จดหมายข่าวโครงการหลวง ประจำเดือน สิงหาคม 2557

ปี ท่ี 22 ฉบับที่ 8 ประจ�ำเดือน สิงหาคม 2557

วันที่ 11-14 มิถุนายน 2557 หม่อมเจ้าภีศเดช รัชนี ประธานมู ลนิธิ โครงการหลวง พร้อมด้วย ดร.ศิริพงศ์ หังสพฤกษ์ ผู ้อ�ำนวยการสถาบัน วิ จั ย และพั ฒ นาพื้ น ที่ สู ง (องค์ ก ารมหาชน) นายสุ ทั ศ น์ ปลืม้ ปั ญญา หัวหน้าฝ่ ายพัฒนา/ส�ำนักงาน มู ลนิธิโครงการหลวง และคณะเดินทางไปเยี่ยมชมและแลกเปลี่ยนความรู้ด้านการเกษตร ณ ประเทศภูฏาน โดยได้เข้าพบรัฐมนตรีเกษตรภูฏานเยี่ยมชม พืน้ ที่โครงการหลวงภูฏาน ณ เมืองทิมพู พร้อมทัง้ ร่วมประชุ ม หารื อ ความร่ ว มมื อ กั บ คณะผู ้ บ ริ ห ารโครงการหลวงภู ฏ าน เข้าศึ กษาดูงาน ณ Botanical Garden at Serbithang, Kuensel Phodrang และ Tashichhodzong, Punakha Dzong, พืน้ ที่ โครงการหลวง Yusipang, DrukWangyel Lhakhang และ Chortens ในโอกาสนี้ พระราชาธิบดีแห่งภูฏานและสมเด็จพระราชิ นี ได้โปรดให้คณะเข้าเฝ้ า ณ ต�ำหนักพระราชาธิบดี ในวันที่ 12 มิถุนายน 2557 ด้วย

NEWS

ROYAL PROJECT FOUNDATION

ข่าวทั่วไป

01

news update

แถลงข่าวงานโครงการหลวง 45

NEWSROJECT

ROYAL P N FOUNDATIO

วั น ที่ 17 กรกฏาคม 2557 หม่ อ มเจ้ า ภี ศ เดช รัชนี ประธานมูลนิธิโครงการหลวง เป็นประธานแถลง ข่าวการจัดงาน “โครงการหลวง 45” ซึ่งจัดขึ้น เพื่อ เฉลิ ม พระเกี ย รติ พ ระบาทสมเด็ จ พระเจ้ า อยู ่ หั ว ใน โอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 87 พรรษา และ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ในโอกาสทรงเจริญพระชนมพรรษา 82 พรรษา เพื่อ เผยแพร่ จ� ำ หน่ า ยผลผลิ ต และผลิ ต ภั ณ ฑ์ ข องมู ล นิ ธิ โครงการหลวง โครงการส่วนพระองค์ และโครงการของ หน่วยงานต่างๆ โดย มีสินค้ากว่า 3,000 รายการ ส�ำหรับ สินค้าแนะน�ำ ในปีนี้ ได้แก่ ผักไมโครกรีน, มันเทศและ หัวไชเท้าญี่ปุ่น, พลับ, กล้วยไม้ฟาแลนนอซิส และปทุมมา ลูกผสม มีก�ำหนดจัดขึ้นในระหว่างวันที่ 8-17 สิงหาคมนี้ ที่ศูนย์การค้าเซ็นทรัลเวิลด์ กรุงเทพฯ

2

Agriculture

Training Program

of NCHU Students in Thailand

02

คณะนักศึกษาจาก National Chung Hsing University (NCHU) ไต้หวัน ดูงานโครงการหลวง

วันที่ 7-22 กรกฎาคม 2557 มหาวิทยาลัย National Chung Hsing University (NCHU) ประเทศไต้ ห วั น น� ำ คณะนั ก ศึ ก ษา จ�ำนวน 15 คน และอาจารย์ผู้ดูแล จ�ำนวน 3 คน ตามโครงการ Agriculture Training Program of NCHU Students in Thailand เข้าศึกษาดูงานการด�ำเนินงานของมูลนิธิโครงการหลวง ณ ส�ำนักงานมูลนิธิโครงการ หลวง อ.เมือง จ.เชียงใหม่, ศูนย์พฒ ั นาโครงการหลวงหนอง เขียว อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่, สถานีเกษตรหลวงอ่างขาง อ.ฝาง จ.เชียงใหม่, โรงงานหลวงอาหารส�ำเร็จรูปบ้านยาง อ.ฝาง จ.เชียงใหม่, ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงตีนตก อ.แม่ อ อน จ.เชี ย งใหม่ , ศู น ย์ พั ฒ นาโครงการหลวง หนองหอย อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่, ศูนย์ผลิตผลมูลนิธิ โครงการหลวง อ.เมือง จ.เชียงใหม่ และศูนย์วิจัยและ พัฒนาไส้เดือนดิน มหาวิทยาลัยแม่โจ้

3

03

ผลการออกปฏิบัติงานมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ประชาอาสาฯ ครั้งที่ 334/52

วันที่ 19 กรกฎาคม 2557 มหาวิทยาลัยเชียงใหม่-ประชา อาสา พัฒนาโครงการหลวง น�ำโดย ศ.นพ.คม สุคนธสรรพ์ รองคณบดีด้านวิจัยคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และมู ล นิ ธิ โ รงพยาบาลสวนดอก พร้ อ มด้ ว ย คณะแพทย์ ทันตแพทย์ พยาบาล เภสัชกร และข้าราชการหน่วยงานต่างๆ โดยการประสานงานของงานพัฒนาการศึกษาและสาธารณสุข ได้ออกปฏิบัติงานบริการหน่วยแพทย์เคลื่อนที่ ให้แก่ราษฎรชนเผ่ากะเหรี่ยง ม้ง และ จีนฮ่อ บ้านแม่แฮเหนือ แม่แฮน้อย ป่าเกี๊ยะน้อย ห้วยขมิ้นใน ห้วยขมิ้นนอก ห้วยหอย ม่อนยะเหนือ ม่อนยะใหม่ ม่อนยะกลาง ม่อนยะใต้ ป่าไผ่ ขุนแม่เตียน แม่เตียนนอก ห้วยน�้ำจาง ณ ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่แฮ ต�ำบลแม่นาจร อ�ำเภอแม่แจ่ม จังหวัด เชียงใหม่ โดยให้บริการตรวจรักษา จ่ายยาและให้ค�ำปรึกษาในการดูแลสุขภาพอนามัย 145 ราย ฝังเข็มรักษาโรคตามอาการ 97 รายตรวจมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านม 69 ราย ทันตกรรม 69 ราย ตัดผม 69 ราย แจกแว่นสายตายาวส�ำหรับผู้สูงอายุ 86 ราย แนะน�ำให้ความรู้แก่ อสม. ในการดูแลรักษาผู้ป่วยเบื้องต้น 18 ราย แจกเครื่อง อุปโภค บริโภค 150 ราย จัดยาให้โรงเรียน วัด และศูนย์ฯ จ�ำนวน 9 ชุด อุปกรณ์กีฬาให้แก่โรงเรียน 2 แห่ง

มหาวิทยาลัยเชียงใหม่-ประชาอาสา พัฒนาโครงการหลวง ก�ำหนดจะออกปฏิบัติงานครั้งต่อไป ในวันที่ 16 สิงหาคม 2557 ณ ศูนย์พัฒนาโครงการหลวง แม่สะป๊อก ต�ำบลแม่วิน อ�ำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่ 4

01

ข่าวจากดอย

ค่ายเยาวชนเรียนรู้งานโครงการหลวง

news update

อ่างขาง

02

สถานีเกษตรหลวงอ่างขาง ร่วมกับ สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่ สูง (องค์การมหาชน) ได้จัดกิจกรรมค่ายเยาวชนเรียนรู้งานโครงการหลวง ครั้งที่ 6 ขึ้น ในระหว่างวันที่ 4-7 กรกฎาคม ประจ�ำปี พ.ศ.

2557 เพื่อเป็นการเผยแพร่และสร้างความเข้าใจในเรื่องงาน ของโครงการหลวงอย่างถูกต้องแก่เยาวชน ท�ำให้เยาวชนได้ เห็นและรู้จักคุณค่าของงานด้านการเกษตร เสริมสร้างความ รู้สึกที่ดีต่องานมูลนิธิโครงการหลวง ให้เกิดแก่เยาวชน พร้อม ทั้งเผยแพร่งานศูนย์เรียนรู้โครงการหลวงให้เป็นที่รู้จัก โดย เยาวชนกลุ่มเป้าหมายมาจากโรงเรียนในระดับมัธยมศึกษา ตอนปลาย ทั้ ง ในเขต อ.เมื อ งจั ง หวั ด เชี ย งใหม่ อ.ฝาง อ.เชียงดาว และ อ.กัลยาณิวัฒนา รวม 54 คน เยาวชน ได้ร่วมกิจกรรมเรียนรู้ด้านการเกษตร และวิถีชีวิตชุมชน ณ สถานีเกษตรหลวงอ่างขาง ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงหนองเขียวและ ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงหมอกจ๋าม ซึ่งหลังจากการร่วมกิจกรรมค่าย ในครั้งนี้แล้วเยาวชนจะได้น�ำความรู้ที่ได้รับไปเผยแพร่ให้งานโครงการ หลวงเป็นทีร่ จู้ กั มากขึน้ รวมทัง้ ยังมีโครงการต่อเนือ่ งหลังจากร่วมค่ายโดย เยาวชนจะส่งผลงานการผลิตงานสื่อสร้างสรรค์ประชาสัมพันธ์โครงการ หลวงภายใต้แนวคิด “สร้างสรรค์ สืบสาน งานโครงการหลวง” เพื่อ ต่อยอดการร่วมกิจกรรมค่ายของเยาวชนในครั้งนี้ ต่อไป

บริษัททีโอที ถ่ายท�ำวีดีทัศน์

วันที่ 5-6 กรกฎาคม 2557 บริษัททีโอที จ�ำกัด (มหาชน) ได้เข้าถ่ายท�ำวีดีทัศน์ ณ สถานีเกษตรหลวงอ่างขาง เพื่อเป็นการ ฉลองครบรอบ 60 ปี ของ ทีโอทีในปี 2557 และเป็นการเน้นย�้ำความ สัมพันธ์ที่ดีระหว่าง ทีโอทีและมูลนิธิโครงการหลวง โดยทางคณะได้ เข้ามาถ่ายท�ำจุดต่างๆ ของสถานี ร่วมทั้งจุดการให้บริการของทีโอที ภายในสถานีเกษตรหลวงอ่างขางด้วย

5

03 บริษัทซาราสโตร เชียงราย

คณะบุคลากรจากบริษัทซาราสโตร เชียงราย จ�ำกัด จังหวัดเชียงราย จ�ำนวน 4 คน เข้าศึกษาดูงาน การปลูกและ ผลิตกุหลาบ ร่วมทั้งการผลิตไม้กระถางของสถานีเกษตร หลวงอ่างขาง ในระหว่างวันที่ 9-10 กรกฎาคม 2557 เพื่อน�ำ ความรู้และเทคนิคต่างๆ ไปประยุกต์ใช้การท�ำงานต่อไป

01

อินทนนท์

คณะเกษตรกรจากฝรั่งเศสดูงาน

วันที่ 27 มิถุนายน 2557 คณะเกษตรกร จากประเทศฝรั่งเศส จ�ำนวน 45 คน พร้อม ด้วย มัคคุเทศก์ผู้ติดตามจากบริษัทมาร์วินทัวร์ (ไทยแลนด์) จ�ำกัด เข้าเยี่ยมชมการด�ำเนินงาน ของมูลนิธิโครงการหลวง ณ สถานีเกษตรหลวง อินทนนท์ อ.จอมทอง จ.เชียงใหม่

02 คณาจารย์และนักศึกษาจากสหรัฐฯ ดูงานที่อินทนนท์

วันที่ 5 กรกฎาคม 2557 คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัย เชี ย งใหม่ โดยความร่ ว มมื อ ทางวิ ช าการกั บ California Polytechnic State University ประเทศสหรัฐอเมริกา ได้น�ำ คณะนักศึกษา จ�ำนวน 29 คน พร้อมด้วยอาจารย์ผู้ควบคุม จ�ำนวน 2 ท่ า น เข้ า เยี่ ย มชมการด� ำ เนิ น งานของสถานี เ กษตรหลวง อินทนนท์ อ.จอมทอง จ.เชียงใหม่ 6

03

บุคลากรคณะเศรษฐศาสตร์ มก.ดูงาน

วันที่ 17 กรกฎาคม 2557 ภาควิชาเศรษฐศาสตร์เกษตร และทรัพยากร คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้น�ำ คณาจารย์และเจ้าหน้าที่ผู้เข้าร่วมโครงการสัมมนาและ ศึกษาดูงานนอกสถานที่ ประจ�ำปีการศึกษา 2556 จ�ำนวน 40 คน เข้าศึกษาดูงานการด�ำเนินงานของมูลนิธิโครงการหลวง ณ สถานีเกษตรหลวงอินทนนท์ อ.จอมทอง จ.เชียงใหม่

ขุนวาง

วั น ที่ 26 มิ ถุ น ายน 2557 ศู น ย์ พั ฒ นา โครงการหลวงขุนวาง ร่วมกับสถาบันวิจยั และพัฒนา พื้นที่สูง (องค์การมหาชน) พร้อมด้วยผู้น�ำชุมชน เกษตรกร หมูท่ ี่ 17 บ้านป่ากล้วยและบ้านโป่งลมแรง ร่วมจัดกิจกรรมเดินรณรงค์ต่อต้านยาเสพติดโลกฯ เพื่ อ กระตุ ้ น ให้ ชุ ม ชนได้ ต ระหนั ก ถึ ง โทษของภั ย ยาเสพติด มีผู้เข้าร่วมกิจกรรม รวม 150 คน

วันที่ 8 กรกฎาคม 2557 คณะ TANABATA Tree Planting จากประเทศญี่ปุ่น น�ำโดย ดร.มาซานาว อุเมบายาชิ สโมสรไลออน ส์เชียงใหม่นครพิงค์และคณะ จ�ำนวน 17 ท่าน ร่วมปลูกต้นซากุระ จากนัน้ เข้าเยีย่ มชมกิจกรรมการด�ำเนินงานของศูนย์พฒ ั นาโครงการ หลวงขุนวาง 7

ทุ่งเริง-ห้วยเสี้ยว โครงการต�ำบลบ้านปง น่าอยู่ น่าเที่ยว ครั้งที่ 4 ประจ�ำปี 2557

วันที่ 11 กรกฎาคม 2557 ศูนย์พัฒนาโครงการ หลวงทุง่ เริงและห้วยเสีย้ ว ร่วมกับสถาบันวิจยั และพัฒนา พื้นที่สูง (องค์การมหาชน) และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ประกอบด้วย เทศบาลต�ำบลบ้านปง ศูนย์ปฏิบัติการ พัฒนาที่ดินโครงการหลวง ศูนย์วิจัยและพัฒนาประมง น�้ำจืดเชียงใหม่ ศูนย์ส่งเสริมการเกษตรที่สูงทุ่งเริงและ ห้วยเสี้ยว หน่วยจัดการต้นน�้ำห้วยป่าเลา หน่วยจัดการ ต้นน�้ำแม่นาไทร และ หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติ ออบขาน ได้จัดกิจกรรม “โครงการต� ำบลบ้า นปง น่าอยู่ น่าเที่ยว ครั้งที่ ๔ ประจ�ำปี ๒๕๕๗” (ปลูกต้นสมอจีนและปล่อยลูกพันธุ์ปลา) ในพื้นที่ ต�ำบลบ้านปง อ�ำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ขึ้น ณ สนามกีฬาต�ำบลบ้านปง ต�ำบลบ้านปง อ�ำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ เพื่อให้ชุมชนมีผืนป่าที่อุดมสมบูรณ์และมีแหล่งน�้ำสะอาดส�ำหรับ ใช้ในการอุปโภคบริโภคและท�ำการเกษตร เป็นการสร้างจิตส�ำนึกให้ชุมชนเห็นความส�ำคัญของ การดูแลรักษาผืนป่าและแหล่งน�ำ ้ รวมทั้งเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวในชุมชนในพื้นที่ตำ� บล บ้านปง และสร้างความเข้มแข็งและก่อให้เกิดความสามัคคีในชุมชน โดย ด.ต.ประพล เวียงนาค นายกเทศมนตรี เทศบาลต�ำบลบ้านปง ให้เกียรติเป็นประธานในการจัดงาน และเป็นประธานใน การมอบต้นไม้และลูกพันธุ์ปลา แก่ผู้ร่วมงาน โดยมีราษฎร จากหมู่บ้านในพื้นที่รับผิดชอบและ หมู่บ้านใกล้เคียง รวม 11 หมู่บ้าน เข้าร่วมกิจกรรม

8

ปางดะ

วันที่ 4 กรกฎาคม 2557 นายวิพัฒน์ ดวงโภชน์ หั ว หน้ า สถานี เ กษตรหลวงปางดะ พร้ อ มด้ ว ยคณะ เจ้ า หน้ า ที่ แ ละลู ก จ้ า งของสถานี เ กษตรหลวงปางดะ ร่วมกันถวายเทียนจ�ำน�ำพรรษา ณ วัดป่ากล้วย และ วัดน�้ำริน ต�ำบลสะเมิงใต้ อ�ำเภอสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่

NEWST

ROYAL PROJEC N FOUNDATIO

วั น ที่ 11 กรกฎาคม 2557 คณะเจ้ า หน้ า ที่ และเกษตรกรจากศู น ย์ พั ฒ นาโครงการหลวงตี น ตก จ�ำนวน 25 คน ศึกษาดูงานด้านการปลูกและการดูแล รักษาไม้ผลขนาดเล็ก ณ สถานีเกษตรหลวงปางดะ โดยมี นางสาวมาริษา สุขปานแก้ว นักวิชาการ ให้การต้อนรับ และเป็นวิทยากรบรรยาย

วันที่ 18 กรกฎาคม 2557 นายวิพัฒน์ ดวงโภชน์ หัวหน้าสถานีเกษตรหลวงปางดะ ให้การต้อนรับคณะเจ้าหน้าที่จากส�ำนักงาน เกษตรอ�ำเภอบางแพ จังหวัดราชบุรี และ เกษตรกรผู ้ ป ลู ก ไม้ ผ ลในเขตพื้ น ที่ อ� ำ เภอ บางแพ จ�ำนวน 5 คน ซึ่งเข้าศึกษาดูงาน ด้านการผลิตกิ่งพันธุ์และการท�ำค้างเสาวรส ณ สถานีเกษตรหลวงปางดะ

9

คณะเยี่ยมชม/ดูงาน โครงการกองทุนปุ๋ยอินทรีย์และ ไฮโดรโพนิคส์ มูลนิธิโครงการหลวง

วันที่ 4 กรกฎาคม 2557 คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัย แม่โจ้ ร่วมกับกลุม่ สาระการเรียนรูว้ ทิ ยาศาสตร์โรงเรียนสันทราย วิทยาคม ได้นำ� นักเรียนทีส่ นใจในการเรียนรูเ้ กีย่ วกับวิทยาศาสตร์ ในสาขาต่างๆ จ�ำนวน 67 คน และครูผู้ควบคุม ดูแลนักเรียน จ�ำนวน 3 คน เข้าเยี่ยมชมฐาน เรียนรู้การเลี้ยงไส้เดือนดินเพื่อก�ำจัดขยะและ ผลิตปุ๋ยหมักมูลไส้เดือนดิน มหาวิทยาลัยแม่โจ้ ณ โครงการกองทุนปุ๋ยอินทรีย์และไฮโดรโพนิคส์ มูลนิธโิ ครงการหลวง ศูนย์วจิ ยั และพัฒนาไส้เดือน ดิน มหาวิทยาลัยแม่โจ้

คลินิกพืช

clinic plant แมลงศัตรูหลังการเก็บเกี่ยว แมลงศัตรูหลังการเก็บเกี่ยว คือ แมลงที่เข้าท�ำลายผลิตผลหลัง จากเก็บเกี่ยวแล้วเสร็จ มักพบในธัญพืชต่างๆ เช่น ข้าว ข้าวโพด ข้าว บาร์เลย์ งา ถัว่ ต่างๆ แป้งมัน ยาสูบ พริกแห้ง ฯลฯ โดยแมลงทีเ่ ข้าท�ำลาย มีหลายชนิดที่พบทั่วโลก เช่น ผีเสื้อข้าวเปลือก มอดหัวป้อม ด้วงงวง ข้าว มอดแป้ง มอดฟันเลื่อย ผีเสื้อข้าวสาร มอดสยาม ผีเสื้อข้าวโพด ด้วงท้องแบน เหาหนังสือ และไรแป้ง เป็นต้น ลักษณะการท�ำลาย ของแมลงต่อผลิตผลเกษตร ได้แก่ การกัดกิน หรือแทะเล็มภายนอก (External feeder) คือการที่แมลงอาศัยและท�ำลายอยู่ภายนอกเมล็ด กัดกิน แทะเล็มเมล็ดท�ำให้ผิวเมล็ดภายนอกเป็นขุย หรือเมล็ดจับกัน ติดกันเป็นก้อน ท�ำให้ผลผลิตเสียหาย แมลงประเภทนีไ้ ด้แก่ ผีเสือ้ ข้าวสาร

10

มอดแป้ ง ไร เหาหนั ง สื อ และ ลักษณะการอาศัยกัดกินอยู่ภายใน เมล็ด (Internal feeder) คือการ ที่แมลงอาศัยและท�ำลายอยู่ภายใน เมล็ด โดยตัวเต็มวัยของแมลงจะ วางไข่อยู่ที่ผิวภายนอกเมล็ด เมื่อ ฟักไข่เป็นตัวหนอนจะเจาะเข้าไป ภายในกัดกินเจริญเติบโตจนกระทัง่

ครบวงจรชีวิต ตัวเต็มวัยจะเจาะเมล็ดออกมาท�ำให้เป็นรูและเกิดเป็นโพรงอยู่ภายในเมล็ด โดยแมลงประเภทนี้ ได้แก่ ด้วงงวงข้าว ด้วงงวงข้าวโพด และผีเสื้อข้าวเปลือก (ส�ำนักวิจัยและพัฒนาวิทยาการหลังการเก็บเกี่ยวและ แปรรูปผลิตผลเกษตร, 2548) แมลงศัตรูหลังการเก็บเกี่ยวมีการแพร่ระบาดไปทั่วโลกและแพร่ระบาดตลอดทั้งปี เนือ่ งจากสามารถติดไปกับผลผลิตและสามารถมีชวี ติ อยูไ่ ด้ในแทบทุกสภาพอากาศ ทุกภูมภิ าค สร้างความเสียหาย ได้อย่างมากมาย ไม่ว่าจะเป็นการกัดกินท�ำลายเม็ด สูญเสียคุณค่าทางอาหาร สูญเสียความงอก สูญเสียคุณภาพ สูญเสียเงิน และสูญเสียชื่อเสียงจากการปนเปื้อนและไม่ได้คุณภาพของสินค้า (งามชื่น, 2548)

CLINIC PLANT ROYAL PROJECT FOUNDATION

การป้องกันก�ำจัดแมลงที่ดีจ�ำเป็นจะต้องรู้จักชนิดของแมลง รูปร่าง ลักษณะ วงจรชีวิต และลักษณะการเข้า ท�ำลาย จึงจะสามารถก�ำจัดได้อย่างมีประสิทธิภาพ การป้องกันก�ำจัดแมลงศัตรูโรงเก็บโดยทั่วไป สารฆ่าแมลง ทีใ่ ช้สำ� หรับผลิตผลในโรงเก็บแบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือ 1. การใช้สารฆ่าแมลง (insecticide) มีทงั้ ชนิดเป็นของเหลว และเป็นผง มีคุณสมบัติในการฆ่าแมลง ทั้งถูกตัวตาย กินแล้วตาย ได้กลิ่น หรือไอระเหย 2. สารฆ่าแมลงชนิดรม (fumigant) สารรมคือ สารเคมีที่เป็นพิษในรูปของไอหรือควัน มีลักษณะเป็นเม็ดของเหลวหรือก๊าซ สารพิษจะ ออกฤทธิ์ในรูปก๊าซ ซึ่งมีผลท�ำให้แมลงตาย การพ่นภายในและภายนอกโรงเก็บ ควรท�ำหลังจากท�ำความสะอาด โรงเก็บเรียบร้อยแล้วก่อนทีจ่ ะน�ำผลิตผลเข้า โดยใช้สารฆ่าแมลงเช่น phoxim, fenitrothion และ chlorpyrifosmethyl การพ่นแบบหมอกควัน จะต้องใช้เครื่องพ่นหมอกควัน (fogging machine) พ่นไปบนกองเมล็ดพืชที่ เก็ บ ไว้ ใ นยุ ้ ง โรงเก็บ หรือ ห้อ งที่มี ส ภาพปิ ด ได้ มิ ด ชิ ด เพื่ อ ก�ำ จั ด แมลงจ� ำ พวกผี เ สื้ อ สารฆ่ า แมลงที่ ใ ช้ เช่ น fenitrothion หรือ esbioallethrin, deltamethrin ในปัจจุบันสารรมหลายชนิดถูกห้ามใช้ เนื่องจากท�ำให้ เกิดผลเสียต่อผลผลิตและเป็นพิษต่อผู้บริโภคจึงเหลือสารรมที่ใช้ได้อยู่น้อยชนิด ได้แก่ phosphine และ CO2 (บุษรา, 2547) แต่ถึงอย่างไร การรมผลิตผลโดยใช้สารรมยังถือเป็นวิธีการที่ง่าย สะดวก รวดเร็วและเป็นที่นิยม อย่างแพร่หลายในปัจจุบัน

เอกสารอ้างอิง งามชืน่ คงเสรี. 2538. การปรับปรุงข้าวสารเพือ่ การบริโภคและส่งออก. การฝึกอบรมหลักสูตรการวิเคราะห์คณ ุ ภาพข้าว ทางเคมี 1-2 และ 15-16 มิถุนายน. ศูนย์วิจัยข้าวปทุมธานี. อ�ำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี. 23 หน้า. บุษรา จันทร์แก้วมณี. 2547. การจัดการแมลงศัตรูข้าวหลังการเก็บเกี่ยว. หน้า 17-30. ใน: งามชื่นคงเสรี, (ผู้รวบรวม), คุณภาพและการตรวจสอบข้าวหอมมะลิ. เอกสารวิชาการฉบับพิเศษ. บริษัทจิรวัฒน์เอกซ์เพลส จ�ำกัด, กรุงเทพฯ. ส�ำนักงานวิจัยและพัฒนาวิทยาการหลังการเก็บเกี่ยวและแปรรูปผลผลิตเกษตร. 2548. แมลงที่พบใน ผลิตผลเกษตรและการป้องกันก�ำจัด. กรมวิชาการเกษตร, กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.

11

เชียงใหม่ 1. ร้านโครงการหลวง สาขา ถนนสุเทพ ที่อยู่ 65 หมู่ 1 ต.สุเทพ อ.เมือง จ.เชียงใหม่ 50200 โทรศัพท์ 053-211-613, 053-944-087 2. ร้านโครงการหลวง สาขา ท่าอากาศยาน จ.เชียงใหม่ ที่อยู่ ในบริเวณสนามบินเชียงใหม่ เลขที่ 60 หมู่ 3 ต.สุเทพ อ.เมือง จ.เชียงใหม่ 50200 โทรศัพท์ 0-5392-2127 3. ร้านโครงการหลวง สาขา เชียงใหม่ 89 พลาซ่า ที่อยู่ 25-26 เชียงใหม่พลาซ่า ถนนเชียงใหม่-ล�ำพูน ต�ำบลหนองหอย อ�ำเภอเมือง จ. เชียงใหม่ 50000 โทรศัพท์ 0-5314-1855

เชียงราย โครงการหลวง สาขา เซ็นทรัลพลาซ่า เชียงราย ที่อยู่ ห้องเลขที่ G06 ชั้น G 99/9 หมู่ 13 ต.รอบเวียง อ.เมือง จ.เชียงราย 57000 โทรศัพท์ 0-5317-9920

อุ ดรธานี ร้านโครงการหลวง สาขา เซ็นทรัลพลาซ่า อุดรธานี ที่อยู่ ชั้น G ศูนย์การค้าเซ็นทรัลพลาซ่า อุดรธานี เลขที่ 277/1-3.271/5 ถนนประจักษ์ศิลปาคม ต�ำบลหมากแข้ง อ�ำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี 41000 โทรศัพท์ 0-4292-1275

กรุ งเทพฯ 1. ร้านโครงการหลวง สาขา อ.ต.ก. ที่อยู่ ตลาด อ.ต.ก. ถนนก�ำแพงเพชร เขตจตุจักร กรุงเทพฯ โทรศัพท์ 0-2279-1551 2. ร้านโครงการหลวง สาขา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ที่อยู่ 50 มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ แขวงลาดยาว เขตจตุจักร กรุงเทพฯ โทรศัพท์ 0-2942-5686-9 ต่อ 23 หรือเบอร์ตรง 0-2561-0197 3. ร้านโครงการหลวง สาขา ดิโอลด์สยามพลาซ่า ที่อยู่ อาคารดิโอลด์สยามพลาซ่า ถนนตรีเพชร แขวงวังบูรพาภิรมย์ เขตพระนคร กรุงเทพฯ โทรศัพท์ 0-2225-0623 4. ร้านโครงการหลวง สาขา ท่าอากาศยานดอนเมือง ที่อยู่ ท่าอากาศยานดอนเมือง อาคารผู้โดยสารระหว่างประเทศ อาคาร 2 ชั้น 3 เขตดอนเมือง กรุงเทพฯ โทรศัพท์ 0-2535-6112 5. ร้านโครงการหลวง สาขา ฟิวเจอร์พาร์ค รังสิต ที่อยู่ PLZ.B.SHP022A 94 ศูนย์การค้าฟิวเจอร์พาร์ค รังสิต โซนเซ็นทรัล ถนนพหลโยธิน ต�ำบลประชาธิปัตย์ อ�ำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี 12130 โทรศัพท์ 0-2958-5925 6. ร้านโครงการหลวง สาขา บองมาร์เช่ ที่อยู่ ตลาดบองมาร์เช่ เลขที่ 105/1 (ห้อง ป.13) ถนนเทศบาลสงเคราะห์ แขวงลาดยาว เขตจตุจักร กรุงเทพฯ 10900 โทรศัพท์ 0-2158-0673 7. ร้านโครงการหลวง สาขา ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ ที่อยู่ อาคารผู้โดยสารขาออกภายในประเทศ โทรศัพท์ 0-2134-8888 ต่อ 6260 เวลาเปิดท�ำการ เปิดท�ำการทุกวัน เวลา 06.00-22.00 น.

8. ร้านโครงการหลวงหัตถกรรม สาขา เซ็นทรัลเวิลด์ ที่อยู่ ศูนย์การค้าเซ็นทรัลเวิลด์ 4.4/1-4/2.4/4 ชั้น 2 เซ็นทรัลเวิลด์ โซน D ติด Isetan ถนนราชด�ำริ เขตปทุมวัน กรุงเทพฯ โทรศัพท์ 0-2640-7000 ต่อ 7974 9. ร้านโครงการหลวง สาขา เซ็นทรัลเฟสติวัล พัทยาบีช ที่อยู่ ชั้น G ศูนย์การค้าเซ็นทรัลเฟสติวัล พัทยาบีช เลขที่ 333/99 หมู่ 9 ต�ำบลหนองปรือ อ�ำเภอบางละมุง จังหวัดชลบุรี โทรศัพท์ 0-3804-3525 10. ร้านโครงการหลวง สาขา โรงพยาบาลรามาธิบดี ที่อยู่ พื้นที่จอดรถโรงพยาบาลรามาธิบดี ถนนพระราม 6 แขวงพญาไท เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร โทรศัพท์ 0-2354-4720

ปีที่ 22 ฉบับที่ 8 ประจ�ำเดือน สิงหาคม 2557