45ste jaargang, nr. 4, december 2 0 0 1 . Verschijnt 4 x per jaar
Een uitgave van het Nederlands Auschwitz Comité; postbus 74131,1070 BC Amsterdam
Auschwitz Bulletin De Z e e Op de avond dat de muur viel en ik me haastte om snel af te reizen naar Berlijn, sprak mijn buurman me aan. "Ik denk" zei hij, "dat dit je heel wat opdrachten zal kosten". Hij ging ervan uit dat met het einde van de Koude Oorlog min of meer het einde van de journalistiek bereikt was. Vanaf nu, zo redeneerde hij, zou alles anders en beter zijn. En goed nieuws is geen nieuws. Ik moest vandaag aan de woorden van mijn buurman denken toen ik, zittend aan de Middellandse Zee, mijn ochtendblad inkeek. Le Figaro publiceerde de portretten van vierentwintig journalisten die alleen al voor de drie Franse publieksomroepen richting Afghanistan waren afgereisd. Ik kijk uit op het Ile de Levant, zes zeemijlen verwijderd van mij. Er is een basis van het Franse leger gevestigd. Normaal merk ik niet veel van die basis. Maar al sinds een paar weken is er een enorme bedrijvigheid. Er vliegen constant helikopters heen en weer en de weldadige rust van mijn paradijs is tenietgedaan door het infernale kabaal van straaljagers die laag over de zee scheren. Als ik naar het Oosten kijk weet ik dat ver weg aan de horizon Afrikanen met de moed der wanhoop
proberen over te steken naar Europa, op zoek naar een meer menswaardig bestaan in ons fort van welvaart en overvloed, op de vlucht voor de oorlogen en ellende van Afrika. Een collega van mij heeft zich aan de Straat van Gibraltar gevestigd om verslag te doen van de tragedie aldaar. Hij heeft geen gebrek aan werk. Ook de Italiaanse kust, ten Oosten van mij, wordt dagelijks bestormd door Albanezen die er alles voor over hebben om weg te komen en een illegaal bestaan in het Westen verkiezen boven een marginaal bestaan in eigen land. Italië blokkeert mijn denkbeeldige uitzicht op de Dalmatische kust. Het achterland van deze adembenemend mooie kust heet Bosnië-Herzegovina, Sarajevo, Vukovar. Het achterland heet Srebrenica, Milosevic of Tudjman. Land gehavend door b o m m e n , rassenmoord en nationalisme. En dan, aan dezelfde zee, Turkije: Koerden, opstand, onderdrukking en dus ook terrorisme en de uitzichtloze toekomst van een hardnekkig genegeerd probleem. De volgende kust is die van Libanon, vernietigd en bezet door een dictatoriaal buurland, overspoeld door verbirterde landlozen opeengepakt in vluchtelingen-
kampen. Dan Israël, waarover mijn ochtendblad al jaren lang dagelijks moet berichten. Vandaag trekken tanks zich terug en zijn er doden aan beide kanten van de frontlijn. Dan zuidelijker vanaf mijn plaats aan zee, Egypte. Ogenschijnlijk rustig, maar bedreigd door een groeiende macht van religieuze fanatiekelingen die zich voeden door de massa van uitzichtlozen uitzicht te bieden. Mijn zee kabbelt verder langs de kust van Libië en Tunesië naar de duizenden doden van Algerije. Op de kusten van deze zee schrijven de correspondenten hun verhalen, ondanks de val van de muur die de wereld niet beter maar wel onoverzichtelijker maakte. De zee waar langs mijn oog dwaalt en waar ik mijn ochtendblad lees is maar een zee uit vele zeeën. De krant is vandaag gevuld met oorlog en geweld. Met de domheid van de politici, de leugens van de heilsprofeten en de oogkleppen van hen die zeker weten voor een juiste zaak te strijden. Mijn vakantie is van korte duur en eens te meer realiseer ik me hoezeer mijn buurman ongelijk heeft gehad.
Hans Fels