36e jaargang, nr. 2, april 1992. Verschijnt 5x per jaar
een uitgave «au het Nederlands Auschwitz ComttéV&Ftbus 53142,1007 AC AmSffpdam
Auschwitz Bulletin Onverzettelijk Nog geen halve eeuw na onze bevrijding moeten wij weer de straat op om duidelijk te maken dat wij racisme en vreemdelingenhaat afwijzen. Want rassenwaan, discriminatie en zo meer duiken overal op, vlak om ons heen en verder weg. Bommen vallen op buitenlandersin Buenos Aires en Londen, Joodse graven worden geschonden in het Limburgse Beek door jonge neo-nazi's. En buitenlanders kunnen zich zelfs in Nederland niét meer overal veilig voelen. Niet na slechts 50, ook nog na 500 jaar lijden de autochtone bewoners van alle twee - of alle drie - de Amerika's onder de nasleep van Columbus' heldenstukje. Zodat de Novib juist voor hen een hoognodige actie op touw zet. Er is ook weer aandacht voor het verband tussen de ontdekking van een nieuwe wereld en de omzwervingen van het oude volk. Vanuit Amsterdam is in het midden van de 17de eeuw de eerste Sefardische Joodse gemeenschap en synagoge aan de overkant van de Atlantische Oceaan gesticht. Ook Menasseh ben Israël, de rabbijn van wie Rembrandt een boek heeft geïllustreerd, moet daarbij een rol hebben gespeeld. 'De Sefardische reis' is de welgekozen naam voor een tentoonstelling gewijd aan het uitwaaieren van de Joden uit Spanje en hun entree in Amerika. Een model van de Portugese Esnoga van Amsterdam vormt een topstuk van de expositie die te zien was in de hoogst moderne Yesjiva University te New York. Vijf eeuwen geleden werd de legende van de wandelende jood weer een feit. Een van de theorieën als antwoord op de vraag: wat zocht Columbus? is: hij hoopte de verloren tien stammen Israëls in het verre westen te vinden. Op 31 maart hebben de koning van Spanje en de president van Israël in de synagoge van Madrid getracht, ja wat? Iets bij te leggen misschien? Een woord van verontschuldiging voor het eertijds verdrijven van de Joden kon er van Spaanse kant niet af. 'Jüdische Lebenswelten' heet een veel grotere tentoonstelling in Berlijn, min of meer een boetedoening, een zeer uitgebreide manifestatie in de Gropiusbau (geopend tot 26 april). Aan de Wannsee wordt sinds januari van dit jaar permanent een gruwelijk overzicht getoond van de Sjoa in de villa waar het moordplan door nazi's en ambtenaren werd uitgewerkt.
Ogen niet sluiten Intussen gaan de verontrustende incidenten door. Geweld is 'in'. Waar een straf links regiem heeft geheerst vallen nu doden onder landslieden, of het nu om en nabij de Kaukasus is of aan de Adriatische Zee. Het nieuwe Duitsland is en zal nog lang zijn doortrokken van onderhuidse spanningen. Er worden weer vertrouwde dromen gedroomd. Kaliningrad heet weer als vanouds Kónigsberg en is het huidige reisdoel van heel wat eens naar Siberië gedeporteerde WolgaDuitsers, even tuchtig als hun westelijke broeders.
~; ;