nederlands auschwitz comité
maandblad
oktober
secr. r. cheval, volkerakstraat 2 6 ' amsterdam-z., postgiro 2 9 3 0 8 7
Het monument moet er komen D e mens vergeet snel, wordt er gezegd. M a a r de mens vergeet niet alles. E n zelfs, als hij wil vergeten, komen zijn kinderen en stellen h e m vragen. Zij vragen n a a r het hoe en waarom, zij vragen verantwoording. M e n ziet dat sterk a a n de jonge Duitse schrijvers, een Hochhuth, een Böll. Zij laten hun plaatsvervanger of hun clown de vragen stellen, die uit het verleden stammen en ook nu nog open staan. O o k bij ons blijkt de belangstelling van de jeugd voor de j a r e n '44-'45, voor uitzendingen over het verzet, voor films als „Wederzijds", „ D e vier dagen van Napels", „ D e jeugd van I w a n " , voor verzetstentoonstellingen. Bladert U dit nummer door: U vindt er een causerie in aangekondigd over het proces tegen Globke, die nu wel een villa a a n het meer van Genève wil gaan bewonen, m a a r ondanks pogingen tot doodzwijgen en verdoezelen van zijn misdaden, midden in de wereldaandacht is blijven staan. U vindt er de Japanners vermeld, inmiddels onder overweldigende belangstelling thuisgekomen; zij trokken uit ter waarschuwing tegen nieuw oorlogsgevaar (nu een eerste stapje teruggedrongen) en schreven de namen Hirosjima en Auschwitz in hun vaandel en de mensen herinneren zich, overal. I n dit nummer ziet U hoe duizenden ondanks officiële tegenwerking de martelplaats Bergen-Belsen opzochten, hoe men in dankbaarheid hen gedenkt, die ten koste van eigen leven de vervolgden bijstonden en hoe dezen zich weerden in hun getto. D e mens vergeet snel, m a a r alleen wat hij wil vergeten. E r zijn er wel, die onze vergeetachtigheid graag zouden bevorderen. O n d e r hen bijvoorbeeld de exleden der S S , die elkaar dan hier, dan daar in West-Duitsland „treffen", in alle (oude) onschuld natuurlijk. H u n slachtoffers en bestrijders hebben zich in Florence, brandpunt van beschaving en menselijkheid, verzameld en berad e n ; ook wij horen daarbij. Tenslotte komt U opnieuw de kleine annonce tegen, waarmee U een exem-
19 6 3
5 e jaargang no. 10
plaar kunt bestellen van het album K L Auschwitz. W i j willen hier niet uitwijden over deze reeks authentieke en verpletterende opnamen. V e l e lezers hebben al een exemplaar besteld, anderen zullen dat ongetwijfeld nog doen. D e gehele opbrengst dezer albums, zelf al een teken der herinnering, komt ten goede aan het monument te Auschwitz. N a wat wij hierboven schreven, behoeft dit nauwelijks toelichting. Als de jeugd van nu wil weten, als de ouderen zich bezinnen en nog gevaar zien dreigen, dan is het wel in de eerste plaats de ereplicht van de oud-gevangenen v a n Auschwitz en de nabestaanden der slachtoffers om hier, in dit kamp der massale vernietiging zelf, een gedenkteken tot stand te brengen. M e n is dan ook druk bezig. E r bestaat een Internationaal Monumenten Comité, dat een prijsvraag voor een eenvoudig monument heeft uitgeschreven en opdracht heeft gegeven aan een groep Poolse, Italiaanse en Deense beeldhouwers dit in herziene, sobere vorm uit te voeren. Ondanks de ingetogen opzet kost dit veel geld — m a a r in Auschwitz zijn burgers uit 2 2 landen gemarteld en vermoord. M e e r dan een miljoen kinderen zijn er doorheen geg a a n : een stapel schoentjes en een enkel poppetje is ervan over. I n al die landen zijn inzamelingen gehouden en nog a a n de gang, werden de regeringen aangezocht om een bijdrage. Zo ook Nederland. V e l e Nederlanders hebben hun bijdrage overgemaakt, de regering bleef echter doof. Zij meende „analoge" gevallen van de hel van Auschwitz ontdekt te hebben en liet zo elke steun voor oprichting van een grafteken voor ruim 100.000 vermoorde burgers achterwege. M a a r wij, het Nederlandse Auschwitz Comité, en wij weten daarbij te spreken in naam van allen die in of bij Auschwitz h u n dierbaren hebben verloren, wij kunnen en mogen ons hierbij niet neerleggen. H e t oprichten van een internationaal gedenkteken is een ingewikkelde en uitermate kostbare zaak,
PROF. NAGEL OVER PROCES GLOBKE
HET
Prof. mr. W. H. Nagel, die als waarnemer voor het Nederlands Auschwitz Comité het proces tegen Globke te Berlijn heeft bijgewoond, zal een causerie houden over de betekenis van het proces-Globke. Dit zal gebeuren op 2 nov., des middags om 3 uur, in de bovenzaal van café-restaurant „De Rode Leeuw", Damrak 93-94, Amsterdam. De bijeenkomst wordt georganiseerd door het Nederlands Auschwitz Comité in samenwerking met de Vriendenkring Sachsenhausen. Onze Nederlandse getuigen in het proces krijgen ook de gelegenheid iets van hun ervaringen te vertellen. Er zal verder een korte film worden vertoond over Sachsenhausen en de inwijding van het monument aldaar. Een — alweer — geruime tijd vervolgde Duitse oud-gevangene van het kamp zal aanwezig zijn. In verband met het beperkte aantal plaatsen verzoeken wij U, per briefkaart aan ons secretariaat, Volkerakstraat 261 of telefonisch 799862 te willen berichten of U deze middag wilt bijwonen.
hoe bescheiden m e n dit ook aanpakt. E r moet nog heel veel gebeuren, wil het monument bij de twintigste verj a a r d a g van de bevrijding van het kamp Auschwitz worden ingewijd, want pas de helft van het vereiste bedrag is bijeen. M a a r het gaat hier om een erezaak voor de gehele mensheid. H e t Nederlands Auschwitz Comité richt zich opnieuw tot de Nederlandse regering: weest indachtig aan de ramp, waar het fascisme en zijn oorlogsmisdaden toe hebben geleid: draagt U w deel bij, o p dat toekomstige geslachten worden gewaarschuwd en vermaand, dat dit eens is geschied en nooit meer m a g gebeuren. Bestelt een album of stort U w bijdrage. O o k wij kunnen het voorbeeld geven. H e t monument moet er komen, ten teken dat het mensdom niet vergeet. Gironummer Comité Auschwitz 157000.
Monument
te