nederlands auschwitz comité
oktober 1965 s e c r . v o o r l o p i g : v. W a l b e e c k s t r a a t 9 h s , a m s t e r d a m - w . , p o s t g i r o 29 30 87 bankrek.: A M R O nr 106540 bijk.: van baerlestraat a m s t e r d a m z.
O P N I E U W . . . EN MEER D A N N o g zal velen de grootse reeks herdenkingen v a n v e r l e den j a a r v o o r de geest staan. P u b l i e k noch pers hebben t w i j f e l aan hun betekenis laten bestaan. E n nu, een j a a r 2 1 j a a r l a t e r ? K u n n e n wij het herdenken en ons verder w e r k v o o r t a a n staken? E e n eerste a n t w o o r d : in dit n u m m e r v i n d t u twee a r t i kelen v a n lezers, het duidelijkste bewijs w e l k e plaats ons b l a d v o o r zeer velen inneemt. Beide schrijvende lezers zien op een lang leven t e r u g : zowel de heer W i l l e m A . M a i j e r , de v e r t a l e r (uit het P o o l s ) v a n o.a. „ R o o k b o v e n B i r k e n a u " , als de heer B . Mechanicus, die de negen kruisjes n a d e r t . Beiden hebben het „ n o o i t meer A u s c h w i t z " v o o r ogen, zoals wij allen. U i t e r a a r d b l i j f t hun mening v o o r elks eigen rekening.
D e heer M a i j e r wijst o p het v o o r t z i e k e n v a n h e t n a z i d o m en o p dreigende gevaren en v e r z u c h t : „de a n t i nazistische p r o p a g a n d a is in diepe s l a a p " , w a t dan w e e r „de schuld is v a n de vrije wereld, v a n ons allen, die h a a r b e w o n e n . " O n s c o m i t é , en m e t ons o n z e v e l e vrienden en lezers k u n n e n e r o p bogen d a t wij v o o r t d u r e n d tegen die gevaren v e r z a m e l e n b l a z e n en niet v o o r d o v e m a n s oren. E n gelukkig o o k staan wij niet alleen. M a a r het is nog te weinig, d a t w e l . W a t d a c h t u v a n een b e r i c h t j e uit H e t V r i j e V o l k v a n 4 o k t . , een uitlating v a n T o e v i a F r i e d m a n , het h o o f d v a n het D o c u m e n t a t i e c e n t r u m v o o r oorlogsmisdaden in I s r a ë l : „ N i e m a n d w i l M a r t i n B o r m a n n hebben. A l s er een (vervolg op pag. 3)
Z i j l eren het nooit I I n het j u n i n u m m e r v a n het N e d e r lands A u s c h w i t z - C o m i t é stond een k o r t e bijdrage v a n m e v r o u w I n a de Z w a r t e , die i k m e t belangstelling heb gelezen en wel over „Rook boven Birkenau" van Seweryna Szmaglewska. I e m a n d , die dit w e r k h e e f t gelezen, z a l zich gedwongen voelen het te herlezen en zich a f v r a g e n , hoe het in 's h e m e l s n a a m mogelijk is, dat er mensen zijn die dergelijke geraffineerde m o o r d e n a a r s p r a c t i j k e n o p hun m e demensen konden toepassen en daarn a nog d u r f d e n te pochen op de m o o r d e n die zij hadden gepleegd. H e t meest o p v a l l e n d e is echter, dat deze m o o r d e n a a r s , althans tallozen v a n hen, nog steeds vrij rondlopen, d a t velen v a n hen, die destijds met h a r t en ziel het D e r d e R i j k hebben gediend, in het huidige staatsappar a a t hoge functies bekleden en doen a l s o f er in de j a r e n 1 9 3 9 - 1 9 4 5 niets is v o o r g e v a l l e n . E r g e r l i j k en o n v e r geeflijk is tevens de houding v a n de D u i t s e regering, die meent, dat de m o o r d e n a a r s reeds voldoende zijn ges t r a f t d o o r het feit, d a t de heren n a zi's, die d r o o m d e n d a t de wereld in hun h a n d e n was, „ h u n o o r l o g " h e b ben v e r l o r e n . N u steken zij echter o p nieuw de k o p p e n o p , hebben geheime organisaties, vernielen joodse be-
OOIT!
g r a a f p l a a t s e n , klodderen hun r o t emblemen op synagogen, kortom, doen al het mogelijke om H i t i e r s geest nieuw leven in te blazen . . . . D o o r de slappe houding v a n D u i t s l a n d w o r d t de leuze „ d a t nooit m e e r " o p een liederlijke m a n i e r v e r t r a p t en volkomen waardeloos. Men behoeft heus geen moeite te doen om v a s t te stellen, w i e aan deze G e r m a a n s e h o u ding schuldig is. M e n h o e f t niet v e r te z o e k e n : de schuldigen aan deze hernieuwde misdaden zijn niet de Duitsers, m a a r w ij, mensen v a n de vrije w e r e l d ! K o r t n a de capitulatie v a n het D e r de R i j k , was het de soldaten v a n de geallieerde legers reeds toegestaan zich met de „ Ü e b e r m e n s c h e n " te v e r broederen en dit was volgens mij de eerste stap in de richting v a n een nieuwe vijandschap. D e anti-nazistische p r o p a g a n d a is in diepe slaap en men ziet t o t op heden niet in, dat er een nog groter gevaar dan de o p k o m s t v a n H i t i e r en diens rotgezellen v o o r ons o p d o e m t . H e t geval v a n de B e a u f t r a g t e v a n SeyssI n q u a r d t in G r o n i n g e n , de beruchte dr. C o n r i n g , die v o o r zijn grote v e r diensten bij de vernietiging v a n de N e d e r l a n d s e J o d e n in deze streek, onlangs w e r d onderscheiden, t o o n t ons terdege, dat de D u i t s e en n a z i -
misdadigersmentaliteit nog steeds l e e f t en hoewel D u i t s l a n d een z o g e n a a m d e geallieerde bezetting heeft, sluit deze de ogen v o o r al deze uitspattingen. H e t v a l t te betreuren, d a t z o w e l in D u i t s l a n d als in N e d e r l a n d , de r e c h t s p r a a k z o vreselijk slap w a s (vervolg op pag. 3)
Vrocesmoeilijkheden ? I n het P a r o o l v a n 2 8 aug. j . 1 . w e r d een deskundig en uitgebreid o v e r zicht v a n het j o n g s t e F r a n k f o r t e r proces i n z a k e criminaliteit in A u s c h w i t z gegeven door de president der rechtbank, Hans Hofmeyer. Deze eminente rechtskundige h e e f t in zijn betoog niets verzuimd om alle f a c e t ten v a n dit proces scherp te belichten. H i j moest echter concluderen d a t hij in vele opzichten bij soortgelijke processen zeer gehandicapt werd d o o r allerlei f a c t o r e n , die v o o r en n a de laatste wereldoorlog nimmer voorkwamen. A l s v o o r n a a m s t e obstakels n o e m d e hij 1 ) d a t de v e r d a c h t e n terecht stonden v o o r delicten, die ruim t w i n t i g j a a r geleden zijn bedreven en 2 ) d a t (vervolg op pag. 2)