Coördinatie: Henk Van Nieuwenhove
Le Frick c’est chic
Voor de belangrijkste voorjaarstentoonstellingen moet je dit jaar in Nederland zijn. Het loopt storm voor de oude Rembrandt in het Amsterdamse Rijksmuseum, het Noordbrabants Museum in ’s Hertogenbosch pakt uit met Hockney, Picasso en Tinguély, maar de meest uitzonderlijke expositie is die van The Frick Collection in het Mauritshuis in Den Haag. objecten uit The Frick Collection tentoon, in een intieme en huiselijke opstelling die de sfeer oproept van het museum en gewezen woonhuis van Henry Clay Frick.
Van Cimabue tot Ingres De kwaliteit van de tentoongestelde werken is wereldtop. Naast een aantal heel interessante tekeningen, onder meer van Rubens en Goya, sculpturen en voorwerpen uit de toegepaste kunsten, zijn het vooral de schilderijen die hoge ogen gooien. De selectie begint chronologisch met een pareltje van Cimabue, eind 13 de eeuw, gevolgd door Maria en kind met de heilige Barbara van Jan Van Eyck, een portret van Hans Memling, een uiterst fijne en zeldzame grisaille, De drie soldaten, van Pieter Bruegel de Oude. De Engelsen zijn sterk vertegenwoordigd met meesterwerken van Joshua Reynolds, Thomas Gainsborough en John Constable, onder meer twee prachtige wolkenstudies.Orge lpunt vormen de Franse meesters met schitterend werk van Watteau, Boucher, een prachtige trompe l’oeil van Liotard en een meesterwerk van JeanAuguste-Dominique Ingres, Portret de la Comtesse d’Haussonville. Drie jaar lang heeft Ingres aan dit portret gewerkt, alsof hij zich niet kon losrukken van de mysterieuze blik die de gravin het aureool van een onweerstaanbare ‘femme fatale’ bezorgt.
Vermeer en Rembrandt
© The Frick Collection.
© The Frick Collection.
Wat een fantastisch toeval dat u in één en hetzelfde gebouw de blik van de Comtesse d’Haussonville en die van Het meisje
Pieter Bruegel de Oude, De drie soldaten, 1568.
26
© The Frick Collection.
T
he Frick Collection is een van de belangrijkste Amerikaanse kunstverzamelingen met werk van Van Eyck, Memling, Goya, El Greco, Titiaan, Rembrandt, Renoir, Manet, Monet... De collectie werd eind 19de/begin 20ste eeuw samengesteld door de steenrijke, ook wel beruchte cokes- & staalmagnaat Henry Clay Frick (1849-1919) die er niet voor terugdeinsde om knokploegen in te zetten om zijn stakende arbeiders tot andere inzichten te nopen. Als zoon van een landbouwer en schoonzoon van een whiskydistilleerder was hij de verpersoonlijking van The American Dream. Eind 19de eeuw brak in de VS The Gilded Age aan, waarin topondernemers als Rockefeller, Carnegie, Vanderbilt als een komeet de hoogte in schoten. Een van hen was ook Henry Clay Frick. Op zijn 30 ste had hij voldoende fortuin verzameld en na een bezoek aan The Wallace Collection in Londen, besloot hij een kunstverzameling aan te leggen. Hij verhuisde naar New York waar hij een paleis liet bouwen waar momenteel het museum The Frick Collection gehuisvest is. In zijn testament liet Frick opnemen dat zijn verzameling moet opengesteld worden voor het publiek én dat de werken niet mogen worden verkocht, laat staan uitgeleend. Na zijn dood werd The Frick Collection, mede onder impuls van zijn dochter, nog fors uitgebreid met topwerken. En het is uit dat aanbod dat na Fricks dood werd verzameld, dat nu voor het eerst, werken in Europa te bezichtigen zijn. Het Mauritshuis stelt niet minder dan 36 uiterst waardevolle schilderijen, beeldhouwwerken en
Jean-Auguste-Dominique Ingres, Portret van de Comtesse d’Haussonville, 1845.
met de parel van Johannes Vermeer kan bewonderen. Want na uw bezoek aan The Frick Collection moet u beslist de tijd nemen om doorheen de vaste collectie van het Mauritshuis te wandelen, een van de mooiste musea van Europa. U houdt ook halt bij De anatomische les van dr. Nicolaes Tulp van Rembrandt, zonder twijfel het mooiste chirurgijnenportret ooit gemaakt. Het Mauritshuis is sedert vorig jaar heropend na een prachtige restauratie van de zalen. Wanneer u deze mooie kamers bewondert, begrijpt u ook meteen waarom The Frick Collection hier getoond wordt. Noblesse oblige! Het museum in New York en dat in Den Haag hebben eenzelfde huiselijke grandeur waarin een grote collectie tot zijn recht komt. Tijdens de restauratieperiode van het Mauritshuis heeft het Nederlandse museum overi-
Jan Van Eyck en atelier, Maria en kind, met de heilige Barbara, ca 1441-43.
ARTSENKRANT Vrijdag 13 februari 2015 Nr. 2394
gens een serie topwerken in The Frick tentoongesteld. Het was meteen de meest succesvolle expositie die ze in het New Yorkse huis ooit hadden meegemaakt. Voor wat hoort wat. Van netwerken hebben ze in Nederland beslist veel kaas gegeten.
Hotel des Indes Wilt u even bekomen van zoveel pracht en praal, dan hoeft u alleen maar een paar honderd meter te stappen langs die mooie bomenrijen tot aan het Hotel des Indes aan de Lange Voorhout, waar u in de prachtige salons van een thee (of een whisky) kan genieten of in de mooie eetkamer voor het gastronomische menu kan gaan. Weet dat Henry Clay Frick meer dan 100 jaar geleden in hetzelfde hotel heeft gelogeerd en gedineerd. Een bezoek aan Hotel des Indes vormt dan ook de perfecte afsluiter van een memorabele culturele uitstap naar het koninklijke Den Haag. Henk Van Nieuwenhove • The Frick Collection. Kunstschatten uit New York. Tot 10 mei in het Mauritshuis, Plein 29 in Den Haag. Open van dinsdag tot en met zondag van 10u. tot 18u. (donderdag tot 20u), maandag van 13u. tot 18u. Info: www.mauritshuis.nl - +31-70/3023456. • Vanuit Brussel, Mechelen of Antwerpen spoort u rechtstreeks naar Den Haag. Info en tickets: www.nmbs-europe.com.