�ในเมืือง มิิวนิิก ยัังคงเป็็นเรื่่�องของการชม การแสดงต่่าง ๆ เช่่น การเข้้าชม อุุปรากรเรื่่�องดอนฮวน (Don Juan) ผลงานการประพัันธ์์ของโมสาร์์ท ณ โรงอุุปรากรเก่่าแก่่อย่่างเรซิิเดนซ์์ เธีียเตอร์์ (Residence Theatre) ซึ่่�งเป็็นโรงอุุปรากรที่่�โมสาร์์ทมัักนำำ� งานอุุปรากรหลากหลายชิ้้�นมาเปิิด การแสดงที่่�นี่่�
เสีียงนี้้�เป็็นพิิเศษ อีีกมุุมหนึ่่�ง พระ เจนดุุริิยางค์์ก็็อาจได้้รัับมอบหมาย จากทางกรมศิิลปากรต้้นสัังกััดให้้ช่ว่ ย ในการเก็็บข้้อมููลทางด้้านนี้้�กลัับมาสู่่� ประเทศสยามให้้มากที่่�สุุด ซึ่่�งขณะนั้้�น (พ.ศ. ๒๔๘๐) ความรู้้�ลัักษณะนี้้�ยััง ไม่่แพร่่หลายและมีีผู้้�รู้้�อยู่่�อย่่างจำำ�กััด “...วัันพุธที่่ ุ � ๑๑ สิิงหาคม พ.ศ. โดยจะขอยกบัันทึึกบางส่่วนเมื่่�อครั้้�ง ที่่�พระเจนดุุริยิ างค์์ได้้เยี่่�ยมชมกิิจการ ๒๔๘๐...วัันนี้้�ตอนเช้้าได้้ไปซื้้�อตั๋๋�ว บัันทึึกเสีียงในเมืืองมิิวนิิกมา ดัังนี้้� สำำ�หรัับเข้้าดููละครร้้อง ซึ่่ง� จะได้้แสดง ในตอนค่ำำ�� ในตอนค่ำำ��ได้้ไปดููและ “...วัันอัังคารที่่� ๑๐ สิิงหาคม สัังเกตการแสดงละครร้้องเรื่่อ� งดอน พ.ศ. ๒๔๘๐...ตามที่่�ได้้ตกลงไว้้ วััน จวน (Don Juan) ของโมซาร์์ตที่่�โรง
Residence Theatre หรืือ Cuvilliés Theatre ในเมืืองมิิวนิิก (ที่่�มา: https://www.wikiwand.com/en/ Cuvilli%C3%A9s_Theatre)
ละครเรซิิเดนซ์์เธีียเตอร์์ (Residenz Theatre) โรงละครนี้้�เป็็นโรงละคร เก่่าก่่อนสมััยโมซาร์์ต และทราบว่่า ในโรงละครนี้้� โมซาร์์ตเองได้้เคยนำำ� ละครร้้องต่่าง ๆ ของท่่าน ออกแสดง หลายเรื่่อ� งในระหว่่างเวลาที่่�ยังั มีีชีวิี ติ อยู่่�...” (พระเจนดุุริิยางค์์, ๒๔๘๐) นอกจากนี้้�ท่่านยัังได้้มีโี อกาสชม การแสดงเดี่่�ยวของนัักร้้องหญิิงชาว เยอรมัันมากความสามารถ นามว่่า เตราเตล เบอร์์เนอร์์ (Traute Borner) เมื่่�อผู้้�เขีียนลองสืืบค้้นย้้อนหลัังดููก็็ พบว่่านัักร้้องหญิิงท่่านนี้้�มีีผลงาน การแสดงคอนเสิิร์ต์ มากมาย ทั้้�งการ
แสดงแบบกลุ่่�มและเดี่่�ยว เป็็นที่่�น่่า เสีียดายว่่าขณะเขีียนบทความชิ้้�นนี้้� ผู้้�เขีียนพยายามจะสืืบค้้นเอกสาร ภาพถ่่ายของนัักร้้องคนดัังกล่่าวแต่่ ก็็ยัังไม่่พบภาพถ่่ายใด ๆ ของเธอ จึึงจะขอยกเอกสารประเภทอื่่�นที่่� เกี่่�ยวข้้องมาให้้ท่า่ นผู้้�อ่่านได้้ชม นั่่�นก็็ คืือโฆษณางานคอนเสิิร์ต์ การขัับร้้อง ในงานต่่าง ๆ ที่่�มีีเตราเตล เบอร์์เนอร์์ นำำ�แสดง สะท้้อนให้้เห็็นถึึงความ สามารถอัันเป็็นที่่�ประจัักษ์์ได้้ดีี แม้้ จะยัังไม่่สามารถค้้นภาพถ่่ายของ เธอได้้ในขณะนี้้�ก็็ตาม
พ.ศ. ๒๔๘๐...ตอนค่ำำ�� ได้้ไปฟัังการ แสดงร้้องเพลง (Song Recital) ของหญิิงนัักร้อ้ งเยอรมัันชื่่อ� เตราเตล เบอร์์เนอร์์ (Traute Borner) ซึ่่�ง ได้้มาจากกรุุงเบอร์์ลิิน การแสดง นี้้�ได้้กระทำำ�ที่่�ดอยเชอ อากาเดมีี (Deutscha Akademie) แห่่งเมืือง มิิวนิิช...” (พระเจนดุุริยิ างค์์, ๒๔๘๐)
ภารกิิจของพระเจนดุุริิยางค์์ใน เมืืองมิิวนิิกสิ้้�นสุุดลงแต่่เพีียงเท่่านี้้� แต่่การเดิินทางยัังคงมีีต่อ่ ไป จุุดหมาย ปลายทางใหม่่ของพระเจนดุุริยิ างค์์ ใช้้ เวลาเดิินทางบนรถไฟกว่่า ๖ ชั่่�วโมง “...วัันพฤหััสบดีีที่่� ๑๒ สิิงหาคม จึึงเดิินทางมาถึึง สถานที่่�แห่่งนั้้�น 37
ประกาศข่่าวการแสดงหนึ่่�งของเตราเตล เบอร์์เนอร์์ (Traute Borner) (ที่่�มา: Staatlichen Instituts für Musikforschung Preußischer Kulturbesitz; SIMPK)
คืือกรุุงเวีียนนา ประเทศออสเตรีีย ปััจจุุบััน บางสถานที่่�คีีตกวีีของโลก ดนตรีีตะวัันตกได้้เคยย่่างกรายมา “...วัันเสาร์์ที่่� ๑๔ สิิงหาคม พ.ศ. เยืือนและทิ้้�งเรื่่�องราวไว้้ให้้คนรุ่่�นหลััง ๒๔๘๐...วัันนี้้�ได้้ออกเดิินทางออก ได้้รำ��ลึกึ ถึึง แม้้จนถึึงปััจจุุบันั เรื่่�องราว จากเมืืองมิิวนิิช เวลา ๙:๓๕ น. เหล่่านั้้�นก็็ยังั คงมีีเสน่่ห์แ์ ละกลายเป็็น โดยขะบวนรถไฟไปยัังกรุุงเวีียนนา จุุดขายสำำ�คััญที่่�ทำำ�ให้้มีผู้้�ี มาเยืือนดิิน ถึึงเวลา ๑๖:๑๘ น. ...” (พระเจน แดนแห่่งนี้้�อยู่่�ตลอดเวลา พระเจน ดุุริิยางค์์, ๒๔๘๐) ดุุริิยางค์์ผู้้�ซึ่่�งเป็็นคนไทยคนแรก ๆ ที่่�มีีความเข้้าใจด้้านดนตรีีตะวัันตก หากท่่านผู้้�อ่่านเคยสััมผััสถึึงกรุุง อย่่างแตกฉาน เมื่่�อมาถึึงดิินแดนที่่� เวีียนนา ประเทศออสเตรีีย ไม่่ว่า่ จะ เป็็นหนึ่่�งในศููนย์์กลางดนตรีีตะวัันตก เป็็นด้้วยตาของตนเองหรืือด้้วยสื่่�อ ที่่�สำำ�คััญ ก็็นัับเป็็นเรื่่�องที่่�พิิเศษและ ทััศน์์ต่่าง ๆ สิ่่�งหนึ่่�งที่่�ปฏิิเสธไม่่ได้้ก็็ น่่าถอดความรู้้�ว่า่ สิ่่�งที่่�ท่่านได้้เรีียนรู้้� คืือความสวยงามของศิิลปวััฒนธรรม จากการเดิินทางครั้้�งนั้้�นมีีสิ่่�งใดบ้้าง สถาปััตยกรรม ที่่�คงอยู่่�สืืบต่่อ ผ่่าน รายงานฉบัับที่่� ๖ ที่่�กล่่าวถึึง การบำำ�รุุงรัักษามาหลายร้้อยปีีจนถึึง การเดิินทางของพระเจนดุุริิยางค์์
ในช่่วงเวลานั้้�นยัังไม่่จบแต่่เพีียงเท่่า นี้้� เพราะเนื้้�อหาที่่�ผู้้�เขีียนนำำ�มาถอด ความรู้้�นั้้�นผ่่านเพีียงครึ่่�งฉบัับเท่่านั้้�น แต่่รายละเอีียดการเดิินทางในฉบัับ นี้้� กล่่าวได้้ว่า่ ยัังมีีเรื่่�องที่่�น่่าสนใจอีีก หลายประเด็็นที่่�เห็็นควรนำำ�มาขยาย ความต่่ออีีกมาก แต่่ไม่่สามารถขมวด ตััดจบได้้ในข้้อเขีียนตอนนี้้� ผู้้�เขีียนจึึง จะขอยกยอดมาเล่่าต่่อในตอนต่่อไป ขอให้้ท่า่ นผู้้�อ่่านกรุุณาอดใจรอ แล้้ว พบกัันใหม่่ในตอนต่่อไปครัับ
เอกสารอ้้างอิิง Archiv der Salzburger Festspiele. (23 October 2021). SALZBURGER FESTSPIELE ARCHIV 1937. เข้้าถึึงได้้จาก SALZBURGER FESTSPIELE ARCHIV: https://archive.salzburgerfestspiele. at/archivdetail/programid/5080/id/0/j/1937 Salzburger Festspiele | Salzburg Festival. (21 October 2021). ABOUT THE VENUE Felsenreitschule. เข้้าถึึงได้้จาก Salzburger Festspiele: https://www.salzburgerfestspiele.at/en/l/felsenreitschule พระเจนดุุริยิ างค์์. (๒๔๘๐). รายงานการดููงานในต่่างประเทศของข้้าราชการซึ่่�งได้้รับั เงิินช่ว่ ยเหลืือค่่าใช้้จ่า่ ยจาก ก.พ. การดููงานดนตรีีสากลของพระเจนดุุริิยางค์์. กรุุงเทพฯ: กรมศิิลปากร.
38
นำำ�เข้้าและจััดจำำ�หน่่ายโดยTSH MUSIC www.tshmusic.com (Tel. 02-622-6451-5)
39
MUSIC BUSINESS
“Special Project in Music Business”
โพรเจกต์์ที่่�ไม่่ง่่าย...แต่่เรีียนรู้้�เพีียบ (ตอนที่่� ๒)
เรื่่�อง: เพ็็ญญาภรณ์์ เหล่่าธนาสิิ น (Penyarporn Laothanasin) หััวหน้้าสาขาวิิชาธุุรกิิจดนตรีี วิิทยาลััยดุุริิยางคศิิลป์์ มหาวิิทยาลััยมหิิดล
Special Project in Music Business จากตอนที่่� ๑ ที่่�ได้้เล่่า ถึึงขั้้�นตอนกระบวนการในการจััด ทำำ�โครงการพิิเศษ (ตามอ่่านกัันนะ) ซึ่่�งเป็็นโครงการที่่�นัักศึึกษาสาขาวิิชา ธุุรกิิจดนตรีีได้้ออกแบบสร้้างสรรค์์ รวมถึึงหาแหล่่งเงิินทุุน ควบคุุมการ ผลิิตด้้วยตััวเองไปแล้้ว ในตอนที่่� ๒ นี้้� ขอนำำ�เสนอโครงการพิิเศษในแต่่ละปีีที่่� ผ่่านมา พร้้อมรายละเอีียดในการจััด โครงการพิิเศษของนัักศึึกษา ซึ่ง่� เริ่่�ม ต้้นในปีี ๒๕๔๘ ด้้วยการจััดประกวด MU Pop เป็็นเวทีีจัดั ประกวดเพลง Pop เวทีีแรก ๆ ในรั้้�วมหาวิิทยาลััย ซึ่่�งในตอนนั้้�นกระแสการประกวดวง ดนตรีียังั ไม่่เป็็นที่่�นิิยมมากนััก ทำำ�ให้้ ผู้้�เข้้าร่่วมประกวดมีีจำำ�นวนน้้อย แต่่ก็็ทำำ�ให้้นัักศึึกษาและผู้้�เข้้าร่่วม ประกวดได้้ประสบการณ์์แปลกใหม่่ จากการได้้ลงมืือทำำ� ปีี ๒๕๔๙ Mikado ปีีแรกกัับ จััดกิิจกรรมในรููปแบบละครร้้อง โอเปร่่าเวทีีแรก ๆ ที่่�นำำ�โอเปร่่ามา ทำำ�เป็็นละครเวทีี โดยมีีนัักศึึกษาใน สาขาขัับร้้องสากลเข้้าร่่วมแสดง ซึ่่�งได้้รัับความชื่่�นชมจากผู้้�ชมเป็็น อย่่างมาก 40
ปีี ๒๕๕๒ The Tale of Anarzia The Musical
ปีี ๒๕๕๐ แผลเก่่า The Musical ตำำ�นานความรัักของหนุ่่�มชาวนากัับ สาวลููกผู้้�ดีี ความรัักที่่�จบลงด้้วย ความเศร้้าพร้้อมคำำ�มั่่�นสััญญา ถืือว่่า เป็็นการเริ่่�มต้้นของสาขาวิิชาธุุรกิิจ ดนตรีีที่่�สร้้างสรรค์์โครงการพิิเศษ ในรููปแบบละครเวทีี ละครเวทีีที่่� เน้้นไปทางละครพููดมากกว่่าละคร ร้้อง เป็็นการพลิิกโฉมการจััดละคร เวทีีที่่�ใช้้ภาษาไทยเป็็นเวทีีแรก ๆ ที่่� จััดในวิิทยาลััย นอกจากนี้้� แผลเก่่า The Musical ยัังเป็็นโครงการแรก ที่่�มีีการจำำ�หน่่ายซีีดีีเพลงประกอบ ละครอีีกด้้วย
ปีี ๒๕๕๑ Hansel and Gretel The Musical งานแรกของสาขา วิิชาธุุรกิิจดนตรีีที่่�สร้้างสรรค์์ผลงาน ในรููปแบบละครเวทีีเต็็มรููปแบบ ทั้้�ง ฉาก แสง สีี เสีียง เครื่่�องแต่่งกาย และนำำ�บทประพัันธ์์จากต่่างประเทศ มาดััดแปลง เปลี่่�ยนมุุมมองใหม่่เป็็น แบบเฉพาะของโครงการในรููปแบบ ภาษาไทย ในปีีนี้้�ถือื ว่่าเป็็นการเริ่่�มต้้น ที่่�นัักศึึกษาได้้จัดั ทำำ�ละครเวทีีเต็็มรููป แบบ ได้้รับั ความร่่วมมืือจากบุุคลากร ภายในและบุุคคลภายนอก เริ่่�มมีี การเปิิดออดิิชัันให้้บุุคคลภายนอก วิิทยาลััยได้้เข้้าร่่วมงาน
ปีี ๒๕๕๔ Cleopatra The Musical
ปีี ๒๕๕๒ The Tale of Anarzia The Musical ไขหััวใจยััยแม่่มด ละคร เวทีีเน้้นความสนุุก ตลก ขบขััน ปน ความลัับที่่�ทุุกคนต้้องตามหา พร้้อม นำำ�ผู้้�ชมสนุุกสนานไปกัับฉาก เครื่่�อง แต่่งกาย แสงสีี และความสามารถ ของนัักแสดง ที่่�คััดสรรนัักแสดงที่่�มีี ความสามารถในการร้้องทั้้�งภายใน และภายนอกวิิทยาลััย นำำ�เสนอใน รููปแบบละครเพลงภาษาไทย ร่่วม กัับวงออร์์เคสตราเต็็มรููปแบบ ปีี ๒๕๕๓ อิิน จััน เดอะมิิวสิิคัลั เป็็นการก้้าวกระโดดของการจััดทำำ� ละครเพลงของสาขา เนื่่�องจากเป็็น
โครงการที่่�ได้้รับั กระแสตอบรัับอย่่าง ล้้นหลาม ทั้้�งเรื่่�องของเงิินสนัับสนุุน และผู้้�ชม การแสดงเป็็นการนำำ�ประวััติิ ของฝาแฝดคนไทย อิิน-จััน ที่่�มีีช่ว่ ง ท้้องติิดกััน ตั้้�งแต่่เกิิดจนถึึงเสีียชีีวิติ ผ่่านการนำำ�เสนอในรููปแบบละครเพลง ร่่วมกัับวงออร์์เคสตราเต็็มรููปแบบ เป็็นการท้้าทายความสามารถของ ทั้้�งผู้้�จััดและนัักแสดงที่่�ต้้องถ่่ายทอด เรื่่�องราวของผู้้�ที่่�เคยมีีชีีวิิตอยู่่�จริิง ทำำ�ให้้การดำำ�เนิินการในโครงการ นี้้�ต้้องทำำ�วิิจััย ต้้องศึึกษาข้้อมููล ทั้้�งจากเอกสารและจากผู้้�รู้้�ต่่าง ๆ เป็็นจำำ�นวนมาก เพื่่�อนำำ�มาจััดทำำ�บท
ละครที่่�ถููกต้้องมากที่่�สุุด ปีี ๒๕๕๔ Cleopatra The Musical เรื่่�องราวความรัักที่่�ผู้้�หญิิง คนหนึ่่�งมอบให้้ชายอัันเป็็นที่่�รััก จน ก่่อให้้เกิิดสงครามและจบลงด้้วย โศกนาฏกรรม ครั้้�งแรกกัับละครเพลง ที่่�นำำ�เสนอในรููปแบบ Sung through (นำำ�เสนอด้้วยบทร้้องอย่่างเดีียวทั้้�ง เรื่่�อง) ร่่วมด้้วยวงออร์์เคสตราเต็็มรููป แบบ พร้้อมคอรััสที่่�เป็็นทั้้�งนัักแสดง และนัักร้้องในเวลาเดีียวกััน เวทีีขอ ยกให้้กัับผู้้�ประพัันธ์์เพลงเพราะได้้ รัับการยกย่่องเรื่่�องของคีีย์์ที่่�สููงและ ท้้าทายความสามารถของนัักแสดง เป็็นอย่่างมาก ปีี ๒๕๕๕ Ghost Opera เป็็น ละครเพลงซึ่่�งนำำ�เสนอสิ่่�งที่่�แตกต่่าง แปลกใหม่่จากเดิิม คืือการผสมผสาน ดนตรีี Classical Style และ Rock Music ทำำ�ให้้เกิิดดนตรีีแนวใหม่่ Rock Orchestra ซึ่ง่� เป็็นแนวเพลง ที่่�คาดว่่าจะเข้้าถึึงกลุ่่�มผู้้�ฟัังได้้หลาก หลายและเป็็นการเปิิดโอกาสให้้ผู้้�ที่่�ยังั ไม่่รู้้�จักั ดนตรีีสไตล์์นี้้�เกิิดความสนใจ เป็็นการเปิิดโลกใหม่่ให้้แก่่ผู้้�ที่่�รักั การ ฟัังดนตรีี รวมไปถึึงแนวคิิดการนำำ� เสนอศิิลปะแขนงอื่่�น ๆ ในการแสดง (Mix Media) เพื่่�อการนำำ�ผู้้�ชมให้้ รู้้�สึึกถึึงการมีีส่่วนร่่วมในการแสดง ทำำ�ให้้เกิิดรสชาติิแปลกใหม่่ที่่�หลาย ๆ คนไม่่เคยสััมผััส ความยากของละคร เรื่่�องนี้้�คืือการนำำ�วงออร์์เคสตราไปอยู่่� ด้้านหลัังฉาก ซึ่่�งยากต่่อการควบคุุม การบรรเลงอย่่างมาก ปีี ๒๕๕๖ The Monument the musical (ชััยสมรภููมิิ เดอะมิิวสิิคัลั ) สำำ�หรัับละครเวทีีเรื่่�องนี้้�เป็็นละคร ที่่�บอกเล่่าเรื่่�องราวประวััติิศาสตร์์ การเมืือง ความขััดแย้้ง สะท้้อน ภาพการเมืืองในยุุคนั้้�น ผ่่านการใช้้ บทเพลงพิิธีกี าร เพลงสำำ�คััญต่่าง ๆ มาร้้อยเล่่าเรื่่�อง ละครเวทีีในปีีนี้้� 41
ปีี ๒๕๕๕ Ghost Opera
ได้้รัับกระแสตอบรัับอย่่างดีี เกิิด กระแสเต็็มทุุกรอบ จนต้้องเสริิมที่่� นั่่�งเสริิมกัันเลยทีีเดีียว แถมเครื่่�อง แต่่งกายและอุุปกรณ์์ประกอบฉาก ที่่�ใช้้ในเรื่่�องนี้้�เป็็นสิ่่�งที่่�เคยใช้้จริิงใน อดีีต ประกอบกัับการใช้้เทคนิิคทาง ด้้านแสงทำำ�ให้้เปลี่่�ยนเวทีีและฉากให้้ สามารถใช้้ได้้หลากหลายรููปแบบ ปีี ๒๕๕๗ Clown the musical จากวรรณกรรมสุุดคลาสสิิกในยุุค ศตวรรษที่่� ๑๘ L’Homme qui rit ผลงานของ Victor Hugo ที่่�ได้้ถููก นำำ�มาดัั ด แปลงไว้้ แ ล้้ ว มากมาย ถึึงเวลาถ่่ายทอดใหม่่อีีกครั้้�งในรููป แบบละครเวทีี ที่่�แสดงถึึงความรััก ความหวััง และโศกนาฏกรรม การ แก่่งแย่่งชิิงดีีกันั ในแต่่ละยุุคสมััยเลว ร้้ายเสมอ ส่่งผลให้้ชะตาชีีวิติ ของคน ผู้้�ตกเป็็นเหยื่่�อเปลี่่�ยนไปตลอดกาล เป็็นละครที่่�จััดแสดงเหมืือนนำำ�พาผู้้� ชมเข้้าไปชมในคณะละครสััตว์์ การ ดำำ�เนิินเรื่่�องชวนให้้ผู้้�ชมคล้้อยตามไป กัับตััวละคร ละครเรื่่�องนี้้�ทำำ�ให้้ผู้้�ชม เสีียน้ำำ��ตาให้้ตัวั หลัักของเรา นอกจาก บทประพัันธ์์และการแสดงแล้้ว ยััง ได้้รัับคำำ�ชมในเรื่่�องเครื่่�องแต่่งกาย และเทคนิิคการใช้้แสงที่่�ต่่างออกไป จากละครเวทีีที่่�ผ่่านมา 42
ปีี ๒๕๕๘ เป็็นปีีพิิเศษสำำ�หรัับ สาขาวิิชาธุุรกิิจดนตรีี เนื่่�องจากมีี การแสดงละครเวทีีถึงึ ๒ เรื่่�อง เรื่่�อง หนึ่่�งเป็็นการร่่วมฉลองการเปิิดหอ ประชุุมมหิิดลสิิทธาคาร นั่่�นคืือ อิิน จััน เดอะมิิวสิิคััล การรีีสเตจของ ละครเวทีีในตำำ�นานของสาขา ถููก นำำ�มาเปลี่่�ยนมุุมมองถ่่ายทอดด้้วย การสื่่�อสารใหม่่ พร้้อมทั้้�งเรีียบเรีียง เนื้้�อหาและบทเพลงใหม่่หมด ถืือว่่า เป็็นละครเวทีีเรื่่�องแรกของสาขาที่่� มีีการนำำ�นัักแสดงมืืออาชีีพเข้้าร่่วม แสดง อาทิิ ปาน ธนพร เก่่ง ธชย ผู้้�ประพัันธ์์เพลงระดัับโลก ได้้แก่่ ดร.ณรงค์์ ปรางค์์เจริิญ ละครอิิน จััน
ในครั้้�งนี้้�ถืือว่่าเป็็นอีีกหนึ่่�งเวทีีที่่�ได้้รับั กระแสตอบรัับจากผู้้�ชมอย่่างมาก สร้้างชื่่�อเสีียงให้้แก่่วิทิ ยาลััยและสาขา เป็็นอย่่างมาก แต่่ที่่�ไม่่กล่่าวถึึงไม่่ได้้ ได้้แก่่ Evil Queen The Musical ละครเวทีี อีีกเรื่่�องที่่�สร้้างสรรค์์ในปีีเดีียวกััน ถ่่ายทอดเรื่่�องราวที่่�ให้้ผู้้�ชมได้้คิดิ ตาม ว่่า สิ่่�งที่่�คุุณเห็็นอาจไม่่ใช่่เรื่่�องจริิง คนที่่�คุุณคิิดว่่าใช่่อาจไม่่ใช่่ ผ่่านตััว ละครที่่�ผู้้�ชมรู้้�จััก ไม่่ว่่าจะเป็็นหนูู น้้อยหมวกแดงหรืือเจ้้าหญิิงต่่าง ๆ ถึึงแม้้ว่่าละครเวทีีเรื่่�องนี้้�จะต้้อง จััดใกล้้เคีียงกัับละครเวทีี อิินจััน แต่่นัักศึึกษาที่่�จััดละครเรื่่�องนี้้�กลัับ
ปีี ๒๕๕๖ The Monument the musical (ชััยสมรภููมิิ เดอะมิิวสิิคััล)
เครื่่�องดนตรีีไทยเข้้ามาสอดแทรก ในการบรรเลงทุุกเวทีี ถืือว่่าเป็็น เอกลัักษณ์์ของโครงการพิิเศษของ สาขาวิิชาธุุรกิิจดนตรีีและเริ่่�มเป็็นที่่� กล่่าวขวััญของผู้้�ที่่�ชื่่�นชอบละครเวทีีซึ่ง่� สัักครั้้�งต้้องมาชม ในตอนต่่อไปขอนำำ� เสนอโครงการพิิเศษที่่�มีีความพิิเศษ และเปลี่่�ยนแปลงอย่่างก้้าวกระโดด ของสาขาวิิชาธุุรกิิจดนตรีี อย่่าลืืม ตามอ่่านกัันนะคะ ปีี ๒๕๕๗ Clown the musical
สามารถดำำ�เนิินการได้้อย่่างราบรื่่�น และประสบความสำำ�เร็็จทั้้�งด้้านรายได้้ และได้้รัับความชื่่�นชมว่่าเป็็นละคร เวทีีที่่�ดีีอีีกเรื่่�องหนึ่่�ง ผ่่านมาแล้้วกัับ ๑๐ ปีีของ โครงการพิิเศษของสาขาวิิชาธุุรกิิจ ดนตรีี ซึ่่�งจะเห็็นว่่าในแต่่ละปีีการ จััดทำำ�โครงการพิิเศษมีีวิิวััฒนาการ
ปีี ๒๕๕๘ อิิน จััน เดอะมิิวสิิคััล
อย่่างต่่อเนื่่�อง ไม่่ว่า่ จะเป็็นการแสดง ฉาก แสง สีี เสีียง โดยจะสัังเกตได้้ ว่่าโครงการพิิเศษของสาขาวิิชาธุุรกิิจ ดนตรีีนั้้�น จะเน้้นไปทางละครเพลง ที่่�มีีการสร้้างสรรค์์บทประพัันธ์์ในรููป แบบภาษาไทยขึ้้�นใหม่่ทุกุ ครั้้�ง พร้้อม การประพัันธ์์เพลงจะประพัันธ์์ใหม่่ เสมอและมีีความพยายามที่่�จะนำำ�
ปีี ๒๕๕๘ Evil Queen The Musical
43
MUSICIAN BIOGRAPHY
สาระน่่ารู้้�จากอััตชีีวประวััติิของ เฮอร์์เบิิร์์ต คลาร์์ก (ตอนที่่� ๓) เรื่่�อง: วิิศิิษฏ์์ จิิตรรัังสรรค์์ (Wisit Chitrangsan) อาจารย์์ประจำำ�สาขาวิิชาดนตรีีศึึกษา วิิทยาลััยดุุริิยางคศิิลป์์ มหาวิิทยาลััยมหิิดล
Walter B. Rogers (ที่่�มา: https://alchetron.com/ cdn/walter-b-rogers-645af9e5-eb51-44d5-a77f1c672a29b0b-resize-750.jpeg)
ความเดิิม เฮอร์์เบิิร์์ต ลิินคอล์์น คลาร์์ก (Herbert Lincoln Clarke) นัักคอร์์ เน็็ตชาวอเมริิกันั ที่่�มีีชีวิี ติ อยู่่�ระหว่่าง ค.ศ. ๑๘๖๗-๑๙๔๕ เป็็นนัักคอร์์เน็็ต ที่่�มีีความสามารถระดัับตำำ�นานที่่�นััก ดนตรีีรุ่่�นหลัังรู้้�จักั เป็็นอย่่างดีี บิิดาของ ท่่านคืือ วิิลเลีียม โฮราทิิโอ คลาร์์ก (William Horatio Clarke) ก็็เป็็น นัักออร์์แกนที่่�มีีชื่่�อเสีียงในยุุคนั้้�น มีี พี่่� ๆ อีีก ๔ คน ซึ่่�งได้้ฝึึกฝนดนตรีี
44
มาตั้้�งแต่่วััยเด็็กมาด้้วยกััน ในนั้้�นมีี ๒ คนที่่�เติิบโตขึ้้�นในแวดวงนัักดนตรีี อาชีีพ นำำ�โดยพี่่�คนโตชื่่�อ วิิลล์์ เล่่น เปีียโนกัับออร์์แกนได้้ดีี แต่่ไม่่ได้้ยึึด อาชีีพนัักดนตรีี คนที่่�สองคืือ เอ็็ดวิิน เป็็นนัักไวโอลิินและเป็็นนัักคอร์์เน็็ต คนที่่�สามคืือ เออร์์เนสต์์ เป็็นนััก ทรอมโบนที่่�มีีชื่่�อเสีียง โดยได้้เป็็น นัักเดี่่�ยวทรอมโบนของวงกิิลมอร์์ และยัังได้้เล่่นประจำำ�อยู่่�ที่่� New York Symphony Orchestra ตััว
เฮอร์์เบิิร์ต์ ได้้รับั การฝึึกไวโอลิินตั้้�งแต่่ เด็็กจากบิิดา แต่่ด้ว้ ยบรรยากาศของ แตรวงในยุุคนั้้�นทำำ�ให้้ท่า่ นฝึึกฝนคอร์์ เน็็ตด้้วยตนเอง ในตอนนี้้�จะเริ่่�มจากตอนที่่�ครอบ ครััวคลาร์์กย้้ายไปอยู่่�ที่่�เมืืองโตรอนโต ประเทศแคนาดา ครั้้�งแรก แล้้วท่่าน ได้้เข้้าร่่วมวงของเอ็็ดวิินเพื่่�อเดิินทาง ไปเล่่นดนตรีีในฐานะนัักดนตรีีอาชีีพ ที่่�เมืืองบััฟฟาโล นัับเป็็นการทำำ�งาน เป็็นนัักดนตรีีอาชีีพครั้้�งแรกในชีีวิติ ด้้วย
ความจำำ�เป็็น ด้้วยวััยเพีียง ๑๕ ปีี บทความนี้้� นำำ�มาจากอััตชีีว ประวัั ติิของเฮอร์์ เบิิ ร์์ต คลาร์์ ก เขีียนเป็็นตอน ๆ ไว้้ ชื่่�อ How I Became a Cornetist แล้้วมีีผู้้�รวบรวม มาตีีพิมิ พ์์ครั้้�งแรกในปีี ค.ศ. ๑๙๓๔ และมีีการนำำ�มาปรัับปรุุงแก้้ไขในปีี ค.ศ. ๒๐๑๑ โดย BrassMusic.com (Clarke, 2011) อย่่างไรก็็ตาม ไฟล์์ ของบทความนี้้�มีีการนำำ�มาเผยแพร่่ เป็็นสาธารณะสามารถดาวน์์โหลด ได้้ที่่� https://www.brasshistory. net/vhClarke.pdf นัักดนตรีีอาชีีพวััยรุ่่�น ในตอนที่่�เอ็็ดวิินเตรีียมวงเพื่่�อ ไปรัับงานแสดงที่่�เมืืองบััฟฟาโลนั้้�น เกิิดเหตุุขัดั ข้้องที่่�เกืือบจะทำำ�ให้้ไม่่ได้้ ไปทั้้�งวง งานแสดงนี้้�เป็็นงานที่่�ต้้อง เล่่นตลอดช่่วงหน้้าร้้อน เฮอร์์เบิิร์ต์ ไม่่ ได้้ตั้้�งใจไว้้ก่่อนเลยว่่าจะได้้ร่่วมด้้วย เพราะกำำ�ลัังทำำ�งานเป็็นพนัักงานใน บริิษัทั จััดจำำ�หน่่ายยาแห่่งหนึ่่�ง ด้้วย ความหวัังว่่าจะเก็็บเงิินซื้้�อคอร์์เน็็ต เป็็นของตััวเอง อย่่างไรก็็ตาม เมื่่�อ ได้้รัับการร้้องขอจากเอ็็ดวิินด้้วยมีี เหตุุขััดข้้องจากนัักคอร์์เน็็ตคนหนึ่่�ง ของวงก่่อนออกเดิินทาง ทำำ�ให้้ เฮอร์์เบิิร์ต์ ต้้องละทิ้้�งทุุกอย่่างที่่�กำำ�ลััง ทำำ�อยู่่�เพื่่�อไปกัับวง ร่่วมเล่่นในงาน Summer Garden in Buffalo จััดโดยบริิษััทเบเกอร์์และฟาร์์รอน (Baker and Farron Company) ในปีี ค.ศ. ๑๘๘๓ ต้้องแสดงในช่่วง สองทุ่่�มถึึงเที่่�ยงคืืนทุุกวััน ในขณะที่่� ไม่่มีีอะไรทำำ�ในช่่วงกลางวััน แม้้ว่่า ความตื่่�นเต้้นจากการได้้เล่่นคอร์์ เน็็ตและมีีรายได้้จากการเล่่น ทำำ�ให้้ เฮอร์์เบิิร์ต์ สนุุกตื่่�นเต้้นอยู่่�ในช่่วงแรก ๆ แต่่แล้้วความจำำ�เจกัับงานและความ คิิดถึึงบ้้านอย่่างรุุนแรงก็็เข้้าเกาะกุุม หััวใจของเด็็กหนุ่่�มวััยรุ่่�นที่่�ไม่่เคยออก
จากบ้้านนาน ๆ แบบนี้้�เลย ท่่านได้้ บรรยายถึึงความขมขื่่�นที่่�ได้้รัับจาก การที่่�ต้้องจากบ้้านไปทำำ�งานในต่่าง แดน ห่่างไกลจากความอบอุ่่�นที่่�ได้้ รัับจากความรัักของพ่่อแม่่ ในที่่�สุุด เฮอร์์เบิิร์์ตจึึงขอกลัับบ้้าน แล้้วขอ ให้้เอ็็ดวิินหาคนมาแทนตน เฮอร์์เบิิร์์ตกลัับบ้้านหลัังจากที่่� มีีคนมาแทน และกลัับเข้้าเรีียนใน โรงเรีียนในภาคเรีียนฤดููใบไม้้ร่ว่ งของปีี ค.ศ. ๑๘๘๓ สำำ�หรัับการเล่่นคอร์์เน็็ต เฮอร์์ เ บิิ ร์์ ต กลัั บ ไปเข้้ า วงทหาร ไรเฟิิลของสมเด็็จพระราชิินีี จาก ประสบการณ์์ที่่�ได้้เล่่นกัับวงของเอ็็ดวิิน ทำำ�ให้้มีีฝีมืี ือดีีขึ้้�น ได้้เลื่่�อนขั้้�นขึ้้�นมา เล่่นในแนวสอง และเมื่่�อมีีการจััด วงเล็็กไปแสดงที่่�ใด ก็็มัักจะได้้ร่่วม วงด้้วยเสมอ เฮอร์์เบิิร์ต์ กลัับไปช่่วย งานของโบสถ์์ในวัันอาทิิตย์์ แม้้จะได้้ รัับคำำ�ชมเชยจากคนรอบข้้างเสมอ ๆ ว่่าเป็็นนัักคอร์์เน็็ตที่่�เล่่นได้้ดีมี าก แต่่ ท่่านก็็รู้้�ตััวตลอดเวลาว่่า ฝีีมืือยััง ห่่างชั้้�นจากนัักคอร์์เน็็ตจริิง ๆ อยู่่� มาก ตลอดระยะเวลาสี่่�ปีีที่่�โตรอนโต เป็็นช่่วงเวลาที่่�เฮอร์์เบิิร์ต์ มีีเพื่่�อนฝููง มากมาย ได้้เล่่นดนตรีีในกำำ�กัับของ ครููดนตรีีที่่�ยิ่่�งใหญ่่ถึึงสองคน ถืือว่่า เป็็นช่่วงเวลาสำำ�คััญที่่�ได้้วางรากฐาน ทางดนตรีีให้้แก่่เฮอร์์เบิิร์์ต ย้้ายกลัับอเมริิกา ในเดืือนมิิถุนุ ายน ค.ศ. ๑๘๘๔ เฮอร์์เบิิร์์ตก็็เรีียนจบจากโรงเรีียน หลัังจากนั้้�นไม่่นาน ครอบครััวคลาร์์ก ก็็ต้อ้ งย้้ายกลัับมาอเมริิกา เนื่่�องจาก บิิดาได้้งานเป็็นนัักออร์์แกนของ โบสถ์์ขนาดใหญ่่แห่่งหนึ่่�งในเมืือง อิินเดีียนาโปลิิส รััฐอิินเดีียนา ซึ่่�ง เป็็นเมืืองที่่�เคยอยู่่�มาเมื่่�อเก้้าปีีที่่�ผ่า่ น มา ที่่�อิินเดีียนาโปลิิสนี้้� เฮอร์์เบิิร์์ต ได้้พบกัับนัักคอร์์เน็็ตคนสำำ�คััญคน หนึ่่�งคืือ วอลเตอร์์ โบว์์แมน โรเจอร์์
(Walter Bowman Rogers) ที่่�มา เปิิดการแสดงคอนเสิิร์ต์ ฤดููร้อ้ นในสวน สาธารณะของเมืือง วอลเตอร์์มีอี ายุุ มากกว่่าเฮอร์์เบิิร์ต์ สองปีี เป็็นนัักคอร์์ เน็็ตที่่�สำำ�คััญเทีียบเท่่ากัับเฮอร์์เบิิร์ต์ คลาร์์ก ในยุุคเดีียวกััน วอลเตอร์์ เรีียนดนตรีีอย่่างเป็็นเรื่่�องเป็็นราวใน สถาบัันดนตรีีซินิ ซิินนาติิ (Cincinnati Conservatory) (Holz, 2011) ใน ครั้้�งนั้้�น เฮอร์์เบิิร์ต์ ได้้ฟังั การเดี่่�ยวคอร์์ เน็็ตที่่�สร้้างความตกตะลึึงเป็็นอย่่างยิ่่�ง วอลเตอร์์สามารถเล่่นได้้อย่่างไม่่รู้้� จัักเหน็็ดเหนื่่�อย เพลงที่่�เล่่นคืือ เพลง The Excelsior Polka ของ Frewin ที่่�รู้้�จัักกัันดีีว่่าเป็็นเพลงที่่� ยากมาก ๆ ที่่�ต้้องเป่่าเสีียงสููงมาก ๆ แต่่วอลเตอร์์ก็็สามารถเล่่นได้้อย่่าง สบาย ๆ ถึึงสองรอบ จากการได้้ชมการแสดงของวอล เตอร์์ ทำำ�ให้้เฮอร์์เบิิร์ต์ ได้้คิดิ ว่่า การ เป่่าคอร์์เน็็ตจะต้้องมีีวิิธีีการฝึึกให้้ สามารถเป่่าได้้อย่่างเป็็นธรรมชาติิและ สวยงามได้้ จึึงพยายามที่่�จะทดลอง ด้้วยตนเอง แต่่ก็็ไม่่ประสบความ สำำ�เร็็จ อย่่างไรก็็ตาม เฮอร์์เบิิร์์ต เชื่่�อว่่า ถ้้ามีีเรื่่�องยาก ๆ ใด ๆ ที่่�คนคนหนึ่่�งสามารถทำำ�ได้้ คนอื่่�น ๆ ก็็น่า่ จะทำำ�ได้้เช่่นกััน จากนั้้�นเฮอร์์เบิิร์ต์ ก็็ได้้ติดิ ตามชมการแสดงของวอลเตอร์์ อีีกหลายครั้้�ง โดยพยายามเข้้าไปดููให้้ ใกล้้ที่่�สุดุ เท่่าที่่�จะทำำ�ได้้ เพื่่�อเฝ้้าดููทุกุ รายละเอีียดที่่�วอลเตอร์์ใช้้ในการเป่่า สิ่่�งที่่�เฮอร์์เบิิร์์ตค้้นพบจากการ ลองผิิดลองถููกไปกว่่าสามอาทิิตย์์ก็็ คืือ ในขณะที่่�เป่่า ให้้ใช้้แรงกดกำำ�พวด กัับปากให้้น้อ้ ยที่่�สุุด แล้้วเสีียงที่่�ได้้จะ เริ่่�มจากเสีียงสููงแล้้วจึึงฝึึกเสีียงต่ำำ��ลง มาทีีหลััง มัันเป็็นเรื่่�องที่่�ไม่่ได้้ลึกึ ลัับ อะไรเลย นอกจากนั้้�น เฮอร์์เบิิร์ต์ ยััง ให้้คำำ�แนะนำำ�แก่่ผู้้�ฝึึกคอร์์เน็็ตต่่อ ๆ มาอีีกด้้วยว่่า “เมื่่อ� คุุณค้น้ พบความ คิิดที่่�ถููกต้้องที่่�เหมาะกัับตััวคุุณเอง 45
ให้้ฝึึกมัันตั้้�งแต่่ต้้นและพััฒนาขึ้้�นมา ช้้า ๆ ตั้้�งแต่่พื้้�นฐาน” ต่่อมาภายหลััง เฮอร์์เบิิร์์ตก็็ได้้ กลายเป็็นเพื่่�อนสนิิทกัับวอลเตอร์์ เริ่่�มจากการได้้ร่ว่ มงานกัันในวงของ ไบเซนเฮอร์์ซ (Biessenhertz’s Band) และเมื่่�อวอลเตอร์์ได้้ร่ว่ มงาน กัับ English’s Opera House ก็็ได้้ ชัักชวนให้้เฮอร์์เบิิร์ต์ เข้้ามาร่่วมวงด้้วย เฮอร์์เบิิร์์ตได้้เรีียนรู้้�มากมายในการ เป่่าคอร์์เน็็ต เพราะวอลเตอร์์เป็็น นัักดนตรีีอาชีีพที่่�เล่่าเรีียนมาอย่่าง เป็็นระบบจากสถาบัันดนตรีี ช่่วงเวลาที่่�เฮอร์์เบิิร์ต์ ร่่วมงานกัับ วอลเตอร์์ ครอบครััวคลาร์์กก็็ได้้ตั้้�งวง สตริิงควอเท็็ตขึ้้�น โดยเฮอร์์เบิิร์ต์ เป็็น ผู้้�เล่่นวิิโอลา เอ็็ดวิินกัับเออร์์เนสต์์เล่่น ไวโอลิิน และพ่่อเล่่นเชลโล เฮอร์์เบิิร์ต์ ต้้องซ้้อมคอร์์เน็็ต ๔ ชั่่�วโมงในตอนเช้้า และวิิโอลา ๔ ชั่่�วโมงในตอนบ่่าย เฮอร์์เบิิร์์ตถืือว่่าการเล่่นในวงสตริิง ควอเท็็ตทำำ�ให้้ได้้เรีียนรู้้�“ดนตรีีที่่� แท้้จริิง” นอกจากนั้้�นวอลเตอร์์ ยัังได้้ตั้้�งวงบราสควอเท็็ตขึ้้�น ใช้้ชื่่�อว่่า “ชููเบิิร์ต์ บราสควอเท็็ต” (Schubert Brass Quartet) โดยมีีวอลเตอร์์ เล่่นคอร์์เน็็ต ๑ เฮอร์์เบิิร์์ตเล่่น คอร์์เน็็ต ๒ เอ็็ดวิินเล่่นอััลโตฮอร์์น และเออร์์เนสต์์เล่่นทรอมโบน ใช้้โน้้ต เพลงจากเพลงที่่�วอลเตอร์์สะสมไว้้ และซื้้�อใหม่่จากร้้านขายโน้้ตเพลง วงนี้้�ได้้เล่่นประจำำ�ที่่�โบสถ์์ Plymouth Congregational Church ที่่�พ่่อทำำ�งาน อยู่่� ในช่่วงปลายปีี ค.ศ. ๑๘๘๔ นี้้� เองที่่�เฮอร์์เบิิร์ต์ ได้้เล่่นดนตรีีในฐานะ นัักดนตรีีอาชีีพที่่�ได้้รัับค่่าจ้้าง ๑๔ เหรีียญต่่อสััปดาห์์ ความรู้้�สึึกของ การรัับค่่าจ้้างจากการทำำ�งานของ ตนเอง ทำำ�ให้้เฮอร์์เบิิร์ต์ รู้้�สึึกมีีอิสิ ระ ตอนนั้้�นเองที่่�เฮอร์์ได้้มีโี อกาสซื้้�อแตร คอร์์เน็็ตเป็็นของตััวเอง
46
Patrick Sarsfield Gilmore (ที่่�มา: https://www.britannica. com/biography/Patrick-Gilmore)
คำำ�แนะนำำ�ของเฮอร์์เบิิร์์ต จากการที่่�เฮอร์์เบิิร์์ตได้้มีีเงิิน เป็็นของตััวเอง ท่่านได้้กล่่าวถึึงสิ่่�งที่่� มีีคุุณค่่าต่่อนัักดนตรีีรุ่่�นหลััง ๆ ว่่า เงิินสามารถต่่อเงิินได้้ หมายความว่่า ท่่านได้้นำำ�เงิินที่่�หาได้้ไปซื้้�อเครื่่�องดนตรีี ดีี ๆ แบบฝึึกหััดดีี ๆ จะทำำ�ให้้ฝีมืี อื ดีีขึ้้�น รัับงานได้้เงิินเพิ่่�มขึ้้�น จากการที่่�คุุณ พ่่อถืือธรรมเนีียมว่่าจะไม่่ช่ว่ ยลููก ๆ ทางด้้านการเงิินในการซื้้�อเครื่่�อง ดนตรีีหรืือโน้้ตเพลง ทำำ�ให้้ท่า่ นต้้อง ขวนขวายอย่่างจริิงจัังเพื่่�อให้้ได้้ใน สิ่่�งที่่�อยากได้้ แต่่พ่่อให้้คำำ�แนะนำำ�ให้้ ท่่านฟัังดนตรีีคุณ ุ ภาพดีี ๆ ให้้หลาก หลาย โดยเฉพาะอย่่างยิ่่�งเสีียงร้้อง ก็็กลายเป็็นสิ่่�งที่่�ท่่านยึึดถืือปฏิิบััติิ ตลอด และจากการได้้ใช้้แบบฝึึกหััด
จากครููหลาย ๆ คน ท่่านก็็พบความ แตกต่่างในวิิธีกี ารฝึึกของครููแต่่ละคน และตำำ�ราที่่�เขีียนออกมาก็็คือื ผลจาก การฝึึกของครููแต่่ละคนนั้้�น ๆ ท่่าน พบว่่า ไม่่มีีนัักคอร์์เน็็ตคนใดเลยที่่� เหมืือนกัับอีีกคนหนึ่่�ง ในชีีวิิตของเฮอร์์เบิิร์์ต คลาร์์ก ท่่านได้้พบกัับนัักดนตรีีที่่�มีีความ สามารถสููงหลายคน ท่่านได้้บัันทึึก ไว้้ว่่า การเรีียนรู้้�ที่่�ดีีที่่�สุุด คืือการได้้ เล่่นดนตรีีร่่วมกัับนัักดนตรีีที่่�เก่่ง ๆ เหล่่านั้้�น ยิ่่�งถ้้าได้้นั่่�งเป่่าข้้าง ๆ ก็็ยิ่่�ง ดีี แม้้แต่่การอยู่่�ในวงที่่�กำำ�กัับโดยครูู ที่่�มีีประสบการณ์์มาก ๆ จะเป็็นการ ส่่งเสริิมให้้ได้้เรีียนรู้้�อย่่างรวดเร็็ว ท่่านโชคดีีที่่�ได้้ครููดีีตั้้�งแต่่พ่่อแท้้ ๆ ของท่่านก็็เป็็นนัักดนตรีีที่่�มีีความรู้้�
ความเข้้ า ใจดนตรีี อ ย่่ า งแท้้ จ ริิ ง และท่่านก็็ได้้ซึมึ ซัับความรู้้�ทางดนตรีี อย่่ า งถูู ก ต้้ อ งมาตั้้�งแต่่ วัั ย เยาว์์ ที่่�สำำ�คััญที่่�สุุดคืือความกระตืือรืือร้้น ของตนเองที่่�อยากเรีียนรู้้�ในสิ่่�งที่่�ดีี กว่่าตลอดเวลา จะเป็็นกุุญแจสำำ�คััญ ที่่�จะไขไปสู่่�ความสำำ�เร็็จ ท่่านมัักจะหาโอกาสเข้้าฟัังนััก ร้้องนัักดนตรีีที่่�เก่่ง ๆ เปรีียบได้้กัับ ไฟส่่องทางให้้กับั ตนเอง และเมื่่�อได้้ ฟัังแล้้วก็็จะใช้้เวลาเป็็นค่่อนคืืนเพื่่�อ พิินิิจพิิจารณาการเล่่นการร้้องของ ไฟส่่องทางเหล่่านั้้�น ท่่านมีีความ ประทัับใจมาก ๆ กัับการร้้องเพลง ของนัักร้้องคนหนึ่่�ง ซึ่ง่� ท่่านได้้บันั ทึึก ไว้้ว่า่ ชื่่�อ Patti ได้้ร้อ้ งเพลง “Home, Sweet Home” จนไม่่สามารถกลั้้�น น้ำำ��ตาไว้้ได้้ ท่่านได้้จดจำำ�ความรู้้�สึึก นั้้�นไว้้ แล้้วนำำ�มัันมาใช้้กัับการเป่่า คอร์์เน็็ต แม้้ว่า่ ไม่่สามารถเลีียนแบบ เสีียงร้้องได้้ แต่่ปรากฏว่่าเทคนิิค การเล่่นคอร์์เน็็ตของท่่านพััฒนาขึ้้�น อย่่างมาก โดยเฉพาะอย่่างยิ่่�งการ ควบคุุมการเป่่าให้้เสีียงเบาลง ยััง ทำำ�ให้้เป่่าได้้นานมากขึ้้�น ความล้้า จากการเป่่าลดลง การฝึึกซ้้อมของท่่านจะซ้้อม จนกว่่าปากจะล้้า และเมื่่�อต้้องพััก
ท่่านก็็จะหาหนัังสืือเกี่่�ยวกัับนัักดนตรีี ที่่�มีีชื่่�อเสีียงมาอ่่าน เพื่่�อสร้้างแรง บัันดาลใจให้้แก่่ตนเองและเป็็นการ พัักปากไปในตััว การเขีียนบัันทึึก อััตชีีวประวััติิของท่่านนั้้�นเป็็นการ มองย้้อนกลัับไปในอดีีต ท่่านพบว่่า เด็็กในวััยขนาดนั้้�นมัักจะวััดความ ขยัันซ้้อมที่่�จำำ�นวนหน้้าแบบฝึึกหััดที่่� เป่่าได้้มาก ๆ ในแต่่ละวััน แทนที่่�จะ ฝึึกอย่่างละเอีียดไม่่ให้้ผิดิ พลาดเลย แม้้จะเป็็นหน้้าเดีียวก็็ตาม นอกจากการได้้ฟัังนัักร้้องนััก ดนตรีีเดี่่�ยวแล้้ว ท่่านยัังมีีโอกาสได้้ฟังั แตรวงที่่�ยิ่่�งใหญ่่อย่่างวงของกิิลมอร์์ (Gilmore’s Band) ซึ่่�งกลายเป็็น แรงบัันดาลใจที่่�มีีพลัังอย่่างมาก ที่่� ทำำ�ให้้ท่า่ นตั้้�งเป้้าหมายในชีีวิติ ว่่าต้้อง พััฒนาตนเองให้้มีีความสามารถได้้ เข้้าร่่วมกัับวงนี้้�ให้้ได้้ เฮอร์์เบิิร์์ตได้้เรีียนรู้้�สิ่่�งต่่าง ๆ มากมายจากการได้้พบ ได้้ชมวงดนตรีี นัักร้้อง นัักดนตรีีในหลาย ๆ โอกาส ในที่่�สุุดการได้้เป่่าคอร์์เน็็ตร่่วมกัับ วอลเตอร์์ก็มี็ วัี นั ลาจากกััน เมื่่�อวอล เตอร์์ได้้งานที่่�นิิวยอร์์ก ร่่วมกัับแตรวง กรมทหารที่่�เจ็็ดแห่่งเมืืองนิิวยอร์์ก (New York Seventh Regiment Band) ชาวเมืืองอิินเดีียนาโปลิิสร่่วม
แสดงความยิินดีีในวัันลาจากของ วอลเตอร์์ ที่่�ได้้ก้้าวหน้้าขึ้้�นไปร่่วม งานกัับวงของมหานครใหญ่่ และ กลายเป็็นโอกาสที่่�เฮอร์์เบิิร์์ตได้้เข้้า แทนที่่�ตำำ�แหน่่งของวอลเตอร์์ที่่�วง ของโรงอุุปรากรที่่�ทำำ�งานด้้วยกัันนั้้�น ชีีวิติ การเป็็นนัักดนตรีีอาชีีพของ เฮอร์์เบิิร์ต์ คลาร์์ก ก็็ยังั คงดำำ�เนิินต่่อ ไป แม้้ว่า่ ช่่วงหนึ่่�งของชีีวิติ ที่่�ท่่านต้้อง หัักเหไปทำำ�งานประจำำ�ที่่�แคนาดา ซึ่่�ง เป็็นงานเสมีียน ไม่่เกี่่�ยวกัับดนตรีี ท่่านก็็ไม่่ยอมทิ้้�งดนตรีี ยัังคงหา โอกาสกลัับมาเล่่นดนตรีีอยู่่�เสมอ จน สามารถพััฒนาตััวเองให้้กลายเป็็น บุุคคลสำำ�คััญในหน้้าประวััติิศาสตร์์ ดนตรีีของชาติิอเมริิกาอย่่างเต็็ม ภาคภููมิิ อััตชีีวประวััติิของท่่านได้้ เขีียนถึึงตรงที่่�ท่่านได้้ทำำ�ตามความ ฝััน เข้้าไปเป็็นนัักคอร์์เน็็ตเดี่่�ยวของ วงกิิลมอร์์ได้้สำำ�เร็็จ หลัังจากนั้้�นท่่าน ก็็ได้้กลายเป็็นบรมครููของวงการคอร์์ เน็็ตและวงการแตรวงของโลกตราบ จนทุุกวัันนี้้�
อ้างอิง Cipolla, F. J. (2001, January 20). Reeves, David Wallis. Grove Music Online. doi:https://doi. org/10.1093/gmo/9781561592630.article.46754 Clarke, H. L. (2011). How I became a cornetist: The autobiography of a cornet-playing pilgrim’s progress. BrassMusician.com. Holz, R. W. (2011, June 2). Rogers, Walter Bowman. doi:https://doi.org/10.1093/ gmo/9781561592630.article.A2103573 Osborne, W. (n.d.). Clarke, William H(oratio). Retrieved August 14, 2021, from Grove Music Online: https://www.oxfordmusiconline.com/grovemusic/view/10.1093/
47
GENERAL EDUCATION
การเรีียนการสอน “วิิชาภาษาไทย” ที่่�วิิทยาลััยดุุริิยางคศิิลป์์ มหาวิิทยาลััยมหิิดล เรื่่�อง: สุุ ภาวรััชต์์ เฉลิิมทรััพย์์ (Supawarat Chalermsub) อาจารย์์ประจำำ�วิิชาภาษาไทย สาขาวิิชาการศึึกษาทั่่�วไป วิิทยาลััยดุุริิยางคศิิลป์์ มหาวิิทยาลััยมหิิดล
รายวิิชาภาษาไทยเป็็นรายวิิชา หนึ่่�งที่่�จััดอยู่่�ในหลัักสููตรดุุริยิ างคศาสตร บััณฑิิต โดยจััดอยู่่�ในหมวดวิิชาศึึกษา ทั่่�วไป กลุ่่�มวิิชาภาษา แบ่่งเป็็น ๒ รายวิิชา คืือ วิิชาภาษาไทย ๑ และ วิิชาภาษาไทย ๒ โดยวิิชา ภาษาไทยที่่�สอนในระดัับปริิญญาตรีี วิิทยาลััยดุุริยิ างคศิิลป์์ มหาวิิทยาลััย มหิิดล จะมุ่่�งเน้้นให้้นักั ศึึกษาได้้ฝึกึ ฝน ทัักษะทั้้�ง ๔ ด้้าน คืือ ฟััง พููด อ่่าน และเขีียน ทั้้�งนี้้�ผู้้�สอนเล็็งเห็็นว่่าใน 48
ทัักษะทั้้�ง ๔ ด้้านนั้้�น ทัักษะด้้าน การเขีียนเป็็นทัักษะที่่�สำำ�คััญและพบ ปััญหามากกว่่าทัักษะด้้านอื่่�น ๆ ดัังที่่� วิิไลวรรณ ขนิิษฐานัันท์์ (๒๕๓๘, น. ๓๒) ได้้กล่่าวถึึงปััญหาด้้านการเขีียน ของนัักศึึกษาไว้้ในหนัังสืือชุุดความรู้้� ภาษาไทย “ปััญหาการใช้้ภาษาไทย ถึึงขั้้�นวิิกฤตจริิงหรืือ” ว่่า อาจารย์์ที่่อ่� า่ นรายงานหรืืองาน เขีียนของนัักศึกึ ษา ทั้้�งอาจารย์์ที่่ส� อน
ภาษาไทยและอาจารย์์ที่่�สอนวิิชา ด้้านอื่่�น ๆ ล้้วนแต่่มีีความคิิดเห็็น ไปในทิิศทางเดีียวกัันว่า่ การเขีียนของ นัักศึกึ ษายัังไม่่เป็็นที่่น่� า่ พอใจ นัักศึกึ ษา ยัังไม่่สามารถเรีียบเรีียงประโยคและ ข้้อความได้้อย่่างถููกต้้องเหมาะสม อาจารย์์ผู้้�อ่า่ นข้้อเขีียนของนัักศึกึ ษา ไม่่สามารถเข้้าใจหรืือติิดตามความ คิิดของนัักศึึกษาได้้ตลอด
นอกจากนี้้�บทสััมภาษณ์์ของ เอื้้�อพงศ์์ จตุุรธำำ�รง (๒๕๕๕, น. ๔) อดีีตผู้้�ช่่วยอธิิการบดีีฝ่า่ ยการศึึกษา มหาวิิทยาลััยมหิิดล ได้้กล่่าวถึึง ปััญหาในการใช้้ภาษาไทยของนัักศึึกษา มหาวิิทยาลััยมหิิดลไว้้ในเอกสาร ประกอบการสอนวิิชา ศศภท ๑๐๐ ศิิลปะการใช้้ภาษาไทยเพื่่�อการสื่่�อสาร คณะศิิลปศาสตร์์ มหาวิิทยาลััย มหิิดล ว่่า การเรีียบเรีียงการใช้้ภาษามััน อ่่านไม่่ค่่อยรู้้�เรื่่�อง สัับสน วุ่่�นวาย แล้้วในยุุคที่่�มีีอิินเทอร์์เน็็ตขึ้้�นมา ก็็ ยิ่่�งไม่่สามารถเรีียบเรีียงเป็็นภาษา ของตนเองได้้ รู้้�เลยว่่าท่่อน A เอามา จากที่่�หนึ่่�ง B เอามาจากอีีกที่่�หนึ่่�ง ส่่วน C เอามาจากอีีกที่่�หนึ่่�ง เรีียก ว่่าตััดแปะรายงานมาส่่ง ยิ่่�งถ้้าเป็็น ข้้อสอบอััตนััย อาจารย์์ปวดหััวเลย เพราะบางคนตอบมาเหมืือนจะถููก นะ แต่่ทำำ�ไมเขีียนสัับสน จากตััวอย่่างข้้างต้้นจะเห็็นได้้ว่า่ ทัักษะด้้านการเขีียนเป็็นทัักษะที่่�พบ ปััญหาในสถาบัันการศึึกษาเสมอ โดย เฉพาะนัักศึึกษาในระดัับปริิญญาตรีี
ที่่�ไม่่สามารถสื่่�อสารด้้านการเขีียนได้้ ดีีมากนััก ด้้วยเหตุุนี้้� วิิชาภาษาไทย ๑ และวิิชาภาษาไทย ๒ ผู้้�สอนจึึงมุ่่�ง เน้้นให้้นัักศึึกษาได้้ฝึึกฝนทัักษะการ เขีียนภาษาไทย โดยพิิจารณาถึึงการ เลืือกใช้้คำำ�และการเรีียบเรีียงประโยค ในการเขีียนของนัักศึึกษา โดยผู้้�สอน จะคอยตรวจสอบและชี้้�แนะการเขีียน ที่่�ถููกต้้องให้้แก่่นัักศึึกษาเสมอ วิิชาภาษาไทยที่่�สอนในระดัับ ปริิญญาตรีี วิิทยาลััยดุุริิยางคศิิลป์์ มหาวิิทยาลััยมหิิดล จะแบ่่งเป็็น ๒ ภาคการศึึกษา และเป็็นวิิชาที่่� นัักศึึกษาจะต้้องเรีียนในชั้้�นปีีที่่� ๓ โดยภาคการศึึกษาที่่� ๑ จะเรีียนวิิชา ภาษาไทย ๑ และภาคการศึึกษาที่่� ๒ จะเรีียนวิิชาภาษาไทย ๒ เนื้้�อหา รายวิิชาโดยทั่่�วไปจะมุ่่�งเน้้นให้้นักั ศึึกษา ใช้้ภาษาไทยในการเขีียนงานประเภท ต่่าง ๆ ได้้อย่่างถููกต้้อง เหมาะสม กล่่าว คืือ วิิชาภาษาไทย ๑ จะปููพื้้�นฐาน ด้้านการเขีียนภาษาไทยให้้แก่่นักั ศึึกษา เพื่่�อเป็็นการทบทวนความรู้้�เดิิมและ สร้้างองค์์ความรู้้�ใหม่่ เช่่น การเรีียน เรื่่�องระดัับภาษา โวหารในการเขีียน การเขีียนโครงเรื่่�อง เป็็นต้้น จากนั้้�น จึึงให้้นัักศึึกษาได้้เรีียนรู้้�และฝึึกฝน
การเขีียนประเภทต่่าง ๆ เช่่น การ เขีียนเรื่่�องเล่่า การเขีียนบทความ วิิจารณ์์ การเขีียนสรุุปความ การ เขีียนร้้อยกรอง การเขีียนเนื้้�อเพลง เป็็นต้้น สำำ�หรัับวิิชาภาษาไทย ๒ จะมุ่่�งเน้้นให้้นัักศึึกษาได้้รู้้�จัักงาน เขีียนเชิิงวิิชาการประเภทต่่าง ๆ การใช้้ภาษาในงานเขีียนเชิิงวิิชาการ การสืืบค้้นข้้อมููลจากแหล่่งความรู้้� และรู้้�จัักหลัักการเขีียนรายงานเชิิง วิิชาการที่่�ถููกต้้อง โดยให้้นัักศึึกษา จััดทำำ�รููปเล่่มรายงานเชิิงวิิชาการ ซึ่ง่� ผู้้�สอนจะพิิจารณาถึึงการจััดรููปแบบ ได้้อย่่างถููกต้้องและการใช้้ภาษาใน การเขีียนงานเชิิงวิิชาการได้้อย่่าง เหมาะสม การเลืือกหััวข้้อต่่าง ๆ เพื่่�อนำำ� มาสอนให้้แก่่นัักศึึกษา โดยเฉพาะ นัักศึึกษาดนตรีีเป็็นสิ่่�งสำำ�คััญที่่�ผู้้�สอน พยายามปรัับปรุุงเนื้้�อหาอยู่่�เสมอ เพื่่�อให้้เหมาะสมกัับนัักศึึกษามาก ที่่�สุุด โดยผู้้�สอนมุ่่�งหวัังว่่านัักศึึกษา จะได้้นำำ�ความรู้้�ที่่�ได้้รัับจากวิิชานี้้�ไป ประยุุกต์์ใช้้กัับการเรีียนวิิชาอื่่�น ๆ หรืือนำำ�ไปต่่อยอดสำำ�หรัับการศึึกษา ต่่อหรืือประกอบอาชีีพในอนาคตได้้ เช่่น การเรีียนเรื่่�อง “การเขีียนสรุุป 49
ความ” เพื่่�อให้้นักั ศึึกษาได้้รู้้�จักั หลััก การจัับใจความสำำ�คััญ เมื่่�อนัักศึึกษา รู้้�จัักหลัักการแล้้วก็็จะสามารถนำำ�ไป ประยุุกต์์ใช้้ในการเรีียนวิิชาอื่่�น ๆ เพื่่�อ จัับใจความสำำ�คััญจากการอ่่านหรืือ ฟัังได้้ง่่ายขึ้้�น การเรีียนเรื่่�อง “การ เขีียนโครงเรื่่�อง” เพื่่�อให้้นักั ศึึกษาได้้ รู้้�จัักการวางแผนก่่อนการเขีียนงาน ทุุก ๆ ประเภท สามารถเรีียบเรีียง เนื้้�อหาได้้อย่่างเป็็นระบบและเป็็นขั้้�น ตอน เมื่่�อนัักศึึกษารู้้�จัักหลัักการของ การเขีียนโครงเรื่่�องแล้้ว นัักศึึกษา ก็็จะสามารถนำำ�ความรู้้�ไปประยุุกต์์ ใช้้ในการวางแนวทางการเขีียนงาน ประเภทต่่าง ๆ ได้้ การเรีียนเรื่่�อง “การเขีียนเนื้้�อเพลง” เพื่่�อให้้นักั ศึึกษา ได้้รู้้�จัักการเลืือกสรรคำำ�และการใช้้ ภาษาไทยในการเขีียนเนื้้�อเพลงได้้ อย่่างเหมาะสม รวมถึึงการให้้ความ สำำ�คััญกัับการส่่งสััมผััสกัันในบทเพลง คล้้ายกัับบทร้้อยกรองของไทย เมื่่�อ นัักศึึกษาได้้รู้้�หลัักการแล้้วก็็สามารถ นำำ�ไปประยุุกต์์ใช้้ในวิิชาชีีพของตนได้้ หรืือการเรีียนเรื่่�อง “การเขีียนรายงาน ทางวิิชาการ” ก็็เพื่่�อให้้นัักศึึกษาได้้ รู้้�จัักงานเขีียนทางวิิชาการประเภท 50
ต่่าง ๆ รููปแบบและหลัักการเขีียน รวมถึึงการใช้้ภาษาในการเขีียนด้้วย ซึ่่�งนัักศึึกษาสามารถนำำ�ความรู้้�ที่่�ได้้ จากการเรีียนไปต่่อยอดสำำ�หรัับการ ศึึกษาต่่อหรืือการทำำ�งานในอนาคตได้้ สำำ�หรัั บวิิ ธีีการจัั ดการเรีี ยน การสอนวิิชาภาษาไทยนั้้�น ผู้้�สอน พยายามเน้้นผู้้�เรีียนเป็็นศููนย์์กลาง แม้้วิิชานี้้�จะเป็็นวิิชาบรรยายที่่�ผู้้� สอนจะต้้องบรรยายให้้นัักศึึกษาฟััง เป็็นหลััก แต่่เมื่่�อผู้้�สอนได้้บรรยาย ตามเนื้้�อหาบทเรีียนเสร็็จสิ้้�นแล้้ว ผู้้�สอนจะให้้นักั ศึึกษาทุุกคนฝึึกทำำ�แบบ ฝึึกหััดตามหััวข้้อที่่�ได้้เรีียนในครั้้�งนั้้�น โดยมัักจะให้้ทำำ�เป็็นงานเดี่่�ยว หาก จะต้้องทำำ�เป็็นงานกลุ่่�มก็็จะพยายาม ไม่่ให้้เกิิน ๓ คน เพื่่�อให้้นัักศึึกษา ได้้ฝึึกคิิดและทำำ�แบบฝึึกหััดด้้วย ตนเองให้้มากที่่�สุุด ผู้้�สอนจะเน้้นย้ำำ�� แก่่นัักศึึกษาเสมอว่่าให้้ลองทำำ�แบบ ฝึึกหััดทั้้�งหมดด้้วยตนเองเพื่่�อทดสอบ ว่่าตนเองเข้้าใจเนื้้�อหาบทเรีียนหรืือ ไม่่ การทำำ�ผิิดไม่่มีีผลต่่อคะแนน แต่่เป็็นสิ่่�งที่่�จะทำำ�ให้้ผู้้�สอนได้้ทราบ ว่่านัักศึึกษายัังไม่่เข้้าใจตรงจุุดใด ซึ่่�งเป็็นสิ่่�งที่่�ดีีที่่�จะทำำ�ให้้ผู้้�สอนได้้มีี
โอกาสชี้้�แนะและอธิิบายเพิ่่�มเติิมเพื่่�อ ให้้นัักศึึกษาเข้้าใจได้้อย่่างถููกต้้อง สิ่่�งที่่�มีีผลต่่อคะแนนเป็็นอย่่างมาก คืือความไม่่ตั้้�งใจในการทำำ�งานของ นัักศึึกษา เช่่น การคััดลอกผลงาน จากเพื่่�อนมาส่่ง การคััดลอกข้้อความ จากอิินเทอร์์เน็็ต เป็็นต้้น การสุ่่�มเรีียกตอบเป็็นอีีกวิิธีกี าร หนึ่่�งที่่�ผู้้�สอนนำำ�มาใช้้ในการเรีียนการ สอนในชั้้�นเรีียนที่่�เป็็นกลุ่่�มใหญ่่ (กลุ่่�ม ละประมาณ ๖๐ คน) โดยสุ่่�มงาน ของนัักศึึกษาประมาณ ๔-๕ คนใน แต่่ละครั้้�ง เพื่่�อให้้นักั ศึึกษาได้้อ่า่ นงาน ของตนเองให้้เพื่่�อนฟััง ซึ่่�งเป็็นการ ฝึึกทัักษะด้้านการอ่่านและการพููด และนัักศึึกษาจะได้้ทบทวนงานของ ตนเองอีีกครั้้�งด้้วย เมื่่�อนัักศึึกษาอ่่าน ผลงานของตนเองแล้้ว ผู้้�สอนจะให้้ ข้้อชี้้�แนะหากมีีสิ่่�งใดที่่�ยัังเป็็นข้้อผิิด พลาด รวมถึึงพิิจารณาการสะกดคำำ� ในการเขีียนของนัักศึึกษาทุุกครั้้�ง เพื่่�อ ให้้นักั ศึึกษาได้้ตระหนัักว่่าการสะกด คำำ�ได้้อย่่างถููกต้้องเป็็นสิ่่�งสำำ�คััญที่่�ไม่่ ควรมองข้้าม และนัักศึึกษาควรอ่่าน ทบทวนงานของตนเองอีีกครั้้�งก่่อนส่่ง ซึ่่�งเป็็นการเสริิมสร้้างลัักษณะนิิสััย
การเป็็นคนละเอีียดรอบคอบให้้แก่่ นัักศึึกษาในอีีกทางหนึ่่�งด้้วย ทั้้�งนี้้� เพื่่�อนในห้้องก็็จะได้้ฝึกึ ทัักษะด้้านการ ฟัังและเห็็นตััวอย่่างผลงานของผู้้�อื่่�น รวมถึึงทราบข้้อบกพร่่องของงานจากที่่� ผู้้�สอนได้้ชี้้�แนะไว้้ นัักศึึกษาสามารถนำำ� ตััวอย่่างนั้้�นมาเปรีียบเทีียบกัับผลงาน ของตนเองและพััฒนางานของตนเอง ให้้ดีียิ่่�งขึ้้�น “วิิชาภาษาไทย” แม้้จะไม่่ได้้เป็็น วิิชาหลัักของนัักศึึกษาดนตรีีในรั้้�ว
วิิทยาลััยดุุริยิ างคศิิลป์์ มหาวิิทยาลััย มหิิดล แต่่ก็็เป็็นวิิชาหนึ่่�งที่่�จะช่่วย ส่่งเสริิมให้้นัักศึึกษามีีคุุณภาพมาก ขึ้้�น หากนัักศึึกษาเป็็นคนที่่�เก่่งทาง วิิชาชีีพแต่่ไม่่มีทัี กั ษะด้้านการฟััง พููด อ่่าน เขีียนทางภาษาไทยที่่�ดีีแล้้วนั้้�น ความเก่่งทางวิิชาชีีพก็็อาจถููกลดทอน คุุณค่่าลงเมื่่�อไม่่สามารถสื่่�อสารให้้ผู้้� อื่่�นเข้้าใจได้้ หรืือสื่่�อสารได้้แต่่ผู้้�อื่่�น เข้้าใจบ้้างไม่่เข้้าใจบ้้าง โดยเฉพาะ การเขีียนนั้้�นเป็็นสิ่่�งที่่�แสดงให้้เห็็น
ถึึงความมีีศัักยภาพของบุุคคลที่่�ใช้้ ภาษา ผู้้�ที่่�ใช้้ภาษาได้้ดีีย่่อมได้้รัับ การชื่่�นชมยกย่่อง เช่่นเดีียวกัับผู้้�ที่่� ใช้้ภาษาได้้ไม่่ดีีก็็ย่่อมได้้รัับการติิฉิิน นิินทา ดัังนั้้�นผู้้�สอนจึึงหวัังเป็็นอย่่าง ยิ่่�งว่่าเนื้้�อหาบทเรีียนของวิิชาภาษา ไทยจะเป็็นวิิชาหนึ่่�งที่่�จะช่่วยเสริิม สร้้างศัักยภาพของนัักศึึกษาในระดัับ ปริิญญาตรีีวิิทยาลััยดุุริิยางคศิิลป์์ มหาวิิทยาลััยมหิิดล ให้้ดีียิ่่�งขึ้้�น
รายการอ้้างอิิง คณาจารย์์สาขาวิิชาภาษาไทย คณะศิิลปศาสตร์์ มหาวิิทยาลััยมหิิดล. (๒๕๕๕). เอกสารประกอบการสอนวิิชา ศศภท ๑๐๐ ศิิลปะการใช้้ภาษาไทยเพื่่�อการสื่่�อสาร. นครปฐม: คณะศิิลปศาสตร์์ มหาวิิทยาลััยมหิิดล. สถาบัันภาษาไทย กรมวิิชาการ. (๒๕๓๘). ปััญหาการใช้้ภาษาไทยถึึงขั้้�นวิิกฤตจริิงหรืือ. กรุุงเทพฯ: สถาบััน ภาษาไทย.
51
STUDY ABROAD
ตอนที่่� ๔: ประสบการณ์์การเรีียนกีีตาร์์ คลาสสิิกกัับ Prof. Eliot Fisk “เล่่าเรื่่�อง ค้้นคว้้า บัันดาลใจ” เรื่่�อง: ชิินวััฒน์์ เต็็มคำำ�ขวััญ (Chinnawat Themkumkwun) ศิิลปิินกีีตาร์์คลาสสิิ กชาวไทยในระดัับนานาชาติิ ศิิษย์์เก่่าวิิทยาลััยดุุริิยางคศิิลป์์ มหาวิิทยาลััยมหิิดล
ในช่่วงเวลาที่่�ผมได้้เรีียนที่่� Mozarteum University ณ เมืืองซาลซ์์บูร์ู ์ก ประเทศออสเตรีีย ผมได้้มีีโอกาส ศึึกษากัับอาจารย์์มากมายหลายท่่านในวิิชาปฏิิบัติั เิ ครื่่�อง มืือเอกกีีตาร์์คลาสสิิก แต่่มีีอาจารย์์ท่่านหนึ่่�งที่่�มีีความ พิิเศษและมีีอิทิ ธิิพลต่่อการบรรเลงและมุุมมองการเล่่น ดนตรีีของผมเป็็นอย่่างมาก โดยเฉพาะอย่่างยิ่่�งในเรื่่�อง การเป็็นตััวของตััวเอง “หนึ่่�งเดีียวในโลก” อาจารย์์ท่า่ นนี้้�มีีชื่่�อว่่า Prof. Eliot Fisk เกิิดวัันที่่� ๑๐ สิิงหาคม ค.ศ. ๑๙๕๔ (ปััจจุุบัันอายุุ ๖๗ ปีี) อาจารย์์เป็็นนัักกีีตาร์์คลาสสิิกชาวอเมริิกััน อาจารย์์ เล่่าให้้ฟังั ว่่าได้้เริ่่�มเล่่นกีีตาร์์เพราะน้้องชายที่่�เป็็นดาวน์์ ซิินโดรม ทางครอบครััวจึึงได้้พยายามหาเครื่่�องดนตรีี มาช่่วยบำำ�บััด จึึงทำำ�ให้้เขาได้้มีีโอกาสเล่่นดนตรีีไปด้้วย หลัังจากนั้้�นเวลาก็็ผ่่านพ้้นไปจนกระทั่่�งปััจจุุบัันที่่�ทั้้�ง ชีีวิิตและลมหายใจของอาจารย์์เต็็มเปี่่�ยมไปด้้วยดนตรีี ปััจจุุบันั อาจารย์์พำำ�นักั อยู่่�ที่่�เมืืองบอสตััน ประเทศ สหรััฐอเมริิกา โดยสอนที่่�มหาวิิทยาลััย New England Conservatory และนั่่�งเครื่่�องบิินมาสอนที่่�เมืืองซาลซ์์บูร์ู ก์ เดืือนละ ๑ สััปดาห์์ ควบคู่่�กัับครููผู้้�ช่่วยอีีกสองท่่าน รวมถึึงมีีผลงานการบัันทึึกเสีียงมากกว่่า ๒๐ ชุุด ผลงาน การทำำ� Transcription อย่่างมากมาย ไม่่ว่่าจะเป็็น 24 Caprices ของ Niccolo Paganini, 6 Cello เมื่่�อคราวได้้พบกัับ Prof. Eliot Fisk ครั้้�งแรก Suite ของ Johann Sebastian Bach, Keyboard Sonata ของ Domenico Scarlatti และอื่่�น ๆ อีีก มากมาย อาจารย์์ยังั คงทััวร์์คอนเสิิร์ต์ อยู่่�อย่่างสม่ำำ��เสมอ คนเดีียวที่่�ยัังมีีชีีวิิตอยู่่� อาจารย์์เป็็นลููกศิิษย์์โดยตรงของ Andres Segovia ผมได้้พบกัับ Prof. Eliot Fisk เป็็นครั้้�งแรกใน (นัักกีีตาร์์คลาสสิิกระดัับตำำ�นานคนสำำ�คััญของโลก) เพีียง เทศกาลกีีตาร์์คลาสสิิกนานาชาติิ ณ เมืืองคลาเกิินฟวร์์ท 52
เรีียนกัับ Prof. Eliot Fisk ที่่�มหาวิิทยาลััย Mozarteum
(Klagenfurt) ประเทศออสเตรีีย ผมได้้มีีโอกาสเรีียน มาสเตอร์์คลาสกัับอาจารย์์ การเรีียนการสอนในวัันนั้้�น เป็็นอะไรที่่�แปลกใหม่่สำำ�หรัับผมมาก ๆ อาจารย์์เคลื่่�อนไหว ร่่างกายไปตามดนตรีี โยกตััว โยกหััว และยัักไหล่่ไป ๆ มา ๆ เพื่่�ออธิิบายเรื่่�องจัังหวะของ Spanish Music ให้้ ผมได้้เข้้าใจ บทเพลงในวัันนั้้�นคืือบทเพลง Junto al Generalife ประพัันธ์์โดย Joaquin Rodrigo หลัังจาก นั้้�นผมก็็มีโี อกาสได้้เรีียนกัับอาจารย์์อีกี ครั้้�งในหลัักสููตร Postgraduate ที่่�มหาวิิทยาลััย Mozarteum การสอนของ Prof. Eliot Fisk เป็็นการสอนที่่� เต็็มเปี่่�ยมไปด้้วยพลัังงานอย่่างสุุดโต่่ง อาจารย์์มักั ใช้้น้ำำ�� เสีียงที่่�ดัังฟัังชััด ไม่่เหมืือนอาจารย์์สููงวััยอายุุ ๖๗ ปีี การสอนแต่่ละคาบไม่่เหมืือนกััน ขึ้้�นอยู่่�กัับบทเพลง ความรู้้�สึึกในขณะนั้้�น และปััจจััยอื่่�น ๆ นัักเรีียนแต่่ละ คนจะถููกสอนไม่่เหมืือนกััน ขึ้้�นอยู่่�กัับบุุคลิิกภาพของ นัักเรีียนที่่�แตกต่่างกัันออกไป บางครั้้�งอาจารย์์ก็็มาใน มาดนัักวิิชาการ ที่่�เปรีียบเสมืือนห้้องสมุุดขนาดใหญ่่ที่่� มีีความรู้้�อยู่่�เต็็มหััว บางครั้้�งอาจารย์์ก็็เหมืือนลุุงแก่่ ๆ ที่่�เล่่าเรื่่�องราวไปเรื่่�อย ๆ จากประสบการณ์์ที่่�เคยผ่่าน มากว่่า ๖๗ ปีี บางครั้้�งอาจารย์์ก็็เต็็มเปี่่�ยมไปด้้วย อารมณ์์หลุุดโลกในแบบที่่�คาดไม่่ถึึง จากประสบการณ์์ ของผม การสอนของอาจารย์์มัักมีีขั้้�นตอนหลััก ๆ อยู่่� ๓ ขั้้�นตอน ดัังนี้้�
๑. เล่่าเรื่่�องราว อาจารย์์มัักเล่่าเรื่่�องราวต่่าง ๆ ที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับ บทเพลงทั้้�งหมด ไม่่ว่่าจะเป็็นเรื่่�องประวััติิต่่าง ๆ ของ นัักประพัันธ์์ บทเพลง และทุุก ๆ อย่่างที่่�มาจากการ ศึึกษาค้้นคว้้าและประสบการณ์์ อาจารย์์เปรีียบเสมืือน สารานุุกรมขนาดใหญ่่ ที่่�หาอ่่านในหนัังสืือไม่่ได้้ อาจารย์์ มัักเล่่าถึึงประสบการณ์์ต่า่ ง ๆ ที่่�ผ่่านมาจริิง ๆ ไม่่ว่า่ จะ เป็็นประสบการณ์์ที่่�อาจารย์์ได้้เถีียงกัับ András Schiff (นัักเปีียโนชื่่�อดััง) เกี่่�ยวกัับเรื่่�อง Manuscript ที่่�ผิิดพลาด ของ Johann Sebastian Bach อาจารย์์เป็็นอาจารย์์ เพีียงคนเดีียวในชีีวิติ ที่่�ผมเคยเรีียนมาและกล้้าที่่�จะเปลี่่�ยน โน้้ตจากนัักประพัันธ์์ “Manuscript ก็็ผิดิ พลาดได้้” เรา เป็็นนัักดนตรีีเรายัังมีีเล่่นพลาดได้้เลย แน่่นอนว่่าไม่่ใช่่ ทุุกตััวที่่�ผิิดพลาด แต่่ทุุกอย่่างมัันมีีเหตุุผลรองรัับ โน้้ต เพลงเป็็นเพีียงแค่่โครงกระดููก แต่่ไม่่มีชีี วิี ติ ไม่่มีผิี วิ หนััง ไม่่มีกี ล้้ามเนื้้�อ ไม่่มีเี ลืือด และไม่่มีจิี ติ วิิญญาณ หรืือแม้้ กระทั่่�งประสบการณ์์ที่่�อาจารย์์ได้้นั่่�งพููดคุุยกัับ Andres Segovia ในห้้องพัักของโรงแรม อาจารย์์มักั เล่่าเรื่่�องราว ต่่าง ๆ ที่่�เชื่่�อมโยงกัับบทเพลงเสมอ ถึึงแม้้ว่า่ จะไม่่มีผี ล ต่่อทางเทคนิิคการเล่่นดนตรีีก็ต็ าม แต่่จะส่่งผลอย่่างยิ่่�ง ต่่อความเข้้าใจและการตีีความ อาจารย์์ได้้กล่่าวไว้้ว่่า “การสอนที่่�แค่่บอกว่่า ให้้นิ้้�วนั้้�นไปกดตรงนั้้�น แล้้วเอา นิ้้�วนี้้�ไปกดตรงนี้้� เป็็นการสอนที่่�โง่่มาก” 53
เรีียนกัับ Prof. Eliot Fisk แบบออนไลน์์
เวลาต้้องกดนิ้้�วที่่�มัันอยู่่�ชิิด ๆ กััน ความเป็็นไปได้้ของ ทางนิ้้�วที่่�อาจารย์์สอนจึึงมีีหลายทางเลืือกสอดคล้้อง กัับบริิบทของเพลง หลายครั้้�งอาจารย์์มีกี ารทดลองตััดแต่่งเติิมโน้้ต โดย เฉพาะอย่่างยิ่่�งในบทเพลงที่่�เขีียนโดยนัักประพัันธ์์ที่่�ไม่่ได้้ เล่่นกีีตาร์์คลาสสิิก ทุุกอย่่างที่่�มีีการเปลี่่�ยนแปลงจะต้้อง มีีเหตุุผลรองรัับเสมอ Andres Segovia ได้้กล่่าวไว้้ว่า่ “งานประพัันธ์์กีีตาร์์คลาสสิิกนั้้�นเขีียนได้้ยากมาก ถ้้า นัักประพัันธ์์ไม่่สามารถเล่่นกีีตาร์์ได้้ดีี” อย่่างไรก็็ตาม มีีบทประพัันธ์์มากมายเกิิดขึ้้�นจากนัักประพัันธ์์ที่่�ไม่่ได้้ เล่่นกีีตาร์์คลาสสิิก เป็็นการสร้้างความเป็็นไปได้้ใหม่่ ๆ ให้้เกิิดขึ้้�นบนวรรณกรรมกีีตาร์์คลาสสิิกในปััจจุุบััน
๓. บัันดาลใจ อาจารย์์มีีการใช้้คำำ�หยาบคายบ้้างเล็็กน้้อย เพื่่�อ ขั้้�นตอนนี้้�ผมว่่าเป็็นขั้้�นตอนที่่�ถืือว่่าเป็็นการสอนแบบ อรรถรสในการสอนและอธิิบาย สไตล์์ส่ว่ นบุุคคลอย่่างมาก บางครั้้�งอาจารย์์ก็เ็ ล่่นกีีตาร์์ ให้้ดูเู ยอะมาก ๆ ผมเรีียนรู้้�จากการฟัังสิ่่�งที่่�อาจารย์์เล่่น ๒. ค้้นคว้้าทดลอง และเห็็นความเป็็นไปได้้ใหม่่ ๆ ในดนตรีี โดยที่่�เราไม่่ อาจารย์์มักั ถืือกีีตาร์์ติดิ ตััวเสมอ ในท่่านั่่�งแบบสบาย ๆ จำำ�เป็็นต้้องเล่่นเหมืือนอาจารย์์ทั้้�งหมด บางครั้้�งอาจารย์์ ด้้วย Guitar Support (อุุปกรณ์์รองด้้านล่่างกีีตาร์์ ก็็ให้้เพลงไปฟััง ซึ่ง่� ส่่วนใหญ่่มักั เป็็นบทเพลงจากเครื่่�อง ทดแทนการยกขาด้้วยที่่�วางเท้้า) อาจารย์์นั่่�งเต็็มเก้้าอี้้� เพื่่�อให้้ร่่างกายถ่่ายน้ำำ��หนัักได้้อย่่างสมดุุล อาจารย์์จะ นำำ�โน้้ตเพลงมาอ่่านและค้้นหาความเป็็นไปได้้ของทาง นิ้้�ว ทางนิ้้�วของอาจารย์์มัักมีีความแปลกประหลาดไม่่ เหมืือนใคร มีีทั้้�งที่่�เหมาะและไม่่เหมาะกัับนัักเรีียนแต่่ละ คน ขึ้้�นอยู่่�กัับสรีีระและเทคนิิคส่่วนตััว อาจารย์์มีีนิ้้�วที่่� ยาวและใหญ่่มาก นิ้้�วโป้้งของผมที่่�เป็็นนิ้้�วที่่�ใหญ่่ที่่�สุุด มีีขนาดเท่่าแค่่นิ้้�วชี้้�ของอาจารย์์ ทางนิ้้�วของอาจารย์์ จะยึึดหลัักตามแนวทาง Musicality และ Possibility เสมอ (มีีความเป็็นดนตรีีและมีีความเป็็นไปได้้ในการเล่่น) ทางนิ้้�วของกีีตาร์์คลาสสิิกนั้้�น มีีความสำำ�คััญมาก ๆ เนื่่�องจากจะสะท้้อนถึึงความรู้้�สึกึ นึึกคิิดของผู้้�เล่่นได้้อย่่าง เหลืือเชื่่�อ อาจารย์์มักั พููดว่่า “เทคนิิคคืือการเคลื่่�อนไหว” การที่่�นิ้้�วหนึ่่�งเคลื่่�อนไหวจากจุุดหนึ่่�งไปยัังอีีกจุุดหนึ่่�งคืือ เทคนิิคทั้้�งหมดแล้้ว ถ้้าคุุณโฟกััสแค่่เทคนิิค มัันก็็จะมีี แค่่เรื่่�องเรื่่�องเดีียวที่่�คุุณได้้เรีียน แต่่ความเป็็นดนตรีีนั้้�น มัันไม่่มีีที่่�สิ้้�นสุุด มัันมีีความหลากหลายมากมายเหนืือ จิินตนาการ หลาย ๆ ครั้้�งคุุณอาจจะเรีียนรู้้�จากผม บางครั้้�งผมก็็เรีียนรู้้�จากคุุณ บางอย่่างผมทำำ�ได้้แต่่คุุณ ทำำ�ไม่่ได้้ ในทางกลัับกััน ผมก็็มีีสิ่่�งที่่�ผมทำำ�ไม่่ได้้แต่่คุุณ ทำำ�ได้้เช่่นเดีียวกััน นิ้้�วของผมใหญ่่มากเกิินไป ผมอาจ หน้้าห้้องสอนของ Prof. Eliot Fisk ที่่�มหาวิิทยาลััย กางนิ้้�วมืือซ้้ายออกได้้หลาย ๆ ช่่อง แต่่ผมมีีปัญ ั หามาก Mozarteum
54
จดหมายจาก Prof. Eliot Fisk เขีียนด้้วยลายมืือส่่งมา จาก USA
ดนตรีีอื่่�นที่่�ไม่่ใช่่กีตี าร์์ อาจารย์์มักั ย้ำำ��เสมอว่่า ให้้สร้้างฐาน ผู้้�ชมผู้้�ฟัังที่่�ไม่่ใช่่นักั กีีตาร์์เพีียงอย่่างเดีียว ฟัังเพลงแนว อื่่�น ๆ ที่่�ไม่่เคยฟััง ฟัังเพลงจากหลาย ๆ นัักประพัันธ์์ เพื่่�อเสริิมสร้้างประสบการณ์์ มีีบทเพลงบนโลกใบนี้้�อีีก มากมาย ที่่�ใช้้เวลาเท่่าไหร่่ก็็ไม่่สามารถเล่่นหรืือฟัังได้้ ทั้้�งหมด บางครั้้�งอาจารย์์ก็็พููดถึึงอนาคตเส้้นทางด้้าน ดนตรีีของนัักเรีียนแต่่ละคนที่่�แตกต่่างกัันออกไป รวม Prof. Eliot Fisk และชิินวััฒน์์ เต็็มคำำ�ขวััญ ถึึงเรื่่�องราวอื่่�น ๆ อีีกมากมาย อาจารย์์บอกว่่าสุุดยอด ของการสอนคืือ “บัันดาลใจ” เมื่่�อไหร่่ที่่�นัักเรีียนมีีแรง บัันดาลใจ เขาจะอยากซ้้อม เขาจะกล้้าเป็็นตััวเอง เขา จะรัักดนตรีี เขาจะเป็็นบุุคคลที่่�มีีความสุุข และเขาจะ ผม บนโลกใบนี้้� มีีปรััชญาการสอนที่่�แตกต่่างกัันออก กลายเป็็นศิิลปิิน โดยไม่่ต้อ้ งรอจนกว่่าจะจบการศึึกษา ไปมากมาย มีีสุุดยอดครููและสุุดยอดศิิลปิินกระจาย ตััวอยู่่�ทั่่�วทุุกมุุมโลก ทุุกคนต่่างมีีความเป็็นตััวของตััว และนี่่�ก็็คือื อีีกหนึ่่�งเรื่่�องราวเกี่่�ยวกัับการเรีียนและการ เอง ครููที่่�ดีีสำำ�หรัับนัักเรีียนคนหนึ่่�งอาจจะไม่่เหมาะกัับ ใช้้ชีีวิิตของผม ณ เมืืองซาลซ์์บููร์์ก ประเทศออสเตรีีย นัักเรีียนอีีกคนหนึ่่�ง ในทางกลัับกัันก็็เช่่นเดีียวกััน ครููที่่�ดีี การเล่่าเรื่่�อง ค้้นคว้้า และบัันดาลใจนั้้�น เป็็นเพีียงปรััชญา กัับครููที่่�ใช่่จึงึ ไม่่เหมืือนกััน นี่่�จึึงเป็็นเหตุุผลว่่า ทำำ�ไมการ การสอนในรููปแบบหนึ่่�ง จากประสบการณ์์ส่่วนตััวของ เลืือกเรีียนในมหาวิิทยาลััยดนตรีีจึงึ ต้้องดููในเรื่่�องของครูู ที่่�เราจะต้้องใช้้เวลาด้้วยเป็็นหลััก เพราะดนตรีีเป็็นวิิชา ศิิลปะ เป็็นวิิชาทัักษะ เป็็นวิิชาปฏิิบัติั ติ รงและลงมืือทำำ� เวลาและประสบการณ์์จะสอนและหล่่อหลอมเรา จน วัันหนึ่่�งเราจะสามารถ “เป็็นครููของตนเองได้้” เราจะ สามารถเล่่นดนตรีีออกมาในแนวทางรููปแบบของเราได้้ อย่่างแท้้จริิง “เป็็นศิิลปิิน”
นัักเรีียนในชั้้�นเรีียนของ Prof. Eliot Fisk
55
STUDY ABROAD
‘It’s Just Time for Us to Lift Off’: Thai Buddies Going on a Journey as Music Business Students in Norway Story: Piyaboot Chimmanee (ปิิยะบุุตร ฉิิมมณีี) Purithat Somboonpan (ภููริิทััต สมบุุญพรรณ) Graduate Students in MA Program (Business Major) College of Music, Mahidol University
Interview with Adam Piyaboot Chimmanee and Junior Purithat Somboonpan, two students from the Music Business Department, College of Music, Mahidol University, about their experience gained from the valuable opportunity as exchange students in Erasmus+ Global Mobility Exchange Project between College of Music, Mahidol University and University of Agder, Norway between January to August, 2021. It almost feels like as if it was just yesterday when we were on a plane not really knowing what to expect but excited for what the future had for us. Now we’re back home with a ton of memories, and a lot of stories to share, not knowing where to start about our experience of being Master’s degree exchange students at The University of Agder, campus Kristiansand, Norway for one semester, plus the whole summer. Junior: When I received the opportunity to be an exchange student in Norway, I was so excited to be a part of this exchange program, because it was going to
56
be my first time visiting a European country, and I’ve always wished I had a chance to visit Scandinavian countries as well. I couldn’t thank The College of Music, Mahidol University and The University of Agder enough for giving us an opportunity to experience, discover, and open those doors to draw closer. I will never forget an experience like this. The city that Adam and I lived is called Kristiansand, which is a city in the southern part of Norway,
close to the ocean. Kristiansand is a destination for lots of Norwegians who want to visit Denmark by ferry as well. The most visited places in Kristiansand are Aquarama Water Park, Ravnedalen Park, Kristiansand Zoo, and Odderøya. The time we spent in Norway was from around January to August, so basically, we stayed through winter, spring, until the end of summer. Especially during the winter season, when the snow’s always falling, was my first time
feeling those flakes onto my face. For some people it would probably feel nothing special, but for me it felt like I was going back to be a little kid again. Such a pleasing experience. However, summer in Kristiansand is the best season. The sky was open but still we could feel a breeze. It was such a bliss to take a sunbathe in Odderøya. Adam: Norway, in my thoughts, is composed of local history and natural features. They have good democracy. People don’t rush too much, yet they’re steady. I saw people with diverse ethnicities. Kristiansand is home to many cultures, with the pulses of creative energy. It’s interesting comparing between Thailand and Norway for certain aspects. I’d say that Bangkok alone, has almost twice as many as the whole country of Norway. Therefore, I can find peace, peace in mind and in my soul. I feel free because nature is free. It’s everywhere. The freshness, the air, the fire, people’s mind. The place where I could say hi to any kid and they wave back. The place where I can turn this freshness into creativity. The place with a good combination of the old city and the new city. The place where those lights are lightened up so everyone can light the fire in ‘grillfest’; all the lives are fired up. A: I’d love to say that UiA and
most of the institutes in Norway are top quality, but I think what makes UiA different is the size of the campus. It’s not too big, still cozy, and warm from the weather. You see familiar faces that you don’t know yet certainly you will someday. J: I am also gratefully happy to live and study around the campus of University of Agder (Universitetet i Agder) for 1 semester. I was registered for 4 classes, which included subjects like ‘Music Business II’, which basically teaches about how the music industry works. In this subject we have learned about copyrights, music streaming, the cultural industry in an overall perspective. I’m also very thankful to have Prof. Daniel Nordgård and Prof. Bendik Hofseth for teaching and inspiring us about music industry and how developed countries like Norway pay attention to artists, musicians and people relating to music industry run the industry strongly and provide more income to everyone from the big positions to the workers. A: So going there as music business exchange students, it was mandatory that we took music business classes. We learned some fundamental stuff, which I would say they were some hardto-the-core stuff. For instance, how democratization works in
the music industry. We got to learn how music streaming has led to a fragmentation of rights, and how this phenomenon has affected Collective Management Organizations for master works, as well as how the EU has provided laws in this area. Music streaming disruption has affected the music industries in various ways, so it’s our job as thinkers to be prepared. Another thing that has come up recently was the state of the music industry following the outbreak of the COVID-19; how that has obviously meant the closure of several venues and cancellation of tours, meaning artists’ main revenue stream has been completely severed. They had to rely on the streaming services and other means. J: Another core subject from this semester was ‘Aesthetic Workshop’ lectured by Professor Bendik Hofseth, which we have learned a lot from cultural perspectives, for example, how we define pop music? How music evolves from western art history? etc. And we also learned about the process of making songs, which I found it fascinating because I recently made my own music. The assignment we got was a group project of around 5 people from different music backgrounds. Some might have classical backgrounds, some had songwriting backgrounds, and we had to make a song and
57
promotional release plan at the end of the semester. We ended up making acoustic folk song called ‘Soft Rain’. It was sung by ‘Espen’, who is a brilliant and genuine guy, and we helped him shaping the character of the person to appeal more listeners as well. It was quite fun to work with a lot of talented people and make friends with these people. Another subject that inspired me a lot is ‘Major Instrument and Ensemble’ which depends on student what their main instrument is. For me, I chose electric music production as my main instrument. Then I met Even, who was my professor - we talked and inspired a lot of stuff in terms of DJ-ing, music producing, tools, plug-ins, sound design, etc. In the end of the semester, I had to make 3 songs. I didn’t end up making typical electric music, but I rather made nu-disco genres, and I’m proud of my tracks a lot, and I wish I could release my tracks very soon. A: Like Junior, I also took Major Instrument and Ensemble as a practical course to expand my skills towards music production. For my background, I am mainly a singer/songwriter, so I didn’t have much opportunity in the production field. If I was to pursue the career of a recording artist and producer, I would need to know creative ways to get around those fields.
58
I have only done it with my first single, RIDE, only once. I chose to write, record, edit, and produce a music myself, because it would give me experience with the process of composing my own music, using equipment and software to record the instruments and edit the tracks, and the overall production process of making a record. Big appreciation to the Master’s Program in Music Business at the College of Music, Mahidol University for opening the Media Creation course so I was able to create this audio time capsule and got to structure my skillsets. My expectations were the same as many of the music students, that I would be able to finish as many songs as possible. Then I realized that the writing process was not something that can be forced, and how long it takes can vary greatly. Also, learning to properly use the software, especially the right plugins, took time, and was a trial-and-error process. Though it has shown me that it would not be easy, I would put all my effort and concentration into producing a good song. Overall, I am proud of all my 3 songs. I realize that the kind of music I wrote and recorded will appeal to the popular culture in some ways. Hip Hop and contemporary R&B are now the dominant influences on popular
music. They tend to connect people and give the good reminiscence; reflecting the way people dress and speak, race relations, gender equality, politics, and even the way we love. While providing soulful powers, these two genres work differently in the cultural movement. These genres have been going through a lot of social events, leaving footprints, and still moving forward in popular culture. J: Unfortunately, during at that time the situation of the COVID-19 pandemic was pretty concerning. A lot of classes and some subjects had to be in online platform (except the subject ‘Major Instrument and Ensemble’ because it was a private class so we chose to use laptop room in the university), so most of the time during the semester, me and Adam were just sitting beside each other in our bedroom studying and making music. It was a shame that most of the time we weren’t be able to study in the real classrooms to get to know more people, but we’re both sure that we made the best out of it during that time. And, I want to thank my friend, Adam for bearing with me during the time we spent in Norway. He also inspired and help me to see the world in more optimistic ways. A: That’s my man. Well as you see, the products of pop culture nowadays might
not be created for the purpose of artistic or intellectual merit, but for the least risky avenue for making more money, which is no surprise to anybody. Though it is hard to escape from the pop culture templates, we are out there to expand our limits as individuals. All and all, after this precious learning experience, we will keep on wondering, and pushing through aesthetic, artistic, and cultural values while sailing on this business tides. J: We also took a chance to visit various cities in Norway. We went to Stavanger to visit some of old towns, Preikestolen, a must visit mountain hike in Songesand, a lively city like Bergen with a lot of food to eat, especially a Thai restaurant called ‘Siam Ratree’, rolling a boat between fjord in a city called Loen, the best experience to get close the nature and very clean water. I also worked for a small Asian minimart call ‘Princess’ in a very small city called Evje and lastly the most adventurous stop ever: the trip in Trolltunga in which I faced a dangerous storm that almost blew my tent out, so it has been so fun to travel and live around Norway. A: We met with other exchange
students in our area. We made friends with people from Germany, Italy, Spain, etc. It was fun when we were together because we saw how language, skin color or height didn’t matter. No matter we’re from down here or from above, we’re all the same. We even got to bond right away because we were all going through the same thing as exchange students, so we talked about the differences at home, school, and out countries. I learned so many things about other cultures, and even got to share our own, and how we’re proud to be Thai. I was placed with the greatest flat in the whole world. They treated me like their own and they are like real family in another part of the world. We were 7 people from Germany, Spain, Romania, and Thailand, and lived together in four separate bedrooms, sharing a kitchen. Laura would always be sweet and give me hugs. I loved every minute of it because I never had a younger sister before. It was fun seeing each of us growing up and we would always tell stories in our family dinner. I felt super loved. J: Lastly, I just want to thank myself to let my body and soul go
to the place where people can have an opportunity to dream, to find myself, to learn something that I have never learned, and learn to give back more than receiving. Being an outside in person as a Thai person in Norway looking to Thailand nowadays is crazy to think about. A lot of things in Thailand like the music industry, economy, democracy, quality of living, etc. are still way far behind a country like Norway, but younger generations like us who still have energy to run this country are a new tunnel to guide this country to a brighter destination. A: Being far from home for 8 months and living in a completely different world has taught me a lot of things. I have grown and my perspective has changed in ways I never would have imagined. I now can say that I am independent, appreciate my family and friends here more, open to new ideas, aggressive, and more confident about myself. Having my own adventure has proven to me that anything is possible and that I can do anything. We have lifted off to the place where our love turned into words, our freedom and our peace let the magic be heard. Everything was so new for all of us. We’re struggling, but we kept reminding ourselves that even though it can be hard sometimes, just give it some time to learn. Never look back, or too far ahead, and it will last and lighten up our path. It was the best time of our lives, and we will always remember how choosing to go out and discover what the world has in store for us was life-changing and will be something we will always cherish.
59
THE PIANIST
The stubborn one-handed pianist Nicholas McCarthy Story: Yun Shan Lee (ยุุน ชาน ลีี) 3rd Year Bachelor of Music Student College of Music, Mahidol University
Introduction
He tried to join the school’s piano program as a young man, but he was rejected at the interview. He was told that he would never be successful on the piano. The professor in charge of recruiting new students to the orchestra told him that playing without a right hand would always be his flaw, it was better to stop wasting his time, and give up the piano. Perhaps others would have given up, but not Nicholas McCarthy, who would become the first onehanded pianist to graduate from the Royal College of Music. He once said “It was soul crushing because that’s all I wanted to do – I could feel it would be an uphill struggle, but it made me more determined. I’m quite a stubborn character.”
Motivation
Nicholas McCarthy is a British classical pianist who was born without a right hand. Nicholas’s original ambition was to be a chef, but once when a friend played Beethoven’s “Waldstein” Sonata for him, he was completely inspired. He changed his mind immediately. This has become the biggest turning point in Nicholas’s life. Nicholas learnt to play the piano by himself as a young boy. At that time, he only had an electric piano. At the age of fourteen, he started piano lessons with a professional teacher. Three years
60
McCarthy said he was brought up to believe no task was insurmountable. later, he attended the Guildhall School of Music and Drama in London, where he won the annual scholarship for the piano profession. After graduating from Guildhall, he got the chance to attend the prestigious Royal College of Music. In July 2012, Nicholas became the first one-handed pianist to graduate from the Royal College of Music in its 130-year history, making headlines around the world. However, behind the seemingly mythical achievement is hours of hard practice on a daily basis. What’s more, in the way of studying, it was not uncommon for him to be ridiculed and he constantly experienced numerous setbacks. A piano professor in the Royal College of Music, Professor Latak, once said that Nicholas was motivated and enjoyed the challenge
so much that he graduated with amazing stamina, completing a fifty-minute one-handed solo. “His performance inspired a lot of students, and he proved the potential of a person of disability,” Professor Latak said. Nicholas champions the dynamic and brave world of lefthand alone repertoire, which first came into being in the early 19th century and developed rapidly following the First World War as a result of the many injuries suffered on the battlefield. Paul Wittgenstein, a concert pianist who lost his right arm at the Russian front, was responsible for a body of work for the left hand, commissioning Ravel, Prokofiev and Benjamin Britten among others. Nicholas continues this tradition not only through performances of the established repertoire, but also by making his own transcriptions.
Achievements
• Nicholas has performed extensively in major UK venues including the Royal Albert Hall and has also toured internationally in South Africa, Korea, Malta, Kazakhstan and the U.S. Nicholas gives live performances and interviews on television and radio, most recently for BBC Radio 3, BBC Radio 4, BBC television, Channel 4 and ITV. He has featured in documentaries for the BBC and Channel 4. Summer 2014
Interview
Nicholas McCarthy was inspired to take up the piano on hearing Beethoven’s Waldstein Sonata. (Photo: Paul Marc Mitchell) saw Nicholas present two of the world-famous BBC Proms on BBC4 television. These television appearances have been responsible for drawing a cross-section of new audiences to his imaginative and engaging recitals. • One of Nicholas’s proudest moments was performing with the British Para orchestra at the Closing Ceremony of the 2012 Paralympic games alongside Coldplay, with a rendition of the Paralympic anthem in front of an audience of 86,000 people and half a billion viewers worldwide. • As a keen supporter of charities, he is Patron of Edric (European Dysmelia Reference Information Centre), Gloucestershire
Carers, Create, and The Towersey Foundation. Nicholas is also ambassador of The One-Handed Musicians Trust (OHMI) and Reach, working alongside other charities including Scope and The Tadworth Children’s Trust - all projects close to Nicholas’s heart. • Speaking engagements have seen Nicholas appear across the UK in a range of schools and businesses including Goldman Sachs, ITV, Young Enterprise BFI event and most notably his TED Talk at The Royal Albert Hall. In 2015 Nicholas was awarded Yamaha Artist status and is an Ambassador for the Yamaha CFX Concert Grand.
In a master music interview, he was asked who or what were the greatest influences on his playing. Nicholas replied affirmatively: “The greatest influences on my playing are the two teachers I feel I’ve learnt the most from over the years. I studied with acclaimed pianist Lucy Parham whilst I was at the Junior Guildhall School of Music & Drama. It was then that I was introduced to left hand repertoire and my journey as a left-hand pianist properly began. I gained so much from Lucy and I always hold her in high esteem as I feel that without her guidance and high expectations, I would not have been awarded a place at the Royal College of Music where I’m currently in my graduation year. My second greatest influence is my current teacher Nigel Clayton. I have found out so much about myself as a pianist since learning with him. He seems to be able to explain things to me in such a way that it instantly transfers into my playing. Aside from being a great teacher he is also very supportive of the things that I do outside of the Royal College. Whether I have a concert or a television interview he always calls or texts to see how it went or to wish me luck.”
Conclusion
Nicholas McCarthy plays Prelude and Nocturne Op. 9 by Alexander Scriabin.
No matter how difficult life is, as long as you have enough determination and spirit with the opportunities to pursue the dream, nothing is impossible. Although the pieces Nicholas played were exclusively left-handed, he is amazingly talented and always has positive thinking. Nicholas’s journey, willpower, tenacity to overcome challenges and hurdles along the way, and how he faced negativity and failure are all worth learning from.
61
CONDUCTOR’S TALK
ณััฏฐา ควรขจร
หััวหน้้ากลุ่่�มโอโบของวง Royal Bangkok Symphony Orchestra เรื่่�อง: ภมรพรรณ โกมลภมร (Pamornpan Komolpamorn) อาจารย์์ประจำำ�สาขาวิิชาการอำำ�นวยเพลงและรวมวงใหญ่่ วิิทยาลััยดุุริิยางคศิิลป์์ มหาวิิทยาลััยมหิิดล
นัักดนตรีีอาชีีพ โดยเฉพาะนััก ดนตรีีวงออร์์เคสตรานั้้�น เขาทำำ� อะไรกัันบ้้าง นอกจากเล่่นอยู่่�ในวง ออร์์เคสตรา เขาซ้้อมแล้้วก็็แสดงอย่่าง เดีียวเท่่านั้้�นหรืือ? หลายคนอาจจะ สงสััยว่่าอาชีีพนัักดนตรีีคลาสสิิกนั้้�น ไปทำำ�อย่่างอื่่�นได้้ไหม? อัันที่่�จริิงแล้้ว ปััจจุุบันั นี้้�นัักดนตรีีมีคี วามสามารถที่่� หลากหลายในหลาย ๆ ด้้านมากขึ้้�น สัังคมที่่�เปลี่่�ยนแปลงอย่่างรวดเร็็วและ การแข่่งขัันที่่�เพิ่่�มขึ้้�นนั้้�น ผลัักดัันให้้ นัักดนตรีีรุ่่�นใหม่่ ๆ เรีียนรู้้�สิ่่�งใหม่่ ๆ รอบตััว ก้้าวออกจากกรอบที่่�คนรุ่่�น ก่่อนนั้้�นทำำ�มา เปิิดขีีดความสามารถ ใหม่่ ๆ ของตนเอง ซึ่่�งนางสาว ณัั ฏ ฐา ควรขจร หรืื อ คุุ ณ มุุ ก ก็็เป็็นหนึ่่�งในนัักดนตรีีรุ่่�นใหม่่ที่่�มีี หััวก้้าวหน้้า ซึ่่�งเป็็นที่่�น่่าจัับตามอง ถึึงสิ่่�งที่่�คุุณมุุกกำำ�ลัังมอบให้้แก่่ผู้้�ที่่� ชื่่�นชอบในดนตรีี โดยเฉพาะกลุ่่�มที่่� ชื่่�นชอบในเพลงคลาสสิิก ซึ่่�งครั้้�งนี้้� 62
ก็็ได้้โอกาสมาสััมภาษณ์์คุุณมุุก ปััจจุุบันั คุุณมุุกเป็็นหััวหน้้ากลุ่่�ม โอโบ (principal oboist) ของวง Royal Bangkok Symphony Orchestra และเป็็นอาจารย์์พิเิ ศษ วิิทยาลััยดนตรีี มหาวิิทยาลััยรัังสิิต นอกเหนืือจากงานสอนและนัักดนตรีี แล้้วนั้้�น คุุณมุุกยัังเป็็นผู้้�ดำำ�เนิินรายการ Gen Z & Classical Music สถานีี ไทยพีีบีีเอสอีีกด้้วย อ.กิ๊๊�ฟ: สวััสดีีค่่ะคุุณมุุก คุุณมุุก: สวััสดีีค่่ะ อ.กิ๊๊ฟ� : อยากให้้คุณ ุ มุุกเล่่าความ เป็็นมาว่่าเริ่่�มต้้นทำำ�หน้้าที่่�เป็็นผู้้�ดำำ�เนิิน รายการ podcast ของ Gen Z และ Classical Music ได้้อย่่างไร คุุณ มุุกมีีแรงบัันดาลใจอะไรบ้้างที่่�เข้้า มาทำำ�ในส่่วนนี้้� คุุณมุุก: เรื่่�องมัันนานมามาก แล้้วเหมืือนกัันที่่�ตอนนั้้�นอยู่่�เยอรมััน
ประมาณปีี ๒๐๑๖ และ ๒๐๑๗ เป็็น นายกสมาคมที่่�เยอรมััน จััดกิิจกรรม คล้้าย ๆ Ted Talks ไปตามหััวเมืือง ใหญ่่ ๆ ของแต่่ละรััฐ เหมืือนกัับว่่า ให้้แต่่ละคนมาพููดเรื่่�องอะไรก็็ได้้ แล้้ว พวกรุ่่�นน้้องเขาก็็บอกว่่า ไหน ๆ เป็็นการจััดครั้้�งแรก ในฐานะเป็็น นายกสมาคมก็็ให้้มาพููดอะไรก็็ได้้ จะ เป็็นหััวข้้อเกี่่�ยวกัับดนตรีีคลาสสิิก หรืือพููดอะไรก็็ได้้ ก็็เลยทำำ�เป็็นว่่า แนะนำำ�การฟัังดนตรีีคลาสสิิกให้้คน อื่่�นฟััง หััวข้้อประมาณว่่า การฟััง ดนตรีีคลาสสิิกใครว่่าต้้องปีีนบัันได ฟััง ก็็พููดไป ๓ รอบ ไปพููดที่่�โคโลญ ๑ รอบ เบอร์์ลิิน ๑ รอบ และงาน ประชุุมสััมมนาของนัักเรีียนไทยใน ยุุโรปที่่�บรััสเซลส์์ เบลเยีียม อีีก ๑ รอบ ก็็เลยรู้้�สึึกชอบที่่�ทำำ�ให้้คนทั่่�ว ๆ ไป คืือส่่วนใหญ่่จะเป็็นเด็็กเรีียนวิิศวะ เด็็กเรีียนหมอ ให้้เขาหัันมาสนใจ ดนตรีีมากขึ้้�น มีีคนทัักมาขอให้้ช่ว่ ย
63
ส่่ง list เพลงที่่�น่่าฟัังให้้หน่่อย แล้้ว ก็็ทำำ�เป็็นกึ่่�ง ๆ workshop ด้้วย อ.กิ๊๊�ฟ: แสดงว่่ากลุ่่�มคนฟัังเป็็น บุุคคลทั่่�วไปใช่่ไหมคะ คุุณมุุก: ใช่่ค่่ะ อ.กิ๊๊�ฟ: มีีอยู่่�กัันหลาย ๆ ชาติิใช่่ ไหมคะ ไม่่ใช่่แค่่กลุ่่�มคนไทย คุุณมุกุ : คนไทยอย่่างเดีียวเลย ค่่ะ มุุกทำำ�เป็็นภาษาไทยหมดเลย มัันเป็็นงานกิิจกรรมของนัักเรีียน ไทยในยุุโรปค่่ะ พอกลัับมาอยู่่�ไทย ที่่�จริิงก็็คิิดมาก่่อนว่่าอยากทำำ�อะไร ที่่�เป็็นแบบได้้เผยแพร่่ให้้คนอื่่�นอยู่่� แล้้ว พอกลัับมาไทย พอดีีมีีเพื่่�อน ที่่�เขาจััดรายการอยู่่�ที่่� Thai PBS ชื่่�อรายการห้้องเรีียนโลก เขาจะคุุย เกี่่�ยวกัับการไปเรีียนต่่อต่่างประเทศใน สาขาต่่าง ๆ แล้้วก็็เลยเชิิญมุุกไปพููด เกี่่�ยวกัับการไปเรีียนดนตรีีที่่�เยอรมััน แล้้วมุุกก็็พููดเรื่่�องนี้้�อีีกรอบหนึ่่�งใน รายการ แล้้วตอนนั้้�นหััวหน้้าของ ที่่�สถานีีเขาสนใจ ถามว่่ามุุกสนใจ อยากทำำ�ไหม ตอนนี้้�สถานีีเปิิดให้้ส่ง่ proposal มาได้้นะ เผื่่�อสนใจอยาก ทำำ� ก็็เลยลองเขีียน proposal ส่่ง ไปว่่าอยากเผยแพร่่ดนตรีีคลาสสิิก ให้้คนทั่่�วไปรู้้�จััก แนะนำำ�วิิธีีการฟััง ประมาณนี้้� แล้้วก็็ได้้ อ.กิ๊๊ฟ� : แสดงว่่าก็็เริ่่�มตั้้�งแต่่ตอน นั้้�นเป็็นต้้นมาใช่่ไหมคะ คุุณมุกุ : ตั้้�งแต่่อยู่่�ที่่�เยอรมัันค่่ะ อ.กิ๊๊ฟ� : เดี๋๋ย� วขอย้้อนกลัับไปถาม 64
ถึึงตอนที่่�อยู่่�เยอรมัันว่่าคุุณมุุกทำำ�แล้้ว รู้้�สึึกว่่าจากผลตอบรัับอัันนั้้�นมีีผลต่่อ การมาเริ่่�มทำำ� gen Z ที่่�นี่่�ไหมคะ คุุณมุุก: มีีค่่ะ มัันเหมืือนกัับ เป็็นการปููพื้้�นมาให้้เราก่่อน ทำำ�ให้้ เรารู้้�วิธีิ ีการคร่่าว ๆ ว่่าตอนนั้้�นเรา ทำำ�อย่่างไร จะพููดอย่่างไร เหมืือนวิิธีี การง่่าย ๆ ที่่�จะทำำ�ให้้คนทั่่�วไปเข้้าใจ เข้้าถึึงได้้ เพราะตอนนั้้�นก็็เตรีียมตััว นานมาก กว่่าจะทำำ�ตััว presentation นี้้�ได้้ พยายามถามคนรอบ ๆ ว่่าทำำ� แบบนี้้�เข้้าใจไหม ถ้้ายกตััวอย่่างแบบ นี้้�แล้้วตอบแบบนี้้�จะเข้้าใจไหม แล้้ว ก็็เลยเอามาปรัับใช้้ในรายการ อ.กิ๊๊�ฟ: แสดงว่่าก็็ต้้องมีีการ research ว่่ารููปแบบใดจะเหมาะ กัับกลุ่่�มคนบ้้านเราด้้วย คุุณมุุก: ใช่่ เพราะว่่ามุุกไปอยู่่� ตรงนั้้�นแล้้วเจอกลุ่่�มคนหลากหลาย มาก ที่่�เรีียนดาราศาสตร์์ เรีียน วิิทยาศาสตร์์ วิิศวกรรม อะไรอย่่าง นี้้� เหมืือนเขาอยู่่�คนละโลกกัับเรา เพราะฉะนั้้�นเราต้้องมีีวิธีิ ที่่�ี อธิิบายให้้ เขาเข้้าใจได้้ อ.กิ๊๊�ฟ: อัันนี้้�สงสััยเองโดยส่่วน ตััวนะคะ อยากรู้้�ว่า่ ในมุุมมองของคุุณ มุุก รู้้�สึกึ ว่่านัักเรีียนไทยที่่�ไปเรีียนต่่าง ประเทศกัับคนไทยที่่�อยู่่�ในประเทศ เขามีีพื้้�นฐานของความเข้้าใจดนตรีี ที่่�ต่่างกัันไหมคะ คุุณมุกุ : พื้้�นฐาน มุุกว่่ามัันเหมืือน กััน แต่่ว่่าสัังคมรอบ ๆ บรรยากาศ
พวกสิ่่�งแวดล้้อมรอบ ๆ มากกว่่าที่่� ทำำ�ให้้เขาเปิิดใจ เหมืือนพออยู่่�ไทย แล้้วเราก็็อยู่่�แบบคนไทย พอเขา อยู่่�ในยุุโรปก็็เหมืือนเขาอยู่่�ในสัังคม นั้้�น วััฒนธรรมที่่�เขาฟัังดนตรีีอะไร อย่่างนี้้�ค่่ะ อ.กิ๊๊�ฟ: เขาก็็จะดููเหมืือนมีี ความ appreciate ที่่�ชััดเจนกว่่า หรืือว่่าตอนนั้้�นคุุณมุุกไปพููดในเชิิง in person ที่่�เขายััง react ต่่อการ พููดของคุุณมุุกได้้ คุุณมุกุ : ก็็ด้ว้ ยค่่ะ แต่่มุกุ ว่่าจริิง ๆ แล้้ว สิ่่�งแวดล้้อมก็็เป็็นสิ่่�งสำำ�คััญที่่� ทำำ�ให้้เข้้าถึึงง่่าย มัันเห็็น มัันรู้้�สึึก มากกว่่า ซึึมซัับด้้วยตััวเองได้้ง่่าย กว่่าอยู่่�ที่่�นี่่� ที่่�มัันไม่่ได้้ใกล้้ตััวเลย อ.กิ๊๊�ฟ: ในระหว่่างที่่�เราทำำ�มา ตลอดอย่่างนี้้� อยากให้้เล่่าความรู้้�สึึก ว่่าตลอดระยะเวลาที่่�ทำำ�มา คุุณมุุกทำำ� แล้้ว happy ไหม คาดหวัังเหมืือนที่่� เราคิิดไว้้แต่่แรกที่่�เราอยากจะทำำ�ไหม คุุณมุกุ : happy ไหม อืืม... มััน มีีทั้้�งเรื่่�องที่่� happy และไม่่ happy เหมืือนว่่าตอนแรกตั้้�งใจไว้้ว่า่ อยากให้้ คนทั่่�วไปได้้ฟังั กัันเยอะ ๆ แน่่นอนตอน นี้้�รายการก็็ติดิ top ของสถานีีอยู่่� มีี คนฟัังเยอะ แต่่มุกุ รู้้�สึึกว่่ายัังไม่่ได้้เข้้า ถึึงคนทั่่�วไปขนาดนั้้�น คืือมุุกเสีียดาย ตรงที่่�ว่่า เราแอบคิิดว่่าตอนแรกทำำ� รายการนี้้�มาเพื่่�อที่่�คนในวงการด้้วย กัันอาจจะเอาตรงนี้้�ไปเผยแพร่่ต่อ่ ให้้ คนนอกวงการ เหมืือนประมาณว่่า
เราทำำ� platform คล้้าย ๆ หนัังสืือ สอน เหมืือนเป็็นสื่่�ออย่่างหนึ่่�งที่่�ให้้ คนในวงการได้้นำำ�ไปใช้้ต่่อเพื่่�อเผย แพร่่ มุุกมองว่่าคนในวงการตอนนี้้� เหมืือนยัังไม่่เข้้าใจเรา เขาชอบพููดว่่า คอนเสิิร์ต์ ที่่�เขาเล่่นไม่่ค่อ่ ยมีีคนดูู คน เล่่นเยอะกว่่าคนดููอีกี ถามว่่าเขาได้้ เคยพยายามเผยแพร่่มันั ออกไปไหม นึึกเสีียดายตรงนี้้�ว่่าเราตั้้�งใจทำำ�มา แต่่มันั ไปไม่่ถึงึ แต่่ที่่�ผิดิ คาดเองก็็คือื คนในวงการเองนี่่�แหละที่่�ฟัังเยอะ ก็็ดีีใจที่่�ว่่าคนในวงการสนัับสนุุนเรา นะ แต่่จะดีีกว่่าถ้้ามัันไปไกลกว่่านี้้� อ.กิ๊๊�ฟ: ไหน ๆ คุุณมุุกพููดมาถึึง ตอนนี้้� ก็็เลยอยากถามว่่า ตั้้�งแต่่ทำำ� รายการมาเกืือบจะครบ ๒ ปีี เพิ่่�ง จะครบร้้อยตอนไปหมาด ๆ ถ้้าคุุณ มุุกมีีโอกาสได้้มองย้้อนกลัับไปในการ ทำำ�งาน การคิิดหััวข้้อ การเชิิญแขก รัับเชิิญมาในรายการ ตลอดระยะ เวลาและรููปแบบการดำำ�เนิินงานที่่� คุุณมุุกได้้ทำำ� เมื่่�อมองย้้อนกลัับไป มองเห็็นถึึงปััญหาอะไรบ้้าง มีีอะไร ที่่�คุุณมุุกอยากที่่�จะแก้้ไขหรืือพััฒนา อะไรบ้้าง อยากทำำ�อะไรให้้ดีีขึ้้�นบ้้าง ขอให้้คุณ ุ มุุก share ความคิิดตรงนี้้� หน่่อยได้้ไหมคะ คุุณมุุก: จริิง ๆ มุุกโดนเตืือน มานิิดหนึ่่�งว่่าจััดรายการซีีเรีียสเกิิน ไป รููปแบบน่่าจะผ่่อนคลายกว่่านี้้� อ.กิ๊๊�ฟ: ต้้องมีีเสีียงสามเสีียงสี่่�
อะไรอย่่างนี้้�หรืือเปล่่าคะ คุุณมุุก: ไม่่ขนาดนั้้�นค่่ะ เช่่น แบบไม่่เป็็นทางการมาก ตอนนี้้�เป็็น แบบทางการมากเลยค่่ะ แล้้วก็็ถ้้า พััฒนาเรื่่�องการพููดของตััวเองได้้ก็ค็ ง จะดีีมั้้�ง ก็็ยังั ไม่่ได้้ perfect ขนาดนั้้�น อ.กิ๊๊�ฟ: แต่่จากที่่�คุุยกัันคุุณมุุกก็็ พููดชััดนะคะ ดููเป็็นแบบว่่าเข้้าเสนอ รายการที่่�ดีี คุุณมุกุ : ไม่่หรอกแต่่ว่า่ ถ้้ามัันดีี กว่่านี้้�ได้้ จริิง ๆ มุุกเคยไปอบรมผู้้� ประกาศเบื้้�องต้้นมา มัันมีี ๓ ระดัับ แล้้วก็็ค่่อยสอบใบประกาศเหมืือน สอบผู้้�ประกาศแล้้วก็็จะได้้บััตรมา เพิ่่�งอบรมไปแค่่ขั้้�นต้้น level เดีียว ถ้้ามีีโอกาสอยากไปอบรมเพิ่่�ม ถ้้า ย้้อนกลัับไปจริิง ๆ มีีอีีกเรื่่�องที่่�ยาก เหมืือนกััน คืือการหาแขกรัับเชิิญที่่� จะต้้องมาคุุยเกี่่�ยวกัับเรื่่�องที่่�มัันเป็็น เนื้้�อหาข้้อมููล จริิง ๆ ยัังไม่่ได้้มีีคน ยิินดีีที่่�จะมามากขนาดนั้้�น อ.กิ๊๊�ฟ: หมายถึึงเข้้าไปสู่่�ใน เนื้้�อหามาก ๆ คุุณมุุก: รู้้�เลยว่่าตอนที่่�เราจััด รายการคนเดีียวนี่่� มีีบางตอนที่่�เรา หาข้้อมููลตั้้�งสามอาทิิตย์์ แล้้วจะต้้อง ย่่อยข้้อมููลลงมาให้้เหลืือแค่่สองตอน มัันเหนื่่�อยมาก อ.กิ๊๊�ฟ: ใช่่ไหมคะ ใช้้เวลาเยอะ เหมืือนกัันนะคะ เรื่่�องเนื้้�อหาสาระนี่่� คุุณมุุก: ใช่่ค่่ะ หาคนที่่�จะมา
ทำำ�ตรงนี้้�ยาก อ.กิ๊๊ฟ� : ก็็จริิง แล้้วอย่่างนี้้�ถ้้าเกิิด ว่่าในอนาคตเห็็นปััญหาว่่าหาคนเข้้า มาพููดตรงนี้้�ยาก คุุณมุุกได้้ค่่อย ๆ ลองคิิดหรืือวางแผนอะไรไว้้ไหมคะ ว่่าจะแก้้ไขอย่่างไรดีี คุุณมุุก: ที่่�จริิงมุุกพยายามจะ ลองหาคน ตอนแรกมุุกอาจจะรู้้�จััก คนอยู่่�ในกลุ่่�มค่่อนข้้างเล็็กกว่่านี้้� ก็็ เลยอยากจะพยายามพาตััวเองออก ไปรู้้�จัักคนที่่�หลากหลายมากขึ้้�น ใน กลุ่่�มที่่�กว้้างขึ้้�น พยายามเชิิญคนที่่�อยู่่� ในหลาย ๆ สาขา หลายที่่� มาออก รายการ นั่่�นก็็เป็็นวิิธีีแก้้อัันหนึ่่�งที่่� พยายามเอาตััวเองไปรู้้�จักั กัับคนอื่่�น ๆ มากขึ้้�น เพื่่�อที่่�จะให้้เขาได้้มีีโอกาส มาพููด เพื่่�อให้้คนฟัังได้้รับั ข้้อมููลจาก หลาย ๆ ทางมากขึ้้�น อ.กิ๊๊�ฟ: อัันนี้้�ก็็เป็็นเรื่่�องที่่�ดีีที่่�ได้้ ค่่อย ๆ ออกไปทำำ�ความรู้้�จัักคน คุุณมุกุ : ใช่่ ตอนแรก ๆ ที่่�เข้้าไป ฟััง อาจจะมีีแต่่เรื่่�อง BSO BSO ทั้้�ง นั้้�นเลย อ.กิ๊๊�ฟ: กลุ่่�มเพื่่�อน ๆ ยัังรู้้�สึึก นิิดหน่่อยเลยว่่า ตอนที่่�จััดรายการ ช่่วงแรก ๆ คิิดว่่าคุุณมุุกจะทำำ�เนื้้�อหา หรืือประเด็็นเรื่่�องใกล้้ ๆ ตััวมาก หน่่อย หรืือว่่าเฉพาะแขกรัับเชิิญที่่� เป็็นกลุ่่�มรู้้�จัักใกล้้ ๆ ตััวคุุณมุุก มััน สััมพัันธ์์ไปกัับหััวข้้อด้้วยไหมหรืือว่่า แค่่บุุคคลอย่่างเดีียว
65
คุุณมุกุ : จริิง ๆ บุุคคลมากกว่่า หััวข้้อก็็แบบว่่าไม่่ได้้หลากหลายมาก ค่่อนข้้าง basic อย่่างเช่่นเรื่่�องเกี่่�ยวกัับ กลุ่่�มเครื่่�องดนตรีีต่า่ ง ๆ เครื่่�องสาย เครื่่�อง wind เครื่่�อง brass อะไร อย่่างนี้้� พอหลััง ๆ มาถึึงจะมีีเรื่่�อง composer ที่่�แปลก ๆ หรืือหััวข้้อ อย่่างอื่่�น อย่่างเช่่นไปเชิิญอาจารย์์ ออม (ดร.ธนพล เศตะพราหมณ์์) มาพููดคุุยเรื่่�องดนตรีีอนิิเมะ หรืือ เชิิญคนมาพููดเรื่่�องประสบการณ์์ที่่� เริ่่�มแปลกออกไปบ้้าง อ.กิ๊๊�ฟ: ก็็เลยอยากรู้้�เรื่่�องการ คิิดหััวข้้อที่่�คุุณมุุกว่่าในช่่วงหลััง ๆ อาจจะเป็็นแบบ niche หรืือในเชิิง เฉพาะกลุ่่�มมากขึ้้�น เป็็นเรื่่�องยาก สำำ�หรัับนัักจััดรายการไหมในการ เลืือกหััวข้้อเชิิงลึึกที่่�ยากแก่่การเข้้าใจ ของคนทั่่�วไป คุุณมุุกได้้พยายามที่่�จะ เลี่่�ยงหรืือได้้พยายามเข้้าไปหาหััวข้้อ เชิิงลึึกบ้้างไหม คุุณมุุก: อืืม...ตอบยาก มุุก พยายามเลี่่�ยงมาตลอด เพราะถ้้า หััวข้้อเชิิงลึึกมากเกิินไป ไม่่รู้้�ว่่าคน ฟัังมีีพื้้�นฐานมากแค่่ไหน ถ้้ามองว่่า คนที่่�ฟัังรายการมุุกมีีเยอะ คนที่่�อยู่่�ใน วงการคลาสสิิกก็็มีมี าก คนในวงการ 66
คลาสสิิกเขาอาจจะเห็็นว่่าหััวข้้อมุุก มัันตื้้�นเกิินไป แต่่เขาไม่่ได้้คิดิ ถึึงว่่าคน ที่่�ฟัังจริิง ๆ คนอื่่�นเกิิดเป็็นใครก็็ไม่่รู้้� ไม่่มีคี วามรู้้�เลย มาฟัังตอนแรกแล้้ว มัันทำำ�ให้้เขารู้้�สึึกว่่ามัันรัับไม่่ไหว อ.กิ๊๊�ฟ: ไกลตััวเหลืือเกิิน จริิง ๆ นะนี่่�เป็็นประเด็็นใหญ่่ คุุณมุุก: มุุกพยายามที่่�จะเป็็น สื่่�อที่่�กลางที่่�สุุดเท่่าที่่�จะเป็็นได้้ อ.กิ๊๊ฟ� : ก็็ดูเู ป็็นความหนัักใจของ ผู้้�จััดเหมืือนกัันนะ คุุณมุุก: ใช่่ อ.กิ๊๊�ฟ: ไหน ๆ พููดถึึงตอนแล้้ว ขอให้้เล่่าสัักนิิดว่่าตอนไหนที่่�ประทัับ ใจมากที่่�สุุด หรืือว่่าบุุคคลไหนที่่�เชิิญ มาแล้้ว อาจจะบอกว่่าตอนแรกที่่�
เชิิญไม่่ได้้คาดหวัังเนื้้�อหาอะไรมาก เช่่นหััวข้้อที่่�ถามไปได้้รัับการตอบ เนื้้�อหาที่่�ประทัับใจ น่่าสนใจมาก ๆ คุุณมุกุ : ขอเปิิดดููเลยได้้ไหมคะ อ.กิ๊๊�ฟ: คุุณมุุกตอบเองก็็ได้้อาจ จะยกตััวอย่่างสัักสองสามตอน คุุณมุกุ : มัันมีีเยอะมาก ๆ เลย อ.กิ๊๊ฟ� : เอาเป็็นแบบยกตััวอย่่าง สองสามตอนแล้้วกััน คุุณมุุก: ถ้้าพููดจริิง ๆ อย่่าง ตอนของพี่่�กิ๊๊�ฟ ตอนเชิิญพี่่�กิ๊๊�ฟมา ออกก็็ไม่่ได้้คิิดว่่าจะได้้ความรู้้�เกี่่�ยว กัับวงการ เกี่่�ยวกัับผู้้�หญิิงที่่�อยู่่�ใน วงการดนตรีีคลาสสิิกเยอะขนาดนี้้� ก็็น่่าสนใจ ตรงกัับสัังคมเรื่่�องของ ปััญหาของสัังคมปััจจุุบััน แล้้วก็็จะ
มีีตอนที่่�ประทัับใจมาก ๆ เป็็นตััว คนก็็จะมีีอย่่างเช่่น อาจารย์์อ๊๊อบ (อภิิชััย เลี่่�ยมทอง) อาจารย์์เมฆ (มิิติิ วิิสุุทธิ์์�อััมพร) หรืืออาจารย์์ตู่่� (บวรพงศ์์ ศุุภโสภณ) ที่่�มาถึึงพร้้อม กัับกระดาษไม่่รู้้�กี่่�แผ่่นต่่อกี่่�แผ่่น ข้้อมููล เยอะมาก เราเลยรู้้�สึกึ ประทัับใจมากที่่� เขาทุ่่�มเท อาจารย์์ยศ (ดร.ยศ วณีีสอน) ก็็เคยมา ทำำ�เป็็น slide เลย รู้้�สึึกว่่า เขาทุ่่�มเท ตั้้�งใจมาเล่่า มาให้้ข้้อมููล คนฟัังจริิง ๆ อ.กิ๊๊�ฟ: คืือเตรีียมตััวอย่่างหนััก มาให้้คุุณมุุกสััมภาษณ์์ คุุณมุกุ : ทำำ�ให้้เรารู้้�สึึกดีีจังั แล้้ว ก็็จริิง ๆ จะมีีบางตอนที่่�มุุกจััดเองคน เดีียว แค่่รู้้�สึกึ ชอบเนื้้�อหามาก อยาก ให้้คนฟัังได้้ฟััง เช่่น ดนตรีีคลาสสิิก ในประเทศจีีน ดนตรีีคลาสสิิกใน ประเทศเกาหลีี อะไรอย่่างนี้้� คืือเป็็น เนื้้�อหาที่่�น่่าสนใจมากและคิิดว่่าถ้้า คนได้้ฟังั อาจจะชอบเพราะสนุุกดีี ไม่่ ได้้พููดถึึงในแง่่ของดนตรีีอย่่างเดีียว แต่่พููดถึึงในสัังคม การเมืือง แล้้วก็็ ทำำ�ไมประเทศพวกเขาถึึงพััฒนาไป ได้้ไกล ทั้้�ง ๆ ที่่�ดนตรีีคลาสสิิกไม่่ใช่่ วััฒนธรรมเขา อ.กิ๊๊�ฟ: น่่าสนใจนะที่่�คุุณมุุกพููด ถึึงประเด็็นนี้้� แสดงว่่าในขณะที่่�คุุณ มุุกคิิดหััวข้้อ ก็็พยายามอยากให้้ บุุคคลทั่่�วไปได้้เข้้าใจได้้ appreciate นอกจากที่่�จะให้้สนใจในดนตรีีคลาสสิิก แล้้ว ก็็อยากที่่�จะแทรกเรื่่�องสัังคม วััฒนธรรมด้้วย เป็็นส่่วนหนึ่่�งของ เนื้้�อหาของรายการด้้วยใช่่ไหมคะ คุุณมุุก: เหมืือนให้้มัันหลาก หลาย ไม่่ใช่่แค่่ว่่าเราไปป้้อนข้้อมููล ว่่า composer คนนี้้�เป็็นอย่่างไร เครื่่�องดนตรีีชนิิดนี้้�เป็็นอย่่างไรอย่่าง เดีียว ต้้องกว้้างกว่่านั้้�น เรื่่�องของโลก เรื่่�องของสัังคมวััฒนธรรมในไทย เช่่น ทำำ�ไมคนคนหนึ่่�งที่่�ทำำ�อาชีีพดนตรีีถึงึ เปลี่่�ยนไปทำำ�อาชีีพอื่่�น หรืือทำำ�ไมคน
อาชีีพอื่่�นถึึงเปลี่่�ยนมาเล่่นดนตรีี อ.กิ๊๊�ฟ: มีีแอบ ๆ บอกได้้ไหม ว่่ามีีรายการไหนที่่�อยากทำำ�หรืือมีี แขกรัับเชิิญคนไหนที่่�อยากเชิิญมา มีีหัวั ข้้ออะไรที่่�คิิดไว้้ในใจบ้้างไหมคะ ที่่�แอบบอกได้้ คุุณมุกุ : หััวข้้อเหรอ รู้้�สึึกว่่ายััง อยากทำำ�เรื่่�องประเทศต่่อ อ.กิ๊๊ฟ� : เรื่่�องดนตรีีประเทศต่่าง ๆ คุุณมุกุ : คืือยัังมีีอีกี หลายประเทศ และประเทศแปลกด้้วย แล้้วก็็ยััง มีีแขกรัับเชิิญที่่�อยากเชิิญแต่่ยัังคิิด หััวข้้อไม่่ออก อ.กิ๊๊�ฟ: มีีแบบเฉพาะคนด้้วย คุุณมุุก: เยอะมาก อ.กิ๊๊�ฟ: ก็็ดีนี ะเหมืือนจะค่่อย ๆ เริ่่�มมีีการแตกยอดหััวข้้อออกไปเรื่่�อย ๆ เหมืือนวงการดููกว้้างขึ้้�นเรื่่�อย ๆ ดีี นะคะ ขอถามอีีกคำำ�ถามเรื่่�องกลุ่่�มผู้้� ฟััง ว่่าได้้คาดหวัังกลุ่่�มผู้้�ฟัังไหม กลุ่่�ม ผู้้�ฟัังของคุุณมุุกมีีทั้้�งคนทั่่�วไปด้้วย แต่่คุุณมุุกคิิดว่่าส่่วนใหญ่่เป็็นคนใน วงการเยอะกว่่า คุุณมุุกคาดหวัังให้้ ประชาชนกลุ่่�มใดเป็็นฐานเสีียงของ เรามากที่่�สุุด คืืออยากเพิ่่�มกลุ่่�มคน ทั่่�วไปไหม คุุณมุุก: คืืออยากเพิ่่�มกลุ่่�มคน ทั่่�วไปแน่่นอน แต่่วิธีิ ที่่�ี จะเพิ่่�มฐานคน ฟัังกลุ่่�มคนทั่่�วไปได้้นั้้�น สุุดท้้ายก็็ขึ้้�น อยู่่�กัับตััวคนในวงการด้้วยหรืือเปล่่า อ.กิ๊๊�ฟ: ที่่�จะช่่วยกััน คุุณมุุก: ต้้องช่่วยกัันค่่ะ อ.กิ๊๊�ฟ: ช่่วยกัันในแง่่ของการ แบ่่งปัันหรืือช่่วยกััน share ใช่่ไหมคะ คุุณมุุก: ใช่่ค่่ะ สุุดท้้ายแล้้วก็็ เหมืือนสิ่่�งที่่�มุุกกำำ�ลัังพยายามจะทำำ� อยู่่� มุุกมองว่่ามุุกไม่่ได้้ทำำ�เพื่่�อตััวเอง คนเดีียว เพราะทำำ�แล้้วก็็ได้้กัันทุุก คน เราก็็อยากให้้ทุุกคนมีีงานทำำ� เหมืือนกััน อ.กิ๊๊�ฟ: เหมืือนกัับทุุกคนจะได้้ รู้้�จัักเรามากขึ้้�น บางคนอาจจะมอง
เห็็นเราผ่่าน ๆ ไม่่ได้้นึึกถึึง พอเริ่่�ม มีีสื่่�อแบบนี้้�ไปเรื่่�อย ๆ ก็็จะมีีเอ๊๊ะขึ้้�น มา ทำำ�ให้้เขานึึกถึึงเราบ้้าง คุุณมุกุ : มุุกพยายามไป share ในกลุ่่�มต่่าง ๆ มุุกมีีเพื่่�อนพวกที่่�บ้้า เกาหลีีด้้วยกััน มุุกก็็เอาพวกนี้้�ไป share ไปคุุยด้้วย กลุ่่�มพวกติ่่�งเกาหลีี เขาก็็มาถาม ๆ กััน เออเพลงนี้้�คุ้้�น ๆ นะ เขาก็็เริ่่�มจะเข้้าถึึงวงการตรงนี้้� มากขึ้้�นด้้วย อ.กิ๊๊�ฟ: พอพููดถึึงเกาหลีีเลย อยากคุุยเรื่่�องนี้้�สัักเล็็กน้้อย คืือถ้้า เรามองซีีรีีส์์เกาหลีี ซึ่ง่� เป็็นที่่�ทราบ ว่่าซีีรีีส์์เกาหลีีนั้้�นขึ้้�นกัับกระทรวง วััฒนธรรมของเกาหลีีถููกไหม จะ เห็็นบ่่อยครั้้�งเลยที่่�ดนตรีีคลาสสิิก เข้้าไปอยู่่�ในซีีรีส์ี เ์ กาหลีี บ่่อยครั้้�งเลย ที่่�เนื้้�อหาบางเรื่่�องทำำ�เกี่่�ยวกัับดนตรีี classical คุุณมุุกว่่ามัันมีีผลทำำ�ให้้ ซึึมซัับไหม อย่่างที่่�คุุณมุุกว่่าเห็็นติ่่�ง เกาหลีีเขาบอกว่่ารู้้�สึึกคุ้้�น ๆ เพลงนี้้� อาจได้้ยินิ มาจากเพลงของวงของเขา อาจจะเป็็นกลุ่่�มบอยแบนด์์ที่่�มีกี ารนำำ� ดนตรีีไปใช้้ด้ว้ ย และในระหว่่างนั้้�นเขา ก็็ได้้ยิินอยู่่�เรื่่�อย ๆ ก็็ได้้ซึึมซัับในทุุก บริิบท อาจจะเป็็นซีีรีีส์์ อาจจะเป็็น ชีีวิติ ประจำำ�วััน ดนตรีีคลาสสิิกแทบ จะเป็็นชีีวิติ เขา มัันเป็็นส่่วนหนึ่่�งด้้วย ไหม อย่่างของเราดนตรีีคลาสสิิกมััน อาจจะไม่่เป็็นที่่�อยู่่�โดยทั่่�ว ๆ ไป มััน อาจจะรู้้�สึึกว่่าห่่างไกลเกิิน ถ้้าเกิิดว่่า เป็็นในแง่่นั้้�น คุุณมุุกรู้้�สึึกว่่าสำำ�หรัับ ติ่่�งเกาหลีีเขาอิินมากกว่่ากลุ่่�มคน ทั่่�วไปที่่�ไม่่ได้้อยู่่�สายเกาหลีีไหมคะ คุุณมุุก: ไม่่เกี่่�ยว มุุกว่่าไม่่ เกี่่�ยวกััน อ.กิ๊๊�ฟ: คืือแล้้วแต่่ความสนใจ ใช่่ไหมคะ คุุณมุกุ : มัันเหมืือนกัับว่่าอย่่างไร ดีี ฟัังแล้้วอาจจะตลก คืือด้้วยความ ที่่�มุุกติิดตามดููซีรีี ส์ี แ์ ละติิดตามเกาหลีี มานาน เพราะว่่ามุุกชอบเพลงเกาหลีี 67
แล้้วมีีคนที่่�ติิดตามมุุกอยู่่�เยอะ มุุกก็็ เลยพยายามสอดแทรก แน่่นอนว่่ามุุก จะโพสต์์อะไรที่่�เกี่่�ยวกัับเกาหลีีที่่�มุกุ ชอบนี่่�แหละ แต่่ว่า่ มุุกพยายามจะสอด แทรกอะไรที่่�เกี่่�ยวกัับดนตรีีคลาสสิิก เข้้าไปด้้วย อย่่างเช่่น ถ้้ามุุกพููดถึึง เพลงเพลงหนึ่่�งของเกาหลีี มุุกก็็จะ เอาตััวอย่่างที่่�เป็็นเพลงคลาสสิิก มาเปรีียบเทีียบกััน มัันเหมืือนกัับ เราพยายามค่่อย ๆ สอดแทรก อะไรพวกนี้้�เข้้าไปให้้เขา หรืือลอง นึึกถึึงว่่าคนที่่�ชอบเกาหลีีเขามัักจะ ชอบไอดอลเป็็นหลััก มากกว่่าตััว คนร้้อง ตััววง แต่่ว่า่ ไม่่เคยนึึกถึึงว่่า จริิง ๆ แล้้วกว่่าจะได้้มาเป็็นเพลง เพลงหนึ่่�งน่่ะ มัันมีีโพรดัักชัันข้้าง หลัังเยอะมากเลย มีีคนแต่่งเพลง หรืือใคร ๆ เกี่่�ยวข้้องเยอะ ก็็เลย พยายามพููดให้้เขานึึกถึึงคนที่่�ทำำ�เพลง ให้้มากขึ้้�น มัันเลยทำำ�ให้้เหมืือนสร้้าง นิิสัยั ให้้คนเหล่่านี้้� เหมืือนติ่่�งเกาหลีี ส่่วนใหญ่่จะเป็็นเด็็กรุ่่�นใหม่่ เขาก็็จะ เริ่่�ม appreciate คนทำำ�ดนตรีีมากขึ้้�น แล้้วก็็น่่าจะค่่อย ๆ โยงไปทำำ�ให้้เริ่่�ม สนใจดนตรีีอย่่างอื่่�นบ้้าง เพราะฉะนั้้�น การที่่�จะพยายามสอดแทรกดนตรีี คลาสสิิก แนะนำำ�ดนตรีีคลาสสิิก ให้้กัับเขามัันเลยง่่าย อ.กิ๊๊�ฟ: ก็็เลยเป็็นเหมืือนความ คิิดหลััก ๆ ด้้วยไหม ที่่�คุุณมุุกอยาก ให้้ตัวั คุุณมุุกหรืือรายการของคุุณมุุก เป็็นเหมืือนกระบอกเสีียงให้้ระหว่่าง นัักดนตรีีคลาสสิิกหรืือวงการดนตรีี คลาสสิิก กัับบุุคคลทั่่�วไป ด้้วยหรืือ เปล่่า คุุณมุุก: ค่่ะ อ.กิ๊๊�ฟ: อัันนี้้�เป็็นเหมืือน vision ของคุุณมุุกในการทำำ�รายการด้้วย ไหมคะ คุุณมุุก: ด้้วยค่่ะ อ.กิ๊๊�ฟ: แล้้วนอกจากที่่�เล่่ามา คุุณมุุกยัังเห็็นช่่องว่่างอะไรอีีกไหม
68
ระหว่่างบุุคคลทั่่�วไปและนัักดนตรีี คลาสสิิก แล้้วก็็อยากที่่�จะเสริิมหรืือ อุุดรอยรั่่�วของมัันหรืือสานสััมพัันธ์์ให้้ คนทั่่�วไปได้้เข้้าใจในดนตรีีคลาสสิิก มากขึ้้�น ให้้นักั ดนตรีีคลาสสิิกเข้้าถึึง บุุคคลทั่่�วไปได้้มากขึ้้�น คุุณมุกุ : มุุกว่่ามัันก็็จะกลัับมาที่่� เรื่่�องตััวคนในวงการเองที่่�เหมืือนกัับ ว่่าไม่่ได้้พยายามที่่�จะทำำ�ให้้คนอื่่�นมา เข้้าใจเราหรืือเปล่่า มุุกว่่าทุุกคนทำำ�ได้้ หมด ด้้วยความที่่�เหมืือนบางทีีเรา เขีียนอะไรเล็็ก ๆ น้้อย ๆ พยายาม คิิดถึึงคนที่่�เขาไม่่มีคี วามรู้้�ตรงนี้้�บ้้าง นาน ๆ ทีีทำำ�บ้้าง เพื่่�อที่่�จะช่่วยกััน ประชาสััมพัันธ์์ มุุกก็็ดููว่่าเป็็นเรื่่�อง สำำ�คััญที่่�จะสร้้างฐานผู้้�ฟััง เพราะ เรามััวแต่่จะคิิดว่่าไม่่มีีคนมาฟัังเรา ก็็ไม่่ได้้ใช่่ไหม อ.กิ๊๊�ฟ: เพราะฉะนั้้�นเหมืือนที่่� เขาบอกว่่าดนตรีีคลาสสิิกต้้องปีีน บัันไดฟััง นัักดนตรีีไม่่พยายามมอง ลงมาข้้างล่่างใช่่ไหมคะ แล้้วก็็ไม่่เดิิน ลงมาจากบัันไดด้้วย คุุณมุุก: ใช่่ค่่ะ แล้้วก็็เหมืือน ว่่าเป็็นแฟนกัันมัันต้้องเดิินกัันคนละ ครึ่่�งทาง อ.กิ๊๊�ฟ: แล้้วแต่่มุมุ มอง ต่่างคน ต่่างมอง ไม่่มีีใครเดิินลงมาสัักทีี คุุณมุกุ : เขาก็็ต้อ้ งขึ้้�นมานิิดหนึ่่�ง ในขณะที่่�เราก็็ต้อ้ งลงไปหาเขา ค่่อย ๆ แบ่่งปัันเรื่่�องราวกััน เพื่่�อที่่�จะได้้มา เจอกัันพอดีี แล้้วก็็คงเป็็นเรื่่�องที่่�มุุก มองว่่ารายการมุุกน่่าจะทำำ�ได้้มากกว่่า นี้้� มัันก็็เรื่่�องการประชาสััมพัันธ์์ คอนเสิิร์์ตต่่าง ๆ คืือแน่่นอนว่่า ช่่วงนี้้�ไม่่ค่่อยมีี แต่่ว่่าในช่่วงที่่�มีีถ้้า ทำำ�ได้้ก็็อยากให้้เขาได้้รู้้�ว่่าที่่�ไหนเมื่่�อ ไหร่่ มีีคอนเสิิร์์ตจะติิดตามได้้ที่่�ไหน ข้้อมููลจาก platform ไหนบ้้างที่่�เขา สามารถรัับรู้้�ได้้ แล้้วก็็ให้้เขารู้้�สึึกว่่า มัันไม่่ได้้เป็็นอะไรที่่�ลำำ�บากในการ ไปดูู จริิง ๆ แล้้วมัันก็็อยู่่�รอบ ๆ ตััว
ตลอดเลย อ.กิ๊๊�ฟ: นัักดนตรีีอาจจะแค่่เข้้า หอแสดงแล้้วก็็เล่่นไป คนดููก็เ็ ข้้าหอ แสดงไปฟััง คุุณมุกุ : หรืือแม้้กระทั่่�งการเข้้า หอแสดงไปฟัังก็็ไม่่ใช่่เป็็นเรื่่�องที่่�ยาก ตั๋๋�วมัันไม่่ได้้แพงขนาดนั้้�น อ.กิ๊๊�ฟ: ถืือว่่าได้้ให้้ประเด็็น ให้้ point ให้้เขาคิิด แล้้วถ้้าเป็็นตอน นี้้�ในลัักษณะของสื่่�อที่่�รายการกำำ�ลััง เป็็นอยู่่�นี้้� เป็็นลัักษณะ one way คืือเป็็นลัักษณะออกมาพููดรายการ วิิทยุุ ก็็เลยอยากรู้้�ว่่ามีีรููปแบบสื่่�อ อะไรอีีกบ้้างไหมที่่�คุุณมุุกอยากทำำ� เพิ่่�มเติิม นอกจาก podcast อัันนี้้� คุุณมุกุ : นอกจาก podcast อััน นี้้� ก็็มีที่่�ี ลอง ๆ คุุยไว้้ คืือมุุกอยากเอา รายการ Gen Z มาทำำ� version ที่่� เป็็นภาพ คืือพอเป็็นเสีียงอย่่างเดีียว แล้้วมัันทำำ�ให้้เข้้าใจยาก แน่่นอนมััน เหมาะกัับคนที่่�สะดวกกัับการฟัังตอน ขัับรถ แต่่ถ้้ามีีภาพด้้วยจะช่่วยใน เรื่่�องการจดจำำ�อะไรต่่าง ๆ อาจจะ ทำำ�เป็็นคลิิปสั้้�น ๆ มา แต่่จริิง ๆ ที่่� อยากทำำ�มาก ๆ ที่่�สุุดเลยในชีีวิิตนี้้� อยากทำำ� out reach concert มาก อาจจะไม่่เชิิงเป็็นคอนเสิิร์์ตขนาด นั้้�น อาจจะพ่่วงไปกัับการให้้ความรู้้� workshop เกี่่�ยวกัับดนตรีีคลาสสิิก ไปตามโรงเรีียนต่่าง ๆ ของเด็็ก ๆ ไปตามโรงพยาบาล สถานเลี้้�ยงเด็็ก กำำ�พร้้าอะไรอย่่างนี้้� แล้้วด้้วยความที่่� ตััวเองเป็็นคนชอบพููด มัันก็็ยิ่่�งอยาก ทำำ� เพราะว่่าเรามีีแผนอยู่่�ในหััวหมด เลย เรามีีเหมืือนเป็็น project เลย ว่่ามีีหัวั ข้้ออะไร อยากเอาเพลงอะไร ไปเสนอ จะพููดอะไรจะสอนอะไรเขา อย่่างไรบ้้าง เป็็นสิ่่�งหนึ่่�งที่่�อยากทำำ� มาก ๆ อ.กิ๊๊�ฟ: หวัังว่่าน่่าจะได้้เห็็นใน เวลาอัันใกล้้นี้้� คุุณมุุก: อยากทำำ� แต่่ค่่อย ๆ
เป็็น ค่่อย ๆ ไป อ.กิ๊๊�ฟ: อยากให้้คุณ ุ มุุกลองแชร์์ ประสบการณ์์ของคุุณมุุกในฐานะที่่� เป็็นนัักดนตรีีออร์์เคสตราเต็็มตััว แล้้วก็็มาทำำ�ตรงนี้้� คุุณมุุกมีีวิิธีีการ balance ชีีวิิตตััวเองอย่่างไรบ้้าง มัันอาจจะดููไม่่ง่่ายสำำ�หรัับคนที่่�ต้้อง ทำำ�งานประจำำ� แล้้วยัังต้้องเอาเวลา มาคิิดหััวข้้อ การเข้้าไปคุุยกัับคน ต่่าง ๆ คุุณมุุกมีีวิิธีีการ balance ชีีวิิตอย่่างไร คุุณมุุก: แรก ๆ มัันยากมาก เพราะว่่าเราไม่่ใช่่คนพููดเก่่ง เวลาจััด รายการเราก็็ต้อ้ งคอยถามคำำ�ถามที่่� ช่่วยให้้มีี actions ซึ่่�งในตอนแรก ๆ ยากมาก มุุกต้้องคอยให้้เวลาตััวเอง เตรีียมจดคำำ�ถามที่่�จะต้้องพููด หรืือ ถ้้าเขาตอบอะไรมามุุกต้้องไปทางไหน ต่่อ แรก ๆ ก็็ใช้้เวลามากหน่่อยใน การเตรีียมตััว แต่่พอเวลาผ่่านไปเรา มีีประสบการณ์์มากขึ้้�นก็็ใช้้เวลาน้้อย ลง ก็็สามารถจััดรายการได้้เลย การ ที่่�มุุกจััดการแบ่่งเวลาก็็โอเคนะ เรา ซ้้อมประมาณวัันละสองถึึงสามถึึงสี่่� ชั่่�วโมงสููงสุุด หลััง ๆ เราก็็พยายาม ซ้้อมให้้มันั productive มากขึ้้�น ไม่่ใช่่ แบบเน้้นปริิมาณ ถ้้าจะเน้้นปริิมาณ เยอะหน่่อยก็็อาจจะเป็็นออร์์เคสตรา ที่่�เล่่น ๖ ชั่่�วโมง ก็็อาจจะต้้องเน้้น
กล้้ามเนื้้�อ ช่่วงที่่�ว่่าง ช่่วงที่่�เบรก ก็็ นั่่�งนึึกหััวข้้อไปด้้วย แม้้กระทั่่�งเวลา ไปซ้้อมวงออร์์เคสตรา เราเจอคนก็็ พยายามคุุยว่่ามีีใครอีีกไหมที่่�เราควร จะเชิิญ มีีหัวั ข้้ออะไรอีีกไหมที่่�น่่าจะ จััดในรายการ เหมืือนใช้้เวลาได้้ตลอด เพราะคนเรามีีเวลามากพอ แค่่อยู่่�ที่่� ว่่าเราจะบริิหารมัันอย่่างไรมากกว่่า อ.กิ๊๊ฟ� : สุุดท้้ายแล้้วอยากให้้ฝาก สัักนิิดว่่า งานอดิิเรกของคุุณมุุกคืือ อะไรคะ ที่่�ไม่่ใช่่ดนตรีี คุุณมุุก: งานอดิิเรกที่่�ไม่่ใช่่ ดนตรีีเหรอ ชอบดูู K-Pop แล้้วก็็ นั่่�งวิิเคราะห์์เพลง อ.กิ๊๊�ฟ: ก็็เป็็นเรื่่�องที่่�น่่าสนใจ นะคะ ในการนำำ�เรื่่�อง ๘-๙ นาทีีที่่�คน สนใจมาทำำ�ให้้เข้้าใจได้้ง่า่ ย เป็็นการ creative เหมืือนกัันนะ คุุณมุุก: นอกจากนั้้�นก็็มีีถ่่าย รููปกล้้องฟิิล์์มย้้อนหลััง มุุกเป็็นคน ใจร้้อน เวลาถ่่ายรููปก็็ชอบกด ๆ ๆ ไป เผื่่�อก่่อน พอมาเล่่นกล้้องฟิิล์ม์ ทำำ�ให้้ ตััวเองเป็็นคนใจเย็็นลง คิิดเยอะขึ้้�น ซึ่ง่� ส่่งผลกัับชีีวิติ จริิง เหมืือนค่่อย ๆ ฝึึกเรา แต่่ว่า่ ก็็เปลืืองตัังค์์ อีีกอย่่าง ที่่�ชอบคืือร้้านกาแฟ อ.กิ๊๊�ฟ: ร้้านกาแฟนี่่� ชื่่�นชอบ กาแฟหรืือเสพบรรยากาศ คุุณมุุก: ชอบทั้้�งกาแฟแล้้วก็็
ชอบดููคน ชอบฟัังเสีียงคน เหมืือน กัับเป็็น noise เราเล่่นดนตรีีก็เ็ หมืือน เราพอแล้้วเสีียงดนตรีี อยากฟััง เสีียงคนบ้้าง อ.กิ๊๊�ฟ: เข้้าใจ ๆ คุุณมุุก: แล้้วก็็มีีอีีกอย่่าง เพิ่่�ง นึึกออก ที่่�ว่่ารายการในอนาคต น่่ะ อยากเชิิญคนทั่่�วไปมาคุุยใน รายการบ้้าง อ.กิ๊๊�ฟ: อย่่างไรคะ คุุณมุกุ : อาจจะเป็็นคนทั่่�ว ๆ ไป ที่่�ไม่่มีคี วามรู้้�เลยหรืือมีีนิดิ ๆ หน่่อย ๆ มาคุุยกััน มาแลกเปลี่่�ยนมุุมมอง สำำ�หรัับเขาดนตรีีคลาสสิิกคืืออะไร แล้้วมัันเข้้าถึึงยากมากน้้อยแค่่ไหน แค่่ อยากรู้้�ว่า่ ความคิิดเห็็นเขาเป็็นอย่่างไร เขาอาจจะมองว่่าดนตรีีคลาสสิิก เป็็นสิ่่�งที่่�เขาไม่่จำำ�เป็็นต้้องรู้้�เลยในชีีวิติ มาแลกเปลี่่�ยนมุุมมองกััน คิิดว่่าน่่า จะเป็็นตอนหนึ่่�งที่่�ให้้คำำ�ตอบกัับใคร หลาย ๆ คนในสัังคมนี้้�ได้้ อ.กิ๊๊�ฟ: อยากฝากคุุณมุุกไว้้ว่่า อยากให้้เชิิญนัักดนตรีีที่่�เล่่นเป็็นงาน อดิิเรก มีีความน่่าสนใจอยู่่�บ้้างไหมคะ เพื่่�อนของพี่่�บางคนอาจจะร้้องเพลง อยู่่� CU Band หรืือบางคนมีีความ ใกล้้ชิดิ นัักดนตรีี หรืือชื่่�นชอบยอมเสีีย เงิินซื้้�อตั๋๋�วและเดิินทางไปดููคอนเสิิร์ต์ ตามที่่�ต่่าง ๆ หลาย ๆ แห่่ง อยาก จะฟัังมุุมมองของเขาที่่�ยัังหาเวลาใน ชีีวิิตประจำำ�วัันไปเสพดนตรีีเรื่่�อย ๆ ก็็เลยอยากรู้้�ว่า่ คนกลุ่่�มนี้้�เขามีีความ เห็็นเกี่่�ยวกัับดนตรีีอย่่างไรบ้้าง ทำำ�ไม เลืือกทางนั้้�น และเพราะอะไรเขาถึึง ไม่่เลืือกเดิินไปทางดนตรีี คุุณมุุก: ก็็มีีแผนอยู่่�บ้้าง เคย ไปทาบทามไว้้ เป็็นลููกพี่่�ลููกน้้องของ ตััวเองค่่ะ อ.กิ๊๊�ฟ: คงจะได้้ฟัังใน episode ใกล้้ ๆ นี้้� คุุณมุุก: ได้้เลยค่่ะ อ.กิ๊๊ฟ� : ขอบคุุณมากนะคะคุุณมุุก 69
REVIEW
Mahidol Music Open House 2021 Open the Door to Your Stage! เปิิดประตููสู่่�เวทีีของคุุณ
Open House ในรููปแบบโลกเสมืือน (Virtual) ความปกติิใหม่่ในสัังคมยุุค The Next Normal เรื่่�อง: ปิิยะพงศ์์ เอกรัังษีี (Piyapong Ekrangsi) ผู้้�ช่่วยคณบดีีฝ่่ายการตลาดและประชาสัั มพัันธ์์ วิิทยาลััยดุุริิยางคศิิลป์์ มหาวิิทยาลััยมหิิดล
ปรากฏการณ์์ของโควิิด-๑๙ ที่่� ทำำ�ให้้นัักเรีียนไม่่ได้้ไปโรงเรีียน ครูู อาจารย์์ไม่่สามารถจััดการเรีียนการ สอนได้้เหมืือนที่่�ผ่่านมา เป็็นสิ่่�งที่่� สร้้างแรงขัับเคลื่่�อนให้้ทุุกคนต้้อง ปรัับตััวเพื่่�อให้้สามารถดำำ�เนิินชีีวิิต และกิิจกรรมต่่าง ๆ ได้้ใกล้้เคีียงกัับ ความปกติิเดิิมได้้มากที่่�สุุด จึึงเกิิด เป็็นรููปแบบและพฤติิกรรมของการ ใช้้ชีีวิิตบนความปกติิใหม่่ (New Normal) ที่่�ผู้้�คนต้้องปรัับตััวใช้้งาน ไอทีีให้้เกิิดความคุ้้�นเคยกัับเทคโนโลยีี ออนไลน์์มากขึ้้�น บุุคลากรทางการ ศึึกษาจำำ�นวนมากก็็จำำ�เป็็นต้้องปรัับ ตััวเพื่่�อใช้้เทคโนโลยีีในการทำำ�งาน ทางไกล เช่่น การประชุุมออนไลน์์ การจััดการเรีียนการสอน การผลิิต สื่่�อการสอนออนไลน์์ การจััดเก็็บ เอกสารออนไลน์์ผ่า่ นคลาวด์์ เป็็นต้้น ไม่่เว้้นแม้้แต่่การจััดกิิจกรรมหรืือ อิิเวนต์์ต่า่ ง ๆ เช่่น คอนเสิิร์ต์ อบรม สััมมนา ต่่างก็็จำำ�เป็็นต้้องย้้ายพื้้�นที่่� เข้้าสู่่�โลกออนไลน์์ทั้้�งสิ้้�น เมื่่�อวัันที่่� ๒๘ พฤศจิิกายนที่่� ผ่่านมา วิิทยาลััยดุุริิยางคศิิลป์์ มหาวิิทยาลััยมหิิดล ได้้จััดงาน Open House ในรููปแบบโลกเสมืือน (Virtual) ผ่่านแพลตฟอร์์มการจััด 70
กิิจกรรมออนไลน์์ของ ZipEvent โดย ผู้้�ที่่�เข้้าร่่วมงานในครั้้�งนี้้�จะได้้สััมผััส กัับประสบการณ์์การเยี่่�ยมชมงาน เสมืือนกัับว่่าตััวเองนั้้�นกำำ�ลัังเดิินอยู่่� ในงานจริิง ๆ มีีการแบ่่งพื้้�นที่่�ในโลก ออนไลน์์เป็็นโซนต่่าง ๆ เช่่น เวทีี หลััก (Main Stage) ซึ่ง่� มีีกิิจกรรม แนะนำำ�หลัักสููตรต่่าง ๆ โดยสามารถ ถามตอบกัับอาจารย์์ประจำำ�ของ แต่่ละหลัักสููตรได้้ผ่่านช่่องทางแชต มีีการนำำ�ทััวร์์เยี่่�ยมชมพื้้�นที่่�ต่่าง ๆ ของวิิทยาลััย มีีการเสวนาแนะนำำ� โอกาสและอาชีีพทางด้้านดนตรีีจาก ศิิษย์์เก่่าของเรา และมีีการแสดง ดนตรีีจากทั้้�งอาจารย์์และนัักเรีียนใน สาขาต่่าง ๆ ที่่�เราคััดสรรมาให้้ได้้ชม กััน เพื่่�อแสดงให้้เห็็นถึึงผลลััพธ์์และ ศัักยภาพของหลัักสููตรและการเรีียน การสอนของวิิทยาลััย รายการสำำ�คััญที่่�เป็็นไฮไลต์์ของ Open House ในครั้้�งนี้้�คืือการเสวนา เกี่่�ยวกัับภาพรวมอุุตสาหกรรมดนตรีี และการศึึกษา ในหััวข้้อ “ReThink Music Education” - Closing the gap between music education and industry ที่่�ร่่วมกัันเสวนา จัับตาอุุตสาหกรรมดนตรีีกับั ทิิศทาง อนาคตการศึึกษาที่่�ควรมุ่่�งไป เพื่่�อ
ให้้น้้อง ๆ และผู้้�ปกครองได้้เห็็น ภาพรวม ศัักยภาพ และโอกาสของ อุุตสาหกรรมดนตรีีทั้้�งในประเทศและ ต่่างประเทศ โดยมีีแขกรัับเชิิญสุุด พิิเศษ ผู้้�ขัับเคลื่่�อนวงการและภาค อุุตสาหกรรมดนตรีีของประเทศอััน ได้้แก่่ ป๋๋าเต็็ด - ยุุทธนา บุุญอ้้อม, GMM Grammy | เอ็็ดดี้้� - จิิณณวััตร สิิริวัิ ฒั น์์, ซีีเนริิโอ & เมืืองไทยรััชดาลััย | พล - คชภััค ผลธนโชติิ, ค่่ายเพลง Boxx Music | พาย - ปิิยะพงษ์์ หมื่่�นประเสริิ ฐ ดีี , Fungjai | พิิชิติ วีีรังั คบุุตร, สำำ�นัักงานส่่งเสริิม เศรษฐกิิจสร้้างสรรค์์ (องค์์การ มหาชน) หรืือ CEA มาร่่วมพููดคุุย กััน ดำำ�เนิินรายการโดยคณบดีีของ เรา ดร.ณรงค์์ ปรางค์์เจริิญ อีีกโซนหนึ่่�งที่่�เป็็นเสน่่ห์ข์ องงาน Open House ครั้้�งนี้้� คืือในโซนของ บููทนิิทรรศการ (Booth Hall) ที่่�เรา ได้้รวบรวมบููทของทุุก ๆ สาขาวิิชา ที่่�เปิิดสอน มาเปิิดพื้้�นที่่�ให้้ข้อ้ มููลกััน แบบสุุด exclusive โดยผู้้�ที่่�ร่ว่ มงาน สามารถรัับชมวิิดีีโอแนะนำำ�สาขา ดาวน์์โหลดเอกสาร ขอข้้อมููลการสมััคร พร้้อมแชตพููดคุุยกัับอาจารย์์และรุ่่�น พี่่�ในแต่่ละสาขาที่่�สนใจได้้แบบตััวต่่อ ตััว และยัังมีีบููทของฝ่่ายรัับสมััคร
(Admission) ที่่�สามารถเข้้ามาสอบ ถามข้้อมููลเกี่่�ยวกัับการสมััครสอบและ การเตรีียมตััว audition ทั้้�งหมดที่่� กล่่าวมาข้้างต้้นนั้้�นเกิิดขึ้้�นในรููปแบบ ออนไลน์์ ซึ่่�งเป็็นการใช้้ประโยชน์์จาก เทคโนโลยีี Virtual Event ที่่�ช่่วย ให้้สามารถจำำ�ลองประสบการณ์์ของ กิิจกรรมและปฏิิสัมั พัันธ์์ของมนุุษย์์ ที่่�เคยมีีอยู่่�เดิิมได้้ แม้้ในวัันนี้้�จะมีีมาตรการผ่่อน ปรนให้้มีีการจััดอิิเวนต์์ได้้แล้้ว แต่่ ก็็ยัังต้้องรัักษาระยะห่่าง Social Distance รวมถึึงการจำำ�กััดจำำ�นวน คนตามขนาดพื้้�นที่่� การนำำ�เทคโนโลยีี Virtual Event และ Virtual Meeting Space หรืือ VMS มาใช้้ จึึงเป็็นอีีกหนึ่่�งทางเลืือกในการทำำ� อิิเวนต์์ในยุุค New Normal โดยใน ช่่วงไม่่กี่่�ปีที่่�ผ่ ี า่ นมา การจััดอิิเวนต์์ใน โลกออนไลน์์ หรืือ Virtual Event เริ่่�มได้้รับั ความนิิยมมากขึ้้�น ทั้้�งจาก เทคโนโลยีีที่่�พัฒ ั นาขึ้้�นและประโยชน์์ จากการช่่วยลดต้้นทุุนและเป็็นมิิตร กัับสิ่่�งแวดล้้อม เพราะคนสามารถ เข้้าร่่วมงานได้้โดยไม่่ต้้องเดิินทาง มายัังสถานที่่�จััดงาน ลดปริิมาณ คาร์์บอนจากการเดิินทาง ลดขยะที่่� เกิิดจากการจััดงาน และในช่่วงวิิกฤต การแพร่่ระบาดของไวรััสโควิิด-๑๙ ที่่�ผู้้�คนต้้องรัักษาระยะห่่าง มัันจึึง กลายเป็็นเครื่่�องมืือสำำ�คััญที่่�จะทำำ�ให้้ งานประชุุมและงานอิิเวนต์์ต่่าง ๆ ดำำ�เนิินต่่อไปได้้ การจััดงาน Open House ใน ครั้้�งนี้้�ถืื อ เป็็ น ความท้้ า ทายและ ประสบการณ์์การเรีียนรู้้�ใหม่่ของทั้้�ง ทีีมงาน อาจารย์์ และพนัักงานของ วิิทยาลััยเอง ในการทำำ�งานร่่วมกัันเพื่่�อ เป้้าหมายในการสร้้างประสบการณ์์ ให้้นัักเรีียน นัักศึึกษา และผู้้�ที่่�สนใจ ศึึกษาต่่อด้้านดนตรีี ได้้รู้้�จัักและ สััมผััสกัับวิิทยาลััยดุุริิยางคศิิลป์์
72
มหาวิิทยาลััยมหิิดล ได้้อย่่างมีี อรรถรสและได้้รัับข้้อมููลที่่�ต้้องการ ครบถ้้วนและมีีประสิิทธิิภาพมาก ที่่�สุุด โดยผ่่านกิิจกรรม Live แนะนำำ� หลัักสููตรการเรีียนการสอนในสาขา วิิชาต่่าง ๆ ทีีมงานมีีการเตรีียมงาน กัันล่่วงหน้้ากว่่า ๓ เดืือน เพื่่�อคิิด สร้้างสรรค์์ ออกแบบประสบการณ์์ ผลิิตสื่่�อ โดยเป็็นความร่่วมมืือของทีีม งานและอาจารย์์ในทุุก ๆ สาขาวิิชา ที่่�ต้้องระดมความคิิด แรงงาน และ เวลา ในการสร้้างสื่่�อประชาสััมพัันธ์์ ของสาขาวิิชาต่่าง ๆ เพื่่�อสื่่�อสารถึึง จุุดเด่่น เอกลัักษณ์์ โอกาสทางอาชีีพ และข้้อมููลทางการศึึกษาที่่�สำำ�คััญ สำำ�หรัับผู้้�ที่่�สนใจในสาขาวิิชานั้้�น ๆ โอกาสที่่�ได้้จัดั งาน Open House ในรููปแบบ Virtual Event ครั้้�งนี้้� ทำำ�ให้้วิิทยาลััยเกิิดความตระหนัักรู้้� ใหม่่ ถึึงสิ่่�งที่่�มีีความสำำ�คััญและจำำ�เป็็น แท้้จริิงใน “ความปกติิใหม่่” ที่่�กำำ�ลััง จะมาถึึงของสถาบัันการศึึกษา ที่่� ต้้องพััฒนาบุุคลากรทางการศึึกษา ให้้มีคุี ณ ุ ลัักษณะเป็็น “ผู้้�คล่่องแคล่่ว ทางการจััดการเรีียนรู้้�” และความ จำำ�เป็็นแท้้จริิงที่่�ว่่านี้้� ก็็ไม่่ควรถููกตีี กรอบไว้้ด้ว้ ยสถานการณ์์ความจำำ�เป็็น จากโควิิด-๑๙ เท่่านั้้�น หากแต่่เรา ควรจิินตนาการถึึง “ความปกติิใหม่่ ที่่�เป็็นที่่�ต้้องการ” (desirable new normal) จากการหารืือและวางแผน ร่่วมกัันของบุุคคลที่่�มีีส่ว่ นเกี่่�ยวข้้องใน ทุุกภาคส่่วน ตั้้�งแต่่ผู้้�กำำ�หนดนโยบาย ผู้้�บริิหารสถานศึึกษา ครูู บุุคลากร ทางศึึกษา ผู้้�ประกอบการในภาค ธุุรกิิจและภาคประชาสัังคม พ่่อแม่่ ผู้้�ปกครอง และที่่�สำำ�คััญที่่�สุุดคืือตััว นัักเรีียนเอง ข้้อดีีของ Virtual Event ที่่�เห็็น ได้้ชัดั คืือช่่วยประหยััดต้้นทุุน ช่่วยให้้ สามารถเข้้าถึึงกลุ่่�มผู้้�บริิโภคได้้กว้้าง ขึ้้�น เพราะไม่่มีข้ี อ้ จำำ�กััดเรื่่�องของพื้้�นที่่�
และการเดิินทาง ใช้้เวลาเตรีียมงาน และงบที่่�น้้อยกว่่า การปรัับเปลี่่�ยน รููปแบบทำำ�ได้้อย่่างรวดเร็็ว อีีกทั้้�ง ยัังสามารถเก็็บข้้อมููลผู้้�เข้้าชมได้้ดีี กว่่าแบบออนกราวด์์ ซึ่่�งหากเปรีียบ เทีียบกัับการจััดอิิเวนต์์แบบเดิิมแล้้ว ก็็ต้อ้ งยอมรัับว่่า Virtual Event นั้้�น สามารถเก็็บรวบรวมข้้อมููลได้้ง่่าย กว่่างานอิิเวนต์์ที่่�เกิิดขึ้้�นในโลกจริิง เพราะว่่าการกระทำำ�ทุุก ๆ อย่่างใน โลกออนไลน์์ จะถููกจััดเก็็บบัันทึึก ได้้ในแบบอััตโนมััติิ ดัังนั้้�น ผู้้�จััดงาน จึึงสามารถนำำ�ข้้อมููลเหล่่านั้้�นไปใช้้ วิิเคราะห์์และปรัับปรุุงการจััดงาน ในครั้้�งต่่อไป อนาคตของ ‘VIRTUAL Event’ แม้้ไม่่มาแทนที่่� แต่่จะกลายเป็็น ‘รููป แบบหลััก’ ในไม่่ช้้า ทั้้�งนี้้� อิิเวนต์์ แบบออนไลน์์จะไม่่มาฆ่่างานอิิเวนต์์ แบบดั้้�งเดิิมหรืือออนกราวด์์ แต่่ เป็็นการผสมผสานกััน เพราะมัันคืือ ไลฟ์์สไตล์์ที่่�เปลี่่�ยนไป เนื่่�องจากมััน สามารถตอบสนองความต้้องการของ ผู้้�บริิโภคในยุุคนี้้�ได้้ เพราะโควิิด-๑๙ ทำำ�ให้้เราต้้องปรัับตััวเรีียนรู้้�ให้้เกิิด ความคุ้้�นเคยกัับเทคโนโลยีีออนไลน์์ มากขึ้้�น เป็็นแนวโน้้มที่่�พฤติิกรรม ใหม่่แบบ New Normal จะยัังคง เปลี่่�ยนแปลงและคงอยู่่�ต่่อไปเป็็น Next Normal ในอนาคต
อ้้างอิิง https://www.bangkokbiznews. com/lifestyle/958161 https://tdri.or.th/2020/05/ desirable-new-normal-for thailand-education/
73
74
75