เอกสารประกอบการบรรยาย ให้ความรู้เกี่ยวกับ
ธนบัตรปลอม
และกฎหมายที่เกี่ยวข้อง จัดทำ�โดย ฝ่ายรักษาความปลอดภัย ธนาคารแห่งประเทศไทย
พันธกิจ (Mission)
มุ่งเสริมสร้างสภาพแวดล้อมทางเศรษฐกิจการเงินที่มีเสถียรภาพ และมีพัฒนาการอย่างยั่งยืนและทั่วถึง
วิสัยทัศน์ (Vision)
เป็นองค์กรที่มองไกล มีหลักการ และร่วมมือ เพื่อความเป็นอยู่ที่ดีอย่างยั่งยืนของไทย
ค่านิยมร่วม (Values)
ยืนตรง มองไกล ยื่นมือ ติดดิน
ฝึกให้เป็นนิสัยว่า...ทุกครั้งที่รับธนบัตร.. ต้องตรวจดู !!
ธนบัตรปลอมทำ�ให้เสียประโยชน์ เพราะธนบัตรปลอมเป็นเพียงเศษกระดาษ ที่ไม่สามารถแลกค่า หรือเปลี่ยนเป็นธนบัตรจริงได้ เท่ากับว่าผู้รับได้สูญเสียเงินตราไปแล้ว และอาจก่อให้เกิดโทษ เพราะเมื่อทราบว่าเป็นธนบัตรปลอมแล้ว ยังขืนนำ�ออกใช้ เป็นความผิดตามกฎหมาย โทษสูงสุดจำ�คุก 10 ปี
คำ�นำ� ธนาคารแห่งป ระเทศไทยเป็นอ งค์การของรฐั ม หี น้าท ดี่ แู ลรกั ษาระบบการเงินแ ละเศรษฐกิจ ของประเทศ ทำ�หน้าที่จัดทำ� จัดการ และนำ�ธนบัตรออกใช้หมุนเวียนในระบบ เริ่มจากโรงพิมพ์ ธนบัตรธนาคารแห่งประเทศไทย ดำ�เนินการเกี่ยวกับกระบวนการผลิตธนบัตรรัฐบาลไทย และ ฝ่ายจัดการธนบัตรนำ�ธนบัตรออกใช้หมุนเวียนจนถึงขั้นการจัดเก็บทำ�ลาย ธนบัตรรัฐบาลไทยที่ออกใช้หมุนเวียนในระบบ ได้มีผู้กระทำ�การปลอมแปลงอย่างต่อเนื่อง มีทั้งแบบและชนิดราคาต่างๆ ซึ่งเป็นการกระทำ�ความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา ความผิด เกี่ยวกับเงินตรา มาตรา 240 - 249 ลักษณะวิธีการปลอมก็มีการพัฒนาให้ทันสมัยยิ่งขึ้นตาม เทคโนโลยี ซึ่งพบว่ามีทั้งการใช้เครื่องพิมพ์ออฟเซท เครื่องถ่ายเอกสารสี เครื่องคอมพิวเตอร์ เครื่องสแกนเนอร์ และเครื่องพิมพ์ชนิดพ่นหมึกสี (Ink-jet) ทั้งแบบธรรมดาและแบบมัลติฟังก์ชั่น ธนบัตรปลอมที่เจ้าหน้าที่ตำ�รวจทำ�การสืบสวนจับกุมได้ มีทั้งการนำ�ออกใช้ปะปนในท้องตลาด ซึ่งบางครั้งได้ผ่านเข้าไปในระบบธนาคารพาณิชย์ และการทำ�เพื่อจำ�หน่ายโดยซื้อขายกันในราคา ร้อยละ20-40 ของราคาหน้าธนบัตร โดยส่วนใหญ่มักตรวจพบมากในพื้นที่กรุงเทพฯ ปริมณฑล จังหวัดที่เป็นศูนย์กลางการคมนาคม การท่องเที่ยว และจังหวัดที่มีแนวพรมแดนติดต่อกับประเทศ เพื่อนบ้าน ธนาคารแห่งประเทศไทยได้ตระหนักถึงผลกระทบต่อระบบการเงินในด้านความเชื่อถือต่อ เงินบาท และความเดือดร้อนของประชาชนผู้สุจริต จึงได้ดำ�เนินมาตรการต่างๆ อย่างบูรณาการ ทั้งการกำ�หนดนโยบายและกลยุทธ์ ในการป้องกันและปราบปรามธนบัตรปลอม การให้ความรู้ แก่ประชาชนเพื่อให้สามารถตรวจสอบธนบัตรได้ด้วยตนเอง และสามารถให้ความรู้แก่บุคคล ข้างเคียงตอ่ ไปได้ก ารศกึ ษาว เิ คราะห์เพือ่ ก �ำ หนดรปู แ บบว สั ดุแ ละลกั ษณะตอ่ ต า้ นการปลอมแปลง ต่างๆ ในธนบัตร สำ�หรับทางด้านการปราบปราม ได้มอบหมายให้ฝ่ายรักษาความปลอดภัย ธนาคารแห่งประเทศไทย ทำ�หน้าที่ประสานความร่วมมือกับส่วนราชการที่มีหน้าที่เกี่ยวข้อง ในการดำ�เนินการด้านการข่าวและการสืบสวนปราบปรามธนบัตรปลอมอย่างต่อเนื่อง ฝ่ายรักษาความปลอดภัย ธนาคารแห่งประเทศไทย ใคร่ขอขอบคุณในความร่วมมือที่ เกิดขึ้น และที่จะมีขึ้นต่อไปในอนาคต ซึ่งธนาคารแห่งประเทศไทยพร้อมที่จะให้การสนับสนุนใน ขอบเขตอำ�นาจหน้าที่ เพื่อให้การดำ�เนินการบรรลุผลสำ�เร็จร่วมกัน อันจะเกิดประโยชน์ต่อความ สงบสุขเรียบร้อยของประเทศชาติและประชาชนทั้งด้านเศรษฐกิจการเมืองและสังคม ฝ่ายรักษาความปลอดภัย ธนาคารแห่งประเทศไทย
เปิดตู้ ปณ. รับแจ้งเบาะแส ผู้แจ้งความนำ�จับได้รับเงินสินบน ผู้จับกุมได้เงินรางวัล หากเบาะแสที่แจ้งนำ�ไปสู่การจับกุม ผู้แจ้งมีสิทธิ์ได้รับเงินสินบนตามระเบียบกระทรวงการคลังฯ สูงสุดถึง
100,000 บาท
พบเห็นธนบัตรปลอม หรือได้รับข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับ
ธนบัตรปลอม
โปรดแจ้งข่าวสารหรือเบาะแสที่ ตู้ ปณ. 18 ปณฝ.วังเทวะเวสม์ กรุงเทพฯ 10205 หรือที่โทรศัพท์ 0-2356-7987 โทรสาร 0-2356-7969 ทีมสืบสวน ฝ่ายรักษาความปลอดภัย
สารบัญ
ธนบัตรและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง 1 กระบวนการผลิตธนบัตร 2 กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการกระทำ�ความผิดเกี่ยวกับเงินตรา 4 พระราชบัญญัติเงินตรา พุทธศักราช 2501 4 ประมวลกฎหมายอาญา 5 ธนบัตรที่มีใช้หมุนเวียนอยู่ในปัจจุบัน 7 วิธีตรวจสอบธนบัตรจริง 9 ธนบัตรชนิดราคา 1000 บาท แบบ 15 ปรับปรุง 10 ธนบัตรชนิดราคา 500 บาท แบบ 15 12 ธนบัตรชนิดราคา 100 บาท แบบ 15 ปรับปรุง 14 ธนบัตรชนิดราคา 50 บาท แบบ 15 ปรับปรุง 16 ธนบัตรชนิดราคา 50 บาท แบบ 16 18 ประชาชนคือภูมิคุ้มกันธนบัตรปลอม 20 ระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการจ่ายเงินสินบนและเงินรางวัล 21 การจับกุมการปลอมแปลงธนบัตรและเหรียญกษาปณ์ พ.ศ.2526 แบบคำ�ขอรับเงินสินบน 27 แบบคำ�ขอรับเงินรางวัล 28 สำ�นักบริหารเงินตรา กรมธนารักษ์ ปกหลังด้านใน
ทีมสืบสวน ฝ่ายรักษาความปลอดภัย ธนาคารแห่งประเทศไทย ผู้ช่วยผู้ว่าการ สายช่วยงานบริหาร ฝ่ายรักษาความปลอดภัย
ศูนย์สืบสวนและประมวลข่าว ศูนย์อำ�นวยการกลาง ศูนย์ปฏิบัติการรักษาความปลอดภัย ทีมสืบสวน 1-2
ทีมประมวลข่าว
นายสมชาย ยังอยู่ ผู้อำ�นวยการ ฝ่ายรักษาความปลอดภัย
โทรศัพท์ 0-2356-7966 E-mail : SomchaiY@bot.or.th
นายเฉลิมพล กิ๊มประพันธ์ หัวหน้าศูนย์ ศูนย์สืบสวนและประมวลข่าว
โทรศัพท์ 0-2356-7988 E-mail : ChalermK@bot.or.th
นายชัยพฤกษ์ ไทยวิรัช ผู้บริหารทีม ทีมสืบสวน 1- 2
โทรศัพท์ 0-2356-7990 E-mail : ChaiyapT@bot.or.th
โทรศัพท์ 0-2356-7987 โทรสาร 0-2356-7969
นางสาวร่มเกล้า คำ�สงค์ นาวาตรีเนติภัทร นนท์พุฒิกร พันตำ�รวจตรีอานนท์ แก้วเขียว นายพัชราวุฒ พรหมเอื้อ
E-mail : RomklaoK@bot.or.th E-mail : NetipatN@bot.or.th E-mail : AnonK@bot.or.th E-mail : PatcharP@bot.or.th
ความรู้เกี่ยวกับธนบัตรปลอมและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
ธนบัตรและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ประเทศไทยเริ่มมีธนบัตรออกใช้เป็นครั้งแรกเมื่อวันที่ 7 กันยายน 2445 ในรัชสมัย ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ตามพระราชบัญญัติธนบัตรสยาม รัตนโกสินทร์ศก 121 ต่อมา ในปีพุทธศักราช 2485 ได้มีการจัดตั้งธนาคารแห่งประเทศไทยขึ้น ตามพระราชบัญญัติธนาคารแห่งประเทศไทย พุทธศักราช 2485 ซึ่งพระราชบัญญัติฉบับนี้ได้ กำ�หนดให้การออกใช้ธนบัตรเพื่อหมุนเวียนในระบบเศรษฐกิจ เป็นหน้าที่โดยตรงของธนาคาร แห่ง ป ระเทศไทย ธนบัต รที่นำ�ออกใช้ ใ นระยะแ รกต้ องส ั ่ ง พิ มพ์ จากต่ า งป ระเทศ จนก ระทั่ง ปีพุทธศักราช 2512 ธนาคารแห่งประเทศไทยได้จัดตั้งโรงพิมพ์ธนบัตรและเริ่มพิมพ์ธนบัตรใช้เอง ภายในประเทศโดยเริ่มพิมพ์ธนบัตรตั้งแ ต่ธนบัตรแบบ11เป็นต้นมา ปัจจุบันหน้าที่ของธนาคารแห่งประเทศไทยเกี่ยวกับธนบัตรนั้นอาศัยอำ�นาจตามกฎหมาย 2 ฉบับ ได้แก่ พระราชบัญญัติธนาคารแห่งประเทศไทย พุทธศักราช 2485 และพระราชบญ ั ญัติ เงินตรา พทุ ธศกั ราช 2501 ทั้งนี้ การออกใช้ธนบัตรต้องเป็นไปตามที่กฎหมายกำ�หนด กล่าวคือ ต้องมีทุนสำ�รองเงินตราหนุนหลังเต็มมูลค่าของธนบัตรที่นำ�ออกใช้เสมอ
หน้าที่ : 1
กระบวนการผลิตธนบัตร กระบวนการผลิตธนบัตรมี 5 ขั้นตอน ได้แก่ 1. การออกแบบธนบัตร เพื่อให้ธนบัตรที่ออกใหม่มีความสมบูรณ์ ต้องคำ�นึงถึงความ สวยงาม ความสะดวกในการพกพา เอกลักษณ์ ข้อจำ�กัดด้านเทคนิค และลักษณะต่อต้านการ ปลอมแปลง
2. การทำ�แม่แบบแม่พิมพ์ คือการสร้างลวดลายด้วยเครื่องคอมพิวเตอร์ การแกะแบบ โลหะ และการเขียนลวดลายเพื่อเป็นต้นฉบับ
3. การพิมพ์ มี 3 ระบบ คือ
พิมพ์ลวดลายสีพื้น ด้วยระบบออฟเซตแห้ง หน้าที่ : 2
ความรู้เกี่ยวกับธนบัตรปลอมและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
พิมพ์พระบรมฉายาสาทิสลักษณ์และลวดลายเส้นนูนด้วยระบบอินทาลโย
พิมพ์เลขหมายลายเซ็น ด้วยระบบเลตเตอร์เพรสส์
4. การตรวจสอบคุณภาพ คือการตรวจสอบและตรวจนับแผ่นพิมพ์ทกุ แผ่นและธนบัตรทุกฉบับ
5. การผลิตธนบัตรสำ�เร็จรูป คือการนำ�แผ่นพิมพ์ธนบัตรที่ผ่านการตรวจสอบคุณภาพแล้ว ไปตัดให้เป็นธนบัตรสำ�เร็จรูป และบรรจุห่อ
หน้าที่ : 3
กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการกระทำ�ความผิดเกี่ยวกับเงินตรา พระราชบัญญัติเงินตราพุทธศักราช2501 หมวด1 เงินตราและหน่วยของเงินตรา มาตรา6 เงินตราได้แก่เหรียญกษาปณ์และธนบัตร มาตรา7 หน่วยของเงินตราเรียกว่า “บาท” หนึ่งบาทแบ่งเป็นหนึ่งร้อยสตางค์ คำ�ว่า“บาท”นั้นจะใช้เครื่องหมาย“บ.”แทนก็ได้ มาตรา9 ห้ามมิ ให้ผู้ใดทำ� จำ�หน่าย ใช้ หรือนำ�ออกใช้ซึ่งวัตถุหรือเครื่องหมายใดๆ แทนเงินตราเว้นแต่จะได้รับอนุญาตจากรัฐมนตรี มาตรา10 ให้กระทรวงการคลังจัดทำ�และนำ�ออกใช้ซึ่งเหรียญกษาปณ์ มาตรา11 เหรียญกษาปณ์เป็นเงินที่ชำ�ระหนี้ได้ตามกฎหมายไม่เกินจำ�นวนที่กำ�หนด โ ดย กฎกระทรวง มาตรา14 ให้ธนาคารแห่งประเทศไทยมีอำ�นาจจัดทำ� จัดการ และนำ�ออกใช้ซึ่งธนบัตร ของรัฐบาลตามกฎหมายว่าด้วยธนาคารแห่งประเทศไทยได้ต่อไป ให้รัฐมนตรีประกาศ ชนิด ราคา สี ขนาด และลักษณะอื่นๆ ของธนบัตรที่จะออกใช้ใน ราชกิจจานุเบกษาเว้นแต่ในกรณีที่จะนำ�ออกใช้ซึ่งธนบัตรถอนคืน มาตรา15 ธนบัตรเป็นเงินที่ชำ�ระหนี้ได้ตามกฎหมายโดยไม่จำ�กัดจำ�นวน
ห มวด4 บ ทกำ�หนดโทษ
มาตรา35 ผ ใู้ ดฝา่ ฝืนม าตรา 9 ต อ้ งระวางโทษจำ�ค กุ ไม่เกินส ามปีหรือป รับไม่เกินห้าห มืน่ บาท หรือทั้งจำ�ทั้งปรับ (มาตรา35แก้ไขโดยพระราชก�ำ หนดแก้ไขเพิม่ เติมพรบ.เงินตราพ.ศ.2501พ.ศ.2521)
หน้าที่ : 4
ความรู้เกี่ยวกับธนบัตรปลอมและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
ประมวลกฎหมายอาญา ลักษณะ7 ความผิดเกี่ยวกับการปลอมและการแปลง หมวด1 ความผิดเกี่ยวกับเงินตรา ม าตรา240 ผู้ใดทำ�ปลอมข้นึ ซ่งึ เงินตรา ไม่ว่าจะปลอมข้นึ เพื่อให้เป็นเหรียญกระษาปณ์ ธนบัตร หรือสง่ิ อน่ื ใด ซง่ึ รฐั บาลออกใช้หรือให้อ�ำ นาจให้ออกใช้ หรือท�ำ ปลอมขน้ึ ซง่ึ พนั ธบัตรรฐั บาล หรือใบส�ำ คัญส ำ�หรับรับดอกเบี้ยพันธบัตรนั้นๆ ผู้นั้นกระทำ�ความผิดฐานปลอมเงินตรา ต้องระวาง โทษจำ�คุกตลอดชีวิตหรือจำ�คุกตั้งแต่สิบปีถึงยี่สิบปีและปรับตั้งแต่สองหมื่นบาทถึงสี่หมื่นบาท มาตรา 241 ผู้ใดแปลงเงินตรา ไม่ว่าจะเป็นเหรียญกระษาปณ์ ธนบัตร หรือส่งิ อ่นื ใด ซึ่งรัฐบาลออกใช้หรือให้อำ�นาจให้ออกใช้ หรือแปลงพันธบัตรรัฐบาลหรือใบสำ�คัญสำ�หรับรับ ดอกเบีย้ พนั ธบตั รนน้ั ๆ ให้ผดิ ไปจากเดิม เพือ่ ให้ผ้อู น่ื เชือ่ วา่ มีมลู ค่าสงู กว่าจริง ผ้นู น้ั กระทำ�ความผดิ ฐานแปลงเงินตรา ตอ้ งระวางโทษจำ�คุกตลอดชีวิต หรือจำ�คุกตั้งแต่ห้าปีถึงยี่สิบปี และปรับตั้งแต่ หนึ่งหมื่นบาทถึงสี่หมื่นบาท มาตรา242 ผู้ใดกระทำ�โดยทุจริตให้เหรียญกระษาปณ์ซึ่งรัฐบาลออกใช้มีนำ�หนักลดลง ต้องระวางโทษจำ�คุกไม่เกินเจ็ดปีและปรับไม่เกินหนึ่งหมื่นสี่พันบาท ผู้ใดนำ�เข้าในราชอาณาจักร นำ�ออกใช้หรือมี ไว้เพื่อนำ�ออกใช้ซึ่งเหรียญกระษาปณ์ที่มี ผู้กระทำ�โดยทุจริตให้นำ�หนักลดลงตามความในวรรคแรกต้องระวางโทษเช่นเดียวกัน มาตรา243 ผ ใู้ ดน�ำ เข้าในราชอาณาจักรซงึ่ ส งิ่ ใดๆอ นั เป็นข องปลอมตามมาตรา2 40ห รือ ของแปลงตามมาตรา241ต้องระวางโทษดังที่บัญญัติไว้ในมาตรานั้นๆ มาตรา244 ผใู้ ดมีไว้เพือ่ น�ำ ออกใช้ซง่ึ สง่ิ ใดๆ อนั ตนได้มาโดยรวู้ า่ เป็นของปลอมตามมาตรา 240 หรือของแปลงตามมาตรา 241 ต้องระวางโทษจำ�คุกตั้งแต่หนึ่งปีถึงสิบห้าปี และปรับตั้งแต่ สองพันบาทถึงสามหมื่นบาท มาตรา245 ผ ู้ใดได้มาซึ่งสิ่งใดๆโดยไม่รู้ว่าเป็นของปลอมตามมาตรา240หรือของแปลง ตามมาตรา 241 ถ้าต่อมารู้ว่าเป็นของปลอมหรือของแปลงเช่นว่านั้น ยังขืนนำ�ออกใช้ ต้องระวาง โทษจำ�คุกไม่เกินสิบปีหรือปรับไม่เกินสองหมื่นบาทหรือทั้งจำ�ทั้งปรับ หน้าที่ : 5
มาตรา246 ผ ใู้ ดท�ำ เครือ่ งมอื ห รือว ตั ถุส �ำ หรับป ลอมหรือแ ปลงเงินต ราไม่ว า่ จ ะเป็นเหรียญ กระษาปณ์ ธนบัตร หรือสิ่งใดๆ ซึ่งรัฐบาลออกใช้หรือให้อำ�นาจให้ออกใช้ หรือสำ�หรับปลอมหรือ แปลงพันธบัตรรัฐบาล หรือใบสำ�คัญสำ�หรับรับดอกเบี้ยพันธบัตรนั้นๆ หรือมีเครื่องมือหรือวัตถุ เช่นว่านั้น เพื่อใช้ในการปลอมหรือแปลง ต้องระวางโทษจำ�คุกตั้งแต่ห้าปีถึงสิบห้าปี และปรับตั้งแต่ หนึ่งหมื่นบาทถึงสามหมื่นบาท มาตรา247 ถ้าการกระทำ�ดังกล่าวในหมวดนี้เป็นการกระทำ�เกี่ยวกับเงินตรา ไม่ว่าจะเป็น เหรียญกระษาปณ์ธนบัตรหรือสิ่งอื่นใดซึ่งรัฐบาลต่างประเทศออกใช้หรือให้อำ�นาจให้ออกใช้หรือ เกี่ยวกับพันธบัตรรัฐบาลต่างประเทศ หรือใบสำ�คัญสำ�หรับรับดอกเบี้ยพันธบัตรนั้น ผู้กระทำ�ต้อง ระวางโทษกึ่งหนึ่งของโทษที่บัญญัติไว้ในมาตรานั้นๆ มาตรา248 ถ้าผู้กระทำ�ความผิดตามมาตรา 240 มาตรา 241 หรือมาตรา 247 ได้ กระทำ�ความผิดตามมาตราอื่นที่บัญญัติ ไว้ในหมวดนี้อันเกี่ยวกับสิ่งที่ตนปลอมหรือแปลงนั้นด้วย ให้ลงโทษผู้นั้นตามมาตรา240มาตรา241หรือมาตรา247แต่กระทงเดียว มาตรา249 ผใู้ ดท�ำ บตั รหรือโลหธาตุอย่างใดๆ ให้มลี กั ษณะและขนาดคล้ายคลึงกบั เงินตรา ไม่ว่าจะเป็นเหรียญกระษาปณ์ ธนบัตร หรือสิ่งใดๆ ซึ่งรัฐบาลออกใช้หรือให้อำ�นาจให้ออกใช้ หรือ พันธบัตรรัฐบาล หรือใบสำ�คัญสำ�หรับรับดอกเบี้ยพันธบัตรนั้นๆ หรือจำ�หน่ายบัตร หรือโลหธาตุ เช่นว่านั้น ต้องระวางโทษจำ�คุกไม่เกินหนึ่งปีหรือปรับไม่เกินสองพันบาทหรือทั้งจำ�ทั้งปรับ ถ้าการจำ�หน่ายบัตรหรือโลหธาตุดังกล่าวในวรรคแรก เป็นการจำ�หน่ายโดยการนำ�ออกใช้ ดังเช่นสิ่งใดๆ ที่กล่าวในวรรคแรก ผู้กระทำ�ต้องระวางโทษจำ�คุกไม่เกินสามปี หรือปรับไม่เกิน หกพันบาทหรือทั้งจำ�ทั้งปรับ
การทำ�ปลอมหรือแปลงธนบัตร โทษสูงสุดจำ�คุกตลอดชีวิต นำ�ธนบัตรปลอมออกใช้ โทษสูงสุดจำ�คุก 15 ปี หน้าที่ : 6
ความรู้เกี่ยวกับธนบัตรปลอมและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
ธนบัตรที่มี ใช้หมุนเวียนอยู่ ในปัจจุบัน หมายเหตุ : ธนบัตรชนิดราคาและแบบอืน่ ๆ แม้จะมีหมุนเวียนไม่มากนัก แต่กย็ งั คงเป็นธนบัตร ที่ชำ�ระหนี้ได้ตามกฎหมาย
ธนบัตรชนิดราคา 20 บาท แบบ 12 (นำ�ออกใช้เมื่อปี 2524)
ธนบัตรชนิดราคา 20 บาท แบบ 15 (นำ�ออกใช้เมื่อปี 2546)
ธนบัตรชนิดราคา 50 บาท แบบ 15 ปรับปรุง (นำ�ออกใช้เมื่อปี 2547)
ธนบัตรชนิดราคา 50 บาท แบบ 16 (นำ�ออกใช้เมื่อปี 2555)
หน้าที่ : 7
ธนบัตรชนิดราคา 100 บาท แบบ 14 (นำ�ออกใช้เมื่อปี 2537)
ธนบัตรชนิดราคา 100 บาท แบบ 15 (นำ�ออกใช้เมื่อปี 2547)
ธนบัตรชนิดราคา 100 บาท แบบ 15 ปรับปรุง (นำ�ออกใช้เมื่อปี 2548)
ธนบัตรชนิดราคา 500 บาท แบบ 15 (นำ�ออกใช้เมื่อปี 2544)
ธนบัตรชนิดราคา 1000 บาท แบบ 15 (นำ�ออกใช้เมื่อปี 2542)
ธนบัตรชนิดราคา 1000 บาท แบบ 15 ปรับปรุง (นำ�ออกใช้เมื่อปี 2548) หน้าที่ : 8
ความรู้เกี่ยวกับธนบัตรปลอมและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
วิธีตรวจสอบธนบัตรจริง
ลายนำ� เมื่อยกธนบัตรขึ้นส่องดูกับแสงสว่างจะเห็นลายนำ�พระบรมฉายาสาทิสลักษณ์ และรูปล ายไทยที่มีความโปร่งแสงอย่างชัดเจนทั้งด้านหน้าและด้านหลัง ภาพลายนำ�นี้เกิดขึ้นใน ขั้นตอนการผลิตกระดาษที่ทำ�ให้เนื้อกระดาษมีความหนาแน่นไม่เท่ากันจึงทำ�ให้เห็นเป็นภาพที่มีการ ไล่ร ะดับข องแสงเงาออ่ นแก่ค ล้ายภาพสามมติ ิ ไม่ใช่ภ าพแบนราบเหมือนธนบัตรปลอมที่ใช้ก ารพมิ พ์ ภาพลงบนผิวกระดาษ เมื่อจับสัมผัสจะรู้สึกถึงความแกร่งของเนื้อกระดาษ ใยฝ้ายสำ�หรับใช้ผลิตกระดาษธนบัตร กระดาษธนบัตรทำ�จากกระดาษที่มีใยฝ้ายเป็นส่วนประกอบหลักจึงมีความแกร่งทนทาน และไม่ยุ่ยง่าย เมื่อจับสัมผัสจะให้ความรู้สึกแตกต่างจากกระดาษทั่วไป ธนบัตรปลอมทำ�จาก กระดาษคุณภาพตำ�เมื่อถูกใช้เปลี่ยนมือเพียงไม่กี่ครั้งเนื้อกระดาษก็จะนิ่มเป็นขุยและยุ่ยง่าย
หน้าที่ : 9
ธนบัตรชนิดราคา 1000 บาท แบบ 15 ปรับปรุง ด้านหน้า ๕
๑ ๒
๓
๔
๑. แถบฟอยล์สีเงิน มีรูปพระครุฑพ่าห์ ตัวเลข “๑๐๐๐” และ “1000” มองเห็นเป็นหลายมิติ จะเปลี่ยนสีและสะท้อนแสง วาววับเมื่อพลิกธนบัตรไปมา ๒. ตัวเลขแฝง “1000” ซ่อนในลายไทย มองเห็นได้เมื่อยก ธนบัตรเอียงเข้าหาแสงสว่าง โดยมองผ่านจากมุมล่างซ้าย เข้าหากึ่งกลางของธนบัตร ๓. ตัวเลขขนาดจิ๋ว “1000” บรรจุในตัวเลข “๑๐๐๐” จะอ่านได้โดยใช้แว่นขยาย ๔. พระบรมฉายาสาทิสลักษณ์ ตัวอักษร และตัวเลข แจ้งราคา พิมพ์เส้นนูน จะรู้สึกสะดุดเมื่อสัมผัสด้วยปลายนิ้ว ๕. ตัวเลข “1000” พิมพ์ด้วย หมึกพิมพ์พิเศษ มองเห็นส่วนบน เป็นสีทอง ส่วนล่างเป็นสีเขียว เมื่อพลิกขอบล่างธนบัตรขึ้น จะเห็นเป็นสีเขียวทั้งหมด
หน้าที่ : 10
ความรู้เกี่ยวกับธนบัตรปลอมและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
ธนบัตรชนิดราคา1000บาทแบบ15ปรับปรุงด้านหลัง
๑
๒
๓
๑ . ลายนำ� พระบรมฉายาสาทิสลักษณ์มองเห็นได้ชัดเจนเมื่อ ยกธนบัตรส่องดูกับแสงสว่างและรูปลายพุ่มข้าวบิณฑ์ซึ่งมี ความโปร่งแสงเป็นพิเศษ ๒. รูปดอกบัวพิมพ์แยกไว้บนด้านหน้าและด้านหลัง เมื่อยก ธนบัตรส่องดูกับแสงสว่างจะเห็นเป็นรูปดอกบัวที่สมบูรณ์ ๓. เส้นใยสี โลหะ ฝังในเนื้อกระดาษตามแนวยืนปรากฏให้ เห็นเป็นระยะเฉพาะที่ด้านหลังเมื่อยกธนบัตรส่องดูกับ แสงสว่างจะเห็นตัวเลขและตัวอักษรโปร่งแสง
ลักษณะพิเศษที่ปรากฎภายใต้รังสีเหนือม่วง(แบล็กไลท์) ๑.ลายพื้นสีเหลืองเรืองแสงเป็นสีเหลือง
๒.หมวดอักษรและเลขหมายเปลี่ยนจากสีแดงเป็นสีส้มเรืองแสง
๓.มีเส้นใยเรืองแสงสีนำ�เงินสีแดงและสีเหลืองในเนื้อกระดาษ หน้าที่ : 11
ธนบัตรชนิดราคา 500 บาท แบบ 15 1 6
2
3 4 5
1. พิมพ์ด้วยระบบเส้นนูน เมื่อใช้ปลายนิ้วมือลูบสัมผัสจะรู้สึกได้ชัดเจน
2. ลายนำ� พระบรมฉายาสาทิสลักษณ์ และ ลายประจำ�ยาม โปร่งแสงเป็นพิเศษ
3. เส้นใยฝังในเนื้อกระดาษ มีตัวเลขและตัวอักษร 500 บาท เห็นได้เมื่อยกส่องกับแสงสว่าง
หน้าที่ : 12
ความรู้เกี่ยวกับธนบัตรปลอมและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง 4. ภายในเลขบอกราคา มีตัวเลขและอักษรขนาดจิ๋ว อ่านได้โดยแว่นขยาย
5. ตัวเลขแฝง เมื่อเอียงธนบัตรได้มุมมองที่เหมาะสม จะเห็นเลข “500”
6. แถบฟอยล์สีเงิน มีตราอักษรพระปรมาภิไธยย่อ “ภ.ป.ร.” และตัวเลข “500” มองเห็นเป็น หลายมิติ จะเปลี่ยนสี และสะท้อนแสงแวววับ เมื่อพลิกธนบัตรไปมา
2 1 3
ลักษณะพิเศษ ที่ปรากฎภายใต้รังสีเหนือม่วง (แบล็กไลท์) 1. หมวดอักษรและหมายเลขเรืองแสง 2. ลวดลายประดิษฐ์ตอนกลางเรืองแสง 3. มีเส้นใยเรืองแสง สีแดง สีเหลือง และสีนำ�เงิน ในเนื้อกระดาษ หน้าที่ : 13
ธนบัตรชนิดราคา 100 บาท แบบ 15 ปรับปรุง ด้านหน้า ๔
๑ ๒ ๓
๔
๕
๑.แถบฟอยล์สีเงินมีพระราชลัญจกรประจำ�พระองค์รัชกาลที่9 ตัวเลข“๑๐๐”และ“100”มองเห็นเป็นหลายมิติจะเปลี่ยนสี และสะท้อนแสงวาววับเมื่อพลิกธนบัตรไปมา ๒.ตัวเลขแฝง“100”ซ่อนในลายไทยมองเห็นได้เมื่อยกธนบัตร เอียงเข้าหาแสงสว่างโดยมองผ่านจากมุมล่างซ้ายเข้าหากึ่งกลาง ของธนบัตร ๓.ตัวเลขขนาดจิ๋ว“100”บรรจุในตัวเลข“๑๐๐”จะอ่านได้ โดยใช้แว่นขยาย ๔.พระบรมฉายาสาทิสลักษณ์ตัวอักษรและตัวเลขแจ้งราคา พิมพ์เส้นนูนจะรู้สึกสะดุดเมื่อสัมผัสด้วยปลายนิ้ว ๕.ตัวเลข“100” พิมพ์แยกไว้บนด้านหน้าและด้านหลังเมื่อยก ธนบัตรด้านหน้าส่องดูกับแสงสว่างจะเห็นเป็นตัวเลข“100” ที่สมบูรณ์
หน้าที่ : 14
ความรู้เกี่ยวกับธนบัตรปลอมและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
ธนบัตรชนิดราคา100บาทแบบ15ปรับปรุงด้านหลัง
๑
๒
๑ .ลายนำ�พระบรมฉายาสาทิสลักษณ์มองเห็นได้ชัดเจนเมื่อ ยกธนบัตรส่องดูกับแสงสว่างและรูปลายประจำ�ยามซึ่งมีความ โปร่งแสงเป็นพิเศษ ๒.เส้นใยสี โลหะฝังในเนื้อกระดาษตามแนวยืนเมื่อยกธนบัตร ส่องดูกับแสงสว่างจะเห็นตัวเลขและตัวอักษรโปร่งแสง
ลักษณะพิเศษ ที่ปรากฎภายใต้รังสีเหนือม่วง (แบล็กไลท์) 1. หมวดอักษรและหมายเลขเรืองแสง 2. ลวดลายประดิษฐ์ตอนกลางเรืองแสง 3. มีเส้นใยเรืองแสง สีแดง สีเหลือง และสีนำ�เงิน ในเนื้อกระดาษ
หน้าที่ : 15
ธนบัตรชนิดราคา 50 บาท แบบ 15 ปรับปรุง ด้านหน้า
๑
หน้าที่ : 16
๒
๓
๔
๕
๑. ตัวเลข “50” พิมพ์แยกไว้บนด้านหน้าและด้านหลัง เมื่อยก ธนบัตรด้านหน้าส่องดูกับแสงสว่าง จะเห็นเป็นตัวเลข “50” ที่สมบูรณ์ ๒.ตัวเลขแฝง“50”ซ่อนในลายประดิษฐ์มองเห็นได้เมื่อยกธนบัตร เอียงเข้าหาแสงสว่าง โดยมองผ่านจากมุมล่างซ้ายเข้าหากึ่งกลาง ของธนบัตร ๓. ตัวเลขขนาดจิ๋ว “50” บรรจุในตัวเลข “๕๐” จะอ่านได้โดยใช้ แว่นขยาย ๔. พระบรมฉายาสาทิสลักษณ์ ตัวอักษร และตัวเลข แจ้งราคา พิมพ์เส้นนูนจะรู้สึกสะดุดเมื่อสัมผัสด้วยปลายนิ้ว ๕ .ล ายนำ�พ ระบรมฉายาสาทิสล กั ษณ์ม องเห็นได้ช ดั เจนเมือ่ ย กธนบัตร ส่องดูกับแสงสว่าง และรูปลายดอกลอยซึ่งมีความโปร่งแสงเป็น พิเศษ
ความรู้เกี่ยวกับธนบัตรปลอมและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
ธนบัตรชนิดราคา 50 บาท แบบ 15 ปรับปรุง ด้านหลัง
๑ ๒
๑.เส้นใยสีโลหะฝังในเนื้อกระดาษตามแนวยืนเมื่อยกธนบัตรส่องดู กับแสงสว่างจะเห็นตัวเลขและตัวอักษรโปร่งแสง ๒.พระครุฑพ่าห์ทั้งด้านหน้าและด้านหลังพิมพ์ในตำ�แหน่งตรงกัน เมื่อยกธนบัตรส่องดูกับแสงสว่างจะเห็นซ้อนทับกันสนิท
ลักษณะพิเศษ ที่ปรากฎภายใต้รังสีเหนือม่วง (แบล็กไลท์) 1. หมวดอักษรและหมายเลขเรืองแสง 2. ลวดลายประดิษฐ์ตอนกลางเรืองแสง 3. มีเส้นใยเรืองแสง สีแดง สีเหลือง และสีนำ�เงิน ในเนื้อกระดาษ
หน้าที่ : 17
ธนบัตรชนิดราคา 50 บาท แบบ 16 ด้านหน้า
๑๒ ๓
๔
๕
๑. ตัวเลข “50” พิมพ์แยกไว้บนด้านหน้าและด้านหลัง เมื่อยก ธนบัตรด้านหน้าส่องดูกับแสงสว่าง จะเห็นเป็นตัวเลข “50” ที่สมบูรณ์ ๒.ตัวเลขแฝง “50” ซ่อนในลายกนกอยู่ ในกรอบสีนำ�เงินเข้ม มองเห็นได้เมื่อยกธนบัตรเอียงเข้าหาแสงสว่าง โดยมองผ่านจาก มุมล่างซ้ายเข้าหากึ่งกลางของธนบัตร ๓ .ล ายนำ�พ ระบรมฉายาสาทิสล กั ษณ์ม องเห็นได้ช ดั เจนเมือ่ ย กธนบัตร ส่องดูกับแสงสว่างและตัวเลข “๕๐” มีความโปร่งแสงเป็นพิเศษ ๔. พระบรมฉายาสาทิสล กั ษณ์ต วั อ กั ษรแ ละตวั เลขแจ้งร าคาลวดลาย ประดิษฐ์ และพระครุฑพ่าห์ พิมพ์เส้นนูน จะรู้สึกสะดุดเมื่อสัมผัส ด้วยปลายนิ้ว ๕. สัญลักษณ์แจ้งชนิดราคา สำ�หรับผู้พิการทางสายตาพิมพ์นูนเป็น รูปดอกไม้ในแนวเฉียง ๒ ดอก หน้าที่ : 18
ความรู้เกี่ยวกับธนบัตรปลอมและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
ธนบัตรชนิดราคา 50 บาท แบบ 16 ด้านหลัง
๑
๑. เส้นแถบสีนำ�เงิน ฝังในเนื้อกระดาษตามแนวยืนโดยมีบางส่วนของ แถบสีนำ�เงินปรากฎให้เห็นเป็นระยะที่ด้านหลัง ของธนบัตร และจะเปลี่ยนเป็นสีแดงเมื่อเปลี่ยน มุมมองภายในแถบมีข้อความ “50 บาท BATH” ขนาดเล็กสามารถอ่านได้ทงั้ สองด้านเมือ่ ยกส่องดู กับแสงสว่าง
ลักษณะพิเศษ ที่ปรากฎภายใต้รังสีเหนือม่วง (แบล็กไลท์) 1. ลายประดิษฐ์และลายพันธุ์พฤกษาสีเหลือง จะเปลี่ยนเป็นสีส้มเรืองแสง 2. ลายพันธุ์พฤกษาสีม่วงเบื้องขวา จะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองอมเขียวเรืองแสง 3. หมวดอักษรและเลขหมายเปลี่ยนจากสีแดงเป็นสีส้มเรืองแสง 4. มีเส้นใยเรืองแสงสีเหลือง แดง นำ�เงิน ในเนื้อกระดาษ หน้าที่ : 19
ประชาชนคือภูมิคุ้มกันธนบัตรปลอม
จากข้อเท็จจริงที่ว่าในการพิมพ์ธนบัตรไม่ว่าจะจัดให้มีลักษณะต่อต้านการปลอมแปลง ที่ดีเพียงใดก็ตาม ก็จะยังคงมีผู้ผลิตหรือผู้ที่พยายามนำ�ธนบัตรปลอมออกมาใช้ โดยอาศัยจุดอ่อน ของประชาชนผู้สุจริตที่ ไม่ ได้ให้ความสนใจสังเกตตรวจสอบหรือไม่รู้วิธีการสังเกตตรวจสอบ ธนบัตร วิธีป้องกันธนบัตรปลอมที่ได้ผลดีที่สุ ดก ็ ค ื อ ก ารก ระตุ้นเตือนให้ประชาชนต้องให้ความ สนใจสังเกตตรวจสอบธนบัตรทุกครั้งที่ ได้รับพร้อม ๆไปกับการให้ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับ วิธีการสังเกตตรวจสอบธนบัตรที่ไม่ยุ่งยากซับซ้อน เพื่อให้ประชาชนสามารถทจ่ี ะสงั เกตตรวจสอบ ธนบัตรได้ด้วยตนเอง ประชาชนทม่ี คี วามรู้ ในการสงั เกตตรวจสอบธนบัตร จะชว่ ยปอ้ งกันตนเองไม่ ให้ตกเป็นเหยือ่ ของผู้ท ุจริต และจะเป็นภูมิคุ้มกันที่สามารถช่วยยับยั้งการแพร่กระจายของธนบัตรปลอมได้อย่าง มีประสิทธิภาพ ทุกคนสามารถช่วยกันยับยั้งธนบัตรปลอมด้วยการกระทำ�ดังนี้ -ตรวจสอบสังเกตธนบัตรก่อนรับไว้ทุกครั้งโดยเฉพาะธนบัตรชนิดราคาสูง -ไม่นำ�ธนบัตรปลอมที่รับไว้แล้วออกใช้อีกเพราะมีความผิดตามกฎหมาย - หากมีผู้นำ�ธนบัตรปลอมมาใช้กับท่าน ควรสอบถามรายละเอียด เช่น ได้มาอย่างไร จากใครที่ ใดเป็นต้น - จดจำ�ลักษณะรูปพรรณและสิ่งอื่นๆ เกี่ยวกับผู้นำ�มาใช้ ให้มากที่สุด เพื่อเป็นข้อมูลในการ สืบสวนจับกุม - แจ้งเจ้าหน้าที่ตำ�รวจที่อยู่ ใกล้ท ี่เกิดเหตุ หรือโทรศัพท์แจ้งไปยังสถานีตำ�รวจท้องที่ หรือที่ธนาคารแห่งประเทศไทยโทรศัพท์0-2356-7987โทรสาร0-2356-7969
หน้าที่ : 20
ความรู้เกี่ยวกับธนบัตรปลอมและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
ระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการจ่ายเงินสินบนและเงินรางวัล การจับกุมการปลอมแปลงธนบัตรและเหรียญกษาปณ์พ.ศ.2526 ...... .....................................
โดยที่เห็นสมควรวางระเบียบการจ่ายเงินสินบนและเงินรางวัลการจับกุมการปลอมแปลง ธนบัตรและเหรียญกษาปณ์ให้เป็นไปโดยเหมาะสมยิ่งขึ้น อาศัยอำ�นาจตามข้อ 53 แห่งระเบียบ การเบิกจ่ายเงินจากคลังพ.ศ. 2520 กระทรวงการคลังจึงวางระเบียบไว้ดังนี้ ข้อ 1 ระเบียบนี้เรียกว่า “ระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการจ่ายเงินสินบนและ เงินรางวัลการจับกุมการปลอมแปลงธนบัตรและเหรียญกษาปณ์ พ.ศ. 2526” ข้อ 2 ระเบียบนี้ให้ใช้ตั้งแต่วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2526 เป็นต้นไป ข้อ 3 ให้ยกเลิก (1) ระเบียบการจ่ายเงินสินบน เงินรางวัลจับธนบัตรและเหรียญกษาปณ์ปลอม พ.ศ. 2519 (2) ระเบียบการจ่ายเงินสินบน เงินรางวัลจับธนบัตรและเหรียญกษาปณ์ปลอม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2522 (3) ระเบียบการจ่ายเงินสินบน เงินรางวัลจับธนบัตรและเหรียญกษาปณ์ปลอม (ฉบับที่3) พ.ศ.2522 บรรดาระเบียบข้อบังคับ หรือคำ�สั่งอื่นใดที่ขัดหรือแย้งกับระเบียบนี้ ให้ใช้ระเบียบนี้แทน ข้อ 4 ระเบียบนวี้ างไวเ้ พือ่ เปน็ หลัก การพจิ ารณาของทางราชการทีจ่ ะจ่ายเงินสินบนให้แก่ ผู้แจ้งความนำ�จับ หรือจ่ายเงินรางวัลให้แก่ผู้จับกุมเกี่ยวกับการปลอมแปลงธนบัตร และเหรียญ กษาปณ์ ตามแต่จะเห็นสมควร
หน้าที่ : 21
หมวด 1 ข้อความทั่วไป 1/ “ข้อ 5 ในระเบียบนี้ (1)“ธนบัตรปลอม” หมายความว่า ธนบัตรที่ได้ปลอมหรือแปลงเสร็จแล้ว พร้อมที่จะ จำ�หน่ายหรือนำ�ออกใช้ได้ และเจ้าหน้าที่ของธนาคารแห่งประเทศไทย หรือเจ้าหน้าที่ดูเงินของ สำ�นักงานคลังจังหวัด หรือสำ�นักงานคลังอำ�เภอ ได้พิสูจน์และรับรองแล้วว่าคล้ายกับของรัฐบาล ซึ่งอาจทำ�ให้ประชาชนหลงเชื่อว่าเป็นธนบัตรของรัฐบาล “เหรีย ญกษาปณ์ ป ลอม” หม ายค วามว่ า เหรี ย ญกษาป ณ์ ท ี่ ไ ด้ ป ล อมห รือ แปลง เสร็จแล้ว พร้อมที่จะจำ�หน่ายหรือนำ�ออกใช้ได้ และเจ้าหน้าที่ดูเงินของกรมธนารักษ์ สำ�นักงาน คลังจังหวัด หรือสำ�นักงานคลังอำ�เภอ ได้พิสูจน์และรับรองแล้วว่าคล้ายกับของรัฐบาล ซึ่งอาจ ทำ�ให้ประชาชนหลงเชื่อว่าเป็นเหรียญกษาปณ์ของรัฐบาล (2) “ผู้แจ้งความนำ�จับ” หมายความว่า ผู้ซ่งึ มิใช่พนักงานฝ่ายปกครองหรือตำ�รวจ ตามประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญา ได้ชช้ี อ่ งหรือน�ำความมาแจง้ ตอ่ เจา้ หนา้ ทต่ี ามทร่ี ะบไุ ว้ใน ข้อ 6 หรือ ขอ้ 7และเป็นผลใหก้ ารจบั กมุ เป็นผลสำ�เร็จ (3) “ผู้จับกุม” หมายความว่า พนักงานฝ่ายปกครองหรือตำ�รวจตามประมวลกฎหมาย ว ธิ พี จิ ารณาความอาญา และให้หมายความรวมถึงผูท้ �ำ การสบื สวนอนั เปน็ ป ระโยชน์โด ย ต ร ง เกีย่ วกับ การจับกุม (4) “เงนิ สินบน” หมายความวา่ เงินที่ทางราชการจา่ ยให้แกผ่ แู้ จง้ ความน�ำ จับ ผผู้ ลติ และหรือจำ�หน่ายธนบัตรปลอมหรือเหรียญกษาปณ์ปลอม (5) “เงินรางวัล” หมายความว่า เงินที่ทางราชการจ่ายให้แก่ผู้จับกุมผู้ผลิตและหรือ จำ�หน่ายธนบัตรปลอมหรือเหรียญกษาปณ์ปลอม (6) “อปุ กรณ์” หมายความวา่ บรรดาสง่ิ ของที่ใชเ้ ปน็ เครือ่ งมอื เครือ่ งใช้เครอ่ื งจักรและ วัสดุ สำ�หรับใช้ทำ�ธนบัตรหรือเหรียญกษาปณ์ซึ่งกรมธนารักษ์หรือธนาคารแห่งประเทศไทยแล้วแต่ กรณี พิจา รณาแลว้ เห็น วา่ เป็นป จั จัยส �ำ คัญ ที่ใช้ในการผลิตธ นบัต รปลอมหรือเหรียญกษาปณ์ปลอม”
หน้าที่ : 22
ความรู้เกี่ยวกับธนบัตรปลอมและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
หมวด2 การแจ้งความนำ�จับ ข้อ 6 ผู้รับแจ้งความนำ�จับตาม ระเบียบนี้ได้แก่ (1) ปลัดกระทรวงการคลัง หรือผู้ซึ่งปลัดกระทรวงการคลังมอบหมาย (2) ผวู้ า่การธนาคารแห่งประเทศไทย หรอื ผซ้ ู ง่ ึ ผว้ ู า่ การธนาคารแหง่ประเทศไทยมอบหมาย (3) อธิบดีกรมธนารักษ์หรือผู้ซึ่งอธิบดีกรมธนารักษ์มอบหมาย (4) ผวู้ า่ราชการจังหวดั รองผูว้ า่ ราชการจังหวดั ปลัดจงั หวดั นายอ�ำ เภอ ปลดั อำ�เภอ ผู้เป็นหัวหน้าประจำ�กิ่งอำ�เภอ (5)อธิบดีกรมตำ�รวจ รองอธิบดีกรมตำ�รวจ ผู้ช่วยอธิบดีกรมตำ�รวจ ผู้บัญชาการ ตำ�รวจ รองผู้บัญชาการตำ�รวจผู้ช่วยผู้บัญชาการตำ�รวจผู้บังคับการตำ�รวจรองผู้บังคับการตำ�รวจ ผู้กำ�กับการตำ�รวจ รองผู้กำ�กับการตำ�รวจ สารวัตรใหญ่ตำ�รวจ สารวัตรตำ�รวจ ผู้บังคับกองตำ�รวจ หัวหน้าสถานีตำ�รวจ หัวหน้ากิ่งสถานีตำ�รวจซึ่งมียศตั้งแต่ชั้นสัญญาบัตรหรือเทียบเท่าขึ้นไป ข้อ 7 การแจ้งความนำ�จับ ผู้แจ้งความนำ�จับต้องแจ้งต่อผู้รับแจ้งความคนใดคนหนึ่งใน ข้อ 6 เท่านั้น กรณีที่ต้องจับกุมผู้กระทำ�ความผิดโดยด่วน ซึ่งถ้ารั้งรอไว้ผู้กระทำ�ความผิดอาจหลบหนี ไปได้ และผูป้ ระสงคจ์ ะแจง้ ความนำ�จบั มอิ าจแจ้งความตอ่ ผูร้ บั แจ้งความตามขอ้ 6 ไดท้ นั ท่วงที ให้แจ้ง ต่อพนักงานฝ่ายปกครอง หรือตำ�รวจ ซึ่งมีอำ�นาจจับกุมผู้กระทำ�ความผิดตามประมวลกฎหมายวิธี พจิ ารณาค วามอาญาคนใดคนหนึง่ ก็ได้แล้ว ให้พน กั งานฝ่ายปกครองหรอื ตำ�รวจผ เู้ ข้าจับ ก มุ น นั้ รายงาน ผลการจับกุม และส่งรายละเอียดหลักฐานการรับแจ้งความนำ�จับให้ผู้มีอำ�นาจรับแจ้งความตามที่ ระบุไว้ในข้อ 6ทราบโดยด่วน ข ้อ 8 เมื่อได้รับแจ้งความนำ�จับ ให้เจ้าหน้าที่ผู้รับแจ้งความนำ�จับจัดทำ�หลักฐานการ รับแจ้งความเป็นหนังสือมอบให้ผู้แจ้งความนำ�จับ โดยระบุการกระทำ�ความผิด รายละเอียด เกี่ยวกับ ชอ่ื บคุ คล (ถา้ ม)ี สถานที่ วันเวลาทีร่ บั แจง้ เสรจ็ แลว้ ลงลายมือชอ่ื ตำ�แหน่งของเจ้าหน้าทีผ่ รู้ บั แจ้งความ ส่วนช่อื ท่ีอยู่ของผู้แจ้งความนำ�จับจะใส่รหัสลับ และพิมพ์ลายนิ้วมือไว้เป็นหลักฐานก็ได้ แต่ถา้ไมป่ ระสงค์จะปิดเป็นความลับ ให้เขียนชื่อ ที่อยู่ของผู้แจ้งความนำ�จับ และให้ผู้แจ้งความ นำ�จับลงลายมือชื่อ หรือพิมพ์ลายนิ้วมือไว้เป็นหลักฐาน (ตามตัวอย่างของแบบรับแจ้งความนำ�จับ ท้ายระเบียบนี้)
หน้าที่ : 23
1/ “ขอ้ 9 เมือ่ ได้มกี ารจบั กุมผตู้ อ้ งหาพร้อมดว้ ยของกลางแล้ว ให้พนักงานสอบสวนปฏิบตั ิ ดังนี้ (1) กรณีท ขี่ องกลางเป็นส งิ่ ของที่ใช้เป็นเครือ่ งมอื เครือ่ งใช้เครือ่ งจักรแ ละวสั ดุ สำ�หรับใช้ท�ำ ธนบัตรปลอมหรือเหรียญกษาปณ์ปลอม ให้พนักงานสอบสวนด�ำ เนินการให้กรมธนารกั ษ์ หรือธนาคารแห่งประเทศไทยแล้วแต่กรณีพิจารณาหากเห็นว่าเป็นอุปกรณ์ก็ให้ดำ�เนินการประเมิน ราคาต่อไป (2) กรณีที่ของกลางเป็นธนบัตรปลอมหรือเหรียญกษาปณ์ปลอม ให้พนักงาน สอบสวนดำ�เนินการให้เจ้าหน้าที่ของธนาคารแห่งประเทศไทยหรือเจ้าหน้าที่ดูเงินของกรมธนารักษ์ สำ�นักงานคลังจังหวัด สำ�นักงานคลังอำ�เภอ แล้วแต่กรณี รับรองว่าเป็นธนบัตรปลอมหรือเหรียญ กษาปณ์ปลอม”
ห มวด3 หลักเกณฑ์การจ่ายเงินสินบนและเงินรางวัล
1/ “ข้อ10หลักเกณฑ์การจ่ายเงินสินบนและเงินรางวัล (1) การจ่ายเงินสินบนให้จ่ายแก่ผู้แจ้งความนำ�จับดังนี้ 1.1 ถ้าจ บั ได้ต วั ผูต้ อ้ งหาและของกลางเป็นอ ปุ กรณ์ให้จ า่ ยเงินส นิ บนในอตั รา ไม่เกินร้อยละ 30 ของราคาอุปกรณ์ตามที่กรมธนารักษ์หรือธนาคารแห่งประเทศไทยแล้วแต่กรณี ประเมินราคาแต่ต้องไม่เกินหนึ่งแสนบาท 1.2 ถ้าจ บั ได้ต วั ผูต้ อ้ งหาและของกลางเป็นธ นบัตรปลอมหรือเหรียญกษาปณ์ ปลอมให้จ่ายเงินสินบนในอัตราไม่เกินร้อยละ30ของราคาในหน้าธนบัตรปลอมหรือเหรียกษาปณ์ ปลอมที่จับได้แต่ต้องไม่เกินหนึ่งแสนบาท (2) การจ่ายเงินรางวัลให้จ่ายให้แก่ผู้จับกุมดังนี้ 2.1 ถ้าจับได้ตัวผู้ต้องหาและของกลางเป็นอุปกรณ์ ให้จ่ายเงินรางวัลใน อัตราไม่เกินร้อยละ 25 ของราคาอุปกรณ์ตามที่กรมธนารักษ์หรือธนาคารแห่งประเทศไทยแล้วแต่ กรณีประเมินราคาแต่ต้องไม่เกินหนึ่งแสนบาท 2.2 ถ้าจ บั ได้ต วั ผูต้ อ้ งหาและของกลางเป็นธ นบัตรปลอมหรือเหรียญกษาปณ์ ปลอมให้จ า่ ยเงินร างวัลในอตั ราไม่เกินร อ้ ยละ2 5ข องราคาในหน้าธ นบัตรปลอมหรือเหรียญกษาปณ์ ปลอมที่จับได้แต่ต้องไม่เกินหนึ่งแสนบาท ในกรณีที่จับกุมได้โดยไม่มีผู้แจ้งความนำ�จับ ให้จ่ายเงินรางวัลในอัตราไม่เกิน ร้อยละ30ตามนัย2.1หรือ2.2แล้วแต่กรณี”
หน้าที่ : 24
ความรู้เกี่ยวกับธนบัตรปลอมและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
ข้อ 11 เงินสินบนและเงินรางวัล จะจ่ายได้ก็ต่อเมื่อพนักงานอัยการสั่งฟ้องผู้ต้องหา เป็นจำ�นวนครึ่งหนึ่งของอัตราตามข้อ 9 ถ้าคดีถึงที่สุดศาลลงโทษจำ�เลย ก็ให้จ่ายเพิ่มเติมให้ครบ จำ�นวนแต่ถ้าคดีถึงที่สุดศาลไม่ลงโทษจำ�เลยจะจ่ายเพิ่มอีกไม่ได้
หมวด4 การขอรับเงินสินบนเงินรางวัล
ข้อ 12 การขอรับเงินสินบน เงินรางวัล ให้ผู้แจ้งความนำ�จับหรือผู้จับกุมยื่นค�ำ ขอต่อ บุคคลต่อไปนี้ภายใน90วันนับแต่วันสั่งฟ้องผู้ต้องหาหรือวันที่คดีถึงที่สุดแล้วแต่กรณี (1) ในกรุงเทพมหานครให้ยื่นต่ออธิบดีกรมธนารักษ์ (2) ในส่วนภูมิภาค ให้ยื่นต่อผู้ว่าราชการจังหวัด ให้ผู้ว่าราชการจังหวัดซึ่ง ได้รับคำ�ขอส่งคำ�ขอรับเงินสินบน หรือเงินรางวัล พร้อมด้วยหลักฐานไปยังอธิบดีกรมธนารักษ์ ภายใน15วันนับแต่วันได้รับคำ�ขอรับเงิน ข ้อ 13 คำ�ขอรับเงินสินบน เงินรางวัล ให้จัดทำ�ตามแบบท้ายระเบียบนี้และแนบเอกสาร ต่างๆไปเพื่อประกอบการพิจารณาคือ (1) หนังสือแจ้งผลคดีของผู้รับแจ้งความนำ�จับตามข้อ6 (2) บันทึกการจับกุมของผู้จับกุม (3) ถ้ามีข้อตกลงในการแบ่งเงินสินบนให้ส่งบันทึกข้อตกลงนั้นด้วย (4) หลักฐานการตรวจรับรองของเจ้าหน้าที่ดูเงินของกรมธนารักษ์ สำ�นักงาน คลังจังหวัดสำ�นักงานคลังอำ�เภอหรือธนาคารแห่งประเทศไทย (5) หลักฐานการประเมินราคาอปุ กรณ์ของกรมธนารกั ษ์หรือธนาคารแห่งประเทศไทย (6) ใบแจ้งความนำ�จับเฉพาะในกรณีขอรับเงินสินบน (7) สำ�เนาคำ�พิพากษาคดีถึงที่สุด หรือหนังสือแจ้งผลคดีของพนักงานอัยการ แล้วแต่กรณี เอกสารดังกล่าวให้ส่งต้นฉบับ1ชุดพร้อมกับภาพถ่ายหรือสำ�เนาอีกอย่างละ2ชุด ข้อ 14 ในกรณีที่การจับกุมเป็นผลสำ�เร็จ เนื่องจากมีผู้แจ้งความนำ�จับหลายคน ถ้ามิได้ มีหลักฐานการตกลงไว้เป็นอย่างอื่นให้จ่ายเงินสินบนให้ทุกคนโดยแบ่งเฉลี่ยเท่า ๆกัน ข้อ 15 ในกรณีที่มีผู้จับกุมหลายคนให้จ่ายเงินรางวัลให้ทุกคนโดยแบ่งเฉลี่ยเท่า ๆกัน ข้อ 16 ในกรณีทผ่ี มู้ สี ทิ ธิได้รบั เงินสนิ บน หรือเงินรางวัลถงึ แก่กรรม หรือมคี วามจ�ำ เป็น อน่ื ใด ไม่สามารถขอรับเงินสินบนหรือเงินรางวัลได้ ให้ทายาทหรือผู้จัดการมรดกของผู้นั้นเป็น ผู้ยื่นคำ�ขอแทนแล้วแต่กรณี หน้าที่ : 25
ข้อ 17 การพจิ ารณาการจา่ ยเงินสนิ บนและเงินรางวัลให้อธิบดีกรมธนารกั ษ์เป็นผมู้ อี �ำ นาจ พิจารณา ข้อ 18 การจ่ายสินบนให้แก่ผู้แจ้งความนำ�จับ ในกรณีมีผู้แจ้งความนำ�จับโดยวิธีไม่เปิด เผยชื่อให้ผแู้ จ้งความนำ�จับทำ�ใบรับเงินโดยพิมพ์ลายนิ้วมือไว้ไม่ต้องระบุชื่อแล้วให้ผู้รับแจ้งความ ลงลายมือชื่อรับรองในใบรับเงินนั้นด้วยใบสำ�คัญรับเงินดังกล่าวให้ถือเป็นใบสำ�คัญคู่จ่ายเงิน ข้อ 19 ผู้มีสิทธิได้รับเงินสินบนหรือเงินรางวัล จะต้องขอรับเงินจากกรมธนารักษ์ ภายใน 2ปีนับแต่วันสั่งจ่าย 1 / “ขอ้ 2 0 เงินส นิ บนและเงินร างวัลต ามระเบียบน ้ี ให้จ า่ ยจากเงินง บประมาณของกรมธนารกั ษ์ ในหมวดเงินอุดหนุน เมื่ออธิบดีกรมธนารักษ์สั่งจ่ายเงินสินบนและเงินรางวัลการจับกุมการปลอมแปลง ธนบัตรให้แก่ผู้ยื่นคำ�ขอแล้ว ให้ธนาคารแห่งประเทศไทยจ่ายเงินจากบัญชีผลประโยชน์ประจำ�ปี ตามกฎหมายว่าด้วยเงินตราให้แก่กรมธนารักษ์ เพื่อนำ�ไปจ่ายเป็นเงินสินบนและเงินรางวัลดงั กล่าว เมื่อธนาคารแห่งประเทศไทยได้รับอนุมัติจากรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังให้การจ่ายเงิน สินบนและเงินรางวัลการจับกุมการปลอมแปลงธนบัตรเป็นการอันเกี่ยวกับกิจการธนบัตรแล้ว” ข้อ 21 เงินสินบนหรือเงินรางวัลสำ�หรับการจับกุมการปลอมแปลงธนบัตรหรือเหรียญ กษาปณ์ก่อนระเบียบนี้ ใช้บังคับ ให้จ่ายตามระเบียบการจ่ายเงินสินบน เงินรางวัลจับธนบัตร และเหรียญกษาปณ์ปลอม พ.ศ. 2519 ซึ่งแก้ไขเพิ่มเติมโดยฉบับที่ 2 พ.ศ. 2522 และฉบับที่ 3 พ.ศ.2522 ประกาศณวันที่2กุมภาพันธ์2526 สมหมายฮุนตระกูล (นายสมหมายฮุนตระกูล) รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง …………………………………………………. 1/ แก้ไขตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการจ่ายเงินสินบนและเงินรางวัลฯพ.ศ.2529 ประกาศณ วันที่13ตุลาคม2529
หน้าที่ : 26
ความรู้เกี่ยวกับธนบัตรปลอมและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
แบบคำ�ขอรับเงินสินบน ตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการจ่ายเงินสินบนและเงินรางวัล การจับกุมการปลอมแปลงธนบัตรและเหรียญกษาปณ์ พ.ศ.2526 ...........................................
เขียนที่..................................................
วันที่...........เดือน.......................พ.ศ........
ชือ่ ผูข้ อรับเงินสินบน................................................................................
อายุ..........ปี อยู่บ้านเลขที่.....................หมู่ที่.................ถนน.............................. ตำ�บล..............................อำ�เภอ.......................จังหวัด..................................... มีความประสงค์ขอรับเงินสินบนตามใบแจ้งความนำ�จับซึ่งได้แจ้งความไว้แล้ว เมื่อวันที่.............. …...............................................คดีหมายเลขที่............................................. ลายมือชื่อหรือลายพิมพ์นิ้วหัวแม่มือขวาผู้ขอรับเงินสินบน..................................
หน้าที่ : 27
แบบคำ�ขอรับเงินรางวัล ตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการจ่ายเงินสินบนและเงินรางวัล การจับกุมการปลอมแปลงธนบัตรและเหรียญกษาปณ์ พ.ศ.2526 .......................................
เขียนที่..................................................
วันที่...........เดือน.......................พ.ศ........
ชือ่ ผูข้ อรับเงินรางวัล............................................................................
อายุ......ปี อยู่บ้านเลขที่...............หมู่ท... ่ี ...........................ถนน........................... ตำ�บล..........................อำ�เภอ.................................จังหวัด.............................. มีความประสงค์ขอรับเงินรางวัลที่ได้จับกุมตามคดีหมายเลขที่..........................................
หน้าที่ : 28
ลายมือชื่อผู้ขอรับเงินรางวัล...................................................................
สำ�นักบริหารเงินตรา กรมธนารักษ์ ถนนจักรพงษ์ เขตพระนคร กรุงเทพฯ 10200 โทรศัพท์ 0-2280-7404 ถึง 6 โทรสาร 0-2280-7408
มีข้อสงสัยเรื่องเอกสารการขอรับเงินสินบนและเงินรางวัล ติดต่อโดยตรงได้ที่ คุณมณฑาทิพย์ พิชญาภรณ์ หัวหน้าฝ่ายบริหารทั่วไป โทรศัพท์ 0-2281-1269 และ 0-2280-7404 ถึง 6 ต่อ 229 โทรศัพท์มือถือ 08-3014-0844 คุณสุพัตรา แซ่จิว นักจัดการงานทั่วไปชำ�นาญการ โทรศัพท์ 0-2281-1269 และ 0-2280-7404 ถึง 6 ต่อ 229 โทรศัพท์มือถือ 08-1722-9806 การดำ�เนินการด้านเอกสารต้องเร่งดำ�เนินการเพื่อยื่นต่ออธิบดีกรมธนารักษ์ ภายในกำ�หนดเวลา 90 วัน นับตั้งแต่วันสั่งฟ้องผู้ต้องหา และ/หรือ วันที่คดีถึงที่สุด
ธนาคารแห่งประเทศไทย เลขที่ 273 ถนนสามเสน บางขุนพรหม เขตพระนคร กรุงเทพฯ 10200
ส่วนบริการธนบัตรกรุงเทพ และศูนย์จัดการธนบัตรในส่วนภูมิภาค ส่วนบริการธนบัตร กรุงเทพ
ศูนย์จัดการธนบัตร เชียงใหม่
ศูนย์จัดการธนบัตร พิษณุ โลก
ศูนย์จัดการธนบัตร ขอนแก่น
ศูนย์จัดการธนบัตร อุบลราชธานี
เลขที่ 18 หมู่ 2 ถ.บรมราชชนนี ต.ขุนแก้ว อ.นครชัยศรี จ.นครปฐม 73120 โทร. 0-2356-8735
เลขที่ 68/3 ถ.โชตนา อ.เมืองเชียงใหม่ จ.เชียงใหม่ 50300 โทร. 0-5393-1021
เลขที่ 312 หมู่ 1 ถ.สิงหวัฒน์ ต.บ้าน กร่าง อ.เมืองพิษณุโลก จ.พิษณุโลก 65000 โทร. 0-5526-2887
เลขที่ 393 ถ.ศรีจันทร์ อ.เมืองขอนแก่น จ.ขอนแก่น 40000 โทร. 0-4324-1959
เลขที่ 555 หมู่ 18 ถ.ชยางกูร ต.ขามใหญ่ อ.เมืองอุบลราชธานี จ.อุบลราชธานี 34000 โทร. 0-4531-7881
ศูนย์จัดการธนบัตร นครราชสีมา
ศูนย์จัดการธนบัตร ระยอง
ศูนย์จัดการธนบัตร หาดใหญ่
ศูนย์จัดการธนบัตร สุราษฎร์ธานี
ศูนย์จัดการธนบัตร พังงา
เลขที่ 33 หมู่ 8 ถ.มิตรภาพ ต.หมื่นไวย อ.เมืองนครราชสีมา จ.นครราชสีมา 30000 โทร. 0-4425-9699
เลขที่ 40 หมู่ 3 ถ.สุขุมวิท ต.เนินพระ อ.เมืองระยอง จ.ระยอง 21000 โทร. 0-3861-9155
เลขที่ 472 ถ.เพชรเกษม อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา 30110 โทร. 0-7427-2045
เลขที่ 41/4 หมู่ 2 ถ.สายสุราษฎร์ธานี - พุนพิน ต.วัดประดู่ อ.เมือง สุราษฎร์ธานี จ.สุราษฎร์ธานี 84000 โทร. 0-7720-1306
เลขที่ 76 หมู่ 3 ถ.เทศบาลบำ�รุง ต.ถำ�นำ� ผุด อ.เมืองพังงา จ.พังงา 82000 โทร. 0-7646-0744