35e j a a r g a n g , n r . 3 , juli 1 9 9 1 . V e r s c h i j n t 6 x p e r j a a r
een uitgave van het Nederlands Auschwitz Comité, postbus 53142,1007 AC Amsterdam
OQ
O CO
Nederlands Auschwitz Comité Voorzitster Annetje Fels - Kupferschmidt Secretaris drs Nico Boeken, Raphaelstraat 12hs, 1077 PS Amsterdam, tel 020 - 6790643 Penningmeester: Joop M. Waterman, Ommerenhof 79,1106 XM Amsterdam, tel 020 - 6964334 Banlftek: AMRO-bank, bi)k.Va(iBaeriestraat 58, Amsterdam, spaarrekening 400175088. Postgiro 293087 en 4875500.
Hoofdredactie: drs. Eva Tas Redactie Ma\ Arian, Anet Bleich, Daphne Meijer, Cldiry Polak Redactie-adres Nieuwezijds Voorburgwal 286, 1012 RT Amsterdam, tel 020 - 6261353 Abonnementenadministratie David van Geens, Renkumhof 50.1106 JB Amsterdam, tel. 020 - 6972869
Berlijn na Jeruzalem Berlijn is weer de Duitse hoofdstad. Dagelijks lopen ze te brullen in Dresden, jeugdige 'rechts-extremisten', neo-nazi's zouden wij zeggen. Bondskanselier Kohl was in Weimar, achtereenvolgens het heiligdom van de Duitse literatuur, geboorteplaats van een republiek en cultuurcentrum van de ex-DDR. Hij bezocht het naburige Buchenwald om daar de slachtoffers te eren, die van vóór en van na 1945. De laatsten zijn in hoofdzaak SS-ers die daar na Hitiers nederlaag waren opgesloten. Een nog voornamer gezagsdrager, de paus, ontzag zich niet om in zijn geboorteland Polen de daar nog geldige abortuswet gelijk te stellen met het moorddadig grootbedrijf Auschwitz, een halve eeuw geleden. Protesten kwamen gelukkig niet alleen van Joodse zijde. Ook in Polen, en wel in datzelfde Auschwitz, missen de grafstenen van het internationale monument nog steeds hun inscriptie en wordt het Carmelitessen-klooster uitgebreid in plaats van te verdwijnen. Antisemitisch gestook wordt ook gemeld uit Roemenië: het vernieuwde landsbestuur probeert te sussen. In het niet meer geknevelde Midden- en OostEuropa zijn antisemitische geluiden te horen. Om ons heen, in Frankrijk, Engeland en België zijn rassenrellen gesignaleerd en in sommige kringen is hierdoor bezorgdheid gewekt. Goed w e r k Er staat veel tegenover. Het ICODO coördineert inderdaad vele diensten voor oorlogsgetroffenen, publicaties, symposia, groepsgesprekken, aandacht voor de volgende generaties, een hele staf, deskundigen en vrijwilligers zijn geregeld en met resultaat in touw. Onvermoeibaar is men ook in het Herinneringscentrum Westerbork. Wij noemen nu alleen maar de actie voor het plaatsen van 102.000 stenen ter herinnering aan evenzoveel mensen die door het kamp zijn gegaan en nooit teruggekomen. Een steen voor elke dode. In de kranten hebt u kunnen lezen dat in Amsterdam de deelraad Watergraafsmeer instemt met de plannen om op initiatief van de ontwerper Jan Wolkers het monument 'Nooit meer Auschwitz' een ruimere plaats te geven en te vergroten. Dit wegens het grote aantal bezoekers van de jaarlijkse door het Nederlands Auschwitz Comité georganiseerde herdenkingen. Er zijn de laatste tijd in het gebouw of op de plaats van vroegere synagogen gedenkplaten aangebracht voor vermoorde stadgenoten, zoals onlangs in Enschedé. Maar men vindt ze van Groningen tot Limburg. Een veelzijdig gezelschap heeft zich ingezet om de restauratie te bekostigen van de beroemde Portugese synagoge te Amsterdam, aangevoerd door de vorige Tweede Kamervoorzitter Dick Dolman, die sterk het besef heeft dat de Nederlandse overheden tijdens de Sjoa tekort zijn geschoten.