Music Journal October 2020

Volume 26 No.2 | October 2020

PENINSULA MOMENTS At The Peninsula Bangkok, world-class hospitality enriched with compelling Thai cultural experiences creates perfect memorable moments.

Volume 26 No.2 | October 2020

Volume 26 No. 2 October 2020

สวั​ัสดี​ีผู้​้�อ่า่ นทุ​ุกท่​่าน เพลงดนตรี​ีฉบั​ับ เดื​ือนตุ​ุลาคม ขอน้​้อมรำ��ลึกึ เนื่​่�องในวั​ันคล้​้าย วั​ันสวรรคต พระบาทสมเด็​็จพระบรมชนกา ธิ​ิเบศร มหาภู​ูมิ​ิพลอดุ​ุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิ​ิตร ด้​้วยบทความเกี่​่�ยวกั​ับแรง บั​ันดาลใจที่​่�ได้​้จากในหลวงรั​ัชกาลที่​่� ๙ ในบทความพลั​ังแห่​่งแรงบั​ันดาลใจ จาก คอลั​ัมน์​์ Dean’s Vision และกษั​ัตริ​ิย์ผู้​้�์ เป็​็น แรงบั​ันดาลใจด้​้านดนตรี​ี ในเรื่​่�องจากปก ผู้​้�อ่​่านที่​่�ติ​ิดตามบทความชุ​ุด “เรื่​่�อง เล่​่าเบาสมองสนองปั​ัญญา” ในเดื​ือนนี้​้�นำำ� เสนอเรื่​่�อง เพลงไทยสากล-เนื้​้�อร้​้องจาก วรรณคดี​ี โดยบทความจะเกี่​่�ยวกั​ับเพลง ไทยสากลที่​่�มี​ีคำำ�ร้​้องเกี่​่�ยวข้​้องกั​ับเนื้​้�อหา ของนวนิ​ิยายเรื่​่�องผู้​้�ชนะสิ​ิบทิ​ิศ บทความ ตอนที่​่� ๓ นี้​้�จะนำำ�เสนอบทเพลงสำำ�หรั​ับ บุ​ุเรงนอง ซึ่​่�งมี​ีทั้​้�งหมด ๖ บทเพลง ราย ละเอี​ียดเนื้​้�อร้​้องและการวิ​ิเคราะห์​์ด้​้าน ดนตรี​ี สามารถติ​ิดตามได้​้ในเล่​่ม

เจ้าของ

ฝ่​่ายภาพ

วิทยาลัยดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหิดล

คนึงนิจ ทองใบอ่อน

บรรณาธิ​ิการบริ​ิหาร ดวงฤทัย โพคะรัตน์ศิริ

จรูญ กะการดี นรเศรษฐ์ รังหอม

หัวหน้ากองบรรณาธิการ

พิสูจน์อักษรและรูปเล่ม

ธั​ัญญวรรณ รั​ัตนภพ

ธัญญวรรณ รัตนภพ

ที่ปรึกษากองบรรณาธิการ

เว็บมาสเตอร์

ภรณ์ทิพย์ สายพานทอง

Kyle Fyr

ฝ่ายศิลป์

สำำ�หรั​ับบทความด้​้าน Contemporary Music ผู้​้�เขี​ียนได้​้อภิ​ิปรายเกี่​่�ยวกั​ับความ แตกต่​่างด้​้านสุ​ุนทรี​ียศาสตร์​์ระหว่​่างดนตรี​ี ของสองนั​ักประพั​ันธ์​์ Tristan Murail และ Gerard Grisey ซึ่ง่� ทั้​้�งคู่​่�ถื​ือว่​่าเป็​็น ผู้​้�บุ​ุกเบิ​ิกคนสำำ�คั​ัญด้​้าน spectral music ด้​้าน Music Therapy นำำ�เสนอ บทความเกี่​่�ยวกั​ับสาเหตุ​ุที่​่�เวลาเศร้​้าเรา จะชอบฟั​ังเพลงเศร้​้ามากกว่​่าเพลงที่​่�สดใส และเหตุ​ุใดเพลงเศร้​้าสามารถช่​่วยเยี​ียวยา จิ​ิตใจและส่​่งผลดี​ีต่​่อสุ​ุขภาพจิ​ิตได้​้ นอกจากนี้​้� พลาดไม่​่ได้​้กั​ับบทความ อื่​่�น ๆ ที่​่�ให้​้สาระความรู้​้�ด้​้านดนตรี​ีในแง่​่มุมุ ต่​่าง ๆ ทั้​้�งด้​้านดนตรี​ีไทยและวรรณกรรม ด้​้านเปี​ียโน ดวงฤทั​ัย โพคะรั​ัตน์​์ศิริ​ิ ิ

สำำ�นั​ักงาน

วิทยาลัยดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหิดล (วารสารเพลงดนตรี) ๒๕/๒๕ ถนนพุทธมณฑลสาย ๔ ต�ำบลศาลายา อ�ำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม ๗๓๑๗๐ โทรศัพท์ ๐ ๒๘๐๐ ๒๕๒๕-๓๔ ต่​่อ ๓๒๐๕ โทรสาร ๐ ๒๘๐๐ ๒๕๓๐ musicmujournal@gmail.com

กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ในการพิจารณาคัดเลือกบทความลงตีพิมพ์โดยไม่ต้องแจ้งให้ทราบล่วงหน้า ส�ำหรับข้อเขียนที่ได้รับการ พิจารณา กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ที่จะปรับปรุงเพื่อความเหมาะสม โดยรักษาหลักการและแนวคิดของผู้เขียนแต่ละท่านไว้ ข้อเขียน และบทความที่ตีพิมพ์ ถือเป็นทัศนะส่วนตัวของผู้เขียน กองบรรณาธิการไม่จ�ำเป็นต้องเห็นด้วย และไม่ขอรับผิดชอบบทความนั้น

สารบั ญ Contents Dean’s Vision

Music Therapy

Thai and Oriental Music

04

36

50

พลั​ังแห่​่งแรงบั​ันดาลใจ ณรงค์​์ ปรางค์​์เจริ​ิญ (Narong Prangcharoen)

Cover Story

การฟั​ังเพลงเศร้​้า มั​ันช่​่วยให้​้รู้​้�สึ​ึกดี​ีขึ้​้�นจริ​ิง ๆ นะ กฤตยา เชื่​่�อมวราศาสตร์​์ (Krittaya Chuamwarasart)

Piano Repertoire

08

กษั​ัตริ​ิย์​์ผู้​้�เป็​็นแรงบั​ันดาลใจ ด้​้านดนตรี​ี ณั​ัฏฐา อุ​ุทยานั​ัง (Nuttha Udhayanang)

38

Music Entertainment

รู​ูปแบบการประพั​ันธ์​์สำำ�หรั​ับเปี​ียโน ในยุ​ุคศตวรรษที่​่� ๒๐ (ตอนที่​่� ๔) ขวั​ัญชนก อิ​ิศราธิ​ิกู​ูล (Kwanchanok Isarathikul)

20

44

“เรื่​่�องเล่​่าเบาสมองสนองปั​ัญญา” เพลงไทยสากล-เนื้​้�อร้​้องจาก วรรณคดี​ี (ตอนที่​่� ๓) “ผู้​้�ชนะสิ​ิบทิ​ิศ ๐๐๑” กิ​ิตติ​ิ ศรี​ีเปารยะ (Kitti Sripaurya)

Bach’s Legacy: Illustrated Through Selected Repertoires by Franz Liszt and Peter Schickele Myer Tessalee (มายเยอร์​์ เทศน์​์สาลี​ี)

โชคชั​ัย แคนวงประยุ​ุกต์​์ ธั​ันยาภรณ์​์ โพธิ​ิกาวิ​ิน (Dhanyaporn Phothikawin)

Contemporary Music

54

The Aesthetic Differences between the Music of Tristan Murail, and Gerard Grisey Sornsuang Tangsinmonkong (ศรสรวง ตั้​้�งสิ​ินมั่​่�นคง)

DEAN’S VISION

พลั​ังแห่​่งแรงบั​ันดาลใจ เรื่​่�อง: ณรงค์​์ ปรางค์​์เจริ​ิญ (Narong Prangcharoen) คณบดี​ีวิ​ิทยาลั​ัยดุ​ุริ​ิยางคศิ​ิลป์​์ มหาวิ​ิทยาลั​ัยมหิ​ิดล

เดื​ือนตุ​ุลาคมเป็​็นเดื​ือนที่​่�มี​ีความ หมายกั​ับคนไทยมาแต่​่อดี​ีต เนื่​่�องจาก วั​ันที่​่� ๒๓ ตุ​ุลาคม เป็​็นวั​ันปิ​ิยมหาราช ซึ่​่�งเป็​็นวั​ันคล้​้ายวั​ันสวรรคตของ 04

พระบาทสมเด็​็จพระจุ​ุลจอมเกล้​้าเจ้​้า อยู่​่�หั​ัว รั​ัชกาลที่​่� ๕ โดยพระองค์​์ทรง มี​ีพระมหากรุ​ุณาธิ​ิคุณ ุ กั​ับประเทศไทย และประชาชนชาวไทยอย่​่างใหญ่​่

หลวง ไม่​่ว่า่ จะเป็​็นการประกาศเลิ​ิก ทาสเพื่​่�อสร้​้างให้​้เกิ​ิดความเท่​่าเที​ียม ในสั​ังคม โดยใช้​้เวลานานหลายสิ​ิบปี​ี นั​ับแต่​่การริ​ิเริ่​่�มโครงการในการเลิ​ิก

ทาส เพื่​่�อเตรี​ียมความพร้​้อมให้​้ทุ​ุก ภาคส่​่วน เพราะการเปลี่​่�ยนแปลง โดยไม่​่มี​ีการเตรี​ียมพร้​้อมและไม่​่มี​ี เวลาในการปรั​ับตั​ัว อาจจะสร้​้าง ผลกระทบในเชิ​ิงลบให้​้แก่​่ประเทศ และสั​ังคมได้​้ นอกจากนี้​้� พระบาท สมเด็​็จพระเจ้​้าอยู่​่�หั​ัว รั​ัชกาลที่​่� ๕ ยั​ังทรงพั​ัฒนาประเทศไปในอี​ีกหลาก หลายแง่​่มุ​ุม ทั้​้�งการพั​ัฒนาระบบ การปกครอง การคมนาคม หรื​ือแม้​้ กระทั่​่�งการรั​ักษาดิ​ินแดนของประเทศ เพื่​่�อไม่​่ให้​้ตกเป็​็นเมื​ืองขึ้​้�นของประเทศ ล่​่าอาณานิ​ิคม ซึ่ง่� เป็​็นเพี​ียงส่​่วนหนึ่​่�ง ของการพั​ัฒนาประเทศที่​่�เกิ​ิดขึ้​้�นใน

รั​ัชสมั​ัยของพระองค์​์ นอกจากนี้​้� พระองค์​์ท่า่ นยั​ังทรงเป็​็นนั​ักประพั​ันธ์​์ และสนั​ับสนุ​ุนงานด้​้านศิ​ิลปะและ วรรณกรรมอี​ีกด้​้วย เช่​่น บทพระราช นิ​ิพนธ์​์ไกลบ้​้านและเงาะป่​่า เป็​็นต้​้น สิ่​่�งที่​่�คนไทยไม่​่เคยคาดคิ​ิดเลย คื​ือ เดื​ือนตุ​ุลาคมจะเป็​็นเดื​ือนที่​่�เพิ่​่�ม ความเศร้​้าโศกให้​้แก่​่ประชาชนชาว ไทย โดยเป็​็นเดื​ือนที่​่�พระบาทสมเด็​็จ พระปรมิ​ินทรมหาภู​ูมิ​ิพลอดุ​ุลยเดช รั​ัชกาลที่​่� ๙ เสด็​็จสวรรคตในเดื​ือน เดี​ียวกั​ัน ในวั​ันที่​่�พระองค์​์สวรรคต เป็​็นวั​ันที่​่�ผมยั​ังใช้​้ชี​ีวิ​ิตอยู่​่�ที่​่�ประเทศ สหรั​ัฐอเมริ​ิกา ในวั​ันที่​่� ๑๓ ตุ​ุลาคม

พ.ศ. ๒๕๕๙ ทุ​ุกคนได้​้แชร์​์ข่​่าวสาร ในเรื่​่�องการสวรรคต แม้​้กระทั่​่�งในต่​่าง ประเทศ เป็​็นวั​ันที่​่�ไม่​่ใช่​่แค่​่ประชาชน ชาวไทยส่​่วนมากเศร้​้าโศกเสี​ียใจ แต่​่ ยั​ังมี​ีประชาคมโลกอี​ีกจำำ�นวนมาก ที่​่�ร่​่วมเสี​ียใจในการสู​ูญเสี​ียครั้​้�งยิ่​่�ง ใหญ่​่นี้​้�ด้​้วยเช่​่นกั​ัน ผมเองเป็​็นคนที่​่� ตอบคำำ�ถามกั​ับเพื่​่�อนชาวต่​่างชาติ​ิ หลายคนว่​่า ทำำ�ไมคนไทยจึ​ึงรั​ัก ในหลวงรั​ัชกาลที่​่� ๙ มาก ผมบอก เขาว่​่า หากพระองค์​์ท่​่านไม่​่ได้​้เป็​็น กษั​ัตริ​ิย์​์ แต่​่เป็​็นแค่​่คนธรรมดาที่​่�สร้​้าง ประโยชน์​์ให้​้แก่​่ประเทศชาติ​ิได้​้มาก ขนาดนี้​้� สมควรหรื​ือไม่​่ที่​่�คนไทยจะ

05

06

เสี​ียใจในการสู​ูญเสี​ียครั้​้�งนี้​้� หากลอง ย้​้อนคิ​ิด คนในรุ่​่�นผมได้​้มี​ีโอกาส มี​ี ประสบการณ์​์ ได้​้เห็​็นวั​ันที่​่�ในหลวง รั​ัชกาลที่​่� ๙ ทรงงาน พระองค์​์ท่​่าน ทรงเป็​็นแบบอย่​่างที่​่�ดี​ีในการตั้​้�งมั่​่�น พั​ัฒนาประเทศเพื่​่�อสร้​้างคุ​ุณภาพ ชี​ีวิ​ิตที่​่�ดี​ีให้​้แก่​่ประชาชน ในฐานะศิ​ิลปิ​ิน พระองค์​์ท่​่านมี​ี พระปรี​ีชาสามารถในการทรงเครื่​่�อง ดนตรี​ีที่​่�หลากหลาย รวมถึ​ึงทรงพระ ราชนิ​ิพนธ์​์บทเพลงอี​ีกด้​้วย ในฐานะ นั​ักแต่​่งเพลงผมชื่​่�นชมในพระปรี​ีชา สามารถอย่​่างยิ่​่�ง พระองค์​์ท่า่ นเป็​็น แรงบั​ันดาลใจในการทำำ�งาน เพราะ ผมมี​ีอาชี​ีพเป็​็นแค่​่นั​ักแต่​่งเพลง ไม่​่ได้​้ทำำ�อย่​่างอื่​่�น เวลาที่​่�เหนื่​่�อยก็​็ จะนึ​ึกถึ​ึงพระองค์​์ท่​่านว่​่า เราทำำ� แค่​่หน้​้าที่​่�เดี​ียว ยั​ังเหนื่​่�อยและท้​้อ พระองค์​์ท่​่านทรงงานในหลายเรื่​่�อง และยั​ังมี​ีเวลาในการทรงดนตรี​ี ทรง พระราชนิ​ิพนธ์​์บทเพลง โดยไม่​่เคย บ่​่นว่​่าเหนื่​่�อยหรื​ือท้​้อ เราเองควร พยายามให้​้มากกว่​่านี้​้� สร้​้างงาน ให้​้มากกว่​่านี้​้� เพื่​่�อเป็​็นประโยชน์​์แก่​่ คนอื่​่�น ๆ มากกว่​่านี้​้� นั่​่�นคื​ือเหตุ​ุผล ส่​่วนหนึ่​่�งที่​่�ผมละทิ้​้�งการใช้​้ชีวิี ติ อยู่​่�ที่​่� ประเทศสหรั​ัฐอเมริ​ิกา แล้​้วกลั​ับมา ประเทศไทยในปี​ี พ.ศ. ๒๕๖๐ ด้​้วย ความมุ่​่�งมั่​่�นว่​่า ต้​้องสร้​้างประโยชน์​์ แก่​่ผู้​้�อื่​่�นและประเทศชาติ​ิให้​้ได้​้มากขึ้​้�น มากกว่​่าแค่​่เป็​็นนั​ักแต่​่งเพลง เพราะ เมื่​่�อตอนเป็​็นนั​ักแต่​่งเพลง ผมคิ​ิดว่​่า ผมได้​้ทำำ�ประโยชน์​์ให้​้แก่​่ประเทศชาติ​ิ โดยพยายามสร้​้างชื่​่�อเสี​ียงให้​้ประเทศ ชาติ​ิด้​้วยความสามารถที่​่�มี​ี เป็​็นคน

ไทยคนแรกและคนเดี​ียวที่​่�ได้​้รับั รางวั​ัล ประกวดแต่​่งเพลงในระดั​ับนานาชาติ​ิ หลายรางวั​ัล เช่​่น Guggenheim Fellowship, Barlow Prize และ อื่​่�น ๆ ทำำ�ให้​้ต่​่างชาติ​ิเห็​็นว่​่าคนไทย มี​ีความสามารถ รู้​้�ว่​่าประเทศไทยมี​ี ความเท่​่าเที​ียมทางด้​้านศิ​ิลปะและ วั​ัฒนธรรม แต่​่ความคิ​ิดของผมก็​็ เปลี่​่�ยนไป เมื่​่�อวั​ันที่​่�ในหลวงรั​ัชกาลที่​่� ๙ เสด็​็จสวรรคต ผมคิ​ิดว่​่าผมต้​้อง พยายามเพิ่​่�มความสามารถให้​้ตัวั เอง พยายามทำำ�ความดี​ีให้​้สมกั​ับโอกาสที่​่� ได้​้เกิ​ิดมาในสมั​ัยรั​ัชกาลที่​่� ๙ และได้​้ เรี​ียนรู้​้� ได้​้มองเห็​็นตั​ัวอย่​่างของการ ทำำ�ความดี​ีเพื่​่�อผู้​้�อื่​่�น ดั่​่�งพระราชดำำ�รั​ัส เรื่​่�อง “ขาดทุ​ุนคื​ือกำำ�ไร” เราต้​้องเป็​็น ผู้​้�ที่​่�รู้​้�จักั ความเสี​ียสละ ในการขาดทุ​ุน ของเรา ถ้​้าสามารถสร้​้างประโยชน์​์ ให้​้ประเทศชาติ​ิและส่​่วนรวมได้​้ เรา ควรรู้​้�จั​ักที่​่�จะเสี​ียสละและทำำ�ให้​้ผู้​้�อื่​่�น นั่​่�นคื​ือเหตุ​ุผลที่​่�ผมทิ้​้�งชี​ีวิ​ิตการเป็​็น ศิ​ิลปิ​ินของตั​ัวเองในต่​่างประเทศ ทิ้​้�ง ความสุ​ุขสบายและรายได้​้ที่​่�มากกว่​่า เพื่​่�อที่​่�จะกลั​ับมาพยายามพั​ัฒนา ดนตรี​ีในประเทศไทย พั​ัฒนาการ ศึ​ึกษาดนตรี​ีเพื่​่�อต่​่อยอดให้​้เด็​็กรุ่​่�นใหม่​่ มี​ีความสำำ�เร็​็จในอาชี​ีพ พยายามใช้​้ ดนตรี​ีในการพั​ัฒนาสั​ังคมเพื่​่�อให้​้เกิ​ิด สั​ังคมที่​่�มี​ีคุณ ุ ภาพ แน่​่นอนผมไม่​่รู้​้�ว่า่ ความพยายามของผมจะเป็​็นไปได้​้ หรื​ือไม่​่ นอกเหนื​ือจากความตั้​้�งใจ และความเพี​ียรที่​่�ผมต้​้องพยายาม อย่​่างต่​่อเนื่​่�อง ยั​ังต้​้องใช้​้ความเข้​้าใจ และการสนั​ับสนุ​ุนของคนรอบข้​้าง ร่​่วมกั​ันทำำ�ความดี​ีที​ีละน้​้อย เพื่​่�อให้​้

เกิ​ิดผลของความดี​ีที่​่�ยิ่​่�งใหญ่​่ เป็​็น snowball effect เพื่​่�อให้​้ขยายผล ไปทั่​่�วประเทศ ทุ​ุกเดื​ือนตุ​ุลาคม มั​ักจะเป็​็นเดื​ือน ที่​่�ผมระลึ​ึกถึ​ึงในหลวงรั​ัชกาลที่​่� ๙ มากกว่​่าปกติ​ิ เพราะเมื่​่�อครั้​้�งสิ้​้�น พระองค์​์ไปแล้​้ว เหมื​ือนโลกของผม มั​ันเปลี่​่�ยนไป แต่​่พระองค์​์ท่​่านก็​็ยั​ัง เป็​็นแรงบั​ันดาลใจในการทำำ�ความดี​ี เสมอ สำำ�หรั​ับผมแล้​้ว สิ่​่�งที่​่�พระองค์​์ ท่​่านให้​้ผม ไม่​่สามารถบรรยายได้​้เป็​็น คำำ�พู​ูด หากจะยกตั​ัวอย่​่างคำำ�พู​ูด ก็​็ คงเป็​็นเหมื​ือนท่​่อนหนึ่​่�งในบทเพลง ที่​่�ผมแต่​่งเพื่​่�อแสดงความอาลั​ัยถวาย แด่​่พระองค์​์ท่​่าน บทเพลงที่​่�ชื่​่�อว่​่า “Endless Tears” เพราะน้ำำ��ตาคง ไม่​่มีวัี นั ที่​่�จะสิ้​้�นไปจากหั​ัวใจ ในท่​่อน กลางของเพลงนี้​้� ผมได้​้ให้​้ความหมาย ในแรงบั​ันดาลใจที่​่�พระองค์​์ท่​่านให้​้ ผมว่​่า “to dream a dream that no mortal ever dare to dream before” ซึ่​่�งบรรยายความยิ่​่�งใหญ่​่ ของแรงบั​ันดาลใจและสร้​้างให้​้ผม มี​ีความกล้​้าในความฝั​ันที่​่�คนทั่​่�วไป อาจจะไม่​่กล้​้าแม้​้กระทั่​่�งที่​่�จะฝั​ัน ตามรอยพระราชนิ​ิพนธ์​์ “ความฝั​ัน อั​ันสู​ูงสุ​ุด” นั่​่�นเอง

07

08

COVER STORY

กษั​ัตริ​ิย์​์ผู้​้�เป็​็นแรงบั​ันดาลใจด้​้านดนตรี​ี เรื่​่�อง: ณั​ัฏฐา อุ​ุทยานั​ัง (Nuttha Udhayanang) ผู้​้�จั​ัดการการตลาดและประชาสั​ั มพั​ันธ์​์ วิ​ิทยาลั​ัยดุ​ุริ​ิยางคศิ​ิลป์​์ มหาวิ​ิทยาลั​ัยมหิ​ิดล

“...ดนตรี​ีนี้​้มี� ไี ว้​้สำำ�หรั​ับให้​้บันั เทิ​ิง แล้​้วก็​็ให้​้จิติ ใจสบาย ดนตรี​ีนี่​่คื​ือ � เสี​ียง แต่​่สิ่​่ง� ประกอบยั​ังมี​ีว่า่ เสี​ียงนั้​้�นเป็​็น เสี​ียงอะไร นั่​่�นน่ะ่ ยั​ังเป็​็นคุณ ุ ภาพของ เสี​ียง ...พวกเราเป็​็นนั​ักดนตรี​ี นั​ัก เพลง นั​ักเกี่​่ย� วข้​้องกั​ับเรื่​่อ� งศิ​ิลปะใน ด้​้านการแสดง การแสดงโดยเฉพาะ ดนตรี​ี พวกเรานี่​่�มีคี วามสำำ�คัญ ั มาก ไม่​่ใช่​่น้อ้ ยสำำ�หรั​ับส่​่วนรวม เพราะว่​่า ดนตรี​ีนั้​้น� เป็​็นสิ่​่ง� หนึ่​่ง� ที่​่�จะแสดงออก ซึ่​่ง� ความรู้​้�สึ​ึกของชนหมู่​่�หนึ่​่ง� ในที่​่�นี้​้ก็� ็ คื​ือชนคนไทย คื​ือประชาชนคนไทย ทั้​้�งหลาย จะแสดงความรู้​้�สึ​ึกออกมา หรื​ือจะรั​ับความรู้​้�สึ​ึกที่​่�แสดงออกมา ก็​็ด้ว้ ยดนตรี​ี พวกเราที่​่�เป็​็นนักั เพลง นั​ักดนตรี​ี จึ​ึงมี​ีความสำำ�คัญ ั อย่​่างยิ่​่ง� ...” พระบรมราโชวาทพระราชทาน เนื่​่อ� งในงานสั​ังคี​ีตมงคล ครั้​้ง� ที่​่� ๒ ณ เวที​ีลี​ีลาศสวนอั​ัมพร วั​ันพฤหั​ัสบดี​ี ที่​่� ๓๑ กรกฎาคม ๒๕๑๒ เมื่​่�อวั​ันที่​่� ๑๓ ตุ​ุลาคมที่​่�ผ่​่านมา เป็​็นวั​ันที่​่�คนไทยเศร้​้าเสี​ียใจที่​่�สุ​ุดวั​ัน หนึ่​่�ง เพราะเป็​็นวั​ันคล้​้ายวั​ันสวรรคต ของพระบาทสมเด็​็จพระบรมชนกา ธิ​ิเบศร มหาภู​ูมิพิ ลอดุ​ุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิ​ิตร และเป็​็นวั​ันที่​่�คนไทย ร่​่วมกั​ันน้​้อมรำ��ลึกึ ถึ​ึงการจากไปของ กษั​ัตริ​ิย์​์อั​ันเป็​็นที่​่�รั​ักยิ่​่�ง พระบาทสมเด็​็จพระบรมชนกา ธิ​ิเบศร มหาภู​ูมิพิ ลอดุ​ุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิ​ิตร หรื​ือที่​่�พวกเราเรี​ียก

ขานพระนามกั​ันสั้​้�น ๆ ว่​่า “ในหลวง ร.๙” ทรงเป็​็นพระมหากษั​ัตริ​ิย์ที่​่�์ เสด็​็จ พระราชดำำ�เนิ​ินไปทุ​ุกทั่​่�วภู​ูมิภิ าคของ ผื​ืนแผ่​่นดิ​ินไทย เพื่​่�อทรงงาน แก้​้ ปั​ัญหาความเป็​็นอยู่​่�ของพสกนิ​ิกร ชาวไทย และเมื่​่�อทรงว่​่างจากการ ทำำ�งาน ยั​ังได้​้พระราชทานความสุ​ุข แก่​่คนไทยผ่​่านงานอดิ​ิเรกของพระองค์​์ ซึ่​่�งก็​็คื​ือ ดนตรี​ี พระบาทสมเด็​็จพระเจ้​้าอยู่​่�หั​ัว รั​ัชกาลที่​่� ๙ ทรงเป็​็นแบบอย่​่างให้​้แก่​่ นั​ักดนตรี​ีในหลายด้​้าน ไม่​่ว่า่ จะเป็​็น การขยั​ันเรี​ียนรู้​้� หมั่​่�นฝึ​ึกฝน ตลอด ไปถึ​ึงการนำำ�ดนตรี​ีมาใช้​้ประโยชน์​์ต่อ่ การสร้​้างสั​ัมพั​ันธภาพอั​ันดี​ี และการ ให้​้ความสุ​ุขแก่​่ผู้​้�อื่​่�นผ่​่านดนตรี​ี เมื่​่�อปี​ี พ.ศ. ๒๕๓๐ สมเด็​็จพระ กนิ​ิษฐาธิ​ิราชเจ้​้า กรมสมเด็​็จพระเทพ รั​ัตนราชสุ​ุดาฯ สยามบรมราชกุ​ุมารี​ี ได้​้ ทรงพระราชนิ​ิ พนธ์​์ บทความ ‘พระบาทสมเด็​็จพระเจ้​้าอยู่​่�หั​ัวทรง ศึ​ึกษาดนตรี​ี’ ซึ่ง่� สรุ​ุปความจากบางช่​่วง ของบทพระราชนิ​ิพนธ์​์ได้​้ว่า่ พระบาท สมเด็​็จพระเจ้​้าอยู่​่�หั​ัว รั​ัชกาลที่​่� ๙ ทรงเริ่​่�มเรี​ียนดนตรี​ีตั้​้�งแต่​่ยั​ังดำำ�รง พระราชอิ​ิสริ​ิยยศเป็​็นสมเด็​็จพระ อนุ​ุชาธิ​ิราช ขณะมี​ีพระชนมายุ​ุ ๑๓ พรรษา โดยเครื่​่�องดนตรี​ีชิ้​้�นแรกที่​่� พระองค์​์ทรงเรี​ียนคื​ือแอคคอร์​์เดี​ียน จนกระทั่​่�งมี​ีพระชนมายุ​ุประมาณ ๑๕ พรรษา สมเด็​็จพระศรี​ีนคริ​ินทรา บรมราชชนนี​ีได้​้ให้​้ครู​ูชาวฝรั่​่�งเศส

นาม เวย์​์เบรชท์​์ (Weybrecht) มาสอนวิ​ิชาแซกโซโฟน จึ​ึงได้​้อาศั​ัย พื้​้�นฐานจากแซกโซโฟนและเรี​ียนรู้​้� เครื่​่�องดนตรี​ีจำำ�พวกอื่​่�นอย่​่าง เปี​ียโน กี​ีตาร์​์ ขลุ่​่�ย และไวโอลิ​ิน ด้​้วย พระองค์​์เอง ภายหลั​ังทรงหั​ันมาสนใจดนตรี​ี แจ๊​๊ส จึ​ึงทรงศึ​ึกษาอย่​่างจริ​ิงจั​ัง โดย ทรงเป่​่าแซกโซโฟนไปพร้​้อมกั​ับการ เปิ​ิดแผ่​่นเสี​ียง แนวดนตรี​ีที่​่�ท่า่ นทรง โปรดมากที่​่�สุ​ุดคื​ือแนวแจ๊​๊ส ในสไตล์​์ Dixieland หรื​ือ Hot Jazz อั​ัน เป็​็นสไตล์​์การเล่​่นเพลงที่​่�พั​ัฒนามา จากเพลงแนวบลู​ูส์​์ แต่​่จะออกมา ในสไตล์​์ที่​่�สนุ​ุกสนานเหมาะกั​ับการ เต้​้นรำ��มากขึ้​้�น พระบาทสมเด็​็จพระเจ้​้าอยู่​่�หั​ัว รั​ัชกาลที่​่� ๙ เริ่​่�มทรงพระราชนิ​ิพนธ์​์ บทเพลงเมื่​่�อมี​ีพระชนมายุ​ุได้​้ ๑๘ พรรษา และจนถึ​ึงปั​ัจจุ​ุบันั มี​ีบทเพลง พระราชนิ​ิพนธ์​์ทั้​้�งสิ้​้�น ๔๘ เพลง ทุ​ุก เพลงล้​้วนมี​ีทำำ�นองไพเราะและความ หมายที่​่�ลึ​ึกซึ้​้�งสอดคล้​้องกั​ับช่​่วงชี​ีวิติ ของคนไทย ไม่​่ว่า่ จะเป็​็นช่​่วงเวลาที่​่� บ้​้านเมื​ืองไม่​่สงบสุ​ุข ต้​้องการขวั​ัญ กำำ�ลั​ังใจ หรื​ือแม้​้กระทั่​่�งการสอดแทรก ข้​้อคิ​ิดในช่​่วงเวลาทุ​ุกข์​์ใจ รวมไปถึ​ึง การพระราชทานความสุ​ุขให้​้คนไทย ในช่​่วงเวลาดี​ี ๆ ดั​ังที่​่�จะกล่​่าวถึ​ึงใน บางส่​่วนต่​่อไปนี้​้�

09

�������� ������: ������������������������ �� ����� ���������� ������� : ���������������� ����������������������������

7

D G B

7

��� ����� ���

����

��� �� - � - ����

��� ���� ���� ����

������ ����� ����

���

��� ��� �� ����

��� ��� ���

��� ���� �� �� ��

��� ������ ��� ��� ��� �����

7

B D Gm Gm Dm

5

7

���

�� - ��� ���

��� ����� � - ���

6

���� �� ���� ��� ��� ��

���� �� ���

���

����� �� �� -

���� �� �� - �� ���� �����

��� ��� ����� �����

��� ����� ���

A 7

A D D

9

7

�� ���� ��

���� �� ���� ����

���

��

��

�� ��� ���

��� ��� ���� ����

���

���

��� ��� �� ���� ���� ��

��� ��� ���� ��� ��

7

B G D D

13

7

��� ��� ��� ��� ���� ��� ����� �

����� � ��� - ����

��� �� ��� ��� ���� ��� ����

��� ��� ��� ��� ��� ��� ����

���� ���� ��

��� ������ � - �� �� ��� ����

Gm A D Bm

E

17

7

7

7

����

��� ��- � - �� ��� ���� ���

���

��� ��� ��� ��� ��� ���� ��

7

�� �� ���� �� �� ��� ���� �� ��� ���� �� �� ��� ����

B 7

7

B

A

21

Bm7

E7

A7

7

�� � � - ��� �� ��� ����

��

���� ��

��� ��� �� �� ��� ����� �����

�� � � -��� �� ��� ����

��

���� ��

��� ����� �� �� �� ��� ����

D

A 1. D 2. D

24

7

��� ��� �� ��� ����� ��

�� ������ ��� ����� ----�� ��� ��� ��

������ ����� ����

--------------------

(- * (7 -7 7b 5$!&3&5 4 4 ) 7 ������������ � ����������������

(ที่​่�มา: กิ​ิตติ​ิ ศรี​ีเปารยะ. (๒๕๕๙). สาระน่​่ารู้​้�เกี่​่�ยวกั​ับเพลงพระราชนิ​ิพนธ์​์ (ตอนที่​่� ๑). วารสารเพลงดนตรี​ี, ๒๒(๓), ๑๗.)

“แสงเที​ียน” เป็​็นเพลงพระราชนิ​ิพนธ์​์เพลงแรกที่​่�ทรงพระราชนิ​ิพนธ์​์ทำำ�นองตั้​้�งแต่​่มี​ีพระชนมายุ​ุ ๑๘ พรรษา บทเพลงแสงเที​ียนกล่​่าวถึ​ึง “สั​ัจธรรม” ของชี​ีวิ​ิต โดยเปรี​ียบเที​ียบแสงเที​ียนเหมื​ือนชี​ีวิ​ิตคนเราที่​่�ย่​่อมมี​ีวั​ันดั​ับ ดั​ังนั้​้�น ในวั​ันที่​่�เรายั​ังมี​ีลมหายใจอยู่​่� จึ​ึงควรทำำ�ความดี​ี ดั​ังที่​่�เราสวดมนต์​์ในขณะที่​่�เที​ียนยั​ังมี​ีแสงสว่​่างไสวอยู่​่�

10

����� A

A dim

������ : ������������������������ �� ����� ���������� ������� : ���������������� ����������������������������

B 7

E 7

����� ���

A

�� ��� �

�� ���

Cm7

F7

�� ����

��� �����

���� ����

B 7

�� ���

E 7

���� ����

5

��� ���

��� ��

����� ����

��� �

������ ����

�� ������

��� ���

��� �����

E 7

B

-

�� ��

E 7

E 7sus4

A

9

B m7

E 7

���� ����

��� �

E 7

-

�� ��

13

��� ���

����� �����

��� ��

Ddim

���� ��

���� ���

��� ���

7

C Fm D A E F A

17

7

��� ���

���� ����

���� ����

��� ��� ��� ��� ��� ���

�� ����

7

����� ����

7

����� ��

��� �����

����� �����

��� ��

A E A A dim B m Ddim

22

��� ���

B 7

7

�� - ��� �� ��� ���� ���� E 7

���� ��

B m7

���� ����

B m7

E 7

A

��� � ��

��� ��

���� ���

27

����� ���

��� ���

��� ���

�� �� ���

F7

����� ����

��� ���� ��� ����

(������������ � ���������������)�

�� - �� ��� ��

(- * (7 -7 7b 5$!&3&5 4 4 ) 7

(ที่​่�มา: กิ​ิตติ​ิ ศรี​ีเปารยะ. (๒๕๕๙). สาระน่​่ารู้​้�เกี่​่�ยวกั​ับเพลงพระราชนิ​ิพนธ์​์ (ตอนที่​่� ๑). วารสารเพลงดนตรี​ี, ๒๒(๓), ๒๓.)

“สายฝน” เพลงพระราชนิ​ิพนธ์​์ลำำ�ดั​ับที่​่� ๓ เปรี​ียบอุ​ุปสรรคที่​่�เข้​้ามาในชี​ีวิ​ิตเรากั​ับสายฝน ที่​่�บางครั้​้�งก็​็อาจจะ กระหน่ำำ��รุ​ุนแรงดั่​่�งพายุ​ุ แต่​่ท้า้ ยที่​่�สุ​ุดก็​็ให้​้ความชุ่​่�มฉ่ำำ��และความอุ​ุดมสมบู​ูรณ์​์ เหมื​ือนกั​ับเมื่​่�อเราก้​้าวผ่​่านปั​ัญหาและ อุ​ุปสรรคเหล่​่านั้​้�นไปได้​้ สิ่​่�งที่​่�เหลื​ือไว้​้คื​ือประสบการณ์​์ความรู้​้�ที่​่�จะทำำ�ให้​้เราก้​้าวเดิ​ินต่​่อไปอย่​่างเข้​้มแข็​็ง

11

������� ������ : ������������������������ �� ����� ���������� ������� : ���������������� ��������������������������� � D 7

D +

F

��� ��� �����

F6

F

���� ��� ���� �� ��� ���

���

D7

F Cm

���� ���� � - ���

���� �� ��

5

C7

Gm

Gm

��� ����� ��� - ���

���

C7

F

��� ���� ��� - ���

F6

C7

��� ����� �� - ���

��� ��� �����

F F F F Cm D Gm F F

9

6

��

6

���� ��� ����� ��� ���

����

7

��� ��� ��� ����

��� ����� ���

��

�� ��� ���

Gm C F F C

�� ���� �� �� ��� ����� �� �� ��� �� �� ����� ����� � 14

7

7

Fm F Fm F

18

��� ��� ��� ��� ��� ����� ���

��� �� - �� - �����

��� ����� �� �� �� - ��

��� �� ���

F F F C F C F F D D +

22

6

7

7

7

��� ����� ���� ��� ��� ��� ��� ���� � -�� ��� ����� �� �� ��� - ��� ���� ��� �� - �� ��� �� �� ��� ���

27

F

F6

F Cm

���� ��� ���

���

����

D7

Gm

���� �� ���

���

C7

C7

Gm

��� ����� ��� ���

��� ���� ���

31

F

���

F6

��� ����� ���

1.

C7

���

��� ���� ���

2.

F

��

(������������ � ���������������)�

��� ��� �����

F

��

(- * (7 -7 7b 5$!&3&5 4 4 ) 7

(ที่​่�มา: กิ​ิตติ​ิ ศรี​ีเปารยะ. (๒๕๕๙). สาระน่​่ารู้​้�เกี่​่�ยวกั​ับเพลงพระราชนิ​ิพนธ์​์ (ตอนที่​่� ๑). วารสารเพลงดนตรี​ี, ๒๒(๓), ๒๖.)

“ใกล้​้รุ่​่�ง” เพลงพระราชนิ​ิพนธ์​์ลำำ�ดับั ที่​่� ๔ ในบทเพลงพรรณนาถึ​ึงความสวยงามของบรรยากาศใกล้​้รุ่​่�ง ความ เพลิ​ิดเพลิ​ินใจเมื่​่�อฟั​ังเสี​ียงไก่​่ขั​ัน หรื​ือแม้​้แต่​่การเฝ้​้ารอพระอาทิ​ิตย์​์ขึ้​้�น ที่​่�ส่​่องแสงสว่​่างและให้​้ความอบอุ่​่�นแก่​่เรา ทุ​ุกคน อี​ีกทั้​้�งยั​ังสื่​่�อถึ​ึงความเจริ​ิญรุ่​่�งเรื​ืองของประเทศชาติ​ิและสร้​้างแรงใจให้​้คนไทยไม่​่ละทิ้​้�งความหวั​ัง เหมื​ือน กั​ับพระอาทิ​ิตย์​์ที่​่�ขึ้​้�นทุ​ุกวั​ัน 12

�������� ������ : ������������������������ �� ����� ���������� ������� : ���������������� ����������������������������

Dm7

C

� - ��� - ��

���

��

C7

Em

����

��

F

��� ��� - ��

���

����

����

E7

����

���� ���

F

G9

��

���� - ���� � �

A7( 9)

C

����

��

���� ���

Dm7

��

�� - ��

��� -

G7

��

Dm7

C

��� ���

���

��

��

C7

Em

���

���

F

��� ��� - ��

���

����

���

E7

���

G9

F

���� ��� - ���

��

A7

C

��� ��� -

��

��� ���

G7

���

����

��

���

C

���

F

G

F

G

��� ��� - �� ��� ���� ��� - �����

��� ���

G7

���

���

����

�� ��� �� � -

C

���

F

��� ����

G

�����

��

���

D7

F

��

����

��� ���

���

��

� - ��� -

G C Dm Em C F E

7

��

7

� - ���

��

��

��

7

���

��

7

� - ���

�� ��� ���

���

���

��� ����

F

�����

Cdim

��� �� - ��

G7

C

���� -

���� �

� - ��� -

������������ � ����������������

��

C

���

��

����

����

(- * (7 -7 7b 5$!&3&5 4 4 ) 7

(ที่​่�มา: กิ​ิตติ​ิ ศรี​ีเปารยะ. (๒๕๕๙). สาระน่​่ารู้​้�เกี่​่�ยวกั​ับเพลงพระราชนิ​ิพนธ์​์ (ตอนที่​่� ๒). วารสารเพลงดนตรี​ี, ๒๒(๔), ๓๔.)

“พรปี​ีใหม่​่” เพลงพระราชนิ​ิพนธ์​์ลำำ�ดั​ับที่​่� ๑๓ สำำ�หรั​ับคนไทยทุ​ุกคนคงไม่​่มี​ีใครไม่​่รู้​้�จั​ักเพลงนี้​้� เป็​็นบทเพลง แห่​่งความสุ​ุข และเป็​็นสั​ัญลั​ักษณ์​์ของการก้​้าวเข้​้าสู่​่�ปี​ีใหม่​่ พระบาทสมเด็​็จพระเจ้​้าอยู่​่�หั​ัว รั​ัชกาลที่​่� ๙ ทรงมี​ีพระ ราชประสงค์​์จะพระราชทานพรปี​ีใหม่​่แก่​่พสกนิ​ิกรของพระองค์​์ให้​้มี​ีความสุ​ุขความเจริ​ิญ

13

������ : ����������������������������������������� ������� : ������������������� ������

1 C Cmaj Dm C Cmaj Am

7

�� ���

���

7

��

7

���

��� ����� A

��

�����

���

6

Bm7( 5)

F

���

���

Em Em( 5) Dm7

�����

G7

��� �����

B 7

G7

C7

Am

���

F

��

��

A7

F+

���

�����

11

Dm7

G7

��� ���

���

Dm7

G7

��

Dm7

��

���

G7sus4

���

���

��� ����

�� ��

Dm 2 C

16

7

C

��

��

����

���

���

��

��

����

20

G7

Am

F

���

��

Dm7

Em

��� ����

�� �� - ��� ���� ���

7

G7

��

F F+ A Dm G B G sus Dm

25

C7

7

�� ��� ���

����

7

���

7

7

4

7

������� ��� - ��

�� ���

���

����

C Am 3 C

31

G7sus4

����

��� � ��

��

���

���

���

���

�����

����

���

36

Dm7

���

G7sus4

F

���

�� - ���

Em

�� ��� �� - ���

���

Dm7

G7

���

��

(- * (7 -7 7b 5$!&3&5 4 4 ) 7

14

G A G F F+ A Dm

41

C7

7

���

�����

����

7

����

��

7

��

7

��� �� - ��

��� ����

46

Dm7

G7sus4

���

��

B

C

��

���

����

��

���

���

4 C Am Em F C

50

5

� �� ���

��� ���

����

����

� - ���

�� - �� -

Dm7

5

� - � - ���

��� ����

55

Dm

Dm7 Dm6

G7

�����

��� ��

��

A G7sus4

C7

F

���

��

A7

F+

�����

�� ��� ���� �� ��� ���� �� ��� ���� ��� � 66 5 C B C Am F

60

G7

����� ����

Dm7

��

��

����

���

D7sus4

C

���

����� ��

���

���

���

A B C F F+ A Dm

71

Em

Em( 5)

Dm7

G7

���

���

���

����

A

7

��� ��

7

����

7

���

��

��� ���

76

- ���

G7

Dm7

��� �� - ���

G7sus4

��

�����

��� ����

C

���

���

(- * (7 -7 7b 5$!&3&5 4 4 ) 7

(ที่​่�มา: กิ​ิตติ​ิ ศรี​ีเปารยะ. (๒๕๖๐). สาระน่​่ารู้​้�เกี่​่�ยวกั​ับเพลงพระราชนิ​ิพนธ์​์ (ตอนที่​่� ๖). วารสารเพลงดนตรี​ี, ๒๒(๘), ๒๕-๒๖.)

“ความฝั​ันอั​ันสู​ูงสุ​ุด” เพลงพระราชนิ​ิพนธ์​์ลำำ�ดั​ับที่​่� ๔๓ โดยมี​ีความหมายปลุ​ุกใจให้​้คนไทยรู้​้�สึ​ึกเข้​้มแข็​็งและ รั​ักชาติ​ิ เตื​ือนสติ​ิให้​้ทุ​ุกคนทำำ�ความดี​ีอย่​่างไม่​่ท้​้อถอยเพื่​่�อประเทศชาติ​ิ

15

���� ��� ������ : ������������������������ �� ����� ���������� ������� : ���������������� ����������������������������

Am7

F

Fmaj7

F

F6

5

G7

C7

C

Am

9

C7

Gm7

C7

13

F

Am

C7

Cdim

C7

F

F

C7

17

F

F6

��� �� ��� � ��� ���� ��� � ��� ���� ���

G7

���� ��� ���� ��� ���� �� ��� ��� ��� ��

21

Gm7

�� �� ���� ��� ����� ��� ��� ���

C7

��

F

C7

��� ��� ����� ����� �� ����� �� �� ���

������������ � ����������������

16

Gm7

(- * (7 -7 7b 5$!&3&5 4 4 ) 7

���� ���

25

F6

F

G7

��� ��� ��� �� ��� ���� ��� ���� ���� ��

��� ��� ������� �� ��� �� ���� ����� ����

29

Gm7

C7

���� ���� ���� ��� ��� ���� �� ����

C7

F

�� ��� ���� ���� ���� ����

���

C+

����

B m

33

F

Gm7

�� ��� � �� �� �� ���� B m6

F6

F

��

���� ���� �� ��

��

����

����

37

��� ��� ��� �� ��� ��

F

D7

����

G7

Gm

C7

���� �� �� �� ��� ���� ��� ��� ���

41

F

��� ��� ��� ���� �� ��� �� ���

F6

G7

�� - ��

����� ��� ���� ��� �� �� ���� ��� ����� ��

45

Gm7

F

�� �� ���� ��� ����� ��� ��� ��� ��

D7

G7

C7

F

���� ��� ���� ��� �� ���� �� ����

������������ � ����������������

���

(- * (7 -7 7b 5$!&3&5 4 4 ) 7

(ที่​่�มา: กิ​ิตติ​ิ ศรี​ีเปารยะ. (๒๕๕๙). สาระน่​่ารู้​้�เกี่​่�ยวกั​ับเพลงพระราชนิ​ิพนธ์​์ (ตอนที่​่� ๒). วารสารเพลงดนตรี​ี, ๒๒(๔), ๔๒-๔๓.)

“ยิ้​้�มสู้​้�” เพลงพระราชนิ​ิพนธ์​์ลำำ�ดับั ที่​่� ๑๖ ทรงพระราชนิ​ิพนธ์​์เพื่​่�อเป็​็นการปลอบขวั​ัญ ให้​้กำำ�ลังั ใจแก่​่คนตาบอด และใครก็​็ตามที่​่�กำำ�ลั​ังทุ​ุกข์​์หรื​ือเจอเรื่​่�องร้​้าย ๆ ในชี​ีวิ​ิต อย่​่าท้​้อถอย ให้​้หมั่​่�นทำำ�ความดี​ี ทำำ�จิ​ิตใจให้​้บริ​ิสุ​ุทธิ์​์� ยิ้​้�มสู้​้� กั​ับอุ​ุปสรรคที่​่�เข้​้ามา แล้​้วทุ​ุกอย่​่างจะผ่​่านไปได้​้ 17

พระบาทสมเด็​็จพระเจ้​้าอยู่​่�หั​ัว รั​ัชกาลที่​่� ๙ ทรงเป็​็นแบบอย่​่างที่​่�ดี​ี แก่​่นั​ักดนตรี​ี โดยเฉพาะเรื่​่�องการใช้​้ ดนตรี​ีสร้​้างความสุ​ุขให้​้แก่​่ผู้​้�อื่​่�น ดั​ังที่​่� เห็​็นได้​้ในบทเพลงพระราชนิ​ิพนธ์​์ ซึ่​่�งมี​ี หลายบทเพลงที่​่�พระองค์​์ทรงพระราช นิ​ิพนธ์​์ขึ้​้�นมาเพื่​่�อสร้​้างแรงบั​ันดาลใจ ให้​้กำำ�ลั​ังใจ รวมถึ​ึงสร้​้างความสุ​ุขให้​้ แก่​่ประชาชนชาวไทย เมื่​่�อใดก็​็ตาม ที่​่�ดนตรี​ีสามารถสร้​้างความสุ​ุขให้​้แก่​่

18

ผู้​้�คนรอบตั​ัวได้​้ เมื่​่�อนั้​้�นดนตรี​ีนั้​้�นจึ​ึง ต่​่างก็​็มีคี วามเหมาะสมตามแต่​่โอกาส จะเป็​็นดนตรี​ีที่​่�สมบู​ูรณ์​์ และอารมณ์​์ที่​่�แตกต่​่างกั​ันไป...” พระราชดำำ�รั​ัสพระบาทสมเด็​็จ “...ดนตรี​ีเป็​็นส่ว่ นหนึ่​่ง� ของข้​้าพเจ้​้า พระเจ้​้าอยู่​่�หั​ัว รั​ัชกาลที่​่� ๙ ที่​่�ได้​้ จะเป็​็นแจ๊​๊สหรื​ือไม่​่แจ๊​๊สก็​็ตาม ดนตรี​ี พระราชทานสั​ั ม ภาษณ์​์ แ ก่​่ วิ​ิ ทยุ​ุ ล้​้วนอยู่​่�ในตั​ัวคนทุ​ุกคน เป็​็นส่ว่ นที่​่�ยิ่​่ง� เสี​ียงอเมริ​ิกา เมื่​่�อคราวที่​่�เสด็​็จ ใหญ่​่ในชี​ีวิติ คนเรา สำำ�หรั​ับข้​้าพเจ้​้า... พระราชดำำ�เนิ​ินเยื​ือนสหรั​ัฐอเมริ​ิกา ดนตรี​ีคื​ือสิ่​่�งประณี​ีตงดงาม และทุ​ุก ในปี​ี พ.ศ. ๒๕๐๓ คนควรนิ​ิยมในคุ​ุณค่​่าของดนตรี​ีทุ​ุก ประเภท เพราะว่​่าดนตรี​ีแต่​่ละประเภท

19

MUSIC ENTERTAINMENT

“เรื่​่�องเล่​่าเบาสมองสนองปั​ัญญา”

เพลงไทยสากล-เนื้​้�อร้​้องจาก วรรณคดี​ี (ตอนที่​่� ๓) “ผู้​้�ชนะสิ​ิบทิ​ิศ ๐๐๑” เรื่อง: กิตติ ศรีเปารยะ (Kitti Sripaurya) อาจารย์ประจ�ำสาขาวิชาดนตรีสมัยนิยม วิทยาลัยดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหิดล

“ยาขอบ” หรื​ือ นายโชติ​ิ แพร่​่พันั ธุ์​์� ผู้​้�สร้​้างสรรค์​์วรรณกรรมอมตะเรื่​่�องผู้​้ช� นะสิ​ิบทิ​ิศ ขึ้​้�นเมื่​่�อประมาณปี​ี พ.ศ. ๒๔๗๔ โดยได้​้รับั แรงบั​ันดาลใจจากพงศาวดารพม่​่า เนื้​้�อหาหลั​ักเป็​็นเรื่​่�องราวของบุ​ุรุษุ นั​ักรบ/นั​ักรั​ัก นามว่​่า บุ​ุเรงนอง กษั​ัตริ​ิย์แ์ ห่​่งกรุ​ุงหงสาวดี​ี นวนิ​ิยายเรื่​่�องนี้​้�ได้​้รับั ความนิ​ิยมอย่​่างต่​่อเนื่​่�อง นั​ับจากช่​่วงปี​ีแรกที่​่�พิ​ิมพ์​์ออกเผยแพร่​่ใน หนั​ังสื​ือพิ​ิมพ์​์ของยุ​ุคนั้​้�น จนกระทั่​่�งมี​ีการรวมเล่​่มออกจำำ�หน่​่ายอี​ีกหลายครั้​้�ง ทั้​้�งปกอ่​่อนและปกแข็​็ง วิ​ิทยุ​ุกระจาย เสี​ียงก็​็มี​ีการเผยแพร่​่ในรู​ูปแบบของละครวิ​ิทยุ​ุ จั​ัดสร้​้างกั​ันอย่​่างเป็​็นล่ำำ��เป็​็นสั​ัน ต่​่อมาสื่​่�อภาพเคลื่​่�อนไหว เช่​่น โทรทั​ัศน์​์ ภาพยนตร์​์ ก็​็มี​ีการจั​ัดทำำ�เรื่​่�องราวของผู้​้�ชนะสิ​ิบทิ​ิศนำำ�ออกเผยแพร่​่ ซึ่ง่� สามารถกระจายออกสู่​่�วงกว้​้าง ได้​้อย่​่างมาก ข้​้อมู​ูลจาก Wikipedia “ผู้​้�ชนะสิ​ิบทิ​ิศ มาจากคำำ�ที่​่�สมเด็​็จกรมพระยาดำำ�รงราชานุ​ุภาพทรงกล่​่าวถึงึ พระเจ้​้าบุ​ุเรงนองว่​่าเป็​็น The Conqueror of Ten Directions” สำำ�หรั​ับเรื่​่�องราวทั้​้�งแบบย่​่อและละเอี​ียดทุ​ุก ตั​ัวอั​ักษรของวรรณกรรมเรื่​่�องนี้​้� สามารถสื​ืบค้​้นทางออนไลน์​์ได้​้อย่​่างสะดวก

โชติ​ิ แพร่​่พั​ันธุ์​์�

20

ผู้​้ช� นะสิ​ิบทิ​ิศ เมื่​่�ออยู่​่�ในรู​ูปแบบของละครวิ​ิทยุ​ุ ละครโทรทั​ัศน์​์ และภาพยนตร์​์ ซึ่ง่� ล้​้วนเป็​็นสื่​่�อที่​่�ทำำ�ให้​้ได้​้ยินิ ทั้​้�ง เสี​ียงหลั​ักและเสี​ียงประกอบ รวมถึ​ึงในกรณี​ีของโทรทั​ัศน์​์และภาพยนตร์​์ ยิ่​่�งทำำ�ให้​้สามารถเข้​้าถึ​ึงโสตประสาทของ ผู้​้�บริ​ิโภคได้​้มากกว่​่าการอ่​่านเพี​ียงอย่​่างเดี​ียว ดนตรี​ีประกอบเป็​็นสิ่​่�งหนึ่​่�งที่​่�ขาดไม่​่ได้​้ในสื่​่�อบั​ันเทิ​ิงทั้​้�ง ๒ ประเภทนี้​้� นอกเหนื​ือจากเสี​ียงประกอบ (Effect) ต่​่าง ๆ มี​ีดนตรี​ีก็​็ต้​้องมี​ีเพลง ไม่​่ว่​่าจะเป็​็นเพลงบรรเลงหรื​ือขั​ับร้​้องก็​็ตาม บทเพลงขั​ับร้​้องที่​่�มี​ีการสร้​้างสรรค์​์ขึ้​้�นมาสำำ�หรั​ับประกอบเนื้​้�อหาของนวนิ​ิยายผู้​้�ชนะสิ​ิบทิ​ิศ หลั​ักฐานใน Google บ่​่งบอกว่​่ามี​ีประมาณ ๓๐ เพลง จากผลงานของครู​ูเพลงระดั​ับชั้​้�นนำำ�ของบ้​้านเรา เช่​่น ไสล ไกรเลิ​ิศ ศั​ักดิ์​์� เกิ​ิดศิ​ิริ​ิ ส.สุ​ุวรรณทั​ัต และประดิ​ิษฐ์​์ อุ​ุตตะมั​ัง ผู้​้�เขี​ียนขอแบ่​่งเนื้​้�อหาของ “เรื่​่�องเล่​่าเบาสมองสนองปั​ัญญา” เกี่​่�ยวข้​้องกั​ับเพลงไทยสากลจากผู้​้�ชนะสิ​ิบทิ​ิศ เนื่​่�องจากจำำ�นวนเพลงมี​ีร่​่วม ๓๐ ชิ้​้�นงาน ผู้​้�เขี​ียนคั​ัดเลื​ือกมาเฉพาะเพลงที่​่�มี​ีหลั​ักฐานเป็​็นแผ่​่นเสี​ียงต้​้นฉบั​ับ ซึ่​่�ง สั​ังคมออนไลน์​์นำำ�มาโพสต์​์บน YouTube จำำ�นวน ๑๙ เพลง และแบ่​่งออกเป็​็น ๓ ส่​่วนย่​่อย ดั​ังนี้​้� ผู้ชนะสิบทิศ ๐๐๑

ผู้ชนะสิบทิศ ๐๐๒

ผู้ชนะสิบทิศ ๐๐๓

เพลงสําหรับ “บุเรงนอง” เพลงสําหรับ “ตัวประกอบหญิง” เพลงสําหรับ “ตัวประกอบชาย” ๖ เพลง ๗ เพลง ๖ เพลง

21

เพลงไทยสากลที่​่�มี​ีคำำ�ร้​้องเกี่​่�ยวข้​้องกั​ับเนื้​้�อหาของนวนิ​ิยายเรื่​่�องนี้​้�จั​ัดอยู่​่�ในประเภทที่​่� ๓ ตามที่​่�บั​ันทึ​ึกไว้​้ใน บทความฯ ตอนที่​่� ๑ คื​ือ คำำ�ร้​้องรั​ังสรรค์​์ขึ้​้�นจากแรงบั​ันดาลใจตามเนื้​้�อหาในนวนิ​ิยาย เล่​่ากั​ันว่​่า หลั​ังจากอ่​่าน ผู้​้�ชนะสิ​ิบทิ​ิศซ้ำำ��อยู่​่�หลายรอบ ครู​ูไสล ไกรเลิ​ิศ ได้​้ประพั​ันธ์​์บทเพลงให้​้สอดคล้​้องกั​ับเนื้​้�อหาตามท้​้องเรื่​่�อง โดย เฉพาะตั​ัวละครเอกฝ่​่ายบุ​ุรุษุ คื​ือ “บุ​ุเรงนอง” รวมถึ​ึงตั​ัวละครประกอบอี​ีกหลายคนเท่​่าที่​่�มี​ีหลั​ักฐานจากแผ่​่นเสี​ียง ต้​้นฉบั​ับและข้​้อเขี​ียนต่​่าง ๆ ที่​่�โพสต์​์กั​ันหลากหลายทางออนไลน์​์ ผู้​้�เขี​ียนขอนำำ�มาเสนอท่​่านผู้​้�อ่​่านโดยถอดโน้​้ต สากลบั​ันทึ​ึกคำำ�ร้​้องพร้​้อมทางคอร์​์ดกำำ�กั​ับตามหลั​ักการของทฤษฎี​ีดนตรี​ีตะวั​ันตก แถมลิ​ิงก์​์เข้​้า YouTube เพื่​่�อ การรั​ับชม+รั​ับฟั​ังที่​่�เปี่​่�ยมอรรถรส ผู้​้�ชนะสิ​ิบทิ​ิศ ๐๐๑ หรื​ือ “เรื่​่�องเล่​่าเบาสมองสนองปั​ัญญา” เพลงไทยสากล-เนื้​้�อร้​้องจากวรรณคดี​ี ตอนที่​่� ๓ นี้​้� มี​ี ๖ บทเพลง ซึ่ง่� ล้​้วนยั​ังปรากฏอยู่​่�ในสื่​่�อร่​่วมยุ​ุคสมั​ัย ได้​้แก่​่ ๑. ยอดพธู​ูเมื​ืองแปร (https://www.youtube.com/watch?v=LS_FDczQRYs) เพลงนี้​้� ครู​ูไสล ไกรเลิ​ิศ ประพั​ันธ์​์ทั้​้�งทำำ�นองและเนื้​้�อร้​้อง บั​ันทึ​ึกเสี​ียงครั้​้�งแรกโดย สุ​ุเทพ วงศ์​์กำำ�แหง (ศิ​ิลปิ​ิน แห่​่งชาติ​ิ) เนื้​้�อหาของเพลงนี้​้� กล่​่าวถึ​ึง ความงามของ “กุ​ุสุมุ า” ราชธิ​ิดาแห่​่งเมื​ืองแปร ว่​่าเลอโฉมยิ่​่�งนั​ัก “จะเด็​็ด” หรื​ือ “บุ​ุเรงนอง” รั​ักและหวงนางมากมาย จากแผ่​่นเสี​ียงต้​้นฉบั​ับมี​ีการอ่​่านโคลงสี่​่�สุ​ุภาพ** (ท่​่อน ๑) นำำ�มา ก่​่อนเข้​้าดนตรี​ีและขั​ับร้​้อง (ท่​่อน ๒-๖) ข้​้อความอั​ันแสดงถึ​ึงความรั​ักหวงแหนของเขาที่​่�มี​ีต่​่อนาง ขอท่​่านผู้​้�อ่​่าน ได้​้ประจั​ักษ์​์จากเนื้​้�อเพลงต่​่อไปนี้​้�

๑) โฉมควรจักฝากฟ้า เกรงเทพไท้ธรณินทร์ ฝากลมเลื่อนโฉมบิน ลมจะชายชักช้ํา

ฤาดิน ดีฤา ลอบกล้ํา บนเล่า นะแม่ ชอกเนื้อเรียมสงวน **

๒) แม่ยอดพธูเมืองแปร ช่างสวยแท้งามเด่น ๓) เจ้าหลับเอนกายสยายเกศา ยั่วอุราให้ข้าตะลึง งามเหมือนหนึ่งจันทร์เพ็ญ สมเป็นยอดนารี อกแม่งอนเต่งตึง งามประหนึ่งอุบล พี่อยากยลโฉมเจ้า หลงรักเฝ้านิยม แม้ยามห่างน้องหมองหม่น แต่ต้องตรมไม่สมฤดี หรือบุญพี่จะมีไม่ถึง จะฝากหน้ามนพี่ขัดสนจนใจ ๔) โฉมเอยแม่งามเลิศลักขณา หรือจะลองฝากฟ้า ๕) พี่ฝากกับใครใจหวง ไม่เหมือนดังดวงใจแม่ ข้ากลัวจะเหลิงไป จะลอยโพยม รักแท้คงเมตตา เออหรือลองฝากกับท้องคงคา พระพรหมท่านจะคลั่งไคล้ ใครเล่าจะแล พีค่ ิดยิ่งพาหมองไหม้ ไม่อยากให้ใครกล้ํากราย ๖) พี่ห่วงดวงใจ หลงใหลงมงาย รักไม่คลาย เพียงหนึ่งน้องนางเดียว ** จาก “นิราศนรินทร์”

ต้​้นฉบั​ับเพลงนี้​้�บั​ันทึ​ึกอยู่​่�บนบั​ันไดเสี​ียง Ab major กลุ่​่�มเสี​ียงที่​่�ใช้​้ มี​ี Ab, Bb, C, Eb, F (pentatonic) Transcription ของเพลงนี้​้�ปรากฏตามภาพต่​่อไป (เฉพาะท่​่อน ๑ ผู้​้�เขี​ียนแกะคำำ�อ่​่านโคลงสี่​่�สุ​ุภาพ บั​ันทึ​ึกเป็​็น เสี​ียงโน้​้ตสากลให้​้ใกล้​้เคี​ียงกั​ับต้​้นฉบั​ับมากที่​่�สุ​ุด) ส่​่วนการจั​ัดห้​้องและแบ่​่งท่​่อนเพลง อิ​ิงตามวรรคตอนของโคลง และเนื้​้�อร้​้อง รวม ๖ ท่​่อน

22

23

ข้​้อน่​่าสั​ังเกต พบว่​่า มี​ีการใช้​้ time signature นั​ับ ๒ จั​ังหวะต่​่อ ๑ ห้​้องเพลง (ในกรอบเหลี่​่�ยม) ผู้​้�เขี​ียน บทความฯ ขอคาดเดาว่​่า ครู​ูไสล ไกรเลิ​ิศ ไม่​่ต้​้องการให้​้คำำ�ร้​้อง “ยม” ตรงโน้​้ต Eb ยื​ืดยาวเกิ​ินไป

๒. ผู้ชนะสิบทิศ (https://www.youtube.com/ watch?v=jHnT2R9c4us) “เจ็​็บใจ คนรั​ักโดนรั​ังแก ข้า้ จะเผาเมื​ืองแปรให้​้ มั​ันวอดวาย จะตายให้​้เขาลื​ือชาย ว่​่านามชื่​่�อกู​ู ผู้​้� ชนะสิ​ิบทิ​ิศ...” กลุ่​่�มคำำ�เหล่​่านี้​้� เป็​็นที่​่�รู้​้�จั​ักคุ้​้�นเคยกั​ัน มาตั้​้�งแต่​่ครู​ูไสล ไกรเลิ​ิศ ประพั​ันธ์​์เพลง “ผู้​้�ชนะสิ​ิบ ทิ​ิศ” มอบหมายให้​้ชริ​ินทร์​์ (งามเมื​ือง) นั​ันทนาคร (ศิ​ิลปิ​ินแห่​่งชาติ​ิ) ขั​ับร้​้องบั​ันทึ​ึกเสี​ียงเมื่​่�อปี​ี พ.ศ. ๒๔๙๗ จวบจนปั​ัจจุ​ุบันั วงการประกวดขั​ับร้​้องเพลง ไทยสากลในบ้​้านเราขาดเสี​ียมิ​ิได้​้ ต้​้องมี​ีผู้​้�เข้​้าแข่​่งขั​ัน ขั​ับร้​้องเพลง “ผู้​้�ชนะสิ​ิบทิ​ิศ” เกื​ือบทุ​ุกครั้​้�งไป เดิ​ิมครู​ู ไสล ไกรเลิ​ิศ ให้​้ชื่​่�อเพลงนี้​้�ว่​่า “บุ​ุเรงนองรำ��ลึ​ึก” ต่​่อ มามี​ีการเสริ​ิมเนื้​้�อเพลงบางส่​่วน และได้​้เปลี่​่�ยนชื่​่�อใหม่​่ เป็​็น “ผู้​้�ชนะสิ​ิบทิ​ิศ” เพื่​่�อใช้​้เป็​็นเพลงประกอบละคร เพลงในชื่​่�อเดี​ียวกั​ัน ท่​่านผู้​้�อ่​่านที่​่�สนใจในรายละเอี​ียด ของเพลงนี้​้� โปรดทั​ัศนาได้​้จาก facebook ของ Paisal Puechmongkol เนื้​้�อร้​้องเพลงนี้​้�จั​ัดใส่​่กรอบตาราง เพื่​่�อให้​้เห็​็นการแบ่​่งท่​่อนชั​ัดเจน

24

๑) ฟ้าลุ่มอิระวดี คืนนี้มีแต่ดาว แจ่มแสงแวววาว... เด่นอะคร้าวสว่างไสว

๒) เสียงคลื่นเร้าฤดี คืนนี้ข้าเปลี่ยวใจ เหน็บหนาวทรวงใน... แปลกไฉนข้าเศร้าวิญญา

๓) ข้ามาทําศึกลําเค็ญ เหนื่อยแสนยากเย็น ไม่เว้นว่างเปล่า เพื่อศักดิ์ชาวตองอู ถึงจะตายจะอยู่ ขอเชิดชูมังตรา

๔) ดวงใจข้ามอบจอมขวัญ มั่นรักต่อกัน มิ่งขวัญ จันทรา กุสุมา ยอดชู้ รักเจ้าเพียงเอ็นดู ไว้ชื่นชูดวงแด

๕) ไปรบอยู่แห่งไหน ใจคะนึงถึงเจ้า เคยเล้าโลมโฉมแม่ ข้ากลับมาเมืองแปร มองเหลียวแลแสนเปลี่ยวเปล่า ไม่มีแต่เงาข้าเศร้าอาลัย หัวใจแทบขาด อนาถใจไม่คลาย

๖) เจ็บใจคนรักโดนรังแก ข้าจะเผาเมืองแปร ให้มันวอดวาย จะตายให้เขาลือชาย จะให้เขาลือชาย ว่านามชื่อกู ผู้ชนะสิบทิศ ผู้ชนะสิบทิศ ผู้ชนะสิบทิศ ผู้... ชนะ... สิบทิศ

เมื่​่�อบั​ันทึ​ึกเป็​็นโน้​้ตสากลพร้​้อมเนื้​้�อร้​้อง แบ่​่งห้​้องตามท่​่อนเพลงที่​่�จั​ัดไว้​้ในตารางดั​ังกล่​่าว ปรากฏดั​ังภาพต่​่อไปนี้​้�

25

กลุ่​่�มโน้​้ตที่​่�ใช้​้มี​ี ๖ เสี​ียง ได้​้แก่​่ D, E, F, G, A, C (เร มี​ี ฟา ซอล ลา โด) เมื่​่�อพิ​ิจารณาแนวทำำ�นองของ วรรคแรก จั​ังหวะตกที่​่� ๑ ตรงคำำ�ร้​้อง “ลุ่​่�ม” เป็​็นเสี​ียง D ๒ ห้​้องสุ​ุดท้​้ายนำำ�ลงจบเพลงในเสี​ียง D ตรงคำำ�ร้​้อง “เอย” การวางคอร์​์ดเพลงใช้​้ Dm ทั้​้�ง ๒ ที่​่� เป็​็นการบอกว่​่า แนวทำำ�นองของเพลงนี้​้�บั​ันทึ​ึกอยู่​่�บนบั​ันไดเสี​ียง D minor ลี​ีลาทำำ�นองจากท่​่อน ๑ ถึ​ึง ๔ จะค่​่อย ๆ เพิ่​่�มช่​่วงเสี​ียงจนถึ​ึงกลางท่​่อน ๕ (...อาลั​ัยหั​ัวใจแทบขาด...) นำำ�เข้​้าสู่​่�ช่​่วงเสี​ียงที่​่�เป็​็นจุ​ุดเด่​่นของเพลงนี้​้�ในท่​่อนที่​่� ๖ ที่​่�แฟนเพลงทุ​ุกคนจำำ�ได้​้ดี​ี (เจ็​็บใจ คนรั​ักโดนรั​ังแก ข้​้าจะ เผาเมื​ืองแปรให้​้มั​ันวอดวาย...) ๓. บุ​ุเรงนองลั่​่�นกลองรบ (https://www.youtube.com/watch?v=DfPwLjDhHRQ) ข้​้อมู​ูลจาก facebook “พร่​่างเพชรในเกร็​็ดเพลง” ระบุ​ุว่​่า เพลง “บุ​ุเรงนองลั่​่�นกลองรบ” ขั​ับร้​้องโดย สุ​ุเทพ วงศ์​์กำำ�แหง คำำ�ร้​้อง-ทำำ�นอง ไสล ไกรเลิ​ิศ บั​ันทึ​ึกเสี​ียงครั้​้�งแรก ปี​ี พ.ศ. ๒๕๐๓... เหตุ​ุที่​่�บุ​ุเรงนองต้​้องลั่​่�นกลอง รบ facebook เดี​ียวกั​ันนี้​้� ได้​้พรรณนาไว้​้ว่​่า ...จะเด็​็ดอาสาเจ้​้าเมื​ืองตองอู​ูมาเป็​็นไส้​้ศึ​ึกที่​่�เมื​ืองแปร โดยใช้​้ชื่​่�อว่​่า มั​ังฉงาย ทำำ�งานรั​ับใช้​้รานอง ขุ​ุนนาง เมื​ืองแปร จนได้​้รับั ความไว้​้วางใจให้​้ทำำ�งานในวั​ัง มี​ีโอกาสได้​้เป็​็นครู​ูสอนเพลงพิ​ิณให้​้ตะละแม่​่กุสุ​ุ มุ า ราชธิ​ิดาเมื​ือง แปร ทั้​้�งคู่​่�ต่​่างมี​ีใจให้​้กั​ัน พระนางอั​ัครเทวี​ี พระมเหสี​ีเจ้​้าเมื​ืองแปร ไม่​่ชอบมั​ังฉงาย อยากให้​้ราชธิ​ิดาได้​้ครองคู่​่�กั​ับสอพิ​ินยามากกว่​่า สอพิ​ินยาเป็​็นอุ​ุปราชเมื​ืองหงสาวดี​ี และเป็​็นคู่​่�หมั้​้�นของอเทตยา หลานสาวของพระนางอั​ัครเทวี​ี ฝ่​่ายสอพิ​ินยาเมื่​่�อได้​้เห็​็นหน้​้าตะละแม่​่กุ​ุสุ​ุมาก็​็หลงรั​ัก สบโอกาสเมื่​่�อกองทั​ัพตองอู​ูบุ​ุกเมื​ืองแปร สอพิ​ินยา วางแผนพาพระนางอั​ัครเทวี​ีและตะละแม่​่กุ​ุสุมุ าไปหลบภั​ัยที่​่�เมื​ืองหงสาวดี​ี ระหว่​่างทางได้​้วางยาสองแม่​่ลู​ูก และ ถื​ือโอกาสย่ำำ��ยี​ีตะละแม่​่กุ​ุสุ​ุมาขณะหลั​ับด้​้วยพิ​ิษยา ฝ่​่ายจะเด็​็ด เมื่​่�อนำำ�ทั​ัพตองอู​ูบุ​ุกเมื​ืองแปรได้​้สำำ�เร็​็จ ทราบว่​่าสอพิ​ินยานำำ�ตะละแม่​่ไปหงสาวดี​ีแล้​้ว ก็​็โกรธ ประกาศลั่​่�นกลองรบ เตรี​ียมบุ​ุกหงสาวดี​ี เพื่​่�อช่​่วงชิ​ิงตะละแม่​่กุ​ุสุ​ุมา ครู​ูไสล ไกรเลิ​ิศ จั​ับความตอนนี้​้�จากวรรณกรรม “ผู้​้�ชนะสิ​ิบทิ​ิศ” ของ “ยาขอบ” มาแต่​่งเป็​็นเพลง “บุ​ุเรงนอง ลั่​่�นกลองรบ”... เนื้​้�อร้​้องถอดความจากไฟล์​์เสี​ียงต้​้นฉบั​ับ จั​ัดเรี​ียงเป็​็นท่​่อนบรรจุ​ุลงตาราง ตามตั​ัวอย่​่างต่​่อไปนี้​้�

๑) ทุง ยา บา เล

ทุง ยา บา เล **

๒) ทุงยาบาเล ทุงยาบาเล ทุงยาบาเล ทุงยาบาเล

๓) เป่าปี่ตีฆ้อง ย่ํากลองศึกรบ จะพบคนงาม ด้วยความแค้นใจ จะหมายชิงชัยกุสุมา สร้างเวรกรรมไว้ เจ็บใจยิ่งหนอ เจ้าสอพินยา ข้าทนโศกา ข้าหมายมั่นมาบุกตะเลง ๔) กลองศึกรัวพลันไม่หวั่นเกรง ฟังคล้ายเพลงชะชะช่า สะท้านพสุธาแดนฟ้าเมืองแปร กลองศึกรัวพลันไม่หวั่นเกรง ฟังคล้ายเพลงชะชะช่า สะท้านพสุธาแดนฟ้าเมืองแปร

๕) บุเรงนองร้อนรุ่มในดวงแด ถ้ารักข้าแพ้เป็นตายสู้กัน เกณฑ์โยธายกมาในเร็ววัน รับมิ่งขวัญทรามวัยกุสุมา

** ยังสืบค้นไม่พบความหมาย ผู้เขียนสันนิษฐานว่าเป็นวลีที่ช่วยเน้นลีลาจังหวะของเพลงนี้

26

“บุเรงนองลัน่ กลองรบ” จัดแนวดนตรีในลีลาทีเ่ ร้าใจ มีดนตรีประกอบ การเกริ่นน�ำตามท่อนแรก ด้วยลีลาค่อนข้างช้า (โน้ตตัวด�ำเท่ากับ ๘๐) แล้วตั้งจังหวะเร็วขึ้นในลีลาของจังหวะ latin ที่ค่อนข้างเร็ว (โน้ตตัวขาว เท่ากับ ๑๐๐) เมื่อถอดเป็นโน้ตสากล บรรจุค�ำร้อง และวางแนวคอร์ด ตามหลักการดนตรีสากล ผลปรากฏตามภาพต่อไปนี้

ไสล ไกรเลิ​ิศ

27

แนวทำำ�นองมี​ีลั​ักษณะของความเป็​็นดนตรี​ีไทย (เดิ​ิม) อยู่​่�เกื​ือบทั้​้�งเพลง ผู้​้�เขี​ียนขอทำำ�ตั​ัวอย่​่างมาแสดงเป็​็น บรรทั​ัด ๕ เส้​้นคู่​่�ขนาน บรรทั​ัดบน เป็​็นแนวทำำ�นองแกะจากไฟล์​์เสี​ียงต้​้นฉบั​ับ บรรทั​ัดล่​่าง เป็​็นแนวทางเพลง ของดนตรี​ีไทย (เดิ​ิม) ดั​ังภาพต่​่อไปนี้​้�

๔. บุ​ุเรงนองเฉลยรั​ัก (https://www. youtube.com/watch?v=W6JQFN-Wajo) เพลงนีต้ ามไฟล์เสียงต้นฉบับเป็นการขับ ร้องคูช่ าย-หญิง (ช-ญ) โดย ชุตมิ า สุวรรณ รัตน์ และ แน่งน้อย สงวนรักษ์ ประพันธ์โดย ครูศกั ดิ์ เกิดศิริ ค�ำร้องถอดออกมาแล้วแบ่ง ท่อนตามลักษณะนิยมของเพลงไทยสากล ดังปรากฏในตารางต่อไปนี้ ภาพโฆษณาภาพยนตร์​์ไทย

๑) (ช) พี่ต้องตรมระทมหม่นหมองฤดี กันทิมาช่างไม่มีใจนึกเวทนา ปล่อยให้พี่ตรมระทมวิญญา เจ้าจงคิดเมตตากันทิมาแม่จงเห็นใจ

๒) (ญ) พี่สรรคําใดมาอ้าง น้องเคยได้สร้างความทุกข์ให้อย่างไร พี่อย่างําอย่าทําให้หม่นใจ พี่ทุกข์ตรมเท่าไหร่จงได้เผยวจี

๓) (ช) พี่ต้องตรมต้องตรมหม่นหมอง ด้วยจิตใฝ่ปองลูกสาวครูตะคะญี เจ้าฝากรอยรักตรึงใจพี่ ฝากรอยไว้เป็นที่ติดเตือนอุรา

๔) (ญ) น้อยหรือคําพี่ ช่างกล่าววจีเอ่ยคําจํานรรจา ใจจริงใช่หญิงแกล้งเจตนา (ช) โถกันทิมาแม่อย่าเคืองพี่เลย

๖) (ญ) พี่ว่ารักพี่อย่าลวง ๕) (ญ) หวั่นเกรงรักพี่จะตรม (ช) เจ้าอย่าทุกข์ทรวง ไปเลยนะมิ่งหทัย (ช) เจ้าอย่าระทม เมื่อฟังรักพี่เฉลย อย่าเกรงรักตรมอุรา กุสุมา จันทรา (ญ) พี่มีรักเคียงอุรา กุสุมา จันทรา ก็เต็มใจ เจ้าอย่ากลัวหมองไหม้ แนบเขนย ไยพี่จึงมาเอ่ย (ช+ญ) สิ้นความแหนงแคลงใจชื่นชมเสน่หา (ช) ด้วยใจรักทรามเชยมั่นคงไม่เสื่อมคลาย 28

เนื้​้�อหาของเพลงเป็​็นการตั​ัดพ้​้อต่​่อว่​่าของ กั​ันทิ​ิมา บุ​ุตรสาวครู​ูดาบนามว่​่า ตะคะญี​ี ที่​่�มี​ีต่​่อ บุ​ุเรงนอง บุ​ุรุ​ุษ หลายรั​ัก เริ่​่�มต้​้นฝ่​่ายชายขอความรั​ักความเห็​็นใจจากฝ่​่ายหญิ​ิง ผู้​้�ซึ่​่�งหวั่​่�นใจว่​่าฝ่​่ายชายจะไม่​่จริ​ิงใจ เพราะมี​ี หญิ​ิงอื่​่�นอยู่​่�แล้​้ว ๒ คน ออดอ้​้อนกั​ันไปมา สุ​ุดท้​้ายเพลงก็​็จบแบบ happy ending

29

แนวทำำ�นองใช้​้กลุ่​่�มเสี​ียงเพี​ียง ๕ โน้​้ต คื​ือ Bb, C, D, F, G บั​ันทึ​ึกอยู่​่�บนบั​ันไดเสี​ียง Bb major pentatonic ลี​ีลาจั​ังหวะเพลงค่​่อนข้​้างช้​้า ในแนว latin แบ่​่งออกเป็​็น ๖ ท่​่อนเพลง

ศั​ักดิ์​์� เกิ​ิดศิ​ิริ​ิ

๕. บุ​ุเรงนองพิ​ิศวาส (https://www.youtube.com/watch?v=ZFFdWyln0Hc) ไฟล์​์เสี​ียงต้​้นฉบั​ับที่​่�ผู้​้�เขี​ียนสำำ�เนาจาก YouTube บั​ันทึ​ึกไว้​้ว่า่ เป็​็นผลงานประพั​ันธ์​์ของครู​ู ส.สุ​ุวรรณทั​ัต ขั​ับร้​้อง บั​ันทึ​ึกเสี​ียงโดย นริ​ิศ อารี​ีย์​์ เนื้​้�อหาเพลงนั้​้�น บุ​ุเรงนองพรรณนาถึ​ึงสตรี​ี ๒ นาง จั​ันทรา และ กุ​ุสุ​ุมา ในลี​ีลาของ หนุ่​่�มนั​ักรั​ักปากหวาน ดั​ังปรากฏในคำำ�ร้​้องที่​่�แบ่​่งท่​่อนอยู่​่�ในตารางต่​่อไปนี้​้�

๑) โอ้เจ้าจันทราโฉมดวงสุดาดอกฟ้าตะละแม่ ๒) ดั่งชายไร้ความซื่อไม่ถือสัจจา ข้าอยู่แปรมิเคยได้แลเหลียวหา ข้าไม่ลืมคํามั่นสัญญาของเจ้าดวงแด ๓) จากตองอูสู่แปรข้ามีแผลรักใหม่ในดวงจิต ๔) ฟ้าเอยเจ้าพราวด้วยดาวภิรมย์ หัวใจข้าตรม กาญจนาเจ้าโสภิตองค์ธิดากุสุมาเมืองแปร โน้มดาวดวงแด เจ้ากุสุมาโสภาเมืองแปร ข้าร่ายพิณให้โฉมแล จึงเกิดแผลรักในอุรา ๕) รักหนึ่งเป็นสองแล้วจะต้องตรม ๖) แม้นข้าอยู่แปรก็เพียงแท้ตัว รักข้าไม่กลัว ข้ายังโน้มโลมแนบวิญญา หัวใจไม่กลัวความรักสลาย หากมาดแม้น ดวงชีวีข้าเทิดไว้ให้จันทรา กุสุมาเป็นดวงใจ ข้าตาย ดั่งชายสมในหัวใจพิศวาส ดั่งชายสมในหัวใจพิศวาส พิศวาส พิศวาส

30

31

ไฟล์​์เสี​ียงต้​้นฉบั​ับเพลงนี้​้�บั​ันทึ​ึกอยู่​่�บนบั​ันไดเสี​ียง C major pentatonic ใช้​้กลุ่​่�มเสี​ียง C, D, E, G, A เป็​็น หลั​ักในการร้​้อยเรี​ียงทำำ�นอง (มี​ีเสี​ียง F และ G ปะปนอยู่​่�บ้​้างในลั​ักษณะของจั​ังหวะยก - เสี​ียงนอกคอร์​์ด) จาก ฝี​ีมื​ือของครู​ู ส.สุ​ุวรรณทั​ัต เป็​็นที่​่�น่​่าสั​ังเกตว่​่า การจั​ัดเครื่​่�องดนตรี​ีสำำ�หรั​ับงานบั​ันทึ​ึกเสี​ียงเพลงนี้​้� มี​ีการใช้​้กี​ีตาร์​์ คลาสสิ​ิกเป็​็นตั​ัวเดิ​ินทำำ�นองหลั​ัก โดยเฉพาะช่​่วงนำำ�ขึ้​้�นเพลง (introduction) ดั​ังที่​่�ผู้​้�เขี​ียนได้​้ทำำ� transcription ไว้​้ นอกจากนี้​้�ยั​ังมี​ีการใช้​้สำำ�นวนเพลงไทย (เดิ​ิม) ดั​ังตั​ัวอย่​่างต่​่อไปนี้​้�

ส.สุ​ุวรรณทั​ัต

๑) น้องนวลเอย นวลจันทร์ เจ้าแกล้งให้พี่ฝัน พี่ผวา

๖. บุ​ุเรงนองพ่​่ายรั​ัก (https://www.youtube.com/watch?v=9AsyzVjz0A) เพลงนี้​้�เป็​็นผลงานการประพั​ันธ์​์ทั้​้�งคำำ�ร้​้องและทำำ�นองของครู​ูประดิ​ิษฐ์​์ อุ​ุตตะมั​ัง ขั​ับร้​้องบั​ันทึ​ึกเสี​ียงต้​้นฉบั​ับโดย ชริ​ินทร์​์ นั​ันทนาคร (ศิ​ิลปิ​ินแห่​่งชาติ​ิ) เนื้​้�อร้​้องเป็​็นคำำ�อ้​้อนออดพรอดพร่ำ���ที่​่�บุ​ุเรงนองยอดขุ​ุนพลนั​ักสู้​้�และนั​ักรั​ัก กล่​่าวต่​่อตะละแม่​่จั​ันทรา สตรี​ีนางหนึ่​่�งอั​ันเป็​็นที่​่�รั​ักของเขา ตามเนื้​้�อร้​้อง ที่​่�บั​ันทึ​ึกอยู่​่�ในตาราง ดั​ังนี้​้�

๒) ไม่เห็นโฉมโลมสวาท เหมือนจะขาด เหมือนจะขาดชีวา โอ้เจ้าจันทรา จะเด็ดจะทําไฉน ๓) ขอเมตตา พี่ก่อน ๔) หยิกพี่เสียทําให้เจ็บ พี่จะเก็บ น่ารักเมื่อเจ้างอน เนตรชม้าย พี่จะเก็บรอยไป จะจูบที่รอยหยิกไว้ ประทับใจตะละแม่จันทรา ๕) ออกศึกไม่เคยถูกคม กลับมาต้องคมกานดา ๖) ต้องกลับด้วยความอับอาย คมเนตรคมวาจา กรีดใจข้าเป็นริ้วเป็นรอย สิ้นชายแพ้รักเคยคอย เห็นแก้มสีพลอย นั่นเป็นรอยของบุเรงนอง ๗) อยู่หงสาวดี แต่ใจพี่อยู่ใกล้น้อง ตะละแม่ไม่แลมอง บุเรงนองพ่ายรักเอย

32

33

เมื่​่�อนำำ�กลุ่​่�มเสี​ียงที่​่�ร้​้อยเรี​ียงขึ้​้�นเป็​็นแนวทำำ�นองของเพลงนี้​้� มาจั​ัดระเบี​ียบตามหลั​ักการดนตรี​ีสากลเกี่​่�ยวกั​ับ เรื่​่�องบั​ันไดเสี​ียง ผลออกมา ๒ ลั​ักษณะ ดั​ังต่​่อไปนี้​้�

บั​ันไดเสี​ียงมี​ีความเป็​็นโหมด (mode คื​ือ ระบบบั​ันไดเสี​ียงยุ​ุคโบราณ - สื​ืบค้​้นรายละเอี​ียดได้​้จาก Google)

ประดิ​ิษฐ์​์ อุ​ุตตะมั​ัง

เพลงไทยสากลที่​่�มี​ีเนื้​้�อหาเกี่​่�ยวข้​้องกั​ับวรรณกรรม “ผู้​้�ชนะสิ​ิบทิ​ิศ” ยั​ังมี​ีอี​ีกหลายชิ้​้�น บทความฯ ตอนหน้​้า ขอนำำ�เสนอเพลงที่​่�กล่​่าวถึ​ึงตั​ัวละครฝ่​่ายหญิ​ิง ๖ นาง ผู้​้�มี​ีบทบาทเกี่​่�ยวข้​้องกั​ับ “บุ​ุเรงนอง” ... ขอบคุ​ุณครั​ับผม (ข้​้อมู​ูลทุ​ุกประเภทสำำ�เนา/ตั​ัดทอนจาก Google แหล่​่งข้​้อมู​ูลอั​ันอุ​ุดม)

34

นำำ�เข้​้าและจัดั จำำ�หน่​่ายโดยTSH MUSIC www.tshmusic.com (Tel. 02-622-6451-5)

35

MUSIC THERAPY

การฟั​ังเพลงเศร้​้า มั​ันช่​่วยให้​้รู้​้�สึ​ึกดี​ีขึ้​้�นจริ​ิง ๆ นะ เรื่​่�อง: กฤตยา เชื่​่�อมวราศาสตร์​์ (Krittaya Chuamwarasart) นั​ักข่​่าวอิ​ิสระ

เราไม่​่ได้​้เขี​ียนเรื่​่�องนี้​้�มาเพื่​่�อเอาใจ คนที่​่�ชอบเพลงเศร้​้า หรื​ือเข้​้าข้​้าง ตั​ัวเองที่​่�ชอบฟั​ังเพลงแนวนี้​้�อยู่​่�แล้​้ว เพราะมี​ีการวิ​ิจั​ัยมาแล้​้วถึ​ึง ๒ ครั้​้�ง ว่​่าการฟั​ังเพลงเศร้​้านั้​้�นดี​ีต่อ่ สุ​ุขภาพ จิ​ิตจริ​ิง ๆ ย้​้อนไปเมื่​่�อปี​ี พ.ศ. ๒๕๕๗ นั​ัก วิ​ิจั​ัยกลุ่​่�มหนึ่​่�งได้​้ทำำ�แบบสอบถาม ออนไลน์​์ ผลที่​่�ได้​้คื​ือมั​ันส่​่งผลดี​ีต่​่อ สุ​ุขภาพจิ​ิตของเราจริ​ิง ๆ เพื่​่�อลด อคติ​ิและยื​ืนยั​ันข้​้อสรุ​ุปนี้​้� ในปี​ี พ.ศ. ๒๕๖๒ ก็​็มีกี ารศึ​ึกษาอี​ีกครั้​้�งในหั​ัวข้​้อ เดี​ียวกั​ัน เพื่​่�อยื​ืนยั​ันถึ​ึงแนวคิ​ิดว่​่าการ ฟั​ังเพลงเศร้​้าดี​ีต่อ่ เราอย่​่างไร โดยการ ทดสอบนั้​้�นพบว่​่า คนที่​่�มี​ีอาการซึ​ึม เศร้​้าชอบฟั​ังเพลงเศร้​้ามากกว่​่าเพลง 36

สดใส เพราะพวกเขารู้​้�สึกึ ว่​่าได้​้รับั การ โยงเช่​่นนี้​้�เหมื​ือนกั​ัน... น่​่าแปลกใจ เยี​ียวยาและความทุ​ุกข์​์โศกที่​่�มี​ีอยู่​่�ใน ใช่​่ไหมล่​่ะ ใจเหมื​ือนจะบรรเทาและคลายลง... จากการวิ​ิจั​ัยแสดงให้​้เห็​็นว่​่า พวกเขามี​ีความสุ​ุขขึ้​้�น แทนที่​่�จะทำำ�ให้​้เกิ​ิดความรู้​้�สึ​ึกเศร้​้า หรื​ือความสุ​ุขสนุ​ุกสนานเหื​ือดหาย เพราะอะไร ‘เพลงเศร้​้า’ จึ​ึงทำำ�ให้​้เรา ไป เพลงเศร้​้ากลั​ับทำำ�ให้​้เรานึ​ึกถึ​ึง มี​ีความสุ​ุขได้​้ล่​่ะ? ช่​่วงเวลาดี​ี ๆ ในอดี​ีต ที่​่�วั​ัยรุ่​่�นเขาใช้​้ ๑. เพลงเศร้​้า กั​ับความทรงจำำ� คำำ�ว่​่า ‘Nostalgia’... เป็​็นความรู้​้�สึ​ึก เรามั​ักเชื่​่�อมโยงเพลงเข้​้ากั​ับ แบบหวานอมขมกลื​ืน หวนคิ​ิดถึ​ึง ‘ความทรงจำำ�’ บางอย่​่าง ที่​่�เรารู้​้�สึ​ึก วั​ันคื​ืนเก่​่า ๆ แม้​้จะเป็​็นเรื่​่�องเศร้​้า มี​ีความสุ​ุข ที่​่�เกิ​ิดขึ้​้�นในช่​่วงชี​ีวิ​ิตที่​่� แต่​่เราก็​็ยั​ังยิ้​้�มออกมาได้​้ ซึ่​่�งการได้​้ ผ่​่านมา ไม่​่ว่​่าจะเป็​็น เดทครั้​้�งแรก รื้​้�อฟื้​้�นความทรงจำำ�เหล่​่านั้​้�นก็​็ทำำ�ให้​้ กั​ับแฟน การได้​้กินิ อาหารจานโปรด รู้​้�สึ​ึกอบอุ่​่�นหั​ัวใจ หรื​ือทริ​ิปครอบครั​ัวที่​่�พ่​่อกั​ับแม่​่พาเรา ๒. เพลงเศร้​้า ทำำ�ให้​้เราพึ​ึงพอใจ ไปเมื่​่�อครั้​้�งเป็​็นเด็​็กยั​ังสถานที่​่�ต่​่าง ๆ หลายคนเข้​้าใจว่​่า การฟั​ังเพลง ซึ่​่�งเพลงเศร้​้าก็​็มี​ีกระบวนการเชื่​่�อม เศร้​้ามั​ักทำำ�ให้​้คนฟั​ังยิ่​่�งมี​ีอารมณ์​์เศร้​้า

มากขึ้​้�น และอาจคิ​ิดว่​่าคนที่​่�ชอบเพลง ประเภทนี้​้�จิ​ิตไม่​่ปกติ​ิ หรื​ือแม้​้กระทั่​่�ง มี​ีอาการมาโซคิ​ิสม์​์!!! แต่​่ความเป็​็น จริ​ิงแล้​้ว ตรงข้​้ามกั​ันเลย โดยในงาน วิ​ิจัยั พบว่​่าเพลงเศร้​้าช่​่วยสร้​้างความ พึ​ึงพอใจให้​้เราได้​้ แต่​่ก็ไ็ ม่​่ใช่​่ว่า่ เพลงเศร้​้าทุ​ุกเพลง บนโลกใบนี้​้�จะทำำ�ให้​้มีคี วามสุ​ุข โดยนั​ัก วิ​ิทยาศาสตร์​์มองว่​่า เพลงเพลงนั้​้�น ต้​้องเข้​้าเงื่​่�อนไข ๓ ข้​้อนี้​้� จึ​ึงจะทำำ�ให้​้ เรามี​ีความสุ​ุข ๑) ฟั​ังแล้​้วไม่​่รู้​้�สึกึ ว่​่า ถู​ูกคุ​ุกคาม ๒) มี​ีความไพเราะ หรื​ือ จะเรี​ียกว่​่าเป็​็น ‘เพลงสวย’ ก็​็ได้​้ และ ๓) ย้ำำ��เตื​ือนให้​้เราหวนคิ​ิดถึ​ึงอดี​ีต ๓. เพลงเศร้​้า ทำำ�ให้​้เรารั​ับรู้​้� เรื่​่�องแย่​่อื่​่�น ๆ ที่​่�เกิ​ิดขึ้​้�น ในทางจิ​ิตวิ​ิทยาสั​ังคมเชื่​่�อกั​ัน ว่​่า เราจะรู้​้�สึ​ึกดี​ีหรื​ือมี​ีความสุ​ุขขึ้​้�น เมื่​่�อได้​้เห็​็นความทุ​ุกข์​์ยากหรื​ือความ ลำำ�บากของคนอื่​่�น เรี​ียกอาการนี้​้�ว่​่า downward social comparison เช่​่น เมื่​่�อคุ​ุณฟั​ังนั​ักร้​้องร้​้องเพลงที่​่� เนื้​้�อร้​้องบอกว่​่าพวกเขาต้​้องเผชิ​ิญ วั​ันแย่​่ ๆ มี​ีช่​่วงเวลาน่​่าหดหู่​่� และ ทำำ�ให้​้พวกเขาทุ​ุกข์​์ใจ ซึ่​่�งพอได้​้ฟั​ัง เรื่​่�องที่​่�หนั​ักหนาสาหั​ัสของศิ​ิลปิ​ิน (แม้​้จะเป็​็นเพี​ียงเนื้​้�อร้​้องที่​่�เขี​ียนขึ้​้�นมา ก็​็เถอะ) เพี​ียงแค่​่นี้​้� อารมณ์​์ของเราก็​็ เริ่​่�มดี​ีขึ้​้�น โดยทั้​้�งหมดนี้​้�เป็​็นกระบวน การอั​ัตโนมั​ัติขิ องสมองที่​่�เกิ​ิดขึ้​้�นโดย เราไม่​่รู้​้�ตั​ัว ๔. เพลงเศร้​้า ทำำ�ให้​้เรารู้​้�สึ​ึก มี​ีเพื่​่�อน ในทางจิ​ิตวิ​ิทยาสั​ังคม ยั​ังให้​้ เหตุ​ุผลของการชอบฟั​ังเพลงเศร้​้าว่​่า

มั​ันเป็​็นภาพสะท้​้อนของเรื่​่�องราวที่​่� เราต้​้องพบเจอ ในกรณี​ีนี้​้� เพลงเศร้​้าทำำ�หน้​้าที่​่� เหมื​ือน tuning fork หรื​ืออุ​ุปกรณ์​์ เที​ียบเสี​ียง ที่​่�สะท้​้อนให้​้เราเห็​็นและ ทำำ�ให้​้เรารู้​้�สึ​ึกว่​่าคุ​ุณไม่​่ใช่​่คนเดี​ียว ที่​่�เผชิ​ิญกั​ับเรื่​่�องราวแย่​่ ๆ รวมถึ​ึง ความเจ็​็บปวดเหล่​่านั้​้�นเพี​ียงลำำ�พั​ัง แต่​่ยั​ังมี​ี ‘เพื่​่�อน’ อี​ีกมากมายที่​่�รู้​้�สึ​ึก แบบเดี​ียวกั​ัน ๕. เพลงเศร้​้า ทำำ�ให้​้ฮอร์​์โมน สมดุ​ุล นั​ักวิ​ิทยาศาสตร์​์เชื่​่�อว่​่า การ ฟั​ังเพลงเศร้​้าทำำ�ให้​้เกิ​ิดการหลั่​่�งของ ฮอร์​์โมนโปรแลคติ​ิน (prolactin) ที่​่� หลั่​่�งออกมาเพื่​่�อให้​้เรารั​ับมื​ือกั​ับเรื่​่�อง เศร้​้า... ที่​่�เป็​็นเช่​่นนี้​้� เพราะการฟั​ัง เพลงประเภทนี้​้� เหมื​ือนเป็​็นการ เตื​ือนให้​้ร่า่ งกายเตรี​ียมพร้​้อมรั​ับมื​ือ กั​ับสถานการณ์​์หรื​ือเรื่​่�องราวแย่​่ ๆ เมื่​่�อเพลงจบลงแต่​่กระบวนการนี้​้�ยั​ัง ไม่​่จบ ร่​่างกายก็​็จะเหลื​ือแต่​่ความ ผ่​่อนคลายที่​่�เป็​็นผลจากฮอร์​์โมน ตั​ัวนั้​้�นเอง นอกจากนี้​้� เพลงเศร้​้ายั​ังทำำ�ให้​้ โดพามี​ีน (dopamine) ฮอร์​์โมนสำำ�คั​ัญ ที่​่�ช่​่วยให้​้ร่า่ งกายทำำ�งานได้​้ตามปกติ​ิ หลั่​่�งออกมาด้​้วยเหมื​ือนกั​ัน ซึ่​่�งช่​่วย ให้​้เราเกิ​ิดความพึ​ึงใจและแรงบั​ันดาล ใจ เฉกเช่​่นเดี​ียวกั​ับการได้​้กินิ อาหาร อร่​่อย ๆ หรื​ือเซ็​็กส์​์ดี​ี ๆ นั่​่�นทำำ�ให้​้เรา รั​ับมื​ือกั​ับเรื่​่�องแย่​่ ๆ ได้​้ดี​ีขึ้​้�น ๖. เพลงเศร้​้า กั​ับการมู​ูฟออน สำำ�หรั​ับคนส่​่วนใหญ่​่ การฟั​ัง เพลงเศร้​้าถื​ือเป็​็นวิ​ิธีกี ารรั​ับมื​ือที่​่�ดี​ีใน

การจั​ัดการกั​ับอารมณ์​์ความรู้​้�สึกึ ของ ตั​ัวเอง เช่​่น หากคุ​ุณต้​้องสู​ูญเสี​ีย คนในครอบครั​ัว อาจจะฟั​ังเพลง Symphony No. 6 ของ Tchaikovsky โดยเฉพาะท่​่อนที่​่� ๔ แน่​่นอนการได้​้ ฟั​ังทำำ�ให้​้รู้​้�สึกึ แย่​่และร้​้องไห้​้อีกี ครั้​้�ง แต่​่ เชื่​่�อเถอะว่​่าด้​้วยอานุ​ุภาพของน้ำำ��ตา จะช่​่วยให้​้รู้​้�สึกึ ดี​ีขึ้​้�นได้​้ ทำำ�ให้​้สามารถ โฟกั​ัสกั​ับความคิ​ิดที่​่�จะจั​ัดการอะไร ต่​่าง ๆ และก้​้าวเดิ​ินต่​่อไป ปรากฏการณ์​์นี้​้�เรี​ียกว่​่า catharsis ซึ่ง่� ในทางจิ​ิตวิ​ิทยามองว่​่ามั​ันช่​่วยให้​้ เราก้​้าวผ่​่านความรู้​้�สึ​ึกเศร้​้าต่​่าง ๆ ที่​่� ถาโถมเข้​้ามา และรู้​้�ว่า่ ต้​้องรั​ับมื​ือกั​ับ มั​ันอย่​่างไร ๗. เพลงเศร้​้า ช่​่วยให้​้เราสงบลง ในงานวิ​ิจัยั พบว่​่า เราใช้​้พลั​ังงาน น้​้อยมากในการฟั​ังเพลงเศร้​้า ซึ่​่�งนั่​่�น เป็​็นเหตุ​ุผลว่​่าทำำ�ไมเราจึ​ึงรู้​้�สึ​ึกผ่​่อน คลายเมื่​่�อได้​้ฟั​ัง...งงไหม? อธิ​ิบายอี​ีกอย่​่าง คื​ือ แทนที่​่�เพลง เศร้​้าจะเพิ่​่�มความเศร้​้า หรื​ือคงให้​้ ความเศร้​้ายั​ังดำำ�รงอยู่​่� มั​ันกลั​ับช่​่วยให้​้ เราได้​้ผ่อ่ นคลาย สู​ูดลมหายใจลึ​ึก ๆ และจิ​ิตใจสงบลง ถ้​้ายั​ังไม่​่มี​ีไอเดี​ียว่​่าควรเริ่​่�มฟั​ัง เพลงไหนก่​่อนดี​ีลองเริ่​่มจ � ากเพลง ไพเราะ ๆ อย่​่าง Piano Concerto No. 4 ของ Beethoven แล้​้วจะรู้​้ว่� า่ เบื้​้�องหลั​ังความหมองหม่​่นที่​่อ� ยู่​่�ตรง หน้​้า จะมี​ีแสงสว่​่างตามมาเสมอ

อ้างอิง https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0110490 https://npr-brightspot.s3.amazonaws.com/legacy/sites/wusf/files/201904/why_do_depressed_ people_prefer_sad_music__002_.pdf https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/102986491101500202 https://www.verywellmind.com/what-is-catharsis-2794968 37

PIANO REPERTOIRE

รู​ูปแบบการประพั​ันธ์​์สำำ�หรั​ับเปี​ียโน ในยุ​ุคศตวรรษที่​่� ๒๐ (ตอนที่​่� ๔) เรื่​่�อง: ขวั​ัญชนก อิ​ิศราธิ​ิกู​ูล (Kwanchanok Isarathikul) นั​ักศึ​ึกษาชั้​้�นปีที่​่ ี � ๔ สาขาวิ​ิชาดนตรี​ีศึ​ึกษา วิ​ิทยาลั​ัยดุ​ุริ​ิยางคศิ​ิลป์​์ มหาวิ​ิทยาลั​ัยมหิ​ิดล

มาพบกั​ับตอนสุ​ุดท้​้ายของบทความเรื่​่�อง 7 styles in 20th century classical piano music หลั​ังจากที่​่�ใน บทความ ๓ ตอนก่​่อนหน้​้า ผู้​้�อ่​่านได้​้พบกั​ับ ๕ รู​ูปแบบ การประพั​ันธ์​์ที่​่�น่​่าสนใจกั​ันไปแล้​้ว ในบทความตอน สุ​ุดท้​้ายนี้​้� ผู้​้�อ่​่านจะได้​้พบกั​ับอี​ีก ๒ รู​ูปแบบสุ​ุดท้​้าย ที่​่� ผู้​้�เขี​ียนต้​้องการจะสื่​่�อถึ​ึงความเป็​็นดนตรี​ีในศตวรรษที่​่� ๒๐ นั่​่�นก็​็คื​ือ รู​ูปแบบ Minimalism และ Ragtime music นั่​่�นเอง มิ​ินิ​ิมอลลิ​ิสม์​์ (Minimalism) เนื่​่�องจากศตวรรษที่​่� ๒๐ นั้​้�น มี​ีรู​ูปแบบของศิ​ิลปะ และดนตรี​ีเกิ​ิดขึ้​้�นมากมาย รู​ูปแบบมิ​ินิ​ิมอลลิ​ิสม์​์ เป็​็น อี​ีกรู​ูปแบบหนึ่​่�งที่​่�มี​ีความสำำ�คั​ัญต่​่อศตวรรษที่​่� ๒๐ คำำ�ว่​่า มิ​ินิมิ อลลิ​ิสม์​์ (Minimalism) เป็​็นคำำ�ที่​่�ใช้​้เรี​ียกรู​ูปแบบงาน ศิ​ิลปะในช่​่วงศตวรรษที่​่� ๒๐ โดยรู​ูปแบบจิ​ิตรกรรมแบบ มิ​ินิ​ิมอลลิ​ิสม์​์นี้​้� จิ​ิตรกรจะไม่​่ใช้​้สี​ีน้ำำ��มั​ันในการวาดเขี​ียน ภาพ แต่​่ส่ว่ นใหญ่​่จะใช้​้สีขี าวดำำ�แทน เนื่​่�องจากต้​้องการ ต่​่อต้​้านศิ​ิลปะแนวแอบสแตรกท์​์ (Abstract) ที่​่�เป็​็นการ สาดสี​ี เทสี​ี เพื่​่�อการแสดงออกทางอารมณ์​์ จึ​ึงทำำ�ให้​้ ศิ​ิลปะแบบมิ​ินิ​ิมอล (เรี​ียบง่​่าย) เป็​็นการแสดงออกถึ​ึง ความเรี​ียบง่​่าย โดยจิ​ิตรกรจะทำำ�การสร้​้างสรรค์​์ผลงาน ศิ​ิลปะจากของที่​่�มี​ีอยู่​่�ใกล้​้ตัวั เช่​่น โครงเหล็​็ก หรื​ือเครื่​่�อง มื​ือเครื่​่�องไม้​้โรงงาน (ภาณุ​ุ บุ​ุญพิ​ิพั​ัฒนาพงศ์​์, ๒๐๑๘) ส่​่งผลเกี่​่�ยวเนื่​่�องกั​ับทางด้​้านดนตรี​ี นั​ักประพั​ันธ์​์ต้อ้ งการ ที่​่�จะต่​่อต้​้านการประพั​ันธ์​์ดนตรี​ีอันั ซั​ับซ้​้อนของช่​่วงก่​่อน หน้​้า โดยการประพั​ันธ์​์ดนตรี​ีแบบมิ​ินิมิ อลลิ​ิสม์​์เกิ​ิดขึ้​้�นใน ช่​่วงปี​ี ค.ศ. ๑๙๕๐ ลา มอนเต ยั​ัง (La Monte Young, 38

1935) ได้​้กล่​่าวไว้​้ว่า่ ดนตรี​ีมินิ​ิ มิ อลลิ​ิสม์​์ หมายถึ​ึง การ สร้​้างสรรค์​์ โดยใช้​้วิธีิ กี ารน้​้อยที่​่�สุ​ุด ดนตรี​ีประเภทนี้​้�เกิ​ิด ขึ้​้�นในประเทศสหรั​ัฐอเมริ​ิกา มี​ีความเรี​ียบง่​่ายของเสี​ียง ประสาน มี​ีความสม่ำำ��เสมอของจั​ังหวะ ดนตรี​ีมินิ​ิ มิ อลลิ​ิสม์​์ เป็​็นการท้​้าทายแนวคิ​ิดของห้​้วงเวลา เพราะดนตรี​ีนั้​้�นมี​ี การเปลี่​่�ยนอย่​่างน้​้อยมากในบทเพลง มี​ีการเล่​่นซ้ำำ�� ๆ อย่​่างไม่​่มีที่​่�สิ้​้� ี นสุ​ุด ดนตรี​ีมินิ​ิ มิ อลลิ​ิสม์​์ได้​้รับั อิ​ิทธิ​ิพลมาจาก วั​ัฒนธรรมดนตรี​ีอเมริ​ิกันั สมั​ัยใหม่​่ จั​ังหวะจากดนตรี​ีแบบ ร็​็อกแอนด์​์โรล รวมถึ​ึงรู​ูปแบบและการสร้​้างเสี​ียงแบบ ดนตรี​ีเอเชี​ีย กลุ่​่�มนั​ักประพั​ันธ์​์ต้​้องการที่​่�จะปลดปล่​่อย ความเป็​็นอิ​ิสระของเสี​ียง ยึ​ึดถื​ือความเรี​ียบง่​่ายและมี​ี การซ้ำำ��ของรู​ูปแบบจั​ังหวะ (Repetition) รู​ูปแบบการ ประพั​ันธ์​์แบบมิ​ินิ​ิมอลลิ​ิสม์​์ มี​ีนั​ักประพั​ันธ์​์ที่​่�มี​ีชื่​่�อเสี​ียง ได้​้แก่​่ ลา มอนเต ยั​ัง (La Monte Young) แทรี​ี ไรเลย์​์ (Terry Riley) สตี​ีฟ ไรช์​์ (Steve Reich) และฟิ​ิลิ​ิป กลาส (Philip Glass) นั​ักประพั​ันธ์​์เพลงชาวอเมริ​ิกั​ัน ฟิ​ิลิ​ิป กลาส เกิ​ิด เมื่​่�อปี​ี ค.ศ. ๑๙๓๗ และโตที่​่�เมื​ือง Baltimore กลาส ได้​้เข้​้าศึ​ึกษาที่​่� Julliard School of Music กั​ับดาริ​ิอุสุ มิ​ิลฮาวด์​์ (Darius Milhaud) กลาสได้​้มี​ีโอกาสรู้​้�จั​ัก กั​ับรวี​ี ชางการ์​์ (Ravi Shankar) นั​ักดนตรี​ีและนั​ัก ประพั​ันธ์​์ชาวอิ​ินเดี​ีย ในช่​่วงที่​่�เขาไปเรี​ียนอยู่​่�ที่​่�เมื​ือง ปารี​ีส จึ​ึงทำำ�ให้​้เขานำำ�ทำำ�นองของดนตรี​ีตะวั​ันออกมาใส่​่ ในผลงานของเขาในหลาย ๆ ผลงาน ในปี​ี ค.ศ. ๑๙๗๔ กลาสได้​้ก่อ่ ตั้​้�งวงดนตรี​ีชื่​่�อว่​่า The Phillip Glass Ensemble ซึ่​่�งมี​ีเครื่​่�องดนตรี​ีใช้​้ไฟฟ้​้าและเครื่​่�องดนตรี​ีอะคู​ูสติ​ิกรวม กั​ันอยู่​่�ในวง และได้​้สร้​้างสรรค์​์ผลงานที่​่�โดดเด่​่นมากมาย

กลาสได้​้ประพั​ันธ์​์เพลงสำำ�หรั​ับโอเปราเรื่​่�อง Einstien on the Beach ร่​่วมกั​ับผู้​้�กำำ�กั​ับชาวอเมริ​ิกันั โรเบิ​ิร์ต์ วิ​ิลสั​ัน (Robert Wilson) หลั​ังจากนั้​้�น กลาสได้​้เริ่​่�มที่​่�จะ ประพั​ันธ์​์ผลงานสำำ�หรั​ับโอเปรา แดนซ์​์ เชมเบอร์​์ ละคร เวที​ี ออร์​์เคสตรา และเพลงประกอบภาพยนตร์​์ ผลงาน ที่​่�โด่​่งดั​ังสำำ�หรั​ับเพลงประกอบภาพยนตร์​์ของกลาส คื​ือ เพลงประกอบภาพยนตร์​์เรื่​่�อง Kundun และเรื่​่�อง The Hours กลาสได้​้รับั รางวั​ัลตุ๊​๊�กตาทองและรางวั​ัล Anthony Asquith Award ในด้​้าน Achievement in Film Music ได้​้ร่ว่ มสร้​้างผลงานกั​ับนั​ักดนตรี​ีชื่​่�อดั​ังมากมาย เช่​่น โยโย มา (Yo-Yo Ma) พอล ไซม่​่อน (Paul Simon) และ ได้​้เดิ​ินทางไปบรรยายและแสดงเปี​ียโนเดี่​่�ยวรอบโลกอี​ีก ด้​้วย รู​ูปแบบดนตรี​ีของกลาสจะอยู่​่�ในรู​ูปแบบมิ​ินิ​ิมอล ลิ​ิสซึ​ึม เป็​็นการเล่​่นทำำ�นองเดิ​ิมซ้ำำ��ไปซ้ำำ��มา ไม่​่มี​ีจุ​ุดที่​่� ต้​้องการแสดงพลั​ังมากของบทเพลง กลาสกล่​่าวไว้​้ว่​่า ดนตรี​ีมิ​ินิ​ิมอลลิ​ิสม์​์ เป็​็นดนตรี​ีที่​่�ปราศจากเป้​้าหมาย เพื่​่�อไปให้​้ถึ​ึงวั​ัตถุ​ุประสงค์​์เดี​ียวของบทเพลง ดนตรี​ี มิ​ินิมิ อลลิ​ิสม์​์ จะไม่​่มีมุ่​่�ี งสู่​่�จุ​ุดไคลแมกซ์​์ของบทเพลง ไม่​่ ก่​่อให้​้เกิ​ิดความเครี​ียด ให้​้ผู้​้�เล่​่นรู้​้�สึ​ึกถึ​ึงการปลดปล่​่อย ของอารมณ์​์ (วิ​ิบู​ูลย์​์ ตระกู​ูลฮุ้​้�น, ๒๐๐๖) ผลงานเปี​ียโนที่​่�โด่​่งดั​ังของกลาส เช่​่น บทเพลงจาก ภาพยนตร์​์เรื่​่�อง The Hours เพลงชุ​ุด Metamorphosis (Encyclopedia Britannica, 1998)

ด้​้วยบทเพลงทั้​้�งหมด ๕ บทเพลง ได้​้แก่​่ เพลงชุ​ุด Metamorphosis หมายเลข ๑ ถึ​ึงหมายเลข ๕ บทเพลง Mad Rush บทเพลง Wichita Vortex Sutra เพลงชุ​ุด Metamorphosis ได้​้รับั แรงบั​ันดาลใจมาจากวรรณกรรม เรื่​่�อง The Metamorphosis (1915) โดยฟรานซ์​์ คั​ัฟคา (Franz Kafka) Metamorphosis หมายเลข ๑ ถึ​ึง หมายเลข ๕ เขี​ียนขึ้​้�นในปี​ี ค.ศ. ๑๙๘๘ และบทเพลง Metamorphosis หมายเลข ๒ ได้​้นำำ�ไปใช้​้ประกอบ ภาพยนตร์​์เรื่​่�อง The Hours บทเพลงนี้​้�อยู่​่�ในรู​ูปแบบการประพั​ันธ์​์แบบเทอนารี​ี ฟอร์​์ม (Ternary Form) ABA และอยู่​่�ในบั​ันไดเสี​ียง A minor ในส่​่วนของท่​่อน A (ห้​้องที่​่� ๑-๓๔) เปิ​ิดมา ด้​้วยเสี​ียงที่​่�เงี​ียบสงบ พิ​ิศวงของมื​ือซ้​้าย และมี​ีทำำ�นอง ที่​่�คลั​ับคล้​้ายกั​ับว่​่าเป็​็นเสี​ียงของระฆั​ังอั​ันแผ่​่วเบาสอด แทรกเข้​้ามาในมื​ือขวา และมี​ีการส่​่งอารมณ์​์ของบทเพลง ไปสู่​่�ท่​่อน B ของบทเพลง

ท่​่อน A ในบทเพลง Metamorphosis 2 (ที่​่�มา: pianosheetmusic.writtenmelodies.com, 2019)

ซึ่​่�งท่​่อน B (ห้​้องที่​่� ๓๕-๖๔) นี้​้� คื​ือการนำำ�ทำำ�นอง มื​ือขวาของท่​่อน A มาดั​ัดแปลงใหม่​่ให้​้ดู​ูมี​ีมิ​ิติ​ิมากขึ้​้�น แต่​่ยังั คงความพิ​ิศวงของมื​ือซ้​้ายไว้​้ ใช้​้เวลาประมาณหนึ่​่�ง ในการแสดงมิ​ิติใิ หม่​่ของบทเพลงในท่​่อน B นี้​้� หลั​ังจาก นั้​้�นจะกลั​ับมาสู่​่�ท่​่อน A (ห้​้องที่​่� ๖๕ เป็​็นต้​้นไป) อี​ีกครั้​้�ง Phillip Glass (ที่​่�มา: britianica.com, 2019) แล้​้วจบเพลงด้​้วยการเลื​ือนหายไปของทำำ�นองทั้​้�งใน

มื​ือซ้​้ายและมื​ือขวา เป็​็นตั​ัวแสดงให้​้เห็​็นว่​่าบทเพลงได้​้ จบลงอย่​่างสมบู​ูรณ์​์แบบ (Samantha Englander, Metamorphosis 2 โดย Phillip Glass (b. 1937) Metamorphosis หมายเลข ๒ เป็​็นบทเพลงลำำ�ดั​ับที่​่� 2012, น. ๑๘) ๒ จากทั้​้�งหมด ๕ บทเพลง ในเพลงชุ​ุด Metamorphosis จากอั​ัลบั้​้�ม Solo Piano ซึ่ง่� ถู​ูกประพั​ันธ์​์ขึ้​้�นในปี​ี ค.ศ. ๑๙๘๙ โดยนั​ักประพั​ันธ์​์รู​ูปแบบมิ​ินิ​ิมอลลิ​ิสม์​์ผู้​้�มี​ีชื่​่�อ เสี​ียง ฟิ​ิลิ​ิป กลาส อั​ัลบั้​้�ม Solo Piano ประกอบไป

39

ท่​่อน B ในบทเพลง Metamorphosis 2 (ที่​่�มา: pianosheetmusic.writtenmelodies.com, 2019)

จากที่​่�กล่​่าวมา จะเห็​็นได้​้ว่า่ รู​ูปแบบการประพั​ันธ์​์ดนตรี​ี แบบมิ​ินิมิ อลลิ​ิสม์​์นั้​้�น นั​ักประพั​ันธ์​์ได้​้สร้​้างสรรค์​์ผลงาน ที่​่�แตกต่​่างไปจากรู​ูปแบบการประพั​ันธ์​์ในแบบก่​่อนหน้​้า เช่​่น นั​ักประพั​ันธ์​์ต้อ้ งการจะฉี​ีกกฎออกจากการประพั​ันธ์​์ แบบใส่​่อารมณ์​์เข้​้าไปในบทเพลง (Expressionist) จึ​ึง หั​ันมาประพั​ันธ์​์บทเพลงแบบเรี​ียบง่​่าย มี​ีการซ้ำำ��ของ ทำำ�นองไปเรื่​่�อย ๆ หลาย ๆ รอบ ไม่​่มีอี ารมณ์​์สูงู สุ​ุดของ บทเพลง อี​ีกทั้​้�งในช่​่วงยุ​ุคมิ​ินิมิ อลลิ​ิสม์​์นี้​้�เริ่​่�มมี​ีการนำำ�เพลง เปี​ียโนเข้​้าไปประกอบในภาพยนตร์​์ รวมถึ​ึงยั​ังเริ่​่�มมี​ีการ บั​ันทึ​ึกเสี​ียงและสร้​้างเป็​็นอั​ัลบั้​้�มเพลงเพื่​่�อค้​้าขายอี​ีกด้​้วย เช่​่น ภาพยนตร์​์เรื่​่�อง The Hours ที่​่�นั​ักประพั​ันธ์​์ชาว อเมริ​ิกันั ผู้​้�มี​ีชื่​่�อเสี​ียง ฟิ​ิลิปิ กลาส ได้​้เข้​้าร่​่วมในการสร้​้าง ภาพยนตร์​์เรื่​่�องนี้​้�ในด้​้านของดนตรี​ีประกอบบทเพลงเช่​่น กั​ัน และเริ่​่�มมี​ีการนำำ�เครื่​่�องดนตรี​ีไฟฟ้​้าเข้​้ามาเป็​็นส่​่วน หนึ่​่�งของการบรรเลงดนตรี​ี Jazz Influence (Ragtime) ดนตรี​ีแจ๊​๊สและดนตรี​ีคลาสสิ​ิกนั้​้�นมี​ีความแตกต่​่าง กั​ันอย่​่างสิ้​้�นเชิ​ิง แต่​่ในยุ​ุคศตวรรษที่​่� ๒๐ นี้​้� นั​ักประพั​ันธ์​์ ดนตรี​ีคลาสสิ​ิกในยุ​ุโรปเริ่​่�มที่​่�จะหั​ันมาสนใจดนตรี​ีแจ๊​๊สของชาว อเมริ​ิกันั มากขึ้​้�น โดยมี​ีการดึ​ึงวั​ัตถุ​ุดิบิ บางอย่​่างในบทเพลงแจ๊​๊ส ใส่​่เข้​้าไปในบทเพลงคลาสสิ​ิกของตนเองให้​้มีคี วามโดดเด่​่น แปลกใหม่​่มากขึ้​้�น ราเวลเป็​็นนั​ักประพั​ันธ์​์คนแรก ๆ ที่​่�เห็​็นความแปลกใหม่​่ของดนตรี​ีแจ๊​๊ส เนื่​่�องจากเขาได้​้เดิ​ิน ทางไปยั​ังประเทศสหรั​ัฐอเมริ​ิกาในปี​ี ค.ศ. ๑๙๒๘ และ ได้​้ใช้​้เวลาส่​่วนใหญ่​่อยู่​่�กั​ับนั​ักประพั​ันธ์​์ผู้​้�มี​ีชื่​่�อเสี​ียงอย่​่าง จอร์​์จ เกิ​ิร์ช์ วิ​ิน (George Gershwin) และได้​้เห็​็นดนตรี​ี แจ๊​๊สมากมาย ดนตรี​ีแจ๊​๊สถื​ือว่​่าเป็​็นดนตรี​ีประจำำ�ชาติ​ิของ ประเทศสหรั​ัฐอเมริ​ิกาก็​็ว่า่ ได้​้ ราเวลได้​้ตระหนั​ักว่​่า ดนตรี​ี แจ๊​๊สนั้​้�น เป็​็นดนตรี​ีที่​่�มี​ีอิ​ิสระในการเล่​่น และสามารถ สื่​่�อถึ​ึงความเป็​็นชนชาติ​ิอเมริ​ิกันั ได้​้อย่​่างชั​ัดเจน ในภาย 40

หลั​ังนั​ักดนตรี​ีชาวคลาสสิ​ิกอย่​่างเช่​่น ดาริ​ิอุ​ุส มิ​ิลฮาวด์​์ (Darius Milhaud) อิ​ิกอร์​์ สตราวิ​ินสกี​ี (Igor Stravinsky) รวมถึ​ึงพอล ฮิ​ินเดมิ​ิธ (Paul Hindemith) และโคลด เดบุ​ุสซี​ี (Claude Debussy) ก็​็มี​ีการนำำ�วั​ัตถุ​ุดิ​ิบของเพลงแจ๊​๊ส และแร็​็กไทม์​์ (Ragtime) ใส่​่ลงไปในบทประพั​ันธ์​์ของ พวกเขาเช่​่นกั​ัน ดนตรี​ีแร็​็กไทม์​์คือื รู​ูปแบบการประพั​ันธ์​์ แบบหนึ่​่�ง ที่​่�เผยความเป็​็นดนตรี​ีแจ๊​๊สออกมาได้​้ชั​ัดเจน ดนตรี​ีแร็​็กไทม์​์เกิ​ิดขึ้​้�นในช่​่วงปลายศตวรรษที่​่� ๑๙ แต่​่ เริ่​่�มมี​ีความนิ​ิยมในช่​่วงศตวรรษที่​่� ๒๐ โดยแพร่​่หลาย ไปในแถบเหนื​ือของประเทศสหรั​ัฐอเมริ​ิกา ในตอนแรก ดนตรี​ีแร็​็กไทม์​์เป็​็นดนตรี​ีสำำ�หรั​ับการเต้​้นรำ�� แต่​่ภาย หลั​ังก็​็ได้​้มี​ีการตี​ีพิ​ิมพ์​์ออกมาสำำ�หรั​ับเล่​่นบนเปี​ียโน นั​ัก วิ​ิชาการบางคนได้​้กล่​่าวว่​่า ดนตรี​ีแร็​็กไทม์​์มี​ีรู​ูปแบบที่​่� คล้​้ายกั​ับดนตรี​ีคลาสสิ​ิก มี​ีการบั​ันทึ​ึกโน้​้ต และไม่​่มีกี าร ด้​้นสด (Improvise) เหมื​ือนดนตรี​ีแจ๊​๊สแท้​้ ๆ แต่​่ยั​ังมี​ี วั​ัตถุ​ุดิบิ บางอย่​่างในบทเพลงที่​่�สื่​่�อถึ​ึงความเป็​็นดนตรี​ีแจ๊​๊ส อยู่​่�บ้​้าง รู​ูปแบบของดนตรี​ีแร็​็กไทม์​์นั้​้�น ส่​่วนใหญ่​่จะถู​ูก เขี​ียนอยู่​่�อั​ัตราจั​ังหวะ ๒/๔ หรื​ือ ๔/๔ โดยเสี​ียงแนว เบสในมื​ือซ้​้ายจะมี​ีรูปู แบบที่​่�คงที่​่�ตลอดเพลง ในบางครั้​้�ง เป็​็นโน้​้ตตั​ัวเดี​ียวสลั​ับไปกั​ับกลุ่​่�มคอร์​์ด มี​ีมื​ือขวาที่​่�เป็​็น ทำำ�นองหลั​ักที่​่�จะเล่​่นโดยเน้​้นตั​ัวโน้​้ตในจั​ังหวะยกที่​่�ขั​ัด กั​ับจั​ังหวะตก (Syncopation) ในมื​ือซ้​้าย โดยทำำ�นอง มื​ือขวาจะล้​้อไปกั​ับจั​ังหวะตกในมื​ือซ้​้าย รู​ูปแบบนี้​้�จะ ถู​ูกเรี​ียกว่​่า แร็​็ก (Rag) แต่​่ถ้​้าหากบทเพลงนั้​้�นมี​ีอั​ัตรา จั​ังหวะ ๓/๔ จะถู​ูกเรี​ียกว่​่า แร็​็กไทม์​์ วอลซ์​์ (Ragtime Waltz) เอกลั​ักษณ์​์สำำ�คั​ัญของรู​ูปแบบแร็​็กไทม์​์ทั้​้�งหมด คื​ือ ทำำ�นองหลั​ักจะเน้​้นโน้​้ตที่​่�ซึ่​่�งขั​ัดกั​ับจั​ังหวะตกในมื​ือ ซ้​้าย รู​ูปแบบการประพั​ันธ์​์แบบแร็​็กไทม์​์สามารถแบ่​่ง ย่​่อยได้​้อี​ีกหลายประเภท ยกตั​ัวอย่​่างเช่​่น • Cakewalk เป็​็นรู​ูปแบบแร็​็กไทม์​์สำำ�หรั​ับการ เต้​้นรำ��ในช่​่วงประมาณ ค.ศ. ๑๙๐๔ ชื่​่�อ Cakewalk นี้​้� ได้​้มาจากการประกวดเต้​้นรำ��ของชาวแอฟริ​ิกันั -อเมริ​ิกันั โดยมี​ีรางวั​ัลคื​ือ ขนมเค้​้ก • Classic Ragtime เป็​็นการประพั​ันธ์​์เพลงในรู​ูปแบบ ที่​่�คล้​้ายกั​ับยุ​ุคคลาสสิ​ิก เช่​่น มี​ีบั​ันไดเสี​ียงเมเจอร์​์ หรื​ือไมเนอร์​์ • Stride Style เป็​็นแร็​็กไทม์​์ที่​่�มี​ีจั​ังหวะค่​่อนข้​้าง เร็​็ว และมี​ีความซั​ับซ้​้อนของทำำ�นอง นั​ักประพั​ันธ์​์ชาวอเมริ​ิกันั ได้​้ประพั​ันธ์​์บทเพลงประเภท แร็​็กไทม์​์ไว้​้มากมาย นั​ักประพั​ันธ์​์ที่​่�มีชื่​่�ี อเสี​ียงในรู​ูปแบบ การประพั​ันธ์​์นี้​้� ได้​้แก่​่ สก็​็อต จอปลิ​ิน (Scott Joplin) วิ​ิลเลี​ียม อั​ัลไบรท์​์ (William Albright) วิ​ิลเลี​ียม บั​ัลคอม (William Bolcom) เป็​็นต้​้น (New World

Encyclopedia contributors, 2019) นั​ักประพั​ันธ์​์ชาวอเมริ​ิกั​ันผู้​้�มี​ีชื่​่�อเสี​ียง วิ​ิลเลี​ียม บั​ัลคอม (William Bolcom) เกิ​ิดเมื่​่�อ ค.ศ. ๑๙๓๘ บั​ัลคอมเป็​็นนั​ักประพั​ันธ์​์ชาวอเมริ​ิกั​ันที่​่�ประพั​ันธ์​์เพลง สำำ�หรั​ับคี​ีย์บ์ อร์​์ด เชมเบอร์​์ โอเปรา วงคอรั​ัส และดนตรี​ี ซิ​ิมโฟนี​ี บั​ัลคอมเริ่​่�มต้​้นประพั​ันธ์​์เพลงเมื่​่�ออายุ​ุ ๑๑ ปี​ี และเป็​็นนั​ักเรี​ียนของดาริ​ิอุ​ุส มิ​ิลฮาวด์​์ ในขณะที่​่�เขา เรี​ียนปริ​ิญญาโท บทเพลงของบั​ัลคอมมี​ีรู​ูปแบบการ ประพั​ันธ์​์ที่​่�หลากหลายรู​ูปแบบ เช่​่น โมเดิ​ิร์​์นคลาสสิ​ิก (Modern Classic) ใช้​้เพนทาโทนิ​ิกสเกล (Pentatonic scale) บลู​ูกราส (Bluegrass) คั​ันทรี​ี (Country) โซล (Soul) โฟล์​์ก (Folk) และแร็​็กไทม์​์ (Ragtime) บั​ัลคอม มี​ีการใช้​้เครื่​่�องดนตรี​ีที่​่�แปลกใหม่​่ไปจากเดิ​ิม ไม่​่ได้​้อยู่​่� ในกลุ่​่�มเครื่​่�องดนตรี​ีสำำ�หรั​ับออร์​์เคสตราเหมื​ือนในสมั​ัย ก่​่อน ๆ เช่​่น แซกโซโฟน (Saxophone) กี​ีตาร์​์ไฟฟ้​้า (Electric guitar) เบสไฟฟ้​้า (Electric bass) หรื​ือ ในบางครั้​้�งก็​็มี​ีใช้​้นั​ักร้​้องเพลงพื้​้�นบ้​้านมาแสดงบทเพลง (Folk singer) บั​ัลคอมเป็​็นนั​ักประพั​ันธ์​์ที่​่�ได้​้รั​ับรางวั​ัล มากมาย เช่​่น Pulitzer Prize ในปี​ี ค.ศ. ๑๙๘๘ และได้​้รั​ับรางวั​ัล Grammy Award ๔ รางวั​ัลด้​้วยกั​ัน ได้​้แก่​่ Best Choral Performance, Best Classical Contemporary Composition, Best Classical Album และ Best Producer of the Year ในปี​ี ค.ศ. ๒๐๐๖ บั​ัลคอมและภรรยาของเขา โจแอน มอร์​์ริ​ิส (Joan Morris) ได้​้แสดงและบั​ันทึ​ึกผลงานบทเพลงของพวก เขาที่​่�เป็​็นเพลงประเภทคาบาเรต์​์ (Cabaret) รวมถึ​ึง บทเพลงอเมริ​ิกั​ันที่​่�โด่​่งดั​ังในศตวรรษที่​่� ๒๐ บั​ัลคอมมี​ี ผลงานที่​่�โด่​่งดั​ังสำำ�หรั​ับเปี​ียโนมากมาย เช่​่น เพลงชุ​ุด The Garden of Eden, Three Ghost Rags, Three Classic Rags และ Three Popular Rags (Willaim Bolcom, 2019)

Through Eden’s Gate from The Garden of Eden โดย William Bolcom (b. 1938) บทเพลง Through Eden’s Gate เป็​็นบทเพลง สุ​ุดท้​้ายในเพลงชุ​ุด The Garden of Eden ซึ่​่�งประพั​ันธ์​์ โดย วิ​ิลเลี​ียม บั​ัลคอม ในปี​ี ค.ศ. ๑๙๖๙ ภายในชุ​ุด The Garden of Eden นี้​้� ประกอบไปด้​้วย ๔ บทเพลง ซึ่ง่� มี​ี ความผสมผสานของ Classic Ragtime Style, Animal Dance Style และ Stride Style ได้​้แก่​่ Old Adam, The Eternal Feminine, The Serpent’s Kiss และ Through Eden’s Gate บทเพลง Through Eden’s Gate เป็​็นเรื่​่�องราวเกี่​่�ยวกั​ับอดั​ัมและอี​ีฟได้​้เดิ​ินออกจาก ประตู​ูสวนเอเดน บทเพลงนี้​้�จะมี​ีความแตกต่​่างจาก บทเพลงที่​่� ๓ The Serpent’s Kiss ซึ่ง่� เป็​็นบทเพลงที่​่� รุ​ุนแรง มี​ีหลากหลายอารมณ์​์ โดยในบทเพลง Through Eden’s Gate จะมี​ีความช้​้า ไม่​่รุ​ุนแรง อยู่​่�ในรู​ูปแบบ Classic Rag คื​ือ รู​ูปแบบการประพั​ันธ์​์ในจั​ังหวะ ๒/๔ และมี​ีการนำำ�เอกลั​ักษณ์​์บางอย่​่างจากยุ​ุคคลาสสิ​ิกมาใส่​่ ในบทประพั​ันธ์​์นี้​้� โดยผู้​้�ริ​ิเริ่​่�มการประพั​ันธ์​์แบบ Classic Rag คื​ือ สก็​็อต จอปลิ​ิน ซึ่ง่� เขาประพั​ันธ์​์เพลงที่​่�ยั​ังคงมี​ี กลิ่​่�นอายของความเป็​็นยุ​ุโรปอยู่​่�ในบทเพลง มี​ีบันั ไดเสี​ียง เมเจอร์​์และไมเนอร์​์ซึ่ง่� ต่​่างจากบทประพั​ันธ์​์ในยุ​ุคศตวรรษที่​่� ๒๐ ที่​่�ไม่​่มีจุี ดุ ศู​ูนย์​์กลางของบั​ันไดเสี​ียง และในบทเพลง จะมี​ีเอกลั​ักษณ์​์ที่​่�สำำ�คั​ัญ คื​ือ Cakewalk เป็​็นรู​ูปแบบ ที่​่�พั​ัฒนามาจากการเดิ​ินสวนสนาม (Marching) โดย มี​ีมื​ือซ้​้ายที่​่�จะยั​ังคงรู​ูปแบบจั​ังหวะที่​่�คงที่​่�ระหว่​่างโน้​้ต เสี​ียงล่​่างสุ​ุดและการกดคอร์​์ดอยู่​่�ต่​่อเนื่​่�องไปทั้​้�งเพลง และมื​ือขวาจะเล่​่นทำำ�นองในจั​ังหวะยกซึ่​่�งจะขั​ัดกั​ับ จั​ังหวะตกในมื​ือซ้​้ายไปเรื่​่�อย ๆ บทเพลงนี้​้�มี​ีรูปู แบบ คื​ือ A-BB-A-C-D-A โดยท่​่อน A และ B จะอยู่​่�ในบั​ันไดเสี​ียง C Major ท่​่อน C และ D จะย้​้ายไปอยู่​่�ในบั​ันไดเสี​ียง F Major และกลั​ับมาจบเพลงอี​ีกรอบด้​้วยท่​่อน A (Yeung Yu, 2007, น. ๑๐๕-๑๐๘) ในท่​่อน A (ห้​้องที่​่� ๑-๑๙) มื​ือขวาจะเล่​่นทำำ�นอง ที่​่�เน้​้นที่​่�จั​ังหวะยกที่​่�ขั​ัดกั​ับจั​ังหวะตกในมื​ือซ้​้าย ซึ่ง่� เป็​็น รู​ูปแบบมาร์​์ช “oom-pah”

William Bolcom (ที่​่�มา: williambolcom.com, 2019)

41

ท่​่อน A ของบทเพลง Through Eden’s Gate (ที่​่�มา: etd.ohiolink.edu, 2019)

ในส่​่วนของท่​่อน B (ห้​้องที่​่� ๒๐-๓๖) จะมี​ีเอกลั​ักษณ์​์ที่​่�สำำ�คัญ ั คื​ือ การโต้​้ตอบกั​ันระหว่​่าง ทำำ�นอง (Call and Response) โดยทำำ�นองในมื​ือขวาจะเล่​่นช่​่วงโน้​้ตสั้​้�น ๆ ในช่​่วงเสี​ียงที่​่�ต่ำำ�� และจะเล่​่นแบบเดิ​ิมอี​ีกครั้​้�งในช่​่วงเสี​ียงที่​่�สู​ูงขึ้​้�น คล้​้ายกั​ับว่​่าเป็​็นการโต้​้ตอบกั​ันของอดั​ัมและอี​ีฟ

ท่​่อน B ที่​่�มี​ีการโต้​้ตอบกั​ันของเสี​ียงมื​ือขวา (ที่​่�มา: etd.ohiolink.edu, 2019)

ท่​่อน C (ห้​้องที่​่� ๓๗-๕๒) นั้​้�น จะถู​ูกเปลี่​่�ยนไปอยู่​่�ในบั​ันไดเสี​ียง F Major และการขั​ัด กั​ันของจั​ังหวะจะลดน้​้อยลงในท่​่อน C ทั้​้�งหมด ๔ ห้​้อง และจะกลั​ับมาขั​ัดกั​ันเหมื​ือนเดิ​ิมใน เวลาต่​่อมา

๓ ห้​้องสุ​ุดท้​้ายของท่​่อน B และต่​่อด้​้วยท่​่อน C (ที่​่�มา: etd.ohiolink.edu, 2019)

42

ตามด้วยท่อน D (ห้องที่ ๕๓-๗๑) ซึ่งยังคงอยู่ในบันไดเสียง F Major ก่อนที่จะน�ำ ท�ำนองกลับสู่จุดเริ่มต้นในท่อน A อีกครั้ง (ห้องที่ ๗๑-๘๖)

ท่อน D ของบทเพลง (ที่มา: etd.ohiolink.edu, 2019)

กล่​่าวได้​้ว่​่า บทเพลง Through Eden’s Gate นั้​้�น ได้​้สื่​่�อถึ​ึงความเป็​็นรู​ูปแบบ Classic Rag ได้​้อย่​่างชั​ัดเจน ไม่​่มี​ีเทคนิ​ิคที่​่�ยากและซั​ับซ้​้อน มี​ีบั​ันไดเสี​ียงหลั​ัก คื​ือ C Major และ F Major จั​ังหวะจั​ัดอยู่​่�ในจั​ังหวะปานกลาง ไม่​่เร็​็วมาก ไม่​่ช้​้ามาก มี​ีทำำ�นองที่​่�เรี​ียบง่​่าย โดย มี​ีการใช้​้จั​ังหวะขั​ัดที่​่�ไม่​่เยอะจนเกิ​ินไป ทำำ�ให้​้บทเพลงดู​ูมี​ีความสวยงามในเนื้​้�อทำำ�นองมากขึ้​้�น สั​ังเกตได้​้ว่า่ บทประพั​ันธ์​์แบบแร็​็กไทม์​์ทั้​้�งหมดนี้​้�มี​ีความโดดเด่​่นที่​่�หลากหลาย มี​ีแร็​็กไทม์​์หลาย ประเภท เช่​่น Classic Rag และในแต่​่ละบทเพลงก็​็จะยั​ังมี​ีเอกลั​ักษณ์​์ที่​่�สื่​่�อถึ​ึงลั​ักษณะที่​่�โดดเด่​่น ของบทเพลงนั้​้�นอี​ีก เช่​่น การแต่​่งทำำ�นองแบบ Cakewalk ซึ่ง่� จั​ังหวะในมื​ือซ้​้ายเปรี​ียบเสมื​ือน จั​ังหวะเดิ​ินสวนสนาม รวมทั้​้�งยั​ังมี​ีการผสมผสานสำำ�เนี​ียงของดนตรี​ีแจ๊​๊สใส่​่เข้​้ามาในบทเพลง คลาสสิ​ิกเพื่​่�อให้​้เกิ​ิดความแปลกใหม่​่ไม่​่จำำ�เจในบทเพลง รู​ูปแบบการประพั​ันธ์​์แบบแร็​็กไทม์​์ นั้​้�น มี​ีนั​ักประพั​ันธ์​์ที่​่�มี​ีชื่​่�อเสี​ียง เช่​่น จอปลิ​ิน และบั​ัลคอม ซึ่ง่� เป็​็นนั​ักประพั​ันธ์​์ที่​่�สามารถดึ​ึง เอกลั​ักษณ์​์ที่​่�โดดเด่​่นของความเป็​็นแจ๊​๊สและคลาสสิ​ิกใส่​่เข้​้าไปในบทเพลงได้​้อย่​่างดี​ีเยี่​่�ยม ผู้​้�เขี​ียนหวั​ังว่​่าผู้​้�อ่​่านทุ​ุกท่​่านจะได้​้ความรู้​้� ความสนุ​ุกสนาน และความเพลิ​ิดเพลิ​ิน เกี่​่�ยวกั​ับ รู​ูปแบบการประพั​ันธ์​์ทั้​้�ง ๗ รู​ูปแบบสำำ�หรั​ับเปี​ียโนคลาสสิ​ิก และได้​้นำำ�ความรู้​้�ที่​่�ได้​้ไปต่​่อยอดใน การเรี​ียนเปี​ียโนหรื​ือสอนเปี​ียโนของตนเองในอนาคตได้​้ ไว้​้พบกั​ันใหม่​่นะคะ

43

PIANO REPERTOIRE

Bach’s Legacy: Illustrated Through Selected Repertoires

by Franz Liszt and Peter Schickele Story: Myer Tessalee (มายเยอร์​์ เทศน์​์สาลี​ี) Senior Music Education Student College of Music, Mahidol University

Johann Sebastian Bach, one of the most renowned composers to have ever lived, has made significant contributions to the music we hear today, and to the development of classical music. These contributions are important because they are influential towards other composers. But sometimes these contributions and influences are difficult to see because they are not always obvious, and sometimes they require analyzing.

In this essay, two pieces will be analyzed to help see the Bach’s influences. These selected pieces are: Fantasy and Fugue on the Theme B-A-C-H by Franz Liszt, and Notebook for Betty-Sue Bach by Peter Schickele. And in this analysis, three musical elements will be studied to help understand the pieces more.

• Structure: The structure shows how the piece was constructed. By knowing this, we can identify the form, and also patterns within the piece.

• Tonality: This identifies the key in which a piece is composed and determines key changes.

• Pedagogy concerns: These are concerns related to practicing approaches and methods. This is very useful since each one has different practice routines and should find new ways to create efficient practicing.

So firstly, it is important to note who Bach is.

Born on March 31, 1685, Johann Sebastian Bach is a name highly popular in the world of classical music and is one of its most important composers next to Haydn, Mozart, and Beethoven. Known for his numerous compositions of over a thousand works, Bach has made a reputation in various instruments like the organ, harpsichord, violin, and cello. Throughout his life, Bach moved to many different cities in Germany. In 1708 he moved to Weimar, becoming the director of music and at the same time, writing many organ pieces. This is significant because Franz Liszt would later become the director of music there

44

as well. Liszt, who was already a great keyboardist performer and composer would then self-learn the organ and compose for the organ.

During the period 1742-1749, Bach wrote the Art of Fugue. Because of Bach’s death in 1750, the Art of Fugue was incomplete. Although this is so, the Art of Fugue contains many important works, and is the first time where the theme B-A-C-H is used. It appears in the last fugue. This is the first time that this theme is used as a reference to the family name. This theme was also used by many other composers, including his sons.

Franz Liszt, Fantasy and Fugue on the Theme B-A-C-H

The Fantasy and Fugue on the Theme B-A-C-H was initially composed for the organ. The purpose of this analysis is to show details within the piece that connects to the influence that Bach had on how Liszt composed this piece. It is important to see analytical features within the piece, and gain a better understanding of the piece and the composer’s intentions are revealed. This not only reveals background information, but may help performers be able to practice the piece more efficiently and be able to interpret the piece more precisely.

Structure The entire piece, which lasts around thirteen to fourteen minutes, revolves around the B-A-C-H theme. The tonal center of this piece is Bb, meaning that the start and end is centered in the key of Bb. Although this is so, Liszt composed the piece so that the motif can be heard in every key, meaning that the theme can begin on any note, and have the same four note theme found in Bb. For example, the note may begin on ‘F’ with the following notes E - G - Gb. Or maybe it may begin Ab – with the

following notes G - Bb - A. Although the piece is not named under the variation genre, the piece shares many of the same elements as variations.

Although the piece does not have a clear structure nor is it divided into movements, it can be divided into six sections. These sections are 1) moderato, 2) allegro vivace, 3) andante, 4) allegro con brio, 5) sempre marcato il tema, and 6) maestoso.

Melodic Transformation An example of tonality can be found in the fugal settings. This is a structure that is influenced by the fugues, of which Bach is famously known for. There is a long history that shows the great importance of Bach’s Well-Tempered Clavier, which many prominent composers such as Mozart and Beethoven held in high regard. The same settings of three voices found in the fugues are also used in this section. The first voice appears in the bass line with the melody of the theme. The second voice appears in the inner voice, and the third in the soprano voice.

Example 1: F. Liszt, (1870) Fantasy and Fugue on the Theme B-A-C-H, Retrieved from Imslp.org (mm: 93-102) Another example of tonality is the use of retrogression. The theme’s structure which is normally found as B-A-C-H can also be found as retrograded. Meaning, the theme can appear as H-C-A-B, A-B-H-C, or any other similar ways. In this case, the notes are written out in a downward chromatic scale. The theme is still being heard as four notes which contains a similar sound. The example that will be shown during the presentation is about the writings of the 6th intervals which contain the theme.

Therefore, this theme is presented as retrograded. The theme is cut into pairs, having two notes in separate positions. A certain character by each position may be played to help distinguish each sound clearly.

Example 2: F. Liszt, (1870) Fantasy and Fugue on the Theme B-A-C-H, Retrieved from Imslp.org (mm: 120-122)

45

Pedagogical Concerns When Liszt wrote a transcription for the piano, he added octaves to make the sound bigger and grand, because he was trying to implement the sound of the organ.

One with lower technical abilities may struggle with these octaves because the tempo is quite fast, and notes tend to have jumped passages. This may cause stiffness in the hands which will the hands move sluggishly across the keyboard. The sound would be become disconnected. Solutions like careful fingerings, or arm support may help, varying on the performer.

Example 3: F. Liszt, (1870) Fantasy and Fugue on the Theme B-A-C-H, Retrieved from Imslp.org (mm: 15-20) Peter, Schickele, Notebook for Betty-Sue Bach

The second piece is Notebook for Betty-Sue Bach, composed by the Peter Schickele.

Schickele was born on July 17th, in the year 1935. He was raised in Ames, Iowa. He studied music composition in the university and afterwards became a freelance composer.

He has composed music for symphonies, string quartets, voice, and even films. The music that Schickele mainly writes is comedy music, or humor music. This style of writing is straight-forward and easy to understand. The job of the performer is to make the sound easy to follow so that the audience can easily understand the intentions of the performer. The audience may express laughter during the performance.

Schickele also created his own fictional name, “PDQ Bach”. He refers himself as Bach’s long-lost son. He describes PDQ as the son who never received proper music training, and therefore wasn’t able to properly compose music.

Structure The structure of this piece is divided into eight movements. These movements each contain names that Schickele created based on the popular genres. These genres are quite identical to the popular suites but contain twists. The main purpose to why Schickele chose these names is to make fun of these genres. Nonetheless, these are inspired genres from Bach.

46

Movement

Form

Key

I. Allemande Left

Ternary

C minor

II. Corrate

Binary

A

III. Oh! Courante!

Binary

G

IV. Two-Part Contraption

Strophic

C

V. Three-Part Contraption

Binary

F minor

VI. Andre Gigue

Ternary

Eb

VII. Traumarei

Binary

F

VIII. Capriccio Espagnole for Charles III. “The Reign in Spain”

Rondo

E

Tonality An of example tonality can be seen in the first movement where Schickele modulates the key from C minor, to the relative key of E flat major. The exact same melody is played in the key of E flat, but changes just after three bars. In the fourth bar, three beats of rests are written, followed by descending chromatic notes that lead back into the key of C minor. This twist in sound is an indication that a mistake has been made in the performance – the performer is playing in the E flat key, only to stop and realize that he is playing wrong and that he must go back to the key of C minor. This is a creative way to show an ‘intentional mistake’ in the performance.

Example 4: P. Schickele, (1935) - Notebook for Betty-Sue Bach, (Movement I, mm15-20) As this is a humorous piece, the performer should ask oneself, what must be done to give out a funny feeling? Of course, the piece already has indications and gestures to make to performance fun, but what must the performer do as preparation?

One example is in the first movement, where many sections are written repeatedly.

This allows the performer to think for themselves, and decide how to approach the piece. Naturally, what a performer must do is create diversity in each repeat, making the sound expanded. But in this case, for the sound to be more awkward, I have decided to

47

make each repeat as exactly the same. Doing this, the audience will wait more eagerly for the change in sound.

Another example, which could be the most funny and humorous part of the piece, is found in the second movement. This is the indication of the karate chop. The karate chop, which is to be hit on the keys, is an action that must be brutal and quick, creating a loud ‘bang’ noise. At the end of the piece, it is written, “Play with foot”. This is an action that may be unheard of for piano players. It may also seem to be a gesture that is impolite and would be rude for anyone to do. It is definitely not a gesture to be taught to anyone, rightly so because the keys were not built for the feet to control. But still, one cannot deny how much fun it is to see a performer do that!

Example 5: P. Schickele, (1935) - Notebook for Betty-Sue Bach, (Movement II, mm 8 and mm 19)

In conclusion, we can see that both Franz Liszt and Peter Schickele have created some great works which have been highly influenced by Bach. This shows how Bach, even long after his death, is able to influence and inspire many. In fact, there are many more works which are inspired by Bach which have yet to be talked about and analyzed.

Therefore, this is why it is necessary that this topic be told, so that more people can see his legacy. By knowing about Bach’s legacy more, we are able to admire and applaud the work he has contributed to the world.

48

49

THAI AND ORIENTAL MUSIC

โชคชั​ัย แคนวงประยุ​ุกต์​์

เรื่​่�อง: ธั​ันยาภรณ์​์ โพธิ​ิกาวิ​ิน (Dhanyaporn Phothikawin) อาจารย์​์ประจำำ�สาขาวิ​ิชาดนตรี​ีศึ​ึกษา วิ​ิทยาลั​ัยดุ​ุริ​ิยางคศิ​ิลป์​์ มหาวิ​ิทยาลั​ัยมหิ​ิดล

โชคชั​ัย แคนวงประยุ​ุกต์​์ ก่​่อตั้​้�ง เมื่​่�อประมาณ ๑๕ ปี​ีที่​่�ผ่า่ นมา ปั​ัจจุ​ุบันั อยู่​่�ที่​่� ๒๗/๑ หมู่​่�ที่​่� ๒ ตำำ�บลบ้​้านคา อำำ�เภอบ้​้านคา จั​ังหวั​ัดราชบุ​ุรี​ี แรก เริ่​่�มของการก่​่อตั้​้�งคณะโชคชั​ัย เกิ​ิดขึ้​้�น จากคณะแสนสิ​ิมา ซึ่​่�งเป็​็นคณะของ นายผาง สี​ีมาเล่​่าเก่​่า ชาวลำำ�เหย อำำ�เภอดอนตู​ูม จั​ังหวั​ัดนครปฐม “ตอนที่​่�ย้​้ายมาที่​่�นี่​่� อาก็​็เอาแคนมา 50

ด้​้วย แล้​้วก็​็มาเล่​่นอยู่​่�ที่​่�นี่​่� เวลาว่​่าง จากการทำำ�งาน” แคนวงคณะแรกที่​่�เกิ​ิดขึ้​้�นในอำำ�เภอ บ้​้านคา คื​ือ คณะแสนสิ​ิมา โดยมี​ี นาย ผาง สี​ีมาเล่​่าเก่​่า เป็​็นเจ้​้าของคณะ แคนวงได้​้เข้​้ามามี​ีบทบาททางสั​ังคม และวั​ัฒนธรรมในอำำ�เภอบ้​้านคา อย่​่างแพร่​่หลาย จึ​ึงทำำ�ให้​้เกิ​ิดการ ถ่​่ายทอดความรู้​้�ขึ้​้�น ซึ่​่�งนายผางได้​้

ถ่​่ายทอดความรู้​้�ในการเป่​่าแคนให้​้ แก่​่ลู​ูกหลานในตระกู​ูลและชาวบ้​้าน ในชุ​ุมชนที่​่�มี​ีความสนใจ จนเกิ​ิดคณะ แคนวงขึ้​้�นอี​ีกหลายคณะในอำำ�เภอ บ้​้านคา “คณะนี้​้�เป็​็นคณะแรกที่​่�มี​ี อยู่​่�ในบ้​้านคา เป็​็นต้​้นสายของการ ถ่​่ายทอดความรู้​้�การเป่​่าแคนก็​็ว่า่ ได้​้ ต่​่อมาลู​ูกศิ​ิษย์​์ก็ไ็ ปตั้​้�งคณะกั​ันต่อ่ ๆ” บทบาทของแคนวงในสั​ังคมวั​ัฒนธรรม

ลู​ูกหลานในคณะ

คื​ือ การบรรเลงในงานที่​่�ต้​้องการความ สนุ​ุกสนาน เช่​่น งานบุ​ุญ งานประเพณี​ี งานแห่​่นาค หรื​ืองานทั่​่�ว ๆ ไป ซึ่​่�งเป็​็นการ บรรเลงพร้​้อมกั​ับการตี​ีกลองยาว “ก่​่อนที่​่จ� ะมาตั้​้�งคณะโชคชั​ัย เล่​่นอยู่​่� คณะของอา เป็​็นคนกลอง ในช่​่วง แรกเป็​็นการนำำ�เอาแคนหลาย ๆ เต้​้ามาเป่​่าด้​้วยกั​ัน แล้​้วก็​็มี​ีพวก กลองยาว ประกอบจั​ังหวะกั​ันไป เล่​่นงานทั่​่�ว ๆ ไปที่​่�มี​ี ทั้​้�งงานบุ​ุญ งานที่​่�ต้​้องการความสนุ​ุกสนาน ยกเว้​้นงานศพ” ในด้​้านของการถ่​่ายทอดความรู้​้�ใน การเป่​่าแคน นายผางจะเริ่​่�มจากการ ปฏิ​ิบั​ัติ​ิ โดยให้​้หั​ัดฟั​ังเสี​ียง จำำ�เสี​ียง แล้​้วปฏิ​ิบัติั ติ าม พอเริ่​่�มปฏิ​ิบัติั ไิ ด้​้ดี​ี ก็​็ จะเริ่​่�มเข้​้าสู่​่�การต่​่อเพลง “ก็​็เอาแคน มาคนละเต้​้า อาเขาก็​็จะสอนให้​้เป่​่า

ไล่​่เสี​ียง แคนก็​็ต้​้องหั​ัดเป่​่าให้​้ลมมั​ัน สม่ำำ��เสมอก่​่อน ไล่​่ไปที​ีละนิ้​้�ว สองมื​ือ เสี​ียงมั​ันไม่​่เหมื​ือนกั​ัน ไขว้​้กั​ันไปมา พอเป่​่าคล่​่อง ก็​็เริ่​่ม� ต่​่อเพลง ก็​็เป่​่าไป ต่​่อไป สลั​ับกั​ันเป่​่าไปมา จนจำำ�เพลง จำำ�ทำำ�นองของเพลงได้​้ บางที​ีไปงาน มี​ีเพลงไม่​่ได้​้ ก็​็ไปเป่​่าตามกั​ัน เป่​่าไป ก็​็จำำ�ได้​้เอง” การเรี​ียนรู้​้�ด้​้านการเป่​่า แคน จึ​ึงเป็​็นการเรี​ียนรู้​้�ที่​่�เป็​็นขั้​้�นตอน ที่​่�เริ่​่�มจากการปฏิ​ิบัติั เิ ป็​็นหลั​ัก โดยมี​ี ผู้​้�ถ่​่ายทอดปฏิ​ิบัติั ใิ ห้​้ดูเู ป็​็นแบบอย่​่าง และให้​้ผู้​้�รับั การถ่​่ายทอดปฏิ​ิบัติั ติ าม จนเกิ​ิดเป็​็นความชำำ�นาญ นอกจาก นี้​้� ยั​ังเป็​็นเรี​ียนรู้​้�แบบครู​ูพักั ลั​ักจำำ� ที่​่� อาศั​ัยประสบการณ์​์จากการปฏิ​ิบัติั งิ าน จริ​ิงอี​ีกด้​้วย “เวลาไปงานที่​่�อื่น่� ที่​่�มี​ี เพลงแปลก ๆ เราก็​็ฟั​ัง แล้​้วก็​็เอา มาเป่​่า มาปฏิ​ิบั​ัติ​ิ บางเพลงเราก็​็

แกะจากเทป จากวิ​ิทยุ​ุบ้​้าง เพื่​่อ� จะ เอามาใช้​้ในงาน” ต่​่อมา เมื่​่�อนายผางเสี​ียชี​ีวิ​ิต ทำำ�ให้​้คณะแสนสิ​ิมาไม่​่มี​ีผู้​้�ดูแู ล นาย วิ​ิชัยั นุ​ุยปั้​้�น ซึ่ง่� เป็​็นหลานชายเพี​ียง คนเดี​ียวที่​่�มี​ีความรู้​้�ในทางดนตรี​ี และ ยั​ังเป็​็นนั​ักดนตรี​ีที่​่�อยู่​่�ในคณะแสนสิ​ิมา จึ​ึงได้​้มาดู​ูแลและสื​ืบทอดคณะแสน สิ​ิมาต่​่อ และได้​้เปลี่​่�ยนชื่​่�อคณะเป็​็น “โชคชั​ัย แคนวงประยุ​ุกต์​์” นายวิ​ิชั​ัย นุ​ุยปั้​้�น ได้​้รั​ับการ ถ่​่ายทอดทางการบรรเลงกลองยาว มาจากพ่​่อ นายหลงมา นุ​ุยปั้​้�น ซึ่​่�ง เป็​็นนั​ักดนตรี​ีกลองยาว และยั​ังได้​้ รั​ับการถ่​่ายทอดในด้​้านของการดู​ูแล ควบคุ​ุมคณะมาจากนายผาง จึ​ึง ได้​้ดู​ูแลและพั​ัฒนาแคนวงอย่​่างต่​่อ เนื่​่�องจนมาถึ​ึงปั​ัจจุ​ุบั​ัน นายวิ​ิชั​ัยได้​้ 51

เครื่​่�องดนตรี​ีในคณะ

52

เล็​็งเห็​็นถึ​ึงความสำำ�คั​ัญของความรู้​้� เพื่​่�อที่​่�จะนำำ�ไปพั​ัฒนาคณะ จึ​ึงได้​้ส่​่ง ลู​ูกและหลานไปเรี​ียนรู้​้�วิ​ิชาดนตรี​ี เพิ่​่�มเติ​ิม โดยส่​่งให้​้ไปเรี​ียนเป่​่าแคน กั​ับพี่​่�เขย คื​ือ นายโสภา แก้​้วเขี​ียว ชาวหนองปลาหมอ อำำ�เภอบ้​้านโป่​่ง จั​ังหวั​ัดราชบุ​ุรี​ีนายโสภาก็​็ได้​้หั​ัด มาจากนายยา ซึ่​่�งเป็​็นหมอแคน รุ่​่�นบุ​ุกเบิ​ิกในสมั​ัยนั้​้�น ทำำ�ให้​้คณะ โชคชั​ัย แคนวงประยุ​ุกต์​์ มี​ีนั​ัก ดนตรี​ีที่​่�มี​ีฝี​ีมื​ือและมี​ีความพร้​้อม ในการรั​ับงานแสดง ส่​่งผลให้​้คณะ สามารถรั​ับงานแสดงได้​้อย่​่างต่​่อ เนื่​่�อง มี​ีชื่​่�อเสี​ียงในจั​ังหวั​ัดราชบุ​ุรี​ี และจั​ังหวั​ัดใกล้​้เคี​ียง “ในคณะเป็​็น ลู​ูกหลาน ออกงานแสดงในแต่​่ละครั้​้ง� ประมาณ ๑๒ คน ไม่​่ต้อ้ งไปจ้​้างใคร เพิ่​่�ม คนของเรามี​ีพร้​้อม ส่​่วนใหญ่​่รับั งานนครปฐม สมุ​ุทรสาคร กาญจนบุ​ุรี​ี แต่​่ก่อน ่ งานมี​ีตลอด ไม่​่เคยว่​่าง งาน แสดงมี​ีประมาณ ๕๐-๖๐ งานต่​่อปี​ี พอมาช่​่วงนี้​้�ที่​่ก็� มี็ บ้ี า้ ง แต่​่ก็ยั็ งั ไม่​่มาก อาจจะเป็​็นเพราะโรคระบาดที่​่�มีอยู่​่� ี ” การบรรเลงเพื่​่�อออกแสดงงาน ในแต่​่ละครั้​้�ง นายวิ​ิชัยั ให้​้ความสำำ�คั​ัญ ต่​่อการเคารพบู​ูชาครู​ูเป็​็นอย่​่างมาก ก่​่อนที่​่�จะมี​ีการออกบรรเลงจะต้​้องมี​ี การยกครู​ูหรื​ือไหว้​้ครู​ูก่​่อนทุ​ุกครั้​้�ง โดยต้​้องเตรี​ียมดอกไม้​้ ธู​ูป เที​ียน เงิ​ิน ๑๒ บาท และต้​้องเป่​่าแคนทุ​ุกดวง ในวง ต้​้องเป่​่าบทเพลงที่​่�ได้​้รั​ับการ ถ่​่ายทอดกั​ันมาเพื่​่�อเป็​็นการบอก กล่​่าวกั​ับครู​ู ขอให้​้ครู​ูอำำ�นวยอวยพร ให้​้งานที่​่�ไปแสดงมี​ีความราบรื่​่�น “ที่​่� บ้​้านจะเคารพบู​ูชาครู​ู ก่​่อนออกงาน ต้​้องบอกท่​่าน ท่​่านจะได้​้ดู​ูแลเรา ทำำ�ให้​้งานไม่​่ติ​ิดขั​ัด ส่​่วนงานไหว้​้ครู​ู ครั้​้ง� ใหญ่​่ เราก็​็จะจั​ัดกั​ันปีลี ะ ๑ ครั้​้ง� ทำำ�กั​ันแบบนี้​้�มาตลอด” ในด้​้านของบทเพลงที่​่�ใช้​้ในการ บรรเลงในงานแสดง ส่​่วนใหญ่​่เป็​็น บทเพลงตามยุ​ุคสมั​ัย เช่​่น เพลง

โชคชั​ัย แคนวงประยุ​ุกต์​์ ได้​้รั​ับการ ถ่​่ายทอดความรู้​้�ทางด้​้านดนตรี​ีที่​่�ส่ง่ ต่​่อกั​ันมาจากรุ่​่�นสู่​่�รุ่​่�น จนเกิ​ิดเป็​็นการ สื​ืบทอดทางวั​ัฒนธรรมที่​่�ต่​่อเนื่​่�อง กั​ันมา จึ​ึงส่​่งผลให้​้คณะยั​ังสามารถ ดำำ�รงอยู่​่�ได้​้ นอกจากนี้​้� การพั​ัฒนา ปรั​ับเปลี่​่�ยนอย่​่างไม่​่หยุ​ุดนิ่​่�ง เพื่​่�อให้​้ สอดคล้​้องกั​ับยุ​ุคสมั​ัย ทั้​้�งในด้​้านของ การประยุ​ุกต์​์โดยการนำำ�เครื่​่�องดนตรี​ี สากล รถแห่​่ และเครื่​่�องเสี​ียง รวม ทั้​้�งการนำำ�บทเพลงเข้​้ามาประยุ​ุกต์​์กับั แคนวง ล้​้วนแล้​้วแต่​่เป็​็นการปรั​ับตั​ัว เพื่​่�อให้​้สอดคล้​้องต่​่อกระแสของการ เปลี่​่�ยนแปลงทางสั​ังคม จึ​ึงส่​่งผลให้​้ คณะโชคชั​ัย แคนวงประยุ​ุกต์​์ ยั​ังคง เป็​็นคณะแคนวงที่​่�มี​ีชื่​่�อเสี​ียงและได้​้ รั​ับการยอมรั​ับในจั​ังหวั​ัดราชบุ​ุรี​ีอี​ีก คณะหนึ่​่�งด้​้วย

เอกสารอ้​้างอิ​ิง วิ​ิชัยั นุ​ุยปั้​้�น สั​ัมภาษณ์​์เมื่​่�อวั​ันที่​่� ๑๕ สิ​ิงหาคม พ.ศ. ๒๕๖๓ การแสดงของคณะ

ลู​ูกทุ่​่�ง ลู​ูกกรุ​ุง อาจจะมี​ีการเป่​่า แคนในรู​ูปแบบของกลอนดั้​้�งเดิ​ิมอยู่​่� บ้​้าง หากผู้​้�ว่​่าจ้​้างหรื​ือผู้​้�ฟังั ต้​้องการ แต่​่ก็​็ไม่​่มากนั​ัก เนื่​่�องจากผู้​้�ฟั​ังใน ปั​ัจจุ​ุบันั ไม่​่ค่อ่ ยนิ​ิยม “เพลงที่​่�ใช้​้ เรา ก็​็พยายามรั​ักษาของเดิ​ิมนะ ถ้​้าเรา ไหว้​้ครู​ู ยกครู​ู เราก็​็เป่​่าเพลงหรื​ือ กลอนที่​่�ได้​้รั​ับการถ่​่ายทอดกั​ันมา เป็​็นเพลงดั้​้�งเดิ​ิม แต่​่ว่า่ พอถึงึ เวลาที่​่� แสดง ก็​็เป่​่าหรื​ือบรรเลงเพลงที่​่�คน จ้​้างหรื​ือคนฟั​ังเขาชอบ เขาฟั​ังเข้​้าใจ สนุ​ุกสนาน ก็​็จะทำำ�ให้​้เราได้​้งานเรื่อ่� ย ๆ” นอกจากบทเพลงที่​่�ต้​้องให้​้ทันั ยุ​ุคสมั​ัย แล้​้ว นายวิ​ิชั​ัยยั​ังได้​้ให้​้ความสำำ�คั​ัญ

ต่​่อการพั​ัฒนาคณะ จึ​ึงได้​้นำำ�เครื่​่�อง ดนตรี​ีสากล รถแห่​่ และเครื่​่�องเสี​ียง ต่​่าง ๆ เข้​้ามาประยุ​ุกต์​์กั​ับแคนวง เพื่​่�อช่​่วยอำำ�นวยความสะดวกและ เพื่​่�อให้​้มีคี วามทั​ันสมั​ัยตรงตามความ ต้​้องการของผู้​้�ว่​่าจ้​้างมากยิ่​่�งขึ้​้�น “เรา นำำ�เอาเทคโนโลยี​ีมาใช้​้ พอเอามาใช้​้ ก็​็สะดวกขึ้​้�น เสี​ียงดั​ังขึ้​้�น เป่​่าแคนก็​็ ไม่​่ต้​้องเหนื่​่�อยเหมื​ือนแต่​่ก่​่อน คน จ้​้างก็​็ชอบ คนฟั​ังก็​็ชอบ” สิ่​่�งเหล่​่า นี้​้� ล้​้วนแต่​่เป็​็นการปรั​ับตั​ัวเพื่​่�อให้​้ คณะสามารถดำำ�รงอยู่​่�ได้​้ในสั​ังคมที่​่� มี​ีการเปลี่​่�ยนแปลงไปตามยุ​ุคสมั​ัย จากข้​้อมู​ูลดั​ังกล่​่าวพบว่​่า คณะ 53

CONTEMPORARY MUSIC

The Aesthetic Differences between the Music of Tristan Murail and Gerard Grisey Story: Sornsuang Tangsinmonkong (ศรสรวง ตั้​้�งสิ​ิ นมั่​่�นคง) Piano Department College of Music, Mahidol University

Tristan Murail and Gerard Grisey are spectral music composers.

Both of them define spectral music as an aesthetic. To describe the aesthetic differences between Murail and Grisey, it is essential go through the overview concept of spectral music, its techniques, brief biographies of Murail and Grisey and their different aesthetics of spectral music.

Spectral music is music aesthetic based on timbre (tone color). The idea of spectral music

1 2 3

54

originated in France during the 1970s. Political problems in France in 1962-1974 led to cultural change and aroused new music aesthetics.1 The term “spectral music” was defined by Hugues Dufourt, one of the spectral music composers.2 Some of the main composers of spectral music are Tristan Murail, Gerard Grisey, Hugues Dufourt from France, Jonathan Harvey from England, Claude Vivier from Canada, etc.3 To clarify what spectral music

means, it is necessary to refer to our music perception. Listeners perceive music through six elements of music: melody, harmony, structure, texture, rhythm and dynamics. For example, in Mozart’s music, chord progressions can be identified, form and structure can be notified, or melodies and motives of the music can be followed. In short, we can sense directions of music to go to somewhere. On the other hand, spectral music does not focus on these elements.

The most interesting part is that

Moscovich, Viviana. “French Spectral Music: An Introduction.” Tempo: 21.

Ibid.

Ibid.

spectral music focuses on the real element of music which is sound.

Timbre becomes the primary element of concern. To create difference and new timbre, the spectral composers were required to have broad knowledge about the physical elements of sound in order to manipulate sound. Spectral composition’s techniques rely on mathematics and sound physics.

The computer is one of the most important tools to manipulate elements of sound such as frequency, amplitude, sound wave, harmonic series, and partials.

Spectral music emerged as a new conception and perception of music in the 20th century.

However, this concept is not totally new. There were some composers who evoked new perceptions in their compositions in the previous century. For example, Debussy

used sound to create color and images in his compositions.4 He did not follow traditional rules of harmonic progression; such as the idea that tonic must move to dominant. Another example is Parsifal Overture by Richard Wagner.5 The opening of this overture makes the listeners lose sense of time by using mainly an A major chord for a very long time. Wagner wrote his music remarkably by changing different instrumentation to generate new timbres. This creates beauty and started new perceptions of music.

As I mentioned above, Tristan Murail and Gerard Grisey are two of the main composers in spectralism.

In order to differentiate Murail’s and Grisey’s aesthetics, it is necessary to know brief biographies of Murail and Grisey. Both of them were born in France during

the 1940s and became students of Olivier Messiaen during the 1960s. Murail founded l’Itinéraire, a group of French composers who composed spectral music.

Later, he worked as a professor at Columbia University, New York from 1997-2011. He composed 66 compositions; 14 pieces for orchestra, 12 pieces for ensemble (10 to 22 instruments), 14 pieces for 4-8 instruments, 12 pieces for chamber ensembles, 13 pieces for solo music, and only 1 piece for vocal or choral music. Grisey died in 1998; he wrote 30 compositions less than Murail. A majority of them were written for chamber music.6 Both composers used the same composition techniques to manipulate timbre which involved sound manipulation such as FFT, and sonogram.7 Even though Murail and Grisey

Moscovich, Viviana. “French Spectral Music: An Introduction.”: 21.

Harvey, Jonathan. “Spectralism.” Contemporary Music Review 19, no. 3 (2001): 12.

6 “Works.” Tristan Murail -. Accessed August 25, 2020. https://www.tristanmurail.com/en/oeuvres.html.

7 Fineberg, Joshua. “Guide To The Basic Concepts And Techniques Of Spectral Music.” Contemporary Music Review 19, no. 2 (2000): 81-113.

4 5

55

use the same techniques in their compositions, their aesthetics are different. To clarify those two aesthetics, we have to compare with painters. While Murail’s compositions can compare to Claude Monet’s paintings, Grisey’s compositions can compare to Georges Seurat’s paintings. Both Monet and Seurat saw light as color in the same way that Murail and Grisey heard music as timbre.8 Murail’s music is concerned with timbre and overall perception, which is like Monet’s Water lilies or set of Cathedrals paintings.9 Monet was not concerned about the form or objects in his paintings.

Instead of showing clear objects (water lilies), he blurred them and shows paintings’ atmospheres as colors. Murail’s piece Territoire de l’oubli for solo piano shows the resonance of the piano’s timbre

by using sustain pedal to blend the piano’s sound together. While listening closely to its harmony, the harmony is stable and repeats again and again though the piece.

Direction of this music seems to go nowhere and sense of time was lost, thus making timbre become the main subject in his composition.10 Another example is Gondwana (1980). This composition is the most famous spectral music of Murail. In this composition, he used bell sounds and processed them through scientific process.

The opening of Gondwana starts with big chords followed by some music instruments playing like overtones of the chords. This pattern continues for at least 2 minutes of the piece.11 The harmonic language of Murail is more conservative, and has less dissonance, when compared to

Grisey’s. The color of timbre is smoother than Grisey’s.

On the other hand, Grisey’s compositions seem to drill down through physical elements of sound (fundamental, harmonic series, overtones, partials, etc.) more than Murail’s. In addition, his compositions are more aggressive and more dissonant than Murail’s.

He tried to explore the new timbre in the way Seurat saw light not only as color but also as points. Moreover, the concept of Grisey’s six parts from Les espaces acoustiques (Prolong, Periodes, Partiels, Modulations, Transitories and Epilogue) was derived from Seurat’s six famous paintings (La baignade a Asnieres, Un dimanche après-midi a l ile de la Grande-Jatte, Les Poseuses, La parade de cirque, Le chahut and Le cirque) which connected to the others as a cycle.12 For Les espaces acoustiques instrumentation, it starts with viola in Prologue and increases to a larger orchestra in Epilogue. Each piece references each other as a cycle. For me, the most interesting part is Partiels.

This music has a clear concept of spectral music which demonstrates the partial of sound. The low E from the trombone plays a significant role in this piece, followed by other instruments to imitate trombone overtones. It repeats many times.

Different timbres were created from changing combinations of music instruments and different techniques of playing to create

Malherbe, Claudy. “Seeing Light as Color; Hearing Sound as Timbre.” Contemporary Music Review 19, no. 3 (2000): 15.

9 Ibid., 19.

10 Ibid., 20.

11 “Tristan Murail - Gondwana.” YouTube. December 1, 2017. Accessed August 25, 2020. https:// www.youtube.com/watch?v=q6WXzOIsBuQ. 12 Malherbe, Claudy. “Seeing Light as Color; Hearing Sound as Timbre.”: 15-16.

8

56

different textures. The orchestral score of Partiels is very interesting.

It demonstrates uncommon notations which reflect noise and sounds waves (example 1).13 In conclusion, spectral music has different perceptions from traditional ways of hearing music. It focuses on components of sound. Thus, we can imagine spectral music by thinking of using a magnifying glass to see the components of objects. In

order to write spectral music, physics of sound (sound spectra), mathematics and scientific processes are significant knowledge for the composers. Moreover, computers help composers to manipulate the elements of sound. Tristan Murail and Gerard Grisey approach spectral music by using the same techniques, but there are some different points of their aesthetics. The music of Murail has more continuity of sound when compared to Grisey.

Grisey’s major work, Les espaces acoustiques, developed his idea from six famous paintings from Seurat.14 His idea of music is in depth through the real elements of sound and is more dissonant compared to Murail. However, both of them are the main composers who explored new aesthetics through 20th century music.

“Gérard Grisey - Partiels (1975).” YouTube. April 4, 2011. Accessed August 25, 2020. https:// www.youtube.com/watch?v=GRRwk3hwrDI. 14 Malherbe, Claudy. “Seeing Light as Color; Hearing Sound as Timbre.”: 15-16.

13

Bibliography

Anderson Julian. “Grisey, Gérard.” Grove Music Online. Oxford Music Online. Oxford University Press, accessed August 25, 2020, http://www.oxfordmusiconline.com/ subscriber/article/grove/music/45479.

Anderson Julian. “Spectral music.” Grove Music Online. Oxford Music Online. Oxford University Press, accessed August 25, 2020, http://www.oxfordmusiconline.com/ subscriber/article/grove/music/50982.

Fineberg, Joshua. “Guide To The Basic Concepts And Techniques Of Spectral Music.”

Contemporary Music Review 19, no. 2 (2000): 81-113.

“Gérard Grisey - Partiels (1975).” YouTube. April 4, 2011. Accessed August 25, 2020. https://www.youtube.com/watch?v=GRRwk3hwrDI. Harvey, Jonathan. “Spectralism.” Contemporary Music Review 19, no. 3 (2000): 11-14.

Malherbe, Claudy. “Seeing light as color; hearing sound as timbre.” Contemporary Music Review 19, no. 3 (2000): 15-27.

Moscovich, Viviana. “French Spectral Music: An Introduction.” Tempo: 21-27.

“Tristan Murail - Gondwana.” YouTube. December 1, 2017. Accessed August 25, 2020. https://www.youtube.com/watch?v=q6WXzOIsBuQ. “Works.” Tristan Murail -. Accessed August 25, 2020. https://www.tristanmurail.com/ en/oeuvres.html.

57

58

59