nederlands auschwitz comité
juni
1 9 6 4
maandblad nr. 6 secr. r. cheval, volkerakstraat 26' amsterdam-z., postgiro 293087 bankrek.: amsterdamsche bank van baerlestraat amsterdam z.
5~ De Cadsu en de vacantie
H U N SCHULD De zorgvuldige lezer van dit blad — en dat zijn er heel wat — zal in dit nummer vele malen op het woord „schuld" stuiten. Opgedoken ouders van ondergedoken kinderen, huidige bezoekers en behoeders van Theresiënstadt voelen zich schuldig. Schuldig schijnt ook degeen, die ouders of kinder n aan de gaskamers verloor en er zelf aan ontkwam, want hij ontvangt een „maximum", d.w.z. beknibbeld smartegeld. Een deelnemer aan een forumavond schreef ons zich te schamen. Wie voelt er eigenlijk geen schuld? Moet men daarvoor naar de Frankfortse rechtszaal met de Auschwitzbeulen, die van niets weten, ook van geen schuldgevoel? Sommigen menen „de Joden" te moeten verwijten, dat zij zich lieten afslachten. Bruno Baum schrijft in zijn boek „Verzet in Auschwitz" over de opstand van het Sonderkommando, waaruit slechts een enkeling aan de dood ontsnapte: „Het zelfbewustzijn en de zelfachting der Joden namen toe na deze ongelijke strijd." Hij vertelt ook, dat het verzet in het kamp kon beginnen na aankomst van een aantal politieke gevangenen. Men zou zeggen, uiteraard. Kon het leeghalen van bejaarden- en kinderhuizen tot doelbewuste actie leiden? „Men moest beginnen hun, die aan vergassing waren ontkomen en vaak vol waren van verdriet om de vernietiging van hun verwanten en vrienden, nieuwe levensdrift geven," verklaart dezelfde schrijver. Is er één bevolking geweest, die in zijn geheel en bij voortduring
verzet heeft gepleegd? Neen immers, en niemand had dat kunnen verwachten — of kan het zich voorstellen. En wie zou het niet volstrekt algemeen zijn van het verzet als schuld opvatten? De nazi's hadden, om hun, i n hun rassenwaan, alleen bekende redenen, zich ten doel gesteld alle Joodse bevolkingen, waar zij die aantroffen, uit te roeien. Dat is hun in hoge mate gelukt. Zij de eeuwig „schuldelozen" wisten heel wel, dat er geen volk, geen wijk zelfs van enkel verzetshelden bestaat ™ of bijna geen — want hun barbarij bracht ze voort, in de getto's van Warschau en Bialystok, b.v. Een volk, een stad kan juist onder druk tot grote daden in staat zijn en een wal van verzet opwerpen tegen de terreur, zoals i n Amsterdam gebeurde in februari 1941 en in april '43 i n Warschau. Wij kunnen vaststellen :er is voor en na 1933 te weinig gedaan om het Hitlerdom de nek te breken. De antifascisten waren niet sterk genoeg en konden de regeringen niet tot hun plicht dwingen en zo is de oorlog niet voorkomen. Nu moeten de historici, de goede voorlichters hierover klaarheid brengen. Toen lag Mein Kampf i n de etalages, maar de vergassingscentrale van Birkenau ondergronds. M e n zag niet, wist niet en begreep daardoor te weinig, zelfs zij, die veel doorzagen en ook handelden. Maar nu liggen de zaken anders. Wij, die het overleefden en het moesten voelen, wij weten het maar al te goed en wij laten het anderen weten. Zelfs de proces-
i I I
Vele lezers meldden ons, dat zij reeds de voorschot-uitkeringen van de Cadsu (smartegeld] ontvingen. Wij delen in de vreugde van deze vrienden en ook zij laten ons in hun vreugde delen, door een bedrag af te staan voor ons comité. Wij danken dan ook allen, die niet vergaten, dat het Ned. Auschwitz Comit. steeds bereid was en nog is om hen te helpen bij het invullen der formulieren en reeds jaren hard gewerkt heeft om eindelijk de uitkeringen aan de gang te brengen. Nu de vacantie voor de deu staat, zullen velen ongetwijfeld het smartegeld gebruiken, om de reis van hun leven te maken, hetzij om kinderen of familieleden in den vreemde te gaan bezoeken. Het is hun van harte gegund. Maar, lieve vrienden, vergeet U dan niet om ons comité ie steunen, U weet het, het geringste bedrag is welkom. Nu alles veel duurder is geworden, zijn onze kosten ook enorm gestegen. Zonder Uw daadwerkelijke hulp kunnen wij niet blijven bestaan. Stort daarom uw bijdrage op postgiro 293087, t.n.v. Ned. Auschwitz Comité, Amsterdam. v
I
,
l
sen-met-vrij spraak maken het kwaad bekend en de ontvluchtingen van boeven met hulp van o zo hoge vrienden, die Hiüers roofverdragen nog geldig verklaren vervolg
op pag.
3