43ste jaargang, nr. 5, december 1 9 9 9 . Verschijnt 5 x per ja
Een uitgave van het Nederlands Auschwitz ComitĂŠ; postbus 74131,1070 BC Amsterdam
Auschwitz Bulletin Monsterlijk Vluchten kan niet meet. Volgend jaar wordt in Berlijn begonnen met de bouw van het holocaustmonument van Eisenman. Het is een eigentijds Stonehengc, met opvallend meet stone dan henge: een woud van megalieten. Et vlakbij komt een d o c u m e n t a t i e c e n t t u m met een bibliotheek die plaats moet bieden aan een miljoen boeken ovet de holocaust. Aangezien et wereldwijd niet meer dan vijftigduizend titels over de holocaust zijn vetschenen, zal het buitengewoon lastig wotden om de kasten te vullen. Hiermee is tie giootheidswaan van het projekt ten voeten uit getekend. Met het monument wil Duitsland op nationaal niveau boete doen voor de vernietiging van zes miljoen joden. Omdat de daad monsterlijk was en de gevolgen verpletterend zijn, moest ook bet m o n u m e n t aan die eigenschappen voldoen. Dat is gelukt. Het wotdt een walgelijk ding. Maar bet kan, hoe walgelijk ook, geen uitdrukking geven aan de betekenis van de holocaust. Toch zullen veel Duitsets het monument bezoeken, bij wijze van zelfkastijding en louteting. Dat lijkt nobeler dan het is. Want het gaat om zelfkastijding met andermans pijn. Het gaat om pijn van de slachtoffers, pijn die bij betreding van het monument in leen wotdt genomen
en die bij vetttek renteloos wordt ingelevetd. Zelfkastijding was het leidmotief van de meeste inzendingen. Zo was et een plan om de Brandenburger Tor, symbool van het Ptuisische militarisme en Duitslands gtote nationale trots, te vetpulveten tot gtuis. Volgens een andet ontwetp moest een deel van Hitiers Autobahn wotden bestraat met kinderkopjes, waardoor Duitse automobilisten vaart zouden moeten mindeten, om aldus welhaast letterlijk bij de vermoorde joden 'stil te staan'. Veel inzendingen weiden afgewezen, omdat ze niet gtoots en niet spectaculair genoeg w a t e n . Het Duitse holocaustmonument moet nu eenmaal wedijveten met zijn Amerikaanse tegenhangets, die zo supet en mega zijn dat de holocaust zelf erbij dreigt te vetbleken. De Verenigde Staten, van New York tot Boston en van Washington tot Houston, raken volgeplempt met holocaustmonumenten en met musea waar bezoekers een dagje concenttatiekamp kunnen meemaken. Dit gebeutt met zo grimmig mogelijke middelen. Hoe waatheidsgettouwet, hoe betet. W a n n e e t vetgassing niet op het programma staat, dan alleen omdat het dodelijk zou zijn voor de klandizie. De directeur van het museum in Washington bezit kilo's haat van joden die i n Auschwitz werden
vergast. Hij zou er een moord voor doen om dit haat in een glazen vitrine tentoon te stellen, zoals dat in Museum Auschwitz ook gebeutt. M a a t de nabestaanden van de
slachtoffers maken bezwaar Zij vinden dat het niet zou getuigen van tespect v o o t de doden.
De doden? Och ja, de doden. We zouden ze bij alle heisa bijna vergeten. Naarmate hun nagedachtenis krimpt, wotden onze rituelen bombastischer. En naarmate onze monumenten in omvang toenemen, sterven zij in onze herinnering verder af. Vroeger spraken ze tot ons, maat we hebben
ze overschreeuwd en overbluft. De doden van Auschwitz zijn nooit zo dood geweest als in deze jaren. Berlijn kan het zondet Eisenman stellen. Het heeft talrijke kleine holocaustmonumenten die in hun bescheidenheid het hatt van de bezoeker raken. In de Lindenstrasse bijvoorbeeld werd in de openlucht het interieur van een verwoeste synagoge nagebouwd. Op het gras staan stenen banken in rijen opgesteld, het en der onderbroken door een boom. De joden die hier eens hun gebeden hebben gezegd zijn lang gedeporteerd en vermoord. Het gefluistet dat wij hoten is niet het hunne. Het wordt veroorzaakt door de bomen, die wiegend in de wind Tora lezen. Carl Friedman (met dank aan Trouw)
Nederlands Auschwitz Comité Ere-voorzitter: Annetje Fels-Kupferschmidt Ere-lid: drs. Eva Tas Ere-lid: Jacques Furth Voorzitter: Jacques Grishaver Secretariaat: Herbert Sarfatij Postbus 74131 1070 BC Amsterdam tel/fax 020-67 233 88 website: www.auschwitz.nl E-mail: info@auschwitz.nl Penningmeester: Joop Waterman Wulp 30, 1111 WJ Diemen tel. 020-4166810 fax 020-4166812 Bankrekening: ABN/AMRO: 400.175.088 Postbank: 29.30.87 en 48.755.00 Het doel van de Stichting Nederlands Auschwitz Comité is: * het realiseren van de zinspreuk "Nooit meer Auschwitz"; * het ageren regen alle vormen van fascisme, racisme en antisemitisme; * het bevorderen van het welzijn van de in de tweede wereldoorlog vervolgden en hun nabestaanden; * het verrichten van alles wat met het voorgaande verband houdt, alles in de ruimste zin AUSCHWITZ BULLETIN: Eindredactie: Clairy Polak Redactie: Max Arian Theo Gerritse Theo van Praag Teresien da Silva Carry van Lakerveld Red, secretaris: Sandra Waterman E-mail: redactie@auschwitz.nl Redactieadres: Marketenster 25 1188 D C Amstelveen Voor de inhoud van de artikelen die ondertekend zijn is alleen de auteur verantwoordelijk.
Abonnementenadministratie: Knoopkruid 54 1112 PV Diemen tel: 020-699 06 58 fax: 020-600 34 55 Druk: Drukkerij Peters Amsterdam bv
Auschwitz herdenking in het jaar 2 0 0 0 Op 27 januari 2000 zal het vijfenvijftig jaar geleden zijn dat het kamp Auschwitz bevrijd werd. Op de eerste zondag daarna wordt, zoals dat al jaren gebruik is, dit ook herdacht in Nederland.
Het Nederlands Auschwitz Comité organiseert op zondag 30 januari 2000 de herdenking bij het Spiegelmonument in het Wertheimpark te Amstetdam, gevolgd door een lunchbijeenkomst in de RAI. Vanwege het bijzondere herdenkingsjaar wordt bovendien 's middags in de Forumzaal van de RAI een cultuteel ptogfamma geboden. In verband met dit extra programma zijn de aanvangstijden van de onderdelen iets anders dan u gewend bent. Herdenking De herdenking vindt, zoals gebruikelijk, plaats bij het spiegelmonument Nooit meer Auschwitz' van Jan Wolkers in het Wettheimpatk te Amstetdam. Vanaf het Stadhuis aan het Watetlooplein loopt men in een stille tocht n a a t het patk. Daat wotden de Kaddisj en Yizkor gebeden gezegd dooi rabbijn Sonny Herman en houdt de buigemeestei van Amstetdam, Schelto Patijn, een korte toespraak. Vervolgens is er gelegenheid voor particulieren en otganisaties hun kransen en bloemen te leggen. De tijden zijn deze keet: vetzamelen vanaf 10.30 uur in de Boekmanzaal van het Stadhuis; 11.00 uur verttek van de stille tocht; 11.30 uur begin van de herdenkingsplechtigheid; 12.00 u u t einde. Lunchbijeenkomst De lunchbijeenkomst vindt plaats in het Europarestaurant van de RAI. Deelnemets kunnen gebtuik maken van gtatis busvetvoet van het Wettheimpafk n a a t de RAI. In het restaurant houdt de vootzittet van het Nedetlands Auschwitz Comité zijn jaarrede. Tijdens de lunch tteedt het salonorkest Primrose op. De bussen verttekken om 12.00 uur vanaf het Wertheimpatk; restaurant in de RAI open vanaf 12.30 uur; begin lunch om 13.00 uur. Om deel te nemen aan de lunch kan men kaarten bestellen met de speciale bon voor de lunchbijeenkomst (zie onder). De prijs van f 10,- per persoon (ƒ12,50 voor een kosjere lunch) is een bijdrage aan de kosten. Cultureel programma Het culturele programma wordt om 15.15 uur gepresenteetd in de Forumzaal van de RAI (zaal open vanaf 14.45 uur). Ed. van Thijn zal een speciale rede houden. Het orkest van Tata Mirando treedt op met zigeunermuziek en Jenny Arean zingt liedjes uit het onttoetende theatetpiogramma Tip Top. Het ensemble Carmel brengt enkele jiddisje liedeten en er is de toezegging (ondet voorbehoud) van Jeroen Krabbé v o o t enkele voordrachten. Ook hietvoot kan men kaarten bestellen. Daarvoor is de tweede bon hietondet, speciaal v o o t het cultuteel programma. De prijs van ƒ10,- per persoon is ook nu weer een bijdrage aan de veel hogere kosten.
Algeme en
Het programma samengevat:
Wij wijzen u erop dat het aantal plaatsen dat voor de verschillende onderdelen beschikbaar is uiteenloopt. Voot de herdenking in het patk bestaat vanzelfsprekend geen limiet. Iedereen wordt van harte uitgenodigd daataan deel te nemen. V o o t de lunch in het Europarestaurant zijn 1200 plaatsen beschikbaat, voot het programma in de Forumzaal echter niet meet dan 700. Het is mogelijk aan beide of aan één van de ondetdelen in de RAI deel te nemen, naar keuze. Wij hopen dat wij iedereen tevreden kunnen stellen, maat gatandeten kunnen wij dat niet. Wacht u dus niet te lang met uw bestelling.
10..30 uut:
verzamelen voor de Stille Tocht in de Boekmanzaal van het Stadhuis , ingang aan de Amstel
11..00 uut:
begin Stille Tocht naar het Wertheimpark
11..30 uur:
herdenking bij het Auschwitz Monument
12..00 uut:
verttek van de bussen naat de RAI
12..30 uur:
restaurantzaal van de RAI open
13..00 uut:
begin lunchbijeenkomst
14..45 uur:
Forumzaal van de RAI open
15..15 uur:
begin cultuteel programma
17, .00 uur:
einde programma
En tenslotte De lunchbijeenkomst heeft altijd het karaktet van een reünie waarbij velen elkaar jaarlijks ontmoeten. Maat het is meet dan een gelegenheid waatbij overlevenden en nabestaanden elkaat treffen. Allen die het werk van het Nederlands Auschwitz Comité een wann hart toedragen — en dat zijn er gelukkig zeer velen — zijn hier in de gelegenheid gelijkgezinden te ontmoeten. En ieder jaar blijkt weet hoe buitengewoon inspirerend dit kan zijn.
Sponsors Onze activiteiten wotden mede mogelijk gemaakt door de opbrengsten uit de BankGiro Loterij. Uw deelname aan deze loterij wordt daarom van harte aanbevolen. Met dank aan Vuurwerk Internet BV voot het sponsoten van onze website. www.auschwitz.nl
BESTELBON LUNCHBIJEENKOMST Wilt u plaatsen reserveren voor de lunchbijeenkomst, dan verzoeken wij u deze bon vóór 15 januari 2000 op te sturen aan: de Penningmeester N.A C, Wulp 30, 1111 WJ Diemen. Gezien de elk jaar weer overweldigde belangstelling voor de lunchbijeenkomst is het taadzaam snel te teageten. Wij verzoeken u het totaalbedrag (het aantal kaarten die u heeft besteld maal 10 of 12,50 gulden), gelijktijdig met het opstuten van deze bon ovet te maken op Postbankrekening: 293087, van dePenningmeester Nederlands Auschwitz Comité, Diemen. De kaarten worden uitsluitend verzonden na ontvangst van de bon en van uw betaling.
BON Voot de lunchbijeenkomst op zondag 30 januari 2000 in het Europarestaurant van de RAI
1
Gaarne in blokletters invullen naam:
dh r./mw.
adres: postcode:
woonplaats:
land: telefoon:
kaarten voor een lunch af 10,kaarten voor een kosjere lunch a ƒ12,50 = totaal = Deze bon vóór 15 januari 2000 opsturen aan de Penningmeester N.A.C. Wulp 30, 1111 WJ Diemen en gelijktijdig het bedrag overmaken op Postbankrekening 293087 van de Penningmeester Nederlands Auschwitz Comité, Diemen.
BESTELBON PROGRAMMA
CULTUREEL
BON Voor het culturele programma op zondag 30 januari 2000 in de Forumzaal ' van de RAI I
Wilt u plaatsen reserveren voor het culturele programma, dan verzoeken wij u deze bon vóór 15 januari 2000 op te sturen aan: de Penningmeester N.A.C., Wulp 30, 1111 WJ Diemen. Gezien het beperkte aantal plaatsen is het raadzaam snel te reageren. Wij verzoeken u het totaalbedrag (het aantal kaarten die u heeft besteld maal 10 gulden), gelijktijdig met het opsturen van deze bon over te maken op Postbankrekening: 293087, van de Penningmeester Nederlands Auschwitz Comité, Diemen. De kaarten worden uitsluitend verzonden na ontvangst van de bon en van uw betaling.
i
Gaarne in blokletters invullen
I I |
adr postcode:
woonplaats:
land:
I
telefoon:
kaarten het cultureel programma a ƒ 10,- =
[
Deze bon vóór 15 januari 2000 opsturen aan de Penningmeester N.A.C. I Wulp 30, 1111 WJ Diemen en gelijktijdig het bedrag overmaken op I Postbankrekening 293087 van de Penningmeester Nederlands Auschwitz I Comité, Diemen. I I
J
(Als u dit blad niet wilt beschadigen, kunt u de bonnen ook fotokopiëren)
Versteend Verdriet Ode aan de moeder van Eduard Leuw Tijdens de oorlog was Eduard Leuw nog een kind. Ook aan een klein kind konden de verschrikkingen van de oorlog onmogelijk ongemerkt voorbijgaan. Maar de werkelijke tragiek van de gebeurtenissen in die tijd, die tot op de dag van vandaag zelfs voor volwassenen nauwelijks te begrijpen zijn, kon hij zich op dat moment niet realiseren. Hij maakte er een toneelstuk over. Als kind uit een joods gezin was hij jarenlang, vaak gescheiden van zijn ouders, op de vlucht. Nu vertelt Eduard hoe zijn moeder die tijd heeft beleefd. Vanuit het perspectief van de moeder, die haar kind vertelt wat er werkelijk is gebeurd. Eduards moeder is enkele jaren geleden overleden. In deze "Ode aan mijn moeder" vertelt hij haar verhaal, "opdat het niet wordt vergeten". Op indringende wijze laat hij niet alleen zien hoe zwaat zij het gehad moet hebben, maar toont hij tegelijkertijd hoe ook hijzelf in die periode voor het leven werd getekend.
Het decor is eenvoudig. Een lang rek met koffers en ingepakte spullen, een stoel in het midden en op de achtetgtond een scherm waarop dia's worden geprojecteerd. Zittend op de stoel vertelt Eduards moeder haar zoon hoe zij de oorlog is doorgekomen. Vanaf het moment dat de Duitsers binnenvielen tot ver na de
bevrijding op 5 mei 1945. Eduard hoort het aan en loopt door de kamer. Zo nu en dan vult hij het verhaal van zijn moeder cijfermatig aan. Bijvoorbeeld door een overzicht te geven van de maatregelen die de Duitsers in de loop van de oorlog namen om de joden in Nederland het leven onmogelijk te maken. Of door
%
jtHUt;
te vertellen h o e veel N e d e r l a n d s e joden na de oorlog niet terugkwamen. H e t maakt van "Versteend Verdriet" niet alleen een persoonlijk verhaal, m a a r h e t t r a c h t o o k h e t publiek een klein beetje een idee te geven van de verschrikkingen die veel joodse gezinnen in Nederland destijds ondergingen.
Nooit meer normaal M e t d e koffer in d e h a n d s t a a t Eduards moeder op. H e t gezin had besloten onder te duiken. Twee jaar l a n g v e r h u i s d e zij v a n h e t e n e o n d e r d u i k a d r e s naar h e t a n d e r e . Telkens weer die angst o n t d e k t te wotden. Telkens weer die angst dat het mis zou gaan tijdens z o n "vethuizing". E n telkens weer de onzekerheid of er wel een adres zou worden gevonden. Voor de oorlog w a r e n ze a l t i j d g o e d e v r i e n d e n geweest, maar o m n u een joods gezin onderdak te geven was toch wel erg
en hootde hij defhalve pas achtetaf het verhaal van zijn moeder. Jong als hij was h e c h t t e hij zich vanzelfsprekend aan zijn pleegouders. N a de oorlog, toen zijn moeder h e m kwam halen en hij zijn zusjes ontmoette, hefkende hij hen niet eens. N u hij latet al deze verhalen als volwassene u i t de m o n d van zijn moeder hooit, beseft hij pas hoe ook hij als kind heeft geleden. H o e ook hij beroofd is van een gewone jeugd. Van zijn m o e d e r h o o r t hij dat ze eigenlijk nooit meei notmaal vetder heeft kunnen leven, hoewel ze wist
dat ze verder moest. D e angst, het verdriet, ze zou ze voot altijd met zich meedragen. En Eduard beseft ook dat het vetdriet, een halve eeuw latet, in hem voott bestaat. D e ootlog in hem is nooit verdwenen en evenmin het verdriet dat zijn moeder de rest van haar leven heeft gevoeld. Eduatd beeldt op ptachtige wijze uit hoe zijn m o e d e r de o o r l o g heeft beleefd. D e tranen zijn nooit weggespoeld, ze bestaan n o g altijd en votmen een "Versteend Verdriet".
Roy Jadi
gevaarlijk En dan nog die gastgezinnen die duidelijk misbruik maakten van de situatie Bovendien werd het gezin meermalen gescheiden. Eduards moeder, haar man en de drie kinderen waren niet altijd met h u n vijven welkom. Z o wetd Eduard gescheiden van de rest
BON Wilt u zich gratis abonneren op dit blad of heeft u familie, vrienden of kennissen die op de hoogte willen blijven van de activiteiten van het Nederlands Auschwitz Comité? Als u onderstaande bon invult en opstuurt naar: Het Nederlandse Auschwitz Comité, Knoopkruid 5 4 , 1112 PV Diemen,
ontvangen zij vijf maal per jaar het blad van het Nederlands Auschwitz Comité. Aan het abonnement zijn geen kosten verbonden. Wel ontvangen alle abonnees één maal per jaar een acceptgirokaart voor een vrijwillige donatie ten behoeve van de voortgang van het werk van het Nederlands Auschwitz Comité.
Naam:
Adr
Postcode en woonplaats.
Land: Opsturen naar: Het Nederlands Auschwitz Comité, Knoopkruid 5 4 , 1112 PV Diemen (a/s u dit blad niet wilt beschadigen kunt u de bon ook fotocopiëren of overschrijven)
Stichting Sobibor / N e d e r l a n d s Auschwitz Comité Begin 1999 is de Stichting Sobibor opgericht. De stichting, in het leven geroepen door Jules Schelvis, is genoemd naar het vernietigingskamp Sobibor waar een derde van de uit Nederland weggevoerde joden is vermoord. Slechts zeer weinigen hebben dit kamp ovetleefd, teden waarom e t nooit een comité v o o t dit kamp is, of beter gezegd, kon ontstaan. Het doel van de Stichting Sobibor is om de naam van dit oord van
verschrikking niet vetloren te doen gaan, om de herinnering in stand te houden aan wat zich daar heeft afgespeeld. Omdat het lot van degenen die in Sobibot tetechtkwamen zozeer verbonden is met dat van de slachtoffers in Auschwitz, stond de optichtet van de stichting van de aanvang af samenwetking met het Nederlands Auschwitz Comité voor ogen. Deze heeft inmiddels gestalte gekregen.
In feite biedt het NAC nu onderkomen aan de nieuwe stichting, zowel op bestuurlijk niveau, als in het Auschwitz Bulletin en de website www.auschwitz.nl. In het Bulletin zullen regelmatig berichten en artikelen met betrekking tot Sobibor verschijnen en op de website zal de nodige aandacht aan Sobibot worden besteed. Het Nederlands Auschwitz Comité zal er alles aan doen om Sobibor in herinnering te houden.
Subsidie gehonoreerd Op 24 februari van dit jaar heeft de stichting Sobibor een aanvraag bij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ingediend. Het betrof een subsidie in het kader van de verdeling van de opbrengst van de zogenoemde 4 tranche goudpool, tet waaide van 22,5 miljoen gulden. Het bediag, zo weid omschreven, is bestemd voor projecten die gericht zijn op in Nederland woonachtige slachtoffers van de nazi-vervolging, gericht op vernietiging. Van de drie projecten die op 24 februari van dit jaar werden ingediend heeft de minister er één gehonoreerd. Dit project wordt doot het bestuut als het belangrijkste beschouwd. De subsidie bedtaagt honderdduizend gulden. Het project bestaat uit het plaatsen van een aantal plaquettes/bakens/ merktekens op het tettein van het vooimalige kamp Westerbork, waar de boodschap bij bezoekers momenten van oveidenking en bezinning beoogt op te roepen. Ze zullen de namen bevatten van de veinietigings- en concenttatiekampen in Duitsland en Polen, die de herinnering levend houden aan hen, die vanuit Westetbotk daaiheen weiden de
gevoeld. Tevens zal gewag worden gemaakt van het aantal tiansporten, gedepoiteeiden en oveilevenden. Het bestuut van de stichting Sobibot spteekt zijn grote voldoening uit dat het te subsidiëten project - het aanbrengen van dooi velen nu als een gemis e i v a r e n bezinningstekens langs de weg van het museum naai het Nationaal Monument van Ralph Prins — binnen een half jaai kan wotden getealiseeid. Het ligt in de bedoeling dat de onthulling zal plaatsvinden tijdens de gtote manifestatie op 12 apiil 2000, tet hetinneting aan de bevtijding van het kamp 55 j a a i eetdei. Inmiddels zijn er gesprekken gevoeld met de directie en conseivatoi van het Herinneringscentrum Kamp Westerbork omtrent de nadere uitweiking. Met een beeldend kunstenaaf wotden momenteel gesprekken gevoeld om het project gestalte te geven. Wanhoop in beelden Het tweede project, de publicatie van een brochure, bestemd vooi het ondeiwijs, ovet het vernietigingskamp Sobibot heeft, om in de wooiden van de mimstei te spieken,
"hoe nuttig wellicht ook, ten opzichte van andere projecten en met het oog op het beschikbare bedrag, een lagere prioriteit". Het college dat de minister heeft geadviseerd heeft dit onderdeel niet aanbevolen voor subsidiëring. Er wordt inmiddels gewerkt aan een eenvoudig uitgevoerde brochure, die wellicht uit donatiegelden bekostigd kan wotden. Het detde ptoject wilde een fotobeeldveihaal plus catalogus van een tieinteis Westeibotk-Sobiboi realiseren dooi Leo Divendal, schrijver en docent fotografie aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. Het is immeis nauwelijks in wooiden te vatten wat de weggevoeiden op hun laatste tocht hebben moeten eivaren en ondergaan en welke vernederingen zij zich moesten laten welgevallen. Vandaal dat het belangrijk is het onbenoembare in beelden te nachten te vangen: concreet of geabsttaheetd, teneinde de wanhoop, de leegte en de eenzaamheid votm te geven. Het bestuut b e t i e u t t het dat dit belangrijke ptoject om financiële redenen niet kan wonden uitgevoerd. Jules Schelvis
Berlijn wil vaste expositie Anne Frank Het Anne Frankcentrum streeft
naar een
in Berlijn
permanente
tentoonstelling over Anne
Frank.
H e t Anne Frank Zentrum
reageert
M a a r ze b e s c h r i j f t
tevens het
o p de grote belangstelling voor de
volwassen w o r d e n . En dat is voor
reizende
de
expositie
van
het
opgroeiende
jeugd
heel
Het centrum zoekt met joodse
Nederlandse Anne Frankhuis. De
herkenbaar", aldus Heppener.
organisaties naar een geschikte
tentoonstelling werd m e t een
Het
huisvesting. De opening zou eind
maand
ruimtegebrek
volgend jaar moeten plaatsvinden.
november. Alle rondleidingen voor
tijdelijke t e n t o o n s t e l l i n g in h e t
verlengd
tot
eind
centrum
zag zich
door
gedwongen
de
schoolklassen en jeugdgroepen, die
Poolse C u l t u u r i n s t i t u u t o n d e r te
H e t B e r l i j n s e i n s t i t u u t is e e n
o m h e t u u r w o r d e n gegeven, zijn
brengen. H e t lot van A n n e Frank
partner-organisatie
volgeboekt.
werd
A m s t e r d a m s e Anne Frankhuis, d a t
"Anne F r a n k blijft een interessant
levensverhalen van joodse jongeren.
in
t h e m a " , c o n s t a t e e r t d e zakelijk
New
York
van
en
het
Londen
vergelijkbare c e n t r a o n d e r s t e u n t .
leider
van
het Anne
H e t i n s t i t u u t werd vorig jaar
Zentrum,
g e o p e n d e n is g e v e s t i g d in h e t
" H a a r dagboek is o o k in D u i t s l a n d
joodse c o m m u n i c a t i e c e n t r u m in de
h e t meest gelezen werk over h e t
o u d e joodse wijk van Berlijn.
nationaal-socialisme.
Thomas
daar
aangevuld
met
Frank
Heppener.
ANP
Voorlichtingsbijeenkomsten joodse tegoeden WOU het
o o r l o g s c l a i m s en d e w e r k z a a m -
Meldpunt Joodse Oorlogsclaims van
h e d e n van h e t M e l d p u n t , over de
In
december
organiseert
zullen allemaal aan de orde k o m e n .
onderhandelingen van het C J O m e t
De
diverse
de
zullen plaatsvinden o p verschillende
Comité vier
overheidscommissies en h u n taak,
locaties in N e d e r l a n d . Bij h e t ter
voorlichtingsbijeenkomsten over de
en over de u i t k o m s t e n tot n u toe.
perse gaan van dit n u m m e r waren
kwestie van de joodse oorlogs-
Wat
van de
locaties en d a t a helaas n o g n i e t
het
Centraal
Joods
samenwerking
met
Nederlands Auschwitz
Overleg o.a.
in het
partijen,
over
is d e o o r s p r o n g
voorlichtingsbijeenkomsten
tegoeden die in het geding zijn en
bekend. Bent u geïnteresseerd,
wie gaat er straks beslissen wat er
n e e m d a n snel c o n t a c t o p m e t het
O p deze avonden zijn bestuursleden
met
Projectbureau Roof Ó* Restitutie van
van h e t C J O aanwezig o m u nader
gebeuren? Deze vragen, alsmede de
het C J O (telefoon 0 7 0 - 3 6 3 1965)
te i n f o r m e r e n
rol v a n h e t C J O in h e t geheel,
voor nadere gegevens.
tegoeden.
over de joodse
de restitutiegelden
gaat
Boek kinder-transport uit Vught Over het boek Joodse kinderen in het
Janneke de Moei beschrijft op een
veel ergere verschrikkingen. Dit boek
kamp Vught van Janneke de Moei,
indringende,
kan wotden besteld bij het secretariaat
werd in het vorige n u m m e r van dit
huiveringwekkende wijze het verhaal
van de Stichting
bulletin geschreven, naar aanleiding
van de joodse kinderen die op 6 en 7
Nationaal
van de onthulling van het kinder-
juni 1943 vanuit het Kamp Vught
Gangwetf 19, 1676 G B Twisk. H e t
m o n u m e n t in Vught. H e t boek van
op transport werden gesteld naar nog
kost ƒ 17,50 plus j ' 6,- verzendkosten.
ontroerende
en
Vriendenkring
monument
Vught,
Het boek "Nooit meer Auschwitz": Het Nederlands Auschwitz Comité, 1956-1996. Dr. R. van der Leeuw schreef in ceti recensie over dit boek: "Het Comité moest tot twee keer toe constateren dat
het
monument
in
het
Wertheimpark vernield werd - om welke reden dan ook. Dat is symbolisch voor de overtuiging dat het u >erk van het Comité voortgang moet vinden , zolang dit werk tot zegen kan strekken van allen die zich op enigerlei wijze betrokken voelen bij alles waarvoor "Auschwitz staat. Het gedenkboek is een belangrijk instrument bij het toekomstig werk. " Dit boek over 40 jaar
Nederlands
Auschwitz Comité kost fl. 29,50 en is te bestellen bij de penningmeester ( de prijs is exclusief verzendkosten)
f" wjÉm. Boekenlijst IV/e
boeken
kunnen
telefonist h o t
sein itreli|k besield w o r d e n l>ij de p e n inngnieeMei. De |>ri|/en / i | i i cselusie) de v e r / e n d STAATSMUSEUM
fluschtoit3 Btthenau INFORMATIEGIDS
kosu n
- \ u s e h u 11/ - Yun.es hom
die g i o u n d
t l . 32.SO
- K I . \usi hu it/ vli)
!h
i l u SS
11
Hól)
tl
r,so
l>\ DU .id a l o m \ MiiM^oi - tl) i.i.u \ e d e i kinds Anschwii/
<'omiU'
l l . 2'-),S()
\us, h u n /
Bioehuie
H
i5()
m l o i ni.uiegids
ll
s„S()
ll
1 5,00
-Ausl ln\ i u
\ . ! h l ' » LU n u li l l l e l l t k l l