Niets minder dan ware liefde

Een musicus en zijn instrument zijn als het ideale stelletje. Alles moet kloppen. Samen met het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds gaan musici daarom op zoek naar het perfecte instrument. Het afgelopen jaar werden 32 topexemplaren aan de collectie toegevoegd. Drie musici vertellen over hun zoektocht naar een nieuwe altviool, contrabas en harp. ‘Speciaal voor mij heeft het NMF hem aangeschaft. Ik voel me bevoorrecht.

MARIE-LOUISE DE JONG Leeftijd: 29

Instrument: een altviool, gebouwd door Jean Baptiste Lefèbvre in Amsterdam (circa 1760)

‘Zo’n twee jaar geleden begon ik met zoeken naar een nieuwe altviool. Ik had een mooi instrument van het NMF in bruikleen, maar het was groot en zwaar om te bespelen. Toen ik een keer een andere altviool probeerde bij een bouwer in Londen, wist ik: ik wil iets anders. Bij vioolbouwer Andreas Post in Amsterdam liep ik tegen de Lefèbvre aan. In eerste instantie leek die niets voor mij, hij is te gewoon, dacht ik. Maar toen ik ’m mee naar huis nam om hem te proberen, was ik meteen verkocht. Er zat een prachtige volle klank in en hij speelde zo makkelijk. Een enorm verschil met mijn oude altviool.’

TOT BLOEI ‘De Lefèbvre heeft lange tijd stilgelegen. Daardoor zat hij een beetje "dicht". Door er veel op te spelen, is hij weer tot bloei gekomen. Ik ben fulltime bezig met mijn strijkkwartet, het Dudok Quartet Amsterdam. Daar past het geluid van deze altviool naadloos in. Ook heb ik in coronatijd veel livestreams opgenomen. Dat was leerzaam, want als je een instrument in de opname terughoort, dan is dat directe feedback. Voor corona heb ik gelukkig nog net kunnen ervaren hoe de altviool klinkt in een grote zaal. Geweldig.’

ZOEKEN NAAR VERDIEPING ‘Deze altviool is heel eerlijk. Als ik zelf gespannen ben, komt het er niet uit. Hij geeft me zo veel en inspireert me elke dag weer om naar verdieping te zoeken. Zo ontdek ik nieuwe mogelijkheden. Dat de keuze op deze altviool viel, sloot bovendien heel mooi aan op de doelstelling van het NMF om Nederlands cultureel erfgoed te behouden. Speciaal voor mij hebben ze hem aangeschaft. Ik voel me bevoorrecht.'

JORGE HERNÁNDEZ Leeftijd: 29

Instrument: een contrabas, gebouwd door Lockey Hill in Londen (circa 1790)

‘Het kriebelde al een tijdje, ik wilde graag een ander instrument. Een betere bas met meer geluid, die geschikt is voor kamermuziek en orkest. Ik speel in Phion, het orkest van Gelderland en Overijssel. Ik had al een tijdje een instrument van het NMF in bruikleen, een Bargelli. Ik nam daarom contact op met collectiebeheerder Geertje van der Linden. Echter: het NMF bleek geen bas in de collectie te hebben die paste bij mijn wensen. Maar ze wilden graag helpen. Dus mocht ik op bezoek bij contrabasexpert René Zaal in Bemmel.’

BEKENDE NAAM ‘Daar lagen een stuk of zes contrabassen klaar om uit te proberen. Eigenlijk waren ze allemaal ont zettend goed! De expert zei: "Ik weet bijna zeker dat je voor de Lockey Hill zult gaan." Lockey Hill is inderdaad een beroemde maker van veel kwalitatieve instrumenten, maar ik wilde me niet laten beïnvloeden door de naam. Dus nam ik een Duitse bas, een Baader, mee naar huis. Ik heb er een paar dagen op gespeeld en zelfs een concertje mee gegeven. Het voelde goed, maar hij speelde een beetje als mijn oude bas. Terwijl ik echt op zoek was naar iets nieuws. Ik volgde mijn hart en probeerde alsnog de Hill. Al snel was het duidelijk: deze moest het worden.’

ELKE TOON VOELEN ‘De Lockey Hill heeft een heel diep geluid. Ik kan elke toon voelen; als ik erop speel is het bijna alsof hij deel is van mijn lichaam. Elke keer verrast hij me weer met zijn rijke kleuren. Met deze nieuwe contrabas wil ik graag veel optreden met het orkest en mijn kamer muziekensembles. Ik wil me verder ontwik kelen en steeds beter worden. Misschien zelfs wel een cd opnemen. Dit instrument biedt me alle mogelijkheden. Met mijn vorige bas moest ik soms een beetje "strijden", met de Lockey Hill kan ik me helemaal ontspannen.’

MERLE VAN DER LIJKE Leeftijd: 16

Instrument: een harp van het merk Lyon & Healy, gebouwd in Chicago (2021)

‘Ik speel sinds 2019 op een Lyon & Healy-harp van het NMF. Een fantastisch instrument waarmee ik verschillende prijzen heb gewonnen en heel blij ben. Maar mijn docent Erika Waardenburg vond dat ik toe ben aan een concertharp. Zo’n harp heeft meer volume dan de harp waar ik nu op speel. Ik was ongelofelijk blij toen het NMF mijn aanvraag goedkeurde, want een concertharp is mijn droom! Die komt nu sneller uit dan ik had durven denken. Onlangs ben ik samen met Erika naar harpwinkel De Zingende Snaar in Rhenen geweest en heb ik verschillende harpen uitgeprobeerd, onder andere van Salvi en van Lyon & Healy.’

DIEPE BAS IN BALANS MET HOGE TONEN ‘Daar merkte ik dat ik val voor de Lyon & Healyharpen. Blijkbaar passen die bij mij. Salvi-harpen zijn ook echt prachtig, maar de exemplaren die ze daar hadden waren voor mij te zwaar om te bespelen. Ik let uiteraard op de klank en of het hout goed vibreert. Ook test ik van alles uit, bijvoorbeeld of de flageoletten goed klinken. Inmiddels heb ik mijn droominstrument gevonden: een Lyon & Healyharp, gebouwd in Chicago in 2021. Hij is een stuk groter dan mijn huidige harp en ik zit er fijn achter. Het geluid is geweldig, een diepe bas die in balans is met de hogere tonen. Er zit gelaagdheid in.’

ONTDEKKINGSTOCHT ‘Je moet echt verliefd zijn op een instrument, het moet goed voelen. Mijn docent was erbij, wat heel fijn was omdat ze veel ervaring heeft met het testen van harpen. Ze weet precies waar je op moet letten. Een nieuwe harp is een enorme inspiratie voor me. Het is een ontdekkingstocht: wat kan ik er allemaal mee en hoe haal ik het beste eruit? Toen door corona alle concerten en concoursen wegvielen, merkte ik dat ik wel de motivatie had om te blijven studeren. Die drive komt uit mezelf. Met deze harp kan ik jaren vooruit.’

Tekst: Annemiek de Gier Fotografie: Maarten Noordijk