Orkoiengo aldizkaria

orkoienenero2017EUSKERA:B.Orkoien nº15 20/1/17 10:34 Página 1

Orkoien

UDAL INFORMAZIOARI BURUZKO ALDIZKARIA. BIHILEKOA

56. Z kiA .

2017 U rtArrilA

Argitaratzailea Ayuntamiento de Orkoien / Orkoiengo Udala Iturgain Plaza z/ g.

31160 Orkoien - Nafarroa Tel. 948 32 11 11 D. L.: NA2322/2004

Bidali zure iradokizunak edo ekarpenak: Posta elektronikoz

administracion@orkoien.com eta adierazi: “Udal Aldizkarirako”; edo udaletxeko beheko solairuan jarria dagoen postontzian.

AURKIBIDEA

Bultzada bat Elikagaien bankurako “La Caixa” Gizarte Ekintzak eta Orkoiengo Udalak elkarren arteko lankidetza hitzarmena berritu dute. Horrekin bat, Udalak 4.000 euro jaso ditu, hilero behar handia duten familiei elikagaiak ematen jarraitzeko. Ekimena Udalak berak bultzatu du, Nafarroako Elikagaien Bankuarekin elkarlanean, eta herriko hainbat boluntariok lagunduta.

Abiadura

Aurrekontuak

zan ere, hilean behin, Edurne Goñi, Pili García, Isabel Carmona, Mª Jesús Iribarren eta Miriam Fernández Orkoiengo su-

I Gabonak

permerkatu batean elkartzen dira, esnea, arrautzak, gailetak eta beste elikagai batzuk erosteko. Gero, janari sortak osatu eta, handik egun batzuetara, Orkoiengo Gizarte Zerbitzuek artatzen dituzten herrietako 88 familiaren artean banatzen dituzte. Erabiltzen den dirua Udalak ematen die, eta gehienbat, la Caixaren diru-laguntzatik heldu da.

Sorta gehienak oinarrizko elikagai ez-galkorrez osatuta daude, eta Nafarroako Elikagaien Bankutik datoz.

Hilean behin, udal langileek sortak hartu, herrira eraman, sailkatu eta udal biltegi batean banatzen dira.

Elikagai asko herrian bertan bildutakoak dira, hots, boluntarioek udan eta eguberrietan antolatzen dituzten

bi bilketa handietan. Halakoetan, herriko 40 lagunen laguntza jaso ohi dute.

Familia-unitateko kideak zenbat diren eta beharrak nolako, elikagai sortak halako. Elikagaiak 88 familiak jasotzen dituzte. 246 pertsona dira guztira, denak ere diru prekarietate handian. Oinarrizko Gizarte Zerbitzuak erabakitzen du nork duen eskubidea elikagaiak jasotzeko. Behin baldintza ekonomikoak hobetzean, ez dira jasoko. Baina, zoritxarrez, familia haietako askok denbora luzea daramate ataka estu horretan.

Zuk laguntza eman nahi baduzu, deitu Edurneri telefonoz: 670 522906. Laguntza oro baita beharrezkoa.

1 ORKOIEN

orkoienenero2017EUSKERA:B.Orkoien nยบ15 20/1/17 10:34 Pรกgina 2

OSOKO BILKURAN

Autoen % 75etik gora legezko abiadura baino lasterrago doaz Orkoienen Izan ere, Udalak kontrataturik, enpresa batek bi kanpaina egin ditu autoen abiadura kontrolatzeko, bata urrian, eta bestea, azaroan, eta emaitzak negargarriak dira benetan; hots, ibilgailuen % 70etik gora lasterregi doaz herriko kaleetan, legez ezarritako abiadura gaindituta.

Legeak ezarritako tolerantziatartea gainditu dutenak zigortuko ditu Udalak; 638 pertsona dira.

ontrolak radarren bitartez egin ziren urriaren 18an, 25ean eta 27an, eta azaroaren 10ean, 21ean eta 25ean, bai Etxauriko errepidean, bai Rafael Alberti, Txapelategi, Irunbidea eta Martxoak 8 karriketan.

Arau-hauste gehien-gehienak (ia % 98) Etxauriko errepideari dagozkio, trafikorik handiena baitu. Gainera, ikusi da tona kopuru handiko kamioi batzuk ere ibili direla, eta horiek debekatua dute herriko kaleetan ibiltzea.

Kanpainaren bidez, Udalak gidari guztiak kontzientziatu nahi ditu hiri bidee-

K

Datozen hilabeteetan, bestelako kanpainak eginen dira tako abiadura errespetatzeak duen garrantziaz, lasterregi ibiltzea oso arriskutsua baita. Inola ere ez zitekeen

Planoan ageri da herri inguruko zein tokitan ibil daitezkeen txakurrak lotu gabe Ordenantzarekin bat, Orkoiengo udal barrutian, txakurrak inolako lokarririk gabe laxorik ibil daitezke herriaren inguruan, hots, hirilurzorutzat harturik dauden aldeetan, baina muturrekoa jarrita eta pertsona baten ardurapean.

Hala ere, txakurrarekin batera doan pertsonak lokarri edo kate bat eraman beharko du beti aldean, ordenantzak ezarritako baldintzekin bat, txakurrari heltzeko, horrek jendeari traba egin edo gauzei nahiz bide eta eremu publikoei eta, oro har, natur inguruneari kalte egiten ahal badie.

Irudian, herri inguruko eremuak daude berdez seinalaturik.

2 ORKOIEN

pentsatu autoen ehuneko 75ek baino gehiagok kale horietako abiadura muga gaindituko zutenik; 30 kilometro orduko, alegia. Adibidez, azaroaren 10ean, Etxauriko errepidean barna ibilitako 830 ibilgailuetatik, muga 21ek bakarrik errespetatu zuten.

Udalak 638 gidari zigortzea erabaki du, eta horien % 2,5 bakarrik bizi da Orkoienen. Datozen hilabeteetan, bestelako kanpainak eginen dira, zenbaki kezkagarri horiek murrizteko, eta, era berean, tolerantzia-tartea mailaka doituko da. Kanpainetako helburuetako bat da ibilgailuek Orkoienen Etxauriko errepidea ez erabiltzea, sahiesbidea baizik.

orkoienenero2017EUSKERA:B.Orkoien nº15 20/1/17 10:34 Página 3

OSOKO BILKURAN

Aurrekontuak, onetsiak Gastuari ere eutsiko zaio, aurreko urteetan bezala Orkoiengo Udalak 2017ko udal aurrekontua onetsi zuen, abenduaren 22an egindako osoko bilkura berezian. Udalaren aurrekontu orokorra berdindua dago, eta 3.314.225,00 € dira gastu eta diru-sarreretan.

iru-sarreren aurreikuspenetan (I. Kapitulua), zuzeneko zergetan 1.599.710,00€ sartuko dira.

Honatx zergak: kontribuzioa, ibilgailuak, gainbalioa, eta jarduera ekonomikoen gaineko zerga. Aurreikuspenen arabera, Udalak iaz baino % 4,77 gehiago eskuratuko du, hiri kontribuzioaren zerga-tasa % 0,1798tik (2015ean eta 2016an) % 0,1870era igo delako. Tasa oraindik dago Nafarroako Gobernuak emaniko jarraibideen oso azpitik, Gobernuak esaten baitu hiri-kontribuzioaren zerga-tasa % 0,25en eta % 0,50en artean ezarri behar dela. Udalak igoera txiki hori egin du, gastu berriei aurre egiteko: pilotalekua mantentzeko lanak, futbol-zelaiaren zuzeneko kudeaketa, fatxadak konpontzeko diru-laguntzen deialdia, eta udal langileen soldata % 1 igotzea, legeak eza-

D

rria duenarekin bat.

Zeharkako zergen aurreikuspenen arabera (2. Kapitulua), diru-sarrerak 78.900,00 € izanen dira, eta tasa, prezio publiko eta bestelako diru-sarreren bidez (3. Kapitulua), 493.150,00 € sartuko dira. 4. kapituluan transferentzia arruntak daude zehaztuta, eta 2017an 1.116.775,00 € izanen dira. Kapitulu honetako kontu-sail garrantzitsuena Toki Ogasunen Funtsetik iritsiko den dirutza da; aurreikuspenen arabera, 625.000,00 €. Baina zenbateko hori oraindik ere oso urrun dago Nafarroako Gobernuak antzeko biztanleria duten herri batzuei ematen dien dirutzatik. Beriainek, adibidez, 1.025.000,00 € eskuratzen ditu, eta Vianak, 1.185.000,00 €.

Kupuetako lanak bukatu dira Bukatu dira udatik hona Kupueta auzoan egin diren lanak, lorategiak eta sarbideak moldatzeko. Gainera, bestelako konponketak egiten ari dira, auzoko biztanleek berek eskaturik.

Udalak 6 langabe kontratatu zituen lanak 110.922 eurotan egiteko. Hau da, bost lorategi-eremu zolatu, espaloiak zabaldu, zuhaitzei ureztaketa automatikoa jarri, eta hiriko altzariak paratu dira. Horrez gain, auzoko txakurrendako eremua hobetu eta handitzearekin batera, futbol-zelaiari sarbide berri bat egin zaio, arrapala eta eskaileren bidez. Halaber, lan txikiak egin dira; esate baterako, zuloak konpondu, galtzada-harrietako belarrak garbitu, eta zuhaitzetako txorkoak estali dira, landarerik hazi ez dadin. Bukatzeko, beste lan batzuen artean, kirol pistaren inguruz inguruko hesia konpondu, eta Ipertegi kalean abiadura moteltzeko elementuak paratu dira. Azken lan horiek auzokideek berek proposatu dituzte udal ordezkariekin izaniko bileretan.

Bestalde, Kupuetako auzokide batzuen kexak jaso ditugu, pertsona batzuek zaborrak edukinontzitik kanpo uzten dituztelako. Udalak espero du aurrerantzean halakorik ez gertatzea, auzoan zikinkeria eta usain txarrak sortzen baitira.

5. Kapitulua ondarezko diru-sarrerei eta herrilurretako aprobetxamenduei dagokie, eta 10.700,00 € dira.

Gastu aurreikuspenetan, berriz, 1. Kapitulua langileria gastuetarako da, eta 1.290.825,00 € bideratu dira. Gero, 2.

Kapituluan ondasun arruntak eta zerbitzuak dira, eta 1.663.850,00 €-ko dirutza da. Transferentzia arruntetako gastuak (4. Kapitulua) 344.550,00 € dira.

Urtean zehar eginen diren inbertsioak aurrekontu-aldaketen bidez bideratuko dira, hau da, Udalak 2016ko kontuen likidazioaren espedientea onetsitakoan; orduan jakingo baita zenbat diru gelditu den. Horri diruzaintzako gerakina esaten zaio, eta inbertsioak finantzatzeko erabiliko da.

Diru-laguntzen deialdia, abian Udalak diru-laguntzen deialdia onetsi du, 2017an herriko auzokideen artean enplegua sustatzeko.

Lehen deialdia herrian erroldaturiko jendea kontratatzen duten enpresentzat da; zehazki, 500 eurotik 3.000ra bitarteko laguntzak emanen zaizkie, kontratuaren ezaugarrien arabera. Gogora dezagun Udalak herriko langabeen datu-base bat duela, eta langile eskean ari diren enpresen eskura uzten du.

Bestalde, autoenplegurako laguntzak ere onetsi dira; horrela, 1.500 euro emanen dira proiektu berri bakoitzeko; 500 € hasieran, eta gainerakoa, berriz, 250na euro hiru hilean behin ordainduta.

Laguntzen helburua da autoenpleguaren bidez enpresa-ekimenak sortzen laguntzea.

Bi deialdiei buruzko argibideak webean daude.

3 ORKOIEN

orkoienenero2017EUSKERA:B.Orkoien nº15 20/1/17 10:34 Página 4

ZURE ZERBITZUAN

ara

a Kirol

Eusk

Heldu da Agate Deuna

Santa Agedako kantu taldeak berriz ere kantari ibiliko dira gure herrian, karrikaz karrika. Ziurrenera, kaleak ohi baino beteagoak egonen dira jendez, aurten larunbatean aterako baitira, Agate Deuna bezperan ospatzen baita, otsailaren 4an, eta aurten larunbata da.

Jendea arratsaldeko 6etan Udaletxe pla-

Eskupilota, Orkoiengo kirola

zan bildu, eta kalez kale abiatuko dira. Kupueta, Saramago pasealekua, Rafael Alberti eta beste karrika batzuk zeharkatuko dituzte, Arninatxeta elkartean bukatzeko, frontoiaren ondoan. Bertan, txistorra zerbitzatuko da parte-hartzaile guztientzat.

Baserritarrez jantzita etortzera animatzen zaitugu.

6 eta 15 urte arteko dozena bat mutil aritzen dira eskupilotan larunbatero, 11:00etatik 12:30era, udal pilotalekuan, José Mari Huarriz monitorearen agindupean.

Jarduera Udalak antolatu du, doakoa da, eta pilota sustatu nahi du herrian; eta, aurrera begira, pilota eskola bat sortu.

Klaseak azaroan hasi ziren eta, oraindik ere, badago izena ematerik, entrenamendu saio batera joanda.

Entrenamenduak hasteko, lehenbizi joko bat egiten dute giharrak berotzeko; gero, mutilak adinaren arabera banatzen dituzte, ariketak egokitzeko, eta bukatzeko, pilotariek partida bat jokatzen dute.

ETA OTSAILEAN........

ORKIÑA Heldu den otsailaren 22an, Orkiña gure sorgina zuen zain egonen da ludotekan, 17:00etatik aurrera; etorri mozorrotuta. Harekin batera, kantuan eta jolasean arituko zarete, eta sekulako zarata, zarata izugarria, eginen duzue Orkoiengo kaleetan barna. Ea gauza zareten sugea beldurtzeko eta uxatzeko.

Kale bilkura genero indarkeriaren aurka Joan den abenduaren 20an, udal ordezkariak eta herritarrak kale bilkuran bildu ziren, herrian izaniko sexu erasoaren aurka eta indarkeria matxista oro salatzeko. Horrelako kasurik pairatzen baduzu edo haren berri baduzu, deitu 112ra. .

4 ORKOIEN

NUMENES Yarleku antzerki taldearen eskutik Otsailak 24, ostirala, 18:00etan, Gizarte Etxean.

Euskarazko antzezlana familientzat.

Inguru menditsu batean, Lanbro eta Leka galtzagorri bihurriek ez dakite nor duten ama. Ieltxuk esan die zalantza hori argitzen lagunduko diela, baina horren ordez, bidea galaraziko die.

Ongi merezitako omenaldia Joan den abenduaren 10ean, Orkoiengo Erretiratuen Elkartearen ohiko eguberri bazkarian, omenaldi hunkigarria egin zitzaion Juan José Armendáriz Izco elkarteko idazkariari, urte asko eman baititu erakundearentzat lanean eta jarduerak antolatzen.

orkoienenero2017EUSKERA:B.Orkoien nยบ15 20/1/17 10:34 Pรกgina 5

ZURE ZERBITZUAN

ra Kultu

Eguberriko ekitaldien arrakasta

34 haurrek parte hartu dute Eguberrietako hiri kanpaldietan, Berdintasun Alorrak antolaturik.

71 haurrek ederki gozatu dituzte Ludotekak Eguberrietan antolaturiko tailerrak.

600etik gora entzule izan dira Musika Eskolako entzunaldietan, eta abesbatzaren nahiz abesbatza txikiaren kantaldietan.

21 neska-mutil joan dira Rocรณpolisera, jarduera zirraragarrian parte hartzera.

Eguberrietako parkea, egunbeteko dibertsioa jende guztiarentzat..

90 gaztek baino gehiagok, halaber, jarduera eta tailer asko gozatu zituzten Gaztelekuan

Orkoiendar asko elkartu ziren Olentzero eta Mari Domingiren inguruan.

Eta, bukatzeko, Ekialdeko Errege Magoen etorrera amaiera zoragarria izan da dibertsioz beteriko Eguberrientzat.

5 ORKOIEN

orkoienenero2017EUSKERA:B.Orkoien nº15 20/1/17 10:34 Página 6

INFORMAZIOIA

AGENDA ETA EKITALDIAK

U DALETXEA 948 32 11 11

Orkiña Otsailak 22, asteazkena Ospa itzazu inauteak eta zatoz gurekin mozorrotzera.

Ordua: 16:45 - 19:00 17:00. Kalejira mozorrotuta, Gizarte Etxetik Jose Saramago pasealekura, Orkoiengo txistulari taldeak giroturik.

Ondoren, otamena zerbitzatuko da.

EUSKARA Agate deuna Otsailak 4, larunbata Ibilbidea: 18:00: Iturgain plaza, Kupueta, Saramago, Rafael Alberti.

Bukatzeko, Arninatxeta elkartean txistorjana izanen da (pilotalekuaren ondoan) parte-hartzaile guztientzat.

Antzerkia euskaraz Otsailak 24, larunbata Numenes Familia guztiarentzat.

Taldea: Yarleku teatro.

Lekua: Gizarte Etxea.

Ordua: 18:00 Prezioa: 2€

G IZARTE ETXEA (ARRATSALDEZ ) 948 34 36 64 EUSKARA ZERBITZUA 948 32 10 31 KULTURA ETA KIROLETAKO ZERBITZUA 948 32 11 10 G AZTE PROGRAMA 948 321021 - 697 57 80 45 O INARRIZKO G IZARTE ZERBITZUA 948 32 10 31 S AN MIGEL IKASTETXEA 948 32 10 19 A UZALAR IKASTETXEA 948 32 67 32 O STADAR HAUR ESKOLA 948 32 66 55 ORKOIEN MUSIKA ESKOLA 948 34 36 64 ORORBIA MUSIKA ESKOLA 948 32 25 49 KIROLDEGIA 948 32 11 23

KULTURA

P ILOTALEKUA 948 32 11 23

Haur eta Lehen Hezkuntzako matrikulazioa San Migel eta Auzalar ikastetxeak Otsailaren 13tik 17ra.

Ikastetxeetan.

O SASUN ETXEA 948 32 10 11

KIROLA Pilota Larunbatero.

6 – 15 urte.

Lekua: Orkoiengo pilotalekua.

Ordua: 11:00 – 12:30 Jarduera doan. Izena emateko, zoaz klaseetako batera.

Orkoiengo Osasun Etxearen OHARRA PEDIATRIA ZERBITZUAREN OHARRA

Nafarroako haur eta gazteendako Osasun Programak osasun azterketa hauek egitea gomendatzen du: 7.-10. egunean: haur jaioberriari etxean egiten zaio azterketa, lehenerdiak.

15. egunean, eta 2., 4., 6., 9., 12., 18. hilabetean 2 urte, 3-4 urte, 6 , 8 urte, 10-11 urte eta 13-14 urte.

Gogoratuko dugu 16-17 ikasturte honetan, ez zaiela jarriko txertoa 6 urteko haurrei eskolan (Lehen Hezkuntzako 1. maila), dTpa txertoaren horniduran arazoak daudelako (difteria, tetanos, kukutxeztula). Osasun Publikoko Institutuaren Osasunaren Prebentzio eta Sustapen Zerbitzuak dTpa txertoa haurdunei jartzea lehenetsi du.

14 urteko haurrei EZ zaie Mantoux proba eginen, erreaktiboaren horniduran arazoak daudelako.

www.orkoien.com

FARMAZIAK 948 32 50 82- 948 32 11 88 948 32 14 28 TAXIAK 689 70 11 02- 629 85 01 07

AUTOBUSAK

Egunekoa: L10. Lanegunak. 30 minututik behin. Orkoiendik hamar gutxitan, eta hogeiean abiatzen da, lehenbizikoa izan ezik, 6:30ean abiatzen baita. Iruñetik hogeita hamabostean, eta bostean abiatzen da. Larunbat, igande eta jaiegunetan: Orkoiendik, 7:00etan eta, Iruñetik, 7:45ean, 45 minutuz behin.

Gauekoa: N9. Ostiraletan: Iruñeko Sarasate Pasealekutik 23:00, 1:00 eta 3:00etan, eta Orkoiendik 23:30, 1:30 eta 3:30ean.

Larunbat eta jai-bezperetan: Iruñeko Sarasate Pasealekutik 23:00, 1:00, 3:00 eta 5:00etan, eta Orkoiendik 22:30, 23:30, 1:30, 3:30 eta 5:30ean.