ธ.ก.ส. นอมเกลานอมกระหมอมถวายที่ดินและอาคารสิ่งปลูกสรางแดพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว
““...เศรษฐกิจพอเพียง เปนเสมือนรากฐานของชีวิต รากฐานความมั่นคงของแผ่นดิน เปรียบเสมือนเสาเข็ม ที่ถูกตอกรองรับบ้านเรือนตัวอาคารไว้นั่นเอง สิ่งก่อสร้างจะมั่นคงได้ก็อยู่ที่เสาเข็ม แต่คนส่วนมากมองไม่เห็นเสาเข็ม และลืมเสาเข็มเสียด้วยซ้ำไป...”” พระราชดำรัสพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จากวารสารชัยพัฒนา ประจำเดือนสิงหาคม ๒๕๔๒
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
3
4
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
สารบัญ
ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ
๑. ธ.ก.ส. ทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายรวงข้าวทองคำแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ๒. ธ.ก.ส. น้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายที่ดินและอาคารสิ่งปลูกสร้าง แด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ๓. สถาปัตยกรรมอาคารโกลเด้นเพลซหัวหิน
ตามรอยเบือ้ งพระยุคลบาท...บนเส้นทางแห่งความพอเพียง ๑. ก่อเกิด....ธนาคารต้นแบบ “ความพอเพียง” ๒. ก่อเกิด...ธนาคารต้นไม้ ๓. ก่อเกิด...ศูนย์เรียนรู้เพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ ธ.ก.ส.
๑๑ ๑๓ ๔๑
๕๙ ๗๕ ๘๗
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
5
นายลักษณ์ วจนานวัช ผู้จัดการ ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร
6
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
สารผู้จัดการ ธ.ก.ส. นับจ ากวันก่อตั้ง ธ.ก.ส. ในปี พ.ศ.๒๕๐๙ จนครบรอบการดำเนินงานปที ี่ ๔๖ ในปี พ.ศ.๒๕๕๕ นี้ ธ.ก.ส. ได้ดำรงบทบาทการเป็นธนาคารเฉพาะกิจเพื่อให้ความช่วยเหลือทางด้านการเงินแก่เกษตรกร กลุ่มเกษตรกร สหกรณ์การเกษตร ในการลงทุนประกอบอาชีพการเกษตรและอาชีพที่เกี่ยวเนื่องกับ การเกษตร ตามเจตนารมณ์ในการก่อตั้ง ธ.ก.ส. อย่างไม่เปลี่ยนแปลง และท่ามกลางวิกฤตการณ์ข องการ เปลีย่ นแปลงทงั้ ด า้ นสงั คม เศรษฐกิจ และการเมืองทที่ ำให้ท กุ อ งค์กรตอ้ งปรับต วั อย่างขนานใหญ่ รวมถงึ ธ.ก.ส. ทีไ่ด้ร ับผลกระทบด้วยเช่นก ัน แต่เพราะการน้อมนำหลักก ารทรงงานและหลักป รัชญาเศรษฐกิจพอเพียงที่ พระบาทสมเด็จพ ระเจ้าอยูห่ วั ได้พ ระราชทานแก่ป วงชนชาวไทยมาถอื ใช้ป ฏิบตั อิ ย่างจริงจังแ ละเป็นร ปู ธ รรม ทั้ง ๓ ด้าน คือ ด้านองค์กร ด้านพนักงาน และด้านเกษตรกรลูกค้า จึงทำให้ ธ.ก.ส. สามารถรอดพ้น จากวกิ ฤตการณ์ต า่ งๆ มาได้อ ย่างมนั่ คง โดยยงั ค งยึดม นั่ ต ามปณิธานทวี่ า่ “ธ.ก.ส. มุง่ ม นั่ ด ำเนินง านตามหลัก ปรัชญาเศรษฐกิจพ อเพียงดว้ ยการบริหารจดั การองค์กรทดี่ ี มีค วามรบั ผ ดิ ช อบตอ่ ส งั คมและสงิ่ แ วดล้อม สร้างสรรค์บริการที่มีคุณค่าและหลากหลายเพื่อให้เกษตรกรรายย่อยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น” ซึ่งผล สำเร็จจ ากการนอ้ มนำปรัชญาเศรษฐกิจพ อเพียงมาใช้ในการบริหารจดั การองค์กร โดยการเลือกและปรับใช้ ความรทู้ างวชิ าการให้เหมาะสมกบั ภ ารกิจข อง ธ.ก.ส. จนได้ร บั ร างวัลเกียรติยศสงู สุด คือ ถ้วยพระราชทาน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ซึ่งเป็นรางวัลชนะเลิศจากการประกวดผลงานตามปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียง ครั้งที่ ๒ ประเภทหน่วยงาน/องค์กรภาครัฐในส่วนกลาง นับว่าเป็นรางวัลท ี่สร้างกำลังใจให้กับ พนักงาน ธ.ก.ส. ทุกคนในการพากเพียรปฏิบัตหิ น้าที่ให้ค วามช่วยเหลือเกษตรกรลูกค้า เพื่อให้มีความ เป็นอยู่และมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นภายใต้ห ลักการดำเนินชีวิตแบบเศรษฐกิจพอเพียงอย่างมุ่งมั่นต่อไป ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณข องพระบาทสมเด็จพ ระเจ้าอยู่หัวอ ย่างหาที่สุดมิได้ ธ.ก.ส. จึงได้ น้อมเกล้าน อ้ มกระหม่อมถวายทดี่ นิ พ ร้อมสงิ่ ป ลูกส ร้างอาคารสำนักงาน ๒ ชัน้ ทีอ่ ำเภอหวั หิน จังหวัดป ระจวบคีรขี นั ธ์ แด่พ ระบาทสมเด็จพ ระเจ้าอยูห่ วั เพือ่ ท รงใช้ต ามพระราชอธั ยาศัย นับว า่ เป็นค วามภาคภมู ใิ จสงู สุดข องพนักงาน ธ.ก.ส. ทุกค นทไี่ ด้แ สดงออกถงึ ค วามจงรักภ กั ดีต อ่ ส ถาบันพ ระมหากษัตริย์ อันเป็นเสาหลักแ ละศนู ย์ร วมจติ ใจ ของปวงชนชาวไทย
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
7
8
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
บทนำ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชบัญญัติ ธนาคารเพื่อก ารเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) ไว้เมื่อวันที่ ๑๓ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๐๙ โดยรัฐบาลในขณะนั้น ได้กำหนดเหตุผลในการจัดตั้ง ธ.ก.ส. คือ ในการส่งเสริมพัฒนาการเกษตรของประเทศจำเป็นต้องจัดให้ความช่วยเหลือ ทางการเงินอันเป็นป จั จัยส ำคัญป ระการหนึง่ เพือ่ เกษตรกรสามารถเพิม่ ผ ลผลิตแ ละรายได้การเกษตร การให้ค วามชว่ ยเหลือ เช่นนนั้ ควรจดั ขยายออกไปอย่างกว้างขวาง ทั้งในดา้ นเกษตรกรโดยตรงและในดา้ นกลุม่ เกษตรกรกบั สหกรณ์การเกษตร การดำเนินงานให้ความชว่ ยเหลือทางการเงินในดา้ นตา่ งๆ เหล่านี้ ควรอยูภ่ ายใต้ก ารควบคุมเป็นระบบเดียวกัน เพื่อให้ได้ ผลมั่นคงและสะดวกในการจัดหาเงินทุนเพิ่มเติม โดย ธ.ก.ส. ได้เริ่มเปิดดำเนินง านตั้งแต่วันท ี่ ๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๐๙ เป็นต้นม า มีฐ านะเป็นร ฐั วิสาหกิจป ระเภทธนาคารเฉพาะกจิ ในสงั กัดก ระทรวงการคลัง และได้ร บั ค วามเห็นช อบ จากรัฐสภาให้แก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัตธิ นาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์ก ารเกษตร (ฉบับที่ ๖) พ.ศ. ๒๕๔๙ ทำให้ ธ.ก.ส. สามารถขยายบทบาทจากการเป็นสถาบันก ารเงินทใี่ ห้ความช่วยเหลือทางการเงินแ ก่ภาคเกษตรและ ด้านอื่นๆ เพิ่มขึ้น ดังนี้ ดำเนินงานให้ความช่วยเหลือทางการเงินแก่เกษตรกร กลุ่มเกษตรกรหรือสหกรณ์การเกษตร สำหรับการประกอบธุรกิจอ ื่นอันเป็นการส่งเสริมห รือส นับสนุนก ารประกอบเกษตรกรรม ดำเนินง านเป็นส ถาบันก ารเงิน เพื่อการพัฒนาชนบท และให้ความช่วยเหลือทางการเงินแก่สหกรณ์ เพื่อใช้ดำเนินงานภายใต้ขอบเขตวัตถุประสงค์ใน การจัดตั้งสหกรณ์ นับจากวันก่อตั้งจนถึงปัจจุบัน ธ.ก.ส. ได้ดำเนินงานโดยยังคงรักษาเจตนารมณ์ตามเหตุผลของการจัดตั้ง ธ.ก.ส. ด้วยการยึดถือหลักการทรงงานและแนวทางตามพระราชดำริหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มาเป็นนโยบาย ถือปฏิบัติทั้งในส่วนขององค์กรเกษตรกรลูกค้าและพนักงานอย่างต่อเนื่อง และเป็นรูปธรรม อาทิเช่น โครงการชุมชน ต้นแบบเศรษฐกิจพอเพียงและทฤษฎีใหม่ ศูนย์เรียนรู้เพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ ธ.ก.ส. โครงการ ธนาคารต้นไม้ โครงการทำนา ๑ ไร่ ได้เงิน ๑ แสนบาท เป็นต้น จนกระทั่งปรากฏผลงานเป็นท ี่ประจักษ์แก่สาธารณชน ทำให้ ธ.ก.ส. ได้รับรางวัลชนะเลิศประเภทหน่วยงาน/องค์กรภาครัฐในส่วนกลางจากการประกวดผลงานตาม หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ครั้งที่ ๒ ปี พ.ศ. ๒๕๕๒ ส่งผลให้ ธ.ก.ส. เป็นองค์กรที่มีภาพลักษณ์ที่ดี เป็น ธนาคารตน้ แบบ “ความพอเพียง” นำมาซงึ่ ค วามภาคภมู ใิ จของพนักงาน ธ.ก.ส.ทุกค น และยดึ ม นั่ ท จี่ ะดำเนินง านตามรอย เบื้องพระยุคลบาทแห่งองค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอย่างมุ่งมั่นต ่อไป ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ธ.ก.ส. จึงได้ทูลเกล้า ทูลกระหม่อมถวายรวงข้าวทองคำและน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายที่ดินพร้อมอาคารสิ่งปลูกสร้างแด่พระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว เพื่อท รงใช้ตามพระราชอัธยาศัย คือ ที่ดินพร้อมอาคารสำนักงานสองชั้น เลขที่ ๙๙ ซอยหมู่บ้านบ่อฝ้าย ตำบลหวั หิน อำเภอหวั หิน จังหวัดป ระจวบคีรขี นั ธ์ และเพือ่ ให้อ นุชนคนรนุ่ ห ลังได้ม หี ลักฐ านความทรงจำเกีย่ วกบั เหตุการณ์ สำคัญของ ธ.ก.ส. ที่ได้ดำเนินงานสนองพระราชปณิธานพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ธนาคารเพื่อการเกษตร และสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) จึงได้จัดทำจดหมายเหตุฉบับนี้ขึ้นมา
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
9
ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ
10
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
ธ.ก.ส. ทูล เกล้าทูล กระหม่อมถวายรวงข้าวทองคำ แด่พระบาทสมเด็จพระเจ้า อยู ่ ห ั ว
เมื่อวันที่ ๒๓ พฤษภาคม ๒๕๔๘ นายธีรพงษ์ ตั้งธีระสุนันท์ ผู้จัดการ ธนาคารเพื่อการเกษตร และสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) และผู้แทนคณะกรรมการบริหารสมาคมสินเชื่อการเกษตรและชนบท ภาคพื้นเอเชียแปซิฟิก (APRACA) เฝ้าทูลละอองธุลพี ระบาท ทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายรวงข้าวทองคำ แด่พ ระบาทสมเด็จพ ระเจ้าอยูห่ วั เพือ่ เป็นข องทรี่ ะลึกเฉลิมพระเกียรติส ำหรับพ ระองค์ท า่ นทที่ รงนำชนบท ให้ว ฒ ั นา โดยทรงมพี ระราชดำรัสช แี้ นะแนวทางการดำเนินช วี ติ แ ก่พ สกนกิ รชาวไทยมาโดยตลอดยาวนาน กว่า ๒๕ ปี ตั้งแต่ก่อนเกิดวิกฤตเศรษฐกิจและภายหลังก็ทรงเน้นย ้ำแนวทางแก้ไขให้ร อดพ้นแ ละดำรงอยู่ ได้อย่างมั่นคงยั่งยืนภายใต้กระแสโลกาภิวัฒน์ด้วยปรัชญา “เศรษฐกิจพอเพียง”
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
11
ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ
12
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
ธ.ก.ส. น้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวาย ที่ดินและอาคารสิ่งปลูกสร้างแด่ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู ่ หั ว
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
13
ความเป็นมา
เมื่อปี พ.ศ.๒๕๓๘ ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) รัฐวิสาหกิจ ในสังกัดกระทรวงการคลัง ได้ซื้อที่ดินที่ตำบลหัวหิน อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ โฉนดเลขที่ ๑๖ เลขที่ดิน ๒๓๐ หน้าสำรวจ ๑๖ เนื้อที่ ๑ ไร่ ๑ งาน ๖๙.๔ ตารางวา ขนาดกว้าง ๓๓.๕๐ เมตร ยาว ๖๗.๕๐ เมตร ในราคา ๑๒,๙๐๐,๐๐๐ บาท เพื่อเตรียมไว้เป็นสถานที่ก่อสร้าง อาคารสำนักงาน ธ.ก.ส. สาขาหัวหิน
14
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
15
ต่อมา ในปี พ.ศ. ๒๕๔๘ ธ.ก.ส. พิจารณาเห็นว ่าในเดือนมิถุนายน ๒๕๔๙ จะมีงานเฉลิมฉลอง เนื่องในโอกาสทรงครองราชย์ครบ ๖๐ ปี สมควรก่อสร้างอาคารโกลเด้นเพลซในที่ดินของ ธ.ก.ส. ทีไ่ ด้ จัดซ อื้ ไว้ เพือ่ ถ วายแด่พ ระบาทสมเด็จพ ระเจ้าอยูห่ วั โดยการออกแบบตวั อ าคารเป็นลักษณะสถาปัตยกรรม แบบตะวันตกวิคตอเรียนสมัยรัชกาลที่ ๕ มีบรรยากาศคล้ายกับสถานีรถไฟหัวหิน เพื่อให้ร ูปแบบของ อาคารกลมกลืนกับบรรยากาศของอำเภอหัวหินที่เป็นเขตพระราชฐานด้วย ธ.ก.ส. ได้ให้ บริษัท มาสเตอนาย จำกัด โดย ว่าที่ ร.ต.บุญจ ง สนธิท ิม (สถาปนิกพิเศษระดับ ๙ ประจำสำนักพระราชวัง เป็นผู้จัดท ำแบบร่างอาคารพร้อมโมเดลหุ่นจ ำลอง ส่วนผกู้ ่อสร้างอาคาร คือ บริษัท บางลำพู สวีท คอน โดมีเนียม จำกัด ดำเนินการก่อสร้างอาคารในวงเงิน ๒๙,๕๐๐,๐๐๐ บาท
16
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
17
สภาพอาคารระหว่างการก่อสร้าง
18
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
การตกแต่งอาคารโกลเด้นเพลซ
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
19
เมื่อการก่อสร้างอาคารแล้วเสร็จในปี พ.ศ. ๒๕๕๑ ผู้จัดการ ธ.ก.ส. นายธีรพงษ์ ตั้งธีระสุนันท์ ได้นำเสนอเรื่องขออนุมัตใิห้ ธ.ก.ส. น้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายที่ดินแด่พระบาทสมเด็จพ ระเจ้าอยู่หัว เพื่อทรงใช้ตามพระราชอัธยาศัย ในการประชุมคณะกรรมการ ธ.ก.ส. ครั้งที่ ๑๐/๒๕๕๑ วันที่ ๒๒ สิงหาคม ๒๕๕๑ โดยประธานคณะกรรมการ ธ.ก.ส. คือ นายสุรพงษ์ สืบวงศ์ลี รัฐมนตรีว่าการ กระทรวงการคลัง
20
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
21
ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) แต่งตั้งคณะทำงานโครงการ น้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายที่ดินและอาคารสิ่งปลูกสร้างแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เพื่อจัดทำโครงการฯ ให้แล้วเสร็จสมบูรณ์ พร้อมกับงานตกแต่งภายในของอาคารโกลเด้นเพลซ ในการนี้ ธ.ก.ส. จึงได้ขอพระราชทานทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายเช็คเงินสดจำนวน ๑๐ ล้านบาท แด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เพื่อทรงใช้ในการปรับปรุงตกแต่งภายในอาคารร้านโกลเด้นเพลซ สาขาหัวหิน ๒
22
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
ธ.ก.ส. ขอพระราชทานทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายเช็คเงินสด จำนวนเงิน ๑๐ ล้านบาท ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
23
ต่อมา เมื่อวันที่ ๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๓ ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) ได้ ด ำเนิ น ก ารโ อนก รรมสิ ท ธิ์ ที่ ดิ น แ ละอ าคารแ ด่ พ ระบาทส มเด็ จ พ ระเจ้ า อยู่ หั ว ที่สำนักงานที่ดิน อำเภอหัวหิน จังหวัดป ระจวบคีรีขันธ์
24
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
25
เอกสารหลักฐานทางราชการที่สำคัญ
26
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
เอกสารหลักฐานทางราชการที่สำคัญ
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
27
ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) ได้ขอพระบรมราชานุญาตเช่าพื้นที่ บางส่วนของอาคารโกลเด้นเพลซ เพื่อใช้เป็นส ำนักงานของ ธ.ก.ส. สาขาเฉลิมพระเกียรติ (หัวหิน) ธ.ก.ส. สาขาเฉลิมพระเกียรติ (หัวหิน) ได้เปิดดำเนินการให้บริการลูกค้าอย่างเป็นทางการ เมื่อวันที่ ๔ มกราคม พ.ศ.๒๕๕๓ โดยการทำสัญญาเช่าพื้นที่ชั้นล่างด้านหลังที่เป็นส่วนต่อเนื่องจาก ร้านโกลเด้นเพลซ เป็นระยะเวลา ๓๐ ปี ขนาดจำนวนเนื้อที่ ๑๘๕ ตารางเมตร โดย ธ.ก.ส. ได้ทูลเกล้า ทูลกระหม่อมถวายเงินค ่าเช่าอาคารสำนักงานสาขาเฉลิมพระเกียรติ (หัวหิน) ปีละ ๑,๕๔๔,๔๐๐ บาท
28
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
หนังสือสัญญาเช่าอาคารโกลเด้นเพลซระยะเวลา ๓๐ ปี ของ ธ.ก.ส.
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
29
ธ.ก.ส. สาขาเฉลิมพระเกียรติ (หัวหิน) เปิดดำเนินการอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ ๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๕๓
30
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
ธ.ก.ส. สาขาเฉลิมพระเกียรติ (หัวหิน) เปิดดำเนินการอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ ๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๕๓
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
31
นายธีรพงษ์ ตั้งธีระสุนันท์ อดีตผู้จัดการ ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (พ.ศ. ๒๕๔๗ – ๒๕๕๑)
32
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
“...พระองค์ท่านทรงสร้างตัวอย่างให้พวกเราเห็นทั้งเรื่องด้านการตลาดและเรื่อง เศรษฐกิจพ อเพียง เป็นเหมือนโรงเรียนแห่งหนึ่งให้คนไทยได้ศึกษาเป็นแ บบอย่างที่ดี...” การริเริ่มโครงการน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายที่ดินและอาคารสิ่งปลูกสร้างแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เกิดข นึ้ ใ นชว่ งที่ นายธรี พ งษ์ ตัง้ ธ รี ะ ส นุ นั ท์ เป็นผ จู้ ดั การธนาคารเพือ่ ก ารเกษตรและสหกรณ์ก ารเกษตร (พ.ศ.๒๕๔๗-๒๕๕๑) “ผมใช้เวลาทั้งชีวิตคลุกคลีอยู่กับเกษตรกรเพราะทำงานที่ ธ.ก.ส. มาตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๒๐ แม้ว่าภารกิจหน้าที่ ของ ธ.ก.ส. คือการให้เงินทุนสินเชื่อแก่เกษตรกร แต่เราพบว่าสิ่งที่เกษตรกรต้องการมากกว่าเรื่องเงิน คือ ความต้องการด้าน การตลาด ถัดมาคือต้องการความรู้ด้านวิชาการและด้านเทคโนโลยีการเกษตร เกษตรกรอยากรู้ว่าปลูกข้าวอย่างไรให้ได้ข้าว คุณภาพดี แล้วจะขายที่ไหนให้ได้ราคาดี อย่างน้อยให้คุ้มค่าแรงของพวกเขา นีแ่ หละคือสิ่งทเี่ขาอยากรู้ และผมเห็นว่าตัวอย่าง หนึง่ ท ดี่ ที สี่ ดุ ส ำหรับเรือ่ งการตลาดคือ หนึง่ ในโครงการตามพระราชดำริข องพระบาทสมเด็จพ ระเจ้าอยูห่ วั ท ที่ รงจดั ต งั้ ร า้ นคา้ ป ลีก ภายใต้การดำเนินงานของบริษัท สุวรรณชาด จำกัด ในพระบรมราชูปถัมภ์ คือ ร้านโกลเด้นเพลซ (Golden Place) ทีพ่ ระองค์ ทรงมีพระราชประสงค์จะให้เป็นร้านค้าปลีกต้นแบบของไทยที่มีรูปแบบและการจัดการที่เหมาะสมกับคนไทย เพื่อเป็นแหล่ง รวบรวมผลิตภัณฑ์สินค้าการเกษตร และสินค้าเกษตรแปรรูป ที่ให้ป ระโยชน์ทั้งด้านผู้บริโภคได้ซื้อสินค้าดี มีคุณภาพมาตรฐาน ปลอดสารพิษ ราคายุติธรรม ส่วนด้านผู้ผลิตสามารถจำหน่ายสินค้าได้โดยไม่ขาดทุน นั่นค ือ พระองค์ท่านทรงสร้างตัวอย่างให้ พวกเราเห็นทั้งเรื่องด้านการตลาดและเรื่องเศรษฐกิจพอเพียง เป็นเหมือนโรงเรียนแห่งหนึ่งให้คนไทยได้ศึกษาเป็นแบบอย่าง ที่ดี จะเห็นได้ว่าทุกโครงการของพระองค์ท่านจะไม่มีการส่งเสริมสนับสนุนให้เกษตรกรเป็นห นี้เป็นส ินเลย แต่พระองค์ท ่านก็ไม่ ได้คัดค้านในการกู้ยืมเงินไปใช้ในการลงทุน แต่ต้องเป็นการลงทุนเพื่อการทำอยูท่ ำกินทยี่ ั่งยืนแบบพออยู่พอกินพอใช้ ในขณะนนั้ เอง ธ.ก.ส. เตรียมการทจี่ ะสร้างสาขาหวั หินในทดี่ นิ ข อง ธ.ก.ส. พวกเราจงึ เห็นร ว่ มกนั ว า่ ธ.ก.ส. ควรจะสร้างอาคาร ทีม่ เี อกลักษณ์ค วามเป็นเมืองหวั หินในรปู แ บบทคี่ ล้ายกบั ส ถานีร ถไฟหวั หิน เพือ่ จ ะนอ้ มเกล้าน อ้ มกระหม่อมถวายทดี่ นิ พ ร้อมอาคารแด่ พระบาทสมเด็จพ ระเจ้าอยูห่ วั เพือ่ ท รงใช้ต ามพระราชอธั ยาศัย คือ การเปิดเป็นร า้ นโกลเด้นเพลซ (Golden Place) สาขาหวั หินอ กี แ ห่งห นึง่ และ ธ.ก.ส. ขอพระบรมราชานญุ าตเช่าพ นื้ ทีบ่ างสว่ นเปิดเป็นส าขาหวั หิน เพือ่ ให้ล กู ค้าข อง ธ.ก.ส. มีค วามภาคภมู ใิ จเมือ่ เข้าม าใช้บริการที่สาขาเฉลิมพระเกียรติ (หัวหิน) ในอาคารสำนักงานทมี่ ีความสวยงามและมีเรื่องราวความเป็นม าที่น่าประทับใจ เพราะตงั้ อ ยูใ่ นทดี่ นิ ข องพระบาทสมเด็จพ ระเจ้าอยูห่ วั ในสว่ นของพนักงาน ธ.ก.ส. เราทกุ ค นตา่ งกต็ ระหนักว า่ การสร้างสาขาให้ด ดู ี มีความสวยงาม ก็เพื่อให้ลูกค้าได้รับความสะดวกสบายเป็นหลัก ส่วนเราพนักงาน ธ.ก.ส. เป็นเพียงผู้คอยให้บริการและอำนวย ค วามสะดวกให้ล กู ค้าเท่านัน้ เพราะพระราชประสงค์ข องพระองค์ท า่ น คือ ทรงโปรดให้ม คี นออกไปให้บ ริการเกษตรกรไม่ใช่ไปเอาเปรียบ เกษตรกร ดังน นั้ บนทดี่ นิ ผ นื น ที้ กุ ค นจะได้ใช้ป ระโยชน์ร ว่ มกนั ในการเป็นโรงเรียนแหล่งเรียนรทู้ งั้ ข องเกษตรกรลกู ค้าแ ละพนักงาน ธ.ก.ส. ร่วมกนั ในเรือ่ งการตลาดและเศรษฐกิจพ อเพียง และเป็นไปตามหลักท วี่ า่ พึง่ พาตนเอง พึง่ พากนั แ ละกนั และชว่ ยเหลือก นั แ ละกนั ตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง ถ้าพูดถึงความสำเร็จของโครงการฯ นี้ ต้องชื่นชมทุกคนที่ช่วยกันทำงานนี้ให้สำเร็จลุล่วง และ ผมหวังว่า ธ.ก.ส. จะรักษาและสืบทอดแนวคิดและลงมือปฏิบัติตามแนวพระราชดำริเศรษฐกิจพ อเพียงจากรุ่นสู่รุ่นต่อไป”
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
33
นายบุญไทย แก้วขันตี รองผู้จัดการ ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร ประธานคณะทำงานโครงการน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายที่ดิน และอาคารสิ่งปลูกสร้าง แด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
34
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
“...คนเราเกิดม าแล้วค รั้งห นึ่งใ นชีวิต ได้ท ำอะไรเพื่อพ ระองค์ท ่านสักอ ย่างถือว่าเป็น บุญข องพวกเรา...” โครงการน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายที่ดินและอาคารสิ่งปลูกสร้างแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวของ ธ.ก.ส. นี้ ต้องชนื่ ชมผทู้ รี่ เิ ริม่ โครงการฯ คือ อดีตผ จู้ ดั การ ธ.ก.ส. (นายธรี พ งษ์ ตัง้ ธ รี ะ ส นุ นั ท์) ถึงแ ม้วา่ ก ารกอ่ สร้างอาคารจะมา ดำเนินก ารแล้วเสร็จส มบูรณ์ในชว่ งทผี่ จู้ ดั การธรี พ งษ์ได้ห มดวาระการเป็นผ จู้ ดั ก ารธ.ก.ส. ไปแล้วก ต็ าม ในตอนทที่ า่ น ดำรงตำแหน่งผู้จัดการ ธ.ก.ส. ปี พ.ศ. ๒๕๔๘ ท่านมีแนวคิดที่จะทำอะไรสักอย่างหนึ่งเพื่อเป็นการน้อมเกล้า น้อมกระหม่อมถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ผนวกกับ ธ.ก.ส. มีแผนการขยายเครือข่ายสาขาเพื่อให้บริการ ทางการเงินแก่ล กู ค้าได้อย่างทวั่ ถงึ หนึ่งในแผนงานนั้นคือ การสร้างสาขาหวั หินซงึ่ ธ.ก.ส. มีทดี่ ินอ ยู่แล้ว จึงคดิ วา่ ค วร จะสร้างอาคารสำนักงานทมี่ คี วามเป็นเอกลักษณ์ข องเมืองหัวหินในลักษณะเป็นอ าคารทีม่ สี ถาปัตยกรรมทรงโบราณ สไตล์ย โุ รปแบบสถานีร ถไฟหวั หิน เพือ่ น อ้ มเกล้าฯถวายแด่พ ระบาทสมเด็จพ ระเจ้าอยูห่ วั ทรงใช้ต ามพระราชอธั ยาศัย โดย ธ.ก.ส. จะขอพระบรมราชานญ ุ าตเช่าอาคารบางส่วน เพื่อเปิดเป็นสำนักงานสาขาเฉลิมพระเกียรติ (หัวหิน) ธ.ก.ส. ได้แต่งตั้งคณะทำงานโครงการน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายที่ดินและอาคารสิ่งปลูกสร้าง แด่พ ระบาทสมเด็จพ ระเจ้าอยูห่ วั โดยผมได้ร บั ม อบหมายให้เป็นป ระธานคณะทำงานฯชุดน ไี้ ด้ท ำงานรว่ มกนั ก บั เพือ่ น พนักงาน ธ.ก.ส. อย่างเต็มความสามารถของทุกคน รวมถึงการประสานงานกับส่วนงานภายนอกโดยเฉพาะสำนัก พระราชวัง ซึ่ง ธ.ก.ส. ได้รับความกรุณาเป็นอย่างมากจากท่านรองเลขาธิการพระราชวัง (นายดิสธร วัชโรทัย) ใน การให้คำแนะนำแนวทางในการดำเนินการต่างๆ จนกระทั่งโครงการน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายที่ดินและอาคาร สิ่งปลูกส ร้างแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวสำเร็จได้ด้วยดี ด้วยเจตนาที่บริสุทธิ์ของคน ธ.ก.ส. ที่ตั้งใจจะทำสิ่งดีๆ เพื่อน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายพระองค์ท่าน สักอย่างหนึ่ง และเป็นการแสดงออกถึงความจงรักภักดี และสิ่งสำคัญสูงสุด คือ ด้วยพระบารมีของพระองค์ท่าน โครงการฯนีจ้ งึ ส ำเร็จได้ด ว้ ยดี เพราะการทบี่ คุ คลหรือห น่วยงานใดจะขอพระบรมราชานญ ุ าตน้อ มเกล้าฯ ถวายสงิ่ ใดให้ พระองค์ท ่าน ไม่ใช่เป็นเรื่องทจี่ ะทำได้ง ่ายๆ จะต้องมกี ารตรวจสอบถึงเจตนาและความเป็นม าอย่างละเอียดรอบคอบ อย่างมากโดยสำนักพระราชวัง จึงนับว่าค รั้งนี้เป็นความโชคดีของพวกเราพนักงาน ธ.ก.ส.ทุกคนจริงๆ
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
35
นางบุษบา เสมารัตน์ พนักงานธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร
36
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
“... แม้ว่าจ ะมีปัญหาและอุปสรรคบ้างในการทำงานแต่ด้วยเจตนารมณ์ท ี่ดี ของทกุ ค นทตี่ อ้ งการทำงานเพือ่ ถ วายพระองค์ท า่ น จึงท ำให้ท กุ อ ย่างสามารถผา่ น พ้นไปได้ด้วยดี ถือว่าการทำงานในครั้งนเี้ป็นเรื่องที่ดที ี่สุดครั้งหนึ่งใ นชีวิต ...” “ดิฉันมีความปลาบปลื้มและรู้สึกปีติยินดีที่ ธ.ก.ส. ได้มีโอกาสถวายความจงรักภักดีแด่ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในการน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายที่ดินและอาคารสิ่งปลูกสร้าง ที่อำเภอหัวหินแด่พระองค์ท่าน และในฐานะที่ดิฉันได้มีโอกาสเป็นส ่วนหนึ่งข องพนักงาน ธ.ก.ส. ทีไ่ด้ช่วย ทำงานในครั้งนี้ตั้งแต่เริ่มต้นจนกระทั่งแล้วเสร็จ ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่เคยคาดคิดมาก่อนเลยว่าจะได้รับ โอกาสเป็นผ ปู้ ระสานงานระหว่างสำนักพ ระราชวงั แ ละธ.ก.ส. แม้วา่ จ ะมปี ญั หาและอปุ สรรคบา้ งในการทำงาน แต่ด้วยเจตนารมณ์ที่ดีของทุกคนที่ต้องการทำงานเพื่อถวายพระองค์ท่าน จึงทำให้ทุกอย่างสามารถ ผ่านพ้นไปได้ด้วยดี ถือว่าการทำงานในครั้งนี้เป็นสิริมงคลในชีวิตของดิฉันอย่างหาที่สุดมิได้”
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
37
ส.อ.ชัยวัฒน์ หาญธนะสุกิจ ผู้จัดการสาขาเฉลิมพระเกียรติ (หัวหิน)
38
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
“... พนักงานทุกคนที่ปฏิบัติงานอยู่ที่สาขาแห่งนี้ ต่างก็ตระหนักเป็นอย่างดี ว่าเราควรจะปฏิบัติตนอย่างไร เพื่อใ ห้เป็นแบบอย่างที่ดี สมกับที่ได้ท ำงานอยู่ใน ที่ดินของพระบาทสมเด็จพ ระเจ้าอยู่หัว ...” “ผมรู้สึกภาคภูมิใจมากที่ได้มาทำหน้าที่เป็นผู้จัดการที่สาขาเฉลิมพระเกียรติ (หัวหิน) ถือว่าเป็นเกียรติที่ได้ทำงานอยู่ในที่ดินของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ดังนั้น ในการบริหารงาน หรื อ ก ารท ำงาน พนั ก งานทุ ก ค นที่ ป ฏิ บั ติ ง านอ ยู่ ที่ ส าขาแ ห่ ง นี้ ต่ า งก็ ต ระหนั ก เ ป็ น อ ย่ า งดี ว่าเราควรจะปฏิบัติตนอย่างไร เพื่อให้เป็นแบบอย่างที่ดีสมกับที่ได้ทำงานอยู่ในที่ดินของพระบาท สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในส่วนของลูกค้า เมื่อเวลามีการประชุมกลุ่มลูกค้า ผมจะบอกให้ลูกค้า รู้ถึงความเป็นมาของสาขาเฉลิมพระเกียรติ (หัวหิน) อยู่เสมอ ทำให้ลูกค้าเองก็มีความภาคภูมิใจที่ได้ เข้ามาใช้บริการที่สาขาแห่งนี้ และในผืนดินแห่งนี้เราจะได้เห็นความหลากหลายของผู้คนที่เข้ามาใช้ บริการทั้งลูกค้าเงินฝากรายใหญ่ รายย่อย และลูกค้าเกษตรกรที่มาใช้บริการสินเชื่อและออมเงินกับ ธ.ก.ส. รวมถึงลูกค้าในพื้นที่และนักท่องเที่ยวที่เข้ามาจับจ่ายซื้อสินค้าที่ร้านโกลเด้นเพลซ ถือว่าเป็น ศ นู ย์ร วมทที่ กุ ค นมาใช้ป ระโยชน์ส ขุ ร่วมกันได้ อย่างไรกต็ าม วัฒนธรรมในการให้บ ริการของพนักงาน ธ.ก.ส. ทุกคนไม่ว่าจะอยู่สาขาไหน เราก็ถือปฏิบัติเหมือนกันว่าต้องดูแลลูกค้าให้ดีเหมือนดูแลพ่อแม่พี่น้อง ของเราเอง”
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
39
40
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
รูปแบบงานสถาปัตยกรรมอาคาร “Golden Place” อ.หัวหิน จ.ประจวบคีรีขันธ์ ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
41
ว่าที่ ร.ต.บุญจง สนธิทิม (อดีต) สถาปนิกพิเศษระดับ 9 ประจำสำนักพระราชวัง บริษัท มาสเตอนาย จำกัด
42
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
“...ผมคิดว่าไม่มีกิจกรรมใดที่น่าจะสรรเสริญมากไปกว่ากิจกรรมที่ ธ.ก.ส. ดำเนินการในครั้งน ี้...” “ผมรสู้ กึ ด ใี จและยนิ ดีม ากที่ ธ.ก.ส. เห็นค วามสำคัญข องสถาบันพ ระมหากษัตริย์และมคี วามตงั้ ใจ ที่ดีในการน้อมเกล้าฯ ถวายที่ดินและอาคารแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ผมคิดว่าไม่มีกิจกรรมใด ที่น่าสรรเสริญมากไปกว่ากิจกรรมที่ ธ.ก.ส. ดำเนินการในครั้งนี้ และไม่เห็นว่าม ีธนาคารใดที่จะโชคดีและ มีโอกาสดอี ย่าง ธ.ก.ส. ผมคดิ ว า่ เพราะ ธ.ก.ส. เป็นธ นาคารทีช่ ว่ ยเหลือแ ละเข้าถ งึ เกษตรกรซึง่ เป็นป ระชาชน คนส่วนใหญ่ของประเทศที่พระองค์ท่านทรงห่วงใยให้ความสนพระทัยเสมอมา สำหรับง านการออกแบบอาคารโกลเด้นเพลซในครัง้ น ถี้ อื ว่าเป็นง านชนิ้ ส ำคัญในชวี ติ ผมทมุ่ เททำงานนี้ อย่างเต็มท ี่ เต็มค วามสามารถโดยพยายามทจี่ ะออกแบบอาคารทยี่ งั ค งรกั ษาคณ ุ ลักษณะหรือ Character เดิม ของสถาปัตยกรรมสถานีร ถไฟหวั หินไว้ คือ เป็นส ถาปัตยกรรมแบบยโุ รปผสมผสานกบั ส ถาปัตยกรรมไทยทไี่ ด้ม ี การประยุกต์อ อกแบบให้เหมาะสมกบั ป ระเทศรอ้ นชนื้ อ ย่างเมืองไทยทตี่ อ้ งมชี ายคาปอ้ งกันได้ท งั้ แ ดด ลม และฝน ซึง่ ก ารออกแบบอาคารโกลเด้นเพลซไม่ใช่ก ารลอกแบบหรือเลียนแบบอาคารสถานีร ถไฟหวั หินเสียทีเดียว แต่เป็นการพยายามนำคณ ุ ลักษณะหรือ Character ของสถาปัตยกรรมสถานีรถไฟหวั หินมาออกแบบใหม่ โดยใช้เทคนิคของเทคโนโลยีสมัยใหม่เข้ามาช่วย เพราะอาคารและการตกแต่งของสถานีรถไฟหัวหินเป็น งานไม้ที่มีการแกะสลักลวดลายสวยงาม ดังนั้น หากเราต้องการให้อาคารที่จะก่อสร้างขึ้นใหม่ ซึ่งเป็น อาคารคอนกรีตเสริมเหล็กยังคงมีความเป็นเอกลักษณ์ที่ใครๆ ดูแล้วเข้าใจได้ทันทีว่าเป็นเอกลักษณ์ของ เมืองหวั หิน เช่นเดียวกบั ส ถานีร ถไฟหวั หิน เรากต็ อ้ งใช้เทคนิคก ารออกแบบและการกอ่ ส ร้างใหม่ๆ เข้าม าชว่ ย เช่น การหล่อเสา ทีต่ อ้ งมลี วดลายโดยใช้ค อนกรีตป ระสานแรงหรือ G.R.C. (Glass Reinforced Cement) ซึง่ เป็น ส ว่ นผสมของซเี มนต์ป อร์ตแ ลนด์ ทราย น้ำ และใยแก้ว ทำให้ส ามารถหล่อเสาให้เป็นร ปู ล กั ษณะตา่ งๆได้ง า่ ยและ มีความทนต่อแรงดัดและแรงดึงได้สูง หรือการทำช่องแสงต่างๆ ผมยังคงใช้ลวดลายไม้แบบของเดิม แต่มาปรับเป็นช่องแสงโดยใช้กระจกพ่นทรายเป็นลวดลายแทน และสิ่งสำคัญอีกอย่างหนึ่งที่ผมยึดถือ เป็นหลักในการออกแบบอาคารในครั้งนี้ คือ ยึดหลักความประหยัดและเกิดประโยชน์ในการใช้สอย ให้ค มุ้ ค า่ ม ากทสี่ ดุ ต ามพระราชจริยวัตรทพี่ ระองค์ท า่ นทรงเป็นแ บบอย่างให้ป วงชนชาวไทยได้ร เู้ ห็นต ลอดมา ผลงานครั้งนี้เป็นความภาคภูมิใจมากที่สุดครั้งหนึ่งในชีวิตของผมที่ได้ร่วมกับ ธ.ก.ส. ทำงานถวาย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว”
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
43
ผังบริเวณ
44
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
แปลนพื้นชั้นล่าง
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
45
แปลนพื้นชั้น ๒
46
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
แปลนห้องเก็บของใต้หลังคา
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
47
ภาพด้าน A
48
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
ภาพด้าน B
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
49
ภาพด้าน C
50
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
ภาพด้าน D
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
51
ภาพถ่ายจากสถานที่จริง
52
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
ภาพถ่ายสถานที่จริง
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
53
““หัวหิน สไตล์”” ฝรั่งผสมไทย หัวหินเป็นหนึ่งในอำเภอของจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ที่มีความสง่างาม และคลาสสิค แม้ว่าเวลา จะผ่านเลยมานานกว่า ๘๐ ปี นับแต่สมัยที่พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้สร้าง พระราชวังไกลกังวลเป็นสถานที่พักผ่อน ยามที่พระองค์เสด็จฯแปรพระราชฐานมาประทับแรม ณ ที่แห่งนี้ เมืองตากอากาศแห่งแรกของประเทศแห่งนี้ ได้ถูกแต่งแต้มด้วยรูปทรงสถาปัตยกรรมที่มี เอกลักษณ์เฉพาะตัว จนถูก ขนามนามว่า “หัวหิน สไตล์” ด้วยรูปแบบของอาคารทรงโคโลเนียลหรือ ที่เรียกกันทั่วไปว่าต ึกฝรั่ง รูปแบบอาคารประเภทนี้ที่รู้จักกันทั่วไปได้แก่
วังไกลกังวล
พระตำหนักสร้างขึ้นในสมัยสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เพื่อใช้เป็นที่ประทับตากอากาศ เป็นสถาปัตยกรรมอาคารปูน ทีม่ ีอิทธิพลของสถาปัตยกรรมสเปน และสวนไม้ดอกเมืองร้อน ปัจจุบันเป็น ที่ประทับส่วนพระองค์ของพระบาทสมเด็จพ ระเจ้าอยู่หัวและพระบรมวงศานุวงศ์
สถานีรถไฟหัวหิน
อาคารครึ่งตึกครึ่งไม้ อิทธิพลจากสถาปัตยกรรมวิคทอเรียมีรายละเอียดสวยงาม ประดับเสา ค้ำย ัน และอื่นๆ ได้รับการยกย่องว่าเป็นส ถานีรถไฟที่สวยที่สุด และเป็นสถานีร ถไฟเพียงแห่งเดียวที่เป็น สถานที่ท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงของประเทศ จนเป็นธรรมเนียมของผู้ที่มาเยือนหัวหินจะต้องมาถ่ายรูป คู่กับป้ายสถานีร ถไฟตั้งแต่อ ดีตจนถึงป ัจจุบัน
54
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
ตลาดฉัตรไชย
สร้างขึ้นในที่ดินพระคลังข้างที่ โดยออกแบบให้มีหลังคารูปโค้งครึ่งวงกลมต่อเนื่องกัน ๗ โค้ง เพื่อสื่อความหมายว่าเป็นการสร้างขึ้นในรัชกาลที่ ๗ ทั้งตัวอาคารและแผงขายสินค้าเป็นคอนกรีต เสริมเหล็ก โดยอาศัยแนวทางของรูปแบบอาคารตะวันตก ตัวตลาดโล่งอากาศถ่ายเทได้สะดวก และจัด ว่าเป็นตลาดที่ถูกสุขลักษณะที่สุดของประเทศไทยในขณะนั้น ชื่อตลาดฉัตร์ไชยนี้มาจากพระนาม เดิมของพระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยากร หรือพลเอกพระบรมวงศ์เธอ กรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน ซึ่ง ทรงเป็นหัวหน้าจัดสร้างถวายพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อครั้งเสร็จประทับที่วังไกลกังวล เป็นครั้งแรก เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๖๙
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
55
โซฟิเทล เซ็นทารา แกรนด์ รีสอร์ท แอนด์ วิลล่า หัวหิน (เดิมคือ โฮเต็ลห ัวหิน)
โรงแรมตากอากาศชายทะเลแห่งแ รกทหี่ รูหราทสี่ ดุ สร้างขนึ้ ในสมัยพ ระบาทสมเด็จพ ระมงกุฎเกล้า เจ้าอยู่หัว เพื่อให้เป็นสถานที่ตากอากาศรองรับบุคคลชั้นสูงในสมัยนั้น โดยสร้างเปิดให้คนพักอย่างเป็น ทางการ เมื่อวันที่ 1 มกราคม 2466 โดดเด่นด้วยรูปแบบอาคารทรงวิคตอเรียตอนปลาย (ยุคเดียวกับ สถานีร ถไฟหัวหิน) และสวนไม้ดัด ปัจจุบันใช้ชื่อ โซฟิเทล เซ็นทารา แกรนด์ รีสอร์ทและวิลล่า เสน่ห์แห่งเมืองท่องเที่ยวที่แวดล้อมด้วยสถาปัตยกรรมที่งดงามอบอุ่น เริ่มจากพระบาท สมเด็จพ ระจลุ จอมเกล้าเจ้าอ ยูห่ วั โปรดเกล้าฯ ให้พ ฒ ั นาหวั หินเป็นเมืองตากอากาศตามคำกราบบงั คมทลู ของนายเฮนรี กิตตินส์ เลขานุการกรมการรถไฟ และ กรมหลวงดำรงราชานุภาพ เสนาบดีกระทรวง มหาดไทย ในระหว่างการสำรวจเพื่อเตรียมก่อสร้างทางรถไฟสายใต้ ซึ่งได้เสนอรายงานถึงความสวยงาม ของหาดทรายชายทะเลหัวหินว ่าเหมาะที่จะสร้างเป็นเมืองตากอากาศพักผ่อนชายทะเล และพระบาทสมเด็จพ ระมงกุฎเกล้าเจ้าอ ยูห่ วั โปรดเกล้าฯ ให้ส ร้างสถานีร ถไฟหวั หินแ ละโรงแรม รถไฟหัวหิน (ปัจจุบันค ือโซฟิเทล เซ็นท ารา แกรด์น รีสอร์ทและวิลล่า) ภายหลังเมื่อเส้นท างรถไฟสร้าง เสร็จ ด้วยรูปแบบสถาปัตยกรรมที่ผสมผสานศิลปะสมัยวิคตอเรียลที่สง่างาม เข้ากับศิลปะไทยที่ละเอียด อ่อน ทำให้ในไม่ช า้ ได้เกาะกมุ ค วามนยิ มในการออกแบบอาคารบา้ นเรือนและทสี่ ถานทสี่ ำคัญบ ริเวณหวั หิน มานานนับทศวรรษ จนสถาปัตยกรรมในแนวโคโลเนียล (ตึกฝรั่ง) กลายเป็นสถาปัตยกรรมที่ได้รับ ความนยิ มอย่างสงู โดยเฉพาะอย่างยงิ่ ในกลุม่ บ คุ คลสงั คมชนั้ ส งู และยงั ค งได้ร บั ค วามนยิ มจวบจนปจั จุบนั ใน คุณค่าแ ห่งค วามเป็นห วั หินซ งึ่ เป็นส ว่ นผสมระหว่างความรม่ เย็น ครอบครัว ความสนุกสนานและโรแมนตกิ โดยมีรูปทรงอาคารในแบบโคโลเนียล เป็นฉากหลัง
56
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
รูปแบบสถาปัตยกรรมแบบของหัวหินสไตล์ หรือรูปแบบของโคโลเนียลสไตล์นั้น มีลักษณะ โดดเด่นท สี่ ำคัญได้แก่ รูปท รงอาคารเป็นล กั ษณะสเี่ หลีย่ มแบบสมมาตร (square and symmetrical shape) มีก ารเน้นป ระตูท างเข้าท กี่ งึ่ กลางอาคาร (central door) มีก ารใช้เสาสงู เป็นแ นวรบั ช ายคากว้าง (Colonnade) ป้องกันแ ดด ลม ฝน และเป็นซ มุ้ เพือ่ เน้นบ ริเวณทางเข้า-ออก มีก ารออกแบบแนวเส้นป ระตูให้เป็นร ะเบียบ ในแนวเดียวกัน ผนังส ่วนใหญ่มักเป็นผนังไม้ตีซ้อนเกล็ด สลับไ ปมากับโครงสร้างปูน อาจมีการประดับ ตกแต่งด้วยบัวปูนป ั้นร อบชายคา บัวหัวเสา หรือรอบกรหน้าต่าง ระหว่างชั้นมักจะมีระเบียงโดยรอบ อย่างไรก็ดี สถาปัตยกรรมในแนวโคโลเนียล นี้ หยุดช ะงักไปชั่วร ะยะหนึ่งน ับจ ากช่วงหลังส งคราม โลกครั้งที่ ๒ จากหลายปัจจัย ไม่ว ่าจะเป็นส ภาพการเมือง เศรษฐกิจ สังคม และกลับมาเฟื่องฟอู ีกครั้ง ในช่วง ๑๐ ปีที่ผ่านมา ซึ่งรูปแบบการก่อสร้างอาคารในปัจจุบัน แม้จะยังมีรูปทรงโคโลเนียลเหมือน ในอดีต แต่ก็มีอีกหลายอาคารที่ยึดรูปแบบสมัยใหม่ในแนวโมเดิร์น ซึ่งแม้จะมีความหลากหลายมากขึ้น แต่หัวหินย ังคงเสน่หข์ องการเป็นเมืองตากอากาศที่สงบ อบอุ่น และมบี รรยากาศของความเป็นครอบครัว ที่ไม่มีวันจบสิ้น
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
57
ตามรอยเบื้องพระยุคลบาท... บนเส้นทางแห่งความพอเพียง
58
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
ก่อเกิด...ธนาคารต้นแบบ “ความพอเพียง”
รางวัล ช นะเลิ ศจ ากก ารป ระกวดผ ลง านต ามป รั ช ญา ของเศรษฐกิ จพอเพี ยง ครั ้ ง ที ่ ๒ ประเภทห น่ ว ยง าน/องค์ ก รภ าคร ั ฐในส ่ ว นก ลาง ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
59
60
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
การก้าวเดินตามรอยเบื้องพระยุคลบาทแห่งองค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมาอย่างยาวนาน โดยการยึดถือหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเป็นแนวทางในการดำเนินงานของ ธ.ก.ส. เพื่อส่งเสริม ให้เกิดการขับเคลื่อนและการเปลี่ยนแปลงไปสู่แนววิถีแห่งความพอเพียงอย่างยั่งยืนคู่ขนานกันไปทั้ง ๓ ด้าน คือ ด้านองค์กร ด้านพนักงาน และด้านลูกค้า จนปรากฏเป็นผลสำเร็จแห่งความมุ่งมั่นบนเส้น ทางแห่งค วามพอเพียง เมื่อว ันที่ ๘ มีนาคม ๒๕๕๕ พนักงานธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) ทุกคนต่างมีความภาคภูมิใจและปลื้มปิติที่ผู้จัดการ ธ.ก.ส. (นายลักษณ์ วจนานวัช) ได้เป็นตัวแทน พนักงาน ธ.ก.ส. เข้ารับถว้ ยพระราชทานพระบาทสมเด็จพ ระเจ้าอยู่หัว จากสมเด็จพ ระเทพรัตนราชสดุ าฯ สยามบรมราชกุมารี ซึ่งเป็นรางวัลชนะเลิศจากการประกวดผลงานตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ครั้งที่ ๒ ประเภทหน่วยงาน/องค์กรภาครัฐในส่วนกลาง โครงการประกวดผลงานตามปรัชญาของเศรษฐกิจพ อเพียง ครัง้ ท ี่ ๒ ซึง่ ส ำนักงานคณะกรรมการ พิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.) และหน่วยงานภาคี ประกอบด้วยมูลนิธิชัยพัฒนา สำนักงบประมาณ กระทรวงมหาดไทย กองทัพไทย และมูลนิธิสถาบัน วิจัย และพัฒนาประเทศตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ได้ร่วมกันจัดขึ้นในปี ๒๕๕๒ เพื่อ เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และเผยแพร่ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง รวมทั้งค้นหา ตัวอย่างผลสำเร็จของผู้ปฏิบัติตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในภาคส่วนต่างๆ โดยแบ่งการประกวด ออกเป็น ๑๐ ประเภท คือ
๑) ๓) ๕) ๗) ๙)
ประชาชนในพื้นที่ห่างไกลและกันดาร ชุมชนเศรษฐกิจพอเพียง กลุ่มเกษตรทฤษฎีใหม่ หน่วยงาน/องค์กรภาครัฐในส่วนกลาง ธุรกิจขนาดกลาง
๒) ประชาชนทั่วไป ๔) เกษตรทฤษฎีใหม่ ๖) หน่วยงาน/องค์กรภาครัฐในส่วนภูมิภาค ๘) ธุรกิจข นาดใหญ่ ๑๐) ธุรกิจข นาดย่อม
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
61
ทั้งนี้ ปรากฏว่ามีผู้สนใจเข้าร่วมโครงการจากทุกจังหวัดทั่วประเทศ จำนวน ๑,๖๔๔ ผลงาน โดยคณะกรรมการดำเนินการประกวดฯ ได้ตัดสินให้มีผู้ได้รับรางวัลถ้วยพระราชทานพระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว จำนวน ๑๐ ผลงาน และรางวัลถ ้วยพระราชทานสมเด็จพ ระเทพรัตนราชสดุ าฯ สยามบรม ราชกุมารี จำนวน ๓๓ ผลงาน คณะกรรมการตัดสินผลงานประเภทหน่วยงาน/องค์กรภาครัฐ ได้ก ำหนด คุณสมบัติของหน่วยงานภาครัฐในส่วนกลางว่าเป็นหน่วยงาน/องค์กรของรัฐในระดับกรมหรือเทียบเท่า ที่นำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้เป็นแนวทางในการดำเนินงานและพัฒนาองค์กรให้สามารถ ปฏิบัตงิ านได้อย่างมปี ระสิทธิภาพ คณะกรรมการตัดสินฯได้แถลงว่า ตัดสินให้ ธ.ก.ส. รับร างวัลถ้วยพระราชทานพระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัวจากจุดเด่นของ ธ.ก.ส. ๔ ด้าน คือ 1.
62
ด้านนโยบายและการจัดการองค์กร - พึ่งพาตนเองได้แม้ในยามวิกฤตเศรษฐกิจโดยมิได้มุ่งผ ลกำไรสูงสุด - ยึดหลักการกำกับดูแลองค์กรที่ดีโดยเน้นค วามซื่อสัตย์และโปร่งใส - บุคลากรส่วนใหญ่ดำเนินวิถีชีวิตพอเพียง - ส่งเสริมเกษตรกรให้สามารถพึ่งพาตนเองได้และมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
๒. ด้านงบประมาณและการบริหารการเงิน - มีความโปร่งใสและสามารถตรวจสอบได้ - ส่งเสริมการออมและจัดต ั้งม ูลนิธิอาจารย์จำเนียร เพื่อเป็นสวัสดิการแก่ พนักงานและเกษตรกร - มีก ารจัดทำบัญชีครัวเรือนทั้งพนักงานและเกษตรกรลูกค้า ๓. ด้านการพัฒนาบุคลากร - มี ก ารฝึ ก อ บรม การจั ด ท ำสื่ อ เรี ย นรู้ แ ละก ารป ฏิ บั ติ ใ นเ นื้ อ ง านห ลายภ าค ส่วนโดยไม่ถือเป็นโครงการพิเศษ - มีรูปแบบ Best Practice ทีช่ ัดเจนตามความสมัครใจ - ขยายโอกาสการเรียนรู้ด้วยระบบ E-Learning ๔. ด้านผลสัมฤทธิ์ - มีความยั่งยืนในการน้อมนำหลักเศรษฐกิจพอเพียงมาเป็นปณิธานหลักในการ ดำเนินงานองค์กร - มีแนวคิดวิถีพอเพียงที่ชัดเจนและมีความพร้อมที่เป็นองค์กรแบบอย่างเศรษฐกิจพอเพียง ที่สมบูรณ์ - มีความเข้มแข็งและยึดหลักการอย่างมีเหตุผลในการปฏิบัติงานของคณะกรรมการ ธนาคาร
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
63
64
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
จากการที่ ธ.ก.ส. ได้น้อมนำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ในการดำเนินงาน ในช่วงระยะเวลาที่ผ่านมาจนถึงปัจจุบัน และเผยแพร่ไปสู่ทั้งพนักงานและเกษตรกรลูกค้ามาโดยตลอด จึงส่งผลให้มีพนักงานและเกษตรกรลูกค้าหลายคนได้รับรางวัลประเภทต่างๆ ในการประกวดครั้งนี้ ได้แก่
ประเภทประชาชนทั่วไป
รางวัลถ้วยพระราชทานพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
รางวัลถ้วยพระราชทานสมเด็จพ ระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี
รางวัลโล่เกียรติยศนายกรัฐมนตรีในฐานะประธาน กปร.
- นายสมพงษ์ พรผล (ลูกค้า ธ.ก.ส. ) อ.ตะกั่วทุ่ง จ.พังงา - - - -
นายไพโรจน์ ตัณฑิกุล (พนักงาน ธ.ก.ส.) เขตบางซื่อ กรุงเทพมหานคร นายสุพจน์ โคมณี (ลูกค้า ธ.ก.ส.) อ.ชุมแสง จ.นครสวรรค์ นายสุนัน เผ้าหอม (ลูกค้า ธ.ก.ส.) อ.ซำสูง จ.ขอนแก่น นายบำรุง คำอยู่ (ลูกค้า ธ.ก.ส.) อ.ภาชี จ.พระนครศรีอยุธยา
- นายฉลองชาติ ยังปักษี (ลูกค้า ธ.ก.ส.) อ.ท่าแ ซะ จ.ชุมพร - นายณรงค์ วิม า (ลูกค้า ธ.ก.ส.) อ.อินทร์บุรี จ.สิงห์บุรี
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
65
ประเภทประชาชนในพื้นที่ห่างไกลและกันดาร
รางวัลถ้วยพระราชทานสมเด็จพ ระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี
รางวัลโล่เกียรติยศนายกรัฐมนตรีในฐานะประธาน กปร.
- นายผล มีศรี (ลูกค้า ธ.ก.ส.) อ.ภูซ าง จ.พะเยา - นายประมาณ ประสงค์ส ันติ (ลูกค้า ธ.ก.ส.) อ.ทองผาภูมิ จ.กาญจนบุรี - นายคำดี สายแวว (ลูกค้า ธ.ก.ส.) อ.สิร ินธ ร จ.อุบลราชธานี
ประเภทชุมชนเศรษฐกิจพอเพียง
รางวัลถ้วยพระราชทานพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
รางวัลโล่เกียรติยศนายกรัฐมนตรีในฐานะประธาน กปร.
66
- ชุมชนบ้านดอกบัว (ลูกค้า ธ.ก.ส.) อ.เมือง จ.พะเยา
- ชุมชนบ้านนาป่าแดง (ลูกค้า ธ.ก.ส.) อ.พรานกระต่าย จ.กำแพงเพชร
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
ประเภทเกษตรทฤษฎีใหม่ รางวัลถ้วยพระราชทานพระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว - นางเปรียวจันทร์ ต๊ะต้นยาง (ลูกค้า ธ.ก.ส.) อ.เทิง จ.เชียงราย
รางวัลถ้วยพระราชทานสมเด็จพระเทพรัตน ราชสดุ าฯ สยามบรมราชกมุ ารี
- นายสำรอง แตงพลับ (ลูกค้า ธ.ก.ส.) อ.ชะอำ จ.เพชรบุรี - นายพินัย แก้วจันทร์ (ลูกค้า ธ.ก.ส.) อ.เมือง จ.ยะลา - นายบุญแทน เหลาสุพะ (ลูกค้า ธ.ก.ส.) อ.เมือง จ.เลย - นายปรีชา เหมกรณ์ (ลูกค้า ธ.ก.ส.) เขตหนองจอก กรุงเทพมหานคร
รางวัลโล่เกียรติยศนายกรัฐมนตรี ในฐานะประธาน กปร.
- นายเฉลิม เรืองเพ็ง (ลูกค้า ธ.ก.ส.) อ.ศรีบ รรพต จ.พัทลุง
ประเภทกลุ่มเกษตรทฤษฎีใหม่
รางวัลถ้วยพระราชทานสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
รางวัลโล่เกียรติยศนายกรัฐมนตรีใ นฐานะประธาน กปร.
- กลุ่มศูนย์ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชนบ้านไทรใหญ่ (ลูกค้า ธ.ก.ส.) อ.ไทรน้อย จ.นนทบุรี
- กลุ่มผู้ปลูกผ ักปลอดสารพิษ (ลูกค้า ธ.ก.ส.) อ.ลาดบัวหลวง จ. พระนครศรีอยุธยา - กลุ่มชุมชนต้นแบบเพื่อนพึ่ง (ภาฯ) ยามยาก (ลูกค้า ธ.ก.ส.) อ.เมือง จ.อ่างทอง
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
67
หนังสือเผยแพร่ผลงานการประกวดฯ ที่จัดทำโดยสำนักงาน กปร. กล่าวถึงผลสำเร็จ ของ ธ.ก.ส. ว่าเป็น “องค์กรพอเพียง ก่อประโยชน์ กำลังสาม” เริ่มจาก ธ.ก.ส. ได้ใช้แนวคิด ในการพึ่งพาตนเองในด้านเงินทุน โดยการระดมเงินฝากจากเกษตรกรและประชาชนทั่วไป แทนเงิน ฝากจากธนาคารพาณิชย์ ซึ่ง เป็นไปตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียง ตั้งแต่ ปี พ.ศ. ๒๕๓๐ ต่อเนื่องถึงปัจจุบัน ส่วนปี พ.ศ. ๒๕๔๗ ได้มีการส่งเสริมและปลูกฝังให้พนักงาน ได้ร่วมมือร่วมใจกันน้อมนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในการดำเนินชีวิต ทั้งในครอบครัวและการ ปฏิบัตงิ าน ดังนี้
68
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
ความพอประมาณ ดำเนินงานโดยยึดหลักความมั่นคง ยั่งยืน และมีความพอเพียงของ แหล่งเงินทุน โดยสนับสนุนการจัดทำบัญชีครัวเรือนเพื่อให้เกษตรกรมีเงินออมเพิ่มขึ้นให้เพียงพอ กับการให้ความช่วยเหลือด้านเงินทุนแก่เกษตรกรรายย่อยและประชาชนในชนบทควบคู่กับการแนะนำ กำกับที่ดี รณรงค์ให้บุคลากรรู้จักความดี ไม่น้อยเกินไป ไม่มากเกินไป ไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น จัดการสง่ เสริมให้บ คุ ลากรมสี ขุ ภาพดโี ดยลด ละ เลิกอ บายมุข และมเี ศรษฐกิจดี ทุกค นตอ้ งรจู้ กั ก ารบริหาร จัดการเงินของตนเอง ได้แก่ ลดรายจ่าย ลดภาระหนี้ และเพิ่มเงินออม เพื่อให้ม ีความสุขในชีวิตจะส่งผล ให้การปฏิบัตงิ านมปี ระสิทธิภาพและประสิทธิผล
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
69
ส่วนของเกษตรกรลูกค้าเน้นที่จำกัดจำนวนผู้เข้ารับการพัฒนาเพื่อให้เหมาะสมกับอัตรากำลัง พนักงานและหน่วยงานทมี่ สี ว่ นรว่ มในการพฒ ั นาเพือ่ ให้เกิดค ณ ุ ภาพ เน้นแ บบค่อยเป็นค อ่ ยไป และเลือกหา หลักสูตรที่สอดคล้องกับวิถีชีวิตและความต้องการ การพัฒนาศักยภาพของชุมชนมุ่งใช้ศูนย์เรียนรู้ใน ท้องถิ่นที่ถือเป็นท รัพยากรและบุคลากรที่มีประสิทธิภาพเป็นสำคัญ ส่งเสริมให้ช ุมชนและเกษตรกรสร้าง ความพอดีในครอบครัว เช่น การผลิตและการบริโภคที่อยู่ในระดับพอประมาณ มีกิจกรรมลดรายจ่ายใน ครัวเรือน ลดต้นทุนการผลิตในการประกอบอาชีพ สร้างขนาดการผลิตให้สอดคล้องกับความสามารถใน การบริหารจัดการ สร้างกระบวนการผลิตที่เน้นเพื่อการบริโภคหรือจ ำหน่ายภายในชุมชนเป็นหลัก หาก มีส่วนเหลือจึงให้จัดต ั้งเป็นวิสาหกิจชุมชนเพื่อจำหน่ายผลิตภัณฑ์ไปสู่ภูมิภาค ความมีเหตุผล ให้ความสำคัญกับการเพิ่มรายได้และลดรายจ่ายในการสร้างความมั่นคง ทางการเงิน โดยการจัดหาแหล่งเงินให้เพียงพอสำหรับภารกิจของธนาคารและมีต้นทุนที่เหมาะสม และดูแลบริหารเงินอ ย่างมีเสถียรภาพ มุ่งเน้นก ารให้บริการที่ประทับใจแก่ลูกค้าด ้วยการสร้างวัฒนธรรม การบริการด้วยใจ รวมทั้งสนับสนุนข้อมูลข่าวสาร การพัฒนาผลิตภัณฑ์ของเกษตรกรเพื่อให้เกิด ความรักและผูกพันต่อ ธ.ก.ส. ส่วนการบริหารจัดการทรัพยากรมนุษย์ได้ยึดหลักของการมีส่วนร่วมใน ทุกร ะดับร วมทั้งร ับฟ ังค วามคิดเห็นข องลูกค้าผ มู้ าใช้บ ริการเพื่อให้เกิดก ารปฏิบัตงิ านทดี่ ี ซึ่งจ ะตอบสนอง ตรงตามความต้องการของลูกค้าแ ละสะดวกในการปฏิบัติของพนักงาน รวมทั้งเป็นผลดีแก่องค์กรในการ พัฒนาให้เจริญเติบโตอย่างยั่งยืน ส่วนเกษตรกรลูกค้าจะมุ่งเน้นพัฒนาส่งเสริมอาชีพโดยพิจารณาจากสภาพความเป็นจริง ตามภูมิศาสตร์ และสิ่งแวดล้อมในทุกด้านของพื้นที่ รวบรวมข้อมูลต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างเป็นระบบ สร้างฐานข้อมูลท งี่ า่ ยตอ่ ก ารใช้ง าน วางระบบแนวทางการพฒ ั นาให้เกษตรกรใช้ท รัพยากรในกระบวนการ ผลิตอย่างประหยัด ใช้ป ระโยชน์ค มุ้ ค า่ ส่งเสริมให้ช มุ ชนมกี ฎระเบียบใช้ป ฏิบตั ริ ว่ มกนั รวมทงั้ ให้ม กี จิ กรรม สืบทอดวัฒนธรรมภูมิปัญญาของชุมชนสู่เยาวชน
70
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
การมีภูมิคุ้มกัน ได้ตระหนักถึงความสำคัญและเชื่อมั่นในแนวทางการบริหารจัดการ องค์กรภายใต้กรอบการบริหารและการกำกับดูแลที่ดี (Good Corporate Governance) อย่างต่อเนื่องมาโดยตลอด และถือเป็นกฎเกณฑ์กติกาที่ทุกคนที่เกี่ยวข้องต้องปฏิบัติ กำหนดให้ การใช้ ชี วิ ต พ อเ พี ย งเ ป็ น ส่ ว นห นึ่ ง ข องวั ฒ นธรรม ธ.ก.ส. ที่ พ นั ก งานทุ ก ค นจ ะต้ อ งยึ ด ถื อ และปฏิบัติ โดย ธ.ก.ส. กำหนดให้มีแผนงานโครงการเสริมสร้างและปลูกฝังวัฒนธรรม ธ.ก.ส. อย่างต่อเนื่องทุกปี ซึ่งวัฒนธรรม ธ.ก.ส. ที่กำหนดไว้ คือ “ซื่อสัตย์สุจริต มีสำนึกรับผิดชอบ ตอบสนองเป็นทีม ยิ้มบริการด้วยใจ ใช้ชีวิตพอเพียง”
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
71
นอกจากนี้ ในการจัดท ำแผนการดำเนินง าน ๕ ปี แผนการดำเนินงานและงบประมาณประจำปี ได้นำแนวคิดทางวิชาการไปกำหนดให้สอดคล้องและสนับสนุนวิสัยทัศน์ พันธกิจ และยุทธศาสตร์ของ ธ.ก.ส. รวมทั้งมีการส่งเสริมการนำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาขับเคลื่อนองค์กรอย่างต่อเนื่อง โดยให้ความรู้เกี่ยวกับแนวทางการพัฒนาชนบทกับผู้นำเกษตรกร ผู้นำชุมชนต้นแบบเศรษฐกิจพอเพียง สร้างการมีส่วนร่วมระหว่างพนักงาน ธ.ก.ส. และผู้นำชุมชน เพื่อวางแผนในการจัดทำโครงการบูรณาการ และเป็นเครือข่ายเชื่อมโยงระหว่างกลุ่มนักพ ัฒนา ศูนย์เรียนรู้และชุมชนให้เกิดความยั่งยืน การมีความรู้ มุ่งมั่นสู่การเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้โดยนำกระบวนการจัดการความรู้มาใช้ ในการพัฒนาพนักงานในทุกมิติเพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มให้แก่องค์กร ได้กำหนดเป้าหมายผลสำรวจความ พึงพอใจของลูกค้าต้องได้ไม่ต่ำกว่าร้อยละ ๘๐ ตลอดจนรวบรวมภูมิปัญญาขององค์กรในรูปแบบของ Best Practice และสร้างวฒ ั นธรรมการแลกเปลีย่ นเรียนรขู้ องพนักงานในโครงการชมุ ชนนกั ป ฏิบตั ิ ขยาย โอกาสการเรียนรู้ของพนักงานทุกระดับด้วยระบบ E-Learning และสร้างองค์ความรู้เพื่อสร้างความ เข้มแข็งให้แก่สหกรณ์การเกษตร รวมทั้งส่งเสริมการเรียนรู้เพื่อสร้างนวัตกรรมในการทำงาน และมี การให้ความรู้เกี่ยวกับปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงแก่บุคลากรในองค์กรอย่างต่อเนื่องในหลายช่องทาง ได้แก่ Intranet Website ของสำนักเสริมส ร้างความสามารถบคุ คล การฝกึ อ บรม การนเิ ทศงาน การศกึ ษา ดูงานและการสัมมนาเชิงปฏิบัติก าร เป็นต้น มีก ารนำระบบสารสนเทศมาใช้ประกอบการบริหารจัดการ แผนการฟื้นฟูและพัฒนาอาชีพของเกษตรกร มีการพัฒนาบุคลากรทุกระดับอย่างต่อเนื่อง โดยเชิญ นักวิชาการ ผู้ทรงคุณวุฒิ และปราชญ์ชาวบ้าน มาให้ความรู้ คำปรึกษา และข้อเสนอแนะแก่ฝ ่ายจัดการ และพนักงานผู้วางแผน สร้างกลไกกระบวนการถ่ายทอดความรู้สู่เกษตรกรรุ่นใหม่และเยาวชน ส่งเสริม ชุมชนให้มกี ารสืบทอดภูมิปัญญาหรือก ารประยุกต์ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น มีแ ผนชุมชนเพื่อการพึ่งพาตนเอง หรือสร้างเครือข่ายองค์กรชุมชนที่มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้โดยทำกิจกรรมร่วมกันอย่างสม่ำเสมอ
72
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
การมีคุณธรรม กำหนดคุณลักษณะหลักของกระบวนการกำกับดูแลกิจการที่ดีอันประกอบด้วย หลักสำคัญ ๙ ประการ ได้แก่ หลักสร้างสรรค์คุณภาพ ประกันค ุ้มค่า รักษาสิ่งแวดล้อม ร่วมคิดร่วมทำ เปิดเผยโปร่งใส ซือ่ สัตย์ส จุ ริต เสมอภาคเป็นธ รรม สำนึกร บั ผ ดิ ช อบ และสนับสนุนก ารเรียนรู้ เพือ่ ให้ก รรมการ ผูบ้ ริหาร และพนักงานยดึ ม นั่ ในการปฏิบตั ติ ามกฎระเบียบ ข้อบ งั คับแ ละวธิ ปี ฏิบตั เิ พือ่ ให้บ คุ ลากรในองค์กร มีค ณ ุ ธรรมและจริยธรรมในการปฏิบตั งิ าน ได้แก่ จรรยาบรรณ การปอ้ งกันค วามขดั แ ย้งท างผลประโยชน์ การสร้าง สรรค์ว ฒ ั นธรรมทีพ่ งึ ป ระสงค์ มีก ารรณรงค์ก จิ กรรมลดละเลิกเครือ่ งดมื่ แ อลกอฮอล์ กิจกรรม “บริการดว้ ยใจ” กิจกรรมคดั เลือก “คนพอเพียงของ ธ.ก.ส.” มีก ารพฒ ั นาสถาบันเกษตรกรให้เกิดค วามโปร่งใส ตรวจสอบได้ และเป็นธรรม สร้างแนวทางการมีส่วนร่วมภายในองค์กรทั้งส ่วนกลางและภูมิภาค มีการกระจายอำนาจ และถ่วงดุลอำนาจเพื่อให้เกิดประโยชน์กับเกษตรกรและชุมชน ส่งเสริมให้ชุมชนมีความตระหนักใน ค ณ ุ ธรรมตามหลักศ าสนาของตน มีค วามซอื่ สัตย์ส จุ ริต อดทน และมคี วามเพียรในการใช้ส ติป ญ ั ญาดำเนิน ชีวิตบนทางสายกลางเกิดความสมดุลในชีวิต รวมทั้งมีการจัดสรรผลประโยชน์ในชุมชนแก่สมาชิกอย่าง เป็นธรรม รางวัลแห่งความภาคภูมิใจและเป็นเกียรติสูงสุดที่ ธ.ก.ส. ได้รับในครั้งนี้ ถือว่าเป็นกำลังใจ สำคัญยิ่งของพนักงาน ธ.ก.ส. ทุกคนที่จะมุ่งมั่นปฏิบัติงานด้วยความทุ่มเทและพากเพียรเพื่อรักษา ความเป็น “ธนาคารต้นแบบความพอเพียง” ให้ยั่งยืนส ืบไป
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
73
ตามรอยเบื้องพระยุคลบาท... บนเส้นทางแห่งความพอเพียง
74
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
ก่อเกิด...ธนาคารต้นไม้ นวัตกรรมเพื่อสังคม และสิ่งแวดล้อมที่ยั่งยื น
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
75
“...การปลูกป่าถ้าจะให้ราษฎรมีประโยชน์ให้เขาอยู่ได้ ให้ใช้วิธีปลูกไม้ ๓ อย่าง แต่มีประโยชน์ ๔ อย่าง คือ ไม้ใช้สอย ไม้กินได้ไม้เศรษฐกิจ โดยรองรับการชลประทาน ปลูกรับซับน ้ำและปลูกอุดช่วงไหล่ต ามร่องห้วย โดยรับน้ำฝนอย่างเดียว ประโยชน์อ ย่าง ที่ ๔ คือ ได้ร ะบบอนุรักษ์ดินแ ละน้ำ...” พระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เกี่ยวกับการปลูกป่า ๓ อย่าง ประโยชน์ ๔ อย่าง ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) ได้น ้อมนำมาเป็นห ลักคิดและแนวทาง ในการปฏิบัติงานภายใต้โครงการ “ธนาคารต้นไม้” ด้วยการส่งเสริมและสนับสนุนให้เกษตรกร ปลูกต้นไม้ให้พออยู่ พอกิน พอใช้ และให้เกิดประโยชน์ต่อระบบนิเวศ พออยู่ หมายถึง ไม้เศรษฐกิจที่ปลูกไว้ส ำหรับใช้ทำที่อยู่อาศัยห รือจำหน่าย พอกิน หมายถึง ปลูกพืชเกษตรเพื่อการกินและเป็นส มุนไพรรักษาโรค พอใช้ หมายถึง ปลูกไม้ไว้ใช้สอยโดยตรงและใช้เป็นพลังงาน เช่น ไม้ฟืนแ ละไม้ไผ่ ประโยชน์ต่อระบบนิเวศ หมายถึง การปลูกต้นไม้ได้สร้างให้เกิดความอุดมสมบูรณ์ และก่อให้ เกิดความหลากหลายทางชีวภาพในพื้นทีป่ ่า
76
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
ธนาคารตน้ ไม้ เป็นน วัตกรรมทางการเงินร ปู แ บบใหม่ท อี่ าจกล่าวได้ว า่ เป็นค รัง้ แ รกของประเทศไทย ที่ได้มีการนำ “ต้นไม้” มาใช้เป็น “สินทรัพย์” หรือ “หลักทรัพย์” ในระบบการทำธุรกรรมทางการเงิน กับธนาคาร เพราะต้นไม้มีการเจริญเติบโตและมีการเพิ่มปริมาณของเนื้อไม้ ซึ่งมีมูลค่าทางเศรษฐกิจ หากมีการตัดต้นไม้ไปขายเช่นเดียวกับการเพิ่มขึ้นของมูลค่าสินทรัพย์ เงินฝาก หรือดอกเบี้ย ที่สำคัญการ ปลูกต้นไม้ยังก่อให้เกิดคุณประโยชน์ต่อระบบนิเวศโดยรวมของประเทศด้วย ดังน นั้ การปลูกต น้ ไม้ต ามแนวทางของ “ธนาคารตน้ ไม้” แท้ท จี่ ริงแ ล้ว คือ เครือ่ งมอื ในการถา่ ยทอด องค์ค วามรู้ ข้อคิด และแนวทางปฏิบัติของ “หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง” ไปสู่เกษตรกร เพื่อท ี่จะ ทำให้เกษตรกรและประชาชนเกิดความรู้ ความเข้าใจ และสามารถปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตและการประกอบ อาชีพเกษตรกรรมไปสู่การทำเกษตรแบบพึ่งพาตนเองได้อย่างยั่งยืน ซึ่งจะก่อให้เกิดความมั่นคงด้าน ที่อยู่อาศัย พลังงาน อาหาร และยา อันจ ะทำให้เกษตรกรมีคุณภาพชีวิตและความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น และ เป็นการอนุรักษ์และฟื้นฟูป่าไม้ให้ก ลับคืนสู่ธรรมชาติและระบบนิเวศ
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
77
โครงการธนาคารต้นไม้ เป็นการส่งเสริมเกษตรกรให้ปลูกต้นไม้ตามแนวพระราชดำริ ปลูกป่า ๓ อย่าง เพื่อประโยชน์ ๔ อย่าง แทนการปลูกพืชเชิงเดี่ยว โดยลดพื้นที่การเกษตรเชิงเดี่ยวลงแต่ยังคง มีรายได้เท่าเดิม ในขณะเดียวกันยังสามารถพึ่งพาตนเองได้ด้วยการปลูกพืช ๗ กลุ่ม ประกอบไปด้วย พืชน้ำ พืชใต้ดิน พืชเรี่ยดิน พืชชั้นล่าง พืชช ั้นกลางพืชชั้นบน และพืชเถา ในที่ดินของตนเอง บนที่ดิน สาธารณประโยชน์ ริมถนน ห้วย คลอง บึง ป่าชุมชน ป่าชายเลน ที่ดินบริเวณวัด โรงเรียน และป่าต้นน้ำ ของส่วนรวม เน้นส ร้างกระบวนการมีส่วนร่วมในการจัดการทรัพยากรชุมชนร่วมกัน ให้ส ามารถพึ่งต นเอง ได้ในระดับครอบครัว ชุมชน และเชื่อมโยงเครือข่ายระดับชุมชนจนถึงร ะดับประเทศ
78
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
ธ.ก.ส. ได้กำหนดให้โครงการธนาคารต้นไม้เป็นโครงการความรับผิดชอบต่อสังคม และสิ่งแวดล้อม (Corporate Social Responsibility : CSR) ของ ธ.ก.ส. เพื่อสร้างความมั่นคง ด้านที่อยู่อาศัย พลังงาน อาหาร ยารักษาโรค และระบบนิเวศ เป็นการป้องกันแ ละแก้ไขปัญหาวิกฤติข อง ป ระเทศและของโลก ด้านประชากร ด้านอาหาร ด้านพลังงาน ด้านนำ้ ด้านการเปลีย่ นแปลงของภมู อิ ากาศ ด้านสิง่ แ วดล้อม และดา้ นสงั คม โดยได้ก ำหนดระยะเวลาดำเนินก ารโครงการธนาคารตน้ ไม้ เพือ่ ให้การสนับสนุน การปลูกต น้ ไม้ข องชมุ ชนทัว่ ป ระเทศได้เกิดข นึ้ อ ย่างเป็นร ปู ธ รรมและตอ่ เนือ่ ง ตัง้ แต่ว นั ท ี่ ๑ เมษายน ๒๕๕๒ ถึง วันที่ ๓๑ มีนาคม ๒๕๖๓ มีผ ลการดำเนินงานโครงการธนาคารต้นไม้ในปี ๒๕๕๓ จำนวน ๕๙๗ ชุมชน และในปี ๒๕๕๕ จำนวน ๘๘๙ ชุมชน ผลการดำเนินงานโครงการธนาคารต้นไม้ของ ธ.ก.ส. ณ วันที่ ๓๑ ธันวาคม พ.ศ.๒๕๕๓ พบว่า สมาชิกในโครงการธนาคารต้นไม้ได้ดำเนินก ารจัดตั้งธ นาคารต้นไม้ท ั่วประเทศจำนวน ๕๙๗ ชุมชน มีสมาชิกเข้าร่วมโครงการ ๗๑,๖๔๐ ราย โดยเป็นลูกค้า ธ.ก.ส. จำนวน ๖๔,๔๗๖ ราย และบุคคลทั่วไป จำนวน ๗,๑๖๔ ราย ได้ดำเนินการปลูกต้นไม้จำนวน ๒,๙๐๕,๗๐๐ ต้น และได้มีการตรวจสอบและประเมินมูลค่าต้นไม้ ๒ ชุมชน คือ บ้านพะงุ้น อำเภอสวี และ บ้านทุ่งหงส์ อำเภอเมือง จังหวัดช ุมพร มีต้นไม้รวมทั้งหมด จำนวน ๑๒,๘๓๐ ต้น มีมูลค่าต้นไม้ทั้งสิ้น ๑๕,๙๐๙,๒๒๓ บาท ชนิดของพรรณไม้ที่ปลูก ได้แก่ กระถินเทพา ตะเคียนทอง มะฮอกกานี เคี่ยม สัก ทุ้งฟ้า จำปาทอง ยางนา สะเดาเทียม สะตอ และยมหอม เป็นต้น สำหรับในปี ๒๕๕๕ เพื่อเป็นการ ร่วมเฉลิมฉลองพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระชนมายุ ๘๕ พรรษา ในวันที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๕ และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ เนื่องในโอกาส พระชนมายุ ๘๐ พรรษา ในวนั ท ี่ ๑๒ สิงหาคม ๒๕๕๕ ธ.ก.ส. มีเป้าห มายดำเนินก ารสง่ เสริมก ารปลูกต น้ ไม้ ในชมุ ชนตน้ แบบเศรษฐกิจพ อเพียงทไี่ ด้ค ดั เลือกให้เข้าร ว่ มโครงการพฒ ั นาชมุ ชนตน้ แบบเศรษฐกิจพ อเพียง ธ.ก.ส. จำนวน ๖,๔๕๐ ชุมชน
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
79
โดยภายในปี ๒๕๖๓ มีเป้าหมายจะขยายเป็น ๒๐,๐๐๐ ชุมชน มีสมาชิก ๑ ล้านครัวเรือน ปลูกต้นไม้ ๑,๐๐๐ ล้านต้น มูลค่าต้นไม้ ๑ ล้านล้านบาท ซึ่งจะช่วยเพิ่มพื้นที่ป่าไม้และลดพื้นที่การทำ เกษตรเชิงเดี่ยวได้ ๒๕ ล้านไร่ (๔๐ ต้น/ไร่) ที่สำคัญการปลูกต้นไม้ยังเป็นการสร้างสินทรัพย์ให้ สมาชิกห รือเกษตรกร โดยเกิดม ลู ค่าจ ากตน้ ไม้ท ปี่ ลูกไว้ท งั้ หมดกว่า ๑ ล้านลา้ นบาท (๑,๐๐๐ บาท/ต้น) และ ต้นไม้ที่ปลูกยังสามารถสร้างหลักประกันหนี้เงินก ู้ถึง ๕ แสนล้านบาท (๕๐% ของมูลค่าต ้นไม้) ธ.ก.ส. ได้เชื่อมโยงโครงการธนาคารต้นไม้กับธุรกิจหลักของ ธ.ก.ส. ด้านเงินฝากและด้านสินเชื่อ ได้แก่ โครงการเงินอ อมธนาคารตน้ ไม้ เป็นการเชิญช วนผฝู้ ากเงินให้ม สี ว่ นรว่ มในความรบั ผ ดิ ช อบตอ่ ส งั คม และสิ่งแวดล้อม และเพื่อสร้างแรงจูงใจให้แก่ผู้ที่ปลูกต้นไม้ได้รับค่าบริการด้านสิ่งแวดล้อม (Payment for Ecosystem Service : PES) โครงการสินเชือ่ สีเขียวอตั ราดอกเบีย้ ต ำ่ เพือ่ ส นับสนุนเงินท นุ แ ก่ผ ปู้ ลูกต น้ ไม้ และเป็นการให้ก ำลังใจในการดูแลรกั ษาตน้ ไม้จ นถึงร อบระยะเวลาตดั ฟ นั โครงการบริหารจดั การหนีโ้ ดยใช้ต น้ ไม้ เป็นเครื่องมือในการแก้ไขปัญหาหนี้สินของเกษตรกร เป็นต้น
80
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
โครงการเงินออมธนาคารต้นไม้ ธ.ก.ส. มีนโยบายสนับสนุนให้หน่วยงานภาครัฐ รัฐวิสาหกิจ เอกชน ประชาชน ร่วมกันสนับสนุน ชุมชนจดั ท ำโครงการธนาคารตน้ ไม้ เพือ่ ร ว่ มกนั ร บั ผ ดิ ช อบตอ่ ส งั คมและสิง่ แวดล้อม (CSR) โดยการเชิญช วน ให้มาฝากเงินกับ ธ.ก.ส. ซึ่งผู้ฝากจะได้ดอกเบี้ยในอัตราดอกเบี้ยเงินฝากออมทรัพย์ จากนั้น ธ.ก.ส. จะนำส่วนต่างระหว่างอัตราดอกเบี้ยเงินฝากประจำ กับอ ัตราดอกเบี้ยเงินฝากออมทรัพย์ไปเข้า กองทุน ธนาคารต้นไม้ของ ธ.ก.ส. เพื่อนำไปจัดสรรให้กับ กองทุนธนาคารต้นไม้ข องชุมชน เพื่อเป็นค ่าใช้จ่าย ในการดำเนินงานธนาคารต้นไม้ชุมชน ส่วนเงินที่นำมาฝากไว้ ธ.ก.ส. จะนำไปสนับสนุนสินเชื่อสีเขียว (Green Credit) ให้กับผู้ปลูกต้นไม้ตามโครงการธนาคารต้นไม้ โดยคิดอัตราดอกเบี้ยผ ่อนปรนเชิงสังคม เพื่อเป็นกำลังใจให้กับผู้ปลูกต้นไม้ได้ดูแลรักษาต้นไม้ให้เจริญเติบโตจนถึงรอบระยะเวลาตัดฟัน ส่วน ผู้ฝากเงิน นอกจากได้ดอกเบี้ยเงินฝากแล้ว ยังถือว่าได้มีส่วนร่วมในการส่งเสริมให้มีการปลูกต้นไม้เพิ่ม ขึ้น เป็นโครงการรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม (CSR) ของผูฝ้ าก นอกจากนั้น ธ.ก.ส. จะเชิญผู้ฝาก ไปรว่ มกจิ กรรมการปลูกต น้ ไม้ชมุ ชน มีก ารจดั ทำป้ายชอื่ ผ สู้ นับสนุนโครงการและจดั ทำประกาศเกียรติคณ ุ เพื่อเป็นการประชาสัมพันธ์ให้ก ับผู้ฝากเงินก ับ ธ.ก.ส.
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
81
การใช้ต้นไม้เป็นเครื่องมือบริหารจัดการหนี ้
ธ.ก.ส. มีแผนการจัดทำโครงการนำร่องส่งเสริมให้ลูกค้าที่มีหนี้ค้างชำระหนี้เงินกู้ตามโครงการ ปรับปรุงโครงสร้างหนี้และหนี้เงินกนู้ อกระบบ ปลูกต ้นไม้ใช้หนีต้ ามแนวทางพระราชดำริปลูกป่า ๓ อย่าง (ไม้กินได้ ไม้ใช้สอย ไม้เศรษฐกิจ) เพื่อประโยชน์ ๔ อย่าง (อาหาร / ยา ใช้สอย / พลังงาน เศรษฐกิจ / ขาย / ออม ระบบนิเวศ) ประกอบด้วยพืช ๗ กลุ่ม คือ ๑) พืชน้ำ เช่น ข้าว ผักก ูด ผักบ ุ้ง ผักกระเฉด สาหร่าย ฯลฯ ๒) พืชใต้ดิน เช่น ขิง ข่า ขมิ้น กระชาย กระทือ มัน เห็ด ฯลฯ ๓) พืชเรี่ยดิน เช่น ผักสวนครัว และพืชสมุนไพร ฯลฯ ๔) พืชชั้นล่าง เช่น กล้วย ไผ่ มะละกอ ส้ม ผักป่าอายุยืน ไม้ดอกไม้ประดับ ชา กาแฟ พืชไร่ ฯลฯ ๕) พืชชั้นกลาง คือ ไม้ผ ลและพืชเศรษฐกิจ ฯลฯ ๖) พืชชั้นบ น คือ ไม้ยืนต้น (ใช้เนื้อไม้) ไม้ผลและไม้เศรษฐกิจ สำหรับไม้ยืนต้น ปลูกเพื่อข าย เนื้อไม้ เป็นทุนการศึกษาของบุตร ปลูกใช้หนี้ ปลูกสร้างบ้านโรงเรือนปลูกไว้เป็น บำเหน็จบำนาญ มรดก ปลูกไว้เป็นหลักประกันหรือเพื่อระบบนิเวศ ๗) พืชเกาะเกี่ยว (พืชเถา) เช่น พริกไทย กล้วยไม้ หวาย เสาวรส ผักสวนครัว และพืช สมุนไพร ฯลฯ
82
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
โดยให้ปลูกพืชทั้ง ๗ กลุ่ม แบบผสมผสาน หรือแบบเกษตรประณีต “๑ ไร่ ๑ แสน” เพื่อให้พืชเติบโตแบบอาศัยเกื้อกูลกันเป็นชั้นๆ เพื่อการใช้สอย พลังงาน อาหาร ยา ลดค่าใช้จ่ายใน ครัวเรือน แบ่งป ันกันและเป็นร ายได้ รายวัน รายอาทิตย์ รายเดือน รายปี ก่อให้เกิดเงินออมนำมาใช้หนี้ สร้างความมั่นคงด้านที่อยู่อาศัย พลังงาน อาหารและยา ซึ่ง ธ.ก.ส. ได้แ นะนำให้เกษตรกรลูกค้าชำระหนี้ ด้วยการให้เก็บเกี่ยวผลผลิตจากกลุ่มพืชระยะสั้น คือ พืชน ้ำ พืชใต้ดิน พืชเรี่ยดิน พืชชั้นล่าง พืชช ั้นก ลาง และพืชเกาะเกี่ยว เพื่อทยอยส่งชำระหนี้ หากต้นไม้ถึงรอบระยะเวลาตัดฟัน จะแนะนำให้เกษตรกรตัด ต้นไม้ข ายแล้วน ำเงินม าชำระหนี้ หรือร วมกลุม่ เป็นว สิ าหกิจช มุ ชนแปรรูปไม้ เพือ่ ข ายเป็นไม้ส ำเร็จรูปห รือ ผลิตเป็นเฟอร์นเิ จอร์ หรือผลิตภัณฑ์ตา่ งๆ จากไม้ เพือ่ ขายนำเงินม าชำระหนี้ดว้ ยการแนะนำให้ปลูกตน้ ไม้ ในสัดส่วน “หนี้ ๑,๐๐๐ บาท ปลูก ๑ ต้น ๑๐ ปี ชำระหนี้เสร็จ” กรณีที่เกษตรกรลูกค้าไม่ต้องการตัดต้นไม้ขายชำระหนี้ จะมีการตรวจสอบและประเมินมูลค่า ต้นไม้เพื่อใช้เป็นหลักประกันพร้อมสนับสนุนสินเชื่อใหม่ (Refinance) โดยใช้ที่ดินพร้อมต้นไม้เป็น หลักประกันส่วนควบ
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
83
นายธวัช เกตุรัตน์ ลูกค้า ธ.ก.ส. สาขาเฉลิมพระเกียรติ (หัวหิน) ประธานธนาคารต้นไม้ (บ้านคลองน้อย) บ้านห้วยสัตว์ใหญ่ ป่าละอู จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ “ผมอยากเชิญชวนขอให้พวกเราช่วยกันปลูกต้นไม้เพื่อเป็นการอนุรักษ์ ป่าไม้และเป็นบำนาญให้กับชีวิตของเราเองด้วย”
84
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
เมื่อเกิดวิกฤตการณ์ในชีวิตครั้งใหญ่ในปี ๒๕๓๙ พื้นที่ของผมได้รับความเสียหายจากพายุลินดาเสียหายนับ ๑๐ ไร่ จากนั้นได้ไปดูงานที่บุรีรัมย์ของพ่อคำเดื่อ ก็ได้แนวคิดกลับมาว่า ให้ปลูกต้นไม้เป็นบำนาญ เพราะอาชีพเกษตรกรไม่มี บำนาญเหมือนข้าราชการ ผมก็เริ่มคล้อยตามเห็นตามนั้น กลับมาบ้านก็ลงมือปลูกต้นไม้เลย โดยปลูกต้นไม้แบบผสม ผสานตามแนวพระราชดำริ ปลูกป่า ๓ อย่าง ได้ประโยชน์ ๔ อย่าง เพราะถ้าเราปลูกพืชเชิงเดี่ยวเพื่อธุรกิจแล้ว จะมี ปัจจัย ๔ อย่างที่เราควบคุมและบังคับไม่ได้เลย คือ ๑. คนงาน ๒. ต้นทุนการผลิตพวกปุ๋ย ยาต่างๆ ๓. น้ำมัน และ ๔. ราคา แต่ถ้าเราปลูกต้นไม้ให้หลากหลาย เราลงทุนไปซื้อต้นไม้มาต้นละไม่เกิน ๕ บาท ปลูกทิ้งไว้ไม่กี่ปี ต้นไม้มันโตขึ้น ก็มีมูลค่าเป็นพันบาทแล้ว และไม่ต้องดูแลมาก เพราะต้นไม้แ ต่ละอย่างมันก็เกื้อกูลก ันเอง ทำแบบนี้ไม่ต้องอิงกับระบบไม่ต้องเอา เงินไปสู้กับเขา ผมจึงคิดว ่าถ้าเราคิดในระยะยาวทำอะไรกส็ ู้การปลูกต้นไม้ไม่ได้ อีกอ ย่างความสุขในใจเรา มันไม่เหมือนกับไปทำ อย่างอื่น ปลูกต้นไม้มันไม่ได้ไปเอาเปรียบใคร ถ้าต้นไม้โตขึ้นมาธรรมชาติระบบนิเวศต่างๆ ก็จะกลับคืนให้ประเทศชาติของเรา สังคมของเรา ตอนมาซื้อที่ดินที่นี่เป็นป่าฝ้ายเก่าโล่งๆ ได้ปลูกบ้านหลังเล็กๆ อาศัยอยู่ อยู่ไปๆ รู้สึกว่าร้อนมากจึงลองปลูกต้นไม้ดู เมื่อต้นไม้โตขึ้นก็เป็นสวนป่าธรรมชาติ อากาศก็เย็นสบายขึ้น ระบบนิเวศต่างๆ ก็กลับคืนมา เป็นประสบการณ์จริงที่ผม ได้รับจากการปลูกต้นไม้ รวมกับมีไม้ป่าขึ้นเองตามธรรมชาติ ผมปลูกต้นไม้ปีแรก ๒๐,๐๐๐ กว่าต้น ขุดเองปลูกเองจนมือ ไม้แตก พอปีที่ ๒ ปลูกอีก ๕,๐๐๐ ต้น วิธีการปลูกต้นไม้ของผมก็ไม่ได้มีเทคนิคอะไรมากมาย ปลูกแบบไม้โตเร็วแถวหนึ่ง ไม้โตปานกลางแถวหนึ่ง ไม้โตช้าแถวหนึ่ง ไม้มีราคาแถวหนึ่ง ปลูกสลับกันไป เช่น ไม้สัก ไม้มะค่า สุดท้ายต้นไม้ก็แข่งกัน โตเอง และที่สำคัญควรจะปลูกพืชตระกูลถั่วแซมด้วย เช่น กระถินณรงค์ กระถินเทพา เพราะใบของพืชตระกูลถั่วจะกลาย เป็นปุ๋ย ส่วนรากก็จะมีปมช่วยดึงก๊าซไนโตรเจนลงมาในดินจะเหมือนเรามีโรงงานปุ๋ยอยู่ในพื้นที่ของเราเลย อีกอย่างคือต้องปลูก หญ้าแฝกไว้คลุมดินเพื่อปรับปรุงดินให้ดีขึ้น ปลูกต้นพริกขี้นกไว้ตามโคนต้นไม้ ผมก็ปลูกไปเรื่อยๆไม่ได้คิดเรื่องธนาคารต้นไม้ อะไรเลย ผมปลูกต้นไม้มาก่อนที่จะเกิดธนาคารต้นไม้ เพราะเดินตามแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จนกระทั่งเขามีโครงการธนาคารต้นไม้ขึ้นมา ผมก็ได้รับตำแหน่งเป็นประธานธนาคารต้นไม้ของจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ช่วยดูแลอยู่ประมาณ ๑๐ สาขา จนเกิดเป็นกลุ่มก้อนธนาคารต้นไม้ข ึ้นม า ผมได้บอกกับผู้จัดการ ธ.ก.ส. สาขาหัวหินว่า ธ.ก.ส. น่าจะจูงใจสมาชิกเกษตรกรลูกค้าให้ช่วยกันมาปลูกต้นไม้โดย สร้างเงื่อนไขขึ้นมาแบบแกมบังคับหน่อย เช่น กู้เงินไปแล้วต้องช่วยกันปลูกต้นไม้ด้วยและควรจะพาสมาชิกลูกค้า ธ.ก.ส. ไปดู งานการปลูกต ้นไม้เพื่อให้เห็นต ัวอย่างทเี่ป็นร ูปธ รรมจริง จะได้เห็นประโยชน์ข องการปลูกต ้นไม้ เพราะลูกค้าเกษตรกรของ ธ.ก.ส. มีหลายล้านคน ถ้าช ่วยกันลงมือปลูกต้นไม้ก ็สามารถเปลี่ยนแปลงประเทศไทยของเราให้มปี ่าไม้ต ้นไม้เพิ่มขึ้น ทำให้สภาพอากาศ ก็ไม่แปรปรวนเกิดน้ำท่วมฝนแล้งมากไปกว่าน ี้ ผมคิดว ่า ถ้าคนที่อยู่ต้นน้ำไม่ปลูกต้นไม้ป ลูกป่า คนที่อยูป่ ลายน้ำจะแย่ ถึงแม้ว่าพวกเราจะเป็นเพียงกลุ่มคนเล็กๆ ใน แนวป่าละอูก็ตาม เพราะตอนนี้ในจังหวัดประจวบคีรีขันธ์มีปัญหาเรื่องน้ำประปากันแล้ว ต้องใช้แบบประหยัดวันเว้นวัน เพราะ ประสบภยั แ ล้ง ถ้าไม่ร บี ช ว่ ยกนั ป ลูกต น้ ไม้ตอนนี้ อาจจะไม่ทนั ก ารกไ็ ด้ คนมกั จ ะคดิ ก นั ว า่ ปลูกต น้ ไม้เมือ่ ไรจะได้ก นิ เขาไม่ได้ค ดิ ระยะ ยาววา่ การปลูกต น้ ไม้เป็นค วามยงั่ ยืนท สี่ ดุ ข องมนุษย์แ ล้ว เพราะมลู ค่าข องตน้ ไม้ย งิ่ โตยิง่ ม มี ลู ค่าเพิม่ ม หาศาล อย่าเพิง่ เชือ่ ผมกไ็ ด้แต่ อยากให้คนที่สนใจแนวทางนี้ลองเข้ามาดูงานก่อนแล้วกลับไปลงมือปลูกต้นไม้ แล้วรอดูผลกันในระยะยาวดีกว่า สำหรับผมการ ใช้ชีวิตตามแนวพระราชดำริป ลูกป่า ๓ อย่าง ได้ประโยชน์ ๔ อย่าง สร้างความสุขให้ผมและครอบครัวได้อย่างยั่งยืนแท้จริงและ ยังเป็นประโยชน์ต่อร ะบบนิเวศส่วนรวมอีกด้วย
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
85
ตามรอยเบื้องพระยุคลบาท... บนเส้นทางแห่งความพอเพียง
ก่อเกิด…. ศูนย์เรียนรู้เพื่อการพัฒ นา เศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ ธ.ก.ส.
ธนาคารเพือ่ ก ารเกษตรและสหกรณ์ก ารเกษตร (ธ.ก.ส.) ได้น อ้ มนำหลักป รัชญาเศรษฐกิจพ อเพียง มาใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาเกษตรกรลูกค้า ธ.ก.ส. ด้วยการส่งเสริมให้เกษตรกรมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น รู้จักการพึ่งพาตนเอง ลดค่าใช้จ่าย เพิ่มรายได้และมีเงินออม พร้อมทั้งสนับสนุนให้ม ีการพึ่งพาซึ่งกันแ ละ กัน รวมกลุ่มกิจกรรมทำแผนชุมชน สร้างเครือข่ายชุมชน ธุรกิจช ุมชน ตลอดจนวิสาหกิจช ุมชนและระบบ สหกรณ์ โดยได้จ ดั ท ำโครงการศนู ย์เรียนรเู้ พือ่ ก ารพฒ ั นาเศรษฐกิจพ อเพียงตน้ แบบ ธ.ก.ส. เพือ่ ให้เกษตรกร เข้าม าเรียนรแู้ ละเพิ่มท ักษะอาชีพก ารเกษตรร่วมกันในลักษณะนำทำ นำพา(Learning by doing) ภายใต้ หลักป รัชญาเศรษฐกิจพ อเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ข องพระบาทสมเด็จพ ระเจ้าอยูห่ วั มีก ารกำหนดกรอบ การพัฒนา ๓ ขั้นตอน ประกอบด้วย ขั้นที่ ๑ ก่อเกิดจิตสำนึกในการพึ่งพาตนเองของสมาชิกชุมชน ขั้นที่ ๒ ขับเคลื่อนสู่การรวมกลุ่มพึ่งพาซึ่งกันและกันในชุมชนและระหว่างชุมชน ขั้นท ่ี ๓ พัฒนาเป็นวสิ าหกิจชมุ ชนและเชือ่ มโยงเครือขา่ ยเศรษฐกิจชมุ ชน
88
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
เน้นการใช้กิจกรรมเวทีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้เป็นเครื่องมือหลักในการพัฒนา ซึ่ง ธ.ก.ส. ได้ ดำเนินการมาตั้งแต่ปี ๒๕๕๒ จนถึงปัจจุบัน โดยการสนับสนุนให้ปราชญ์ชาวบ้านได้ทำหน้าที่เป็น ผู้ถ่ายทอดองค์ความรู้ วิธีคิด วิธีปฏิบัติ ประสบการณ์ ตลอดจนกระบวนการพัฒนาการเกษตรตาม แนวทฤษฎีใหม่และหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อให้เกษตรกรได้นำความรู้และแนวคิดที่ได้รับ จากศูนย์เรียนรู้เพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจพอเพียงชุมชนต้นแบบ ธ.ก.ส. ไปประยุกต์ใช้กับทักษะอาชีพ ทางการเกษตรให้มีความเหมาะสมกับสภาพภูมินิเวศและภูมิสังคมของเกษตรกรเอง ถือได้ว่าเป็นการ พัฒนาทรัพยากรมนุษย์ทางการเกษตรที่สำคัญอย่างยิ่ง และยังเป็นศูนย์รวบรวมองค์ความรู้ต่างๆ ทางด้านการเกษตรที่สามารถเชื่อมโยงและบูรณาการ เพื่อขับเคลื่อนร่วมกันระหว่างศูนย์เรียนรู้เพื่อการ พัฒนาเศรษฐกิจพอเพียงแต่ละศูนย์
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
89
โดย ธ.ก.ส. ได้ม ีการเตรยี มความพร้อมของชุมชนต้นแบบเศรษฐกิจพอเพียงและทฤษฎีใหม่ที่ได้ ดำเนินการพัฒนามาตั้งแต่ป ี พ.ศ. ๒๕๔๙ จนถึงปัจจุบัน เพื่อค ัดเลือกจากชุมชนต้นแบบฯเป็นศูนย์เรียนรู้ เพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ ธ.ก.ส. มีแนวทางดำเนินการดังนี้ ๑. การคัดเลือกชุมชนเพื่อเป็นศูนย์เรียนรู้เพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ ธ.ก.ส. จังหวัด ๑.๑ เป็นช มุ ชนตน้ แบบเศรษฐกิจพ อเพียงทไี่ ด้ม กี ารพฒ ั นา ขัน้ ท ี่ ๑ ในการพงึ่ พาตนเองมา แล้วต ั้งแต่ป ี พ.ศ. ๒๕๔๙ และมีความพร้อมที่จะพัฒนาขึ้นไปขั้นท ี่ ๒ ในการรวมกลุ่มพึ่งพาซึ่งกันแ ละกัน ในชุมชนและระหว่างชุมชน และขั้นที่ ๓ พัฒนาเป็นว ิสาหกิจชุมชนและเชื่อมโยงเป็นเครือข่ายเศรษฐกิจ ชุมชน ตลอดจนชุมชนยินดีและสมัครใจที่จะเข้าร่วมโครงการกับ ธ.ก.ส. ๑.๒ เป็นช ุมชนที่มีความพร้อม มีการจัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันต ลอดเวลา ผู้นำชุมชน และสมาชิกชุมชน ให้ความร่วมมือเป็นอย่างดีในการพัฒนาร่วมกับ ธ.ก.ส. มีการจัดเก็บข้อมูลในชุมชน ได้แก่ รายได้ - รายจ่าย ของสมาชิกในชุมชน ทรัพยากรต่างๆ ที่อยู่ในชุมชน วัฒนธรรมประเพณีอันด ีงาม และภูมิปัญญาท้องถิ่น และได้มีการวิเคราะห์ สังเคราะห์ ข้อมูลดังกล่าว โดยการจัดเวทีแลกเปลี่ยน เรียนรเู้ กิดเป็นแ ผนชมุ ชน ซึง่ ใช้เป็นท ศิ ทางในการพฒ ั นาชมุ ชนของตนเองในอนาคต นอกจากนี้ เป็นช มุ ชน ที่มีความสามัคคีแ ละร่วมมือกันในการพัฒนาทั้งสถาบันค รอบครัว สถาบันศ าสนา และสถาบันก ารศึกษา (บวร.) รวมทั้งองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) ให้การสนับสนุน ๑.๓ เป็นชุมชนที่ประกอบอาชีพการเกษตรที่เป็นพืชหลักของจังหวัดนั้นๆ ซึ่งเป็นไปตาม ภูมสิ ังคม สามารถที่จะพัฒนาเป็นศ ูนย์เรียนรเู้พื่อการพัฒนาเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ ธ.ก.ส. ที่จะใช้ใน การปฏิบัตจิ ริง และศึกษาดูงานได้ในอนาคตแบบยั่งยืนในด้านการลงทุน การผลิต และการตลาด อย่างมี ปริมาณและคุณภาพ ๑.๔ เป็นช มุ ชนทมี่ กี ารรวมตวั เกิดว สิ าหกิจช มุ ชน และได้ม กี ารเชือ่ มโยงการลงทุน การผลิต และการตลาด กับธ นาคาร สกต. และส่วนงานภายนอกบ้างแล้ว
90
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
ในช่วงแรก ธ.ก.ส. ได้จัดตั้งศูนย์เรียนรู้เพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ ธ.ก.ส. จำนวน ๙ ชุมชน โดยร่วมมือกับมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และใช้กระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชน ในการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบในแต่ละภูมิภาค จนกระทั่งในปี ๒๕๕๔ สามารถขยายผลการพัฒนา ไปยังชุมชนอื่นๆ อีกรวมจำนวน ๘๔ ศูนย์ทั่วประเทศ เป็นการสร้างกระบวนการเรียนรู้ร่วมกัน และสร้างความเข้มแข็งของชุมชน ให้มกี ารจัดการดินและน้ำอย่างถูกต้อง เพื่อลดค่าใช้จ่ายในภาค การผลิตและครัวเรือน ภายใต้พื้นฐานของวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่น อีกทั้งเพื่อเป็นการเฉลิม พระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสเจริญพระชนมพรรษาครบ ๗ รอบ ๘๔ พรรษา
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
91
หลักเกณฑ์การพิจารณาคัดเลือกชุมชน เพื่อเป็นศูนย์เรียนรู้เพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจ พอเพียงตน้ แบบ ธ.ก.ส. ๑. อาชีพการเกษตรหลักของชุมชนต้องสอดคล้องกับสภาพภูมิสังคมและการให้สินเชื่อหลัก ของ ธ.ก.ส. ๒. ผูน้ ำชมุ ชนมคี วามเข้มแ ข็ง มีคณ ุ ธรรม ซือ่ สัตย์ส จุ ริต เห็นแก่ป ระโยชน์สว่ นรวม ๓. คั ด เ ลื อ กจ ากชุ ม ชนต้ น แบบเ ศรษฐกิ จ พ อเ พี ย งท่ี ผ่ า นก ารพั ฒ นาจ ากข้ั น ท่ี ๑ ขัน้ ท่ี ๒ และพฒ ั นาในขน้ั ท่ี ๓ ๔. สมาชิกในชมุ ชนมสี ว่ นรว่ มในการพฒ ั นา ๕. ชุมชนตอ้ งเข้ารว่ มโครงการฯดว้ ยความสมัครใจและเต็มใจทจ่ี ะรว่ มพัฒนา ๖. มีแผนชมุ ชนทเ่ี กิดจากการเก็บขอ้ มูล และมกี ารวเิ คราะห์ สังเคราะห์ข อ้ มูลโดยชมุ ชน ๗. องค์การบริหารส่วนตำบล สถาบันการศึกษา สถาบันศาสนา และส่วนราชการ มีสว่ นรว่ มในการพฒ ั นา ๘. มีการรวมตัวเพื่อจัดซ้ือปัจจัยการผลิต บริหารจัดการผลผลิต และรวบรวมผลผลิต เพือ่ จำหน่าย
92
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
๙. มีการจดั เวทีการแลกเปลีย่ นเรียนรอู้ ย่างตอ่ เนือ่ ง ๑๐. เกิดกลุม่ อาชีพ กลุม่ ออมทรัพย์ วิสาหกิจชมุ ชน สวัสดิการชมุ ชน สิง่ แวดล้อม และอน่ื ๆ ๑๑. ฝ่ายกิจการสาขาภาค สำนักงาน ธ.ก.ส.จังหวัด สาขา และ สกต. จะต้องมีส่วนร่วมใน การคดั เลือกชมุ ชน ๑๒. ระยะทางและการคมนาคมสะดวกเหมาะสมแก่ก ารศกึ ษาดงู าน สำหรับการพัฒนาชุมชนต้นแบบเศรษฐกิจพอเพียงของ ธ.ก.ส. มีผลการดำเนินงานเมื่อวันที่ ๓๑ มีนาคม ๒๕๕๔ มีชุมชนสมัครใจเข้าร่วมเป็นชุมชนต้นแบบ เศรษฐกิจพอเพียง จำนวน ๓,๕๕๖ ชุมชน ผลจากการพัฒนาต่อเนื่องเมื่อประเมินร ะดับขั้นช ุมชน พบว่าเป็นช ุมชนขั้นที่ ๑ จำนวน ๓,๐๕๗ ชุมชน ชุมชนขั้นที่ ๒ จำนวน ๓๔๘ ชุมชน และมีการเชื่อมโยงเครือข่ายเศรษฐกิจชุมชน เป็น ขั้นที่ ๓ จำนวน ๑๕๑ ชุมชน ส่วนผลการดำเนินงานในปี ๒๕๕๔ มีจ ำนวนชุมชน ๔,๙๘๑ ชุมชน จากการตดิ ตามประเมินผ ลโครงการฯพบวา่ ส มาชิกช มุ ชน (ลูกค้าแ ละเกษตรกรอนื่ ) มีค วามพงึ พ อใจ การดำเนินงานของ ธ.ก.ส. ในระดับมากที่สุด เนื่องจากความรทู้ ี่ได้รับนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้ และ ช่วยให้เกษตรกรรจู้ กั ก ารลดคา่ ใช้จ า่ ยตน้ ทุนก ารผลิต มีก ารพฒ ั นากลุม่ ให้เข้มแ ข็ง มีก ารพฒ ั นาผนู้ ำกลุม่ ให้ มีค วามรคู้ วามสามารถในการขบั เคลือ่ นกจิ กรรมกลุม่ มีก ารขยายผลการจดั เวทีเรียนรเู้ พือ่ จ ดั ท ำแผนชมุ ชน จากข้อมูลการทำบัญชีครัวเรือน มีการพัฒนาการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต มีการเชื่อมโยงเครือข่าย เศรษฐกิจชุมชน และมีความประสงค์จะให้ ธ.ก.ส. สนับสนุนการจัดกิจกรรมเวทีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ต่อเนื่องสม่ำเสมอ โดยเพิ่มเติมเนื้อหาให้เข้มข้นข ึ้น นอกจากนี้ เกษตรกรยังมีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เชิงบ วกด้านการลดค่าใช้จ่ายในครัวเรือน การจดบัญชีครัวเรือน การออมเงิน การปลูกต้นไม้ การทำดีต่อ สาธารณประโยชน์ การพูดให้สมาชิกในครัวเรือนนำแนวทางปรัชญาของเศรษฐกิจพ อเพียงใช้ในการดำรง ชีวิต มีการนำแผนชุมชนไปปฏิบัตจิ ริงและนำแผนธุรกิจช ุมชนไปเชื่อมโยงเครือข่ายประสานประโยชน์ได้ มากที่สุด
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
93
94
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
ศูนย์เรียนรู้ชุมชนต้นแบบเศรษฐกิจพอเพียง บ้านป่ายาง หมู่ที่ ๒ ตำบลศรีค้ำ อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย ...เริม่ ต น้ จากพน้ื ฐ านการพฒ ั นาจติ ใจของสมาชิกกอ่ น... “ความสำเร็จของชุมชนท่ีสามารถพ่งึ ตนเองได้ คือการเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ซ่งึ กันและกัน พร้อมพฒ ั นาขยายเครือข า่ ยการประกอบอาชีพเป็นว สิ าหกิจช มุ ชนเกษตรออมทรัพย์เพือ่ ก ารผลิต บ้านปา่ ย าง จนสามารถเสริมส ร้างรายได้ให้แ ก่ส มาชิก ทำให้ช มุ ชนมคี วามพร้อมในการดำรงชวี ติ บนพ้นื ฐานของหลักเศรษฐกิจพอเพียงอย่างย่งั ยืน โดยเริ่มต้นจากพ้นื ฐานการพัฒนาจิตใจ ของสมาชิกกอ่ น ให้ว ดั เป็นศนู ย์รวมจติ ใจ เพือ่ ขดั เกลาและปลูกฝงั ให้มจี ติ สาธารณะ จิตอ าสา ร่วมแรงรว่ มใจ พร้อมทจ่ี ะพฒ ั นาตนเองและชมุ ชนตอ่ ไปไม่มที ส่ี น้ิ ส ดุ ” นายเกษม วงศ์สภุ า ประธานศนู ย์เรียนรฯู้
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
95
ชุมชนบ้านป่ายาง อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย เป็นหนึ่งในศูนย์การเรียนรู้เพื่อการพัฒนา เศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ ธ.ก.ส. ซึ่งสมาชิกในชุมชนได้น้อมนำหลักของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ ในการพึ่งพาตนเอง พึ่งพากันและกัน และสร้างเครือข่ายในชุมชน รวมกลุ่มสร้างอาชีพ สร้างรายได้ ใน วิถแี ห่งความพอเพียง ด้วยความสามัคคี เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ เต็มไปด้วยน้ำใจไมตรี ทำให้สมาชิกในชุมชนบ้าน ป่าย างมคี ุณภาพชีวิตท ี่ดีขึ้น
96
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
นายเกษม วงศ์สุภา ผู้ใหญ่บ้าน บ้านป่ายาง ประธานศูนย์เรียนรู้ฯ เล่าว่า ชุมชนบ้านป่ายาง มีแผนพัฒนาชุมชนทั้ง ๔ ด้าน คือ ด้านเศรษฐกิจ ด้านสิ่งแวดล้อม ด้านโครงสร้างพื้นฐาน และด้าน สังคมและวัฒนธรรม ด้านเศรษฐกิจ ชุมชนป่ายางมีกลุ่มวิสาหกิจชุมชนเกษตรออมทรัพย์เพื่อการผลิตป่ายาง ซึ่ง เริ่มก่อตั้งเมื่อ พ.ศ.๒๕๔๔ โดยมีวัตถุประสงค์ในการจัดตั้งกลุ่มเพื่อต่อสู้การเปลี่ยนแปลงในยุคทุนนิยม ปัจจุบันมีสมาชิกจำนวน ๖๒ คน มีคณะกรรมการดำเนินงานจำนวน ๗ คน การดำเนินการของกลุ่ม มีค วามเข้มแ ข็งม าก มีเงินอ อมจำนวน ๔๗๐,๐๐๐ บาท เงินห นุ้ จ ำนวน ๑,๔๐๐,๐๐๐ บาท โดย ธ.ก.ส. สาขา แม่จนั ได้อ นุมตั สิ นิ เชือ่ ให้ซ อื้ ร ถเกีย่ วขา้ วของกลุม่ เพือ่ นำมาใช้ในการเกีย่ วขา้ วให้ก บั ส มาชิกแ ละกลุม่ เกษตร ทัว่ ไป โดยเมือ่ ถ งึ ฤ ดูการเก็บเกีย่ วข้าวชาวชุมชนบา้ นปา่ ย างจะสามารถใช้บ ริการรถเกีย่ วขา้ วในราคาทยี่ อ่ มเยา ทำให้ประหยัดทั้งเวลาและค่าใช้จ่าย อีกทั้งรายได้ที่เกิดจากรถเกี่ยวข้าวก็จะนำผลตอบแทนคืนสู่ท้องถิ่น และหมู่บ้าน เกิดเป็นเงินปันผลให้กับสมาชิกในชุมชนนั่นเอง ด้านสิ่งแวดล้อม มีการจัดตั้งกองทุนธนาคารต้นไม้ โดยครั้งแรก ธ.ก.ส. ได้นำกล้ายางนา มาให้ชาวบ้านในชุมชนปลูกจำนวน ๒,๒๐๐ ต้น เพื่อให้เข้ากับชื่อของหมู่บ้านที่มีชื่อว่า “บ้านป่ายาง” กว่า ๕-๖ ปีที่ผ่านมา ต้นยางนาได้เติบโตเป็นป่าชุมชน ให้ร่มเงา สร้างความร่มรื่นให้กับชาวชุมชนบ้าน ป่ายาง ซึ่ง ธ.ก.ส. ได้ต่อยอดกิจกรรม “ธนาคารต้นไม้” โดยได้ให้ชาวบ้านที่เป็นลูกค้าสินเชื่อในชุมชน ที่ไม่ส ามารถใช้ห นีไ้ด้ เข้าร ่วมโครงการปลูกป ่าใช้ห นี้ โดยให้ล ูกค้าค อยดูแลต้นไม้ ดูแลป่าช ุมชนปลูกต ้นไม้ เพิ่มเติมตามที่ ธ.ก.ส. กำหนด ปัจจุบันบ้านป่ายางได้มีการเพาะกล้าไม้ยืนต้น อาทิ กล้าย างนา กล้าส ัก เป็นต้น โดยสร้างเป็นเรือนเพาะชำ มีชาวบ้านและเยาวชนของหมู่บ้านคอยดูแลรดน้ำ ใส่ปุ๋ย ให้กล้าไม้ แต่ละชนิดงอกงาม จนสามารถนำไปจำหน่ายเกิดเป็นรายได้เข้าชุมชนอีกด้วย ยิ่งไปกว่านั้น ชุมชนบ้าน ป่ายางยังมีกลุ่มปลูกผักปลอดสารพิษในชุมชน ซึ่งจะปลูกไว้กินทุกครัวเรือน หากครอบครัวไหนมีพื้นที่
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
97
เพาะปลูกผ กั ม ากกจ็ ะรวบรวมสง่ จ ำหน่ายให้ก บั โรงพยาบาลแม่จนั ซึง่ ผ กั ป ลอดสารพษิ จ ากบา้ นปา่ ย างเป็น ทีร่ จู้ กั ก นั ด ใี นกลุม่ ผ รู้ กั ส ขุ ภาพในจงั หวัดเชียงราย เพราะมคี ณ ุ ภาพสดใหม่จ ากแปลงผกั และผบู้ ริโภคยงั ได้ ช่วยเหลือชาวบ้านที่ปลูกผักให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น เพราะไม่ต้องฉีดพ่นสารเคมีที่ส่งผลทำลายสุขภาพ บั่นทอนชีวิตให้ย ่ำแย่
98
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
ด้านโครงสร้างพื้นฐาน ชุมชนบ้านป่ายางมีการผลิตน้ำดื่มป่ายางโอเวอร์ทอป ซึ่งเป็น SML ของหมู่บ้านเพื่อจำหน่ายให้กับสมาชิกในราคาย่อมเยาว์ เพราะสมาชิกในชุมชนคิดปรึกษา กันว่า คนเราต้องกินน้ำ กินข้าว มันเป็นป ัจจัยพ ื้นฐานของชีวิต ดังน ั้น แทนทีจ่ ะไปหาซื้อจากที่อื่น เรามา ผลิตกันเองน่าจะดีกว่า เพราะนอกจากจะเป็นการช่วยเหลือกันในชุมชนแล้วยังสามารถจำหน่ายให้กับ ชุมชนใกล้เคียงเป็นการเพิ่มรายได้ให้หมู่บ้านอีกทางหนึ่ง นอกจากนี้ ในด้านสังคมและวัฒนธรรม ชุมชนบ้านป่ายางมีโครงการลดค่าใช้จ่าย งานศพ โดยชุมชนได้ร่วมสัตยาบันกันว่า จะไม่มีการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และไม่สูบบุหรี่ ในงานศพ โดยผู้ที่เสียชีวิตทุกคนในชุมชนจะนำศพมาทำพิธีที่วัดป่ายาง เพื่อลดค่าใช้จ่ายใน งานศพ ซึ่งกำหนดไว้ไม่เกิน ๔๐,๐๐๐ บาท ข้อตกลงดังกล่าวนี้เป็นที่พอใจของสมาชิกในชุมชน และเป็นตัวอย่างให้กับชุมชนอื่นๆ ที่สำคัญเมื่อนำศพมาประกอบพิธีที่วัด ก็สามารถแก้ปัญหา ในเรื่องของการเล่นการพนันในงานศพไปได้ เพราะไม่มีใครกล้าเล่นไพ่ ไฮโล หรือ การพนัน ทุกชนิดในวัด ความสำเร็จของชุมชุนบ้านป่ายางที่สามารถพึ่งตนเองได้ มีการพึ่งพากันและกันของ ชาวบ้านพร้อมทั้งพัฒนาขยายเครือข่ายเป็นวิสาหกิจชุมชนสร้างรายได้ให้กับสมาชิก ทำให้ ชุมชนมีความพร้อมและมีความยั่งยืนบ นพื้นฐ านของหลักเศรษฐกิจพอเพียง
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
99
100
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
บ้านถ้ำแห่งนี้...อยู่ดีกินดี ด้วยเกษตรทฤษฎีใหม่และหัวใจที่พอเพียง เกษตรทฤษฎีใหม่เป็นแ นวทางการพฒ ั นาภาคเกษตรอย่างเป็นข นั้ ต อนนนั้ เป็นต วั อย่างการใช้ห ลัก เศรษฐกิจพอเพียงในทางปฏิบัตทิ ี่เป็นรูปธรรมในพื้นที่ที่เหมาะสม เน้นก ารบริหารการจัดการที่ดินและน้ำ ให้เกิดประโยชน์สูงสุด รวมถึงสนับสนุนให้เกษตรกรรวมพลังดำเนินการในรูปกลุ่มสหกรณ์หรือเครือข่าย วิสาหกิจ โดยสร้างความร่วมมือกับองค์ก รอื่นๆ ซึ่งจ ะเป็นประโยชน์ในการสืบทอดภูมิปัญญา แลกเปลี่ยน ความรู้ เทคโนโลยีและบทเรียนจากการพัฒนา นอกจากนกี้ ารจัดสรรทรัพยากรมาใช้เพื่อการผลิตที่คำนึง ถึงคุณค่า มากกว่าม ูลค่าจ ะก่อให้เกิดความสัมพันธ์ร ะหว่างบุคคล ชุมชน กับร ะบบอย่างยั่งยืน ชุมชนบ้านถ้ำ อำเภอดอกคำใต้ จังหวัดพะเยา เป็นอีกห นึ่งช ุมชนที่นำเกษตรทฤษฎีใหม่มาปรับ ประยุกต์ใช้ให้เข้ากับหลักเศรษฐกิจพอเพียง นำพื้นที่ที่มีอยู่มาจัดสรรให้เกิดประโยชน์ พร้อมดำเนินชีวิต และดำเนินงานตามแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ซึ่งสร้างความเป็นอยู่ที่ดีให้กับ สมาชิกของชุมชน รวมทั้งก่อให้เกิดความเข้มแ ข็งภายในชุมชนมากยิ่งขึ้น ทำให้ได้รับรางวัลกลุ่มเกษตรกร ดีเด่นร ะดับประเทศในโครงการขับเคลื่อนปรัชญาเศรษฐกิจพ อเพียงจังหวัดพ ะเยา ปี ๒๕๕๑ ยิ่งไปกว่านั้น ในปี ๒๕๕๓ กลุ่มเกษตรทฤษฎีใหม่บ้านถ้ำ ยังได้รับรางวัลชนะเลิศถ้วยพระราชทานพระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว ในการประกวดผลงานการดำเนินงานตามแนวทางปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงประเภท กลุ่มเกษตรทฤษฎีใหม่ระดับประเทศ ของสำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอัน เนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.) อีกด ้วย กลุม่ เกษตรกรทำสวนบา้ นถำ้ จ ดั ต งั้ เมือ่ ว นั ท ี่ ๑๑ มีนาคม ๒๕๔๒ และได้จ ดทะเบียนเป็นน ติ บิ คุ คล เมื่อปี ๒๕๔๗ ปัจจุบันมีสมาชิก ๑๓๙ ราย ทำเกษตรทฤษฎีใหม่ จำนวน ๖๐ รายที่เหลืออีก ๗๙ ราย ทำการเกษตรแบบผสมผสาน และทุกครัวเรือนในชุมชนได้นำไปประยุกต์ใช้ และได้มีการขยายสาขา การเกษตรให้ครอบคลุมไปทุกหมู่บ้านมากขึ้น ผ่านการจัดตั้งกลุ่มสมาชิกปลูกยางพารา กลุ่มทำปุ๋ย หมัก - ปุ๋ยอินทรีย์ กลุ่มจำหน่ายและผลิตข้าวกล้อง ตลอดจนกลุ่มป ลูกพ ืชผักสวนครัวที่เน้นการดำเนิน งานตามแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ซึ่งสร้างความเป็นอยู่ที่ดีให้แก่เกษตรกร รวมทงั้ ม คี วามเข้มแ ข็งในชมุ ชนมากยงิ่ ข นึ้ ปล่อยสนิ เชือ่ ให้ส มาชิกก ยู้ มื คิดอ ตั ราดอกเบีย้ ต ำ่ เพือ่ ช ว่ ยเหลือ สมาชิกให้ม คี วามเป็นอ ยูท่ ดี่ ขี นึ้ และพงึ่ ต นเองได้ สำหรับก ารบริหารกลุม่ ค รบถว้ นทงั้ ๕ ก ได้แก่ กรรมการ กิจกรรมกองทุน กติกา การจดั การ และได้น อ้ มนำปรัชญาเศรษฐกิจพ อเพียงมาใช้บ ริหารจดั การได้เป็นอ ย่างดี
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
101
นายอนิ ท วน เครือบ ญ ุ ประธานกลุม่ เกษตรทำสวน ทฤษฎีใหม่บ า้ นถำ้ ทีน่ บั ว า่ เป็นผูบ้ กุ เบิกแ ละรเิ ริม่ ท ำการ เกษตรตามหลักป รัชญาเศรษฐกิจพอเพียงและหลักเกษตร ทฤษฎีใหม่ในชมุ ชนบา้ นถำ้ เล่าว า่ ได้พ ยายามศกึ ษาเรียนรู้ การทำการเกษตรแบบพอเพียงดว้ ยตนเองและศกึ ษาเรียน รู้ เข้าร บั ก ารอบรมตามเกษตรตำบล แล้วน ำความรนู้ นั้ ม า ดัดแปลงและปรับใช้ จากนนั้ จ งึ ได้ช กั ชวนคนใกล้ช ดิ ในชมุ ชน มารวมเป็นกลุ่มเกษตรพอเพียง จนกระทั่งในปี ๒๕๔๕ ได้มีโอกาสเดินทางไปศึกษาดูงานเกี่ยวกับชุมชนเกษตร ทฤษฎีใหม่ในพนื้ ทีจ่ งั หวัดส กลนคร จึงน ำความรมู้ าพฒ ั นา กลุม่ ในชมุ ชนและชกั ชวนให้ส มาชิกในชมุ ชนหนั ม าทำการ เกษตรทฤษฎีใหม่ท สี่ ามารถประยุกต์เข้าก บั ห ลักเศรษฐกิจ พอเพียงตามวิถชี ีวิตของชาวชุมชนบ้านถ้ำ จึงเริ่มม ีการ พัฒนาการทำการเกษตรอย่างเป็นขั้นตอน “สมาชิกในชมุ ชนรว่ มแรงรว่ มใจกนั ท ำการเกษตร หลายๆ อย่างผสมผสานหมุนเวียนกนั ไป เช่นพืชเศรษฐกิจ ที่สำคัญของชุมชนบ้านถ้ำ คือ ข้าว ข้าวโพด กระเทียม จะปลูกแ บบหมุนเวียนในพนื้ ทีน่ า ในสว่ นของการปลูกไม้ผ ล ชาวบา้ นมกั จ ะปลูก มะม่วง น้อยหน่า มะขาม ลิน้ จี่ เป็นต้น รวมถงึ ปลูกพ ชื ส มุนไพรและไม้ด อกไม้ป ระดับในแปลงนาและระหว่างแปลงไม้ผ ล โดยปลูกต ามฤดูกาลเพือ่ ลดตน้ ทุนก ารผลิต ส่วนดา้ นการปศุสตั ว์ มีก ารเลีย้ งโค กระบือ สุกร ไก่พ นื้ เมือง ปลาดกุ ปลานลิ และกบในบอ่ ซ เี มนต์ มีโรงสขี า้ วและขา้ วกล้องภายในพืน้ ทีก่ ารเกษตร ทัง้ นี้ ทางกลุม่ เกษตรทฤษฎีใหม่ช มุ ชนบา้ นถำ้ ได้ม กี ารขยายสาขา การเกษตรให้ค รอบคลุมไปทกุ ห มูบ่ า้ นมากขนึ้ ผ่านการจดั ต งั้ ก ลุม่ ส มาชิกป ลูกย างพารา กลุม่ ท ำปยุ๋ ห มัก - ปุย๋ อ นิ ทรีย์ ปุ๋ยหมักชีวภาพ น้ำห มักชีวภาพ และสารไล่แมลง กลุ่มจำหน่ายและผลิตข้าวกล้อง ตลอดจนกลุ่มปลูกพืช
102
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
ผักสวนครัว โดยการทำงานทุกอย่างเราเน้นการดำเนินงานตามแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว ซึ่งส ร้างความเป็นอยู่ที่ดีให้แก่เกษตรกรรวมทั้งม ีความเข้มแ ข็งในชุมชนมากยิ่งขึ้น นอกจาก นี้ยังส่งเสริมให้สมาชิกเกษตรกรในชุมชน มีการพัฒนาอาชีพของตนเอง ทำให้มีรายได้เพิ่มขึ้น ส่งผลให้ ชาวบ้านดอกบัวส ามารถจัดการออมในรูปของธนาคารหมู่บ้าน แล้วใช้ดอกผลที่ได้จัดเป็นสวัสดิการให้แก่ สมาชิก” นายอินท วนกล่าว นอกจากการบริหารจัดการที่ดินแ ละน้ำ ตามหลักเกษตรทฤษฎีใหม่ จะทำให้ชาวชุมชนบ้านถ้ำม ี ชีวติ ค วามเป็นอ ยูท่ ดี่ ขี นึ้ แ ล้ว หลักป รัชญาของเศรษฐกิจพ อเพียงในครัวเรือนเป็นอ กี ป จั จัยห นึง่ ท เี่ พิม่ ค ณ ุ ภาพ ชีวิตให้กับสมาชิกในชุมชน อินท วนเล่าอีกว ่า “นอกจากรายได้ที่เพิ่มขึ้นจากการปลูกผัก เลี้ยงไก่ เลี้ยงกบ เลีย้ งปลา รับจ้างทวั่ ไป รวมถงึ กิจกรรมผลิตส นิ ค้าช มุ ชน ของสมาชิกก ลุม่ เกษตรกรทำสวนทฤษฎีใหม่ต ำบล บ้านถ้ำ สิ่งหนึ่งที่เป็นหัวใจของชาวชุมชนคือ ความพอดี พอประมาณ พออยู่พอกิน ไม่ฟุ่มเฟือยในสิ่งที่ ไม่จ ำเป็น ตามหลักป รัชญาของเศรษฐกิจพ อเพียง ทัง้ ก ารลดรายจา่ ยในครัวเรือน เช่น ลดการใช้เครือ่ งใช้ไฟฟ้า มือถือ รถยนต์ รถจักรยานยนต์ งานรื่นเริง เป็นต้น สมาชิกในชุมชนมุ่งมั่น ลด ละ เลิก อบายมุข การพนัน สุรา บุหรี่ มีก ารสร้างภูมิคุ้มกันในชุมชน โดยคนในชุมชนสร้างครอบครัวท อี่ บอุ่น ไม่ไปใช้แ รงงานทอี่ ื่น การ สร้างสังคมที่ดี มีการช่วยเหลือซึ่งกันและกัน การร่วมกันอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ไม่เผาตอซัง ใช้วิธีไถกลบ มีกิจกรรมการปลูกต ้นไม้ร ่วมกัน การลดใช้ส ารเคมี และสร้างความมั่นคงด้านการเงินให้ส มาชิกถ ือหุ้นข อง กลุ่มเพิ่มเงินฝากเป็นประจำทุกเดือน พร้อมทั้งเพิ่มพูนความรโู้ดยการประชุมของสมาชิกทุกว ันที่ 5 ของ เดือน จะมกี ารแลกเปลีย่ น เรียนรซู้ งึ่ ก นั แ ละกนั สมาชิกท ไี่ ด้ไปอบรมมาถา่ ยทอดในทปี่ ระชุมให้เพือ่ นสมาชิก ได้รับรู้รับทราบ และมีหน่วยงานราชการที่มาร่วมประชุมบรรยายให้ความรู้ รวมถึงเข้ารับการอบรมจาก หลักสูตรต่างๆ ของหน่วยงานราชการ ในวันน สี้ ิ่งท กี่ ลุ่มเกษตรทำสวนทฤษฎีใหม่บ ้านถ้ำภ าคภูมิใจ คือก าร ได้น้อมนำแนวทางของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมาประพฤติปฏิบัติ จนประสบความสำเร็จ ชุมชนมี ความเข้มแ ข็ง สมาชิกในชมุ ชนมคี วามเป็นอ ยูท่ ดี่ ี เป็นแ บบอย่างให้ช มุ ช นอนื่ ๆได้ศ กึ ษาเรียนรู้ บ้านถำ้ แ ห่งนี้ จึงม ใิ ช่ถ ำ้ เสือแต่เป็นถ ำ้ ท รี่ ม่ เย็นส ามารถอยูไ่ด้ด ว้ ยการพงึ่ พาตนเอง และพร้อมแบ่งป นั ก บั ท กุ ค นทสี่ นใจจะ เดินตามรอยพ่อในแนวทางของเกษตรทฤษฎีใหม่แ ละหลักของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ด้วยพระบารมี...จึงมี ธ.ก.ส.
103