Tijdschrift Taal, jaargang 8, nummer 12
Nepnieuws & Taalontwikkeling Auteur: Mieke van Os Alle landelijke en regionale dagbladen publiceerden vorige maand de waarschuwing van Minister Kajsa Ollogren voor nepnieuws. 'Wees alert. Brede verspreiding van desinformatie kan makkelijk, anoniem, snel en goedkoop’, aldus de minister. Dat is niet zonder gevaar en gaat ons
allemaal aan. Het fabriceren van nepnieuws op bedrieglijk echt ogende nieuwssites is eenvoudiger dan ooit. En ook het verspreiden ervan is kinderspel. De redactie ging op zoek naar een antwoord op de vraag: wat is de impact van nepnieuws en kan het onderwijs een rol spelen in de omgang daarmee. Onder meer via taalonderwijs.
Impact groot Waarom is wapening tegen nepnieuws van belang? De actualiteit toont dat nepnieuws grote impact heeft op het publieke debat. De opstellers ervan nemen een loopje met de feiten en willen de publieke opinie ermee naar hun hand zetten. Nepnieuws polariseert en zet groepen tegenover elkaar of kan tussen groepen vijandigheden veroorzaken of versterken. Het werkt maatschappelijk ontwrichtend en brengt onrust.
“Nepnieuws is misleidende informatie die wordt verspreid om geld te verdienen of om de publieke opinie te beïnvloeden. Desinformatie is nieuws dat speciaal is bedoeld om iemand in diskrediet te brengen” Bron: Mediawijsheid.nl
20
Nepnieuws stoelt grotendeels op overdrijving, generalisering, onjuiste vergelijkingen en impliciete aannames.
Bertholee van de AIVD zou Rusland ook de Nederlandse verkiezingen op het oog hebben gehad.
Stoorzenders Leraren hebben soms hun handen vol aan het ontkrachten van nepnieuws of het ontzenuwen van complottheorieën. Ook in de klassen zingt nepnieuws zich snel rond. Zo beweerden leerlingen in mijn klas en masse dat Gerard Joling was opgepakt voor het hebben van een wietplantage. Hoewel erg vervelend voor de BNer is dit redelijk onschuldig. Nepnieuws kan echter diep invloed uitoefenen op het leven van veel mensen. Zo loopt er een onderzoek naar de rol van Rusland als groot nepnieuwsfabrikant tijdens de Amerikaanse presidentscampagne. Mogelijk zou dit de uitslag hebben vertroebeld. Volgens Rob
Beeldvorming Veelvuldig mikpunt zijn ook asielzoekers. Met opzet worden bijvoorbeeld verkeerde cijfers rondom hun betrokkenheid bij diefstallen verspreid of krijgen zij een wandaad in de schoenen geschoven. Trump retweette onlangs nog een bericht van de omstreden Jayda Fransen van ‘Britain First’. Het ging daarna razendsnel rond dat een moslimvluchteling in Nederland een weerloze jongen op krukken in elkaar had geslagen. De dader bleek echter een 16-jarige blanke jongen uit Edam-Volendam die daags erna al was opgepakt. Het betrof een gefingeerd Facebookbericht. Het kwaad was echter al geschied, want wat blijft hangen is