39e j a a r g a n g , n r . 3 , A p r i l 1 9 9 5 . V e r s c h i j n t 6 x p e r jaar
Een uitgave van het Nederlands Auschwitz Comité; postbus 74131, 1070 BC Amsterdam
A u s c h w i t z Bulletin Om een leefbaar leven Koningin Beatrix heeft een officieel en kort bezoek gebracht aan Israël, het land dat na de Sjoa door de kersverse Verenigde Naties werd opgericht. Om iets goed te maken, lijkt het. Er is meer aandacht dan ooit voor die Sjoa. Literaire en filmprijzen dalen als dauw neer op werken over de gruweljaren. Zelfs een enkele anti-semitische uitval en commentaren daarop vullen pagina's. En het vermaarde beeld van het zwaarmoedige meisje tussen de luiken van de goederenwagon kon ons worden voorgesteld als het zigeunermeisje Settela.
Veel oefening voor Auschwitz Meer dan ooit staat het grensgebied tussen leven en dood onder de schijnwerpers. Wij allen weten hoe ons voorgeslacht, en wij dus ook, levensonwaardig werd verklaard en vermoord door de Nazi's, de meest consequenten aan de aloude stam van de anti-semieten. Nog pas is gewezen op de peetvaders van Hitier, de Stürmer, en wat dies meer zij. De Engelsman M. Burleigh constateerde in zijn studie over zogenaamde euthanasie in Duitsland (1900-1945) dat 200.000 geestelijk gehandicapten en invaliden, vooral kinderen, door Duitse medici waren gedood, soms lang vóór de Endlösung. Maar ook elders, vooral in Amerika, maakte de "eugenetica", het verkrijgen van "goede" nakomelingschap, opgang. Een theorie met succes. Een vingeroefening voor Auschwitz, zo noemde prof. Dunning de medewerking van artsen aan de Sjoa al vanaf de voorbereiding. Met een Amerikaanse aanklager ziet hij hoe door het zwijgen van de goeden het kwaad kon toeslaan. Er werd en wordt veel misdreven en nagelaten tegenover
*
'-
-";->*> :
gehandicapten.
/
De slag om heden winnen De wetenschap, de communicatie en ook het huishouden zijn in de afgelopen eeuwhelft op vaak verbluffende wijze gegroeid en vernieuwd. Dit geldt op veel manieren voor de samenleving. Een baby van nu kijkt rond in een andere wereld dan wij deden. Maar soms zeer oude kwalen bleken in dat omgeploegde zaailand springlevend of toch ontkiemend. Reden genoeg om twijfelend op 1945 terug te zien. Maar dat zou wel eenzijdig zijn. Want rechts en links ontspringt nieuw leven. Het gaat erom, zei Maurice Goldstein, de pas tot baron verheven voorzitter van het Internationaal Auschwitz Comité, het gaat erom de slag van heden te winnen. Generaties na ons zijn opgestaan en naast ons gekomen, heel verschillend van inzicht en stijl, maar wars van de wanen en dwang van het voorgeslacht en eenvoudig bezield van een eenvoudig doel: een leefbaar leven.
Eva Tas
.