nederlands auschwitz comité
13de jaargang, nr. 10, okt.-nov. secr.:
victorieplein
bankrek.: gem.giro red.:
AMRO, N 5500
amsteldijk
32',
amsterdam-z.,
bijk. v a n
baerlestraat,
postgiro
1969
293087
amsterdam-z.
N.A.C. 23,
amsterdam-z.
De Auschwitz-herdenking opent het herdenkingsjaar 1970 H e t N e d e r l a n d s A u s c h w i t z C o m i t é richt zich t o t iedereen. T o t de vrienden oud-kampgenoten en de n a b e staanden v a n onze doden. T o t de tallozen die naast ons stonden en staan. T o t de jeugd die zelfbewust voor eigen recht o p k o m t . T o t allen die niet alleen niet w i l l e n vergeten, m a a r die w a a k z a a m willen blijven. Allen worden uitgenodigd. 25 J A N U A R I
1970
w o r d t de dag v a n de 25ste herdenking v a n de bevrijding v a n A u s c h w i t z in de grote zaal van het C o n c e r t gebouw te A m s t e r d a m . V o o r z a n g e r H a n s B l o e m e n d a l met k o o r herdenkt de doden. T h e o O l o f treedt op met het A m s t e r d a m s P h i l h a r m o n i s c h O r k e s t o.l.v. A n t o n Kersjes. Christine C ü n n e zingt liederen v a n verzet. D e z e opening v a n het herdenkingsjaar moet een grootse manifestatie w o r d e n . H o u d t de avond van de 25ste v r i j . M a a k t uw vrienden en bekenden erop a t t e n t . U k u n t nu al per girostrook u w plaatsen bestellen. U w o r d t allen v e r w a c h t . W a c h t niet te l a n g ! Nederlands
Het volk sprak D e drie blijven in B r e d a . M r . v a n S c h a i k en zijn wereldlijke en geestelijke lastgevers hebben schipbreuk geleden. H e t telkens o p g e k a l e f a t e r d e schuitje v a n de averechtse b a r m h a r tigheid liep stuk op de klippen v a n de antifascistische gezindheid. D i t laatste weegt het z w a a r s t . Verscheiden volksvertegenwoordigers hebben zich uitstekend geweerd en in geen f r a c t i e o n t b r a k e n de tegenstanders van vrijlating. D e grootste steun p u t ten de bestrijders v a n de m o t i e - v a n S c h a i k uit de stroom v a n protesten uit alle kringen en delen des lands, van verzetsmensen, ambtenaren, huisv r o u w e n en wie niet al meer, door middel v a n ingezonden stukken en demonstraties. N i e t door de a a n w e zigheid v a n de moordenaars in een cel lijdt het Nederlandse v o l k , m a a r d o o r de h a r d n e k k i g e brutaliteit w a a r mee m e t de hier volstrekt m i s p l a a t ste begrippen menselijkheid en b a r m hartigheid w o r d t gegooid. J u i s t de v a n Schaiks wensen de drie steeds weer hoop te schenken. W i e zo met hen begaan is doet het beste over hen te zwijgen. M r . v a n S c h a i k heeft gelijk. Vele N e d e r l a n d e r s lijden onder een perm a n e n t innerlijk c o n f l i c t , wanneer in hun n a a m w o r d t toegegeven aan v e r langens ( o f zijn het eisen?) v a n de Bondsregering, die totnogtoe elke n a zischurk als de verloren zoon o n t -
ving. V o o r een vrijlating ter viering v a n de 25 ste herdenking krabbelden zelfs de genadezoekers terug. M a a r het is heel goed dat de Bondspresident, die hier zo nodig op officieel bezoek m o e t , o o k al is hij dr. H e i n e m a n n , niet het dubbelzinnig w e l komstgeschenk van drie beulen krijgt. E n zelfs niet de toezegging van hun vrijlating. H e t is eveneens goed dat o o k de nieuwe kanselier B r a n d t niet met deze twijfelachtige hulde w o r d t opgescheept. DEMOCRATISCHE
ACTIE
„ H e t helpt toch n i k s ! " H o e dikwijls horen wij dat na weer een v e r o n t rust telegram. „Als het m a a r h e l p t ! " v e r z u c h t t e men o o k toen er k a m e r fracties werden gepolst over vrijlating langs een omweg en wij protesteerden. Z u l k een zucht b e t e k e n t : w a t wij gew o n e mensen o o k willen en doen, n a a r ons w o r d t niet geluisterd. D i t is natuurlijk de achtergrond v a n veel onvrede en onbehagen, v a n de roep om inspraak en v a n veel protest o f enkel b o k k i g h e i d onder de jeugd, langharig o f niet. M a a r w a t blijkt? Zeer sterke en m a c h t i g e groeperingen in ons land hebben moeten luisteren n a a r de „stem des v o l k s " , die o v e r a l was w a a r te nemen; m a a r v a a k heeft ons
Auschwitz
Comité
comité die het eerst laten k l i n k e n . D i c h t bij onze grens heeft die stem o o k geklonken, luider en langer dan voorheen, tegen de nieuwe n a z i p a r t i j , de N P D . D e vorige kanselier en o u d nazi weigerde die partij te verbieden en hield A d o l f v o n T h a d d e n en zijn schietende l i j f w a c h t de hand b o v e n het h o o f d . D e Springer-pers als een w a a r d i g n a z a a t v a n Goebbels insgelijks. T o c h werd de N P D teruggeslagen en k w a m er na twintig j a a r een nieuw b e w i n d . D a t er een nieuwe w i n d over de R i j n w a a i t is het result a a t v a n k r a c h t i g e actie buiten h e t p a r l e m e n t , w a t niet wil zeggen a n t i p a r l e m e n t a i r e actie. D e m o c r a t i s c h e actie. In ongekend veel steden hebben v o o r al, m a a r niet alleen, j o n g e mensen geprotesteerd tegen fascistische p r o grams en methoden. D e v a k b e w e g i n g t r a d o p . W a t uitbleef v o o r 1 9 3 3 , w a t toen te laat o f te z w a k bleek, gebeurde nu wel. H e t regeringsmonopolie v a n de nazibegunstigers en v a a k - e r f g e n a m e n werd gebroken. H e t is een eerste stap. D e nieuwe nazi's hebben nog altijd bijna t w e e m a a l zoveel stemmen als de oude in 1 9 2 8 kregen. T o c h k o n H i t i e r in 1 9 3 3 de m a c h t grijpen. G e w a a r s c h u w d zijn de D u i t se burgers wel. H e t is nu z a a k dat de gewaarschuwden v o o r twee gelden. „DE JONGENS NAAR H U I S " Menigeen keek op v a n het succes v a n de Westduitse oppositie. V e e l meer
(vervolg op pagina 2)