37e jaargang, nr. 5, O k t o b e r 1 9 9 3 . Verschijnt 6 x per jaar
Een uitgave van het Nederlands Auschwitz Comité; postbus 74131, 1070 BC Amsterdam
A u s c h w i t z Bulletin Onomkeerbare ommekeer Oneindig lang draait de aarde rond. Zelden is er zo veel wat leek vast te liggen of vast te staan omgedraaid als in onze dagen. Weken lijken eeuwen: het gaat om dagen. De tegenstelling oost-west, die zo duurzaam leek, is verwaaid tot een hoopje as. Nog veel sneller werd de voor eeuwig uitgeroepen kloof Israel-Palestijnen, d.w.z. PLO, overbrugd. Dooi in de woestijn. Een rest kolonialisme wordt uitgespit. Een scheidsmuur als die van Berlijn viel weg. Hoe kort is het geleden dat een Israëli voor een paar woorden, gewisseld met een PLO-lid, in het gevang belandde. Hoe symbolisch moeten twee mannen, wier werkterrein slechts enkele kilometers van elkaar ligt, een oceaan over en te gast zijn bij de machtigste man op aarde om elkaar voor het eerst de hand te schudden. De afstand tussen hen was groot en schijnbaar onoverkomelijk. Het is afwachten, zei menige geïnterviewde aan beide zijden. Maar de gezette stap is onomkeerbaar; twee onverzoenlijken hebben elkaar erkend. Laten wij ons voegen b j de jonge vrome filosoof die op die 13de september hoop ontleende aan de geschriften van de grote Maimonides. Onderhandelen m e t vijand Hier past een terugblik en de aantekening dat men met zijn vrienden niet altijd hoeft, maar met zijn vijanden dient te onderhandelen. De onderhandelaars moeten namens de vijand of de vroegere vijand kunnen spreken, omdat anders regeerders van het moment of later terecht kunnen aanvoeren dat de vredesregelaars respectievelijk ondertekenaars van een vredesverdrag daartoe niet gemachtigd waren. Generaal Blaskowitz, die op 4 mei 1945 de wapenstilstand ondertekende, deed dat als vertegenwoordiger van de Wehrmacht, van de nazi-regering. Ook als de tegenstander niet verpletterd is, zoals het Duitsland van 1945, laat men niet na een vredesverdrag te sluiten, omdat men de tegenpartij niet hoog inschat. Of zelfs als terrorist beschouwt. Integendeel, juist dan heeft men een troef in handen. Koek en ei is het in het Midden-Oosten nog lang niet, maar een belangrijk keerpunt is bereikt. Een overeenkomst, nog geen vredesverdrag, maar een inleiding daartoe is getekend. Hoe lang en diep de nasleep van conflicten voortduurt, blijkt uit de kwestie Poncke Princen. Sinds lang, maar blijkbaar met verstomde stemmen uit het verleden drongen door tot de Haagse binnenkamers en -zaaltjes. De man die ook met en tegenover ministers voor de mensenrechten opnam, werd buiten de Nederlandse deur gehouden en weg van zijn kinderen. Ook na bijna een halve eeuw was afscheid van een koloniaal verleden moeilijk. Men had niets en geleerd en niets vergeten. Nog steeds Demjanjuk Op allerlei gebied leeft het verleden, ons verleden voort. Al verdwijnen geleidelijk uiteraard wel en niet gestrafte oorlogsmisdadigers, telkens komt het nog tot
Nederlands Auschwitz Comité Voorzitster: Annetje FelsKupferschmidt Secretariaat; H. Sarfatij Postbus 74131, 1070 BC Amsterdam Penningmeester: J. M. Waterman, Wulp 30, 1111 WJ Diemen tel. 020 - 6996562 Bankrek: AMRO/ABN, bHk. Va* Baertestraat 58/ Amsterdam rek. 40.01.75.088. Postgiro 293087 en 4875500. Hoofdredactie: drs. Eva Tas Redactie. Max. Arian, Anet Bleich, Clairy Polak Redactie-adres Nieuwezijds I Voorburgwal 286, 1012 RT Amsfftrdam tel 020 - 6261353 Abonnementenadministratie* Jacques Qri^wyec, ^_ Knoopkruid 54' i' 1112 PV Diemen *. tel. 020499 065*"*" '