DERS KITABI
DERS KITABI - 4
YABANCI DIL TÜRKÇE ÖĞRETIM SETI YAĞMUR TÜRKÇE DERS KITABI - 4 Hazırlayanlar Dr. Tuncay Öztürk Sezgin Akçay Mehmet Armağan Ersan Özmen Fatih Gülen Grafik Tasarım Recep Bulat Resimleme www.shutterstock.com Basım Yeri ve Yılı Romanya - 2019 ISBN
978-1-9115334-4-3
ISBN 978-1-911533-44-3 9
781911
533443
Bu kitabın tamamının ya da bir kısmının, kitabı yayınlayan şirketin önceden izni olmaksızın elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemi ile çoğaltılması, yayımlanması ve depolanması yasaktır. Bu kitabın tüm hakları, E&H Global Ltd.’e aittir. All rights reserved. No part of this book may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the written permission of the Publisher. Bu kitabın hazırlanmasında Türk Dil Kurumunun hazırladığı Yazım Kılavuzu esas alınmıştır. Dil bilgisi konularında Prof. Dr. Zeynep Korkmaz’ın “Türkiye Türkçesi Grameri” kitabından faydalanılmıştır.
E&H Global Ltd.
Juxon House, 100 St. Paul’s Churchyard EC4M 8BU, London, UK Tel: +44 020 31027366 | www.nevlisan.com | bilgi@nevlisan.com | info@nevlisan.com
Ön Söz Merhaba, Türkçe, bugün yaklaşık 12 milyon km2lik bir alanda 220 milyon nüfusun konuştuğu, kökleri tarihin en eski dönemlerine kadar uzanan, 600 bini aşkın söz varlığına sahip en yaygın ve en köklü dünya dillerinden biridir. Dünyanın hemen her bölgesinde öğretimi yapılan, bilimsel araştırmalara konu olan, dünya dillerine katkıda bulunan Türkçeyi öğrenmek, zannedildiği kadar zor değildir. Çünkü Türkçe genellikle yazıldığı gibi okunan, istisnaları fazla olmayan, sistematik ve kurallı bir dildir. Yağmur Türkçe Öğretim Seti, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenmek isteyen on iki ile on sekiz yaş ortaöğretim öğrencileri için hazırlanmıştır. Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Programı (CEFR) ve Amerikan Konseyi Yabancı Diller Öğretimi (ACTFL) Yeterlilik Kılavuzu’nda belirtilen kıstaslar göz önünde bulundurularak modern dil öğretim teknikleriyle hazırlanan bu set, Türkçeyi hızlı, kolay ve etkili bir şekilde öğretmeyi hedeflemektedir. Yağmur Türkçe Öğretim Seti hazırlanırken şu hususlara dikkat edilmiştir: • Dört temel becerinin bir arada geliştirilmesi amaçlanmıştır. • Dil bilgisi konuları, işlenen temayı pekiştirmek için ihtiyaç olan yerde verilmiştir. • Ünite içeriklerinin, öğrencilerin kendi dünyalarından, ilgi ve ihtiyaçlarına dönük, ayrıca işlevsel olmasına özellikle dikkat edilmiştir. • Öğrencilere dil hakkında teorik bilgi vermek yerine, öğrencilerin iletişim odaklı etkinlikler yoluyla dili kullanarak öğrenmeleri hedeflenmiştir. • Anlatımda, sistemli bir şekilde bilinenden bilinmeyene, yakından uzağa, kolaydan zora ve somuttan soyuta doğru yol izlenmiştir. • Birçok şeyi bir arada öğretmekten uzak durulmuş, bilinen kelimelerle yeni dil bilgisi yapıları, bilinen yapılarla da yeni kelimelerin öğretilmesi hedeflenmiştir. • Öğretimi etkili ve kalıcı hâle getirmek için kitaplar, görsel ve işitsel unsurlarla desteklenmiştir. • En iyi öğrenmenin uygulamalarla olacağı ilkesinden hareketle kitaplarda alıştırmalara sıkça yer verilmiştir. • Ders sunumlarında Türk kültürüne ait unsurlara yer verilmiş, kültür köşeleriyle bu unsurlar pekiştirilmiştir. • Ders kitapları sarmal yapıya göre oluşturulmuş, ilk kitapta genel hatlarıyla işlenen bazı temalara (konulara) bir sonraki kitapta da yer verilmek suretiyle hem bu temaların tekrarı hem de bu temaya ait yeni kelime ve kuralların kavratılması hedeflenmiştir. Yağmur Türkçe Öğretim Seti’nin Türkçeyi öğrenmek ve öğretmek isteyenlere faydalı olmasını ümit ediyoruz. Nevlisan Yayınları
DERS KITABI - 4
3
İçindekiler
Sayfa 14 - 21
5-8. Ders
Sayfa 6 - 13
1-4. Ders
1. Ders 2. Ders 3. Ders 4. Ders
Sizi Neler Mutlu Eder? Sevdiğimiz Şeyler Nelere Vakit Ayırırsınız? Alternatif Etkinlikler Değerlendirme Oyun & Eğlence
5. Ders
Fiziksel Özellikler
6. Ders
O Kime Çekmiş?
7. Ders
Karakter Özellikleri
8. Ders
Onları Takdir Ediyorum Değerlendirme Oyun & Eğlence
Kelimeler İnsanları Mutlu Eden Şeyler: evcil hayvan beslemek, spor yapmak, müzik dinlemek, insanlara yardım etmek...
Dil Bilgisi
Boş Zaman Etkinlikleri: müzik dinlemek, sinemaya gitmek, enstrüman çalmak, televizyon seyretmek...
-dan (-den, -tan, -ten) beri Ayşe’nin babası 1980’den beri her yıl için bir albüm hazırlamış.
Hobiler: koleksiyon yapmak, fotoğraf çekmek, bulmaca çözmek, örgü örmek, resim yapmak, yemek pişirmek...
-(y)an (-en) Hayvanları seven insanlar kuş gözlemciliğinden hoşlanabilir.
Kelimeler Fiziksel özellikler: esmer, siyahi, genç, orta yaşlı, yaşlı, mavi gözlü, yeşil gözlü, kısa saçlı, kel, sakallı, bıyıklı, dalgalı saçlı, kıvırcık saçlı, zayıf, normal kilolu, tıknaz, kısa boylu, orta boylu, uzun boylu
Dil Bilgisi
Beceriler
-dır (-dir, -dur, -dür, -tır, -tir, -tur, -tür) Ayşe’nin köpeği üç Dinleme: İnsanı mutlu eden şeylerle ilgili diyalog dinleme yıldır bahçedeki kulübede yaşıyor. Konuşma: Mutluluk hakkında konuşma Okuma: Hayatımızda bizim için değerli olan şeylerle ilgili metin okuma Yazma: Sevdiğimiz şeyleri anlatan metin yazma Konuşma: Boş zamanlarda yaptığımız etkinlikler ve bunlara ayırdığımız zaman hakkında konuşma Konuşma: Boş zamanlarımız ve hobilerimiz hakkında diyalog kurma Dinleme: İnternetin kullanımı ile ilgili diyalog dinleme Okuma: Boş zamanımızı değerlendirebileceğimiz etkinlikler hakkında metin okuma
Beceriler
Bağlaçlar: yoksa, hem...hem, ya...ya, ne...ne, zira, çünkü, ama, fakat, yalnız, lakin, veya, ya da, yahut
Konuşma: Fiziksel özellikler hakkında diyalog kurma Yazma: Bir kişiyi fiziksel yönden yazarak tarif etme Okuma: Fiziksel özellikler ile ilgili diyalog okuma Konuşma: Karakter özelliklerimiz hakkında konuşma Onu iyi tarif etmelisin. Dinleme: Çevremizdeki insanları karakter yönüyle tanıtıcı metin Yoksa onu tanıyamam. dinleme Okuma: İnsanları karakter özellikleri yönüyle tarif eden metin okuma Amcam ne yaşlı ne Konuşma: Yakın arkadaşlarımızı tanıtıcı konuşma yapma Karakter özellikleri: genç. O, orta yaşlı.
9. Ders 10. Ders 11. Ders 12. Ders
Sayfa 22 - 29
9-12. Ders
iyimser, sosyal, Saçlarını kestirmek konuşkan, cömert, istemiyor çünkü uzun güler yüzlü, dağınık, saçı seviyor. aceleci, kibar, tembel...
Hayvanlar Âlemi Zürafanın Dili Çok Uzun Tehlikeli Hayvanlar Evcil Hayvanınız Var mı? Değerlendirme Oyun & Eğlence
Kelimeler Hayvanlar: kuş, sürüngen, memeli, etçil, otçul, evcil, böcek papağan, kartal, bülbül, balina, ahtapot, köpek balığı, timsah, kaplumbağa, çita, fil, goril, , örümcek, akrep, sivrisinek, kedi, köpek,
Sayfa 30 - 37
13-16. Ders
Hayvanlarla ilgili sıfatlar: zehirli, tehlikeli, saldırgan, ölümcül, büyük, vahşi, yırtıcı
44
13. Ders
Besin Piramidi
14. Ders
Buzdolabında Neler Var?
15. Ders
Çok Lezzetli Bir Yemek
16. Ders
Yemek Kültürü
YAĞMUR TÜRKÇE
Değerlendirme Oyun & Eğlence
Kelimeler Besin grupları: Meyveler, sebzeler, tahıllar, hazır gıdalar, hayvansal gıdalar Yiyecek ve içecekler ve bunlarla ilgili sıfatlar: karpuz, muz, limon, elma, soğan, karnabahar, havuç, buğday, pirinç, mısır, balık, tavuk, et, süt, cips, kola... yağlı, soslu, acılı, haşlanmış, sütlü, meyveli...
Dil Bilgisi Belirtili İsim Tamlaması İlgi (tamlayan) eki -(n)ın -(n)in -(n)un -(n)ün İyelik (tamlanan) eki -(s)ı -(s)i -(s)u -(s)ü timsahın çenesi kartalın gözü penguenin tüyü ahtapotun kanı binanın çatısı
Dil Bilgisi
Beceriler
Dinleme: Aslanlar hakkında metin dinleme Okuma: Hayvanlarla ilgili metin okuma Okuma: Dünyanın en tehlikeli canlıları ile ilgili metin okuma Konuşma: Evcil hayvanlar hakkında diyalog kurma Dinleme: Evcil hayvan satın alan müşteri ile satıcı arasında geçen bir diyalog dinleme
Beceriler
Belgisiz sıfatlar: bazı, kimi, bütün, tüm, Konuşma: Beslenme alışkanlığımız ile ilgili diyalog kurma birkaç, birçok, çok, her, hiçbir, az, biraz, çoğu Okuma: Anne ve kızı arasında geçen yiyecek ve içeceklerle ilgili Sepetteki bazı elmalar kırmızı bazı elmalar yeşil. Buzdolabında sadece birkaç tane yumurta var. Her akşam yemeğinden sonra bir fincan kahve içer. Masadaki hiçbir tabak kirli değil. Hepsi temiz.
diyalog okuma Dinleme: Yiyecek alışverişi için liste hazırlamakla ilgili diyalog dinleme Konuşma: Farklı milletlere ait yemeklerle ve kendi yemek kültürü ilgili konuşma Konuşma: Sevdiğimiz ve sevmediğimiz yiyecek, içecek veya yemeklerle ilgili diyalog kurma Okuma: Türk yemek kültürü ile ilgili metin okuma Yazma: Yemek kültürümüzü tanıtıcı metin yazma
İçindekiler Nereden Satın Alırız?
18. Ders
Güle Güle Kullanın!
19. Ders
Harika Bir Hediye!
20. Ders
Pazarlar Dünyası
Sayfa 38 - 45
17-20. Ders
Kelimeler 17. Ders
Değerlendirme Oyun & Eğlence
Alışveriş yerleri: manav, pastane, kasap, Aitlik Eki “ki” ayakkabıcı, fırın... benimki, seninki, onunki, bizimki, Kıyafet alışverişi: sizinki, onlarınki, tişört, ceket, kazak, elbise, etek... kareli, benekli, sade, Ahmet’inki Betül’ünki kısa kollu, çiçekli... Kiminki? Ödeme şekli: nakit, kredi kartı, çek Hediyelik eşyalar: vazo, kolye, yüzük... porselen, altın, gümüş, deri...
Sayfa 46 - 53
21-24. Ders
Kelimeler 21. Ders
Antalya’da Hava Nasıl?
22. Ders
Tatiliniz Nasıl Geçti?
23. Ders
Orada Hangi Dil Konuşuluyor?
24. Ders
Dünyaca Ünlü Yapılar Değerlendirme Oyun & Eğlence
Dil Bilgisi
Kardeşimin hediyesi ipek eşarp. Benimki deri çanta. (benimki / benim hediyem)
Dil Bilgisi
Beceriler
Dinleme: Ürünlerin fiyatlarıyla ilgili bir metin dinleme Dinleme: Alışveriş ile ilgili diyaloglar dinleme Okuma: Elbise mağazasında alışveriş ile ilgili diyalog okuma Konuşma: Alışveriş diyaloğu kurma Okuma: Hediyelik eşyalar hakkında diyalog okuma Okuma: Dünyanın ünlü alışveriş yerleri ile ilgili metin okuma Yazma: Şehrimizde bulunan meşhur alışveriş yerlerinden birini anlatan bir metin yazma
Beceriler
Edilgen Çatı -ıl (-il, -ul, -ül) -n (-ın, -in, -un, -ün)
Konuşma: Tatil yerleri, tatil etkinlikleri hakkında diyalog kurma Okuma: Tatil yerlerini tanıtan ve tatil tecrübelerini anlatan bir metin okuma İsviçre’de çok çikolata Dinleme: Butan’da yapılan bir tatil hakkında diyalog dinleme yeniyor. Okuma: Bir ülkenin genel hatlarıyla tanıtıldığı diyalog dinleme Tatil etkinlikleri: Şimdi müzik Okuma: Dünyaca tanınmış bazı tarihi eserler hakkında kısa metin dalış yapmak, fotoğraf dinleniyor. çekmek, yüzmek, Hediyelik eşya alınıyor. okuma Konuşma: Dünyaca tanınmış bazı tarihi eserler hakkında kısa alışveriş Masa siliniyor. diyaloglar kurma yapmak, sörf yapmak, Pasaportlar kontrol Okuma: Türkiye’yi genel hatlarıyla tanıtan metin okuma tarihi yapıları ediliyor. görmek... Türkiye’de çay çok Yazma: Kendi ülkemizi tanıtan bir yazı yazma
Hava durumu: yağmurlu, güneşli, karlı, bulutlu, sisli, rüzgârlı..
seviliyor.
Hangi Spor Dalıyla İlgileniyorsunuz?
26. Ders
Nasıl Bir Spordur?
27. Ders
Maç Kaç Kaç Bitti?
28. Ders
Spora ve Sporcuya Dair? Değerlendirme
Sayfa 54 - 61
25-28. Ders
Kelimeler 25. Ders
Oyun & Eğlence
Dil Bilgisi
Beceriler
Spor türleri: futbol, boks, voleybol, Azlık-Çokluk Zarfları halter, kayak, yüzme, en, daha, gibi, kadar, az, biraz, çok, fazla, sörf, tenis, kriket... epey, epeyce... Konuşma: Sporlar ve sporcular hakkında konuşma Sporcular: Bizim ülkemizde en Okuma: Korfbol ve ayak voleybolu hakkında metin okuma futbolcu, boksör, Okuma: Takip edilen bir futbol maçı hakkında diyalog okuma sörfçü, güreşçi, atlet... popüler spor tenis. Sporların yapıldığı yerler: ring, minder, pist, deniz, kort, saha...
Bu maçta daha çok seyirci var. Beyzbol kriket kadar eğlenceli bir spor.
Dinleme: Bir kişinin sporla ilgisi üzerine diyalog dinleme Dinleme: Sporlar ve dünyaca tanınmış sporcularla ilgili metin dinleme Okuma: Ünlü futbolcu Hakan Şükür hakkında metin okuma Yazma: Sevdiğimiz bir sporcuyu anlatan metin yazma
Sayfa 62 - 69
29-32. Ders
Diğer kelimeler: Futbol çok popüler maç, rakip, taraftar, seyirci, rekor, madalya, bir spor. millî spor...
29. Ders
Meslekler
30. Ders
Onlar Eskiden Ne Yapıyorlardı?
31. Ders
Kendime Bir İş Buldum
32. Ders
İş Arıyorum Değerlendirme Oyun & Eğlence
Kelimeler
Dil Bilgisi
Meslekler: polis, avukat, turist rehberi, müzisyen, moda tasarımcısı...
Şimdiki Zaman Kipinin Hikâyesi “-yordu” Kasabaya gelen mektupları o dağıtıyordu. 2016 yılında Ankara’da yaşıyordum. O, aslanların kafeslerini temizliyordu.
Beceriler
Konuşma: Kolay ve zor meslekler ve bu meslekler hakkında düşüncelerini söyleme, iş tecrübelerini paylaşma ve meslek seçimi ile ilgili konuşma Okuma: Ünlülerin eski ve yeni meslekleri ile ilgili metin okuma Çalışma alanları: Okuma: İş bulan birisi ile arkadaşı arasında geçen diyalog okuma fabrika, şirket, ofis, Konuşma: Meslekler, çalışma saatleri, çalışma yerleri ilgili diyalog hastane, otel, tarla... kurma İş başvurusu ile ilgili Dinleme: İşten ayrılan birinin eski ile ilgili tecrübelerini paylaştığı kelime ve kelime diyalog dinleme Soru Zarfı “Ne?” grupları: Okuma: İş başvurusu ile ilgili metin okuma Ne çok para kazanmış! iş ilanı, iş başvurusu, Ne güzel bir üniforma! Yazma: İş başvuru yazısı yazma
randevu, iş görüşmesi, Patronun bugün ne başvuru formu... kadar sinirli
DERS KITABI - 4
55
1.
Sizi Neler Mutlu Eder?
Ders
1. Aşağıdaki fiilleri uygun boşluklara yazınız. beslemek / yapmak / yemek / görmek / dinlemek / satın almak / yardım etmek / vakit geçirmek / almak / çalışmak
görmek 1. yeni yerler _______________ 2. aileyle / arkadaşlarla _______________ 3. müzik _______________ 4. evcil hayvan _______________ 5. sevilen bir işte _______________
6. 7. 8. 9. 10.
spor / egzersiz _______________ insanlara _______________ sınavdan yüksek not _______________ yeni şeyler _______________ lezzetli yemekler _______________
2. Aşağıdaki fotoğrafları inceleyiniz. Fotoğraflardaki insanları neler mutlu ediyor? Söyleyiniz. 1
2
3
4
5
6
7
8
3. Taner ile Mehmet arasında geçen diyaloğu dinleyiniz. Taner’i mutlu eden şeyleri işaretleyerek onu neden mutlu ettiğini yazınız. 1.1 Mutlu eden şeyler film / müzik / oyun
Nedenleri Çünkü müzik dinlemek onu rahatlatıyor.
matematik / Türkçe / tarih bilgisayar / cep telefonu / kamera lokantalar / müzeler / parklar basketbol / futbol / yürüyüş cumartesi / pazar / pazartesi köpekler / kediler / kuşlar 4. Aşağıdaki soruları cevaplayınız ve cevaplarınızı sınıfta söyleyiniz. 1. Kendinizi en çok nerede mutlu hissedersiniz? _____________________________________________________________________________ 2. En çok kimlerle vakit geçirmek sizi mutlu eder? _____________________________________________________________________________ 3. Hangi sporları yapmaktan hoşlanırsınız? _____________________________________________________________________________ 4. En çok haftanın hangi gününde mutlu olursunuz? Neden? _____________________________________________________________________________ 6
YAĞMUR TÜRKÇE
2.
Sevdiğimiz Şeyler
Ders
1. a. Aşağıdaki metni dinleyiniz ve okuyunuz. 2.1
SEVDIĞIMIZ ŞEYLER Benim en sevdiğim şey klasik arabamız. 1970 model, parlak kırmızı renge sahip, deri koltuklu, üstü açık bir klasik araba. Trafikte herkesin dikkatini çekiyor. İlk aldığımız zaman çok kötü durumdaydı. Babam eski ve bozuk parçalarını değiştirdi. Sonra onu yeniden boyadı. Eski model bir araba olduğu için bazen bozuluyor ama babam arabayı kendisi tamir edebiliyor. Kız kardeşim Zehra’nın en sevdiği şey köpeği. O, çok akıllı ve oyunsever bir köpek. Zehra onu yavru iken hayvan barınağından aldı. Şimdi dört yaşında. Bir yaşına kadar onu evde besledik. Fakat üç yıldır bahçedeki kulübede yaşıyor. Onu dışarı almak zorunda kaldık çünkü kedimiz ile pek anlaşamıyorlar. Evde sürekli kavga ediyorlar. Etrafı dağıtıp eşyaları kırıyorlar. Annem en çok aile albümlerimizi seviyor. Annem ve babam 1980’den beri her yıl için bir albüm hazırlıyorlar. Fakat 1989 ve 1990 yıllarına ait albümler yok. Bir yangında bu iki albüm tamamen yanmış. Şimdi insanlar fotoğrafları bilgisayarlarda saklıyor. Bence fotoğraflara albümden bakmak daha keyifli. Küçük kardeşim ise köyümüzü çok seviyor. Çünkü köyde gezmek ve serbestçe oynamak için çok güzel yerler var. Altı yıldır her yaz tatilinde köye gidiyoruz. Bizim köyümüz ormanın içinde. Köyün havası çok temiz ve serin. Köyün yakınlarında balık tutmak için harika bir de göl var. Ayrıca köyde meyve bahçelerimiz ve inek, koyun, keçi, at gibi birçok Erkan çiftlik hayvanımız var.
b. Aşağıdaki cümleleri metne göre doğru (D) veya yanlış (Y) şeklinde değerlendiriniz.
“-dır”, “-dan beri"
1. ( ) Erkan’ın en sevdiği şey klasik arabaları. 2. ( ) Zehra köpeğini komşusundan aldı. 3. ( ) Erkan’ın annesi 1989 ve 1990 yıllarına ait albümleri kaybetmiş. 4. ( ) Erkan’ın küçük kardeşi köyü çok seviyor. 5. ( ) Erkan’ın köyünde çiftlik hayvanları ve meyve bahçeleri var.
“-dır (-dir, -dur, -dür, -tır, -tir, -tur, -tür)” Cümlede belirtilen iş veya oluşun devam ettiği süreyi söylerken kullanılır.
c. Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız.
1. Erkanlar nasıl bir klasik arabaya sahip? 2. Zehra’nın köpeği kaç yıldır kulübede yaşıyor? 3. Erkan’ın annesi ve babası ne zamandan beri albüm hazırlıyorlar? 4. Erkan’ın küçük kardeşi köyü neden çok seviyor?
“-dan beri (-den beri, -tan beri, -ten beri )” Cümlede belirtilen iş veya oluşun başlama zamanını söylerken kullanılır.
2. Siz de sevdiğiniz bir şeyi anlatan benzer bir paragraf yazıp sınıfta okuyunuz.
Örnekler: 3 gündür 5 saattir 10 yıldır Ayşe’nin köpeği üç yıldır bahçedeki kulübede yaşıyor. Hakan ve ailesi altı yıldır her yaz tatilinde köye gidiyor.
Örnekler: perşembeden beri 2012’den beri geçen haftadan beri saat üçten beri Ayşe’nin babası 1980’den beri her yıl için bir albüm hazırlamış.
DERS KITABI - 4
7
3.
Nelere Vakit Ayırırsınız?
Ders
1. “25 Yılda” adlı bölümü inceleyiniz. Bölümde bahsedilen etkinlikler için siz günde ne kadar zaman ayırıyorsunuz? Söyleyiniz. 2. Boş zamanlarınızda siz neler yaparsınız? Hobileriniz nelerdir? İşaretleyiniz. (✔) Boş Zaman Etkinlikleri
Hobiler
televizyon seyretmek
koleksiyon yapmak
müzik dinlemek
resim yapmak
arkadaşlarla gezmek
günlük tutmak
internette gezinmek
örgü örmek
sinemaya gitmek
bulmaca çözmek
tenis / futbol oynamak
fotoğraf çekmek
enstrüman çalmak
yemek pişirmek
kitap okumak
alışveriş yapmak
3. Aşağıdaki diyalogları okuyunuz ve arkadaşlarınızla benzer diyaloglar kurunuz. 1. Diyalog: A: Boş zamanlarında neler yaparsın? B: Genellikle kitap okurum. Bazen de televizyon seyrederim veya müzik dinlerim. Ya sen? A: Ben internette gezinirim, müzik dinlerim veya kardeşimle satranç oynarım. 2. Diyalog: A: Hobilerin neler? B: Hobilerim balık tutmak ve fotoğraf çekmek. Ya seninkiler? A: Benim hobilerim bulmaca çözmek ve çizim yapmak. 4. a. E lif ile Beyza arasındaki diyaloğu dinleyiniz. Elif interneti genellikle ne için kullanıyor? İşaretleyiniz. (✔) 3.1
8
Elektronik posta göndermek ve okumak için Araştırma yapmak için Haberleri takip etmek için Kişisel sayfa hazırlamak için Resim / video / fotoğraf paylaşmak için Yazıları tercüme etmek için Alışveriş yapmak için Video / müzik indirmek için Arkadaşlarıyla sohbet etmek için Oyun oynamak için
b. Siz interneti genellikle neler yapmak için kullanıyorsunuz? Söyleyiniz.
YAĞMUR TÜRKÇE
25
YILDA Günlük 2 saat internette gezinen biri 760 gün harcar.
Günlük 2,5 saat televizyon seyreden biri hayatından 950 günü televizyona verir.
Günlük 1,5 saat akıllı telefon kullanan birinin 570 günü akıllı telefonla geçer.
Günlük 30 dakika egzersiz yapan birinin 190 günü egzersizle geçer.
Günlük 45 dakika müzik dinleyen birinin yaklaşık 285 günü müzik dinlemeye gider.
Günlük 1 saat kitap okuyan biri 380 gününü kitap okumaya ayırır.
4.
Alternatif Etkinlikler
ALTERNATIF ETKINLIKLER
1. a. “Alternatif Etkinlikler” adlı metni dinleyiniz ve okuyunuz. 4.1
Kuş Gözlemciliği popüler bir hobidir. Hayvanları seven insanlar bu etkinlikten hoşlanabilir. Bu hobi için kaliteli bir dürbün ve bir fotoğraf makinesi gerekir. Biraz sabır isteyen bir uğraştır. Çünkü bu hobiyle uğraşan kişiler bazen dakikalarca hareketsiz bekler.
Ders
b. Aşağıdaki cümleleri metne göre doğru (D) veya yanlış (Y) şeklinde değerlendiriniz. 1. ( ) Kuş gözlemciliği hayvanlardan korkanlar için uygun bir aktivitedir. 2. ( ) Kuş gözlemciliği popüler bir hobidir. 3. ( ) Origamide kâğıttan figürler yapılır. 4. ( ) Origami zor bir uğraştır. 5. ( ) Kamp, açık havada yapılır. 6. ( ) Kamp, şehir hayatından sıkılanlar için güzel bir etkinliktir. c. Aşağıdaki etkinlikleri yapmak için nelere ihtiyaç vardır? Metne göre yazınız. Kamp Yapmak
Origami
Kuş Gözlemciliği
çadır
Sıfat-fiil Eki -(y)an
Origami Japonca bir kelimedir. “ori” kâğıt, “gami” katlamak demektir. Bu uğraşta kâğıtlar ile canlı ve cansız varlıkların figürleri yapılır. Bunun için sadece kâğıt yeterlidir. Makas ya da yapıştırıcı kullanmak gerekmez. Çok kolaydır. Çocuklar bile origamiyi kolaylıkla öğrenebilir.
Kamp yapmak şehir hayatından sıkılan, sessiz bir ortamda ve açık havada vakit geçirmek isteyenler için ideal bir etkinliktir. Temiz hava, yemyeşil ağaçlar, kuş sesleri... İhtiyacınız olan şeyler; kamp çadırı, uyku tulumu, yiyecek-içecek, ateş ve kişisel eşyalarınız. Sonra kamp yapmaya hazırsınız.
“-(y)an (-en)” sıfat-fiil eki, fiillere gelerek onların isim veya sıfat görevinde kullanılmasını sağlayan eklerden biridir. Bazı insanlar hayvanları sever. Onlar kuş gözlemciliğinden hoşlanabilir. Hayvanları seven insanlar kuş gözlemciliğinden hoşlanabilir. 2. Aşağıdaki cümleleri örnekteki gibi tek cümle hâlinde yazınız. 1. Kadın durakta bekliyor. O, çok yorgun. Durakta bekleyen kadın çok yorgun. _____________________________________ 2. Bebek ağlıyor. O, aç. _____________________________________ 3. Köpek havlıyor. O yaşlı adama saldıracak. _____________________________________ 4. Çocuk yemeğini bitirdi. O, dışarı çıktı. _____________________________________ 5. Yaşlı adam her hafta buraya gelir. O bizim komşumuzdur. _____________________________________ 3. “25 Yılda” ve “Alternatif Etkinlikler” adlı metinleri inceleyiniz ve sıfat-fiil eki almış kelimeleri bulunuz. Örnek: İnternet’te gezinen DERS KITABI - 4
9
1-4.
Değerlendirme
Ders
1. Aşağıdaki boşlukları uygun kelimelerle doldurunuz.
A yemek görmek beslemek yardım etmek almak
1. 2. 3. 4. 5.
B
sınavdan yüksek not ________ almak lezzetli yemekler _________ insanlara _________ yeni yerler _________ evcil hayvan _________
müzik alışveriş spor kitap aile
1. 2. 3. 4. 5.
____________ yapmak ____________ ile vakit geçirmek ____________ okumak müzik ____________ dinlemek ____________ yapmak
2. Aşağıdakileri anlamlı bir bütün oluşturacak şekilde eşleştiriniz.
d 1. Beni en çok müzik mutlu ediyor. Bu yüzden ben boş vakitlerimde... 2. Beni en çok yeni yerler görmek mutlu eder. Bu yüzden her tatilde... 3. Beni en çok kitap okumak mutlu ediyor. Bu yüzden ben... 4. Beni en çok arkadaşlarımla beraber olmak mutlu eder. Bu yüzden ben... 5. Ben hayvanları çok seviyorum. Bu yüzden... 6. Beni başarılı olmak mutlu ediyor. Bu yüzden...
a. yabancı ülkelere geziye gidiyorum. b. evde kuş, kedi ve köpek besliyorum. c. çok çalışıyorum. ç. her ay yeni hikâye kitapları ve romanlar satın alıyorum. d. gitar çalıyorum ya da şarkı dinliyorum. e. sık sık onlarla bir araya geliyorum.
3. Aşağıdaki kelime gruplarını uygun resimlerin altına yazınız. internette gezinmek / film seyretmek / kamp yapmak / müzik dinlemek / balık tutmak / resim yapmak / yemek pişirmek / fotoğraf çekmek
1
müzik dinlemek
2
1
3
1
4
1
5
1
6
1
7
1
8
1
4. Diyaloglardaki boşlukları aşağıdaki kelime veya kelime gruplarından uygun olanlarıyla doldurunuz. ne sıklıkta / boş zamanlarında / hobilerin / fotoğraf çekmek / bazen / ne tür / neler
10
Diyalog 1: zamanlarında neler yaparsın? A: Boş _________________ B: Genellikle arkadaşlarımla gezerim. _________ de sinemaya giderim. Sen boş zamanlarında _________ yaparsın? A: Ben boş zamanlarımda balık tutarım ve yüzerim. Evde ise internette gezinirim _________ kitap okurum. B: _________ yüzmeye gidersin? A: Hafta sonları yüzmeye giderim.
YAĞMUR TÜRKÇE
Diyalog 2: A: Senin _________ neler Hatice? B: Benim hobilerim kamp yapmak ve _____________________. Senin hobilerin neler? A: Benim hobilerim origami ve koleksiyon yapmak. B: _____________________ bir koleksiyonun var? A: Benim para koleksiyonum var. Eski paraları biriktiriyorum.
1-4.
Oyun & Eğlence
Ders
5. a. Aşağıdaki metni okuyunuz. Merhaba. Benim adım Serkan. On altı yaşındayım. Ben boş zamanlarımı farklı etkinliklerle değerlendiririm. Film seyretmeyi çok severim. Ayda iki kez sinemaya giderim. Sinemaya çoğunlukla sınıf arkadaşlarımla giderim. En çok komedi filmlerinden hoşlanırım. Cumartesi günleri ailemle vakit geçiririm. Bütün aile bireyleri cumartesi günlerinde bir arada oluruz. Bu günde değişik şeyler yaparız. Bazen pikniğe gideriz bazen lokantada yemek yeriz bazen de akrabalarımızı ziyaret ederiz. Ben boş zamanlarımda sporla da ilgilenirim. En sevdiğim sporlar; futbol ve yüzme. Futbol izlemeyi çok severim ama futbolda çok iyi değilim. Ben iyi bir yüzücüyüm. Her pazar öğleden sonra yüzme havuzuna giderim. Yüzme çok faydalı ve güzel bir spor. Evdeki boş zamanlarımda bazen kitap okurum, bazen müzik dinlerim, bazen de internette gezinirim. Evde nadiren televizyon seyrederim. Çünkü televizyon seyretmekten pek hoşlanmam.
b. Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız.
1. 2. 3. 4. 5.
c. Serkan boş zamanlarında neler yapıyor? Aşağıdakileri metne göre eşleştiriniz.
Serkan ne tür filmlerden hoşlanıyor? Serkan sinemaya kimlerle gidiyor? Serkan’ın en sevdiği sporlar hangileri? Serkan televizyon seyretmekten hoşlanıyor mu? Serkan cumartesi günleri ailesiyle neler yapıyor?
Serkan
bazen nadiren ayda iki kez her pazar genellikle daima cumartesi günleri
________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________________
sinemada film seyrediyor. ailesiyle vakit geçiriyor. yüzme havuzuna gidiyor. müzik dinliyor ve kitap okuyor. televizyon seyrediyor.
6. Aşağıdaki cümleleri “-(y)an (-en)” sıfat-fiil ekini kullanarak örnekteki gibi tek cümle şeklinde yazınız.
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Bir kişi sandalyede oturuyor. O, Türkçe öğretmeni. Öğrenci sınavı bitirdi. O, dışarı çıktı. Bardak masadan düştü. Bardak kırıldı. Bazı insanlar hayvanları sever. Onlar, hayvan beslerler. Çocuk bisiklet sürüyor. O benim kardeşim. Bazı insanlar çok kitap okurlar. Onlar çok şey bilirler.
Sandalyede oturan kişi Türkçe öğretmeni. _________________________________________ _________________________________________ _________________________________________ _________________________________________ _________________________________________ _________________________________________
7. Aşağıdaki boşlukları “-dır” bildirme eki veya “beri” edatından uygun olanıyla örnekteki gibi doldurunuz. tan beri çalışıyorum. Çok yoruldum. 1. Sabah_________
2. 3. 4. 5. 6.
dır Üç hafta______ seni görmedim. Pazartesi___________ internete girmedim. Saat dokuz___________ otobüs bekliyor. Bir saat___________ televizyon seyrediyor. 2011’___________ her yaz Ankara’ya gidiyoruz.
7. 8. 9. 10. 11. 12.
Amcam on yıl___________ İstanbul’da yaşıyor. Dört ay___________ yağmur yağmadı. Geçen yıl___________ onu tanıyorum. Dün___________ onunla görüşmedim. Nisan___________ bu lokantada garsonum. Onların arabası bir hafta___________ bozuk. DERS KITABI - 4
11
1-4.
Oyun & Eğlence
Ders
Esra’nın ne tür bir koleksiyon yaptığını öğrenmek ister misiniz? O zaman karışık harflerle verilen boş zaman etkinlikleri veya hobileri kutuların içine yazınız ve renkli kutularda gizlenmiş kelimeleri ortaya çıkarınız. 1 srmie pymaka
2 culbaam ekmözç
5 ümkzi edmnekil
6 tikpa omkkau
3 adlaarraalşk mzkgee
7 aklbı tamtku
4 evoileyztn emtereksy
8 orfoatğf eçekkm
9 ynsiaame igkemt
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Benim hobim koleksiyon yapmak. Ben __ __ __ __ __ __ __ __ __ koleksiyonu yapıyorum.
Anahtar İfadeler İnsanları mutlu eden şeyler: yeni yerler görmek, arkadaşlarla vakit geçirmek, müzik dinlemek, evcil hayvan beslemek, insanlara yardım etmek, sınavdan yüksek not almak...
Boş zaman etkinlikleri: enstrüman çalmak, kitap okumak, müzik dinlemek, arkadaşlarla gezmek, internette gezinmek, sinemaya gitmek, futbol oynamak...
– Kendinizi en çok nerede mutlu hissedersiniz? – Kendimi en çok evde mutlu hissederim. – En çok kimlerle vakit geçirmek sizi mutlu eder? – Ailem ve arkadaşlarımla vakit geçirmek beni mutlu eder.
Hobiler: koleksiyon yapmak, resim yapmak, günlük tutmak, örgü örmek, fotoğraf çekmek, yemek pişirmek, balık tutmak, bulmaca çözmek...
-dır / -dan beri – Ne zamandan beri evcil hayvan besliyorsun? – Geçen yıldan beri evcil hayvan besliyorum. – Ne zamandır köyde yaşıyorsunuz? – Üç yıldır köyde yaşıyoruz. 12
YAĞMUR TÜRKÇE
– Boş zamanlarında neler yaparsın? – Genellikle kitap okurum. Bazen de televizyon seyrederim veya müzik dinlerim. – Hobilerin neler? – Hobilerim balık tutmak ve fotoğraf çekmek.
KÜLTÜR KÖŞESİ
Sohbet Geceleri
Geleneksel sohbet toplantıları erkeklerin bir araya geldikleri toplantılardır. Bu toplantıların genel amacı iş dışında kalan zamanı eğlenerek ve sohbet ederek değerlendirmektir. Toplantılara katılanların sayısı 5-30 arasında değişir. Sohbet grubu bir başkan veya ekip tarafından organize edilir. Toplantılar üyelerin evlerinde sıra ile yapılır. Toplantılar için çoğunlukla perşembe, cuma veya cumartesi günü seçilir. Akşam saatlerinde başlayan toplantılar gece yarısına doğru sona erer. Sohbet toplantılarında spor, siyaset, sağlık, ekonomi gibi günlük yaşama dair her konuda konuşmalar olur. Sohbetlerin yanı sıra halk müziği, halk dansları, eğlenceli oyunlar ve ziyafetler ile sohbetler renklendirilir. Altın günü; bayanların zamanlarını değerlendirmek, birbirleriyle dertleşip rahatlamak, eğlenmek ve birikim yapmak amacıyla eskiden beri düzenledikleri geleneksel bir etkinliktir. Altın gününün kendine has kuralları vardır. Altın gününün yapılacağı evde günün o saati erkeklerin eve girmesine kesinlikle izin verilmez. Altın gününü organize edecek bir kişi belirlenir. Bu kişi genelde grubun en sosyal, bilgili ve yaşça büyük kişisi olur. Hangi hafta kimin evinde toplanılacağı istişare ya da kura ile belirlenir. Sohbet, el işleri ve el yapımı yiyecekler bu günün vazgeçilmezleridir. Doyasıya yenilir, içilir ve sohbet edilir. Günün sonunda kararlaştırılan miktardaki altın veya para o gün ev sahipliği yapan kişiye verilir.
Altın Günü
DERS KITABI - 4
13
5.
Fiziksel Özellikler
Ders
1. Fotoğraflardaki kişilerin fiziksel özellikleri ile ilgili doğru kelimeleri işaretleyiniz.
1
2
3
2. a. Aşağıdaki diyalogları okuyunuz. Diyaloglarda fotoğraflardaki kişilerden hangisi tarif edilmektedir? Bulunuz. 1. Diyalog: A: Onu tarif edebilir misin? B: Onun sakalı ve bıyığı yok. O kel, orta yaşlı ve biraz kilolu biri.
4
2. Diyalog: A: Onun gözleri ne renk? B: Onun gözleri mavi? A: O, esmer mi? B: Hayır. O, esmer değil. O sarışın. A: Onun saçları nasıl? B: Onun saçları uzun ve dalgalı. A: Onun gözlüğü var mı? B: Hayır, onun gözlüğü yok.
5
kısa saçlı uzun saçlı kel
b. Aşağıdaki soruları kullanarak fotoğraflardaki kişiler hakkında sıra arkadaşınızla benzer diyaloglar kurunuz. FIZIKSEL ÖZELLIKLERLE ILGILI SORULAR • Onun dış görünüşü / fiziksel özellikleri nasıl? • O, nasıl biri? • Onu tarif edebilir misin? • Onun gözleri / saçları / teni ne renk? • O, yaşlı / sarışın / zayıf ... mı? • Onun bıyığı / sakalı / gözlüğü var mı? • Onun saçları / boyu / kilosu / vücut yapısı nasıl?
mavi gözlü yeşil gözlü ela gözlü
genç orta yaşlı yaşlı
esmer / siyahi kumral / sarışın
6
sakallı bıyıklı gözlüklü
7
8
9
zayıf normal kilolu kilolu
dalgalı saçlı kıvırcık saçlı düz saçlı
kızıl saçlı beyaz saçlı kır saçlı
tıknaz / kaslı / sıska
10
3. a. Aşağıdaki elektronik postayı okuyunuz. Yeni İleti
Alıcı:
Cc
Bcc
Konu:
Merhaba Ekrem. Yarın seni almak için hava limanına gelemeyeceğim. Dün geceki maçta sakatlandım. Ayağım çok kötü şişti. Seni almak için halamın oğlu Kenan gelecek. Seni çıkış kapısında bekleyecek. Bilgisayarımda onun fotoğrafı yok. O yüzden fotoğrafını gönderemiyorum. Sana onu tarif edeyim. Kenan orta boylu ve hafif kilolu. Onun saçları siyah, düz ve omuzlarına kadar uzun. Gözlük de takıyor. Kenan on sekiz yaşında. Bunlar Kenan’ı tanımak için yeterli sanıyorum. Bir problem olursa beni ararsın. Görüşmek üzere. Gönder
14
kısa boylu orta boylu uzun boylu
b. Benzer bir durumla karşılaştınız ve arkadaşınızı karşılamak için birini havalimanına göndereceksiniz. Defterinize onun fiziksel özelliklerini anlatan bir e-posta yazınız.
YAĞMUR TÜRKÇE
6.
O Kime Çekmiş?
Ders
1. a. Aşağıdaki diyaloğu dinleyiniz ve okuyunuz. 6.1
O Kime Çekmiş? Aslı : Kız kardeşim Ebru yeni bir fotoğraf paylaşmış. Nur : İnanmıyorum! Bu senin kız kardeşin mi? Aslı : Evet, neden şaşırdın? Nur : Sana hiç benzemiyor. Kime çekmiş acaba? Aslı : Kız kardeşim halama çekmiş. Nur : Saçları kısa ve simsiyah. Aslı : Daha önce uzundu ancak kestirdi. Ben de saçlarımı onun gibi kısa kestirmek istiyorum. Nur : Bence tarzını değiştirme. Zira kısa saç sana hiç yakışmaz. Aslı : Peki, öyleyse kestirmeyeceğim. Nur : Kız kardeşin ne zayıf ne de kilolu. Tam ideal kiloda görünüyor. Kız kardeşin, formunu korumak için spor yahut diyet yapıyor olmalı. Aslı : O diyet yapmıyor ama hem egzersiz yapıyor hem de öğünlerde çok az yiyor. Sana bir fotoğraf daha göstereyim. Bu fotoğraftaki kişiyi tahmin edebilir misin? Nur : Bu ya amcan ya da ağabeyin olmalı. Çünkü babana çok benziyor. Aslı : O benim ağabeyim. Nur : Ağabeyin kaç yaşında? Aslı : Yirmi beş yaşında ama olduğundan büyük gösteriyor. Nur : Hem sakal hem de bıyık bırakmış. Sebebi bu. Aslı : Evet, kirli sakal şimdi erkeklerde moda. O yüzden kestirmek istemiyor.
b. Aşağıdaki soruları diyaloğa göre cevaplayınız.
1. 2. 3. 4. 5.
Ebru’nun saçları nasıl? Ebru kime çekmiş? Ebru zayıf mı kilolu mu? Aslı’nın ağabeyi neden büyük gösteriyor? O, neden sakalını kestirmek istemiyor?
______________________________________________ ______________________________________________ ______________________________________________ ______________________________________________ ______________________________________________
Bağlaçlar • “yoksa” aksi takdirde anlamı ifade eden bağlaçtır. Onu iyi tarif etmelisin. Yoksa onu tanıyamam. • “hem ... hem” eş görevli sözcükleri bağlar veya birbirine zıt ya da eşdeğer iki durumun varlığını ifade eder. Kadın hem kısa boylu hem biraz kilolu. • “ya ... ya” bağlacı muhtemel seçeneklerden birini ifade etmek için kullanılır. Tam emin değilim. Onun gözleri ya yeşil ya da mavi renkliydi. • “ne ... ne” bağlacı kullanıldığı cümleye olumsuz anlam yükler. Amcam ne yaşlı ne genç. O, orta yaşlı. Betül ne spor ne de diyet yapıyor.
• “zira, çünkü” bağlaçları bazı şeylerin sebeplerini ifade etmek için kullanılır. Saçlarını kestirmek istemiyor çünkü uzun saçı seviyor. • “ama, fakat, ancak, yalnız, lakin” daha önce bahsedilenlere çelişen bir cümle veya madde eklerken kullanılan bağlaçlardır. Onun saçları uzun ancak taranmamış. • “veya, ya da, yahut” birden fazla olasılık sunulduğu anlamını ifade eden bağlaçlardır. O, berbere gidecekmiş. Saçlarını yahut sakallarını kestirecek. 2. Diyalogda hangi bağlaçlar kullanılmıştır? Altlarını çiziniz.
DERS KITABI - 4
15
7.
Karakter Özellikleri
Ders
1. a. Karakter analizinizi yapmak için aşağıdaki soruları kendinize göre değerlendiriniz. Kutucukların içine evet için “E”, hayır için “H”, bazen için “B” yazınız.
Nasıl bir karaktere sahipsiniz? 1.
Konuşmayı sever misin?
6.
Geleceğin hakkında umutlu musun?
2.
İşlerin hemen bitmesini ister misin? Paranı veya sahip olduğun şeyleri paylaşır mısın? Arkadaşlarınla veya çevrendeki insanlarla çok vakit geçirir misin? Mutlu görünür ve etrafındaki insanlara çok tebessüm eder misin?
7.
Odanı, dolabını, eşyalarını dağıtır mısın? İnsanların düşüncelerine, duygularına önem verir misin? Arkadaşlarına kötü sözler söyler, onları incitir misin?
3. 4. 5.
9. 10.
Çok çalışır mısın?
b. Cevaplarınızı sıra arkadaşınızın cevapları ile karşılaştırınız. Cevaplarınız birbirinize benziyor mu?
2. Karakter analizindeki sorularla karakter özelliklerini eşleştiriniz.
8.
6 iyimser
3. Aşağıdaki kelimelerin anlamlarını sözlükten öğrenerek zıt anlamlılarını karşılarına yazınız.
güler yüzlü
1. sessiz
konuşkan 6. karamsar ____________
sosyal
çalışkan
2. içe kapanık ____________
7. düzenli
____________
kaba
dağınık
3. cimri
____________
8. duyarsız ____________
konuşkan
aceleci
4. sabırlı
____________
9. kibar
cömert
hassas
5. asık suratlı ____________ 10. tembel
____________ ____________
4. Emre, Natali ve Ebru’nun en yakın arkadaşları hakkındaki konuşmalarını dinleyiniz ve tabloyu doldurunuz. 7.1
Bülent Kimin arkadaşı?
Emre’nin arkadaşı
Nasıl biri?
sosyal, neşeli, kibar
Nerede tanıştılar? Ne zamandan beri arkadaşlar? Ne kadar sık görüşüyorlar?
16
YAĞMUR TÜRKÇE
Mary
Zehra