navnews
augustus 2016 jaarlijks magazine voor startende architecten
Uit de startblokken Aanbod stageplaatsen en tal van tips
Gratis infoboost 6FKULMI LQ YRRU GH .LFN 2ĆŞ 'D\V for Architects
Pas afgestudeerd? Klaar om te beginnen als architect? Start met voorsprong! Interview met stagiair en stagemeester | Stage volgens de Orde | Stage lopen als loontrekkende of zelfstandige worden? | Boekhoudkundige verplichtingen | Investeren als zelfstandige? | Aansluiten bij een beroepsvereniging? | Hoe zit het met aansprakelijkheid van de architect?
2QWGHN YHHO PHHU WLSV WULFNV en QXWWLJH LQIR YRRU MH VWDJH WLMGHQV GH .LFN 2ƪ 'D\V IRU $UFKLWHFWV. -H NDQ HU WHUHFKW PHW DO MH YUDJHQ 6FKULMI LQ YLD ZZZ NLFNRƪGD\VIRUDUFKLWHFWV EH
352*5$00$ 18u30
Ontvangst
19u00
Audiovisueel panelgesprek: s +RH KDDO LN KHW RQGHUVWH XLW GH NDQ WLMGHQV PLMQ VWDJH" s +RH YHUGULQN LN QLHW LQ PLMQ YHUSOLFKWH ERHNKRXGLQJ HQ VWDWXXW" s 9DQ VWDJLDLU WRW JHVODDJG DUFKLWHFW JHWXLJHQLV YDQ DUFKLWHFWHQ s :HONH EHODQJULMNH ZHWJHYLQJ GRPLQHHUW KHW EHURHS YDQ DUFKLWHFW"
21u00
Drink en mogelijkheid om persoonlijk vragen te stellen
'$7$ǧ/2&$7,(6 'L VHSW 'R VHSW 'L VHSW
'HVFR *(17 /DPEUHFKWV 6WRUH +$66(/7 %8/2 0(&+(/(1
A
KICK OFF DAYS FOR 5&+,7(&76
Een organisatie van
18 9
stagetips en trics
15
Met medewerking van op eigen benen als architect: VRFLDDO VWDWXXW
20
RS EH]RHN ELM VWDJLDLU &DUROLQH HQ VWDJHPHHVWHU 1LFR 9HUGLFNW
EWZ HQ ERHNKRXGLQJ
,1+28' Voorwoord
4
Afgestudeerd ... en dan nu de stage
6
Interview stagiair-stagemeester
10
Op je eigen benen als architect: sociaal statuut
15
De Orde en NAV
17
10 stagetips
18
BTW en boekhouding
20
Netwerk Architecten Vlaanderen (NAV)
22
Infosessie: EPB en water voor starters
24
Verzekering
27
Nuttige adressen
30
Meest gestelde vragen
32
De toekomst?
35
&2/2)21 5('$&7,( Netwerk Architecten Vlaanderen (NAV) /$<287 5($/,6$7,( Captains of Printing &217$&76(&5(7$5,$$7 9225 $)*(678'((5'(1 NAV vzw, Hans Wynant St-Clarastraat 48 • 8000 Brugge • Tel 050 47 46 70 • Fax 02 400 71 72 • hans.wynant@nav.be 9 8 Kris Baetens, Willebroekkaai 37 • 1000 Brussel Het NAV neemt geen enkele verantwoordelijkheid en kan niet aansprakelijk worden gesteld voor publicatiefouten.
3
â&#x20AC;&#x153;Bij momenten meer vragen dan antwoordenâ&#x20AC;?
NAV-voorzitter Kati Lamens en stagiair Arno Maes
4
Welkom in de wonderlijke wereld van het bouwen! Nu je de schoolbanken hebt verlaten, loop je ongetwijfeld met veel vragen rond. Maar wees gerust: je bent niet de enige. Je kan als jonge architect immers nog niet bogen op jaren ervaring. En straks word je, naast architect, misschien ook nog ondernemer. Het is een proces dat met vallen en opstaan verloopt. Netwerk Architecten Vlaanderen (NAV), kan je stap voor stap helpen RP GLH HUYDULQJ RS WH ERXZHQ :H EUHQJHQ MH RS RQ]H .LFN 2ƪ 'D\V IRU Architects graag samen met andere startende stagiair-architecten. Veel van je collega’s kampen immers met dezelfde vragen. Wij geven je graag de antwoorden. Op één avond verneem je onder de vorm van een vlot en luchtig panelgesprek je rechten, plichten en mogelijkheden als stagiairarchitect. Op de agenda geen theoretische benaderingen, wel uitwisseling van informatie recht uit de praktijk. Je krijgt antwoorden op vragen zoals: “Wat houdt het statuut van stagiair zoal in? Mag ik eigen werken uitvoeren tijdens de stage? Ben ik als stagiair verplicht een BTWnummer aan te vragen? ....” Achteraf kun je bijpraten op de drink en ga je naar huis met een leuke goodiebag. ,Q GH]H .LFN 2ƪ NUDQW KHEEHQ ZH YRRU MRX DOYDVW GH EDVLVLQIRUPDWLH gebundeld om je stage goed aan te vatten. Heb je nu al vragen? Aarzel dan niet om ze al te formuleren via onze tool op onze website. Wij kijken HU DOYDVW QDDU XLW MH WH PRJHQ RQWPRHWHQ RS ÂÂQ YDQ RQ]H .LFN 2ƪ 'D\V We willen je een goede kickstart geven zodat je het maximale rendement uit je stage haalt. De avond is volledig gratis, maar schrijf je wel even in. Dat kan online op ZZZ NLFNRƪGD\VIRUDUFKLWHFWV EH.
Foto ©Jelle Vermeersch
Veel succes bij het inlopen in ons fantastische beroep!
Architect Kati Lamens Voorzitter Netwerk Architecten Vlaanderen (NAV)
5
Rechten, plichten en mogelijkheden
$)*(678'((5' (1 '$1 18 '( 67$*( De Wet van 1963 bepaalt dat niemand op het tableau kan opgenomen worden zonder voorafgaandelijk stage gelopen te hebben. Het doormaken van een stage is een wettelijke verplichting. Op 13 mei 1965 werd het stagereglement als ELMODJH YDQ HHQ NRQLQNOLMN EHVOXLW EHWUHƪHQGH GH VWDJH JHSXEOLFHHUG 8LW GH MDUHQODQJH SUDNWLMN EOLMNW GDW GH DDQSDVVLQJ YDQ KHW VWDJHUHJOHPHQW HHQ QRRG]DNHOLMN JHJHYHQ LV +HW NODVVLHNH SURƬHO YDQ GH DUFKLWHFW ZLM]LJW YRRUWGXUHQG (U LV een Vlaamse Beleidscommissie stage die (in bijzondere gevallen) advies geeft naar de Provinciale Raden. %HGRHOLQJ YDQ GH VWDJH
:DDU JHEHXUW GH VWDJH"
De bedoeling is dat de stagiair van de verschillende facetten van het beroep kennis neemt om, eens de stage beëindigd, beroepsverantwoordelijkheid te kunnen opnemen. De duur van de stage bedraagt minimaal twee jaar. De stage wordt best niet onderbroken. Drie jaar om de stage te beëindigen wordt aanbevolen. Tijdens de stageperiode mag de stagiair van stagemeester wisselen op voorwaarde dat deze stageperiode niet minder dan zes maanden bedraagt. Indien de Raad van de Orde oordeelt dat de stage ontoereikend is, dan kan de stage verlengd worden met een periode van één jaar. De stagiair dient zich, net zoals de gewone leden die ingeschreven zijn op het tableau, te houden aan deontologische regels. Indien een stagiair zijn verplichtingen niet nakomt, kan hij van de lijst geschrapt worden. De procedures hiervoor zijn analoog met deze van de gewone leden.
• Bij een architect die regelmatig op het tableau is ingeschreven en dit gedurende minstens 10 jaar. • In het buitenland bij een architect die eenzelfde anciënniteit heeft. In bijzondere omstandigheden kan de Raad van Orde afwijkingen op het reglement toestaan.
6
+RHYHHO VWDJLDLUV PRJHQ HU ELM ÂÂQ VWDJHPHHVWHU VWDJH ORSHQ" In principe is dit onbeperkt maar de Raden van de Orde kunnen ingrijpen indien zij menen dat een stagemeester met een te groot aantal stagiairs onmogelijk op een behoorlijke manier zijn stagiairs kan begeleiden. Het is bijgevolg raadzaam dat zowel stagiair als architect voorafgaandelijk het advies van de bevoegde Raad van de Orde inwinnen. De meeste Provinciale Raden laten slechts twee stagiairs toe per stagemeester waarbij geopteerd wordt dat de eerste stagiair
reeds een jaar stage achter de rug heeft of zal hebben binnen de eerstvolgende maand van toelating van de tweede stagiair.
9RRUZDDUGHQ RP RSJHQRPHQ WH ZRUGHQ op de lijst Om ingeschreven te worden op de lijst van stagiairs moet de verzoeker een aantal documenten indienen. De documenten zijn terug te vinden op de site van de Orde van Architecten, www.architect.be/architect/stage. Zonder beperking zijn deze ondermeer: • Een afschrift van het diploma, gelegaliseerd door het gemeentebestuur van de aanvrager of, in afwachting van de homologatie van het diploma, een attest van de inrichting die het heeft afgeleverd (een eensluidend afschrift wordt door sommige gemeenten niet meer afgeleverd - men moet zich dan met het originele diploma aanbieden.) • Een getuigschrift van goed gedrag en zeden
â&#x20AC;˘ Een nationaliteitsbewijs â&#x20AC;˘ Een ethische verbintenis De Orde stuurt nadien twee exemplaren van het stagereglement naar de aanvrager. Die moet ĂŠĂŠn exemplaar ondertekend terugsturen naar de Orde.
&RQWUDFW Daarnaast vraagt de Orde een kopij van het stagecontract. Een model hiervan is te bekomen op de site van de Orde van Architecten. Pas na goedkeuring door de Provinciale Raad van de Orde, begint de stage rechtsgeldig te lopen. Zo kan het zijn dat de datum van goedkeuring niet overeenstemt met de datum van de overeenkomst! Het contract kan ĂŠĂŠnzijdig beĂŤindigd worden met inachtneming van ĂŠĂŠn maand opzeg. Maandelijks, binnen de eerste twee weken van de volgende maand, dient HHQ NRSLM YDQ GH VWDJHĆŹFKH ZDDULQ GH SUHVWDWLHV van de stagiair vermeld staan, aan de Orde te worden overgemaakt. De stagiair moet deze ĆŹFKHV ELMKRXGHQ HQ LQYXOOHQ 'H VWDJHPHHVWHU moet ze, voor ze opgestuurd worden naar de Orde, ondertekenen en goedkeuren. Om de zes maand wordt een tussentijds syntheseverslag opgemaakt door de stagemeester. De stagiair maakt ook een semestrieel verslag op en maakt dit over aan de Orde. Momenteel wordt van de startende stagiair YHUZDFKW GH PDDQGHOLMNVH VWDJHĆŹFKHV GLJLWDDO LQ WH dienen via de portaalsite van de orde. Elke stagiair kan per semester naar dit systeem overstappen. De inloggegevens hiervoor zullen door het secretariaat van de orde worden afgeleverd. Het is dan ook noodzakelijk dat de stagemeester de documenten digitaal goedkeurt. Ook de semestriĂŤle verslagen worden digitaal ingediend.
:DDU ZRUGW GH VWDJH YROEUDFKW" In beginsel op het bureau van de stagemeester. Dit kan evenwel ook plaatshebben op een werf van de stagemeester of op een andere plaats. Maar hiervoor moet voorafgaandelijk een afwijking worden toegestaan vanwege de Orde. Het aantal uren dat een stagiair moet presteren bij zijn stagemeester bedraagt minimaal 120 uren per maand. In geen geval kan de stagiair zijn stage uitvoeren op zijn persoonlijk adres. Het is de stagiairs aangeraden voorafgaandelijk goed uit te kijken bij wie ze zullen stage lopen. Ze doen er goed aan die stagemeesters uit te kiezen die bereid zijn hen met alle facetten van het beroep in contact te brengen:
(LJHQ ZHUN De stagiair mag werken voor eigen rekening uitvoeren. Hij mag echter alleen werken aanvaarden die hij aankan en die hem niet beletten zijn normale stageverplichtingen na te komen. Eigen werkprestaties gebeuren niet op de stageplaats! Deze werken gebeuren onder de volledige verantwoordelijkheid van de stagiair en niet van de stagemeester. De stagiair dient de stagemeester in te lichten over het eigen werk. Hij moet zijn beroepsaansprakelijkheid verzekeren.
6WDJHYHUJRHGLQJ 0HGHZHUNHU Een stagemeester is niet verplicht zijn stagiair te betalen. Een stagiair moet ook niets aan zijn stagemeester betalen om stage te mogen lopen. Maar als â&#x20AC;&#x2DC;medewerkerâ&#x20AC;&#x2122; is de stagemeester wel verplicht om zijn stagiair te vergoeden. Naarmate de stagiair opgeleid geraakt en meer HQ PHHU LQ KHW EXUHDX HĆŻFLĂ&#x201E;QW PHHGUDDLW GLHQW de vergoeding te worden aangepast. De Vlaamse Raad bepaalt in een richtlijn een minimum uurloon van (na indexering vanaf 01/04/2016) â&#x201A;Ź 11,14 excl.btw, met een verhoging van â&#x201A;Ź 2,23 per zes maanden (index. jan 2014). De Beleidscommissie zal in de toekomst toezien op de naleving van deze richtlijn, onder voorbehoud van toekomstige aanpassingen.
6WDWXXW Het statuut van de stagiair is hetzelfde als de architectenleden van de Orde, dit is: â&#x20AC;˘ zelfstandige â&#x20AC;˘ bezoldigde â&#x20AC;˘ ambtenaar
Plichten van de stagiair De stagiair verbindt er zich toe: â&#x20AC;˘ een gehoorzaam medewerker te zijn; â&#x20AC;˘ alle taken waarmee hij voor het vervolmaken van zijn beroepsopleiding wordt belast in geweten te volbrengen; â&#x20AC;˘ met alle andere leden van het bureau te werken in een geest van volkomen samenwerking; â&#x20AC;˘ het beroepsgeheim te eerbiedigen.
Deze laatste verplichting houdt onder meer in dat het de stagiair onder geen enkel beding toegelaten is rechtstreeks met kandidaat-opdrachtgevers van de stagemeester te onderhandelen met het oog de opdracht voor eigen rekening binnen te halen.
6WDJH EXLWHQ HHQ DUFKLWHFWXXUEXUHDX Een stage buiten een architectuurbureau is mogelijk onder voorwaarde dat de relevantie ervan voor de latere beroepsuitoefening wordt aangetoond en de duurtijd ervan voor maximaal zes maanden erkend wordt. De beoordeling en validatie gebeurt ĆŹQDDO QD KHW YHUVWULMNHQ YDQ GH SHULRGH YDQ ]HV maanden. De stage dient te worden uitgevoerd onder het toezicht van een stagemeester die aan de voorwaarden voldoet om als stagemeester op te treden (= 10 jaar ingeschreven op de tabel) en er dient een overeenkomst te worden afgesloten die de nodige garanties biedt. Tijdens zo een stage is het de bedoeling dat de stagiair inzichten opdoet die hij op een gewoon architectenbureau minder kan opdoen. Zo bijvoorbeeld: â&#x20AC;˘ werken op een bureau voor stedenbouw en ruimtelijke ordening; â&#x20AC;˘ restauratiewerken; â&#x20AC;˘ werken bij technische studiebureaus; s ZHUNHQ DOV FRQGXFWHXU ELM HHQ ERXZĆŹUPD
(HQ]LMGLJH VWDJH Indien een stage te eenzijdig blijkt kan de Raad overgaan tot een verlenging van de stage. Het betreft hier een stage waarvan de opdracht te beperkend is om als volwaardig te worden beschouwd. Bv. een stage op een bureau of onderdeel van een bureau dat zich enkel bezig houdt met een beperkt aspect van architectuur (bv.: Technische dossiers, gespecialiseerde dossiers, enzâ&#x20AC;Ś). De eenzijdigheid van een stage wordt vastgesteld in het stageplan of via de VWDJHĆŹFKHV HQ PRHW ZRUGHQ DDQJHSDVW RI ZRUGW slechts gedurende een korte termijn getolereerd als er door de aard van de stage (b.v. door de aard van de opdrachten) geen aanpassing mogelijk is (maximum zes maanden). In het algemeen geldt het principe dat een eenzijdige stage moet vermeden worden.
â&#x20AC;˘ ontwerpen â&#x20AC;˘ uitvoeringsdossiers â&#x20AC;˘ werfopvolging â&#x20AC;˘ werfcontrole â&#x20AC;˘ contacten met aannemers & opdrachtgevers â&#x20AC;˘ administratieve taken Indien een aantal facetten van het beroep niet worden doorlopen spreken wij van een â&#x20AC;&#x2DC;ĂŠĂŠnzijdige stageâ&#x20AC;&#x2122; (zie verder).
7
%XLWHQODQGVH VWDJH Deze stage moet voorafgaandelijk aangevraagd en goedgekeurd worden door de Orde en moet gesuperviseerd worden door een stagemeester met voldoende anciĂŤnniteit. Net als alle stages zal ook een buitenlandse stage minstens om de zes maanden uitgebreid bij de Orde moeten worden toegelicht en geĂŤvalueerd, waarna kan beslist worden of deze stage voldoet.
/HHUJDQJHQ WLMGHQV GH VWDJH Leergangen worden niet aanvaard als stage. Het kan zijn dat de stagiair tijdens zijn stage aanvullende universitaire studies volgt als specialisatie in verband met architectuur, stedenbouw en aanverwante disciplines. In voorkomende gevallen kan het moeilijk zijn om per maand de gevraagde 120 uren klassieke stage te volbrengen. In dergelijk geval vragen de Raden dat tijdens deze periode de prestaties als stagiair bij de stagemeester minstens 100 uren per maand bedragen, de resterende 20 uren kunnen dan later ingehaald worden door een evenredige verlenging van de stage. De goedkeuring moet voorafgaandelijk aan de stagemeester en aan de Orde gevraagd worden.
6WDJHFRPPLVVDULVVHQ Stagebegeleiders De klassieke stage wordt opgevolgd door een stagecommissaris. Deze commissaris is een mandataris bij de raad van de Orde van architecten van de provincie waar de stagiair
op de lijst werd ingeschreven. Doorgaans maakt deze commissaris ook deel uit van de lokale werkingscel stage. Voor de begeleiding van de stage beschikt hij op de provinciale zetel over het stagedossier van de stagiair. In dit dossier worden alle documenten m.b.t. de stage verzameld (stagecontract, VWDJHĆŹFKHV VHPHVWULĂ&#x201E;OH YHUVODJHQ g HQ] Op regelmatige tijdstippen en bij voorkeur minstens 4 x gedurende de stageperiode, zal hij contact opnemen met de stagiair op de zetel van de Orde of op de stageplaats om de stage te bespreken. Ook zal hij zo nodig tussentijdse acties ondernemen als de stage op ĂŠĂŠn of andere wijze moet bijgestuurd worden, bv door een andere invulling (meer werfbezoeken) of andere aanpassingen opdat de kwaliteit van de stage gewaarborgd blijft. De stagiair kan steeds met de stagecommissaris contact opnemen als hij vragen heeft over de stage. Ook kan de stagecommissaris de stagemeester wijzen op bepaalde zaken die tijdens de stage kunnen verbeterd worden. Bij een niet klassieke stage (stage buiten een architectenbureau) zal een stagebegeleider worden aangesteld. Dit is de persoon die de stage op de werkplaats begeleid en verbonden is aan het bedrijf waar de stage wordt georganiseerd. De stagemeester is een architect (meestal aangesteld binnen de lokale werkingscel stage) die de stage volgt en kennis heeft van de verrichte prestaties. Deze toestand kan voor maximaal zes maanden gelden. Tijdens deze periode is het uitvoeren van werken in eigen naam voor de stagiair niet mogelijk.
... de degelijkste keuze.
8
6WDJHĆŹORVRĆŹH Hoewel het nog niet door iedereen zo begrepen wordt, heeft een stagiair recht op een kwalitatieve stage. Een stagemeester zal een stageplan voorstellen zodat de stagiair weet wat hij van dergelijke stageplaats kan verwachten. De stagiair kan grotendeels zelf zorgen voor een kwalitatieve stage door te ijveren voor een volledige invulling (degelijk stageplan) en een correcte verloning. Daarbij moet steeds het wederzijdse respect primeren. Stagiairs moeten zich van hun â&#x20AC;&#x2DC;waardeâ&#x20AC;&#x2122; bewust zijn en stagemeesters moeten inzien dat een stagiair spoedig een meerwaarde kan betekenen voor het kantoor. Zesmaandelijks wordt het stageplan aan de stage evolutie getoetst en waar nodig bijgestuurd. De wijze waarop men later wenst te werken is bepalend bij de keuze van de stageplaats. Zo zal iemand die als zelfstandige wenst te werken een stageplaats opzoeken ZDDU GH VSHFLĆŹFLWHLW YDQ KHW ]HOIVWDQGLJ ]LMQ DDQ bod komt, terwijl de architect die een loopbaan in een groot bureau beoogt, het best ook in zoâ&#x20AC;&#x2122;n bureau zijn/haar stage loopt. Opgelet voor eenzijdige stages!
ZZZ DUFKLWHFW EH DUFKLWHFW VWDJH ZZZ DUFKLWHFW EH
5,0 mm
3,5 mm
./$01 ) 2 3 4
!" "#$"%& ' ! ' ' ( ) $ * ) '& ' ) ) + ' ( ( , ) & - & (
9
Het verhaal van stagiair Caroline en stagemeester Nico Verdickt
Stage diving
=,7 (5 52&.ÇŚp1ÇŚ52// ,1 -( 67$*(" Stage lopen in het schoonste gebouw van Antwerpen, wie droomt daar niet van? Voor Caroline Van Doren, in 2011 afgestudeerd als ingenieur-architect DDQ GH .8 /HXYHQ LV KHW GDJHOLMNVH UHDOLWHLW =LM URQGW PRPHQWHHO KDDU ODDWVWH stagemaanden af bij Verdickt & Verdickt ARCHITECTEN, die hun bureau hebben in de Comptoir Sucrier. De transformatie van die suikernatie tot een woon- en werkplek werd door een vakjury bekroond met de prijs voor â&#x20AC;&#x2DC;Het Schoonste Gebouw - Monumenten en welstandsprijs stad Antwerpen 2015â&#x20AC;&#x2122;. Op de vredige binnenkoer van het complex in Antwerpen-Noord nestelen wij ons met Caroline en stagemeester Nico Verdickt aan een Gargantua tafel voor een boeiend stageverhaal. Aandachtige lezers zullen het zich afvragen: afgestudeerd in 2011, en pas eind 2016 de stage beĂŤindigen? Welk verhaal gaat daarachter schuil? Geen alledaagse story, blijkt uit het relaas van Caroline. â&#x20AC;&#x153;Tijdens mijn studies verrichtte ik vakantiewerk in het architectenbureau Erfgoed & Visie in Malle, dat gespecialiseerd was in restauraties. Zo kreeg ik de smaak voor die thematiek te pakken. Omdat in mijn opleiding de praktijk van het bouwen naar mijn aanvoelen te weinig aan bod kwam, besloot ik een gespecialiseerde stage te lopen bij een aannemer. Via tips van het al vermelde architectenbureau stelde ik een shortlist op en zo belandde ik bij Verstraete | Vanhecke in Wilrijk, een algemeen aannemer die kan bogen op een mooie referentielijst met renovaties en restauraties. Toevallig waren zij op zoek naar een assistent-werfcoĂśrdinator, zodat de deal vlot werd beklonken.â&#x20AC;?
10
Caroline toog als zelfstandige aan de slag, vermits zij na zes maanden toch de overstap naar een architectenbureau zou maken. Maar het liep anders. â&#x20AC;&#x153;De samenwerking viel meteen in de goede plooi en ik kreeg de opportuniteit om twee projecten voor het bouwbedrijf op te volgen. Daar zeg je natuurlijk niet neen tegen, maar het had wel tot gevolg dat ik daar in totaal 2,5 jaar bleef werken. Mijn taak vereiste de nodige zelfredzaamheid. Ik had weliswaar
een supervisor, maar die zakte slechts een keer per week af naar de werf. Telefonisch kon ik hem altijd wel bereiken, maar in de praktijk was ik dus voor alles het aanspreekpunt. Ik moest mijn eigen boontjes doppen en mijn werk organiseren. De ideale leerschool om in een mum van tijd vertrouwd te geraken met detailleringen, planning, verrekeningen en zelfs lastenboeken en meetstaten. Want hoewel bestekken een essentieel onderdeel vormen voor de uitvoering van een project, komen die in de opleiding slechts beperkt aan bod. Ook administratief kreeg ik op die werven een spoedcursus, vermits het om twee publieke opdrachten ging. Daardoor hadden WHFKQLVFKH ĆŹFKHV HQ DQGHUH GRFXPHQWHQ DO snel nog weinig geheimen voor mij.â&#x20AC;?
9DQ DDQQHPHU QDDU DUFKLWHFW Nadat het tweede project was opgeleverd, besloot Caroline dat het tijd was om haar stage weer op te pikken. â&#x20AC;&#x153;Als ik toen de knoop niet had doorgehakt, was ik nu waarschijnlijk nog actief bij die aannemer. Mijn interesse was nog altijd even groot en de ervaringen waren positief. In beide dossiers kon ik terugvallen RS HHQ YRRUWUHĆŞHOLMN WHDP ZDDULQ DUFKLWHFW aannemer en opdrachtgever hetzelfde doel voor ogen hadden: een goed eindresultaat. Maar ik wou ook mijn stage beĂŤindigen. Toen
foto: © Evi Polak
mijn beslissing om te vertrekken vaststond, heb ik spontaan gesolliciteerd bij Verdickt & Verdickt ARCHITECTEN. Dat bureau stond al langer op mijn radar, en ik had de Comptoir Sucrerie ook al eens bezocht tijdens de Vlaamse Renovatiedag. Hun visie op de herbestemming van bestaande infrastructuur en op duurzaamheid sprak mij aan en ligt in het verlengde van mijn belangstelling voor renovatie en restauratie. Verder wou ik sowieso bij een kleiner bureau aan de slag, omdat je daar persoonlijk contact hebt met iedereen en je de volledige scope van een project kunt invullen.” Sinds de oprichting in 1998 is het bureau met Caroline aan zijn tiende stagiair toe. Vooral de laatste tien jaar telt het team, dat afhankelijk van de workload schommelt tussen vijf en tien medewerkers, steevast een stagiair. Daar zijn meerdere redenen voor, betoogt Nico Verdickt. “Je investeert tijd en energie in een stagiair vanuit de hoop dat hij of zij blijft en je investering rendeert. Op bepaalde ogenblikken, bijvoorbeeld voor ontwerpwedstrijden, is een stagiair zoals al gezegd een goedkope werkkracht die voor de nodige versterking kan zorgen, hoewel daar zeker de nadruk niet mag op liggen tijdens de stage. Verder zijn stagiairs fris opgeleid, waardoor ze het bureau kunnen verrijken met een nieuwe kijk op ontwerpen en presenteren.”
/HUHQ YDQ GH ERXZSURPRWRU Maar het stagemeesterschap heeft ook zijn schaduwzijde, voegt Nico Verdickt er meteen aan toe. “Onze ervaring wijst uit dat beginnende stagiairs een apert gebrek hebben aan bouwtechnische kennis en weinig of niets weten van het aanbesteden van projecten en de opvolging van de werven. Het kost ons aardig wat tijd om ze van al die zaken te laten proeven, laat staan hen in amper twee jaar al die kennis bij te brengen en ze om te scholen tot een volwaardige architect. Dat laatste is geen makkelijke opgave opgave.” De spontane sollicitatie van Caroline werd positief onthaald, vervolgt Nico. “Haar verlengde stage bij een aannemer intrigeerde ons. Zelf heb ik een onorthodoxe stage achter de rug die enkele raakpunten vertoont met haar keuze. Ik werd als beloftevolle jonge stagiair opgepikt door het in die periode grootste architectenbureau van Antwerpen. Al na enkele weken had ik door dat ik daar uitsluitend als ontwerper zou worden LQJH]HW 1D GULH PDDQGHQ KHE LN PLMQ ELH]HQ JHSDNW 2ƯFLHHO KHE ik daarna een drietal stagemeesters gehad, maar in werkelijkheid heb ik een helm, handschoenen en veiligheidsschoenen gekocht en ben ik aan de slag gegaan voor een promotor. Anderhalf jaar heb ik zo op een werf doorgebracht voor de bouw van een groot hotel, waar ik honderd keer meer over de bouwpraktijk heb opgestoken dan mogelijk zou zijn geweest bij om het even welke stagemeester.”
foto: © Evi Polak
Af en toe even laten spartelen Hoe groot was de overstap van de aannemer naar het architectenbureau? Caroline Van Doren: â&#x20AC;&#x153;Dat je in een architectenbureau niet vanaf dag ĂŠĂŠn naar de werf kunt of besprekingen met de bouwheer mag bijwonen, is evident, maar het baarde mij toch zorgen. De afgelopen 2,5 jaar had ik doorgebracht op een werf of onderweg van de ene naar de andere bouwplaats. Ik zag dan ook op tegen het feit dat ik mij de eerste maanden op het architectenbureau vooral moest buigen over de voorbereiding van de werf, in plaats van op die werf de hand aan de ploeg te slaan en zaken op te lossen. Gelukkig bleken die muizenissen onterecht. Onder supervisie van Nicoâ&#x20AC;&#x2122;s broer en partner Carl kreeg ik meteen een verbouwing van een winkel op mijn bord. Ontwerp, bouwaanvraag, uitvoeringsplannen en details, uitvoering: alle aspecten kwamen aan bod. Intussen ben ik aan een volgend project bezig, opnieuw voor het complete plaatje.â&#x20AC;?
kozen we voor maatwerk en zijn we soepeler omgesprongen met het tijdstip van verhoging.â&#x20AC;? Hoe ziet Caroline haar verdere toekomst? â&#x20AC;&#x153;Er ligt nog niets vast, maar ik ga ervan uit dat ik hier in eerste instantie aan het werk blijf. Wat ik later ga doen, weet ik nog niet. In ieder geval wordt het geen eigen bureau. Dat is niet mijn ambitie. Bovendien ben ik iemand die het liefst in team werkt. De meeste van mijn studiegenoten werken intussen op een architectenbureau. Eentje die een eigen bureau uit de grond had gestampt, is intussen weer afgehaakt omwille van de stress die daarbij kwam kijken, en heeft nu een vaste job als bediende. Momenteel volg ik enkele losse cursussen over monumentenzorg. Voordien had ik al een cursus journalistiek meegepikt en een stage gedaan bij het tijdschrift A+, waar ik af en toe bijdragen verzorgde. Als nevenactiviteit wil ik dat zeker blijven doen, maar de nadruk zal ook morgen liggen op bouwen. Alleen weet ik nog niet in welke hoedanigheid.â&#x20AC;?
â&#x20AC;&#x153;Benader een bureau als een teamproject. Je bent ontwerper, maar ook boekhouder, jurist en marketeer.â&#x20AC;?
Schrikt de zware verantwoordelijkheid die met dergelijke dossiers gepaard gaat, haar niet af? Ze haalt de schouders op: â&#x20AC;&#x153;Dat hoort er nu eenmaal bij, zeker?â&#x20AC;? Nico Verdickt relativeert: â&#x20AC;&#x153;Wij besteden intern veel tijd aan het uitvoeringsdossier en de werfopvolging. Er loopt ook altijd een ervaren iemand naast een stagiair. Wat niet wil zeggen dat we ze constant bij het handje vasthouden. Als je ze steevast attent maakt op alle mogelijke fouten, leren ze het niet. Zeker op de werf laten we ze dus wel eens spartelen. Ze moeten EHVHĆŞHQ GDW ZHUIEH]RHNHQ JHOLMNVWDDQ DDQ ZHUNHQ QLHW DDQ een bureau-uitstap. Af en toe loopt de spanning wel eens op: heb je dat niet gezien en indien wel, waarom heb je dan niet meteen ingegrepen? Op die manier tracht ik hun waarnemingsvermogen aan te scherpen.â&#x20AC;?
3HUPDQHQWH VFKROLQJ Welke financiĂŤle impact had de overstap? Caroline: â&#x20AC;&#x153;Vergeleken met wat ik bij de aannemer verdiende, moest ik een stapje terugzetten. Ik heb wel bij NAV geĂŻnformeerd wat een redelijke vergoeding inhield voor iemand met mijn ervaring, en daar werd in het architectenbureau rekening mee gehouden.â&#x20AC;? Nico: â&#x20AC;?Normaal volgen wij de aanbevelingen van de orde, met naargelang de stageperiode vordert vier loonsverhogingen die naar het einde toe wat groter zijn. Zo stimuleren we de stagiairs om hier te blijven werken. In het geval van Caroline
Nico Verdickt: â&#x20AC;&#x153;Haar vlotte pen komt ons momenteel goed van pas, want we zijn bezig met een compleet nieuwe website, waarvoor Caroline samen met Carl de inhoudelijke en grafische aanpak en de teksten op zich neemt. Wat de typische droom van het eigen bureau betreft: tot twee jaar geleden gaf ik in de opleiding architectuur in Antwerpen een vak bureau- en projectmanagement. Ik liet studenten in kleine groepen een eigen bureau opzetten, HHQ PLVVLH HQ YLVLH IRUPXOHUHQ HHQ ĆŹQDQFLHHO SODQ RSVWHOOHQ een marketingaanpak en een plan om opdrachten te werven uitwerken en noem maar op. De interesse was groot, maar ik trachtte en tracht jonge architecten aan te sporen om de oprichting van een bureau als een teamproject te benaderen. Vandaag moet je immers niet alleen kunnen ontwerpen, maar ook een jurist en boekhouder zijn, kaas hebben gegeten van communicatie en PR en noem maar op. Alleen kan je al die talenten onmogelijk nog incorporeren. Complementariteit is noodzakelijk in een architectenbureau. Bij ons concentreer ik mij vooral op de uitvoeringsproblematiek en managementtaken, terwijl mijn broer Carl zich toelegt op het ontwerp en de bouwaanvraag. Om dat mogelijk te maken, heb ik een hele resem extra opleidingen gevolgd, van bouwmanagement over de organisatie van een architectenbureau tot vastgoedrekenen. Via een kantoorlidmaatschap van NAV prikkelen wij ook onze mensen, stagiairs inbegrepen, om zich te blijven bijscholen.â&#x20AC;? Redactie: Staf Bellens
13
40 JAAR EN LANGER WATERDICHT ZONDER ZORGEN Volledige oplossingen, eenvoudig te plaatsen voor duurzame daken bij elk weer.
www.derbigum.be
© Arch. Arjaan De Feyter © Photo Toon Grobet
Lastenboekbeschrijving www.reni.be/ info/technische documententatie
Installatie op maat www.reni.be/ pakket-op-maat
Contact Reni / Stropstraat 1 / 9000 Gent / 09 242 58 39 www.reni.be / info@reni.be De toonzaal is open van maandag tot vrijdag, op afspraak.
14
Persoonlijke ondersteuning en ontwerp
VOORBEELD MAXI PAKKET: Een installatie met geïntegreerde infiltratievoorziening, voor- en nafilter, automatische regenwaterunit
Op je eigen benen als architect
+(7 62&,$$/ 67$7887 9$1 ((1 67$*,$,5 Wanneer je je stage doorloopt als loontrekkende, wordt je sociaal statuut geregeld via je werkgever. Enkel de aansluiting bij een ziekenfonds is dan noodzakelijk. Je kan je stage ook doorlopen als zelfstandige. Dit is de meest gangbare situatie. Elke zelfstandige moet zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds voor de betaling van sociale bijdragen. Door de betaling van deze bijdragen bouw je je sociale rechten op: recht op terugbetaling van gezondheidszorgen, uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid, gezinsbijslag, moederschapshulp, overbruggingsrecht, uitkeringen in het kader van mantelzorg en pensioen. Als zelfstandig stagiair ben je eveneens verplicht om je aan te sluiten bij een ziekenfonds.
De sociale bijdragen als zelfstandige worden berekend op het inkomen van het jaar zelf. 6WDJLDLUV EHWDOHQ GXV KXQ GHƬQLWLHYH VRFLDOH bijdragen van 2016 op hun werkelijke inkomen van dat jaar.
voorlopige bijdrage een minimumbijdrage zijn, of een bijdrage berekend op een hoger (geschat) inkomen. Vanaf het vierde volledige jaar wordt de voorlopige bijdrage berekend op het inkomen van drie jaar terug.
Omdat dit inkomen nog niet onmiddellijk gekend is, betaal je in eerste instantie echter steeds een voorlopige bijdrage die twee à drie jaar later herzien wordt, op het moment dat de fiscus je werkelijke inkomen heeft vastgesteld. Als startende stagiair zal deze
De bijdragen worden steeds berekend als een percentage van het netto belastbaar inkomen (=bruto inkomen - beroepskosten - sociale bijdragen - bijdragen Sociaal Vrij Aanvullend Pensioen Zelfstandigen).
1XWWLJ RP ZHWHQ • Schrijf je bij het afstuderen onmiddellijk in als werkzoekende bij de VDAB. • Oefen je je stage uit in loondienst? Dan kan je terugvallen op een meer uitgebreide sociale bescherming. Dat zal de stagemeester echter meer kosten. • Ben je een zelfstandige stagiair die zijn stage combineert met een deeltijdse job in loondienst? Je bent zelfstandige in bijberoep als je activiteit als loontrekkende minstens 50% van een voltijdse job bedraagt (of
15
minstens 60% als je als vast benoemde in het onderwijs staat). Met het bijberoep bouw je geen sociale rechten op aangezien alles via het sociaal statuut als loontrekkende wordt geregeld. Betaal je echter bijdragen die minstens even hoog zijn als de minimumbijdragen in hoofdberoep, dan kan je vanuit het zelfstandigenstatuut bijkomende pensioenrechten opbouwen. • De aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds moet gebeuren vóór de start van je zelfstandige activiteit. Wie zich laattijdig aansluit, riskeert een administratieve boete. • De sociale bijdragen worden per kwartaal betaald. Wie in de loop van een kwartaal start, zal alsnog voor het volledige kwartaal bijdragen betalen. Begin je bijvoorbeeld je stage in september, dan betaal je sociale bijdragen voor het volledige derde kwartaal. • Wie problemen ondervindt bij de betaling van de sociale bijdragen, kan een aanvraag tot vrijstelling indienen bij de Commissie voor Vrijstelling. Het sociaal verzekeringsfonds helpt je met de samenstelling van jouw dossier.
6WDJH LQ KHW EXLWHQODQG Een stage als architect wordt soms in het buitenland uitgevoerd. Word je door je Belgische stagemeester voor een bepaalde
periode (max. 2 jaar) naar een andere Europese lidstaat gestuurd, dan spreken we van een ‘detachering’. Je moet het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ) hiervan op de hoogte brengen. Het RSVZ levert dan een A1-formulier af, waarin bevestigd wordt dat je onderworpen blijft aan de Belgische sociale wetgeving en in België sociale bijdragen blijft betalen. Dit A1-formulier kan je in het buitenland gebruiken om aan te tonen dat je in België verzekeringsplichtig bent. Voer je je stage uit in een Europese lidstaat, maar niet in opdracht van een Belgische architect, dan is de sociale wetgeving van het land waarin je werkt van kracht.
een andere lidstaat: het sociaal statuut van de andere lidstaat is van toepassing op beide beroepsactiviteiten. 3. Zelfstandige in België en in een andere lidstaat: meestal zal de wetgeving van het land waar je ook woont van toepassing zijn, tenzij je minder dan 25 % van je totale activiteiten in dat land uitvoert. Als dat het geval is, moet nagegaan worden in welk land zich het centrum van je belangen bevindt. Woon je bv. in Nederland en oefen je naast een zelfstandige activiteit in Nederland ook een zelfstandige activiteit uit in België, dan zal meestal de Nederlandse sociale wetgeving van toepassing zijn.
Heb je naast je stage een loontrekkende of zelfstandige activiteit in een andere lidstaat, dan JHOGHQ VSHFLƬHNH UHJHOV 'DDUELM NXQQHQ ]LFK GH volgende gevallen voordoen: 1. Loontrekkende activiteit in België en zelfstandige in een andere lidstaat: het Belgisch sociaal statuut is van toepassing op beide beroepsactiviteiten. De zelfstandige activiteit kan als bijberoep beschouwd worden wanneer de loontrekkende activiteit minstens halftijds is.
Bron: Zenito Sociaal Verzekeringsfonds Cel vrije beroepen - Levi Van Ginderdeuren zenito.startersgps@zenito.be www.zenito.be
2. Zelfstandige in België en loontrekkende in
Pas afgestudeerd en je wil starten als zelfstandige? De snelste weg naar een zelfstandige carrière!
Net afgestudeerd als architect, of als binnenhuisarchitect?? EEn jje wilil op je j eigen benen staan als zelfstandige? Ga er voor! Via de StartersGPS ontvang je in enkele clicks een persoonlijk stappenplan voor een correcte opstart. Surf vandaag nog naar www.startersGPS.be en maak met een gerust hart je persoonlijke ambities waar als zelfstandige. Succes!
H Hebb jje nog een vraag of nood aan extra begeleiding? Dan helpen wij je graag verder: Tel. 02 21 22 424 zenito.startersgps@zenito.be
www.startersGPS.be 16
25'( 9$1 $5&+,7(&7(1 (1 1$9
Voor pas afgestudeerden is het niet steeds duidelijk waar de taakomschrijving van de Orde van Architecten zich situeert en deze van de beroepsverenigingen zoals Netwerk Architecten Vlaanderen. Een bondige introductie.
'H 2UGH
'H EHURHSVYHUHQLJLQJHQ
:DDURP OLG ZRUGHQ YDQ 1$9"
De Orde werd opgericht op verzoek van de beroepsverenigingen en is een publiekrechtelijke instelling die waakt over de toegang tot het beroep. Analoog met de overheidsinstellingen moet de Orde uitermate omzichtig en zorgvuldig te werk gaan en al haar initiatieven, acties en beslissingen steeds adequaat motiveren en situeren binnen KDDU VSHFLƬHN EHYRHJGKHLGVGRPHLQ De Orde treedt op via haar Nationale Raad als reglementerende instantie en als vertegenwoordiger van het beroep, en kan dus niet beschouwd worden als de vertegenwoordiger van de +/- 13.500 aangesloten leden in België. De Orde moet haar optreden dus afstemmen op het algemeen belang, wat niet noodzakelijk gelijk is aan of zelfs haaks kan staan op het collectief belang van de beroepsbeoefenaars. De Orde treedt op via haar Provinciale Raden door uitoefening van het rechtstreekse gezag over haar leden en dienstverleners (ledenadministratie, stage, beroepstucht...). De Orde moet haar onafhankelijkheid ten opzichte van particuliere of beroepsbelangen vrijwaren. Op basis van de wet van 26 juni 1963 is elke architect die het beroep wil uitoefenen, verplicht om ingeschreven te zijn RS GH WDEHO YDQ GH 2UGH HQ ƬQDQFLHHO ELM WH GUDJHQ in de werking ervan. De beslissingen van de Orde kunnen in principe aangevochten worden. Dit kan door hoger beroep bij de Raden van Beroep tegen tucht- of inschrijvingsprocedures in de provinciale raden of bij de Raad van State tegen administratieve beslissingen van de Nationale Raad.
Beroepsvereniging NAV is met bijna 3.000 (kantoor)leden de grootste en meest representatieve architectenorganisatie in België. Ze hebben een duidelijk verschillende en welomschreven taak ten opzichte van die van de Orde: ze zijn de verdedigers van zowel de morele als materiële beroepsbelangen van de beoefenaars en ze leveren dienstbetoon aan hun leden bij de uitoefening van hun beroep. Zij zijn dus de belangenorganisatie van de architecten. Het feit dat de beroepsverenigingen hebben geijverd voor de oprichting van de Orde, brengt niet met zich mee dat zij rechtstreeks kunnen tussenkomen in de besluitvorming van de Orde. De beroepsverenigingen zijn zowel naar de vorm als naar de inhoud van hun statuten verschillend.
Toetreden tot een beroepsvereniging is geen wettelijke verplichting. Het zal u echter heel wat voordelen opleveren, en bovendien betekent elk extra lid dat de beroepsvereniging haar stem luider kan laten klinken tijdens het verdedigen van de belangen van de architect. Er is immers heel wat werk aan de winkel op dat vlak: een beter ereloonkader, een verplichte verzekering voor álle bouwpartners, … Het zijn allemaal aandachtspunten die NAV bovenaan op de politieke agenda plaatst. Ook op het vlak van bijscholing spant NAV de kroon: jaarlijks schrijven meer dan 6.000 architecten in voor cursussen, infoavonden en studienamiddagen, en alle leden ontvangen regelmatig gratis publicaties over de laatste evoluties binnen de sector.
Zij zijn in hun actie enkel gebonden door de beslissingen van hun algemene ledenvergadering en zij kunnen voor het overige in volle vrijheid optreden inzake de domeinen waarin zij actief zijn, de strategie die zij wensen te volgen, de acties die zij wensen te ondernemen, de actiemiddelen die zij inzetten. In beginsel is het werkterrein van de verenigingen niet beperkt: het omvat in de ruimste zin de materiële en morele belangen van zowel het beroep als van zijn beoefenaars. De beroepsverenigingen treden op als de vertegenwoordigers van hun leden en gaan ten allen tijde de belangen van de architecten verdedigen, ook bij de Orde.
Ten slotte denkt NAV ook aan de ontspanning binnen het drukke beroepsleven van de architect. Zo nemen elk jaar 500 gelukkigen deel aan een exclusieve première op het FilmFest Gent met alles erop en eraan … Een lidmaatschap is dus zeker het overwegen waard. Als duwtje in de rug kunnen starters extra voordelig aansluiten, voor de volledige duur van hun stage. Als stagiair voordelig lid worden van NAV? Zie de backcover.
17
Leg een vlekkeloos parcours af
67$*(7,36 1. Ben je zeker in orde? Contacteer de Orde Contacteer, voor je de stage aanvat, de Orde van Architecten van jouw provincie. Daar worden je alle formulieren overhandigd die nodig zijn voor de inschrijving op de tabel van de Orde. Een lijst met stagemeesters kan meestal daar opgevraagd worden. Vraag bij de Orde inlichtingen in verband met de stagemeester die je voor ogen hebt. Alle nuttige adressen vind je op pagina 30. 2. Meer dan één stagiair per stagemeester kan, maar … Een stagemeester kan in principe meer dan één stagiair tegelijk opleiden. De meeste Provinciale Raden laten slechts twee stagiairs toe per stagemeester waarbij geopteerd wordt dat de eerste stagiair reeds een jaar stage achter de rug heeft of zal hebben binnen de eerstvolgende maand van toelating van de tweede stagiair. Informeer je bij de bevoegde Raad van de Orde. 3. Geen contract = geen verweer Indien je reeds aan de slag bent bij een DUFKLWHFW YÌÌU GH RƯFLÄOH VWDUW YDQ XZ stage (daadwerkelijke goedkeuring door de Orde van Architecten), zorg dan voor een degelijke garantie, zodat u na enkele maanden toch niet op zoek moet gaan naar een andere stagemeester (zonder ondertekend stagecontract hebt u geen enkel verweer).
18
=HOIVWDQGLJH RQWZHUSRSGUDFKW" Beroepsverzekering is verplicht. Van zodra je een eigen zelfstandige ontwerpopdracht hebt, ben je verplicht om een beroepsverzekering af te sluiten. Meer inlichtingen hierover op RQ]H .LFN 2ƪ 'D\V 'H VWDJHPHHVWHU moet hiervan op de hoogte zijn opdat hij zijn verantwoordelijkheden als stagemeester dient op te nemen. =HV PDDQGHQ ELM GH]HOIGH DUFKLWHFW Hou er rekening mee dat u telkens zes maanden bij één en dezelfde architect stage moet doen, een kortere periode wordt slechts uitzonderlijk als geldig aanvaard door de Orde, zelfs in het geval u geen oorzaak van deze situatie bent. 6. Hou rekening met één maand opzegtermijn De stage kan opgezegd worden na onbepaalde tijd bij schriftelijk akkoord van de stagemeester en de stagiair. De normale opzegtermijn bedraagt één maand. De Orde van Architecten wordt daarvan op de hoogte gebracht met de reden van onderbreking. De stagiair kan dan van dag op dag een andere stage aanvatten. De aanpassing van het dossier geeft geen verlies voor de stageduur. Let op: de vorige regel blijft wel gelden dat minimum zes maanden bij één en dezelfde architect stage moet worden gevolgd. Overleg met de Orde blijft hierbij cruciaal. 7. Eigen werk tijdens stage kan, mits … Indien je tijdens de stage eigen werk
aanvaardt, dan moet je een verklaring van de stagemeester voegen bij uw visumaanvraag. Een model ervan vind je in de brochure van de Orde van Architecten ‘Aanbevelingen aangaande de stage’. 8. Een stageprobleem? NAV to the rescue! Word je geconfronteerd met een stageprobleem, blijf er niet mee zitten. Contacteer je stagementor bij de Orde van Architecten. Aarzel zeker ook niet om de helpdesk van NAV te contacteren. :HHV DVVHUWLHI Bespreek voorafgaandelijk met je stagemeester de inhoud van jouw stage. Leg dit vast in een stageplan. Je hebt immers recht op een kwalitatieve stage. 3URHI YDQ DOOH IDFHWWHQ YDQ KHW EHURHS Hou bij de keuze van jouw stagemeester rekening met de doelstelling van de stage. De stage is immers de overgang tussen het onderwijs en de al omvattende facetten van het beroep. Vooral de facetten die niet of te weinig aan bod komen gedurende de opleiding zijn hier belangrijk. Gedurende jouw opleiding leerde je ‘ontwerpen’, zoek een stagemeester die je zal leren hoe je een ontwerp omzet in verwezenlijking. Het bouwaanvraagdossier, het dossier voor aanbesteding, de uitvoeringsplannen en de werfopvolging zijn ontbrekende schakels die zeker aan bod moeten komen.
We make your sectional door invisible
Inspiratie en advies op www.cre-8-ive.be en in de co onccept sttore
De renovatie van het Europese gebouwenbestand dringt zich op. Want in 2050 zullen 90% van de nu bestaande woningen nog steeds in gebruik zijn. Het RenovActive concept: maar vernieuwend, gericht om bestaande huizen te transformeren · Eenvoudig naar gezonde en duurzame plekken om te wonen · Technisch en financieel toegankelijke verbouwing een renovatieconcept, op grote schaal toepasbaar in ons · Reproduceerbaar: huidige vastgoed
Interesse? Ontdek het volledige project of vraag een bezoek aan op
renovactive.velux.be
Renovation Active House I Affordable I Reproducible
© 2016 VELUX GROUP ® VELUX EN HET VELUX LOGO ZIJN GEREGISTREERDE HANDELSMERKEN GEBRUIKT ONDER LICENTIE DOOR DE VELUX GROEP.
19
To do als startende architect
%7: %2(.+28',1* 2QGHUQHPLQJVORNHW Als startende architect ben je verplicht om je in te schrijven in de Kruispuntbank voor Ondernemingen (KBO). Dit doe je via een ondernemingsloket. Er bestaan acht erkende ondernemingsloketten. Je bent vrij om te kiezen naar welk loket je gaat. Voor architecten en andere vrije beroepen is de eerste inschrijving in de KBO gratis. Latere wijzigingen en stopzettingen kosten 83,50 euro.
Sociaal Verzekeringsfonds Je moet je ook aansluiten bij een so-
20
ciaal verzekeringsfonds en sociale bijdragen betalen. Sinds 1 april 2010 moet deze aansluiting als zelfstandige in orde zijn uiterlijk de dag van de start van je activiteiten. Daarvoor onderteken je een verklaring van aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds naar keuze. Opgelet, de Ministerraad heeft op 26 mei 2016 een tekst goedgekeurd die het verplicht zal maken om al aan te sluiten vóór de start van de zelfstandige activiteit. Wie zich niet tijdig aansluit, riskeert een administratieve boete van 500 tot 2.000 euro. De bijdrageplicht begint vanaf de 1ste dag van het kwartaal waarin je je als
zelfstandige vestigt. De sociale bijdragen worden vanaf 2015 berekend op je netto belastbaar inkomen van het jaar zelf. De eerste drie jaar betaal je aanvankelijk voorlopige bijdragen, gebaseerd op ofwel een minimuminkomen (hetgeen neerkomt op een sociale bijdrage per kwartaal van ongeveer 687 euro in het eerste jaar, 703 euro in het tweede jaar en 720 euro in het derde jaar), ofwel een door jezelf geschat (hoger) inkomen. Vanaf het vierde jaar van je activiteit betaal je voorlopige bijdragen berekend op je inkomen van drie jaar voordien. De bijdrage is inclusief een beheerskost van
3,05%. De beheerskost verschilt van fonds tot fonds en bedraagt minimaal 3,05% en maximaal 4,3%. Achteraf, ZDQQHHU GH GHƬQLWLHYH LQNRPVWHQ YDQ een bepaald jaar bekend zijn, worden de voorlopige bijdragen herzien. Merk op: wanneer je start aan het einde van een kwartaal, moet je de bijdrage voor een volledig kwartaal betalen.
%7: Architecten zijn BTW-plichtig. Maar de stagiair-architect die alleen prestaties levert in opdracht van zijn stagemeester, moet zich nog niet registreren als BTW-belastingplichtige. Let wel op: van zodra je naast je activiteiten voor je stagemeester ook nog zelfstandig prestaties levert als architect, hoe gering ook (bijvoorbeeld plannen tekenen voor het uitvoeren van kleine verbouwingswerken), zal je voor het geheel van je activiteiten als een BTWbelastingplichtige beschouwd worden. Een stagiair mag zich wel altijd als BTW-plichtige laten registreren. Dit kan interessant zijn omdat je als BTWbelastingplichtige BTW op je investeringen en kosten kunt recupereren. De BTW op investeringen die je gedaan hebt vooraleer je als BTW-belastingplichtige bent geregistreerd, bijvoorbeeld een computer die je als student
gekocht hebt, kun je niet recupereren, zelfs niet gedeeltelijk (vroeger was dit anders). Met het oog op de toekenning YDQ HHQ %7: LGHQWLƬFDWLHQXPPHU moet men een formulier 604A indienen bij het bevoegde BTW-controlekantoor. Voor prestaties geleverd voor een BTW-belastingplichtige persoon (bv. je stagemeester) of voor een al dan niet BTW-plichtige vennootschap of vzw, moet je een factuur opmaken. Op je facturen moet je ten minste vermelden: je naam, je BTW-nummer, het volgnummer, de datum, de naam van de klant, zijn BTW-nummer indien hij BTW-plichtig is, het bedrag van het ereloon (inclusief en exclusief BTW), het BTW-tarief en het BTW-bedrag. Voor diensten verricht in opdracht van een particulier hoef je geen factuur te maken. Het BTW-tarief op de erelonen van een architect is 21%. Afhankelijk van de omzet moet de BTW-aangifte maandelijks of per kwartaal worden ingediend. De BTW is opeisbaar wanneer de dienst is voltooid of wanneer voorafgaand aan de voltooiing van de dienst een betaling wordt gedaan of een voorschotfactuur wordt uitgereikt.
Personenbelasting In je aangifte in de personenbelasting moet je je inkomsten vermelden in
het vak ‘Baten’ (vak XVIII in deel 2 van de aangifte). Dit houdt in dat je erelonen maar moet aangeven wanneer je ze ontvangen hebt, en niet van zodra je een factuur hebt opgemaakt. Je beroepskosten mag je bewijzen door middel van facturen of ontvangstbewijzen, of je kunt kiezen voor het wettelijk forfait (maximum 3.980 euro voor de inkomsten van het jaar 2016). Zelfstandigen in hoofdberoep moeten voorafbetalingen doen, anders wordt hun belasting verhoogd. Maar bij een eerste vestiging als zelfstandige in hoofdberoep krijg je een vrijstelling van deze verhoging gedurende de eerste 3 belastbare tijdperken, te rekenen vanaf de inschrijving op de lijst van stagiairs.
%RHNKRXGLQJ Je moet een ontvangstbewijsboekje ELMKRXGHQ HQ HHQ ƬVFDDO GDJERHN 'H modellen voor beide boekjes zijn vastgelegd bij Ministerieel besluit. De ontvangstbewijzen moet je uitreiken voor de erelonen die je cash ontvangt.
Bron: SBB Accountants & Adviseurs www.sbb.be
21
1(7:(5. $5&+,7(&7(1 9/$$1'(5(1 Ǥ1$9ÇĽ Met ruim 2.900 leden is NAV uitgegroeid tot de grootste en belangrijkste Vlaamse architectenorganisatie. Dat maakt het mogelijk een positieve wind door het architectuurlandschap te doen waaien en een ruime dienstverlening uit te bouwen. Hoe precies? Ontdek hieronder onze zes pijlers. Glasheldere bijscholing Wil je â&#x20AC;&#x2DC;meeâ&#x20AC;&#x2122; zijn? NAV beschikt over het meest uitgebreide opleidingsaanbod voor ontwerpers. Een greep uit het aanbod van 2016: â&#x20AC;&#x2DC;Betonschade & Betonherstelâ&#x20AC;&#x2122;, â&#x20AC;&#x2DC;De hedendaagse vloeropbouwâ&#x20AC;&#x2122;, â&#x20AC;&#x2DC;Vochtproblemen: Hoe diagnosticeren, behandelen en voorkomen?â&#x20AC;&#x2122;, â&#x20AC;&#x2DC;Bits & Bytes in het architectenkantoorâ&#x20AC;&#x2122;, â&#x20AC;&#x2DC;Bouwschilrenovatie onder de loepâ&#x20AC;&#x2122; â&#x20AC;Ś Zin om je te verdiepen? Vitruvius AcadeP\ (ook een initiatief van NAV) gaat grondig in op bepaalde themaâ&#x20AC;&#x2122;s. Dit jaar had je bijvoorbeeld: â&#x20AC;&#x2DC;Verwarming en sanitair warm water bij lage-energiewoningen en BENwoningenâ&#x20AC;&#x2122;, â&#x20AC;&#x2DC;Het EPB-atelier: een interactieve workshopâ&#x20AC;&#x2122;, â&#x20AC;&#x2DC;Overheidsopdrachten: een stappenplanâ&#x20AC;&#x2122;, â&#x20AC;&#x2DC;Renoveren van platte en hellende dakenâ&#x20AC;&#x2122; â&#x20AC;Ś Het huidige aanbod cursussen vind je op www.vitruviusacademy.be
$OOH DFWXHOH EHURHSVNHQQLV EPB, water, wetgeving, technische knowKRZ g 1$9 VHOHFWHHUW ĆŹOWHUW HQ GLVWLOOHHUW alles wat je als architect mĂłet weten tot handige publicaties, online tools en een digitale databank. Steeds helder, to the point en gratis voor leden.
22
Via de sites nav.be en meeroverepb.be delen we een pak aan informatie op een handig doorzoekbare manier. Via een paswoord krijg je toegang tot honderden artikels, contractvoorbeelden, indexen, weerverlettabellen en handige tools. Alle leden krijgen ook de tijdschriften DIMENSION en NAV News in de bus. Jouw tweemaandelijkse update op juridisch, technisch en ruimtelijk vlak.
-H PDJ RQV DOOHV YUDJHQ Veel architecten kunnen geen beroep doen op een eigen team specialisten. NAV-leden kunnen daarom voor technisch, juridisch en deontologisch advies bij de NAV-helpdesk
terecht. Een netwerk van architecten en adviseurs staan gratis ter beschikking. Ook een energie- en een waterconsulent kun je bij ons vinden. We informeren je ook bij de opstart van een architectenvennootschap.
-RXZ EHODQJHQ Als architect doe je aan topsport: soms win je, soms verlies je. Zolang de spelregels maar realistisch blijven. Ă&#x2030;n fair. NAV-vertegenwoordigers hebben zich in meer dan 70 werkgroepen verankerd om jouw zaak te verzekeren. We luiden de alarmbel waar nodig. Dankzij NAV werd bijvoorbeeld de verplichte aanwezigheidsregistratie voor architecten afgeschaft.
6WHYLJH 35 YRRU MRX HQ MRXZ EXUHDX
Als toetje tal van extra’s
NAV richt de nodige schijnwerpers op jouw sleutelrol als architect. Via de website Zoekeenarchitect.be tovert elk NAV-lid in een handomdraai een portfoliopagina uit zijn klavier. Via de zoekrobot kom je bovendien zó in het vizier van bouwheren. De site klokte in 2015 af op ruim 160.000 unieke bezoekers. Via openhuizendagen geven we je bovendien de kans om met jouw projecten uit te pakken bij toekomstige (ver)bouwers.
We trakteren onze leden geregeld op kortingen en acties. Voorbeelden hiervan zijn een collectieve polis gewaarborgd inkomen, allerlei modeldocumenten en -brieven, NAVvoordelen met kortingen op tal van werkinstrumenten …. Als stagiair voordelig lid worden van NAV? Zie achteraan.
Vind een goede stageplaats VK Architects & Engineers zkt architect-stagiair Regio: Vlaams-Brabant + Brussel, West-Vlaanderen 11-07-2016 | Ref.: 16J07-004912 Binnen een multidisciplinair team volg je het volledig projectverloop van concept tot uitvoering mee op. $9$ 3$571(56 ]NW ]HOIVW VWDJLDLU LU DUFKLWHFW Regio: Oost-Vlaanderen 05-07-2016 | Ref.: 16J07-004895 Als het kriebelt om: een creatieve speler te zijn binnen een tof team, te ontwerpen en hedendaagse projecten uit te werken, bouwaanvragen en aanbestedingsdossiers op te maken, … Versterk het team van POLO Architects Regio: Alle Vlaamse provincies 01-07-2016 | Ref.: 16J07-004883 Voor de versterking van het team is POLO Architects op zoek naar een gemotiveerde, zelfstandige jonge stagiair-(ir.) architect voor voltijdse medewerking.
Veel meer zoekertjes en uitgebreide info: NLFNRƪGD\VIRUDUFKLWHFWV EH 23
Gratis infosessie
o(3% (1 :$7(5 9225 67$57(56p Als starter-architect word je geconfronteerd met energiezuinig en waterbewust bouwen. De rol van de architect als ontwerper en raadgever is hier cruciaal. Via de infosessies op 13 of 20 oktober informeert NAV u gratis als startende architect. Op de infosessies komen zowel de EPB-regelgeving als de verordening hemelwater aan bod. We starten met een overzicht van de taken van de architect binnen de EPB-regelgeving. Wie doet wat in het verhaal en is de architect rechtstreeks of onrechtstreeks verantwoordelijk? De EPB-regelgeving is van kracht sinds 2006 en is voortdurend in beweging. In dit deel lopen we door de historiek van EPB. Vanaf wanneer zijn welke eisen van toepassing en voor welke aard van werken?
Wat zijn de doestellingen voor 2021 bij nieuwbouw en welke wijzingen zullen er zijn vanaf 1 januari 2017? Ook voor het bestaande woningpark worden meer eisen opgelegd. Naast deze nieuwe eisen voor renovatie, kwam er vanaf 2015 een nieuwe aard van werken bij: de ingrijpende energetische renovatie. Voor alle nieuwe en ingrijpende energetisch te renoveren residentiĂŤle projecten
met bouwaanvraag zijn vanaf 1 januari 2016 een ventilatievoorontwerp en een ventilatieprestatieverslag met mechanische debietmetingen verplicht. Daarmee wil men de kwaliteit van de ventilatiesystemen verhogen. Heeft de architect ook hier een bijkomende taak? Sinds januari 2014 is er een nieuwe Gewestelijke stedenbouwkundige verorGHQLQJ *69 KHPHOZDWHU van kracht, en
A Fresh Look at BIM Met ARCHICAD ben ik voorbereid op de toekomst www.kubusinfo.be 24
9ROJ GH VHVVLH LQ *HQW RI /HXYHQ die is van toepassing op alle stedenbouwkundige vergunningsaanvragen en meldingen, en op alle verkavelingsaanvragen waarbij aanleg van nieuwe wegenis voorzien is. De GSV hemelwater legt onder andere bepalingen op omtrent de scheiding van hemelwater en afvalwater en het verSOLFKW KHUJHEUXLNHQ LQĆŹOWUHUHQ HQ EXĆŞHUHQ van (niet-verontreinigd) hemelwater.
We lichten de voornaamste aandachtspunten van deze wetgeving toe. Wat is het toepassingsgebied van de verordening? Wat zijn de voornaamste bepalingen? En hoe bereken ik de afwaterende oppervlakte?
De infoavond vindt plaats op 13 okt. (Gent) en 20 okt. (Leuven). Van 19u00 tot 20u30. Gratis en exclusief voor startende architecten. Je hoeft geen NAV-lid te zijn. Meer info en inschrijven: www.nav.be Contact:
Vervolgens focussen we op de toepassing YDQ LQĆŹOWUDWLHYRRU]LHQLQJHQ :H EHVSUHNHQ GH YHUVFKLOOHQGH YRUPHQ YDQ LQĆŹOWUDWLHYRRUzieningen en lichten de voornaamste aandachtspunten toe bij de uitvoering ervan.
Angeliques Verspeurt - Energieconsulent energieconsulent@nav.be Julie Alboort - Waterconsulent waterconsulent@nav.be
BEREKEN MOEITELOOS UW VLOERHOOGTES De Fingo-rekenmodule pre-dimensionee s ert in een handomdraai om de vloerhoogtes van uw gebouwen. n In enkele muisklikken k n voert u ĂĄlle speciďŹ caties in. Van de keuze e tussen voorgespannen n e of gewapende welfsels en de brandweer n rstand tot de gebruikerscategorie (wonen, werken, e ind dustrie â&#x20AC;Ś). En vvan n de blootstellingsklasse (droog, blijvend nat â&#x20AC;Ś) en overspanning nn tot de belasting (lijnlasten, puntlasten â&#x20AC;Ś). No ooit eerder wass het h predimensioneren van de vloerhoogte e zo ee envoudig en correct. o e Probeer het uit op ďŹ ngo.be !
25
PROTECTING PROFESSIONALS
Tel. (+32) 2 411 41 14 • www.protect.be
Welke polis
ZE Z EK E KinEgReHE H EID IID Dr-architect niE eu inge eni nieur-architect ni
PROTECT
WETTEL WE ELIJ LIJKE E
WE EVE TTRP TTEL EPIJ EL ELIJ JKE K ETING pdrachtW VTT RPLI CHTI H G pdZrEK acKh ht t VERP VE V ERP RPLI R PLI LC CH HTI T NG G ERHEID
sluit u best af om van bij het begin van uw carrière uw
Als onafhankelijke Belgische nicheverzekeraar werken we bij Protect sinds 1990 maatwerkpolissen uit die de beroepsaansprakelijkheid dekken van vrije, intellectuele en dienstverlenende beroepen. We hebben een bijzondere affiniteit voor bouwgerelateerde en technische verzekeringen. Maar ook in de milieu-, energie- en vastgoedsector zijn we helemaal thuis. Protect staat voor doelgerichte verzekeringsoplossingen. Gesteund op een grondige kennis van de sectoren waarin we actief zijn en met een aantal extra unieke diensten voor verzekerden en makelaars. Maar bovenal gedreven door een sterke persoonlijke benadering.
Protect diensten Juridische adviezen Technische studiedienst Seminaries
Protect bulletin, e nieuwsflashes Kennisbibliotheek
B
BOUsWcW ERdKe had
b
sch ha had ade
h
i
sta tage stage
PROTECT : PROTECTING PROFESSIONALS
Van zodra u een professionele prestatie levert, zoals opmaak van een PV van plaatsbeschrijving, of een opmeting of een technisch advies, DIIE D EN NST zelfs gratis of mondeling en voorgfamilie ov v ere er eEN m DIIee D EeN SkTom en vrienden… , nST verzek ekerin ek ng g of van zodra ureenk ove ov er eeen enk kom oarchitectuuropdracht st verz st aanvaardt voor een eigen cliënt, DE KING buiten het bureau van uw stagemeester om, dient u uw aansprakelijkheid te laten verzekeren. DEKKING AR-CO raadt u aan om van bij het begin van uw stage haar loopbaanpolis af te sluiten met specifieke en voordelige stagiairsvoorwaarden.
bouwhee bouwheer er
PROFESSIONALS
BUR RGE GERLIJKE JKE BUB RE GR EO RE LIJ EPS PJSKAEANSPRAKELIJKHEID BEROEPSA ANSPRA AKELIJKHEID
P RO TECTING
W E T L A RUEL L E WE ET T L A RU UE EL LL LE
beroepsaansprakelijkheid als architect te dekken ?
VEti O DeEaLI InNspra Slilijk ID U tRen tien eO n nja ja ari rRige rige anspra a ans ansp an sG pra rIN aNke keli keli iOjkhe jjk kLh he eDiid d VEROO DELeIk Ne GrIN vRerze inSgOsLpIDDoUlM is
verzekContacteer erimeer ngsinfo: pons olliss voor 02 538 66 33 info@ar-co.be www.ar-co.be
Verzekeringsonderneming toegelaten onder codenummer 1.009
Assurance des Ingénieurs et Architectes européens
BOUWEN zonder zorgen? Het is geen utopie...
Verzekering van de Europese Ingenieurs en Architecten
Verzekeringsprofessionals ten dienste van bouwprofessionals Ieder zijn job. U brengt het bouwproject tot een goed eind. Wij zorgen er voor dat u uw job kan uitoefenen zonder kopzorgen. Vermits u geconfronteerd wordt met bijzondere risico’s, is een specifieke know-how noodzakelijk. CEA BELGIUM is exclusief opgedragen aan architecten, ingenieurs, studiebureaus, project managers, … en maakt deel uit van de CEA-groep, erkend als de Europese specialist in bouw- en beroepsaansprakelijkheidsverzekeringen. Contacteer ons vrijblijvend voor meer informatie over onze diensten of voor een vergelijkende offerte.
U de CREATIVITEIT, wij uw BIJSTAND en ZEKERHEID, samen de grootste PROFESSIONALITEIT! CEA BELGIUM Notarisstraat 66 B-1050 Brussel T +32 (0)2 761 94 00 F +32 (0)2 761 94 01 info@cea-belgium.be www.cea-belgium.be FSMA : 00000740 - KBO 0876.257.418 © Sophie Scher
26
'( 9(5=(.(5,1* Beroepsaansprakelijkheid :DDURP HHQ YHU]HNHULQJ EHURHSVDDQVSUDNHOLMNKHLG DIVOXLWHQ"
Wat is gedekt in een verzekering EHURHSVDDQVSUDNHOLMNKHLG"
122'=$$. Ieder architect die enige tijd in het vak werkzaam is, is zich ervan bewust dat een verzekering beroepsaansprakelijkheid een noodzaak is. Het beroep van architect vereist een grondige vakkennis en ervaring. Het bouwproces is complex en de opdrachtgever wordt steeds veeleisender en mondiger. Statistieken wijzen uit dat per jaar 1 op de 4 architecten betrokken is bij een schadegeval HQ GDW ERXZVFKDGHV HQRUPH ƬQDQFLÄOH JHYROJHQ kunnen hebben.
Een polis beroepsaansprakelijkheid verzekert de architect voor de burgerlijke aansprakelijkheid die hij draagt in het kader van de uitoefening van zijn beroep. De polis zal binnen het kader van de polisvoorwaarden tussenkomen wanneer een fout van verzekerde schade heeft veroorzaakt aan derden.
9(53/,&+7,1* Ingevolge de Wet Laruelle van 15 februari 2006 (B.S. 25 april 2006) moet iedere natuurlijke of rechtspersoon die het beroep van architect mag uitoefenen, verplicht een verzekering afsluiten die zijn aansprakelijkheid, met inbegrip van de tienjarige aansprakelijkheid, waarborgt. De Orde van Architecten waakt over deze verplichting door trimestriëel de lijst van de verzekerde architecten te controleren. Deze verzekering, voorheen opgelegd in het reglement van de beroepsplichten (sinds 1985), is thans bij wet verplicht ingevolge de wet Laruelle.
Een polis beroepsaansprakelijkheid voorziet drie afdelingen: 1 ’De afdeling bedrijfsaansprakelijkheid’ In deze afdeling worden de geldelijke gevolgen verzekerd van de buitencontractuele aansprakelijkheid van de architect tijdens de uitoefening van zijn beroepsactiviteit en die niet het gevolg is van een beroepsfout. %,-9225%((/' De architect gaat op werfbezoek bij een cliënt en breekt door een onvoorzichtige handeling een duur kunstwerk van zijn cliënt. Deze schade is niet
het gevolg van een beroepsfout van verzekerde maar doet zich wel voor in het kader van de uitoefening van zijn beroep en valt bijgevolg onder de afdeling bedrijfsaansprakelijkheid.
2 ‘De afdeling beroepsaansprakelijkheid’ Deze afdeling verzekert de geldelijke gevolgen van de contractuele aansprakelijkheid van de architect ten opzichte van de opdrachtgever alsook de buitencontractuele aansprakelijkheid voor schade aan derden ten gevolge van een beroepsfout. Deze afdeling verzekert m.a.w. de schade aan het op te richten project ingevolge een fout in de uitvoering van de architectenopdracht alsmede eventuele uit eenzelfde fout voortvloeiende schade aan derden. %,-9225%((/' Ten gevolge van een conceptiefout stort een vloerplaat in. Zowel de schade aan het project (de vloerplaat) als de schade van eventuele gekwetste personen zal gewaarborgd zijn. Wanneer ten gevolge van een conceptfout van de architect schade wordt veroorzaakt aan een aanpalend pand dan zal ook deze schade gewaarborgd zijn, ook al zou er geen schade aan het project zelf zijn veroorzaakt.
27
3 De afdeling â&#x20AC;&#x2DC;verdedigingskostenâ&#x20AC;&#x2122; Hierin worden alle kosten die de verzekeraar maakt om de belangen van de architect te verdedigen gewaarborgd. Meer bepaald de technische en de juridische bijstandskosten (expert en advocaten) die gemaakt worden zowel bij een gerechtelijke procedure als bij een minnelijke of scheidsrechterlijke procedure. 9HUGHGLJLQJVNRVWHQ YHUVXV UHFKWVELMVWDQG De afdeling â&#x20AC;&#x153;verdedigingskostenâ&#x20AC;?, die deel uitmaakt van de polis beroepsaansprakelijkheid wordt vaak verward met een polis â&#x20AC;&#x153;rechtsbijstandâ&#x20AC;?. Deze twee termen dekken niet dezelfde lading. Een polis rechtsbijstand is een polis die de verzekerde bijstaat in de verdediging van zijn belangen, maar niet naar aanleiding van een beroepsfout. Een polis rechtsbijstand komt bijvoorbeeld wel WXVVHQ ELM JHVFKLOOHQ PHW GH ĆŹVFXV HQ GH RUGH ELM arbeidsrechterlijke schillen e.d.m. De verdediging kan minnelijk of gerechtelijk zijn. Naast de polis BA arch is er de mogelijkheid tot het afsluiten van een rechtsbijstandpolis. Deze kan, als uitbreiding op de polis BA, al dan niet bij dezelfde maatschappij worden afgesloten.
:DW ]LMQ GH PLQLPXP YHUHLVWHQ waaraan de verplichte verzekering EHURHSVDDQVSUDNHOLMNKHLG PRHW YROGRHQ LQJHYROJH GH :HW /DUXHOOH" Verzekerde personen: Dienen volgens de wet Laruelle verzekerd te zijn: de architect (natuurlijk persoon of rechtspersoon) alsmede de mandatarissen van de vennootschap; personeel, stagiairs en medewerkers. Kortom, alle personen die voor rekening van de architect of de vennootschap de burgerlijke aansprakelijkheid in het gedrang kunnen brengen. %XUJHUOLMNH DDQVSUDNHOLMNKHLG Het is de burgerlijke aansprakelijkheid die moet verzekerd worden voor zover de activiteiten uitgeoefend worden in BelgiĂŤ. Er wordt daarbij geen onderscheid gemaakt tussen de contractuele, extracontractuele en de tienjarige aansprakelijkheid.. Verzekerde bedragen: De verzekerde bedragen zijn wettelijk bepaald en gelden per schadegeval. Voor de materiĂŤle en immateriĂŤle schade bedraagt het minimumplafond â&#x201A;Ź 500.000 per schadegeval. Hogere minimumdekking is wenselijk in functie van het risico en de grootte van het project. Voor schade die voortvloeit uit lichamelijke letsels dient de waarborg minstens â&#x201A;Ź 1.500.000 te bedragen. Toevertrouwde voorwerpen (bijvoorbeeld originele documenten ontvangen van de bouwheer) dienen verzekerd te zijn voor minstens â&#x201A;Ź 10.000. De bedragen voor lichamelijke
28
letsels worden gekoppeld aan het indexcijfer der consumptieprijzen en de bedragen voor materiĂŤle, immateriĂŤle en toevertrouwde voorwerpen aan de abex-index. De basis is deze die de maand van de publicatie voorafgaat. Ingevolge de wet op de landsverzekeringen van 25 juni 1992 worden de waarborgen verhoogd met enerzijds de reddingskosten (art.52 WLVO) en anderzijds de intresten en verdedigingskosten (art.82 WLVO) elk voor een maximaal bedrag van â&#x201A;Ź 495.787 (20.000.000 Bef.) op basis van de index van 1992.
in de fase van eerste besprekingen, vóór ondertekening van een architectuurcontract. Schades waarbij de architect wordt aangesproken in precontractuele fase zijn bijvoorbeeld schades in het kader van:
Waarborg in de tijd: De verzekeringspolis waarborgt de vorderingen die tijdens de geldigheidsduur van deze polis schriftelijk worden ingesteld tegen de verzekerden (of de verzekeringsonderneming) op basis van een in deze overeenkomst gewaarborgde aansprakelijkheid en die betrekking hebben op schade die tijdens dezelfde duur is voorgevallen. De verzekeringswaarborg moet zich daarnaast ook uitstrekken tot de vorderingen die worden ingesteld binnen een termijn van tien jaar te rekenen vanaf de dag dat er een einde is gesteld aan de inschrijving op de tabel van de Orde van Architecten. Deze verplichte posterioriteitdekking van 10 jaar moet door de verzekeraars worden aangeboden (mits bijpremie) bij de schrapping van de natuurlijke of rechtspersoon van de tabellen van de Orde.
'H EHURHSVDDQVSUDNHOLMNKHLG Bijvoorbeeld: de architect wordt verweten tekort te hebben geschoten in zijn meldingsplicht met een verlies tot bouwpremies tot gevolg.
:LH PRHW HHQ YHU]HNHULQJ DIVOXLWHQ" Het is de natuurlijke of rechtspersoon die een architectuuropdracht aanvaardt die verplicht is de verzekering beroepsaansprakelijkheid af te sluiten. Een stagiair die uitsluitend werkzaam is bij een stagemeester en geen eigen opdrachten uitvoert, is niet verplicht een eigen polis beroepsaansprakelijkheid voor deze opdrachten af te sluiten. De wet voorziet immers dat de stagiair mee opgenomen is als verzekerde.
Wanneer een verzekering EHURHSVDDQVSUDNHOLMNKHLG DIVOXLWHQ" Om het beroep van architect te kunnen uitoefenen dient men verplicht verzekerd te zijn. Het KB van DSULO % 6 PHL EHWUHƪHQGH GH verplichte verzekering voorziet trouwens dat het architectencontract verplicht de naam van de verzekeringsonderneming alsmede het polisnummer dient te vermelden. Zodat hieruit kan geconcludeerd worden dat de verzekeringspolis dient te zijn afgesloten vóór elke aanvaarding van een architectuuropdracht en dus best zal afgesloten worden uiterlijk op het ogenblik dat de eerste klant zich aanbiedt. De architectuuropdracht start immers bij het eerste contact met de opdrachtgever, zelfs vóór elke ondertekening van een contract. Heel wat schadegevallen kunnen zich immers voordoen
'H EHGULMIVDDQVSUDNHOLMNKHLG Bijvoorbeeld: bij het bezoek aan het te verbouwen pand wil de architect opmetingen uitvoeren met een hoogtemeter en beschadigt hierbij het brandglas.
Wat kost een verzekering EHURHSVDDQVSUDNHOLMNKHLG" De premie van een polis beroepsaansprakelijkheid wordt uitgedrukt in een percentage op de gefactureerde erelonen (exclusief BTW) of in een promille op de waarde der bouwwerken. Bij het begin van elk jaar wordt een minimumpremie als voorschot geĂŻnd en na verloop van het jaar dient de verzekerde een aangifte in bij zijn verzekeraar met vermelding van de uitgevoerde werken en/ of de gefactureerde erelonen. Op basis van deze cijfers en rekening houdende met het betaalde voorschot in het begin van het referentiejaar gebeurt dan een jaarlijkse premieafrekening. De voorschotpremie varieert van maatschappij tot maatschappij. Voor stagiairs gelden zeer gunstige voorwaarden.
+RH HHQ YHU]HNHULQJ EHURHSVDDQVSUDNHOLMNKHLG DIVOXLWHQ" Een polis beroepsaansprakelijkheid is een belangrijk contract en stoelt op een langetermijnrelatie. Een carrièrepolis beroepsaansprakelijkheid is jaarlijks opzegbaar, maar aangezien de duurtijd van de aansprakelijkheid van een architect vastgesteld is op 10 jaar en aangezien de gemiddelde afhandelingsduur van een schade ongeveer 7 jaar blijkt te zijn, is het duidelijk dat het een polis is die op lange termijn wordt aangegaan. Het is dan ook van belang de keuze van verzekeraar wel te overwegen en rekening te houden met de kwaliteit, ervaring, know how en toegevoegde waarde van de diensten die deze levert. Kostprijs alleen mag geen doorslaggevend element zijn.
%URQ Protect Verzekeringen AR-CO Verzekeringen Euromaf Verzekeringen CEA: gespecialiseerd makelaar
coat BRUSH coat SPRAY Universeel inzetbaar, vloeibaar en luchtdicht membraan
Snelle plaatsing
A
Blowerdoor proof
P R O D U C T
geschikt voor renovatie en nieuwbouw overschilder- en overpleisterbaar goede hechting op bouwvochtige ondergrond âiiÀ yiÝ Li i L Ûi ` i >ÃÌ ÃV scheuroverbrugging tot 2 mm L ii `À }i >>}` Ìi Û> ä]È ® Û ` iÌ >> `i ÕÀ «i> 6" ÀiVÌ Ûi Óää{É{ÓÉ
testrapporten WTCB i.v.m. adhesie en dampdiffusieweerstand beschikbaar
B Y
Uw project verdient een integraal kwaliteitsbeheer, van grondstof tot afgewerkt product.
www.belgaplastics.be
BELGIAN QUALITY BRAND
www.belgaplastics.be
Lombardstraat 42 • 1000 Brussel • Tel: 02 511 65 95 • www.benor.be
Ontdek Anna, de slimme thermostaat van Eni
Dit doet Anna voor jou:
Daikin warmtepompen, voor een duurzame toekomst! www.daikin.be
L 0800 840 22
• ze leert zelf wat de ideale opwarmtijd is om je woning gezellig warm te maken, en houdt hierbij rekening met het weer; • je bedient Anna vanop afstand met een app; • ze coacht je om je verwarming optimaal af te stellen op jouw woning; • je kan tot 15% op je energiefactuur besparen.
Meer info op eni.be/anna of bel 0800 21 081
29
(HQ VWDJHYUDDJ" (HQ VWDJHSUREOHHP" Vraag raad via deze QXWWLJH DGUHVVHQ 25'( 9$1 $5&+,7(&7(1 Vlaamse Raad YODDPVH UDDG#RUGHYDQDUFKLWHFWHQ EH West-Vlaanderen UDDG ZHVW YODDQGHUHQ#RUGHYDQDUFKLWHFWHQ EH Oost-Vlaanderen UDDG RRVW YODDQGHUHQ#RUGHYDQDUFKLWHFWHQ EH Antwerpen UDDG DQWZHUSHQ#RUGHYDQDUFKLWHFWHQ EH Limburg UDDG OLPEXUJ#RUGHYDQDUFKLWHFWHQ EH Vlaams-Brabant UDDG EUDEDQW#RUGHYDQDUFKLWHFWHQ EH
1$9 :LOOHEURHNNDDL %UXVVHO WHO LQIR#QDY EH
30
ito Hab
TM
ondersteunt all es, stoutste dr
s uw zelf
o me n .
horizontale compartimentering
vertikale compartimentering
draagconstructies
elektrotechniek
gevels
Promat® SYSTEMGLAS wandsystemen
luchtkanalen
fire stopping en fire sealing
Uw partner in passieve brandbescherming voor gebouwen. Promat International NV Bormstraat 24, 2830 Tisselt | T 015 71 33 51 | F 015 71 82 29 info@promat.be | www.promat.be
Met de nieuwe Habito™-platen van Gyproc worden zelfs uw stoutste dromen waar. Want ze hebben een uitzonderlijke draagkracht tot 15kg per ophangpunt, ze zijn stootvast en geluiddempend. Al uw ambitieuze projecten worden gerealiseerd. Vol van passie,…zoals je nieuwe woonkamer. Laat je verbeelding de vrije loop.
www.gyproc.be
THINK FREE... “De eenvoudige vorm van het Rockfon Eclipse paneel prikkelt de verbeelding. De dubbelzijdige absorptiemogelijkheid van het eiland daagt uit tot een ruimtelijk gebruik ervan.” - Paul Vermeulen, De Smet Vermeulen architecten -
Geef uw verbeelding vleugels met MasterL erLine 8 van Reynaers Aluminium.
www.rockfon.be
is een nieuw n baanbrekend aluminium raamsysteem waarmee Reynaers Aluminium alle grenzen verlegt. MasterLine 8 staat voor maximaal comfort en veiligheid en biedt een enorme architecturale vrijhe heid met een uitgebreide keuze aan designvarianten. Deze nieuwe gene neratie innovatieve ramen weerspiegelt de hedendaagse architectuurtrend van maximaal daglicht, gecombineerd met een architectuurt
Trekvogels die de ruimte doorklieven, uitgebeeld met behulp van ROCKFON® Eclipse in het bekroonde kinderdagverblijf de Strandloper.
superieure energie-efficiëntie.
www.reynaers.be
TO G E T H ER FO R B E T T ER
31
67$*( 23=(**(1" 67$*( %8,7(1 ((1 $5&+,7(&7(1%85($8 /23(1"
0((67 *(67(/'( 95$*(1 1. Wat moet ik doen om mijn stage aan te vatten? Contacteer vóór de stage de Orde van Architecten van jouw provincie om alle nodige formulieren te krijgen. Een lijst met stagemeesters kan meestal daar opgevraagd worden. 2. Ik ben gedomicilieerd in de provincie Vlaams Brabant en wens mijn stage te lopen bij een stagemeester in Limburg, tot welke provinciale Orde van architecten moet ik me richten? Tot de provinciale Orde waar uw stagemeester onder valt, in dit geval de Orde van Architecten van Limburg. 3. Wanneer moet ik me als stagiair aansluiten bij een sociaal verzekeULQJVIRQGV" De aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds moet gebeuren ten laatste RS GH GDJ YDQ GH HƪHFWLHYH VWDUW YDQ de zelfstandige activiteit (= de aanvang van de stage, dit is de dag waarop u ingeschreven wordt op de lijst van de stagiairs). Opgepast, de bijdrageplicht begint vanaf de eerste dag van het kwartaal waarin de activiteiten worden aangevat. Daarom is het soms nuttig deze aanvang even uit te stellen tot het begin van het volgend kwartaal (bv. activiteit starten per 1 oktober i.p.v. per 15 september).
32
4. Is er een minimum periode bepaald GDW LN VWDJH PRHW ORSHQ ELM HHQ ]HOIde architect? Ja, er moet een minimum periode van telkens zes maanden bij één en dezelfde architect worden doorlopen. Een kortere periode wordt veelal niet als geldig aanvaard door de Orde, zelfs in het geval u geen oorzaak van deze situatie bent. Raadpleeg bij twijfel de bevoegde provinciale Raad van de Orde. 5. Wanneer moet ik als stagiair een beURHSVYHU]HNHULQJ DIVOXLWHQ" De stagiair die zelfstandig optreedt is burgerlijk aansprakelijk voor zijn daden, ook al presteert hij onder gezag en voor rekening van zijn stagemeester. Sommige verzekeringspolissen afgesloten door de stagemeester dekken de beroepsverantwoordelijkheid van de stagiair die in opdracht van de stagemeester handelt. Voorwaarde is echter dat de stagemeester voorafgaandelijk het inherent risico aan zijn verzekeraar meldt (samenstelling van bureau = stagiair xxx). Van zodra je een eigen opdracht in hoedanigheid van zelfstandige architect start, moet je een eigen polis afsluiten. Naast je beroepsaansprakelijkheidsverzekering is het nuttig een algemene polis B.A. te onderschrijven (de zogenaamde “familiale verzekering” ).
6. Kan ik mijn stage opzeggen? Dit kan, na onbepaalde tijd bij schriftelijk akkoord van de stagemeester en de stagiair. De Orde van Architecten wordt daarvan op de hoogte gebracht met de reden van onderbreking. De stagiair kan dan van dag op dag een andere stage aanvatten. De aanpassing geeft geen verlies voor de stageduur indien de regelgeving m.b.t. de minimale stageduur (6 maanden bij éénzelfde stagemeester) wordt toegepast. 7. Kan ik stage lopen bij een aannemer? Dit is een “stage buiten een architectuurbureau” waarvan de relevantie voor de latere beroepsuitoefening dient aangetoond te worden. Ze moet voorafgaandelijk aangevraagd en goedgekeurd worden door de Orde. In elk geval dient ze aan de diverse ZHWWHOLMNH EHSDOLQJHQ EHWUHƪHQGH GH stage te voldoen, o.a. moet ze gesuperviseerd worden door een stagemeester die gedurende minstens 10 jaar op de tabel is ingeschreven en zal zij bijgevolg maximaal voor een periode van 6 maand erkend worden. De EHRRUGHOLQJ HQ YDOLGDWLH JHEHXUW ƬQDDO na het verstrijken van de periode van 6 maanden.
Fixvent® Mono AK EVO Discrete ventilatie, zonwering en muggengaas in één Windvaste doekzonwering (garantie tot 130 km/u)
Optimaal akoestisch comfort
Onderhoudsvriendelijk
SGG
VIEWCLEAR®
Insectenwerend
Doek eenvoudig te vervangen
Optimaal thermisch comfort en ongehinderd doorzicht?
SGG VIEWCLEAR biedt een nieuwe en unieke oplossing tegen condensatie op de buitenruit van zeer performant thermisch isolerend glas. Minder condens betekent meer doorzicht en extra zonnewarmte in uw gebouw!
(bv nieuwe kleur)
Discreet ingewerkt boven het raam
MEER INFO?
www.saint-gobain-glass.com
Natuurlijke toevoer van verse lucht in combinatie met doekzonwering
www.renson.be
Together we make the difference Sportpark Duinwetering door MZAllpro Waalwijk in Colorcoat HPS200 Ultra®
GRONDWIJZER vzw
uw bodembeheerorganisatie Dienstverlening: Å Afleveren conform verklaring technisch verslag Å Afleveren bodembeheerrapport en transportdocumenten Å Adviesverlening Å Opleidingen Å Werfopvolging Å Certificatie tussentijdse opslagplaatsen en grondreinigingscentra
www.colorcoat-online.com
www.grondwijzer.be
33
WIENERBERGER
BOUWKNOPEN ATLAS.BE
Uw snelste weg naar een foutloos EPB-bouwknopendossier.
gratis opleiding g
Ontwerpvrijheid 5000 simulaties 150 details Snel en eenvoudig Haalt het maximum uit optie B Gunstiger K-peil Volledig dossier
Inschrijven via www.xella.be
Ontdek de basis voor elke bouwstijl De Xella bouwmaterialen beantwoorden perfect aan de noden van de moderne bouwer. Ze zorgen dat de woning duurzaam, energie-efficiënt en aangenaam om wonen is. Elke uitstraling is mogelijk: gedurfd modern met een afwerking in pleister, hout, metaal, ... of traditioneel met gevelsteen. De uitstekende thermische en kostenbesparende eigenschappen van de Ytong, Silka of Hebel ruwbouw garanderen een optimaal wooncomfort het hele jaar door.
INSPIRING. INNOVATIVE. SOLID.
www.bouwknopenatlas.be
XELLA • T 03 250 47 00 • ytong-be@xella.com • www.xella.be
Prefab beton: bouwen aan de toekomst
© R ö b e n T o n b a u s t o f f e
Veilig, veelzijdig, verrassend
Info & advies www.febe.be - mail@febe.be - 02/735.80.15 Find us on Facebook: OutstandingConcrete
34
q WLS YRRU EHJLQQHQGH VWDJLDLUV" %H]RHN ]R YHHO PRJHOLMN ZHUYHQ r 9LQFHQW 9DQ ,PSH VWDJLDLU (QSOXV $UFKLWHFWHQ
:$7 +(()7 '( 72(.2067 ,1 3(772" Vincent Van Impe is stagiair-architect bij Enplus Architecten in Gent. Na zijn studie Architectuur kwam hij er met zijn voeten in de bouwrealiteit terecht. Een eyeopener! Hoe kijkt hij naar de toekomst? “Mijn beeld van architectuur is gewijzigd sinds ik in de praktijk sta. 7LMGHQV GH RSOHLGLQJ EHQ MH YDQ GH WLMG EH]LJ PHW RQWZHUSHQ (Q GDQ NRP MH LQ GH UHDOLWHLW HQ ZRUGW GDW KHUOHLG QDDU ]RpQ . Er komt zo veel meer bij kijken. Nu sta je ook in voor de opvolging van projecten en de bijhorende administratie. Dat zie je niet tijdens de opleiding zelf.”
“Ik hoop binnen vijf jaar zelf mensen te kunnen aansturen en zelf meer verantwoordelijkheid te krijgen bij het dagelijks runnen van een bureau.” “Eén tip voor beginnende stagiairs? Werven bezoeken, werven bezoeken en werven bezoeken! Sta zo veel mogelijk op de werf en als dat niet mogelijk is binnen je bureau, probeer er dan na je uren op uit te trekken. Want de werf is de beste leerschool. Je maakt er kennis met de uitvoerende kant van het verhaal en scherpt door die ervaring tegelijk ook je ontwerpskills aan.”
35
'H .LFN 2ƪ 'D\V g maar wat daarna?
:$$520 =28 ,. 0( $$16/8,7(1 %,- 1$9" •
*UDWLV WRHJDQJ WRW DOOH 1$9 ,QIRDYRQGHQ Deze gaan telkens door ergens dicht in je buurt en behandelen de meest actuele technische thema’s. Het huidig aanbod vind je op ZZZ QDY EH
•
/HGHQNRUWLQJ RS DOOH 1$9 9RUPLQJVVHVVLHV Cursussen gespreid over één of meer lesmomenten die to the point info geven over nieuwe wetgeving, dieper graven in technische thema’s, ... ZZZ YLWUXYLXVDFDGHP\ EH
•
'H WZHHPDDQGHOLMNVH 1$9 1LHXZVEULHI alle up to date info voor de uitoefening van het beroep.
•
7RHJDQJVFRGH YRRU KHW OHGHQJHGHHOWH YDQ GH 1$9 VLWH EPB, muurovernameprijzen, calculatiewaarden, controle van aannemers, bouwverlof en weerverlet, technische dossiers, waterbewust bouwen ...
• 0RGHOFRQWUDFWHQ PRGHOEULHYHQ naar bouwheer, aannemers, Orde van Architecten, … •
Gratis infopockets over EPB, waterrobuust bouwen, luchtdicht bouwen, werfoverleg ...
•
'LPHQVLRQ het magazine voor de architect met projectbespreking, wetgevende info, socio-economische actualiteit voor het beroep, technische evoluties ...
•
1$9 3URGXFWHQDDQERG zoals Collectieve Polis Gewaarborgd Inkomen, kortingen op tal van beroepsproducten, architectuurboeken ...
•
*UDWLV DGYLHV YDQ GH 1$9 KHOSGHVN een antwoord op de vragen waarmee jij als architect geconfronteerd wordt
9RRUGHHOSDNNHW DIJHVWXGHHUGHQ ABC pakket: voor HXUR (excl. btw) kan u voor twee jaar lid worden. Interesse? 7HNHQ LQ YLD QDY EH Meer info: info@nav.be of tel. 02 212 26 99 Aanbieding geldig tot 30 september 2016.