Auschwitz Bulletin, 1969, nr. 04 Mei Juni

nederlands auschwitz comité

1 3 d e jaargang, nr. 4 mei-juni 1 9 6 9 secr.:

victorieplein

bankrek.:

AMRO,

g e m . giro N 5 5 0 0 red.:

amsteldijk

Frisse krachten tegen oude vijand Fascisme is allang niet meer iets uit een z w a r t o f bruin verleden, w a a r van wij de slachtoffers gedenken.

N o g steeds voedt het de nachtmerries van de overlevenden, maar het grijnst u o o k aan v a n elke v o o r pagina, in elk t . v . - j o u r n a a l .

Het duurt v o o r t , hopelijk met zijn laatste stuiptrekkingen, in S p a n j e , het w o e d t al bijkans veertig j a a r in P o r t u g a l , compleet m e t k o l o n i a l e m o o r d . H e t Griekse kolonelsregiem is een nieuwe editie v a n het fascisme.

E e n nieuwe editie kregen de nazi's in de , n a t i o n a a l - d e m o c r a t e n ' v a n de N P D , die nog steeds niet is verboden, m a a r wel w o r d t geschraagd door de sympathie v a n een k w a r t v a n de B u n d e s w e h r - o f f i c i e r e n . D a t is dezelfde B u n d e s w e h r , die volgens een v a n zijn generaals, G r a s h e y , m a a r eens orde m o e t scheppen in D u i t s l a n d en het masker afleggen. Duitse orde scheppen, het democratische m a s k e r afleggen. H e t was veel (en niet a l leen N P D - ) officieren uit het h a r t gegrepen, allereerst G r a s h e y ' s chef, generaal S c h n e z . D i e was dan o o k een 1 5 0 % nazi. D i t slag lieden a c h t te een p a r l e m e n t a i r controleur v o o r het leger altijd al schadelijk en o v e r bodig. Zij winden er nu alleen m a a r geen doekjes meer o m .

D e laatste tijd waren er enige bemoedigende feiten in D u i t s l a n d te zien.

E r is een bondspresident gekozen die nu eens geen belast verleden heeft.

E n het voorstel v a n de minister H e i nemann om de verjaring v o o r misdaden tegen de mensheid op te h e f fen werd door de bondsregering o v e r genomen. M a a r het leek o f er te vroeg was gejuicht. H e t wetsvoorstel w e r d schielijk aangevuld. D e bondsdag m o e t nu stemmen o f niet huns o n d a n k s , v e r s t r i c k t e ' nazi-misdadigers m a a r een klein beetje schuldig en dus niet aan berechting toe zijn. O f het niet te b a r en te duur w o r d t met zoveel r e c h t z a k e n . O f er wel goed w o r d t gedifferentieerd' tussen echte z w a r e en niet zo heel erg

z w a r e misdadigers en zo v o o r t s . E e n voorbeeld is de heer V e n t z k i , nu op een hoge post in het Bundesvertriebenenministerium. H i j was twee j a a r burgemeester v a n L o d z , toen d a a r 10.000 Joden werden vertrieben, n a a r de dood. H i j verscheen dezer dagen v o o r een rechter als getuige in een hernieuwd proces tegen twee handlangers v a n E i c h m a n n .

Geen a a n k l a c h t tegen h e m : men moet differenciëren. Anders gezegd: verschil moet er w e z e n .

H o e k a n het anders met een b o n d s kanselier die door een oorvijg aan zijn Goebbels-activiteiten k a n (en dus m o e t ) worden herinnerd. H a r d nekkige geruchten gaan dat de w e l bespraakte minister v a n financiën F r a n z - J o s e f Strauss t u k is o p K i e s i n gers opvolging. O o k met zijn geschriften over een , G r o s s r a u m - E u r o p a ' k o m t deze minister de L a n d m a n n schaften en andere neo-nazi's in het gevlij. Z e l f s de oud-gedienden v a n de W a f f e n - S S hebben Strauss al t o t de heraut v a n het komende verenigde E u r o p a uitgeroepen . . .

32 ,

amsterdam-z.,

1

bijk. v a n

postgiro

baerlestraat,

293087

amsterdam-z.

N.A.C. 23,

amsterdam-z.

G u e r n i c a verwoestten als oefening ,overeenkomstig de doeleinden en plannen v a n de Duitse militaire leiding.' D e weinige overlevenden v a n de 4 0 0 0 Duitse antifascisten die de Spaanse republiek en d e m o c r a t i e hielpen verdedigen moeten m a a r zien hoe zij rond komen» E e n pensioen krijgen zij niet, w a n t hun doeleinden strookten niet met die v a n de W e h r macht.

Tussen veel sombers k l i n k e n toch nieuwe tonen. H o o p g e v e n d is de v e r dwijning van de G a u l l e . O neen, zoek op deze bladzijden geen o v e r z i c h t van de internationale toestand, v e r gezeld v a n goed- o f afkeuring. M a a r de oude generaal had zich v e r z e k e r d

(lees verder op pag. 4)

GEEN VERJARING TOCH VRIJUIT Als

een

nazi-misdadiger

Duitsland beurt

wordt

dat

meestal

plichtigheid

aan

moord".

meestal lichte —

hij

zogeheten

de

nog

wel

lage in

buiten

ge-

„mede-

Hij

krijgt

straf,

omdat

motieven

moordenaar

hooggerechtshof

West-

wegens

zijn —

d e eigenlijke

in

veroordeeld,

van

kende.

Het

West-Berlijn,

dus

de

Bondsrepubliek,

heeft nu u i t g e m a a k t

dat

iemand

uit d i e b e f a a m d e l a g e m o t i e v e n

Fascisme is het heden dus, o p vele en v a a k gewichtige plaatsen. G e l u k k i g a l w e e r : het w o r d t o o k geconstateerd.

N o g gelukkiger: door de jeugd. W i j raken nu gewend aan de gisting in de universitaire wereld. W i j mogen ons best realiseren: de Duitse jeugd is na lange tijd in beweging gekomen, nu eens niet op het geschreeuw v a n de F e l d w e b e l . E r bestaat in W e s t D u i t s l a n d een buiten-parlementaire oppositie, er is een D e m o k r a t i s c h e A k t i o n , er bestaat ook w e e r een c o m munistische partij, die door H i t i e r en door A d e n a u e r was verboden.

hebben

N u verliest de nazivos zijn streken niet zo g a u w . Z o bestaan er nog oudegedienden v a n het K o n d o r l e g i o e n , d a t F r a n c o aan de m a c h t hielp; er leven o o k nog Spaanse vrijwilligers, die de nazi-divisies k w a m e n helpen aan het O o s t f r o n t : die krijgen allem a a l pensioen. D e Kondorvliegeniers hebben d a a r recht o p , o m d a t zij o.a.

de

gehandeld

vervolgd

te

om

kunnen

zelf moet

wegens

moord

worden.

Anders

is hij slechts s c h u l d i g a a n d o o d s l a g e n die is a l l a n g

verjaard!

Hierover

schrijft

het

Handelsblad

Alg.

Door

dit

bliek

op

bleem

arrest vrij

van de

de

de

in

zou

Rüter 23

Bondsrepu-

wijze

het

nazi-

beperkt.

Dat

Bondsregering

zoals

gesuggereerd,

vanuit

de

is voor

wie

wordingsgeschiedenis

n:e:iwe ten.

Nochtans

schijnlijk

is

dat

kringen

deze

tn de

o: Jjelkom

is.

De

kring

r

brede

van

5 0 kent,

art.

pro-

van

de

zijn,

het

vrijwel

uitgeslo-

niet

onwaar-

het

ontwikkeling

bre-

Bondsrepubliek

niet

met

dik

beboterd

h o o f d zal denken:

l a t e n ze m a a r

rust

opheffen!

die v e r j a r i n g

S.S. er

Oberscharführer al

van

in

mei:

de

berechting van

wordt

E.

van

aanzienlijk opzet

geweest DDR

is

C.

geruisloze

misdadigers dit

mr.

Heinrich

geprofiteerd.

Hij

zag

ge-

heeft toe

op het vertrek van 3 7 . 6 0 0 J o d e n n a a r Auschwitz — zonder „lage motieven".

antisemitisme na Langs vele wegen hebben onze lezers de laatste m a a n d e n kennis kunnen nemen v a n het al ruim een j a a r d o o r ons gesignaleerde en nog verergerende antisemitisme in P o l e n . E r k w a men enige t.v.-reportages, zoals die van de o u d - v e r z e t s m a n K o r n e c k y , die nog eens bevestigden dat niet m e ningsverschillen, m a a r w e l b e k e n d antisemitisme in het spel is.

V a n bijzonder belang v o o r ons c o m i té en v o o r alle oud-gevangenen is een a a n t a l uitlatingen v a n M i e c z y slaw K i e t a , de secretaris-generaal v a n het I n t e r n a t i o n a a l Auschwitz C o m i t é , gedaan tegenover Martin v a n A m e r o n g e n en gepubliceerd in V r i j N e d e r l a n d v a n 2 6 april. H e t gesprek had plaats te M o s k o u tijdens de daar gehouden c o n f e r e n t i e tegen de verjaring v a n n a z i - m i s d a d e n .

W i j halen hier enige v a n die uitspraken a a n : „ I k ben geen antisemiet, begrijpt u mij goed; men k a n geen a n t i semiet meer zijn, als men eenmaal in A u s c h w i t z h e e f t gezeten. M a a r u weet hoe j o d e n zijn . . . " V o l g t een antisemitische m o p . V e r d e r : „Ik heb zelf jarenlang een 'joodse vriend gehad.

De vriend had slechts een gebrekkige vooropleiding — drie 'jaar Volksschool — maar het was voor hem in het verwoeste en ontvolkte Polen van vlak na de oorlog vrij eenvoudig om snel een hoge positie te verwerven.

Maar twintig jaar later is bij ons in Polen een nieuwe generatie opgegroeid, een generatie wier ontwikkeling bepaald niet bij drie jaar Volksschool is blijven steken.

Wat hebben wij gedaan: wij hebben hem ontslagen en vervangen door iemand die beter voor die post geschikt was. Toen is die man boos naar Israël geëmigreerd, waar hij nu iedereen loopt te vertellen dat de an-

Herdacht T e T e l - A v i v is op 10 mei de gettoopstand v a n W a r s c h a u en de b e v r i j ding der H i t l e r k a m p e n h e r d a c h t op initiatief v a n de B o n d v a n A n t i fascistische Strijders. D e v o o r z i t t e r van het N . A . C . was hierbij a a n w e zig.

K o r t v o o r de A u s c h w i t z - h e r d e n k i n g overleed O s k a r B e t l e n , het H o n gaarse lid v a n het I . A . K . H i j zal in d a n k b a r e herinnering v o o r t l e v e n bij de velen, die hij geholpen heeft in het k a m p . H i j heeft een grote rol gespeeld in de activiteiten v a n de oudgevangenen v a n A u s c h w i t z .

H e t N . A . C . h e e f t in een telegram zijn deelneming betuigd.

auschwitz

tisemieten in Polen de dienst uitmaken.

Nogmaals, ik ben geen antisemiet. Maar u weet hoe de joden zijn."

H e t N . A . C . heeft zich onmiddellijk t o t K i e t a gewend met v e r z o e k o m opheldering over deze passages en met de v r a a g , hoe hij met een zo ondubbelzinnig antisemitische gezindheid zijn w e r k k a n doen. H e t N . A . C . herinnerde hem o o k aan de h e r h a a l de aansporingen v a n het N . A . C . a a n het I n t . A u s c h w i t z C o m i t é zich te distanciëren v a n antisemitisch o p t r e den der Poolse autoriteiten en w a a r op a n t w o o r d is uitgebleven. Zoals b e k e n d heeft de heer J . Slagter, v o o r zitter v a n het N . A . C . en bestuurslid v a n het I . A . K . d a a r o m sinds z o m e r 1 9 6 8 aan de zittingen, die alle in P o len zijn gehouden, niet deelgenomen.

D e redactrice v a n dit b l a d heeft in de Vrije T r i b u n e v a n V r i j N e d e r l a n d o o k de lezers v a n dat w e e k b l a d op de hoogte gebracht v a n de stappen van het N . A . C . in deze. M e n k a n dit in de nrs. 5 en 10/11 v a n 1 9 6 8 n a lezen.

zionisme' zijn discriminerende m a a t regelen genomen, w a a r d o o r een zeer groot a a n t a l verzetsstrijders en oudgevangenen v a n joodse a f k o m s t uit hun w e r k zijn gezet. D a a r o n d e r zijn mensen die uit A u s c h w i t z zijn g e k o men, van wie sommigen vanuit F r a n k r i j k zijn gedeporteerd en teruggegaan n a a r P o l e n om met alle k r a c h t e n die hun nog restten deel te nemen aan de o p b o u w v a n het nieuwe P o l e n .

U i t de vele reacties op de s c h o k k e n de, zij het stil verlopende, gebeurtenissen i n Polen halen wij hier een brief aan v a n onze Franse zusterorganisatie aan de Z b o w i d , die alle Poolse verzetsstrijders enz. o m v a t .

W i j vergeten de inspanning niet die het Poolse v o l k en de P o o l s e regering zich hebben getroost om de herinnering te eren v a n de s l a c h t o f f e r s v a n het n a z i d o m , onder wie zich zes m i l joen j o d e n b e v o n d e n . W a t in A u s c h w i t z is t o t stand g e b r a c h t , het b e houd v a n het k a m p , het museum en het m o n u m e n t , getuigen d a a r v a n .

H e t ligt niet op o n z e weg ons met de binnenlandse aangelegenheden van uw land te bemoeien, m a a r het ideaal v a n r e c h t v a a r d i g h e i d en b r o e d e r schap, w a a r v o o r wij allen hebben gestreden, v e r p l i c h t ons o p n i e u w onze, door de gebeurtenissen slechts v e r sterkte ongerustheid en droefenis tegenover u uit te spreken . . . en onze gevoelens v a n t r o u w aan het verzet en aan onze strijd v o o r de menselijke w a a r d i g h e i d . "

D e z e schreef op 3 dec. 1 9 6 8 opnieuw om a n t w o o r d op een brief v a n m a a r t te vragen; h a a r vrees bleek b e w a a r heid. „ O n d e r het mom v a n , a n t i -

Aldus de brief v a n het Franse Auschw i t z C o m i t é , d a t wegens ,ras' en w e gens verzet gedeporteerden leden telt, v a a k in één en dezelfde persoon.

,0M DE EER VAN HET NIEUWE POLEN' Een N o b e l p r i j s w i n n a a r en zes schrijvers hebben zich in F r a n k r i j k met een v e r k l a r i n g tot de Poolse regering gewend. D e z e luidt: „ O n d e r het voorwendsel v a n a n t i zionisme o n t p l o o i t zich in P o l e n sinds enige m a a n d e n antisemitisme met medewerking v a n op zijn minst een deel v a n de leidende kringen.

H o e w e l het antisemitisme steeds o f ficieel w o r d t veroordeeld en de o f f i ciële stukken er geen melding v a n m a k e n , p r o e f t men in Polen een a t mosfeer, die verschillende k w a l i j k e vroegere ervaringen in herinnering roept.

Polen telde v o o r de oorlog drie en een h a l f miljoen J o d e n . E r zijn er ongeveer 3 0 . 0 0 0 over. M e e r dan drie k w a r t zijn uit het land v e r j a a g d .

B i n n e n k o r t zullen er geen meer over zijn, ,aangemoedigd' als zij worden om het land te verlaten, m a a r op v o o r w a a r d e dat zij v a n alles v e r s t o ken n a a r Israël emigreren. Z o zal het

,bewijs' v a n hun zionisme w o r d e n geleverd.

Als heel oude vrienden v a n P o l e n b e treuren wij deze toestand des te meer, o m d a t deze in strijd is met alle beginselen w a a r o p de P o o l s e regering zich beroept.

W i j verzoeken de Poolse autoriteiten dringend zo spoedig mogelijk o p te houden met de c a m p a g n e v a n systematische bekladding en v e r d a c h t m a king w a a r a a n de Poolse burgers v a n J o o d s e a f k o m s t thans het s l a c h t o f f e r zijn en terug te k o m e n op de onger e c h t v a a r d i g d e sancties w a a r d o o r te velen v a n hen al zijn g e t r o f f e n , hun verleden ten spijt.

D e eer v a n het nieuwe Polen staat op het s p e l . " D e v e r k l a r i n g is ondertekend door Louis A r a g o n , S i m o n e de B e a u v o i r , M a u r i c e de G a n d i l l a c , M i c h e l G o r dey, A l f r e d K a s t l e r , J a c q u e s M a d a u le, J e a n - P a u l S a r t r e en E l s a T r i o l e t .

de kinderen zijn volwassen

!

de problemen zijn meegegroeid R e e d s meermalen hebben wij gewezen o p de kinderen v a n de J o o d s e n a z i - s l a c h t o f f e r s — o f het nu k i n d e ren zijn v a n k a m p g e n o t e n o f v a n o n derduikers. Velen, zeer velen zitten met moeilijkheden die een w i l l e k e u rig burger, m a a r o o k de a m b t e n a a r v o o r een raadsel zetten. D i t is geen k r i t i e k , m a a r het gewoon vaststellen v a n feiten. H e t is m.i. bijna o n m o g e lijk o o k v o o r hen die echt meeleven o m dit probleem onder de knie te krijgen. D e psychiater m e v r o u w R .

S w e l h e i m — d e B o e r heeft in ons b l a d d a a r o v e r een a a n t a l artikelen gepubliceerd.

W i j zijn nu een a a n t a l j a r e n verder.

D e kinderen zijn inmiddels v o l w a s sen geworden en hebben zelf k i n d e ren, m a a r de problemen zijn er nog steeds. H e t zou te ver voeren om hierop in te gaan. W i j laten hieronder een deel volgen uit een r a p p o r t v a n een v a n velen. D e moeder ( J o din) zat in Bergen-Belsen, een c o n c e n t r a t i e k a m p bij H a n n o v e r .

O n z e dochter, Liselotte D o l o r e s is in 1 9 4 1 op 6 september geboren. M i j n m a n moest wegens v e r z e t w e r k op 17 augustus 1 9 4 1 onderduiken.

VRAGEN VAN DE HEER J. VOOGD AAN DE MINISTER VAN CULTUUR, RECREATIE EN MAATSCHAPPELIJK WERK 1. Heeft de minister kennis genomen van artikelen in het Bulletin van het Auschwitz-Comité van maart/april 1969 en in Vrij Nederland van 5 april j.l. betreffende de toepassing van het KB inzake de Rijksgroepsregeling Oorlogsslachtoffers van 7 november 1968?

2.

Is het waar dat de uitvoering van bedoelde regeling voor de nog levende slachtoffers van concentratiekampen een wachtlijst van zes tot twaalf maanden zal vergen?

3. Is het waar dat de door betrokkenen in te vullen formulieren vragen bevatten die zeer pijnlijke herinneringen aan de concentratiekamptijd oproepen?

4. Wil de minister alles in het werk stellen om de regeling zo snel en begripvol mogelijk te doen uitvoeren?

meisje v e r o o r z a a k t e moeilijkheden.

Z e was beurtelings agressief o f pa-J niekerig, o o k al o m d a t ze h a a r g r o o t ouders op hun zenuwen w e r k t e .

Mijn m a n heeft de kinderen toen o v e r g e b r a c h t n a a r een b o e r e n f a m i l i e en d a a r n a nog weer n a a r een andere boer.

O p 2 8 mei 1 9 4 5 was ik thuis. O n z e oudste was heel blij, m a a r onze d o c h ter heeft zich onder een bed v e r s t o p t .

Z e wilde niets v a n me weten. W e j hebben een moeilijke tijd doorgem a a k t . I k woog 6 6 p o n d en h a d h e vige h a r t k r a m p e n . M i j n m a n , die epilepticus is, kreeg v a n alle zenuwen steeds meer toevallen. O n z e d o c h t e r had k o o r t s aanvallen zonder enige aanwijsbare reden. W e zijn met h a a r v a n de ene d o k t e r n a a r de andere gegaan. M a a r niemand heeft ooit gev o n d e n w a a r die k o o r t s v a n d a a n k w a m . Z e is ter observatie o p g e n o men in het Binnengasthuis zonder) H e t ging helemaal niet goed met het enige resultaat. H e t k i n d wilde niet kleine meisje. In Bergen kreeg ze meer tegen me spreken n a d a t ik h a a r ; eerst dysenterie, d a a r n a o o r o n t s t e - ; in het ziekenhuis achtergelaten h a d . king en toen ze daar een beetje o v e r - Z e was omstreeks v i j f j a a r in die tijd. heen was, longontsteking.

O n s dochtertje was ziek toen we ge- D i t was nog m a a r het begin v a n t o e p a k t werden. H e t was een treurige nemende zwarigheden. geschiedenis om het k i n d achter te H e t is beslist nodig d a t de a m b t e n a laten. N a a r mijn gevoel is toen de ren o o k de kinderen, o f dezen nu w e geschiedenis v a n in de steek gelaten zen zijn o f niet, in het k a d e r v a n de bij h a a r begonnen. O n z e kinderen Rijksgroepsregeling tegemoet treden zijn samen n a a r mijn schoonouders en ongeacht o f zijn gehuwd zijn en gegaan, m a a r ze konden ze niet bij kinderen hebben. E r dient iets te w o r - j zich houden. Z e w a r e n er eenvoudig den gedaan o p d a t de wereld o o k v o o r niet tegen opgewassen. deze jonge slachtoffers leefbaar O n z e zoon was al op een leeftijd, d a t w o r d t . j e met hem kon praten, m a a r het /.

Slagter D e zomer v a n mijn zwangerschap was toch al niet zo g e m a k k e l i j k m e t j veel arrestaties om ons heen na de f e bruari-staking in A m s t e r d a m .

H e t k i n d j e woog drie p o n d , m a a r er was geen mogelijkheid v o o r een c o u veuse thuis en ik wilde niet n a a r een ziekenhuis, o m d a t we niet wisten w a t ons nog meer boven het h o o f d hing.

W e hadden in ons huis, n a d a t mijn m a n ondergedoken was, inmiddels a l jweer twee onderduikers.

H e t k i n d j e groeide m o e i z a a m , wilde niet drinken en moest om de twee uur gevoed w o r d e n . E r was iets niet in orde met het m a a g j e , w a a r d o o r ze te weinig voeding o p n a m . H e t is m o gelijk dat het door mijn nerveusiteit k w a m , m a a r dat weet ik niet meer.

W e zijn in het v o o r j a a r v a n 1 9 4 2 n a a r Bergen in N o o r d - H o l l a n d v e r huisd, o m d a t ik steeds meer o n d e r duikers kreeg en het te gevaarlijk werd.

TOELICHTING I n de toelichting bij het K o n i n k l i j k Besluit v a n 7 november 1 9 6 8 s t a a t : „ I n v e r b a n d daarmede is de causaliteits-eis in artikel 1 8 a (het v e r b a n d tussen k a m p v e r b l i j f en invaliditeit) zodanig geformuleerd, dat in gevallen v a n niet nauwkeurige aanwijsb a a r h e i d de twijfel niet ten nadele van de vervolgde werkt".

V o o r t s : „ O o k bij de beoordeling o f de invalide vervolgde nog t o t het v e r r i c h t e n v a n arbeid in staat w o r d t geacht kan niet voorbijgegaan worden aan de psychosomatische gevolgen van de gevangenschap."

U i t deze twee zinnen spreekt de juiste gedachtengang v a n w a a r u i t de r e geling moet worden toegepast.

D e in v r a a g 1 genoemde artikelen echter w e k k e n de indruk dat de o r ganisatorische en administratieve uitvoering vertragend en v o o r de b e t r o k k e n e n pijnlijk w e r k t . Indien dit het geval is m o e t een weg w o r d e n gevonden om, zo nodig met minder p e r f e c t i e , snel en soepel te helpen.

H i e r zeker geldt dat beter twee gevallen ten onrechte kunnen worden geholpen dan één niet o f te l a a t .

O p 8 mei b r a c h t H e t P a r o o l het v o l gende b e r i c h t : V o o r een wachtlijst v a n zes t o t t w a a l f maanden bij de uitvoering v a n de rijksgroepsregeling oorlogss l a c h t o f f e r s behoeft niet te w o r d e n gevreesd, aangezien nagenoeg alle inmiddels binnengekomen aanvragen in behandeling zijn genomen.

D i t a n t w o o r d t staatssecretaris V a n de P o e l op schriftelijke vragen v a n het T w e e d e K a m e r l i d V o o g d ( p v d a ) n a a r aanleiding v a n de onder meer door het A u s c h w i t z c o m i t é geuite b e z w a r e n tegen de uitvoering v a n deze regeling. D i t comité had de indruk, dat de organisatorische en a d m i n i stratieve uitvoering v e r t r a g e n d en v o o r de betrokkenen pijnlijk w e r k t .

D e staatssecretaris zegt, d a t een c o m missie, die de gemeentebesturen in deze kwestie moet adviseren, thans met v o o r t v a r e n d h e i d doende is met de behandeling der a a n v r a g e n . H e t vragenformulier, d a t de b e t r o k k e n e n toegestuurd krijgen, is b e p e r k t t o t het strikt noodzakelijke.

W i j hopen dat dat strikt n o o d z a k e lijke binnen m i n i - f o r m a a t b l i j f t .

(vervolg van pag. 1)

van de steun van even autoritaire collega's. H i j heeft zich d a a r e n b o v e n inderdaad v e r s t r i k t in w a t een c o r poratieve staat m a g heten. M e t a n dere w o o r d e n : hij ging de fascistische weg o p . H i j is nu het bos in gestuurd.

Fascistische elementen in het huidige F r a n k r i j k zijn hiermee teruggedrongen.

D a t k a n niet gezegd worden v a n G r i e k e n l a n d , w a a r het fascistische bewind zijn tweede v e r j a a r d a g k o n vieren. E n evenmin van P o r t u g a l , ondanks ziekte en v e r v a n g i n g v a n de hoogbejaarde fascistenveteraan S a l a zar. D e voorbeelden zijn alleen op het eerste gezicht willekeurig. D e Bondsrepubliek en P o r t u g a l , G r i e k e n l a n d o f F r a n k r i j k , het zijn geen v a n allen simpelweg b u u r - o f v a c a n tielanden. E l k v a n deze landen is v a n N e d e r l a n d een b o n d g e n o o t en nog wel dubbel o p , het zijn N e d e r l a n d s A t l a n t i s c h e en Europese w a p e n b r o e ders. T r o u w e n s : in ons buurland B e l gië m a a k t de o f f i c i ë l e B . R . T . zich bij herhaling zowel a a n antisemitisme als aan schoonwassen v a n „incivieien" schuldig.

M e t de B o n d s r e p u b l i e k is het d r u k k e handelsverkeer onlangs v e r s t e r k t v i a een o v e r e e n k o m s t waardoor deze goedkoop en in stilte a t o o m m a c h t denkt te veroveren.

Tegen G r i e k e n l a n d is in de R a a d v a n E u r o p a wel enige z a c h t e beroering ontstaan, het m a g gerust toch o o k verder aan de M i d d e l l a n d s e zee onze Atlantische b o n d g e n o o t blijven. Zelfs minister Luns h e e f t moeten toegeven dat Nederlandse dienstplichtigen m e t fascistische p r o p a g a n d a worden b e stookt, t o t heil v a n de verdediging — ja waarvan?

E r heerst, wij schreven het al, een soort hausse in fascisme v a n oude en nieuwere m a k e l i j . E r tegenover staan de ontelbare gewaarschuwden, die dus eens z o talrijk zijn. M a a r v o o r a l zijn er de nieuwkomers in de samenleving die hun eigen eisen stellen en duidelijk te kennen geven d a t zij v a n fascisme niet gediend zijn.

P r o f . H . D a u d t noemde het in het Algemeen H a n d e l s b l a d v a n 2 2 april terecht demagogisch o m ,straatterreur v a n gewapende stormtroepen op één lijn te stellen m e t p r o v o c a t i e s v a n b e trekkelijk geweldloze d e m o n s t r a t i e s . " Wij, die eens door het fascisme v e r volgd zijn en v o o r l a a t , h a l f n e o - en oud fascisme bleven w a a r s c h u w e n , w a r e n nooit bang alleen te moeten staan.

N i e t v o o r niets stelden w i j ons n u m mer om de bevrijding in 1 9 4 5 te herdenken in dienst v a n hen die toen nog niet w a r e n geboren. D e j o n g e frisse k r a c h t e n die nu groeien n a a r eigen doelen richten zich als van n a ture tegen hun, tegen onze oude v i j and.

E e n goed ding. Alleen treurig dat het nog nodig is.

Vragen over lages j £ Zonderlinge kwesties doken half april op in v e r b a n d m e t de d a n k z i j de N e d e r l a n d s e regering weer k e r n gezond, vrij en blij rondlopende L a ges. E r werden door het T w e e d e K a merlid v a n Lier vragen gesteld a a n de minister. E e n al o f niet afgewezen A O W - a a n v r a g e bleek een misverstand, zo v e r n a m e n w i j . D a a r o p viel een diep zwijgen.

met zijn al eerder op eigen houtje ontsnapte kornuiten.

Bijzonder schril blijkt wederom de tegenstelling tussen de zorg voor de beulen en die voor hun slachtoffers.

Ook na de aangekondigde verruiming ontvangen dezen in slakkengang en met mondjesmaat een broodnodige uitkering — geen pensioen.

H e t N . A . C . achtte het nodig op 18 april de volgende brief aan ministerpresident D e J o n g te sturen:

I n d e r d a a d , niet ten o n r e c h t e bestempelde de nu eindelijk in de B o n d s republiek eens n a d e r b e k e k e n D e u t sche N a t i o n a l - und S o l d a t e n z e i t u n g de heer S a m k a l d e n in 1 9 6 6 als , H o l lands menschlicher J u s t i z - m i n i s t e r ' .

Onmenselijk, u herinnert het u w e l , waren wij.

Het Nederlands Auschwitz Comité verwacht spoedige opheldering van de regering inzake de tegenstrijdige berichten over de weer even gezonde als brutale oorlogsmisdadiger Lages.

Deze SD-chef heeft o.m. tienduizenden Joodse Nederlanders in de dood gezonden, is tweemaal ter dood veroordeeld en dubbel gegratieerd door zijn vrijlating in juni 1966, als zogenaamd stervende.

Het N.A.C. herinnert eraan dat het zich destijds tegen de door de toenmalige minister Samkalden als strafonderbreking' aangeprezen tweede gratie ten scherpste heeft gekant. En opnieuw blijkt: terecht. De demonstratie van het comité voor strafhervatting na drie maanden vond in september 1966 grote weerklank in alle kringen van het verzet, bij de jeugd en bij ouderen. De regering liet Lages echter in zijn Heimat, samen

^hiitbetaimcf iSieradencomlté <

T o t ons groot genoegen vernamen w i j dat velen v a n u dezer dagen v a n het sieradencomité u i t b e t a a l d kregen o f nog zullen krijgen. O n z e tip om d a a r v o o r te claimen heeft uiteindelijk resultaat a f g e w o r p e n .

D e leden v a n ons comité staan altijd k l a a r o m u v a n advies te dienen en stellen hun vrije tijd belangeloos te uwer beschikking. D e enige tegenprestatie die wij u vragen is een kleinigheid te storten op ons postgironummer 2 9 3 0 87 o f gemeentegiro Amsterdam N 5500, t.n.v. N . A . C , Amsterdam.

K o m , doe het nog v a n d a a g , u k u n t dan rustig, zonder schuldgevoelens, slapen en wij hebben dan o o k w a t zorgen m i n d e r .

E. F.-H.

W i j vinden het dan o o k schandelijk dat Lages het K u r o r t B r a u n l a g e , w a a r hij w o o n t , heeft verwisseld v o o r een b a d p l a a t s aan de O o s t z e e . M a a r niet vreemd.

FILM ALS HULP Begrijpt u nu waarom ik huil?

Zo luidt de titel van een film die is gemaakt door de cineast Louis van Gasteren en die betrekking heeft op de behandeling door prof. dr. J. Bastiaans van een patiënt, die lijdt aan het concentratiekamp-syndroom.

De film is voor een groot aantal autoriteiten in première gegaan en is van groot belang voor allen die als artsen, ambtenaren, sociale werkers of anderszins te maken hebben met kampslachtoffers, juist ook om dergelijk psychisch letsel is het hoog nodig dat de nieuwe regeling voor de vervolgden royaal en snel wordt uitgevoerd. Wij hebben daar steeds op gewezen. Het is nu op filmband vastgelegd.

Prof. Bastiaans wil bevorderen dat de film op een laat uur per t.v. wordt uitgezonden als een aantal oud-gevangenen dat wenst. Bent u ervoor? Stuurt een briefkaart aan het N.A.C.