nederlands auschwitz comité
april
maandblad nr. 4 secr. r. cheval, volkerakstraat 26' amsterdam-z.,
19 maal 5 mei Opnieuw wordt het Bevrijdingsdag: voor de negentiende maal. Als altijd geeft dal stof tot overdenking: dat de jaren '40 —'45 weer een jaar langer achter ons liggen en dat we ze niet. }ü steeds minder kunnen en mogen vergeten. Naasi veel wat ons bedroeft cn wat we in die meidagen niet voor mogelijk hadden gehouden, zijn er ook heugelijke zaken aan de orde: de toenemende, aclievc belangstelling van de jeugd voor onderdrukking en verzet. Een teken daarvan vindt men iu dit nummer aangekondigd: in het Anne Frankhuis zullen Auschwitzers voor onderwijzers (en anderen) ovvr dat zware verleden spreken. Vandaag willen wij hel hebben over iets dat juisl met het „ 1 9 " nauw is verbonden en dat is ..20". Volgens de Bondsgrondwet zijn de zwaarste oorlogsmisdaden na twintig jaar verjaard De zwaarste, d.w.z. de moorden. Mishandelingen etc. tellen al na tien jaar niet meer mee, zodat men o.a. dc Auschwitz-beulen onbekommerd de ergste gruwelen hoort toegeven; allemaal verjaard . . . Er is veel over te zeggen, dat eerst deze laatste jaren er enige (en werkelijk nog niet zo erg vele) processen voor Duitse rechtbanken zijn gevoerd. Of de lokkende en nabije verjaring daarbij heiemaai geen rol heeft gespeeld , . , Hoe het ook zij, de vertraagde, gebrekkige of tc fragmentarische berechting van de oppermisdaad heeft elke herdenking der bevrijding een bittere bijsmaak gegeven. Dit jaar is het onbehagen tot alarm geworden Het internationale Auschwitz Comité heeft, evenals het Joodse Wereldcongres en andere organisaties er te Bonn op aangedrongen hier geen verjaring van twintig jaar te laten gelden. Dc Westduitse minister van justitie, Dr. Ewald Bucher, heeft dit verzoek verworpen, omdat hel Duitse volk de processen moe zou zijn. In Brussel heeft een demonstratie van oud-gevangenen en -gedeporteerden, daaronder uit Auschwitz, al van repliek gediend: de Belgische minister van justitie ontving het verzoek bij
1964
zijn Westduitse ambtgenoot het vervallen van de verjaring te bepleiten. Het Verbond van Joodse Verzetsstrijders in Frankrijk richtte een dergelijk verzoek tot de Franse regering, zoals het ook aandrong op veroordeling van de beulen van Auschwitz in overeenstemming met hun misdaden. In dezelfde geest uitte zich dr. Van Dairï", namens de Centrale Raad van Joodse gemeenten in West-Duitsland. die tevens waarschuwde tegen de activiteiten van neo-nazi's cn oud-S.S.ers en geregelde publicaties over dc begane misdaden aankondigde. Men ziet het: niet alleen wij voelen ons bezwaard door dc nadering van dc formele, en voor alle nazi-slachtoffers ongunstige, ja beledigende „stilzwijgende verzoening'*. Blijkbaar zijn ook kringen van justitie en Bondsdag niet onberoerd gebleven: wij konden tenminste vernemen, dat men in de komende 5 a 8 jaar nog „minstens 500'* processen kan verwachten, die dan alle in hei nu lopende jaar aanhangig zouden moeten worden gemaakt. Maar ook dan blijft de vraag, hoe en door wie? Nog steeds vonnissen rechters, die even schuldig zijn als de berechten en dienovereenkomstig oordelen. De negenliende bevrijdingsdag toont tweeërlei late, tragisch late, afwikke-
Beulen zonder
postgiro
293078
Stille tocht 4 mei Als elk jaar worden in het gehele land op 4 mei de doden uit de tweede wereldoorlog herdacht door gezamenlijk naar een gedenkplaats te gaan en door overal, des avonds om acht uur, twee minuten stilte in acht te nemen. Het Nederlandse Auschwitz Comité roept alle lezers op in hun woonplaats aan de stille tocht deel te nemen Te Amsterdam zal het comitê bloemen leggen bij hel Nationale Monument. De stoet wordt daar opgesteld op dc Nassaukade bij de Bosboom T ou ssaint straat, tussen 18.15 en 18.30 uur. Vertrek: 18 u. 30. Omstreeks 19 u. 45 zal de Dam zijn bereikt. Amsterdammers, laat ons allen onze doden op 4 mei herdenken. lingen van de nazi-tijd. De uitkeringen aan nazi-slachtoffers zijn begonnen, maar voor hoevelen als een droeve hoon? De berechting is hervat, dat is beter dan niets, maar staat toch in geen verhouding tot de gepleegde daden Hierop past slechts één antwoord, n.1. met meer kracht dan ooit in touw voor ons doel, bevestigd bij elke herdenking: Nooit meer Auschwitz! Deze vijfde mei houdt dat in: geen verjaring f
baas?
Een dag ooggetuige in Frankfort bitten verwerkte, jazeker, dezelfde die „Een Auschwilzcr weet genoeg om jarenlang te spreken \ antwoordt de Beierse getuige Wörl op een vraag van de president of hij nog iets le vertellen heeft. Later zegt hij: „Schiller en Goethe hadden dat niet kunnen beschrijven/ Wij zijn in Goethe's geboortestad Frankfort a/M.. waar nog de Degesch voorlbestaat, die het gifgas maakte en de Degussa, die de honderden kilo's goud uit de dode ge1
1
in Amsterdam kleine kernreactoren laat beproeven . . . Als „verdacht van oproerigheid" is getuige Ludwig Wörl drie van zijn elf kampjaren in de Krankenbau van Auschwitz werkzaam geweest, daarvan enige maanden in Monowitz. In Neurenberg heeft hij als deskundige getuigd, verklaringen van het I.A.K., warme dankbetuigingen van Joodse (Vervolg
op pag.
2)