Auschwitz Bulletin, 1983, nr. 09/10/11 September Oktober November

27e jaargang nr. 9, 10, 11 / september, oktober, november 1983

nederlands auschwitz comité

Secr E Furth, Diemerkade 43, 1111 AC Diemen, tel.: 020-905310 bankrek AMRO BANK, bijk. van Baerlestr 58, 1071 BA Amsterdam, spaarrek. 40.01.75.088 Gem giro. 4875500, postgiro-293087tnv NAC Redaktie E Tas, Amsteldijk 23, tel 020-795716,1074 HS Amsterdam Administratie krant D van Geens, Renkumhof 50, 1106 JB Amsterdam (Zuid-Oost), tel 020-972869

Ondanks herfstkilte

mi

29 j a n u a r i 1984 Bijzonderheden over de komende Auschwitz-herdenking zult u nog wel horen en lezen.

N u al kunnen wij u melden dat de

Een racistische moord in Amsterdam... Wisselende, tegenstrijdige gevoelens doemen op. Wij, destijds vervolgden, belanden onherroepelijk bij de jaren 1940-45 als we van zo iets horen. Maar ook wij weten van racistische gewelddaden van nu, in alle werelddelen. Zelfs hier valt die moord al niet meer geheel onverwacht. Er doen zich meer racistische en fascistische schunnigheden voor: wij behoeven slechts te verwijzen naar de — nu ook al raadsfractie geworden — Centrumpartij en de aanverwante Nederlandse Volksunie, die met schotschriften niet pleegt te sparen.

De verkiezingen in Almere zijn voor partijen en gewone burgers een signaal geworden. Hoog tijd om te reageren.

Laat het een verkiezingsuitslag blijven, geen teken aan de wand.

Men moet hopen dat de juist gepubliceerde minderheidsnota een aanzet in de goede richting ten aanzien van minderheden en tegen een racistische opstelling zal blijken.

Niet alleen kunnen niet-Joodverklaringen allerlei, ook juridische sluikwegen vinden: antisemitische uitlatingen op voetbalvelden en elders worden door sommige onderzoekers afgedaan als een onnadenkendheid, niet kwaad bedoeld. Alleen... hebben wij voor die argeloosheid niet het hoogste leergeld betaald?

Jammer genoeg zullen de beproefde oude racisten wier uitlevering was gevraagd op hun buitenlandse (Canadese en Zuidamerikaanse) duikplaatsen mogen blijven. Een van hen, Luidjes, is in

Spanje zelfs met vervoegd pensioen gegaan.

Over onze oostgrens gaat het er fiks op los. De beruchte H I A G , de club van oudgediende Waffen-SS'ers, wordt niet meer tot de 'rechts-extremisten' gerekend. Schoongeboend zijn ze dus, de overlevende topmisdadigers uit de oorlog, met een Persilschein over geronnen bloed.

Gebagatelliseerd 'Toen eind mei het 'Kameradschaftsverband der Soldaten des l.Panzerkorps der ehemaligen Waffen-SS e.V.' in Bad Hersfeld bijeen wilde komen, heeft dit in de Bondsrepubliek Duitsland een golf van protest losgemaakt.

Grote gedeelten van de Duitse bevolking hebben het als ondraaglijk ervaren dat hier vroegere leden van de Waffen-SS bijeenkwamen, die dan ter rechtvaardiging erop wezen dat zij aan misdaden niet deelgenomen zouden hebben.'

Wie schreef dat? Een van onze kampgenoten? Neen, dr. Martin Hecker, pers-attaché bij de ambassade van de Bondsrepubliek in Den Haag in een brief aan onze redactie. De ambassadeur was verbaasd over een zin in een resolutie van het Int. Auschwitz C o mité 'in de Bondsrepubliek worden SS-misdaden gebagatelliseerd' (zie ons zomernummer). O m zijn verbazing te staven heeft de pers-attaché ons interessant materiaal gestuurd, dat wij uiteraard zeer op prijs stellen.

datum zal zijn: 29 januari 1984.

H o u d t u nu alvast die zondag vrij en vertelt het rond. Tot ziens in 1984!

NAC

N u minister Zimmermann en staatssecretaris Spranger de H I A G , de oude super-nazi's openlijk in hun armen hebben gesloten, kan de lezer van het vorig jaar bij het ministerie van Binnenlandse zaken te Bonn verschenen boekje 'Gewalt von rechts' zelf oordelen. De inhoud logenstraft onze opvattingen in genen dele. Het toont alleen dat er ook over de Rijn op het probleem is en wordt gestudeerd.

'De Bondsregering en ook de publieke opinie in de Bondsrepubliek Duitsland maken bij voorkomende gelegenheden steeds weer duidelijk dat zij zich niet aan de verantwoording van de Duitse geschiedenis willen onttrekken,' zo vervolgt de pers-attaché. Wij geven zijn woorden graag aan onze lezers door. O m te overwegen en af te wegen. Elders in dit blad leest u hoe Bondsminister Heiner Geissler die verantwoording bekijkt: Auschwitz is de schuld van de Duitse pacifisten zei hij.

Vervolg op pag. 2 1

Westerbork O p 4 oktober heeft de Vereniging Voormalig Kamp Westerbork een algemene vergadering gehouden te Assen. Er werd nu definitief een bestuur gekozen. De voorzitster, mevr. mr. A. P. Schilthuis, kon tevreden geluiden laten horen. Het Herinneringscentrum Kamp Westerbork, waar de getrouwe copie van het Nederlandse paviljoen in Auschwitz is opgesteld, kreeg sinds de opening in anderhalf jaar tijds ruim 45.000 bezoekers te verwerken. Voor een belangrijk deel betrof het hele schoolklassen en men wil bezoek van scholen nog stimuleren.

De toeloop was zo groot dat bestuursleden van de vereniging — die vaak uit het noorden afkomstig zijn — vaak op

weekends in het centrum moesten inspringen.

Enkele oud-Westerborkers hebben dezelfde dag een bezoek gebracht aan het gebouwtje dat van 1934 af tot het Joodse werkdorp in de Wieringermeer hoorde. Een boek door drs. H . B. J. Stegeman en drs. J. P. Vorsteveld aan dit werkdorp in Nieuwe Sluis gewijd, werd toen aan minister De Koning uitgereikt.

Het werkdorp is op 20 maart 1941 ontruimd onder leiding van Lages. Een bijzondere rol is daarbij gespeeld door de SD-er Klaus Barbie. Dezelfde die nu vastzit in Lyon, waar hij wat later als opperbeul optrad. Barbie heeft zojuist geprotesteerd tegen die zijns inziens onwettige opsluiting...

Vervolg van pag. 1

Het revisie-proces tegen de Sobiborcommandant Frenzel is onder de hand alweer driekwart jaar aan de gang en er wordt nog op een lange duur gerekend. Het proces vindt, evenals het eerste in 1966, plaats in Hagen in Westfalen en is voor ons van bijzonder belang. Meer dan 34.000 van onze mensen, een van elke drie Nederlandse slachtoffers, is in Sobibor vermoord.

Een stuk verleden dat afgehandeld leek, maar door de onbekeerbare nazi's en hun onvermoeibare verdedigers weer is opgerakeld.

Vandaag ondergaan wij de weerslag van dat verleden, maar wij leven in de schaduw van de toekomst, een dreigende schaduw.

Een wel heel duistere daad is het neerschieten van een verkeersvliegtuig vol pasagiers in het Verre Oosten. Een afschuwelijk feit dat tegelijk bewijst hoe hachelijk de situatie in de wereld is.

Want als een signaal niet herkend of miskend wordt... Men moet er niet aan denken. Of men moet dat juist wel.

Madrid eerst en nu Genève betekenen langdurige, moeizame onderhandelingen met weinig resultaat. Maar er

wordt tenminste gepraat. Ongeveer zoals op nog wankeler basis in Libanon.

Het Midden-Oosten is een van de gebieden waar de wapens zelden zwijgen, van bomaanslagen tot complete bombardementen. Het is een levend — en vaak helaas stervend — voorbeeld van de vulkaan die de aarde vormt: een vulkaan waarvan bij uitbarsting nog minder dreigt over te blijven dan van de Krakatau een eeuw geleden.

Daarom en niet omdat wij ons in welk conflict ook willen begeven, in welke spanningen ook willen delen, daarom roepen ook wij, nee, vooral wij op om 29 oktober naar Den Haag te gaan. Wij hebben oog in oog gestaan met de totale vernietiging. Wij, die zijn ontkomen, hebben allen familie, geliefden, mensen die ons na staan verloren. Wij hebben gezien wat onvoorstelbaar was (en zelfs vaak weer is). Wij hebben beleefd wat onvoorstelbaar scheen. Wij weten het: er bestaan kernwapens met duizendmaal de kracht die Hiroshima verwoestte. Hoeveel maal Auschwitz zou een kernoorlog, eenmaal ontbrand, aanrichten?

N u nog — en nu zijn de steden, bruggen en bouwwerken vrijwel allemaal hersteld — lijden miljoenen mensen aan de gevolgen van 'de' oorlog, n.1. de Tweede Wereldoorlog. Over ontsporingen als de oorlogen tegen Vietnam praten we dan nog niet eens. De schade noch de gevolgen van atoomaanvallen behoeft men te begroten, want er zullen geen mensen zijn om die te ondergaan of te meten.

Dit inzicht breekt wel aan steeds meer kanten door. De Freeze-beweging in de V.S. omvat niet meer alleen wat loslopende 'peace-people', maar een groot deel van de bevolking, het Congres en de bisschoppen.

Griekenland wijst extra raketten af, in Italië komt de beweging tegen plaatsing op Sicilië op gang, het Krefelder Appèl is door vier miljoen Westduitsers getekend. De rederij Hapag te Hamburg ontsloeg zeelieden die een verklaring hadden ondertekend geen kruisraketten te zullen transporteren; de schrijver Heinrich Böll wenst van de Hapag geen gebruik meer te maken.

De gehele SPD is tegen plaatsing van nieuwe raketten.

In Nederland zijn voor 29 oktober al veel meer bussen en extra-treinen besproken dan voor de gedenkwaardige novemberdag in 1981. In sommige regeringsbureaus schijnt men over een hete herfst te hebben gesproken. Daarmee werd gedoeld op actie onder de bevolking.

Wij vinden dat menig nieuwsbericht dezer dagen eerder op een kil jaargetijde wijst. Die herfstkilte moeten we doorbreken. Juist op 29 oktober, om een milder klimaat te bereiken.

Kerwin is dood - Wat nu?

Wij zijn familie en vrienden van Kerwin, die op 21 augustus jl. door een racist is vermoord. Wij zijn tussen de 14 en de 19 jaar.

Demonstreren en verontwaardiging is oké. Maar wat nu? Wat gaan wij er zelf aan doen om deze afschuwelijke dingen te voorkomen?

We vinden dat juist wij, de scholieren zelf, aktief moeten optreden.

We roepen jullie daarom ook op om te denken aan de volgende zaken: 1. Als je merkt dat je klas- of schoolgenoten racistische opmerkingen maken, praat er dan onmiddellijk over. Prik er bovenop!

2. Kijk of je in de klas — en niet alleen in de les maatschappijleer of godsdienst — daarover een gesprek kunt hebben. Je kunt hierbij hulp en steun aan leerkrachten vragen.

3. Kijk of je het voor elkaar kunt krijgen om bijv. een themamiddag met de hele school of een paar klassen te organiseren. Je hoeft het niet alleen te doen. Wij kunnen je helpen met ideeën en je kunt hulp krijgen van allerlei organisaties waarmee we kontakt hebben. Er is veel geschreven materiaal beschikbaar en eind september is er een film klaar over jonge mensen die met racisme te maken hebben, die op school gedraaid kan worden. En verder is het belangrijk dat je zelf je eigen ervaringen vertelt.

4. Er zijn al scholen waar de leerlingen een comité hebben opgericht met de bedoeling om allerlei plannen te bedenken om racisme en discriminatie op hun school tegen te gaan.

Zo'n comité kan ook met directeur of leerkrachten praten.

5. Jullie kunnen er in de schoolkrant ook alvast aandacht aan besteden!

Wijzelf zullen alle redakties van schoolkranten in een aparte brief uitnodigen om o.a. te praten over het maken van een gezamenlijke themaschoolkrant voor alle scholen. Wij willen graag in kontakt komen met leerlingen die, net als wij, nu niet langer stil willen zitten. Je kunt ons bellen — of liever een briefje schrijven, anders worden we knetter.

Kontaktpersoon Mick Sonnenfeld Zocherstraat 39 Amsterdam En als je toch belt, bellen op 020852069, alleen tussen 8 uur en 10 uur 's avonds.

Neuengamme - Appèl Aan Dhr. Klaus von Dohnanyi, burgemeester van de vrije en Hanzestad Hamburg Zeer geëerde burgemeester!

Wij, ondergetekenden uit vele landen doen een appèl op u, burgemeester, wiens familie zelf slachtoffer van het fascisme was, de resten van het voormalige concentratiekamp Neuengamme als gedenkwaardige herinnering te bewaren en de afbraak van de klinkerfabriek te verhinderen.

De gevangenen van het concentratiekamp hebben door onbetaalde slavenarbeid deze fabriek, veel andere gebouwen en de aanleg van het kanaal bewerkstelligd. Duizenden hebben dit werk met hun leven betaald.

Wanneer men nu deze overblijfselen voor altijd zou afbreken dan kan men

jonge mensen niet meer laten zien met welke mensonwaardige methoden fascisten zich tegen de bevolking keren.

Dit is daarom des te meer van belang omdat vandaag in de bondsrepubliek Duitsland en ook in Hamburg neofascisten steeds aktiever worden.

Wij doen een appèl op alle eerzame burgers van deze stad, de herinnering aan de 55.000 vermoorden van Neuengamme levend te houden, en daaruit een les voor de toekomst te trekken.

U kunt dit appèl ondertekenen, evt. met vermelding van het kamp waar u hebt gezeten.

A.u.b. zenden aan: Initiative Dokumentationsstatte Neuengamme, H . Kaienburg, Heilwigstrasse 123, D-2000 Hamburg 20.

Constant; de oorlog.

Overgenomen uit Kunstbestaan, de catalogus van de BKR- manifestatie in september.

De nazi's, niet de pacifisten 'Auschwitz is mogelijk gemaakt door de pacifisten van een halve eeuw geleden...' Je moet maar durven. Toch heeft Heiner Geissler, Bondsminister voor gezin, jeugdzaken en gezondheid, zich deze zomer zo uitgelaten.

Hij kreeg een passend antwoord van onze vriend Maurice Goldstein, de voorzitter van het Internationaal Auschwitz Comité. De Frankfurter Rundschau maakte er half juli melding van.

Dr. Goldstein schreef: Mijnheer de minister, Ik heb met enige vertraging kennis genomen van uw rede van 15 juni 1983 in de Bondsdag.

In naam van de overlevenden van Auschwitz hecht ik eraan u te doen weten dat ik het onverdragelijk en onaanvaardbaar vind dat u het instellen van Auschwitz toeschrijft aan het optreden van de pacifisten in de jaren 30.

Ik denk dat het uitroeiingskamp Auschwitz behoort tot de reeks concentratiekampen die door de nazi's sinds 1933 zijn opgericht en dat de gedachte van de 'Endlösung van het Joodse vraagstuk' niet is ontstaan in het brein van de pacifisten van de jaren 30, die in feite voor de komst van het nazisme aan de strijd tegen Hitier deelnamen. Velen van deze 'pacifisten' zijn overigens in de concentratiekampen en waarschijnlijk in Auschwitz omgekomen.

Weg met racistenpartijen!

Resolutie van de algemene vergadering van Verenigd Verzet op 24 september 1983

Met gevoelens van grote afschuw nam de Nederlandse bevolking enige weken geleden kennis van de moord op een Antilliaanse jongen. De dader bleek een persoon te zijn, vergiftigd door rassenideeën, met gevoelens van haat tegen mensen met een andere huidskleur.

Hoe heeft dit kunnen gebeuren? De ware schuldigen zijn niet ver te zoeken. Ons land wordt nu al jaren lang bestookt door racistische groeperingen, die bezig zijn tot in het parlement toe, rassenhaat en vijandschap tegen buitenlanders te kweken. De oudere generaties weten maar al te goed waar dit in het verleden toe heeft geleid. O n der het Hitler-fascisme werd antisemitisme en haat tegen andere volken tot hysterische hoogten opgevoerd. De door de crisis in nood verkerende miljoenen in Duitsland lieten zich in meerderheid door deze afschuwelijke hetze misleiden en werden tenslotte ook zelf het slachtoffer van de rassenwaan. Deze denkbeelden speelden immers een voorname rol bij het ontkete-

nen van een wereldbrand, die tientallen miljoenen slachtoffers eiste.

Nederland is nu voor de eerste maal in zijn geschiedenis met een moord uit racistische overwegingen geconfronteerd. Andere landen hebben er al eerder kennis mee gemaakt. Fascistische aanslagen eisten reeds honderden slachtoffers. In een tijd waarin honderdduizenden door de gevolgen van de crisis worden getroffen en duizenden jongeren voor zichzelf geen perspectief zien en geen werk vinden, is het dringend nodig op de gevaren van fascisme en racisme te wijzen. Hiertoe zal een uitgebreide en consequente campagne van voorlichting met steun van de overheid nodig zijn.

Het is een gelukkig verschijnsel dat dit al in meerdere politieke partijen wordt ingezien. Rassenhaat die door Janmaat en consorten wordt gekweekt lost geen enkel probleem op. Het kan de toestand niet verbeteren maar zou alleen tot ernstiger gevolgen kunnen leiden.

Laat de moord op Kerwin voor een ieder dus een waarschuwing zijn. In ons

De miljoenen doden van Auschwitz worden schandelijk besmeurd, als hun martelaarschap wordt toegeschreven, niet aan de beestachtigheid van de nazi's, maar aan de pacifisten van dertiger jaren. De politiek van de republiek van Weimar en de militaristische krachten, die hen in 1933 aan de macht hebben gebracht, dragen een reële verantwoordelijkheid voor de door het Derde Rijk in naam van de nationaal-socialistische ideologie begane misdaden.

Ik meen, in naam van de overlevenden van Auschwitz, dat uw verklaring een belediging is voor de miljoenen nazislachtoffers en dat het te betreuren is dat een minister voor jeugdzaken voor politieke doeleinden het schandelijke verleden van het Derde Rijk, het nazirijk, gebruikt.

land met zijn historische traditie van strijd tegen oorlogsgeweld en onderdrukking mag geen racistische of fascistische beweging worden geduld.

Daarom eisten wij met grotere klem dan ooit het verbod van de Centrumpartij en andere fascistische groepen zoals de Volksunie en de ontbinding van deze organisaties.

Het is onze taak om nieuwe generaties weerbaar te maken, zodat ze in vrede en geluk zullen kunnen leven.

Daaraan onze krachten geven is de opgave van onze tijd

Wat is de HIAG? De Bundesverfassungsschütz (het beveiligingsorgaan van de Duitse Bondsrepubliek) antwoordde op deze vraag in 1980: 'Alle HIAG-geschriften verheerlijken het oorlogsbedrijf van de Waffen-SS; van het politieke systeem van de nationaal-socialistische staat distanciëren zij zich ook incidenteel niet.'

Nu, in 1984, vindt de Bondsregering en in het bijzonder minister Zimmerman dat deze H I A G geen rechts-extremistische groep vormt. Tegen deze oude vriendenclub van de Waffen-SS, onder meer verantwoordelijk voor de vernietiging van het opgestane Warschause getto, veertig jaar geleden, hebben wij herhaaldelijk, ook in internationaal verband, geprotesteerd. Wij hebben nu ook op 25 augustus als deel van het Centraal Orgaan de Bondsregering per telegram laten weten: Het Centraal Orgaan Voormalig Verzet en Slachtoffers in vergadering bijeen op 25 augustus te Scheveningen is diep verontwaardigd over het voornemen de SS-organisatie H I A G te schrappen van de lijst van rechts-extremistische organisaties waardoor deze misdadige organisatie gelegaliseerd zal worden, w.g. de voorzitter van het C O W S J. Teengs Gerritsen.

Bondskanselier Kohl wil de H I A G heren niet het Kaïnsteken van het rechts-extremisme' opdrukken, omdat zij ten tijde van hun misdaden nog jong waren.

De vice-voorzitter van de SPD-fractie, Emmerlich, verwierp het schoonwassen van een organisatie die o.a. de Auschwitz-Lüge verkondigt. Ook de Westduitse Jonge Socialisten veroordelen het verstrekken van de Persilschein en vrezen daarvan aanwas van de neo-nazi's.

Onbeschaamde belediging van nazislachtoffers acht men van liberale zijde de bewering dat lieden die openlijk als leden der Waffen-SS optreden geen gevaar meer vormen voor de democratie.

SS-ers, van welke formatie ook, zijn immers schuldig aan de oorlogsmisdaden van Oradour, Lidice enz.

De directie voor Europa van de Internationale B'ne B'rith, Ed. Ehrlich, uitte zich in dezelfde termen. Hij achtte het schrappen van de H I A G van de

zwarte lijst politiek schadelijk en wees op de tegenspraak: bondskanselier Kohl wil in Israël Jad Wasjem gaan bezoeken, maar hij neemt de medeschuldigen aan de slachting van de Joden op in de kring van democraten.

Heinz Galinski, een oud-Auschwitzer, de bekende voorzitter van de Joodse gemeente van West-Berlijn, verweet de minister van Binnenlandse zaken vóór zijn besluit niet eerst met de vervolgden te hebben gesproken.

De H I A G loochent immers de uitroeiing van de Joden en onderschrijft aldus de Auschwitz-Lüge.

Ook met neo-nazi's doen de alte Kameraden mee. Zo verklaarde hun woordvoerder in Baden-Würtemberg: 'De Zions-adelaar symboliseert de totale onderwerping van de Bondsrepubliek onder de zionistische dictatuur.'

De Duitse verzetsmensen hebben uiteraard gewezen op de schade die de BRD en haar 'politieke cultuur' lijden door het niet-vervolgen van SS-misdaden. Daarentegen zijn talloze malen officieren van de Bundeswehr op bijeenkomsten van de H I A G en bij huldigingen en eerbetoon voor diverse SSgrootheden verschenen.

Meikever Er is in de vakantie enige onrust ontstaan om een programma in het attractiepark Duinrell te Wassenaar, dat door velen antisemitisch werd geacht.

Wij zonden terzake het volgende telegram aan de directeur, graaf van Zuylen van Nijevelt: Verontrust door de eventuele slechte invloed op de jeugd door het uitbeelden in uw Insectenshow van alle door antisemieten toegedachte eigenschappen van Joodse mensen aan de meikever Moshe verzoeken wij u gehoor te geven aan de vele protesten daartegen en deze figuur uit uw show te verwijderen. Immers wij kennen maar al te goed de gevolgen die zulk een voorlichting teweeg kan brengen.

Wij ontvingen op 14 september het volgende persbericht ten antwoord.

Wat Hitier voor mij betekende 'Wat Hitier voor mij betekende', gesierd met een hakenkruis, stond er in een Australische krant boven het verhaal van een voormalige officier van de Luftwaffe. Dat blijkt heel veel te zijn.

En de nazi-piloot maakte daar op het zuidelijk halfrond school.

T-shirts met smerige opdrukken en het hakenkruis binnen het Luftwaffe-embleem zijn te koop een zg. zondagsmarkt in Sydney; ze worden gemaakt door jeugdige 'Hellriders'.

Het te Melbourne verschijnende blad Jewish Times van 28 juli j.l. meldde dat in het nabijgelegen Footseray een Kroatisch gemeenschapshuis zou worden genoemd naar Ante Pavelic, al in de jaren 20 leider van de fascistische Oestatsji's in Joegoslavië en in de jaren 30 en 40 een beruchte, trouwe naziklant.

De voorzitter van de voornaamste Australische Joodse organisatie, Leibier, acht dit even kras als Hitiers naam op een Duits centrum. In Sydney is midden juli — in Australië het winterseizoen — voor het eerst een reünie houden van overlevenden van de vernietigingskampen. Een en ander had plaats in een zaal van de Maroubra-synagoge en was op touw gezet door de Australische bond van overlevenden van de Joodse Holocaust.

Moshe de Meikever gaat toch verdwijnen uit de insectenshow van het attractiepark Duinrell in Wassenaar.

Moshe krijgt een andere stem, een andere naam en een ander uiterlijk. In verhouding waren het niet zo veel mensen die hebben geklaagd, maar degenen die het hebben gedaan deden dit zo indringend, dat deze beslissing dan toch is genomen.

Antisemitisme en zionisme Antisemitische spandoeken in het stadion en dito scheldpartijen; ze lijken dagelijkse sleur te worden, ook bij ons.

In de Parijse metro verschijnen die scheldwoorden al jaren.

Soms zit dat antisemitisme verscholen in uithalen tegen zionisme. Een kras staaltje daarvan leverde onlangs de beroemde auteur van korte en vooral griezelverhalen, Roald Dahl. Begin en Sjaron, zij zouden ook in een soort Neurenberg moeten terecht staan, noemde hij identiek aan Hitler en Goering. 'Zelfs een schurk als Hitler heeft de Joden niet zonder aanleiding aangepakt', volgens Dahl.

Zionisme is een, overigens zeer geschakeerde, politieke beweging die door Joden kan worden aangehangen.

Je bent het daar al of niet mee eens.

Het Anti-Zionistisch Comité dat vanuit Moskou opereert, verspreidt over een en ander merkwaardige inzichten, blijkbaar onderschreven door een aantal Sowjet-Joden en aangevoerd door de Joodse en veel onderscheiden gene-

raal David Dragoenski. Zionisme zou, behalve aan veel ander lelijks, gelijk zijn aan nazisme.

N u gaat het niet om bewondering of afkeuring van de politiek van enige Israëlische regering. Maar hier worden allerlei groteske bedoelingen toegeschreven, kennelijk om Joden, die immers mogelijke zionisten zijn, te brandmerken.

De honderdduizenden Joden die de laatste tien jaar de Sowjet-Unie hebben verlaten zijn het antwoord op dergelijke aantijgingen en chicanes. Slechts een klein deel van hen toont sympathie voor het zionisme en trekt naar Israël, hoewel alleen een uitnodiging uit dat land hen in staat stelt te vertrekken.

Het kwart miljoen Joden dat de Sowjet-Unie heeft verlaten, ondanks alle moeilijkheden die dat meebrengt, deed dat ongetwijfeld omdat het leven in hun geboorteland hun nog zwaarder viel.

Het Antizionistisch Comité deed in juni weer van zich spreken: zionisme werd gekarakteriseerd als extremistisch, chauvinistisch, racistisch, onver-

BETH SIMCHA ACTIEF

VAN HET ICODO

De Stichting I C O D O (Informatie- en Coördinatie Orgaan Dienstverlening Oorlogsgetroffenen) geeft, zoals wij allen weten, informatie en advies aan oorlogsgetroffenen en bemiddelt bij de hulpverlening.

Verder organiseert deze stichting studiedagen of werkt daaraan mee. Het I C O D O heeft verslagen van enige dit jaar gehouden symposia gepubliceerd.

Het eerste is Scheiding en Rouw. O p 22 maart hebben prof. dr. J. Bastiaans, dr. H . Keilson, M. A. J. M. Nevejan, mw. drs. E. van der Meulen-Kluvers en dr. A. de Lange de problemen in verband met de rouwverwerking door oorlogsgetroffenen in de Tweede Wereldoorlog behandeld. In dit boekje is de kern van de door Fanny de Vries als afscheidscadeau aangevraagde en zeer geslaagde studiedag vastgelegd.

De Psycho-sociale problematiek van de tweede generatie (2) kwam op 9 juni aan de orde en is voor ons eveneens van groot belang. Het bevat korte, rake notities van prof. dr. H . Musaph, drs. T. L. van Ravesteijn en drs. B. N .

V. Hoogeveen. Beide boekjes worden, evenals Psycho-somatische problematiek van de tweede generatie (1) uit 1982, op aanvraag gratis toegezonden.

draagzaam en nog het een en ander. Zionisten zouden net als nazi's zijn niet alleen, zij zouden tijdens de oorlog met Gestapo en SS hebben samengewerkt.

N u weten wij allemaal dat de nazi's kapo's in de kampen wisten te vinden of te kweken. Onder hun slachtoffers in alle bezette gebieden waren Quislings en ook Joodse raden of iets vergelijkbaars. Niet-Joodse Oekraïners werden voor vuile nazi-praktijken gebruikt.

Het is een van de duistere bijverschijnselen van het nazisme.

Niets wijst er op dat er enig verband bestaat met zionisme. Integendeel, er waren onder de grote verzetsmensen verscheiden zionisten: wij noemen slechts Mordechaj Anielewicz, de leider van de getto-opstand in Warschau, die een socialistisch zionist was.

De waanvoorstellingen die van zionisme worden gegeven, zijn een stok om Joden te slaan, vooral in de SowjetUnie zelf. Vertrek van hen die het teveel werd is zeer moeilijk. Protest, als op 2 oktober in Amsterdam, is dus zeer op zijn plaats.

NEEN O p 30 augustus sprong Kemal Altun, wiens verzoek om asiel steeds op de lange baan was geschoven, uit vrees aan Turkije te worden uitgeleverd, van de zesde verdieping van een Westberlijns gerechtsgebouw.

Frans Xaver Kroetz schreef naar aanleiding van deze zaak een gedicht 'Nein'. Wij ontlenen hieraan enige regels: Staat, je houdt z o menige oude nazi vriendelijk aan je borst, hoe kon je de jonge democraat de weg door het raam wijzen? in wiens naam kun je zo iets doen? in wiens opdracht? vert. E.T.

O o k dit seizoen organiseert Beth Simcha (van JMW, samen met anderen) weer tal van activiteiten. Elke zondagmiddag in oktober is er instuif, alle weekdagen zijn er cursussen, van creatieve handvaardigheid tot Iwriet, Engels en gymnastiek; men kan ook zingen en volksdansen. O p 4 oktober is een cursus geschiedenis der Joden in Nederland gestart.

O p maandag, dinsdag en woensdag is er van 12.45 tot 13.45 spreekuur gezinsverzorging/bejaardenhulp. Later op die middagen worden zeer uiteenlopende lezingen gehouden.

O p zondag 20 november is er een Open, Dag met bazar. U wo'rdt door Beth Simcha verzocht die dag vrij te houden. Men kan verder nog van alles gebruiken voor de rommelmarkt.

Het clubadres van Beth Simcha is De Lairessestraat 13, Amsterdam, tel. 020 - 738780. Het postadres: De Lairessestraat 145, 1075 HJ, Amsterdam.

TREUMANN

U w aanvraag kunt u richten tot het I C O D O , waar u ook met uw eigen problemen en vragen terecht kunt.

Adres: Stichting I C O D O , Willem Barentszstraat 31c, 3572 PB Utrecht, Tel.: 030-730811

In het Joods Historisch Museum in D e Waag te Amsterdam is van 14 oktober 1983 tot 29 januari 1984 een tentoonstelling te zien van grafische ontwerpen van Joods Nederland en Israël van Otto Treumann.