39e jaargang, nr. 4, November 1995. Verschijnt 6x per jaar Een uitgave' vatrt fi©| Nederlands Auschwitz Comité; postbus 74131, 1070 BC Amsterdam
Auschwitz Bulletin Wereldwijd 50 jaar Verenigde Naties, en nog iets meer na het einde van Wereldoorlog II. Maar weer zijn er verwoeste steden, woedt er etnische zuivering. Een oorverdovend herdenkingsgedruis wordt alleen overtroffen door miljoenen mensen, van huis en hof verdreven en vaak letterlijk de woestijn ingejaagd. In Afrika vooral, hier en daar in Azie, in bananenrepublieken in Latijns Amerika en ja, ook in Europa, niet ver van het nog steeds toverachtige Venetië. In het aanverwante Dubrovnik ontploffen weer de granaten. Het zijn niet de enige plekken in het Middellandse Zee-gebied waar door geweld doden vallen. Israël kent twee bevolkingsgroepen, of liever, twee volken. (Jok hier onderlinge politieke tegenstellingen. Na veel geharrewar werd terrein afgebakend. Maar het zo moeizaam op gang geraakte gesprek werd en wordt ongetwijfeld nog telkens meer of minder ruw verstoord. Amnesty International heeft ernstige klachten over behandeling van jeugdige Palestijnse gevangenen; fanatieke fundamentalisten, van de Harnas, plegen zelfmoordacties met vele slachtoffers. Een eerste aanloop tot een vredesregeling lijkt het zoeken en tasten naar een handelsaccoord tussen Israël, Libanon en de PLO waar onze Ed van Thijn op uitnodiging van de betrokkenen mee bezig is.
Hernieuwd racisme De beide kampen, die van de hete en de koude oorlog, bestaan niet meer. Maar hernieuwd racisme, geplant op verniel- en hebzucht, duikt telkens op. De duce's en caudillos treden beurt om beurt vooral in kleinere landen op: de Verenigde Naties gaan hun tweede eeuwhelft weinig verenigd in. De massa-vernietigingswapens, waarvan sommigen meenden dat ze over en weer een wereldbrand uitbanden, bleven onderaards, maar ze bestaan. Hypernationalisme maakt zich juist in Oost-Europa breed. De zaak O.J.Simpson bewijst het opborrelende zelfbewustzijn van het zwarte volksdeel in de Verenigde Staten door een kenmerkende vrijspraak, die nog wel een staartje kan hebben. Een stapelplaats van nazi-propaganda is gevonden in Solingen, waar een heel Turks gezin aan een racistische wandaad ten prooi viel. Gelukkig kwam de bevolking in protest de straat op. Nu is er een hele bezending natie-propaganda in het messenstadje boven water gekomen. Vrij van nazi-roest is het gerenommeerde Solingen niet. 'Het fascisme zal nooit volledig verleden tijd voor mij zijn', verklaart Günther Grass; 'het trauma is een deel van het leven en een deel van dit land'. De rassenkwestie is een voorwendsel. De Amerikaanse zwarte bevolking is oorspronkelijk onder dwang met geweld uit Afrika gehaald en kenbaar aan de huidskleur. Joden, die zich nu niet, maar in vorige eeuwen wel hadden