DIL BILGISI KITABI
YABANCI DIL TÜRKÇE ÖĞRETIM SETI HARMONI TÜRKÇE DIL BILGISI KITABI - 1 Hazırlayanlar Dr. Tuncay Öztürk Sezgin Akçay Mehmet Armağan Ersan Özmen Fatih Gülen Grafik Tasarım Recep Bulat Resimleme www.shutterstock.com Basım Yılı 2019 ISBN 978-1-911533-27-6 9
781911
533276
Bu kitabın tamamının ya da bir kısmının, kitabı yayınlayan şirketin önceden izni olmaksızın elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemi ile çoğaltılması, yayımlanması ve depolanması yasaktır. Bu kitabın tüm hakları, E&H Global Ltd.’e aittir. All rights reserved. No part of this book may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the written permission of the Publisher. Bu kitabın hazırlanmasında Türk Dil Kurumunun hazırladığı Yazım Kılavuzu esas alınmıştır. Dil bilgisi konularında Prof. Dr. Zeynep Korkmaz’ın “Türkiye Türkçesi Grameri” kitabından faydalanılmıştır.
E&H Global Ltd. Juxon House, 100 St. Paul’s Churchyard EC4M 8BU, London, UK Tel: +44 020 31027366 | www.nevlisan.com | bilgi@nevlisan.com | info@nevlisan.com
Ön Söz Merhaba, Türkçe, bugün yaklaşık 12 milyon km2lik bir alanda 220 milyon nüfusun konuştuğu, kökleri tarihin en eski dönemlerine kadar uzanan, 600 bini aşkın söz varlığına sahip en yaygın ve en köklü dünya dillerinden biridir. Dünyanın hemen her bölgesinde öğretimi yapılan, bilimsel araştırmalara konu olan, dünya dillerine katkıda bulunan Türkçeyi öğrenmek, zannedildiği kadar zor değildir. Çünkü Türkçe genel olarak yazıldığı gibi okunan, istisnaları fazla olmayan, sistematik ve kurallı bir dildir. Harmoni Türkçe Öğretim Seti, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenmek isteyen 12-18 yaş ilk ve ortaöğ-
retim öğrencileri için hazırlanmıştır. Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Programı (CEFR) ve Amerikan Konseyi Yabancı Diller Öğretimi (ACTFL) Yeterlilik Kılavuzu’nda belirtilen kıstaslar göz önünde bulundurularak modern dil öğretim teknikleriyle hazırlanan bu set, Türkçeyi hızlı ve kolay bir şekilde öğretmeyi hedeflemektedir. Harmoni Türkçe Öğretim Seti hazırlanırken şu hususlara dikkat edilmiştir:
• Dört temel becerinin bir arada geliştirilmesi amaçlanmıştır. • Dil bilgisi konuları, işlenen temayı pekiştirmek için ihtiyaç olan yerde verilmiştir. • Ünite içeriklerinin, öğrencilerin kendi dünyalarından, ilgi ve ihtiyaçlarına dönük, ayrıca işlevsel olmasına özellikle dikkat edilmiştir. • Öğrencilere dil hakkında teorik bilgi vermek yerine, öğrencilerin iletişim odaklı etkinlikler yoluyla dili kullanarak öğrenmeleri hedeflenmiştir. • Üniteler ders ders planlanmış, her dersin amacı somut bir şekilde belirtilmiştir. • Anlatımda, sistemli bir şekilde bilinenden bilinmeyene, yakından uzağa, kolaydan zora ve somuttan soyuta doğru yol izlenmiştir. • Birçok şeyi bir arada öğretmekten uzak durulmuş, bilinen kelimelerle yeni dil bilgisi yapıları, bilinen yapılarla da yeni kelimelerin öğretilmesi hedeflenmiştir. • Öğretimi etkili ve kalıcı hâle getirmek için kitaplar, görsel ve işitsel unsurlarla desteklenmiştir. • En iyi öğrenmenin uygulamalarla olacağı ilkesinden hareketle kitaplarda bol alıştırmaya ve monotonluğu kırmak adına da oyun-eğlence bölümlerine yer verilmiştir. • Ders kitapları sarmal yapıya göre oluşturulmuş, ilk kitapta genel hatlarıyla işlenen bazı temalara (konulara) bir sonraki kitapta da yer verilmek suretiyle hem bu temaların tekrarı hem de bu temaya ait yeni kelime ve kuralların kavratılması hedeflenmiştir. Harmoni Türkçe Öğretim Seti’nin Türkçeyi öğrenmek ve öğretmek isteyenlere faydalı olmasını ümit
ediyoruz.
DIL BILGISI KITABI - 1
3
Sayfa 11-20
2. Ünite
1. Ders 2. Ders 3. Ders 4. Ders 5. Ders
Sayfa 40-51
1. Şahıs Zamirleri A) Tekil şahıs zamirleri "Ben, Sen, O" B) Çoğul şahıs zamirleri "Biz, Siz, Onlar"
5. Ünite
Dil Bilgisi
Senin Adın Ne? Selamlaşma Nasılsın? Alfabe Sayılar
2. Alfabe • Sesli harfler "a, e, ı, i, o, ö, u, ü" a) Kalın sesliler b) İnce sesliler • Sessiz harfler "b, c, ç, d, f, g, ğ ... z" a) Sert sessizler b) Yumuşak sessizler
Bu, kitap. / Şunlar kedi. / Onlar çiçek.
B) Soru Zamirleri "Kim?, Ne?" O kim? / Bunlar ne?
Dil Bilgisi 2. Soru Eki "mı (mi, mu, mü)"
Sen kapıyı açma. / O içeri girmesin.
B) Soru çekimi
O içeri girsin mi? / Onlar okusunlar mı?
1. Ders 2. Ders 3. Ders 4. Ders 5. Ders
kitap - kitabım / sözlük- sözlüğün
Tamlayan Eki "-(n)ın (-in, -un, -ün)"
Mustafa'nın kitabı / Betül'ün çantası Arkadaşımın defteri
4. Çokluk (Çoğul) Eki "-lar (-ler)"
Dil Bilgisi
Sayfa 57-64
B) Olumsuz çekimi
1. Ders 2. Ders 3. Ders 4. Ders 5. Ders
7. Ünite
Sayfa 21-26
3. Ünite
kitaplar / kalemler / okullar / öğrenciler
Ben öğrenciyim. / Sen Türkiyelisin. Bu çocuk çalışkandır. / Siz mutlusunuz.
2. Yapım Eki "-sız (-siz, -suz, -süz)" bahçesiz ev / şapkasız çocuk asansörsüz apartman
Benim adım Emre. Seninki ne? Onların evi küçük fakat bizimki büyük. Kiminki daha uzak? Sizin eviniz mi onunki mi?
Ben öğrenci miyim? / Sen Türkiyeli misin? Bu çocuk çalışkan mıdır? / Siz mutlu musunuz?
Ahmet'in annesi / öğrencinin kitabı / uçak bileti
3. Şimdiki Zaman Kipi "-yor (-ıyor, -iyor, -uyor, -üyor)" A) Olumlu çekimi
kitap okuyorum. / Sen müzik dinliyorsun. Dil Bilgisi Ben B) Olumsuz çekimi
Ben kitap okumuyorum. / Sen müzik dinlemiyorsun.
C) Soru çekimi
Ben kitap okuyor muyum? / Sen müzik dinliyor musun?
4. Yapım Eki "-ca (-ce, -ça, -çe)"
Türkçe / Almanca / İngilizce / Rusça
Evinizin Yanında Market Var mı? Emre'nin Evi Postanenin Karşısında Nereye Gidiyorsun? Şehrinizde Hangi Ulaşım Araçları Var? Bankaya Ne ile Gidebilirim? 1. Ayrılma Hâli Eki "-dan (-den, -tan, -ten)"
Nereden? / Kimden? Ben evden geliyorum. / Fatma'dan yardım istiyorum.
Sayfa 65-71
Nerede? / Kimde?
1. Ders 2. Ders 3. Ders 4. Ders 5. Ders
8. Ünite
Sayfa 27-39
4. Ünite
2. Bulunma Hâli Eki "-da (-de, -ta, -te)"
4 HARMONI TÜRKÇE
4. İsim Tamlamaları
Nerelisin? Nerede Yaşıyorsun? Onlar Ne Yapıyorlar? Hangi Dili Konuşuyorsunuz? Ben Japonca Bilmiyorum Türkçe Biliyor musun? İstanbullu / Ürdünlü
1. Yapım Eki "-lı (-li, -lu, -lü)"
Dil Bilgisi 3. Aitlik Eki "ki"
Ben öğrenci değilim. / Sen Türkiyeli değilsin. Bu çocuk çalışkan değildir. / Siz mutlu değilsiniz.
1. Yapım Eki "-lı (-li, -lu, -lü)"Türkiyeli / Fransalı /
Nasıl Bir Evde Oturuyorsunuz? Benim Evim Mutfakta Neler Var? Top Kutunun Altında Caner'in Odası bahçeli ev / şapkalı çocuk asansörlü apartman
C) Soru çekimi
1. Ders 2. Ders 3. Ders 4. Ders 5. Ders 6. Ders
İyelik ekleri "-m / -n / -sı / -mız / -nız / -ları"
Dil Bilgisi Ünsüz Yumuşaması
Bu bilgisayar değil. / Onlar defter değil.
Ek-fiilin Geniş Zamanı A) Olumlu çekimi
Aile Üyeleri Benim Ailem O, Benim Babam Bu, Murat'ın Arabası O, Nasıl Biri?
Benim ailem / Senin annen / Onun kalemi Bizim evimiz / Sizin arabanız / Onların defterleri - Kimin çantası? - Benim çantam.
3. Edat "Değil"
O Ne İş Yapıyor? Ben Öğrenciyim Adresiniz Nedir? Ben Şarkıcı Değilim Siz Öğrenci misiniz?
1. Sayı Sıfatları A) Asıl sayı sıfatları "bir, iki, üç..." B) Sıra sayı sıfatları "birinci, ikinci, üçüncü..." Soru Sıfatı "Kaç?, Kaçıncı?"
B) Olumsuz çekimi
Bu, radyo mu? / Onlar silgi mi?
1. Ders 2. Ders 3. Ders 4. Ders 5. Ders
Bugün Günlerden Ne? Kimya Dersinde Ne Yapıyorsunuz? Bugün Hangi Dersler Var? Matematik Kaçıncı Ders? Lütfen Kitaplarınızı Açınız! Yüksek Sesle Konuşmayın
Sen kapıyı aç. / O içeri girsin.
Sınıf Eşyaları Bu Ne? Bu kim? Bu Pasaport mu? Çokluk (Çoğul) Eki Bu Kaç?
1. Zamirler A) İşaret Zamirleri "bu, şu, o, bunlar, şunlar, onlar"
1. Ders 2. Ders 3. Ders 4. Ders 5. Ders 6. Ders
Emir Kipi Dil Bilgisi 2. A) Olumlu çekimi
Sayfa 52-56
1. Ders 2. Ders 3. Ders 4. Ders 5. Ders
6. Ünite
Sayfa 6-10
1. Ünite
İçindekiler
2. Yönelme Hâli Eki "-(y)a (-e)
Dil Bilgisi
Nereye? / Kime? Ben şimdi okula gidiyorum. / Sen bu kitabı Ahmet'e ver.
3. Vasıta Hâli Eki "ile"
taksi ile / otobüs ile / uçak ile / arkadaşlarım ile - Okula neyle gidiyorsun? - Okula taksi ile gidiyorum. - Telefonda kiminle konuşuyorsun? - Telefonda kardeşimle konuşuyorum.
Affedersiniz Saat Kaç? Ne Tür TV Programlarından Hoşlanıyorsunuz? Film Saat Kaçta Başlıyor? Emre Saat Yedide Kalkar Bir Günüm 1. Bulunma Hâli Eki "-da (-de, -ta, -te)" (zarf tümleci yapma göreviyle)
Saat yedi buçukta. / Saat on ikide. / Saat altıda.
2. Geniş Zaman Kipi "-r / -ar (-er) / -ır (-ir, -ur, -ür)" A) Olumlu çekimi Ben erken kalkarım. / Sen müzik dinlersin.
13. Ünite
Sayfa 72-81
9. Ünite
1. Ders 2. Ders 3. Ders 4. Ders 5. Ders
Sayfa 110-113
İçindekiler
Olumsuz çekimi Dil Bilgisi B) Ben erken kalkmam. / Sen müzik dinlemezsin.
1. Ders 2. Ders 3. Ders 4. Ders 5. Ders 6. Ders
Olumsuz çekimi Dil Bilgisi B) Ben hasta değildim. / Sen evde değildin. O, yorgun değildi.
C) Soru çekimi
Ben erken kalkar mıyım? / Sen müzik dinler misin?
Ben hasta mıydım? / Sen evde miydin? O, yorgun muydu?
3. Edat "kadar"
14. Ünite
1. Yeterlik Fiili "-(y)abil (-ebil)" A) Geniş zamana göre olumlu çekimi
Sayfa 114-123
Sayfa 82-95
10. Ünite
Saat yediye kadar işleri bitir. Fransa'ya kadar uçakla gidiyorlar. Altıdan sekize kadar kitap okuyorum.
Ne Tür Yetenekleriniz Var? Neler Yapabilirsiniz? Sanat Engel Tanımıyor Ben Piyano Çalamam ama Saz Çalabilirim Penguenler Uçabilir mi? Sen Yüzebilir misin? Ben Japonca konuşabilirim. / Sen yüzebilirsin.
Dil Bilgisi
1. Ders 2. Ders 3. Ders 4. Ders 5. Ders 6. Ders
Ben kahve içeyim. / Biz futbol oynayalım.
Dil Bilgisi B) Olumsuz çekimi
Ben kahve içmeyeyim. / Biz futbol oynamayalım.
C) Soru çekimi
Ben Japonca konuşamam. / Sen yüzemezsin.
Ben kahve içeyim mi? / Biz futbol oynayalım mı.
C) Geniş zamana göre soru çekimi
3. Soru Sıfatları "Kaç? / Kaçar? / Hangi? / Nasıl? ..." 4. Azlık-Çokluk (Miktar) Zarfları "fazla, biraz, çok ..."
Dil Bilgisi
15. Ünite
Ben dün sinemaya gittim. / Sen bu kitabı okudun.
Sayfa 124-130
Sayfa 96-103
11. Ünite
2. Fiilimsi Ekleri "-(y)an (-en) / -(y)arak (-erek) / -madan (-meden) / -mak (-mek)"
1. Görülen Geçmiş Zaman Kipi "-dı (-di, -du, -dü, -tı, -ti, -tu, -tü)" A) Olumlu çekimi B) Olumsuz çekimi
1. Ders 2. Ders 3. Ders 4. Ders 5. Ders 6. Ders 7. Ders 8. Ders
C) Soru çekimi
2. Edat "beri"
Dil Bilgisi
Sabahtan beri başım ağrıyor. Ne zamandan beri evdesin? Saat kaçtan beri uyanıksın?
3. Dönüşlülük Zamiri "kendi"
Babam arabayı kendi tamir ediyor. Ben ödevlerimi kendim yaparım. Onlar yemeği kendileri pişirdiler.
16. Ünite
duvar - duvarı / televizyon - televizyonu Boyacı duvarı boyuyor. Tamirci televizyonu tamir ediyor.
Sayfa 131-135
12. Ünite
Sayfa 104-109
Önce yemek yiyorum sonra ödevlerimi yapıyorum. Türkçeden sonra İngilizce dersi var.
1. Belirtme Hâli Eki "-(y)ı (-i, -u, -ü)"
Sence bu tişört nasıl? Bence Türkçe kolay bir dil.
3. Miktar zarfları "gibi, kadar, daha, en"
Bal gibi tatlı bir elma. Amcam, bu adam kadar yaşlı değil. İstanbul, Ankara'dan daha güzel bir şehir. En büyük hayvan balinadır.
2. Zaman Zarfları "önce, sonra"
Gözlerimizle Görürüz En İlginç Organ Neyiniz Var? Ne Zamandan Beri Başınız Ağrıyor? Reçetenizi Verin Lütfen! Kendinizi Nasıl Hissediyorsunuz?
1. Edat "göre"
2. Eşitlik Hâli Eki "-ca (-ce, -ça, -çe)"
Dil Bilgisi
Ben dün sinemaya gitmedim. / Sen bu kitabı okumadın.
Bugün Ne Giyiyorsunuz? Kaç Beden Pantolon Giyiyorsunuz? Hangi Renklerden Hoşlanırsın? Bu Ceket Biraz Bol Bugün Hava Nasıl? Hangi Mevsimdeyiz? Şehrinizin İklimi Nasıl? Hangi Şehirde Hava Daha Sıcak? Bana göre en lezzetli yemek kebap. Sana göre bunların hangisi güzel?
Sen bu kitabı okudun mu? / O dün sinemaya gitti mi?
1. Ders 2. Ders 3. Ders 4. Ders 5. Ders 6. Ders
1. Yapım Ekleri "-lı (-li, -lu, -lü) / -sız (-siz, -suz, -süz)" 2. İstek Kipi "-(y)a (-e)" A) Olumlu çekimi
B) Geniş zamana göre olumsuz çekimi
Hafta Sonu Neler Yaptın? Dün Ne Yaptın? Pazar Günü Pikniğe Gittik Pazar Günü Dışarı Çıkmadım Maçı Seyrettin mi? Sevgili Günlük!
Kahvaltıda Neler Yersiniz? En Sevdiğim Yemek Makarnadır Yemeğin Tadı Nasıldı? Öğle Yemeğini Nerede Yiyelim? Tost Yapalım mı? Bir Kilo Zeytin / İki Paket Makarna şekerli - şekersiz / soslu - sossuz
Ben Japonca konuşabilir miyim? / Sen yüzebilir misin?
1. Ders 2. Ders 3. Ders 4. Ders 5. Ders 6. Ders
Ek-fiilin Görülen Geçmiş Zamanı "idi" A) Olumlu çekimi Ben hastaydım. / Sen evdeydin. O, yorgundu.
C) Soru çekimi
1. Ders 2. Ders 3. Ders 4. Ders 5. Ders 6. Ders
En Çok Hangi Meyveyi Seversiniz? Meyve Salatası Meyveler Çok Tazeydi Çileğin Kilosu Kaç Liraydı? Meyveler Taze Değildi Yemekte Meyve Var mıydı?
1. Ders 2. Ders 3. Ders 4. Ders 5. Ders 6. Ders 7. Ders
Tatilde Neler Yaparsınız? Ben Tatilde Kitap Okuyacağım Yarın Ne Yapacaksın? Onlar Tatilde Ne Yapacaklar? Bu Yaz Tatile Gitmeyeceğim Müzeyi Ziyaret Edecek misiniz? Geziye Gideceğiz Gelecek Zaman Kipi "-(y)acak (-ecek)" A) Olumlu çekimi
Ben maça gideceğim. / Sen erken kalkacaksın. O, gazete okuyacak. / Onlar yarın yüzecekler.
B) Olumsuz çekimi
Dil Bilgisi
Ben maça gitmeyeceğim. / Sen erken kalkmayacaksın. O, gazete okumayacak. / Onlar yarın yüzmeyecekler.
C) Soru çekimi
Ben maça gidecek miyim? / Sen erken kalkacak mısın? O, gazete okuyacak mı? / Onlar yüzecekler mi?
DIL BILGISI KITABI - 1
5
1.
ÜNİTE
1. ŞAHIS ZAMİRLERİ TANIM: Şahıs zamirleri, varlıkları kişi olarak temsil eden ve kişi adlarının yerine geçen zamirlerdir. Şahıs zamirleri şunlardır: Ben, Sen, O, Biz, Siz, Onlar ÖRNEK DIYALOG: Ali
: Merhaba, ben Oğuz.
Oğuz : Merhaba, ben de Ali. Ali
: Nasılsın?
Oğuz : Teşekkür ederim. İyiyim. Sen nasılsın? Ali : Ben de iyiyim.TEKİL ŞAHIS ZAMİRLERİ
A. TEKİL ŞAHIS ZAMİRLERİ
Birinci Tekil Şahıs - Ben
İkinci Tekil Şahıs - Sen
Üçüncü Tekil Şahıs - O
İkinci Çoğul Şahıs - Siz
Üçüncü Çoğul Şahıs - Onlar
B. ÇOĞUL ŞAHIS ZAMİRLERİ
Birinci Çoğul Şahıs - Biz
6 HARMONI TÜRKÇE
1.
ÜNİTE
ALIŞTIRMALAR 1. Aşağıdaki şahıs zamirlerini uygun resimlerin altına yazınız. Ben / Sen / O / Biz / Siz / Onlar
Sen
3. Aşağıdaki diyalogları tamamlayınız.
4. Aşağıdaki boşlukları uygun şahıs zamirleriyle doldurunuz.
DIYALOG 1: Ali : Günaydın Ayşe. Ayşe : Günaydın Ali. Ali : Nasılsın? Ayşe : T eşekkür ederim. İyiyim. nasılsın? Ali : Sağ ol. de iyiyim. DIYALOG 2: Ali Bey : Merhaba Salih. Salih : Merhaba Ali Bey. Ali Bey : Salih : Teşekkür ederim. İyiyim. nasılsınız? Ali Bey : ben de iyiyim.
1.
Sen
Ben
nasılsın?
iyiyim.
2.
nasıl?
iyi.
3.
nasıllar?
iyiler.
4.
nasılsınız?
iyiyiz.
5. Aşağıdaki kelimeleri eşleştiriniz.
?
1. Ben
a. iyisin
2. Sen
b. iyiler
3. O
c. iyiyim
4. Biz
d. iyiyiz
5. Siz
e. iyisiniz
6. Onlar
f. iyi DIL BILGISI KITABI - 1
7
1.
ÜNİTE
2. ALFABE TANIM: Bir dilin seslerini gösteren, belirli bir sıraya göre dizilmiş ve belli sayıdaki harflerin bütününe alfabe denir. Türk alfabesinde 29 harf vardır.
Aa
Bb
Ğğ
Hh
Cc Çç Dd
Ee
Ff
Gg
Jj
Kk
Ll
Mm
Nn Oo Öö Pp
Rr
Ss
Şş
Tt
Uu
Zz
Iı
Üü
İi
Vv
Yy
Not: Harfler "sesli harfler (ünlüler)" ve "sessiz harfler (ünsüzler)" olmak üzere iki gruba ayrılır: 1. Sesli Harfler 2. Sessiz Harfler
: a, e, ı, i, o, ö, u, ü : b, c, ç, d, f, g, ğ, h, j, k, l, m, n, p, r, s, ş, t, v, y, z
Sesli harflerin sınıflandırılması: Sesli harflerin dört tanesi kalın dört tanesi incedir. a) Kalın sesliler
a
ı
o
u
b) İnce sesliler
e
i
ö
ü
Sessiz harflerin sınıflandırılması: Sessiz harflerin sekiz tanesi "sert sessiz", geri kalanı ise "yumuşak sessiz"dir. a) Sert sessizler b) Yumuşak sessizler
8 HARMONI TÜRKÇE
ç, f, h, k, p, s, ş ,t b, c, d, g, ğ, j, l, m, n, r, v, y, z
Türkçede “ğ” harfi ile başlayan kelime yoktur. "ğ" harfi kelimenin herhangi bir hecesinde bulunabilir. ÖRNE KLER: dağ sağ bağ sağlık yağmur öğrenci gökkuşağı
1.
ÜNİTE
ALIŞTIRMALAR 1. Büyük ve küçük harfler bölümündeki eksik harfleri yazarak alfabeyi tamamlayınız.
BÜYÜK HARFLER A _ C _ _ E _ G _ H _ İ J K _ _ _ O Ö P _ _ _ T U _ _ Y _ küçük harfler a b _ ç d _ f _ _ _ ı i j k _ _ n o ö _ r _ ş t _ ü _ y z 2. Aşağıdaki kelimeleri örnekteki gibi büyük harflerle yazınız. 1. öğretmen ÖĞRETMEN 2. sınıf 3. kelime 4. kitap 5. tişört 6. gökkuşağı 7. tebeşir 8. arkadaş
3. Aşağıdaki kelimeleri örnekteki gibi küçük harflerle yazınız. 1. ÖĞRENCİ öğrenci 2. TELEVİZYON 3. DOKTOR 4. AMBULANS 5. FUTBOLCU 6. SPOR 7. SINIF 8. RESİM
4. Aşağıdaki kelimeleri alfabetik sıraya göre sıralayınız. limon / portakal / radyo / zürafa / fil / çay / kedi / ağaç / ceket / helikopter / top / elma 1. ağaç
7.
2.
8.
3.
9.
4.
10.
5.
11.
6.
12.
DIL BILGISI KITABI - 1
9
1.
ÜNİTE
ALIŞTIRMALAR 1. Aşağıdaki kelimelerdeki sesli ve sessiz harfleri örnekteki gibi gruplandırınız.
ördek
Sesli Harfler Kalın İnce –
Sessiz Harfler Sert Yumuşak
ö, e
k
piyano
Sesli Harfler Kalın İnce
güneş
Sesli Harfler Kalın İnce
Sessiz Harfler Sert Yumuşak
Sessiz Harfler Sert Yumuşak
Sessiz Harfler Sert Yumuşak
hamburger Sesli Harfler Kalın İnce
10 HARMONI TÜRKÇE
Sessiz Harfler Sert Yumuşak
r, d
buzdolabı Sesli Harfler Kalın İnce
Sesli Harfler Kalın İnce
gözlük
Sessiz Harfler Sert Yumuşak
gökkuşağı
Sesli Harfler Kalın İnce
Sessiz Harfler Sert Yumuşak
dondurma
Sesli Harfler Kalın İnce
Sesli Harfler Kalın İnce
Sesli Harfler Kalın İnce
Sessiz Harfler Sert Yumuşak
tavuk
Sessiz Harfler Sert Yumuşak
otobüs
Sessiz Harfler Sert Yumuşak
2.
ÜNİTE
1. ZAMİRLER A. İŞARET ZAMİRLERİ TANIM: Varlıkları işaret yoluyla karşılayan kelimelerdir. İşaret zamirleri şunlardır: bu
şu
o
bunlar
şunlar
onlar
1. Tekil İşaret Zamirleri TANIM: Tek varlığı işaret eden zamirlerdir. Bu: Söz söyleyene göre yakında bulunan varlığı işaret eder. Şu : Söz söyleyene göre biraz uzaktaki varlığı işaret eder. O : Söz söyleyene göre daha uzakta bulunan varlığı işaret eder.
Bu
Şu
O
Bu
Şu
O
2. Çoğul İşaret Zamirleri TANIM: Birden fazla varlığı işaret eden zamirlerdir. Bunlar : Söz söyleyene göre yakında bulunan varlıkları işaret eder. Şunlar : Söz söyleyene göre biraz uzaktaki varlıkları işaret eder. Onlar : Söz söyleyene göre daha uzakta bulunan varlıkları işaret eder.
Bunlar
Şunlar
Onlar
Bunlar
Şunlar
Onlar
DIL BILGISI KITABI - 1
11
2.
ÜNİTE
B. SORU ZAMİRLERİ TANIM: Soru zamirleri isimlerin yerini soru yoluyla tutan kelimelerdir. KULLANIMI: “Kim” soru zamiri insanlar için , "Ne" soru zamiri ise insan dışındaki canlı ve cansız varlıklar için kullanılır. ÖRNEKLER:
Bu kim? Bu, Ahmet Bey.
Bu kim? Bu, Ali.
Onlar kim? Onlar sınıf arkadaşlarım.
Bu ne? Bu, ağaç.
Bu ne? Bu, kulaklık.
Bu ne? Bu, fil.
12 HARMONI TÜRKÇE
2.
ÜNİTE
ALIŞTIRMALAR 1. Aşağıdaki cümleleri işaret zamirlerinden uygun olanlarıyla tamamlayınız. Bu / Şu / O / Bunlar / Şunlar / Onlar
1
4 Şu
fil.
2
tebeşir.
telefon.
3
5
ev.
6 ağaç.
araba.
2. Diyaloglardaki boşlukları aşağıdaki kelime veya kelime gruplarıyla doldurunuz. bunlar / kitap / bu / sıra ve masa / o / ne / şu / onlar / ne demek 1. A : Bu, Türkçede ne demek ? B : Bu, Türkçede sözlük demek. A : Peki, bu Türkçede ne demek? B : Bu, Türkçede cetvel demek.
4. A : Şu ne? B : A : Peki, B : O, projektör.
2. A : Ahmet, ne? B : Bunlar defter ve kitap. ? A : Peki, bu B : Bu, radyo.
5. A : Onlar ne? B :
3. A : Bunlar ne? B : Bunlar
6. A : Bu ne? B : Bu,
, kalemlik. ne?
tebeşir.
DIL BILGISI KITABI - 1
13
2.
ÜNİTE 3. Aşağıdaki diyalogları örnekteki gibi tamamlayınız.
1
A: Bu ne B: Bu cep telefonu.?
2
?
4
A: B: Bunlar kedi.
A: B: Şu, masa.
3
?
5
?
A: B: O, çanta.
A: B: Şunlar sandalye.
6
?
A: B: Onlar at.
7
8
9
A: Onlar ne?
A: O ne?
A: Şunlar ne?
B: Onlar televizyon.
B:
B:
10
11
12
A: Şu ne?
A: Bunlar ne?
A: Bu ne?
B:
B:
B:
14 HARMONI TÜRKÇE
?
?
2.
ÜNİTE 4. Aşağıdaki boşlukları "Kim?" veya "Ne?" soru zamirlerinden uygun olanıyla doldurunuz. 1
2
A: Bu kim ? B: Bu, Ali.
A: Şu B: O, kazak.
3
4
?
(Emre)
A: O B: O, zebra.
A: Şunlar ? B: Onlar Emre, Murat ve Ahmet.
?
5
(Aslı)
(Suna)
6
A: Onlar ? B: Onlar Aslı ve Suna.
A: Onlar ? B: Onlar oyuncak.
7
8
A: Bunlar B: Bunlar çiçek.
(Murat) (Ahmet)
?
A: O ? B: O, matematik öğretmeni Metin Bey.
DIL BILGISI KITABI - 1
15
2.
ÜNİTE
2. SORU EKİ “mı (mi, mu, mü)” TANIM: Soru eki “mı (mi, mu, mü)” cümleye soru anlamı veren ektir. Soru eki, kelimelere şu şekilde gelir: SORU EKI a, ı mı e, i mi o, u mu ö, ü mü
Bu, masa mı? Şu, ev mi? O, okul mu? Bu, göz mü?
ÖRNEKLER Bunlar kapı mı? Onlar kalemlik mi? Şu, kutu mu? Şunlar sözlük mü?
ALIŞTIRMALAR 1. Aşağıdaki boşlukları soru eki “mı (mi, mu, mü)” ile doldurunuz.
1. Bu, pencere mi ? 2. Bu, koltuk ? 3. Bu, kalem ? 4. Şu, muhasebeci 5. O, Orhan ?
6. O, Sadık ? 7. Bu, tabak ? 8. Bu, televizyon 9. O, havlu ? 10. O, gözlük ?
?
?
11. Şu, güneş ? 12. Bu, otobüs ? 13. O, sandal ? 14. Şu, müdür ? 15. Hava yağmurlu
?
2. Aşağıdaki cevaplara örnekteki gibi sorular yazınız. 1
A: O, doktor mu B: Evet. O, doktor. 5
A: B: Evet. Bu, defter. 16 HARMONI TÜRKÇE
2
? A: B: Evet. O, postacı. 6
3
? A: B: Evet. O, şoför. 7
4
? A: B: Evet. Bu, sıra.
?
8
? A: ? A: ? A: B: Evet. O, öğretmen. B: Evet. Bu, pano. B: Evet. Bu, monitör.
?