საფარქვეშ

Page 1

1


2


besik kaiSauri

safarqveS romani

Sida qarTlis mwerloba http://mweraltasaxli.blogspot.com/ 2017 w. 3


4


vuZRvni dedaCemis naTel xsovnas

nawili pirveli m w v e r v a l z e Tavi pirveli sapatio stumari

_ aqeT mobrZandiT, batono mosamarTlev, aqeT mobrZandiT! _ Sua xnis saTno qalbatonma RimiliTa da uxerxulobis SegrZnebiT SeipatiJa stumari sastumros SenobaSi da Tavadac ukan mihyva. _ frTxilad, frTxilad, Cemo batono, wyali Camodis am dasaqcevSi da kedlebs nalesebi scviva, _ mobodiSebas ufro hgavda qalbatonis es gafrTxileba. stumari usityvod misdevda maspinZels da frontze myofi jariskacis sifrTxiliT cdilobda morideboda Weridan Tu kedlidan asxletil WuWyis Wurvebs. _ eh, erT dros es iseTi sastumro iyo, roma! - sinanuliTa da siamayiT warmosTqva manspinZelma. kidev raRacis Tqma surda, magram kedlis kuTxidan momwydari baTqaSi uecrad maT win daenarcxa da `naRmis~ namsxvrevebma saubris xalisi daakargvina Cvens gmirebs. _ fui, fui, daswyevlos RmerTma! – rkinis CafxutiT unda iaros aq kacma, _ gabrazda saTno maspinZeli da kaba sircxvilnarevi zizRiT Camoibertya. _ ise, am kai dedmamiSvilebmaca, raRa am dasawvav SenobaSi Semogasaxles, ha?! _ ikiTxa qalbatonma da Tavadve dasZina, _ sxva adgili unda monaxo, Svilo, Tqveni Tanamdebobis Sesaferisi adgili unda monaxoT... aq bevri aqiravebs binas, ar gaikiTxeT? _ ara, dRes Camovedi da magis dro namdvilad ar mqonda, qalbatono. am sastumroSi didxans ar SegawuxebT. ase rom... _ abaime! ras brZanebT, batono, _ Seicxada maspinZelma – ras miqvia Sewuxeba, sulac aq icxovreT, magram xom Tqveni TvaliT xedavT, rogori daqceulia es oxeri, Torem... adre iseTi sastumro iyo, roma... amis Tqma iyo da WuWyis Wurvebi isev Camocvivda Weridan. _ rom icode, Cemo Svilo, saidan ar modiodnen aq, _ CurCuliT ganagrZo qalbatonma da mere, TiTqos gamofxizldao, _ loyaze 5


Semoirtya xeli, – xom ar gewyinaT, batono Cemo, `Svilo~ rom dagiZaxeT, ha? _ ara, rogor gekadrebaT, _ gauRima stumarma. _ ho, ra vici, Svilis tola xarT da... Tanac saxeli damaviwyda Tqveni, gazeTebSi ki ewera, magram... _ gazeTebSi? _ ho, Cemi TvaliT wavikiTxe: mgeleTis raionSi sasamarTlos Tavmjdomared dainiSna esa da esao... magram Tqveni saxeli da gvari mainc ver davixsome, bodiSi, ra! _ ara, ra aris sabodiSo, Sio ServaSiZe gaxlavarT.` _ hoda, Sio, Svilo, imas geubnebodi, roma am sastumroSi uamravi cnobili pirovneba minaxavs: mwerlebio, ministrebio, msaxiobebio... – bolo sityva gansakuTrebuli mowiwebiT warmosTqva maspinZelma da saxegabadruli erT karTan SeCerda. _ am oTaxSi ici, vin isvenebda, Sio batono? _ Siom upasuxod datova qalbatonis SekiTxva. _ am oTaxSi, Sen rom unda dabinavde, Cemo Sio, TviT saqarTvelos prezidenti cxovrobda mTeli aTi dRis ganmavlobaSi, maS! _ siamayiT warmosTqva maspinZelma da kari SeaRo. _ oTaxidan Smoris suni gamovarda. rogorc Cans, prezidentis stumrobis Semdeg, am erT dros super-luqs nomerSi aravin dabinavebula. _ ai, aq icxovrebT, batono Cemo, axlave TeTreulsac SemogitanT da Tavs aRar SegawyenT. _ gmadlobT, qalbatono, _ Tbilad miugo Siom da bargi divanze daawyo. doinjSemoyrilma oTaxi moaTvaliera, abano-samzareuloSic SeiWyita da bolos did moCuqurTmebul sarkesTan SeCerda. _ gamarjobaT, batono Sio, - RimiliT miesalma sakuTar oreuls da welSi gaiWima. _ ai ase, welSi moxrili aRar daginaxo! – rixianad warmosTqva da moewona Tavisi mrisxane saxis danaxva. _ Sen axla mgeleTSi xar, biWo! mgeleTi imitom hqvia am raions, rom aqaurebi mglobas adideben. hoda, Sen Tu Seneburad cxvariviT uwyinari iqnebi, ar dagindoben, icode! karga xans ase SublSekruli Sehyurebda oreuls da cdilobda mglis rolSi Sesuliyo. erTi orjer SeRrina kidec sakuTar sulSi mimalul sisustes da veluri cecxlovaneba auelvarda TvalebSi. karze kakunma gamoafxizla da `vin ariso~ _ iseTi xmiT SesZaxa, rom oTaxSi Semosulma qalbatonma ukan daixia. _ ai, TeTreuli mogitaneT, batono Sio. _ gmadlobT! – adamianis rolSi dabrunebulma Siom gulTbilad mimarTa da qedi moidrika keTili maspinZlis winaSe. 6


_ ho, me mzaRo mqvia. Tu rame dagWirdes, damireke, ai nomeri... erTi sityviT, dedis wil migule am aremareSi, Svilo Cemo. did Tanamdebobaze ki gamogagzavnes, magram didi gansacdelebisTvisac gagwires amiT, hoda, Tu ramiT SemeZleba, SegeSvelebi xolme. _ madlobis meti ra meTqmis, qalbatono mzaRo, magram vimedovneb, Tqveni Sewuxebis gareSec gavarTmev Tavs am siZneleebs. _ RmerTma inebos, magram me mainc mecodebi da ra vqna. ase mgonia, ambokariviTa xar gamometebuli da gadmosrolili am ucxo mxareSi. _ ucxo mxare ratoa, qalbatono, – gabrazda Sio, – esec xom saqarTveloa, Cemi samSobloa, mere ra, rom aq ar davibade... mere ra, rom mgeleTeli ar var... _ arc araferi, magram aqaurobis tradiciebi ucxo iqneba SenTvis. TviTon saxelwodebac aqaurobisa miganiSnebs, Tu sad, visTan da rogor mogixdeba muSaoba, hoda, frTxilad unda iyve, frTxilad! _ mTlad egrec ar iqneba saqme! – ufro Tavis daimedebas hgavda Sios es SeZaxili. qalbatonma mzaRom ki CaTvala Tavi Sevawyineo, moubodiSa da gavida oTaxidan. _ Siom gaacila keTili maspinZeli. ganmartoebulma erTxans kidev umzira Tavis oreuls sarkeSi. daRliloba igrZno da divanze wamowva. ramdenjerme daxuWa da gaaxila Tvali, isev daxuWa da gaaxila... TiTqos undoda sizmar-buranidan gamosuliyo da Tavs damtydari realobisTvis ufro fxizlad gaesworebina Tvali. Rrmad iwyo sunTqva. nesto da yeli elanZeboda nestis mware da usiamo surneliT, magram saocreba is iyo, rom im wuTebSi es usiamovneba siamovnebda, eameboda, afxizlebda da guls fiandazad edeboda es simware nestisa. igi TiTqos Seaxsenebda, rom unda Sehgueboda cxovrebis am mZaRe da usiamo surnels. axali etapi iwyeboda Sio ServaSiZis cxovrebaSi. ufro swuxda am siaxlisa gamo, vidre uxaroda. mis xerxemalSi mosalodneli marcxis SiSi Cabudebuliyo. samwuxaro is iyo, rom gamoucdelobisa da mravali pirovnuli xarvezis gamo verc pasuxismgeblobas aRiqvamda rigianad da mosalodnel saSiSroebasac zerele imedovnebiT mimofantavda. `nu geSinia, biWo!~ _ imxnevebda Tavs Sinagani SeZaxiliT, magram qvecnobierebaSi tivtivebda misi Sinagani mtrebi _ sulieri naklovanebebi, romelTa arseboba kidev ufro TvalnaTlivs xdida mosalodneli marcxis realobas. wamodga. CanTidan rveuli amoiRo da Cafiqrda. sqel nacrisfer rveuls didi asoebiT ewera - `zebra~.

7


yvela adamianis suli da xasiaTi zebrasaviT aWrelebulia SavTeTri TvisebebiT. Sios nacrisfer rveulSic swored es Tvisebebi iyo Tavmoyrili. es rveuli iyo dRiuri, romelSic asaxuli iyo Sios yoveldRiuri brZola `TeTris~ damkvidrebisa da `Savis~ moSorebisaTvis. rveulis pirvelive gverdze, marcxena mxares didi asoebiT iyo Camowerili sakuTar TavSi aRmoCenili da SemdgomSi dasaZlevi mankierebebi: `uyuradReboba~, `aCqareba~, `impulsuroba~, `gaubedaoba~, `qaosuroba~, `pasiuroba~, `zereloba~, `uprincipoba~, `ufxooba~, `briyvuli gulaxdiloba~... TiToeuli am mankierebis gaswvriv wiTeli melniT ewera sapirispiro da sasurveli Tvisebebi, romelTa SeZenisTvis ukve ramdenime welia amaod ibrZoda Sio. igi iyenebda wignebidan amokiTxul aTasgvar rCevas, aTasgvar savarjiSos, taqtikasa da teqnikas, magram saqme verasdros bolomde ver mihyavda. magaliTad: uyuradReboba erT-erTi Sinagani mteri iyo SiosTvis. rom daeZlia es mteri da SeeZina yuradRebianoba, Sio wlebis manZilze mimarTavda sxvadasxva xerxsa da meTods: xan iogebis varjiSebiT cdilobda koncetraciis dauflebas, xan autotreningiT da fsiqoTerapiuli varjiSebiT ebrZoda Tavis mankierebas, xanac kompleqsur meTodebs iyenebda, magram SesamCnev Sedegebs mainc ver aRwevda, mainc uyuradRebo da zerele iyo misi saqmianobaca da urTierTobebic. Sios suli mouvlelobisgan abeCxar venaxs damsgavseboda, romelic nayofs ar iZleoda, an dro da dro gamoiRebda, magram es nayofic iyo imdenad uniaTo da ususuri, rom guli ar migividoda, amitomac iyo rom mudam Tan sdevda simartove, siRaribe da warumatebloba. `nu geSinia, biWo!~ - kvlav Seecada sakuTari Tavis gamxnevebas, magram erTmaneTSi asvremili uamuri fiqrebiT mSfoTvare gulis damSvideba ver SeZlo. `ara uSavs, Sio, ara uSavs... yvelafers SevZlebT!~ - xmamaRla SesZaxa sakuTar Tavs da raki mixvda, mousvenrobaSeyrili verafriT ver daisvenebda, _ wamodga. kvlav sarkeSi SeaTvaliera Tavisi oreuli. scada, mgluri mrisxaneba da simtkice Seesisxlxorcebina, magram sarkis miRma mainc SeniSna, rogor umzerda sakuTari Tvalebidan marcxis SiSi da ususuroba. ezoSi gavida. cioda. jer mxolod sigrile igrZno, magram rodesac cidan mofarfate wvrili fifqebi SeniSna, - erTbaSad Seipyro sicivema da gaocebam. aababana da moibuza. `hm, vin daijerebs amas, _ mwared Caecina Sios – maisia da Tovs~. 8


ifiqra, ukan aval da Tbilad Caviცvamo, magram umalve Secvala Tavisi gadawyvetileba. `jobia, axlave SeveCvio sicivesa da susxs~ _ TavisTvis waiCurCula da garemos daTvaliereba daiwyo. mgeleTis raioni alpur zonaSi mdebareobda. tye-Rrisgan ganmosili, SiSveli da mkerddaRaruli mTebi devgmirebiviT avanscenaze gamosuliyvnen da gorozi gamoxedviT kunTebis demonstrirebas axdendnen. es sanaxaoba mnaxvelSi siamis SegrZnebaze metad SiSisa da umweobis SegrZnebas hbadebda, Tumca, Semdeg da Semdeg aqauri buneba saTanado simkacresa da simtkices ayalibebda am devkaca mTebis irgvliv mcxovreb adamianebSic. `igive momeTxoveba mec, _ fiqrobda axalbeda mosamarTle, magram ar icoda, saidan gamoeCxrika sakuTar TavSi es simkacre da simtkice im doziT mainc, rom aqaurebs ucxod ar ecnoT. ucxos ver itandnen mgeleTelebi, _ es icoda Siom, _ ar aboginebdnen TavianT aremareze da arc gaaxarebdnen, Tu es `ucxoeli~ ar gaiTavisebda mgeleTur wes-Cveulebebs. dabis sastumro, sadac Sio ServaSiZe dabinavda, yvelaze maRliv ferdobze idga. im alagidan xelis guliviT gadaSliliyo mTeli raioni, xolo saxlebi saTamaSo kolofebiviT mimoyriliyvnen am devkaca mTebis gulmkerdze. `am saxlebSi adamianebi cxovroben TavianTi vnebebiT, ocnebebiT, tradiciebiT, keTili da boroti fiqrebiT... am adamianebsac uyvarT, sZulT, swuxan, uxariaT... es duRili cxovrebisa warmoSobs davebs, danaSaulebs, konfliqtebs da dRes iqneba Tu xval, mogadgebian Sen, _ batono mosamarTlev! guSin da guSinwin ase xevisberTan midiodnen da misgan iTxovdnen samarTals, dRes Sen xar aqaurobis xevisberi. SeZleb?!~ - am fiqrebSi iyo Sio, rodesac Savi mersedesi gaCerda mis gverdiT. saWesTan mjdomma mamakacma uSnod aablatuna Tvalebi da mowiwebiT sTxova: `dabrZandiTo.~ Sios ar ukiTxavs, sad upirebdnen wayvanas. usityvod damorCilda qedmoxril mZRols da Cajda manqanaSi. `ho, es gamgeblis moadgilea~, _ gaifiqra, magram misi saxeli ver gaixsena, arada sul oriode saaTis win gaacno igi gamgebelma. `Tanamdeboba maxsovs, saxeli – ara, maSasadame Tanamdeboba da wodeba ufro mniSvnelovania CemTvis, vidre pirovneba~ _ fiqrebSi gakenwla sakuTari Tavi da manqanaSi usityvod mjdomma kvlav garemos Tvaliereba ganagrZo. _ bodiSi unda mogixadoT, batono Sio, _ mowiwebiT mimarTa mZRolma. _ batono? – fiqrebidan gamoerkva Sio. _ bodiSi unda mogixadoT, rom marto dagtoveT. _ rogor gekadrebaT... 9


_ ho, ara... ubralod vifiqreT, cota dasveneba vacaloTo, Torem karga xania, yvelaferi mzadaa da gelodebian. _ ukacravad, ra aris mzad da vin melodeba? – gulubriyvelod ikiTxa Siom. _ aqtivi gelodebaT, batono Sio. diax, raionis aqtivi gelodebaT restoranSi. aRaraferi ukiTxavs, Tumca mainc gamoucnobi darCa, ras warmoadgenda es aqtivi da ratom elodebodnen maincdamainc Sio ServaSiZes. mogvianebiT esec gairkva: Turme, `aqtivi~ raionis xelmZRvanel muSakTa erTobas niSnavda. eseni iyvnen: sxvadasxva samsaxuris ufrosebi, mmarTvelebi, direqtorebi da, raRa Tqma unda, adgilobrivi mmarTvelobis xelmZRvaneli muSakebi. swored maT ganezraxaT sazeimo banketis mowyoba mgeleTis raonSi axali mosamarTlis CamobrZanebis aRsaniSnavad. sagangebo sufraze sagangebo adgilze dasves da misi sadRegrZelo sagangebo sasmisiT Sesves. Sio uxerxulobisgan iSmuSneboda da gulwrfel madlobas moaxsenebda sufris wevrebs, magram mainc eCveneboda, rom raRac speqtaklSi monawileobda, sadac TiToeuls Tavisi roli hqonda winaswar daswavlili frazebiTa da gulis amaCuyebeli monologebiT, momnusxveli RimiliTa da lamazi, daxvewili qcevebiT... isic SeamCnia, rom sufraze myof amfsonTa Soris met wils sulac ar eqeifeboda (zogi drodadro saaTs dahyurebda, zogic Cumad mobilurze rekda), magram raki ver uRalatebdnen aqtivis am saerTo da savaldebulo aqts, iZulebulni iyvnen, Sous Tanamonawileni yofiliyvnen da galeqsili enamzeobiT maTac SeemkoT axalbeda mosamarTle. _ cotac moiTmineT, batono Sio, cotac moiTmineT da jixvis mwvadic SemobrZაndeba! _ brZana Tamadam da axali sadRegrZelo wamoiwyo. _ ise, jixvis mwvadi Tu gagisinjavT? – mowiwebiT hkiTxa Sios mis gverdiT mjdomma mwiTurma mamakacma. _ ara, _ upasuxa Siom. _ ara? ras meubnebiT!... aba, madlia maSin Tqvenze es aqcia. _ ra aqcia? _ ra, ar iciT? Tqvens sapativsacemod monadireebi arian gagzavnili mTaSi da wuTiwuTze velodebiT nanadireviT. _ namdvilad ar iyo saWiro, – ufro TavisTvis Cailaparaka Siom da guliT gaexarda, rodesac monadireebi xelcarielebi dabrundnen.

10


isini nirwamxdrebi dasxdnen sufrasTan. marcxisa da daRlilobis gamo Wamis Tavic aRara hqondaT, mxolod sasmels eZalebodnen, brazisa da boRmis dasaTrgunad. _ dasanania, magram ras vizamT?!. ise ki icodeT, valSi xarT biWebo! _ mimarTa Tamadam monadireebs da erT-erTs gansxvavebuli fiala miawoda, _ mosamarTle adRegrZeleo. wvergabarjgvlulma monadirem damnaSave bavSviviT sityva mobodiSebiT daiwyo da Tavis marTlebaze gadavida: _ iseT WiuxebSi viareT, mTamsvlelsac gauWirdeboda. erT-erT mwvervalze berdiam SeniSna mamali jixvi. esrola. mec vesrole da gvegona, movkaliT. gaveqaneT gaxarebulebi. avediT da ra vnaxeT, Tu iciT?! _ natyviar jixvs muclidan nawlavebi gadmosvloda, mere es Tavisi nawlavebi Tavisive CliqebiT dauCeCqvavs da ase daWrili, naxevrad gamofatruli mainc gaqceula. `Sors ver gaiqceoda-meTqi~ _ vuTxari berdias da marTalic gamovdeqi, iqve, aRmosavleTiT, ase, samocdaaTi metris moSorebiT kldis qarafTan idga da, rogorc Cans, sisxlisgan icleboda. malulad gaveSureT misken, magram mainc SegvamCnia. momakvdavi iyo da gvegona, dagvnebdeboda, magram is moxda, rasac ar velodiT: tyveobaSi yofnas sikvdili amjobina da Rrma ufskrulSi gadaigdo Tavi. yvela gaaogna monadiris monayolma. mwiTurma Tanameinaxem ki isargebla SemTxveviT da jixvis saqcieliT gaocebul Sios damatebiTi informacia miawoda am saocar cxovelze: _ iciT, axalgazrdobaSi mec vnadirobdi. erTxel jixvis patara Tikani Camivarda xelSi da Sin wamoviyvane. gavzarde, davavaJkace da raki dasaklavad ver gavimete, isev mTaSi gavuSvi. magram gavida aTiode dRe da is Cemi gamozrdili jixvi ukan damibrunda. jer gavocdi, magram mere mivxvdi, rac moxda. saxlSi gazrdil jixvs adamianis suni asdioda da amitomac ar miiRes Tavisianebma. moRalated CaTvales, ar endvnen da gariyes. albaT ifiqres, adamianis gazrdilia, adamianisve mogzavnilia CvenTan da Cveni mityueba – daRupva swadiao. mokled, Tu jixvs adamianis suni udis, igi ganwirulia simartovisTvis. aseTi jixvi, rogorc wesi, Tavs iklavs, Cemma ki tyveobaSi dabruneba arCia. davkali, rogorc Cveulebrivi Txa. codoa jixvi, romelsac daklav cxvariviT. xom meTanxmebiT, Hha?.. Siom pasuxi veRar gasca sasmelis siWarbisgan abuqebul da atrovebul Tanamosaubres, radgan zedmeti xmaurisa da qaosisa gamo Tamadam mkacri SeniSvna misca Tanamesufreebs da tradiciebis sadRegrZolo Sesva. bolos Siosken mitrialda da dasZina: _ ...imedia, am yvelafers gaiTvaliswinebs Cveni axalbeda mosamarTle, radgan mSrali kanonebiT kanonmorCils ver gaxdi aqaur 11


xalxs, xolo xalxTan dapirispirebas ra Sedegebic mosdevs, yvelam kargad viciT. Sios ar esiamovna aseTi gafrTxileba, magram mxedvelobaSi miiRo da Tavi dauqnia Tamadas. amasobaSi sufraze mwvadebic Semoitanes. mwiTurma Tanameinaxem aSiSxinebul Samfurs ramodenime naWeri aaRlita da pativiscemis niSnad TefSze dauwyo mosamarTles, mere Tamadas sTxova sityva mec maTqmevineTo da daiwyo: _ Cemi ambavi unda mogiyveT. tradiciebs Seexeba da vfiqrob, baton Siosac gamoadgeba praqtikaSi. mogexsenebaT, Cveni aremare alpuri zonis gamo Raribia tyis safarebiT. aseT viTarebaSi arc is iqneba Zneli warmosadgeni, ra wvalebis fasad SeiZleba aq jer axaro nergi da mere ise mouaro, rom xed aqcio. es me SevZeli. Cemi soflis ferdobze nergebi davrge da mere bavSviviT vuvlidi, sanam ar davavaJkace. mokled, TiTiT saCvenebeli tye gavaSene Cvens sofelSi, es bevrma aq myofma icis da isic gaxsovT albaT, ra daemarTa im tyes: igi nel-nela iCexeboda. Cavusafrdi. xan erTi daviWire, xan – meore; zogi vceme, zogs davemuqre, zogs vuCivle, zogs policia mivuqsie, zogic sasamarTlo wesiT daajarimes, magram amaod... tye mainc iCexeboda. `Cvens Svilebs civaT da SeSa saidan movitanoTo~, _ ase imarTlebdnen Tavs, gana! erTxelac aseTi ram movifiqre, Cveni soflis diakvans vTxove da salocavis karidan didi TeTri qva wamoviReT. tyis SuagulSi davdgiT `sikeTis niSi~ vuwodeT da xalxi moviwvieT. `es qva xom gecnobaT-meTqi, vuTxari iq myofT, _ dReis iqiT aq idgeba, am tyis mcveli iqneba da igi Serisxavs yovels, vinc rom daukiTxavad moWris da gaanadgurebs am tyes; TiToeul xesa da TiToeul tots~... diakvanma akurTxa is niSi, mere zed sanTlebic davanTeT, viloceT, vipurmarileT da morCa... diax, amiT morCa da damTavrda im tyis Wrac da Cemi ambavic. xedavT? is, rac ver SeZlo kanonma, xelisuflebam; muStma da muqaram, SeZlo salocavidan wamoRebulma erTma mozrdilma qvam. ufro sworad, _ am qvis miRma mimalulma rwmenam, adaTma da RvTismoSiSebam. Sio Caafiqra monayolma da Tavadac fexze amdgarma Sesva tradiciebis sadRegrZelo.

12


Tavi meore axali xevisberi Tavis tkivilma gaaRviZa da saaTs daxeda. erT saaTSi samsaxurSi unda yofiliyo, is ki loginSi nebivrobda. Zala moikriba da rogorc iqna wamodga. Cacmamde navTqura aanTo da CaidniT wyali Sedga. abazanaSi Sevarda da civ wyals SeuSvira Tavi. eama nabaxusevs. mere cxeli wyliT saxe moilbo da wveris gaparsva daiwyo. Cqarobda, Relavda, nerviulobda... misi fiqrebi axla sasamarTloSi daborialobda: `ra unda gavakeTo DdRes? ho, TanamSromlebs gavecnobi, mere? saqmeebsac gavecnobi... moqalaqeebs miviReb... kide? ra vici... ra vici~... daZabulobisa da nerviulobisagan saxe gaiWra. gunebawamxdarma xmamaRla Seigina da sisxlis SesaCereblad qaRaldis nagleji miikra Wrilobaze. rogorc iqna, mowesrigda. saxeldaxelod cxeli Caic Sesva. gasvlis win sarkeSi kidev erTxl SeaTvaliera sakuTari Tavi da moeCvena, rom halstuxi kostumTan Seuferebeli iyo. sxva gaikeTa. saxeze odekaloni kidev erTxel Seisxura. `RmerTo, miSveleo!~ warmosTqva, pirjvari gadaiwera da gavida. samsaxurSi TanamSromlebTan erTad Zveli mosamarTlec daxvda. batoni giorgi udardelad gamoiyureboda, xmamaRla icinoda da xumrobda. TanamSromeli qalebi ki moridebuli RimiliTa da faruli sinanuliT pasuxobdnen yofili mosamarTlis naZaladev artistobas. _ icnobdeT da hmorCilebdeT! _ omaxianad SesZaxa eqsmosamarTlem da axalbeda kolega koleqtivs warudgina. `Sio ServაSiZe, - Tqveni da Cveni megobari... axali xevisberi aqaurobisa.. mglebis mosamarTle da momTvinierebeli... icnobdeT da hmorCilebdeT!` am ucnauri wardgenis Semdeg, manamde morcxvad moბuzuli Sio welSi gaiWima, dabrZenebul-gamkacrebuli mzeriT Tvali mimoavlo momaval TanamSromlebs da agrZnobina, - `eWvic ar SegeparoT, rom mglebis momTvinierebeli varo. `icode, veJo, am kuTxis mosamarTle xevisberi iyo xolme, hoda misi saqmis memkvidrec xar axla Sen, - mxarze xeli dahkra giorgim da ganagrZo – Segaxseneb, rom xevisberi xeobis uxucesi iyo da marto mosamarTle ki ara - xevis moTave iyo; aqaurobis winamZRoli da mmarTveli iyo, xom gesmis, ras niSnavs es?“ `mesmis, mesmis da vecdebi gavamarTlo - RimiliT warmosTqva Siom da TiToeul TanamSomels xeli CamoarTva. 13


TanamSromlebma zrdilobianad Tavi dauxares axal mosamarTles da `sasaiamuvnoa“ saTiTaod waiCurCules. mxolod erTi, asakovani qalbatoni idga calke, doinjSemoyrili, uemociod, warbSekruli Sehyurebda axal mosamarTles da gamWoli mzeriT swavlobda mas, xanac Zveli mosamarTlisken gaaparebda xolme Tvals da drodadro farulad oxravda. batoni giorgi wina dRiT gaicno Siom gamgeblis kabinetSi, Semdeg banketzec erTad isxdnen da saubrobdnen. Siom SeamCnia, rom giorgi metismetad ganicdida dakargul Tanamdebobas da rac metad ganicdida amas, - miT metad udardelad mohqonda Tavi; zomaze mets svamda da umizezod icinoda. ra vqna, memkvidreobiT ki ar mergo mosamarTleobao, xmamaRla xSir-xSirad imeorebda da ufro Tavis Tavs amSvidebda am sityvebiT. erTi, unda gamogcadoo, - jer banketze uTxra giorgim Sios da axlac TanamSromlebis win gaumeora: `Sen xom gamocdaCabarebuli xar, me ki imave gamocdaze CaviWeri, hoda unda gamogcado erTi, ra donis mosamarTle xaro` - es viTom xumrobiT, kbilebSi gamocrili siciliT uTxra giorgim, magram Siom ar miiRo gamowveva da moridebulad uTxra: `rogor gekadrebaT, batono giorgi, me sad maqvs Tqveni donis codna da gamocdileba. sxva Tu araferi, cxra weli sasamarTlos Tavmjdomare iyaviT, me ki aq rom movdiodi, imas vfiqrobdi: netavi sasamarTloSi odesme darajad mainc memuSava-meTqi... me mjera, rom CaabarebT gamocdebs da kvlav daubrundebiT Tqvens Tanamdebobas, manamde ki, Tu ikadrebT, CemTan darCiT TanaSemwed.` `TanaSemwed?`- gaikvirva giorgim da kvlav kbilebSi gamoscra sicili. - ho, Tu ikadrebT! - mere ar geSinia? - risi unda meSinodes? - araferi, araferi... madobeli var SemoTavazebisTvis, magram uars vambob. ai, saqmeebi, romelic Cemgan dagrCa memkvidreobiT: maTgan cxra sisxlia; ori administraciuli da ToTxmeti – samoqalaqo; ai, beWedi da Stampi; esec seifis gasaRebi; Cems wignebs mogvianebiT waviReb... sxva ra? me mgoni, araferi... aba, kargad iyavi. – giorgi gamოemSvidoba, xeli CamoarTva Sios da kabinetidan gasuli kvlav ukan Semobrუnda. `ho, erTi ram minda girCio, Cemo axalbeda kolegav, frTxilad iyavi; nuravis endobi... gulubriyvიlo nu iqnebi da frontis 14


xazzec nu ivli daucvelad, nurc imis imedad iqnebi, rom ar gagimeteben da ar Segsanslaven, miT ufro aq, mgeleTSi. mokled, aravisi ar daijero da Tu mainc daijere, - mas ar aCveno, rom misi daijere.` Siom madloba ki mouxada, magram kargad verc gaiazra, ra urCia yofilma kolegam. arc hqonda amaze fiqris Tavi. kabinetSi ganmartovebuli Caemxo dagrovil saqmeebSi da gulawewili kargaxans Tavis abranZul fiqrebs alagebda, rom Semdeg saqmeebi daelagebinaA saTanadod. sisxlis saqmeebidan sami gverdze gadasdo, radgan maT ydaze ertya Stampi warweriT: `sapatimro` es ki imas niSnavda, rom gansasjeli winaswar patimrobaSi imyofeboda da amitomac am saqmeTa CaniSvna – ganxilva yvelaze uwinaresad unda momxdariyo. `batono Sio, xom SeiZleba?` - Sua xnis SavTavsafrianma qalbatonma kabinetSi mxolod Tavi Semohyo da damfrTxali TagviviT aqeT-iqiT imzireboda. `mobrZandiT, gismenT` - saqmeebi gadasdo Siom da pirveli moqalaqis misaRebad moemzada. - cnoba minda, batono Sio, ho... jer mogilocavT mosamarTlis Tanamdebobas da gisurvebT warmatebebs, - xuTosani mowafesaviT Caarakraka qalbatonma da xeli CamoarTva Sios. - gmadlobT... gismenT... ra cnoba gnebavT? - ai, batono Sio, am sabuTSi me var mayvala maSerovi, am sabuTSi ki Wabukiani gaxlavarT, xedavT? - diax, mere? - hoda, me rom var erTic da meorec, aseTi cnoba minda Tqvengan. - kargiT, datoveT kancelariaSi gancxadeba, eg dokumentebic da erT kviraSi gamoiareT. - vaime, Zalian meCqareba, Sen genacvale, pensias ver viReb am cnobis gareSe da... `kargiT, kargiTo` - daawynara Siom gulaCuyebuli qalbatoni da xuT wuTSi gasca cnoba pirovnebis igivobis Sesaxeb. moawera xeli, beWedi dausva, gaatara kancelariaSi, gadasca qalbatons, RimiliT gaistumra da maSinRa mixvda, ra samarcxvino Secdoma dauSva: nacvlad imisa, rom mieRo gancxadeba mtkicebulebebTan erTad, ganexila igi da iuridiuli mniSvnelobis faqtis wesiT daedgina pirovnebis igivoba, - Siom gasca ubralo cnoba, riTac ara mxolod saproceso kanoni daarRvia, aramed daadastura Tavisi uvicoba. `RmerTo Cemo, ra sircxvilia! - fiqrobda Sio - axla es qalbatoni Caitans am cnobas sapensio ganyofilebaSi, iq kargad icineben da iWoraveben Cemze, iqneb iusticiis sabWoSic gaagzavnon 15


werili am cnobiTa da minaweriT: `ai, batonebo, rogori mosamarTle gamogvigzavneTo!` giorgis sityvebi gaaxsenda: `gulubriyvelo nu iqnebi da frontis xazze daucveli nu ivlio...` - frontis xazad Tu samsaxurs CavTvliT, - Sio marTlac daucveli aRmoCnda Tavisi daufiqrebeli qmedebiT, - uprincipobiTa da gulubriyvelobiT, romliTac ase isargebla glexis qalma da gamostyua ukanono dokumenti. `sxvagan mosamarTlis miTiTebas mxedvelobaSi miiRebda moqalaqe da kancelariaSi datovda gancxadebas, aq ki xedav ra xdeba: cdiloben minimalur droSi maqsimaluri gamogwovon da Tu maT mglur princips saTanado principuloba ar daaxvedre, - Segsanslaven, Se sacodavo` - brazisgan TiTze ikbina glexisgan gabaiburebulma mosamarTlem. Sio im faqtmac daafiqra, rom kancelariis gamgem ise gaatara JurnalSi da ise gasca es suleluri cnoba, araferi uTqvams mosamarTlisTvis. ~xuTi welia aq muSaobs, sul am saqmes akeTebs da Zalian kargad icis - aseTi cnobebi sasamarTlodan ar gaicema. mainc gasca. ratom? moerida SeniSvna moeca CemTvis? iqneb piriqiT, - gaexarda kidec – sasacilo mdgomareobaSi rom Cavigde Tavi... Tumca ras verCi, misi movaleoba sulac ar aris Secdomebi gausworos mosamarTles, magram... movaleobis garda xom arsebobs siyvaruli... kargi, davuSvaთ, me ucxo var da ar vuyvarvar, - Tavisi saqme, Tavisi samsaxuri xom unda uyvardes? adamians roca Seni saqme da samsaxuri giyvars, ufrTxildebi mis prestiJs,“ - fiqrobda Sio da midioda im daskvnamde, rom aravis imedi ar unda hqonoda. mis gverdiT ar eguleboda mcodne, gamocdili da erTguli iuristi, romelic SeeSveleboda mosamarTlis mZime tvirTis zidvaSi. samuSao dRe TiTqmis miwuruli iyo, - Sios meuRlesTan erTad is mwiTuri mamakaci ewvia, wina dRiT banketze rom umSvenebda gvეrds. didi siyvaruliT moikiTxa- `rame xom ar gWirdebao..` `Sens gverdiT miguleo` `am dReebSi Cems saxlSi unda dagpatiJoo` ... Caesiyvarula didi gulmxurvalebiT da bolos ise, sasxvaTaSorisod uTxra: `ager, Cems cols raRac saqme aqvs da iqneb mousminoo` aRmoCnda, rom mwiTuris cols sarCeli Semohqonda sasamarTloSi, bunebrivia, - saqmis Tavis sasargeblod gadawyveta surda da – rac SeiZleba, mokle droSi. Siom mousmina, warmodgenil mtkicebulebebsac gadaxeda, esa da es dokumenti akliao; ase da ase moiqecio, - gasca konsultaciebi; bolos - `nu geSiniaT, yvelaferi kargad iqnebao~ daaimeda da gauSva. 16


aha, damTavrda pirveli samuSao dRec. Sio damZimebuli brundeboda Tavis TavSesafarSi. mivida sastumroSi. pijaki sawolze moisrola. halstuxi moiReRa da kvlav CuqurTmiani sarkis win aituza. `jer mosamarTleoba ar damiwyia da amden Secdomაs vuSveb. ra iqneba xval? ifiqre... iazrovne... nu Cqarob, Sio!... kargi, im sulelur cnobas Tavi davaneboT, im mwiTuris meuRle rom daaimede, Sen ggonia sikeTe gaakeTe? ase, xval-zeg kidev mogadgeba viRac, jer purmarilze dagpatiJebs, mere sarCels Semogigdebs da Senc misken gadaixrebi. ase apireb mosamarTleobas? ara, ara... ar minda aseTi Tanamdeboba... - sawolze daemxo Sio. – ar minda marioneti viyve. damoukidebloba unda SevinarCuno, magram rogor? amdeni mankierebiT rogor SevZlo damoukidebloba, miT ufro aq, samgeleTSi` - Siom isev Tavisi Zveli dRiuri gadaSala: `...ase cxovreba aRar SeiZleba! vici, magram rogor moviqce? gafrinda siWabuke; gafrinda axalgazrdoba; mifrinavs sicocxle... ukan ki araviTari nakvalevi ar mrCeba. me axla im asakSi var, roca Cemi sityva naTqvami unda mqondes; an uნda vambobde; an is mainc unda vicode, - ris Tqmas vapireb momavalSi, rodemde unda vtkepno erTi da igive adgili? ... me axla im uxeiro manqanas vgavar, romelic midis da verc midis; xSirad qreba, Cerdeba da mis miwola-SekeTebaSi midis dro, amasobaSi miqrian da maswreben bevrad ukan myofi manqanebi... ... unda gamovfxizlde, unda avboboqrde, unda SevZaxo Tavs: `sanam cocxal xar, ar gabedo sikvdili!` ase xSir-xSirad SeanjRrevda xolme Sio sakuTar Tavs da iwyebda cxovrebas axali gegmebiT; axali imedebiT; - axali ZalebiTa da meTodebiT... bolo dros kantis cxovrebiT dainterეsda. Turme nu ityviT da, es cnobili filosofosi sakmaod susti da ususuri yofila. erTaderTi, rac faseuli hqonia, es iyo nebisyofa. swored mtkice nebisyofiT daZlia kantma susti sxeuli. sikvdilis SiSi misTvis ucnobi yofila, xolo janmrTeloba MmuSaobisTvis esaWiroeboda da amitomac ufrTxildeboda saTuTad. kantis cxovreba gamoTvlili yofila, rogorc qronometri. igi Tvalyurs adevnebda sakuTar sxeuls, rogorc manqanas da uvlida mas, raTa misi meSveobiT usafrTxod gadaadgilebuliyo maRali mwvervalebisken. mokled kantiseuli stili airCia cxovrebis stilad Cvenma Siolam da pirvel yovlisa nebisyofis anu fsiqikis ganviTarebas mihyo xeli. 17


mainc araferi gamovida. jer erTi, - qarTveli kacisTvis germanuli wesiT cxovreba SeuZlebeli gamodga, meorec – maRali miznebisken mimavals motivacia unda hqondes, Sios ki aseTi konkretuli da myari motivacia ar gaaCnda. axlaRa mixvda, rom is trafaretuli da Sablonuri metyveleba, bolo dros rom dasCemda, swored misi arasrulfasovnebis kompleqsidan momdinareobda da ugergilod emsaxureboda erTaderT mizans: SeeniRba Tavisi sisusteebi da moexdina STabeWdileba mcodnisa, Zlierisa, samarTlianisa da kacTmoyvare patriotisa. Kkvlav is Zveli droc gaixsena, roca sulis sisustesa grZnobda da aTasgvari meTodebiT cdilobda mis gaZlierebas. yvelaze metad janmrTeli urTierTobis deficits ganicdida da pirvel rigSi im sarevelebs ebrZoda, rac rom urTierTobebSi uSlida xels. amonawerebi Zveli dRiuridan: `fiqrebs ver vmarTav... qaosuri var... impulsuri da cvalebadi var...` `dros ver vufrTxildebi... visveneb bevrs, vmuSaob zereled...` `miWirs urTierToba. var dabneuli, mosawyeni da sentimentaluri.` Sedegebsa da SeniSvnebs mosdevda analizi da axali kviris gegma: `... vaSa, aRmovaCine: me mWirdeba magnitizmis gaZliereba. viwyeb specialur varjiSebs, meditaciebsa da koreqciebs...` ase iwyeboda axali gataceba. Cayuryumelavdeboda xolme raRac eSmakiseul wignebSi da asrulebda mis miTiTebebs. mogvianebiT iogebiTa da fsiქ oTerapiiT dainterეsda. gadaabulbula aTasgvari rusul-qarTuli saxelmZRvanelo, ivarjiSa, iwvala, ijaxira, magram suliT iseve liliputi darCa, iseve dakompleqsebuli iyo Tavisi ususurobiTa da arasrulyofilebis grZnobiT. iseve gaurboda adamianebsa da dadioda ganmartovebiT, umegobrod da usiyvarulod. bolo dros `codna-efeqti` moigona da saTanado samoqmedo programac Seadgina. mizani aseTi iyo: unda SeerCia da daeswavla leqsebi, igavebi, aneკ dotეbi, sainterეso ambebi da mere es yvelaferi droulad unda gamoeyenebina urTierTobaSi. uamravi Sroma daxarja. TiToeuli leqsi Tu igavi situaciurad daasaTaura da daiswavla. mere sarkis win idga da ase, yoveldRiuri saმsaxiobo varjiSebiT cdilobda, efeqturad warmoedgina Tavisi codna Tu gonebamaxviloba. 18


magaliTisTvis: Tu vinme SeekiTxeboda rogor xaro, mzad hqonda aneკdoti: `dolariviT var, batono, xan vikleb, xan vimatebo...` Tu Zilis Semdeg moikiTxavdnen, saamisodac hqonda aneკdoti: `ormagad dasvenebuli var, damesizmra rom meZinao...` ase iyo Tu ise, misi `codna-efeqtic` araefeqturi gamodga jansaRi urTierTobisTvis, - ramdenadac bevrs fiqrobda, ra eTqva da rogor elaparaka, miT ufro uniaTo gamodioda misi saTqmeli. mere aRmoaCina, rom yvelafris mizezi idumalebis deficiti iyo. igi xom daubrkoleblad gascemda yvelanair saidumlos, dauRalavad laparakobda sakuTar Tavze da usircxvilod iSiSvlebda suls yvelas winaSe. dRiurSi adamianuri urTierTobis situaciebsac agrovebda da afiqsirebda. amonaridi dRiuridan: situacia #31 mamas moewona Svilis windebi. `aha, Seni iyoso` - uTxra Svilma da gauwoda. deda winaaRmdegia: `mas isedac bevri aqvs, nu xar bedovlaTi... SenTvis Seinaxe da moixmareo` `ra maqvs, dakemsil-dacveTilebi?`- ambobs mama guldawyvetili. Svili mainc aZlevs windebs mamamiss da deda iwyebs Cxubs. am situacias mosdevda misi analizi: `ra Tqma unda, deda cdeba, miuxedavad amisa, ufro metad Secda Svili, radgan am situaciaSi Svilis keTilSobiluri Jesti dedam aRiqva, rogorc misdami protesti da upativcemuloba. bolos konkretul situaciaSi qmedebis saukeTeso variantsac SearCevda xolme da miawerda: `am situaciaSi Svils Tvali unda Caekra mamisTvis an eCurCula: `mere mogcemo` xolo deda daemSvidebiნa da mogvianebiT TanagrZnobiT aexsna misTvis, rom aseTi mwiri saCuqriT Tu mamas guls gauxarebda, yvelasTvis kargi iqneboda... dRiuri isev gverდზe gadado da ganagrZo fiqri. daRliloba igrZno. ...daiRala Sio sakuTar TavTan brZoliT. ufro ki imiT daiRala, rom araferi gamosdioda. raRac... raRac aklda mis keTil mcdelobebs... sulieri Zalebi ar hyofnida, sakuTar mankierebebTan sabrZolvelad, xolo am mankierebebiT nabijs ver dgamda dasaxulი miznebisken. mizezebi da winaaRmdegobebi uxvad iyo, am winaaRmdegobebis gadalaxvis unari ki ar gaaCnda Sios da swored amitomac misi yoveli keTili wamowyeba sicocxlis uunarod rCeboda. 19


...ase daiwyebda xolme saqmes, wadgamda erT-or nabijs, mere an daezareboda, an daiRleboda da axla sxva saqmeze gadadioda, mere iqac rame winaaRmdegobas Seejaxeboda da umal miatovebda im saqmesac. gavidoda dro, daiRleboda áƒŁsaqmurobiTa da usaxuri dReebiT. Seipyrobda sulieri krizisi da uimedoba, isev aforiaqdeboda da isev Tavidan iwyebda yvelafers. ase aagorebda xolme qvas aRmarTze. Sua gzaze xels uSvebda. im qvasTan erTad daRmarTisken daeSveboda. Zirs dacemuli Zalas moikrefda, isev ise aagorebda da... usasrulod tkepnida erTsa da imave adgils. Tavis eSmakebs ebrZoda Sio. drodadro ganagdebda xolme, magram eSmakis adgilze RmerTi ar Sehyavda da amitomac, cariel sulSi isev eSmakebi saxldebodnen. mere iseTi rame moxda, zRapris siuJetadac rom gamodgeba. Siom kvlav gonebis TvaliT gadafurcla Zveli dRiuri da erTi ambavi gaixsena. TbilisSi myofs metros SesasvlelTan qarma fexze gazeTi miaweba. ra ar iRona da ver moiSora, bolos xeliT Semoixsna mtvriani gazeTi, magram iqve urna ver naxa, gadagdeba ver gabeda, dafenTxa dakeca da jibeSi Caido. ai, mere moxda, rac moxda: studentobisdroindel amxanagebs Sexvda SemTxveviT. gza erTad ganagrZes. mimoikiTxes erTmaneTi. Zveli gaixsenes, axalic Tqves da uceb, naTia ekiTxeba gurams: `biWo, fuli minda visesxo da gamsesxebeli meubneba, ipoTeka gavaformoTo. Sen xom ar ici, ra aris es `ipoTeka` Rirs Tu ara misi gaformeba, ha?` `eg iurists unda hkiTxo, Cemo naTi, me inJineri varo`upasuxa guramma da dasZina- `ager, Sio iuristi ar aris? Tanac, saministroSi namuSevari iuristia` orivem gulianad gaicina da saubari sxva Temaze gadaitanes. guli daewva Sios. uazrod ki gaiRima, magram aSkarad ewyina. uzomod damcirebulad igrZno Tavi. `ra donis iuristad mivaCnivar naTias, rom Cems gverdiT inJinrisgan iRebs konsultacias iuridiul sakiTxebze, fu, Cems kacobas!` - simwriT tuCze ikbina. wyena mainc ar SeimCnia, RimiliT gamoemSvidoba amxanagebs da nirwamxdari avtobusSi avida. usiamo fiqrebisgan Tavis dasaRwevad qarisgan naboZebi gazeTi amoiRo, uxalisod gadaaTvaliera da is iyo, sarkmlidan gadagdeba daupira, - qvecnobierebam raRaca ukarnaxa. daWmuWnuli gazeTi xelaxla gaSala da weRan zereled wakiTxuli gancxadebebi xelaxla gadaikiTxa. erTi gancxadeba iuwyeboda, rom cxaddeboda respublikuri konkursi axalgazrda prozaikosebs Soris. 20


meore gancxadebiT ki saqarTvelos iusticiis sabWo iwvevda iuristebs, mosamarTleTa sakvalifikacio gamocdebze. sxva dros albaT yuradRebas ar miaqcevda aseT gancxadebebs, an Tu miaqcevda, - ufro literaturuli konkursi miizidavda (igi CumCumad werda xolme raRac leqsebsa da Canaxatebs), magram im momentSi Sios yvelaze metad swyuroda, yvelasTvis daemtkicebina, rom igi WeSmariti, profesionali iuristi iyo! cnobierebaSi erTianad amotivtivda warsulica da awmyoc, zerეle cxovreba... mudam CrdilSi yofna... viTom iuristoba da amis gamo `megobruli` dacinva... survilma Seipyro Sio, - brZolisa da gamarjvebis sisxlsavse survilma Seipyro. meore dRes mtkiced gadawyvita: unda mieRo monawileoba mosamarTleTa sakvalifikacio gamocdebSi. xuT TveSi Svidi sagani unda moemzadebina. Ddaiwyo mebrZolis JiniT anTebuli sisxlsavse dReebi. yoveli mecadineobis Semdeg quCaSi xetialiT igrilebda gadaxurebul Tavs. erT-erTi aseTi gaseirnebisas Tanaklasels Sexvda. `ras Svrebio,“ - hkiTxa leilam. `ai, vmecadineob, mosamarTleobisTvis vemzadebio` - miugo Siom. `RmerTma xeli mogimarToso,“ - uTxra leilam. `gmadlobo,“ - gauRima Siom da gza ganagrZo. `moicade, sad midixaro,“ - miaZaxa leilam. Sio gaCerda. `me giTxari: RmerTma xeli unda mogimarTos meTqi.“ `mere, madloba xom mogixadeo,“ - gaikvirva Siom. `ara, marto madloba ar uSvelis saqmes. RmerTma rom xeli mogimarTos, masTan unda mixvide. is SegaZlebinebs gamarjvebaso,“ ase damoZRvra mfarveli angelozisgan movlenilma Tanaklaselma. Siomac usmina da swor gzasac daadga: RmerTo, SemaZlebineo! – Tqva da... RmerTTan mivida! im dRidan eklesiaSi daiwyo siaruli, sxva mxriv yvelaferi miatova, yvela saqme da sadardebeli daiviwya da pirvelad Tavis cxovrეbaSi mTeli arsebiT Cayuryumelavda dawyebuli saqmis mRvrie talRebSi. yovel diliT xuT saaTze dgeboda da iwyebda mecadineobas. energias momavali gamarjvebis Jini hmatebda da misi fiqrebic mizanmimarTuli gaxda. yovel kviris bolos wirva-locvebs eswreboda. mere moZRvaric aiyvana. aRsareba-ziarebis madlic miiRo da ase daiwyo eklesiuri cxovrebac. RmerTs madlobas miagebda, axal savedrebels evedreboda da madliT aRvsili, ganaxlebuli energiiT ganagrZobda mecadineobas. 21


Tu saxlSi xeli eSleboda, tyeSi garboda samecadinod. roca daRlilobas SeigrZnobda, yviriliT iwyebda wignis kiTxvas. Tavs Zalas atanda da uflebas ar aZlevda ukan daexia: `midi, midi... bolomde midi... gaisarje da gaixarjeo!`SesZaxebda xolme sakuTar Tavs, rogorc ki sizarmacis vneba mieZaleboda. Tu mainc mconaroba daZlevda da Seipyrobda, `midi, Senio..`ityoda xolme da sadme mtkivneulad moiwiwknida xorcs, an sarkesTan dadgeboda da warsuls axsenebda sakuTar oreuls: `xom Tese usaqmuroba da xom moimke dRevandeli Seni samarcxvino Yyofa, axla mainc modi gonze da Tese saqme keTili, rom momavalSi veRirso sikeTeso.“ aseTi autოტreningis Semdeg raime patara locvasac warmosTqvamda da axali ZaliT iwyebda mecadineobas. ase iyo Tu ise, Siom moindoma da aagora qva mTis wverze – Caabara gamocda! cota droc gavida da qalaqSi xma dairxa: Sio mosamarTled daniSneso. `ki magram, sad hqonda fuli mag wyalwaRebulsao?“- Tqves. `fuli ra SuaSiao?“ - Seepasuxebodnen daeWvebuls. `aba, mfarveli eyoleba vinme, Torem, Sio ServaSiZe romeli geniosi myavs, rom Svidi gamocda Caebarebina TavisiTo,“- kvlav ityoda skeptikosi da mainc ar daijerebda gagonils. arada, faqti jiuti iyo: Siom Caabara gamocdebi da mosamarTled daniSnes. es TviTonac ukvirda, magram ra eqna, - unda Segueboda am axal rols, axal ampluas.. Sios surda, Rrmad Caswvdomoda pasuxismgeblobas, rac bedma arguna mosamarTlis TanamdebobiT, magram rogorRac uWirda rolis morgeba. iseTi SegrZneba hqonda, TiTqos es esaa marTvis mowmoba aiRo da ufleba hqonda emarTa avtomobili, romlis salonSic aTi aTasi adamiani ijda udrtvinvelad da imedianad... Sios veravin etyoda, saWesTan ratom jdebio, manqanac icoda da მისი მართვაც... magram es mxolod Teoriulad, praqtikulad ki... SiSis dajabnas cdilobda. Tavi laRad eWira, magram mis saxeze mainc krToda xolme dabneuloba da undobloba sakuTari Tavisadmi.

22


Tavi mesame aRmoCena gaTenda! yoveli gaTeneba TiTqos axali Sansia ukeT gamofxizlebisa da Secdomebis gamosworebisa. `gaTenda. kidev erTi nabiji unda gadadga win. nu meryeob... nu itkepnebi.... adeq da gaimarjve!“ - STaagonebda Sio sakuTar Tavs da fiqrebSi ukan furclavda Tavis namoqmedars. mzikaze fiqri aekviata. mzika pirveli naTesavi iyo, romelic mgeleTis raionSi aRmoaCina Siom, ufro sworაd, mzikam aRmoaCina Sio da umal mixvda, rom es aRmoCena arafriT ar Camouvardeboda oqros sabados aRmoCenas. marTalia, manamde SiosTvis ucnobi iyo mzikac da misi mSoblebic, magram axla amas arsebiTi mniSvneloba ar hqonda; igi ucxo raionSi iyo da namdvilad sWirdeboda axlobel-gulSematkivari, romelic daexmareboda ucnobi raionis gacnoba-damkvidrebaSi. Cocxali, didroni Tvalebi hqonda mzikas. Siom axalbeda naTesavis qcevaSi, siTamamesa da keklucobasTan erTad, mowiwebac igrZno da keTilad ganewyo misdami. - ra profesiisa xar, mzikav, - ise, sasxvaTaSorisod hkiTxa Siom da verc ki mixvda rom am SekiTxviT im Wiayelas sTavazobda, romelic Semdeg isev TviTon unda gadaeylapa da briyvi TevziviT afarTxalebuliyo naTesaobis ankesze. - filologi gaxlavarT, axlaxans davamTavre universiteti – kekluci RimiliT miugo mzikam. - oo, iuristi rom yofiliyavi, CemTan migiwvevdi samuSaodo, – sinanuliT Tavi gaiqnia Siom. - iuristoba aucilebelia? – gamomwvevad ikiTxa mzikam da amiT agrZnobina sasamarTlos axalbeda Tavmjdomares, rom mas dauSvebelic unda daeSva, gaukeTebelic unda gaekeTebina da samsaxuri gamoeZebna naTesavisTvis. `isev mgeleTuri principulobao“, - gulSi gaifiqra Siom, magram naTesavs araferi agrZnobina da daჰpirda: `kargi, mxedvelobaSi meyolebi da Tu rame gamoCnda gagagebinebo.“ - ise, yvelaferi Senzea damokidebuli, xo ici! – jiutad mizanmimarTuli Canda mzika. gasagebic iyo, - patara raionSi dasaqmeba didi problema iyo. - rac Cemzea damokidebuli, yvelafers gavakeTeb. - Tu iuristoba aucilebelia, iuridiulzec Cavabareb. ise iuristi naTesavebica myavs. 23


- marTla? - ho, marTalia, didi gamocdileba arcerTs ara aqvs, magram xom ici, yvelas Tavisi gundi mohyavs samsaxurSi da, imedia, Senc ase moiqcevi. - ho, mzika, magram am etapze Zvel kadrebs ver Sevexebi, isini gamocdilebi arian, Tanac... - rac Seexeba gamocdilebas, am raionSi cxovrebis didi gamocdileba maqvs da vfiqrob, CemisTana muSaki, mrCevelis saxiT mainc, didad wagadgebaT muSaobaSi, batono Sio. ase, qaluri keklucobiTa da eSmakobiT, am kekluc Rimils miRma mimalul mglobiTa da principulobiT... mzikam advilad Seaba RvTisgan movlenili Cinovniki naTesavi da gamomSvidobebis win, viTom xumrobiT, esec ki miaZaxa: `xom gagigia, piroba cols arTmevso.“ `ar daviviwyebo,“ - daaimeda Siom, daemSvidoba naTesavs da Semdgom, CuqurTmian sarkesTan ganmartoebulma kidev erTxel amoikiTxa sakuTar TvalebSi SiSi da sisuste. xmamaRla ki es uTxra oreuls: `aha, mfarvelic gamogiCnda am raionSi, meti ra gindao.“ Sios marTlac meti araferi undoda, magram samagierod mzikas goneba da guli iyo gabruebuli mometebuli sixaruliT, man xom mosamarTle naTesavis aRmoCeniT, oqros sabadosTan erTad isic aRmoaCina, rom es sabado sulac ar iyo yamiri da Znelad asaTvisebeli ram, piriqiT, metismetad rbili da morCili Canda, Sesabamიsad, ufro da ufro Rrmad SeiZleboda masSi SeRweva da... meore mxriv, mzikas adardebda Sios sirbile da ueSmakoba. ase SeiZleba didxans ver gaeZlo mosamarTlis Tanamdebobaze da saSineli Sedegi mohyoloda: Sios karieris ngreviT, mzikas ocnebebic ingreoda. gadawyvita, mudmiv yuradRebis qveS hyoloda Zvirfasi naTesavi. im dRidan moyolebuli mzika yovel saRamos akiTxavda Sios da TavisTan gadahyavda ojaxSi. kargad xom gaumaspinZldeboda da mere uyveboda mgeleTur ambebs, SigაdaSig mgeleTelebsac acnobda da afrTxilebda, visTan rogor moqceuliyo. Tu vincobaa, mosamarTle daizarebda, TviTon mzikas mihqonda SiosTan noyieri sadili da cxel-cxeli Worebi. - mzika, nu manebivreb, Torem saqmis keTebas gadaveCvevi. - saqmis keTebaSi saWmlis keTebas gulisxmob? - ho, Tundac. - mere es normalurad migaCnia? 36 wlis sasamarTlos Tavmjdomarem ase studentiviT unda icxovro? Sen unda recxo da akeTo saWmeli? - kargi axla, Senc dedაCemiviT nu daiwye, Tu RmerTi gwams. 24


- guli Semtkiva da imitom.. - ra,coli moviyvano? - aba, ar apireb? - aq vin gamomyveba, gogo! - Sio, mapatie, magram... vinme gyvarebia, saerTod? - ara. - mere ar grcxvenia? - mrcxvenia, – viTom xumrobiT daudastura Siom, Tumca Sinaganma xmam Seaxsena, rom marTlac samarcxvino iyo misi berbiWoba. - guli gaxseni, Sio. gulis TvaliT mimoixede irgvliv da uamrav Rirseul qals dainaxav aqac da sxvaganac. ra, ggonia, Tbilisidan ar gamogyvebian aq? ratom ar afaseb Sens Tavs da Sens Tanamdebobas? swored magaSia saqme, Cemo mzika, Tu aqamde siRaribis gamo vikavebdi Tavs, axla is madardebs, - vaiTu Tanamdebobis gamo mekekluceba-meTqi esa Tu is qali. Tanac lamazi qalis meSinia. - geSinia? - ho, ai... amas winaT bazarSi viyavi vaSlis sayidlad. gverdigverd iyideboda wvrili, nasetyvari da didi, Tvalwarmtaci vaSlebi. bunebrivia, nasetyvari oTxjer iafi Rirda, vidre is lamazi, didroni vaSli. viyide Zvirfasi, radgan saxlSi stumrebi melodebodnen da, yovelი SemTxvevisTvis, CemTvis waviyole nasetyvari, Wiani da maxinji vaSlic. mere ra aRmoCnda, Tu ici? - is Wiani vaSli iyo tkbili, wvniani, aromatuli, gemrieli da... - da janmrTelic, xo! - ho, janmrTelic. is ki, is Tvalwarmtaci, didroni da Zvirfasi vaSli Signidan iyo iseTi fuye, iseTi ugemuri, rom igi mxolod vazaze dasalageblad Tu gamodgeboda. - mere vaSli qalTan ra kavSirSia? - ooo, vaSli qalTan pirdapir kavSirSia adam da evas droidan... am SemTxvevaSi ki, im lamazma vaSlma me damafiqra da SiSi gamiCina silamazisadmi. - SiSi Tu siZulvili? - albaT, erTic da meorec... ai, gekiTxebi, risTvis yidulob vaSls? SesaWmelad, xo? mere ratom etanebi lamazs, Tu ici, rom igi mowamlulia, ugemuria da maSasadame SesaWmelad uvargisia. Tu vazaSi Casadebad gvinda, maSin plasტmasis butაforiebi viyidoT da gaTavda. - qali? - igive iTqmis qalzec. ratom vetanebiT lamazmanebs, Tu viciT, rom maTgan modis aTasgvari codva, saSiSroeba da sikvdilic ki. 25


ai, amitom veRar momyavs coli: nasetyvari ar mizidavs, lamazi ki saSiSi da ugemuria. - hoda, darCebi egre gaRimebuli! – mzikas brazi Seepara xmaSi. - ise, Seni gaTxovebis droc aris, mgeleTelo qalo! – gadahkra Siom. - vici, magram Sengan gansxvavebiT, me qali var. Tanac, am patara raionSi gaTxovebas is arTulebs, rom yvela erTmaneTis naTesavia. kaci wava, midgeba, modgeba, sxva kuTxeSi naxavs sabedos, Tu ar gamohyveba, bolobolo moitacebs. mcire xans dumili Camowva. mere isev mzika gamococxlda: `aba, gveyofa sevda da Segonebebio,“ - wamoiZaxa. wamodga. oTaxi saswrafod miulaga Sios da gulTbili survilebiT daemSvidoba.

Tavi meoTxe aforiaqebuli naTesavi Tvis bolos naTesavi ewvia Tbilisidan. `rogora xaro,“ - hkiTxa aRSfoTebulma mirianma. `kargad varo,“ -udardeli RimiliT upasuxa Siom - guli cuds migrZnobda da imitom Camovedi, - Sios pasuxma ver daamSvida aforiaqebuli naTesavi. - axla? - ra axla? - axlac cuds gigrZnobs guli? – ironiuli RimiliT hkiTxa Siom. - axlac SiSsa vgrZnob, Sio. Seni gulubriyvიlobisa meSinia. vici, glaxakis samosSi Seecdebi mefis rolis TamaSs da am ubraloebas imiT axsni, rom `mRvdeli WilofSic icnobao.“ - mefisa da mRvdlisa ra mogaxseno, magram... rac Seexeba samoss, mosamarTlis mantiaSi var Semosili... - me seriozulad geubnebi. nu dagaviwydeba, rom ufasod Segmoses mag mantiaSi.. fuliT daniSnuls mfarveli ჰyavs da mas danaSaulsac apatieben. is bobolaTa safarqveSaa, Sen ki, ufulod daniSnuli, susti rgoli xar did jaWvSi, romelic advilad wydeba. Sen mcire Secdomasac ar gapatieben, xom gesmis?! - da ras mirCev, veziro? - frTxilad iyavi, Sio! frTxilad iyavi! Nuraviს nu endobi, gesmis? - Senc amas meubnebi, biWo? rava, yvelam piri SekariT? an ras da vis unda vufrTxilde, ra, samxeceSi var?! - mgeleTSi xar, Sio. Tanac daucvelad xar. - daucvelad... daucvelad!... Zalian kargad davicav Cemს Tavs! 26


- daucveli ufro imitoma xar, Cemo Sio, rom eklesias CamoSordi. maSasadame, madlisa da mfarveli angelozis gareSe darCi. aseT dros ki boroti iolad mogereva. - mwyevli, mirian? - ki ar gwyevli, glocav, magram Cemi locva sakmarisi ar aris, Sen TviTon unda iloco, Sio. - ho, marTali xar, rigიanad veRar vloculob, eklesiaSic Tveze metia, rac aRar vyofilvar, ra vqna, saqmeebi maqvs Tavsayreli da... - mereda, mag Tavsayrel saqmeebs dasustebuli suliT daZlev? - davZlev, mirian, davZlev! - ici, Sio, viRacas viRacis imedi aqvs, zogs naTesavi mfarvelobs; zogs – eSmaki; zogic sakuTari Tavis imedadaa; WeSmaritebis gzaze ki isa dgas, vinc RvTis imedadaa da RvTis safarqveS akeTebs Tavis saqmes. Sen visi imedi gaqvs, Sio, sakuTari Tavis? Sios pasuxi ar gaucia. aRarc mirians uTqvams rame. man jibidan RvTismSoblis xati amoiRo, `es Sens saxelzea nakurTxio,“ uTxra Sios da mis kabinetSi aRmosavleT kedelTan mdgar magidaze daasvena. mere sanTelic aanTo da is iyo, locva unda waekiTxa, mosamarTlis kabinetSi xmauriani stumrebi Semovidnen. `aqauri Cinosnebi iqnebiano,“ - gaifiqra mirianma da locvis SewyvetiT nirwamxdarma amreziT Sexeda stumrebs. - gaicaniT, Cemi naTesavi, miriani. – Siom axlobeli ki warudgina stumrebs, magram maTi wardgena mirianisTvis aRar dascalda. - mRvdeli brZandebiT? – ironianarevi RimiliT ikiTxa erTerTma Cinosanma. - ara, Tqven, albaT, gainteresebT, wveri ratom maqvs moSvebuli, ara? - wvers ki bevri atarebs, magram rom SemovediT, Tqven loculobdiT, sanTeli genToT, ho, nu... wveric, TavisTavad... - Serlok holmss SeSurdeboda Tqveni gonebamaxvilobisa, nerviulad gadaixarxara mirianma da mSvidad dasZina: sxvaTa Soris, locva, sanTlebi, xatebi da, saerTod, RmerTis sayvaruli yvela Cvenganis movaleobaa. meTanxmebiT? - asea. – am dasturiT Cinosans surda Tavi daeRwia mirianTan kamaTisTvis, magram amaod... - rac Seexeba wvers, Cemo batono,... - kargiT, bodiSiT! - qedi moidrika stumarma, magram mirianis daSoSmineba mainc ver SeZlo. - rac Semexeba me, - erTi Cveulebrivi morwmune marTlmadidebeli var, batono Cemo. mwams RmerTi da mwams misi sityvebis WeSmaritebisa. ai, Tundac, mjera im sibrZnisa, rom Tanamdeboba da 27


fuli codvis wyaroebia da misiT adamianebi xdebian ampartavnebi, pirmoTneebi da Tavxedebi. - mirian! – Siom TiTqmis yviriliT mimarTa naTesavs da sTxova daetovებინa kabineti. `ara, ra SuaSi iyo Cems sityvebTan es sentenciebi?“ - damcinavganawyenebulis ღimiliT warmoTqva batonma petrem da dasturisTvis irgvliv myofT gadaavlo Tvali. `bodiSs gixdiT mis magier, - naomari kacia da nervebi Ralatobs xolme,“ - Tavi daimdabla Siom. `araferia, araferi... Cven axla erTad davsxdebiT, ra Tqma unda, baton mirianTan erTad, - bolo sityvebi xazgasmiT xmamaRla warmosTqva gulkeTilma Cinosanma da ganagrZo, – Wiqas avwevT, davlocavT, moveferebiT erTmaneTs da yvelaferi Cadgeba kalapotSi, ase ar aris?` miriani Tavdaxrili idga da kvlav nirwamxdari Sescqeroda Sios Cinosan stumrebs. `aba, gveyofa kamaTi da omi! wavediT, jixvis mwvadebi gvelodeba,“ - warmosTqva batonma janom da mosamarTlis kabinetidan pirveli gamovida. saRamos eqvsi saaTi xdeboda. Sio mSieri iyo, Tanac naTesavis dapurebac surda da uari aRar uTqvams dapatiJebaze, Tumca aqaurTa aCemebul jixvis mwvadebze ratomRac uaryofiTi emociebi eZaleboda. - batono jano, ar miTxraT axla, rom mosamarTlis sapativsacemod moakvlevineT eg jixvi, - sayveduri da sinanuli eria Sios am sityvebSi. - diax, egrea! aba im banketze rom xelcarielebi dagvibrundnen Cveni Tavmomwone monadireebi, rogor fiqrobT, dagvaviwyda? ara batono. sxvaTa Soris, arc imaT daviwyniaT. es maTi Rirsebis saqmec iyo da raki ikisres, Seasrules kidec. - iciT, ra – mag Tqveni monadiris moxerxebuloba me siboroted mimaCnia mas Semdeg, roca warmovidgen, alpuri bunebis velur yofaSi rogor danavardobs es lamazi cxoveli; rogor uyvars sicocxle da Tavisufleba; rogor frTxilobs, rom ar moxvdes tyveobaSi... - ex, batono Sio, metismetad alalgula yofilxarT, - daaskvna batonma janom da ratoRac mirians gadaxeda. mirianma sapasuxod almaceri mzera esrola janos da raRac TavisTvis Caibutbuta. - batono Sio, Tqvens megobarsa Tu naTesavs maincdamainc gulze ar vexatebiT da minda mis gasagonad xmamaRla avRniSno: Cven ara varT cudi xalxi, megobrobac viciT, siyvarulic, - saqmec, drოstarebac da – urTierTgatanac... - magaSi eWvi ar gvepareba, - calybad warmosTqva mirianma. 28


- batono Sio, marTalia prokuratura da sasamarTlo raRacnairad erTmaneTs dagvajaxes, magram gava dro da, yvelas dasanaxad, Cven sanimuSo urTierTobas davamyarebT.. `marTali brZandebiT, aleqsandroviC!` - daeTanxma prokurors policiis Cinovniki. mirianma ki Sios gasagonad Cailaparaka: `erTi hkiTxe Cvens gulmxurvale megobars: sanimuSo urTierTobaSi ras gulisxmobso. Sios SiSi hqonda, rom miriani simTvraleSi uares deboSs atexda da asec moxda: nabaxusevma prokurori gverdze gaiyvana da `orjer ori ramdeniao` - auxirda. stumris gamomwvev tons ar ahyva batoni jano da bejiTi mowafis simSvidiT upasuxa: `oTxiao`. `aaa, Tqven gamravleba gcodniaT, gayofac gecodinebaTo` - ar moeSva miriani. `oo, gayofa kidev ufro ukeTesad vicio` - gaeRima prokurors da mxarze xeli dahkra Sarian mosaubres. am sityvebis Semdeg mirianma jer nerviulad gadaixarxara da mere sruli seriozulobiTa da braziT mimarTa Tanameinaxeebs: `Tqven, batonebo, wverebSi rom miyurebT, vinme arifi ar gegonoT. arc is ifiqroT, ususurobis gamo davuCoqe RmerTs. me Savi samyaroc minaxavs, Cxubic da aTasi davidarebac; afxazeTშic vibrZodi, samaCabloSic da sxvaTa Soris Tqvennairi Cinovnikic viyavi, magram daviRale amqveyniuri WuWyisagan da sulis gansawmedad eklesias mivekedle` `kai kaci yofilxar, Zmao` - uSiSroebis Sefma scada mirianis daSoSmineba. - erTi ram daixsomeT, batonebo, - xmadabla, magram daZabulad ganagrZobda miriani, – es kaci sufTaa da, raoden gasakviric ar unda iyos, fulis sakeTeblad ar aris Camosuli Tqvens raionSi, – Siosken gaSverili xeli TiTqos haerSi moeyina brazian orators. ase rom, batono prokuroro, Tqveneburi ariTmetika ar esmis Sio ServaSiZes, arc sWirdeba amis codna da nurc SeecdebiT aswavloT Tqveneburi mgluri cxovrebis wesebi. mieciT saSualeba am kacs, patiosnad akeTos Tavisi saqme, Torem... – aq SeCerda miriani da arwivis elvare mzera mimoavlo irgvlivmyofT. yvela Cumi RimiliT Sescqeroda nerviulobisagan xmaakankalebul mirians. ` cudi simTvrale scodnia Tqvens naTesavso` - mSvidi TanagrZnobiT gadaulaparaka Sios batonma petrem da pirvelma datova sufra.

29


. . . meore diliT miriani TbilisSi miemgzavreboda. Sio SublSekruli ijda magidasTan da uxmod sauzmobda. - dRes kargi amindi gamodis da egeb Senc gamoiamindo, ha! – mirianma scada xumrobiT ganemuxta daZabuli siCume. - me xom viTmine Seni guSindeli uamindoba, hoda axla Seni jeria, Zmao, – damdurebiT wailuRluRa Siom. - sul tyuilad mebutebi, batono mosamarTlev da amaod eli Cemgan mobodiSebas, - ganacxada mirianma. – Tumca, ratomac ara, bodiSs gixdi, Cemo kargo, Tu Cemi sigiJiT Crdili mivayene Sens mokaSkaSe imijs. Sios uamravi Talxi fiqri utrialebda TavSi. axlad dawyebul saqmes xom mudam axlavs stresi da daZabuloba, axla ki amas mirianis qceviT wvneuli usiamოvnebac daerTo da kidev ufro daumZima ganwyoba. `iqneba Cemi Surs da CemTvis saxelis gatexa surso` - aseTi eWvic ki gauCnda. xmamaRla es ar uTqvams, magram uTqmeli eWvi uaresia: parazit WiasaviT gulsa Sxamavs da am Sxamisgan rom ganTavisuflebuliyo, Siom gamomSvidobebis win mainc hkiTxa naTesavs: - mainterეsebs, mirian, rogorc morwmune-marTlmadidebeli kaci, rogor afaseb Sens guSindel saqciels? - amaze sxva dros vilaparakoT. – zereled upasuxa mirianma da bargs wamoavlo xeli. - yvelic xom migaqvs? – axla Siom scada situaciis ganmuxtva. - ara. - waiRe mere, aba, me ra jandabad minda, marto kacs Wamis xalisic ar maqvs, xo ici. - mere sadamde unda iyo marto? moiyvane aqauri qali da eg aris... - aqaur qalze aneკdoti giTxra? - aba? - sxvaTa Soris Cemi profilis aneკdoticaa: kacs mZime danaSaulisTvis sikvdili miusajes, magram bolo instanciaSi sasjeli Seucvales da daadgines: mgeleTeli qali SevrToT coladao. `vaax, aseTi ra davaSaveo,“ - mwared amoukvnesia sabralo msjavrdebuls. - oo, mZime suraTia. – RimiliT TanaugrZno mirianma da dasZina, - berbiWuli simartove kidev ufro didi sasjelia, Cemo Sio, Tanac sasjeli, romelsac TviTon udgen sakuTar Tavs da axloblebsac sji amiT. 30


. . . gaacila Siom miriani da sastumros foიeSi martod darCenili kargaxans uazrod daabijebda. sigaretis mowevis mwvelma survilma Seawuxa, magram im sastumroSi kacis WaWaneba ar iyo da sigaretsac veravin uwiladebda. simartove. civi mdumareba. miwaSi mimaluli naRmis siCume... aseTi SegrZnebebiT damZimebuli Sio Tavis oTaxSi ganmartovda da kvlav mirianis saqcielze dafiqrda. `iqneb marTalia miriani? samyaro xom winaaRmdegobiTaa aRvsili hoda, xSirad rac boroteba ggonia, SesaZloa, swored is aRmoCndes WeSmariti sikeTe` - fiqrobda Sio da am gadasaxedidan mirianis qcevaSi sinaTles eZebda: `miriani SiSobs, rom es Tanamdebobis pirebi advilad isargebleben Cemi gamoucdelobiT, ndobaSi Semovlen da damakargvineben jer damoukideblobas, xolo Semdeg Tanamdebobasac. xom cxadia, rom aslariani xelfasiT prokurori bednieri verasodes ver iqneba, Tu mis raionSi danaSauli ar moxdeba. amitomac, danaSauli da damnaSave enetreba prokurorsac da policielsac. Sio mixvda mosalodnel saSiSroebas: `maT surT, damiaxlovdnen, Camexuton da ase, CemTan aliansSi akeTon Savi saqme da fuli` - fiqrobda da nervebaSlili kvlav bolTas scemda sastumros foიeSi. karga xans uazrod daabijebda da Tavis fexis xmas usmenda. cariel sastumroSi misi nabijebis eqo metismetad usicocxlod ismoda da ver arRvevda im SenobaSi daobebul mdumarebas.

Tavi mexuTe patiosneba da fuli ra iyo SiosTvis fuli? araferi, an TiTqmis – araferi. yovel SemTxvevaSi rom geTqvaT misTvis, Seni miznebi da ocnebebi CamoTvaleo, fuli an saerTod ar gaaxsendeboda, an, Tu gaaxsendeboda, sadRac bolo rigSi moixseniebda, isic mxolod imitom, rom garkveulი miznebis aRsrulebisTvis iyo saWiro. `ocdaoTxi saaTi unda ifiqro, rogor iSovo fuli da iSovio` xSirad uTqvamT misTvis, magram Sios ar SeeZlo ocdaoTxi saaTi fulze efiqra. igi verc grZnobda fulis ukmarisobas, Tumca 31


ris ukmarisobasac grZnobda, pirdapir Tu iribad mainc fulTan iyo kavSirSi. mxolod usaSvelo simartove da miuwvdomeli ocnebebi Seaxsenebda, rom Raribi iyo da rom aravis sWirdeboda. axla? axla Sio gamarjvebuli iyo. axla is bevrs sWirdeboda. axla Sios fulic hqonda, - yovelTviuri xelfasi xuTasi laris odenobiT... magram mainc usaSvelo simartove stanjavda. `SeiZleba?` - Sios kabinetSi prokurori Semovida. - mobrZandiT, batono jano, TqvenTan saqme maqvs, mobrZandiT. - gismenT, batono Sio. - ar vici, rogor giTxraT ise, rom ar gawyeninoT. - ar mewyineba, Sio, ar mewyineba, gismenT. - Cemi saTqmeli Zalian moklea da Zalian konkretuli: patiosnad minda vimsxuro, es aris da es. - mere me ra SuaSi var? ase mgonia, ficsa debT CemTan. - ho, minda yvelasTan davdo fici, rom patiosnad vimuSaveb. - amiT risi Tqma ginda. - imis Tqma minda, rom ar minda SeveCvio fulis aRebas. - ratom? - imitom, rom Tu amas SeveCvevi, sul mokle xanSi waqceuls xelsac aRar gavuwvdi, Tu amis safasurad rame ar marguna. - romantikosi xar, batono Sio, realobas ar icnob, magram mainc imedi maqvs, rom Cven erTmaneTs gavugebT. am dros prokurors telefonze daurekes. saubris SinaarsiTa da toniT misaxvedri iyo, rom maRali Tanamdebobis piri urekavda. cota xanSi bodiSi mouxada Sios da wasasvlelad moemzada. aforiaqebuli Canda. - TbilisSi gamomiZaxes. raRac saCivaria Cemze. - nu geSinia, – daamSvida Siom. - me ar meSinia, gamovZvrebi, magram Sen?... - ra, me? - nuTu ggonia, rom problemebi Sen ar Segeqmneba? nuTu ggonia, rom momCivani da mteri ar geyoleba? - mere? - Tanamdebobis SenarCuneba ioli ar gegonos, Cemo Sio, aTi wliT ki dagniSnes, magram SeiZleba aTi Tvec ver gaZlo, Tu mfarveli ar geyoleba, gesmis?.. ifiqre amaze. - raze vifiqro? - imaze ifiqre, rom mfarveli SeiZino. imazec ifiqre, rogor unda SeaCero saCivari, Tu igi Sens winaaRmdeg Sevida iusticiis sabWoSi. 32


hoda, roca am yvelaferze ifiqreb, realuri TvaliT Sexedav cxovrebas da Cven Soris urTierTobaSic problemebi TavisTavad moixsneba. . . . marto darCenili Sios fiqrebi kvlavac qaosurad borgavdnen. misi gonebis amRvreul talRebSi erTad ireoda sikeTeca da borotebac; TeTrica da Savic; codvac da madlic... Sio eloda mborgavi talRebis damSvidebas da Savi qaosidan naTeli wesrigis Sobas. Sio natrobda bneleTidan naTelis gamoyofas, roca mtkiced da principulad ecodineboda: ra rogor unda ekeTebina; visTan rogori urTierToba unda hqonoda; sad ra eTqva da sad gaCumebuliyo; visTan emegობრა da vis morideboda; vin moeZebna mfarvelad da rogor Sesuliyo mis safarqveS, raTa yvela mosalodneli gansacdeli umtkivneulod Caeqro. Sios uxaroda, rom adamianebi ukve icnobdnen mgeleTis raionSi magram wuxda, rom TviTon ar icnobda adamianebs. . . . Sin dabrunebul Sios deda da mamida daxvda. `wamo, biWi movinaxuloTo` - molaparakebulan da miRebuli gadawyvetileba im dResve sisruleSi mouyvaniaT. Ddeda uxasiaTod iyo, mamidam ki xalisianad moikiTxa ZmisSvili da `yoCaR, kargad gamoiyurebio` - Seaqo. `dedaCems ra mouvidao,` - mamidisgan scada gaerkvia viTareba. `ar vici, albaT aqaurma haerma awyina` - daaskvna mamidam. - ra aris, dedi, cudad xar? iqneb mgzavroba ver aitane? - ara var cudad, - mkacrad da mokled miugo dedam. - maS ratom xar cud xasiaTze? - xorci da yveli mogitanes, – sityva mouWra dedam da gamWoli mzeriT Sexeda Svils. - vici, damirekes. – mSvidad miugo Siom. - vin aris, ratom mogitana? - ar vici. - ratom mogitana? - ar vici, ra mniSvneloba aqvs, dedi, pativs mcemen, moaqvT, xom ar miaqvT? – xumrobaSi gaatara Siom. - Mmec magas veubnebi: `unda gixarodes, Sens Svils rom aseT pativs scemen-meTqi` es kide buzisgan spiloebsa Zerwavs da Cvenc umizezod gvanerviulebs, – brZana mamidam. 33


- Ddeda, marTla ar mesmis Seni. saCuqrebi rom momitanes amaze nerviulob? - cuds migrZnobs guli, Svilo. - Kkai, Se qalo, ra aris sapaniko, Tanamdebobis piria biWi, pativs scemen, eferebian... ase xdeba yvelgan. – gamoesarCla Sios mamida. - Mme is vici, rom tyuilad aravin ar gairjeba, miT ufro am mxareSi da aravin icis, ra imaleba aseTi pativiscemis miRma. ra iTeseba sinamdvileSi da ra gamoiCekeba xval. Tavi meeqvse ganaCeni saqarTvelos saxeliT `moismineT ganaCeni saqarTvelos saxeliT!` ase egona, mTis wverze idga da mTeli qveynis gasagonad ambobda am sityvebs. `moismineT ganaCeni.` Semzaravad moeCvena es sityvebi. `ganaCeni da Tanac saqarTvelos saxeliT... vin aris Sio ServaSiZe, rom saqarTvelos saxeliT ilaparakos?` - gaifiqra da wamiT SiSi igrZno, magram umalve Zala moikriba. darbazi fexze damdgariyo da gasusuli usmenda mosamarTles. Sio kiTxulobda ganaCenis dispoziciur nawils. kiTxulobda da gonebis SturmiT kidev erTxel ixsenebda yvela wvrilmans, kidev erTxel amowmebda mtkicebulebebs: `xom ar viCqare?` `xom ar Sevcdi?` `Zalian mkacri xom ara var?` - qvecnobierebaSi tivtivebda es SegrZnebebi da kidev ufro amZimebda Sios sulier mdgomareobas. `morCa, kontrolis dro aRar aris` - goneba ebrZoda guls. `gansasjelis brali dasturdeba Semdegi mtkicebulebebiT, – Siom CamoTvala mis xelT arsebuli mtkicebulebebi da TiTqos Sveba igrZno; TiTqos sakuTar guls daumtkica da daajera: `ager batono, amdeni faqti da mtkicebaa, versad wauxvalo` gangeb nela kiTxulobda. mainc eWvobda, xom ar vcdebio,mainc ar asvenebda Sinagani xma. wamierad gansasjelis saboloo sityvebma gauelva: `batono mosamarTlev, me vici, rom Rirsi var mkacri sasjelis, magram col-Svilis patroni var, mxolod me var maTi mimxedvari... egeb gaiTvaliswinoT es yvelaferi da cixis kedlebs gareT damtovoT. mendeT, batono mosamarTlev, gamovswordebi, viSromeb da vicxovreb jansaRi, patiosani cxovrebiT.“

34


`tyuis... narkomania... ar endo...“ – Sios lmobier guls civ wyals asxamda narkomanebisadmi undobloba da siZulvili, Tumca imasac acnobierebda, rom mas siZulvilis ufleba ar hqonda. `yovelive zemoT aRniSnulidan gamomdinare, vixelmZRvanele ra saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis da saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis Sesabamisi normebiT, Sios sunTqva Seekra da wamieri pauza Camovarda. pauza wamieri iyo, magram wameba iyo ganaCenis wamkiTxvelisTvis. `vasil cixelaSvili cnobili iqnაs damnaSaved da miesajos ori wliT Tavisuflebis aRkveTa,“ - rogorc iqna aRmoTqva mosamarTlem da ratomRac msjavrdebulis col-Svils gadaxeda. TavCaqindruli da gafiTrebuli idga Svili. eWira dedis xeli da usityvod amSvidebda. Siom bzari igrZno xmaSi. bolo sityvebi veRar CaikiTxa. Caaxvela, Zala moikriba. rogorc iqna, CaaTava Tavisi pirveli ganaCeni da ZaliT Sekowiwebuli TavdajerebiT datova darbazi. . . . kabinetSi ganmartoebulma damSvideba ver SeZlo da Tavis mdivans sTxova, cixelaSvilis advokats dauZaxeo. `me axla... amas ar unda geubnebodeT... magram... vgrZnob, metismetad mkacri ganaCeni gamomivida... saolqoSi aucileblad gaauqmeben. imedia, SeitanT saapelacio saCivars,“ - Zlivs amoRerRa Siom da Sublze civi ofli Seiwminda. `diax, aucileblad gavasaCivrebTo` - Tavdajerebulad brZana advokatma da datova mosamarTlis kabineti. erTi mxriv, Sveba igrZno Siom; meore mxriv, mixvda, rom mosamarTlisTvis Seuferebeli iyo msgavsi dialogi advokatTan. `bolos da bolos manqana xom ara var. ra moxda mere, Tu advokats vTxove Cemive ganaCenis gasaCivreba, Cven xom erTad vqmniT samarTalsa da marTlmsajulebas,“ - gamarTleba upova Tavis qcevas da axali saqmis mzadebas Seudga. pavle gelaZes aTasi dolari usesxebia gela ninoSvilisTvis. gavida daTqmuli vada da msesxebelma mxolod samasi dolari daubruna gamsesxebels, Tan xelwerili dautova, danarCens erT TveSi gadavixdio, magram gavida erTi Tvec, naxevari welic da, raki imedi gadaewura, pavlem sasamarTlos mimarTa SvelisTvis. Tan, sarCelis uzrunvelyofis mizniT, yadaRis dadeba moiTxova mopasuxis binaze.

35


aRmoCnda, rom bina, romlis dayadaRebasac iTxovda mosarCele, ar ekuTvnoda mopasuxes, amasTan, igi umuSevari iyo da, saerTodac, mis saxelze aranairi qoneba ar iricxeboda. es mtkicebulebebi mopasuxis advokatma warmoadgina didi zarzeimiTa da sixaruliT. Siom ganixila saqme da daakmayofila sarCeli, magram Sinaganad wuxda, rom misi gadawyvetileba ususuri da arafrismaqnisi iyo, vinaidan mopasuxis gadaxdisuunarobis gamo, gadawyvetileba ver aRsruldeboda da rCeboda mxolod faratina qaRaldad. `cota xans davisvenebo` - ifiqra da televizori CarTo. Llamazi xorcebis xorxocma vneba aRuZra da imaze Caafiqra, rom sxvaTa saqmeebs gadayolilma siyvaruli da siamოvneba miiviwya. `am ambavsac unda mivxedoo` - gaivlo gulSi da kvlav gansaxilvel saqmeebs miubrunda. `ra vuyo am nazRaiZeebs, Zmebi arian da erTi mtkaveli miwa ver gauyviaT. sad aris siyvaruli... sad aris mSvidoba... sad aris RmerTi, wamdauwam rom enaze akeriaT, – TavisTvis CurCulebda Sio da natrobda iseT saqarTvelos, sadac sruli Tanxmoba iqneba ojaxSi, samsaxurSi, politikaSi... sadac kars ar Caketaven ara imitom, rom qurdoba aRar aris, aramed – qurdoba ar iqneba imitom, rom kars aravin ketavs. Tavi meSvide nazir-veziri igi saxegabadruli Sevida kabinetSi da mosamarTles iseTi siTamamiT CamoarTva xeli, rom Sio Secba. - ver micani? – hkiTxa ucnobma. - mapatieT... vera. – uxerxulobisgan SeiSmuSna Sio. - sveta, Seni klaseli... misi dabadebis dRe gaixsene.. - aax! viTom gaxsenebis niSnad aRmoTqva Siom, Tumca verc saxiT da verc saxeliT ver gaixsena misi stumari. - hoda, me svetas Zma var. zurabi mqvia. aq vmuSaob, - policiaSi. - sasiamოvnoa. – Tbilad gauRima Siom da xeli CamoarTva stumars. - ramodenime welia aq vcxovrob da vmuSaob. am raions kargad vicnob da, aqedan gamomdinare, Tu Cems rCevebs gaiTvaliswineb, ufro warmatebuli iqneba Seni cxovreba da kariera. Sios examuSa is faqti da garemoeba, rom stumari, kargi ZmakaciviT, SenobiT mimarTavda da yovelgvari moridebis gareSe, nazir-veziris serviss sTavazobda. - maS, Cemi mrCeveli iqnebiT, ara? 36


rogorc Cans, mosamarTlis Rimilsa da xmis tonSi undobloba amoikiTxa TviTmarqvia mrCevelma. wyena mainc ar SeimCnia da msubuqi iumoriT miugo: - iciT, `adin umni veS skaJu, tolko ne abiJaisia` - kargi? - ki batono, gismenT. - erTi yoCaRi yaCaRi aCerebs erT moqalaqes da eubneba: `Tu axla Tqven 50 lars momcemT, erTi sapatio moqalaqis sicocxles ixsniTo` `ukacravad, magram Tqven namdvilad ar stovebT sapatio moqalaqis STabeWdilebaso` - ukmexad miugo moqalaqem. `eg mec vici, batono, magram me Tqvens sicocxleze mogaxsenebTo` - kbilebSi gamocra zrdilobianma yaCaRma da... amiT dasrulda Cveni anეკdotic. xom sasaciloa? - amiT risi Tqma gsurdaT? - am, igavis tolfasi, aneკdotis sibrZne imaSi mdgomareobs, rom mec gTavazobT, - gamoimetoT CemTvis Tqveni mrCevlis araoficialuri Tanamdeboba da amiT ixsnaT erTi sapatio moqalaqis kariera. - ucnauri winadadebaa. Tavadac ucnauri vinme CanxarT. Tumca madlobis meti ra meTqmis... mainc ras mirCevT, batono zurab. - batonobis gareSe jobia. Tumca, sxvebTan erTad yofnisas, aucileblad batonobiT mogmarTavT, Tanamdebobidan gamomdinare distanciis fiqsaciisTvis. - yava ginda? - yavas xinkali da ludi ajobebs, me gepatiJebi, wavideT? - eg saRamos, axla ki raime brZnuli rCeva momeci da damtove samuSaod. - kargi. ai, ra iqneba Cemi pirveli rCeva: ar dagaviwydes, rom mgeleTSi muSaoba mglebTan urTierTobis tolfasia. mglis Tavze ki, mogexsenebaT, saxarebis kiTxva ki ara, kanonebis kiTxvac uazrobaa. isic unda icode, batono, ukacravad, Sio Cemo, rom mglebma teritoriis SemosazRvra ician da ar axareben ucxo tomis wevrs, asea aqac da vinaidan Sen, nebiT Tu uneblieთ, gadmokveTe mgeleTis teritoria, didi safrTxe gelis, Cemo Zmao. miT umetes, rom amden mSier-mwyurval mgels ara mxolod Wkuis maswavleblada da damsjelad mouxvedi, aramed xuTaslariani xelfasic waarTvi erTerT maTgans. - me ra wavarTvi, rogor fiqrob, didi survili mqonda aqeT gadmoxvewisa? - vici, vici, magram... Sen ici, Sio, mgeleTSi erTmaneTis sikvdils elodebian, rom raime samuSao adgili gamoTavisufldes. asea, patara raionia, dasaqmebis mcire Sansia... yvelas unda cxovreba da arseboba... 37


- ho, magram... me ra SuaSi var? - kargi, amas Tavi davaneboT, Tumca... sainterეsoa, Zvel TanamSromlebs ras upireb? - jerjerobiT arafers. mere konkursi Catardeba da... - Sen atareb konkurss? - ho, ara.. kanonis moTxovnaa konkursis Catareba, iusticiis sabWodanac Camova warmomadgeneli. - ho, ar vici... me imas girCev, rom FsifrTxile gamoiCino, arc aCqarde da arc ukan daixio iq, saca principulobaa saWiro. ise, mogvianebiT, calke mogaxseneb, - vin vin aris da vin riTi suldgmulobs. - kargi, zurab. - iCqare nela! Gaige, megobaro, - iCqare nela! - ho, kargi devizia. - devizi ki ara, Seni wamalia es, imitom rom Sen impulsuri Canxar; sulswrafoba gaxasiaTebs, hoda, meti simSvide da Tavdajereba gmarTebs. - ho, zurab, vecdეbi.. – rogorc Cans, amdeni Wkuis swavlebiT, uxerxulad igrZno Tavi Siom. - sxvaTa Soris, GguSin mec viyavi sasamarTlos darbazSi da movismine Seni ganaCeni. yvelaferi kargi iyo, magram bolos rom xma agikankalda, es ar momewona. samagierod, moewoneboda Sens mters, vinaidan, amiT Sen gaeci Seni gulCviloba. gaxsovdes, Sio, aq mglebi arian, gesmis, mglebi da gulCvilobas ar gapatieben. - kargi, gaviTvaliswineb. - ho, Tavi Segawyine. axla waval da saRamos SevxvdeT. karTan misuli zurabi ukan Semobrunda da dasZina: `SegamCnie, rom TanamSromlebTan morcxvad giWiravs Tavi da yvela fexis nabijze Wkuas ekiTxebi, ase ar aris? - ver vigeb, raze meubnebi. - ai, magaliTad, cixelaSvilis procesis dros sxdomis mdivani raRacas gkarnaxobda. Sen Tavs uqnevdi. is TavdajerebiT gamoiyureboda, Sen ki dabneuli Candi. - maT gamocdileba aqvT, Cemo zurab, amitom xSirad vekiTxebi da vswavlob maTgan, ra aris amaSi cudi? - mag gamocdilebaze erTi aneკdoti gamaxsenda, getyvi barem da Tavs aRar Segawyen. erT qals ekiTxebian, rogor miaRwie bednierebaso da manac upasuxa: `sruliad ubralod, - erTi Tanamdebobis piri gavicani da davuaxlovdi. mas fuli hqonda, me ki gamocdileba` `axla rogor aris saqmeo` - ekiTxeba mosaubre da ai, sagulisxmo pasuxi: 38


`mas axla gamocdileba aqvs, me ki misi fulio` gesmis, Cemo Sio, Tu sxvaTa gavlenis qveS moeqcevi, male gamocdilebas miiReb, magram samagierod dakargav Tanamdebobas, ra Tqma unda, RmerTma dagifaros da daglocos. zurabma Soridan jvari gadasaxa Sios, Tvali Caukra da sanam gavidoda kabinetidan, magidaze daudo qaRaldis nagleji, romelzec didi asoebiT ewera: `aha, me migavlenT Tqven cxvrebs mgelTa Soris! Aaba, iyaviT Tqven gonierni, viTarca gvelni da umankoni, viTarca mtredni!~ - maTe.

Tavi merve omi sakuTar TavTan martod darCenili Sio bevrs fiqrobda Tavis warsulsa da momavalze. drodadro isev gadaSlida xolme Tavis Zvel dRiurs da gayviTlebul CanawerebSi eZebda mizezebs Tavis samarcxvino warsulisa. umTavres sircxvilad ki berbiWoba miaCnda. `sanam meore naxevars vipovi, jer sakuTari Tavi unda vipovoo` iZaxda da eZebda... eZebda... eZebda.... boloს და ბოლოს mivida im daskvnamde, rom ar icoda adamianebTan urTierToba. patarobidanve awuxebda arasrulyofilebis kompleqsi. es grZnoba xan uimedobis WaobSi Ziravda; xanac lamobda mzeze amosvlas da iswrafvoda srulyofilebisaken, Tumca es swrafva ufro brmis xelis cecebas hgavda. eZebda faseuls, magram eZebda sul sxvagan. `adamiani mudam srulyofilebisken miiswrafvis, magram es srulyofileba simartivesa da ubraloebaSia, simSvideSia, sikeTesa da siyvarulSia...` -es sadRac waekiTxa, magram ar icoda, rogor SeeZine es ubraloeba, simSvide da siyvaruli. yovel axal wels fics sdebda, rom axal cxovrebas daiwyebda, rom usaTood gamoasworebda yovel xarvezs, naklsa da Secdomas. imedi hqonda, rom qaoss wesrigiT Secvlida; sirbiles – simtkiciT; umiznobas – mizanmimarTulebiT... imedi hqonda, magram risi da visi imedi hqonda, es ar icoda. xan cud mexsierebas Seerkineboda, xan – cud ganwyobas; xan saubrisa da mosmenis xelovnebas swavlobda, xanac – kamaTsa da oratorobas. ase gadioda dReebi. Sio dRiurSi afiqsirebda yoveldRiur saqmesa da situaciebs, mere dajdeboda da `mikroskopiT` swavlobda Tavisi sulis moZraobebs. 39


samwuxarod, bevri araferi icvleboda, gadioda wlebi da meordeboda Secdomebi. Sios dRiurSic kvlav da kvlav Tavs iCenda erTi da igive mtkivneuli SeniSvnebi da erTi da igive gegmebi: `... pirvel rigSi Cvevad viqcio mowesrigebuli, mizanmimarTuli cxovreba...` `... am TveSi vebrZvi qaoss da zerelobas...` `...viwyeb idumalebis SeZenas, unda gavxde kaci `cixe simagre` gaxsnili SubliTa da dafaruli azrebiT...` `.. viwyeb adamianebSi gaTqvefas: ucnobi unda vaqcio nacnobad, nacnobi – axloblad, xolo axlobeli – megobrad...` `... me unda gavxde eleqtrobatarეa, romelic ganuwyvetliv iRebs da gascems energias...` gadioda dReebi da dRiurSi kvlav Cndeboda pesimisturi frazebi: `.. araferi ar gamomdis... kvlav uazrod var... arafers vakeTeb... kvlav dardi; kvlav – simartove; kvlav – usaqmuroba da umiznoba...` `.. qalebTan urTierToba ar gamomdis... maklia siTamame, siuxeSe da gonebamaxviloba...` `... daviRale sulis striptiziT! yovelTvis, yvelasTan vamJRavneb Cems grZnobebs, vixsnebi bolomde, ar vici saidumlos Senaxva...` afSrukul coms ჰgavda Sedegi misi jaxirobisa: zelda, zelda sakuTar suls, magram fqvili comad ar ikvreboda da puric ar cxveboda amitom. sikeTis gamo Tu Seaqebdnen, esეc aRizianebda, radgan bevrjer gamxdara msxverpli borotebisa swored am sikeTisa gamo. Amitomac sZagda sikeTe, Tumca borotebis `niWic` ar hqonda. sakuTari TaviT daRlili, xandaxan TveobiT Tavs anebebda uSedego TviTkritikas da mihyveboda cxovrebis dinebas. mere isev Seawuxebda uZraobis Waobis simyrale da yvelaferi Tavidan iwyeboda. kvlav omi sakuTar TavTan. omi – sizantesTan da uwesrigobasTan; omi – impulsurobasTan da uyuradRebobasTan; omi – pasiurobasTan da gaubedaobasTan... gulubriyvიlobasTan da aTasgvar Sinagan mterTan. tanad aylarwuli erTთavad welSi moxrili alajunad daiareboda da am fizikur uSnoobasac ebrZoda. am TveSi oms vucxadeb ama da am naklsao, ityoda Sio da rom tvinSi Rrmad CabeWvdoda brZolis ganwyoba, isev `zebris` meTods iyenebda: did qaRaldze uSvelebeli asoebiT dawerda xolme erT mxares nakls da meore mxares - am naklis sawinaaRmdego Rirsebas. 40


ase magaliTad, Tu swuxda sizantisa gamo, mis gverdiT dawerda `aqtiurobas` da daJinebiT umzerda am sityvas. cdilobda Caswvdomoda am sityvis gulisguls. cdilobda warmoedgina, am sityvis frTebze Seskupebuli rogor iswrafoda mwvervalisken; moZraobisken, rogorc yvavili - mzisken. es yvelaferi kargi iyo, magram es iyo uaRresad xanmokle da unayofo. aSkarad raRac aklda Sios moqmedebas. aklda arsebiTi, ris gareSec, arc Sedegi iyo Sedegiani da verc suli izrdeboda swormarTebulad. gayviTlebul dRiurSi sxva mraval CanawerebTan erTad iyo erTgvari rubrikac, saxelwodebiT: `situaciebi` - sadac adamianuri urTierTobebis patar-patara monakveTebi iyo dafiqsirebuli da ganxiluli. 16. 05. 1997w `dilaa. saxlSi var. wigns vkiთxulob. oTaxSi Semodis mama. me zed ar vuyureb da ganvagrZob kiTxvas. TiTqos araferi, magram vgrZnob siCumis simZimes da vxvdebi, rom ar viqcevi kargad` am situacias analizi mosdevda: `es ara mxolod uyuradRebobaa, aramed aSkara upativcemulobaa ojaxis wevrisadmi. elementaruli, Tundac momRimare mzera da azizi misalmeba is aucilebeli kodi da parolia, romelic yoveldRe unda gavceT da miviRoT urTierT keTilganwyobisa da siyvarulis aRasaniSnavad. xolo is, rac me gavakeTe, pirquSi uyuradRebobaa da ase iTargmneba: `Sen zedmeti xar CemTvis!` SeiZleba did saqmeSi iyo Cafluli, magram ar unda dagaviwydes upirvelesoba urTierTsiyvarulisa da urTierTpativiscemisa.` ... da isev iwyeboda sakuTari Tavis jijgna: fiqrobda da codvilobda; cdilobda gamoemuSavebina moyvasis siyvarulis gancda da gulisxmiereba; xan Rimils swavlobda sarkis win, xanac sityvis efeqturobasa da artistizmSi varjiSobda... mainc igive rCeboda: umarilo da ugemuri; ufxo da ususuri... misi suli da sxeuli mainc savse iyo uamravi xarveziTa da naklovanebiT. Siom dRiuris bolo furclebi SeaTvaliera: `xedav, cariეlia, modi gavagrZeleb Sevsebas, TviTkontroli da TviTaRzrda axla ufro mWirdeba` aseTi daskvnis Semdeg aiRo kalami da dRiuris bolo gverdebis Sevseba daiwyo: 1999w. 20 agvisto. ` ... minda kargad gaviazro, ra xdeba Cem Tavs: sruliad moulodnelad aRmovCndi did Tanamdebobaze. saqarTvelos prezidentma Tavis kabinetSi mimiwvia. gza damiloca da miTxra: 41


`vici, rom gagiWirdeba, magram Tu kargad imsaxureb, qalaqSi gadmogiyvano` minda, kargad vimsaxuro, magram raRac ar gamomdis, bevr Secdomაs vuSveb. aSkarad moumzadebeli var mosamarTleobisTvis. rogor moviqce?...` am ritorikul kiTxvas atkiebuli TaviT veRar gasca pasuxi da kalami gverდზe gadado. ... Aacnobes, stumari gewviaTo da Sioc gaemarTa dasaxvedrad. gaexarda mTvarisas danaxva. Uucxo raionSi nacnobs rom naxav, bunebrivia, gagexardeba da Siomac, misTvis damaxasiaTebeli alalgulobiT, mxurvaled gadakocna studentobis droindeli amxanagi. `folkloruli masalebis Sesagroveblad Camovedio` gamarjobis magier miaxala stumarma, maSin roca Sios arc Camosvlis mizezi ukiTxavs da arc eWvi araferze Sehparvia. saeWvo ki is iyo, rom mTvarisas studentobis droidanve Cumi siyvaruliT uyvarda Sio. TviTon Sios damokidebuleba mTvarisasadmi amxanagobis statuss ver gascda da mTvarisac SeeSva. - ho, folkloruli masalebisTvis es mxare unikaluria. – daumowma Siom da `mainc ra sakiTxebze muSaobo` -dainteresda. - aqaurTa locvebia Cemi interesis sagani. sxvaTASoris, erT sainteriso respodents ukve Sevxvdi da Caviwere, ai, naxe – mTvarisam CanTaSi raRacis Zebna daiwyo, magram ver miagno. - ui, iq damrCenia! - ra dakarge, mTvarisa? - im moxuc qalbatonTan damrCenia diqtofoni. SegiZlia wamomyve? Aaqve cxovrobs, - xid-gaRma. - wamogyvebi, oRond samsaxuris saaTebis Semdeg. - Kkargi, Sio, gareT dagelodebi. sxvaTaSoris im moxucTan gasaubrebiT Senc kmayofili darCebi. - marTla? - marTla! – nerviuli RimiliT warmoTqva mTvarisam da kvlav CanTis qeqva daiwyo. - ra aris, sxva ramec dakarge? –hkiTxa Siom. - Aara, araferi... gareT dagelodebi. mTvarisa ezoSi gavida. Sio magidas miujda da gadawyvetilebis wera ganagrZo, magram guli ver daudo. ` gareT valodineb, uxerxuliao` - ifiqra da droze adre wavida samsaxuridan. Ppirmomcinari Seegeba eliCka bebo. `maS, Sen xar Cveni mosamarTleo?` -hkiTxa da saxlSi SeipatiJa. - bevri kargi ambavi momiyva Senze mTvarisam: niWieri yofilxar, samarTliani, keTili da mgoni morwmunec, xom asea? 42


- ra vici, iseTi morwmunec ara var... eklesiaSi siarulisTvis veRar vicli. Bbolo xanebSi ki ise gadavitvirTe, rom locvebis wakiTxvac mezareba. - Zalian kargi. - Bbatono? – examuSa Sios Tavis saqcielis mowoneba. - Yyvelaferi kargad iqneba meTqi, Svilo. Tqven aq dajeqiT, me axlave moval. `ki magram, Cveni aq darCena dRis wesrigSi ar yofila` gadauCurCula Siom MmTvarisas. - ho, me vTxove eliCka bebos, rom Senzec eloca. Nnaxav, rogori sainteriso locvebi ician aqaurebma, Tanac, iqneb wagadges kidec. amasobaSi moxucic movida naxSiriT, sanTliT, mariliTa da Savtariani daniT SeiaraRebuli. - jvars xom atareb, Svilo? - Ddiax. - Mmoixseni da magidaze dade. Uunda dagloco, Semogevle. vinc CemTan modis yvelas vlocav da yvelas saqme kargad midis, aba! Siom usityvod moixsna jvari da miTiTebisamebr magidaze dado. MeliCka bebom sanTeli aanTo. Nnaxevrad gaugebari sityvebiT iloca, ibubuta, mere Sios jvari naxSirSi amogangla, gawminda, isev iloca, ibutbuta, Taviseburad igaloba kidec da procedurac dasrulda.A

Tavi mecxre galomebuli cxvari erT mSvenier dRes gaiRviZa im ganwyobiT, rom araferi ar aklda; araferi ar awuxebda da sul tyuilad itanjavda Tavs. `aba, wamoxta kako, lomoviT zezeo!`- SesZaxa omaxianad da sarkesTan dadga daWimul kunTebiT. `vize naklebi var, ha?` - Tvali Caukra sakuTar oreuls da mere umizezod iwyo sicili. `erTi miTxari: ra gaklia? saxelic gaqvs da saxravic. simartove gawuxebs? Sen marto moindome da vin ityvis uars sasamarTlos TavmjdomaresTan siaxloveze. maS raRas swuxar da kvnesixar? geSinia marcxis? ici ra, Secdomebi imas mosdis, vinc muSaobs, -xom asea? hoda nurafrisa geSinia. yvelaferi kargad iqneba, Tamamad, Tavdajerebulad imoqmede. araferi nakli ara gaqvs, gesmis, araferi!` - kompleqsebidan ganTavisuflebis mizniT Siom Zveli dRiuri gadaxia da nagvis urnaSi Caagdo. `ai, ase! – aRar davinaxo jijgno sakuTari suli. iyavi Tavisufali da Tamami. ixare da datkbi cxovrebiT. mogeca Sansi da gamoiyene, ra!` 43


aseTi fsixo koreqciis Semdeg Siom marTlac Tavisuflad igrZno Tavi. iseTi SegrZneba hqonda, TiTqos im gayviTlebul dRiurs gaayola mTeli Tavisi nakli, xarvezi da sawuxari. samsaxurSic ufro Tavdajerebulad gamoiyureboda. MmosamarTlis mantia moisxa. sarkis win dadga da xelmwifuri mzeriT mimarTa oreuls: `morCa. damTavrda Seni wuxili da kvnesa. Sen srulyofili xar! Aaranairi nakli ara gaqvs. Sen gamarjvebuli xar, gesmis? warmatebuli mamakaci xar! Seifere da Seirge es warmatebuloba! cota damZimdi da gamkacrdi. Aai, ase! ` - Siom Sesaferisi gamometyveleba miiRo da savarZelSi mokalaTda. Sesvenebis Semdeg Sekriba TanamSromlebi da daucacxana: ` ras gavs Tqveni muSaobao` `ra aris es gauTavebeli Woraobao` ` yavis smis ritualebi unda moisposo` ... zogma morcxvi RimiliT miiRo Tavmjdomaris SeniSvnebi; zogma wyeniT raRac Caibutbuta, qalbatoni gulTamze ki ijda amayad da warb aweuli usityvod, uemociod adevnebda Tvals krebis mimdinareobas. gulTamze metismetad ampartavani qalbatoni iyo. igi ocdaaT welze meti xani iyo, ras sxdomis mdivnad muSaobda sasamarTloSi da miaCnda, rom Tavis saqmis profesionali iyo, isic miaCnda, rom misi valdebuleba iyo saqme da Wkua eswavlebina axalbeda TanamSromlebisTvis, maT Soris, - mosamarTlisTvisac. dinji da mZime saubari icoda qalbatonma gulTamzem, Tan gamWoli mzeriT zemoqmedebda da cdilobda sul mudam gavlenis QqveS hyoloda nebismieri mosaubre. metismetad avi da arjali bunebisac iyo qalbatoni gulTamze, Tu vinmes gadaekidebida, mtrisas, - ar gaaxarebda. Sios gaaxsenda sul pirveli Sexvedra TanamSromlebTan: zogi uRimoda, zogi keklucobda, zogi pirferobda, zogic TavisTvis ijda Cumad da udrtvinvelad.. ai, qalbatoni gulTamze ki idga ganapiras doinjSemoyrili da arwivisebri mzeriT Sesjaxeboda axalbeda mosamarTles. am mzeriT eubneboda Tavis saTqmels, am mzeriT afrTxilebda momaval ufross: `cota momeride, Torem lukmadac ar meyofio` `aseTi TanamSromlis yolas ubeSi gvelis yola jobiao` fiqrobda Sio da realur saSiSroebas grZnobda am qalbatonisgan, miTumetes, rom `gveli` isedac gaRizianebuli iyo im arasasurvel atmosferoTi, - sasamarTlos reformam rom moutana. gansakuTrebiT ki imaze swuxda, rom sapensio asaks miRweuls arc Sesaferisi ganaTleba hqonda da mosalodneli iyo SemcirebaSi moyoliliyo. `...erTi sityviT, momavali Tvis dasawyisSi vacxadebT konkurss sajaro mosamsaxureTa vakanturi Tanamdebobebis dasakaveblad Cvens sasamarTloSi, moemzadeT amisTvis da Sesaferisadac 44


moiqeciT, rom arCevani Tqvenze gavakeToTo` - gaafrTxila Siom TanamSromlebi da daiTxova. gavida ramdenime wuTi da mosamarTlis oTaxSi qalbatoni gulTamze Sevida misTvis Cveuli mZime nabijebiT. - rao, ras mipirebT, batono Sio? – ikiTxa gamomwvevad. - ras gulisxmobT? – usiamovno SegrZnebam Seipyro Sio. - CemTvis atarebT ara, am konkurss.. - ver gavige? - ver gaigeT ki ara, ver gagivaT! aqedan ver gamanTavisuflebT, axla gaigeT? - qalbato gulTamze, me Tqvens ganTavisuflebas arc vapirebdi. ra Tqma unda, Tqveni asakisa da ganaTlebis gamo sxdomis mdivnad ver darCebiT, magram vapirebdi xelSekrulebiT dametoveT arqivariusad, mbeWdavad an kancelariis specialistad. diax, vapirebdi, magram Tqveni am saqcielis Semdeg namdvilad SemiZlia giTxraT, rom... Tavisufali brZandebiT! – bolo sityvebi braziT warmosTqva Siom da magidas xeli dascxo. - ver gavige! - brZanebiT ganTavisuflebuli xarT dakavebuli Tanamdebobidan! – axla gaigeT? - Zviri dagijdebaT, batono Sio! –amoxlanZuli xmiT kbilebSi gamocra es sityvebi wyeniT amrezilma qalbatonma da karebi uxeSad gaijaxuna. Tavi meaTe sacduri pirveli `gamarjobaT, batono Sio` - sasamarTlos SesasvlelTan daxvda pirgabadruli kaci da raki mosamarTlem ver icno, Secbunebulma dasZina: `me Salva var wiklauri,... Cemi saqme rom ganixileT... xom gaxsovT?..` `ho, diax... gismenT... gagimarjoT.. rame gnebavT?` - Sio dabneuli Canda. - calke minda TqvenTan Sexvedra. -mobrZandiT, - Siom kabinetSi miipatiJa stumari. -iciT, me madlobis saTqmelad movedi TqvenTan. – moaxsena moqalaqem da pativiscemis niSnad qudi moixada. - arafers, arafers... es Cveni movaleobaa. – Sio fexze wamodga, rac imas niSnavda, rom saubari daasrula. - carieli madloba ra Tqveni sakadrisia. – RimiliT warmoTqva Salva wiklaurma da jibidan amoRebuli konverti magidaze daudo mosamarTles. - es ra aris? – saxe aetkrica Sios. - es s...saCuqaria, - ena daeba stumars. 45


- ra saCuqari? - oTxasi dolaria, Tqven es daimsaxureT. Sios sunTqva Seekra, oflma daasxa. ailursa da Setevaze gadavida. - me es ar damimsaxurebia, batono Salva, Tqven ki is daimaxureT, rom policias davuZaxo da aqve dagapatimron qrTamis SeZlevisaTvis. - uime, batono Sio... – aforiaqda stumari. - aiReT Tqveni fuli da aqedan daikargeT!- sibrazisagan xma aukankalda Sios. moqalaqem ukmayofilod raRaca Caibutbuta, TavCaqindrulma konverti gamoarTva mosamarTles da nerviuli nabijebiT gavida kabinetidan. eWvma Seipyro Sios guli da goneba. martod darCenili amrezil mzeriT sarkmlidan cas uazrod miStereboda da sigaretis kvamliT cdilobda amtutebul fiqrTa daokebas. anazdeulad gulSi gakra: `iqneb Semacdina, iqneb rame yalbi mtkicebuleba Semomapara da mec briyvulad davukmayofile moTxovna` TanaSemwes wiklauris saqme moatanina, yvelaferi gverდზe gadado da daiwyo TiToeuli furclis Seswavla. ase asokirkitobiT aRmoaCina, rom saqmeSi ido saeWvo cnoba arqiteqtoris mier gacemuli. `faqtiurad am cnobas daveyrdeni da ise gadavwyvite saqme. guli migrZnobs, rom yalbia es dokumenti. sainJinro-teqnikuri eqspertiza unda davniSno, magram rogor?.. – Sio aRSfoTda da gamosavlis Zieba daiwyo – gadawyvetileba gasCivrebuli ar aris. vada, vada... aha, vada aris! sami dRe kidev dagvrCa. unda davuZaxo mopasuxes da vurCio gaasaCivros, magram... rodis? sanam is advokats naxavs. modi, isev me davwer mopasuxis saxeliT. meve gavasaCivreb Cems gadawyvetilebas da SuamdgomlobiT movaTxovineb sainJinro eqspertizis daniSvnas. Siom Canafiqris realizacia daiwyo, kalami da furceli moimarjva, mere saproceso kodeqss kidev erTxel Tvali gadaavlo da... `moica... moica...ase rom moviqce?- Siom yuradRebiT gadaikiTxa samoqalaqo saproceso kodeqsis 423-e muxli: `kanonier ZalaSi Sesuli gadawyvetileba SeiZleba gasaCivrdes axlad aRmoCenil garemoebaTa gamo saqmis warmoebis ganaxlebis moTxovniT, Tu aRmoCnda, rom dokumenti, romelsac gadawyvetileba emyareba, - yalbia.` Siom SvebiT amoisunTqa da sabolood ase dagegma: mopasuxisTvis unda aeyvana advokati, raTa maT SemoetanaT gancxadeba saq46


mis ganaxlebis Sesaxeb, danarCens TviTon Sio mixedavda da Tu aRmoaCenda siyalbes, - TviTonve gamoasworebda Tavis Secdomas. kabinetSi gvianobamde SemorCa da zogierTi saxvalio saqmec moawesriga. ukve Sebindebuli iyo sasamarTlos Senobidan rom gavida. Citebis saRamos sagalobelma seirnobis survili aRuZra, orRobisken gadauxvia da grZeli gziT gauyva Sinisken mimaval biliks. simartove da daRliloba ar unda iyos saamo gansacdeli ram, magram aris xolme SemTxvevebi, roca erTic da meorec dadebiTad aRiqmeba da wamaliviT sWirdeba suls. ai, axlac Sios simartove siamovnebda da sWirdeboda, radgan unda daesvena da ganmuxtuliyo moZalebul emociebisa da uaryofiTi aurisgan, meores mxriv, unda gaeanalizebina yvela faqti da garemoeba, rac rom mas gadaxda, an rac mosalodneli iyo momavalSi. daRlilobac siamovnebda Sios: `kaci rom usaqmurobiT daiRleba esaa saSineleba, Torem saqme rom dagRlis, amaze madlobasac unda uxdide RmerTsao` - Tavs imxnevebda axalbeda mosamarTle da cdilobda rogorme daqanculi gonebis TvaliT gasuli dRe gaeanalizebina. gulTamze aspitauris qceva aRelvebda yvelaze metad. `ara, albaT kargi vqeni, rom gavanTavisufle, magram boroti qalia da ar gaCerdeba vici...` - fiqrobda Sio da eZebda gamosavals, rogor daecva Tavi mosalodneli gansacdelisgan. `iqneb es Salva wiklauric man momigzavna, ha? aviRebdi fuls da... ara, ara, didi sifrTxile mmarTebs!` - safeTqlebTan tkivili moeZala Sios da qvaze Camojda. cas axeda. mere mTebs Semoavlo Tvali. `ra minda aq?` - ratomRac es kiTxva gauCnda, oRond ver gaego, ras exeboda igi: mgeleTSi yofnas Tu saerTod mis adgils am samyaroSi. `RvTis neba iyo es, Tu Cemi ugunuri axireba? iqneb, erTic da meorec?... ar vici... is ki cxadia, rom mosamarTleoba Cemi saqme ar aris. maS ratom momimarTa xeli RmerTma? iqneb yvelaferi aewyos... iqneb gavuZlo siZneleebs, gadavlaxo da gavimarjvo...` - Sio wamodga da gza ganagrZo. mere isev miubrunda sakuTar Tavs da daucacxana: `Tu ginda rom gaimarjvo, maSin nu ambob, rom mosamarTleoba Seni saqme ar aris. piriqiT, CaTvale igi Sens mowodebad da giyvardes Seni saqme. es siyvaruli giCvenebs gzasac da siZneleebsac am siyvaruliT gadalaxav, winaaRmdeg SemTxvevaSi...` - Sio Seecada Sewyvita fiqri, radgan arc is icoda, rogor unda Seeyvarebina Tavisi saqme da aRarc imaze surda efiqra, - ra SeiZleba momxdariyo winaaRmdeg SemTxvevaSi. ratomRac leila gaaxsenda. mgeleTSi gamomgzavrebis win Sexvda da gza dauloca. 47


`locvaSi momixsenie, raTa RmerTma gamaZlebinoso` - es sTxova Tanaklasels. `arasworia Seni pozicia, RmerTs gaZlebineba ki ar unda sTxovo, aramed - Zala siyvarulisa.` - es uTxra Lleilam maSin. `RmerTo, gamaZlebineo`- roca ambob, Sens tvinsa da gulSi negatiuri grZnoba ibudebs. jer ar Sexvedrixar winaaRmdegobas da ukve iburZglebi. es ufro siZulvils warmoSobs, vidre Tavdacvis instiqts. xolo roca siyvarulis Zalas sTxov ufals, maSin Sens suls ganawyob saamisod da gulsac xsni – sxvaTa siyvarulis dasatevad. Tavi meTerTmete gantvirTva `vladimiroviC, aqa xarT?` - nacnobma xmam simyudrove daurRvia Sios. ` Sen xar, berdiav? xom mSvidobaa?` - aforiaqda Sio. - mSvidobaa, magram ufro magar mSvidobas da netarebas gTavazobT, Tu gcaliaT, ra Tqma unda. - ki mcalia, magram ras mTavazob, mainc ver gavige Cemo berdiav. - xom gadaRlili xarT? - Zalian. - xom gindaT gantvirTva? - uuf, nametnavad! - hoda wamobrZandiT, qalaqSi, erT Zaan magar adgilze mivdivarT me da zaxariCi, gvinda, rom Tqvenc Cvens gverdiT iyoT, mosula? - kai, batono, gendobiT. daviRale amdeni sifrTxiliT, SiSiTa da daZabulobiT, mokled `Tu karg adgilze midixarT, wamiyvaneT mec` Torem sacaa gavafren am Cemi saqmis gadamkide... – ase, usityvod daeTanxma Sio SemoTavazebul winadadebs da saaaTnaxevarSi Tavis amfsonebTan erTad erT romantikul garemoSi amohyo Tavi. jer restoranSi Seiares. cota xnis Semdeg zaxariCma situacia `gaaimasqna` da meti sixalisisTvis sami varskvlaviviT gogona Semoemata maT sufras. msubuqi waxemsebisa da Sebaxusebis Semdeg wyvil – wyvilad droebiT daiSalnen da siyvarulis uZiro morevSi gadaeSvnen. `...diana, diana...` - Sio abodebda axlad SeZenil satrfos saxels da vneba aRZruli ealerseboda. qali Cumad, Tadaxrili da macdurad momRimare misdevda vaJs odnav gaurboda mis alerss. sastumros nomerSi ganmartovdnen. bednierebisgan sunTqva ekvroda Sios. aseTi qali cxovrebaSi ar hyolia. 48


ratomRac Teqvsmeti wlis winandeli ambavi gaaxsenda: jaridan Camosul oci wlis Wabuks esircxvileboda `qalwuloba`. da gadawyvita `eyida` qali. egrec moiqca. erT-erT sastumroSi mivida da pirdapir uTxra: `qali mindao` zustad ise uTxra, rogorc rom bazarSi etyvian yasabs - `erTi kilo Roris xorci amiwoneo` `oci maneTi Rirso` - uTxra `yasabma` da Siomac iyida xorci. balzakis asakis faSfaSa dedakacs ergo wilad Sios davaJkaceba. mis mere qalisadmi zizRma Seipyro da karga xans gahyva es grZnoba. rogorc ki qals gaicnobda da masTan intims daapirebda, - is faSfaSa kaxpa axsendeboda da gulis revis SegrZneba stanjavda. diana sul sxva iyo, - sifrifana, nazi da saTuTi Canda, rogorc yvavili an umweo Citi. qorfac xom iyo asakiT da kidev erTi Tviseba hqonda, mis qalobas metad mimzidvels rom xdida, morcxvi iyo diana; vnebianic da morcxvic – erTi da imave dros. `iqneb, arc aris meZavi?` - ratomRac am fiqrma Seipyro Sio. faqtia, rom zaxariCma gogoebi am misiiT moiwvia da arc gogoebs uTqvamT uari aseT saxeldaxelo siyvarulze. `RmerTo Cemo, ra saSinelebaa, aseTma sirinozma nebismieri mamakaci ASeiZleba acdunos da Tavi Seayvaros` - gahkenwla Sios fiqrebma da gadawyvita Tavi xelSi aeyvana, - dianasTvis ise unda Seexeda, rogorc erTjerad meZavisTvis da ara rogorc ocnebis qalisTvis, ara da swored aseTi gogoebi moswonda Sios. - gaTxovili xar, diana? - gamoTxovili. - bavSvic gyavs? - diax. – qali mokled pasuxobda da amiT TiTqos agrZnobinebda: `Sen Seni saqme gaakeTe da SemeSvi, Cemi istoria raSi gainterisebso` Siom Tavisi saqme ki gaakeTa, magram ver SeeSva, - dianas koordinatebi Caiwera da masTan Semdgomi Sexvedrebis nebarTvac miiRo. axalgazrda, lamazi qalis gulCaTxrobilobam sevdam da idumalebam ufro metad miizida da Seipyro Sios guli. imdenad Seipyro, rom gadaaviwyda sakuTar TavTan daTqmuli sityva da erTjeradi siyvarulis nacvlad dianasTan sayvarloba gadawyvita. mgeleTSi SuaRamisas dabrundnen. `ha, rogori iyo, vladimiroviC?` - hkiTxa zaxariCma. `magari iyo, zaxariC, magari... mokled valSi var TqvenTan... uuf, Zlivs ar vigrZeni Tavi kacad da adamianad!` - Siom siamovnebisgan gaizmora da sigareti sTxova berdias. `eweviT?` - hkiTxa berdiam. 49


` iseTi gaocebiT mkiTxe, TiTqos narkotiki gTxove, ra` - gaicina Siom. `is qali xom iyo narkotiki, ha?`- gadaixarxara zaxariCma. `vin, diana? ooo, magari qalia, zaxariC, magari..` `hoda, magar qalebTan magari dro xom gavatareT, axla magari dasasrulisTvis es saCuqaric unda miiRo` - zaxariCma konverti gauwoda Sios. `es ra aris?` - gulubriyvelod ikiTxa Siom, Tumca mixvda, - Sig fuli unda yofiliyo. ` guSinwin sulakauris procesi xom gqonda?` ` ho, mere?` ` mieci naklebi sasjeli?` `mere ra, me ase miviCnie, imitom ki ara, rom...` ` hoda Sen rom ase miiCnie, sulakauris mamam miiCnia, rom jildos imsaxurebdi. Tan ase miTxra: ` eg kaci fuls ar iRebs, wadi da qalaqSi agulaveo` magram... marto `gulaoba` ris maqnisia, vladimeroviC.. aha sikeTeSi gamoiyeneT.` Siom uemociod gamoarTva konverti da jibeSi Caido. `nurafris SiSi nu geqnebaT, batono Sio, es Tqven daimsaxureT!` - miaZaxa berdiam manqanidan gadmosul Sios da daemSvidobnen erTmaneTs. Tavi meTormete sulis gadarCenisTvis paraskevi dRe gamoinTavisufla da naSuadRevs Tbilisisken gaeSura. uxaroda. fulic hqonda da gulic erCoda. gegmas gadaxeda: jer dianas naxavda, raime Zvirfas saCuqars miarTmevda da im Rames masTan siyvarulSi gaixarjeboda. SabaT dRes mSoblebs, axloblebsa da megobrebs moinaxulebda, xolo kviras monasterSi unda asuliyo, moZRvari enaxa da wirvis madlic mieRo. saCuqari ki iyida, magram dianas veRar daukavSirda da nirwamxdarma uazrod daiwyo xetiali. saxlSi wasvla ar undoda. `raki am Rames siyvaruli mqonda dagegmili, sityvas xom ver gavtex, gegma unda Sevasrulo, dianas ver vukavSirdebi, samagierod sxva qals davukavSireb Cems dRevadel dResa da bedsao` - gaifiqra Siom da gadawyvita sadme saunaSi, an romelime Ramis klubSi moeZebna siyvarulis obieqti. Zvel nacnob gogonebsac gadaavlo gonebis Tvali, magram verc erTi iseTi ver gaixsena mis Tanamdebobis mqone kacs rom Seefereboda. `rac aris, aris... e, muqTa fuli maqvs da magis dedac vatire, erTxel Cems siamuvnebisTvisac vizruno, didi ambavio` - daaskvna 50


Siom da ufro Tamamad gaemarTa sasiyvarulo Tavgadasavlebis saZieblad. ... diliT nabaxusevi gamovida Ramis baridan. erTi civi ludi gadascxo da nasiamuvnebi mSoblebis mosanaxuleblad gaemarTa. didi zar-zeimiT Sexvdnen. `rogor xar, rogor midis saqmeo` ekiTxebodnen da Sioc xalisinad uyveboda Tavis samosamarTlo Tavgadasavlebs. tyuils marTalSi urevda da xazs usvamda Tavisi saqmianobis warmatebulobas. `deda genacvalos, mainc frTxilad iyavi, xom ici, aTasi xaTabala axlavs Tanamdebobas, iq fuliT ar Segacdinon, ar gadagemteron... ra vici, dedis guli sul SiSsa da kvnesaSia, Svili roca gansacdelSia` - Tvalcremliani efereboda Sios dedamisi. `aba, ra gansacdelSi var, dedi, saidan moitane, giTxari – yvelaferi kargadaa meTqi, Sen ki guls ixeTqav uazro nerviulobiT da mec nervebs miSli` - gabrazda Sio. `gansacdelSi rogor ara xar Svilo, sul rom kargad migdiodes saqme, mainc gansacdelSi xar. aTasi faTerakia... aTasi borotia... sul sifrTxile gmarTebs, mcveli da mfarveli angelozi sul mudam gWirdeba, miT ufro Tu Tanamdebobaze xar da Tanac, -ucxo mxareSi.` `hoda, ai, xval mivdivar Cems mamaosTan, parakliss gadavaxdevineb, rom mfarvelma angelozma ar mimatovos da ganscdelebsac iolad davZlev. ise, iqaurma bebiam ukve Semiloca da yvelaferi kargad iqneba - daaimeda Siom dedamisi da moefera. ... meore diliT sauzmisgan Tavi Seikava Siom da dilauTenia gaemarTa monastrisken. wirva jer dawyebuli ar iyo. mama giorgi sakurTxevelSi fusfusebda da locvisTvis emzadeboda. wuTierad gareT gamosulma Tvali mokra `uZReb Svils` da misken gamoemarTa. - ramdeni xania gelodebodi. sad xar biWo, ase unda miiviwyo eklesia? – usayvedura moZRvarma da miesalma. - damloce, mamao. – Tavi daxara Siom. - RmerTma daglocos! - bodiSs gixdiT, rom dagiviwyeT. ubralod, mosamarTlis saqmianobaa iseTi mZime, rom SabaT-kvirac muSaoba miwevs, amitom veRar vicli wirva-locvisTvis. - sxvanairad rom vTqvaT, RmerTisTvis veRar icli Seni Tanamdebobis gamo. asea? - ara, mTlad ase ar aris. CemTvis vloculob xolme. anu, CemTan ars RmerTi! - SenTvis locva ver iqneba RmerTisTvis locva, Tu eklesias daSordebi, Tu aRsareba-ziarebis madls moswydebi.. is kargia, rom ambob: `CemTan ars RmerTio` ars da iyos, Cemo megobaro, magram ise ar unda ifiqro, rom RmerTi raxanaa SenTan 51


da gicavs igi, Sen SegiZlia miiZino. ara, batono, RmerTi rom SenTanaa, swored magitom gmarTebs meti mRviZareba da Rvawli, rom kvlavac SenTan darCes ukunisamde. ... kargia rom moxvedi. wirvis Semdeg darCi da visaubroT. - kargiT, mamao, gmadlobT... xo, marTla, raRac problemebi Semeqmna da.. minda paraklisi gadamixadoT, rom xeli momemarTos saqmianobaSi. - ki batono, - wirvis Semdeg. – brZana mamaom, bodiSi mouxada da kvlav sakurTxevelSi Sevida. Sios yuradReba RvTismSoblis xatTan mdgomare axalgazrda qalma miipyro. nacnobs miamsgavsa, magram maSinve ifiqra, - is ar iqnebao. `RmerTo Cemo, rogor hgavs... magram imas eklesiaSi ra unda` kvlav gaifiqra da cnobismoyvareobis dasakmayofileblad gverდზe mdgoms hkiTxa: `ukacravad, weRan rom Tqven esubrebodiT, im gogonas ra hqvia?` `mariamze meubnebiT?` `ax, mariami? – bodiSiT...` `mariami naTlobis saxelia, ise yvela maiad icnobs` `maia, xom vTqvi, maia... mere magas eklesiaSi...` - Siom Tavi Seikava da Tavisi gaoceba aRar daabolova. `magas eklesiaSi ra unda, xo? – gaeRima mosaubra qalbatons da dasZina – Tqven iciT, romeli xatis win dgaxarT? `ukacravad!` - uceb ver gaerkva Sio. `ager, kedelze romaa dabrZanebuli, im xatze geubnebiT, ConCxs rom hgavs; rom ver gaarkvev, - qalia Tu kaci... iciT, visi xatia?` `ar vici, bodiSi..` `es mariam egviptelia. ulamazesi qali yofila da Tqveni nacnobi maias msgavsad, Tavis silamazes sxvaTa sacduneblad iyenebda. im donis meZavi yofila, rom bolos ukve eridebodnen, rame avadmyofoba ar gadagvdoso.. rogor fiqrobT, ra unda meZavis suraTs eklesiaSi?` `mapatieT, magram..` `diax, mesmis Tqveni: mkrexelobad migaCniaT, - wmindanis Sedareba Tqvens nacnob maiasTan, romelsac meZavad icnobT, magram, vin icis... iqneb maia ufro cxondes, vidre Cven..` - qalma saubris dasrulebis niSnad xeli mxarze daado Sios da anTebul sanTliT macxovris xatisken gaemarTa. Sioc mieaxla xatebs, eambora. TiToeulTan sanTeli daanTo da iloca. aRarc erTi wmindanis tropari ar axsovda. Tavisi sityvebiT loculobda. zogs madlobas swiravda; zogsac evedreboda: `gansacdelSi damifare da saqmeSi xeli momimarTeo`. ratomRac gulSi gahkra imis SegrZnebam, rom es wmindanebi ar Seismendnen mis vedrebas, ratom da risTvis - aRar CauRrmavda, 52


ubralod Tavi CaRuna da `ufalo Semiwyaleo` asjer warmosTqva gulSi. locvam, galobam, sanTel – sakmevelma da sxva uxilavma keTilma Zalebma suls raRac mSobliuri gaaxsena, gulis Tvalmac gamoRviZeba iwyo. wirva dasasruls uaxlovdeboda. mamaom maziareblebi aRsarebaze miixmo da Siomac warsdga nabiji. `ziareba ara, magram aRsarebas mainc Cavabarebo` - gaifiqra da monanulTa rigSi Cadga. `Tqvenc eziarebiT?` - hkiTxa ucnobma. `ara` - upasuxa Siom. `iciT, axla mxolod maziareblebi abareben aRsarebas` - dasZina metiCara qalbatonma da Sioc moridebulad, usityvod gaSorda aRmsareblebs. mogvianebiT qvecnobierebaSi Cayuryumelavebulma Siom aRmoaCina, rom TviTonve surda aRsarebaze Tavi Seekavebina, albaT imitom, rom moZRvarTan monaniebul yvela codvaze SemdgomSi xeli unda aeRo da aRar unda gaemeorebina, - aRar unda emruSa da aRarc saeWvo Tanxebi ar unda aeRo sasurveli ganaCenebisTvis... `kargi, sinanuli mogvianebiT iyos, ra moxda, ager, maias rom Tavi gavaneboT, mariam egvipteli meZavi yofila, igulava, daSrita vneba da... mere wmindani gaxda... sacaa cols SevirTav, cotas davRvindebi, xels movimarTav, kalapotSi Cavdgebi da ziarebazec mere gaval, ufro Rirseulad da Tamamad.` - ase daaskvna Siom da SvebiT amoisunTqa. dasrulda wirvac. Sio yuredRebiT usmenda mamaos qadagebas da erTi patara monakveTi moxvda gulze: `... adamians yvela codva mieteveba, garda suliwmindis gmobisao...- TiTqosda Sios gasagonad brZana moZRvarma da ganagrZo SeiZleba kacis kvlis codva mietevos adamians WeSmariti sinanulis Semdeg, magram ar mieteveba ubralo codvac ki, Tu amas ganzrax Cadis, imis imedad, rom SemdgomSi moinaniebs mas... locviT gadaRlilma mamaom Sios saTxovari ar daiviwya da wirvas SekveTili paraklisic miayola. bolos wminda nikolozis patara xatic aCuqa da uTxra: ` me axla wminda nikolozis paraklisi wavikiTxe Sens saxelze. mas Sevavedre Seni Tavi, rom igi Tavis mxriv RmerTs Seevedros Seni sulis gadarCenisTvis` - gmadlobT, mamao. - ho, rac Seexeba am xats, isic Sens saxelze vakurTxe. atare gulis jibiT da roca Zalian gagiWirdes, Seevedre xolme. damerwmune, rom giSvelis. wminda nikolozi ise warmarTavs Sens cxovrebas, rogorc umjobesi iqneba Seni sulisTvis.

53


Tavi mecamete Sedegi moZRvris locvisa ras ifiqrebda, rom sabediswero iqneboda misTvis kiknaveliZis saqmis ganxilva. ramdenime procesi rom Cauvarda, TbilisSi Cavida da saolqo sasamarTlos Tavmjdomares moaxsena: `mgeleTSi mowmeebi da dazaralebulebi ar Camodian, ris gamoc process ver vatarebo, yvelani Tbiliselebi arian da upriani iqneba, Tu Tbilisis romelime raionul sasamarTlos gadaewereba kiknaveliZis saqmeo` Sios moTxovna ar Seismines, ar daakmayofiles, ar gadasces saqme sxva sasamarTlos... samagierod `scena` dauTmes vakesaburTalos raionul sasamarTloSi da `ha burTi – ha, moedanio` uTxres. ra eqna Sios? CaniSna saqmis ganxilva da ganixila kidec. TiTqos yvelaferi martivi iyo: fridon kiknaveliZes borot xulognobaSi edeboda brali. sasamarTlo gamoZiebis procesSi, mtkicebulebaTa gamokvlevis Semdeg mosamarTle mivida im daskvnamde, rom winaswar ZiebaSi daSvebuli iyo Secdomebi, romlis gamosworeba sasamarTlos valdebuleba iyo. saWiro iyo kvalifikaciis Secvla, radgan boroti xulignobis faqti ver mtkicdeboda. samagierod, saxeze iyo martivi saxis xulignoba, ris gamoc, Siom gadawyvita, - meore nawilidan pirvel nawilze gadaekvalificirebina f. kiknaveliZis danaSaulebrivi qmedeba, miesaja misTvis eqvsi Tve da gaenTavisuflebina sasamarTlo darbazidan, radgan erT dReSi zustad eqvsi Tve xdeboda, rac winaswar patimrobaSi iyo gansasjeli. `sasamarTlo gamoZieba dasrulebulia, mxareTa Soris paeqroba gaimarTeba xval sam saaTze` - ganacxada mosamarTlem da xis CaquCi magidas dascxo. gavida is erTi dRec; miiwura sasamarTlo procesic; dasrulda kamaTic da mosamarTlem saboloo sityva gansasjels misca. ` ...verafers ver getyviT, batono mosamarTlev, ... damnaSave rom viyo, getyodiT – mapatieT meTqi. axla patieba rogor viTxovo, roca araferi damiSavebia... ` `kargiT, sasamarTlo midis ganaCenis gamosatanad!` - gamoacxada sxdomis Tavmjdomarem da darbazidan gavida. saTaTbiro oTaxSi ganmartovebuli Sio sarkmelTan dadga da sigaretis moweva daiwyo. ara, ar Relavda, ubralod dro unda gaeyvana, Torem ganaCeni ukve momzadebuli hqonda da wakiTxvaRa undoda. `xedav, ra Tavxedia? odnavi sinanulis grZnoba ara aqvs. `araferi damiSavebiao` ise ambobs, TiTqos me Sevigine im 54


restoranSi. – gabrazebulma Siom sigareti Caaqro da magidas miujda, rom winaswar dawerili ganaCeni gadaeTeTrebina. daiwyo wera da ramodenime winadadebis Semdeg moulodnelad SeCerda. kodeqss kidev erTxel gadaxeda. kidev erTxel waikiTxa 239-e muxli da ratomRac aRSfoTda. kodeqsi gadado da axla saqmis masalebi gadafurcla, kidev erTxel gadaavlo Tvali gamokvleul mtkicebulebebs. ufro aRelda. wamodga, sigarets moukida da sarkmeli gamoaRo. `ra mogdis Sio?` - SeekiTxa sakuTar Tavs. `obieqturi mxriv ver mtkicdeba danaSauli` `ra obieqturi.. ra ver mtkicdeba..` `ai, Caxede kodeqss, - sami niSani aqvs xulignobas: uxeSoba; Zaladoba da aSkara upativcemuloba, erTerTic rom ar iyves, danaSauli ar aris.` `maS, ra aris, Seni azriT?` `wvrilmani xulignobaa... administraciuli darRvevaa... kiknaveliZes danaSauli ar Caudenia.` `raebs melaparakebi, ras mefilosofosebi... gamzadebuli gaqvs ganaCeni? ade, gaeTrie da waikiTxe!` `daica, egre ar aris. waikiTxe kargia... xom unda iyos samarTlebrivad Camoyalibebuli?` `mSvenieri ganaCenia` `am mSvenier ganaCens gamisaCivreben da gamiuqmeben` `bijo, vin gagiuqmebs.. ufro swored, vin gagisaCivrebs, yvela kmayofili iqneba: prokuroric madlobas getyvis, - radgan mgamamtyunebeli ganaCeni daayene da rac mTavaria, TviTon gansasjelsac samaRariCod eqneba saqme, radgan prokurorma oTxi weli moiTxova, Sen eqvs Tves aZlev da Tanac im dResve saxlSi uSveb. aba, aseT oqrosaviT ganaCens vinme gaasaCivrebs?` `kargi, gadavaTeTro mainc` `gadaaTeTre` ... Siom ganagrZo Zveli ganaCenis gadaTeTreba da isev Seyovnda. `ra xdeba!` - warmoTqva xmamaRla da kalami magidaze daaxeTqa. `ai, naxe, Sio, kiknaveliZe zis restoranSi megobrabTan erTad, xo?... svams erTi kviris win tragikulad daRupuli megobris mosagonars da am dros ambobs am sityvebs: `am cxovrebis deda... erTi kviris win erTad vqeifobdiT da dRes ki...` `ra ginda Sio, bolos dabolos..` `ar gamodis, biWo, ar gamodis magis deda vatire..` `ra ar gamodis, gamagebine: Seigina kiknaveliZem?` `Seigina` `sad Seigina, gulSi Seigina, tualetSi Tu tyeSi?` `sazogadoebrivi TavSeyris adgilze Seigina` 55


`gamarjoba, Seni! – maSasadame sazogadoebrivi wesrigi daarRvia, xom?` `ki daarRvia, magram...` `ra magram, biWo! xmamaRla xom Seigina?` `ki xmamaRla Sigina` `am xmamaRal Seginebas ra mohyva?` `dazaralebuli mivida masTan` `ratom mivida dazaralebuli, deda ra vaJkacurad SeigineT, kidev gaimeoreTo?` `gogosTan erTad ijda gverdiT magidaze da...` `diax, diax, dazaralebuli gogosTan erTad ijda gverdiT magidaze, Tanac ubralod gogosTan ki ara, - Seyvarebul gogosTan erTad iyo, hoda, kiknaveliZis uRirsma saqcielma simSvide da simyudrove daurRvia am Rirseul axalgazrdebs, amitomac mivida dazaralebuli da wesrigisken mouwoda im Sens xuligan gansasjels.` `ho, magram sazogadoebrivi wesrigis darRveva ar aris sakmarisi danaSaulis SemadgenlobisTvis, igi – uxeSic unda iyos.` `eg SefasebiTi mcnebaa, Semogevle! zogisTvis gineba gamarjobis tolfasia, zogisTvis – yvelaze didi Seuracyofa. dazaralebulbac es darRveva zedmet siuxeSed aRiqva da imitomac misca SeniSvna.` `ho, magram, sazogadoebisadmi aSkara upativcemuloba mainc ar gamodis. kiknaveliZem xom zogadad Seigina, Tanac... Zaladoba ar Cans mis qmedebaSi.` `biWo, meti raRa Zaladoba ginda, kaci mokles!` `ho, magram es kiknaveliZes ar Caudenia, misma megobrabma scemes da mokles.` `yvelafers aqvs Tavisi mizez-Sedegobrioba, kiknaveliZes rom ar Seegina, es ubedureba ar moxdeboda da arc Sen agatkivebda Tavs es binZuri saqme... sxvaTaSoris mizez-Sedegobrioba vaxsene da minda gagafrTxilo, - Tu Sen uaxloes momavalSi rame problemebi Segeqmneba, am savalalo Sedegebis mizezi iqneba is ugunuri ganaCeni, romlis gamotanasac apireb axla, danarCeni Sen ici.` Siom kidev karga xans iyoymana. daiRala sakuTar TavTan kamaTiTa da WeSmaritebis ZiebiT. `netav SemeZlos saerTod ar davwero es ganaCenio...` - xmamaRla daiwuwuna, mere `RmerTo Sen miSveleo` - isev xmamaRla amoioxra da magidas miujda. wminda nikolozis xati gaaxsenda. `gasaWirSi es giSveliso` moZRvris sityvebi Caesma. pirjvari gadaisaxa. xati jibidan amoiRi, eambora da win daido. `wmindao nikoloz, damexmareo` - Sewuxebulma waibutbuta da daiwyo wera. 56


ZarRvebSi saamo siTbo SeigrZno. sruli simSvide daeufla . werda netarebis SegrZnebiT. ufro swored, iseTi SegrZneba hqonda, rom TviTon ar werda, aramed raRac Zala awerinebda, TviTon ki, netarebiT gabruebuls uxaroda, rom mis saqmes sxva akeTebda. samarTlebrivad daasabuTa Tavisi ganaCenis samarTlianoba da kanoniereba; mecnierulad da fsiqologiurad axsna gansasjelis qmedeba ratom iyo administraciuli darRveva da ara danaSauli; miuTiTa, Tu ratom miiCnevda arasarwmunod da arasakmarisad im mtkicebulebebs, romelsac emyareboda gansasjelis mimarT wayenebuli braldeba; daaskvna, rom kiknaveliZis qmedeba aris marTlsawinaaRmdego, magram ar aris danaSauli, ris gamoc igi unda gamarTldes wardgenil braldebaSi. rodesac ganaCeni gamoacxada, maSinRa gamofxizlda da mixvda, - ra safrTxeSi Caigdo Tavi. es niSnavda, rom prokuraturas Tavze gadaaxia Sekowiwebuli saqme; es imas niSnavda, rom mtrad gadaikida dazaralebuli, romelsac erTaderTi Svili moukles, mkvlelebi ver daiWires da ager kiknaveliZec, vis ginebamac gamoiwvia es ubedureba, - gaamarTles. darbazi kargaxans taSs ukravda Sios Tamam ganaCens, Tavad Sio ki ganmartoebiT ijda TavCaqindruli da fiqrobda momavalze. . . . zustad erT kviraSi iusticiis sabWoSi daibares. `es ra gagikeTebiao` - uTxres. `sxvanairad ar SemeZloo` - miugo Siom. `ici, Sens winaaRmdeg prokuraturam saCivari Semoitana. uxeSi procesualuri Secdomebis gamoo` `ho, SeiZleba davuSvi Secdomebi` - Tqva Siom da Tavi daxara. `ici, Sens winaaRmdeg Senma yofilma sxdomis mdivanmac Semoitana saCivario` `vici, gaborotebulia Cems mimarT da ra vqnao` -mxrebi aiCeCa Siom. `is Tu ici, rom dazaralebulma Jurnal-gazeTi ar datova, sadac Seni salanZRavi statia ar aris. esec TavisTavad gecodineba. maSin isic icode, rom Sens mimarT disciplinaruli devna aRiZra da uaxloes dReebSi gadawydeba Seni mosamarTled yofna-aryofnis sakiTxio` - es uTxres. axsna ganmarteba daawerines da gamouSves. erT kviraSi isev daibares da gaanTavisufles. Tan es miaZaxes: `cxovreba amiT ar mTavrdeba, guls nu gaitex, aba Sen ici, mxeci advokati dadeqio!` iusticiis sabWodan wamosulma Siom qaSueTis taZarSi Seiara. wminda nikolozis xatTan sanTeli daanTo da Seevedra: 57


``xom Sen damawerine is ganaCeni, hoda axla damexmare, Tavi davaRwio Tavs damtydar gansacdelsao` wminda nikolozi gorozi mzeriT Sescqeroda Sios. aSkarad ukmayofilo Canda wminda mRvdelTmTavari. rogorc Cans, ar moewona Sios sityvebi, romelic ufro sayvedurs hgavda, vidre locvas da Sevedrebas. Bbolomde SerCa saRamos locvas. zeTis cxebis madlic miiRo da cota Sveba igrZno. Llocvis dasasruls nakurTxi puri da xorbalic misces. Ppuri miirTva, xorblis marcvali ki xelis gulze daido da ratomRac masze iwyo fiqri: `... Cvenc xom xorblebi varT, gvinda purad viqceT, magram purad qcevis sirTulisa gveSinia. Aaba, warmovidginoT, - ramdeni ubedureba unda gadaitanos xorbalma, sanam purad iqceva. jer unda daimsxvres da daqucmacdes; mere fqvilad qceuli adamianebis xelSi unda moixrCos da moizilos; mere cecxlsa da simxurvalesunda gauZlos, raTa gamocxves da mogvces puri Cveni arsobisa. Aase unda gamocxves TiToeuli CvenTaganis sulic. jer wisqvilis qvebma unda gadaiaros Cvens Tavsa da gulze; jer unda davimsxvreT da davifqvaT, rom mere, am yvelafris samagierod, xorblad waqceuli purad aRvsdgeT da davapuroT damSeuli moyvasi. xolo Tu xorblad davrCebiT, qaTmis indauris da virTxebis lukma viqnebiT mxolod.

58


nawili meore gansacdeli Tavi pirveli mSobliur miwaze

Sio gulaRma iwva da mTebiT SemosazRvrul zecas Sehyurebda. mzis siTbo ar aklda aremares, magram ufro meti siTbo zurgidan igrZno. Sio mSobliur miwaze iwva, - im miwaze, romelic naxevari saukunis win miatoves misma mSoblebma da miiviwyes. diax, naxevari saukunea es miwa upatronobis dardiT swuxda, magram yvelaze saocari is iyo, rom sxvac aravin epatroneboda. arc Sios gamouCenia didi gulisxmiereba papiseuli miwis movlisa da patronobisa, axla ki ra daemarTa TviTonac ar icoda,gansacdelSi myofs raRac uxilavma Zalam ukarnaxa yvela da yvelaferi mietovebina da wasuliyo papiseul mamulSi, raTa iq epova Sveba. ...gulaRma iwva da mTebiT SemosazRvrul zecas Sehyurebda. araferze aRar fiqrobda. araferze aRar dardobda... esiamovna es ganwyoba... kargia, roca saamosa da sasikeToze fiqrob, magram aranaklebi sikeTe yofila, roca araferze fiqrob, es ki im drosaa sikeTe da nugeSi, roca guli dardiTa gaqvs savse. sadardeli hqonda Siosac, - erTi Tve xdeboda, rac Tanamdebobidan gaanTavisufles. uwin siRatakis gamo sasowarkveTilebaSi myofi, axla uares sasowarkveTilebaSi aRmoCnda, radgan siRatakes marcxi daemata, ris Semdegac yvelaferi nulidan unda daewyo. “ ara, jer nulamde unda axvide, radgan nulidan damwyebi iwyebs sufTa furclidan, Sen ki, didi Tanamdebobidan Zirs dacemuls jer gatexili da gasvrili saxelis aRdgena gWirdebao”aseTi mware simarTle uTxra megobarma, magram ufro Semzaravi iyo gulis amaCuyebeli TanagrZnobebi da unayofo Wkuis swavlebani: “ase ar unda gagekeTebinao...” ise ar unda moqceuliyavio...”, “...imas ar unda mindobodio..” `cota eSmakobac gmarTebdao!` `gamoucdel angelozs gamocdili eSmaki jobiao` gamoucdelobis gamo Senc gamousadegari iyavi, xolo Seni viTom patiosnebiT, im dabdur ZaRlsa gavdi, romelic arc TviTon Wams da arc sxvas aWmevso... 59


Yyvela da yvelaferi aRizianebda. simSvide versad ipova: verc Sin, verc gareT; Tavs miusafrad grZnobda da marto undoda yofna, magram ganmartovebuls meti dardi eZaleboda, sasowarkveTili iyo da uimedoba uRrRnida guls. xavss eZebda, rom CabRauWeboda. eSinoda wyals ar waeRo da dards ar daeRrCo. Ffesvmagari xavsic versad naxa. sigareti... Rvino... arayi... dardi... dardi da uimedoba... ixrCoboda, aSkarad ixrCoboda da sul bolo wamSi mainc waavlo xeli fesvmagar xavss- winaparTa miwaze isurva ganmartoeba. axla ki iwva gulaRma, Sehyurebda zecas da araferze aRar fiqrobda. mxolod aRiqvamda siTbos, romelsac axla misTvis sakurnebeli Zala hqonda da bevrad gansxvavdeboda mziuri sxivosnobisgan - Tavisi idumali ZalmosilebiT. mxari ibruna da axla guldaRma Caexuta mxurvale miwas. karga xans iwva ase, msuye surneliT gabruebuli. damaTrobel netarebisagan SeZaxilma gamoafxizla: - kai gamarjoba Seni! – gzispiridan Semoesma xma. Sio SekrTa da ise wamoxta, TiTqos danaSaulze waaswreso. sapasuxo misalmebac ver moaxerxa, mxolod Tavi daukra Robis miRma mdgar berikacs da Sarval-perangis sworebiT misken gaemarTa. - Sio mRvdlis SviliSvili xom ar xar, Svilo?- ikiTxa moxucma da xeli moiCrdila. - di..di..diax..- ena daeba Sios gaocebisa da sixarulisagan, manamde ki iseT sityvebs eZebda, Tavis gasasamarTleblad rom gamoadgeboda am ucnob moxucTan: rom igi ucxo ar iyo am mxarisTvis,... rom misi winaprebi aq ganisvenebdnen,... rom misi iyo es mtkaveli miwis nakveTi da... - ho, metismetada hgavxar cxonebul papaSensa, - gana! ieriT gicani me da Cemma mzema!- sevda narevi RimiliT warmoTqva berikacma da dakoJrili xeli gauwoda RobesTan mdgar Sios. - petrei mqvia me, Svilo, Sena? - Sio. - dabneulis RimiliT upasuxa Wabukma. - oho! papis mosaxele yofilxar- raRa! kargia, kargi... magram eg aris, rom marto kargi kacis saxelis darqmeva ar kmara kaibiWobisTvis, ase ar aris? - asea. – gauazreblad daeTanxma Sio berikacs. - papaSens kai saxeli hqonda, Svilo. kai saxeli kai saqmiT moipoveba da egre Tua, kai saqme da kai biWoba namdvilad ver iqneba Tqvengan am aremaris mitoveba, xom asea? - diax - amooxvriT daeTanxma Sio berikacs da Tavi daxara. - saflavebi xom inaxule? - ara, jer ara.. 60


- raRas uyureb? Siom kvlav Tavi daxara da upasuxod datova moxucis SekiTxva. - Tavs ki xri, Svilo, magram, vxedav qeds ar idrek. ar ginda aRiaro, rom ar ici, sadaa Seni winaprebis saflavebi. ufro uaresi: ampartavneba ar gaZlevs uflebas, Tavi daimciro, da me damixmaro Seni papa-bebiis saflavebis moZiebaSi, miTxar, rom vtyuivar!” - ar tyuixar, petre papav, asea da... mrcxvenia!” - ho, es ukve raRacas niSnavs. raki grcxvenia, maSasadame sinanulis grZnoba gawuxebs. sinanuli ki yvelaze mTavari gza da karia, sulis cxonebisken mavalisTvis. sxvaTa Soris esec papaSenisgan vici. - papaCems axlo icnobdiT? papaSeni Cemi moZRvari iyo, Svilo, meti siaxlove ar arsebobs. ho marTla, Sen Tu gyavs moZRvari? Tumca ameebze mere vilaparakoT, axla gadmodi mag Robidan da wavediT papaSenis saflavTan. Sio usityvod dahyva moxucis nebas da mwuxaris nabijebiT gauyva gzas sasaflaosaken. saflavi movlili daxvda. gaocda, magram ar SeimCnia. rkinis Robe moryeuli da daJangebuli iyo, magram Robis SigniT sufevda sisufTave. Sio ki eloda usaSvelo ekalbardebs, naxevar saukunovani upatronobis sasircxvilo daRsa da Sedegs. `iqneb farulad amodian Cvenebi da...” – fiqri damTavrebuli ar hqonda Sios, berikacma rom xeli gadaxvia mxrebze da hkiTxa: - Sen albaT gaveranebul sasaflaos elodi ara? ex, Cemo Svilo, Tu Seni weRandeli sinanuli yalbi gamodga, egrec moxdeba: gaverandeba am didi kacis sasaflao, rogorc ki Cven gardavicvlebiT. - vis gulisxmobT, petre papav? - papaSenis sulier Svilebs vgulisxmob, Svilo, da yvelas, visac axsovs misi Rvawli da Tavdadeba. bevri aRarc davrCiT, magram vinc davrCiT, ar viviwyebT sayvarel moZRvars. Cvens micvalebulebTan amosulebi, bolos aq vikribebiT xolme. sanTels avanTebT, Wiqa Rvinos wavuqcevT da vixsenebT Sio mRvdlis qadagebebs... - SegiZliaT exlac gaixsenoT rame? moxuci Cafiqrda da Tavi gaiqnia- mosayoli da gasaxsenebeli bevri maqvs, Cemo Svilo, magram yvelafers Tavisi dro aqvs. Sen axla daRlili iqnebi, wamodi CemTan, davisvenoT, visadiloT da gasaxsenebelic iq gavixsenoT. - ara, petre papav, bolo avtobusi erT saaTSi gadis. Tu ar gavyevi... - ra, ra moxdeba Tu ar gayvebi? 61


- kacma rom Tqvas arc araferi... samsaxuri me ar mawuxebs da col-Svili, magram... - hoda morCa, dRes CemTan darCebi. xval ki me da Sen isev aq amovalT, am Robesac gavamagrebT, SevRebavT kidec da kai biWobaSic CagveTvleba, ase ar aris? - ai, xvalindel darCenaze namdvilad ver SegpirdebiT - Siom scada principuloba Caeqsova Tavis sityvebSi. - marTalic xar, Cemo Svilo, aravis araferi ar unda Sepirde... radgan yvelaferi RvTis nebaa. Cven ubralod kargi gegmebi davsaxoT, danarCeni rogorc ityvian: ”xvalem izrunos xvalisa...” - me imis Tqma mindoda, rom... - arafris Tqma ar aris saWiro, Cemo Sio, wavediT! keTilma berikacma stumars Tbilad Semoxvia xeli mxrebze da RiRiniT gaemarTnen saxlisken.

Tavi meore stumrad RvTisnier berikacTan Tbili kaci Canda petre papa. mTielTaTvis damaxasiaTebeli mkacri kilo am Sinagan siTbosa da sikeTes met elfers sZenda da berikacis keTilSobilebasac vaJkacur iers hmatebda. - aba, dedakaco, stumari gvyavs, gamogvxedeo - WiSkridanve gasZaxa cols petre papam da raki ver gaagebina, - Sehyvira: mariam, qalo, sad xar, gamogvxede, movediTo` cota xanSi moxuci qalbatoni gamovida ezoSi farTukis ferTxviT da `ui, Sen ki Semogevleo`- iseTi saxegabadruli gamoemarTa stumrisken, rom Sio uxerxulobisgan gverდზe gadga. `aSkarad viRacaSi SeveSaleo` - gaifiqra, magram gaocda, roca moxucma icno: `Siolas SviliSvili iqneba es vaJikai, gana?` mimarTa qmars da petre papamac Tbili RimiliT Tavi dauqnia. - ise, yoCaR, Cemo mariam, ar daberebulxar, ai! rogor uceb ican es biWi. xom arc arasdros ginaxams da mainc ican, gana? - vican, Cemo petre, da ra vqna, ieri aqvs papisa da amiT vican. did Sios saxes ki ra damaviwyebs, aba! - ici, Cemo Svilo, - axla Sios mimarTa moxucma qalbatonmaCveni qorwilis Tamada iyo Seni papa. giTxra Cemma berikacma, xo? - ara, jer ar uTqvams. - RimiliT upasuxa Siom. - ho, bevri ram ar gviTqvams, dedakaco, gvacale... nu dagvayude es mSieri xalxi ezoSi, gagviSaleRa sufra, Tu qali 62


xar! - xumroba narevi simkacriT mimarTa cols berikacma da moxucma diasaxlismac samzareuloSi iwyo fusfusi. `ui, aqedan darekva Tu SeiZlebao`- uceb gaaxsenda Tavisianebi Sios da petre papamac mezoblis saxlSi gadaiyvana stumari. `ar inerviuloT, axlobelTan var mTaSio`- naxevrad bundovani informaciiT is mainc gaagebina Tavisianebs, rom cocxali iyo. `danarCens Camoval da mere getyviTo` - dasZina da daasrula saubari. `aba, ase iolad aqedan ver waxvalTo` - uTxra petres karis mezobelma da SiosTan erTad gaSlil sufraze miipatiJa. Tan gzad orives wasCurCula: `aba, Tu mixvdebiT, vin aris dRes Cemi stumario` saxeze ver icnes, saxeliTa da gvariT ki Siom gamoicno: `hamlet giorgobiani? cnobili poeti da momRerali?` - sixaruliT aenTo Sio da sapatio stumris siaxloves Camojda. Bbrwyinavda. varskvlavi iyo da ibrwyinebda, aba ra iqneboda. Yyvela mas Sescicinebda. maspinZels eamayeboda, rom aseTi didi adamiani stumrobda mis ojaxs. `batono hamlet, leqsi wagvikiTxeT` `batono hamlet, erTi gvimRereT!` `Tu SeiZleba, suraTs gadaviRebT TqvenTan` ... Tavs ver ikavebdnen sufrasTan myofi fanebi. `batonebo... qalbatonebo... gogonebo.. xalxo! acaleT, amoasunTqeT adamians, SeargeT lukma, ra mogividaT...` - braz-narevi RimiliT mimarTa maspinZelma sufris wevrebs. varskvlavi Tavmdablurad wamoimarTa, gansakuTrebuli mowiwebiT sufraze myof gogonebs gauRima da daTafluli eniT mimarTa maT: `madloba siyvarulisTvis! Dda sanam Tqvens Txovnas Sevasrulebde, sanam gimRerebdeT da leqss wagikiTxavdeT, modiT, siyvaruls gaumarjos!` - sadRegrZelos sasmeli miayola sapatio stumarma da bolos Tavis leqsidan patara nawyveti waikiTxa: `... ex, Tumca wlebma Tma gamiTeTres, sisxli iseve yivis alisfrad, Dda WabukiviT kvlav davdev mdedrebs, sxva yvelaferi miRirs arafrad!` gaisma taSi, ovacia da qalebis keklucuri kiskisi. `ai, kaci!` ‌... `ai, vaJkaci!` ... `genacvale jigarSi!` - mohyva replikebi ovaciebs. varskvlavma kvlav mowiwebuli da vneba Sereuli mzera esrola gogonebs da moridebulad Camojda skamze. `ukacravad, Tqven siyvarulSi qalebis siyvaruli igulisxmeT?` ikiTxa petre papam. 63


`ho, aba ra unda megulisxma?` - gaocda hamleti. `didi bodiSi, magram... meuRle gyavT?` `meuRlec myavs, Svilebic da SviliSvilebic, eg ra SuaSia?` `ra vici, `kvlav davdev mdedrebsao` - leqsSi TqviT da Tu asea, Ralati da mruSoba qvia amas qarTulad. Tqven ki siyvarulis sadRegrZelo SesviT. kidev didi bodiSi Cemi siTavxedisTvis` `iciT, me poeti var da momRerali. siyvarulis kaci var, siyvaruls ki mudam ganaxlebuli sisxli sWirdeba. me ver davwer leqsebs da verc vimRereb rom ara es mSvenieri qalebi da maTi siyvaruli. 57 wlis vxdebi da kvlav am sisxlsavse cxovrebiT vcxovrob. verc warmomidgenia sxvanairad. albaT Tavs moviklav, rogorc ki qalebs gulisTqmiT veRar Sevxedav` varskvlavis am vaJkacur sityvebs kvlav taSi da kiskisi mohyva. Ppetre papam ki bodiSi moixada da SiosTan erTad datova iqauroba. `wavideT, Svilo, Torem aseT sufraze yofna Cvens sulebs dazianebso` - Tqva da dasZina: `adamiani siciliTac SeiZleba gamoicno, RmerTis msaxuria, Tu - eSmakis. Ggaixsene, rogor qirqilebda is meqalTane varskvlavi, an rogor uxamsad kiskisebdnen qalebi. Nnamdvili RvTisnieri adamiani iRimis an moridebiT icinis, xolo danarCeni: kiskisi, qirqili, xarxari, frutuni, xvixvini da kreWa... sicilis is nairsaxeobebia, romelic eSmakis msaxurebas gvauwyebs. Eeg varskvlavi ki ormagad saSiSi adamiania da ici ratom? imitom, rom cxvris tyavSi gaxveuli mgelia. Tavmdablad gvaCvenebs Tavs, sinamdvileSi ki saSineli ampartavania, romelic RvTis kanons ar scnobs da mruSobas siyvarulad asaRebs.` mariam bebos ukve gaeSala sufra da Tavad televizorTan miskupebuliyo. ise gulisyuriT Cafluliyo filmis yurebaSi, rom verc gaigo meuRlis Semosvla. - rao, dedakaco, ras geubneba eg eSmakis yuTi, ha?- wyena, brazi da xumroba erTad eria petre papas sityvebSi. `ui, moxvediT-gana?- SekrTa bebo da wamodga, - ` ai, gaSlilia sufra, dabrZandiTo` - brZana da kvlav samzareuloSi gafusfusda. - es sufra ki kargi gagiSlia Cemo qalo, da madlobac amisaTvis, mara xom SevTanxmdiT, rom mag serialebs aRar uyurebdi, ha? - es sxva serialia, berikaco, -damnaSavis xmiT uTxra bebom. - erTi da igive nagavia!- brazi Seeria berikacis xmas. - ra mogivida, kaco, stumars mainc ec pativi! - aSkarad ganawyenda mariam bebo da sxva oTaxSi gavida. -kai, kai, Cemo mariam, nuRar gamebutebi... oRond Sen kargad iyavi da jandabas Cemi beberi Tavi.. magram Seni kargad yofna rom minda, imitomac geubnebi,- moSordi meTqi mag serialebs. - miaZaxa petre papam da sufrasTan mjdom Sios Rvino Camousxa. 64


- Tu keTil gzaze dgaxar, bolomde unda iaro am gzaze da borotisaken aRar unda imziro, ase ar aris Cemo Svilo? Siom Tavi dauqnia. - hoda, cuds veubnebi axla Cems dedakacsa, ha? -Rimilnarevi sinanuliT ganagrZo maspinZelma. - ras vuyurebT am serialebSi? – erT ylup viTom sikeTesa da zRva borotebas: garyvnileba... siZulvili... daundobloba... aTasgvari ukeTureba da uwesoba... ratom, gekiTxebiT, ratom?! `erToba, petre papav, ra moxda?- bebos gamarTleba scada Siom - erToba? ras hqvia-erToba?! - brazTan erTad wyenac SeemCna berikacs. - kaci kacsa klavs, amas uyureb da erTobi?... moyvasi moyvasisTvis borotebas xlarTavs, amas uyureb da amiT erTobi?...garyvnilobis scenebs gayurebineben da... amiT erTobi?! yurebidan, Tvalebidan, tvinidan sulSi Sxami Semodis da amiT erTobi?...da ar ziandeba, ar maxinjdeba am dros suli? AAager siyvaruls rom siyvaruli aRar hqvia, risi Sedegia es? `ra naxe, berikaco, ra codo vqmen iseTi, rom qveyana Seyare`meore oTaxidan gamosZaxa gabrazebulma bebom. `ai, asea, Cemo Svilo, bebrebs gvirevs tvinsa es kacTmoZule eSmaki da Tqven raRas gizamT, - axalgazrdebsa, ha? ` cota xans mZime dumili Camowva. mere petre papam magidas xeli msubuqad dascxo da wamodga. - mariam, gamogvxede, Tu giyvarvar! mudarac iyo am sityvebSi, brZanebac da- sinanulic. mariam bebo dinji nabijebiT Semovida oTaxSi da TavCaqindruli dadga meuRlesTan. - mariam, me Sen gawyenine da axlave minda movinanio: Seminde da mapatie, Tu RmerTi gwams! - RmerTma Segindos, Cemo petre da mec mapatieT, kacebo Tu ram ise ver gavakeTe, qristian dedakacs rom Seefereba. - ai, axla ki Segvergeba sasmelica da saWmelic, RmerTi kvlav CvenTanaa - warmoTqva petre papam da meuRles xelze moualersa. - modi, mariam damimSvene gverdi da erTad SevsvaT WeSmariti siyvarulis sadRegrZelo. Sios TvalSi eca moxuci maspinZlebis gansakuTrebuli siyvarulis unarianoba, rac Tavis mxriv, maT sicocxlis unarianobasac hmatebda Zalsa da elfers. - ho, ai, ra giTxra, Cemo Sio, Sen axla erTi suli gaqvs papaSenze raime mogiTxro, xom asea? - diax! - hoda mismine, upirvelesi da umTavresi unda gauwyo: papaSenma Cven siyvaruli gvaswavla, - gesmis? 65


- mesmis! - mapatie, magram mgoni ar gesmis. - rogor? - ara, sawyenad ar miTqvams... ubralod bevri zereled aRiqvams amas. ATundac is hamlet giorgobiani da misnairebi gana gaigeben amas? - ras? - namdvil siyvaruls da misi swavlebis ambavs. saca rom miTqvams – Sio mRvdelma siyvaruli gvaswavla meTqi, bevri ase fiqrobs: moZRvarma erT mSvenier dRes siyvarulze gviqadaga da morCa. mgoni Senc ase fiqrob, Sio. - ara, ratom... me vfiqrob, rom Sio mRvdeli qristianuli saTnoebebisken migiTiTebdaT da es saTnoebebi zrdida TqvenSi siyvarulis unarsac. - ho nawilobriv marTali xar, - papaSeni swored rom qristianuli saTnoebebis damkvidrebiT gvaswavlida siyvaruls, magram risi maqnisia marto miTiTeba _ qadagebebi, suli wmindis madlis gareSe. ai, aq aris saidumlo papaSenis Rvawlisa, Svilo! madlis matarebeli kaci iyo Sio mRvdeli da TviTon iyo cocxali qadageba qristianobisa, siyvarulisa da saTnoebebisa... me erTi ususuri qristiani var. Aai, papaSeni ki imdens izamda, rom Tavisken moaqcevda im eSmakis mociqul varskvlavsac da mis taSze mocekvave qarafSutebsac. modi misi sadRegrZelo SevsvaT, sasufevelsa Sina moixsenos ufalma misi suli.` warmoTqva maspinZelma da Rvino ise saTuTad Sesva, TiTqos eferebao. - petre papa, giyvarT Rvino?- RimiliT hkiTxa Siom. - Tu am SekiTxvaSi bevris da xSirad smisadmi ltolva igulisxmeba, maSin Cemi pasuxia: ara! - ubralod, ise SesviT, TiTqos ealersebodiT sasmissac da sasmelsac. - ganmarta Siom. - hoo, Tu mag gagebiT mekiTxebi, Cemi pasuxia: - diax! sxvaTaSoris Rvinis smac papaSenma maswavla. sul mikvirda, - amdensa da amxela sufrebs Tamadobs da rogor ar gadiRala, rogor ar Tvreba es dalocvili meTqi. mereRa aRmovaCine,- Sio mRvdeli arasodes Rvinos aCqarebiT ar Sesvamda.Yyoveli sadRegrZelos Semdeg sasmiss dinjad wamowevda, SeaTvalierebda, jer garedan moualersebda da Semdeg ylup-ylupad svamda am RvTiur siTxes, pirSi igemovnebda, Tvalebs nabavda da aSkarad efereboda im TiToeul ylups. Tan loculobda, es arcaa gasakviri, misi guli xom mudmiv mlocvare mdgomareobaSi iyo. 66


Rvinis smis drosac, igi esiyvaruleboda am RvTiur siTxes da am siyvarulis sanacvlod, Rvino Zalas ki ar arTmevda, piriqiTaZlierebda, madlsa da sibrZnes hmatebda, amitomac ar Tvreboda da rac yvelaze mTavaria, misi Tamadobis Semdeg sufridan wamosuli TiToeuli CvenTagani raRaciT ufro ukeTesebi vxdebodiT. bevri swored aseT sufraze yofnis Semdeg gaxda eklesiuri... ai, axla Sen rom Wam da Tan gazeTs aTvaliereb, amas papaSeni ar izamda. - ratom? - imtom, rom es RvTis winaSe umadurebas niSnavs. es imas hgavs: sayvarel qals ealersebode da Tan wuxandel fexburTis maCtze fiqrobde. - aba, araferze vifiqro? - ifiqre imaze, rasac akeTeb. ai, davuSvaT mzesumziras miirTmev. xom ginaxia, rogor vulgarulad, daudevrad Wamen mzesumziras, aseTi WamiT verafer sikeTes ver miiReb. arada, sakmarisia - ori wuTi vifiqroT am mcenareze: rogor CaiTesa da aRmocenda sadRac; rogor gamoiRo nayofi; rogor Seisruta mze, sicocxle da energia; rogor movida Senamde (ra Tqma unda dauxalavi) da rogor Semoaqvs SenSi mis mier Sesrutuli es mze, sicocxle da energia... damerwmune, - Tu am dros iloceb kidec da madlobas Seswirav ufals, - mzesumziris TiTouli pawia marcvali saswauls moaxdens da wamlad Segergeba. es yvelaferi papaSenma, eklesiam da rwmenam maswavla. modi, sityvam moitana da eklesias gaumarjos, yvela RvTismsaxurs gaumarjos, vinc ar unda iyos igi: glexi Tu inJineri, mRvdeli, Tu eqimi...` - RvTis msaxurSi mRvdeli igulisxmeba da glexi an inJineri ra SuaSia - moridebulis RimiliT warmosTqva Siom. - araswori warmodgena gaqvs RvTis msaxurebaze, Cemo Svilo,... ai, Sen ras saqmianob? - amjerad arafers, - Tqva da mwared amoioxra Siom – ise mosamarTle viyavi da exlaxans gamanTavisufles Tanamdebobidan. - gaganTavisufles? – kargi uqniaT! - batono? wyenisgan Subli SeeWmuxna Sios. - ar gewyinos Cemo Sio, magram gatyob,- Sen jer ar xar RvTis msaxuri. hoda Sen suls daRupavda mosamarTlis Tanamdeboba, amitom madlobelic unda iyo, rom ase moxda. - mapatieT, petre papav, magram ver dageTanxmebiT. RvTis msaxureba aq arafer SuaSia, ufro metic,- RvTis mcnebebs ewinaaRmdegeba mosamarTlis saqmianoba, is xom damsjelia, dasjis ufleba ki mxolod RmerTsa aqvs, amaze ras ityviT?... an kidev, prokurori, - bralmdebelia Tavisi saqmianobiTa da mowodebiT, RmerTi ki mitevebisaken mogviwodebs. maSasadame arsebobs 67


eriskaculi Tanamdebobebi, romlis msaxuri ver iqneba imavdroulad RvTismsaxuric. ase rom, Tqveni survili keTilia,magram... - araviTari magram, Cemo Sio! araviTari magram!...Sen Tu Sio mRvdlis SviliSvili xar, araviTari `magram` ar unda arsebobdes SenTvis. mxolodRvTismsaxureba! gesmis?... mxolod RvTis msaxureba!!! pirvel rigSi RvTis msaxurebi unda viyoT, rasac ar unda vsaqmianobdeT, RvTisTvis saTno unda iyos es saqme, xolo Sen Tu am RvTismsaxurebaSi xels giSlida Seni saqmianoba, - Tavadve unda wamosuliyav aqamdec! me ki mainc mgonia, rom nebismier eriskacul saqmianobiT SeiZleba iyo RvTis msaxuric. Tundac prokurori, mere ra rom bralmdebelia, ar SeiZleba sikeTes emsaxurebodes? rogor, me Tu yaCaRi da baditi var, ar unda davisajo? mTavari aq sxva ramea, Cemo Svilo, da am sxva rameSia mTeli qristianuli saidumlo: mTavari ki is aris, rom me siyvaruliT unda davisajo! diax, SeiZleba mTlad qarTulad da iuridiulad ver vambob, magram qristianulad asea: jer unda vuyvarde prokurorsa da mosamarTles da mere damsajon, Tu Rirs var amisa. Aamitom, sanam mosamarTleobis tvirTs itvirTeb, - guli da goneba unda gaikeTilSobilo. siyvaruli da RvTiuri sibrZne unda viswavloT. Mmarto guli dagwvavs da marto goneba gagyinavs. Aamitomac oriveSi harmoniam da madlma unda daivanos, xolo madliT gakeTilSobilebuli goneba da guli is ori frTaa, romliTac rwmenis gzaze mavali adamiani aucileblad miva sasufevelTan. sxva mxriv, cxovrebis kanonebi agresiulia da misi aRmasruleblebic moZaladeebi xdebian, Tu maTSi ar aris madli, siyvaruli da SiSi RvTisa, Aanu, RvTis winaSe marTali unda viyoT, sadac ar unda viyoT da rasac ar unda vakeTebdeT. Aasea es~ - ucnauri kaci xar, petre papav! - arafers vambob ucnaursa da gasakvirs. gana Cvens winaprebs ar uTqvamT es sibrZne: `simarTliT moWrili xeli ar metkinebao?` swored rom aseT qristianul simarTlesa da samarTalzea aq laparaki: marTali unda iyos damsjeli, rom dasjils sikeTed waadges sasjeli, sxva SemTxvevaSi gaborotdeba usamarTlod dasjilic da am usamarTlobis mayurebeli sazogadoebac. gaborotebuli sazogadoeba ki qveyanas ver aaSenebs da romc aaSenos, arafris maqnisia iseTi qveyana, sadac siyvaruli ar sufevs. - me mainc mgonia, rom mTlad pirovnebaze ar aris damokidebuli, RvTis msaxuri iqneba Tu –eSmakisa... garemoeba giqmnis pirobebs. ai, magaliTad, rogor unda moiqces mosamarTle, roca zemodana aqvs miTiTeba: daapatmros... 68


gamamarTlebeli ganaCeni ar gamoitanos... an saxelmwifos interesebis sasargeblod gadawyvitos esa Tu is dava? miTxariT, ra qnas? - Tu zemodan miTiTebas Seni Sinagani xma ar eTanxmeba, ar unda Seasrulo. - ar Seasruleb da mogxsnian! - ver mogxsnian! - ras ambobT, uaress gizaven, dagapatimreben! - verafers ver gizaven meTqi, ratom ar gjera! - rogor? - rogor da manamde Sen TviTon dawer gancxadebas da waxval! ` ha-ha-ha-ha!`- gadaixarxara Siom - mec ara vTqvi, rames brZnuls metyodiT. magiT ra Seicvleba: me waval, sxva mova, imas mainc gaakeTebineben! - verc imas gaakeTebineben, Cemo Sio! - rogor?... ratom? - imitom, rom isic gancxadebas dawers da wava! - kargiT, ra petre papav, realurad SexedeT cxovrebas. viRac xom iqneba, visac gaakeTebineben?! - ai, visac borotebas aiZuleben da gaakeTebineben, - eSmakis msaxuria, romelic daaxloebiT ase azrovnebs: modi da jandabas, Cemi karieris gadasarCenad am erT borotebasac gavakeTeb da samagierod, zedized xuT sikeTes vizamo... aseTi azrovnebiTa da saqmiT rom sasufevelSi ver moxvdeba kaci, Senc kargad ici Cemo Sio da aseTi kacis sikeTe rom RvTisTvis ucxoa, arc es unda iyos Zneli misaxvedri. saerTod, adamiani mudmiv moZraobaSia da Tu is ar moqmedebs qristianuli moraliT maSin igi nebismier Tavis cud saqciels zneobriv gamarTlebas uZebnis. - faqtia, petre papav, rom mosamarTleoba ar yofila RvTis msaxureba - gamarjvebulis rixiT daaskvna Siom. - ai, Senc gamarTlebas uZebni mosamarTlis usamarTlobas imitom, rom qristeSi ar moZraob. ara, Cemo kargo, mosamarTleoba RvTis msaxurebaa! usamarTlobaa eSmakis msaxureba da Tu usamarTlobaze yvela uars ityoda, eSmaks aRar eyoleboda Cvens Soris msaxuri da iZulebuli iqneboda TviTon daetova arena. - pontoeli pilate xom gagigia, Cemo Sio? - ki, gamigia. - hoda, im pilates ar undoda qristes dasja, rom icode, magram eSinoda keisarma Tanamdeboba ar damakargvinoso da amitomac gaimeta ieso. - vici. 69


- hoda im pilates magonebs meti wili dRevandeli mosamarTleebisa, arc maT undaT ukanono ganaCeni gamoitanon, magram imis SiSiT, gamarTlebiT samsaxuri ar davkargoo, jvars acmeven xolme alalmarTal adamianebs. saerTod asea: kacobrioba dayofilia RvTismsaxurebad da eSmakis saxurebad da TiToeuli adamiani sanam gadawyvetdes, ra saqmianobas mohkidos xeli, manamde is unda gadawyvitos, Tu vis msaxurebas apirebs. SeiZleba adamians Segnebuli arc hqondes, rom eSmakis msaxuria, magram, rodesac kaci Segnebulad ar emsaxureba RmerTs, - igi TavisTavad, daudevrad, gaufrTxileblad magram mainc eSmakis msaxurebaSia. igi uSvebs imas, rom `mizani amarTlebs saSualebas`rom `SimSilma sircxvili ar icis` da rom saWiroebis SemTxvevaSi yvelafers gaakeTebs amqveyniuri bednierebis misaRwevad. - Tu yvela marTla marTlmadideblebi viqnebodiT, maSin? - Tu yvela marTla marTlmadideblebi viqnebiT, eSmaki veRar daepatroneba Cvens suls, Tu eSmaki ver daepatroneba Cven sulebs, Cveni saqmianoba da urTierTobebic RvTis msaxureba iqneba, xolo Tu Cveni saqmianoba da urTierTobebi RvTisTvis saTno iqneba, qveyana gabrwyindeba!` `ho, magram, es xom iluziaa, petre papav!` `mereda ratom unda iyos iluzia, Cemo Svilo! gabrwyinebuli qveyana da kargi cxovreba xom yvelas gvinda, hoda ai, gzac kargi cxovrebisa da cxonebisa: SevideT RvTis safarqveS, vitvirToT qristes jvari da viaroT qristes gziT, Tu veZebT, saerTod WeSmaritebas da misken mimaval gzas. magram codvebs ver veleviT da es aris ubedureba. xolo yvela codvis sawyisi ici ra aris, Cemo biWo? `ra?` `ra da is, rom Cven, urwmunoni, eWvianebi varT da ar gvgonia, yvelafris sawyisi rom RmerTia. ar gvjera arc RmerTis da arc eSmakis arseboba; ar gvjera arc samoTxe da jojoxeTi; ar gvjera codva – madlisac da rac mTavaria, - dRevandeli kvercxi gvirCevnia xvalindel qaTams, anu, - aqaur wuTier siames vamjobinebT, xvalindel maradiul netarebas. Cven gamtarebi unda viyoT RvTis nebisa. CveniT unda qmnides ufali sikeTes. RmerTs sWirdeba Tavisi adamiani, romlis meoxebiTac ganaxorcielebs RvTiur qmedebebs. RvTis nebis gamtari adamiani borotebas ver Caidens ara imitom, rom boroteba cudia, aramed imitom, rom aseT adamianSi madlia da sikeTe misi bunebrivi mdgomareobaa. aseTi adamiani arasodes ar daiwuwunebs, - `Cemma sikeTem damRupao` radgan mas egoizmis wveTic ar scxia. igi RvTis 70


morCilia; RvTis kuTvnilia da amoZravebs erTaderTi mizani: Rirseulad da WeSmariti siyvaruliT ganaxorcielis neba RvTisa.` `me mainc mgonia, petre papav, rom kai cxovreba da cxoneba sxvadasxva cnebaa da Tu asea, cxonebis reitingi mudam dabali iqneba CvenSi.` `ratom?` `imitom, rom asidan oTxmocdacxrameti imas getyvis, kargi cxovreba mindao,` `Senc magas ityvi, Sio?` `mee?` `mokled, marTal kacs gaumarjos, im kacs gaumarjos, visTvisac kai cxovreba da cxoneba erTi da igive cnebaa. minda, rom Senc maT Soris megulebode, Cemo patara megobaro. minda, marTali iyo, rogoric iyo Seni didi papa, radgan is, vinc marTalia, - RmerTTanaa da vinc RmerTTanaa, SeuZlia ar eSinodes! - brZana maspinZelma da Wiqa Wiqaze miujaxuna Tanameinaxe stumars.

Tavi mesame Siurprizi meore dRes dilauTenia adgnen, iloces, mere avidnen Sio mRvdlis saflavze da naSuadRevisTvis Yyvelaferi moaTaves: meseri gaamagres, SeRebes, gaalamazes, saflavis qvac moawesriges... Sio muxlmodrekili idga papis da bebiis saflavTan da miwas saTuTad asufTavebda. siamovnebda es procedura da amitom arc Cqarobda. yovel gamarglil miwis mtkavels efereboda da esiyvaruleboda. bolos papis saflavidan erTi muWa miwa moxika, qaRaldSi gaaxvia da jibeSi Caido. `kargia, Svilo, waiRe da icode, rom mag miwasTan erTad madli migaqvs` - Tqva petre papam da mxarze xeli gadaxvia Sios. eklesiaSi misvlac moaswres. locvas daeswrnen, zeTi icxes da saRamos isev sufras miusxdnen. `wirva-locvis Semdeg sul sxva madli aqvs sadils da vaxSmobas` - Tqva petre papam da lukma gatexa. - sxvaTa Soris, Cemo Svilo, papaSens uyvarda ase: locvis Semdeg mrevls trapezze patiJebda da axla sufrasTan ganagrZobda RvTismsaxurebas. - maS,Tqveni qorwilis Tamadac Sio mRvdeli iyo? - ho, Svilo, magram am ambavSi sxva ram aris mniSvnelovani, kerZod is, rom qorwili didi marxvis dros gadavixade. - Tqva petre papam da gaCumda, Sios reaqcia ainterisebda. - mere? - gulubriyvelod ikiTxa Siom. 71


- ra mere, Svilo, marxvaSi qorwili gagonila? papaSeni ki Tamada iyo am qorwilisa - maSasadame Tqven gamo Sescoda? - me sxvanairad vityodi: wumpeSi Semovida Sio mRvdeli, rom am wumpidan Cven gamoveyvaneT. - jvari dagweraT? - ara, ra Tqma unda. did marxvaSi Sio mRvdeli jvars aravis dawerda, es mec vicodi, magram mTavari is aris, rom Tavad jvriswera ar CavTvale aucileblobad. - maS mRvdeli raze miiwvieT? - simarTle giTxra me ar mimiwvevia, magram lamis yvela did sufras is Tamadobda da ra meqna, xalxis survili gaviTvaliswine. - da dagTanxmdaT? - ex, Cemo Svilo, Sio mRvdeli xsnilSic erideboda Rreobas, araTu did marxvaSi... magram Cveni gadarCena swyuroda da yvelaferze Tanaxma iyo. - Tqveni gadarCena swyuroda? - Cemi qorwilis Rames mama Siom calke gamiyvana da miTxra: `icode, rac ki ram locva iTqva Seni misamarTiT, RvTis yuramdis ver miaRwevs da verc dalocvili ver iqneba Seni ojaxi, Tu jvars ar daiwero.` `ki batono, Tanaxma var, xvalve damwereT jvari-meTqi` Cems WkuaSi problema movagvare, magram mama Sio gabrazda da miTxra: `Sen, Svilo Cemo, zereled uyureb am ambavs da ase ar SeiZleba! icode, WeSmarit ojaxs verc Seqmni da verc aaSeneb, Tu suliwmindis madliT ar gaapoxiereo` `mere uars xom ar vambob-meTqi,` - Tavi vimarTle. `zerelea Seni Tanxmobao` - miTxra. `maS rogor moviqce-meTqi` - vkiTxe da ai, ra mipasuxa dalocvilma: `... xval jvars ver dagwer, verc - zeg da mazeg... marxvam unda Caiaros magram jvriswerasa da Tqvens qorwinebas rom madli hqondes, erT rames gTxov da unda Seasrulo: jvrisweramde Sens cols nu gaekarebio` jer sisuleled da da Seuracxyofad miviRe mRvdlis es sityvebi, mere ratomRac davTanxmdi da rakiRa davTanxmdi, aRvasrule kidec. `jvrisweramde Cveni erTad yofna didi codva iqneba da ori kvira Tavi unda SevikavoT-meTqi,` - vuTxari Cems mariams da manac usityvod gamigo. es iyo Cemi da Cemi meuRlis pirveli da marTlac mZime marxva. 72


gagviWirda, magram isev mama Siom gviSvela. TiTqmis yoveldRe masTan mivdiodiT, isic gvlocavda, gvesaubreboda, gvamxnevebda, wirva-locvebze gvamyofebda... bolos aRsareba-ziarebis madlsac gvaziara da kviracxovlobis meore dRes jvaric dagvwera. jvrisweris Semdeg ganze gamiyvana da miTxra: `vici, rom aqamde meqalTane iyav da es kacobad migaCnda. giyvardes qalebi, es kacoba ar aris, es mxolod mamrobaa, kacoba da adamianoba ki is aris, erTi qali giyvardes da misi erTguli iyo sicocxlis bolomdeo` ...amis Semdeg sruliad gardaiqmna Cemi azrovnebac, xedvac, saqmianobaca da urTierTobebic... ai, aseTi kaci iyo Sio mRvdeli, mis suls venacvale... vin icis, ramdeni Cemnairis suli ixsna ugzo-ukvlobisgan, ramdeni gadaarCina da aziara qristes gzis sitkboebas. cota xniT dumili Camowva. TiTqos uneblie wuTier dumiliT pativi miages Sio mRvdlis xsovnas. mere isev petre papam daarRvia Tbili siCume. - me SenTvis siurprizi maqvs, Sio! - ra siurprizi? - xvalisTvis gadavdoT. - xvalisTvis unda wavide, petre papa! - wadi, Svilo, ar giWer, magram siurprizs mainc xvalisTvis movitoveb. amasobaSi SuaRamemac moatana. petre papam xatebis oTaxSi gaiyvana Sio da Ziliswina locvebTan erTad RvTismSoblis daujdomelic waikiTxes erToblivad. locvis Semdeg berikacma wignebis karadidan siZvelisgan gacrecili rveuli gamoiRo da Sios gauwoda: - ai, esec Seni siurprizi! gulma veRar gamiZlo da dResve gaZlev. vifiqre, kargi iqneba, Tu Zilis win gadaxedavs da xval STabeWdilebebs gamiziarebs-meTqi. - es ra rveulia? - ikiTxa Siom. - es Cemi rveulia, magram masSi papaSenis azrebia Tavmoyrili. - papaCemis? - ho, ras gaocdi? gana gasakviria sakuTari moZRvris azrebi da qadagebebi Caiweros codvilma sulierma Svilma? - Tqven iwerdiT? - mowiwebiT ikiTxa Siom. - ho, me viwerdi. yvelafers viwerdi, rasac brZnuls movismendi Sio mRvdlisgan, wirva-locvaze iqneboda es Tu sufraze, uSualod mosmenili iqneboda, Tu sxvisgan gagonili... . -. da me maZlevT am rveuls? - ho, gagatan. kargi iqneba, Tu odesme damibruneb, Tu ara da dakargulad mainc ar CavTvli, Tu am rveulSi Tavmoyrili keTili 73


azrebi Sens tvinsa da gulSi noyier niadags hpovebs sibrZnisa da siyvarulis aRmosaceneblad. - gmadlob, petre papav! - arafers, Svilo. axla ki dagtoveb. sawoli gaSlilia. Ramis naTurac muSaobs, CarTe da ikiTxe, oRond Ramis TeTrad gaTenebas ar girCev. cota waikiTxe da bevri ifiqre, ase jobia... aba, Sen ici! Tavi meoTxe papis azrebi Sio mTeli arsebiT Cayuryumelavda Zvel rveulSi. isedac Sebaxusebuls mRelvarebisgan uWirda wakiTxulis aRqma da TiToeul frazas xelaxla kiTxulobda: `...ginda icode, rodis iwyeba adamianis WeSmariti sulieri zrda-ganviTareba? es maSin xdeba, roca mixvdeba adamiani, rom igi araraobaa... am dros kaci sasoebas RmerTze amyarebs da madliTac ivseba. da raki suliwmindis madli Seva adamianSi, yvelaferi TavisTavad wesrigdeba...` am azrma Caafiqra Sio da rveuli cota xniT gverდზe gadado `roca mixvdebi, araraoba xar, sulis zrda maSin iwyebao` ras unda niSnavdes es sityvebi... rogor, me rom axla araraobad vgrZnob sakuTar Tavs, nuls qvemoT rom mgonia Tavi rogorc iuristsa da pirovnebas... es mdgomareobaa sulis zrdis safuZveli?` ver swvdeboda da verc eTanxmeboda papis azrebs rwmenaSi koWlad myofi SviliSvili, magram mainc ganagrZobda kiTxvas: `...magram Tu ggonia, rom rames warmoadgen, zrda da gankurneba aRar gesaWiroeba, RmerTi gaviwydeba da swored am dros iwyeba yvelaze saSineli procesi: gadagvareba da kvdoma sulisa.` `marTalia!` - CurCuliT warmoTqva Siom da Tavisi warsuli gaaxsenda. jer iyo da, - yvelgan, yovelTvis, yvelaferSi Tavs saSualod grZnobda: saSualo moswavle iyo, saSualo studenti, saSualo mamakaci... aki dedac etyoda xolme zogjer: `arsaiTa xaro` wuxda amaze Sio da aTasgvar wignebs kiTxulobda, aTasgvar fsiქo-fizikur varjiSebsa da TviTSegonebebs mimarTavda, rom rogorme gaZlierebuliyo, gamorCeuliyo da gamdidrebuliyo... yvelaferTan erTad siRaribis kompleqsic awuxebda. fiqrobda: colad aravin momdevs, radgan Raribi varo. ase iyo Tu ise, Sio ebrZoda Tavis Tavs, Tavis sisusteebsa da arasaxarbielo mdgomareobis gamosworebas lamobda... sulis zrdaganviTarebis gzebs eZebda, am gzebis ZiebaSi RmerTis saxlsac miagno, eklesiuric gaxda, magram... 74


erT mSvenier dRes sasamarTlos Tavmjdomared gaiRviZa da ifiqra – srulyofili varo! es fiqri dRiTidRe Zlierdeboda da mtkicdeboda. mosamarTlis mantiis qveS aRarc mankierebebi Canda da aRarc – sisusteebi... `batono Sios` rom eZaxdnen, marTla batoni egona Tavi, mosamarTled rom moixseniebdnen, marTla samarTliani varo, fiqrobda. saqarTvelos saxeliT rom ganaCeni gamohqonda, RmerTkacad miaCnda sakuTari persona... hoda, aba RmerTkacs RmerTi raRaSi sWirdeboda: eklesiac miatova, moZRvaric miiviwya, locvebsac mianeba Tavi... Siom amoioxra da isev ganagrZo kiTxva: `...saocaria, magram RvTis mfarveloba yvelas gvWirdeba, uflis safarqveS yofnas ki gavurbivarT! Seborkilada vgrZnobT Tavs qristesmier TavisuflebiT da Tavs uflebas vaZlevT, aRviri avxsnaT codvebiT tkbobis demonur wyurvils... ai, es aris saaqao, eriskaculi, dacemuli Tavisufleba!` `netav qristesmieri Tavisufleba rogori Tavisuflebaao~ TavisTvis waiCurCula Siom, magram fiqris Tavi aRar hqoda. CaeZina. ucnauri ram esizmra: TiTqos ukuneT sibneleSi iyo. xelis cecebiT eZebda gzas da sinaTles, magram ver poulobda... bolos TeTrwvera moxuci gamoCnda. xelSi anTebuli sanTeli eWira, dinjad midioda da drodadro ukan imzireboda, Sios aniSnebda, gamomyevio da Sioc gaჰyva... Tbili da imediani ganwyobiT gamoeRviZa. kargaxnis gaTenebuli Canda. Sercxva. saswrafod wamoxta da Caicva. Tbilad momRimare moxucebi misaReb oTaxSi isxdnen da CurCulebdnen. - vicodi, mTel Rames kiTxvaSi gaaTevdi da dilis Zili aRar dagifrTxeT. - gmadlob, petre papa, yvelafrisaTvis didi madloba Tqvenc da mariam bebosac... me ki unda wavide! - ho, Svilo, isauzme da wadi, magram nu dagviviwyeb, Camodi xolme, kargi? - uTxra keTilma diasaxlisma da sufrasTan miiwvia stumari. - petre papa, egeb Tqven gamarkvioT: ras unda niSnavdes es sityvebi: `roca mixvdebi - araraoba xar, sulis zrda maSin iwyebao` - aqedan iwyeba ampartavnebisgan gankurneba. - me mainc mgonიa, rom Tavdajereba aucilebelia nebismier saqmeSi. - roca SenSi gajdeba SegrZneba, rom SenTan ars RmerTi, imasac mixvdebi, rom yvela warmatebas RvTis ZaliTa da madliT 75


aRwev. Tu RmerTs vera grZnob, maSin Tavdajereba qedmaRlobisa da ampartavnebis wyaro gaxdeba, xolo aseTi TavdajerebiT miRweuli warmateba eSmakis msaxurebaSi moaqcevs `warmatebuls` - ho, ar vici, albaT asea... - Cemo Sio, bevri ram iqneba am rveulSi SenTvis ucxo da gaugebari. dro gWirdeba da yvelafers mixvdebi, magram es icode: damoukideblad qristes gziT ver ivli, moZRvari gWirdeba, Cemo Svilo, - kargi moZRvari! - kargi moZRvari myavs. - magas ra jobia, magram es ki unda gkiTxo: urTierToba Tu gaqvs Sens moZRvarTan? - erT welze metia, ar minaxavs - xedav? Sen ise mogdis andazaSi romaa: `coli myavs da gaRmiT myavso` ra azri aqvs aseT yolas, miTxari? - marTali brZandebiT, magram... iyo sapatio mizezebi. - sapatio? - ho, sapatio!... rac mosamarTle gavxdi, veRar vaxerxebdi eklesiaSi siaruls. - veRar axerxebdi, Tu – aRar, esec sakiTxavia, Cemo Svilo! iqneb eklesia giSlida xels damtkbariyavi im `sikeTiT` rasac Tanamdeboba iZleva, iqneb moZRvars ampartavnobiT eridebodi, radgan gerideboda erTi da igive codvebis aRsarebaSi ganmeoreba? - albaT egrec iyo. - hoda, madloba Seswire ufals, rom mosamarTle aRara xar. awi moZRvars daubrundebi. moZRvari eklesiaSi dagabrunebs, eklesia ki – RmerTTan! - gmadlobT, petre papav. - ho, esec icode, roca metismetad didi geCveneba Seni Tavi, maSin unda gaixsenო, rom araraoba xar RmerTis winaSe. Mmagram dResdReobiT metismetad dakninebuli meCvenebi da amitomac Segaxseneb grigol RvTismetyvelis sityvebs: `Sen qristes qmnileba xar; qristes sunTqva xar; qristes patiosani nawili xar, romelsac marad moixsenieben zecaSi. Sen xar Seqmnili RmerTi, romelic qristes vnebis gziT miemarTeba uxrwneli da waruvali saukuno didebisკ en.` Ggzas dagilocav, Svilo, aba, Sen ici!...

Tavi mexuTe uflis zeimze Sio Sin brundeboda. ijda avtobusSi da fiqrobda. ixsenebda yvela wvrilmans, rac am sam dReSi naxa, gaigona da SeigrZno. 76


winapriseul miwis surnels ixsenebda, petre papas sibrZnes da RvTisnierebas ixsenebda: `brZenkacia petre papa, Tanac - keTili... brZenkaci yovelTvis keTilia, magram keTili yovelTvis ar aris brZeni. asea, mtredis uwyinarobasTan erTad gvelis sibrZne da moqnilobac Tu ar gaxlavs, Seni sikeTiT, ufro sworაd, sibriyviT, Sen Tavs xom mtrob da verc sxvaTa gabednierebas ver SeZleb` Sio TavisTvis filosofosobda da Tan rveuls efereboda. `mgoni, aq unda imalebodes saidumlo Cemi xsnisao` gaifiqra da papiseuli azrebiT daxunZluli yviTeli rveuli gadaSala: `...warmoidgine adamiani, romelic srulyofilad bednieria, romelsac araferi ar aklia, arc ra stkiva, arc ra awuxebs, arc gansacdeli aqvs da arc sevda, arc cremli icis da arc – sinanuli... arc ra enatreba qveynad... ....nu SegSurdeba aseTi adamianebis bednierebisa, radgan kacs Tu sinanuli ara aqvs, simdablec ar eqneba, aseTi adamiani Sorsaa RmerTisgan, xolo is vinc Sorsaa RvTisgan, WeSmaritad bednieri ver iqneba...` ara, bevr rames ver სwvdeboda Sio, magram, nacvlad protestisa, masSi iRviZebda grZoba da survili papis naazrevis Cawvdomisa, raTa epova gza, labirinTidan samSvidoboze rom gaiyvanda. ager, am SemTxvevaSic Sio ver xvdeboda, ratom iyo saWiro sinanuli WeSmaritი bednierebisTvis. `roca warmatebulia Seni saqmianoba da urTierTobebi... roca uxvad gaqvs fuli, siyvaruli da sixaruli, amaze meti bedniereba ra unda iyos, maS ra sinanulzea laparaki?... RmerTo, gamixseni goneba! ` - gaifiqra Siom da ganagrZo kiTxva: `...adamiani ki aris adamianis malamo, magram sanam sulis Wrilobaze raimes waicxebde, jer eqims unda mimarTo... ...moZRvarma ukeTesad icis, ra sWirs Sens suls da ra saxis malamo sWirdeba Wrilobas...` `dideba ufals! - gulSi warmoTqva Siom da Cumad pirjvari gadiwera - axla ki vici, sad unda wavide aqedan, Cemi moZRvari unda vinaxulo. movuyvebi yvelafers da rasac mirCevs, is iqneba RvTis nebaca da kurTxevac!` - fiqrobda Sio da mSobliur qalaqs miaxloebuli axal gaqcevas gegmavda. `...ara, ara, aucileblad unda wavide, xvalve unda wavide monasterSi! SeiZleba sulac iq davrCe! sul davrCe?.. amis gafiqrეbaze tanSi gaaJrJola. ara, ar vici... jer araferi ar vici... iyos neba RvTisa... jer mxolod is vici, rom moZRvarTan mivdivar. sulierad miWirs da sneuli sulis sakurneblad mivdivar. 77


gzakvalabneuli var da swori gzis saZebnelad miვdivar im mesaWe-meCiraRdnesTan, Cemi moZRvari rom hqvia saxelad... wesiT, nawyenic unda iyos Cemze, magram vici, mainc gauxardeba Cemi dabruneba eklesiaSi.` uxaroda Sios, rom swori gadawyvetileba miiRo. gacrecil rveuls moefera da kvlav gadaSala. erTi ram daafiqsira: raRac jadosnuri Zalis mqone iyo es rveuli, masSi Tavmoyrili azrebiT papa esaubreboda, gzas uCvenebda, urCevda an ukrZalavda raRacas... `...ufali gviwvevs zeimze, Cven ki ar gvcalia misTvis. Sen გაiZaxi, dasaojaxebeli var da ar mcaliao, is გაiZaxis, daojaxebuli var da ver moviclio, sxva - miwa maqvs dasamuSavebelio... ufro meti ki - uflis zeimze ra minda, ufro magar zeimze mivdivaro. aTidan ori Tu gamoCndeba, taZrisken mimaval gzas rom airCevs, magram am oridanac erTi isev tovebs taZars, an rCeba, magram ugulod, radgan xedavs, uflis zeimze mxolod is daiSveba, vinc codvebs ebrZvis da iSorebs. `maSasadame, sikvdilamde codvebs unda veomo, es ra zeimiao!“ – ityvis da gadis... magram mova dro da uflis winaSe warmsdgari, Seecdeba Tavi Seaxsenos RmerTs: `me xom viyavi Sens taZarSio` - etyvis, magram... `me Sen ar gicnobo` - upasuxebs ufali da amiT damTavrdeba yvelaferi... ai, amisa unda gveSinodes yvelaze metad: `me Sen ar gicnobo` ar gviTxras RmerTma!...` kvlav eniSna Sios papiseuli sityvebis. igi saswrafod unda dabrunebuliyo taZarSi, rom RvTisTvis ucxo ar aRmoCeniliyo. gadawyda, Sio uflis zeimze midioda!!! Tavi meeqvse ganSoreba avtobusidan Camosuls isev Zveli sevda moeria. karga xans ixetiala qalaqSi. Sin misvla ar undoda. bolos gadawyvita, qeTevans Sexvedroda. ukve Sebindebuli iyo, megobar gogosTan erTad kafe-barSi rom Sevida. Tbili melodia intimur garemos qmnida da xels uwyobda wyვ ilTa ufro daaxloebas. am fonze Sios ar esiamovna qeTis sayveduri: - rogor moxda, rom damireke?- hkiTxa gogonam. 78


- xom ici, rom telefonze rekva ar miyvars, qeTi, - Tavi imarTla Siom. - axla rom dareke, ra moxda, mogenatre? - ho. - aqedan logikuri daskvna: Tu mirekav maSin, roca genatrebi, amasTanave, mirekav iSviaTad, ese igi ra gamodis?... - ar ginda, qeTi, gemudarebi, ar ginda egeTi filosofia. ki batono, vaRiareb, rom var uyuradღebo, magram cdebi, Tu ggonia, rom am dros sxvas vurekav, sxvas vxvdebi, sxvas vekurkurebi... ar aris ase, qeTi, da saerTod... daviRale amdeni eWviT, kritikiTa da marcxiT... - saocaria! - ra aris saocari? - marcxiT daviRaleo, rom iZaxi netav ras gulisxmob? - vgulisxmob imas, rasac vambob! - RmerTs nu scodav, Sio, piriqiT, Sen ganebiვrebuli xar warmatebiT: pirvelive cdaze mosamarTleobis gamocdebi Caabare, pirvelive cdaze konkursSi gaimarjve da mosamarTled dagniSnes. didi Tanamdeboba, didi xelfasi, didi pativi... meti ra ginda? Sios Caecina. - ratom icini? - pativze gamecina. - ra, egre ar aris? - qeTi, Seni azriT, sasurveli sasiZo var? - diax... albaT.... - ratom, Tanamdebobis gamo? - me meSCani ara var, Sio! - ai, Sen gamomyvebi colad? - uadgilo xumrobaa! - ratom ggonia, rom vxumrob? - ar vici... ar SeiZleba qals siyvaruli ar auxsna da pirdapir axalo, colad gamomyevio... - axalo Tu... axaro?.. ise Sen marTali xar,QqeTi, sanam wvers gaiparsavde, jer saxe cxeli wyliT unda moilbo. - ra SuaSia? - ho, ara, uadgilo Sedarebaa... ici, qeTi, me mosamarTle aRara var! - rogor, rodidan? - ai, ase, ukve erTi Tvea mosamarTle aRara var. - gagaTavisufles? - ho, gamaTavisufles. - axla ras akeTeb? - arafers. ufro sworაd, dacemuli var da wamodgomas vcdilob. 79


- nu geSinia, wamodgebi. - yvelaferi nulidan unda daviwyo. - daiwyeb! - ici, ra miTxra erTma Cemma megobarma? Sen axla nulze dabla xar da jer nulamde unda axvideo. - ra uxeSad uTqvams. - simarTle miTxra! - rogor, advokatobasac veRar SeZleb? - me axla verafers ver SevZleb, Cemo qeTi, verc advokatobas, verc colis moyvanas, verc – verafers... imitom, rom Zirsa var da yvelaferi mtkiva. - ratom ganicdi ase mZafrad, vis ar daukargavs Tanamdeboba? - rogorc yovelTvis, marTali xar, qeTevan!.. koniaks xom dalev? - ara, ara vsvam! - maSin me davlev! - Tqva Siom, nerviulad wamodga da barmens patara koniaki sTxova. umal moutanes. gaxsna, dalia, Rrmad aმ oisunTqa da ganagrZo: - yvelaferi buStiviT gaskda, Cemo qeTevan! daingra Cemi koSki da masTan erTad - yvela fiqri da ocneba... daimsxvra yvelaferi... Sen ki meubnebi, nu ganicdio. Siom erTi Wiqa kidev gamocala da gverdiTa magidaze mjdoms sigareti sTxova. - Sen xom ar ewevi, - Seicxada qeTim. - axla vewevi! - ukmexad miugo Siom. - ici ra unda gTxovo: wamodeqi! - batono? - xom ambob, dacemuli varo da wamodgomas vcdilobo? - ho, mere? - sinamdvileSi ar cdilob! ai, faqtebic: sigarets ar eweodi da ewevi, sasmels ar etanebodi da etanebi... wamodgomas is cdilobs da is axerxebs, vinc Zalas ikrebs wamosadgomad. is ki ar aris ubedureba, rom gansacdeli SegemTxva, ubedureba is iqneba, Tu am gansacdels Rirseulad ver gadaitan. - kargi gogo xar, qeTi, vwuxvar rom Seni Rirsi ar var. Siom erTi Wiqa koniaki kidev dalia da aSkarad moekida sasmeli. - wavideT, Sio! - Seexvewa qeTi. - me araraoba var, gesmis! - Sio yviroda. gogonam uxerxulad igrZno Tavi da wamodga. - wavideT, ra! - kvlav mudariT mimarTa, magram Sio adgilidan ar ganZreula. qeTevani wavida. wavida Sioc, umiznod, umisamarTod, uimedod da uxasiaTod... 80


im Zvelma melanqoliurma grZnobam Seipyro, gazafxulobiT rom emarTeboda xolme: TiTqmis ar sunTqavda da ase mdumared, ususurad milaslasebda, drodadro Seisrutavda xolme saarsebod minimum dozas haerisas da kvlav mkvdariviT miabijebda. `gazafxulobiT Rrmad bednierebi sunTqaveno... da Cemnairebs ara aqvT ufleba, - Rrmad isunTqono` - ase fiqrobda maSin Sio da aseTma grZnobam Seipyro amjeradac. amitom uyvarda Semodgoma da zamTari: erTi mxriv, Semodgomis sevda da meore mxriv - zamTris susxi miuwvdomel ocnebebsa da vnebebs uxSobda, amSvidebda da aokebda. `gareT gamosuli sadRac unda midiode, magram roca arsaiT wasasvleli ara gaqvs, esaa saSinelebao.` - fiqrobda damwuxrebuli da dadardianebuli. ramdenjer gasula saxlidan da zRurblTan Semdgara gaognebuli: `sad mivdivar axla? – SekiTxvia sakuTar Tavs. – visTan mivdivar? an ra saqmeze mivdivar? megobari me ar myavs; samsaxuri me ar maqvs; aravin melodeba; aravis venatrebi; aravis winaSe ara var valdebuli... aseTi ganwyobiT gadioda gareT, sicarieleSi da aseTive ganwyobiT brundebodა Sin - kvlav sicarieleSi, radgan ojaxi ar hqonda da maSasadame ar hqonda bude, navsayudari da saimedo TavSesafari. Tavi meSvide avbediTi ambavi veravin gaigo, ise Sevida saxlSi. verc Siom gaigo avbediTi ambavi dedis avadmyofobis Sesaxeb. qmar-Svils gadayolili da mravalWirnaxuli deda rom janis sisustes uCioda bolo xanebSi, ra Tqma unda icoda Siom, magram is rac Zmam Seatyobina, Sokismomgvreli siaxle iyo: dedas avTvisebiani simsivne aRmoaCnda. Sios satkivars axali satkivari daemata. - gankurnebas ar eqvemdebarebao? - xelmosaWid imeds eZebda Sio. - ar vici, jer mxolod is miTxres, rom saswrafo operacia undao - uTxra Zmam da sTxova dedasTan saeWvod ar moqceuliyo. - maS, araferi icis? - ra Tqma unda, araferi. - aba, operaciaze rogor gagvyavs? - icis, rom nawlavi aqvs dazianebuli. amokveTen im dazianebul nawils da kargad gaxdeba. - iqneb marTlac kargad gaxdes? - iqneb... 81


`Sena xar, Sio?` - dedis xma Semoesma meore oTaxidan. - ho, me var, dedi. wuxel gvian movedi, Tan nasvami viyavi da aღar SegawuxeT... rogora xar? - dedis sawolTan daiCoqa Siom da loyaze eambora. - ra vici, Svilo, Cemს Tavs didi xania aRar vdardob, Sen rogora xar? - kargad var, dedi. - kargad? - ici, deda, mivxvdi, rom Tanamdebobis dakargva didi ubedureba ar aris, hoda... - sad iyavi, Svilo? - papiseuli mamuli movinaxule, Sio mRvdlis sulieri Svilebi gavicani, maT ojaxSi davrCi da... mgoni gadavrCi! - kargi xalxia? - Zalian. naxe, ra momces... - Sio wamoxta da petre papaseuli gacrecili rveuli moutana. ai, aq Sio mRvdlis azrebia, dedi. - papaSenis? - ho, ginda wagikiTxo? - ra vici, wamikiTxe, magram me Seni azrebi ufro mainterეsebs, Svilo. magaliTad, ras apireb, rodis unda daojaxde, rodis unda Cadge kalapotSi, rodis unda davisveno Seni dardisgan... - ai, naxe, ra lamazi sityvebia, dedi: `...raxan sixaruli dasabamia mwuxarebisa,- mudam unda gveSinodes, odes sixaruli gvewveva. ... da raxan mwuxareba dasabamia sixarulisa, sasoebiT unda viyoT aRvsili, odes gansacdelSi CavვardebiT.` - sityvas banze ratom migdeb, Sio? - rogor gekadreba, dedi... ubralod, papaCemis sityvebiT gageci pasuxi. - me ki veraferi gavige da... - me xom gansacdelSi var, dedi, mwuxarebaSi var am gansacdelisgan da swored es yofila dasabami sixarulisa, xolo sixaruli siyvarulisa da bednierebisa... - rogor, Svilo, mainc ver gavige. - bolomde jer mec ver vigeb, dedi, magram vxvdebi, gansacdelma ufskrulisken mibiZga: Rvinos da sigarets mimaCvia, dardsa da sasowarkveTilebaSi Camagdo... magram, papis sulma mixsna da mis azrebs midevnebuls goneba gamexsna, Cems marcxsa da mankierebebze Camafiqra, - mimaxvedra, rom xsna qristeSia. - cols rodis moiyvan, Svilo, es gamagebine! - egec iqneba, dedi, oRond cota xans macale, suli moviTqva, Zala movikrifo, rame samsaxuric movnaxo da... - sacolec rom monaxo, cudi ar iqneba! - sacolesac movnaxav, dedi, magram, aucileblad - eklesiurs. 82


- ra SuaSia eklesiuroba, Svilo, mTavaria patiosani iyos da RmerTi swamdes.` - RmerTi eSmaksac swams, dedi, magram uaryofs da ebrZvis mas... ase rom, sanam vityodeT, RmerTi gvwamso, jer imaze unda davfiqrdeT: xom ar uarvyofT RmerTs, Tundac imiT, rom mis cnebebs ar vicavT. es papas sityvebia, dedi, rom wavikiTxe, mivxvdi, rom me jer RmerTi ar mwams, imitom, rom mis cnebebs ar vicav. awi minda, RvTis morwmune gavxde da meuRlec aseTi unda movZebno. me mgoni, cudi azri ar unda iyos, ha? - daasrula Siom da kvlav moefera dedas. - ex, netav Sens daojaxebas moveswro da... ra vici, - amoioxra avadmyofma dedam da gverdi icvala. Sio fexakrefiT gamovida dedis oTaxidan. magidasTan Cam�jda da mwuxare fiqrebma gaitaca. Zalian undoda deda moswreboda mis daojaxebas, magram dro sWirdeboda Sios. Tu iaqtiurebda, dro sikeTes moutanda, oRond eg iyo, rom imave dros mihqonda dedis janmrTeloba da sicocxle. . . . daRamda. sruli siCume da mdumareba Camowva. qalaqs eZina. ZaRlis yefac ki ar ismoda irgvliv. uZilobaSeyrili Sio sarkmelTan ijda da mZinare qalaqs gascqeroda. `RmerTo Cemo, ra didi sxvaobaa siCumesa da simSvides Soris, fiqrobda Sio, - qalaqs sZinavs, magram simSvide sufevso, ver ityvi. siCumea irgvliv, magram ver gamSvidebs es siCume, piriqiT, gaSinebs, gakrTobs da gafrTxobs am siCumis miRma mimaluli vnebebi; aforiaqebul sulTa mdumareba, nakverCxalSi Cagdebul denTsa da naRms rom gagonebs. Casafrebuli sikvdilis suni aqvs am siCumes.` Sio sarkmels moSorda da dedis oTaxSi Seixeda. sZinavs. aqac siCumea, magram ara simSvide. sZinavs dedas, magram mSvidad ar aris. Kkargaxans idga dedis sasTumalTan da SeSfoTebuli Sescqeroda. TiTqos surda daenaxa is uxilavi sikvdili, romelic misi mSoblis organizmSi Cabudebuliyo da Cumad arRvevda sicocxles. Sio mixvda, am momakvdinebel siCumes macocxlebeli simSvide unda dapirispireboda, - simSvide, romelic mxolod RvTis safarqveS sufevs.

83


Tavi merve Mmwuxare fiqrebi da imedebi sami saaTi idga taZarSi. idga da ismenda locvebs, magram naxevarze mets ver igebda an veRar igebda; mixvda, rom locva ar icoda an daviwyeboda igi. `iqneb uqmada vkargav droso` - gaifiqra da dabrkolda. isev Sinaganma xmam ixsna: `... Tu ram ver gaige, Seni angelozebi mainc ismenen da esec icode: locva Tavis kvals mainc stovebs sulSi, iseve rogorc Tavis kvals stovebs wamali im sneulisTvis, romelmac miiRo igi da sjera gankurnebisa. sneulma xom am dros arc Semadgenloba icis wamlisa da arc gankurnebis saidumleoba, is ubralod miendo eqims da wamals... miende Sio, miende locvas, irwmune misi Zala kurnebisa...` gaifiqra da saocari siTbo igrZno GgulSi. wirvis bolomde SerCa es siTbo. kmayofili iyo imiTac, rom barZimSi sneuli deda moaxsenebina moZRvars. bolomde darCa da rCeva hkiTxa mRvdels: `mZime avadmyofi myavs deda da rogor moviqceo.` `kargi iqneba, Tu ziarebisTvis moamzadeb dedaSensao`- uTxra moZRvarma da daariga, ra unda gaekeTebina saamisod. ziarebamde jer aRsarebisTvis mzadeba iyo saWiro, aRsarebamde ki dedas saWiroeba unda SeegrZno am yvelafrisa. ar iyo es ioli, magram arc SeuZlebeli Canda. im wuTas igrZno Siom, rom es misi misia iyo: deda unda moemzadebina RmerTTan Sesaxvedrad. `Semwevs ki amis Zala?!` - hkiTxa sakuTar Tavs da ufro metad igrZno ususuroba. `ara, unda wavide monasterSi. erTi kvirac rom davyo, mec gavZlierdebi sulierad, ganvikurnebi da dedasac Sevewevi locviT..` - ifiqra da mtkice gadawyvetileba miviReo, magram cota xanSi isev Seecvala azri. `erT kviramde versad ver waval, sanam deda operacias ar gaikeTebs. rac mTavaria, am erT kviraSi unda moxdes dedas mzadeba aRsareba-ziarebisTvis. RmerTma nu qnas da xom SeiZleba operacia verc gaditanos, mere?!...` fiqrebSi wasuls nacnobi Seeyara eklesiis gamosasvlelSi. `mSvidoba da RvTis Sewevna Cems Sios!“ - am gulian misalmebas milocvac rom miayola, Sio SeiSmuSna da hkiTxa: `gagimarjoს, magram... ra dRea dRes, rom milocavo?` `es daixsome, Cemo megobaro, roca getyvian, gilocav dRevandel dReso – arasodes ar ikiTxo: ra dRea da ras milocavTo. es imitom, rom yoveli dRe misaloci gvaqvs, Cemo 84


kargo, ase ar aris? hoda mivulocoT erTmaneTs dRevandeli dRe, Tundac imitom, rom Cveni codvebisa gamo ar dagvRupa ufalma, aramed gvaCuqaA kidev erTi dRe sicocxlisa. `marTali xar, Cemo daviT!` - daeTanxma Sio, mere myarad CamoarTva xeli, moubodiSa da gamoemSvidoba. isev Tavis fiqrebSi Cayuryumelavda. dedaze dardobda, misi gankurnebis mcire Sansi uwiwknida guls. aranakleb swuxda imaze, rom deda mzad ar iyo sikvdilisTvis. amis gafiqrebam jer SeaZrwuna, mere ki goneba gaexsna da xmamaRla CurCuliT warmosTqva: `RmerTs hyvarebia deda, ucabedi sikvdili ar mohgvara, aramed gansacdelis tolfasi mZime sneuleba Sehyara, raTa sikvdilis siaxlove egrZno da momzadebuliyo misTvis. sikvdilisTvis mzadeba ki sxva araferia, Tu ara mzadeba RmerTTan Sesaxvedrad. axla ra dReebic darCenoda dedas, sul RvTis xsovnaSi unda gaetarebina. wuTi xom Zafia, riTac vqargavT Cveni cxovrebis qsovils, hoda xdeba xolme ise, win gidevs Zafi, magram moqargva gezareba, an qargav, magram naqargSi arsad Cans xsovna RmerTisa, zogs mxolod RmerTi axsovs, codvil moyvass ki ar miiCnevs Rirsad qargvisa... magram arian iseTebic, jer RmerTs saxaven gulis qsovilze da Semdeg yvelafers zed miaqsoven am mTavar naqargs... dedas mcire darCenoda Zafic da qsovilic, Tumca sakmarisi iyo dro imisTvis, rom RmerTi moeqarga gulze. AarcerTi wuTis dakargva ar SeiZleboda `dakarguli Zroxa cxra litras iwvelidao` - ratomRac es andaza gaaxsenda Sios. Mmere macxovris xati amoutivtivda mexsierebaSi da mixvda: Qqriste - gamWoli mzeriT, wminda wigniT da zeaweuli marjvena xeliT - swored am mosalodnel danakargze gvafrTxilebs; sifxizlisken mogviwodebs da Segvaxsenebs, rom Cveni uniaTo cxovrebiT SesaZlebelia davkargoT ara mxolod wuTi, saaTi, dReebi da wlebi, aramed – adamianebi, madli, RmerTi da sasufeveli... quCaSi mimavalma Siom sapirispiro mxares qeTi SeamCnia. ratomRac Tvali aarida da nabijs auCqara. `ra aris es, Cemi saqcielis Semrcxva Tu ganSorebis niSania?... albaT, erTic da meorec!` - am gafiqrebaze mwared amoioxra da gza ganagrZo. lamazma sifrifana qalma Cauara. gamomwvevad Cacmuls siarulic gamomwvevi hqonda, TiTqos zurgidanac xedavda, rogor nerwyvs ylapavdnen misi Semxedvare mamrebi. 85


Siom gulisTqmiT Tvali gaayola lamaz qals da SeigrZno, rom Sescoda. mwared gaeRima da gaifiqra: `Tu madli sulis sisxlia, am madlis, anu sulis sisxlis, mwovelia lamaz qalTa umravlesoba. SexedeT erTi, rogor siamovnebs, roca mis mimarT gulisTqmiT Sescodebs cdunebuli mamakaci. ...da raki gulisTqma codvaa, xolo codvis Jams madli gtovebs, maSasadame, sulis sisxlisganac iSritebi da iclebi... xolo qali am dros vampiruli siamiT iwovs Seni sulidan ris vai-vaglaxiT Sekowiwebul madls da... netarebs!“ Sio skverTan SeCerda da cota xniT skamze Camojda. `ra meSveleba, ormoc wels miRwეul usaqmur berbiWas”gaifiqra da karga xans ijda ase, mwuxarebiT TavCaqindruli. mere erTbaSad amoioxra da wamodga. `amboben, ormoci wlis Semdeg TavdaRmarTi iwyebao... hoda ai, iwyeba Cemi TavdaRmarTic! rogor mikankalebs fexebi. rogor kus nabijebiT vcdilob Tavqveze daSvebas... Tan kiseri ukan momiRrecia da sinanuliT gavcqeri warsuls, - usicocxlo nabijebiT miabijebda mwuxarebით Sepyrobili Sio. am dros kvlav lamazma qorfa gogonam Cauara gverdiT, Rrmad SeisunTqa da Tvali gaayola. `mismine, codvilo! moatriale eg gasaxmobi kiseri da win iyure. - sakuTar Tavs gaubrazda Sio. – Sen rom Svilis tola gogonebs gascqeri, es igive ukan mzeraa. ver waswvdebi... kisers moitex... xolo Tuki madliT Seimosebi da kalapotSi Caayeneb Sens qaosur yofacxovrebas, Tu Seqmni ojaxs da darCebi RvTis msaxurad Seni saqmiT, Seni cxovrეbiT, maSin daRmarTsac TavdaRmarTi aRar erqmeva da arc sibere SegaSinebs, aRarc sikvdili... ...ubralod unda RmerTs mivendo. misken unda warvsdga nabiji!` -NnaTeli fiqrebis Tbilma siom waleka Rrublebi wuxilisa da daimedebulma Siom ubis wignakSi moiniSna uaxloesi dReebis gegma. iqve minaweric gaakeTa: `lamazi qalis gverdiT Tavdaxrilma da sunTqvaSekrulma gaiare, radgan am dros, rogorc mzeriT, ise SesunTqviT Semodis vneba, romelic sulis sasikvdilo survilebs badebs.`

86


Tavi mecxre Mmzadeba sikvdilisTvis upirveles yovlisa, deda unda Seeyvana uflis safarqveS. magram eSinoda imis, rom avadmyof dedas daezareboda an Zala ar eyofoda da RvTisken ver gadadgamda saTanado nabijs. gamosavali ipova Siom. dedaSviluri siyvarulis sisustiT unda esargebla, asec moiqca da uTxra: - dedi, eklesiaSi viyavi, mRvdels velaparake da Cemi ambavi movuyevi. miTxra: bedi gaqvs Sekrulio, specialuri locvebi arsebobs, magram yvelaze Zlieri mainc dedis locvebiao! - ex, rasac me Senze vloculob, ASvilo!... - amoioxra dedam. - ara, es sxva locvebia... sxvanairad ikiTxeba, magram mTavari sirTule sxva rameSia: mRvdelma miTxra, aucileblad naziarebi unda iyos dedaSeni, misi locvebi rom RmerTma Seisminoso. - mere ra aris magaSi sirTule, wamiyvane da veziarebi! - wyena da daeWveba igrZnoboda dedis sityvebSi. - egrec vicodi, rom gamigebdi, didi madloba, dedi! - rodis wamiyvan eklesiaSi? - ziarebas kviras miiReb, dedi, saRamos locvaze SabaTs wavalT, magram manamde aRsarebisTvis unda moemzado. - aRsarebaze ra unda vTqva? - exlave, - Sio meore oTaxSi gavida da locvebis wigniT dabrunda. - ai, dedi, aq CamoTvlilia codvebi. gadaikiTxe da Camowere, raSic sakuTar Tavs gamoiWer. - eg ranairi aRsarebaa, Tu ar ganvicade. amitom, jer is Camowere, rac Sen gawuxebs, mere ki am CamonaTvalsac gadaxede, dedi, xom SeiZleba Cveulebriv movlenad migaCndes raRac qmedeba, am dros ki is codvad iTvlebodes ... ai, magaliTad, `saWiroebis gareSe saubari,` anu igive amodmetyveleba rom codvaa, xom ar icodi? aseTi bevria. yvela aseTi did-patara codvebi guls aWuWyianebs da mxolod maTgan ganwmendis Semdeg SeZlebs guli WeSmarit locvas. - xom SeiZleba, romelime aq CamonaTvals ar veTanxmebode? - anu codvad ar migaCndes? - ho. - ara, dedi, eg igivea, eqims ar eTanxmebode... - kargi, kargi, Tanaxma var! momeci eg wigni, axlave Camovwer. Siom miawoda locvebis wigni, mere kalami da furcelic moutana. `me cota xniT dagtovebo` - uTxra da meore oTaxSi gasulma RvTismSoblis xatTan daiCoqa: `hoi, yovladsaxiero, Rirssakvirvelo RmrTismSobelo, dedufalo yovelTao, vici ara varT Rirsi Semosvlad qveSe sa87


farvelsa Senisasa, magram viTarca dedaman lmobierman mowyalisa RmrTisaman, Seismine ese locvai Cemi, ubadrukisa, Seewie Cvensa urwmunoebasa da brZane, raiTa gankurno suli dedaCemisa da ganamtkico xorci misi mouZlurebuli... da viTarca mfrinvelman daifarnes marTveni Tvisni frTeTa qveSe TvisTa, aw egrecaa Senca, viTarca maradis cxovelman dagvifaren Cvenca mravalTa aRmadginebeliTa omforiTa SeniTa da eqmen sasoi yovelTa!` Sio loculobda da sjeroda, rom RvTismSobeli da Zei misi ufali ieso qriste ueWvelad Seeweoda, gankurnavda dedas da Tu sneul xorcs ver aRudgenda, suls mainc ganumtkicebda, ganwmedda, gaajansaRebda da ganamzadebda RvTis safarqveS saukuno sicocxlisaTvis. dedam dauZaxa da furceli miawoda, - `ai, naxe, Camovwereo...` - ara, dedi, Seni codvebi sxvas ar unda gaando, amis ufleba mxolod moZRvarsa aqvs. es furceli isev Sen gqondes. xval Tu SeZleb, marxva daicavi, aRsarebis wina locvebi waikiTxe, dilasaRamos locvebTan erTad, zeg ki eklesiaSi wavideT da moZRvari vnaxoT, aRsareba CavabaroT... xom SeZleb wamosvlas? - SevZleb! - hoda, Zalian kargi! amis mere saRamos locvebs daveswrebiT, zeTsac vicxebT da kviras veziarebiT qrites sisxlsa da xorcs!... ai, mere naxe, Cemo dedaCemo, rogor gvargos Senma locvebma. - RmerTma gisminos, Svilo, oRond Sen bedi gagexsnas da, Tu ginda, monasterSi waval, - kvnesiT warmoTqva avadmyofma da ris vai-vaglaxiT sawolidan wamodga.

Tavi meaTe TanagrZnoba yofilma TanamSromelma moakiTxa saxlSi. - batono Sio, vici Tqven amis xasiaTze ar iqnebiT da me momeciT saCivris daweris uflebao` - ra saCivrisa? - ikiTxa Siom. - is gadawyvetileba unda gavasaCivro, romliTac Tqven gaganTavisufles, - uTxra yofilma TanaSemwem. - araferi ar gamova, Zia pavle, uzenaesi sasamarTlos sadisciplino kolegiis gadawyvetileba sabolooa da ar saCivrdeba, - madlieri RimiliT miugo Siom. - maSin sakonstitucio sasamarTlos mivmarToT, prezidents mivmarToT,... parlaments mivmarToT!... rogor, gamosavali aRar arsebobs? - ar arsebobs, Zia pavle, ar arsebobs!... 88


- eg rogor SeiZleba, Tu Sen SegeSala raRac, isinic xom adamianebi arian, vinc gaganTavisuflaT, xom SeiZleba maTac SeeSalaT raRac, maS maTi gadawyvetileba ratom ar unda saCivrdebodes, ha? Sios ა xarებda TanamSromelTa TanagZnoba, magram imasac grZnobda, rom bevr maTgans Sios wasvliT safrTxe emuqrebda samsaxuris dakargvisa, yvelaze ufro savalalo mdgomareobaSi mainc pavle imyofeboda, igi xom erTaderTi iyo mosamarTlis TanaSemweTa Soris, sapensio asakis miuxedavad, mainc rom muSaobda, Sios SemweobiTa da SuamdgomlobiT. - rogor SeiZleba aseTi ulmobeli dasja axalbeda mosamarTlisa?!... - ar cxreboda Zia pavle. - ex, Cemo keTilo kaco, me iciT, raze mwydeba guli?amoioxra Siom da ganagrZo, - roca TqvenTan magzavnidnen mosamarTled, TviTonve miTxres: `mgeleTi rTuli raionia, marto gagzavniT, gamoucdeli xar da kidev ufro gagiWirdeba, magram ara uSavso...` maSin maT vuTxari, kacma rom curva ar icodes da boboqar zRvaSi moisrolon, amas hgavs Cemi bedi-meTqi. `ase ufro iswavli curvasao` - miTxres da mec megona, rom am sityvebs miRma Tanadgoma igulisxmeboda: `midi da Tu gagiWirdes – mogeSvelebiTo!`- es qveteqsti amovikiTxe maSin am sityvebSi da... Sevcdi. roca gamiWirda da `miSvele` daviZaxe, wixli Camces TavSi. amitomac aRar mjera gasaCivrebisa. saCivari xom sxva araferia, Tu ara Zaxili gaWirvebulisa. saCivari `miSveles` Zaxilia igive, hoda Tuki aravin gegulveba mSvelelad, iyvire da iRaRade ramdenic ginda.` - Sio, Cemo Svilo, - Zia pavlem TanagrZnobis niSnad xeli mxarze moxvia yofil ufross da ganagrZo, - mgeleTi mwyemsebis qveyanaa, ici Sen es, da isic Tu ici, vin iTvleba WeSmarit mwyemsad? visac TiToeuli cxori ise uyvars, rogorc rom sakuTari Tvalis Cini. daqiravebuli mwyemsi ver iqneba naRdi gulSematkivari sxvisi sakuTrebisa... SesaZloa, TviTonve waaqcios sxvisi cxori, mere gaatyaos, tyavi miutanos patrons da Tavi ase imarTlos: `avad gaxda Seni cxori, waiqca, davkali, xorci ZaRls vaWame da tyavi ager mogarTvi amis dasturado.` - kargi mwyemsi rogorRa moiqceoda, Zia pavle?- ikiTxa Siom. - kargi mwyemsi zurgzed moikidebda waqceuls, moefereboda, umkurnalebda da fexze daayenebda. daqiravebul, ugulo mwyemsebsa hgvanan es Cveni maRalCinosnebi, Cemo Sio. maTTvis mTavaria, iuridiulad marTlebi iyvnen patronis winaSe. amitom da amitom davkali Seni cxorio, mTavaria es uTxran gamarTulad da mtkicebulebebi warudginon 89


dasturad, magram im cxoris gadarCena rom SeiZleboda, amaze ra Tqma unda dumils amjobineben. -kargi Sedarebaa, Zia pavle. namdvilad brZeni kaci xarT da miT ufro mikvirs Tqveni: ratom mirCevT saCivris daweras da dabrunebas im farexSi, sadac mecxvared usulgulo mwyemsebia. - amitomac girCevdi, cota mgluric gageria xasiaTSi. patiosani ki xar, Cemo Sio, magram Seni patiosneba saxelmwifos zustad im doziT sWirdeba, ra doziTac marilia saWiro wvniani kerZisTvis. marto patiosneba ginda SesTavazo? es xom imas niSnavs, marto marili aWamo! ase ki, ჩemo kargo, mxolod Zroxis gulis mogebas SeZleb. Tavi meTerTmete Zala madlisa es marTlac saswauli iyo! SeiZleba, sxvas wlebic dasWirveboda, avadmyofma dedam ki pirvelive aRsareba-ziarebiT imxela madli miiRo, rom RmerTi ixila misma gulma. Sio gaocebuli iyo dedis qcevebiT: TiTqos locvebSi ipovao sicocxlis wyali da mwyurvaliviT xarbad daewafao am ukvdavebis wyaros. deda gaRviZebisTanave aRmarTavda xolme gonebas RvTisken da sawolSive iwyebda locvas. mere adgeboda, mowesrigdeboda da xatebTan ganagrZobda RmerTTan saubars, kanonikur locvebs rom CaamTavrebda, wigns gverdზe gadasdebda da xelebaRmarTuli evedreboda ufals Tavisი sityvebiT: madlobac iyo am sityvebSi, mowiwebac, sinanulic da vedrebac. locvis dasasruls sefiskversa da nakurTx wyals miiRebda, mere sauzmis winac axsenebda RmerTsa da RvTismSobels, bolos madlierebis niSnad pirjvars gadaiwerda da iwyebda saqmianobas. maleve iRleboda, dawveboda da wignebs kiTxulobda, magram es ar iyo garToba. Sios Yყvelaze metad es aocebda da axarebda, rom deda ara mxolod loculobda, aramed saeklesio literaturas kiTxulobda uxvad da Segnebulad. drodadro Svils dauZaxebda xolme da uziarebda Tavis azrebs: - amdens rom vkiTxulob, erTi aseTi azri gamiCnda da, aba, momismine - gismen, dedi. - qriste xom imisTvis movida am qveyanaze, rom amqveyniuri boroteba daeZlia? - diax, egrea! 90


- hoda Tu qristianebi varT, qristes mimdevrebic unda viyoT, ase ar aris? - asea, dedi. - hoda gamodis, rom Cveნc imitom movsulvarT qveynad, rom borotebas vZlioT. - esaa qristianoba, dedi, - vebrZoloT borotebas da vTesoT sikeTe. - magram, ra aris boroteba da sikeTe, es rom ar viciT? - yvela codva borotebaa, dedi. - sikeTe? - sikeTe madlia. - codva-madlis wigni yofila Cveni cxovreba. - asea, dedi, codva Tu RmerTisgan gandgomaa, madli piriqiT,_ RmerTTan yofnaa, xolo RmerTi da madli im adamianSi da im gulSi sufevs, sadac mefobs siyvaruli, simarTle, RvTiuri wesi da wesrigi, sinanuli da mimtevebloba... es sityvebi papas qadagebidanaa, dedi. - kargi sityvebia. - marto sityvebi ar aris, es mowodebaa, dedi, Cveni arsebobis mizania. adamianis daniSnuleba xom swored es aris: RvTis kanonebi aRasrulos, suliT srulyofili gaxdes da daemsgavsos Tavis Semqmnel RmerTs. WeSmariti srulyofileba warmoudgenelia RvTiuri madlis gareSe, ai, RvTiuri madli ki, Cemo dedi, mxolod marTlmadidebel eklesiaSi sufevs. - ici, Svilo, TiTqos xelaxla vibadebi, sul sxvanairi xdeba Cemi fiqrebi... raRac ucnaurma da naTelma simSvidem daisadgura Cems gulSi. - madloba ufals! - warmoTqva Siom da pirjvari gadiwera. - WeSmaritad, madloba da dideba ufals! - Tqva dedam da manac gadiwera pirjvari. . . . ...ramodenime dRis mosamzadebeli procedurebis Semdeg qalbaton Tamars operacia gaukeTes, magram uSedegod. gaWres da Sekeres. simsivnis amoWras azri ara aqvso. metastazebi modebulia mTels organizmSi da... sadamdec icocxlebs, icocxloso, - aseTi iyo uZluri medicinis bolo sityva. ojaxis wevrebi farulad wuxdnen avadmyof dedis sicocxlis dRemokleobas, magram iyo raRac faruli sixarulis magvari grZnobac, romelsac mxolod Sio da misi daiko ganicdida, dedis sulieri feriscvalebisa gamo. 91


Tavi meTormete savane

monasteri, - ca miwaze. Mmonasteri, - garemo, romelic miwier yofasaa ganSorebuli da savanea RmerTs mowyurebuli sulisTvis. avtobusis bolo gaCerebidan monastramde Teqvsmeti kilometri fexiT unda evlo. kargi amindi ki iyo, magram am siSoreze martodmarto tye-RreSi siaruls ver gabedavda, rom ara Zalis momcemi fiqri RmerTze. igi xom RvTis saxlSi midioda da swamda, rom ufali daicavda yovlisa Wirisa da gansacdelisagan. SesaZloa am gauval adgilze raime manqanasac gamoevlo, magram Sio ar gaaCerebda im ubralo mizezis gamo, rom monastramde fexiT unda misuliyo, unda daqanculiyo misi xorci, raTa suls exara da ezeima ufro metad. gagonili hqonda da Tavis gamocdilebiTac icoda: meti madli iyo, roca taZars fexiT eaxleboda locvas mowyurebuli kaci, mraval kilometr gamovlili da daRlili. taZrisken gadadgmul yovel gojs da nabijs RmerTi Rvawlad gviTvlis da rac metad daviRlebiT misTvis, miT metad Segveweva ufali. Sio alag-alag saurme gzidan gadauxvevda xolme da tyiT miemarTeboda mokleze. neSompalis msuye surnels ise ewafeboda, rogorc damSeuli gemriel sakvebs. drodadro mxcovan xeebTanac Cerdeboda da efereboda maT. grZnobda, rom raRac dadebiTi energiiT avsebda am dev-tana xeebis mzera da alersi. wyarosTan Camojda. sagzlad wamoRebuli yveli da puri amoiRo. gemrielad miirTva da gemrieli wyaros wyalic daayola. `gmadlob Sen, qriste, RmerTo Cemo, rameTu ganmaZRe qveynieriTa keTiliTao` - xmamaRla warmosTqva, pirjvari gadiwera da ganagrZo gza. `ager, im unagira mTasac gadavivli da meSveleba.` - Seaguliana daRlili sxeuli da RiRini wamoiwyo, mere wakiTxáƒŁlgagonilidan mexsierebas SemorCenili locvebi miawoda sakuTar suls. TiTqos Sveba igrZno, Tumca erTi ramis gafiqrebam mainc wauxdina guneba: Siom aRmoaCina, rom bolo erTi wlis ulocvelobiT mis guls sklerozi Sehyroda da dahkargvoda unari locvisa, sasoebisa da siyvarulisa. Tu guli mlocvare mdgomareobaSi ar aris, maSin marto bageni loculoben, RmerTs ki gulis locva esmis mxolod. `ra azri aqvs Cems monasterSi wasvlas, Tu guli mlocvare mdgomareobaSi ar meqneba` - gaifiqra Siom, magram umal mixvda: 92


sworeდ imitomac midioda am wminda alags, rom ganekurna guli zerelobisagan, sasowarkveTilebisa da aTasgvar sxva sibilwisagan. Aai, gamoCnda sulis savanec. erT dros aq Cveulebrivi sofeli iyo, sadac Cveulebrivi miwieri yofiT cxovrobdnen, fiqrobdnen da zrunavdnen saWmelze, tansacmelze, gaTbobaze, meurneobaze, Senebaze, yvelaferze - RmerTis garda. iqneb aseTi yofis gamo moxda es ubedureba, - sofeli nasoflarad rom iqca. Mmere gavida dro da erTma aRmaSeneblis sulis memkvidre meufem sevdian nasoflar-namosaxlarze mamaTa monasteri gaaSena, sadac drodadro sulis mosaTqmelad Tavs afarebdnen ama soflis oromtrialisgan TavdaRweuli eriskacebi. ... moZRvari samuSao samosSi daxvda. didad gaexarda sulieri Svilis xilva da mxarze eambora misalmebis niSnad. `rogor brZandebiTo` - mowiwebiT, ufro ki darcxveniT hkiTxa Siom da isic eambora moZRvars. Cven ki ara gviWirs, Cemo Sio, madloba RmerTs yvelafrisaTvis, magram ai, Senze marTla vwuxdi aqamomdis, erTi welia ar gamoCenilxar, rogora xar, rogor midis saqme, taZarSi dadixar? loculob?... - ex, mamao, verc saqme wamivida kargad da veRarc vloculob, sinanuliT warmosTqva Siom da Tavi Caqindra. - kargi, ameebze mere vilaparakoT, axla keliaSi wamodi, dabinavdi. ho, marTla ramdeni dRiT Camoxvedi? - ar vici mamao, rogorc makurTxebT. - rogor, samsaxuri? ax, SvebulebaSi xar? - ara mamao, gamaTavisufles. - gagaTavisufles? - mama giorgi Sedga da gamWoli mzeriT SeaTvaliera sulieri Svili. - ho, gamaTavisufles, mamao, sulier depresiaSi var, ase mgonia, RmerTma mimatova, amitomac amovedi monasterSi... - maSasadame, gansacdeli gewvia. - diax, mamao. - kargia! - batono? - kargia, rom amoxvedi, ager aq dabinavdebi, moewyve da dabla Camodi satrapezod, axla ki cota xniT dagtoveb - uTxra Sios mama giorgim da karSi gasvlamde dasZina: - ho, marTla, RmerTma mimatovao, arasdros ara Tqva. ufali ar gvtovebs Cven. piriqiT, Cven vtovebT RmerTs da uarvyofT mas Cvenive codvili fiqrebiT, qmedebiTa da umoqmedobiT. Sio marto darCa did xis oTaxSi, sadac Tormeti xis sawoli iyo ganlagebuli sam-sam sarTulad. es yvelaferi mrevlis Zalisx93


meviT iyo aSenebuli da iseve mrevls emsaxureboda. zamTarzafxul, marxvaSi Tu marxvis Semdeg mamaTa monasters uxvada hyavda stumrebi. zogi mama giorgis sulieri Svili iyo, zogic ucxo, zogi staJiani momlocveli iyo, zogic - axalbeda, iyvnen patarebic da didebic, moswavleebic da studentebic, glexebic da inteligentebic. - ukacravad, - moridebiT ki iyo naTqvami, magram Sio mainc SeakrTo moulodnelma stumarma. - Sio Tqven brZandebiT? - diax. - ai, es TeTreuli mama giorgim gamomtana TqvenTan.` mSvidi xmiT miugo morCilis Sav kabaSi gamowyobilma JRalwverიanma biWma da dasZina: - gTxovT, wamobrZandeT satrapezod. gelodebiT pirvel sarTulze. Sio damorCilda morCils. TeTreuli Tavisufal sawolze daawyo da satrapezod gahyva maspinZels. - dRes samarxვo saWmelebi gvaqvs, Tumca axali yvelic mogvepoveba, mogitanoT? - hkiTxa morCilma da stumris pasuxs daeloda. Sios gaeRima da uTxra: - albaT raime SematyveT naklebmorwmuneobisa, Torem marxvis dRes arasamarxვos ratom SemomTavazebdiT, ha? - mapatieT da SemindeT... ubralod, Wamis win locva rom ar giTqvamT, vifiqre... Tumca, xom SeiZleba Tqven gulSi iloceT, me ki... - Tქven marTali xarT, ... ukacravad, rogor mogmarToT, mamao? - ara, me ubralo morCili var, levani mqvia, diax... - diax, levan, Tqven swored SeniSneT: me ar viloce Wamis win, imitom, rom locvas gadaveCvie, suli gamiuxeSda, amitomac movedi aq, monasterSi. mkurnaloba sWirdeba Cemს suls. Tqven ki Yyvels mTavazoბT, - bolo sityvebi RimiliT warmosTqva Siom. - mapatieT, Sevcdi - sinanuli Canda morCilis sityvebsa da xmaSi. - ara, rogor gekadrebaT, gexumreT. ho, marTla, Tqven berobas apirebT, levan? - Temis Sesacvlelad ikiTxa ASiom, Tumca isic ainterisebda, ra mizeziTa da mizniT Semosiliyo es axalgazrda kaci morCilis kabaSi. - berobisa ra mogaxsenoT... am etapze jerjerobiT mxolod veCvevi monasters. morCilebasa da brZolas vswavlob, mere ra iqneba, RmerTma uwyis, - warmoTqva morCilma da pitnis Caic SesTavaza stumars. 94


- eg rogor gavigoT, levan, Tqven beroba gindaT, magram SeiZleba ar gakurTxon? - diax! - SeiZleba gkiTxoT, ratom gindaT beroba? - mTavari mizezi rom giTxraT, gaocdebiT da SesaZloa gavnoT gagonilma - mavnos? eg rogor? - ai ase, sulieri Tvali Tu ara gaqvT axelili, dagabrkolebT Cemi naTqvami da gankiTxvis mZime codviT daimZimebT suls. - rogorc geneboT. Tumca aravis gankiTxvas me ar vapireb, ubralod, aris xolme momentebi, roca mec vfiqrob berobaze. Siom daamTavra sadiloba da sufris alageba scada. morCilma SeaCera: `es Cemi kurTxevaa da me unda Sevasrulo, Tqven is saqme akeTeT, razec mama giorgi moგcemT kurTxevaso` moridebiT uTxra da droebiT daemSvidoba Sios. zarma Tormetjer gaiJRera, rac imic mauwyebeli iyo, rom mwuxris locva iwyeboda. Sio neli nabijebiT gauyva gzas taZrisaken, romelic sastumro Senobidan asiode metris moSorebiT iyo agebuli Zvel nataZralze. monastris eklesia erTnaviani bazilika iyo da sul ramodenime wlis istoria hqonda, magram Zvel qarTuli aguriTa da kldovan qvis lodebiT gawyobils iseTive ieri, suli da madli hqonda, rogorc sxva saukunovan, locvebSi gamobrZmedil qarTul taZrebs. `marTlac ra iqneboda es eklesia, rom ara es Zveli aguri da kldovani qvebi` - gaifiqra Siom da gaaxsenda erTi taZari, - Zveli, magram TanamedroveTagan saguldagulod galesil – gakoxtavebuli. am ramodenime xnis win am taZris nalesis anu kedlis samoselis Semocla rom daiwyes, Sios examuSa da ikiTxa kidec ganawyenebulma: ` rad scodavT, taZars ratom amaxinjebTo` pasuxad mxolod is gaigo, rom meufis brZanebakurTxeviT xdeboda es. mere gavida xani da roca ixila qviSis, cementisa da WuWyisgan ganmosili taZris SiSveli sxeulis silamaze, Sio mixvda, raSic iyo saqme: Zvel qarTul agurSi Turme raRac uxilavi madli iyo dabudebuli, romelic ara mxolod uxdeboda taZars da garemos, aramed zemoqmedebda mnaxvel – mlocvelze da meti mowiwebiT ganawyobda mas taZris, RvTisa da winaparTa xsovnisadmi. Sio jer taZris kedels eambora, mere Sig Sevida da taZris SuagulSi analoRze dabrZanebul macxovris xats sca Tayvani, pirjvari gadiwera da TavCaqindruli dadga kuTxeSi. 95


daiwyo locva da Siomac igrZno, rom sunTqva iwyo misma sulma. sakmevlis keTilsunelebam jer gaabrua, mere yvela ukeTuri fiqrisgan ganmosa da saamo netarebiT aRavso sulic, xorcic da xerxemalic... Siom guli gauxsna locvas da mere yvelaferi TavisTavad moxda: Semovida gulSi saswaulmoqmedi sityvebi locvisa da Semohyva mas saocari siTbo. Aam sityvebis umetesobas goneba ver swvdeboda, magram igebda guli. rogorc Cans, guls Tavisi tvini aqvs, romelic igebs da iazrebs imas, rasac ver swvdeba Cveni goneba da cnobiereba. am saamo SegrZnebam kvlav erTi wlis uwindeli dro gaaxsena Sios. Dro, rodesac pirvelad igrZno madli locvisa. gaaxsenda mosamarTleobis mZime dReebi da ulocvelobis cameti Tarsiani Tve. TiTqos yvelaferi rigze iyo: cocxlobda, cxovrobda, nebivrobda... yvelas egona, rom bednieri iyo da Tavadac am azrs iziarebda. am dros Turme WaobSi i჎rCoboda, locvis gareSe darCenili suli suls Rafavda da Sio ver amCnevda amas. axlaRa SeniSna, ra Sedegebi moutana ulocvelobis xanam: dakarga simdable da RvTismoSiSeba, gaxda uxeSi, ampartavani da angarebiani. ahyva cdunebebs da RmerTmiviwyebul CinovnikebTan erTad Caeflo tkbil codvebSi. paradoqsi ki is iyo, rom swored am codvisunarianobis gamo Setrfodnen da Senatrodnen garSemomyofni. axlaRa mixvda Sio, rogor Camqraliyo mis sulSi keTilkrZaluli grZnobebi RvTisadmi da rogor mosdeboda xavsi mis gvamSi arsebul suliwmindis adgilsamyofels. suls sunTqva monatreboda da es sunTqva locva iyo. suls sicocxle monatreboda da es sicocxle RmerTis siyvaruli iyo, siyvarulis siyvaruli iyo WeSmariti sicocxle da es yvelaferi Sewyvetiliyo RmerTTan ganSorebis gamo. `ra saocaria, bednierebas sxvagan veZebdi, is ki aqve yofila – Cems gulSi. Ees siTboa bedniereba; es sulis sunTqvaa bedniereba; RmerTia bedniereba, - gulSi dabinavebuli RmerTi` fiqrebma locvas moswyvita Sio da netarebis Tbili SegrZnebac nel-nela gaqra xerxemlidan. `ufalo Semiwyaleo` - ramdenjerme gulSi gulianad warmosTqva da kvlav miejaWva uflis sadidebel locvebs.

96


Tavi mecamete mzadeba aRsarebisTvis iwva da fiqrobda. meti ra saqme hqonda, aq xom imitom amovida, rom eloca da efiqra. uwinac bevri ufiqria, magram sul sxva madli hqonda fiqrebs monasterSi, miT ufro locvis Semdeg. moexsna wuxili, nerviuloba, kvnesa da uimedoba. amis magier sasoebam da simSvidem daisadgura gulSi da fiqrebic sxvanairi gaxda: ufro naTeli, keTili da imediani... sakuTar xarvezebze fiqri adre aRizianebda Sios, radgan RmerTis gareSe cdilobda gamosworebas, axla ki mSvidad iwerda ubis wignakSi Cvevad qceul naklovanebebs, raTa Semdeg aRsarebaSi eTqva moZRvrisTvis, radgan mixvda, yoveli nakli codvisgan modioda da yoveli codva naklovans xdida sulis Tvisebebs. mere Tanac, raRacnairad metastazuri iyo es codvebic da maTgan Sobili naklovanebebic: erTi meores warmoSobda gardaqmnida da mravldeboda: impulsuroba aCqarebas Sobda, aCqareba – daufiqreblobas, mas mohyveboda qaosi, marcxi, gaubedaoba, pasiuroba, kidev ufro meti marcxi da kompleqsebi arasrulyofilebisa... ugunurad ebrZoda Sio Tavis naklovanebebs. magaliTad, uyuradRebobis gamosworebas yuradRebis varjiSebiT cdilobda, imis gaazreba ki ar SeeZlo, rom es xarvezi siyvarulis naklovanebisgan hqonda. ar uyvarda moyvasi da amitomac iyo uyuradRebo urTierTobebSi, ar uyvarda Tavisi saqme da amitomac iyo daufiqრebeli, aCqarebuli, zerele, qaosuri da marcxiani... papis Canawerebma auxila Tvali. mixvda, rom pirvel rigSi usiyvarulobis codvisgan unda ganTavisuflebuliyo, es ki mxolod eklesiiT SeiZleboda. `kidev ra vTqva aRsarebaSio` - dafiqrda Sio da Tavisi qcevebis Sav sias ramodenime fraza miamata: `sikeTes vakeTeb ugunurad.` `ver viyeneb Cems niWs da unars.` `ver vmarTav Cemს Tavs.` `var pasiuri, uimedo, zerele, zarmaci, martosuli...` `bodiSi, megobaro, sigareti xom ara gaqvso` - fiqrebi Seawyvetina ucnobma, romelmac mxolod Tavi Semohyo oTaxSi da Sios uaris Semdeg gauCinarda. `monasterSi sigareti gagonila?` - gaifiqra Siom, magram mixvda es gafiqreba gankiTxvis codvaSi agdebda da mTeli fiqrebi isev sakuTari sulis mowesrigebas dauTmo. 97


.

.

.

rogorc iqna moZRvarTan ganmartoeba SeZlo. mousmina mama giorgim da uTxra: ` kidev erTxel davrwmudi, RmerTs hyvarebixar da rac moxda, Sens sasikeTod moxdao` Sios jer kidev uWirda imis aRqma, rom is damTrgunveli satkivari, gansacdelis saxiT rom mouvlina ufalma, SeiZleba sasikeToc yofiliyo. - aba, daukvirdi, Sio, Tavad ambob rom uamravi xarvezi maqvso. eg xarvezebi anu mankierebebi uwinac gqonda, roca eklesiaSi moxvedi, magram maSin Sansic gqonda am mankierebebis gamosworebisa, xom xvdebi, ra Sanszec geubnebi, - eklesiuri cxovrebiT, locviT, marxviT, madlis miRebiT TavisTavad moxdeboda Seni xarvezebis gamosworebac, radgan swored am dros xdeba sulis WeSmariti zrda da pirovnebad Camoyalibeba. Sens SemTxvevaSi ra moxda, Cemo Sio, Tu ici? moulodnelad Tanamdeboba miiRe da miatove eklesia, mosamarTlis mantiis qveS siraqlemasaviT damale Seni mankierebebi, imis imedad, rom veravin SegamCnevda. Senma mfarvelma angelozma mainc SeamCnia, Sio. Seni mankierebebic SeniSna da isic, - rom safrTxe Seeqmna Sens suls, Senive Tanamdebobisa gamo. meti raRa unda eqna Sens angelozs? gaganTavisufla Tanamdebobidan, raTa ganTavisuflebuliyavi borotisagan, romlis klanWebSic ixlarTeboda da suls Rafavda Seni suli. erT xans dumili Camowva. Sio fiqrobda, iazrebda moZRvris sityvebs da eTanxmeboda usityvod. - mamao, erTi ram mainc ver gavige, - Tqven imas brZanebT, rom mosamarTleobisTvis ar viyavi mzad, Tu Tavad mosamarTleobaa borotis msaxureba?` ara, ra Tqma unda, mosamarTleoba TavisTavad ar aris borotis anu eSmakis msaxureba, magram erTi ram unda icode: raoden keTilic ar unda iyo, mosamarTle iqnebi, Tu pedagogi, raoden mcodne da gamocdilic ar unda iyo da raoden naTeli miznebic ar unda gamoZravebdes... Tu ara xar RvTis msaxuri, iqnebi, rogorc ukompaso gemi Suagul okeaneSi` - anu, icureb, magram napirze ver gamoxval` - an gamoxval, magram sul sxvagan, gesmis? saerTodac, urwmuno adamiani ukompaso gemia, igi movida RvTisgan, magram veRar brundeba RmerTTan da ikargeba cxovrebis zRvaSi.

98


morwmunem da RvTis msaxurma ki icis, ra gziT unda iaros, rom ganიRmrTოs, anu RmerTTan moxvdes sasufevelSi da cxondes. mamao, gana RvTis msaxurs ar gauWirdeba mosamarTleoba, an piriqiT, mosamarTles – RvTis msaxureba? - or SemTxvevaSi gauWirdeba: roca misi msaxureba anu mosamarTleoba RvTis neba ar aris da meore - roca saxelmwifo ar adgas RvTis msaxurebis gzas. - Cemze ras ityodiT, mamao? RvTis neba ar iyo CemTvis mosamarTleoba Tu... - me mgoni, erTicaa da meorec. ise ki, RvTis nebas Seni nebac unda daemTxves, Cemo Sio. rom dainaxo, RmerTs ra surs Sengan, amisTvis sulieri Tvali unda agexilos. kompasic swored es sulieri Tvalxedvaa. amis mere arCeuli gza usaTუod migiyvans RmerTTan. - sulieri Tvali rogorRa avixilo, mamao? - eklesiuri cxovrebiT, Cemo Sio, mxolod da mxolod eklesiuri cxovrebiT. - gasagebia, magram... - modi, ase daviwyoT: aRsareba ki Camabare, magram xval ziarebaze nu gamoxval. erTi kvira mainc Tu aq darCebi, kargi iqneba. sakuTar Tavze imuSave, ufro Rrmad Caswvdi sakuTar codvebs da mankierebebs. mag Sens ubis wignakSi xarvezebi rom Camowere, gverdiT is Tvisebebic miuwere, risi SeZenac ginda. - exlave Camovwer, mamao. - ara, ra geCqareba? ifiqre, iazrovne, iloce, rom RmerTma gagixsnas gonebis Tvali da xval am dros isev ganvagrZoT saubari. - kargi, egre iyos, mamao. - axla ki miiRe Cemgan aseTi kurTxeva: yovel trapezobaze Sen gevaleba waikiTxo patar-patara nawyvetebi wminda mamaTa cxovrebidan, xom Tanaxma xar? - diax, mamao! - Zalian kargi, ai, es wigni gamogadgeba davalebis SesrulebisTvis, es kidev, Tu rusuli ici, minda rom waikiTxo, mama arsenis cxovrebazea, - sainterეsocaa da sasargebloc. Siom orive wigni gamoarTva moZRvars da Tavis oTaxSi ganmartovda kurTxevebis Sesasruleblad. jer Tavis Sinagan mtrebs gadaavlo Tvali da TiToeuls sawinaaRmdego Tviseba mouZebna: `sibriyves` gaswvriv `sibrZne` miuwera, `Relva-gangaSis` gverdiT - `simSvide` da `simZime` aRmoCnda, `sizarmace` `sibejiTiT` unda Seecvala, `pasiuroba` - `aqtiurobiT` 99


Tqma da dawera advili iyo, magram rogor unda Seesrulebina, amis saidumlo ar icoda. zarebis rekvam Seawyvetina fiqri. trapezobis dro damdgariyo. Sio aforiaqda, - saswrafod gadaSala wigni wminda mamaTa cxovrebisa da im dRes wasakiTxi epizodi amoiwera. zarebs samjer rekdnen. maT Soris xuTwuTiani intervali iyo da gamafrTxilebeli datvirTva hqonda. sanam mnaTe mesamed Semohkravda zars, Sios ukve mzad hqonda wasakiTxi masala da biWebTan erTad sasadilo oTaxTan elodeბoda moZRvris gamoCenas. mama giorgic male gamoCnda da misTvis Cveuli Tbili RimiliT SeuZRva win sulier Svilebs, TviTon grZeli magidis TavSi dadga da locva warmosTqva. biWebma pirjvari gadaiweres da magidas miusxdnen. `axla Sio wagvikiTxavs nawyvets wminda mamaTa cxovrebidan` -acnoba mama giorgim sufris wevrebs. magidasTan mjdomi Sio wamodga, dakecili furceli gaSala, iq myofT Seaxsena, - dRes abibo nekreselis xsenebis dReao da daiwyo kiTxva: `wminda mRvdelmowame abibo nekreseli uflis ndomiTa da RvTismSoblis kurTxeviT meeqvse saukuneSi Camovida saqarTveloSi, ioane zedaznelsa da mis mowafeebTan erTad. `RvTis saTno naTeli qveynisani, Wurni rCeulni, ganmanaTlebelni soflisani, zecisa kacni da qveynisa angelozni...` ase ixseniebs am wminda mamebs maTi cxovrebis aRmwereli, romelic... - bodiSi, Sio, - mama giorgim Seawyvetina orators da iq myofT mimarTa, - Zalian gTxovT, yuradRebiT moisminoT da gaiazroT TiToeuli sityva, rac wminda mamaTa cxovrebas Seexeba. xedavT, rogor ixseniebs maT meistorie: `zecisa kacni da qveynisa angeloznio` - Cveni cxovrebis mizanic es unda iyos, amisken unda viswrafodeT, amisTvis unda viRwvodeT... - ho, magram egeni berebi iyvnen, mamao, Tanac uwindeli, Cven ki, am droisa da eris Svilebs gagviWirdeba angelozoba. enakvimati biWis sityvebma TanamesufreTa sicili gamoiwvia. `frTebi, frTebi ginda, cuncul...` `...Savs awvebi, biWo?` `ara Sejda mwyeri xesa, Senzea naTqvami...` - axmaurdnen სუფრis wevrebi. `damSviddiT!` - xmamaRla mimarTa mama giorgim – marTalia Tqveni megobari, samwuxarod asea, dRes Cven yvelas gviWirs. angelozoba da wmindanoba ki ara, elementaruli qristianuli saTnoebebi gaxda sanTliT saZebari Cvens irgvlivac da CvenSic. magram es ar aris gamosavali da safuZveli TavismarTlebisa, mizani xom unda gqondes kacs, WeSmariti da uzenaesi 100


mizani.. misken siarulic ukve sikeTea. SeiZleba im mizans verc miaRwio, magram.... ubralo magaliTs moviyvan: vicnob qalbatons, romelsac eqimoba hqonda miznad. Svidi weli abara samedicinoze, magram amaod. bolos qimikosi gaxda. man mizans ver miaRwia, magram mizanswrafvisas SeiZina codna, nebisyofa da kidev bevri ram sasikeTo. ase Cvenc viswrafoT wmindanobisken da Tu uamravi dabrkolebebisa gamo mizans ver mivaRwevT, imaze ukeTesebi xom mainc gavxdebiT, vidre varT dRes. kidev erTi ram minda mogiyveT, igaviviTaa es ambavi, magram friad sagulisxmoa da dasafiqrebeli. ori beri zRvis napiras idga. meore napirze undodaT gasvla, magram ar SeeZloT. erT-erT bers, oridan uxucess, zecidan xma moesma – CemTan gamodio da uceb oqros frTebi moesxa zurgze. am Zlierი frTebiT gadifrina zRva da uSfoTvelad gavida napirze. meore bermac iwyo qviTini: mec momeci frTebio, evedreboda ufals da mieca masac frTebi, magram ara oqrovani da Zlieri, aramed – susti. afrinda, Cavarda wyalSi, isev afrinda,ris vaivaglaxiT. isev Cavarda, magram isev mieca Zala. mcired ifrina, isev daeca. sust frTebs uWirdaT zRvis gadalaxva, magram uxilav Zalis wyalobiT, tanjviT, cremlebiT, simwriT, tkiviliT man miaRwia meore napirs da isic cxonda. ai, aseTi sustfrTianebi varT dRes eric da beric. `meore napirze` gasvla bevrs gvinda magram susti frTebis gamo vecemiT, codvis zRvaSi veflobiT, magram dasaRupad ganwiruls ufali SegvaSvelebs xolme xels, fexze gvayenebs da Zalas gvaZlevs. ase rom, susti frTebiTac SeiZleba zRvis gadalaxva, mTavaria amis Zlieri survili gvqondes.“ . . . damTavrda sadiloba da Siom ucnauri ram daafiqsira: jer erTi, monasterSi gansakuTrebuლad gemrieli iyo yvelaferi da meorec, adre Tu yoveli sadilobis Semdeg simZime da moTenTiloba Zilisken ubiZgebda, axla energiasa da simsubuqes grZnobda. adre Tu yoveli sadilobis Semdeg gaZRomis SegrZneba hqonda, axla grZnobda, rom aRivso da amaSi igulisxmeboda xorcielTan erTad sulieri nugeSiT aRvseba, romlis Semdeg gindeba ara Zili, arca ra vneba, aramed gsurs gaixarjo keTil saqmeSi, raic rom saTnoa RvTisTvis da moyvasisTvis. 101


`mamao, ras makurTxebT, ra gavakeToo` - hkiTxa Siom moZRvars da mzad iyo nebismieri fizikuri SromisaTvis, moZRvarma ki wignis wakiTxva Seaxsena da dasZina; - daisvene, oRond icode, WeSmariti dasvenebac rom sulisTvis sasikeTo iyoso, - wigni ikiTxe da ifiqre. - gasagebia, mamao, magram fizikuri Sromac xom sikeTea, isic xom sasargebloa sulisTvis? - ra Tqma unda, fizikuri Sroma sasargebloa, oRond aqac sfxizlea saWiro. aris SemTxvevebi, roca Sroma suls azianebs. es rom asea, amis samagaliTod patara epizods mogiyvebi Cemi beruli cxovrebidan: ai, am monastris garSemo rac miwebia, Cvens gankargulebaSia. SarSan, rogorc ityvian, Tavi movikali da maqsimalurad aviTvise es heqtarnaxevari miwa. ki batono, traqtorma moxna, SigadaSig mexmarebodnen biWebic, magram marto moxvna-daTesva xom ar aris, amxela meurneobis yoveldღiuri movla-patronoba, Toxna, gamargvla, morwyva da aTasi kidev sxva wvrilmanebi mTel dRes da mTel Zalebs marTmevda. mere marto miwebi xom ar iyo dasamuSavebeli? ager keliebs vaSenebT, ager SeSა a tyidan Camosazidi da... am yvelafris Semdeg mivedi daskvnamde, rom fizikuri SromiT amgvarad datvirTuli me vakeTebdi ara sikeTes, aramed – borotebas! xedav, Cemo Sio, saidan damiWira eSmakma? ifiqra, beria, amas siZviT da angarebiT ver Sevacden, samagierod bevrs mivcem amqveyniur sazrunavs, rom mxolod masze ifiqros da mTavari daiviwyoso. - mainc ver gavige, mamao, Sroma xom sacxonebeli saqmea, rogor SeiZleba igi borotisgan iyos? - yvelaferi borotisganaa, rac RmerTs gvaviwyebs. warmoidgine, me beri var, monasterSi locvisTvis var da locvas veRar vaxerxebdi. fizikuri SromiT gadaqanculi movaleobis moxdis mizniTRa vatarebdi wirva-locvebs. - ho magram, Tqven xom keTili saqmiT xarT dakavebuli. vfiqrob, RmerTi xedavs amas da Seiwiravs kidec. - RmerTi mxolod imas Seiwiravs, rac misTvis saTnoa. Cemi zedmetad gadatvirTuli miwaTmoqmedeba ar iyo RvTis sadidebeli saqme. me is da imdeni movindome rac saWiro ar iyo da Cems SesaZleblobasac aRemateboda. samagierod ra miviRe? sxeulic gadavRale da sulic davasuste ulocvelobisa gamo. - gamigia, mamao, - `locva usaqmod da saqme ulocvelad arafris maqnisiao.` - namdvilad egrea, Cemo Sio, magram locva imdenadaa upiratesi ramdenadac igi sulis suნTqvaa, RmerTTan urTierTobaa, 102


romelic arsad, arasodes ar unda Sewydes. amitomac gTxov, jer Seni sulis zrdas dauTmo dro da Semdeg – fizikur Sromas. gaazrebulad waikiTxe wminda mamaTa cxovreba da rCevebi. wamokrife maTgan sasikeTo safiqrali da mere gamodi samuSaod. erTsac gTxov, Seecade is sasikeTo safiqrali da mlocvare guli Sromis procesSic SeinarCuno. maSin is Seni saqmec da im saqmis Sedegebic ufro sikeTis momtani iqneba, vidre ubralo, meqanikuri Sroma. Siom moindoma, Seecada da Seasrula moZRvris kurTxeva: erTi saaTi mama aleqsis cxovrebas ecnoboda. mere wminda mama Teofაne dayudebulis rCevebic gadaikiTxa, cota xniT papamisis rveulsac gadaavlo Tvali da gadawyvita mama giorgisTvis eCvenebina igi. sulieri sazrdoTi dakmayofilebulma Siom moZRvris meore kurTxevac Seasrula. ezoSi gamovida da xeli waaxmara biWebs. isini Txridnen axladmSenebare keliis saZirkvels, gulianad Sromobdnen, Tumca SigdaSig, monastrisTvis damaxasiaTebeli mowiwebis SenarCunebiT, erTmaneTs mainc eSmakurad elazRaნdaravebodnen da Tan Tvali mamaosken eWiraT, - SeniSvna ar davimsaxuroTo. moZRvarma gadaxeda Sios Canawerebs da ukmayofilod gaiqnia Tavi. - xedav Sio, survili gaqvs SeiZino aqtiurobis Cveva, imitom, rom pasiurad migaCnia Tavi, magram mis gamomwvev mizezebs ver xedav. survili gaqvs SeiZino yuradRebianoba, imitom rom uyuradRebobaSi adanaSauleb sakuTar Tavs, magram isev da isev gamomwvev mizezebs ver xedav da ibnevi. Sen Senis ZalebiT gsurs Savi gaarCio TeTrisgan, magram es SeuZlebelia qristes gareSe, iseve rogorc SeuZlebelia qristianuli siyvarulis gareSe namdvil siyvaruls eziaro. ai, magaliTad, Sen Savad da avad miiCnev im Tvisebas, rom xar bavSვuri da ueSmako, xo? - diax, mamao, cota eSmakic unda iyo, Tavi rom gaitano, me ki... - Sen ki bavSვuri, miamiti xar. es Tviseba Sinagan sisufTaveze metyvelebs da qristianulad aRiqmeba, rogorc saTnoeba. axla meore aviRoT: Sen ginda mimzidveli iyo, seqsualurad gamoiyurebode... am sityvas xSirad xmaroben, rogorc dadebiT Tvisebas, qristianulad ki amas sxvisi cdunebis midrekileba hqvia da, bunebrivia, borotebaa. 103


ase, rom: Sen rac Savi ggonia - TeTria da, piriqiT, rac sikeTe gegona, borotebaa. amitomac, jer sulieri Tvali unda agexilos, rom ferebis garCeva iswavlo. saerTod, kargia sakuTari Tavis gankiTxva. es erT-erTi saTnoebaa, magram aseTi gankiTxva kargi maSinaa, roca igi sulis zrdas emsaxureba. sxva SemTxvevaSi TviTgankiTxva arasrulyofilebis grZnobas hbadebs, rasac sasowarkveTilebis codva mohyveba, mravalgvari gauTvaliswinebeli da mZime SedegiT. gesmis, risi Tqma minda, Sio? - mgoni mesmis, mamao. - unda icode, rom qristianuli srulyofilebisTvis aucilebeli winapirobaa sakuTari araraobis SegrZneba. Sen mzad xar amisTvis, Sio? - sxvaTa Soris, papaCemis naazrevSic amovikiTxe msgavsi ram da gamikvirda. qristianuli srulyofilebisa ra mogaxsenoT, magram sakuTari araraobis SegrZneba yovelTvis mawuxebda. - xedav, ras iZaxi: mawuxebdao! – WeSmariti qristiani ase ar ityoda. sakuTari araraobis SegrZneba ki ar unda gawuxebdes, aramed unda gixarodes, vinaidan yoveli saTnoebis safuZvelia adamianuri uZlurebis Secnoba. rogorc ioane oqropiri ambobda: `yvelaze ukeT is Seicnobs sakuTar Tavs, vinc fiqrobs, rom araraobaa` - egre gamodis, rom me Semicvnia Cemi Tavi. - ara, Sio, Sen gawuxebs Seni pasiuroba, impulsuroba, uyuradReboba... imitom, rom maTi meoxebiT marcxi ganicade. am marcxisa da naklovanebebis gamo gawuxebs araraobis SegrZneba. amitomac ganikiTxav sakuTar Tavs, magram imavdroulad ambob, amas da amas gavakeTeb, Cemს Tavs gamovasworeb da yvelaferi ise wava, rogorc saWiroao. xom asea? - diax asea, minda sakuTari Tavi Sevcvalo, gamovasworo, gavaZliero... gana es sikeTe ar aris? - ar aris sikeTe, Cemo Sio. rogorc giTxari - sulieri Tvalia saWiro imis dasanaxad, ra aris sikeTe da ra – ara. konkretul SemTxveveSi ki Seni mcdelobebi imis maniSnebelia, rom isev da isev sakuTari Tavis imedad xar da ara RvTisa. - RmerTze mindobili rogor moiqceoda, mamao? - RmerTze mindobili yoveli marcxis, yoveli dacemis Semdeg ufro naklebad endoboda sakuTar Tavs da ufro metad Seiyvarebda RmerTs. Sen ki albaT RmerTze nawyeni xar, - aseT gansacdelSi ratom Camagdeo, ara? RmerTze ara, magram... gaxsovT mamao, wminda nikolozis xati rom maCuqeT, `yvelaze Zalian rom gagiWirdes, daxmareba sTxove da usaTood giSveliso` - ase miTxariT maSin da mec ase moviqeci: yvelaze rTuli saqmis ganxilvis bolos vTxove 104


am xats: swori ganaCeni gamomatanine-meTqi da iciT ra, moxda? gamamarTlebeli ganaCeni gamovitane, Tumca manamde, bolo wuTamde gamamtyunebel ganaCenze vfiqrobdi. - am gamamarTlebel ganaCens xom ar emsxverple, Sio? - diax, mamao, swored am ganaCens vemsxverple da... gavebute wminda nikolozs, radgan dResac mgonia, rom Tqvenma naCuqarma xatma mibiZga gamamtyunebelis nacvlad gamamarTlebeli ganaCenis gamotana. - Sen TviTonve ambob: RvTis xeli eriao, ase ar aris? maS raRaze gaunawyendi wminda nikolozs? man ise warmarTa Seni cxovreba, rogorc umjobesi iyo Seni sulიsTvis. Cven warmatebebs vevedrebiT RmerTs, mivaRwevT am warmatebas da mere RmerTs ganzrax viviwyebT. იci, ratom? warmatebis Semdegac Tu RmerTi gvemaxsovreba, maSin jvarad da tirTad unda vzidoT Tanamdeboba; RmerTis gareSe ki advilad vtkbebiT im codvismierი netarebebiT, rasac TanamdebobiT viZenT. ase ar aris? - ar vici, mamao, ubralod, ase ar mindoda dasrulebuliyo Cemi kariera. - magram, Tu aseTi dasasruli RvTis nebaa? ratom ewinaaRmdegebi mas? - ar vici, mamao, ar vici... - hoda raki ar ici, me damigde yuri: yvela Seni codvis mizezi siyvarulis naklovanebidan modis, Cemo Sio! Sen rom RmerTi giyvardes, miendobodi da damorCildebodi... misgan movlenil gansacdelsac sikeTed miiRebdi da ara borotebad. Sen rom moyvasi giyvardes, uyuradRebobis naklovaneba aRar Segawuxebda da aRarc Sens saqmeSi iqnebodi ugulisyuro, Sen rom WeSmariti siyvaruli SegeZlos... axla ki wadi da imaze ifiqre, rogor unda SeiZino siyvarulis unari. . . . fiqriT rom daiRala wignis kiTxva daiwyo. mama arsenis cxovrebas ecnoboda. ocdaaTiani wlebis sisxliani represiebi... sikvdilis ბანაკი, sadac gadarCenis imedi araavis ara aqvs da sadac gamefebulia ukiduresi araadamianuri yofa, sruli siuxeSe da sisastike... sadac patimars sxvisi cudad yofna uxaria da cudad grZnobs Tavs, roca sxva kargad aris... aseTi veluri yofis fonze mama arseni iyo, rogorc Tbili da naTeli sxivi civ ukuneTSi. 105


Sioze erTma epizodma moaxdina gansakuTrebuli STabeWdileba. sikvdilis lagerSi mwyobrSi miemarTeba dauZlurebul patimarTa didi kolona, maT Sorisaa mama arsenic. autanel yofas amZafrebs autaneli yinvac, rasac bevri ver uZlebda, ecemoda da iq mTavrdeboda maTi sicocxlec. Jandarmebs maTi Trevis Tavi ar hqondaT da iqve xvretdnen, viTom gaqceva scada da vesroleTo... es yvelam kargad icoda da amitomac kolonebSi gadaadgilebisas maqsimalurad cdilobdnen Zala moekribaT da ar dacemuliyvnen. rogorc Cans, erT-erTma patimarma mainc ver gauZlo da waiqca. mas umalv mivarda mama arseni da xelebis zela dauwyo. yvelam da maT Soris mama arsenmac icoda, rom kolonidan odnav gandgoma, CamorCena an gaCereba sruliad sakmarisi iyo, rom Jandarms gaufrTxileblad esrola. es icoda da mainc moyinuli patimris gadarCena scada. gaocda LJandarmic, imdenad gaocda, rom moyinuli guli moulba da orives daexmara... `ai, es aris WeSmariti siyvaruli` fiqrobda Sio. mama arseni borotebisadmi winaaRmdegobis gawevas aswavlida ara borotebiT, aramed – syvaruliTa da rwmeniT. igi sul loculobda sxvebze, yvelaze zrunavda, kurnavda da aimedebda... rac mTavaria, rwmenaSi Sehyavda urwmunoni da Tavisi cxovrebiT aCvenebda yvelas, rom iseT usaSvelo, araadamianur yofaSic SeiZleboda sicocxle da siyvaruli, roca SenTan ars RmerTi. `saidan es sulieri Zala?` - fiqrobda Sio da mama giorgis sityvebi axsendeboda: `pirvel yovlisa siyvarulis saTnoebis SeZenaze izruneo` mama arsenis cxovrebis wignma didad daafiqra Sio da mixvda, rom marTlac udidesi sulieri Zalaa saWiro WeSmariti qristianuli siyvaruli rom SeZlo. suli unda gaizardos im donemde, rom sxvisTvis cxovreba SeZlo da amiT bednieri iyo. siyvaruli Zalian sZuls eSmaks, radgan icis, sadac WeSmariti siyvarulia, iq aris RmerTic. amitomac eSmaki ebrZvis siyvaruls, magram eSmakurad ebrZvis. aba imas ki ar STagvagonebs, siyvaruli cudiao, piriqiT: yovel kuTxe-kunWulSi siyvarulis qebaTqebas mogasmeninebs, magram iqve im demonur azrsac STagagonebs, rom siyvaruli siamovnebaa da Tu igi siamovnebas ar ganiWebs, unda ganSorde da axali siamovneba eZio. araviTari pasuxismgebloba, araviTari Tavganwirva, araviTari uaryofa vnebebisa da survilebisa... piriqiT, yvelaferi piriqiT: Sen Tavisufali xar, siamovnebisTvis xar gaCenili da siyvarulic am siamovnebis msaxuri unda iyoso. esaa demonuri 106


siyvarulis arsi, mTeli qveyana rom daipyro da dagvaSora WeSmarit siyvaruls, RmerTsa da moyvass. `ra iyo mama arsenis siyvarulis wyaro? saidan sazrdoobda misi suli, rogor inarCunebda Zalas im jojoxeTur yofaSi?....` - fiqrobda Sio da uceb gaunaTda goneba: `madli, raRa Tqma unda madlia wyaro sulis zrdisac da WeSmariti siyvarulisac. amitomac ver aRmovfxveri Cemi naklovanebebi, me xom madli maklda, madli, romelic mxolod marTlmadidebluri eklesiis wiaRSia da romelic davTme Cemive nebiT, codvis sitkboebis sanacvlod.` pasuxi mzad hqonda: siyvarulis unari madlis SeZeniT unda SeeZina, magram imis garkveva mainc uWirda, Tu rogor, rodis, sad da ra gziT SeZlebda amas, an Tu SeZlebda saerTod. moZRvarma mousmina da uTxra: `Sen marTali xar, Sio, siyvarulis ganmarteba SeuZlebelia, mas wignidan ver iswavli, igi RmerTis Tvisebaa da mxolod madliT SeiZineba. Ees icis eSmakma da swored amitom cdilobs, - siyvaruli sxva ferebSi dagvanaxos. Sexede, ra xdeba eSmakis yuTSi: seriali serialze moedineba Cveni tvinebis dasaClungeblad, arada kacma rom Tqvas am serialebSi gamudmebiT siyvarulze laparakoben. siyvarulis gamo klaven erTmaneTs; siyvarulis gamo Ralatoben; siyvarulis gamo Cadian aTasgvar borotebas da saerTo jamSi grCeba STbeWdileba, rom SeiZleba iyo meZavic, qurdic, kacis mkvlelic, cxovrobde uRmerTod da imavdroulad iyo samyaroze Seyvarebuli. es ki SeuZlebelia, radgan rogorc vTqviT: siyvaruli RmerTis Tvisebaa da mxolod madliT SeiZineba. Mmadli ki rogor unda moipovo, xom ici? - locviT, marxviT, ziarebiT, keTili saqmeebiT... - anu qristianuli cxovrebis wesiT, romlis safuZveli Tavmdablobaa.

Tavi meToTxmete Mmzadeba ziarebisTvis moZRvarma kvlav

Tavi Seikava da ziarebis kurTxeva ar misca

Sios. `Sens aRsarebaSi jer kidev SeimCneva sasowarkveTilebis niSnebi. es ki imas niSnavs, rom RmerTs mindobili ar xar, sasoeba da rwmena gaklia. am yvelafris gareSe RmerTi ver Semova SenSi da ziarebac formaluri iqneba, anu madls ver miiRebo`

107


aseTi iyo mama giorgis daskvna da Siomac gadawyvita meti seriozulobiT momzadebuliyo ziarebisTvis: meti eloca, efiqra da ezruna sulis zrdisaTvis. trapezis Semdeg morCil levanTan ganmartovda da rCeva hkiTxa: `rogor jobia, ziarebisTvis rom Rirseulad movemzadoo` morCilma ramodenime wigni da Jurnali misca saxelmZRvanelod da sakuTari gamocdilebac gaando. - me piradad, mama giorgim mas Semdeg momca ziarebis ufleba, roca darwmunda, rom sakuTar Tavs aRar vendobodi. roca vaRiare damarcxeba da fskerze myofma mTeli sasoebiT RmerTs mivmarTe, rogorc erTaderT mxsnelsa da mSvelels. - ho, magram eklesiaSi rom modixar, maSasadame, RmerTTan modixar da... - ara, Sio, manamde RmerTTan mivdiodi rogorc erT-erT mSvelelTan, axla ki – erTaderTia, gesmis? maSin ZiriTadad xsnas sakuTar Zalebze vamyarebdi, axla ki vaRiareb, rom araraoba var da sanam RmerTTan var, daculi var yvela ubedurebisgan da maT Soris narkomanobisganac. - narkomanobisgan? - diax, me narkomani var. - albaT gindoda geTqva, rom iyavi narkomani. - ara, Sio, me axlac narkomani var, imitom rom es vneba CemSi cocxalia. es ganukurneli senia da umalvე dametakeba, rogorc ki CavTvli, rom ganvikurne. - ese igi aq samkurnalod xar, levan? - ho, aba, yvela samkurnalod modis eklesiaSi: zogs narkomanoba sWirs, zogs – ampartavneba... mTavaria gWirdes is raRac da gsurdes am Wirisgan gaTavisufleba. - eklesiis gareSe rom moisurvo, araferi gamova? - me piradad araferi gamomivida da darwmunebuli var, arc aravis gamouva sulieri Zalis gareSe. suls Zalas madli aZlevs, madli ki eklesiis miRma arsad ar moipoveba samwuxarod. - iqneb, sabednierod? - visTvis rogor. Cven ki marTlac bednierebi varT, radgan saZebneli ar gvaqvs madli, RmerTi da samoTxe. . . . `Bberobaze Tu gifiqriao` - ise, sasxvaTaSorisod hkiTxa mama giorgim. `arao` - upasuxa Siom da aibna - `ufro sworაd, - ki, magram...` 108


- nu Relav, romc gefiqra, es jer kidev ar niSnavs, rom kurTxevas miiRebdi. ubralod mainterეsebda, ras apireb momavalSi. xom ici, saxarebis mixedviT ara mxolod unayofo, aramed cudi nayofis xec eqvemdebareba mokveTasa da dawvas. es ki imas niSnvs, rom RvTisTvis erTnairad miuRebelia cudi saqmis mkeTebelic da arafris mkeTebelic. - magas ratom meubnebiT, mamao? - vici, rom cudi saqmisken midrekili ara xar, magram am etapze mainc unayofo xes hgavxar, radgan arafers akeTeb da arc ici, ra akeTo. - diax, mamao, swored amaSi minda gaverkve. - magram marto ver SeZleb amaSi garkvevas, Cemo Sio. - imitomac movedi TqvenTan, mamao! RmerTs minda mivendo. - kargia, magram RmerTisadmi mindoba zogs ise esmis, rom Tavad uZravad unda iyos da pasiurad elodos, rodis ras miarTmevs ufali. - maS, rogor moviqce, mamao? - RvTisadmi mindoba niSnavs RvTis nebis mixvedras, es ki sulieri Tvalis axelis Semdegaa SesaZlebeli. mxolod sulieri TvaliT dainaxav da mixvdebi, ra surs RmerTs Sengan, Tu ra aris saqme Seni da vin aris bedi Seni. gesmis? - mesmis. - ai, roca mixvdebi, ara mxolod Sens niWsa da unars, aramed imasac - konkretulad ra saqmiT surs RmerTs Tavis msaxurebaSi ჰyavde, amas hqvia sakuTari Tavis povna. ai, amgvarad mignebuli saqme unda akeTo mowesrigebulad, mtkiced, mizanmimarTulad, stabilurad, RvTiuri ritmiTa da siyvaruliT... - rodis sulieri Tvali amexileba, mamao, manamde ra vqna? iqneb Tqven makurTxoT, esec xom RvTis neba iqneba? makurTxeT da imas gavakeTeb. Tu gnebavT, morCilad davrCebi TqvenTan. - me ase gakurTxeb, Sio: erSi unda dabrunde. me aqedan viloceb Senze, raTa sulieri Tvali agexilos da icxovro ise, rom cxonde. rac Seexeba morCilad monasterSi darCenas, Sen amisTvis mzad ara xar. RmerTis morCileba did aqtiurobasac gulisxmobs, Cemo Sio, Sen ki pasiurი morCilebის კ ე ნ xar midrekili. WeSmariti RvTis morCili is adamiania, romelic RvTis nebas aRasrulebs ganuxrelad mtkiced da uRalatod. RvTis upirvelesi neba ki siyvarulia, xom ici. hoda Tu Sen monastrisken nabijs mxolod imitom dgam, rom erSi adgili ver ipove, an warumatebloba ganicade, grcxvenia da gaurbixar adamianebs... maSasadame, sasowarkveTilebaSi xar da, 109


Tanac, siyvarulis madli gaklia. aseTi ganwyobiT ki monasterSi morCilad darCena RvTisTvis saTno saqme ver iqneba. Sen waqceuli xar da gaqceva ginda, me ki girCev, wamodge da dabrunde. - qaosSi davbrunde? - ici, Sio, ufro meti madlia, Tu SeZleb da qaosSi SeinarCuneb RvTiur wesrigsa da siyvaruls. saerTod, gansacdelis dros ufro metad grZnob ufals Sen gverdiT da es gaZlierebs. - moZRvarTan xSiri kontaqti damWirdeba, mamao. Tqven ki ase Sorsa xarT, rogor moviqce? - moZRvris siSore sadReisod problema ar unda iyves. Cven xilulad Tu uxilavad mainc gveqneba erTmaneTTan kontaqti: locviT, telefoniT da uSualo Sexvedrebsac movaxerxebT, Tundac, weliwadSi ramdenjerme. Tumca eklesiasTan ufro xSiri urTierTobisTvis mainc gWirdeba moZRvari barSic, oRond iseTi unda naxo, gzamkvlevad rom gamogadges am wuTisoflis sibneleSi. - ho, marTla, mamao, sul mindoda meTqva rame, papaCemis Canawerebze. igi mRvdeli iyo da mis qadagebebs misi sulieri Svilebi iwerdnen. unda wagakiTxoT. es qadagebebi upirvelesi gzamkvlevi gaxda CemTvis. - kargia, Zalian kargi... magram sasufevlisken gzis gakvalva eklesiasTan cocxali urTierTobiT xdeba, moZRvarTan urTierTobiT. magram isic gasaTvaliswinebelia, rom Seni moZRvris cxovreba wminda mamaTa cxovrebasa da darigebebs ar unda ewinaaRmdegebodes, rom WeSmaritebisken mimaval gzas ar ascdes arc is da arc misi samwyso. rac Seexeba papaSenis darigebebs: ikiTxe, yurad iRe, magram sulieri SimSili mainc wminda mamaTa darigebebiT unda daikmayofilo. ხolo, uwinares yovlisa, wminda werili unda ikiTxo yoveldRiurad. kiTxulob? - ara, yoveldRiurad ar vkiTxulob. - Zalian cudi. me girCev da gakurTxeb, rom ara mxolod sistematurad ikiTxo saxareba, aramed – ikiTxo xucurad. - magram... me rom ar vici xucuri? - maSasadame, unda aRasrulo meorე kurTxevac da unda Seiswavlo xucuri damwerlobac, radgan WeSmariti RvTiuri madli Zvel qarTulSia, amaSi TviTonac darwmundebi, Tu Seadareb saxarebas, romelsac Sen kiTxulob da xucurad daweril saxarebas. mamaom xelCanTidan wigni amoiRo da gadaSala: - ai, aviRoT es monakveTi maTes saxarebidan: `..da viTarca ganuteva eri igi, aRvida mTasa mas locvad Tvisagan da ra Seramwuxrda da, marto iyo mun...` 110


igive teქsti Tanamedrove eniT ase JRers: `... roca gauSva xalxi, mTaze avida, raTa ganmartoebiT eloca. mosaRamovda da igi marto iyo iq.` Seadare, romel sityvebSi ufro igrZnoba RvTiuri Zala, madli da sinergia? raRa Tqma unda, Zvel qarTulSi sufevs da gadmoCqefs WeSmariti madli da sicocxle. madliania Zveli qarTuli damwerloba, es ki imas niSnavs, rom RvTiuria igi, ai, aმი tom aRniSnavda ioane zosime: `qarTul sityvasa Sina RmerTi sufevso` - ise, marTlac... rogori sircxvilia - Sedixar taZarSi, Sehyureb Seni winaprebis mier kedelze amokveTil asomTavrulsa Tu nusxur sityvebs da verafers ver igeb. - diax, es aris xidCatexiloba warsulsa da awmyos Soris. xom gaxsovs ilias sityvebi: `awmyo, Sobili warsulisagan, aris mSobeli momavalisao` - hoda, berwi da udReuri rom ar gamodges Cveni momavali, amitomac unda gvaxsovdes Cveni winaprebis enac. moZRvari droebiT daemSvidoba Sios, magram kvlav ukan moubrunda da hkiTxa: - Sio, ra erqva im qals, Sen rom giCioda? - gulTamze. - mgoni daiRupa, ara? - ki, mamao, Zalian ucnaurad daiRupa. Cemi mosamarTleobidan gaTavisufleba ar ikmara da prokuraturaSi Sehqonda saCivari Cems winaaRmdeg, magram veRar SeZlo, radgan saCivlelad qalaqSi wamosvlis win abanoSi Sevida da veRar gamovida, gaiguda. - Sio, ar momewona Seni monaTxrobi. ver vigrZeni Sengan sinanuli da, miT ufro, siyvaruli im ubedur qalbatonisa. - gulTamze Cemi mteri iyo, mamao, - dauZinebeli mteri. - saqmec magaSia, Cemo Sio, mtris siyvaruli unda SeZlo, esaa sulierebis mwvervali, Tumca, umaRles safexurze rom moxvde, jer pirveli safexurebi unda aiaro, xom meTanxmebi? - diax, - TiTqmis gauazreblad upasuxa Siom. - hoda, raki asea, daviwyoT pirveli nabijiT: ai, am mosaxsenebelSi, me rom damitove, micvalebulTa Soris pirveli Sio mRvdeli giweria. - diax, es papaCemia. - keTili, RmerTma acxonos misi suli, magram am CamonawerSi masze win gulTamze unda Cawero. - eg rogor, mamao! - amas mterze iZulebiTi locva hqvia. iZulebiTi araferi ar varga, magram am SemTxvevaSi sasikeToa, radgan igi pirveli nabijia siyvarulisken. - raki egrea, CawereT, mamao! 111


- ara, Seni xeliT unda Cawero, Sio! Sen TviTon unda SeigrZno, rom pirvel nabijs dgam mtrisadmi siyvarulisken. Tu cocxalTa Sorisac geguleba mteri, isic pirvel rigSi moixsenie, anu pirvel rigSi iTxove RvTisgan misi janmrTeloba da sikeTe. Sio damorCilda moZRvars da zantad, magram mainc Cawera mtrebi mosaxsenebelSi. - kargia, Sio, Zalian kargi. me maT movixsenieb, magram mTavari mainc is aris, rom Sen moixsenio isini yoveldRiur locvebSi. amiT Sen upirveles yovlisa, gamoxatav uflisadmi siyvaruls da morCilebas misi mcnebebisadmi. RmerTic Segeweva da is Seni Semawuxebeli nel-nela Seni mokeTe gaxdeba. ufro metic: Seni mteri Senma locvam da moqmedebam SeiZleba Secvalos da gaakeTilSobilos. axla xvdebi, ramxela sikeTea mtrisadmi siyvarulSi? Tu mters moyvasad aqcev, - Senc xom kari geReba uflis saufloSi da im mtersac gzas uxsni RvTisken. - es Zalze Znelia, mamao. - marTalia, magram swored am siZneles mosdevs gvirgvini saTnoebebisa: moTmineba, Tavmdabloba, morCileba da yvelaze umaRlesi saTnoeba – siyvaruli! - Znelia, mamao, giyvardes kaci, romelic gulsa gtkens, gamcirebs, Sens waqcevasa da daqcevas lamobs... - mesmis, Sio, magram kidev ufro Znelia, suli waibilwo mtrisadmi SuriTa da boRmiT. - marTali brZandebiT, mamao, - `netar arian wmidani guliTa` ... - diax, asea: netar arian is adamianebi, romelTa gulebi ganwmendilia yoveli ukeTuri vnebebisgan, yoveli borotebisgan da Zvirxsenebisgan... isic gaxsovdes, Sio, rom RvTisgan gaCenili adamiani ki ar aris kacis mteri, aramed - eSmaki, romelic gonebas urevs adamians. amitomac gmarTebs – iloco Sens mterze, raTa igi gaTavisufldes boroti sulisagan da daubrundes Tavis bunebriv wiaRs, saca sufevs RmerTi, Ysiyvaruli da sikeTe. Sio TavisTvis ganmartovda da xidCatexilobaze Cafiqrda. xidCatexilobaze, romelic arsebobs ersa da bers Soris. ers berisa imitom ar esmis, rom RvTis madls moklebulia misi yurica da gulic. bers ki erisa ar esmis imitom, rom RvTiurobasaa daSorebuli amqveyniuri azrovnebac da sityvaTa wyobac. yovel sityvaSi kodi devs sikeTisa Tu borotebisa da ase Tu ganvsazRvravT, dRevandeli eriskaculi sityvis kona, - garda imisa, rom daclilia sinergiisgan, - savsea sibilwiT, siZulviliTa da siborotiT. Ramis sam saaTze zars Semohkra keTilmowesem da auwya mlocvelebs locvis Jamis moaxloeba. 112


pauzis Semdeg kidev erTi aseTi gafrTxileba da dedo zarma mTelis SemarTebiT dasWeqa. Sios Zil-buranSi saamod Caesmoda zaris eqo da sakurnebel efeqtsac grZnobda am idumal melodiisgan, mis sulSic da sxeulSic saocari energia iRvenTeboda. saerTodac, aq, am savaneSi yvelaferi sakurnebeli madliT iyo mosili. es ar iyo mxolod silamaze, an mxolod sufTa haeri da mTis civi wyaro... aq, am savaneSi, wyalic, haeric, miwac, xeebic, mcenareebic da, ra Tqma unda, adamianebic sxvanairad madlmosilebi xdebodnen, aq Citebic ki sxvanairad galobdnen da am yvelafris mizezi iyo is sulieri netareba, rasac hbadebda monastruli yofa - gamudmebuli locva da RvTismsaxureba. swored am sulier netarebas mowyurebulebi modiodnen am sაvaneSi. eriskacul qaoss, codvebsa da vnebebs gamoridebulebi droebiT Semoekedlebodnen xolme aqaurobas, suls moiTqvamdnen da kvlav ubrundebodnen cxovrebis mRvrie talRebs. `ex, beroba aRaravis undao` - gulis tkiviliT ityoda xolme mama giorgi da natrobda iseT saZmos, uZveles saqarTvelos rom axsovda, roca asobiT da aTasobiT bermonazoni saxlobda saqarTvelos monastrebSi. erTi saucxoo Cveva Tu tradicia ჰ qondaT Cvens winaprebs: cxovrebis pirvel naxevars eriskacul saqmesa da ojaxs uZRvnidnen, mere ki monasterSi midiodnen valmoxdilebi da axla iqidan loculobdnen TavianT ojaxebsa da samSobloze. amitom iyo Zlieri saqarTveloc da qarTvelTa sulebic. dRes es saucxoo tradicia gaucxovda da aRar gvikvirs, roca saqarTvelos ama Tu im eparqias TiTo orola monasteri aqvs da im monasterSic TiTo-orola bermonazoni msaxurobs. `codoa rwmenadakarguli kaci da asgzis codoa is qveyana, sadac aseTi rwmenadakargulebi cxovrobeno!` - es sityvebi mama giorgim warmosTqva, roca Seatyobines erT-erTi qalaqeli biWis monastridan gaparvis ambavi. - mainc ra ar moewona, ratom wavida ase ukiTxavad da ubrad? – ikiTxa monastris winamZRvarma. - monastruli reJimi ar moewona, mamao, – RimiliT upasuxa erT-erTma. - ra reJimi gvaqvs aseTi autaneli, an rodis ra vaiZuleT vinmes? - ara, mamao, magram... cudad grZnobda Tavs, - roca yvela loculobda an Sromobda: `me aq dasasveneblad wamogyeviT da eg ranairi dasvenebaa, Tu Ramis sam saaTze wamomagdebT salocavad an muSaოbaSi momqancavTo` - es SemogvCivla da wavida. 113


- vaxtang, dasagmobi ki aris, magram sasacilo namdvilad ar aris Tqveni megobris saqcieli. me Tu mkiTxavT, satirali ufroa, radgan misi suli seriozuladaa avad. kaci rom locvas da madls gaurbis, ese igi RmerTs gaurbis da ara mgonia, sasacilo iyos bedi ase RmerTisgan gandgomili kacisa. me yvela aq myofs mogiwodebT, - locvaSi moixsenioT eg ymawvili, rogorc sneuli da gansacdelSi myofi. . . . morCili levanis naambobis Semdeg Sios aRar gahkvirvebia, rodesac monasterSi dainaxa narkotikis araeრTgzis moxmarebisTvis nasamarTlevi romana, metsaxelad `startera` `nuTu aseTi narkomanis gamosworebac SeiZleba?` - hkiTxa Siom moZRvars da Tan bodiSi moixada, gankiTxvasaviT rom gamosdioda. - mravali xiluli da uxilavi saswauli xdeba eklesiis wiaRSi, Cemo Sio, - orazrovnad upasuxa mama giorgim da ganagrZo, - biWebi, Sen rom narkomanebad icnobdi, kargaxania jansaRi cxovrebis wesiT cxovroben im suliwmindis madlis wyalobiT, romelic eklesiaSi moipoveba. - nuTu midrekilebac aRara aqvT, mamao? - erT rames getyvi: yvela Cvengani midrekilia ama Tu im codvisaken, mTavari ki is aris, rom unda arsebobdes Zala, romelic daamuxruWebs am midrekilebas. ai, Sen TviTon Tqvi aRsarebaSi, rom mosamarTleobis dros mruSobis vnebam Segipyro. sinamdvileSi es vneba adrec gqonda, magram axla am midrekilebas gza gauxsna Senma Tanamdebobam da fulma. - marTali brZandebiT, mamao. - mTavari mainc is aris, Cemo Sio, rom am vnebis mamuxruWebeli Zala TviTon uarhyavi da eklesias CamoSordi, raTa am codvisadmi midrekilebas gza kargad gaxsnoda. - diax, mamao, - codvis sitkboeba vamjobine madlsa da sikeTes. - hoda, ase iqneba amaTTvisac: Tu eklesias daSordebian da codvis sitkboebas daewafebian, bunebrivia, miZinebuli midrekileba gaiRviZebs da walekavs maT sulebs. amitomac movidnen amqveyniur, mebrZol eklesiaSi, rom codvebTan WidilSi gaimarjvon da imqveyniuri netareba daimkvidron. ase varT yvela: Senc, mec, isinic... sanam es viciT da gvaxsovs, gankurnebulebi viqnebiT narkomanobisganac da yvela sxva momakvdinebeli codvebisganac. 114


- asea Tu ise, narkomanoba mourCeneli sneulebaa, – daaskvna Siom. - ici ra, Cemo kargo, me piradad yvela sneulebas mivesalmebi, rac sulis zrdas waadgeba da, piriqiT - vgmob yvela saxis gankurnebas, Tu igi suls daazianebs. adamianma Tu igrZno Tavisი uZlurეba senTan WidilSi da madlis safarqveS moeqca, gadarCenilia igi, ra senic ar unda sWirdes da ra codvac ar unda amZimebdes mis warsuls. axla naxe janmrTeli adamianis pozicia: mas eSmaki Caagonebs, rom aq iwyeba da mTavrdeba yvelaferi, rom WeSmariti bedniereba amqveyniuri sikeTiT tkbobaa da sanam janzea, unda moaswros da datkbes sicocxliT. am tkbobaSi ki umeteswilad boroti vnebebia miCqmaluli, sulisTvis saziano da damRupveli. - gamodis, rom fizikuri janmrTeloba sikeTe ar aris, maS sajanmrTelo locvebSi raRatom vixseniebT axloblebs? - janmrTeloba mxolod maSinaa sikeTe, Tu xorcTan erTad sulic srulia. Tu suli sneulia, maSin rac ufro janmrTelia adamiani fizikurad, miT ufro saSiSia igi TavisTvisac da sxvisTvisac. - suliT avadmyofSi vis gulisxmobT, mamao? - suliT avadmyofia yvela codvili. - egre xom yvela avadmyofi gamovdivarT. - diax, metnaklebaდ egrea, magram avadmyofobasac gaaCnia. Cven viciT, rom avad varT, vmkurnalobT aq, eklesiis wiaRSi, vjanmrTeldebiT, mere isev Semogvitevs raRac virusi, isev vაvaddebiT, magram ar vnebdebiT... magram arian iseTi adamianebic, romlebic Seeguვნen viruss, anu isini Seeguვნen codvebs da amitomac sulis avadmyofobas ver ganicdian. es aris swored yvelaze saSineli mdgomareoba, roca adamians ara aqvs gancda codvisa. aseT adamians ver auxsni, ra aris madli da verc imaze dagrCeba madlobeli, Tu misi sulis iZulebiT mkurnalobas daiwyeb. - axlaRa aRmovaCine, mamao, sityva `avadmyofi` xom imas niSnavs, rom siave imyofeba adamianSi. - diax, siave ki sxva ara aris ra, Tu ara codva. roca eguebi codvas, eguebi siaves. es ki imas niSnavs, rom eguebi borotebas. axla daskvna TviTon gaakeTe: ra sikeTes unda velodeT iseTი adamianebisgan, iseTი ojaxebisgan, iseTი saxelmwifoebisgan, romlebic eguebian siaves, codvas da borotebas. - nuTu saSveli ar aris? - Sio, Tu giTqvams vinmesTvis es sityvebi: `sakurneblad sulisa da xorcisa` ? - diax, mamao, - ziarebis Semdeg. 115


- mere vinmes gaulanZRixar amisTvis? - ratom unda gavelanZRe? – gaeRima Sios. - roca adamians eubnebi `sakurneblad sulisao` - maSasadame, is adamiani suliT avadmyofia. - mesmis, mamao, yvela Cvengani suliT sakurnebelia. - diax, asea, da WeSmariti janmrTelobis sawindaric swored es aris: aRiareba suliT avadmyofobisa da Semdgomi gajansaReba RmerTTan ziarebiT. yvela Cvengani xelaxla unda iSvas sulierad. es ki imas niSnavs, rom yvela Cvenganma jer unda uarvyoT sakuTari suli, rameTu igi aris codvaTa simravlisgan avadmyofi da sneuli. eklesiaSi aravin daxvda. Siosac es undoda. sanTlebi aanTo da mTeli saaTi dinjad, Segnebulad kiTxulobda ziarebiswina locvebs. drodadro SeCerdeboda da Tavisi sityvebiTac evedreboda ufals: `sulis Tvali amixileo` `swor gzaze damayeneo` `gankurne suli Cemi da... macxovre, macxovaro, ise, rom vcxondeo!`... aRsareba uSualod ziarebis win Caabara moZRvars. `SemindeT, makurTxeT da damloceT, mamao!` - aRelvebulma daasrula da moZRvarsac aRaraferi uTqvams, olari gadaafara Tavze jvari gadasaxa da Sendobis locva waukiTxa. xelixelgadajvaredinebuli idga rigSi maziarebelTa Soris da macxovris xats Sescqeroda. Zalian uyvarda Sios es xati, sadac macxovari zeaweuli marjvena xeliT erTსა da imave dros locavda, akurTxebda da afrTxilebda misken mavalTa da momziralT. Mmistikuri grZnobis apogea iyo SiosTvis es wuTebi, rodesac Sescqeroda xats da isrutavda misgan sibrZnes, sifxizles da sinergias. marcxena xelSi ki wminda wigni eWira macxovars da misdami mlocvels Seaxsenebda: `gza WeSmaritebisa am wignSi eZieo` `aha, ese ars wigni sibrZnisa da WeSmaritebisa, amoikiTxe da hqmen eseo` - STaagonebda ufali yovel mlocvelsa da morwmunes. `mauwye simarTlei Seni, raTa vyo nebai Senio` - mRelvared butbutebda xolme Sio am xatis win da iqve dasZenda: `modi da daemkvidre CemSi, ufalo da miwinamZRvre da Semewie me codvils, rameTu uZlur var me da ugunur var da ararai ZalmiZs Sens gareSe, mxsnelo da mfarvelo Cemo!` ... `SiSiTa RvTisaTa da sarwmunoebiT movediT!` - warmoTqva moZRvarma da sakurTxevlidan qristes sisxli da xorci gamoabrZana. `eziareba mona RvTisa Sio, saxeliTa mamisaTa da ZisaTa da sulisa wmidisaTa` - brZana mama giorgim da Siomac farTod gaaRo piri. miiRo ziareba da mowiwebiT emTxvia barZims. 116


`sakurneblad sulisa da xorcisa` - yvelam saTiTaod miuloca, xolo Sio wesisamebr pasuxobda: `sadideblad uflisa!` da amiT ara mxolod madlobas gamoxatavda, aramed... axlaRa SeniSna am sityvebSi mimaluli idumaleba: ziareba sulis da xorcis gankurnebasa da ganwmendas emsaxureba, xolo gankurnebuli sulic, xorcic da sicocxlec uflis sadideblad ginda adamians. `gmadlob Sen, ufalo, RmerTo Cemo, rameTu ara ganmagde me codvili, aramed არამედ ზიარყოფად მე სიწმიდეთა შენთა ღირს მყავ,...` - macxovris xatTan ganmartoebuli ziarebis Semdgom samadlobel locvebs warmosTqvamda Sio da axla imaze wuxda, ramden xans SeZlebda am sulis macocxlebeli wminda madlis SenarCunebas. wirvis Semdeg mama giorgim TavisTan moixmo Sio da uTxra: - Seni dabrunebis dro dadga, magram girCev, oriode dRe kidev darCe monasterSi. Seecade, axlac da yoveli ziarebis Semdegac siwminde SeinarCuno, naklebi ilaparako, naklebi Sescodo da meti sikeTe akeTo, meti ifiqro RmerTze da mis saTnoebebze. - qalaqSi ra unda vakeTo, rom ar vici, mamao? - gaigeb, yvelafers gaigeb... xom eziare. ese igi, RmerTi SenTanaa. SeinarCune es mdgomareoba da RmerTTan erTobaSi yofniT Sen gzasac miagneb da saqmesac warmarTav Rirseulad. - saqmec magaSia, mamao, rogor SevinarCuno es mdgomareoba eris WuWysa da qaosSi? - eklesias nu moswydebi, Sio da yvelaferi kargad iqneba. mTavaria RmerTisken ltolva ar Segineldes da Tu amas SeZleb, codvebsac iolad gaumklavdebi. codva xom WuWyia. ise ver ivli, WuWyi ar mogedos, magram mTavaria, gaxsovdes, rom WuWyian gulSi RmerTi ver mkvidrobs da Senc gamudmebulad geqneba survili, ganwmindo sakuTari Tavi, raTa RmerTTan erTobaSi darCe. - gmadlob, mamao. - ho, kidev erTi ram minda giTxra: Sen jer kidev gansacdelSi xar, magram kargi iqneba, Tu am gansacdels miiReb, rogorc samkurnalo talaxs. - rogor, mamao? - ai, gekiTxebi, Sen talaxSi amoigunglebi? Aara, ra Tqma unda, magram Tu talaxi samkurnaloa? xom gsmenia samkurnalo talaxebis Sesaxeb? - diax, mamao. - hoda CaTvale, rom talaxi, romelic Sen gesroles, samkurnaloa Seni sulisTvis. axla ki wadi. sulis WuWyi moiSore. Aam WuWys gansacdelis talaxic Tan gahyveba da naxav, rogor Seicvleba qaosi wesrigiT da bneli - naTeliT. 117


Tavi meTxuTmete eSmakis maxe

jer rigianad daSorebuli arc iyo monastris aremares, boroti sulis Semoteva rom igrZno: qalaqisken mimaval avtobusSi ris vai-vaglaxiT Seekvexa da axalgazrda qalis pirispir aRmoCnda. Tavi ki viTom moarida, magram tvinSi SeRitinebulma codvis sitkboebam urCia, adgili ar Seecvala. cotac da, uknidan mowolilma Zalam Sio naxevrad SiSveli qalis sxeuls miaweba. sisxli aemRvra, vnebis talRebma tkbil burusSi gaxvia Sios goneba, sulic da xorcic. zedmeti ndomisagan muxlebSi Zala ecleboda, Tan imas cdilobda, aravis SeemCnia misi vnebaTRelva. RmerTic daaviwyda da angelozic, aRarc momavali awuxebda Sios da aRarc warsuli. misi fiqrebi Sepyrobili iyo erTaderTi surviliT - xelidan ar gaeSva es qali. aseTi fiqrebis mizezs TviT qalbatonis qcevebic iZleoda: igi netarad gatruniliyo da idumali RimiliT aSkarad TanaugrZnobda vnebaSepyrobil mamrs. Sio gamoecnaura, koordinatebic gaigo da Semdgomi urTierTobis scenebic moxaza gonebaSi. qalTan siaxloviT gamowveulma netarebis SegrZnebam piks rom miaRwia, maSin igrZno codvis sitkboebis simyrale. minelda cecxli da Sioc gamofxizlda. `xom gajobe, ususuro arsebav!` - viRac CasZaxoda yurSi. marTlac ukiduresi ususuroba igrZno. Tavisi xorcis da sulis WuWyi mosvenebas ukargavda. naxevrad SiSveli macduri qalbatoni ki isev ise idga da idumali RimiliT sivrces gascqeroda. avtobusidan Camosulma Siom iseTi sicariele igrZno, rom tirili mounda. madlis natamalic aRar SerCenoda mis suls. misavaTebuli milaslasda saxlSi da Tavis oTaxSi gamoketils karga xans eZina tanze gauxdelad. Sebindebulze gamoeRviZa. arc Wamis Tavi hqonda, arc – axloblebTan saubrisa. gaixada da isev daiZina. mTeli Rame koSmarebi esizmreboda: xan WaobSi ixrCoboda da Svelas iTxovda, xanac urCxulebi elandeboda... rogorc iqna, gaTenda. sizmrebiT, cxovrebiT, warsuliT, awmyoTi da bundovani momavliT daRlili Sio gulaRma iwva da fiqrobda: `...waqceuli var... kvlav waqceuli var... magram... mTavaria, wamovdge... unda wamovdge... wamovdgebi... Tendeba... mgoni, marTla Tendeba...` - ase wyvetil – wyvetili fiqrebiT jer rwmena da imedi, Semdeg ki sxeulic wamokrifa nawil-nawil da wamodga. 118


Zlivs ipova maimedebeli sinaTle sulSi da am pawawkintela sxivs CaWidebulma sarkis win sakuTar Tavs mimarTa: `...Sen axla dgaxar fexze, magram Sinaganad waqceuli xar. wamodeqi, Sio! gaxsovdes: xSirad, waqceva swored imisTvisaa saWiro, rom mixvde wamodgomis saWiroebas. xom xdeba asec, ggonia, fexze dgaxar, ggonia warmatebuli xar, magram sinamdvileSi mTvareuliviT zezeulad daiarebi. წarmatebac qviSaze nagebi koSkiviTaa, mcire grigalic rom angrevs. aseTi warmatebis WeSmariti sikeTe swored am qviSis koSkis dangrevaa, radgan swored am momentidan iwyeba WeSmariti cxovreba. fxizldebi, brZendebi da Senebasac hari-haraleze ki aRar iwyeb, aramed, saZirkvels amagreb da amyareb. ...magram... mgoni isev Cemi Tavis imedad var` - Siom macxovris xats Seavlo Tvali, mere pirjvari gadiwera da muxlmodrekilma mis winaSe daiwyo locva: `mxolod Sen mogandob Cemს Tavs, ufalo, - butbutebda aRelvebuli. - mxolod Seni imedi maqvs, kacTmoyvareo. Semiwyale me codvili, rameTu vcodav Sens winaSe da am SecodebiT uargyof Sen. Semiwyale, ufalo, miwinamZRvre, Semewie da gamomiyvane borotis naqsov labirinTebidan... ...iyos neba Seni, ufalo, da warmarTe cxovrebai Cemi, rameTu ara vuwyi, rai vqmna da rai viTxovo Sengan. Sen ukeTesad uwyi, ufalo, rai ars umjobesi Cemi sulisaTvis. ...iyos neba Seni, macxovaro Cemo, iyos neba Seni da macxovre ise, rom vcxonde!` . . . `Sio, Sena xar, Svilo?` - dedis xma Semoesma meore oTaxidan. `ho, dedi, me var` - gasZaxa Siom, locva ASewyvita, dedasTan gavida da eambora. - ra mogdis, Svilo? - ras gulisxmob, dedi? - amdeni xania saxlSi ar yofilxar. wuxel qurdiviT Semoipare, aravis mogvesalme, mTeli Rame ki kvnesodi, borgavdi, bodavdi... - ho, dedi, cudi sizmrebi vnaxe, magram... axla kargad var! - viTom? - marTla kargad var, dedi! monasterSi yofnis Semdeg gavjansaRdi, ganvikurne, gavZlierdi... Sen rogora xar, miTxari! - cudad. – amoikvnesa dedam da tkivilisagan daZabulma Tvalebi daxuWa. - raime wamali xom ar mogawodo, dedi? - ara, araferia, TviTon gadamivlis. - ai, tkivilgamayuCebelic gqonia, dedi. 119


- ara, Svilo, egeTebi aRar mSvelis, raRac ufro Zlieria saWiro. `Zlieri... Zlieri... albaT, narkotiki!` - gaifiqra Siom da gulma reCxi uyo, gagonili hqonda, aseTi avadmyofis narkotikebze gadasvla sicocxlis bolo dReebs niSnavda. Sio oTaxidan gavida da Tvalcremliani Soridan SiSiT Sescqeroda dedas. mis saxes, mis xmas da moZraobebs ixsenebda da imaxsovrebda... ukve rogorc warsulSi myofs, ise uyurebda. tanSi gaaJrJola, isev Sevida da muxlmodrekili saxeze eambora dedas, mere mis misavaTebul xels Seexo da wamoswia, rogorc momakvdavi Citi. `rogor miilia Seni jani da sicocxle, Cemo dedi...` TavisTvis butbutebda damwuxrebuli Sio. - axla sad midixar, Svilo? – Zlivs amoiluRluRa avadmyofma. - ar vici, dedi, albaT eklesiaSi mival, SeiZleba mamidasTanac gaviaro... - ager magidaze rom furcelia, iq misamarTi weria, romeliRac arasamTavrobo organizacias iuristi sWirdebao, erTma gogom dareka, Sios gavuwie rekomendaciao, mivideso... - vin dareka, dedi? - aRar maxsovs, Svilo, mgoni nino hqvia. - mere iman saidan icis, rom umuSevari var? - ra codna unda, Svilo, - deda sveneb-svenebiT laparakobda, ager gazeTebSic daibeWda: esa da es mosamarTle ama da amis gamo gaaTavisufleso. - gazeTebSi? - ho, amas winaT naTelam damireka da miTxra. `fu, ra sircxvilia!` - warmoTqva Siom. - araferia, Sio.. ai, xom xedav, samuSaoc gamogiCnda... - ar waval! - sad ar waxval, Svilo? - im arasamTavroboa Tu jandaba... ar minda, ar mival!.. - me ki mgonia, rom unda mixvide, Svilo. isini imitom ki ar gepatiJebian, rom ecodebi, meti javri ara aqvT, iuristi sWirdebaT, Svilo, iuristi. - mere me ra iuristi var? - Sio, marcxi yvelas mosdis, es erTi. meorec: Seni qceva am SemTxvevaSi Tavmdablobidan ki ar modis, aramed ampartavnebidan da Tu iuristoba Seni satarebeli jvaria, RmerTi ar gapatiebs aseT TviTuaryofas, getyvis, raSi gaxarje Cemgan boZebuli talantio, da Sen Tavs ver imarTleb, vinaidan ampartavnobis gamo uaryavi Seni iuristoba. - me ki ar uarvyavi, me uarmyves! 120


- hoda miT umetes, Svilo: Sen unda daamtkico, rom SeeSalaT, rom ar iyavi Rirsi aseTi gawirvisa... - deda, egeb ar SeeSalaT? egeb RvTis nebaa, rom me CamovSorde iuristobas? - kargi, magram amas ras daarqmev, rom camowmendilze SenTan rekaven da samsaxurs gTavazoben? iqneb es aris RvTis neba? - ar vici. - hoda, midi, miende ufals, Tu migiReben da Senma gulmac miiRo eg samsaxuri, RvTis nebis niSanic eg iqneba Tu ara da... - kargi dedi, damarwmune. Seni bageebiT ufali mesaubra am wuTas. mival, aucileblad mival. ... mTvarisam daureka. `SenTan Sexvedra mindao` - სTxova da Sioc Sexvda. `vici, rom gagaTavisufles. isic vici, rom gansacdelSi xar da Sens gverdiT minda vidgeo` - uTxra qalma. madloba გადაuxada Siom. `wamodi, kafeSi gepatiJebio` - sTxova da gahyva, magram Rvino ar dalia. `dalie, gulze mogeSvebao` - urCia, magram amaod. `wavideT, gaviseirnoTo` - sTxova da gahyva. `skverSi CamovsxdeTo` - da Camosxdnen. `xeli momxvie, mcivao` - da Siomac nelTbilad moxvia xeli. `makoceo` - Seevedra da Siomac akoca loyaze. `gatyob, Sen Cemi Tavi ar gWirdebao` - es uTxra mTvarisam da wamodga. `ici, mTvarisa, Sen dagagvianda... me axla RvTis safarqveSa varo` - es uTxra Siom da dasZina: `kargi iqneba, Tu Senc Semoxval eklesiis wiaRSio` `veraferi gavige, ras meubnebio` - mxrebi aiCeCa qalma. `kargi, me viloceb Senze da imedia, adre Tu gvian yvelafers gaigeb` - gauRima Siom, kidev erTxel akoca loyaze da daemSvidoba.

121


nawili mesame cxovreba cxonebisTvis Tavi pirveli qomagi

mivიda da miiRes. ise gulTbilad miiRes, rom Sios gulmac miiRo es samsaxuri da arnaxuli enTuziazmiT aenTo. `ara, es marTlac RvTis nebaa` - Ffiqrobda Sio - `raRa maincdamainc me, maincdamainc - iuristad... TiTqos RmerTi maniSnebs da meubneba: `Sen mWirdebi erSi iuristad, magram ara rogorc bralmdebeli an msjavrmdebeli, aramed - rogorc damcveli, rogorc qomagi ara CinebulTa, aramed uCinoTa, glaxakTa da upovarTa...` `rogorc Cans es aris Cemi satarebeli jvario` - gaifiqra Siom, pirjvari gadiwera da eklesiisken aiRo gezi. madlierebis niSnad macxovris xatTan daanTo sanTeli, mere iqve Camojda da kargaxans ijda ase, xatze da mocimcime sanTelze mzeramipyrobili. arc araferze fiqrobda, arc araferze javrobda, arc - wuxili da arc - aRtaceba, aramed iyo mxolod simSvide, usazRvro simSvide da siTbo. sinergiiT aRvsili Sio xatTan muxlmodrekiT dadga da mimarTa: `aRvseba yovelTa keTilTa Sen xar, qriste, RmerTo Cemo, da kvlamca aRmavse madliTa da wyalobiTa SenmieriTa, raTa Rirseulad vzido jvari ese da vicxovro ise, rom vcxonde!` saxlisken mimavalma uceb aRmoaCina, rom Tvals aRar aridebda garSemo myofT, nacnobis danaxvisa aRar eSinoda. magram, meore mxriv - Tu qali moewoneboda quCaSi, misi Semxedvare uwindeburad vnebianad nerwyvs ki ar ylapavda, aramed locavda lamazmans da Tvals ganzrax aridebda gulisTqmisagan Tavdasacavad. is iyo, xids gascda, rom mdinaris pirze mimavali qali SeniSna, instiqturad SeCerda da gaocda, - asakovani mandilosani mdinareSi tansacmlianad Sedioda. `Tavs ixrCobs, ubeduri!` - gaifiqra Siom da Tavqudmoglejili gaeqana gadasarCenad. qalis ganwirulma SeZaxilma, rogorc Cans, sxvebis yuradRebac miipyro da xalxi mdinaris napirisken daiZra. 122


Siom fexsacmeli da perangi gzaSive gaiZro da is iyo mdinareSi Setopa, xedavs, sxvam gadaaswro. yoCaRad Sevarda morevSi, ostaturad gacura, TmebSi waavlo xeli ganwirul TviTmkvlels da wyalwaRebuli napirze gamoriya. Sio uyurebda yoCaRi mocuravis vaJkacobas da sixarulTan erTad SiSma Seipyro. maSinRa gaiazra, rom curva ar icoda. eklesiis mxares Sebrunda da pirjvari gadiwera. `madloba Sen, ufalo, da dideba Sens Zalas, rameTu am TviTmkvlel dedaberTan erTad mec mixseni sikvdilisagan. mcire masaJebiT gonze moiyvanes da saswrafoc movida. raRac nemsi gaukeTes da wasvlas apirebdnen, rom Siom daJinebiT sTxova: saavadmyofoSi gadaiyvaneTo. `iseTi araferi sWirso` - iyo pasuxi. - am qalbatons patroni ar hyavs. misamarTs ver gveubneba, fexze ver dadis, quCaSi xom ar davtovebT, miT ufro, TviTmkvlelobis mcdelobis Semdeg. - kargi, batono, waviyvanoT saavadmyofoSi, magram vinme unda wamoyves. wamobrZandebiT? Siom miixed-moixeda, undoda eTqva, me ra SuaSi varo, magram iq myof seiris moyvarulTagan gulSematkivari veravin dainaxa, yoCaRi mocuravec wasuliyo. `rac aris, ariso` - gaifiqra da saswrafos manqanaSi asuli sasTumalTan Camoujda avadmyofs. `ra gindaT Cemgan, ratom gadamarCineT... ra gindaT, ra... ras merCodiT... sikvdili mindoda, sikvdili...` - xmamaRla tiroda da bodavda daxrCobas gadarCenili qali. `damSviddiT, qalbatono, damSviddiT! aseTi ra gagiWirdaT, sad cxovrobT, sad arian Tqvenebi?` - kiTxvebi daayara Siom. qali ki kvlavac moTqvamda da qviTinebda: `ara, ar minda sicocxle... arsad ar vcxovrob... aravin ar myavs... aravis vundivar, ara! ` saswrafom qalaqis saavadmyofoSi ki miiyvana pacienti, magram saavadmyofos mimRebSi gauWirdaT imis garkveva, Tu sad, ratom da rodemdis unda daewvinaT `avadmyofi` `momismineT, erTi wuTiT momismineT` - Siom daaSoSmina aforiaqebuli medikosebi da mimarTa: `xom xedavT, ra dReSia es sawyali qali: sveli, galumpuli, sxeuli dabegvil-daserili aqvs, ver dadis, ver azrovnebs, Relavs, Tanac patroni ar hyavs... `rao, patroni ar hyavso?` - Seicxades saavadmyofos medikosebma. - ho, ase ambobs TviTon, magram nu dardobT, me movZebni. - Tqven vin xarT misi? – ikiTxa morige eqimma. - araferi, me ubralo moqalaqe var, magram CaTvaleT, rom amjerad me var am qalbatonis patroni. ai, Cemi telefoni. cotaoden fulsac dagitovT. xval aucileblad gamovivli. Zalian gTxovT, am qals gansakuTrebuli yuradReba miaqcieT. rogorc xedavT, Zlier sulier mRelvarebaSia da Tqven rom igi xval 123


gaweroT, gareT gasulma SeiZleba isev scados TviTmkvleloba da maSin mე iZulebuli viqnebi, Tqven giCivloT. - iciT ra, aq arc sagiJeTia da arc upatronoTa TavSesafari! – gabrazda eqimi. - ratom ar gesmiT, qalbatono, Cven yvelani valdebuli varT vuSveloT gaWirvebuls. amitomac gTxovT, gulTan miitanoT am ubeduri qalis mdgomareoba da oriode dRiT daitoveT saavadmyofoSi, sanam patrons an TavSesafars movuZebnide. - kargiT, ori dRiT davitovT. – daeTanxma eqimi da Tavisufali palata mouZebna pacients. Sio sasTumalTan Camoujda palataSi moTavsebul qalbatons da scada misi asaval-dasavali gaerkvia. - zina mqvia, Svilo... samocdaxuTi weli am zafxuls Semisrulda... oTxi Svili myavs, ori biWi da ori gogo, yvela daojaxebulia, yvela kargad cxovrobs, magram... arcerTs ar vundivaaar! – qviTini auvarda qalbatons, mere bodiSi moixada da ganagrZo: `meored ratom gaTxovdio` - yvelam momiZula amis gamo. maS ra meqna me ubedurs, qmari momikvda, patroni mWirdeboda... - Svilebi ar gaqcevdnen yuradRebas? - maSin - ki, magram... Svili Svilia, me qmari mWirdeboda. - meore qmaric mogikvdaT? - ara, magram... saxlSi aRar gamaCera, manac gamomagdo, aRarc mas vundivar... aRaravis aRar vundivar... aRarc me minda sicocxle! – isev aqviTinda qali. Siom zinas Svilebisa da meore qmris vinaoba da misamarTebi moiniSna, mere momvlel eqTans xuTlariani misca, - egeb puri da mawoni uyidoTo da erTi dRiT daemSvidoba. - Sen viRa xar, Svilo, mfarvel angelozad rom momevlineee, – Sestira zinam Sios. - me Sio mqvia. ai, Cemi misamarTi da telefoni Tqvenca gqondeT, Tu rame dagWirdeT, damirekeT. xval ginaxulebT. - Sioo, Sviloo!... ar mimatovoo! – isev Sestira zinam da sawolidan wamodgoma scada. - iweqiT, iweqiT, qalbatono! მe, rogorc SegpirdiT, gnaxavT xval. diliT Tqvens Svilebs movinaxuleb da mere Tqven gamogivliT, LalbaT ase, saRamos pirze, . . . `ra vqna axla me?` - fiqrobda saavadmyofodan gamosuli Sio. – Cemi satkivari ar meyofoda, am qalis problemebic rom avikide?... ara, ra SemiZlia, Torem ki... aha, mival mis SvilebTan, ki batono, mere? davaSineb da amis mere izruneben dedaze? rogor Sevayvaro 124


moZulebuli mSobeli? iqneb... ho, marTla. iqneb TavSesafarSi miiRon, ha?... sulac rom SeveSva, vin miCivlebs... ara, ara, Sio, amis ufleba ara gaqvs! ori dRis Semdeg mag sawyals saavadmyofodan gamoweren da usasood darCenilma Tu isev TviTmkvleloba scada, icode, Seni brali iqneba. `ki, magram ratom?` - Sinagan xmas SeewinaaRmdega Sio. `imitom, rom bolomde ar izrune gaWirvebulze` `bolomde` ras niSnavs? Tan gadavyve? `momende da me gagrZnobineb, rasac niSnavs bolomde zrunva. isic icode, rom RmerTi nebismier SemTxvevaSi, imaze met tvirTs ar agkidebs, risi tarebac ar SegiZlia, xolo rac SegiZlia, unda itvirTo morCilebiTa da siyvaruliT. Tu ugulvebelyof am tvirTs, icode pasuxs ageb, odes warsdgebi saSinel samsjavroze.`aseTi mkacri da daundobeli iyo uxilavi mosaubre. Sio damorCilda Sinagan xmas da gadawyvita, meore dRes dilidanve zinas problemebi moegvarebina: jer Svilebs miakiTxavda, Tu araferi gamovida, zinas meore qmars moinaxulebda da, ukidures SemTxvevaSi, TbilisSic wavidoda moxucTa TavSesafarSi adgilis mosaZebnad. `Sios gaumarjos` - Savi mersedesidan viRacam xeli dauqnia da xuTiode metris moSorebiT gaCerda. policiaSi momuSave Tanakurseli icno Siom da gaxarebulma gulmxurvaled gadakocna. - vaa, polkovnikic gamxdarxar, elizbar! erTi nabijic da... - oo, zRaparia eg, Cemo Sio, Sen ras Svrebi, gavige mosamarTleobisTvis Tavi daginebebia, marTalia? - ho damanebebines... - samwuxaroa, magram ara uSavs, Tanamdeboba memkvidreobiT aravis ar gveZleva. modi, Cveni Sexvedra aRvniSnoT, aqve saxinkleSi gepatiJebi, uari ar miTxra axla, Torem mewyineba. - elizbar, raRac rom gTxovo, damexmarebi? - gismen, Zmao. - ager, aTiode kilometrSi sofelia. iq minda mivide erT ojaxSi. konfliqturi situaciaa da policieli damWirdeba, hoda, rogorc ityvian, RmerTma gamomigzavna Seni Tavi. ara, Sen rogor Segawuxeb, magram... egeb vinme TanamSromeli gamayolo... manqaniT. - razea laparaki, magram Tu saCqaro ar aris, egeba... - saCqaroa. - kargi, batono. – policiis polkovnikma mobiluri telefoniT sadRac gadareka da aTiode wuTSi policiis specmanqana Sio ServaSiZis gankargulebaSi aRmoCnda. - didi madloba, elizbar. - Tu droze morCebi saqmes, Semexmiane. 125


- aris, ufroso! Sio kmayofili iyo, rom zinas saqmeze xeli moemarTa. TxuTmet wuTSi sofelSic avidnen da mcire xnis mimokiTxvis Semdeg zinas vaJs nakveTSi momuSaves miagnes. - zina ToxaZis biWi Tqven brZandebiT? – Soridan gasZaxa Siom. - ho, me var, mere ra? – ukmexad upasuxa maspinZelma da Sublze ofli SeimSrala. - TqvenTan dalaparakeba gvinda, Tu SeiZleba, erTi wuTiT... - iciT, ra... Tu zinas exeba, araferi maqvs salaparako! – kvlav ukmexad miugo nakveTSi momuSave glexma da Toxna ganagrZo. - moixede aqeTa, Sena! – Sios Tanmxlebma policielma brazianad SesZaxa uzrdel maspinZels. - rao? – cerad gamoxeda glexma. - rao da daagde eg Toxi da aq mobrZandi! - ra gnebavT? – Soridanve ikiTxa da zanti nabijebiT stumrebisken gamoemarTa. - ra gqvia? - isev policielma hkiTxa. - Temoi. - hoda, Cemo Temo, Sena rogoca Cans, gemo ar gigrZvnia viris abanosi, xo egrea! - ra gnebavT? – isev ikiTxa maspinZelma. - guSin dedaTqveni mtkvarSi ixrCobda Tavs, Tu iciT es? – SeekiTxa Sio. - xom giTxariT, Tu zinas exeba... - biWo, nu Tavxedob-meTqi! – isev policieli Caeria. - zina dedaCemi ar aris. mamaCemis gvami jer gaciebuli ar iyo, yvelas Tavs lafi gadagvasxa da... gaTxovda. Tqven ra, apatiebdiT? - asea Tu isea, dedaa Seni, – Zlivs amoRerRa policielma da ganze gavida. - mainc ra gindaT, saxlSi miviRo? - diax, imitom, rom usaxlkarodaa darCenili. – upasuxa Siom. - ki, magram ratomaa usaxlkarod, meore qmari ra uyo, isic miatova? - TviTon ar miutovebia. - aba, gamoagdes? - diax. - ai, xom xedavT, uvargisi aravis unda! - Temur, batono Temur, rac ar unda iyves, qalbatoni zina dedaSenia. - qalbatoni, Torem magisma mzema, ai! - nanobs, Zalian nanobs, gesmis! Tavs iklavda, iseT sinanulSia, egeb apatioT da miutevoT Svilebma. - ar arsebobs. sxva Temaze melaparakeT! - nu uzrdelob-meTqi! – isev Seutia policielma. 126


- ra gindaT, ver gavige, mkvlelobaze gindaT damiWiroT maincdamainc? - ayvirda aღSfoTebuli maspinZeli. - kargi, damSviddi, – Sio Seecada mis dawynarebas. - dedaCemi rom aq momiyvanoT, Tqven Tvalwin movklav da eg iqneba. - RmerTo! - aRmoxda Sios da xelCaqneuli manqanaSi Cajda mere isev gadmovida da mimarTa maspinZels: - momismine, Temur, Sens dedmamiSvilebSi an naTesavebSi vinme Tu geguleba iseTi, romelic Seikedlebs da mouvlis sawyal dedaSens? - CvenTvis sawyali ar aris. CvenTvis – wyalwaRebulia! - Seni Sefasebebi ar mesaWiroeba, – gabrazda Sio, – rom gekiTxebi, mipasuxe! gavige, rom Sen qristiani ara xar, gulqva da daundobeli xar, magram rogor davijero, yvela Sennairia Sens sanaTesaoSi? - diax, yvela Cemnairia, ufro uaresebic arian, daelaparakeT Cems da-Zmas da mixvdebiT! Siom policiels Sexeda da orive usityvod Caჯდა manqanaSi. - me mgoni, azri ara aqvs danarCenebis monaxulebas. - mec ase mgonia. - ise ki, batono Sio, im Tqvenma qalbatonma zinam swored is moimka, rac daTesa. - Cemo kargo, Tu gagigia da Tu ici vin aris mariam megvipteli? - mariam egvipteli? ara! - wmiნdania, erT-erTi udidesi wmindani, romelic warsulSi meZavi iyo da im donis meZavi, rom mamakacebi ukve gaurbodnen, avadmyofoba ar gadagvdoso, magram, xom xedav, dRes angelozTa Sorisaa Tavisi siwmindiT. gulwrfelma, cremlianma sinanulma aqcia codvili wmindanad. - mesmis. - Sen gesmis, ai, zinas gulqva Svilebs ki ar esmiT. - magaTic mesmis. - ara, maT saqciels gamarTleba ara aqvs, Cemo megobaro. `miuteveT, raTa mogetevoTo` xom gagigia, hoda, miT ufro, Svilma unda miutevos mSobels, magram... - ra qnan, rcxveniaT. - eg sircxvili ki ara, ampartavnebaa. - magdeni ar vici. axla saiT wavideT? – qalaqSi Semosulma policielma manqana gaaCera da Sios miTiTebas daeloda. - vifiqre, meore qmarTanac mival-meTqi, magram vatyob, azri ara aqvs. yvelam moiZula eg ubeduri. xval TbilisSi waval da moxucTa TavSesafars mivakiTxav, iqneb iq movuZebno adgili. 127


Sio gamoemSvidoba policiels da guldamwydari saxlisken gaemarTa. . . . saavadmyofodan daurekes. Tu xval diliT ar waiyvanT, saRamoTi gavwerT da pasuxismgeblobasac vixsniTo. `erTi dRe kidev dagetovaT, TbilisSi var Casasvleli, TavSesafarSi mimyavs da macaleT, movagvaro es sakiTxio` - scada Siom daeyoliebina saavadmyofos mTavari eqimi, magram amaod: `garda imisa, rom araferi ar sWirs, isedac autaneli qalia da misi saavadmyofoSi datoveba yovlad SeuZlebeliao` - aseTi iyo saboloo pasuxi. `ra vqna... ra vqna... sad waviyvano?!` - anerviulda Sio da dasamSvideblad xatebTan ganmartovebulma iwyo locva. uceb goneba gaunaTda: `monasterSi... ra Tqma unda, monasterSi... Tundac droebiT, Tundac moxucTa TavSesafarSi wayvanamde... madloba Sen, ufalo!` - Siom pirjvari gadiwera da gadawyvita saswrafod enaxa episkoposi. naxevar saaTSi eparqiis rezidenciaSi iyo. `gadaudebeli saqme maqvs meufesTanao` - moaxsena momvlel monazons da `egeb mimiRoso` - sTxova. kidev naxevarsaaTiani lodini da mosacdel oTaxSi meufe Semovida, episkoposisTvis Sesaferisი dinji nabijebiT. Sio daibna, veRar gaixsena, rogor unda misalmeboda da Tavi daxara. meufe Tavze xeliT Seexo da - dabrZandiTo - savarZlisken miuTiTa. - meufeo, iseT rameze SegawuxeT, rom... me TviTon mrcxvenia, magram sxva gamosavali ver vipove. - gismenT, – dinjad miugo episkoposma da Siomac dawvrilebiT uambo TviTmkvlel qalbatonze, Tu rogor ixrCobda Tavs, rogor gadaarCines, rogor usasoodaa yvelasgan moZulebul-mitovebuli da rom arsad aRara aqvs wasasvleli... - meufeo, vifiqre moxucTa TavSesafarSi movunaxav adgils-meTqi, magram... uceb monasteri gamaxsenda. aseTi codvilis sulis xsnisTvis monasteri uebari wamalia. - eg Seni sityvebia Tu im qalbatonis? –ikiTxa meufem. - batono? – ver miuxvda Sio. - `codvilis sulis xsnisTvis monasteri uebari wamaliao` Sen Tqvi es da marTalicaa, magram es sityvebi im qalbatonis gulidan unda momdinareobdes. codvilad unda grZnobdes Tavs, sulis xsna unda surdes da wamals unda eZebdes... asea? 128


- ra giTxraT, meufeo, gamudmebulad ki tiris, magram ver getyviT, misi cremlebi Tavisive codvebis gamoa Tu imis gamo, rom yvelam moiZula. - maS, ginda monasterSi gavamwesoT? - Tundac droebiT, meufeo. - icode, aseTi adamianis monasterSi yofna mZime tvirTad daawveba iq myof debsa da dedebs. – am sityvebis Semdeg episkoposi dafiqrda da dasZina: - ara uSavs, amasac moviTmenT, Tuki amiT erTi codvili suli gadarCeba. Siom madloba moaxsena da is iyo, wamosvlas apirebda, meufem SeaCera da uTxra: `imazec ifiqre, Svilo Cemo, sad unda waiyvano is qalbatoni, Tu igi monasterSi ver gaZlebs` - vifiqreb, meufeo... da kidev, SeiZleba am qalbatonis Taobaze vacnobo televizias? - Tqveni gadasawyvetia, erTi ki icode: roca keTil saqmes akeTeb, didi sifrTxile gmarTebs. sakmarisia, erTi gadabrunebuli sityva, wuwuni an trabaxi, rom madlis natamalic aRar SegrCeba da daZmarebul Rvinos daemsgavseba Seni sikeTec. Aase, rom Cemi rCeva iqneba, moufrTxilde sikeTes da misgan miRebul madls, radgan cxoneba madlis gaრeSe SeuZlebelia, xolo madls mxolod RvTiuri sikeTiT moipoveb. გaxarebulma Siom saqme meore dRisTvis aRar gadasdo, taqsi iqirava da pirdapir saavadmyofosken gaemarTa. zinas gaexarda mxsnelis danaxva da aqviTinebuli mkerdSi Caekra. - mivdivarT, qalbatono zina, – auwya Siom da sTxova momzadebuliyo. - sad mivdivarT? Tumca, sadac ar unda wamiyvano, yvelgan wamogyvebi, Cemo mxsnelo, Cemo keTilo... oRond nu mimatoveb, kargi! zinam mWidrod SemoaWdo xelebi Sios da ise Sescqeroda, TiTqos kvlav wyals mihqonda da Svelas iTxovda. - qalbatono zina, Cven monasterSi mivdivarT, iq unda darCeT, Tanaxma xarT? - sad, monasterSi? - diax, dedaTa monasterSi unda wagiyvanoT, episkoposs ukve velaparake Tqvenze. - CvenebTanac iyavi? - viyavi, magram... - vici, vici... kargi, waval monasterSi, magram... ramden xans unda davrCe? - Tqven adgilze samudamod davrCebodi, qalbatono zina. - samudamod? Tumca, xo... me xom sxva TavSesafari ara maqvs. 129


`eSmaks hyavs Sepyrobili es sawyali, - fiqrobda Sio – elementaruli siyvaruli rom hqondes RvTisa, sixaruliT unda midiodes monasterSi, miT ufro AaseT mdgomareobaSi myofi, magram...` Sio ukve swuxda monasterSi myof im debisa da dedebisa gamo, romlebsac simSvide da myudroeba unda darRveodaT am mSfoTvare qalbatonis gamo. monastris winamZRvarma yuradRebiT mousmina Sios, mere gangaSisagan saxedakarguli qalbatoni Tbili RimiliT miipatiJa da morCils sTxova, keliaSi moeZebnaT misTvis adgili. - erTi wuTiT, – Siom SeaCera qalbatoni zina da mimarTa – daemorCileT am Zvirfas xalxs, iloceT maTTan erTad, mec viloceb Tqvenze. damerwmuneT, Tqven gadarCebiT! Tqveni suli gadarCeba amiT, GgesmiT?! RmerTma ar gagimetaT jojoxeTisTvis da am samoTxeSi mogavlinaT, raTa sinanuliT ganibanoT da ganiwmidoT sulis WuWyisagan. Zalian gTxovT, kargaT gaiazreT es yvelaferi, iloceT, moinanieT da eziareT RvTiur madls. `Sio!` - aRmoTqva zinam da xvewna-gangaSis mzeriT Sexeda Sios. `kargad brZandebodeT!` `Sioo!... nu mimatoveb, Sioo!!! - kvnesa-tiriliT gaacila mxsneli qalbatonma zinam da morCilTan erTad moefara Tvals. - deda mariam, - bolos monazons mimarTa Siom moridebiTa da TavdaxriT, - didi bidiSi unda mogixadoT, ase uneblieთ gansacdeli rom mogivlineT am qalbatonis saxiT. didi madlobac minda giTxraT didsulovnebisa gamo, dabolos, didad gexvewebiT, dedao, daexmareT am ubeduri qalbatonis sneul suls. aswavleT locva da Tavadac iloceT misTvis, egeba gadarCes da darCes Tqvens savaneSi. - kargi, kargi... xvewna ar aris saWiro, meufis kurTxeviTaa mosuli qalbatoni zina da Cven vizrunebT masze, magram.. - vici, dedao, mec vizruneb imaze, rom adgili movunaxo moxucTa TavSesafarSi, Tu vincobaa ver gauZlo monastrul yofas. - diax, ase სjobia. monasteri cixe ar aris, rom vinmes aiZulo aq darCena. imaze ki vilocebT, rom sulieri Tvali aexilos, magram Tu ver mixvdeba, ra wyaloba uboZa RmerTma am savaneSi moxvedriT, iZulebuli viqnebiT, rom davemSvidoboT. locvebSi mec momixsenieTo, sTxova Siom deda mariams, mowiwebiT daemSvidoba da fexiT dauyva monastris daRmarTs.

130


. . . im dRes sulac rom ar eloda, ise aRmoCnda sazeimo sufraze. `Sav mTaze TeTri eklesia rom aSenda, imis gaxsnaa da wamodio` - uTxra stiqarosanma maxom da Sioc gahyva. eklesiis gaxsna didi ceremonialiT Catarda. samRvdeloebasa da mrevlTan erTad, adgilobrivi xelisუflebis warmomadgenlebic monawileobdnen am istoriul da sazeimo RonisZiebaSi. sazeimo wirvis Semdeg sazimo sufraze, anu trapeze, miiwvies am zeimis monawileni da Sio, maxosTan erTad, samRvdeloebis warmomadgenelTa siaxloves dajda. Tamadam akaki mamacaSvili adRegrZela da Sioc dainteresda misi vinaobiT. `ager, meufis gverdiT rom zis, eg aris akaki mamacaSvilio, uTxra maxom, - biznesmenia, misi TanxebiT aSenda es eklesia da es sazeimo sufrac man gagviwyo, Seuwiros RmerTma! - daloca maxom da Wiqa Wiqaze miujaxuna Sios. `gaumarjos!` - Siomac aitaca sadRegrZelo da fexze amdgarma Sesva Rvino. `kacma erTi xe mainc unda dargos Tavis sicocxleSio, naTqvamia da warmoidgineT, ramxela sikeTea, roca eklesias aaSeneb RvTis sadideblado` - isev baton akakis locavda Tamada, Tumca amjerad, `sikeTes gaumarjoso!` - am sityvebiT dasrula morigi sadRegrZelo sufris Tavkacma. Siom isev aitaca sikeTis sadidebeli da is iyo im sazeimo dRis mTavarი gmirisken gaiSvira xeli sasmisiT, rom... Secba. swored im dros batoni akaki Samfuridan aglejil mwvads ilukmeboda. raRacnairad guneba wauxda, sasmisi naxevrad Sesva da gverdiT mjdom mama daviTs SeekiTxa: - mamao, ra ufro mniSvnelovania, eklesiis aSeneba Tu marxvis dacva? mamaos gaecina da upasuxod datova Sios SekiTxva. - RmerTma mapatios, mamao, magram iseTi warmodgena mrCeba, TiTqos RmerTis mosasyidad aago es eklesia am fulianma kacma. - magas ratom ambob, Sio? – hkiTxa maxom wyeniT SublSekrulma. - ratom, Zmao da imitom, rom rom dRes paraskeვia, marxvaa... is ki xorcs miirTmevs. ra gamovida? eklesia Tu qristianebisTvis aaSena, ar unda daicvas is wesebi, rac im qristianul eklesiaSi sufevs? me vicnob bevr codvils, romelmac sxvaTa da sxvaTa mosyidviT miaRwia warmatebebs am qveynad da axla imqveyniuri keTildReobis uzrunvelyofisTvis zrunavs. 131


- mere ra aris amaSi cudi? Cven yvela imqveyniuri keTildReobisTvis anu cxonebisTvis unda vzrunavdeT, ase ar aris? - asea, magram sxvaoba is aris, rom Cven vzrunavT uflisadmi morCilebiT, is ki uflis mosyidviT cdilobs iolad Caigdos xelSi caTa sasufevlis karis gasRebi. amitom aSenebs eklesiebs, amitom eweva saqvelmoqmedo saqmianobas, magram amis paralelurad mruSobs, narkomanobs da cxovrobs sisxlsavsed, anu codvaTa siamtkbilobiT Tvreba da ZReba. - Sio, Sen Segacbuna imis danaxvam, rom paraskev dRes xorci SeWama batonma akakim, anu Sescoda, xom asea? – hkiTxa mama daviTma. - diax, mamao. - geTanxmebi, magram Sen axla ganikiTxav mas da amiT Tavadac scodav. codviT codvis winaaRmdeg brZola ki igivea, rac borotebiT borotebis mospoba. - momiteveT, mamao, ubralod Cemi azri gamovTqvi aseT pompezur sikeTeze, romlis ukan RvTisadmi upativcemuloba Cans. - geTanxmebi, rom sikeTe faruli unda iyos da baton akakis sulisTvisac umjobesi iqneboda, Tu Cven saerTod ar gvecodineboda, visi saxsrebiT aSenda es eklesia, magram misi gankiTxvis ufleba ara gvaqvs, miT ufro, rom is araeklesiuria, Cven ki eklesiis wiaRSi varT; man, albaT, arc ki icis, rom scodavs paraskev dRes xorcis WamiT, Cven ki viciT, rom vcodavT gankiTxviT da mainc ganvikiTxavT, - anu is uneblied scodavs, Cven ki ganzrax vuSvebT codvas... ase rom, codvilze ufro codvilebi gamovdivarT Cven, solomon brZenis damajereblobiT rom ganvikiTxavT sxvaTa codvebs. - erTi ramacaa sagulisxmo, - CaerTo maxo, – am kacma aaSena eklesia. SeiZleba RmerTma ar Seuwiros, Tu angareba ixila, magram TavisTavad xom aris sikeTe is faqti, rom kidev erTi RvTis saxli Seemata aqaurobas. `batonebo, movusminoT Tamadas` - zogadad mimarTa axmaurebul sufris wevrebs Tamadis moadgilem da kovzi Semoscxo Wiqas. `megobrebo, qalbatonebo da batonebo, Zvirfaso sufris wevrebo. minda sityva gadavce Cvens meufes, raTa dagvlocos, gvakurTxos da dagvapuros WeSmariti sibrZniT. meufe Cveuli simSvidiT wamoimarTa, jvari gadasaxa sufris wevrebs da mcire xnis pauzis Semdeg brZana: `yvelas vulocav am mSvenieri eklesiis aSenebas da amoqmedebas. dae, am taZris madliT yvela aq mlocvelis sulSic aSenebuliyos taZari. swored es aris amqveyniuri misia eklesiisa. Tu Tavad ar viqceviT RvTis taZrad, maSin eSmakebi daepatronebian Cvens suls da RvTisTvis ucxoni SeviqmnebiT, xolo Tu RvTisTvis ucxoni viqnebiT, azri ekargeba Cvens cxovrebas amqveynad. Cven xom cxonebisTvis vcxovrobT. 132


bevrma iqneb arc icis, rom eklesia mistikuri sxeulia qristesi da vinc Seva am sxeulSi, vinc srulyofili wevri gaxdeba eklesiis ojaxisa, - TviT masSi Seva madli áƒŚvTiuri da, maSasadame, RmerTi daivanebs mis sulSi. bolos, gansakuTrebuli madloba minda gadavuxado baton akakis, visi saxsrebiTac aSenda es taZari, xolo madloba rom ufro qmediTi iyos, me yvelas vTxov, locvebSi moixsenios es keTili kaci, raTa RmerTma sapasuxo sikeTe miagos mas, Tavis wiaRSi Seiyvanos igi, daicvas da daifaros Tavis safarqveS. Cven ra Tqma unda, vcxondebiT sikeTis qmedebiT, oRond isic unda gvaxsovdes, rom qmedeba, Cven rom sikeTe gvgonia, yovelTvis ar aris RvTisTvis saTno da misaRebi, xolo is, rac RvTisTvis miuRebelia, borotebaa. vis SeuZlia ganarCios keTili borotisgan? es SeuZlia mxolod mas, vinc RvTis safarqveSaa. RvTis safarqveS ki is adamiania, vinc uaryo sakuTari Tavi; vinc madls eziara da cxovrobs cxonebisTvis. ras niSnavs sakuTari Tavis uaryofa? es niSnavs miwier-biwieri vnebebisgan ganTavisuflebas da xelaxlad Sobas qristes safarqveS. mxolod RvTis safarqveS myofma adamianma icis, rogor akeTos sikeTe ise, rom igi Seiwiros RmerTma; mxolod RvTis safarqveS myofi adamiani erideba amqveyniur xotbasa da didebas sikeTis qmedebisTvis, radgan man icis - RvTis winaSe sikeTed aRar CaeTvleba is keTili namoqmedari, risTvisac amqveynad ukve miiRo samagiero da sapasuxo sikeTe. kidev erTxel SegaxsenebT, rom yvela Cvengani cxonebisTvis vcxovrobT amqveynad, xolo RmerTTan miva da cxondeba mxolod is, vinc SeZlebs uaryos Tavis Tavi da itvirTos jvari Tvisi.`

Tavi meore qriste glaxakis samosSi Sio SiSmac ki Seipyro, imdeni xalxi moawyda mis samsaxurs. modiodnen invalidebi da pensionerebi, gaWirvebulebi, RaribRatakebi, moxucebi da axalgazrdebi... isini iTxovdnen ufaso saadvokato momsaxurebas, samarTlebriv daxmarebasa da Tanadgomas... modiodnen cremlebiT, uamravi problemiT, uamravi satkivariTa da Zalian mcire imedebiT. iyvnen dazaralebulebic da braldebulTa axloblebic, iyvnen modaveebic da mopasuxeebic, iyvnen Zaladobis msxverplni da administraciuli organoebisgan daCagrulebic... 133


erTxel, moxuci qalbatoni eaxla Tavisi gasaWiriT. `sasamarTloSi minda sarCelis Setana. viyavi advokatTan, magram Zviri damifasa. ეgrე miTxra: `me ZviradRirebuli advokati var, mibrZandiT da Sio ServaSiZe mogemsaxurebaTo` moxucis sityvebi ar moewona Sios. `dro ara maqvso` - moigona da uari uTxra momsaxurebaze. ase civad gamoistumra umweo moxuci da zurgidan miaZaxa: `ise, rom icodeT, mec ZviradRirebuli advokati varo` Siო., erTi mxriv, marTlac gadaiRala amdeni gaWirvebulis satkivariT; meore mxriv, `ZviradRirebuli` kolegis ampartavnulma sityvebmaa gaaRiziana, magram... `es ar unda meqnao!` - maSinve inana da quCaSi gamovarda, Zebna dauwyo moxucs, magram ver ipova. `iqneb qriste iyo CemTan mosuli am moxucis saxiT, daxmareba mTxova da me uari vuTxari... riTi unda vimarTlo Tavi uflis samsjavroze, ha?` - simwrisgan tuCze ikbina Siom da kargaxans uxasiaTod ijda Tavis samuSao oTaxSi. iyo iseTi SemTxvevac, roca klients Sio, rogorc advokati, swored qristianobis gamo dauwunia: `...Sen, Zmao, Tu marTla egeTi morwmune xar, damcvelad ver gamomadgebi, me iseTi minda, cota tyuilebic rom SeeZlos da mgeli rom iyos, Sen ki am yvelafers codvad monaTlav da saqmesac gamifuWebo` Aam kacis sityvebze is dRe gaaxsenda, mosamarTleobidan rom gaaTavisufles da Tan moaZaxes: `aba, Sen ici, mxeci advokati dadeqio!` `Tu mxeci eSmakis sinonimia, gamodis rom eSmakis msaxurebisken momiwodebdnen, me ki RvTis msaxuri minda viyo Cemi saqmianobiT, nuTu es SeuZlebelia?` - Cafiqrda Sio da sevda moeZala. ... dRis bolos axalgazrda qalbatoni ewvia ofisSi. aSkarad nacemi da namtiralevi Canda. `me TqvenTan socialurad daucvelobis gamo ar movsulvaro` Tavidanve am sityvebiT daiwyo, - Tqveni Tavi miqes da amitomac gewvieTo... Cemi sayofi qvac maqvs da kakalico... orderis fuls axlave gadagixdiT, oRond sarCeli damiwereT da saadvokato momsaxureba gamiwieTo..` Siom mousmina aRelvebul qalbatons da gaigo misi sawuxari. Turme qmars ucemia da ganqorwineba undoda, Tanac – saswrafod. rcxvenoda, eSinoda, stkioda da wuxda... yvelafer amis gamo tiroda da kankalebda. - Svilebi gyavT, qalbatono? - HhkiTxa Siom. - diax, qal-vaJi myavs. erTi Svidisaa, meore – oTxis. 134


- maSasadame, rva wlis ojaxi mainc geqnebaT. - diax, egrea, – daamowma qalbatonma da uambo advokats Tavisi istoria, Tu rogor gaTxovda siyvaruliT. rogor uxarodaT sicocxle, Svilebi, yvelaferi... mere ki qmari umuSevari darCa da daiwyo ojaxuri harmoniis rRvevac. - uCa karga xans nerviulobda umuSეvrobis gamo. mere Rvinos mieZala, ufro da ufro umata smas da bolos halucinaciebic daewyo. - mkurnaloba ar ucdia? - ara, mkurnaloba misTvis arasasurvel realobaSi dabrunebaa. me ki metis atana aRar SemiZlia. bavSvebic mecodeba... - xSirad gayenebT fizikur Seuracxofas? - xSirad. bolo xanebSi – TiTqmis yoveli Trobis Semdeg. - Tqven Tu ecadeT rames? - vamSvidebdi. vaimedebdi. veubnebodi: `nu dardob, marto Cven xom ar varT ase-meTqi. me xom vmuSaob, jerjerobiT es vimyofinoT, mere ki raRac gamoCndeba-meTqi... is ki uzomod wuxda da xvaSiads sasmelSi inelebda. - roca fxizldeba ras ambobs? - nanobs. - nanobs? – Siom gaocebiT Sexeda. - ho, nanobs, magram... ramodenime dReSi yvelaferi Tavidan iwyeba. me meti aRar SemiZlia. erTxelac iqneba da... momklavs. - axla sad aris? - saxlSi brZandeba. guSin daTvra da daewyo erTkviriani ciebcxeleba. dRes diliT mibrZana, arayi momitaneo. me uari vuTxari da ai, Sedegic. – qalma dalurjebulimklavebi uCvena advokats. - Tqveni saxeli, qalbatono? – ikiTxa Siom. - me ina mqvia. - qalbatono, ina, ganqorwinebas, ngrevas da rRvevas yovelTvis moaswrebT. iqneb kidev erTxel gecadaT... - ra, Serigeba? gamoricxulia! is xom uvargisia, ufro metic, is saSiSia... Tavis Tavsac iklavs, mec mklavs da Svilebsac umaxი njebs suls. - qalbatono, ganqorwinebis Sesaxeb sarCels xval dagaxvedrebT. Tqven unda warmoadginoT bavSvebis dabadebis mowmobebi da Tqveni qorwinebis mowmoba. - Tanxa? - Tanxebze mere vilaparakoT. axla ki aseTi saTxovari maqvs: wamiyvaneT da SemaxvedreT Tqvens meuRles. - ratom? - dalaparakeba minda masTan. - sruli uazrobaa. xom giTxariT, is axla naxevrad ugono mdgomareobaSia, verc rames gaigebs da verc veras gagagebinebT. 135


- gTxovT! - ki, batono, – bolos daTanxmda qalbatoni ina da advokatTan erTad saxlisken gaemarTa. Sio mTeli gza gulSi loculobda: `RmerTo, am ojaxis gadarCena SemaZlebineo` da klientis saxls rom miuaxlovda, maSinRa mixvda, sakuTari Tavis gadarCenazec rom unda eloca. qalbatonma inam kari gaaRo da stumari mosacdel oTaxSi miipatiJa. cota xanSi bavSvebi mocunculdnen. stumars guli gaunaTda maT danaxvaze. moefera maT, gamoecnaura, gaeTamaSa da ise gaerTo, mizezic daaviwyda im ojaxSi misvlisa. gavida kidev ramodenime wuTi da lawaluwiT viRacam Semoalaja oTaxSi. Sios elda eca, mis win aSkarad SeSlili kaci idga: Tvalebgadmokarkluli, wvergauparsavi, Tmebawewili, Tvalebdasiebuli, ajajuli, Rvinisgan ayrolebuli, mokled, - tipuri loTi. `RmerTo, Sen miSveleo!` - gulSi gaivlo Siom, Zala moikrifa da wamodga. - me advokati gaxlavarT, Sio ServaSiZe. maspinZelma raRac Caiburtyuna da SublSekruli dajda magidasTan. - qalbatono ina, Tu SeiZleba pirispir damtoveT Tqvens meuRlesTan. – sTxova Siom da diasaxlisi usityvod gavida meore oTaxSi. am dros ojaxis ufrosi xvneSoda da sadRac, sxva sivrceSi imzireboda. - batono uCa, ai, marto davrCiT da pirispir, erTierTze, kacurad minda dagelaparakoT. `uu` - aRmoTqva maspinZelma, mtkivneulad Sublze miirtya xeli da xvewniT mimarTa stumars – arays ver damalevinebT? - gesmiT, ras geubnebiT? – brazi moeria Sios – ager Tqvens meuRles sul cincxali Wrilobebi aqvs Tqvengan miyenebuli, hoda, waviyvan, eqspertizis cnobas aiRebs, mere erTi saCivari da cixe garantirebuli gaqvs, ginda es? `uuh` - isev amoixvneSa uCam. - me Seni gadarCena minda, gesmis? Seni ojaxis gadarCena minda da amitom movedi, Torem sasamarTlos gzac vici da prokuraturisac. Sen keTili coli gyavs da ver afaseb. ioane oqropiri ambobs: `kacs rom keTili coli hyavs, es jildoa, RvTisgan boZebulio, xolo boroti coli sasjelia warsuli codvebisgano` `rogora, rogorao?` - amoixriala ojaxis ufrosma da cols gasZaxa - `modi aqa, qalo, - `xedam, ra kargad uTqvams am marTla 136


oqropirsa: `keTili coli RvTis jildoao` ese igi, me rom keTili coli myavxar, amiT damajildova RmerTma Cemi warsulisa gamo, xolo Sen rom myrali da boroti qmari gyavs, ese igi, RmerTma dagsaja Seni warsuli codvebisa gamo, gaige, Se bedovlaTo?` uCam kargaxans ixarxara, bolos dawynarda da nirwamxdar stumars mimarTa: - isaa... ra gqvia Sena? - Sio. - xoo... ori lari masesxe, ha. Siom gamwarebiT magidaze dascxo xeli da wamodga. - vxedav rom iRupebi. megobruli xeli mindoda gamomewodებინa, Sen ki masxarad migdeb! jandabamdis gza gqonia, wavedi! `moica!` - uSno, uxeSi da Caxrenwili xmiT wamoiyvira maspinZelma da fexze Zlivs wamoimarTa. - damexmareT, gexvewebiT! - me arays ar giyidi da arc davlev SenTan erTad. - ara, me sxva rames gTxov... Tu Zma xar, damexmare, viRupebi... uCam tirili daiwyo da magidaze Camoemxo. - damSviddiT! – guli moulba Sios. - Tqven iciT, ra momdis xolme? iciT ra momdis... viRaca meZaxis... viRaca mibrZanebs xolme - `Mmidi, cemeo!` da mec vasruleb mis brZanebebs. ver vewinaaRmdegebi, gesmiT? ver vewinaaRmdegebi imitom, rom is viRaca Cemze Zlieria. Sio erT xans gaognebuli umzerda uCas, mere miuaxlovda, mxarze xeliT Seexo, daamSvida da TanagrZnobiT uTxra: - tyuilia!... Senze Zlieri ver iqneba, Tu Sen RmerTis safarqveS iqnebi. is viRaca, Sen rom gibrZanebs da gmarTavs, boroti sulia, Cemo uCa da misi gadevna Sen SegiZlia, oRond ara damoukideblad, aramed - mxolod RmerTis wyalobiT. - me rogorRa SemiZlia? - Sen Seni neba unda gamoxato,UuCa, rom RmerTTan ginda yofna, es unda dainaxos ufalma da is uciloblad giSvelis: mfarvel angelozebs mogivlens pirad mcvelad da is Seni boroti mb რZanebelic dagtovebs, vinaidan RmerTis safarqveS myof adamians verc ras ubrZanebs boroti suli da verc daamarcxebs. - damexmare, Zmao! – isev aqviTinda uCa. - momismine, megobaro! – me Sen ver dagexmarebi da, saerTod, adamianSi nu eZeb Svelas. RmerTia Seni mxsneli da es ar aris zRapari, gesmis? - damexmare... momaSore es boroti mbrZanebeli, gexvewebi. – mainc mosTqvamda uCa. - kargi maSin, momende da momismine, erT kviraSi mariamobis marxva iwyeba. monasterSi mivdivar. Senc wamodi CemTan erTad, Tanaxma xar? 137


- Tanaxma var, magram ra vakeTo iq? - erTad vilocoT da vimarxuloT. bolos erTad vidResaswauloT mariamobac da Sens borot mbrZanebelze gamarjvebac. - Tanaxma var! - Zalian kargi, magram exlave unda daiwyo mzadeba. - rogor? - fiqriT, sinanuliT, rwmeniTa da sixarulis molodiniT... - kargad ver gavige. - monasterSi wamosvlamde kargad unda gaiazro yvelaferi: Seni awmyo, warsuli da sasurveli momavalic. ubralod warmoidgine, rom Sengan marjvniv dgas RmerTi da masTan erTad - Seni colSvili, Seni mokeTeni da Sengan Cawixluli siyvaruli, sikeTe, bedniereba da yvelasTvis sasurveli sasufeveli. axla warmoidgine, rom Sengan marcxniv dgas eSmaki, boroti suli da masTan erTad – arayi, Cxubi, qaosi, ubedureba da... garantirebuli jojoxeTi. Sen unda amoirCio, Tu romel mxares gadadga nabiji. vici, RmerTs amoirCev, magram es sakmarisi ar aris, - mTavaria, amis Semdeg misken gadadga nabiji. - boroti rom meqaCeba? - hoda, ar unda danebde! - RmerTi, RmerTi ratom ar meqaCeba Tavisken, ratom ar mSvelis, ratom ar gamostacebs Cems Tavs eSmaksa, ha? - RmerTs Seni nebeloba sWirdeba, uCa. is axlac mzad aris giSvelos, magram jer Sen unda gindodes es. Sen unda gsurdes Svela, Sen unda gwyurodes gankurneba da, rac mTavaria, erTaderT mSvelelad da mkurnalad RmerTi unda gegulebodes. axla xvdebi ra unda gaakeTo? - ra? - marjvniv gadadgi nabiji, uCa! - marjvniv? - ho, marjvniv: RmerTisken, sikeTisken, siyvarulisken gadadgi nabiji, gesmis? amieridan Seni fiqrebi mTlianad marjvnisken unda iyos mimarTuli. - mgoni, mesmis. - hoda, egre qeni. Tu eSmaki Sens fiqrebs Tavisken moqaCavs, nu danebdebi, ganagde igi. nu ifiqreb sasmelze, nu ifiqreb Sens umuSevrobaze, nu ifiqreb cudze... ifiqre kargze - RmerTze siyvarulze da sikeTeze ifiqre. Sens col-Svilze ifiqre da Cvenc mogexmarebiT. eqims davuZaxebT. am erTi kviris ganmavlobaSi Seni sisxlis ganwmendaze vizrunebT, mere ki monasterSi wavideT da sulis ganwmeნdazec vizrunoT. Tanaxma xar? 138


uCam Tanxmobis niSnad mxarze xeli moxvia Sios da TvalebiT uTxra madloba.

Tavi mesame sad xar? Sio seminarebze gaagzavnes. amierkavkasiis qveynebis arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebi ikribebodnen bakurianSi, raTa moesminaT poloneli specialistebis leqcia – seminarebi admianTa uflebებis dacvis Sesaxeb. bakurianSi gamgzavrebamde, TbilisSi Casulma, saTnoebis saxlSi Seiara da gaarkvia, rogor xdeboda TavSesafarSi moxucebis miReba-dabinaveba. bolo wuTamde gaxarebuli iyo Sio: gulTbilad miiRes, daaTvaლieრebines TavSesafris yvela RirSesaniSnaobani, lamazi interieri, noyieri sakvebi, sisufTave, simSvide, dasaqmebis da garTobis saSualebebi... yvelaferi marTlac SesaniSnavi iyo. qalbaton zinas miRebazec ar uTqvamT uari, monacemebic Caiweres, magram... lodini mogiwevTo, uTxra ufrosma. - mainc ramden xans? – dainterეsda Sio. - ver getyviT, batono Cemo, saqme imaSia, rom am etapze metis miReba ar SegviZlia. amitom axalmosulebs rigSi vayenebT da ase, rigis mixedviT, viRebT. albaT mixvdebiT, ra dros xdeba es. - ra dros? - roca vinme gardaicvleba. - ese igi, vinmes sikvdils unda velodoT? - ase gamodis, Tumca aris gamonaklisebic, roca patrons mihyavs moxuci, an Tavisi nebiT tovebs TavSesafars. - xdeba aseTi ram? - iSviaTad. CvenTan erTi SemTxveva iyo, roca SviliSvilma waიყ vana bebia da erTic Tavisi nebiT wavida ruseTSi TavisianebTan. sxva mxriv, aba, ratom wavlen aqedan, - rogorc xedavT, araferi akliaT – arc siTbo, arc sakvebi, arc yuradReba, arc urTierTobebi... Siom ukmayofilod Tavi Caqindra da wamosvlis win sasxvaTaSorisod mainc ikiTxa: - mainc meramdene iqneba rigSi qalbatoni zina? - meTormete. - ese igi, Tormeti moxucis sikvdils unda velodoT? 139


- ratom sikvdils, ra iciT, ra xdeba... mokled, qalbatonis monacemebi gvaqvs, Tqvens telefonsac Caviwer da aucileblad dagikavSirdebiT, Tu rame siaxle iqneba. - gmadlobT. – ugergilod warmoTqva Siom da xasiaTwamxdarma datova moxucTa TavSesafari. . . . saRamos xuT saaTze Sio mivida daTqmul adgilze. gamoecnaura saqarTvelos sxvadasxva kuTxidan Camosul kolegebs da „mersedesis“ orს arTuliani avtobusiT bakurianisken gaemgzavra. xalisianma gogo-biWebma udardel xasiaTze daayenეს Sio. simRerebSic ahyva maT, banqos TamaSSic da saxeldaxelo Rvinis smaSic... ager, bakurianic gamoCnda. xuTvarskvlavian sastumroSi dabinavdnen. pirvel sarTulze azerbaijanelebi ganTavsdnen, meoreze somxebi, saqarTvelos sxvadasxva kuTxidan Camosuli iuristebi mesame sarTulze dasaxldnen. Sio rusTavel biWTan erTad moxvda erT oTaxSi. KmiSa erqva. isic advokati iyo. isaubres, saerTo ena da saerTo nacnobebi gamonaxes, Tumca iuristis misiaze mainc ver SeTanxmdnen. Sio Tavis principze idga da `yvela RvTismsaxurebi unda viyoTo!` gaiZaxoda. miSas ki sasacilod miaCnda es principi da mis usafuZvlobas saxelmwifo interesebiT xsnida: `ai, magaliTad, xom mogwons, kriminalurma samyarom rom ukan daixia Cvens qveyanaSi; Tavisuflad rom dadixar quCaSi; manqanas Tavisuflad da uSiSrad rom toveb gareT RamiTac ki. xom mogwons aseTi wesrigi? raRa Tqma unda, mogwons, magram riTi iqna es miRweuli? riTi da `Sokuri TerapiiT`. xelisufleba kriminals gareT ar ayenebs, gamova cixidan, Caudeben narkotiks an iaraRs da xelaxla abruneben mSobliur sapyrobileSi. Bbevr alal-marTalsac iWeren. vici cudia, magram saqmes sWirdeba es, rom gamudmebul SokSi iyon kriminalebi da maTi gulSematkivrebic; rom ifiqron `biWo, alal-marTal xalxs ar indoben da Cven raRas gvizameno` `maSasadame, Sen amtkiceb, rom danaSauls danaSauliT ebrZvis saxelmwifo, magram es xom igivea, EeSmaki cdilobdes eSmakis gandevnas. Ggana SeiZleba, borotebas borotebiT vebrZoloT?` `es ar aris arc boroteba da arc eSmakoba. Ees saxelmwifos Senebaa da yvelas ara aqvs amis unari.A A ai, gekiTxebi, Cemo megobaro, RvTis morwmune policieli, gamomZiebeli, prokurori an mosamarTle SeZlebs am saxelmwifo interesebis Rirseulad aRsrulebas? Ppasuxi calsaxaa: ver 140


SeZlebs egreT wodebuli codvisa da RvTismoSiSebisa gamo.Aaqedan daskvnac: RvTis msaxurebi ver iqnebian iuristebi da verc saხ elmwifo moxeleebi, Tu maT surT WeSmariti wesrigi daamyaron qveyanaSi. Aase rom, cal mxarze angelozi unda gajdes, meore mxares ki eSmaki, rom icxovro am qveyanaze da Rirseulad akeTo amqveyniuri saqme, ase ar aris?` Siom Rrmad amoioxra da mxolod es Tqva: `me is vici, rom siyvarulis gareSe wesrigs wesrigi ar hqvia da amis magaliTad faSisturi germaniac gamodgeba, sadac iyo unikaluri wesrigi, udidesi borotebebis fonze.` `saxelmwifo interesebis damcvelebsac amoZravebT siyvaruli, diax, samSoblos siyvarulia maTi moqmedebis stimuli da motivacia` - ar Tmobda Tavis pozicias miSac. `aRar Semogedavebi, Cemo Zmao, radgan me cisken viyurebi, Sen ki miwisken da bunebrivia sxvadasxva rames vxedavT. Mme mainc im azrze var, rom siyvaruli RmerTis siyvaruliT iwyeba da Tu RvTis kanonebs ar icav, maSasadame RmerTi ar giyvars, xolo Tu RmerTi ar giyvars, verc samSoblos Seiyvareb da verc adamians da verc Seni kanoni moemsaxureba simarTlesa da sikeTes, - amiT daasrula saubari Siom miSasTan da oTaxidan sulis mosaTqmelad gavida. male pirveli dRis seminaric daiwyo. sakonferencio darbazis SesasvlelSi didi abra ekida, romelzec sxvadasxva ferebiT, sxvadasxva enaze ewera: `me var Wkviani`... `me var Tavdajerebuli` ... `me var Zlieri` … `me var amayi` da ase Semdeg... `ra rols asrulebs es Wrel-Wrula abra Tu reklamao` - erTi ki gaifiqra Siom, magram mere yuradReba aRar miuqcevia, azartulad Caeflo seminarSi. iaqtiura, codna-gamocdilebasTan erTad axali nacnobebic SeiZina da ai, vaxSmobis Semdeg dadga Jami... gansacdelisa. saRamo saaTebSi diskoთeka gaimarTa. feSenebeluri bari... romantikuli garemo... musika... sasmeli... gogoebi... bevri sicili... bevri mxiaruleba... ceva, TamaSi da aranairi sawuxari. Siom sruli Tavisuflebis tkbili netareba igrZno da sruli bednierebisTvis partnioris Zebna daiwyo. erTi qera gogona moewona da maSinve gaicno, azerbaijaneli rusi gamodga, saxelad – larisa. metad alersiani iyo larisa. arc cekvaze uTqvams uari da arc – mcireoden flirtze. metic SeiZleboda da romeli arifi gauSvebda xelidan am sanukvari siamovnebis asprocentian Sanss. sisxlajanyebuli Sio axlad gacnobil megobarTan erTad uCumrad gaipara baridan da sastumros skverSi amjobina seirnoba. Tbili, mTvariani Rame. odnavi niaviT monaberi damaTrobeli surneli cacxvisa da irgvliv mimobneul yvavilebisa... 141


- ra bednierebaa, ara, larisa? – TiTqmis bodavda qorfa gogonasTan siaxloviT gabruebuli berbiWa. - ho, – iZaxis gogo da momnusxavი RimiliT Sexedavs Sios. - oh, ramdeni satrfialo leqsi borgavs axla Cems gulSi, magram samwuxarod Sen ver gaigeb. rusulad ki, xom xedav, laparaksac Zlivs vaxerxeb, – eubneba aboboqrebuli Sio. - miTxari qarTulad, gavigeb. - gaigeb? Sen ra qarTuli gesmis? - ara, magram leqsSi xom mTavari melodiaa, me ki musikosi var da imedi maqvs, leqsis musikiT mivxvdebi saTqmels. - kargi maSin, aba, mismine: `ram gagaCina qalau, lerwmad asulo welSia, netavi xeliT Semaxo, Sen rom vardi gqon mkerdSia!` gaige rame? - gavige. – morcxvad upasuxa gogom. - ra gaige? - is, rom mogwonvar, gindivar da... Tavs ikaveb. - RmerTo Cemo, ra simarTlea, rogor mixvdi? - ar vici... melodiiT, Seni xmiTa da TvalebiT... Sio SeCerda, mere larisas pirispir dadga, TvalebSi Caxeda da hkiTxa CurCuliT: SeiZleba gakoco, angelozo? gogonas araferi uTqvams. Sios mTrTolvare TiTebi qalis haerovan TmebSi SeiWra da is-is iyo mxurvale bage daibadaga, telefonis zarma dareka. `jandaba, Seni...` - nervulad warmoTqva Siom da telefoni jibidan amoiRo. `mamao?` - gaocda Sio da aforiaqda. - vin aris? – ikiTxa gogom. - Cemi moZRvaria, - upasuxa dabneulma da kidev ufro dabneulad Seexmiana moZRvars: `ddiax, mamao... ufro sworაd, damloceT, mamao... diax...` - rogora xar, Sio. - ra miSavs, kargad, Tqven rogor brZandebiT? iseTi SegrZneba hqonda Sios, TiTqos danaSaulze waaswres da rogor emarTlebina Tavi, ar icoda. - kargia, rom kargad xar, oRond isic gaxsovdes: Cven rom gvgonia, kargad varT, sulac ar niSnavs imas, rom marTla kargad varT, xom gesmis? - riT SemiZlia gemsaxuroT, mamao? – TiTqos saqmiani da zrdilobianic iyo es sityvebi, magram raRaciT banze agdebac iyo mTavari saTqmelisa. - sad xar, Sio! - bakurianSi var, mamao. 142


- sad xar? - seminarebs veswrebi, ucxoelebi gvikiTxaven adamianTa uflebebis dacvis Temaze. - eg kargia, Cemo Sio, magram... erTi eg hkiTxe mag Sens ucxoelebs, - adamianTa valdebulebis Temazec Tu atareben seminarebs? - ver gavige, mamao! - ara, araferi, es ise, Cemi azri gamovTqvi... ho, ai, raze dagireke: Cemo Sio, Sen xom xar iuristi, hoda monasters saxls Cuqnis erTi keTilSobili qalbatoni. modi, Camogvxede, dagvexmare, rom samarTlebrivad movawesrigoT es sakiTxi. - aucileblad, mamao. - ho, bodiSs gixdi, rom ase gvian Segawuxe. uceb Sen gamaxsendi da... . . . mTeli Rame TeTraad gaaTia, magram – ara siyvarulSi, ara siamtkbilobaSi qera lamazmanTan, aramed, fiqrSi, wuxilsa da sinanulSi borgavda misi suli mTeli Rame. `ratom dareka mamaom ase gvian, ase udrood?.. ras niSnavda es zari?.. ratom miTxra: `rac kargi gvgonia, yvelaferi kargi ar ariso...` - `sad xar, Sio! – ase mommarTa. rogor ჰgavs es SeZaxili bibliur sityvebs: `sad xar, adam!` ase mimarTa ufalma codvaSi Cavardnil adams. mec ase mommarTa moZRvarma. `codvaSi xaro` `gamofxizldio` … `gons moegeo` ... mTeli Ramis fiqris Semdeg Sio mivida daskvnamde, rom... RmerTs uyvarda misi suli da ver emeteboda WaobisTvis. mixvda, rom mamaos zari udroo ki ara, swored rom drouli iyo da RvTis nebiT iyo nakarnaxevi. Sios mosamarTleobis xana gaaxsenda: ramdenjer scada gadatvirTuli dReebis `siyvaruliT` gantvirTva, magram arc erTxel ar gamouvida, arc erTxel ar gaumarTla, - xan sauna daxvdeboda daketili, xan manqana gafuWdeboda, xan saqme gamoCndeboda gadaudebeli da guldamwydari Sioc Sestiroda Tavis uiRblobas. erTxel prokurorTan erTad wavida qalebSi. zari axlobelTan da mcireoden xanSi ori lamazmani maT manqanaSi aRmoCnda. Semdeg, rogorc xdeba xolme: restorani, musika Rvino, arSiyi, flirti, cekva, siame... isev Rvino, isev cekva da... sastumroSi darCnen. Sio Tavis `siyvarulTan` erTad oradgilan luqsSi ganmartovda. wynari musika, Sampaniuri, uazro sicili, vneba, alersi da... yvelaze kulminaciur momentSi, rodesac Siom qali gaaSiSvla da TviTonac gaSiSvlda, jvari Camoსwyda mkerdidan. TiTqos civi wyali gadaasxeso. ZarRvebi gaeyina. mixvda, 143


qriste masTan erTad mruSobaSi monawileobas ver miiRebda da... ganSorda mas. zustad es SegrZneba hqonda, rom RmerTi ganSorda da ganurisxda. `ra mogivida, Zvirfaso, araferia... ai, uyure, erT wuTSi mivamagreb am jvars jaWvzeo` - Tqva da Zirs davardnili jvari aiRo SiSvelma qalma. gafiTrebulma Siom gamoarTva jvari qals. saswrafod Caicva da gaSorda iqavrobas. axlac igive grZnoba hqonda da igive gaakeTa: dilaadrიan, sauzmesac aRar daeloda, ambavi datova - ojaxuri pirobebis gamo mivdivaro da wavida. romeliRac oTaxidan simReris xma gamodioda: `CveნTan darCio... nu xar martoo... modi, erTad gaverToTo...` - vnebiani xmiT mouwodebda momRerali. Sio erT wams Sedga. xom ar davrCeo, - gaifiqra. amasobaSi simRera Sewyda da axali melodiis saamo hangebi gaisma. erT wuTs Tvalganabuli usmenda Sio am hangebs da mixvda, gadawyvetileba ar unda Seecvala, unda wasuliyo, Sinaganma xmam ukarnaxa es. gzaSi isev is abra gaaxsenda, sakonferencio darbazTan rom iyo dakiduli. ratomRac CaTvala, rom am erTgvar fsiქokoreqciul abraSic eSmakis maxe iyo dagebuli. `eSmaki STagvagonebs, rom varT amayebi, niWierebi, gonierebi, wesierebi... sinamdvileSi es ampartavnოbisken mowodebaa, radgan amayi da Tavdajerebuli adamiani, rac ufro Wkviani, niWieri da warmatebuli iqneba, miT ufro daSordeba RmerTs Tavisi ampartavnobiT. Aam dros wesiereba da, Tundac, sikeTe mxolod mosaCvenebeli Sirmaa, meti warmatebis misaRwevad. `aba, ra sityvebs daamatebdi an amoSlidi am abridano` - hkiTxa Siom sakuTar Tavs. `davamtebdi, rom var Tavmdabali da RvTisnieri. es ori sityva amoSlida yvela danarCens, radgan Tavmdabali da RvTisnieri adamiani arasodes ar ityvis, niWieri da wesieri varo. Tumca maSიnve wavSlidi am or sityvasac radgan eSmaksac swored es unda: rogorc ki ityvi Tavmdabali varo, swored iq mTavrdeba Seni Tavmdabloba da iwyeba ampartavneba. isev xuTvarskvlaviani sastumro amoutivtivda mexsierebaSi. ყvelaferი iyo: uxvi da nairnairi sakvebi – nayrovanebis vnebis dasakmayofileblad; iyo auzi, sauna, sportuli da sanaxaobrivi darbazebi – azartulTa vnebis dasaokeblad; iyo musika, diskoTeka, Ramis bari da qalebi... 144


iyo aTasgvari vneba da vnebis koziri eSmaks eWira xelSi, raTa misi meSveobiT sikvdilis xsovna daviwyebodaT misiT SepyrobilT. Aamxela sastumroSi erTi samlocvelo oTaxi ar moiZebneboda da es ar iyo SemTxveviTi. iqauroba xom imas emsaxureboda, rom, sikvdilTan erTad, RmerTic daeviwyebina iq myof adamians da sruli Tavisufleba egrZno.

Tavi meoTxe damSvidobeba dedasTan deda gardacvlili daxvda. im diliT daelia suli. `Sios dardi mimyvebao` - es yofila misi bolo sityvebi. Siom marto darCena iTxova. yvela gavida oTaxidan. daiCoqa da ise eambora dedas. sanTlis feri dahkravda micvalebuls, misi sxeuli TiTqos sanTlis cviliT iyo naZerwi. surnelic ki iseTi hqonda, Taflis sanTels rom asdis xolme. simSvide sufevda irgvliv. Sio ver grZnobda wuxils. iyo sevda, magram iyo ufro didi, saamo da idumali simSvide. Sio moefera dedas. mis xels Tmis bewvi ahyva. Siom instiqturad dedis Tmis bewvi gulis jibeSi Caido da kvlav eambora mSobels. `mapatie, dedi, mapatie, rom Cemi dardi gagayole imqveynad... ase ar mindoda, geficebi. msurda moswrebodi Cems gabednierebas, Cems col-Svils, STamomavlobas... ra vqna, ver vivaJkace aqamomde, magram pirobas vdeb Seni sulis winaSe, dedi! pirobas vdeb, rom gamovasworeb am Cems xarvezs, ase dardad rom gagayole. Senc iloce CvenTvis, dedi! iloce kvlavac. dedis locva axlac mWirdeba. imedia, ar migvatoveb. imedia, axla RmerTTanaa Seni lamazi suli. RmerTi ki yvelganaa da raki RvTiur naTelSi ganivTdi, dedi, maSasadame yvelgan iqnebi Senc da sadac waval, yvelgan gamyveba Seni suli, Seni locva, Seni mfarveloba...` - Sio CurCulebda, efereboda dedas da umzerda micvalebulis TavTan anTebul kandels. im dResve mRvdeli moiwvia. wesi auges. mgaloblebma ugalobes. mrevlma fsalmunebi waikiTxა micvalebulis sulis saoxad. moZRvarma Seკვეთიli wirvac daayena da monazvnebTan erTad samZimarzec eaxla Sios. 145


erTxmad aRniSnes: iseTi simSvide vigrZeniT micvalebulTan, rom ueWvelia, misi suli RmerTTanaa da caTa sasufevelsac daimkvidrebso. . . . გavidა dReebi, kvireebi... ormocmac Caiara. saocari is iyo, rom Sio ver grZnobda dedis dakargviT gamowveul sicarieles, piriqiT, aRvsili iyo imis SegrZnebiT, rom dedis suli isev iq iyo, - Tavis ojaxSi, Tavis qmar-SvilTan erTad. saxlidan yoveli gasvlis win Sio kedelze dakidebul dedis suraTTan wamiT Sedgeboda, - `dedi damloceo` - SesTxovda da imedianad gadioda gareT. saxlSi dabrunebul Sios is axarebda, rom Sin, romc aravin yofiliyo, iyo sicocxle, radgan dedis gardacvalebis Semdeg xatebis kuTxeSi Cauqroblad enTo kandeli. amaze ramdenjerme SeniSvna misces: `kaco, gareT rom gadixar, maSin mainc Caaqeri eg kandeli, xanZari ar moxdes da saxl-kari ar gadabugoo` - Sio ki principulad uarze iyo. erTxel marTlac Camqrali daxvda. Caqra Tu Caaqres, arc ukiTxavs, is ki aSkarad igrZno, rom saxlSi saSineli sicive da sicariele sufevda. udedoba, uqaloba, upatronoba erTbaSad SeigrZno da saswrafod aanTo kandeli. iloca, sakmevelic akmia, nakurTxi wyalic mimoasxura oTaxebSi da daTba iseve. locviT an saqmiT daRlili Sio xSirad wamowveboda xolme taxtze da Sescqeroda xan xatebs, xan maT ZirSi moliclice kandels. am dros Sio arc araferze fiqrobda, arc ras loculobda, arc ras sTxovda RmerTs, magram guli TavisTavad gadadioda mlocvare mdgomareobaSi da saocari naTeli simSvide isadgurebda masSi. xolo kandelidan nafrqvevi sxivebi TavisTavad iWrebodnen momziral TvalebSi, Tvalebidan - mTlian sxeulSi, - xorcSi, sisxlSi da - sulSi... ase yuCdeboda yvela tkivili. ase ivseboda suli da sxeuli ZaliT, energiiT da sixaruliT.

Tavi mexuTe adeq da gaimarjve! `adeq da gaimarjve!` - SesZaxa Tavis Tavs Siom da wamodga sawolidan. did Wadris xeze jgufad SeyuJuli beRurebis gundi xalisiani WikWikiT egebebodა mSvidobiani dRis gaTenebas. 146


`yoveli suli ugalobs ufalsa` - gaaxsenda Sios sityvebi fsalmunidan da gulma reCxi uyo: `RmerTo Cemo, nuTu marTla Sen gigaloben es pawia arsebebi, Tanac, ase erTgulad, yoveldRiurad, omaxianad da xalisianad... maS, Cven - adamianebs - ra mogvdis, ratom gvaviwydeba, ratom gvezareba, ratom gveZunweba samadlobeli sityva uflisadmi?` RvTisadmi Citebis siyvarulma locvis survili gauCina da xatebTan daiCoqa. `Zilisagan aRdgomili gmadlob Sen, wmindao samebao, rameTu ara ganrisxen Cems uZRebsa da codvilsa zeda da ara Tanawarmwymiden me usjuloebaTa Sina CemTa... Sio cdilobda TiToeuli sityvis miRma mimalul saidumloეbas Caswvdomoda da amitomac sxvanairi yuradRebiT kiTxulobda locvans. `awca ganminaTlen Tvalni gonebisa Cemisani, ufalo, da aRaRe piri Cemi zraxvad sityvaTa SenTa da gulisxmisyofad gzaTa SenTa da qmnad nebisa Senisa!... ` `dideba Senda, ufalo!` - wamoiZaxa Siom da locvis wigni gverdze gadado. `ai, saidumlოebac cxovrebis arsisa da wesisa: me unda viTxovde RvTisgan gonebis Tvalis axelas, raTa dRisa da cxovrebis manZilze yvelgan, yovelTvis gavarCio keTili borotisgan da piri Cemi unda zraxvides mxolod RvTis sityvebs, xolo yoveldRiurad, erTgulad unda aRvasrulebde mxolod mas, rac RvTis nebaa da... riTac vcxondebi. ai, esaა gza da arsi WeSmaritebisa, magram realobaSi rogor aRvasrulo igi?` - ფiqrobda Sio da RmerTs SesTxovda Sewevnas. `dilis locva imave dRis samoqmedo gegmis aRsrulebaze vedrebacaa, magram jer am gegmis SeTanxmebaa saWiro ufalTan` fiqrobda Sio da cdilobda locvis შemdeg yuri daegdo Sinaganი xmisTvis, raTa mieRo pasuxi imisa: iyo Tu ara daSveba RvTisgan, esa Tu is saqme ekeTebina konkretul drosa da viTarebaSi. SeiZleba, didebuli gegmac gaqvs, SeiZleba did miznebsac emsaxureba Seni saqme, magram mzad unda iyo situaciuri cvlilebebisTvisac, ra drosac im did mizansa da saqmeze maRla dgeba TiTqos umniSvnelo, magram sulis cxonebisaTvis metad mniSvnelovani qmedeba. erTi SemTxveva gaaxsenda: samsaxurSi agviandeboda, farTxafurTxiT Cavida kibeebze, ager troleibisis xmac Semoesma, erTi suli aqvs miuswros da am dros pirveli sarTulis erTი oTaxidan mezoblis tirili, xvewna da kvnesa esmis. Sedga. yuri miugdo. mSvelels eZaxda. Sevida. `ra gWirTo` - hkiTxa. `avada var, Svilo, ori DdRis mSieri var, upatronod var, miSvele rameo..` 147


Sio isev avida saxlSi. saswrafos gamouZaxa. saWmelic Camoutana gaWirvebuls da wavida. im dRes sayveduric daimsaxura ufrosisgan da dagvianebis gamo fuliani klientic dakarga, magram darwmunebuli iyo, sworაd moiqca, radgan im konkretul situaciaSi, konkretul drosa da viTarebaSi Sinagani xmis karnaxiT moqmedebda da, maSasadame, RvTis nebas aRasrulebda. TviT dasvenebac RvTis nebis gaTvaliswinebiT unda xdebodes, maSin arasodes gadaiqceva dasveneba uqmobad, mconarobad da muqTaxorobad, aramed iqneba igi WeSmaritad madlmosili da nayofieri. Tavi meeqvse Kkvlav monasterSi Sio samsaxurSi erTi kviriT daeTxova da paraskeვ diliT uCasTan erTad monasterSi gaemgzavra. erTi mxriv, is axarebda, rom uCa wminda savaneSi mihyavda, meorე mxriv - uxaroda, rom monawileobas iRebda monastrisTvis uZravi qonebis Cuqebis saqmeSi, dabolos, uxaroda, rom SeZlo Tundac mcire xniT Tavis daRweva qalaqis qaosurი, gausaZlisი ritmisgan da misი suli ise miiltvoda monastrisken, rogorc Tevzi – wylisken. - ramden xans unda davrCe? – ikiTxa uCam. - ramden xansac SeZleb. ise ki, umjobesi iqneba, Tu marxvis bolomde iqnebi. - saWmeli rom araferi migvaqvs? - amaze nu idardeb. jer erTi, monasterSi naklebs Wamen, miT ufro - marxvisas, magram, egec rom ar iyos, saswaulebrivad baraqiania es dalocvili adgili. RvTis madlis wyalobiT arafriდan yvelaferi gamoinaxeba xolme da, asi kacic rom estumros monasters, mSieri aravin darCeba. - egec saswaulia, ara? - ho, magram mTavari saswaulebi da dResaswaulebi win gelis, Cemo uCa. maT Sen usaTუod ixilav, Tu iwameb da Seiyvareb RmerTs. avtobusiT mgzavrobis Semdeg kargaxans usityvod iares. monasterTan misasvlel bolo aRmarTze uCam veRar SeZlo siaruli da qancgawyvetili qvaze Camojda. `uuh, sigaretma da sasmelma bolo momiRo... male viRlebi... Zala aRara maqvs...` - Zlivs sunTqavda uCa da ofls majiT imSralebda. Sio ki Sescqeroda da iRimeboda. 148


- ra bednieri xar, rom icode. – gulwrfelad warmoTqva Siom, uCam ki dacinvad miiRo da Subli SeeWmuxna wyenisagan. - bednieri xar uCa, imiT, rom keTil Teslsa Tesav dRes, romelic xvalisTvis usaTood gamoiRebs keTil nayofs. - arc bednieri var da arc ra damiTesia kargi. – kvlav SublSekruli iyo uCa. rogorc Cans, ar eTanxmeboda megobris daskvnebs. - Sen marTali xar, Zmao! arc bednieri xar da arc sikeTe dagiTesia aqamomde, magram me xvalindel bednierebaze gelaparakebi. ai, dRes rom Tesav da xval rom moimki, im bednierebaze gelaparakebi. aqamde guSinwindeli daTesili borotebis nayofs imkidi. axla ki sxva xar. RmerTze fiqrob, maradiulobaze fiqrob, keTil saqmeebze fiqrob... da am fiqrebSi ibadeba da iwrToba suli, romlisganac uamravi saTnoeba da sikeTe iSveba SemdgomSi. - ex, Sio, xandaxan isev ise dametakebian xolme boroti majlajunebi. - ra Tqma unda dagetakebian, Cemo uCa, ufro metadac dagetakebian, imitom rom Sen maT winaaRmdeg iwyeb brZolas. Seni guli aqamde Tu borotis saTareSo iyo, axla frontis velia, sadac mwvave brZola midis eSmakTa legionTan. - mere me am legionis dammarcxebeli var, Sio? - xar, uCa, xar! amaSi TviTon darwmundebi cota xanSi. oRond kari gauRe da SemouSvi Sens sulsa da gulSi madli suliსა wmindisa. erTi aseTi legenda arsebobs miTiur zevsze: Turme igi dedamiwidan iRebda ukvdav energias da veravin ereoda. mterma es gaigo, brZolisas moswyvita dedamiwas da... moeria. gesmis, uCa, - Sen aqamomdis madls mowyvetili iyavi da iolad gereoda boroti. awi madls SeiZen da iolad daamarcxeb borots, magram Tu SemdgomSi madls dakargav, isev damarcxdebi, radgan eSmaki mudam muxanaTurad Casafrebulia Cveni gulis kuნWulebSi da erTi suli aqvs, Cveni suli naxos madlisgan daclili, raTa codvebiT Seavsos da warwymidos Cveni gulic, sulic da sicocxlec.

. . . pirvel dReebSi Zalian gauWirda uCas. calke Zilis vneba ebrZoda, calke SimSilis grZnoba awuxebda, - ver akmayofilebda sa149


marxვo kerZebi da tanjvis ASegrZnebiT taZarSi mdgomi veRarc locvebs udebda guls. drodadro memTvraleobis vnebac ebrZoda. Sio ki amxnevebda, yvelaferi kargad iqnebao, magram uCas mondomebas ver xedavda. erT-erTi wirvis Semdeg uCam SesCivla Sios: mama giorgim fariseveli miwodao. - ratom giwoda? – hkiTxa Siom. - ar vici, jvars veambore, Tavi wamovwie da egreve majaxa: fariseveliviT iqcevio. - gewyina? - mewyina, aba, ra?! - gewyina, Tu getkina? - ras meRadavebi, geubnebi, mewyina-meTqi. ra, ar aris sawyeni? - sawyeni imisTvisaa, vinc ampartavania, Torem morCilisa da Tavmdabal adamians es sityvebi meti TviTkritikisken ubiZgebda. - Sen ar gewyineboda? - Sen ici, rom RmerTs uxaria, roca Cven Seuracxofas gvaყ eneben? - es sisulelea! RmerTi xom sikeTisa da siyvarulis wyaroa. - hoda, swored Cvendami sikeTisa da siyvarulis gamoa, rom uxaria... radgan, Tu Cven SevZlebT da daviTmenT pirad Seuracxofas, amiT sasikvdilo dartymas mivayenebT ampartavnebas; SeviZenT Tavmdablobas da davadgebiT cxonebis gzas. Sen ar gewyinebodao, rom mekiTxebi, mewyineboda, ra Tqma unda, imitom rom mec Sennairi ampartavani var, magram aq mTavari sxva ram aris - mamaom sakurneblad giTxra es, Sen ki ver gaige. - sakurneblad? - ho, ai, RormucelasTvis kurneba ra aris? marxva. AmpartavanisTvis ki - wyenis atanaa kurneba. ager, jvars veTayvaneo, rom iZaxi. vis raSi sWirdeba Seni Tayvaniscema, Tu ar itvirTe jvari. hoda, wyeniis atanac jvris tvirTvaa, Cemo kargo. erT diliT Siom gaaRviZa uCa da aღSfoTebulma auwya: `es dRe ukanasknelia CvenTviso` - fui, eSmaks! ras mied-moedebio, – gabrazda uCa. - minda warmoidgino, rom dRevandeli dRe ukanasknelia Cvens amqveyniur cxovrebaSi. Hoda, erTad dadvgegmoT, ra SeiZleba gavakeToT dRes - ai, axla, am dilidan Ramis Tormet saaTamde. axlad gaRviZebuli uCa uazrod Sescqeroda Sios da ver garkveuliyo, ra undoda misgan. - aba, gismen. – Siom mxarze xeli dahkra uCas. - ra ginda? 150


- gismen, aba, rogor dagegmavdi dRevandel dRes, imis gaTvaliswinebiT, rom xvalindeli dRe aRar arsebobs. - Cveni mtrisTvis aRar arsebobdes xvalindeli dRe, ra dagetaka am dilauTenia? - ratom geSinia sikvdilisa, uCa, is xom mainc mova. - mova odesme, axla ki axalgazrda var, Svilebi myavs dasazrdeli da gzaze dasayenebeli... mokled, Seni ar vici da me jer ar vfiqrob sikvdilze. - hoda, Zalian cdebi amiT, Cemo Zmao! - ra, dRemudam sikvdilze unda vfiqrobde da saxe Camomtirodes? - uCa, Sen rom aqamde sikvdilze ar fiqrobdi, imitomac iklavdi Tavs sasmelSi. sikvdilze fiqri ukvdavebaze fiqricaa, imavdroulad. sikvdilze fiqrs Tu Zalian Sors gadadeb, RmerTTan SexvedrisTvis mzadebaze fiqric gaurkveveli vadiT gadaideba da... mere ra moxdeba, RmerTma uwyis. ra, darwmunebuli xar, rom Rrma sibere gelis? iqneb is ici, ramdeni weli dagrCa sicocxlisa? iqneb wlebiT aRarc ganisazRvreba Seni am qveyanaze yofnis Jami, ha? - ra mogdis, Sio, mwyevli? - Tvali gauswore realobas, Cemo uCa da daixsome, rom xvalindeli dRe ar arsebobs, aramed arsebobs mxolod dRe dRevandeli da mas unda gavufrTxildeT TvalisCiniviT. - ar vici, Sio, namdvilad ar mifiqria am Temaze. - hoda, �xla vifiqroT. - kai, Sen daiwye. - ese igi, ase... upirveles yovlisa, mdlobas Sevwirav RmerTs. - Sio, bodiSi, rom gawyvetineb, magram xandaxan mgonia, RmerTi Cven movigoneT, adamianebma, imisTvis, rom... - uCa, ra mogdis? - mapatie, xandaxan wamomivlian xolme TavSi, xom ici. - uCa Camxede TvalebSi. - batono? - TvalebSi Camxede-meTqi. - aha, mere? - ar gikvirs? - ra? - Cemi Tvalebis aRnagoba. is, rom ase faqizadaa awyobili yvela nervi, - yvela sisxlZarRvi da ujredi. rogor gonivruladaa dakavSirebuli tvinTan, gulTan, danarCen organoebTan... ramdeni saidumloეbaa, Tundac am erTi patara Tvalis aRnagobasa da funqciebSi. ar gikvirs es yvelaferi? 151


- ho, mere? - mere is, rom aseT da msgavs sakvirvelebebs mkvdari buneba ver Seqmnis, ar meTanxmebi? - geTanxmebi. - maS, vin Seqmna es yvelaferi? - RmerTma. - hoda, imas vambobdi, upirveles yovlisa, madlobas Sevwirav RmerTs, rom gamiTena es dRe – mSvidobiani da mSvenieri, rom gamigrZela sicocxle da momca Sansi Cadenil codvebze sinanulisa da sikeTis qmniT sulis macxovnebeli madlis miRebisa. - ki, magram raRa sikeTe unda moaswro, es xom bolo dRea? - vaime, uCa, uamravi sikeTis qmna SeiZleba erT dReSic. mTavaria, RvTis safarqveS iyo da mis nebas axorcielebde Seni nebiT. - mainc ra sikeTes gaakeTebdi? - yvelaze didi sikeTe locvaa, radgan is gangawyobs yvela danarCeni sikeTisadmi. daviwyeb dilis locvebiT da viloceb mTeli gulwrfelobiT. gamoviTxov uflisagan uxilav madlsa da Zalas, raTa Rirseulad aRvasrulo Cemi gasakeTebeli saqme, raTa Rirseulad miviRo yoveli, rasac ufali dauSvebs Cemze dReisTvis da aseve Rirseulad gadavitano yoveli siZnele, SeSfoTeba da gansacdeli... - kargi, gavige, mere ras izam? - dilis locvis Semdeg? taZarSi daveswrebi RvTismsaxurebas, mere vitrapezeb da madlobas Sevwirav ufals yoveli wyalobisa da mowyalebisaTvis. mere moZRvris morCilebebs Sevasruleb... - mere isev iloceb, isadileb, iloceb da... morCa sicocxlec! - uCa, ici ra aris mTavari? nebismier saqmes, - locva iqneba es, wignis kiTxva Tu SeSis Wra, - RvTis sadideblad gavakeTeb imis Rrma SegnebiT, rom konkretul momentSi, konkretuli drois manZilze es konkretuli saqmea RvTis neba da rom araferi ar unda gavakeTo RmerTis nebisa da mcnebebis sawinaaRmdegod. - da Sen amas SeZleb? - Sevecdebi. swored imitom vloculob, imitoმ veZeb da vebRauWebi madls, rom es SevZlo. - ho, magram es xom absurdia. davuSvaთ aq, monasterSi SeZeli ucodvelad cxovreba, magram gareT, erSi, Cveulebriv miwier da biwier yofaSi rogor ginda icxovro ise, rom ar scodo? - mTavaria, codvebs ar Seurigde. ra Tqma unda, iqneba dacemebi, iqneba tkivili, iqneba gansacdelebi da brZolebi... magram mTavari is aris, rom am brZolebSi ibrZolo, ar danebde mters da ar uRalato RmerTs. unda gezizRebodes codva da unda eltvode madls. TiToeuli aseTi brZolisa da masSi gamarjvebis sanacvlod gvirgvinebs gimzadeბs caSi ufali. 152


- ho, ara? - ho, uCa, mcireoden Rvawlsac ar dagikargavs RmerTi. - Sen jer ojaxi ara gyavs, Zmao da imitom qadageb wmindaniviT. – Tqva uCam da amoioxra. - ratom oxrav? - Svilebi gamaxsenda, Cemi patara qeTaTo, ici, ra eSmakunaa! - Tu Zma xar, magas nuRar ityvi. `eSmaki` da `Bboroti` sinonimebia, hoda, roca Svilze vambobT, eSmakiao, - amiT borotebas vukmevT sakmevels. - eex! – isev amoioxra uCam. – Znelia, saxlSi gegulebodes mSieri col-Svili, Sen ki umuSevari iyo da saSovarze iyo gareT gamosuli, xolo gareT ki mgluri yofa da ZaRluri cxovrebaa... sainterეsoa, aseT garemoSi Sen rogor SeZlebdi ucodvelobis SenarCunebas? - ucodvelobas vici ver SevinarCunebT, magram misken unda viswrafodeT. RmerTma xom itvirTa adamiani, hoda Cvenc unda vitvirToT RmerTi. - eg rogor? - RmerTma xom itvirTa adamianis codva, hoda Cven amis sapasuxod unda vitvirToT RvTaebrioba, RvTiuri siwminde da saTnoeba. - me wmindanobis pretenzia ara maqvs, Sio. - ho, magram unda viswrafodeT misken. Sen ici ra aris adamianis ZiriTadi misia da tvirTi da mizani? - ra? - es aris gza cxovelobidan ganRmrTოbisken; es aris gza srulyofilebisken. - Tu am gzas ar adgაxar, ese igi eSmakis safarqveSa xar? - Tundac eSmakis safarqveS ar viyoT, dacemuli bunebis gamo mainc codvisa da borotebis matareblebi varT da RvTisken swrafvis gareSe Cvens sikeTes sikeTe ver daerqmeva. - me piradad ase vfiqrob, eSmakis msaxuradac davdgebi, oRond col-Svili myavdes kargad. esaa CemTvis upirvelesi sikeTe. Sio kargaxans gaognebuli umzerda Tanamosaubres, bolos hkiTxa: - uCa, sulis ukvdavebisa Tu gjera? - ra vici... ise, ra... - erTi procentiT mainc xom gjera. - erTi procentiT ki. - hoda, gaxsovs, Sen rom miambe: mezobeli avariaSi moyva, erTi procenti iyo Sansi misi gadarCenisa da gadarCao. - ho, saswauli moxda, maS. 153


- xedav, erTma procentma ajoba oxmocdacxramets. - ho, xdeba xolme. - mere, dalocvilo, ar geSinia imis, rom Seni koWli rwmenis SemTxvevaSic erTma procentma ajobos danarCens? - ver gavige. - uCa, Sen xom ambob, rom erTi procentiT mjera sulis ukvdavebisao, erTi procentiT mwams RmerTis da eSmakis, samoTxisa da jojoxeTisao, xo egrea. - ho, ara... RmerTis mwams, magram... - axla imaze dafiqrdi uCa, is erTi procenti rom axdes, ra gvelis me da Sen da Cvennair mciredmorwmune codvilebs? riTi unda vimarTloT Tavi RvTis samsjavroze, riTi, gekiTxebi! ratom vamjobineT maradiuls wuTieri da siwmindes – sibilwe. madli codvebSi ratom gavcvaleT, RmerTs ratom vuRalateT da eSmaks ratom mivyideT suli? am kiTxvebze ra pasuxs gavcemT, uCa, riTi vimarTlebT Tavs, - col-Svili myavda mSierio? ar vicodi, rom RmerTi da sasufeveli marTla arsebobdao? ar vicodi, rom vcodavdio? arcodna arcodvaa da mepatiebao?... - rogor, ojaxis rCenisa da SenarCunebisTvis Tu Sevcode, RmerTi ar mapatiebs? me xom jvardawerili meuRle var, Sio! RmerTma akurTxa Cemi ojaxi da damavala misi rCena, Sen ki meubnebi, jojoxeTSi moxvdebi, Tu col-Svilze fiqrSi rames Sescodavo. - ara, uCa, ar Seurigde, ar dauzavde codvas. vici, meSaxted ver imuSaveb ise, რომ ar gaimuro da ar gaisvaro, magram sul ase gamurulma da dasvrilma rom iaro, im sababiTa da motiviT: xval isev SaxtSi miwevs muSaoba da mainc gavisvrebio, sigiJed CagiTvlian, ase ar aris? maS sulis WuWySi datoveba ratom unda iyos sapatio. - mere vin ambobs, sapatioao? me vambob, ukiduresi aucileblobaa-meTqi. erSi ver icxovreb ise, ar gaisvaro-meTqi, amas vambob me. - uCa, me vicnob qalbatons, romelic ukduresi aucileblobiT meZaobs, rom mis Svilebs araferi gauWirdeT. me vicnob mosamarTles, romelmac alal-marTali kaci cixeSi gauSva isეv da isev `ukiduresi aucileblobis` gamo, raTa maRalxelfasiani samsaxuri ar daekarga da mis Svilebs araferi gasWirveboda. - ese igi, orive jojoxeTSi moxvdeba? - ara, ra Tqma unda ara. isini SeiZleba wmindanebic gaxdnen, Tu codvis simyrale SeawuxebT, ganudgebian eSmaks da RmerTis safarqveS hpoveben navsayudars. - ra qnas, mosamarTleobas daanebos Tavi? - ar vici. me ufro meti gmiroba mgonia, - mosamarTleobas ki ara, usamarTlobas gaanebos Tavi da Tu amis gamo samsaxurs daatovebineben, - RmerTi ar datovebs unugeSod. 154


uCa, RmerTi Citsac ar stovebs mSiers da Cven ratom unda SegveSindes umuSevrobis? imis ki unda gveSinodes, - Cveni ukvdavi suli sad aRmoCndeba am qveynidan gasvlis Semdeg. . . . im dRidan uCam Tavisi Tavi aiyvana xelSi da brZola dauwyo brZolebs: yovel ciskris locvaze pirvelive zarze dgeboda, pirveli garboda taZarSi da dilis locvebs iq kiTxulobda, mere moZRvris wirva-locvebs ismenda qedmodrekili. SigadaSig galobasac ahyveboda xolme. sakmevlis pkurebisas keTilsuრnelebas mTeli arsebiT isrutavda, misiT Tvreboda da mSviddeboda. mere Sios rCevas ixsenebda, - xatis win mdgom kandelis Suqs miapyrobda xolme mzeras da grZnobda sxivebad gawelili madli rogor Semodioda kandelidan mis TvalebSi, Tvalebidan sxeulSi da ase, mTeli organizmi imuxteboda idumali sinergiiT. `vikurnebi, namdvilad vikurnebi...` - butbutebda sixaruliT Tvalcremliani uCa da RmerTs madlobas swiravda. erTxans mama giorgis simkacrem daabrkola uCa da Sios SesCivla amis Taobaze. `nu swuxar, Cemo Zmao, - daamSvida Siom, - es yvelaferi Seni sulis zrdisTvisaa saWiro da simkacred ki ara, uxeSobadac rom mogeCvenos mamaos sityva, icode wamalia igi Seni sulisaTvis da swored iseve unda miiRo igi, rogorc avadmyofi iRebs ugemur, mware, magram misi janmrTelobisTvis saWiro, abebs. - kai, mamaosgan avitan, magram... - ici ra, uCa, Sen ggonia, rom am simkacriT, uxeSobiTa da damcirebiT Sens meobas, Rirsebasa da siamayes Cascxes laxvari, xom asea? - diax, asea! - mere, dalocvilo, Tu simdable erT-erTi upirvelesi saTnoebaa sulis sacxoneblad, rogor ginda SeiZino igi, Tu ar iswavle daTmena am damcireba-Seuracxofisa, ha? - ara, me es ar SemiZlia! - vici, vici... rom icode, arc me SemiZlia damcirebaSeuracხyofis atana. am dros uxilavi Zala CamZaxis xolme: samagiero gadauxadeo, Suri iZieo, daumtkice, rom Sen masze da yvelaze Zlieri xaro... Sen ici, uCa, mosamarTle mxolod imitom gavxdi, rom nacnobი iuristebisTvis damemtkicebina, rom me maTze Zlieri viyavi. - mere ra aris amaSi cudi? - cudia, uCa, yvelaferi cudia, rac siyvaruliT ar aris nasazrdoebi. me ki ar miyvarda iuristis profesia, aramed pa155


tivmoyvareobis gamo gadavdgi nabiji jer iuristobisa da Semdeg mosamarTleobisken. - pativmoyvareobisa ra giTxra, magram Tavmoyvareobis gareSe adamiani araraobaa. - nawilobriv maraTali xar, uCa, Tavmoyvareobis gareSe adamiani an araraobaa, an zeadamiania, an uwminduria, an wmindania... es yvelaferi imazea damokidebuli, vis safarqveS aRmoCndeba aseTi adamiani: Tu igi eSmakis msaxurebisa gamo dakargavs Tavmoyvareobas, bunebrivia, marTlac araraobaa aseTi adamiani, magram Tu RmerTis gamo moiZuleb sakuTar Tavs, zeadamiani xdebi. amas Cven, albaT verc movaxerxebT, magram is ki unda gvaxsovdes, rom aseTebi iyvnen Cveni wmindanebi. isini sruliad ganimosnen sakuTarი mesgan, daTmes yoveli amqveyniuri uflis siyvarulisa gamo da angelozebrivad RvTiuri saTnoebebiT Seimosnen. - Cven wmindanebi ar varT, Sio da verc verasodes gavxdebiT. - ho, magram unda viswrafodeT ამისაკენ. Sen rogor fiqrob, uCa, marto isini arian wmindanebi, vis xatebzec vloculobT? vin icis, ramdeni miwieri angelozi dadis Cven irgvliv, mxolod sulis cxonebisTvis rom iRwvis da iwvis. - da isini uTavmoyvareoni arian? - Sen axla ici vis magoneb, uCa? – kacs, romelsac eubnebian: gaixade, sxva ram Caicvio, is ki ver Tmobs Tavis samoss da bavSviviT jiutobs. - ver gavige? - uCa, rodesac eklesiaSi mivdivarT, miT ufro, monasterSi – unda gvaxsovdes, rom mogviwevs Cveni sulieri samoselis daTmoba, aba, ise RvTiuri saTnoebebiT ver Seimosebi, Tu ar ganimosebi Seni codvili vnebebisgan. ai, magaliTad, Sen ampartavnebis samosi gacvia. mamaos ki surs, rom Tavmdablobis samosiT Segmosos. Tu mag ampartavnebis zemodan gadaicmev Tavmdablobas, es farisevloba iqneba. amitomac, mamao yvela Rones xmarobs, rom gagaxdevinos eg Zveli, codvili da myrali samosi, mere gagbanos ziarebiT da Segmosos RvTiuri saTnoebiT. - ese igi, ras mirCev, rogor moviqce? - daemorCile mamaos, rogorc avadmyofi – eqims. sxvaTa Soris, mama giorgi erT-erTi imaTgania, Sen rom uTavmoyvareos eZaxi. man uaryo am qveyniuri siamtkbiloba da uaryo sakuTari Tavic. igi mTlianad RmerTisTvis cxovrobs da amas, yvelafers, imitom geubnebi, rom gaacnobiero realoba: Sen winaSe mama giorgis saxiT ubralo eqimi ki ara, profesoria. man suliwmindis madliT sxvebze ukeTesad icis, rogor umkurnalos Sens suls da rogor gadagarCinos. 156


- kargi, გmadlob, Sio yvelafrisaTvis. - madloba ufals! aba, Sen ici... me mivdivar. Sen darCi, sadamdec SeZleb da qalaqSi rom Camoxval, aucileblad Semomexmiane. ho, marTla, locvebSi momixsenie xolme, kargi? - kargi. guldawyvetilma datova monasteri, Tumca meore dResve mamaom daureka Sios da urCia, monawileoba mieRo sayovelTao molocvaSi, romelsac meufe awyobda paraskev dRisTvis. . . . xuTasze meti momlocveli Sekrebiliyo did sakaTedro taZarTan. `siyvaruls eZRvneba es molocvao` - brZana meufem da daiZra marTlmadidebelTa laSqari, SeiaraRebulni jvrebiT, xatebiT da droSebiT... midiodnen sofel-sofel, taZridan – taZrisken, galobdnen, loculobdnen da qadagebdnen... ...sisxlsavse cxovreba siyvarulis upirvelesobas gulisxmobso; ...siyvarulma egoizmi ar icis, misi mთavari niSani Tavmdablobaao; ...dRes nebismieri meZavi da yaCaRi mTel samyarozea Seyvarebuli, magram RvTivkurTxeuli siyvaruli sul sxva ram aris; ...am xanmokle wuTisofelSi upirvelesad, rac unda movaswroT, erTmaneTisა da RmerTis siyvaruliაo; ...qristianoba siyvarulis religiaao, xolo siyvaruli saqmiT da guliT unda Candes da ara eniTao... gzadagza momlocvelebs ematebodnen TanamgrZnobi momlocvelebi da ase, dilidan saRamomde; soflidan soflisken; taZridan taZrisken; gulidan gulisken miedineboda RvTiuri energia WeSmariti da miviwyebuli siyvarulisa. narkomani narkomanTan midis; loTi – loTTan; aq ki RvTismoSiSi iltvoda RvTismoSiSi TanamoZmisken, RmerTisa da urTierTsiyvarulis mizeziTa da mizniT.

Tavi meSvide ar daiviwyo ca! mamaos kurTxeviT, Sio ewvia moxuc qalbatons, romelic monasters Cuqnida Tavis uZrav-moZrav qonebas. - oTxmoc wels gadabijebuli martoxela qali var, Svilo, - am sityvebiT gamoecnaura moxuci manspinZeli stumars da saxlSi 157


SeipatiJa. - Cemi satkivariT Tavs ar SegawyenT, mara oriode sityviT mainc getyviT Cems istorias. gvian gavTxovdi, Svilo, ToTxmeti weli Svili ar meyola. ormocdaaT wels miRweulma xeli rom Caviqnie, maSin gamiCnda Cemi daviTi, – aq amoikvnesa Saosanma bebom da ganagrZo – TiTiT saCvenebeli kaci dadga Cemi dediserTa biWi. saukeTeso moswavle iyo, mere - saukeTeso studenti. saukeTeso sportsmenic iyo da – saukeTeso mamuliSvilic. Zalian uyvarda Tavisi samSoblo da aki mas Seswira kidec Tavi. wavida omSi da aRar damibrunda. mis dards gadahyva mamamisi da me davrCi am didi tkivilisa da simartovis amara. mapatie, Svilo, rom Tavs mogaxvie Cemi satkivari. - rogor gekadrebaT, bebo! - ho, ai, es saxli da Semogareni, miwis nakveTi am saxl-karisa, minda, Cemi daTos saxelze vaCuqo monasters, rom misi sulisTvis ilocon ber-monazvnebma. damexmareT am misiis aRsrulebaSi. - aucileblad dagexmarebiT. notariusTan mogviwevs misvla, eg aris da eg... xom Tqvens saxelzea yvelaferi? - ra Tqma unda, Svilo. - maSin xval diliT amogivliT taqsiT, Tqven wamoiRebT yvela dokuments da erT dReSi movaTavebT yvelafers. - kargi, dagelodebi, Svilo... Sio gamoemSvidoba maSo bebos da gzaSi mimavali fiqrobda imaze, Tu raoden did sikeTes umzadebda es moxuci qalbatoni monastersac, Tavis sulsac da Tavis micvalebul qmar-Svilsac. saxlSi misulma dasveneba gadawyvita. jer gazeTi aiRo, iwyo kiTxva da igrZno, suli daumZima WuWyianma informaciebma. gazeTi gverდზe miagdo. bolos, petre papaseuli gacrecili rveuli gadafurcla da Sio mRvdlis asjer wakiTxuli rCevebi kidev erTxel gadaikiTxa. . . . .`....diax, gauxardeboda RmerTs, Sen rom taZarSi Sexvedi da sanTali daanTe. magram, gana SeiZleba, mSobels gamudmebiT uxarodes is, rom misma Svilma pirveli nabiji gadadga? piriqiT, did mwuxarebaSi Cavardeba, Tu pirvels meore nabiji ar mohyva da Tu siaruli ar daiwyo. ...nabijis gadadgmis mizani da sixaruli siarulia da Tu siaruls ver iswavli, asi nabijic rom gadadga, uazrobaa! ...da Tu eklesiaSi kvlav da kvlav, mxolod da mxolod sanTlis dasanTebad Sedixar, es igivea, dacemuli wamoimarTo, nabiji warsdga da isev Caikeco.` 158


. . . `ornairi aRiareba arsebobs codvisa: erTi ambobs `codvili varo` da amiT RvTis winaSe Tavis araraobas adasturebs. meore ki, `codvili varo` mxolod imitom iZaxis, rom Tavi imarTlos da Tqvas: `Cemgan angelozobasa da wmindanobas nu eliT... adamiani var da aranairi adamianuri CemTvis ucxo ar ariso` minda Sevaxseno meore rigSi myof miwier-biwierebis motrfiale TanamoZmeebs: Cveni upirvelesi misiaa, marTali warvsdgeT RmerTTan da angelozTa rigebi SevavsoT SemdgomSi.` . . . `saocaria, magram faqtia: araeklesiurs ufro hgonia, rom RmerTi uyvars, vidre eklesiursa da Rrmad morwmunes. diax asea, rac Rrmad Sedixar rwmenaSi, miT metad xedav Sens uRirsobas da RvTis Ralatis tolfasad ganicdi TiToeul codvas. xolo codvaTa simZimisagan Tavisufali Cveni moyvasi iolad ityvis `RmerTi miyvarso` da amis utyuari dasturisTvis usaTuod dasZens: `yovelwliurad cxvarsa vklav RvTis saxelobazeo.` . . . `ar unda daiviwyo ca da, maSasadame, RmerTi! ar unda daiviwyo miwa da, maSasadame, sikvdili... ar unda daiviwyo arsi sicocxlisa, romelic am casa da dedamiwas Sua ars da hqvia erTi yovlismomcveli saxeli: siyvaruli.` . . . Siom rveuli gverdze gadado da Cafiqrda. jer warsuls gadaavlo Tvali wamierad; mere Tavis codvebsa da codvis gancdaze dafiqrda. sakuTari Tavisadmi ukmayofileba da uRirsoba daafiqsira da es gaexarda. `maSasadame, cotaTi mainc var rwmenaSi, raki mawuxebs sakuTari codvebi, magram...` - Sio axla imaze swuxda, rom erTi da igive codvebi aRsarebidan aRsarebamde meordeboda; ufro metic, iyo SemTxvevebi, roca ama Tu im codvas ganzrax Cadioda, imis qvecnobieri gafiqrebiT, rom aRsarebaSi ityoda da moZRvari mainc Seundobda. 159


ori dRis uwindeli ambavi gaaxsenda. oTxSabaTi iyo. dabadebis dReze dapatiJes. jer iuara, magram mainc wavida. mere sufraze ganacxada: `marxvaze var, aq samarxvo araferia da iZulebuli var mwvaniliT davkmayofildeo.` Sewuxdnen maspinZlebi, dafacurdnen, maRaziaSi gaiqcnen, kartofili Sewves, saxeldaxelod samarxvo salaTa moamzades da sagangebod moarTves Sios. erTi ori Wiqis Semdeg Sio SezarxoSda da mezobel Tanamesufres sigareti sTxova, Tan dasZina: `ar vewevi, magram sufrasTan momindeba xolme... ra vqna, cotas mec Sevcodavo` - aba, marto Cven xom ar viqnebiT codvilebio, - siciliT gamoepasuxa Tanamesufre da sigaretis kolofi gauwoda. `ufalo, Semiwyaleo` - es ki warmoTqva Siom, magram sigareti mainc amoiRo kolofidan, mainc moukida cecxli da mowia. mTeli arsebiT Seisruta Tambaqos kvamli, codvis sitkboeba SeigrZno, CaaTava es saamo rituali da roca sigaretis namwvavi saferfleSi Caasrisa, simyrale igrZno. misi piric da sulic erTnairad aqoTebuliyo da yarda codvis `surnelebiT`. xasiaTi gaufuWda Sios. Wamis survili dakarga, magram sakuTari Tavis dasjis survili gauCnda; xorci gadmoiRo da SeWama. - Sio, aki vmarxulobo? – ramdenimem gakvirvebiT hkiTxa. Sio utyvad, ukmexad TavCaRunuli ijda da Wamda xorcs. zizRiT Wamda. guli ereoda da mainc Wamda. bolos adga da wavida. gaTenda dila. salocavad mieaxla xatebs, magram ver ganewyo... grZnobda, rom siTbo da sinaTle aRar modioda kandelidan. zereled iloca. nugeSi ver igrZno am locviT. `suliwmindis madlma mimatovao` - gaifiqra. dauZlurebisa da dasneulebis procesi SeigrZno Sinaganad. `axla me mWirdeba sulis Semmusvreli sinanuli. mWirdeba locvebi da marxva; aRsareba da ziareba... ramdeni ram mWirdeba axla me, rom dakarguli madli davibruno, rom Semovirigo RmerTi Cemi da mfarveli angelozi Cemi.` uZlurobisgan gamowveuli mtanjveli fiqrebi TavisTavad cudi ar iyo, radgan swored am dros iwyebda fiqrs Tavis codvebze. iwyebda zrunvas Tavis sulze da ase – sinanuliT, locviT, marxviT, keTili fiqrebiT Zlierdeboda TandaTan, magram roca Zalas moikrefda, maSin iwyeboda saSiSroeba dauZlurebisa, radgan Zliers meti simZlavriT ebrZoda boroti. Siom Sewyvita uamuri fiqrebi da kvlav papiseul azrebSi Cayuryumelavda: . . . `rom daxvewo urTierToba sakuTar TavTan; urTierToba adamianebTan; urTierToba wignebTan da –nebismier saqmesTan, jer 160


unda iswavlo da daxvewo urTierToba RmerTTan, radgan igi ars kompasi da wyaro yovelgvari wesrigisa.` . . . `Tu xar marTlmadidebeli, unda iyo marTla madidebeli Seni WeSmariti sarwmunoebisa, xolo Tqma imisa, - mTavaria, sufTa guli gqondes da sikeTe akeToo, araswori mosazrebaa, radgan uRmrTo cxovrebiT verc guls gaisufTaveb da verc WeSmarit sikeTes iqm.` . . . `Cven siyvaruli gvaqvs codvebisadmi, codvilebi ki gvZuls. gana ukeTesi ar iqneboda, - gvZuldes codva, xolo codvilebisadmi gvqondes WeSmariti Semwynarebloba da siyvaruli?` . . . `mowyale guli sxvisken mimarTuli gulia. misi sapirispiroa mesakuTre guli. mowyale gulisTvis bedniereba sxvisTvis gacemuli madli da sikeTea; igi Suq-sxivia RmerTisa da WeSmariti gzis maZiebelTaTvis. mesakuTre guli ki sxvisi sikeTiT sazrdoobs, Tavad ki ezareba da enaneba sikeTis qmna sxvaTaTvis.` . . . `saqebari saqme akeTe, magram ecade, ar Segaqon! ...sikeTes nu iqm Seniv didebisa da keTildReobisTvis, xolo boroti sulis samkvidro rom ar gaxdes Seni saqebari suli, mudam gaxsovdes Secodebani Seni.` . . . `Cveni umTavresi mizani sulieri da pirovnuli srulyofa unda iyos da Tu am miznisken ar iswrafvis adamiani, is arc xelisuflebisken ar unda iswrafodes. ... xolo vinaidan sulis srulyofa RvTismoSiSebis gareSe ver xdeba, saSiSia xelisuflebaSi mosvla im kacisa, vinc rom RvTismoSiSi ar aris.` . . . `... sawyali suli mdidris sxeulSi da sawyali sxeuli - suliT mdidarSi..` . . . `dRes eriskaculi suli iWreba eklesiaSi da auZlurebs mas. aba, piriqiT iyos, - eklesiuri anu RvTiuri suli SeiWras erSi da mTavrobaSi, maSin aSendeba da gabrwyindeba qveyana.` Sios survili gauCnda, - papiseuli TiToeuli mosazreba Tavisi sityvebiT ganevrco. is iyo kalami da furceli moimarjva, rom telefonis zarma SeakrTo. gamomZiebeli urekavda. `mkvlelobaSi eWvmitanili davakaveT da Tu SegiZlia, saxazino wesiT saadvokato momsaxureba gauwioo~ Sios uari undoda eTqva, magram, ratomRac, mainc daTanxmda. 161


`maSin axlave gadmodiT, rom eWvmitanilis dakiTxvas daeswroTo` - moridebiT sTxova gamomZiebelma. `ki, magram am SuaRamisas...` - gunebawamxdarma daiCivla Siom, mainc dahpirda, gadmovalo da sakuTar Tavs dauwyo lanZRva: `biWo, mkvleli unda daicva da Tanac uangarod? geTqva uari, Se munjo da arifoo` - kopSekruli elaparakeboda sakuTar oreuls sarkeSi da Tan uxalisod ivarcxnida Tmas. . . . Sebindebisas gzadmimavalma misken mavali kaci dalanda. Sio SiSma Seipyro da gzis meore mxares gadavida. mere gabrazda da - `ra Tagvisgula yofilxaro` - dascina sakuTar Tavs, magram ufro metad imis gafiqrebam SeakrTo, rom sxvac SesaZloa msgavsad moqceuliyo. `Sens pirispir adamiani moabijebs da nacvlad imisa, rom gixarodes, SiSsa ggvris misi xilva; moyvasi moabijebs da Sen mglad aRiqvam mas; nacvlad sikeTisa, borotebas eli adamianisgan da zustad iseve gaurbixar, rogorc sisxlismsmel mxecs.` fiqrobda Sio da axsendeboda sityvebi meufis qadagebidan: `codvaTa simravlem da siyvarulis simcirem icis aseTi SiSebio... adamians rom adamianis danaxva daafrTxobs, es imis niSania, rom dakargulia siyvaruli RvTisa da moyvasis mimarT. RmerTs ki unda, rom siyvaruli sufevdes kacTa Soris. Tu siyvaruli ar geqnebaT, fuWi iqneba Tqveni cxovrebao, gvafrTxilebs RmerTi. ... da Tu ar gamoswordebiT, Svidmags gagixdiT sasjelsao, gvafxizlebs ufali. fuWi iqneba Tqveni Sroma, Tqveni daTesili; iSromebT da mosavals ver miiRebTo; SiSi damkvidrdeba Tqvens Soriso, iseTi SiSi, foTlis xmazec kankalebdeTo... kaci ifiqrebs, ra sastiki yofila ufalio, magram sinamdvileSi es gafrTxilebaa, Cvens gamofxizlebas rom emsaxureba. xolo roca gamofxizleba ar xdeba, ufali iZulebulia ufro mkacri zomebi miiRos Cvens mimarT, radgan mas vuyvarvarT da ar vemetebiT jojoxeTisTvis.

Tavi merve eliozi mis win sportul piJamoSi gamowyobili ormoc wlamde asakis mamakaci ijda, moSvebuli wveriTa da amRvreuli TvalebiT. - es aris? – hkiTxa gamomZiebels.

162


- diax, batono Sio, Tqven winaSea yaCaRi elioz daviTuri, romelmac ama wlis 11 maiss sofel jvrisubanSi daayaCaRa cecxlaZeebis bina da mokla ojaxis ufrosi. - me arc yaCaRi var da arc mkvleli, – nerviulad Seepasuxa eWvmitanili. - magasac gavarkvevT, – ironiuli RimiliT Sexeda daviTurs gamomZiebelma da advokatis mier warmodgenili orderi Seamowma. - kargi, maSin daviwyoT dakiTxva. - daviwyoT, magram kargi iqneba, Tu oriode wuTiT Cems dacvis qveS myofTan ganmartoebisa da gasaubrebis saSualebas momcemT. - ki, batono. – daeTanxma gamomZiebeli advokats da gverdiTa oTaxSi gavida. - momismine, elioz, xom swored vambob Sens saxels? - diax, ufroso. - me Sio mqvia. - hoda, batono Sio... - `batonos` nu damiZaxeb, migule megobrad da nurafers damimalav. - araferi maqvs dasamali, geficebi. arc saTqmeli maqvs rame... gulma reCxi uyo Sios. grZnobda, rom marTali iyo eliozi. misi mRvrie Tvalebis miRma sasowarkveTileba da `miSveles` Zaxili irekleboda. - kargi, kargi... me mjera Seni. gamagrdi. damSviddi da dalagebulad mieci Cveneba. mzad xar? - mzad var. Siom gamomZiebels uxmo da daiwyes eWvmitanilis dakiTxva. . . . eliozma marTlac veraferi Tqva. `...11 maiss, Ramis sam saaTze sad iyavio, - mekiTxebiT da gpasuxobT: meuRlis gverdze meZina sakuTar saxlSi, magram rogor dagajeroT, rom marTals vambob? ....rodis gavige? imave diliT, 10 saaTze soflis birJaze gamovedi da iq movismine es ambavi. ....batono gamomZiebelo, nuTu ar arsebobs iseTi aparatura, romliTac daadgenT, me tyuils vambob Tu marTals? ....dakiTxeT Cemi coli. dakiTxeT xalxi... ar damRupoT! Cems Svilebs ara hyavT mkvleli mama, maT Rirsebas mainc gaufrTxildiT!` - eliozi nerviulobiT frCxilebs ikvnetda da borgavda. Siom daamSvida dacvis qveS myofi da dakiTxvis dasasruls gamomZiebels sTxova saqmeze Sekrebili masalebi gaecno misTvis. dazaralebuli adebda xels. igi Tavis CvenebaSi aRwerda, Ramis sam saaTze rogor Semoungries karebi yaCaRebma, romelTa Soris maSinve icno Tavisi Tanasofleli elioz daviTuri. 163


`swored man momikla Svilio` - dasZenda mxcovani nikoloz cecxlaZe da gamomZieblis SekiTxvaze: `mainc riT icaniTo` azustebda: eliozs moxarSuls vicnob, Tanac niRabi ar hqonda, ubralod Sublze da loyebze muri esva da sxvenidan Semosuli Suqis fonze advilad vicanio. Sio dazaralebulis CvenebaSi dafiqsirebulma ramodenime garemoebam daaeWva da saswrafod moiTxova dapirispireba. - ki batono, dazaralebuli aqvea, meore oTaxSi, Semoviyvan da davapirispiroT. – brZana gamomZiebelma da daiwyo mzadeba axali sagamoZiebo moqmedebisTvis: specialuri blankis monacemebi winaswar Seavso, mere policiis TanamSromels sTxova nikoloz cecxlaZis Semoyvana da am ukanasknels kidev erTxel moayola Tavsdamtydari ubedureba. - gaqvT SekiTxvebi? – eWvmitanils mimarTa gamomZiebelma. eliozma nervebi Zlivs Seioka da hkiTxa dazaralebuls: - Zia kola, gaxsovs mZimed daWrili savadmyofoSi rom wamiyvane, sikvdils rom gadamarCine gaxsovs? - maxsovs da magaSia saqme, rom... - Sen Tu gaxsovs, dalocvilo, me ufro metad ar memaxsovreba Seni sikeTe? sicocxliTa var SenTan valSi da sul rom TavzexelaRebuli viyo, imas vikadrebdi, saxlSi SemogWrodi, amewiokebine, Svili momekla da meceme? - Sen momikali Svili, Sen, Sen... – aqviTinda berikaci. - dawynardiT da ramodenime SekiTxvaze gameciT pasuxi, Tu SeiZleba. amjerad Siom mimarTa dazaralebuls da hkiTxa: Tqven amjeradac da pirveli dakiTxvis drosac aRniSneT, rom elioz daviTurs Tqveni binis dayaCaRebis dros niRabi ar ekeTa, aramed muri esva Sublze da loyebze, asea? - diax asea. - maSin egeb gangvimartoT, rogor SeamCnieT loyebze muri, eliozs xom wveri hqonda moSvebuli? - maSin ar hqonda wveri. - davakonkretoT: dRes aris 16 maisi. Tqven dagayaCaRes 13 maiss da am dros, ese igi sami dRis win elioz daviTurs wveri ar hqonda da gaparsul loyebze esva muri, amis Tqma gindaT? - diax. - elioz, ramdeni xnis moSvebuli gaqvs wveri? – sixaruliT hkiTxa Siom Tavis klients da sasurveli pasuxic miiRo: - biZaSvilis Svili daiRupa da imis kvalobaze movuSvi wveri oci dRis win. batono, gamomZiebelo, gTxovT, daafiqsiroT Cemi Suamdgomloba oqmSi: me viTxov, saswrafod iqnes Catarebuli biologiuri eqspertiza elioz daviTuris wverTan dakavSirebiT, 164


raTa gairkves, ra drois moSvebul wvers atarebs igi dRevandeli dRisTvis. - es rogor gavakeToT? - Zalian martivad, movparsoT wveri. davluqoT. xuTi dRis Semdeg isev movparsoT da SevadaroT Zveli da axali moparsuli wveris zomebi, Tu arsebiTi sxvaoba aRmoCnda, ese igi... - iqneb Cum-Cumad SeikriWos xolme, me ra vici! - batono gamomZiebelo, Tqven xom winaswar patimrobaSi geyolebaT eliozi, maSasadame sruli kontrolis saSualebac geqnebaT. - maS, damiWeren? – Relvisgan Tvalebi aucremlda eliozs. - brals mainc wagiyeneben da winaswar patimrobasac ver ascdebi, gansakuTrebiT mZime danaSaulisa gamo, magram... - Sio, Sen xom gjera Cemi? - mjera! - icode, tankSi zixar, gesmis? sufTa var, Sio, marTali var, eZebe da ipovi samarTals. RmerTi gapovninebs da imis Zalasac mogcems, rom eseni daarwmuno Cems simarTleSi, oRond ar mimatovo, gexvewebi. - ar migatoveb, elioz! - Raribi rom var? - simarTlem unda gaimarjvos, elioz. es ufro didi faseulobaa, vidre hononari. - mainc daukavSirdi Cvenebs, midgeb-modgebian da Seni orderis fuls gamoZebnian. - kargi, amaze movrCeT saubars. xom giTxari, - ar migatovebmeTqi. - icode, tankSi zixar, Sio! midi, miawe da gadalewe es usamarTloba! marTali var, gesmis?! - kargi, dawynardi. - ho, gamaxsenda, Cemsofleli Sergila daakiTxvine. iman miTxra guSinwin, kola xels gadebso. ar gaviqeci, arsad davimale. ratom? imitom, rom marTali var. . . . `nu gamaborotebTo!` - ase mimarTa eliozma sasamarTlosa da prokuraturis warmomadgenlebs. `nu gamaborotebTo.` - am sityvebSi xvewna ufro Canda, vidre muqara an gafrTxileba. gamomZiebelma mainc moiTxova braldebul elioz daviTuris winaswari patimroba da prokuroric daeTanxma. mosamarTlem usityvod gaiziara gamomZieblis Suamdgomloba da damcvelis sityva darCa xmad mRaRadeblisa udabnosa Sina. Sio bevrs ecada mosamarTle daerwmunebina, rom gamoZiebas mtkicebulebebi ar hqonda elioz daviTuris winaaRmdeg, rom 165


mtkicebulebad ar SeiZleboda miCneuliyo dazaralebulis saeWvo Cveneba... wverTan dakavSirebiTac moaxsena Siom sasamarTlos, magram mosamarTlem yurad ar iRo da Tavi imiT imarTla, rom saqmes arsebiTad ar ixilavda: `jer gamoZieba dasruldes da Sekrebil mtkicebulebebs rom SevafasebT, gamarTleba-gamtyunebaze mere vilaparakoT, axla ki mZime danaSaulSi edeba brali da Ziebas rom arsad daemalos, unda davapatimroTo~. `zombirebuli azrovneba~, - es gaifiqra da mwared Caecina Sios. mosamarTles ki is uTxra, rom eliozma ori dRiT adre icoda, rom dazaralebuli mas adebda xels, magram arsad damalula, imitom rom marTalia. marTali adamiani arsad daimaleba, piriqiT xels Seuwyobs gamoZiebas WeSmaritebis mignebaSi. mosamarTlem Sios sityva Seawyvetina da braldebuls hkiTxa, Tqven ras ityviTo. `Cems sityvas aqvs raime mniSvneloba, batono mosamarTlev?` `rogor ara, brZaneTo.` - TanagrZnobis RimiliT miugo sxdomis Tavmjdomarem. `me rom medeba brali, im yaCaRobaSi Turme oTxi piri monawileobda. dazaralebulma jerjerobiT mxolod me damasaxela da sami vakansia kidev aqvs, ar geSiniaT?` `ver gavige?` - Subli Seekra mosamarTles. `batono mosamarTlev, me axla aq, braldebulis skamze mxolod imitom vzivar rom xeli damado dazaralebulma. sxva aranairi samxili ar arsebobs. ufro metic, dazaralebuli ambobs, - wvergaparsuli iyo da loyebze muri esvao. SemomxedeT, batono mosamarTlev, xuTi dRis win moxda is yaCaRoba, xuTi dRis moSvebuli iqneba es wveri, me rom vatareb axla? `wveris zrda individualuria, zogs adre ezrdeba, zogs – gvian.` `ki, batono, daniSneT eqspertiza, me ki isev imas vityvi, riTac daviwye: me mxolod dazaralebulis Cvenebis gamo vzivar aq... mas sami vakansia kidev aqvs da geSinodeT, xval SeiZleba Tqven dagadoT xeli, an Tqvens axlobels... gexvewebiT, nu damsjiT usamarTlod da nu gamaborotebT!` eliozs orTviani winaswari patimroba miusajes. Sio SiSobda, Tu or TveSi gamoZieba ar damTavrdeboda, patimroba kidev gagrZeldeboda da amis Semdeg prokuratura yvelanairad ecdeboda, sasamarTloSi gamamtyunebeli ganaCeni damdgariyo, raTa braldebuls ukanono patimrobiT gamowveuli zarali ar moeTxova saxelmwifosgan. Sio swuxda eliozisa gamo, ufro ki imaze swuxda, rom sasamarTlos marTlmsajulebaSi epareboda eWvi. `...an iqneb ar styuis mosamarTle... iqneb marTalia gamomZiebelic?` 166


Sio axla ukuRma azrovnebda: mas axla erCivna eliozi marTla yaCaRi yofiliyo, vidre imaze efiqra, rom mis qveyanaSi samarTali ar arsebobda. rom zRapruli gveleSapiviT irgvliv daZrwoda uzarmazari „maxina“, saxelmwifo aparatis saxiT, romelic sresda da sanslavda alal-marTal adamianebs. sulis foriaqma Seawuxa da eklesiaSi Sevida. saRamos locva mimdinareobda. gadawyvita eliozisTvis eloca. mis saxelze iyida keleptari da, is iyo Tanxa gadaixda - meorec momecio, - sTxova gamyidvels. TavisTvis ki es gaifiqra: `gamomZiebelzec unda viloco, rom RmerTma goneba gaunaTos da Zala misces, am RvTiuri naTeliT warmarTos saqmeo` iyida meore keleptari da maSinRa gaaxsenda sakuTari Tavi: `modi erTs CemTvisac davanTeb, egeba bedi gamexsnaso` da `Tu SeiZleba, kidev erTi momecio` - sTxova sanTlis gamyidvels. `ra aris, bolos da bolos...` - gabrazebiT warmoTqva gamyidvelma da usiamovnebis gamomxatvel SorisdebulTan erTad mesame sanTelic gadmougdo Sios. `aha, Cemi uweso qceviTa da dabneulobiT codvaSi Seviyvane saTno qalbatoni.` - TavisTvis waiCurCula Siom, pirjvari gadiwera da taZarSi Sevida. eliozic daaviwyda da gamomZiebelic. taZarSi yvela is mandilosani Sekrebiliyo, visTanac Sios romani hqonda am bolo xanebSi, an vizec laparaki iyo. erT xans isic ki gaifiqra, xom ar momiwyveso. erTs rom esalmeboda, danarCenisa erideboda, ras ifiqrebeno. saocaria, magram zeTis cxebis rigSic ki erTimeoris miyolebiT Cadgnen. `ara, namdvilad SeTqmulebas miwyoben!` - SiSnarevi iumoriT waiCurCula Siom da gaeRima. idga da fiqrobda: `SemTxveviT xom araferi ar xdeba da egeba RmerTma dRes swored imitom Semaxvedra amaTTan, rom arCevani gavakeTo, bolosdabolos.` `ager, mSvenieri gogoa maka - saTno, Tbili, ganaTlebuli da sulnaTeli... Sendamic keTilganwyobilia, maS, raRa ginda, midi! magram... dabaliao, iwuneb amis gamo.` `nino xorcsavsეobis gamo daiwune; naTia – asakis gamo; megis ganaTleba dauwune, cicis – erovneba... maS, ra ginda da vin ginda, Tu ici, saerTod?` - Sio brazobda sakuTar Tavze da mis gunebasac Rrublad edeboda muqi ganwyoba. `ukacravad, mamaom, uCemod ar wavideso.` gaafrTxila stiqarosanma da Sioc bolomde SemorCa mwuxris locvebs. 167


mama efremi mxarze amboriT miesalma da bodiSi mouxada Sios. - ver vxvdebi, mamao, raze mibodiSebT. - dRes xom SenTan unda gadmogvebrZanebina RvTismSoblis xati, magram ver movaxerxe. amis gamo gTxov patiebas. - rogor gekadrebaT, mamao! maS, RvTismSobeli mobrZandeba CemTan? aRarc maxsovda... didi madloba, mamao... – sixaruliT aRelvebuli Sio jvarze emTxvia mama efrems. - maS, ar elodi? – RimiliT hkiTxa mRvdelma. - erTi wlis win Cavewere. rigiT as merve viyavi da namdvilad ar velodi, Tu ase male momiwevda... - ho, moxda ase, zogma uari ganacxada, zogi ar aris qalaqSi, zogi amovarda siidan da ase daCqarda Seni maspinZloba RvTismSobelTan. xom mzad xar? - ki, ki, mamao, mzad var! Tumca... ra unda gavakeTo, mainc damakvalianeT da makurTxeT, mamao. - xval dilis aT saaTze SemovabrZanebT xats da erTi kviris ganmavlobaSi iqneba igi Tqvens ojaxSi. amitom unda moamzado adgili aRmosavleT mxares, sadac dabrZandeba RvTismSobeli da sadac ilocebT mis winaSe. ho, marTla, RvTismSobels marto nu datovebT. xatTan kandeli mudam unda enTos, mudam unda loculobdeT da isic gaxsovdeT, rom am periodSi Tqveni saxlis kari Ria unda iyos nebismier dros, nebismierი momlocvelisTvis. Tavi mecxre maspinZloba RvTismSobelTan

nebismier dros nebismierი momlocvelisTvis marTlac Ria iyo Sios saxlis kari. modiodnen dRisiT da RamiT; modiodnen nacnobebi da ucnobebi; eklesiurebi da araeklesiurebi; modiodnen morwmuneebi da, Tqven warmoidgineT, urwmunoebic ki... aba, urwmunoTa locvas ra azri aqvso, ityviT, magram saswaulebic xom xdeba da RvTismSoblis saswaulqmedebac swored amaSi mdgomareobda, rom gulgamSral da gulgril adamianebsac aRanTebda uflisadmi siyvaruliT. - va, ika, Senc salocavad moxvedi? – gaukvirda Sios, rodesac momlocvelTa Soris Tavze mandilwakruli is mezobelic ixila, romelic manamde eklesiaSi sanTlis dasanTebadac ki ar Sedioda. - ra, ar SeiZleba? – wyenanarevi RimiliT ikiTxa ikam. 168


- mapatie, daiko, SeiZleba ki ara, aucilebelia. – mixvda Sio Tavis Secdomas da rwmenisken Semobrunebuli mezobeli gansakuTrebuli pativiT miipatiJa xatTan. erTi ucnauri ram daafiqsira Siom: arcerTi momlocveli bodiSs ar ixdida ojaxis SewuxebisTvis. `ratom?` - hkiTxa sakuTar Tavs Siom da pasuxsac miagno: im dReebSi misi saxli eklesia iyo, momlocvelTa TavSesayari iyo da, aba, vis gaugonia, sadme, vinme eklesiaSi Sesvlis gamo bodiSs ixdides. an ra iyo amaSi sabodiSo, piriqiT, Sios uxaroda yvelaferi, rac im dReebSi xdeboda mis saxlSi. yoveli locvis Semdeg, misaReb oTaxSi epatiJeboda momlocvelebs. mudmivad gaSlili hqonda sufra satrapezod. zogi uarobda, - ojaxis zedmetad Sewuxeba ar surda. zogic Tavmdablad iRebda mipatiJebas da siamოvnebiT ganagrZobda locvas sufrasTan. siyvarulis madli sufevda TiToeul momlocvelSi da TiToeuli maTgani am siyvarulis raRac nawils tovebda Sios saxlSi locviT, RimiliT, keTili sityviTa da zraxviT. ase grovdeboda madlis kapitali. ase ifrqveoda da iJRinTeboda Sios ojaxSi sinergia, - uxilavi keTili energia, keTilsuრneleba, siTbo, siyvaruli da simSvide. SuaRames gadacilebulze, roca `samlocvelo` iketeboda, locviT daqanculi Sio muxls idrekda RvTismSomblis winaSe da tkbeboda zeciuri stumrisadmi utyvi mzeriTa da alersiT. dilauTenia wamodgeboda, zeTiT Seavsebda kandels, sakmevels moafrqvevda oTaxebSi, mere nakurTx wyalsac mimoasxamda da iwyebda locvas: `hoi, dedofalo, wyalobiT Semwe meyavn Cven, sasoo morwmuneTao, mswraflmewien Cven, rameTu warvcwymdebiT Cven simravlisagan codvaTa CvenTasa...` mere Tavis codvebs miabjenda sulier mzeras da ganagrZobda locvas: wyalobas sTxovda zeciur dedofals, - WirTa da urvaTagan mixsenio; ganmkurne da ganmanaTle naTliTa SeniTao; mSvidoba da sixaruli mogvaniWeo; mixsen me gansacdelTaganao... locvis Semdeg xatis win danTebul kandelze gadahqonda mzera. Mmdumared Sescqeroda da iqidan isrutavda suliwmindis macocxlebel madls. Oodnav moWutuli TvaliT momzirali xedavda da grZnobda, kandelis sxivTa kona rogor ganitotveboda uamrav oqros sxivTa konad; rogor iWreboda masSi da kurnavda rogorc suls ise sxeuls. 169


aseTi mlocvare mdumarebis Semdeg Sio grZnobda gulsavseobas, romelsac bednierebis gancda mohqonda. grZnobda rogor daxunZluliyo misi guli ciurი simSvidiTa da siyvaruliT. Bbolos, raki upirveles gansacdelad Tavisi berbiWoba miaCnda Sios, misgan daxsnas anu bedis gaxsnas sTxovda RvTismSobels. aqamde arasworad loculobda Turme. ufals konkretul adamianTan daaxloebas sTxovda xolme: `xeli momimarTe, rom esa da es RvTisnieri asuli Cemi coli gaxdeso` RmerTma ar Seismina aseTi vedreba. mere zogadad iTxovda, - aseTi da aseTi qali Semaxvedreo, magram arc am locvebSi Seewia ufali. rogoric surda, iseT qalebTan urTierToba arafriT ar gamosdioda. isev moZRvari daexmara da RmerTTan swor-marTebuli saubari aswavla: `Sen rac gida, is ki ar unda SesTxovo ufals, aramed is unda iTxovo, rac rom umjobesi iqneba Seni sulisTviso` `mec suliers veZeb qalSio` - Tavi imarTla Siom, magram moZRvari sxvanairad msjelobda: `ai, Sen ambob, - suliers veZeb qalSio, magram imasac ambob, rom bevri keTilSobili qali daiwune xorcsavseobisa gamo. es ki imas niSnavs, rom xorcs ayeneb upirates mdgomareobaSi, rom vneba gaqvs gamxdari qalis mimarT, Sestrfi WurWels da ara mas, rac am WurWelsa Sigan sufevs. es Seni vneba sulsa vnebs, Cemo kargo da amitomac ver iqneba RvTisTvis saTno da sargo...` `aba, Cemi sulisTvis umjobesi rogori qali iqnebao` gulubriyvelod ikiTxa Siom da moZRvarmac damoZRvra: `miende ufals da is mogivlens Seni sulisTvis umjobes qalso` RvTismSoblis xatis winaSe mdgarma pirvelad aRasrula moZRvris kurTxeva da pirvelad iloca swor-marTebulad Siom: `...me ara vuwyi, rai viTxovo Sengan, RvTismSobelo, Sen mxolod uwyi rai viTxovo da rai ars umjobes sulisa CemisaTvis. ...maS hqmen saswauli da dResaswauli WeSmariti siyvarulisai mommadle me, codvil monasa RvTisasa... ...ara vnebiTa CemiTa, aramed nebiTa SeniTa da nebiTa Zisa SenisaTa warimarTos Cemi cxovrebao...` - ase iloca da inatra Siom. Tumca natvra albaT sxva rames niSnavs, igi piradi vnebidan modis, Sios locva ki swored am piradi vnebis uaryofasa da uflis nebisadmi morCilebaas eZRvneboda. natvra da ocneba uwin iyo, rodesac Sio imas sTxovda ufals, rac surda, amJamad ki mzad iyo yvela Tavisi xorcieli survili daeTmo, damorCileboda RmerTs da mxolod is eqmna, rac surda suls. xolo sulsa surs is, rac RvTisTvisaa saTno da sasurveli. 170


marTlac ismina RvTismSobelma Sios locva da moxda saswauli: Cvens berbiWa gmirs, rogorc iqna, gaexsna bedi. es ambavi ase daiwyo: klientis interesebidan gamomdinare Siom gamgeobaSi Seitana gancxadeba, magram pasuxma daigviana. ramodenime dRis damatebiTi lodinis Semdeg iZulebuli gaxda Tavad swveoda adresats da eTxova pasuxis daCqareba. `Tqveni gancxadeba elene TinikaSvils daewerao` - moaxsenes kancelariaSi da ase, Tavis fexiT misulma Siom beds karze miukakuna. `SemobrZandiT` - qalis boxi xma Semoesma kars miRma. Sio Sevida da icno elene. `me Tqven eklesiaSi minaxixarT, xom ar vcdebi?` `diax, mec eklesiidan maxsovxarT, riT SemiZlia gemsaxuroT?` RimiliT mimarTa maspinZelma da Siomac moaxsena Tavisi gancxadebis Taobaze. es gacnoba da urTierTobac albaT aqve damTavrdeboda, rom ara erTi umniSvnelo detali, - gamomSvidobebis win elenem moridebulad sTxova Sios: `mapatieT, magram... Tqven xom ver damexmarebodiT moZRvris povnaSi?` `batono?` - gaocebiT Sexeda Siom. `diax... iciT... me eklesiaSi ki davdivar, magram... moZRvari ara myavs da...` `moZRvris povna ra problema ariso` - es TavisTvis gaifiqra Siom, xmamaRla ki Tanxmoba ganucxada daxmarebaze da Tavisi moZRvari SesTavaza sulier mamad. ase iyo Tu ise, yvelaferi TavisTavad aewyo: Sios moZRvari qalaqgareT msaxurobda. dilis cxra saaTian avtobuss unda gahyoloda, rom wirvisTvis mieswro. ase rom, undoda Tu ar undoda, - erTi da igive avtobusiT; erTi da igive dros; erTi da igive mimarTulebiT unda evlo Sios elenesTan erTad, ase ineba ufalma! xolo RmerTma rom ineba am ori adamianis erTad yofna, Sio maSin mixvda, rodesac gulisTqma igrZno elenesadmi... eklesiaSi(?!) diacisadmi gulisTqma rom codvaa, es kargad icoda, magram im wuTSi madlad da saswaulad aRiqva Siom es yvelaferi. elene xorcsavse gogo iyo da, wesiT, aseTi qalisadmi aranairi grZnoba ar unda gasCenoda sifrifana qalebis motrfiale Sios. elene cota mouxeSo gogo iyo da, wesiT, aranairi ltolva ar uნda swveoda misdami nazibrola gogonebze meocnebe Siolas. TviTon gaukvirda, rac moxda. 171


erTad gadiodnen ziarebaze. elenesTvis pirveli ziareba iyo da amas gansakuTrebulad ganicdida: uxaroda, თrToda, SiSobda da Relavda... Siom xelze xeli mohkida da `nu Relavo` - yurSi wasCurCula, magram TviTon uaresad aRelda. ziarebis rigSi mdgars, nacvlad imisa, rom xelebi mkerdze daewyo RvTisadmi morCilebis niSnad, idga da elenes xelze efereboda. mainc eziarnen uflis sisxlsa da xorcs. `sakurneblad sulisa da xorcisao` - uTxres erTmaneTs. `sadideblad uflisao` - esec aRniSnes madlierebis niSnad da am sityvebis miRma, utyvad da qvecnobierad, erTmaneTs siyvaruli Sehfices. male daqorwindnen. Sexmatkilebulad cxovrobdnen, magram raRac qaluri gumaniT elene xvdeboda, rom igi ar iyo Sios saocnebo qali. `xom giyvarvaro?` - xSir-xSirad ekiTxeboda elene Sios. Sioc Tavs uqnevda da efereboda. `riTi mogewoneo?` - amasac SeekiTxeboda xolme SigdaSig. `arafriT` - mokled etyoda xolme Sioc da uRimoda. elene am yvelafers iumorSi atarebda, magram erTxel seriozulad hkiTxa: `ara, marTla mainteresebs, riTi mogewone an axla riTi mogwonvaro` `mec seriozulad geubnebi: arafriT! da swored es aris saswaulic.` `ratom?` `ratom ar momwonxar? imitom, rom me gamxdari gogonebi momwons; imitom, rom me nazibrola gogonebi momwons; imitom, rom me poeturi gogonebi momwons; imitom, rom... - maS, ratom, ratom momiyvane colad? – hkiTxa gulaCuyebulma da nawyenma elenem. - imitom, rom miyvarxar! – miugo Siom da alersiT Tavze xeli gadausva daeWvebul meuRles. - ara, ar mjera, rogor SeiZleba ar mogwonde da giyvarde. - swored eg aris saswauli, Cemo Zvirfaso. aqamde mec ar mjeroda, magram faqtia - miyvarxar; isic faqtia, rom Sennairi qalebi ar momwonს; raxan Sennairebi ar momwonს, logikuria, rom arc Sen ar unda momwonde, Tumca... me Sendami grZnoba maqvs, elene. grZnoba da miziduloba ki kacs im qalisadmi aqvs, vinc moswons, gaige? - veraferic ver gavige. - simarTle giTxra, mec veraferi gavige... ra xdeba Cemს Tavs, ar vici. marTali iyo elene da marTali iyo Sioc. 172


elene fiqrobda, rom berbiWobisgan Tavdasaxsnelad moiyvana coli Siom, Tumca sxvanairad fiqrobda Sio, mas miaCnda, rom elenesTan qorwinebiT RvTis neba ganaxorciela da amitomac mSvidad grZnobda Tavs. Sios miaCnda, rom elene RvTisgan boZebuli saCuqari iyo. saCuqari SeiZleba ar iyos srulyofili, arc gansakuTrebulad lamazi iyos da arc ramiT sxvisgan gamorCeuli, magram rodesac igi RvTisganaa boZebuli - gansakuTrebulad Zvirfasia da amitomac gansakuTrebulad sWirdeba gafrTxileba. . . . erT saRamos Siom saSineli informacia miiRo mobilurze: misi erT-erTi klienti sasiyvarulo mesijs ugzavnida. am mesijis saSineleba ki imaSi mdgomareobda rom TiToeul sityvaSi dambugveli vneba elavda. Sios gulma reCxi uyo da saswrafod waSala mesiji. ara, es qali rom ar moswondes, arc arafrad Caagdebda mis sasiyvarulo werils, magram ubedureba swored is iyo, rom Sios saocnebo qali iyo qalbatoni ana. igi ganqorwinebis mizniT mivida SiosTan, rogorc advokatTan. `modi, ganqorwinebaze Tavi SevikavoT da mxolod alimenti moviTxovoTo` - urCia Siom. anam Tavidan iuara. Sio mainc ar danebda da dawvrilebiT gamoიkiTxa mizezi ganqorwinebisa. aRmoCnda, rom mesame Dda meoTxe pirTa Careva angrevda ojaxs. isic aRmoCnda, rom ana gulgrili ar iyo Tavisi meuRlis mimarT da, calke cxovrebis SemTxvevaSi, SeiZleba ngrevisgan gadarCeniliyo misi ojaxi. `ana, Sen sxvaze ginda gaTxovde?` - hkiTxa Siom. `ara` - upasuxa klientma. `aba, ratom Cqarob ganqorwinebas? momeci saSualeba davelaparako Sens qmars, egeb damTanxmdes da calke gaxvideT qiriT` Siom ana ki daiTanxma, magram misi meuRlis dayolieba ver moaxerxa. sarCeli mainc ise dawera, rom gamokveTiliyo anas pozicia – ojაxis gadarCenisken mimarTuli. mosarCele alimentzec uars ambobda, Tu mopasuxe daeTanxmeboda da moisurvebda col-SvilTan erTad cxovrebas qiriT da amaSi sasamarTlos sTxovda daxmarebas. axla ki Sio ijda da fiqrobda, ra Secdoma dauSva anasTan urTierTobaSi. ` albaT igrZno, rom momwons, magram xom icis, coli myavs. maS, ratom gamimeta? am weriliT xom sayvarlobas mTavazobs, 173


gonebas mibnevs da ojaxs mingrevs, maSin roca me misi ojaxis SenarCunebisTvis vibrZodi` - Sio nawyeni iyo anas mourideblobiT. `Tu gamorCeuli da Tvalwarmtaci xar, unda moridebulic iyo. unda gawuxebdes imis SegrZneba, rom Seni gamorCeulobiT SesaZloa vinme acduno da Sendami gulisTqmebiT codvaSi Caagdo. aseT dros sifrTxile unda gamoiCino, iseTive sifrTxile, rogorsac locvis dros iCen anTebulი sanTliT mdgomi, Sens win mdgomis mimarT, rom cecxli ar moukido. es lamazmanebi ki momakvdinebel iaraRad xmaroben TavianT mSvenebas. cecxls gikideben da gbugaven` Siom gadawyvita sxva advokatisTvis gadaebarebina alimentis saqme, raTa morideboda anas da misgan mosalodnel damRupvel vnebas. amis Sesaxeb mokled acnoba Tavis klients da bodiSi mouxada. . . . arafriT ar egona, Tu ase garTuldeboda maSo bebos saqme. yovel nabijze axal-axali sirTule amoiwvereboda xolme, rogorc rom Rrubeli mowmendil caze. jer iyo da, aRmoCnda, gasaCuqebeli uZravi qoneba gamCuqebels ar ekuTvnoda da rom yvelaferi gardacvlilი meuRlis saxelze iyo. saWiro Seiqmna samkvidros miReba da mere gaCuqeba, magram axla is gaxda TavSisaxleli, rom, sajaro reestris monacemebis mixedviT, samkvidro ekuTvnoda petres, gardacvalebis mowmobaSi ki petre pavled iyo moxsenebuli. Siom sasamarTlos mimarTa iuridiuli faqtis dasadastureblad; mere is aRmoCnda problema, rom qorwinebis mowmobaSi petres coli SuSana iyo da is gaxda sasamarTloTi samtkicebeli, rom SuSana da maSo erTi da igive pirovneba iyo. ... nervebi eSleboda Sios, magram imasac grZnobda, rom eSmaksac es undoda. uxilavi boroti Zala yvelanairad cdilobda, xeli SeeSala keTili saqmis aRsrulebisTvis. erT-erTi morigi winaaRmdegobis dros Siom gadawyvita maSo bebosTvis eTqva, rom xarjebi iyo gasaRebi da rom Sios ar hqonda amis saSualeba. `erTi wuTiT, Sio!` - SeaCera sakuTari Tavi. - `ras Svrebi, Tu ici? am sityvebiT Sen SeiZleba xeli aaRebino am keTil moxucs da gadaafiqrebino keTilSobiluri Canafiqri. ityvis `Svilo, me, pensioners, sad SemiZlia eg xarjebi gaviRo, jandabaso` - xels Caiqnevs da amiT damTavrdeba yvelaferi, anu boroti suli miaღwevs sawadels. es ki ar unda davuSva... 174


maS, ra aris gamosavali? an eklesias unda gadavaxdevino es xarjebi, an me unda viTavo` bevri fiqri ar dasWirvebia Sios, imis misaxvedrad, rom RvTis madlis misaRebad TviTon unda gaeRo xarjebi sasamarTloSic, sajaro reestrSic da notariusTanac.

Tavi meaTe eliozi gamarTlda! Sio Relavda. im dRes elioz daviTuris saqme ixileboda sasamarTloSi. mtkicebulebaTa gamokvleva wina sxdomaze dasrulda. prokurormac waikiTxa sabraldebo daskvna da sasjelad oci wliT Tavisuflebis aRkveTa moiTxova. Siom Suamdgomloba daayena mosamarTlis winaSe, - gadadebuliyo saqmis ganxilva ori dRiT, raTa momzadebuliyo dacviTi sityvisTvis. mosamarTlem daukmayofila Suamdgomloba da daskvniTi procesi orSabaTamde gadado. Sio SabaTis mTeli Rame ijda da afasebda saqmeze Sekrebil mtkicebulebebs: dawvrilebiT swavlobda dazarაlebulis da mowmeebis Cvenebebs; - eqspertizis daskvnebs. afasebda urTierTwinaaRmdegobebsa da gamoZiebis mier daSvebul Secdomebs... advokati sabolood darwmunebuli iyo Tavis dacvis qveS ყ m ofis udanaSaulobaSi, saamisoდ uamravi faqti da argumenti daugrovda da is iyo daiwyo dacviTi sityvis wera, rom raRac Sinaganma xmam ukarnaxa: mosamarTlis darwmunebisTvis marto Seni dacviTi sityva sakmarisi ar iqnebao. vici, rac unda gavakeToo, sixaruliT aRmoTqva Siom da gadawyvita procesisTvis sulieradac momzadebuliyo: im Ramesve wminda nikolozis daujdomeli waikiTxa; meore dRes, wirvaze, moZRvars barZimSi moaxsenebina sapyrobileSi myofi eliozi; TviTonac miiRo ziarebis madli da sinergiiT aRvsili gavida procesze. . . . `batono mosamarTlev da damswre sაzogadoebav! minda Cemi dacviTi sityva erTi brZnuli qarTuli andaziT daviwyo: `Tu kacs ar unda, riyeze qvas ver dainaxavso` - ai, ase JRers sibrZne andazisa, xolo misi gaxseneba im garemoebam ganapiroba, rom dRes msgavsi Zalad sibrmavis pozasa Tu poziciaSi imyofebian Cveni pativcemuli oponentebi, romlebsac ar surT dainaxon simarTle da scnon gansasjel elioz daviTuris udanaSauloba. 175


kargi, vTqvaT dazaralebulma Tavadve irwmuna Tavisi tyuili, magram prokuraturam ratom airCia ase Zalad sibrmavis poza, - es marTlac gasaocaria da ufro metic: es uaRresad sagangaSoa, vinaidan prokuraturis ukan saxelmwifoa da Cndeba eWvi, rom Cvens sve-beds darmavebuli saxelmwifo marTavs. axla uSualod saqmeze gadavideT da SevafasoT baton prokuroris Semdegi sityvebi: `saqmeSi arsebobs elioz daviTuris damnaSaved cnobisTvis saWiro eWvis gamomricxavi SeTanxmebul mtkicebulebaTa erTobliobao,` Turme nu ityviT da – eWvis gamomricxavi, myari da utyuari mtkicebuleba yofila, roca dazaralebuli mTeli kategoriulobiT acxadebs: `Cemi bina daayaCaRa da Cemi Svili mokla elioz daviTurmao` Tu es kategoriulobaa mtkicebulebis simtkicis maCvenebeli, maSin SegaxsenebT, rom dazaralebuli nikoloz cecxlaZe aseTive kategoriulobiT acxadebda winaswar ZiebaSi: `elioz dviTurs dayaCaRebisas moklesaxეlოebiani maisuri ecva da wvergaparsuli iyoo` Tumca imave kategoriulobiT man sasamarTloSi ganacxada, rom gansasjels dayaCaRebisas ecva grZelsaxeloebiani maisuri da wveri SesamCnevad hqonda moSvebulio. xazs vusvam: elioz daviTuris braldebis erTaderT damadasturebel mtkicebulebad miCneulia dazaralebul nikoloz cecxlaZis Cvenebebi. amitomac saWiroeben es Cvenebebi gansakuTrebulad mkacr da kritikul Sefasebas, rogorc utyuarobis mxriv, ise sxva mtkicebulebebTan kavSiris TvalsazrisiT. kidev erTxel xazgasmiT minda avRniSno: rodეsac dazaralebulis Cveneba erTaderTi mtkicebulebaa, igi unda iyos iseTi myari da utyuari, rom arcerTi misi detali, arcerTi misi epizodi, faqti da garemoeba eWvs ar unda iwvevdes. winaaRmdeg SemTxvevaSi, Tanaxmad saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis meaTe muxlisa: `nebismieri eWvi wydeba braldebulis (gansasjelis) sasargeblod` Sio grZnobda, rom uxilavi Zala exmareboda. is karnaxobda saTqmels da am saTqmelis efeqturad gamoxatvaSic exmareboda. Misda uneburad ukankaldeboda xma; misda uneburad akeTebda yvela pauzas, Jestsa Tu mimikas da, rac mTavaria, yvelaferi es iyo uaRresad bunebrivi, damajerebeli da STambeWdavi. `dazaralebuli aRniSnavs, rom gansasjel DdaviTurs danaSaulis Cadenisas mrgvlad esva muri loyebze. SexedeT am fotosuraTs, igi gadaRebulia daviTuris dakavebidan meore da danaSaulis Cadenidan mexuTe dRes. gekiTxebiT: gana yovelgvari eqspertizis gareSe, SeuiaraRebeli TvaliTac TvalnaTlivi ar aris, rom am fotosuraTis gadaRebamde xuTi dRiT adre elioz daviTuri ver iqneboda wvergaparsuli da verc pativcemuli dazaralebuli murs 176


ver SeniSnavda mis loyebze, Tumca igi damajereblad hyveba am zRapars da TviTonve sjera Tavisi tyuilis. diax, xdeba asec: `Tu adamiani mravaljer gaimeorebs mis mierve SeTxzul sicrues. cnobierebaSi igi iRebs sinamdvilis saxes da SemdgomSi gadmoscems, rogorc WeSmaritebas` - amas brZanebs didi qarTveli mecnieri dimitri uznaZe. ase da amgvarad, dazaralebulis pozicia gasagebia, magram gaugebaria, prokuratura ratom iziarebs am zRaprebs da ratom imetebs cixisTvis alal-marTal adamians. gasagebia, rom namdvilad moxda danaSauli; gasagebia, rom nikoloz cecxlaZe namdvilad dazaralebulia, magram misdami nugeSisa da daSoSminebisTvis ar unda gaimeto alal-marTali kaci da ar unda miiRo mtkicebulebebad iseTi Cvenebebi, romlebic moCvenebebs ufro hgavs.` Siom gansasjelis gamarTleba moiTxova. daasrula Tavis saTqmeli da emociebisgan daclili magidaze Camoesvena. `gansasjels eZleva bolo sityva` - brZana mosamarTlem da gisosebs miRma mjdari elioz daviTuri mZime-mZimed wamoimarTa. `aba ra giTxraT, batono mosamarTlev, namdvilad ar Camidenia yaCaRoba; arc kaci momiklavs da verc movklavdi, miT ufro – im kacis Svils ver movklavdi, romelmac sikvdils gadamarCina... magram me axla sxva rames vdardob: Cems gamo ar minda rom SegeqmnaT problemebi Tqven. vici, gamamarTlebel ganaCens ratom eridebian mosamarTleebi. me ki vdeb pirobas, aravisgan aranair zarals ar moviTxov-meTqi, magram vin damijerebs. es oxeri, narkotiki an iaraRi mainc CaedoT CemTvis, jandabas vaRiarebdi da Tqvenc gadagarCendiT gamamarTlebeli ganaCenis gansacdეlisgan, magram yaCaRoba da mkvleloba rogor vaRiaro, ha?` mZime dumili Camovarda. prokuroric ki TavCaRunuli ijda. raRac momentSi Sios Seecoda saxelmwifo bralმdebeli. ~ra mZime tvirTia sulisTvis, roca ar gjera da iseT rameSi sdeb brals adamians` - fiqrobda Sio da uxaroda, rom prokurori ar iyo. `kargi, sasamarTlo gadis ganaCenis gamosatanad` - brZana mosamarTlem da droebiT datova darbazi. Tavi meTerTmete guldawyvetilebi ori wlis Tanacxovrebis miuxedavad Svili ar SeeZinaT. elene gansakuTrebulad ganicdida am mdgomareobas. erTxel sasowarkveTilma da Tvalcremlianma uTxra meuRles: 177


`Tu ginda davSordeT erTmaneTso` gaocebulma Siom mxrebi aiCeCa da hkiTxa: `Sen ra, marTla ginda, rom davSordeT?` `ara, ra Tqma unda, me Zalian, Zalian miyvarxar... magram Svils ver giCen da...` - Tavi CaRuna damwuxrebulma elenem. Sio moefera meuRles da uTxra: `Cemo kargo, minda icode, rom Seni Cemdami siyvaruli ufro Zvirfasia, vidre, Tundac, Sviliereba. Tu isic iqneba, mTlad ukeTesi, Tu ara da... ras vizamT, CavTvaloT, rom aseTi iyo neba RvTisa. rac Seexeba daSorebas, es yovlad SeuZlebelia, raki jvrisweris madliT varT gaerTianebulni, gesmis?` `mesmis, magram ar aris sakmarisi amis mosmena. Sen ar meubnebi, miyvarxar da amis gamo ver dagSordebio, - Sen RvTis SiSisa da siyvarulis gamo ver mimatoveb, me ki minda...` - elene, is, rac Sen ginda da is, rac me minda, xSirad winaaRmdegobaSi modis RvTis nebasTan. amitom arCevani unda gavakeToT: an is vakeToT, rac gvinda, an vakeToT is, rac saTnoa RvTisTvis. - da ra aris saTno RvTisTvis, is rom ar giyvarde? - uazros mekiTxebi, elene, magram mainc gipasuxeb: siyvaruli upirvelesi saTnoebaa RvTisTvis, magram Cven rom gvinda, iseTi siyvaruli SeiZleba ucxo da miuRebeli iyos uflisTvis da Cveni sulisTvis. - ver gavige? - ra ver gaige, Sen rom vnebiani da veluri siyvaruli gwadia, is ver iqneba RvTisTvis saTno. Sen rom gsurs giJiviT miyvarde, arc es iqneba saTno, radgan RmerTs damaviwyebda aseTi giJuri siyvaruli. - amitomac Segaxvedra RmerTma Cemi Tavi, xo? - diax, elene, me aseT daskvnamde mivedi: Tu rom mas moviyvandi colad, vinc sigiJemde meyvareboda, suli damiziandeboda amiT. SenTan siyvarulSi ki vinarCuneb simSvides da vinarCuneb xsovnas RvTisadmi. - me mSvidi siyvarulis ara mwams. - elene, Sen me ver damwameb gulgrilobas, verc farisevlobas, verc RalatSi damdeb brals da verc formalurobaSi.... vfiqrob, ara mxolod sulismieri, aramed sxeulismieri siyvaruliTac ar unda iyo Cemgan ukmayofilo... maS, raRa ginda? - me guli mwydeba, rom guldawyvetili xar CemiT. - ras gulisxmob? - ar mogwonvar, Tanac Svils ver giCen.

178


- elene, vwuxvar, magram igives gameoreba miwevs, rac araerTxel miTqvams: mTavari sulis cxonebaa, Cemo megobaro! me vinc momwons, mas rom vsdio, jojoxeTis ufskrulSi gadaviCexebi. Sen ki erTaderTi qali xar, visTan erTadac SemiZlia viyo bednieri aqac da iqac. - Sen bednieri xar CemTan? - bednieri var, imitom rom giyvarvar, imitom, rom miyvarxar, imitom, rom RmerTia CvenTan. - Tu ar mogwonvar, rogor giyvarvar? - mowoneba xorcismieri bednierebaa da warmavalia. siyvaruli ki sulismieri saTnoebaa, macxovnebelia sulisa da amitomacaa igi WeSmariti bednierebis safuZveli. bednierebas mopoveba da SenarCuneba sWirdeba. me vici mamakaci, romelsac SesaniSnavi meuRle hyavs, rom SeekiTxo, uyvars kidec, magram misTvis upirvelesi bedniereba xorcismieri netarebaa, amitom aRar akmayofilebs SeCveuli da donJuanobis vnebas ayoli-li axal-axal qalebs daeZebs. es adamiani mzad ar aris siyvarulisTvis, amitom is verc amCnevs da verc SeinarCunebs WeSmarit bednierebas. - bednierebis mopoveba raRa aris? - sulis mzadeba da zrda aris WeSmariti bednierebis mopovebis gza. ai, is kaci, zemoT rom vaxsene, Tu mixvdeba, rom waqceulia, Tu Seawuxebs codvebi; Tu sinanulSi Cavardeba da wamodgomas daapirebs, maSin daiwyeba misi sulis zrdac da gadarCenac. WeSmariti bednierebis mopoveba sulis am mdgomareobaSi SeiZleba, sxva danarCen SemTxvevaSi bednierebisken swrafva miwier-biwieria; warmavalia da saxifaToc. - saxifaTo, ratom? - imitom, Cemo elene, rom kacს, romelიც suliT ar gazrdila da ise aRwevs bednierebas, SesaZloa ubedureba moutanos sakuTar Tavsac da sxvasac. - rogor? - ai, magaliTad, kacma moigo milioni, magram misi suli mzad ar aris am bednierebisTvis. rogor fiqrob, - raSi gamoiyenebs es kaci am milions? – piradi vnebebis dakmayofilebaSi, xom asea? ჰoda, gamodis rom Tavisi bednierebiT gaxda ubeduri, radgan vnebebis zeobas sulis mzis Caqroba mosdevs Sedegad. meore magaliTi: kacma sulis zrdis gareSe moipova bedniereba da miaRwia saocnebo karieras, vTqvaT, mosamarTleobas. rogor fiqrob, bednieri iqneba es kaci? RmerTma qnas, magram cxovrebam dagvanaxa: aseTi, sulierad gauzrdeli, adamianebisgan wamosuli xifaTi da ubedureba miT metia, rac ufro maRalia maTi Tanamdeboba da gavlena. aseTi mosamarTleebi zemdgomisgan 179


zewolis Sedegad xels aweren nebismier usamarTlo ganaCens, imis gauazreblad, Tu ra moelis maT suls am codvebis Sedegad, odes warsdgebian saSinel samsjavroze uzenaesi mosamarTlis - uflis winaSe. - kargi, kargi... Sen is miTxari, kidev erTxel gamaxsene, sayvarelo, xom marTla giyvarvar? - miyvarxar, elene! – RimiliT upasuxa Siom meuRles da ratomRac erTi nawyveti gaaxsenda ioanes saxarebidan: mkvdreTiT aRdgomis Semdeg ieso gamoecxadeba mowafeebs da samjer ekiTxeba petres: - xom giyvarvaro. `miyvarxaro` - pasuxobs petre. meoredac igives umeorebs, magram rogorc Cans, ufali met simyares, met Zalisxmevas moiTxovs mowafisgan, rakiRa axsovs, samjer uaryo manamde. amitomac kvlav ekiTxeba: `simon-ionissav, giyvarvar?` petre fiqrdeba, Tvals avlebs Tavis warsuls, awmyos, momaval mosalodnel gansacdelebsac da amjerad ara spontanurad, ara emociurad, aramed sruli gaazrebiT pasuxobs: `miyvarxar, ufalo!` Tavi meTormete bzari erT mSvenier dRes Sios da elenes siyvaruls bzari Seepara. Zalian ubralo da umniSvnelo movlena gaxda amis mizezi: Sios axlobeli estumra. isaubres, isadiles da daSorebis win moxda aseTi ram: kobam pirSi wyali gamoivlo da samzareulos niJaraSi Caanerwyva, sadac gasarecxi WurWeli ewyo. es SeniSna elenem, Seicxada da SeniSvna uTxra. kobam iukadrisa diasaxlisis ukmexi SeniSvna da aseve ukmexad Seepasuxa. sityvas sityva mohyva da urTierTlanZRvaSi gadaizarda. Sio Seecada ganrisxebulTa daSoSminebas. jer elenes gauwyra: `ra moxda iseTi, isterika rom atexeo` mere koba gaiyvana gverdiT da auxsna - `me bodiSs gixdi, saTanadod rom ver gimaspinZle, magram elenes gagebac SeiZleboda, megobaro, is xom diasaxlisia. raRac ar moewona da SeniSvna gamoTqva. Sen SegeZlo, ubralod bodiSi mogexada da amiT damTavrdeboda yvelaferi.` `me sabodiSo araferi gamikeTebiao.` - Tqva ganawyenebulma stumarma, kari gaaRo da wasvlis win aseTi sityvebi miaZaxa elenes: `icode, ampartavano dedakaco, Sen verasodes eRirsebi Svils, sanam qeds ar moidrek da ar damdabldebi uflis winaSeo.` es gafrTxileba wyevlad miiRo elenem da Wiris dResaviT SeiZula koba. aqedan daiwyo col-qmruli uTanxmoebac. `naxe, ra miTxra mag kobram, rogor damgesla da damwyevla` xmis Caxrewvamde bRaoda elene. 180


- ra giTxra, qalo iseTi, ra mogivida? – ver aokebda ganrisxebul cols Sio. - ra miTxra da – Svils ar eRirsoo! ai, ra miTxra mag Senma mSvenierma megobarma. - kargis mTqmels kargi gamgone undao, Zvirfaso, man giTxra: ampartavani xar da Tavi unda daimdabloo, mxolod amis Semdeg Seismens RmerTi Sens vedrebas da dagajildovebs SvilierebiTo. - ho, kargad daicavi, arsad dagekargos eg Seni kobra megobari. coli gagilanZRa, dagwyevla, daggesla gveliviT, Segagina, Seuracxgyo... Sen ki kargis mTqmelad miiCnev da mec majereb amaSi. debili ara var, Sio. kargad vxedav da mesmis yvelaferi. - ar gesmis, elene. arc gesmis da verc xedav. swored amaze mwydeba guli, rom sulierad brma-yru xar, Cemo Zvirfaso da vwuxvar, rom Seni gankurneba ar SemiZlia. Siom CaTvala, rom ganrisxebul meuRlesTan saubars azri ar hqonda da daeloda mis damSvidebas. oTaxSi Sevida da wamowva. Sebindebisas elenec Sevida saZinebelSi da meuRlis gverdiT zurgSeqceviT dawva. `axla mas mofereba swadia, magram ar moveferebi, ufro sworad, ver moveferebi.` - fiqrobda Sio da gulSi loculobda: `Sendami siyvarulis cecxliT gaaTbe guli Cveni, qriste RmerTo, raTa aRnTebuliTa guliTa, gonebiTa da mTelisa arsebiTa SegiyvaroT Sen da gadidebdeT Sen, yovelTa keTilTa CvenTa momcemelo da mxsnelo...` `RmerTo, momeci Zala da sibrZne Senmieri, rom gavagebino Cems meuRles, ra aris WeSmariti siyvaruli, ra aris sikeTe da ra vneba moaqvs siZulvils, romelmac mis gulSi daisadgura.` elene gadmobrunda, meuRlis mkerdze dado Tavi da misi xeli loyaze miixuta da uTxra: `momefere, gexvewebi!` - ver mogeferebi, elene. gulwrfeli ar viqnebi, rom mogefero. - ratom? - imitom, rom siZulvilis auras vgrZnob. - ras ambob! miyvarxar, Sio, Zalian miyvarxar! Sengan gulgrilobas ver avitan. - elene, Sen ar gesmis Cemi. es kidev araferi, Sen RmerTisac ar gesmis da arc ginda gaigo. - ra ar mesmis, Sio, ra ar minda gavigo? - ar gesmis, ratom swuxs Cemi guli, rodesac Sens guls vinme sZuls. ar gesmis, ratom mogviwodebs ufali: `giyvardes mteri Senio` ar ginda gamigo da gaigo Cemi mudara da xvewna. - ras mexvewebi, Sio? - imas gexvewebi, rom gaufrTxilde im siyvaruls, romelic RvTis wyalobiT Cven Soris aris. 181


- vufrTxildebi. - ar ufrTxildebi, elene. dRevandelma dRem damarwmuna, rom ar ufrTxildebi. Sen xom siZulvili SeuSvi Sens gulSi. siZulvili borotebaa da igi sikvdiliskenaa midrekili. siyvaruli ki udidesi sikeTea da wyaroa sicocxlisa. roca giyvars adamiani, misTvis sikeTe da sicocxle gwadia; roca gZuls adamiani, boroti fiqrebi Warbobs SenSi, rameTu gwadia ganadgureba mtrisa, romelic gZuls. Tu sikeTisken xar midrekili, ese igi sicocxlis xes axareb amiT; Tu borotisken xar midrekili, Wkneba sicocxle irgvliv myofTa. hoda, Wkneba Cveni siyvarulic, elene, rameTu siZulvilisken da maSasadame borotiskenaa midrekili Seni guli. - isev kobraze meubnebi? - ai, xom xedav, isev siZulviliT ixseneb kobas. - Sio, gamagiJeb, rogor SeiZleba ar mZuldes adamiani, romelic mwyevlis, mTaTxavs, romelsac boroteba unda CemTvis. - romc daewyevle kobas, romc mteri iyos Seni, gamarTleba ara aqvs Sens siZulvils, Cemo elene da ici, ratom? - ratom? - imitom, rom mag siZulviliT isev Cven vziandebiT. ici, elene, Cveni moZRvari ar aziarebs adamians, Tu mas vinme sZuls. es misi axireba ki ar aris, es kanonia da kurTxevaa meufisa, aba, Tu mixvdebi, ratom xdeba es? - ver vxvdebi. - elene, ziareba niSnavs RmerTis Sesvlas gulSi. RmerTi ki sufTa gulSi mkvidrobs. siZulvili gulis WuWyia, xolo WuWian gulSi RmerTi verasodes damkvidrdeba. axla Sen miTxari, rodis vapirebT eklesiaSi wasvlas? - am SabaT-kviras. - mere ra azri aqvs amas? - rogor? - Tu ar veziarebiT, ra azri aqvs eklesiaSi siaruls. - kargi ASio, gavige. SabaTs aRsarebaze gaval, movinanieb da kviras gavideT ziarebaze. - gmadlob, rom gamige, elene. Cveni ojaxuri simtkicisTvis uaRresad mniSvnelovania, rom mudam axlos viyoT RmerTTan, oRond es miTxari, ras ityvi aRsarebaSi kobasTan dakavSirebiT? - vityvi, rom viCxubeT. - elene, warmoidgine, rom Sen xar WuWyiani. Sexvedi abanoSi da nelTbili wyali gadaivle. aris es banaoba? - mere? - mere is, rom igives akeTeb Sen. nacvlad imisa, rom sinanulis cremliT gulis WuWyi Camoirecxo, Tavs ityueb, fiqrob, RmerTsac moatyueb da Seityueb naxevrad dasvril gulSi. 182


es ar aris namdvili aRsareba, elene. aseTi aRsarebis Semdeg asjerac rom eziaro, arafrismaqnisi iqneba igi. sulisa da xorcis sakurnebeli ver iqneba aseTi ziareba, erTi ubralo mizezis gamo: madli ar Semova SenSi. - maS, ra unda vTqva aRsarebaSi? - unda Tqva, rom kobas awyenine. - me vawyenine? - elene, Sen ara mxolod unda Tqva, rom moyvass awyenine, aramed sinanuli unda gqondes im Seni mrisxanebisa gamo. - koba ranairi moyvasia, Sio. Tanac, me ki ar vawyenine, man mawyenina. - Sen xom aRiareb, rom iCxubeT. hoda, roca ori adamiani Cxubobs, - orive scodavs erTmaneTis winaSe. Sen Sens codvebze unda ago pasuxi, Cemo Zvirfaso, gesmis? - mesmis, sayvarelo, Seni xaTriT egre vizam: vityvi, rom me vawyenine kobas. - Tu Cemi xaTri gaqvs, Cemi xaTriT nu izam amas! - kargi, kargi... RmerTis xaTriT vizam amas. - vnaxoT! is iyo elene aRsarebaze Sevida, Sios telefonma auwya `mesiji mogividao`. Caxeda telefons. studenti – praqtikanti swerda werils. waikiTxa da akankalebuls mobiluri xelidan gauvarda. `RmerTo Cemo, ras niSnavs es` - gaifiqra Siom da werili xelaxla gadaikiTxa: `Zalian momenatre, pativcemulo... me axla mowyenili eulad vzivar nawvimar sarkmelTan da Tqvenze vfiqrob... miyvarxar, menatrebiT da gkocniT bevrs! magda.` Jruantelma TavSi dascxo da xerxemalSi elvad dauara. Tkbilic iyo es SegrZneba da mwarec. SiSic eria masSi da netarebac. eamayeboda da eWvobda erTsa da imave dros. `maRadavebs es bavSvi, Tu?...` - gaifiqra Siom da gaixsena, rogori damokidebuleba hqonda masTan. Mmagda yvelafriT gamorCeuli iyo Tanakurselebisagan. codniTac, sibejiTe-discipliniTac; zneobiTac da garegnobiTac. Bbunebrivia, keTilad ganewyo Sio am studentisadmi, magram arasodes distancia ar daurRvevia, arasodes zedmeti ar ukadrebia, arasodes ar ugrZnobinebia, rom yvelaferTan erTad igi moswonda, rogorc qalic. maS ra moxda? amaze fiqris Tavi ar hqonda Sios. aiRo mobiluri, akankalebuli xeliT akrifa teqsti da Seatyobina Tavgzaabneul gogonas, rom masTan urTierToba ar surda. `kargi gogo xar, magda. imdenad kargi xar, rom me ukve meSinia Seni!` - miswera da amoisunTqa. 183


igrZno, rom eSmaks ajoba. rogori ambavia, im dros, roca colze gulayriliviT xar, Sexvedras gTxovs oci wlis gogona, Tanac rogori gogona – saocnebo da saamuri, rogorc sicxeSi mTis wyaro, ankara... erTi wuTiT warmoidgina, ra moxdeboda, magdas grZnobebs rom ahyoloda. Seuyvardeboda da, sul rom platonurad hyvareboda, ojaxis ngreva gardauvali iyo. `ratom, erTi da ori vaJkacia, ojaxic aqvs da sayvarlebic Tavze axvevia?` - mainc gahkra borotma azrma. `ki, magram ra sWirs oci wlis saocnebo gogos saimiso, rom Sennairi xronwis sayvareli gaxdes?` - SeekamaTa sakuTar Tavs. `TviTon unda da!...` - imarTla Tavi da qvecnobierad guldawyvetiloba igrZno, aseTi Sansi rom gauSva xelidan. `jer kidev gviani ar aris!` - usisinebda kacmoZule eSmaki da xerxemalSi uRitinebda. ana gaaxsenda. Mmanac xom ase, mobiluriT auxsna siyvaruli. `cudadaa Cemi saqme. aSkarad boroti mebrZvis qalis saxiT. icis rom sifrifana, nazibrola qali Cemi auxdeneli ocnebaa da swored aseTebs migzavnis sacduneblad` - SiSma Seipyro Sio da Sinaganad aforiaqebuli macxovris xatTan dadga muxlmodrekiT. `vici, ufalo, rom ususuri var da ar ZalmiZs gavumklavde Cems codvebs. Ddamexmare, ufalo, damexmare! Aamaride yovel sacdursa da macdurs. Semiwyale, Semewie da macxovne!` - Cumad loculobda Sio da yovel savedrebel sityvaze pirjvars iwerda akankalebuli xeliT. erTi ram SeniSna Siom: odes moZalebul vnebebs sZlevda, es vnebebi orkecdeboda, xolo Tu RvTis SiSiTA da siyvaruliT ganagrZobda brZolas am vnebebTan, maSin eZleoda energia da ara ubralo energia, aramed – energia RvTiuri, naTeli da keTili. magram borots ar eZina da ganagrZobda brZolas. RvTiuri energia mimzidvelia da, bunebrivia, Sioc bevrs uyvarda, maT Soris - mis klientebsa da studentebs. swored aq Causafrda eSmaki Sios da Aam qorfa gogonebiT cdilobda ecdunebina igi. maTgan Tavis aridebas silaCreSi uTvlida da STaagonebda: `xom xedav, wuTebi da wveTebiRa SemogrCa axalgazrdobisa, midi gaixarje siyvarulSi, meti ra SegrCeba am wuTisofelSio...` `naxe, rogor gogos uyvarxar, aseT Sanss namdvili kaci xelidan ar gauSvebso...` `xronwi xar, beberi xar, arafris Tavi ara gaqvs da gogoebsac imitom gaurbixaro...` Zneli iyo am gamocdis Cabareba. sisxli Tavisas Svreboda da drodadro tvins aumRvrevda xolme ormoc wels gadabijebul Sios. Eenaneboda axalgazrdul wlebTan daSoreba; 184


eSurveboda groSebad SemorCenil energias da hklavda azarti da Jini qorfa gogonebTan siyvarulisa, magram... erTxel moZRavars esec ki gaubeda: `colis moyvanamde Tu SeiZleba sayvareli viyolioo.~ `arao` - uTxra moZRvarma da ganumarta: `WaobiviT CaTreva icis egeTma siyvarulma. iqidan Sen veRar amoxval da isRa dagrCeba, rom Waobis simyrales Seeguoo` hoda, Waobisa eSinoda Sios. aseTi SiSi ki marTlac rom Seiqms siyvaruls, amis dasturi iyo Sios cxovreba, - rac ufro iokebda borot vnebebs, miT ufro Zlierdeboda da myardeboda elenesadmi siyvaruli.

Tavi mecamete aRsareba sinanulis gareSe aRsarebaze Sesuli elene ukan dabrunda ganawyenebuli da daboRmili. - ra mogivida? – hkiTxa Siom. - araferi, Tavi gamanebe. – ukmexad upasuxa elenem. - ar daganebeb Tavs, miTxari, ra moxda, ratom xar ase cud xasiaTze, ra giTxra mamaom? - ra miTxra da ver gaziarebo. - ratomao? - imitom, rom kobraze var nawyeni. jer Seurigdio an kidev... - rao? - an kidev masze iloceo. kacs bodiSi ar mouxdia CemTvis da aqeT me movubodiSo? me Sevurigde? me viloco masze? – aforiaqebuli elene Tavs imarTlebda da eklesiidan wasvlas lamobda. - kargi, dawynardi. bolomde movusminoT locvas da mere vilaparakoT, – daamSvida Siom meuRle, magram TviTon aRelda da aforiaqda. nerviulobda, rom elene ampartavnebisa gamo moZRvris kurTxevasac ugulvebelhyofda. `Tu ase gagrZelda, Cven Soris xidi Catydeba, siyvaruli daikargeba da gausaZlisi gaxdeba urTierTcxovreba` - fiqrobda Sio da RmerTs evedreboda Zala mieca meuRlis codvebTan gamklavebisa. `mociqulTa SenTa siyvarulis kavSiriT SemaerTebelo, qriste RmerTo Cveno, Sens safarqveSe SegvaerTe Cvenca - erTgulni monani Senni, raiTa aRvasrulebdeT mcnebaTa SenTa da siyvaruliTa wrfeliTa viyvarebodeT urTierTsa, locviTa RvTismSobelisaTa da yovelTa wmidaTa... dideba Senda!` mamao sacecxluriT keTilsurnelebas afrqvevda taZarSi. 185


`Tavi daxare!` - uTxra Siom elenes, rodesac mRvdelma mrevlis mimarTulebiT iwyo sakmevlis kmeva. `es sacecxluri RvTismSoblis simboloa, elen. sacecxluris SigniT, anu sacecxluris mucelSi mogizgize naxSiri da sakmeveli qristes simboloa, Cemo kargo, xolo maTgan gamomavali suneli da kvamli suliwmindis madlia, RvTis sulia, RvTiuri madlia, xom gesmis, hoda amitomac unda davxaroT Tavi, rom es madli Cvenze gadmogvefrqvios` `nu laparakobT!` - SeniSvna misca Sios Suaxnis qalbatonma. Siom bodiSi moixada, Tumca oriod wuTSi isev wasCurCula meuRles. `aqeT-iqiT nu imzirebi. xedav sakurTxevlis kari Riaa, iqiT mimarTe Seni yuradReba. iq angelozebia, xom gesmis! iq simboloa cisa da sasufevlisa, amitom iqidan yvelaze didi madli gadmodis` . . . locvis Semdeg Siom elene xinkalze dapatiJa. kafeSi ganmartovdnen da gaxalisdnen. wamosvlisas erTi didi wiTeli vardic uyida da miarTva. elene gaciskrovnebuli iyo sixarulisgan. `axla ki droao` gaifiqra Siom da hkiTxa meuRles: - miTxari, Zvirfaso, bednieri xar CemTan? - elenem gadaikiskisa da leqsad upasuxa: `miyvarxar ise, rogorc mawoni, me Sens siyvaruls vercki avwoni!` - sul eg aris Seni poezia? - ra vqna, daTvma daabija Cems poetur grZnobebs. - sinanulis grZnobas? - batono? - sinanulis grZnobazec daTvma dagabija? - ver vxvdebi, risi Tqma gindaT, batono Sio. - ici ra, elene, Cven orive bednierebi rom viyoT, RmerTi unda iyos CvenTan, xom meTanxmebi? - ars da iyos! – sixalises inarCunebda elene. - me seriozulad vambob amas, - Tu Cven Soris RmerTi ar iqneba, saerToc aRaraferi gveqneba da davSordebiT ase erTmaneTs. SeiZleba kvlav erTad vicxovroT, magram wameba iqneba es Tanacxovreba, radgan sulierad da albaT fizikuradac Cven ukve SoriSors viqnebiT erTmaneTisgan. xom ar ginda rom ase moxdes? - RmerTma dagvifaros. - hoda, RmerTma rom dagvifaros, swored amisTvis aris saWiro, rom RmerTTan viyoT axlos. mis safarqveS unda SevqmnaT Cveni bedniereba, gesmis? - amiT risi Tqma ginda, rom RvTis safarqveS ara varT exla? 186


- jerjerobiT ki, magram vxedav, Sen mogwyinda RvTis safarqveS yofna da gamosvla ginda, sruli Tavisufleba mogwyurda, ara? - ver vxvdebi, ras gulisxmob? - Sen dRes kurTxeva mogca moZRvarma, romlis Sesrulebasac ar apireb. es igivea, rom kurTxeva mogca RmerTma da Sen ewinaaRmdegebi mas. gana amis Semdeg mis safarqveS myofad Tvli Sens Tavs? - Sen ra ici, rom ar vapireb kurTxevis Sesrulebas? - RmerTma qnas vcdebode, magram sinanuli ver davinaxe SenSi. ici, elene, Cven, adamianebi RmerTs uarvyofT da eSmakiseulebi vxdebiT ara maSin, rodesac vcodavT, aramed maSin, rodesac sinanulis grZnoba aRar gvaqvs Cadenili codvebis mimarT. ase rom, Tu sinanulis gareSe moinanieb codvas, an mxolod meqanikurad Seasruleb moZRvris kurTxevas, es farisevloba iqneba da arafers SesZens Sens suls aseTi qmedeba, aseTi locva, marxva da ziareba arafris maqnisia, radgan sikeTis momtani ar aris. piriqiT, aseTi eklesiurobiTa da qristianobiT sxvasac daazaraleb da ici ratom? - ratom? - imitom, rom farisevelis suli ar izrdeba, is mudmiv codvebSia da amiT sxvasac uketavs eklesiis kars. - vin sxvas? - vinc eklesiis gareTaa, isini dabrkoldebian Sengan: `ra gvinda eklesiaSi, ager elene Tu aris eklesiuri, riT aris Cvenze ukeTesio` - ityvian da CamoTvlian Seni sulis mankierebebs: gankiTxvas, mrisxanebas, ampartavnebasa da ase Semdeg. - fexebze mkidia, sxvebi ras ityvian Cemze. Sen ki, Tu giyvarvar, iseTi unda Semiyvaro, rogoric var. - ara xar marTali, elene. is Cveva-xasiaTi, rac RvTisTvis saTno ar aris, unda daZlio da ukuagdo. vici Znelia sisxl-xorcSi gamjdari Cvevis ukugdeba, magram sakmarisia suliwmindis madli SemouSva SenSi da saswauli moxdeba: uceb, erTbaSad ganikurnebi, radgan suliwmindis madls RvTiuri saTnoebebi Semoaqvs CvenSi da sadac RvTiuri saTnoeba isadgurebs, - iq veRar gaCerdeba ukeTuri zne-Cvevebi. - Sio, xom ici, me exla daviwye eklesiaSi siaruli. bevri ram CemTvis jer kidev ucxoa da gaugebari, damexmare, ho! - dagexmarebi, magram amisaTvis jer me unda Semicno! - Segicno? - ho, unda Semicno, mendo da damijero... `rameTu, vinac Seicno qmari Tvisi, - man colad Seicno Tavi; xolo vinac colad Seicno Tavi Tvisi, - man Seicno RmerTi!` - mainc ver gavige. 187


- araferia Znelad gasagebi: Tu colad Seicnob sakuTar Tavs, maSin ar gagiWirdeba morCileba; xolo Tu morCilebas SeZleb, iqnebi RvTis rCeuli da daxmarebasac is gagiwevs yvela gasaWirsa da gansacdelSi. Tavi meToTxmete feriscvaleba wrfeli sixaruli igrZno Siom, rodesac dainaxa misi meuRle oTaxSi ganmartoebuliyo da xmamaRla loculobda. xeli aRar SeuSala da Soridan adevnebda Tvals. erTi ram SeniSna: adre elene Txovna-mudariT idga uflis winaSe, axla ki mis locvebSi Warbobda sityva `Semiwyale` es ukve sinanulisken gadadgmuli nabiji iyo da uxaroda Sios meuRlis amdagvari feriscvaleba, radgan icoda, - RvTisadmi siyvaruli da erTguleba maSin vlindeba, roca mlocveli yvela piraduls, yvela vedrebas daiviwyebs da locvad daitovebs erTaderTs: `ufalo, Semiwyale!` swored am dros miecema mlocvels yvelaze udidesi sikeTe madli RvTiuri, ris Semdgomac yvela misi xvewna-mudara an sasacilod gamoCndeba, an aRsruldeba, ukeTu sargebels moutans igi mlocvelis suls. locvis bolos elenem metaniebi gaakeTa. raRacas gulSi loculobda, Semdeg muxls idrekda da SubliT iataks exeboda. Tormetjer gaimeora da daRlili taxtze Camoesvena. `RmerTma Seiwiros Seni locva, Cemo Zvirfaso` - warmoTqva Siom da meuRles gverdiT miujda. `uuf, daviRale.` - Tqva elenem da Sios Caexuta. - ho, es metaniebi arasodes gagikeTebia, gamikvirda. - diax, batono, pirvelad gavakeTe, guli amomvarda. - ras mivaweroT es iniciativa? - moZRvarma makurTxa ase, yoveldRe Tormeti metania gaakeTe da kobas angelozze iloceo. - kobas angelozze? - ho, `RmerTma acxonos da Seiwyalos yoveli moZuleni da maWirvebelni Cemni!` - egre loculob? - ho... ara... Cemi sityvebiT vevedrebi kobas angelozs, rom daicvas yoveli borotisagan. gagexarda? - ho, gamexarda. - ginda giTxra, ras vgrZnob axla? - ras? 188


- koba aRar mZuls, mZuls misi codvebi da vevedrebi RmerTs, rom ganwmindos misi guli yoveli ukeTurobisagan, ixsnas misi suli da acxonos... - marTla mixaria, elene, radgan aqamde Sen siyvaruli gqonda codvebisadmi, codvilebi ki gZulda, axla Sens locvebSi codvisadmi siZulvili gamoCnda, xolo Seni muxlmodrekametaniebiT codvili moyvasisadmi siyvaruli gamoamJRavne. gilocav, elene, es didi da seriozuli nabijia, Seni sulis zrdisa da Cveni siyvarulis ganmtkicebisken. - ucnauri vinme xar, Sio. - ratom? - imitom, rom ucnauri xedva gaqvs siyvarulze. ai, miTxari, ratom unda Sesustebuliyo Cveni siyvaruli, Tu me siZulvili meqneboda kobasadmi? - elene, adrec miTqvams da axlac vimeoreb: CemTvis sulerTia vis mimarT geqneba siZulvili, nebismier SemTxvevaSi autaneli da miuRebelia igi CemTvis, imitom rom erT sul da erT xorc varT Cven; imitom, rom Sen Cemi meore naxevari xar da me mtkivdeba is meore naxevari, romelSic siZulvili isadgurebs. amitomac msurs ganvkurno es mtkivneuli nawili Cemi xorcisa da sulisa, radgan sxvanairad mec ver viqnebi janmrTeli. gesmis, elene? mec veRar vaxerxeb siyvaruls, rodesac Seni guli Sepyrobilia siZulviliT. - axla? - ra axla? - axla rasa grZnob? - siTbos vgrZnob, elene, metad netaria es siTbo. TiTqos aqamde, raRac periodiT, guls sisxli aRar miewodeboda da axla gaixsna, siyvarulis da sicocxlis unari daubrunda Cems guls da WeSmaritad bednieri var axla, imitom rom Seni saxiT, - meore naxevari Cemi gulisa gamojanmrTelda, gesmis? - mesmis, magram Znelia wyeninebis arafrad Cagdeba, Senc xom gesmis Cemi? - diax, elene, mec mesmis Seni. magram unda icode - xSir SemTxvevaSi wyenineba RvTisgan daSvebuli gamocdaa, - Cveni sulis gamosawrTobad. ai, Sens magaliTze aviRoT: gawyenina kobam, Senc afeTqdi da warmoTqvi Seuracxmyofeli sityvebi. Tu Sens qmedebas arafrad Caagdeb, maSasadame sulis sibrmave gWirs. ufro uaresi – Tu Tavs gaimarTleb aRsarebis Jams... magram Tu Seni mrisxaneba WeSmariti sinanuliT moinanie, maSin momavalSi Seecdebi, igi aRar gaimeoro; ufro fxizlad iqnebi; es ar niSnavs, rom borotisgan movlenil vnebas erTTavad daamarcxeb, magram es cdiloba, es sifxizle da brZola ukvalod ar Caivlis. 189


Sen gaZlierdebi da ramdenadac gaZlierdeba Seni suli, imdenad dasustdeba Sens winaSe suli boroti. axla xvdebi, ratom da rogor xdeba RvTisgan daSveba gansacdelebis? ager, gawyenina axlobelma, Senc ganrisxdi da wyenas wyeniTve upasuxe... mere mixvdi, rom am mrisxanebiT suli daiziane da moinanie, ho! es imas niSnavs, rom daiwye brZola mrisxanebasTan. amis Semdeg Tu xSirad ityvi, `mrisxanebiT Sevcodeo` oridan erTs niSnavs: an danebdi am codvas; an ebrZvi, magram Zala ar gyofnis da RmerTsa sTxov daxmarebas. pirvel SemTxvevaSi suli ususuria, radgan ubrZolvelad nebdeba borots. aseT dros moZRvari ar aziarebs ampartavan sulier Svils, sanam Serigebisken ar warsdgams nabijs. meore SemTxvevaSi ki suli izrdeba, radgan aRmsarebeli Tavis ususurobas xvdeba da mdabldeba... amis Semdeg iZen WeSmariti siyvarulis unarsac; amis mere Sordebi gankiTxvis codvasac, radgan Sens Tavze gaqvs gamocdili, raoden Znelia TiToeul codvasTan brZola da gamarjveba. ase icvleba azrovneba da iwyeb fiqrs amdagvarad: `aba, sxvisi codva rogor ganvikiTxo, roca me uaresi mWirso` roca suli aseT mdgomareobaSia, mrisxanebac iolad daiZleva da sxva codvebsac iolad moeRebaT bolo. elene Rrmad Caergo meuRlis mklavebSi. mis mkerds miyrdnobilma Tvalebi netarad milula da gulaCuyebulma odnav gasagonad waiCurCula: `miyvarxar, Sio!` Sios araferi uTqvams, igi Tavze xels usvamda mis mkerdSi netarad miyuCebul elenes da RvTisadmi madlierebis SegrZnebiT imaze fiqrobda, Tu raoden didi faseuleba iyo mosiyvarule meuRle da misgan miRebuli dadebiTi energia, ase ulevad rom eZleoda da Zalas hmatebda cxovrebis sirTuleebTan brZolebSi.

. . . Sios gaocebas sazRvari ar hqonda: uCa morCilis kabaSi daxvda. - nuTu es Sena xar? – hkiTxa da mere bodiSi mouxada: `mgoni, mamaoTi unda momemarTao`. - ara, mamao ara var, Sio, yovel SemTxvevaSi, jer ara var da momavalSi ra iqneba, RmerTma uwyis. - mainc ra moxda, uCa, ram gadagadgmevina eg nabiji? - ra, ar mogwons? - ara, piriqiT, Tumca... Sen ojaxi gaqvs da berad aRkvecas Tu apireb... 190


- colSvili rom myavs, raSi vaრgivar mere? tyvilad muwukad da Cirqad vacxivar col-Svilsaca da sxvebsac... sxva Tu araferi, aqedan locviT mainc wavadgebi maT. - ucnauria, - RvTis madliT gakeTilSobildi da axla Sordebi col-Svils? - berobas ar vapireb, Sio, magas sxva niWi da sxva SemarTeba sWirdeba, ufro swor�d, berobis survilis gamo ar Camicvams morCilis kaba. - aba? - Sio, Sen rom monastridan waxvedi, me erTi Tve kidev davyavi aq. mere davbrundi erSi da ra moxda Tu ici? isev CaviZire WaobSi; isev Semipyro memTvraleobis vnebam da maSin gadavwyvite davbrunebuliyavi monasterSi, maSin vTxove mamaos morCilis kabaSi Sevmosiliyavi, raTa meti madli momcemoda da meti ZaliT SevbrZolebodi Cems borot vnebebs. - mainc ver gavige, erSi dabrunebas apireb Tu ara? - xom giTxari, cotas movZlierdebi da mere vnaxoT.. dRes isedac Zalian Wirs erSi cxovreba da sulieri moZlierebis gareSe Znelia Tavi gaitano ise, rom RvTis erTgulic darCe da ojaxsac araferi moaklo. erT saidumleobasac gagimxel: mRvdloba minda. ager, xucur enasac daveufle, ukve medaviTneobaSic vexmarebi mamaos, magram ra iqneba, ar vici. - moZRvari ras geubneba? - mamaom miTxra, mRvdloba ar unda gindodeso, amaSi TviTon ufali gamogarCevs, Tu saWirod CaTvliso. - eg rogor? - mTavaria, WeSmarit marTlmadideblad yofna gindodeso, ase miTxra mamaom, hoda mec vcdilob. - RmerTma daglocos da gagaZlieros, Cemo uCa, Zalian gamaxare... - ho, marTla, madloba da bodiSi minda giTxra. - raze? - madloba imaze, rom gzaze damayene, bodiSs ki imis gamo geubnebi, rom sikeTe dagiviwye da am xnis manZilze erTxelac ar Semogexmiane. Seminde da mapatie! - arc araferia sapatiebeli, magram... RmerTma Segindos mainc. Siom mowiweba igrZno uCas mimarT. aseTi mowiweba RvTismsaxurebisa da im pirTa mimarT uCndeba adamians, vinc sulieri siwmidiskenaa midrekili, vinc RvawlSia Tavisi RvTisnieri cxovrebiT: locviT, saqmiTa da siyvaruliT... wversa da morCilis kabaSi uCa namdvil bers hgavda. xelSi fskvnili eWira da uwyvet locvaSi iyo. Siom es SeniSna: saubris dros tuCebs mosmenis momentSic amoZravebda, maSasadame, gismenda 191


da Tan loculobda. rogorc Cans, codvisken mqrolav fiqrebs ebrZoda da maT Sesaokebel aRvirad iesos mokle locvas iyenebda. - uCa, gavige mamao qalaqSi wasula. - ho, am diliT wavida, cixeze patimrebi unda moinaxulos. - hoo? Cvens mamaosac uxdeba cixeze siaruli? - ra gasakviria, patimris monaxuleba xom erT-erTi nawilia RvTiuri saTnoebisa da siyvarulisa, miT ufro, Tu cixeSi eklesiuri adamiania, - misTvis moZRvarTan kontaqti bednierebis tolfasia, hoda mamaoc valdebulia, zidos es jvaric. - RmerTma gaaZlieros! - sxvaTa Soris erT-erTi patimari Seni yofili klientia, me mgoni. - vin? - elioz daviTuri. - geSleba, Zmao, elioz daviTuri gareT aris. is gaamarTla sasamarTlom da TavisuflebaSia. - ara, Sio, me kargad vici eg ambavi: raionulma sasamarTlom gaamarTla, magram... prokuraturam gaasaCivra da... - ras melaparakebi! - mikvirs, rom ar icodi. - me winაswar Ziebasa da pirvel instanciaSi vicavdi, gavamarTleT da megona, damTavrda eliozis koSmaruli gansacdelimeTqi, xedav? - viTom advokatis gareSe ganixiles misi saqme? - ara, ar vici... albaT saxazino advokati icavda. - Sen ratom ar agiyvanes isev? - ar vici, uCa, albaT moeridaT, magram mTavari is aris, rom mec verafers gavxdebodi, radgan rac saTqmeli iyo, me ukve vTqvi da es saqmeSia, am yvelafris miuxedavad raki damnaSaved scnes, ese igi ase undodaT. es koSmaria, saSinelebaa, eg ra miTxari... eliozis xelaxla dapatimrebis ambavma ise aaRelva Sio, rom uCas arc gamomSvidobebia, datova monasteri da gadawyvita cixeze wasuliyo daviTurTan Sesaxvedrad. Tavi meTxuTmete Tavisufleba cixeSi

„patimari daviTuri visTanaa!“ – daiZaxa badragma da Sio oTaxidan foieSi gamovida. eliozs zurgs ukan Semoewyo xelebi da TavCaRunuli uimdod moabijebda. 192


- gamarjoba elioz, - miesalma Sio. patimarma RimiliT Sexeda da isev CaRuna Tavi. - ra mogivida, ratom xar ase sasowarkveTili? - ra vici, – mxrebi aiCeCa msjavrdebulma. paemnis oTaxSi ganmartoebulni erT xans usityvod isxdnen. sityvas ver poulobda Sio, - ar icoda riTi enugeSebina Tavisi yofili klienti da wuxda. - gavige, uzenaesmac uari giTxra. - ho, saerTod ar ganixila, ise datova ZalaSi saapelacios ganaCeni. - saerTod ar ganixila, Tu Sens dauswreblad ganixila? - ara, saerTod ar miiRo warmoebaSi. - es SeuZlebelia, es uxeSi darRvevaa! - aRSfoTda Sio. rogor, erTma instanciam gagamarTla, meorem – gagamtyuna da romeli iyo marTali, ar unda daintეrეsebuliyvnen? - arafris imedi aRara maqvs. – amoikvnesa eliozma. - ara, guls nu gaitex, Cemo Zmao da nurc gaborotdebi, gexvewebi... strasburgSi gavasaCivrebT am saqmes da sityvas gaZlev, rom movigebT. - ras movigebT? - saqmes movigebT. - ra Sedegs miviRebT, Torem ki... - risi Tqma ginda? - ase miTxres, maqsimum, rasac miaRwev, is aris, rom kompeნsacias mogcemeno, me ki Tavisufleba minda. - ici, WeSmariti Tavisufleba sad aris? - sad? - sad da – RvTis safarqveS? - sad? - ici, elioz, me kargad mesmis Seni: Znelia sapyrobileSi yofna, miT ufro - alal-marTali adamianisTvis, magram Sen warmoidgine, msgavs situaciaSic SeiZleba iyo Tavisufali da ufro metad Tavisufalic, vidre zogierTi gareTmyofi. - ... me ki veraferi gavige... - ai, miTxari, elioz, is mosamarTle, vinc Sen gagamtyuna da dagsaja, Tavisufalia? roca ici, adamiani marTalia da mainc amtyuneb, imitom, rom zemodanaa miTiTeba, roca ar eTanxmebi, magram emorCilebi borotebas, es Tavisuflebaa? - ex, Cemo Sio, faqti is aris, rom eg mosamarTlec, prokuroric da yvela magnairebi gareT arian, pativsa da netarebaSi arian, nebivroben maRali TanamdebobiT, maRali xelfasiTa da sxva ram siamtkbilobiT, me ki... - damijere, elioz, ar aris sanatreli maTi bedi; arc maTi xelfasi da Tanamdebobaa SesaSuri da - arc eg codviani siam193


tkbiloba... isini eSmakis safarqveS arian, borotebas emsaxurebian da emonebian... Aaba miTxari, vin ufro gaWirvebulia: urwmuno mdidari Tu morwmune Rataki? Uurwmuno mdidari sacodavia da ufro metad gaWirvebulia swored imitom, rom Wiri da lxini ver gaurCevia; Wirad siRatake eCveneba da lxinad xorcieli siame. isini monebi arian aTasgvarი codvisa, Sen ki... Damijere, elioz, codvisa da borotebis mona Tavisufali verasodes ver iqneba. Sen ki SegiZlia, iyo WeSmaritad Tavisufali, gesmis? - Tavisufali?... aq, cixeSi? - ho, aq, cixeSi! - rogor? - me ა xlave mival sოcialur ganyofilebaSi da vetyvi, rom moZRvari gesaWiroeba. isini valdebuli arian daakmayofilon Seni moTxovna. danarCeni Senzea, Cemo elioz. ramdenadac didad Seiyvareb RmerTs, imdenad didi iqneba Seni Tavisufleba da netareba. - ki magram, Sio, me xom monaTlulic ar var. - marTla? mTlad ukeTesi! Sen bednieri kaci yofilxar, elioz! - rogor? - Sen აxla moinaTlebi da mogeteveba warsulis ყველა codvა. sufTa dafidan daiwyeb sulier cxovrebas da mTlad Senze iqneba damokidebuli, im dafaze RmerTs daxatav Tu eSmaks. - mainc rogor moviqce, Sio? - daemorCile moZRvars, romelic SenTan mova. sTxove, mognaTlos da mis mere yvela mis sityvas daemorCile. იcode, es morCilebaa sawyisi bednierebisa da im WeSmariti Tavisuflebisa, romelic Sen jerac ar gigrZvnia. mokled, gilocav, elioz! - ras milocav? - winaswar gilocav Tavisuflebas, romelsac cixeSive eziarebi. - ra vici, aba... – daeWvebulad warmoTqva eliozma da dasZina, _ me ici raze ufro mwydeba guli, - imaze, rom Cemს biWs Cemს gamo siamaye daekarga. amas winaT aq iyvnen paemanze. TavCaRunuli idga. TvalebSi ar micqeroda. ~Svilo, xom gjera Cemi-meTqi!~ - vkiTxe. `mjerao` - miTxra, magram... ise ususurad miTxra, mgoni, ar sjera. isic gavige, swavlas uklo, gulCaTxrobili gaxda. rada, gamor-Ceuli iyo swavlaSic, sportSic, yvelaferSi... axla ki... xedavT, batono Sio: ukanonobis msxverpli marto me ki ar gavxdi, aramed – Cemi ojaxi da gansakuTrebulad – Cemi saficari Svili. Tqven ki meubnebiT, cixeSic SeiZleba Tavisufali da bednieri iyoo, ex... – amoioxra eliozma da xeli Caiqnia. 194


- saowarkveTilebaSi nu Cavardebi, Tu Cemi Zma xar! – TanagrZnobiTa da moridebiT sTxova Siom da mxarze daado xeli. - ho, kidev ra mindoda meTqva... – dafiqrda eliozi, – zemoT xom vTqvi razeca vwuxvar, axla imasac getyvi, rasaca vSiSob. - SiSob? - ho, vSiSob, rom cixidan gasuli marTla gavxdebi mkvleli. - elioz! – patimris sityvebma SeaSfoTa Sio. - ho, movklav dazaralebulsac, gamomZiebelsac, prokurorsac da im sam qalbaton mosamarTlesac zed mivayoleb. maT xom cocxlad momkles; Cems Svils suli dauzianes; gamwires, damasamares. hoda, awi naxon, rogoria Sedegi da nayofi maTgan daTesili borotebisa. - elioz, gexvewebi!... - me gaborotebuli var, Sio! - sul aravin aRar giyvars, elioz? Seni amirani xom giyvars, Seni coli, mSoblebi, megobrebi, axloblebi... mec xom mcem pativs, elioz? - Zma xar, Sio! - hoda, Tu Zma var, Zmurad miiRe Cemi Txovna da rCeva: nu daizianeb suls boroti fiqrebiT. eSmakis lukmad nu iqcevi, gexvewebi! Cven Sen gvWirdebi, elioz! Senს biWs yvelaze metad sWirdebi, Sen ki... - patimari vis raSi vWirdebi, Sio! an Cemს biWs rogor davudge gverdSi, Hha? – eliozis xmas bzari Seepara da cremlebi moadga TvalSi. - ici, elioz, ra Zala aqvs mSoblis locvas? marto am locviTac waadgebi Sens ojaxs, Tu gulwrfelad Seiyvareb RmerTs. - ex, Sio, Sio... – Cemi ar gesmiso, amis Tqma Tu undoda ukanono patimars. xeli Caiqnia da wasasvlelad moemzada. - erTi wuTi, elioz, erTi wuTi... – SeaCera Siom. wamierad locva warmoTqva da uTxra: warmoidgine, rom igive darCi, raca xar axla; warmoidgine, rom guls giRrRnis mwvave grZnoba SurisZiebisa; Tormeti weli wina gaqvs, Zmao. Tormeti wlis Tormeti Tve da yoveli dRis yoveli wuTi Sen icxovreb mxolod am grZnobiT, mere gaxval cixidan, guls moioxeb, daxocav Sens mtrebs da Sexval isev sapyrobileSi, amjerad - samudamo patimrobiT. xom es aris Seni mizani, xom am fiqrebiT sulmdgmulob axla. mere, ra aris amaSi sikeTe? zaraldebian Seni mtrebi, magram zaraldebian Seni axloblebic da zaraldeba Seni suli, romelic jer aq da Semdeg saiqioSic samudamo satanjvelisTvis iqneba ganwiruli. es ginda, elioz! - me dakarguli kaci var, Sio! 195


- vici, rom did gansacdelSi xar, elioz. vici, rom gegmebi dagengra, magram iqneb es yvelaferi RvTisgan iyo daSvebuli swored imitom, rom aq�mde RmerTis gareSe agebdi Seni cxovrebis gegmebs. - ese igi damsaja RmerTma? - ki ar dagsaja, Tavis safarqveS misazidad es gamosavali naxa, gansacdeli mogivlina, romliTac an daiRupebi an gadarCebi! yvelaferi Senzea damokidebuli. daiRupebi, Tu RvTis safarqveS ar Sexval da SurisZiebaze fiqriTa da qmedebebiT eSmaks Seswirav sakuTar suls. xolo Tu Sexval RvTis safarqveS, Sen gadarCebi, elioz. Seni cxovrebis yoveli wuTi, yoveli qmedeba, yoveli fiqri da gulis feTqva gajerebuli iqneba RmerTze fiqriT da damijere, imaze didi netareba araferia, roca sulSi, nacvlad boroti vnebebisa, daisadgurebs simSvide, sasoeba da siyvaruli... - da es cixeSi SeiZleba moxdes? - Sen warmoidgine, rom SeiZleba! ufro metic, eklesiurobas rom Tavi gavaneboT, aqamde monaTlulic ki ar iyavi da albaT aseve ganagrZobdi cxovrebas, hoda, iqneb swored cixe iyo saWiro imisTvis, rom Sen cxovrebis gezi Segecvala da cxonebis gziT gewyo siaruli. - kargi, damarwmune. mzad var daviwyo axali cxovreba. midi socialurSi da uTxari, rom Cemi survilia moZRvris ayvana, danarCeni vnaxoT... - viloceb SenTvis, elioz. - egeba Cems amiransac mixedoT... - gamogivli xolme, elioz, aba Sen ici! – eamboren erTmaneTs da daemSvidobnen. . . . im Rames ucnauri sizmari naxa Siom. TiTqos romeliRac monasterSi iyo mosalocad. verc aremare icno da verc sqemosani beri, romelic aRsarebebs ibarebda. didad madliani mRvdel-monazoniao CurCulebdnen rigSi mdgari aRmsarebelni da Sioc maT Soris Cadga. gavida saaTi Tu ori saaTi da Sios rigic dadga. dgas da elodeba, rodis daamTavrebs aRsarebas mamaos win muxlmodrekili qalbatoni. Sios esmis am qalbatonis kvnesa, qviTini da xvewna Sewyalebisa. mamao mSvidad usmens, bolos Sendobis locvas waukiTxavs da xmamaRla etyvis: `Tqven bednieri yofilxarT, qalbatono, rameTu ornair sikvdils gadaurCiT, - xorcielsac da suliersac. 196


kaci, romelsac Tqven boroteba gaukeTeT, Tqvens mokvlas apirebda, magram cixidan gamosvlis Semdeg eklesiis gzas daadga, amiT gadaurCiT misgan SurisZiebasa da sikvdils. xolo am aRsarebiTa da cremliani sinanuliT Tqven eSmaks ganudeqiT da amiT sulier sikvdilsac gadaurCebiT, Tu bolomde erTguli darCebiT am gzisa, qristes gza rom hqvia saxelad. Sios gaeRviZa da mereRa gaacnobiera, vinc ixila sizmrad: aRmsarebeli qalbatoni erT-erTi im mosamarTleTagani iyo, romelmac eliozi dasaja, xolo madliani mRvdel-monazoni, romelic aRsarebebs ibarebda, TviTon eliozi iyo.

Tavi meTeqvsmete saCuqari dabadebis dRisTvis ucnauri saCuqari moumzada meuRlem Sios. axara, orsulada varo da mtkicebulebac daudo win. es iyo egreT wodebuli testi, romelic aSkarad adasturebda elenes sasixarulo ambis sinamdviles. - es yvelaze Zvirfasi saCuqaria, Cemo, ukeTess verc vinatrebdio, - Tqva Siom da gulSi Caikra elene. sufrazec gaamJRavna es saidumlo da, bunebrivia, yvela aRfrTovanebiT Sexvda. ucnaur siamayes grZnobda Sio. `xalxo, ar damcinoT da, iseTi SegrZneba maqvs, TiTqos axla vxdebi mamakaci; TiTqos me, rogorc mamakaci, Cemi SviliviT erTi patara ujredi var, masTan erTad vizrdebi da mis dabadebasTan erTad iSveba Cemi mamakacobac. modi am grZnobas gaumarjoso` - am sityvebiT daasrula sadRegrZelo Siom da xalxi ver mixvda, risi sadRegrZelo unda SeesvaT. - kaco, gagvagebine normalurad, mamakacebs gaumarjoT? – ikiTxa erT-erTma Tanameinaxem. - ara, ara... me sxva ramis Tqma mindoda... ai, iyo periodi Cems cxovrebaSi, roca gareT gasvla mrcxvenoda da mezareboda, vinaidan ormoc wels gadacilebuli viyavi da ojaxi ar mqonda Seqmnili. maSin arasrulfasovnebisa da arakacobis SegrZneba mawuxebda. Sesabamisad kacad maSin vigrZeni Tavi, roca coli moviyvane, magram mamakacoba ufro maRali statusi mgonia, amis SegrZneba ki maSin giCndeba kacs, roca mamobisTvis emzadebi, hoda, imas vambobdi, dRes, roca Cemma colma maxara, orsulad varo, CemSic gaCnda mamakacobis anu mamobis SegrZnebis pirveli niSnebi. `gaumarjos!` `gaumarjos!` - erTxmad warmoTqves da dalies. Sios ukmayofilebis grZnoba darCa. ver gamigeso, - gaifiqra da ganagrZo Tavisi naTqvamis ganmarteba. 197


`erTxel, xalxmraval adgilas viyavi. Cems ukan bavSvma daiZaxa - `mama~. bevrma miixeda, me ar mimixedia, radgan vicodi `mamas` aravin damiZaxebda. raRacnairad guli damwyda maSin da Zalian mominda mamoba. `gulis amaCuyebeli istoriaa` - RimiliT warmosTqva sufris Tamadam, iubilars mxarze xeli gadaxvia da - `Sios winaprebis TamadobiT, Cvens winaprebs gaumarjoTo` - Tqva. Siom yvelaze bolos moitova Tavis saTqmeli da gansakuTrebuli siyvaruliT olRa bebo gaixsena: `dRes bebiaCemis gardacvalebis dRecaa. ar SemiZlia ar gavixseno es saocari qali; mravlad natanji da mainc uboroto; didad RvTismoSiSi da Rrmad morwmune olRa bebo, romelic sawyisi iyo CemTvis yovelive keTilisa da amaRlebulisa.` Siom ubis wignakidan gacrecili fotosuraTi amoiRo da iq myofT daanaxa. `ai es iyo bebiaCemi. es patara biWukela ki me var. am suraTs rom vuyureb, iseTi SegrZneba maqvs, TiTqos RvTismSobels vyavde Caxutebuli. RmerTTan sasaubrod da salocavad Tavisi kuTxe hqonda olRa bebos. iq esvena ZvelisZveli xatebi da Tavisive xeliT Camoqnili sanTlebi. Adre, adgeboda da saaTobiT muxlmodrekili loculobda. rogorc ki gaviRviZebdi, bebia Tavze sanTels Semomatarebda, pirjvars gadamwerda da iwyebda gulmxurvale locvas winaSe RvTisa, rom caTa meufes ar dahnaneboda da uxvad daebertya mis monagarze yoveli sikeTe da saTnoeba. ase, yovel diliT, sazrdod da sinaTled mudam megulveboda bebiis mxurvale locva; misi gasxivosnebuli saxe da xelebi, romelsac mudam sakmevlis keTilSobili surneli asdioda. siyvaruli maswavla ola bebom, - siyvaruli, romelic sicocxleze metia. saocari ki iciT ra aris? dResac, roca am qveynad aRar arsebobs bebo, aRar arsebobs dedaCemi, aRar arsebobs Sio papa; aRar arian Cveni winaprebi... isini mainc gvexmarebian; loculoben Cvenze da uxilav Zalas gvaZleven saimisod, rom sicocxlesTan erTad SevinarCunoT unari siyvarulisa.` - Siom gansxvavebuli sasmisiT Sesva sadRegrZelo da musikaluri Sesveneba gamoacxada. kvlav miusxdnen sufras. Tamadam daamSvida axmaurebuli sufris wevrebi da bodiSi moixada. `iciT, ratom gixdiT bodiSs? siyvarulis sadRegrZelo iyo da amis fonze jagajuga melodia SemogTavazeT. modiT, gamovasworoT Secdoma da Cveniv leqsebiTa da simRerebiT vugaloboT siyvaruls. sufris wevrebma idea aitaces da satrfialo poeziis qariSxali daatriales. 198


`yorRanebidan gnoli afrinda...` - omaxianad CaerTo Sioc da goglas leqsi RvinosaviT Caarakraka. taSi Semoscxes sufris wevrebma, Siom ki xeli gaaqnia da siCume sTxova Tanameinaxeebs. `xalxo, me daviTveri axla, am leqsebiT ufro daviTveri da raRac protestis grZnoba gamiCnda. es satrfialo lirika emsaxureba ki WeSmarit siyvaruls? ai, ra kiTxva SemomiCnda gulSi` `vaime, rogor gekadrebaT... Cveni poezia WeSmariti siyvarulis sagalobelia.` - wamoiZaxa viRacam. `geTanxmebiT, magram.. am wuTSi gulisTqma gamiCina am ZarRvianma sityvebma. gulisTqma ki codvaa, maSasadame.. `ras ambob, Sio, arsad Tqva eg sisulele, rogor... `yorRanebi` Sen rom waikiTxe, codvas badebs? es xom esTetikis mwvervalia!` `CaTvaleT, rom vbodav, xalxo, magram... ai, Tundac `yorRanebi` aviRoT. es Cemi sayvareli leqsia, oRond... am wuTSi aRmovaCine, rom es leqsi sikeTes ar emsaxureba. misi Sinaarsi gaTxovili qalis siyvarulia da ramdenadac kargad aris dawerili, imdenad dadebiT grZnobas badebs aseTi siyvarulisadmi. gaTxovili qalis siyvaruli ki mruSobaa, ramdenadac vici. `an am sityvebs daukvirdiT: `qals silamaze xilada vTxove, ar damaZlevinao` - ra lamazi leqsia, magram gana es WeSmariti siyvarulis sagalobelia? an es simRera, Cven rom tkbilad CavigalobeT: `marto erTi kocna minda, nu ggonia SenTvis vkvdebio` - ras emsaxureba? ras vumRereT amiT, - RvTiur siyvaruls, Tu mruSobis mcdelobas?` `kargi exla, Sio, nu gadaamlaSe da nu CagviSxame sufra` uTxra elenem da magnitofons xma auwia. Siom moibodiSa da oTaxidan gavida. sufraze aRar dabrunebula. oTaxSi ganmartoebuliyo da sarkmlidan savse mTvares miStereboda. male stumrebic daiSalnen. ganawyenebulma elenem jer xmamaRla daiwuwuna, mere Serigebis toniT mimarTa qmars da raki pasuxi ver miiRo, SeSinebulma hkiTxa - `cudad xom ara xaro` - ho, ra vici, mgoni, vera var kargad. - ramem gawyina? - ara, sulierad var urigod. ase mgonia, veravin migebs da verc me vugeb sxvebs. - sulac ara. - ager, Cems dReobaze mosuli xalxi gavanawyene, dResaswauli CavuSxame Cemi demagogiebiT. - ho, ar iyo saWiro. poeziis mec araferi gamegeba, magram.. - hoda Zalianac kargi, rom ar gagegeba. - ar iyavi marTali, Sio, leqsi... simRera... es xelovnebaa, siamovnebas ganiWebs da gakeTilSobilebs, Sen ki - `codvao` 199


`mruSobao` `gulisTqmao` ... ra SuaSia, ha? mokled daTveri, sixaxo, da TviTonac ar ici, ras bodialobdi, xo asea? - ho, asea, asea, Cemo kargo. – Tavi Caqindra Siom da amoioxra. - kargi, ra, gexvewebi! – moefera elene. - ici ra, Cemo Zvirfaso, me ase mgonia, rom yvelafers aqvs Tavisi mizani, xolo yvelafris mizani unda iyos RmerTi! gamige? - gagige, gagige... - veraferic ver gamige. ai, Seni mizani ra aris? - Cemi mizani? - ho, ra aris Seni mizani? - Cemi mizania... Cemi mizania... minda Svilebi gagiCino, kargi Svilebi minda gavzardo... minda Cveni ojaxi iyos bednieri, keTilmowyobili, ra vici... - RmerTi, RmerTi ra uyavi? - ho, vicxovroT ise, rom vcxondeT! - ex, Cemo elene, ase Sors ver gavfrindebiT! yvelafris mizani RmerTi unda iyos-meTqi, rom vambob, imas vgulisxmob, rom yovelTvis, yvelgan, yvelaferSi... sadac ar unda viyveT; visTanac ar unda viyveT; rasac ar unda vakeTebdeT... RmerTi unda iyos mizani. ganRmrToba unda iyos mizani; srulyofileba unda iyos mizani; RmerTisTvis samsaxuri unda iyos mTavari orientiri Cveni cxovrebisa. Tu es dagaviwyda, verc karg Svilebs gazrdi da verc Seni ojaxi iqneba bednieri. - mere ra ginda, xom vTqvi, - `vicxovroT ise, rom vcxondeTmeTqi!` - es gulidan wamosuli sityvebi ar iyo, Torem pirveli magas ityodi. Modi, amas gavaneboT Tavi da isev im satrfialo lirikas davubrundeT: gana SeiZleba, werde leqss da am dros RmerTze ar fiqrobde? gana SeiZleba, werde an mRerode simReras da am simReriT RmerTs ar ugalobde? gana SeiZleba, Tundac sjide adamians da am dros RmerTs ar emsaxurebode? axla SevatrialoT kiTxvebi da vTqvaT: sadauri RvTis xsovna da ranairi RvTis msaxurebaa, Tu Sens nawerSi, namRerSi da namoqmedarSi codvebs Seurev, Hha? gana aseTi leqsebi da simRerebi moemsaxureba Cvens sulier srulyofilebas? ara! `droa axali paemanisao` - poeti rom Segvagonebs Tavisi lamazi leqsiT, amiT RmerTTan paemanze unda gvepatiJebodes, ase ar aris? sxvanairad ra azri aqvs am yvelafers, anu erTi cnobili filmis gmiris ar iyos, - ra azri aqvs iseT leqss, iseT simReras, iseT saqmes da iseT gzas, romelic taZarTan da RmerTTan ar migviyvans. axla Tu gaige Cemi gulistkivili, elen? 200


- gavige, magram mainc mimaCnia, rom gadaWarbebulia. Tu protests gamovucxadebT sazogadoebis umravlesobas, maSin unda gaveriyoT maT. - marTali xar, elene, Tu yvela qristesmier wess davicavT, maSin sazogadoebas unda ganvudgeT. amitom Tu erSi rCebi, winaswar unda Seeguo azrs, rom friadosani qristiani ver iqnebi, Tu ar SeiZuleb sofels qristesTvis, - caTa sasufevels ver daimkvidreb, amitom... - Sio, gexvewebi!... - kargi, egre iyos.... bodiSs vixdi yvelas winaSe, upirvelesad ki imaT winaSe, vis namoRvawarsac Cirqi movcxe Cemdauneburad. - RmerTma Segindos da gapatios, – RimiliT uTxra elenem da nabaxusevi meuRle saZinebel oTaxSi gaiyvana. Tavi meCvidmete cxeli agvisto cxelma agvistom mgeleTis mTebi gaaxsena Sios. am gaxsenebas monatrebis grZnoba mohyva da Tavisi aRtaceba cols gaando: `modi, xuTi dRiT mTaSi davisvenoTo` - uTxra. - ki, magram visTan midixaro? – hkiTxa elenem. - nebismierTan, Zvirfaso. - rogor Tu nebismierTan? – gaikvirva elenem. - gogo, erTi weli iq vimuSave da rogor, imdeni aRar damiTesia, rom xuTi dRiT dasveneba movimko? - ooo, egre ara, uxerxulia, Sio! - ara, ver gamige, fuls gadavixdi, ubralod... - zRvaze xom ar wavsuliyaviT, ha? - kursis Secvla scada meuRlem magram amaod. - gamige, gexvewebi, mTa momenatra, is adgili da is xalxi momenatra, sadac da visTanac mosamarTleobis mZime tvirTs vezidebodi. Tanac, gamogitydebi da mainteresebs, rogor mimiReben... - ras elodebi? - arafers gansakuTrebuls. Uubralod Wiqa arayi da Savi puri iyos, oRond... - da keTili guli, xo? - imedia, rom asec iqneba. Bbevri keTili guli dagvxvdeba iq. gavixsenebT warsuls, aqeTurs, iqeTurs da darwmunebuli var kmayofilebi davbrundebiT. - dasaTvalierebeli aris rame? - rogor ara, eklesiebia, mTebia, haeria, iseTi gemrieli haeria, rom marto magitom Rirs iq wasvla. 201


enTuziazmiT anTebulma Siom Zvel ubis wignaks dauwyo Zebna. mgeleTelebis telefonebi moiZia da darekvis win cols hkiTxa - rodis moicli, rodis wavideT? - ra vici, Tu ginda xvalve aviReb Svebulebas. - Zalian kargi, maSin zeg wavideT. - jer dareke, kaco, egeba uars geubnebian. - uars meubnebian? Sen ra, Seuracxyofas mayeneb? - ratom? - kargi, am Temaze aRar minda laparaki. Siom mzikas telefonis nomeri akrifa da pirgabadruli daeloda Sexmianebas. - gismenT, romeli xar? – moesma nacnobi xma. - mzika, Sen xar? – Tvalebi auciskrovnda Sios. - romeli brZandebiT? - me var, Sio var! - Sio? romeli Sio? - mzika, me var, Sio ServaSiZe. - diax, gamarjobaT. raRac oficialuri moeCvena. Mmet siTbos eloda, rogorc Cans. - ukacravad, xom mzika xarT? – gadaamowma Siom. - diax, gismenT? - ici ra, mgeleTSi mindoda Camosvla Cems meuRlesTan erTad da... telefoni gaiTiSa. - rao? – ikiTxa elenem. - araferi. gaiTiSa telefoni. - gaiTiSa Tu gaTiSa? - Sen raRa mogivida qalo! ras enamwarob! viTom ratom unda gaeTiSa, ha?- gabrazda Sio. xelaxla gadareka. `dakavebaa` Tqva da xelaxla scada. `albaT TviTonac rekavs~ - xmamaRla warmosTqva Tavisi fiqri. `albaT!` - ironiulad daemowma elene. colis ironiaze ufro gacecxlda Sio, magram araferi uTqvams. aiRo telefoni da sxva oTaxSi gavida. sxva nomeri akrifa. `gasulia momsaxurebis zonidan` - acnoba operatorma da nirwamxdar Sios goneba gaunaTda: `nina, Cveni nina! rogor damaviwyda!` - akrifa nomeri da gavida. - alo, nina, Sena xar? - diax. - aba, vin var, Tu ici? – xalisianad waekekluca Sio. - vaime, ver gicaniT. – moesma Secbunebuli xma. - Sio var. Sio ServaSiZe. - gamarjoba, Sio, rogor xar? 202


- ra vici, gogo, Zalian dacxa aqa da gadavwyvite TqvenTan Camovide erTi xuTi dRiT. - CvenTan? xuTi dRiT? - ho, me da Cems cols gvinda Camosvla da... - mere Cven rom remonti gvaqvs. - remonti? - xo, ra vici, areulebi varT. Tqven rogora xarT? - madlob, kargad. ici ra, egeb Sen gamigo, mand vinme Tu aqiravebs binas, sul xuTi dRiT… xom gesmis, colTan ar minda Sevrcxve. - kargi, kargi gagigeb. – daaimeda ninam. - aba, Sen ici! – daemSvidoba Sio da karg xasiaTze damdgari stvena-stveniT gavida meuRlesTan. - mokled, Caalage Cemodani. xval Svebulebas iReb, zeg ki mivdivarT. - sad mivdivarT? - mgeleTSi. - daelaparake vinmes? - aba, ras vizamdi!@ Siom TviTonac daiwyo mzadeba da mxolod meore dRes gaaxsenda, rom ninasTvis unda daereka. `wesiT, TviTon unda Semomxmianeboda. Uunda enaxa binis gamqiravebeli da unda ecnobebina. Tumca ra valdebulia, me unda damereka... rogor gamovSterdi... mivdivar da visTan mivdivar, arc vici.` - sakuTar Tavze gabrazebulma Siom gadaureka ninas, magram telefonis wyvetilma zumerma dakavSirebis saSualeba ar misca. `mogvianebiT vcdio` - gaifiqra Siom da sxva saqmeze gadaerTo. erTi saaTis Semdeg isev dareka, magram amaod. Nnina ar pasuxobda. Mmzikas gadaureka. Mmasac gamorTuli hqonda telefoni. mosaRamovda. male elenec dabrunda samsaxuridan da axara meuRles SvebulebaSi gasvla. Siom simwrisgan tuCze ikbina, magram araferi uTqvams. - ra xdeba: xom mivdivarT? – ikiTxa elenem. - ho, mivdivarT. – ixtibari ar gaitexa Siom da gasamgzavreblad mzadeba ganagrZo. mgeleTs uaxlovdebodnen, roca Sio gamoutyda elenes da uTxra: - patara problemaa, ninas bina remontSia da komfortulad ver viqnebiT. - ara uSavs, Cems nacnobs davurekav, Tu ginda. - vin nacnobs?

203


- aba, marto Sen ki ar gyavs nacnobebi mgeleTSi. – gaikekluca elenem, saswrafod dareka telefonze da xuT wuTSi yvelaferi moagvara. ai, mgeleTic. `deda, rogor civa.` - moibuza avtobusidan Camosuli elene. - Sens nacnobTan mivdivarT? – uxasiaTod ikiTxa Siom. - ho, rom CamoxvalT, pirdapir wamodiTo. - moica! – warmoTqva Siom da viRacisken gaemarTa. cota xanSi ukan dabrunda nirwamxdari da warbSekruli daswvda bargs. - ra xdeba Sio? – hkiTxa elenem. - Cemi yofili TanamSromlis coli iyo. Kki micno, magram Tavi amarida. Uucxoel turists aedevna. is bevrs gadauxdis binis qiras, me ki fuli rom SevTavazo, ar gamomarTmevs. - ratom? - imdeni sikeTe maqvs magis ojaxisTvis gakeTebuli, rom Cemgan fuls ver aiRebs. amitom urCevnia, Tavi momaridos, ras izam. Ees aqauri filosofiaa? - ara, es Cemi uazro eWvebia. kai kaci viqnebodi, Tu Cem mier gakeTebul sikeTes daviviwyebdi. maSin arc amaTi qcevebi momeCveneboda umadurebad da arc guli damimZimdeboda boRmisgan. - kargi, nu nerviulob, bina xom viSoveT. - elene, bina iSove Sen, romelmac ara mxolod es mxare ar ici, aramed im Sens nacnobsac ar icnob rigianad, me ki... - ui, rogor civa. –yba aukankalda elenes. - ho, civa, metismetad civa... ise civa, rom gulebic gaucivdaT xalxs. Mme aq veRar gavCerdebi, Zvirfaso, modi wavideT. - sad, ukan? - gaocebisgan akiskisda elene. Hho, ra moxda, ager erT saaTSi gava avtobusi da wavyveT, manamde movaTavalieroT aqauroba. - ra mogdis, Sio? - ar vici, cudad var, cudad mimiRo mgeleTma...… ar SemiZlia! - kargi, wavideT, rogorc ginda... – TanaugrZno elenem. - ici, mzikam ra miTxra Tavis droze? - rao? - aqaurebs sanam sWirdebi, manamde gevlebian Tavsao. marTla egre yofila da pirvel rigSi TviTon daadastura es Tavisi qceviT. Ggulsatkenia, ase ar aris? - sulac ar aris gulsatkeni. - ho, marTali xar. gulmxurvale daxvedris iluzia ar unda mqonoda. Cemi bralia. wavediT... ...

204


mSobliur qalaqSi dabrunebuli col-qmari kvlav qalaqidan gaqcevas gegmavda. agvistos damxuTvel haers gaurbodnen da verc gaurbodnen. ver gadaewyvitaT sad wasuliyvnen. - ginda, zRvaze wavideT? – hkiTxa Siom. - ufro mTa da tye mizidavs. – Tqva elenem. - kargi, raRacas movifiqreb, - meuRlis survili gaiTavisa ojaxis Tavma da raRac gegmebic moxaza. am fiqrsa da ZiebaSi kidev ori dRe gavida da dadga dReebi, romelsac sizmarSic ver warmoidgenda mSvidobis moyvaruli xalxi. mSobliuri qalaqis uRrublo zeca rusuli TviTmfrinavebis gruxunma gaapo. Tavidan yuradReba ar miaqcies. Mmere gaiges, qalaqis SemogarenSi bombebi Camoyareso da provokaciad monaTles. Mmere es provokaciebi rom ganmeorda, mixvdnen, raRac Zalian cudi xdeboda, Tumca omis dawyebas mainc ver aRiqvamdnen. `raRac gaugebrobaa... albaT gvaSineben... Cveni daxocva rom undodeT, korpusebs aafeTqebdneno` - ase fiqrobdnen da ase aimedebda Sioc meuRles. Ggavida kidev erTi dRe da qalaqis ori korpusi cecxlis alSi gaexva. - wavideT, Sio! – SiSiT kankalebda elene. - sad wavideT? – mSvidi RimiliT exmianeboda Sio. - wavideT! sadme wavideT, gexvewebi! - nu geSinia, elene. - xalxi garbis. - garbis? Siom sarkmlidan gaxeda qalaqis quCebs. alag-alag xalxi SequCuliyo. raRacas bWobdnen da nerviulobdnen... zogi gzis piras gasuliyo CanTebiTa da bavSvebiT. xels uqnevdnen mikroavtobusebs, aCerebdnen da garbodnen. sadRac Sors cecxli da kvamli asdioda dabombil korpuss. Cumi gangaSiT TrToda qalaqi. wina dReebis ubedurebasa da momavalSi mosalodnel vaebas Soris sufevda simSvide, magram es ar iyo mSvidobis simSvide, aramed simSvide - omis. gaTenda kidev erTi dila. Sio naZaladevi udrtvinvelobiT gaeSura samaxurisken. auCqareblad midioda. gangaSis ritmSi myof qalaqSi auCqareblad siaruli ugunurobis an ugulobis tolfasi iyo, amitomac gaocebiT Sescqerodnen Sios aforiaqebuli moqalaqeebi. Sio ki gangeb miabijebda mSvidi nabijebiT da loculobda. 205


ofisSi mivida. Mmomaval dReebSi gansaxilveli saqmeebi moawesriga. mere erTi Suamdgomlobac gaaSanSala da sasamarTloSi gadavida. Ggaocda. Aan ra iyo gasaocari, magram mainc gaocda – sasamarTlo daketili daxvda. Ddacvac ar Canda irgvliv. `sasamarTloc gaiqca?` - Tqva TavisTvis da TavCaqindruli saxlisken gaemarTa. rogorRac Caiara im dRemac da gaTenda 9 agvisto. Sio, wesisamebr, dilis 6 saaTze adga. iloca. Mmowesrigda. isauzma da samuSaod miujda kompiuters. meuRlis xmam daurRvia simyudrove. - Sexede, Sio, Cven gverdiT, skolis SenobaSi moxalise jariskacebi Segrovilan. - ho, ara? – sasxvaTaSorisod warmoTqva saqmeSi Caflulma Siom. - ici, ras vfiqrob, modi Caval da Sokolads Cavutan, ras ityvi? - kargs izam. – isev sasxvaTaSorisod warmosTqva Siom. Eelene dafacurda, aiRo Sokoladis fila. xili Caawyo parkSi da is iyo gareT gasvla daapira, jer TviTmfrinavis gruxunma da Semdeg damangrevelma feTqebis xmam Seazanzara saxli. Amas mohyva fanjrebis lawaluwi; xalxis ganwiruli kivili da sikvdilis suni, romelic mohyva yvela am xmaurs: feTqebas, kivils, caSi avardnil mtversa da Sav kvamls. `fui, Seni` - umweo kacis mware RimiliT warmoTqva Siom da dabneuli milaslasda sarkmelTan - Sio, ras Svrebi? – elene sasowarkveTili idga da kankalebda. - ra vqnaT, elene? - wavediT! - sad wavediT? - ar vici, wavideT... sadme wavideT! Aam dros kari gaiRo da Sios mama Semovida. - sad iyavi, mama? - puri movitane. - wavediT. - sad? - sadme. - Cai ar davlio? - ra dros Caia, kaco, qveyana Tavze gvengreva, ver xedavT? – gabrazda elene. Ggarbodnen. sad garbodnen, TviTonac ar icodnen, magram garbodnen. xelixelCakidebulebi, aforiaqebulebi da SeSinebulebi gaurbodnen sikvdils. sabavSvo baRis sardafs Seafares Tavi. `rao, ras amboben... ra xdeba?` - ekiTxebodnen erTmaneTs dabneulebi, magram aravin araferi ar icoda. 206


`Tu omia, evakuacias ratom ar gvikeTeben?` - arc amis pasuxi icoda vinmem. axali ambavi Semovida: `mosalodnelia ganmeorebiTi Semoteva. saxlSi nuravin dabrundeba. Aan aq iyaviT, an Tavi daaRwieT qalaqs` - moxalise jariskacma acnoba es sardafSi myofT da morigi cnobac iqve auwya: `mikroavtobusi movida, TbilisSi midis, SegiZliaT, waxvideT` wavidnen. dedaqalaqSi devnilebad Casulebi erTbedqveS myof nacnobebs Sexvdnen. `sad xarT?... rogor xarT?... ras apirebT?` - erTmaneTs SeRaRadebdnen saerTo ubedurebas. `naTesavTan varTo` - Tu ityodnen, iqve gamocdilTa rCevebsac uziarebdnen erTmaneTs: `ra iciT, ramdeni xniT wamovediT Cveni qalaqidan? Aai, afxazeTidan devnilebsac egonaT, rom or kviraSi dabrundebodnen, magram es ori kvira ori aTeuli weli gaiwela. naTesavTan ki ramden xans icxovreb? Hhoda, gvirCevnia sadme patara kuTxe-kunWuli movnaxoT da iq davbinavdeT` WkuaSi daujda col-qmars es rCeva da erTerTi yofili saministros mitovebul SenobaSi patara alags miagnes. usarkmlo da uhaero adgili iyo, magram vin Civis. Ria cis qveS darCenas xom mainc sjobda es jurRmuli. - Sio! - ra, elene? - cudad var. - ra gWirs, Zvirfaso! - nuTu veRar davbrundebiT saxlSi? - davbrundebiT, elene. - gaige, ra gamoacxades televizorSi? rusebis tankebic Sesulan qalaqSi. albaT gaqurdaven, gaacamtvereben iqaurobas, mere Tavisianebs Caasaxleben, rogorc afxazeTSi moxda da... - sasowarkveTilebaSi nu Cavardebi, elene, Torem amiT suls daiRupav, gesmis? - xeli momxvie, gexvewebi. – umweoba da uimedoba JRerda meuRlis xmaSi. Sio moexvia da yurSi CasCurCula: - ici ras mivxvdi, elene, mTavaria, taZari gadaarCino! - taZari? - ho, taZari, Seni taZari unda gadaarCino da sxvasac daexmaro, rom ixsnas Tavisi taZari. - romeli taZari? - ai, daukvirdi, elene, Cven gamoviqeciT saxlebidan faqtiurad xelcarielebi da isic ki ar viciT, odesme davbrundebiT Tu ara Sin. - RmerTo, ra ubedurebaa! – amoioxra elenem. 207


- ho, magram Cven vcocxlobT, Cven vcxovrobT gaWirvebiT, magram imediTa da rwmeniT; axal gegmebs vsaxavT da mzad varT, nulidan daviwyoT yvelaferi. Aai, Seni kurseli aiRe, maTi, ara Tu saxli, aramed sofelic aRar arsebobs. warmogidgenia?! Cven imis mcire imedi mainca gvaqvs, rom saxlSi davbrundebiT, man da misnairebma ki ra unda qnan? rom dabrundnen, sad dabrundnen? aRarc saxlia maTi da aRarc baRvenaxi. Mmokvda, aRar arsebobs, miwasTanaa gasworebuli maTi sofeli. Znelia, axloblis dakargvis tolfasia da iqneb, ufro metad gulsatkenicaa es yvelaferi, magram mTavari da gausaZlisi mainc ar aris. saxl-kari da qoneba rom mTavari iyos, maSin arc mivatovebdiT da Tavsac moviklavdiT am saxl-karis dakargvis gamo. - maS, mTavari ra aris, Sio, aseTi maTxovruli sicocxle? - ar dagaviwydes, elene, rom pirveli Sen gamoiqeci qalaqidan, maSasadame saxl-karze ufro Zvirfasis gadarCena gindoda da imitom gamorbodi. ra aris es `ufro Zvirfasi?` - Seni sicocxle, Seni axloblebis sicocxle... - ho, magram, sicocxlesac gaaCnia... - marTali xar da swored imitomac vambob, mTavaria, Seni taZari gadaarCino da sxvasac daexmaro ixsnas Tavis taZari-meTqi. - ra SuaSia taZari, Sio?! - SuaSi ki ara, TavSia da agixsni, Tu momismen. ra Tqma unda, marTali xar, roca ambob, `sicocxlesac gaaCniao`. anu arsebobs faseuleba, romelic sicocxleze Zvirfasia da amis ori magaliTi minda mogiyvano. ager, guSin rom gamoacxades gogonas tyveobasa da daRupvaze, xom gaxsovs? - Tavi rom moikla? - ho, ai mag gogom TviTmkvlelobiT taZari gadaarCina. - ras melaparakebi, TviTmkvleloba upatiebeli codvaa, aseTs locvebSi arc ixsenieben. - marTali xar, magram im gogos saqme sxvanairad iyo. isic Cvennairad gamoeqca omsa da sikvdils, maSasadame sicocxle misTvisac ufro fasobda, vidre saxl-kari da qoneba, magram roca mtrebma tyved Caigdes, dro ixelTa da Tavi moikla. Aam gogonas sicocxle garantirebuli hqonda, igi gansakuTrebulad lamazi yofila da gasagebia, risTvisac endomebodaT aseTi tyve. Aarc saWmels moaklebdnen da arc `moferebas` magram ver eRirsnen. Ggogonam sicocxlis mospoba amjobina taZris Seginebas. ar ajijgvnina Tavi; ar gaxda maTi xasa da saTamaSo. Aaxla meore magaliTi aviRoT: Cveni jariskaci tyved Cavarda da daxvrites mxolod imitom, rom qarTul droSas ar SeafurTxa. 208


Aam jariskacmac icoda, rom Tu SeafurTxebda droSas, mcireodeni Sansi mainc eqneboda sicocxlis gadarCenisa, magram aseT Seginebul sicocxles sikvdili amjobina. Aaxla erT uaryofiT magaliTsac Segaxseneb: erTma Cvenma Tanamoqalaqem sicocxle ixsna imis sanacvlod, rom mters daukavSirda da saidumlo informaciebs awvdida maT. Aam adamianma samSoblos RalatiT RmerTsac uRalata da Tavisi xeliT daangria taZari, romlis xelaxla aSenebis gareSe misi suli jojoxeTisTvisaa ganwiruli. Aadamiani RvTis taZaria. masSi RvTis madli gamudmebiT moedineba. mTavaria adamianma kari TviTon ar Caurazos madls da ar daangrios taZari. - maS, madli TavisiT modis? - TavisiT modis, roca eSmaks ebrZvi, magram gadis, - roca eSmaks emsaxurebi. Cven mudam vkargavT madls, radgan codvebSi varT gamudmebiT, magram, madloba RmerTs, madlis miRebis procesi mainc grZeldeba - locviT, marxviT, aRsarebiT, ziarebiT... keTili saqmeebiT... ase Cven xelaxla viZenT madls da vinarCunebT zustad imden xans, ramden xansac SevZlebT ucodvelad yofnas. - mere vis SeuZlia ucodvelad yofna? - albaT aravis. Amitomac unda viyoT gamudmebul RvawlSi. rogorc ki SevwyvetT madlis miRebas, xavsi ekideba taZris kedlebs da ingreva. Aanu `upatrono taZars eSmakebi epatronebian` da am eSmakebis msaxurad iqceva madls mowyvetili kaci. ... dRe - dRes misdevda mZimed da uamurad. jer dazustebiT aravin icoda, rodis gavidoda, an gavidoda Tu ara saerTod ruseTis jari saqarTvelodan. Sios nostalgia stanjavda. GgamudmebiT mSobliuri qalaqi esizmreboda da masTan dabrunebis survili klavda. Mmosaxleobis erTbaSad gasvliT sisxlisgan daicala qalaqi da klinikur sikvdilSi myofi odnavRa feTqavda. TiTo-orolad SemorCenili mosaxliT SerCenoda sisxlic da imedic momxvdurTa bombebiT, tankebiTa da CeqmebiT gaTelil uZveles qalaqs. iyo dro, TveebiTa da wlebiT uxdeboda mSobliur qalaqis mitoveba, magram aseTi nostalgiuri gulistkivili arasodes ugrZvnia. Aaxla TiTqos dRe saukuned izlazneboda da Tan sdevda mosalodneli verdabrunebis mtanjveli SiSi. `bodiSi, Svilo, Tqvenc devnilebi xom ara xarT?` - moridebiT wasCurCula Sios xanSi Sesulma qalbatonma. 209


`diax` - upasuxa Siom da iseTi umweoba igrZno, TiTqos xelgaSverili idga quCaSi da mowyalebas iTxovda. `daswyevlos RmerTma, es ujiSo mtarvalebi. ra gviyves, ha!` gulaCuyebulma Tqva es sityvebi keTilma qalbatonma da moridebiT daxmareba SesTavaza axalgazrda col-qmars: `ager, metros Tavze vcxovrob da Tu binis problema gqondeT, CemTan wamodiTo` `gmadlobT, qalbatono, dasTan davbinavdiT, Tanac imedia, didxans ar gagrZeldeba Cveni devnilobao` - RimiliT miugo Siom. `imedi nu mogiSaloT RmerTmao` - RimiliTve upasuxa qalbatonma da daSorda. - xom keTilSobili qalbatoni iyo, elene! - ho, madloba RmerTs, rom arian amqveynad aseTi RvTisnieri adamianebi. - ho, am dReebSi bevri vnaxeT aseTi adamiani. - mwuxarebam gagvaerTiana. - diax, egrea da ici ra SegrZneba maqvs, elene, - xeli moxvia Siom mwuxared Cafiqrebul meuRles. – RmerTi drodadro imitom gvigzavnis omsa da ubedurebas, rom gagvaerTianos RvTisa da moyvasis siyvarulSi. - SeuZlebelia, keTilma RmerTma omi dauSvas. – SeekamaTa coli. - roca siyvaruls viswavliT omisa da gansacdelebis gareSe, maSin RmerTsac aRar dasWirdeba ase iZulebiT Segviyvanos Tavis safarqveS. dRes ki sxva gamosavali ara aqvs ufals. Cven xom mSvidobianobis pirobebSi gvaviwydeba erTmaneTi; gvaviwydeba RmerTi; gvaviwydeba siyvaruli da aRvsili varT urTierT siZulviliT; SuriT; angarebiT; aTasgvari boroti vnebiTa da zraxvebiT. ra unda qnas ufalma am dros? Mmas xom sikeTe surs CvenTvis. Mmas surs yvela viyoT masTan, - mis safarqveS. Mman isic icis, rom vinc siyvaruli icis, igi isedac RvTis safarqveSaa da isRa darCenia, ers mouvlinos gansacdeli, rom eris tkivilma gagvaerTianos; dagvaaxlovos; gagvakeTilSobilos da Segvayvaros erTmaneTi.

Tavi meTvramete Ddabruneba rogorc iqna, dasrulda koSmaruli dReebi da devnilTa nawili daubrunda mSobliur qalaqs. Rogorc dabuJebul sxeulSi nel-nela iwyebs sisxli aRdgenas, ase nel-nela gamococxlda naomari aremare. Eelenes mSoblebi qalaqidan arc gasulan da tkiviliT aRwerdnen momakvdavi qalaqis saSinelebas: 210


`diliT, sisxamze rom gamoxval saxlidan, maSinac xom mdumarea qalaqis quCebi, magram mis sunTqvas usaTuod igrZnob. Aam dReebSi ki diliTac, SuadRiTac da saRamoTic mkvdari mdumareba sufevda qalaqSi, Citebic ki ar galobdnen, ZaRlis yefac ki ar ismoda. Mmkvdar quCebSi Tu vinme gaivlida, iseT eqos gamoscemda, TiTqos kubos ficarze qvebi cvivao. xe rom xea, isic ki mgloviared dumda` Ddadumebul-damdurebuli daxvdaT saxlic. - Sexede, elene, sarkmeli Riaa da mainc rogori CaxuTulia oTaxi. TiTqos ar sunTqavs, haeri ar hyofnis saxls. gamoaRe, bolomde gamoaRe orive sarkmeli. - Sio, Sin varT, ar mjera... ra kargia! – elene yviriliT gamoxatavda sixaruls. - naxe, Wadris foTlebi aSrialdnen, raRacas gveCurCulebian. Mmodi movusminoT. - movusminoT. - isao, Zalian gagvexarda Tqveni dabrunebao... sastikad mowyenilebi viyaviT da dardisgan zezeulad vkvdebodiTo... Citebic ki ar Candnen, rom saerTo sawuxari gagveziarebinao... - naxe, mofrindnen Citebic! - ho, ho, rogor aJRurtuldnen. gveWoravebian, elene, raRacas gveWoravebian. - geenacvaleT! rao, Citunebo, gixariaT dabruneba? sad iyaviT, Tqve celqebo, Wadrebma SemogvCivles, Citebmac migvatoveso, – eCurCuleboda elene Citebs. isini ki laparaks ar aclidnen da WikWikebdnen SeuCereblad. - Tavs imarTleben, Zvirfaso, `Tu Tqven Citisgula xarT da gaiqeciT, ratom gikvirT Cvenio` - kargi, kargi, SevrigdeT da amis mere aRar migvetovebinos erTmaneTi. – RimiliT mimarTa elenem beRurebs da sarkmels farda Camoafara. ... Sio samsaxurSi ki gavida, magram klienti ar Canda. Ffulis sesxeba sastikad ar uyvarda da bolo groSebs ekonomiurad xarjavda. Tanac SemCneuli hqonda, - kritikul situaciaSi yovelTvis gamoCndeboda xolme viRac, visgan miRebuli honoraric aSkarad axsenebda, rom masTan iyo RmerTi. Aamjeradac ase moxda: Uucnobis zari Semovida telefonze. - zurabi var, Sio, xom gaxsovar? - romeli zurabi? - zurabi, xorguaSvili, Seni klienti. - ho, ho, diax... gismen. - saswrafod unda gnaxo, sad xar? 211


- ofisSi var. - movdivaro – uTxra zurabma da xuT wuTSi daTqmul adgilze eaxla Sios. - ra xdeba, xom mSvidobaa? - mSvidobaa, mSvidobaa, Sio! omis Semdeg mgoni viswavleT mSvidobisa da siyvarulis fasi, ase ar aris? - ho, asea. - hoda, mec magitom geaxeli, Cemo Zmao. - ver gavige?! - me rom saqme gamikeTe, xom Segpirdi honorars, magram ar gadagixade, anu gawyenine, xom asea? - ara uSavs, xdeba xolme. - rom xdeba, ar unda moxdes. Aar unda awyenino adamians, amas gvian da mwared mivxvdi. - rogor? - moZRvarTan es aRsarebaSi vTqvi da ar maziara. `sanam nawyeni xar vinmeze, an vinmea Senze nawyeni, ziarebas ver miiRebo` imis mere davapire SenTan mosvla, magram omic daiwyo da ver movaxerxe. Mmere iseTi ambavi gavige, mtrisas. miTxres, omis dros magisi binac afeTqda da, mgoni, daiRupao. jvari gweria, magram telefonzec rom ver gikavSirdebodi, Wori sinamdviled CavTvale. guSin ki qalaqSi daginaxe da Cems sixaruls sazRvari ar hqonda. ai, Zmao, Seni honorari da Seminde, rac gawyenine. - RmerTma Segindos, zurab, magram simarTle giTxra, aRarc maxsovda eg ambavi. Aase mouvlina RmerTma Sios finansuri daxmareba da Wkuis saswavlebeli gakveTilic: rom RvTis safarqveS yofnis mosurne adamiani arc nawyeni unda iyos vinmeze da arc misgan unda iyos nawyeni vinme. Uuceb mgeleTelebi gaaxsenda da TiTouls mesijebi gaugzavna telefoniT: `SemindeT da mapatieT, rameTu nawyeni viyavi Tqvenze da am wyeniT gawyenineT Tqven!`

Tavi mecxramete puri Tu jvari?! Pparaskev dRes elenem Sios daureka da acnoba: `CvenTan, samsaxurSi namcxvari moitanes da SevWame, marxva davarRvieo` - ki, magram Cven xom ziarebas vapirebdiT! – gabrazda Sio. - ra vqna, xom ici, rogor miyvars kremiani namcxvari. - me risTvisRa damireke, Tu Cemi kurTxevis gareSe imoqmede? - ra vici, patieba mindoda meTxova. 212


- RmerTma Segindos da gapatios, me ra SemiZlia. – uTxra ganawyenebulma Siom da gamorTo telefoni. `megona, cotaTi mainc gavizardeT da nayrovanebis vnebis daZleva arad mimaCnda, magram eSmaks ar sZinavs... xedav, ziareba CagviSala!` - wuxda Sio. - rao, buzRun, gamebute, ho? – ganwyobis gamosworeba scada samsaxuridan dabrunebulma elenem. - gabutvisa ra mogaxseno, magram imedgacruebuli ki var, Zvirfaso! - modi, ici ra, aRsarebaSi vetyvi mamaos da egeb gvaziaros kidec! – aRtacebiT warmoTqva elenem. - da mag ziarebas ziareba erqmeva viTom? - kargi ra, nu aamlaSeb xolme Seni uJmurobiT! - maS, Sen fiqrob, rom Tu xval saRamos locvaze mivalT, zeTs vicxebT, ziarebiswina locvebs wavikiTxavT da aRsarebas CavabarebT, Rirsi viqnebiT ziarebisa? - ra moxda, sxvebic egre ar Svrebian? - elene, Sen kidec ver xvdebi, risTvis davdivarT eklesiaSi; risTvis viklebT sayvarel kerZebs marxvis periodSi; ratom vambobT uars aTasgvar vnebasa da amqveyniur netarebaze; ratom vloculobT; ratom vinaniebT codvebs; ratom? ratom? ratom?... - imitom, rom samoTxeSi movxvdeT! - vai, rom arc samoTxisa gvjera da arc jojoxeTis. arada, kars mogvadga Jami meored mosvlisa. antiqristes Jami mogvadga, gesmis? - ra antiqriste, ra jojoxeTi... crumorwmune xar, Zvirfaso meuRlev! - RmerTo, gaunaTe goneba, - Siom pirjvari gadaiwera da coli Tavisken moizida. - elene, xval iqneba Tu zeg, Cven mogviwevs arCevanis gakeTeba, gesmis? - ra arCevanis? - puri Tu jvari?! - ai aseTi saSineli arCevanis winaSe vdgebiT! - ver gavige! - marcxniv purs dagideben, marjvniv ki jvars da Sen unda airCio erT-erTi, mzad xar amisTvis? - ?! - vinc jvars airCevs, gariyaven, samsaxuridan daiTxoven; saWmels ar aRirseben; aSimSileben... vinc purs airCevs, is antiqristes safarqveS Seva da eSmakis msaxurad iqceva. Sen ra arCevans gaakeTeb, elene? - me jvars avirCev!

213


- dedikom rom gaiZulos da Semogtiros: `Svilo, ras Svrebi, samsaxuri ar dakargo, puri da antiqriste arCieo` ase rom giTxras, ras izam maSin? - me mainc jvars avirCev, imitom, rom RmerTi ar mapatiebs Ralats! - me mjera Seni, elene, magram icode, es ar iqneba ioli arCevani. eSmaki Tavisas Seecdeba da rom ar gvacdunos, suli sul mudam unda vzardoT. swored amitom gvWirdeba gamudmebuli Sroma da Rvawli. Aara zerele da Tvalmaqcuri qristianoba, aramed WeSmariti sinanuli, WeSmariti siyvaruli, WeSmariti locva, aRsareba da ziareba. - gasagebia. - da kidev erTi ram, Cemo Zvirfaso, - Tavmdablobisa da morCilebis gareSe araraobaa locvac da ziarebac. - vici. - miT uaresi, Tu ici da ar iRwvi am saTnoebis dasamkvidreblad. Sen amayi xar, Cemo elene, siamaye ki saukeTeso koziria eSmakis xelSi. is Cagagonebs: Wkviani xaro; Zlieri xaro; rCeuli xaro... aravis apatio; aravis damorCilde; aravis dauxaro Tavio... - aba, rodis var egeTi. – Tavi imarTla elenem. - orive egeTi varT, elene, bevrad uaresebi varT, vidre gvgonia, ucxoa CvenTvis morCileba da RvTis kanonebi. - ra ginda, Seni morCili viyo? - elene, me ar minda, rom Sio ServaSiZis morCili iyo, magram RmerTs unda, rom hmorCilebde Sens qmars. RmerTs unda, rom marTali viyoT mis winaSe. Khoda, kargad gaviazroT da SevasruloT RvTis kanonebi, sanam droa, Torem xom xedav ra xdeba irgvliv, Cemo kargo, - gamudmebuli miwisZvrebi; wyaldidobebi; epidemiebi; omebi; sisxlisRvrebi... Ees yvelaferi, yvelafris dasasrulis niSnebia. viyoT fxizlad; ganvmtkicdeT rwmenaSi; viRvawoT RvTis safarqveS da veridoT macdur sitkboebas codvisas; raTa gadavirCinoT suli, da veRirsoT namdvil netarebas, romelic sasufevelSi sufevs, iq, sadac marTalni ganisveneben.

214


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.