2004 - 04 - Spinner Magazine

Page 1


LOSSE NUMMERS: € 8,00

PTT periodiek: 146128 ISSN: 1382-4066 De Spinner is een uitgave van de Nederlandse Flipper Vereniging KVK: 40482631 en verschijnt vier maal per jaar in een oplage van 1000 stuks: -maart -juni -september -december

nummer 1, nummer 2, nummer 3, nummer 4,

deadline voor de copij half februari deadline voor de copij half mei deadline voor de copij half augustus deadline voor de copij half november

Redactionele bijdragen: Artikelen en fotomateriaal zijn zeer welkom op het redactieadres. Er mogen geen rechten van derden op rusten. Door inzending geeft de auteur of fotograaf toestemming tot publikatie in de SPINNER. Artikelen kunnen schriftelijk (bij voorkeur getypt/geprint) of digitaal (diskette of e-mail) worden aangeleverd. Teksten (zonder opmaak) in DOS/Windows formaat (Rich Text Format of Word). Artikelen, advertenties, vragen, columns en ingezonden brieven opsturen naar: Hoofdredactie Spinner, Martijn van Aken Jacob Jordaensplein 54 2526 KT Den Haag e-mail: redactie@nfvpinball.nl fax: 0842-217208

Advertentie tarieven Spinner 2005: Voor bedrijven en handelaren: 1/4 pagina 1/2 pagina 1 pagina achterkant (kleur) commerciële Spinnertjes/visitekaartjes

€ 40,00 (1x) € 85,00 (1x) € 135,00 (1x) op aanvraag € 15,00 (1x)

€ 120,00 (jaarcontract,4x) € 255,00 (jaarcontract,4x) € 405,00 (jaarcontract,4x) € 45,00 (jaarcontract,4x)

Niet-commerciële Spinnertjes van leden zijn gratis. Per Spinnertje kunnen maximaal drie flipperkasten worden aangeboden. Geef uw Spinnertje (bij voorkeur schriftelijk/elektronisch) door aan de redactie of het secretariaat. Faxen kan ook op nummer 0842-217208. Nadere inlichtingen over de advertentie mogelijkheden op het secretariaat (zie colofon).

Aansprakelijkheid: De redactie werkt met grote zorgvuldigheid aan de samenstelling van de SPINNER. De redactie en/of Nederlandse Flipper Vereniging aanvaardt geen aansprakelijkheid voor mogelijke schade (direct of indirect, van welke aard of omvang dan ook) die het gevolg is van onjuiste vermelding en/of zetfouten.

Copyright: Niets uit de SPINNER mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden bijdragen in te korten, op onderdelen te wijzigen of te weigeren.

Lidmaatschap van de Nederlandse Flipper Vereniging: Je kunt lid worden van de Nederlandse Flipper Vereniging door een aanmeldingsformulier aan te vragen bij het secretariaat. Het is ook mogelijk lid te worden via onze website (www.nfvpinball.nl). Lidmaatschap kost €27,50 per kalenderjaar. Bankrekeningnr. 69.34.40.759 (ING) of giro 7233926 t.n.v. NFV, Teeuwishoek 25, 5481 VR te Schijndel. Betaling voor Belgische leden: Belgisch rekeningnr. 979-6129316-85 t.n.v. de Nederlandse Flipper Vereniging. Gezinslidmaatschap: voor mensen die op hetzelfde adres wonen bestaat de mogelijkheid om per gewoon lid tot maximaal 3 gezinsleden extra op te geven. Per adres wordt dan slechts één Spinner ontvangen. De contributie voor deze duo-leden is € 5,- p.p. Opzeggingen: schriftelijk uiterlijk 2 maanden voor het einde van het kalenderjaar bij de penningmeester.


jaargang 13 nummer 4

COLOFON Bestuursleden (D.b.) Voorzitter Geert-Jan de Vries De Heuvel 11 7413 AX Deventer tel: 0570-623688 geertjan@nfvpinball.nl Secretaris Bas Vis Klijne Meer 4 3645 WP Vinkeveen tel: 0297-263451 bas@nfvpinball.nl Penningmeester Antoine van Wijk Teeuwishoek 25 5481 VR Schijndel tel: 06-22445017 antoine@nfvpinball.nl

Coördinatoren Wedstrijd Organisatie Ad Jonker Weissenbruchstraat 26 2596 GJ Den Haag tel: 070-3280744 pr@nfvpinball.nl Spinner / EindredactiE Martijn van Aken Jacob Jordaensplein 54 2526 KT Den Haag tel: 06-51722315 / fax: 0842-217208 redactie@nfvpinball.nl Website / Ledenadministratie Mark van der Gugten Van Yrtebelt 147 8014 NR Zwolle tel: 06-25120606 webmaster@nfvpinball.nl Coördinator België

Vacature

Ereleden

Guus Arens Brunnenstrasse 8 48531 Nordhorn (D) tel: 0049-5921726426 GuusArens@t-online.de

Jurgen van de Peppel dr. Ariënsstraat 11 5431 WG Cuijk tel: 0485-312242 jurgen@nfvpinball.nl

Hèt blad voor de flipperliefhebber De Spinner verschijnt driemaandelijks voor/door de leden van de Nederlandse Flipper Vereniging.

INHOUD

Redactioneel .......................................... MARTIJN VAN AKEN ......... 2 Van de Voorzitter ................................... GEERT-JAN DE VRIES ....... 2 NFV Vacaturebank ................................. BAS VIS .......................... 3 Flipperkasten in de Media ............................................................. 4 Terugblik ................................................ PAUL BACKER ................. 6 Seminar Doug Watson ........................... AD JONKER ..................... 7 Nieuws van de Kastencommissie .......... JONATHAN JOOSTEN ......... 9 ELVIS bij VARA Laat ............................ JIM JANSEN ................... 11 Pinball Expo 2004 ................................. AD JONKER ................... 12 Geflipt deel 2 ......................................... RONALD VAN KEMENADE 16 De techniek staat voor niets ................... RICHARD BAAN ............. 18 Het Rariteitenkabinet deel 5 .................. AD JONKER ................... 20 BPO 2004 - Foto Impressie ......................................................... 21 De Ken-Uw-Kasten Kerst Quiz ................................................... 22 Stern houdt de flipperkast in leven ........ MILA GROOT ................ 24 De Kwestie: Thema nieuwe kast? .......... JIM JANSEN ................... 28 Flipperen op Locatie .............................. JIM JANSEN ................... 30 Juxeboxbeurs Rosmalen ........................ FRANK VERWEIJ ............ 31 De organisatie van het BPO ................... NIKKY & AENEAS .......... 32 Regionale Flipper Competitie 04/05 ...... NORBERT BROMAN ........ 34 Steunpunt Deinze ................................... PASCAL V. WONTERGHEM 35 Pinball Avenue; Steunpunt Flevoland .... RICHARD & RUUD ......... 36 Verslag TASPP 2004 .............................. JONATHAN JOOSTEN ....... 38 Een dagje uit... naar Rosmalen .............. NIKKY LOGAN ............... 41 Spinnertjes ................................................................................... 42 Nieuwe Leden / Agenda / ARIE ................................................... 44

Medewerkers

Aad van Dijk, Mila Groot, Peter van Os, Winfred de Ruijter, Steven van Houttum, Niko en Ine Groenewegen Ontwerp Omslag

Jean-Paul de Win

De NFV op internet: www.nfvpinball.nl

1


Redactioneel

Martijn van Aken

Kerstmis, Nieuwjaar... Zo aan het eind van het jaar wil je nog wel eens naar het verleden kijken. Ik duik in mijn verzameling Spinners en zoek eens op hoe lang ik nu al ‘de redactie’ ben. Een jaar of vijf? Ik ontdek dat ik in Spinner 1 van 1997 het stokje van Ferdi van Os redactioneel overneem, en een jaar later ook de productie...

Binnenkort verschijnt de 50-ste Spinner, de 30-ste van mijn hand. Er zijn al wat leuke ideetjes om deze jubilea te vieren, maar dat merken jullie vanzelf wel. Hoewel ik het produceren van de Spinner nog steeds met veel plezier doe, lijkt het me ook wel weer fijn hem gewoon opeens op de deurmat te krijgen.

Dit is dus al mijn achtste jaar...

Daarom hierbij een oproep om het stokje (gefaseerd) van mij over te nemen.

Voor mijn gevoel is er niet echt veel veranderd in die tijd, maar als je de twee Spinners naast elkaar legt, zijn de verschillen toch wel opmerkelijk ;-)

Indien het je leuk lijkt je op deze manier voor de verening in te zetten, neem dan even contact met me op voor de mogelijkheden.

Heet van de Pers: De nieuwste kast van Stern, welke uit zal komen in voorjaar 2005, heeft als thema de -blijkbaar- immens populaire mafia-serie ‘The Sopranos’. Meer info over deze kast in de volgende Spinner!

Martijn

Contributie Van de Voorzitter 2005

Geert-Jan de Vries

Ik ben weer terug uit Frankrijk!

In de loop van 2004 is gebleken dat de administratie van de contributiebetalingen niet 100% op orde was. We zijn op het moment hard bezig dit euvel te verhelpen. Eind januari of begin februari zult u een nieuwsbrief ontvangen met meer informatie over o.a. het European Pinball Championship. Hierbij ook een acceptgiro voor de contributie 2005. Heeft u 15 februari nog niets ontvangen, neem dan z.s.m. contact op met de ledenadministratie, ledenadministratie@nfvpinball.nl 2

Na een verblijf van zes weken ben ik vorig weekend teruggekeerd in Nederland. Ik vertrok met hoge flipperverwachtingen naar het Franse land maar kwam flippertechnisch teleurgesteld terug. Behalve in Parijs (waar veel kasten te vinden waren) heb ik maar weinig kasten gezien, laat staan bespeeld. Maar goed, na een paar potjes op mijn eigen vertrouwde Attack From Mars had ik al gauw mijn eigen -bedenkelijke- niveau te pakken. Door mijn afwezigheid kon ik niet aanwezig zijn op het BPO en TASPP. Op afstand heb ik natuurlijk alles gevolgd. Ik wil vanaf mijn kant Nikky en Aeneas

complimenteren voor hun inzet en creativiteit die het mogelijk maakten het BPO van de grond te tillen! Wederom een geslaagd evenement (ook dank aan alle anderen die mee hebben geholpen natuurlijk). Ik heb begrepen dat TASPP bij Silverstone ook een succes is geweest. Ik wil iedereen die mee heeft geholpen ook van harte bedanken. Dit jaar nog een (besloten) evenement: The Battle For The Kingdom in IJsselstein. Ik ben reuze benieuwd wie na dit titanengevecht zich tot King zal laten kronen. Zeer binnenkort loopt 2004 ten einde. Volgend jaar staan we voor de uitdaging het Europees Kampioenschap te organiseren. Ik wil jullie allemaal uitnodigen je aan te melden bij Barry de Wit. We hebben veel hulp nodig op de twee wedstrijddagen (21 en 22 mei). Verder rest mij nog jullie allen een geweldig nieuwjaar toe te wensen!!!


jaargang 13 nummer 4

NFV Vacaturebank De eerste publicatie van de NFV Vacaturebank was in Spinner 3. Intussen staat de tekst ook op de site & is het een ‘officieel’ onderdeel geworden. De resultaten van dit nieuwe initiatief zijn hoopgevend. Ter illustratie: Er hebben zich een aantal enthousiaste leden gemeld die (meer nog dan voorheen) een steentje gaan bijdragen. Arie Pijl is onze nieuwe ledenadministrateur, Maurice Schouten gaat aan het werk als ‘vraagbaak’ voor leden (& opent een Steunpunt in de regio Den Haag / Delft). Ralph Beckers gaat als ‘allrounder’ aan de slag en helpen bij evenementen, artikelen voor de Spinner en assistentie voor de KC. En één van zijn goede voornemens voor 2005 is om ook een nieuw Steunpunt op te richten. Bij de KC hebben Brenn Oosterbaan, Frans Bovendorp en Ronald & Sebastiaan Blaas zich aangemeld als ‘kastenbeheerders’. Het nieuwe Steunpunt Flevoland is intussen ook aan de slag met een aantal kasten uit het Donatieplan. Wij zijn heel blij met deze reacties. Een goede zaak voor de NFV. Samen kunnen we nog meer bereiken. Daarom hiernaast: een aangepaste lijst. Spreekt een van vacatures je aan, neem dan contact op via een mailtje naar vacatures@nfvpinball.nl of rechtstreeks met een werkgroep-coördinator. Overige e-mailadressen en telefoonnummers kun je vinden op de site . Met meer actieve leden kunnen we meer doen als vereniging, dus we zijn zeker blij met je hulp.

http://www.nfvpinball.nl/vacaturebank/

Bas Vis Evenementen European Pinball Championship •‘Helpende handen’ bij de organisatie van het open EPC Assistent wedstrijdleiding •Mede-organiseren wedstrijden en subgames Vervoerder • Vervoeren flipperkasten van en naar evenementen Spinner “Razende reporter” •Verslaglegging van evenementen in de vorm van artikelen en foto’s Redactieleden • Corrigeren en opmaken van artikelen voor in Spinner Advertentieverkoper • Verkopen van advertentieruimte in de Spinner • Werven van en contacten onderhouden met adverteerders Website Web-redacteur •Actief speuren naar nieuwtjes op flippergebied. Hiervan verslag doen op de website in de vorm van nieuwsberichten, artikelen en foto’s Steunpunten Steunpunthouder regio Utrecht / WestBrabant / Haarlem • Gastheer zijn voor (nieuwe) leden bij jou in de regio • Ten minste 2 keer p.j. een “Steunpuntdag” organiseren • In bezit van enkele goed onderhouden flipperkasten Communicatie Algemeen medewerker • Ondersteunen bij samenstelling “interne” nieuwsbrief Top Team Fondsenwerver • Contacten leggen en onderhouden met sponsoren Kastencommissie Kastenbeheerders • Beheren van het “kastenpark”, toezien logistiek vervoer Onderhoudsmonteur(s) • Onderhouden en repareren van kasten in bezit van NFV Clubhuis Coördinator • Oriëntatie op en uitwerken van mogelijkheden clubhuis Algemeen medewerker • Ondersteunende zaken rond het op te zetten clubhuis Merchandise Standmedewerker • Bemanning stand tijdens evenementen

~Advertentie~

ADVERTENTEI WIZARD

3


Flipperkasten in de Media

O.a. Erik Kleine en Ferdi van Os vonden bovenstaand bericht. Het gaat natuurlijk niet om onze geliefde flipperkasten, maar de zogenaamde ‘Pachinko’ gok-machines. Jim Jansen ontdekte dat in ‘de Volkskrant’.

4

Richard Groenenboom en Richard Tensen waren op zoek naar interessante ‘artikelen’ op de Playboy-site, en stuitten op de volgende flipperkasten!! Ze merkten op dat het “toch wel moeilijk kiezen zou zijn”. De dames in kwestie hebben trouwens een opmerkelijke speelhouding!


jaargang 13 nummer 4

Uit de ‘New Women’ van augustus 2002

Zie ook het stukje over het steunpunt Flevoland elders in deze Spinner. Jim Jansen schreef en vond ook dit keer weer diverse artikelen in de Media!

5


TERUGBLIK (VII) Spinner Jaargang 2, nummer 4, december 1993

Wie herinnert zich WordPerfect 6.0 nog? De eerste WP versie onder Windows. Carel Gijsen, de redacteur, was onder de indruk en gooide alle oude versies de deur uit voor hij begon aan Spinner nummer 4 jaargang 2. Foute zet, want de PC sloeg om de haverklap vast of sprong naar de DOS prompt. Het gevolg was dat de kerst editie veel later uit kwam dan gepland. Toen het blad eind januari klaar was en in de bus van de PTT was gestopt, realiseerde de redacteur dat in sommige advertenties iedereen een prettige kerst en een gelukkig 1994 werd toegewenst. Met paspoort en rijbewijs is de envelop bij de eerste volgende lichting onderschept en één en ander aangepast. Dit was de laatste Spinner onder redactie van Carel Gijsen die na dit voorval zijn opvolger veel succes wenst. Op 31 oktober vond het eerste grote flipper evenement plaats georganiseerd door de flippervereniging. Een evenement dat net als de vereniging op losse schroeven kwam te staan. Een rede was misschien de grote groep mensen die met de oprichting van de vereniging bezig waren. Door Carel Gijsen werd een nieuwe poging gedaan, waarbij met de resterende enthousiaste mensen een nieuw kleiner bestuur werd samengesteld. De evenementen commissie kreeg van dit bestuur de opdracht het eerste grote flipper evenement te organiseren.

redelijke prijs. Naast de verschillende stands werd de zaal gevuld met een kleine 150 flippers. De dag zelf verliep op rolletjes. De standhouders lieten tevreden geluiden horen en de bezoekers leken zich te vermaken. De spelbespreking van Ad Jonker betreft ditmaal Bow & Arrow; een Bally kast uit 1976. Geen ramps, geen multiball, geen dot matrix display en toch een moeilijk spel. De omschrijving kan kort blijven daar de mogelijkheden beperkt bleven tot relais en score motors. Wat echter

Paul Backer kan je je beter concentreren op de flippertechnieken zelf. Bij de kleine advertenties wordt de enige echte pinball stropdas aangeboden. Voor 50 gulden kan deze van echt zijde gemaakte das in de hoofd kleuren rood, groen, geel, blauw, grijs en lila worden aangeschaft. Het competitieve element tijdens het flipper evenement was het eerste NFV flipperkampionschap. Tegen betaling van 5 gulden mocht je tweemaal spelen op een van de zes wedstrijdkasten. Dankzij de firma’s Krijco en Fairplay had de wedstrijdleiding de beschikking over Streetfighter, Rocky Bullwinkle, Twilight Zone, Jurassic Park, Dracula en Indiana Jones. De Dracula kwam zelfs nieuw uit de doos! ’s Middags om 16:30 werden per kast de deelnemers met de twee hoogste scores toegelaten tot de halve finales. De halve finales werden gespeeld in drie poules van vier. De poule winnaar ging door naar de finale. Uiteindelijk bleek Paul Santbergen de beste en mocht zich de eerste NFV clubkampioen noemen! Als hoofdprijs mocht bij Flipcoin een flipperkast uitzoeken t.w.v. 1.300,= gulden.

Tot slot een krantenknipsel uit de Telegraaf van 7 augustus 1993. De kop luidt “Flipperkasten te zwaar voor auto”. De politie van Zaanstad heeft gisternacht een Kersvers clubkampioen Paul Santbergen neemt de felicitaties in ontvangst tijdens het eerste NFV auto met aanhanger die was flipperevenement... volgeladen met 8 flipperkasten, van de weg gehaald. De aanhanger, eigendom van een 31-jarige Als zaal werd gekozen voor sport- absoluut niet inhoud dat de kast saai man uit Laag-Keppel, was veel te en recreatiecentrum “De Bun” in zou zijn. Wel zeker is dat iemand die zwaar beladen. Op de aanhanger zat Huizen. De zaal was makkelijk be- pas gaat flipperen het op dit soort verder nauwelijks verlichting en er reikbaar, had een stroomvoorziening kasten wat makkelijker kan leren, miste een band, zodat op een ijzeren van 200A en genoeg ruimte voor een omdat je niet steeds hoeft te puzze- velg werd gereden. len waar je heen moet schieten. Dus 6


jaargang 13 nummer 4

Seminar Doug Watson Pinball EXPO 2004 Doug is een artiest voor de tekeningen op, volgens de Pinball Database, tenminste 27 flipperkasten. Eerste wapenfeit is Stern Big Game uit maart 1980, laatste de Attack from Mars uit december 1995. In de tussentijd en zeker in het begin voor meerdere fabrieken tegelijk, waarbij zowel Stern, Gottlieb, Williams en Bally (zowel onder eigen naam als onder Williams).

Onder één van zijn eerste projecten zit ook Stern’s Quicksilver. Zijn toenmalige leermeester en chef drukte hem op het hart om de kleur groen niet of zeer weinig te gebruiken. Nu, dat vond Doug wel een mooie tip, want Quicksilver is een flipperkast met als hoofdkleur diepgroen. Waarschijnlijk een mooie manier om zijn stempel in het firmament te drukken.

Ad Jonker

zaterdag was en in een kleine zaal, werd vooral interessant door het tonen van vele tekeningen en schetsen. Ook enkele die nooit op een flipperkast zijn gebruikt. Dat geeft een goede indruk van zijn stijl en werkwijze.

Dan zie je een tekening die op de kopruit van Demolition Man lijkt. Maar daar staan nog vijf gezichten op. Tot Doug’s verbazing werd zijn tekening steeds geweigerd door de filmmaatschappij. Pas enkele pogingen later blijkt acteur Wesley Snipes degene te zijn die steeds ontevreden was, vooral met de reden dat de wijze waarop hij geportretteerd werd zijn latere carrière niet goed zou doen. Dit seminar was voor de liefhebbers weer extra interessant omdat het kleinschalig is en de spreker vrij uitgebreid over zijn werktijd voor onder andere de flipperfabrikanten vertelde. Bijgevoegd enkele foto’s (helaas niet allemaal scherp) van enkele van zijn schetsen.

De basisideeën voor een thema waren ook bij hem de actuele zaken in de wereld en natuurlijk ook zijn eigen indrukken en tekenstijl. Het een uur durende seminar, dat voor de eerste keer op een

7


Kasten Commissie update december 2004 Sinds de vorige update heeft de Kasten Commissie niet stil gezeten. Het is zelfs zo druk geweest dat het streven van een maandelijkse update niet gehaald is. Daarom nu een meer uitgebreide update over zaken waar de KC zich de afgelopen tijd mee bezig heeft gehouden.

Opknapdagen In de vorige update werd al gemeld dat het de bedoeling was om korte termijn een opknapdag te organiseren. Inmiddels zijn er 2 verschillende opknap gelegenheden geweest. Allereerst organiseerde de KC in Dreumel (Gelderland) een barbeque voor de technici en opknappers van de flipperkasten uit de Italië partij. Niet iedereen kon aanwezig zijn, wat jammer was, maar dat mocht de pret niet drukken. Om van de nood een deugd te maken werden een aantal donatie flipperkasten ook opgesteld, waaraan gesleuteld kon worden. Zodoende werd er ’s middags gepoetst en gesoldeerd, en na 16:00 alles in gereedheid gebracht voor de BBQ. Het resultaat van een dagje sleutelen: Kiss geheel gepoetst en gerubberd, Nitro Ground Shaker gepoetst en gerubberd, Eight Ball Champ gepoetst en dankzij Luc Lemmens en Hans Balk de displays weer werkend. Van de Smart Set werd het kabinet onder handen genomen. De bodem was geheel los gekomen en deze werd opnieuw bevestigd. Tevens werden een aantal kasten uit de Italië partij meegenomen naar Dreumel en deze verwisselden daar van eigenaar. Zo werden Indiana Jones, Creature From The Black Lagoon en Theatre Of Magic opgeleverd. Glimmend gepoetst, en technisch weer tip-top in orde: stuk voor stuk toppers in de NFV collectie. Hier en daar bleken kleine verbeteringen nog mogelijk, zoals het verstevigen van de trunk in Theatre Of Magic, wat inmiddels is gerealiseerd. In de aanloop naar The Autums Silverstone Pinball Party werd besloten om tijdens dit evenement een wedstrijd te organiseren op flipperkasten van ver-

8

schillende generaties. Het makkelijkst zou zijn om een aantal donatie flipperkasten in te kunnen zetten. Probleem was echter dat er van veel donatie flipperkasten niet duidelijk was of ze spelend / inzetbaar waren. Mark Damave van Silverstone bood gelukkig één van de ruimten welke ook voor TASPP gebruikt zou worden aan om een aantal donatie flippers na te kijken. Dat was een bijzonder aardig gebaar waar de KC dankbaar gebruik van gemaakt heeft. Krap 2 weken voor het TASPP weekend werd op de website aangekondigd dat het weekend voor TASPP er aan donatie kasten gesleuteld zou worden en werden vrijwilligers gevraagd om een helpende hand te bieden. Gedurende de week druppelden diverse aanbiedingen binnen, terwijl diezelfde week al diverse flipperkasten naar Silverstone werden vervoerd. Ook hier is de NFV veel dank verschuldigd aan Mark Damave die zonder problemen zijn aanhanger beschikbaar stelde en zelfs zijn hand niet omdraaide voor een ritje flippers halen in Utrecht. Op 6 en 7 november werd er vervolgens geklust. Op zaterdag o.a. door Enrico Douwens, David Houwers, Maurice Schouten en Ronald Blaas. Op zondag waren Jaap Valent, David Houwers en Bas Vis druk in de weer. Het weekend was bijzonder gezellig en vanaf deze plaats wil ik alle opknappers nogmaals hartelijk danken voor hun inzet. Tijdens TASPP hebben de meesten een leuke attentie ontvangen als blijk van dank. Degenen die deze attentie nog niet ontvangen hebben, ontvangen hem ongetwijfeld op een komend evenement. Het resultaat van het weekend: 6 kasten volledig gepoetst en gerubberd, waarvan 3 goed spelend en 3 spelend met nog wat technische problemen. Daarnaast zijn enkele andere kasten geïnventariseerd op technische storingen, waardoor duidelijk is geworden waar binnenkort naar gekeken moet worden. Groot manco tijdens het opknapweekend was het ontbreken van parate technische kennis op het gebied van Elektro Mechanische flipperkasten. Op aanraden van verschillende tech-

nisch onderlegde leden is inmiddels het Flipper Service Handboek van Henk de Jager aangeschaft. Dit boek is volgens kenners de ‘Bijbel’ op het gebied van reparatie van EM flipperkasten en zal ongetwijfeld een verhelderende blik geven op de diverse storingen die nog opgelost moeten worden... Belgisch Pinball Open De KC is ook enigzins betrokken geweest bij het Belgisch Pinball Open. Door een aanvaring met de Belgische fiscus was het niet meer mogelijk om dit evenement samen te organiseren met de Collectors Fantasies beurs. Gelukkig bleek er wel een mogelijkheid om het evenement te organiseren als besloten feest. De aanloop van het BPO verliep niet helemaal soepel, maar organisatoren Nikky Logan en Aeneas Verhe slaagden er uiteindelijk in om een geschikte zaal te vinden en bij bevriende exploitanten een groot aantal flipperkasten. Deze kasten moesten nog wel opgeknapt worden, wat resulteerde in 2 Belgische opknapdagen. Dank aan allen die zich hier ingezet hebben. Het streven was om 30 flipperkasten bij elkaar te krijgen en uiteindelijk hadden Nikky en Aeneas 27 flipperkasten welke ingezet konden worden. De KC werd vervolgens benaderd om 3 kasten beschikbaar te stellen. Dit werden Indiana Jones, Theatre of Magic en Monopoly (met dank aan Edwin Nijs en Alex Duin voor het vervoer van de flippers). De Monopoly bleef na het BPO in België en is momenteel opgesteld bij Steunpunt Antwerpen. TASPP Los van het opknapweekend voorafgaand aan The Autumn Silverstone Pinball Party, heeft de KC de handen vol gehad aan de organisatie van TASPP. Vervoer van de nog ontbrekende flipperkasten moest geregeld worden, en in de tussentijd moesten er ook nog de nodige FDP flipperkasten opgehaald worden. Zelfs op de vrijdagmiddag voor TASPP werd nog een gedoneerde Grand Prix flipperkast in Amsterdam opgehaald, die zelfs grote kans maakte om in de wedstrijd ingezet te worden. Helaas bleek de kast wel spe-


jaargang 13 nummer 4

lend, maar niet betrouwbaar genoeg voor de wedstrijd, en werd dus niet ingezet. Na het succesvolle TASPP weekend heeft de KC even wat gas terug genomen. Na alle inspanningen was een korte ‘vakantie’ even nodig. Inmiddels zijn voor het komende jaar alvast de nodige plannen uitgestippeld en wordt voorzichtig een begin gemaakt met de uitvoering hiervan. Het FDP Berichtten we de vorige keer al dat het Flipperkasten Donatie Plan een zeer

voorvarende start had gehad, de donaties bleven de afgelopen weken met regelmaat binnen komen. Inmiddels staat de teller bijna op 40 donaties. Door drukke werkzaamheden is het helaas niet gelukt om sommige donaties tijdig op te halen en werd in enkele gevallen een donatie afgemeld. Dat is jammer, maar dat kan gebeuren. Om dit soort afmeldingen in de toekomst te voorkomen hopen we op aanmeldingen van leden die bereid zijn om een aan de NFV gedoneerde flipperkast op te halen en tijdelijk onderdak te bieden. Momenteel wordt er tijdelijk niet op marktplaats.nl geadverteerd voor

het FDP. De KC richt zijn aandacht nu op het vinden van een geschikte opslag, annex opknapruimte om de inmiddels gedoneerde flipperkasten na te kunnen kijken. Mocht er iemand zijn die een geschikte ruimte weet (bijvoorbeeld een leegstaande droge schuur of grote garagebox) dan horen we dat graag ! Tot zover deze update van de Kasten Commissie. Wie vragen en/of opmerkingen heeft kan altijd contact met de KC opnemen via: kc@nfvpinball.nl Namens de Kasten Commissie Jonathan Joosten

De geschiedenis van een Nederlandse flipperkasten fabrikant Begin dit jaar kocht de NFV Kasten Commissie een ‘Formula 1’ flipperkast, een prototype van Nederlandse makelij waar er voor zover bekend slechts 3 van gemaakt zijn. Fabrikant van deze flipperkast was Jac van Ham, tegenwoordig bekend als JVH en leverancier van Stern flipperkasten.

al het een en ander over de ‘Formula 1’ uit de doeken gedaan. In dit artikel wordt in de geschiedenis van Royal

Jonathan Joosten

herinneren van die periode, en om die reden kunnen onbedoelde onjuistheden niet uitgesloten worden. De eerste stappen op het gebied van flipperkasten ontwerp werden gezet met “Movie Masters”. Dit ontwerp was met name bedoeld om wat ervaring op te doen met flippers en de productie er van. Feitelijk was deze titel een conversie kit. Dat wil zeggen dat een bestaande flip-

Tijdens de voorbereidingen van TASPP bleek tijdens een vergadering in Silverstone dat de andere 2 ‘Formula 1’ prototypen onlangs waren aangeschaft door Mark Damave, eigenaar van

Flipper (de merknaam waaronder de flippers door Jax van Ham werden geproduceerd) geschets, onder andere aan de hand van gesprekken met Cor Vennix, destijds bij Jac van Ham verantwoordelijk voor assemblage en eindtest van o.a. ‘Formula 1’. Silverstone’s Pinball Magic Museum. Hierdoor ontstond het idee om alle 3 de ‘Formula 1’ prototypen op TASPP tentoon te stellen. In Spinner 2 van 2004 is

Cor heeft voor de NFV nog gezocht naar wat informatie, maar kon vrijwel niets meer terug vinden. Erg vreemd is dat ook niet, ruim 17 jaar na dato. De hieronder geschetste geschiedenis is gebaseerd op wat Cor zich nog kan

perkast voorzien werd van een nieuw speelveld, en nieuwe game roms. Ook de zijkanten werden aangepast door middel van metalen platen met artwork. De Internet Pinball Data Base (IPDB)

9


kent “Movie Masters” als een conversion kit van de fabrikant IDI uit Italië. Bij het horen van die naam gaat er een belletje rinkelen bij Cor. IDI maakte de speelvelden en verzorgde de assemblage van onderdelen, niet alleen van deze titel, maar ook van de volgende ontwerpen. Ook popbumpers, flipper mechanieken en dergelijke kwamen bij IDI vandaan.

Het eerst volgende ontwerp werd “Ice Mania”, een ijshockey thema. Cor Vennix: “In mijn herinnering zijn er hier 25 van gemaakt, maar zeker ben ik hier niet van. Ook nu werd het speelblad werd in opdracht gemaakt door IDI. Het kabinet werd gemaakt in onze eigen houtbewerking. Het spuiten en screenen van artwork werd uitbesteed. De

10

electronica was gebasiseerd op het JPM SRU-systeem.” Na aankomst van de kant en klare speelvelden en de van artwork voorziene kabinetten werd dit alles geassembleerd, getest en vervolgens verkocht. De IPDB vermeld verder nog als bijzonderheid dat dit speelveld ontwerp grote gelijkenis vertoond met dat van Ice Fever (Premier, 1985).

Na “Ice Mania” kwam “Escape”. Ook nu werd de speelveld productie uitbesteed, maar werden kabinet, electronica, bedrading en software wel in de Jac van Ham werkplaats ontworpen en gemaakt. Ook het spuitwerk en screening werden in de JVH fabriek gedaan. In totaal zijn er van “Escape” 100 stuks geproduceerd, waarvan 90% naar Frankrijk geëxporteerd werd. Cor: “Inmiddels hadden we behoorlijk wat

ervaring opgedaan met ontwerp, produktie en assemblage van flipperkasten. Omdat de Escape nogal wat zwakke punten had betreffende metalen poortjes en andere onderdelen op het speelveld werd besloten om de volgende machine helemaal zelf te maken.”

Die volgende machine werd “Formula 1”, met een 2 bal multibal en 2 ramps. Voor zijn tijd een behoorlijk vooruitstrevende flipperkast. Alphanumerieke LED displays met de mogelijkheid om bij highscores volledige namen in te vullen. De productie van ‘Formula 1’ werd nog meer binnenshuis gehouden. Het speelveld werd nog wel gescreend aangeleverd, maar alle onderdelen werden in de assemblage van JvH gemonteerd. Ook de volledige bedrading werd ter plaatse geproduceerd en aangesloten en veel mechanische onderdelen zijn bij JVH ontworpen. Het artwork van de kopruit van Escape en ‘Formula 1’ komt qua stijl sterk overeen en is gemaakt door André Bartochek (hopelijk correct gespeld). Deze grafische artiest voorzag in die periode wel meer JVH automaten, zoals videogames, van artwork. Cor betreurt nog steeds het dat het het voor Royal Flipper bij deze titels is gebleven en ‘Formula 1’ niet verder is gekomen dan het prototype stadium. De

3 prototypen van ‘Formula 1’ zijn nu terug te vinden in Silverstone’s Pinball Magic Museum te Zwanenburg. Mark Damave, eigenaar van het museum, heeft er een leuk plan voor. Het lijkt hem erg leuk om deze 3 flipperkasten als decoratie te gebruiken in zijn flipper hal. De bedoeling is om de kasten aan het plafond te hangen, onderste boven, zodat bezoekers het speelveld zien als ze omhoog kijken. Het prototype van de NFV komt daar voorlopig ook te hangen, maar is voor komende evenementen gewoon beschikbaar, en zal dan ook ongetwijfeld ingezet worden. Links: www.ipdb.org www.nfvpinball.nl/kc www.pinballmagic.nl www.jvh.nl


jaargang 13 nummer 4

Elvis bij Vara Laat Het eerste Duitse prototype was amper een week in Nederland, of hij was al te aanschouwen bij het tv programma Vara Laat. Hoe komt een flipperkast op de Nederlandse buis? Een verslag van een persbericht en vele telefoontjes voor drie minuten tv. Netwerken is belangrijker dan een academische opleiding en als je veel mensen kent, is dat onbetaalbaar. Zie hier een uitspraak van een van mijn universitaire docenten, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam waar ik ooit studeerde. Wat hij wilde zeggen was dat je via-via zaken makkelijker regelt; of het nu gaat om de baan van je leven of het promoten van een flipperkast. Naar de komst van de Elvis flipperkast werd zowel door de spelers, als wel de importeur en de Elvis fans reikhalzend uitgekeken. De berichten uit Amerika stookte dit vuurtje aardig op en Elvis zou The Lord of the Rings qua spel wel eens evenaren. Ook op gebied van verkoop zou de kast Stern-pinball geen windeieren leggen, mede door de enorme hoeveelheid voorbestellingen. Voor zowel de NFV als voor importeur JvH gaming zou het goed zijn om de kast op een grootschalige manier in première te laten gaan, het liefst op een van de vaderlandse tv netten. Aangezien familielid de kost verdient bij Vara Laat en de netwerktheorie van mijn universitaire docent me nog helder voor de geest lag, vroeg ik hem of het niet leuk zou zijn als ‘zijn’ Vara Laat de première van Elvis zou ‘krijgen’. Zeer zeker, maar leg eens in een mail uit waarom een flipperkast bijzonder is, wat de gemiddelde Nederlander met deze vorm van gokken heeft en meldt meteen waar we die kast kunnen zien, mochten we interesse hebben, was zijn simpele antwoord. Een flipperitem aan de pers verkopen is wel te doen en toen een van de betreffende Vara Laat redacteur mij belde

om extra informatie te krijgen, meldde ze na een half uur dat het jammer was dat ze niet een flipper special konden maken. “Is geen probleem,’ zei ik nog, maar bij Vara Laat moeten een stuk of vijf items in vijfendertig minuten gestopt en zou de kast het moeten doen in een reportage van een minuut of vijf. “Met Rene Schuman,” meldde de dame mij vol trots. Rene wie? Inderdaad, Rene Schuman, de Nederlandse Elvis. Behalve Schuman zat er nog een ander addertje onder het gras. Bij tv gaat alles snel en het item zou al twee dagen later moeten worden opgenomen. Of de enige kast die Nederland toen nog rijk was even op de plantagemiddenlaan in Amsterdam kon staan, en wel dezelfde avond kon worden weggehaald, omdat Paul de Leeuw de volgende dag er ook weer uitzending zou hebben.

Dat JvH het goed voor heeft met de Nederlandse flipperaar, bleek ook weer op de manier hoe flexibel ze reageerden, en nadat hij via Duitsland was geïmporteerd en had proefgedraaid op een beurs in Zeeland stond hij op die donderdag in de Vara Laat ruimte. Bij het betreden van de studio werd de kast door een onbekende bespeeld, aangemoedigd door een blonde gitaarspelende vrouw. Ai, dat was dus het echtpaar Schuman, zich voorbereidend op het flipper/Elvis item.

Jim Jansen Nadat presentator Dolf Jansen eerst het actuele nieuws op zijn manier had doorgenomen, rende hij onmiddellijk naar de flipperkast, die al tijdens de opening en de hele uitzending nog te horen was. Wat volgde was een gesprek over flipperen, de Duitse spraak op de kast en natuurlijk Elvis. Schuman covert niet voor niets al bijna twee decennia de nummers van the king. De Nederlandse Elvis bleek geen begenadigd speler te zijn, want de ballen verloor hij binnen luttele seconden. Voor Dolf was het toen al mooi geweest, want hij rende naar een stel Romeinen, die naar de studio waren gekomen omdat het met het niveau van het geschiedenis onderwijs in Nederland zo droevig is gesteld. De climax van de uitzending vormde een naaktmodel die naar het schijnt al meer dan vijftig jaar in het vak zit en nog steeds met veel plezier uit de kleren gaat. Zo ook die avond. Zodra de aftiteling liep en we Schuman, zijn echtgenoot, de Romeinen en natuurlijk de presentator vereeuwigden voor de Spinner en het nageslacht, was het tijd om zelf te spelen. Met drie man wel te verstaan, terwijl om ons heen de studio werd afgebroken. Na een half uur ging het licht letterlijk uit, en werd de stroom van de kast gehaald. “We moeten weg anders zijn we morgen te laat voor De Leeuw, en daar is hij nooit zo blij mee was de verklaring van een van de afbouwers,”. Daar konden we helaas weinig tegen in brengen… De volgende dag bleek de uitzending voor de kast het gewenste effect te hebben gehad. Bijna 400.000 mensen hadden het onderwerp gezien en werden zo weer met het flipperen geconfronteerd.

11


Pinball Expo 2004 Gezien door de ogen van een hobbyist

Ad Jonker

Het volgende is geenszins een compleet overzicht van de twintigste editie van de Pinball Expo. Ik vertel graag over waarom ikzelf voor de zesde keer naar Chicago reisde, of wellicht beter gezegd naar het Mekka voor de flipperliefhebber.

niet lang voordat een ieder die er was aan het spelen was. Toen later Mike Pacak, een van de organisatoren, kwam zette hij ze gelijk uit. Het was helemaal nog niet de bedoeling te spelen. Vanwege het tijdverschil zijn we maar bijtijds naar bed gegaan.

ook al een ex-Williams werknemer. En zo lopen er nog wel een paar rond bij Stern. Er werken momenteel zestig mensen in vaste dienst en nu de productie op de maximaal mogelijke 55 kasten per dag zit werken er ook de nodige deeltijd werknemers.

In 2003 was ik er ook heen gegaan en gewoonlijk wacht ik dan weer een paar jaren, echter nu in 2004 was het de twintigste show, waarin het nodige extra verwacht mocht worden. Er was slechts één andere Nederlander dit keer, namelijk Rob Capel uit Amersfoort. Konden we een hotelkamer delen, dat scheelt weer.

Donderdag 14 oktober We zijn op tijd op om de bus van negen uur naar de Stern fabriek te halen. Daarvoor nog lekker ontbijten in een naastgelegen restaurant. Het is toch altijd

Er staat ook een grote pers, waar men markeringen aan beide zijden van de speelveldplaat kan maken voordat de onderdelen erop gaan. Dit zorgt ervoor dat alle onderdelen precies op de goede plaats gemonteerd worden. Het apparaat was niet nieuw, sterker nog, het heeft jaren bij Gottlieb dienst gedaan en is door Stern gekocht.

Woensdag 13 oktober. De vlucht gaat met British Airways en via London. De overstap is daar in dezelfde terminal en zowel heen als terug een uur, dus niet teveel tijdverlies onderweg. Heel prettig is dat zowel op heen- als terugreis over de Atlantische Oceaan de vliegtuigen een kleine LCD-tv in de stoel voor je hebben. Nu kun je kiezen uit 18 tvkanalen waarvan er op tien een film wordt getoond. Keuze voldoende.

Bij aankomst in Chicago ging het vrij vlot door de douane, de elektronische vingerafdrukken en de foto zijn zo genomen. Ik had een vrij jonge beambte die op de vraag wat ik kwam doen verrast reageerde op de term pinball en gelijk vroeg wat en waar. Of hij nog geweest weet ik niet, maar het was weer eens wat anders als die chagrijnige gezichten die ik de vorige keren had. Rob zat in het hotel al te wachten. Op woensdag gebeurt er nog weinig. Wel stonden er in de inschrijfhal in een hoek vijf Elvis kasten. Gewoonlijk staat alles in de twee grote hallen. Het duurde

12

weer even wennen dat je eigenlijk om drie uur in de middag eet, want het is daar zeven uren vroeger. Met weer een vertraging komen we na nog fout rijden bij de fabriek waar Gary Stern met een drukke Elvis stropdas ons welkom heet. Zelf moet hij die middag naar Europa, waar hij weer aanwezig zal zijn op twee beurzen. Gezegd moet worden dat hij heel wat af reist, iets wat in de vorige eeuw veel minder voorkwam. Het was al heel bijzonder, dat er een team van Williams in 1999 in Londen was voor de première van Pinball 2000. Werd ik vorig jaar rondgeleid door Ray Tanzer, voormalig werkend bij Williams, nu was het Dwight Sullivan,

De Elvis was vol in productie. Een mooi gezicht waren alle recent afgeleverde kabinetten en koppen, die nog naar verse verf roken. Na terugkomst bij het hotel wilde Rob graag eens naar de stad en hebben we de seminars overgeslagen. Iets wat ik achteraf ook wel weer jammer vond. Schijnbaar onbekende namen blijken dan toch veel meer te hebben betekend voor veel kasten, die ik graag speel.

Om zes uur gaat de hal open zodat men tot middernacht kan spelen. Met in het achterhoofd de gedachte dat vorig jaar op zaterdag al vrij veel kasten weggehaald werden voor de veiling ben ik eens veel gaan spelen. Net als vorig jaar was er om acht uur een fireside chat, dit keer met het ontwerpteam van de Medieval Madness, maar sinds ik toen steeds in slaap sukkelde (het is tenslotte drie uur in morgen voor mij) ben ik maar even geweest, maar wel net op het moment dat Greg Freres een aantal sound samples liet horen die het niet gehaald hebben in de kast. Nu, bijna iedereen lag in een deuk.


jaargang 13 nummer 4

De persoon om wie het draaide was Brian Eddy. Het heeft de organisatie veel moeite gekost hem ter plekke te krijgen. Ik heb wel, met het oog op de internetpol die er loopt over Brian, eerst aan Greg en later nog eens aan Brian zelf gevraagd wat daar van kan komen. Greg zei, dat Brian het zo druk heeft met waar hij mee bezig is, dat hij al blij is dat hij af en toe naar huis kan. Dat bevestigde Brian later. Hij weet van de pol en dacht dat er wel zo een tweehon-

derd reacties zouden komen. De pol vind je op deze site: http:// www.pinheads.se/eddy/eddy.php. Maar de 847 die er nu staan heeft hem wel prettig verrast. Laten we zeggen, hij heeft contact gehad met Gary en staat niet afwijzend tegen het plan, maar het zal zijn tijd nog wel gaan duren. Heb je nog niet gestemd, dan kan het nog steeds. Ook leuk was om te horen hoe ze aan de naam gekomen zijn. Op een gegeven moment is er een spel ontworpen en worden er tekeningen gekozen. Nu nog even een naam. Iedereen brainstormen. Dan is er een lijst met 130 namen. Bij de laatste stemronde was de meest gekozen naam Days of Knights. Maar de definitieve beslissing is iets minder democratisch en de met ĂŠĂŠn stem minder gekozen Medieval Madness. De rest van de avond weer veel flipperen en de nodige boodschappen doen. Voor degenen die onderdelen zoeken is deze beurs ook een waar eldorado. Tussen de vele moderne kasten stonden nog

meer dan genoeg kasten uit de vijftiger en zestiger jaren. De conditie varieert sterk, maar er zitten ook opvallend mooie exemplaren van hoge leeftijd tussen. En dan weer vooral veel speciale kasten, waarvan er alleen prototypen zijn of de zogeheten whitewoods. Om middernacht lag ik alweer in diepe slaap na een paar uren flink flipperen.

heb tenslotte voor de kamer betaald.

Vrijdag 15 oktober Eerste weer de seminars en de hal gaat weer om zes uur open. De reden, dat er vijf Elvis kasten in de voorhal staan is nu duidelijk. Hierop kon men vrijdag overdag al spelen voor de kwalificatie van het toernooi, oftewel meer inkomsten. Deelname kost vijf Dollar voor twee pogingen. Weer niet alle seminars bezocht. Interessant vond ik de update van Gene Cunningham van Illinois PinBall, waarbij een Capcom Big Bang Bar werd gepresenteerd. Wat de bedoeling daarvan is zal een ieder nu wel bekend zijn. Zo niet, hij heeft onderdelen om er onder een andere merknaam nog eens 111 te maken. Als dit project lukt, zal er in ieder geval ook een naar Nederland komen. Wellicht het vervelendste probleem is hier, dat de gezondheid van Gene behoorlijk te wensen overlaat. Mocht het project lukken en is Gene daarna nog onder ons, dan zullen er waarschijnlijk ook 111 exemplaren van de nog zeldzamere King Pin gemaakt worden, wat de opvolger van Big Bang Bar zou worden. Dan spreekt Bill Davis. Hij heeft al 27 jaar een autospuiterij en wilde zijn kennis ook eens op een oude flipperkast proberen. Uitvoerig legt hij de gehele procedure uit. Het betreft een Gottlieb Gold Strike uit 1975. Het is heel veel werk geweest en duurt ook de nodige tijd (weken), maar het resultaat zag er waanzinnig mooi uit, gelijk een perfect geclearcoat speelveld. Voordat het weer een avond flipperen wordt eerst eens naar de sportbar om een echte hamburger met toeters en bellen te nuttigen. Het was veel en echt lekker. Om zes uur weer de hal open. Nieuw was dit keer dat de nacht van vrijdag op zaterdag de hal open blijft oftewel voor de liefhebbers een extra nacht flipperen. Rond twee uur toch maar weer naar bed, ik

Zaterdag 16 oktober Na weer een lekker ontbijt maar weer verder met nog veel meer flipperen en nog weer de nodige onderdelen kopen. Ik had dit keer een grote tas mee met zo een handvat en eronder wielen. Dat is echt zeer praktisch bij zo een reis. De hal is tot vijf uur open. Wat ik niet wist en wat nu wel heel prettig was, was dat de veiling in een ander gedeelte van het hotel was en de meeste flippers gewoon tot zondag bespeelbaar bleven. Om vijf uur gaat de hal dicht tot na het banket. Dit jaar was er voor het eerst ook een seminar op de zaterdag en wel van Doug Watson. Een kort artikel hierover staat elders in deze Spinner. Het seminar zou maar een half uur duren, maar gelukkig liep het een halfuur uit, want het was zeer boeiend. Om half vier begon ook de handtekening sessie. Deze wordt nu in een aparte zaal gehouden, iets wat niet echt praktisch over komt. Vorig jaar waren er niet zoveel personen om te tekenen en tevens was het lekker rustig. ~Advertentie~

Het Speelautomatenarchief

13


Dit jaar stond er een lange rij, waren er veel mensen uit het flipperwezen en liep het qua tijd behoorlijk uit.

Margaret helpt en ontwerpt daar al 27 jaar mee. Op zich heeft zij dus veel meer op haar naam staan dan al die anderen. Wat ook wel opvalt is, dat bij veel oudere kasten men de ontwerper van de tekeningen wel kent, maar bijvoorbeeld niet de ontwerper van het spel. Daar zaten naast elkaar bijvoorbeeld John Buras en John Osbourne, namen die u waarschijnlijk niets of niet veel zeggen. Toch heeft de eerste onder andere de zeer bekende Black Hole en de tweede de nog bekendere Haunted House ontworpen, toch twee klassiekers onder de verzamelaars en ook spelers. Stan Fukuoka zei mij ook niets, maar hij heeft de tekeningen voor Big Bang Bar en King Pin van Capcom gemaakt.

lang. Welnu, een ongeschreven regel is dat je vanaf je hotelkamer niet belt, hooguit lokaal of naar gratis nummers. Rob stond zelf wel even te balen dat die twee gesprekjes bij elkaar 85 Dollar kostte. Dat zal hij niet meer doen. In de zaal beginnen dan de diverse klassen met wedstrijdspelers, die in de finaleronde terecht komen. Hierin worden twee spelers tegen elkaar in een knock-out gezet met steeds een beste van drie wedstrijd. Opvallend tijdens het toernooi zijn de scores. Vorig jaar was de hoogste score op een T3 in de voorronde 950.000.000, nu bij de Elvis was het 298.000.000.

Ik had drie van de vier zijden gehad en toen was het al half zeven. Er moest nog een groepsfoto worden gemaakt en om zeven uur begon de receptie voor het banket al, dus de mensen gingen er weg. Het nieuwe Pinball Compendium boek wat ik daar gekocht heb staat al redelijk vol met handtekeningen. Aan het einde stonden er nog wat mensen met een knap ogende dame te praten. Dat blijkt dan Margaret Hudson te zijn. Ze

Uiteraard heeft het invullen van deze namen op de Pinball Database natuurlijk ook resultaat, maar toch niet altijd bij alle kasten waaraan ze hebben meegeholpen. Het banket was de langste in de geschiedenis, maar dat is bij een twintigste editie niet echt een verrassing. Om middernacht ging de zaal weer open en dan voor de verandering maar weer eens lekker gaan flipperen.

is zo iemand, die velen niet kennen en eigenlijk in vergelijk met andere namen veel te veel op de achtergrond staat. Namen als Kevin O’Connor, Greg Freres, John Youssi en ook Dave Christensen zijn als de mensen achter de tekeningen zeer bekend, maar

14

Zondag 17 oktober Na alweer een lekker ontbijt (gaat daar niet echt vervelen) ook maar weer eens nog meer gaan flipperen, daar kom ik tenslotte voor. Leuk vooraf is dat ik de kamerrekening betaalde. Rob heeft de helft van de prijs in contanten aan mij gegeven, die ik weer heb omgezet in de aanschaf van onderdelen. Wat ik niet wist is dat hij vanaf de kamer twee maal naar huis heeft gebeld, maar hij zei niet

Als je Roy Wils in Zoersel later dan even 540.000.000 in de eerste bal ziet halen, moeten de kasten er daar wel erg moeilijk bij hebben gestaan. Ikzelf heb vier pogingen gedaan en heb de twintig miljoen niet gehaald. In de finaleronde verliest een speler met zes en een half tegen zeven miljoen punten, dat is echt weinig. Uiteindelijk is de winnaar van de A-divisie Keith Elwin, die daarbij een Elvis flipper won. Zo langzamerhand zijn de meeste mensen hun kasten weer aan het inladen daar er mensen zijn die een uur moeten rijden en andere zijn meer dan drie dagen onderweg naar huis. Dan naar het vliegveld waar Rob al wat minder tijd had en ik zo bijdehand was hem naar de verkeerde terminal te sturen en dat op het grootste vliegveld ter wereld. Even stress maar Rob was toch op tijd. Ikzelf had ruim de tijd en kwam er desondanks nog net op tijd achter, dat als je het land


jaargang 13 nummer 4

De 21ste editie is van 20 tot en met 23 oktober 2005. In het kort mag je verwachten: een fabrieksbezoek, twee dagen met sprekers, donderdag in twee grote hallen van 18 – 24 uur flipperen, vrijdag van 18 tot zaterdag 17 uur flipperen, banket, zaterdag na banket tot zondag 16 uur flipperen. verlaat je bij een automaat weer je elektronische vingerdrukken, foto en paspoort moet scannen zodat men ziet dat dezelfde persoon het land weer verlaat. Omdat ik vrij vroeg was kon ik een stoel in de achterste rij in het midden kiezen. Er was sprake van een light flight, wat betekende dat ik lekker drie stoelen naast elkaar had om te kunnen liggen zodat ik de volgende morgen in London alweer geheel terug was in onze tijd ondanks dat de klok in Engeland ook altijd een uur vroeger staat dan bij ons. Ondanks dat alleen Stern er als fabriek nog is gaat de shows voor nu gewoon verder.

uitgebreid verslag met veel extra info via de site van Karin Kolbe, http:// www.thepinwitch.com. Klik History en dan Pinball Expo 2004. En de site van de Pinball Expo zelf is http://www.pinballexpo.net.

Veel onderdelenverkoop, donderdag en vrijdagavond de fireside chat waar je de kans hebt de bekenden uit de flipperwereld te spreken. Overigens lopen die gewoon in het wild rond en zijn ze zelden te beroerd je vragen te beantwoorden. Vooral tijdens en nog meer na het banket hebben ze tijd. Ik heb het eerder geschreven, als je maar iets meer interesse in flipperen hebt dan alleen het spelen moet je er toch een keer naar toe ondanks dat het best wel wat kost. Nog veel meer informatie vind je in het Engels op http://www.pinballnews.com, de site van Martin Ayub en over de namen en kasten op http://www.ipdb.org. Voor zij die de Duitse taal kennen een

NFV-videoband:

Hoe word ik wereldkampioen flipperen? tips en trucs

door Joska Keunekamp en Albert Nomden Altijd al kampioen flipperen willen worden? Verbeter je techniek met behulp van de instructies op de videoband. De voorbeelden worden door Joska en Albert (de huidige wereldkampioen) duidelijk uitgelegd en voorgedaan. De beelden zijn in close-up zowel op normale als halve snelheid opgenomen en daardoor zeer goed te volgen. Voor deze flippercursus wordt gebruikt gemaakt van een Indiana Jones.

Let eens op hoe simpel het halen van het eindspel van de Indiana Jones is voor echte flipperprofessionals. Na

het volgen van deze videocursus is het voor jou ook eenvoudig. Zowel interessant voor de beginner als de professional. De speelduur van de band is 48 minuten Bestellen kan via het secretariaat. De prijs voor leden bedraagt â‚Ź 15,00 (exclusief verzendkosten).

15


GEFLIPT deel 2 Het is mijn voornemen flippers te bouwen die in ieder interieur passen, oerdegelijk zijn, en eenvoudig te repareren. Dit laatste moet niet ten koste gaan van het spel. Met het oog op export, en de bijbehorende service, heeft eenvoud het voordeel dat ik niet op mijn fietsje naar China moet, om daar een garantiegevalletje op te lossen. De schema’s zet ik dan op het internet. Door ervaring weten we dat de meest populaire kasten die van de jaren ’90 zijn. Vanwege de vele spelvariaties (dankzij gebruik

gebruiken voor de thuisbioscoop. Een insectendoder en luchtverfrisser/ ionisator optioneel. De geldautomaat maakt plaats voor een bedieningspaneeltje voor gebruiksvriendelijke instelling van volume en de lichteffecten tijdens de standby-mode. Om energie te besparen wordt de G.I. geleverd door TL en spaarlampen, en de losse lampjes worden vervangen door LED’s (niet altijd zuiniger, maar zeker degelijker). Baldetectie uitsluitend door inductie en optocouplers, niet door microswitches. Geen goedkoop en breekbaar plastic op het speelveld, maar rubber en lexan; eenvoudig te demonteren voor onderhoud. Het aantal tellers houd ik op drie; dit is origineel, en 3 personen is genoeg per flipper (1 actieve speler, 1 links en 1 rechts naast de kast).

Ronald van Kemenade met de positieve ontwikkelingen in layout, techniek en spelvariatie die door de jaren heen zijn geëvolueerd. In eerste instantie ging ik uit van een enkele retro-flipperkast in mooi donker hout, maar uiteindelijk ben ik 10 verschillende kasten aan het ontwerpen; ieder met een heel eigen sfeer, die de decennia van de afgelopen eeuw vertegenwoordigen. Hierbij passen uiterlijk, onderwerp, materialen en lettertypes in het bijbehorende tijdsbeeld. Ook al waren er geen flippers in het begin van de vorige eeuw, met een beetje fantasie….

De voeding wordt universeel i.v.m. export, en geeft daarmee ook bescherming tegen spanningspieken. Netsnoer los leverbaar i.v.m. verschillende stopcontacten (WCD’s). De elektronica bestaat uit een centrale, uitwisselbare print waar alle in- en outputs op aangesloten zijn. Voornamelijk TTL-techniek,en een PLC of EEPROM. (Update’s via internet.) van computers en de matrixdisplay), maar ook zeker vanwege de driedimensionale speelvelden en de geluidseffecten. Qua spel zullen de kasten die ik ga bouwen het meeste daar op lijken. Een aantal dingen zullen echter ontbreken; als ik zelf speel, draai ik liever mijn eigen muziek, of ik kijk zelfs TV erbij. Achtergrondmuziek in thuisflippers vind ik dus overbodig, terwijl de geluidseffecten natuurlijk wel moeten blijven. Dit heeft ook als voordeel dat als je er even tussen uit moet, de muziek niet blijft spelen omdat de bal klaar ligt. Daarvoor wil ik een bevestigingspunt onder de kast bouwen voor een monitorstandaard (LCD/TFT) voor TV of PC en voor transportdoeleinden. Een pauzetoets kan ook geen kwaad, en een schakeling om de kast als subwoofer te

16

Bewezen technologie en duurzame materialen in klassieke vormen, doorspekt

Met deze insteek zal de matrixdisplay vervallen, Hiervoor in de plaats komen er in veel kasten 2 of 3 verschillende speelvelden die roteren over de lengteas. De afgebeelde kast “1907 High Noon” krijgt 2 driedimensionale velden (straat en saloon of riverboat), de “1918 Time Traveller” krijgt 3 tweedimensionale velden (verleden, heden, toekomst), de “1943 Pacific


jaargang 13 nummer 4

Revenge” krijgt meerdere doorzichtige lagen om een duikboot te simuleren, en de “1952 Airrace” wil ik uitrusten met een enkele doorzichtige plaat die van hoogte veranderd en daarmee verschillende targets bereikbaar maakt. Het moet lijken alsof de apparaten vroeger zijn gemaakt. Deze wilde ideeën maken de kasten echt niet goedkoper, maar wellicht kunnen ze een visitekaartje vormen.

Het is productiever om kast voor kast te bouwen, echter mijn gedachtewereld houdt daar geen rekening mee; en geeft willekeurig ideeën af. De kans is dus groot dat ik ze eerst allemaal ga ontwerpen, alvorens ik met een speelbare kast op de proppen kom. Erg ambitieus allemaal, maar ik heb geen haast.

De overige kasten gaan heten: 1927 Aspen (wintersport; 1x 3D-veld) 1930 Classic (golfsport; 1x 3D-veld met 2 draaischijven voor de 18 holes ) 1961 Fun Fair (kermis; 1x 3D-veld) 1974 Monaco (casino, autoracen, bootracen, onroerend goed; 3x 2D veld) 1985 Galaxy Conquest (space; 1x 2D speelveld + holografisch 3D veld) 1996 Midnight Streetrace (…..; 1x 3Dveld)

Juridische bescherming is behoorlijk prijzig, dus ik ben niet van plan om de ontwerpen en ideeën van mijn flippers afzonderlijk te deponeren; publicatie is ruim voldoende voor “passieve” bescherming. Ieder is vrij “mijn” ideeën over te nemen voor eigen of commerciële doeleinden. Algemeen belang prevaleert om de flipperkast deze nieuwe eeuw in te loodsen. Daarbij heb ik ook nog geen idee hoe deze hobby zich gaat ontwikkelen (Custom-build, serie-productie, “doe het zelf”-pakketten of iets daar tussen in). In verband hiermee heb ik mezelf ingeschreven bij de KVK, en een paar sites geclaimd (VEDODER, Voor Een Dubbeltje Op De Eerste Rij). Deze sites zijn nog niet actief, dus eventuele reacties zijn welkom op r.kemenade1@chello.nl

NFV Technische Commissie Flipperkast defect?? Hoe sluit je een nieuwe spoel aan?? Hoe check ik of de opto’s goed zijn?? Technische vragen die leden van de NFV kunnen stellen aan de Technische Commissie. De Technische Commissie wil NFVleden helpen die zelf het initiatief hebben genomen om iets aan hun kast te gaan doen, maar met een technisch probleem zitten waardoor ze niet verder kunnen. Of mensen die wel willen maar misschien niet weten waar ze moeten beginnen: de T.C. biedt hulp. Vragen kunnen zowel schriftelijk als telefonisch gesteld worden.

op weg helpen zodat je zelf weer verder kan. Bel s.v.p. alleen op de aangegeven dagen en tijden. E-mailen kan natuurlijk altijd.

Eric Bartels is in principe altijd bereikbaar op zijn mobiel. Bel hem echter bij voorkeur niet op ‘onchristelijke’ tijden (na 22:00 of op zon- en feestdagen).

Maandag & Vrijdagavond (19:00-21:30)

Dinsdag & Donderdagavond (19:00-21:30)

Gert-Jan de Haan

Eric Bartels

Telefoon 06-27456890 058-2661514

Telefoon 06-53520486

of

E-mail info@technoplay.nl

E-mail comrep@wanadoo.nl

Verwacht geen kant en klare oplossingen, Eric en Gert-Jan zullen je een stap

17


We zijn van plan in elke Spinner een techniek-onderdeel van de flipperkast aan bod te laten komen. Heb je een ‘verzoekje’ of wil je meehelpen om de technische stukjes zo accuraat en breed bruikbaar mogelijk te maken? Mail het de redactie! MvA

De techniek staat voor niets Aansturing spoelen: de transistor “Mode Start” is lit. Je schiet hem. Je krijgt 20 sec om de bal vervolgens 3x tegen de captive ball te schieten.….. en de bal komt de Mode Start niet meer uit.

andere kant (heel even!) tegen de metalen behuizing van de transistor tikken. De spoel trekt dan even aan. Als hij dat niet doet moet je de bedrading en de spanning controleren.

Hoe kan dat nou? Dat ding heeft het altijd gewoon gedaan. Allereerst moet je weten waarom de bal ergens niet meer uit komt. Dat kan aan het spoeltje liggen, maar ook aan het contact. Dat is niet altijd even duidelijk. In het geval van de mode start kun je zien dat het contact het doet, simpelweg omdat de mode daadwerkelijk gestart wordt. Echter als de bal een lock induikt en daar niet meer uit komt weet je het niet. Gelukkig heeft een kast verschillende testen, waaronder een spoelentest. Als het spoeltje het in de test ook niet doet weet je dat het daar aan ligt.

Spanning meten Meten doe je met een multimeter (op Volt). Let er even goed op dat hij niet op Ampères staat! (dan zou je door te meten een kortsluiting maken). De zwarte draad gaat aan de aarde, en met de rode meet je . Op de spoel moet op beide aansluitingen 50V staan. Het is overigens niet bij elke kast 50V, sommigen gebruiken 43V of 25V. In het schema staat welke spanning juist is, maar 0V is nooit goed. Als je nu geen spanning meet op de spoel is een kapotte zekering het meest voor de hand liggend. (en waardoor zou die kapot gegaan zijn?) Als je wel spanning meet op de zekering, maar niet op de spoel, controleer dan even of er nergens een draad los hangt bij een spoel. De 50V wordt namelijk doorgelust, oftewel: hij gaat van de ene spoel naar de andere, en zo langs alle spoelen. Als daar ergens een draad los hangt komt de spanning ook niet verder.

Hoe werkt een spoel? Simpel: je zet er spanning over en hij trekt aan. Omdat hij aangestuurd moet worden moet daar dus een schakelaar tussen. En wel een die de kast zelf aan kan sturen. Dat is de transistor. Een transistor is een elektronische component die grotere stromen (een spoel dus) kan schakelen met relatief kleine stromen. Er staat spanning op de spoel, en er gaat een draad naar de connector op het driverbord, waar de transistoren voor de aansturing van de spoelen zich bevinden. Om er achter te komen of het aan een losse draad ligt kun je de connector van het driverbord afhalen (bij de pijl in het plaatje hiernaast). Welke je moet hebben kun je in het schema opzoeken. Heb je geen schema, dan kun je de draadkleuren op de spoel bekijken, en deze vervolgens op de driverconnector opzoeken. Op de pinnen staat dan 50V, en dat kun je meten. Je weet dan dat de bedrading tot aan het driverbord goed is. Wat je ook kunt doen is een draad met de ene kant aan aarde verbinden, en met de

18

De transistor Een transistor heb je in verschillende soorten en maten. Alle transistoren hebben 3 pootjes: de Basis, Collector en Emitter (B, C, E) en in het schema staat een pijl. De basis is de aansturing van de transistor. En zodra deze wordt aangestuurd gaat er stroom lopen tussen de collector en de emitter in de richting van de pijl. Een transistor komt in geleiding zodra er 0,7V over de pijl staat (in de richting van de pijl). In het schema hiernaast staat de pijl van de basis naar de emitter, maar er zijn ook types waarbij de pijl andersom (naar de basis toe) wijst. De stroom gaat echter altijd in de richting van de pijl als er 0,7V over de pijl staat. Die spanning wordt vaak gerealiseerd met wat weerstanden, zodat de aansturing kan volstaan met 5V, met een lage stroom.

Richard Baan

2e transistor Aangezien de aansturing van de transistor geschiedt door spanning over de pijl te zetten gaat er ook stroom lopen. Die aansturingsstroom gaat van de Basis met de grote stroom van de spoel mee naar aarde. Omdat de aansturing van die kleine stromen zijn kun je daar niet zomaar een spoel mee aansturen. Sterker nog: je kunt er niet eens een grote transistor mee sturen, je hebt een kleine transistor nodig om een grotere mee aan te sturen. Deze 2e kleinere transistor (stuurtransistor) wordt zo geschakeld dat deze de basis van de drivertransistor (voor de spoel) schakelt. Kapot Soms is het ook zo dat de spoel continu bekrachtigd blijft. Dan is de transistor continu in geleiding. Belangrijk is het dan om de kast zsm. uit te zetten. Stel dat de spoel was kortgesloten op het moment dat hij werd aangestuurd. Op dat moment gaat er ontzettend veel stroom lopen. De drivertransistor probeert dit te leveren, en vraagt daardoor ook te veel stroom van de aanstuurtransistor. Gevolg: beide transistoren zijn naar zijn grootje. En vaak gaan transistoren op die manier stuk. En waardoor zou die kortsluiting gekomen zijn? Controleer dit eerst even voordat je het net gerepareerde driverbord weer kapot maakt. Mocht je nou een probleem hebben waar je niet uitkomt, of kamp je met een wat specifieker probleem: stel je vraag op het forum van de NFV. Er zijn daar veel mensen die je graag verder helpen.


jaargang 13 nummer 4

THE PINBALL COMPENDIUM: 1970 – 1981 Auteur: Michael Shalhoub Verschenen: augustus 2004 Pagina’s: 240 Foto’s: 800 kleur en 30 zwart/wit Prijs voor NFV–leden € 55,00 Verzendkosten, inclusief beschermenveloppe, 4 euro binnen Nederland en naar België 5 euro Prijs voor niet-leden: € 57,50 PINBALL SNAPSHOTS: Air Aces to Xenon Auteurs: Marco Rossignoli & Graham McGuiness Verschenen: september 2004 Pagina’s: 272 Foto’s: 505 kleur Prijs voor NFV-leden € 55,00 (gesigneerd door de auteurs!) Verzendkosten, inclusief beschermenveloppe, 4 euro binnen Nederland en naar België 5 euro Prijs voor niet-leden: € 57,50 LET OP: Alleen voor NFV-leden: Speciaal aanbod: beide boeken, inclusief verzendkosten, € 110,00. Geef je NFV lidmaatschapnummer bij de bestelling meteen even op. Beide boeken uit voorraad leverbaar. Bestellen via de website van de NFV of direct per email aan: guusarens@t-online.de Of via een briefje naar Guus Arens, Postbus 57, 7590 AB Denekamp.

European Edition In samenwerking met Jim Schelberg, de maker van PinGame Journal (PGJ), bestaat er nu de mogelijkheid om tegen een gereduceerde prijs een abonnement te nemen op dit Amerikaanse flippertijdschrift. Normaal kostte een abonnement van 10 ’issues’ omgerekend ruim € 80,-. Door zowel de productie als de distributie naar Nederland te halen, kun je nu profiteren van een speciale ’European’ prijs van € 55,-! Een korting van ruim € 25,- ofwel ruim 30%!! Indien je geïnteresseerd bent in een abonnement, neem dan contact op met de redactie: redactie@nfvpinball.nl Kijk ook eens op: www.pingamejournal.com 19


Het rariteitenkabinet: deel 5 Ook dit jaar naar de Pinball Expo geweest. De balans tussen de kasten was wat meer DOT-matrix, een gelijk aantal vroeg elektronische kasten en minder elektromechanisch. Niettemin bleef er nog genoeg interessants over.

Bally’s Eight Ball Deluxe en Flash Gordon. Vreemd waren de blauwe displays. Eerst meende ik dat iemand de toen bij Gottlieb gebruikelijke displays hierin gebouwd had en de elektronica aangepast. Duncan Brown, die jaren bij

Ad Jonker

Hij heeft die op eBay overigens voor 20.100 Dollar ‘gewonnen’! Ik kon er eindelijk op spelen en ik moet zeggen dat zeg maar het speelpakket echt op een fantastische manier hierin is verpakt. Het spel zelf is leuk, maar niet echt moeilijk (althans eenvoudiger dan Pinball Magic), maar de manier waarop is echt top. Overigens heeft Capcom het pakket nog aan Williams aangeboden om de kast in productie te nemen, maar die hebben daarvan afgezien. De kast had waarschijnlijk goed verkocht, maar het vrij volwassen en zeker suggestieve karakter paste wellicht niet in de tere Amerikaanse zieltje.

De andere bijzondere kasten waren ‘oude’ bekenden, die al in een eerdere versie van dit artikel stonden, dus met deze rariteiten besluit ik hier deel vijf. Eerst in een rij drie EM Bally’s waarbij de productierun duidelijk laag ligt. Naast elkaar zie je de Bally’s Bali-Hi, Time Tunnel en Fore. Van de eerste zijn er 80 gemaakt, van de tweede 70 en de derde weer 80. Dit setje zal bij zeer weinig tot geen verzamelaar naast elkaar staan. Voor de Time Tunnel was een normale run voorzien, ware het niet dat een televisiestation een programma Time Tunnel uitzond en ja, dan is het Amerika gelijk een probleem. Deze kast bevatte een tunnel met vijf lagen waarin lampjes versprongen. Dit kon gestopt worden en de opgelichte score kon dan bij bepaalde contacten verdiend worden. Bij deze kast steekt dat uit het speelveld waardoor er een groot vlak in gebruik was en er vrij weinig ruimte voor de bal overbleef. Later is zo eenzelfde tunnel gebruikt, maar nu onder het speelveld. Dit was onder andere zo in Time Zone van Bally. Fore is een van de weinige kasten met een golfthema. Elders in de zaal stonden de twee

20

Bally heeft gewerkt zei hierop, dat dit de origineel bedoelde displays waren. Echter, die van Gottlieb zagen er hetzelfde uit en de betrouwbaarheid van de Gottlieb kasten was op dat moment zo matig, dat Bally er maar een ander type heeft ingezet. Overigens, bij deze versie werden de vijf hoogste scores bijgehouden in plaats van maar één. Dat is waarschijnlijk niet origineel, maar het geeft wel wat extra. Initialen waren nog niet mogelijk. En ook wel bijzonder is dat er een Capcom Big Bang Bar aanwezig was, één van dertien, die er nog zijn. Gene Cunningham van Illinois Pin Ball had deze gekocht om er nog eens 111 van te bouwen.


jaargang 13 nummer 4

BPO 2004

www.flippers.be/agenda.html

Een (foto-) impressie

Uitslag BPO 2004 1. Roger Wijnands 2. Peter van den Bergh 3. Roy Wils 4. Norbert Broman

Uitgebreide uitslagen op www.nfvpinball.nl/download

21


De Ken-Uw-Kasten Kerst Quiz... -zen! Terug van weggeweest: de Ken-UwKasten Quiz! En niet één, niet twee, maar drie tegelijk!! Theo van Vroenhoven ontwierp het kruiswoordraadsel op deze pagina, Maurice Schouten de ‘Quote-Quiz’ op de pagina hiernaast, en Ad Jonker zorgde voor het zoekplaatje.

Quiz 1

Vul de complete naam (dus ook de ‘The’-s) van de flipperkasten in, aan de hand van de aanwijzingen onder de boom. De betreffende kasten zijn ook te vinden in de 19 flipperkerstballen die je op deze pagina en in de rest van de Spinner kan vinden. Als de boom gevuld is kun je met de 18 omcirkelde letters twee bekende flipperuitdrukkingen maken.

QUIZZEN

Horizontaal 6. I am the Law! 8. Every journey has a beginning 9. Don’t Miss the Boat! 12. The Ultimate Mindgame 15. Operators... Start your Engines! 16. Did Somebody Say Action? 17. The dark side of nature 18. Don’t Call Me Babe! 19. The Game is Watching You!

22

Verticaal 1. The Greatest Fantasy of all Time is now an Epic Pinball for all Ages 2. Taking Pinball into the Next Century 3. No One Can Resist the Power 4. Now there’s some ‘thing’ special in pinball! 5. Catch Em All - Hook Line and Sinker 7. It’s Got That Magic Touch 10. Hurricane Is Blowing into Town! 11. Where Everyone’s a Winner! 13. One Great American Legend Deserves Another 14. It’s fresh! It’s fast! It’s hot!


jaargang 13 nummer 4

Quiz 2

Quiz 3

In het verleden zijn er diverse quizzen geweest. De laatse jaren hebben ze niet meer in de Spinner gestaan. Meestal moest er iets geraden worden n.a.v. plaatjes van kasten of onderdelen van kasten. Wel nu even heel wat anders!!! Deze keer gaat het om de teksten die onze geliefde en vertroetelde kastjes te pas en te onpas uitkramen. Want zeg nou zelf, een kast spelen zonder geluid staat gelijk aan darten zonder bord of pijlen.

In onderstaande ‘flipperkast’ zijn allerlei attributen van verschillende kasten verwerkt. Het plaatje staat ook op de voorkant van deze Spinner. Het gaat daar alleen om de meest linkse kast. Vind zoveel mogelijk kasten en hun ‘ingewanden’ die ze aan dit project gedoneerd hebben!

De quiz is simpel doch doet een groot beroep op het geheugen. En, wat nog belangrijker is, de antwoorden zijn zeker niet allemaal te vinden op het internet, dus ook die handige jongens zullen hun geheugen goed moeten gebruiken. Alle mogelijke teksten die de kasten ten gehore kunnen brengen kunnen in de quiz voorkomen. Dus ook teksten uit de attract-mode, het test menu, game-over teksten, high score teksten enz. Om de quiz weer niet te moeilijk te maken zal deze zich beperken tot de generatie Dot-matrix kasten en kan een kast maar 1 keer in de lijst voorkomen. Een vervolg kan indien gewenst gemaakt worden door een liefhebber van de electronische jaren 70-80 kasten. Of er een versie komt van de EM-generatie... :-) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.

Aren’t you forgetting something? Finally you’ve learned to control the pinball. Captain Couragious saves the day. Insanity falls!!!! Dirty pool old man, I like it. AGAIN!!!! Hole in one…. Oops, wrong hole. Superjackpot, oh babe!!!! I want to play. Looks like I owe you one meathead. Hee, what did you call my mother..? BANANA!!!! We’re coming too. You dare not do that. Come on, hurry, hurry, hurry. I can see my house from here. Stuur je antwoord(en) vóór 17 januari naar de redactie (zie colofon). Miss and you lose it all. Woo, is that ball silver? Per Quiz wordt uit alle goede inzendingen een winnaar geloot. I’m having multiple jackpots!!!! Hasta la vista baby. Deze gelukkigen kunnen kiezen uit een Pinball-Puzzle, een Pinball

Winnen, winnen, winnen! Jaarkalender 2005 of een Videoband: ‘The history of pinball’. Onder ALLE goede inzendingen wordt een gesigneerd exemplaar van “PINBALL SNAPSHOTS” van Marco Rossignoli verloot t.w.v. € 59,-! (Beschikbaar gesteld door Guus Arens) Resumé Quiz 1: Twee flipper-uitdrukkingen Quiz 2: Twintig kastnamen (of zoveel je er kan vinden) Quiz 3: Zo veel mogelijk kasten (plus de items) benoemen

23


Stern houdt de flipperkast in leven Stern Pinball heeft altijd al een speciale sfeer gekend. Het bedrijf heeft een rijk verleden vol bijzondere gebeurtenissen en wordt samen met namen als Williams en Seeburg genoemd. Deze laatsten zijn helaas inmiddels niet meer actief in de speelautomatenindustrie, maar van de geschiedenis van Stern Pinball – die zeventig jaar geleden begon – is het einde nog lang niet in zicht. Voorzitter van Stern Pinball, Gary Stern, benadrukt dat hij al 59 jaar in het flippervak zit en dat is aardig lang voor iemand van 59! “Ik denk dat ik binnenkort moet gaan liegen over mijn leeftijd,” schimpt hij. Lang geleden Gary’s carrière in flipperen begon al voordat hij was geboren, toen zijn vader Sam Stern zich op aanraden van twee goede vrienden (volgens Gary waren het politieagenten) in de jaren dertig in Philadelphia in deze branche begaf als exploitant. Sam begon met twee tafelflippers, waarvan hij hoge opbrengsten verwachtte. Toen hij echter zijn geld kwam ophalen, bleken zijn twee flippers achter de toonbank te liggen en lagen er twee flippers van iemand anders op de bar. Sam had er meteen geen zin meer in, herinnert Gary zich. Sam zei tegen zijn vrienden dat hij daarna niets meer met deze branche te maken wilde hebben. Zijn vrienden wisten hem echter om te praten door uit te leggen dat hij de verkeerde locatie had gekozen voor zijn kasten en dat hij gewoon een andere moest zoeken. Gary nam hun advies ter harte, plaatste zijn flippers ergens anders en hoopte het daar beter te doen. Maar diezelfde avond om tien uur kreeg hij een telefoontje met de melding dat de flippers kapot waren. Nu is het genoeg, vond Sam en zwoor ter plekke de speelautomatenindustrie volledig af. Hij ging er direct naartoe en was van plan om zijn kasten niet eens te repareren maar meteen op te halen, maar toen hij daar kwam bleken de kasten een mankement te hebben dat hij direct kon en ook wel wilde repareren. Wat bleek, de geldbak zat zó vol dat er niets meer bij kon! Vanaf dat moment was Sam niet meer weg te denken uit de branche. Gary herinnert zich nog goed dat wanneer zijn vader en moeder uit gingen, zijn vader dan eerst bij een café langs ging om de jukebox te legen. Ik ben ervan overtuigd dat Sam dacht dat iemand die zo gek was om voor een afspraakje met hem mee te gaan om de spullen op te halen, wel de ideale vrouw moest zijn. En hij bleek gelijk te hebben.

24

Zoals veel exploitanten in die tijd ging Sam na verloop van tijd ook in de groothandel, hetgeen uiteindelijk zijn voornaamste werk werd. Gary zegt, “Hij vertelde me dat hij een tweede kantoor in Wilkes-Barre had geopend. Hoe veel hij ook verdiende in Philadelphia, zijn manager in Wilkes-Barre wist het weer kwijt te raken. Ik vind het knap hoe groothandelaars met verschillende kantoren tegenwoordig service verlenen aan hun klanten en hun geld verdienen. Net zoals in de juridische wereld (mijn eigen vakgebied) en in de medische wereld (het vakgebied van mijn broer) is het moeilijk om in je eentje of met één kantoor een zaak draaiende te houden. Volwassen bedrijven vereisen schaalvergroting. Zo gaat het ook met exploitanten: er zijn er steeds minder maar de bedrijven worden steeds groter en zo drijven de grotere de paar overgebleven kleinere uit de markt. Maar zo is het leven: bedrijven worden groter en sterker met de tijd.”

Maar terug naar het verhaal. In 1947 ging Sam op bezoek bij zijn leverancier Harry Williams. Volgens Gary zag Harry er uit als een punktiener van 35, zoals hij achter zijn bureau zat met zijn benen omhoog. Sam vroeg hem brutaalweg, maar ook half voor de grap, “Kan ik je bedrijf niet kopen?”. Harry antwoordde dat hij een rondje in zijn vliegtuig zou moeten maken om erover na te denken. Drie uur later landde Harry weer, nadat hij had besloten om aan Sam de helft van Williams te verkopen. Gary voegt toe, “Later kocht Sam de rest van Williams erbij, maar Harry bleef altijd in de buurt en werkte met ons samen. Tot zijn laatste dag was hij een tweede vader voor me.” Toen Gary 16 jaar was en interesse in het bedrijf begon te tonen, gaf Sam hem niet een chique kamer met mooi uitzicht, maar liet hem in de zomer in het magazijn werken. Hoewel Gary aardig wat jaren ervaring

www.playmeter.com Vertaling: Mila Groot

opbouwde door voor zijn vader te werken, koos hij toch voor een carrière als jurist. Hij studeerde rechten en boekhouden, werkte een aantal jaar als jurist en verliet toen deze wereld voor die van zijn vader bij Williams.

In versneld tempo naar het heden: Stern Pinball was oorspronkelijk Data East Pinball, dat twee jaar na de dood van Sam in 1986 werd opgericht. Sega kocht Data East Pinball in 1994 en vervolgens kocht Gary in 1999 Sega. Flipperen We vroegen Gary wat hij ervan dacht toen de grote fabrikanten failliet begonnen te gaan. Gary zei: “Wij waren op dat moment de één na grootste fabrikant sinds Williams Bally had overgenomen aan het eind van de jaren tachtig. Wij maakten meer kasten dan Gottlieb/Premier, en Capcom kwam te laat in de branche om nog succesvol te zijn. Williams was een NV en moest dus productie- en verkoopcijfers rapporteren. Ik kon al zien, en dat zei ik ook tegen Sega, dat Williams de branche zou gaan verlaten. Naar mijn schatting zouden ze 20.000 machines per jaar moeten maken om alleen maar quitte te spelen – dat is al meer dan waar de markt behoefte aan had, zelfs als wij zouden stoppen. Maar misschien zat ik er een beetje naast. Williams en Midway kozen voor fruitautomaten en spelletjes voor thuis. Zelfs als de verkoop van flippers wel wat had opgebracht, zou een commercieel bedrijf er geen brood meer in zien omdat flipperen op zijn retour was.” Ik weet zeker dat er mensen zijn die zich niet kunnen voorstellen waarom bedrijven als Bally, Williams en zelfs Sega het maken van flipperkasten niet rendabel kunnen maken, terwijl het een kleiner bedrijf als Stern zo voor de wind gaat. Gary legt uit hoe dat kan: “We doen goede zaken, al gaat het ons niet van een leien dakje want de flipperindustrie is een harde markt. We houden ons staande maar we staan niet op het punt om naar de beurs te gaan. Wat dat betreft lijkt het wel veel op de exploitatie denk ik. Maar omdat Williams en Bally NV’s waren (en zijn), hebben ze betere resultaten nodig dan een BV zou kunnen opbrengen. De kosten die dat soort bedrijven moeten hebben, zijn veel hoger dan de onze. Bob Lloyd, mijn baas bij Data East, zei altijd dat hij zuinig was en ik gierig! Zo gaat dat dus met de overhead in de flipperindustrie. Sega heeft een omzet van één à twee miljoen per jaar, dus zelfs als flipperkasten enorme opbrengsten zouden leveren, is dat nog weinig voor ze.”


jaargang 13 nummer 4 “Multinationals zoals Sega en Williams moeten hun zaken kunnen verklaren in boekhoudcijfers. In de flipperindustrie moet je de zaken soms uit de losse pols doen en neem je beslissingen op je gevoel; helaas is dit meestal geen gangbare werkwijze voor een groot commercieel bedrijf. Hoewel beide indrukwekkende bedrijven zijn die hun steentje hebben bijgedragen, is de flipperindustrie te klein en te specialistisch voor ze.” Evolutie van de flipperkast Vanwege Gary’s rijke verleden in de flipperwereld heeft hij vele grote veranderingen in de markt meegemaakt. Hier zijn een paar van de hoogtepunten die Gary heeft gezien in de evolutie van de flipperkast. Daarna kijkt hij met ons mee naar wat er verder nog op de flipperroute ligt. Gary begint te vertellen: “In de loop der jaren heb ik het gehad over de technologische veranderingen, met name in stijl, die de flipperkast vooruit hebben gebracht. Flippergeschiedkundigen kunnen je daar meer over vertellen, en ja, die mensen bestaan echt. We kunnen helemaal terug naar voordat er elektriciteit in zat, de tilt van Harry Williams, flippers op Gottlieb’s Humpty Dumpty, de out hole bonus etc. Meer recent zijn de solidstate elektronica die de spoelen en relais uit de jaren zeventig vervingen. We maakten van een enkel ontwerp één kast solid-state en eentje elektromechanisch en het enige verschil dat de speler zag was de score in gaslampjes in plaats van de mechanische teller; de solid-state machines brachten meer op. Halverwege de jaren tachtig kwamen de ramps erbij, waardoor de flippermarkt weer een opwaartse beweging maakte. In het begin van de jaren negentig kregen we bij Data East de dot matrix display en de jaren daarna waren de beste sinds tijden. Je kunt zeggen dat deze veranderingen op technologie zijn gebaseerd, maar voor de speler is het spelverloop of de stijl van de kast veel belangrijker, niet zozeer hoe hij gefabriceerd is of welke onderdelen nodig zijn om het werkend te maken.” “We hebben de stijl van de flipperkast de laatste jaren op diverse manieren gewijzigd. We hebben de spelregels ingewikkelder gemaakt om de echte flipperfans te behouden, maar we weten ook dat we de toevallige speler niet moeten vergeten – en dat hebben we ook niet gedaan. Wij noemen dat Mechanical Action Pinball: als een toevallige speler een standup target raakt en er gaat een lampje branden, ziet hij dat meestal niet. Maar als diezelfde speler een drop target raakt en het target verdwijnt onder het speelveld, ziet hij de verandering: Physical State Change. Op onze nieuwe Elvis-kast heb je bijvoorbeeld de Hound Dog; als je die raakt, springt hij omhoog en gaat blaffen, zodat je

meteen weet dat je dat vaker kan doen. De speler leert van het spel terwijl hij speelt en weet dat ook; hij merkt dat hij het beter gaat doen en wil daarna nog wel een keer spelen. Ik noem dat Pavlov-flipperen.” De nieuwe Elvis heeft een nieuw soort beloning en aantrekkingskracht. Door te spelen kan je Elvis coole liedjes laten zingen (hij zingt ze ook echt zelf) en het poppetje beweegt en playbackt mee op de muziek. Volgens Gary is een bekende naam of merk een goede basis voor een flipperkast (alle kasten van Stern zijn op bekende namen gebaseerd) en trekt het ook de mensen aan. Elvis is een goed voorbeeld: iedereen kent Elvis, the king of rock ‘n’ roll. Voor de ontwerpers is een merk of naam ook een goed uitgangspunt omdat het ze enerzijds ideeën geeft, maar anderzijds ook grenzen. Omdat er afspraken gemaakt moeten worden met de eigenaren van het merk, komen de ontwerpers in contact met creatieve mensen van buiten ons vakgebied. Gary zegt daarover: “We hebben met veel mensen van Elvis samengewerkt. Voor de Simpsons kwam al het grafische werk van de Simpons-mensen. New Line gaf suggesties over welke filmelementen er op het speelveld van de Lord of the Rings zouden moeten komen. Als het ontwerp goed aansluit op het onderwerp, heeft de speler al meteen een idee hoe de kast gespeeld moet worden.” Het wedstrijdsysteem van Stern, Tournament Pinball System (ToPS), is een goedkope aanvulling die de exploitant in staat stelt om eenvoudig wedstrijden te houden en de inkomsten te verhogen. Door het Bump ’N Win-systeem kan ook de toevallige speler een plaats veroveren in een wedstrijd zodat dat geen professionele competitie wordt die de gewone speler afschrikt. Sterns kasten zijn nu ook verkrijgbaar met Spaanse spraak en tekst. “We vinden het belangrijk om onze klantgroep te verbreden. Veel grote bedrijven en amusementsbedrijven zijn ook actief in de Latijns-Amerikaanse markt en aangezien wij in die branche zitten, moeten wij dat ook doen.” Stern heeft ook het productieproces aangepast: een kast wordt niet langer voor één keer en nooit meer gemaakt. Als er voldoende vraag van exploitanten en particulieren is, start men gewoon de productie voor die kast weer op. Er hiermee komen we ook bij die magische verandering bij Stern Pinball: de tweedehands markt. Gary zegt daar het volgende over: “Veel van onze kasten gaan, via de groothandels, naar de particuliere markt. Bovendien is de tweedehands markt voor flipperkasten die uit de exploitatie komen erg groot. Exploitanten hebben soms negatieve afschrijving aan een kast en verkopen hem aan een particulier voor meer dan de originele aankoopprijs. Soms ruilen ze ook

met de groothandelaar. Eigenlijk is er bijna niets zo winstgevend als een flipperkast als je kijkt naar het verschil tussen de eerste investering en de restwaarde van de kast. Buiten onze branche kijken bedrijven altijd naar de restwaarde. Ik weet zeker dat niemand ooit van Ford heeft gehoord dat hij aan het eind van de leaseperiode de auto kon houden omdat Ford toch niet naar de restwaarde kijkt.” Na 59 jaar (hoewel, ik denk dat hij toch zeker drie jaar moet zijn geweest voordat hij bij de flippers kon, dus laten we er 56 jaar van maken) flipperervaring in spelen, zien spelen en verkopen, vroegen we ons af of Gary niet een favoriete kast had. Zonder erover na te denken zei hij “Da’s makkelijk: Elvis. Ik noem dan eigenlijk altijd de kast die we op dat moment aan het maken zijn, maar Elvis is toch wel erg bijzonder dus dit is niet zomaar een verkooppraatje. Ik wilde al jaren een rock ‘n’ roll-kast maken. Een kast die je doet swingen terwijl je speelt moet gewoon wel goed zijn en Elvis is alle verwachtingen te boven gegaan. De muziek is fantastisch en Elvis zingt echt. We hebben samengewerkt met Elvis-fans, Elvis’ tour manager en bandleider Al Dvorin (die zei ‘Elvis has left the building!’ (en dat zegt hij ook in de kast)), een Elvis-imitator voor de spraak en EPE (Elvis Presley Enterprises). We hebben rechten gekocht voor de zeven liedjes in de kast; we hebben de speeltjes en een zingende en dansende Elvis. De kast is niet alleen erg herkenbaar, maar ook nog eens erg leuk.” Nu was het ook een goede tijd om de kast uit te brengen, zegt Gary nog. “Dit jaar is het vijftig jaar geleden dat Elvis zijn eerste opname maakte, ‘That’s All Right, Mama’. Er is hier enorm veel reclame voor en ook voor onze kast. We doen ook mee aan de Elvis Week deze maand in Memphis met Elvis-flipperkasten.” De ontwerpers Stern Pinball heeft al heel lang banden met een aantal grote namen uit de flippergeschiedenis. Gary: “In de afgelopen dertig jaar had ik niet gedacht dat ik met echte flipperhelden zou mogen werken. Pat Lawlor is bekend geworden in ons vakgebied met hits als The Addam’s Family, die ruim tien jaar bovenaan de lijsten heeft gestaan. Daarnaast is er Steve Ritchie, die fantastisch werk heeft geleverd voor de Elvis. Lonnie Ropp werkt samen met de spelontwerpers van Williams (sommigen noemen ze programmeurs maar ze zijn zo veel meer dan dat): Lyman Sheats, Dwight Sullivan en Keith Johnson. Deze mannen werken allemaal al sinds jaar en dag in de flipperwereld en zijn in de flipperkringen zeer bekend.” “Ray Tanzer geeft leiding aan de mechanische afdeling. Ik noem hem in het bijzon-

25


der omdat hij een aantal van de beste kasten van Gottlieb heeft ontworpen, waaronder Freddie. Die kast heeft het bijzonder goed gedaan en had een ontwerp waar het thema goed in was verwerkt. John Rotharmel en Jim Novy hebben Ray geassisteerd bij Elvis. En van Williams afkomstig zijn Sheridan Ousler en Phillis Rosenthal die voor de bekabeling en de materialen hebben gezorgd. Ik wil Phillis niet oud maken, maar ik heb nog met hem samengewerkt bij Williams toen ik in het begin van de jaren zeventig de juridische wereld verliet.” “Dan hebben we Jerry Vanderstelt die het tekenwerk op de Lord of the Rings en Elvis heeft gedaan en later dit jaar de Harley opnieuw gaat doen. Kevin O’Connor is ook van Bally en Williams en heeft ook veel tekenwerk voor zijn rekening genomen; hij is echt een specialist op dit gebied. John Youssi – weer eentje van Williams – doet het tekenwerk voor Pat Lawlor Designs. Dan hebben we nog Chris Granner (van Williams), de geluidsexpert. Al het grafische werk en het geluid wordt geregisseerd en begeleid door Marc Schoenberg en behandeld door Mark Galvez. Het zal je verbazen hoeveel tijd en geld we hieraan spenderen. Je zou twee nummers van dit blad nodig hebben om alle kasten op te sommen waar onze mensen aan gewerkt hebben!” Deze mensen zijn niet de enigen die aan het tekenwerk en het geluid werken, want ze krijgen een hoop ondersteuning van “voorman” Joe Blackwell, die leiding geeft aan de afdeling onderdelen en service. “Hij is de beste met wie ik ooit heb gewerkt,” zegt Gary, eraan toevoegend dat bij Joe’s mensen ook Chas Siddiqi en Pat Powers horen (zij zitten aan de telefoons) en Dorothy Brown en Patty Schraps, die voor de onderdelen zorgen. De fabriekshal is in de vakkundige handen van halmanager Don Thorne (die voor Gary werkte toen hij Chicago Coin overnam), met

ondersteuning van Fernando Hertado. Fernando heeft ervaring opgedaan bij Williams en Capcom Pinball. Inkoop wordt geleid door Eddie Spears van Bally. De vicevoorzitter, hoofd financiële administratie en algemeen uitvoerend manager, Mike O’Donnell werkt al sinds 1987 bij Stern. Het meest bekend zijn waarschijnlijk Shelley Sax en Jolly Backer, van de verkoopafdeling. Shelley werkt al 25 jaar lang voor Gary, vanaf Stern Electronics tot Stern Pinball. Als je haar naar haar functie vraagt, zegt ze lachend “MvA” (manusje-van-alles). Jolly’s flipperverleden omvat onder andere ervaring bij Data East vanaf het begin van het bedrijf.

Toewijding We houden allemaal wel van een verhaal met een “lang en gelukkig”-einde en dit verhaal lijkt zeker op die manier te eindigen. Ondanks dat konden we het toch niet laten om Gary te vragen of hij misschien al zachtjes een stem in zijn hoofd begon te horen die hem zei om ermee te stoppen. “Zeker,” zei Gary, “die stem zei me dat ik een echt vak moest leren. Ik zei nee!”. Hij herinnert zich nog dat de zomer dat zijn vader hem ontsloeg misschien de enige keer is geweest dat hij heeft overwogen inderdaad iets anders te gaan doen. “Op een zomer heeft mijn vader me ontslagen. Toen mijn moeder me de volgende ochtend om zeven uur wakker maakte om naar mijn werk te gaan, zei ik dat dat niet hoefde omdat Sam me ontslagen had. Toen zei zij, ‘Nou, dan heb ik je nu weer aangenomen. Eruit met je luie gat en naar je werk.’ ” Yep, geen twijfel mogelijk, Sam is met de juiste vrouw getrouwd!

http://www.playmeter.com/0904coverstory.htm

26

Gary heeft zich zeer toegewijd aan de amusementsindustrie. Hij heeft een deel van de markt in handen waar anderen niet aan kunnen of willen komen. Welke factoren hebben meegeholpen om Gary de enige flipperfabrikant te maken? Hij beweert: “Ik had een baan nodig! Niet alleen ik, maar ook al mijn medewerkers en leveranciers. Dit is leuk, maar ook moeilijk werk. Ten eerste verdienen we ons geld met flippers; de meeste van ons werken al jaren in dit vakgebied. Daarnaast hebben we een missie: houd de flipperkast in leven. Als wij ophouden met flippers maken, is de laatste kast gemaakt. En dan zou je kunnen zeggen, ‘Het is maar flipperen’ maar ik vind dat exploitanten elk soort automaat zouden moeten neerzetten. Als er een soort wegvalt, heeft hij geen kans om terug te komen. Maar de wereld draait door dus wat gisteren in was, kan ook morgen weer helemaal de rage zijn. Ach, de wereld zou wel verder gaan zonder flipperkasten, net zoals wanneer er ander soort amusement verdwijnt. Voor mij is flipperen wel één van de basisingrediënten van het leven, ook al is het maar een klein onderdeel. Zonder flipperen is de kwaliteit van het leven toch net dat beetje minder.” Er is hier niet alleen sprake van toewijding, maar ook van de druk om de zoon van Sam Stern te zijn en Gary Stern, het flippergenie. Hoe maakt Gary dit waar? Hij vertelt, “In het begin probeerde ik denk ik Sams reputatie waar te maken, of door hem geaccepteerd te worden – ik wilde mijn vader trots maken. Tegenwoordig is het misschien veel simpeler: ik moet mijn geld verdienen en ik ben nu te oud om nog iets anders te gaan doen. Ik ben begonnen in het vak met Sam. Veel mensen in onze branche werken samen met hun familie, maar dat gaat niet altijd goed. Als het wel werkt, heb je wederzijds begrip en kennis van elkaar dat heel anders is dan tussen familieleden die niet samenwerken. Op veel vlakken is dat beter omdat je beiden elkaars sterke en zwakke punten kent waar geen enkel ander van weet. Was Sam maar niet al twintig jaar geleden overleden; ik weet zeker dat hij trots zou zijn op wat Stern Pinball heeft bereikt.”


jaargang 13 nummer 4 ~ Advertentie ~

                                                            

                           

                       

     

27


Thema komende flipperkast STERN? Wat moet het thema worden van een van de komende Stern flipperkasten en wie moet hem ontwerpen, is het onderwerp van deze vijfde kwestie. Een kleine vijftig reacties kwamen er via het forum binnen en de Nederlandse flipperaar is het er nog niet over eens. “Wellicht is het leuk om een kast van the Rolling Stones te maken”, reageerde een vrouwelijk lid op het de vraag wat we Gary Stern en consorten moeten gaan adviseren aangaande de flipperproductie voor 2005 en later. Van The Stones is al een kast, dus weinig kans dat we binnen afzienbare tijd Mick Jagger op een backglass zien prijken. En ook

Kees Roos Harry Potter, internationaal misschien wel, maar denk dat die het in Nederland niet heel goed gaat doen; wij hebben Balkenende al. Wat natuurlijk een gegarandeerd succes zou zijn is thema als Sesamstraat. Daar kan niemand om heen, zeker niet als Bert en Ernie er ook bij zijn. Daarnaast mogelijk Lucky Luke of Asterix en Obelix. Wat serieuzer thema als: een presidentsverkiezing, hoe je een dj wordt of een kast waarbij je als chirurg allerlei operaties moet doen zijn ook ideeën. Brian Eddy is de man. Zeker dat hij aan de slag mag.

Jim Jansen

Peter Smets Ik zou graag eens een kast zien met het thema Disney. Het moet daarom niet kinderachtig zijn. Kijk maar eens naar Pirates of the Caribbean, Toy Story of Finding Nemo. Ideeën genoeg. Jaap Valent Het liefst zou ik toch weer een volledig verzonnen thema zien. Dan kan de ontwerper in mijn ogen zijn volledige creativiteit kwijt en wordt niet door een licentie in een keurslijf geperst. Maar helaas heeft Stern aangegeven dat er alleen maar kasten met een bekend thema/licentie wor-

DE KWESTIE is de kans klein dat we binnenkort een LPF-multiball zullen spelen, want bij de Stern fabriek zullen ze ook weinig heil zien in een kast met Pim Fortuyn als thema. Hoewel de uitspraak ‘at your service’ wel weer mooi past als je een vrij spel hebt behaald. Toch was een lid van menig dat het tijd werd voor een Fortuyn flipperkast. Wat werd er nog meer gesuggereerd? Zelf gaf ik een voorzet dat Harry Potter wel een goed thema zou zijn, omdat hij overal ter wereld populair is en ook wellicht een jonge doelgroep enthousiasmeert voor het spelletje. En als ik het helemaal voor het zeggen zou hebben, dan zou Brian Eddy de kast ontwerpen en John Youssi tekenen voor het artwork. Niet iedereen was met me eens. American footballl, the Muppets, ijshokey, waren ook suggesties voor nieuwe thema’s. 28

Martin Ayub beheerder van Pinballnews.com Het thema van de nieuwe kast moet er een zijn dat overal ter wereld bekendheid geniet. Het moet iets modern zijn en succesvol en natuurlijk ook tijdloos, anders is het te snel weer vergeten. Er zijn wel wat suggesties over sexy en attractieve thema’s geweest de afgelopen jaren, maar een steek er boven als een paal boven water: Ferrari. Het spreekt voor zich dat maar een ontwerper een adrenaline machine kan ontwerpen en hem tot leven kan roepen: Steve Ritchie. Het moet een soort High Speed 3 worden, alleen groter, sneller en vetter. Als het aan mij ligt gaat Doug Watson het spelveld en al het andere artwork doen. Hij moet er dan wel voor zorgen dat hij rode verf vindt die niet vervaagt door zonlicht.

den gemaakt. In dat geval kies ik toch voor Indiana Jones 4 die volgend jaar moet komen. Als Stern het dan eindelijk voor elkaar krijgt om een kast in groten getale beschikbaar te hebben op het moment van de release van de film heeft dat vele voordelen. Het is al een wereldwijd bekend en populair thema, en tijdens de release van de film zal er een flink media circus opgetuigd worden om de film onder de aandacht te brengen, en hiervan kan de flipper dan profiteren. Als ontwerper dan graag John Popadiuk. En dan nog op software Lyman Sheats die in het verleden al aan heel veel kasten heeft gewerkt, en heel leuke dingen daarvoor heeft bedacht. Alex Duin Een Western flipper lijkt me wel heel gaaf, dit sterft toch een beetje uit sinds de zeldzame Cactus Canyon, maar dan met een diepere rulesheet. Lijkt mij wel iets voor Barry Oursler


jaargang 13 nummer 4

(Dr. Who, Dracula) om hier een geweldige kast van te maken. Gerard van de Sanden Een kast van kolonisten van Catan lijkt mij ook wel wat en dan net als de NBA fastbreak 4 kasten aan elkaar koppelen. Hoe weet ik ook niet, maar de technische kant mag een ander verzinnen Hans Balk Als het aan mij zou liggen wordt de volgende Stern “The Hitchhikers Guide to the Galaxy” (Douglas Adams). Uiteraard voor het eerst in lange tijd weer een topper in de vorm van een goor-gele vliegende schotel (die er niet zozeer uitziet of

hij is gebouwd maar meer alsof ie is samengeklonterd). Dit inmiddels 5 boeken lange (en nog steeds Trilogy genoemde) verhaal is in bijna alle talen van de wereld vertaald, uitgezonden in de meeste landen als hoor-

spel en wordt op dit moment verfilmd. Een TV serie ervan heeft ooit al op de BBC gedraaid. Kortom een thema met veel humor wat wereldwijd best een kans van slagen heeft en weinig aan licentierechten zal

~Advertentie~

FLIPPERS VAN SCHIPPERS

In- en verkoop, reparatie van flipperkasten. Tevens informatie en onderdelen service. Gespecialiseerd in elektro-mechanische kasten en Bally 1977-1985.

Adv. Schippers Henk Schippers Sportlaan 22 8471 NR Wolvega Tel: 0561-611780 flippersvanschippers@hotmail.com

kosten. Mogelijk een prima kast voor Brian Eddy die blijk heeft gegeven met zowel humor als SF uit de voeten te kunnen. Wil Angenent Er komt een nieuwe Kingkong film misschien dat ze deze weer uit de koelkast halen? Of een Starwars Episode 3 deze film komt in mei uit. De Indiana Jones film moet nog gemaakt worden dus, het duurt nog 2 jaar denk ik als er een kast van komt. Verder komt er ook nog een Jurassic park film. Tja allemaal bestaande licenties van Stern. Dus hopen of bidden dat deze het niet worden.

e’ westi K e ‘D ende s naar g l o v r de treek en e voo of rechts jouw eig i t s e n ie kw ooie de redact niet metee m n e ! eet aar je e Weet tuur het n ll.nl. Verg te voegen S bij ba fvpin mening n @ jim

.

NFV Ansichtkaarten

Doe iemand origineel de groeten!

In samenwerking met Jean-Paul de Win en Guus Arens biedt de NFV je de mogelijkheid de hiernaast afgebeelde unieke ansichtkaarten aan te schaffen. Als uitgangspunt is het motief genomen dat op de kaft van een vorige Spinner stond. De NFV ‘classic’ ansichtkaart kan besteld worden per setje van 10 stuks, voor de speciale prijs van € 5,- inclusief verzending. Geeft uw bestelling bij voorkeur door per e-mail (secretariaat@nfvpinball.nl). 29


Flipperen op locatie Waar kan je -behalve thuis, op een steunpunt of via de RFC- nog lekker flipperen? Op www.nfvpinball.nl/flipperen staan meer dan zevenhonderd kasten geregistreerd, vaak met extra informatie als: ‘linker flipper hapert een beetje maar maandelijks krijg de highscore houder voor €12,50 wiet’ Amsterdam is met een kleine tachtig kasten ‘in het wild’ de lijstaanvoerder in de flipperlijst die de NFV al bijna acht jaar op haar internetsite bijhoudt. In de tijd dat de flipperkast in het gedrang kwam en dat op talloze locaties kasten werden vervangen door photoplay (in de horeca) of gokkasten (in de speelhallen) was de lijst op internet voor mij een handige leidraad. Ik had per slot van rekening zelf geen kast en wilde nog wel een paar keer per week spelen. Sindsdien houd ik de locaties in Amsterdam in de gaten en mail als er ergens een nieuwe kast staat. Ik ben niet de enige, want de lijst bevat meer dan 500 locaties (sinds dit jaar ook met Belgische plekken) waar in totaal een dikke 700 kasten staan opgesteld. Een vermelding op de site van de NFV blijkt op twee manieren, of zelfs drie, vruchten af te werpen. Op de eerste plaats is het goed voor de locaties, omdat op deze manier nieuwe klanten zich aandienen. Ook de exploitant vaart wel bij vermelding, simpel omdat er dan meer op zijn machine gespeeld wordt. Tenslotte is het ook leuk voor de speler, want stel je bent verdwaald in Bodegrave en je hebt ‘s avonds niets te doen en weet dankzij de site toch maar mooi dat je bij het plaatselijke internetcafé mooi the Addams Family en Twister kan spelen. Op de lijst zijn grofweg vijf verschillende locaties te categoriseren: cafés, coffeeshops, speelhallen, snackbaren en overigen (voetbalkantines, roeiverenigingen etc). Roger Wijnands en Robert Poot melden met regelmaat een aantal kasten op de site aan en de Spinner vroeg hoe het komt dat ze gezamenlijk al 330 kasten hebben opgegeven. Je staat in de top-3 van de aanmeldlijst. Hoe vaak geef je locaties op? Roger: “Gemiddeld twee keer per maand.” Robert: “Ik werk al 20 jaar bij JvH-gaming exploitatie Alphen aan de Rijn, dus locaties doorgeven komt van mijn ruilingen bij onze opsteladressen. En natuurlijk ook als ik ergens ben en zie een kast staan, ga ik even

30

checken. Wij hebben een flink aantal flippers in exploitatie die meest door mij onderhouden worden. Landelijk bij alle JvH-gaming vestigingen loopt dit aantal in de honderden kasten.”

Voor welk gebied doe je dat? Ben je altijd alert op kasten? Roger: “Voornamelijk Limburg en Amsterdam.” Robert: “Het gebied van doorgeven is geheel ZuidHolland met enkele uitschieters erbuiten. Alert op kasten ben ik altijd. Ik leer nog steeds van de techniek vooral nu van de Sterntechniek. Ik kan het niet uitstaan als iets niet werkt in een kast en als ik er niet uit kan komen hebben we toptechneuten in Tilburg zitten.” Speel je zelf ook nog veel in cafés, speelhallen, etc? Roger: “Ja, een of twee avonden in de week, overal waar nog flippers staan van cafés tot wazige coffeeshops.” Robert: “Zeker als ik in een café ben en er staat een flipper dan zal ik zeker testen of alles werkt. Dit doe ik al vanaf de mechanische tijd. In speelhallen zijn de kasten veelal verdrongen door kansspel.” Voordelen, nadelen? Roger: “Als je naar een plaats gaat, kan je altijd even kijken waar een kast staat. Nadeel is dat ze vaak niet in optimale conditie zijn.” Robert: “Nadeel blijft de photoplay die de flipper blijft verslaan, zeker nu er weer een nieuwe lijn uitkomt, maar voor ons is het nu eenmaal belangrijk wat er in de geldbak zit. Voordeel is dat ik het zeer goed vind dat Stern een doorstart heeft gedaan. Deze kasten vallen bij ons goed in de smaak. En ook nu er in Australië waarschijnlijk een productie gestart wordt, krijg je weer een strijd.”

Jim Jansen Wat is volgens jou de beste plek om te flipperen (bijvoorbeeld in welk café, coffeeshop)? Roger: “De flippers in het café de Witte Ballonnen in Maastricht zijn altijd okay, ook als de kasten er net staan.” Robert: “De beste plek om te flipperen vind ik in een gezellig café met vrienden spelen om een rondje of gewoon voor de lol. Coffeeshops zijn onze beste klanten op flippergebied maar dat is een andere wereld, maar ook zeer gezellig als ik kom repareren.” Wat is de vreemdste plek waar je ooit een flipperkast hebt aangetroffen? Roger: “Op de coffeeshopboot Mississippi in Maastricht is het lekker flipperen en af en toe meedeinen op de golven.” Robert: “De vreemdste plek waar ik een flipper tegenkwam was in Duitsland in een toiletruimte. Een Medieval Madness nog wel. Kan me niet voorstellen dat men daar gezellig gaat spelen.” Nog idee, tips hoe de lijst nog vollediger kan worden gemaakt? Roger: “Exploitanten benaderen waar ze kasten hebben staan en een oproep op de site zetten om vooral locaties door te geven.” Robert: “Ik vind de lijst duidelijk genoeg kan niet beter.”

Andere zaken? Roger: “Het NFV GOES LOCAL onder de aandacht brengen.” Robert: “De site vind ik zeer goed opgezet, goede informatie, niets aan veranderen dus.”


jaargang 13 nummer 4

JUKEBOXBEURS IN ROSMALEN Op zaterdag 9 en zondag 10 oktober 2004 werd de jaarlijkse jukeboxbeurs in Rosmalen gehouden. Dit jaar heb ik deze beurs op zondag bezocht, en wel ‘s-ochtends toen de grootste drukte bij de kassa’s voorbij was.

geval is, waren de meest gewilde flippers ook erg duur. En, vanwege de economische dip lijkt het mij moeilijk om je handelswaar aan de kritische, prijsbewuste én arme klant te slijten. Wellicht heb ik het mis. De meeste handelaren lieten echter dit jaar niet het achterste van hun tong zien, zodat ik niet kon beoordelen of deze beurs voor hen een succes was.

Frank Verweij

De volgende in Nederland niet veel voorkomende elektromechanische flipperkasten waren op de beurs te bewonderen: Gottlieb 1962 RACK A BALL (750/800 euro), Gottlieb 1962 FLIPPERCLOWN (750/800 euro), Bally 1970 TRAILDRIVE, Bally 1948

Wat ik wél weet is, dat enkele Zwitsers dit jaar waren thuisgebleven. Ik heb gehoord dat zij zich tegenwoordig meer op Frankrijk oriënteren. Daar, o.a. op de beurs in Vierzon, schijnt het intiemer (dus gezelliger) én goedkoper te zijn. Ook worden daar nog jaren ’50 en ’60 elektromechanische Gottlieb flip-

Het was in de beurshal redelijk druk, maar zoals altijd ook heel gezellig. Bij de ingang vertoonde een Elvis-imitator zijn vocale kunsten, welke bij menig bezoeker nostalgische gevoelens opwekten. Sommigen begonnen spontaan te dansen en anderen zongen mee. Ik liep in gestrekte draf door. Lijkt onbeleefd, maar ik kon de lokroep van de flippers niet weerstaan. Daarnaast moet je ’s-ochtends om 10 uur niet aan mijn hoofd gaan lopen zingen. Daar kan ome Frank niet meer tegen. Hij wordt ook een dagje ouder! Hoe zat het met de flipperkasten op deze beurs? Ja, er stonden er weer genoeg. Maar, zoals elk jaar opnieuw weer het

CARNIVAL (perfect gerestaureerd), Williams 1953 STRUGGLE BUGGIES (perfect gerestaureerd, 2500 euro) en Bally 1965 DISCOTEK (Duitse uitvoering).

pers verkocht, die elders in Europa moeilijk te vinden zijn. Ons landje is met name populair vanwege de vele Bally modellen en daar hebben de Zwitsers er inmiddels genoeg van. Méér dan genoeg, zelfs. Want voor bijvoorbeeld de populaire FIREBALL, FOUR MILLION BC of WIZARD reizen zij niet meer af naar Nederland. Die tijd is voorlopig voorbij.

Daarnaast zag ik o.a. nog een Williams 1991 TERMINATOR2, Bally 1992 ADDAMS FAMILY, Bally 1975 WIZARD, Bally 1976 OLD CHICAGO, Bally 1973 MONTE CARLO, Bally 1971 FOUR MILLION BC, Williams 1972 HONEYen Gottlieb 1976 SPIRIT of 76. Tot zover deze beurs.

~ Advertentie ~

31


De organisatie van het BPO Het is voorbij, het BPO 2004 is afgelopen. Een grote last valt van onze schouders. De organisatie was door het bestuur aan ons toevertrouwd, en dat werd een hindernissenloop van tegenslagen die overwonnen moesten worden. Zoals in de vorige Spinner te lezen stond, kon het BPO niet meer samen met de Collector Fantasies beurs plaats hebben en was een zaal te Zoersel gehuurd.

Enkele weken voor het BPO, terwijl de inschrijvingen binnendruppelden, kwam de vraag op welke kasten gespeeld ging worden?! Omdat het niet samen met een beurs viel, waren er geen flippers beschikbaar van die kant. De kastencommissie flippers uit Italië waren ook niet allemaal klaar en staan over

groot deel van zijn voorraad verkocht. Een andere staat die dag op een beurs en neemt het merendeel van zijn flippers naartoe, wat hij nog over heeft (6 flippers) mogen we lenen. Paniek! We hebben al onze contacten aangesproken en vinden toch nog iemand die (ongeveer) in de buurt woont en zijn flippers ter beschikking wil stellen. Probleem: ze komen allemaal net terug uit exploitatie, of ze staan al maanden (tot jaren) kapot in hun magazijn. Als we ze herstellen, mogen we ze gebruiken. Snel een oproep op het NFV forum geplaatst dat we techneuten zoeken om kasten te repareren. Weinig tot geen reactie kwam daar op, dus met 2 vrienden erbij zijn we toch met 4. De eerste dag hebben we in hun opslagruimte de kasten onder handen genomen die net uit café kwamen. Ze startten nog op maar zagen pikzwart, hadden allemaal wel switch (en andere) problemen. Wegens tijds- en onderdelengebrek moesten we de reparaties zwaar beperken. Volledig shoppen ging zeker niet lukken, we waren al blij als de flippers goed gingen en alle switches registreerden. Op het einde van de dag hebben we toch 12 kasten werkend gekregen.. De tweede reparatie dag. Met 1 technieker minder begonnen we aan de ‘moeilijke’ gevallen die al lang kapot waren. Gelukkig stonden er

heel Nederland verspreid, dus daar moesten we niet te veel op hopen. Oeps.. Een exploitant die eerder had toegezegd, heeft ondertussen een

32

nog meer kapotte kasten zodat we snel printplaten konden omwisselen om toch een werkende kast te krijgen. Zo kregen wet toch nog een AFM en MB tot leven. “It’s Alive!”

Totaal aantal kasten dat leefde na 2 dagen: 18. Plus 6 die door iemand anders waren toegezegd, en een onbekend aantal dat uit Nederland (van de KC of van leden) kwam. We gingen ons doel van 30 halen zodat er voldoende waren voor de wedstrijd en recreatie. De dag voor het BPO dan nog enkele tegenvallers, die voornamelijk die met transport te maken hadden. Een grote file deed ons ‘s ochtends veel tijd verliezen, zodat maar 4 van de 6 flippers konden opgehaald worden omdat er geen tijd was om de poten eraf te halen. En op de weg naar de andere opslag waar alle gerepareerde kasten stonden waren wegenwerken, zodat we steeds bijna een half uur in een wegomlegging verloren. En toen we om 21u de laatste flippers ophaalden, hadden we echt de fut niet meer om 3 zware Pinball 2000 toestellen in een busje zonder hefbrug te tillen. Game Castle stelde wel hun Elvis ter beschikking die net 2 dagen in Europa was aangekomen, maar omdat deze eigenlijk al verkocht was, mocht hij niet voor recreatie maar enkel als finalekast gebruikt worden. Maar de wedstrijd kon plaats vinden en dat was het belangrijkste..


jaargang 13 nummer 4

Raadsel Als je de dag van het BPO twee busjes hebt waarin elk 4 flippers passen en je 2,5 uur onderweg bent om flippers weg te doen en af te lossen, hoe kan je dan tussen 17u en 22u 15 flippers wegdoen als je ze ook nog moet inladen, en nadien de 4 overige flippers moet inladen voordat de zaal sluit? Oplossing: niet! Dus je neemt elke oplossing aan, hoe raar die ook klinkt. De onconventionele oplossing werd ons aangeboden door Peter van den Bergh (die mooi 2e in de wedstrijd werd). Hij rijdt in het dagelijkse leven met een touringcar. In de late namiddag stond dan ook een reuze bus op de parking.. Ja hoor, dat was onze oplossing. Na afloop van het BPO moesten er 7 flippers in vervoerd worden. De zetels werden eruit gehaald en opzij was een lift. Bij het inladen was het dan even paniek toen bleek dat de lift te kort was. Gelukkig paste een flipperkar er wel op, dat maakte de boel nog onstabieler, maar leverde wel enkele mooie plaatjes op. We hopen dat alle deelnemers van het BPO toch een leuke dag hebben gehad. Dit was trouwens het laatste evenement dat we organiseerden voor de NFV, aangezien Nikky hiermee een punt zette achter haar taak als coördinator voor België. Aeneas & Nikky

lingen a t e b L PAYPA it o.a. de k o o u u N ngsten a v t n o f zelfs o en d n a l nge USA, E ong!! K g n o H

~ Advertentie ~

NIEUW : Huifk ar verta service alNL-Du its-NL



                 

33


Regionale Flipper Competitie 2004 / 2005 RFC 2004-2005 van start met recordaantal poules! De Regionale Flipper Competitie (RFC) is een wedstrijd in de vorm van een halve competitie voor leden die bij elkaar in de buurt wonen waarbij gezelligheid voorop staat. Met meer dan 20 RFC poules belooft dit seizoen weer zeer spannend te worden. Extra spannend is het deze keer omdat alleen de poulewinnaars zich plaatsen voor de exclusieve RFC-final te IJsselstein. Ja, de finalisten mogen straks in het voorjaar een strijd voeren a la the Battle of the Kingdom en dat is een heel mooie uitdaging nietwaar?! Zo ver is het voorlopig uiteraard niet en zal nu eerst de strijd in de poules gevoerd moeten worden. Op een flipperavondje (of middagje) in een poule is het vaak gezellig bomen over flip-

peren waardoor wel de flipperprestaties wat achter kunnen blijven. Aan de andere kant is het weer een goede manier om andere flipperliefhebbers uit de buurt beter te leren kennen en een volgende keer meer ontspannen aan een flipperwedstrijd mee te doen. In ieder geval is het zo dat bij iemand thuis flipperen het voordeel heeft dat deze flipper(s) altijd wel in een aardige staat zijn (zelfs bij mij) in tegenstelling vaak tot openbare flippergelegenheden. Dit seizoen zijn er voor het eerst RFC Steunpuntpoules. Tot nog toe waren het

34

voornamelijk flipperbezitters die konden meedoen aan de RFC, maar de Steunpuntpoules zijn speciaal bedoeld voor leden zonder flipper thuis. Hopelijk gaan deze poules ook succesvol verlopen, zodat volgend seizoen nog meer leden zonder flipper wel eens een keertje een seizoen RFC willen proberen. Jij wellicht? Hier een overzicht van de poules die van plan zijn een gezellige strijd te leveren en de poulewinnaar naar de grote RFCfinale te sturen:

Regionale Flipper Competitie

Amsterdam 1 Adriaan van Roeden (cap) 2 Brenn Oosterbaan, Kudelstaart 3 Martijn van Amsterdam, Alphen a/d Rijn 4 Wilko Wieffering, Amsterdam 5 Niels Bakker, Zoetermeer Alkmaar 1 Alex Duin, Nieuwe Niedorp (cap) 2 Helen Verbeek, Hoorn 3 Mirko Carton, Castricum 4 Robin van Mourik, Alkmaar 5 Egbert van Vulpen Antwerpen (B) 1 Aeneas VerhĂŠ, Deurne (cap) 2 Peter van den Bergh, Schoten 3 Manuel Delafortrie, Brussel 4 Erik Buysen, Borgerhout 5 Johan De Meulder, Kessel Arnhem I 1 Hans Balk (cap) 2 Axel Strijk Dordrecht 3 Jelle Vijn 1 Raymond de Waard, Dordrecht (cap) 4 Urban Buitenhuis 2 Gerard van de Sanden, Dordrecht 5 Frank Douwenga 3 Richard van Tienen, Dordrecht Arnhem II 4 John van der Wulp (duo) 1 Ciske Vreuls, Arnhem (cap) 5 Ruby Plasschaert (duo) 2 Jody de Graaf Flevoland 3 Antoine Ahoud (duo) 1 Richard Tensen (cap) 4 Rianne Dominicus (duo) 2 Ruud Hijlkema 5 Danielle Populiers 3 George Bulte Breda 4 Frank Oomen 1 Eric Poppelaars, Etten Leur (cap) 5 Jacques Peters 2 Rys Dielemans, Breda reserve: Edwin Soedamah 3 Barry Stolp (duo) Gent (B) 4 Patrick Blijleven (duo) 1 Pascal van Wonterghem, Deinze (cap) De Ronde Venen 2 Lieven Engelbeen, Gentbrugge 1 Bas Vis, Vinkeveen (cap) 3 David Deturck, Brugge 2 Eric Verburg, Mijdrecht (duo) 4 Tom Geneyn, Torhout 3 Astrid Verburg, Mijdrecht (duo) 5 Dennis Verleyen, Melle 4 Frank Tollenaar, Uithoorn Hengelo 5 Theo van Vroenhoven, IJsselstein 1 Mirko Uitslag reserve: Ad Wijfje, Noorden 2 Guus Arens 3 Tjarda de Vries 4 John Leerentveld

Norbert Broman

Maastricht 1 Luc Lemmens (duo) (cap) 2 Max Lemmens (duo) 3 Bram Lemmens (duo) 4 Roger Wijnands, Eijsden 5 Rudi Grootjans, Voerendaal Nijmegen 1 Frank Ernest, Oss (cap) 2 Ruud van Heeringen 3 Edwin Nijs, Dreumel 4 Hans Croes, Heilig Landstichting 5 Jurgen van de Peppel, Cuijk Rotterdam 1 Norbert Broman (cap) 2 Marnix van Maarle (duo) 3 Mila Groot (duo) 4 Nico Tims 5 Maurice Schouten, Westmaas Sittard 1 Taco Wouters, Sittard (cap) 2 Bart Bremen 3 Tim Pennings, Schinveld 4 Ralph Beckers, Schinveld 5 Bart Bartholomeus, Limbricht

Sneek 1 Klaas Oenema, Nieuweschoot (cap) 2 Erwin Bouma, Leeuwarden 3 Dirk Tjalsma, Rijs 4 Ronald Oenema, Gorredijk 5 Dirk Klaver, Leeuwarden Utrecht I 1 Conny Hofman (cap) 2 Mark Heine, Utrecht 3 Dirk den Hamer 4 Ronald Blaas, Huizen 5 Kees Roos Utrecht II 1 Jonathan Joosten (cap) 2 Penny Broman 3 Jaap Valent 4 Arno Bekker, De Meern 5 Rob Capel, Amersfoort Veenendaal 1 Arie Pijl, Veenendaal (cap) 2 Ronald Sijberden 3 Rob Willemsen, Tiel 4 Barry de Wit, Wageningen 5 Marc Dirkse Waalwijk 1 Winfred de Ruijter, Drunen (cap) 2 Gerard Vermetten, Drunen 3 Toon van Turnhout, Drunen 4 Henri van Dal, ‘s-Hertogenbosch 5 Antoine van Wijk, Schijndel Zwolle 1 Mark van der Gugten (cap) 2 Robert de Vries 3 Geert Jan de Vries, Deventer (duo) 4 Jasmijn de Jong, Deventer (duo) 5 Remco Foppen, Steenwijk Steunpunt Alkmaar 1 Tjalling Smits, Den Helder 2 Nico Slemmer, Bennebroek 3 Patrick Lemmens 4 Sander Haagendoorn Steunpunt Amersfoort 1 Aart van Nes 2 Frank Morhee 3 Richard Westerhof (duo) 4 Norma van Rij (duo)

Voor vragen of meer info over de RFC mail naar norbert@nfvpinball.nl of kijk op www.nfvpinball.nl/rfc/ Groeten van Norbert


jaargang 13 nummer 4

Steunpunt Deinze

Pascal van Wonterghem

Flipperavond met flippertoernooi Vrijdag 12 november 2004 Het is vrijdagavond. Het regent en er is niets op TV. Wat kan een mens dan beter doen dan een flink potje flipperen? Daarom zette steunpunt Deinze voor de tweede maal zijn deuren open. Het begon allemaal om 20.00 uur. David, Pieter en Lieven waren iets vroeger gekomen om nog enkele kleine technische problemen te verhelpen. Ook waren er enkel kasten weg, en waren er dan weer andere toegevoegd. De lineup zag er als volgt uit: The Simpsons Pinball Party (TSPP), Monster Bash (MB), Cirqus Voltaire (CV), Medieval Madness (MM), Attack From Mars (AFM), Indiana Jones (IJ) en White Water (WW).

Rond kwart na negen was iedereen er. Hoog tijd om te beginnen met de wedstrijd. Wie niet van plan was om mee te doen werd toch overgehaald. De spelregels waren als volgt (afgekeken van op het BPO): Iedereen kreeg een score-kaart. Daarop moesten ze zelf hun score invullen. Er waren vier kasten die moesten bespeeld worden in de voorronde: The Simpsons Pinball party, White water, Medieval Madness en Indiana Jones. De hoogste score per kast kreeg 10 punten, de tweede kreeg er 9 enz... Iedereen kreeg dus vier keer punten omdat er vier kasten waren. Je mocht apart spelen of met meerdere mensen op één kast. De zes beste spelers gingen door naar de tweede ronde. Johan en Dinja gingen voor het einde van de eerste ronde naar huis omdat hun kindje zo moe was. De uitslag van de eerste ronde zag er als volgt uit, een samenvatting zie je in de tabel hieronder. (Puntenvolgorde: TSPP, WW, MM IJ)

Totaal 31 27 25 25 22 22 21 17 11 10 7 2

Glenn P. speelde een pak beter dan de rest op de Monster Bash. Op de Cirqus Voltaire was David de kopman die met 2 spins te gaan bij Join The Cirqus zijn laatste bal verloor. Pieter en Lieven die beide tweede werden gingen ook naar de finale. Deze werd gespeeld op de Attack From Mars. Een spannende strijd tussen David en Lieven maar het was toch David die met een merkelijk hogere score won.

Er bleven dus acht mensen over. Lieven, Pascal, Pieter, Aeneas, David, Glenn V en Glenn P. Er werd dan besloten dat deze acht mensen de twede ronde gingen spelen. Een onschuldige hand bepaalde welke vier mensen op de Monster Bash moesten spelen. de ander vier speelden op de Cirqus Voltaire. De twee besten per kast gingen door naar de finale. De uitslag van de tweede ronde zag er als volgt uit: Monster Bash

Er waren 4 prijzen : een videoband: “Hoe wordt ik wereldkampioen flipperen” een flyerposter van Tales Of The Arabian Nights, een flyerposter van Indiana Jones en een kopruitposter, allen geschonken door de NFV waarvoor mijn dank. Bij de kopruitposter kreeg men ook nog een fles schuimwijn geschonken door steunpunt Deinze.

Naam 1 Lieven 2 Pascal 3 Pieter 3 Andy 5 Aeneas 5 David 7 Glenn V 8 Kristof 9 Dirk 10 Glenn P 11 Fred 12 Alain

Punten 10 3 9 9 7 8 4 8 8 10 5 2 9 6 0 10 2 5 10 5 5 9 2 6 6 7 1 7 4 1 8 4 1 4 3 3 3 0 6 1 0 0 7 0 0 2 0 0

Om kwart voor één was de eerste ronde gespeeld. Dit was eigenlijk te laat. er gingen al een paar mensen naar huis. Kristof werd moe en ging naar huis en ook Fred en Alain die al de hele dag op pad waren besloten richting huiswaarts te keren. Maar het grootste probleem was dat Andy die de tweede rond mocht spelen om één uur DJ van dienst was en dus muziek moest gaan draaien.

David koos voor de Tales-poster, Lieven ging zijn technieken bijschaven met de videoband, Glenn P. koos voor de Indy-poster en Pieter kon zich bezatten met de schuimwijn en ondertussen naar de kopruitposter kijken. De finale-uitslag zag er als volgt uit: 1 David 6.965.518.470 2 Lieven 4.274.578.140 3 Glenn P. 1.338.528.120 4 Pieter 834.278.990

1 Glenn P. 2 Pieter 3 Dirk 4 Pascal Cirqus Voltaire 1 David 2 Lieven 3 Aeneas 4 Glenn V.

113.194.030 38.512.040 21.519.300 20.096.890 98.236.380 44.172.780 32.991.430 17.322.580

Aan de mensen hun reacties te horen was het een zeer gelaagde avond. Er worden al plannen gesmeed voor een volgende flipperavond met eventueel weer een toernooi, misschien met andere spelregels. Wel moet er voor gezorgd worden dat de finale iets vroeger wordt gespeeld zodat iedereen kan meedoen. Ik zou zeggen: tot de volgende keer!

35


Pinball Avenue Almere/Flevoland - 1e steunpuntdag - RFC Flevoland - Trofee RFC Flevoland - NFV kasten geadopteerd - TASPP - Website 1e steunpuntdag De voorbereiding Hoe pak je dit nu aan? Hoe krijg je de Flevolandse flipper-fan naar je gameroom? We hebben van Alex Duin de adressen van de NFV leden in Flevoland gekregen. Door de beperkte tijd tot aan de dag zelf hebben wij alleen een e-mail

De dag zelf En nu maar hopen dat de Flevolandse flipperaars daadwerkelijk komen. Om 16:00 uur stipt staan de eerste voor de deur. Het duurde niet zo lang of alle kasten waren bezet en was het een drukte van belang. Dit is de gehele middag en avond zo gebleven. De catering werd verzorgt door de vrouwen zodat de gasten ongestoord konden doorgaan met flipperen. (Op die ene keer na dat het spel van Jonathan Joosten, na een geweldige eerste bal, werd weggedrukt door JosĂŠ die dacht dat de kast niet bezet was!) De reacties We hebben veel positieve reacties gekregen. Met name van de leden van de NFV Bas Vis, Jonathan Joosten en Theo van Vroenhoven.Wij willen een ieder bedanken voor de leuke dag. Het geeft ons in ieder geval een goed gevoel om hier mee door te gaan.

kunnen versturen. De volgende keer willen we iedereen persoonlijk via een mailing uitnodigen. Een mail naar de plaatselijke krant heeft geresulteerd in een interview in Almere vandaag. Hierop is vervolgens een reactie gekomen van Omroep Flevoland. Tijdens de uitzending van het programma Espresso hebben wij promotie kunnen maken voor het flipperen in de regio Flevoland en voor de NFV.

De vrijdag heeft mijn vrouw JosĂŠ de boodschappen gedaan. Voldoende eten en drinken voor het verzorgen van de innerlijke mens voor, tijdens en na het flipperen.

36

RFC Flevoland Theo van Vroenhoven heeft meteen van de gelegenheid gebruik gemaakt om het RFC te promoten. Wij hebben direct een team kunnen samenstellen voor Flevoland met de leden: Frank Oomen, Jacques Peters, Ruud Hijlkema en Richard Tensen. En met twee nieuwe leden voor de NFV George Bulte en Edwin Soedamah. Onze eerste wedstrijdavond is reeds geweest op vrijdag 19 november jl. Het flipperen krijgt echt en extra dimensie op het moment dat er een competitie element aan toegevoegd wordt. Donderdag 16 december hebben (hadden, red.) wij onze volgende competitieavond. Deze staat volledig in het teken van de revanche van Ruud op George. We zullen zien.

Trofee RFC Flevoland Steunpunt Flevoland heeft een heuse trofee en logo voor het RFC. Deze is ontworpen en ter beschikking gesteld door de flipperfan(s) uit Zeewolde Erik Wallenburg (+ zijn vrouw en hun hond). Hier was al tijdens de steunpuntdag het eerste idee voor ontstaan.

Na diverse mails en ontwerpen is er een hele mooie trofee uitgekomen. Een flipperbal en een shooter van messing aan elkaar verbonden door een mooi brok zwart natuursteen. Op de shooter is een afbeelding te zien van de Flevolandse Kiekendief en de tekst RFC Flevoland. Wij willen onze fans uit Zeewolde bedanken voor deze fantastische trofee(en). Te Gebruiken als wisselbeker als afsluiting van onze speelavonden en voor in de Gameroom. NFV kasten geadopteerd De kastencommissie was zo onder de indruk van onze ruimte dat wij op dit moment 2 kasten hebben mogen adopteren. Een Medieval Madness en een Johnny Mnemonic. We hebben deze kunnen ophalen bij steunpunt Amersfoort. De kasten hebben hun eigen plek gekregen in onze gameroom. Hier kunnen ze goed verzorgd worden.


jaargang 13 nummer 4

Op dit moment staat er ook een Williams Scorpion uit het kasten donatieplan klaar om opgeknapt te worden. Het speelveld is door ons reeds geheel kaal gemaakt en gepoetst. Samen met Jonathan hebben wij het speelveld en de kopruit vervolgens beplakt om verdere slijtage te voorkomen. Nu zal hij weer opnieuw opgebouwd gaan worden en speelklaar worden gemaakt. Na afloop van de TASPP hebben wij ook nog een Gorgar meegenomen met een elektronische fout. Ook deze kast zal door ons onderhanden worden genomen.

Website George Bulte is de Webmaster van www.fruity.nl. Op deze site zijn leuke flipper items te zien en te downloaden. George heeft voorgesteld om een website te maken voor Steunpunt Flevoland. Volgend jaar willen wij hier een begin mee maken. Als er nog leden zijn die goede tips voor ons hebben laat het ons dan even weten. TASPP Met een aantal leden van de RFC Flevoland zijn wij op zondagmiddag naar de TASPP geweest bij Silverstone in Zwanenburg. Hier hebben wij een paar uur rondgekeken en heerlijk kunnen spelen op de daar aanwezige kasten. Een mooie locatie voor een flipper feestje. We hebben gelijk nog wat onderdelen mee kunnen nemen bij Hans Balk van de Flipperwinkel. O.a. de welbekende switch voor de hand van de Johnny Mnemonic.

Binnenkort zullen wij een datum plannen voor een nieuwjaars bijeenkomst (1e steunpunt bijeenkomst van het nieuwe jaar) van Steunpunt Flevoland in de gameroom Pinball Avenue te Almere. U hoort van ons!!!! Richard Tensen & Ruud Hijlkma

We zijn voornemens om in de toekomst ook naar bijeenkomsten van andere steunpunten te gaan om te kijken hoe zij deze dagen invullen en natuurlijk om te genieten van de beschikbare kasten.

Steunpunt Den Haag Steunpunthouder: Adres: Email: Tel (na 16.00 uur): Huidige collectie:

Maurice Schouten Burgersdijkstraat 46 2522WE Den Haag maurice_schouten@hotmail.com 06-45640975 Bram Stokers Dracula, The Shadow, Lord of the Rings.

n voor de ite in de gate -s FV N e d d u tdagen. Ho erse steunpun n/ iv d e d n va ta nte da all.nl/steunpu www.nfvpinb

In het altijd gezellige Laakkwartier in Den Haag ligt steunpunt Den Haag. Hier kan een ieder terecht voor allerlei advies op het gebied van flipperkasten. Enkele malen per jaar is er een steunpuntdag. De collectie zal tijdens een steunpuntdag aangevuld worden met een vierde kast, mits het aantal bezoekers boven de 10 personen bedraagt. Indien men het steunpunt wil bezoeken buiten een steunpuntdag, dan kan dit mits men niet alleen komt.

Bezoekers van een steunpuntdag moeten zich van tevoren opgeven, dit i.v.m. de beperkte capaciteit van het steunpunt.

37


Verslag TASPP 2004 The After Summer Pinball Party was de afgelopen jaren HET najaarsevenement van de NFV. Door mij onbekende redenen verviel de locatie in Nieuw Vennep en werd als alternatief Silverstone’s Pinball Magic Museum te Zwanenburg gekozen. Als gevolg van deze verhuizing kreeg de TASPP afkorting een nieuwe invulling: The Autumn Silverstone Pinball Party. Alhoewel ik als medewerker van de Kasten Commissie zeer betrokken ben geweest bij de organisatie van dit evenement, leek me dat geen reden om geen verslag van dit evenement te schrijven. Wegens het ontbreken van een Nederlandstalige spellingscontrole op mijn computer, bij deze vast mijn excuses voor eventuele grammaticale fouten.

Voor wie Silverstone niet kennen: dit is een enorm recreatie complex met o.a. de breedste kartbaan van Nederland, de grootste lasergame arena van Europa, diverse zalen voor feesten, een restaurant en natuurlijk het Pinball Magic Museum met 33 dotmatrix flipperkasten. Onder deze 33 flipperkasten zitten zo’n beetje alle klappers uit de dotmatrix generatie: Medieval Madness, MonsterBash, Circus Voltaire, Tales of the Arabian nights, The Addams Family Gold, Indiana Jones en ga zo maar door. Al deze kasten verkeren in zeer goede staat, zeker nu Roy Wils sinds kort het onderhoud op de kasten verricht. Naast deze kasten had de NFV ook de nodige flipperkasten meegenomen. In het weekend voorafgaand aan TASPP werden 2 opknap dagen georganiseerd waar een aantal, onlangs aan de NFV gedoneerde, flipperkasten werd ge-

38

poetst en opgeknapt. De bedoeling was om deze kasten in te zetten tijdens het TASPP weekend in het 1 e Allround Herfstkampioenschap flipperen. Gedurende het opknapweekend is door een aantal hulpvaardige NFV leden (Enrico

Douwens, Ronald Blaas, David Houwers, Jaap Valent, Bas Vis en ondergetekende) een aantal elektromechanische en early elektronische flipperkasten gepoetst. Helaas was onze technische kennis onvoldoende om alle storingen op te lossen, wat betekende dat slechts 2 van de opgeknapte kasten uiteindelijk in de wedstrijd hebben meegespeeld De overige opgeknapte kasten stonden wel opgesteld en op enkele kon ook gespeeld worden, zij het met kleine onvolkomenheden. De heren opknappers worden in ieder geval hartelijk bedankt voor hun inspanningen, en de NFV hoopt hen op toekomstige opknapdagen opnieuw te mogen verwelkomen. Vooraf was reeds aangekondigd dat Sterns laatste flipperkast Elvis tijdens TASPP aanwezig zou zijn. Voor een hoop mensen was dit waarschijnlijk de eerste gelegenheid om kennis te maken met dit nieuwe model. In de rij staan was niet nodig want tot ieders verrassing waren er 2 Elvis flipperkasten aanwezig: 1 van Mexim-Games uit Duitsland en 1 van JVH / Gamecastle. De duitse Elvis had ook duitse tekst op het display en hier en daar zelfs duitse spraak, maar ondanks dat flipperde deze kast bijzonder prettig. Met dank aan Barry de Wit voor het regelen van deze 2 kasten. Voor het eerst had de NFV ook de mogelijkheid om Formula 1 aan de leden te presenteren. Dit is een flipperkast van Nederlandse makelij. De firma Jac van

Jonathan Joosten Ham (tegenwoordig JVH) heeft deze flipperkast in 1987 in productie willen nemen, maar veel verder dan 3 prototypen van dit model is men niet gekomen. De NFV kwam eerder dit jaar een Formula 1 tegen en heeft deze toen aangeschaft. Groot was dan ook de verrassing bij de eerste vergadering met Silverstone dat daar ook een Formula 1 stond opgesteld. Mark Damave van Pinball Magic bleek de eigenaar en had nog een verrassing: ook de 3e Formula 1 was in zijn bezit. Zodoende ontstond vrijwel direct het idee om alle 3 deze prototypen tijdens TASPP in te zetten. Voor meer details omtrent Formula 1: in de komende Spinner zal meer over deze flipperkast uit de doeken worden gedaan. Ook in Spinner 2 van dit jaar is al de nodige informatie te vinden. Het TASPP evenement werd gehouden in 3 aparte ruimtes. Achter de Pinball Magic hal was een kleinere hal waar 2 Formula 1 flipperkasten stonden, een Pinball Magic en No Fear flipperkast, diverse donatie flipperkasten, waarvan Gay 90’s en Gator spelend opgesteld en een onderdelen stand van Flipperwinkel.nl. De 3e ruimte bevond zich aan de voorzijde van Silverstone en was bestemd als wedstrijdzaal. Hier stonden opgesteld: Popeye, Formula 1, Theatre of Magic, Big Deal, Star Trek en Jack Bot.

De opzet van de wedstrijd was een allround kampioenschap, waarbij de flipperaars op verschillende generaties flipperkasten goed moeten presteren om hoog te eindigen. De opzet van de wedstrijd verschilde ook met andere vormen die in het verleden zijn toegepast. Om mee te doen moest men op alle 6 de kasten een score neer zetten. Deze werden genoteerd. Per kast waren er 100 pun-


jaargang 13 nummer 4

ten voor de hoogste score en aan de lagere scores werden steeds minder punten toebedeeld. Zodoende kreeg een speler een bepaalde ranking. Herkansen was mogelijk door voor 2,50 euro een herkansing te kopen. Er moest

dan wel op alle 6 de kasten opnieuw gespeeld worden. De scores per deelname beurt bleven gekoppeld, waardoor het dus zaak bleef om op alle kasten goed te spelen. Bij voorgaande kwalificatie evenementen telde de hoogste score per speler per kast mee, en kon men zich dus concentreren op 1 kast om die score te verbeteren. Om nu hoger dan de vorige poging te eindigen moest er op alle kasten beter gepresteerd worden. Ook was het heel goed mogelijk dat een speler in verschillende pogingen op verschillende kasten een hoogste score kon halen (en dat gebeurde dus ook). Omdat de wedstrijd voor beide dagen gepland stond was een finale tussen de

beste spelers niet mogelijk, maar dat mocht de pret niet drukken. Op zondag middag was het vanwege de belangstelling voor de wedstrijd wachten op de mogelijkheid om op een bepaalde kast te kunnen spelen. Met name Theatre of Magic bleek een kast waar erg lange potjes op gespeeld werden. Helaas viel de Popeye halverwege de zondag middag uit wegens een op dat moment niet te herstellen switch matrix fout. Omdat niet alle wedstrijdspelers al op deze kast gespeeld hadden, werd besloten om alle scores niet mee te tellen voor het uiteindelijke klassement. Door het vervallen van deze scores werd het klassement behoorlijk op zijn kop gezet. De nummer 1 van het hele weekend had op Popeye de hoogste score tot dan toe gehaald en duikelde vervolgens zwaar omlaag in het klassement. Onder veel spelers was er echter ook opluchting: blijkbaar hadden velen niet goed gepresteerd op Popeye en ging men er op vooruit. Uiteindelijk bleek Roy Wils de beste allround speler te zijn. In verschillende entries haalde hij de hoogste scores op

3 kasten. 2e werd David Houwers uit Apeldoorn, 3e werd Andy de Ruiter en 4e Rody Neijsen. Het volledige klassement is te downloaden op de NFV site. Uit dit klassement bleek dat de meeste spelers slechts 1 of 2 pogingen gedaan hebben, slechts enkelen waagden zich aan een 3e entry. Traditioneel werd het weekend afgesloten met de trekking van de Sponsor loterij en de prijsuitreiking van de wedstrijd. De prijzen werden in de Pinball Magic hal aan de winnaars (voor zover aanwezig) overhandigd. Mede door sponsoring van Silverstone was het te verdelen prijzen pakket dit jaar groter dan voorheen. Vele winnaars gingen naar huis met Pinball Magic tokens, een tegoedbon voor een kart heat of lasergamen voor 2 personen. Er was een DVD

box voor de hoogste score op Elvis en de Sponsor loterij had als hoofdprijs 2 theater bonnen, bijvoorbeeld te besteden aan de musical Tommy. Alle winnaars staan op de NFV site. Twee dagen TASPP in Silverstone werd een bijzonder leuke ervaring. Op zaterdag zat de stemming er gelijk goed in. In de avond uren bleef het behoorlijk druk en alhoewel rond middernacht Silverstone zijn deuren sloot, moesten

enkele spelers rond 01:45 het pand nog verlaten. Ook de zondag was erg gezellig en kende een zeer goede opkomst. De wedstrijd bleek zeer populair. Ook na de prijsuitreiking kon er nog de hele avond in de Pinball Magic hal geflipperd worden, al werden beide Elvis flipperkasten wel eerst ingepakt. Al met al een bijzonder geslaagd weekend. De NFV bedankt alle betrokken personen voor hun bijdrage in het mogelijk maken van dit evenement, JVH Gaming, Game Castle, Flipperwinkel.nl en vanzelfsprekend Silverstone’s Pinball Magic Museum zonder wie dit evenement niet mogelijk was geweest. Silverstone is een bijzonder geschikte locatie gebleken voor dit soort evenementen en hopelijk volgen er nog vele. Momenteel wordt er gewerkt aan de opzet van een winter competitie in het Pinball Magic Museum. Daarnaast zijn er plannen voor een nachtelijk flipper evenement in december, dus hou de agenda van Silverstone in de gaten en wellicht tot ziens in Zwanenburg.

Links: www.nfvpinball.nl/taspp www.silverstone.nl www.pinballmagic.nl www.taspp.tk

39


~Advertentie~

Advertentie Silverstone

40


jaargang 13 nummer 4

Een dagje uit…naar Rosmalen Nikky Logan Geen beurs is compleet als ik er niet ben geweest! Grapje!! Je moet gewoon één keer in je leven Rosmalens rock around the jukebox bezocht hebben, wat zeg ik: beleefd hebben. Helaas hebben mijn andere helft en ik dezelfde hobby dus bezoeken wij zowat elke beurs en spenderen we er serieus veel tijd aan dingen te bekijken en mensen te ontmoeten of gewoon hier en daar goeiedag te gaan zeggen. Inmiddels kennen we al een heel aantal standhouders en is dus zo’n beurs meer een koffieklets voor ons geworden dan een gewoon bezoek.

Veeeeel tijd genomen om te praten met de mensen en unieke stukken tegen te komen en te bekijken enzo. Er was een indrukwekkende stand van Geert Seys (www.streetjewelry.be.tf/), hij heeft altijd een indrukwekkende display van prachtige emaille platen aan zeer redelijke prijzen. Aangezien hij een Belg is moest ik er uiteraard een praatje mee slaan. Een beetje verder vond ik weer enkele unieke martini asbakken voor één van mijn verzamelingen en net achter de hoek een leuk assortimentje Guinness gadgets gevonden voor mijn andere verzameling.

Dit jaar was dus zeker niet anders, na een zeer rustig grenslandhallen in Hasselt is Rosmalen het topje van de ijsberg. Daar gonst het van activiteit, alhoewel ik hier en daar dan weer opving dat het dit jaar verdacht rustig was. Waren het nu de werken op de weg van rosmalen of het mooie weer, maar het was duidelijk: er was minder volk, je kon zelfs bewegen en meestal is dat boven rond de middag zeker niet het geval! Hoe dan ook zijn wij er toegekomen net na tien uur, openingstijd dus. We hadden een omweggetje gemaakt over Turnhout om mijn moeder op te pikken die nogal 50ties gezind is en we hadden ook nog een halfuurtje filerijden achter de rug dus eigenlijk waren we blij te zien dat we vlakbij de deur plek hadden en zo binnen waren. Met onze jukebox fanaat kortingkaart was de entree dan ook wat aangenamer. Die paar euro parking kon er dan net wel af!

Net binnen al even een bekende tegen het lijf gelopen, namelijk Arn van Moosdijk boeken (www.moosdijk.com) Hij verwittigde me dat hij het nieuwe Marco Rossignoli boek voor me bij zich had (Pinball Snapshots) en hij ging het zeker opzij houden. Dus wij snel naar boven, geleerd uit andere jaren eerst boven en dan beneden, en boven was het vrij rustig.

En toen …….kwamen we Henk de Jager tegen, dé Henk de Jager met wie ik in Mechelen vorig jaar maar 5 woorden gewisseld had. De Henk de Jager wie me een sleutelhanger toestuurde van de enige em flipper die ik bezit (inmiddels niet meer) en die ik toen een doos bonbons had gestuurd en hij herkende me nog! Nou ja, ik ben nu ook wel een redelijk memorabel persoon naar het schijnt maar toch…. Hij heeft me dan snel lid gemaakt van Magische Machines en gaf me een aantal oude exemplaren ervan mee. Ik heb nu de tijd gehad om ze te lezen en ik moet zeggen: Magische Machines is een absolute concurrent voor de spinner! Ik hoop alleen dat Henk het nog lang doorzet. Op zijn stand stond ook een grote schoendoos met allemaal promo’s erin en inderdaad, das nog een verzameling van mij. Ik heb me er al ineens verschillende rijker gemaakt en mijn verzameling is bijna compleet. Bij deze ineens de volgende oproep: moest je promo’s hebben en ze kwijt willen: MAIL MIJ!!!! Net achter de hoek van bij Henk nog een 20-tal flyers gekocht (die verzameling is nu ook bijna compleet, ja ik weet het, flippernurd!) Dan nog rustig verder gewandeld en tot de conclusie gekomen dat je dan toch wel al honger krijgt en nog erger: ma en andere helft zijn gewoon foetsie. Blijk-

baar had ik ergens te lang staan kletsen (as usual) en waren ze al doorgewandeld. Effe gestopt om te lunchen (heerlijke schnitzel trouwens) en we waren weer op stap. Beneden uiteraard een beleefdheidsbezoek gebracht aan Wizard de flipperkastspecialist (www.pinballwizard.nl). Ze waren weer goed voorzien van van alles en nog wat, tegelijkertijd een gesprek aangeknoopt met een Belg en die overtuigt van bij Wizard te kopen (grijns) en nog een displaytje meegenomen en op naar de volgende. Hele mooie flippers ook bij hen trouwens. Verschillende mooie ouwe flippertjes gezien aan belachelijke prijzen en bijna uniek voor een beurs: een Medieval Madness gezien! We hadden ook gehoopt op Elvis, maar hij was blijkbaar nog niet gearriveerd in Nederland. Jukeboxshop had een vrij uniek stuk bij, een voorloper van de jackpot, volledig in hout maar wel voor een mooie prijs. (www.jukeboxshop.nl) Alomtegenwoordig op bijna alle beurzen kan je van hen wel altijd speciale dingen verwachten. Ik denk dat als je iets specifieks zoekt dat zij het altijd wel kunnen vinden. Dan nog eventjes bij Rik langs van Flipcoin met een eeuwig mooie collectie flippers. De volledige stand was ingenomen door flippergekken en er werd duchtig geflipperd en op kasten geramd. Wil dus zeggen dat mensen zich serieus aan het vermaken zijn. Verder nog een heleboel diners en jukes gezien waar ik niet verder over hoef uit te wijden aangezien dit een flipperblad is, dan langs Moosdijk een stapel boeken opgehaald en langs de oldies parking naar de wagen. Het was weer extreem vermoeiend, zeer leuk, weer te veel geld uitgegeven………maar toch een absolute aanrader voor iedereen die wat met de fifties heeft te maken of wil te maken hebben.

Voor de volledige fotoreportage kan je naar www.flippers.be en rechtsonder doorklikken naar rosmalen.

41


Spinnertjes  

Spinnertjes zijn gratis voor leden. Vermeld bij voorkeur ook woonplaats en vraag-/richtprijs. Alleen niet-commerciële advertenties worden geplaatst. Voor commerciële of 'bulk' advertenties (>3 kasten), gelden de vóór in het blad genoemde advertentietarieven.

Whirlwind In mooie staat, m werkt, cabinet is ylar op speelveld. Topper is aa Nieuwe originel mooi, alles werkt, displays zijn nwezig en complete decals e decals op de spinner discs. Nie goed. targets). Handleierbij (voor spinner disks en alle uwe set barstjes (zoals op ding ook aanwezig. Enkele plas drop plastics bij om di de meesten) maar er komen entics hebben weg wegens plaa e te vervangen. Fotos op aanvra kele reserve Creature Fromtsgebrek. Afhalen in Antwerpe ag. Moet n. € 650,Speelveld is heel The Black Lagoon m oo i. Cabinet is moo zitten enkele kras i, maar: op kopkast erbij van jes. Je krijgt echter een quasi pe de kopkast moet omwissele een gesloopte CFTBL zodat je rfecte zelf geen tijd omn en dan is de cabinet volledig inze enkel groen zoals het hohet om te wisselen :( Hologram orde. (heb Afhalen in Antw ort. Speelt perfect, display is he is nog mooi erpen. € 1200,el goed. Aeneas Verhé, B 19 december 20 -2100 Deurne, +32-(0)329067 04 65

Star Trek; The Next Generation STTNG, leuke kast, technisch 100%, geen verkleuringen aan de kast of speelveld. Mail gerus voor betere of details foto’s. Speelveld lichte slijtage bij de neutral zone, lock bar met klinknagels € 1100,TOTAN in zeer goede staat Tales Of The Arabian Night TOTAN, kast is geheel gepoetst, met nieuwe blauwe rubbers, geen verkeuringen, geen beschadigingen, 1 plastic is gelijmd. Vraag gerust om foto’s. Kan in overleg thuis bezorgd worden. € 2550,Demolition man Speelveld en kast niet verkleurd, extra set slingshot plastics. Kast is 100% en speelt leuk met zijn meerdere multiballen. Kan in overleg bezorgd worden. Wegens ruimtegebrek, dus bieden maar. € 875,Arie Pijl , Veenendaal, 0318-548901 9 december 2004

n er ext Generatio isch 100%, held Star Trek the Neen zeer mooi speelveld. Techn inet netjes en niet Mooie kast met eet met sleutels en manual. Kab elen is uiteraard display en compl ere foto’s op aanvraag. Proefspiff of Attack from ared St verkleurd. Meerd ruil tegen een Scg van mij kant. € 1050,te k oo . nt ve E . etalin mogelijk 98625 uke kast met bijb Mars of andere le erdam, Alphen a/d Rijn, 06-141 Martijn van Amst 9 december 2004

42

Addams family Gold (#216) Hele mooie flipper, compleet met certificaat. € 4500,Cactus Canyon Mooie flipper, goed onderhouden. € 4500,Medieval Madness Hele mooie en goed werkende met nieuwe mylar over het speelveld. € 4200,Danny Derouck, B-1910 Berg, +32 (0)16651968 7 december 2004 Riverboat Gam Weinig gebruikt bler verkleurd. Moo , rechterkant van het kabinet en Van Hooidonk, i speelveld, inclusief manual. € 60igszins 0,6 december 2004Dordrecht, 078-6145206

Earthshaker Mooie en goede Earthshaker. Linkerkant cabinet heeft bij de explotatie waarschijnlijk een slot ofzo ingezeten. Dit is dichtgemaakt met een metalen plaat. Speelveld is 100%, de rest van het cabinet ook. Backglass perfect. Speelt vreselijk goed. Compleet met manual en doos met reserveonderdelen en lampjes. € 750,Harrie Oliemans, Venhuizen, 06-46066569 24 november 2004

speelt Junk Yard Yard flipperkast, ode, nk Ju e tt ne r ee Z kast met videom supervlot, leuke l.... mail gerust voor info slingerende koge hem te bezichtigen, of of een afspraak omgoed bod. € 1650,doe gewoon een ssen, 06-27553661 Jeroen Brands, A04 19 november 20

Flintstones Leuke vrolijke fl Foto’s op aanvraipperkast in prima staat. Helen Verbeek, ag te verkrijgen... € 1150,19 november 20 Hoorn NH, 0229-575111 04


jaargang 13 nummer 4

Revenge from RFM in verzamelMars mooi kabinet zeerstaat geen schade bij de poten sp helder inclusief mooi (gescreend cabinet) mon eelveld et Willi Wormgoor hernet card en manual. € 2100 itor zeer ,22 november 20 , Lochem, 06-52064062 04

0,lveld perfect. € 55 ee sp , Bad Cats et ni t as pk d, ko Kabinet verkleur nieuwe lveld is prachtig, ee No Fear sp , 0% 10 kt wer Een hele mooie! ,00 9492268 12 display. € bilzen, +32 (0)8 en ig E 0 74 -3 B s, Peter Smet 04 16 december 20

  

Gezocht: Kopruit Big Valley Bally EM 1970 Kopruit in redelijke staat. Kan nooit veel slechter zijn dan mijn huidige. Frank Douwenga, Etten GLD, 0315-326106 19 december 2004 Future it Back to the echte Micheal J. Fox? ru p o K t: ch o Gez bijvoorbeeld de f alternatief met e Niedorp, 06-55101490 O System11A/B board en display’s Alex Duin, Nieuw Wie heeft er wat liggen? CPU-board mag wel wat 7 december 2004 defecten hebben... Alex Duin, Nieuwe Niedorp, 06-55101490 Gezocht: Indiana Jones 9 december 2004 Indiana jones, geen speelveld schade, technisch 100%, cabinet mag verkleurd zijn. Johan Arisse, Tiel, 0344-635583 Revenge From M ar s Sp 26 november 2004 ee lveld + rom’s Wie heeft een R FM sp ee lv el d liggen. (bijvoo naar ombouw SW rbee Wie heeft grafkast waarvan Ep1) Of een gammele defecte ld opruit MedusaMedusa gekocht zonder kopruit. K een speelveld m het speelveld acceptabel is. Voo Van de week een ft niet perfect te zijn (mag wel). -25096862. it r s ac ce pt ab el leg ik direct 500, euro op tafel. Ik er nog één?? Hoe ichelsgestel, 073-5515199 / 06 he b er ee n in Duitsland op het (echter Duitsland Erik Kleijn, St. m04 oo is g er g gr oo t) maar ik haal he liever dichterbij. 22 november 20 m Michel van den E lzen, Esch, 0411 9 december 2004 674377 Rechterramp The Machine Wie heeft er nog een rechterramp van The Machine: Bride of Pinbot liggen? Ik ben al enige tijd op zoek naar een model die in betere staat is io d ow ra Road Show g een radiootje uit de Road Sh dan degene wie ik er nu in heb zitten. en Wie heeft er no andere onderdelen over hebb Daan Pierik, Doetinchem, 06-51373135 je n liggen? Mocht Ted, monden Ted en Red) da 21 november 2004 t (mn van gezich graag. k hoor ik dat oo s, Limbricht, 06-53281330 Bart Bartholomeu Te Ruil: Frank 7 december 2004 Ik heb een mooieenstein een flintstones. Frankenstein die ik wil inruile n voor Norbert Poland, Gezocht: Safe Cracker B ro ek op Langendijk 21 november 20 , 0226-333448 Liefst niet verkleurd, geen speelveldschade. 04 Tom Geneyn, B-8820 Torhout, +32 (0)478630368 7 december 2004

Email-adressen, foto’s en meest actuele Spinnertjes vindt u op de NFV-website: www.nfvpinball.nl/spinnertjes Mocht het om wat voor reden dan ook gebeuren dat uw opgegeven Spinnertje niet is geplaatst, of dat er gegevens (met name telefoonnummers) missen of incorrect zijn, meld dit dan zo spoedig mogelijk bij de redactie. Alleen op die manier kan dat soort fouten in de toekomst worden voorkomen.

Spinnertjes voor in de volgende Spinner bij voorkeur pas eind februari opsturen, om de actualiteit ervan te waarborgen!!

Vergeet vooral niet uw woonplaats en telefoonnummer te vermelden en bij voorkeur ook een richt-/vraagprijs. Dit voorkomt onnodig zoeken en bellen.

Zet uw nieuwe spinnertje ook op de site: www.nfvpinball.nl/spinnertjes

43


A R I E

Advertentie - index 3 13 27 29 31 33 40 AK

Wizard Speelautomatenarchief Flipperwinkel.nl Flippers van Schippers Active Pinball Huifkar Silverstone / Pinball Magic Errèl Industries B.V.

  * = Duo-leden

Metten Hulster Deters Karelse Veenstra Lodewijk Stolp Morhee * Elias Suselbeek Verbeek Leurs Boonstra Richardson Bernardi Knaap Lourens Jong Timmermans Wijkhuizen Ras Gogh Rademakers Bulte * Loerakker Soedamah Neumüller Kriek Mooij Vertooren Ditmarsch Rasterhoff Boots Frederiks * Jansen

F. F. R. M. J. N. B. F. H. R. R. L. M. G. G. C. vd S. J. de H. J. R. R. van D. G. P. E. J. E. W J. J. van M. P. R. R.

1359 HK 3941 KP 5049 KG 1185 JA 3901 NS 2035 CM 3311 GR 3824 WX 3067 DT 7051 AC 1813 JA 7001 ER 1071 XB 3076 AB B-4020 B-2980 2051 KP 4714 RN 5591 NZ 1985 EV 3431 XN 3991 AB 6451 HB 1325 RZ 9461 TG 1318 BB 1072 NS 1326 HB 1188 DB 4261 AH 2651 PH 9743 VL 2517 XN 5313 AJ 3768 AD

Almere Doorn Tilburg Amstelveen Veenendaal Haarlem Dordrecht Amersfoort Rotterdam Varsseveld Alkmaar Doetinchem Amsterdam Rotterdam Luik Zoersel Overveen Sprundel Heeze Driehuizen Nieuwegein Houten Schinveld Almere Gieten Almere Amsterdam Almere Amstelveen Wijk&Aalburg Berkel&R’rijs Groningen Den Haag Nieuwaal Soest

         44

KERSTVERHAAL H

et was al half december, en Sinterklaas was nog steeds in Nederland. Hij was blijven hangen in de kroeg en had daardoor de boot gemist. Met twee pieten, nu echter gewoon in het burgerpak gestoken, slenterde de oude man van Kroegje naar Kroegje. Geld zat, want dat had de Sint dit jaar uitgespaard op de cadeautjes: iedereen moet immers de broekriem aanhalen in Nederland, had Sint uit Den Haag vernomen. Eindelijk, na een café of tien te hebben bezocht trof de goede Sint een etablissement aan waarin een flipperkast was geplaatst. Een gloednieuwe nog wel, en zelfs de beide pieten (in burger) herkenden direct de op de kopruit afgebeelde popkoning. Helaas was het niet mogelijk om per direct een potje te flipperen op de prachtig blinkende flippermachine. De kast was bezet door een andere oudere man met een grote witte baard. De Sint kende hem wel, het was die kerel uit het hoge noorden. Een concurrent op de markt, zodra Sint zijn hielen had gelicht op 6 december verscheen dit figuur vrijwel overal direct in de etalages en reclame uitingen van de winkeliers. Sint had echt een hekel aan die vent, vooral dat rode pak en de ijsmuts irriteerde hem mateloos. “Koop tenminste een fatsoenlijke mijter en een mooi wit paard, sukkel!”, bromde de Sint in zijn baard, terwijl hij handtekeningen uitdeelde aan een paar aan de bar zittende jongeren. Heel vreemd was, dat de oude flipperaar na iedere bal een grote bel pakte en luid klingelend Joho-Joho door de kroeg bulderde. De beide pieten (ze zagen er keurig uit in hun burgerkloffie) vonden het wel geinig en begonnen met de oude flipperaar mee te brul-

len, het leek wel een spreekkoor. Ook de jongeren aan de bar deden mee, met een schuin oog naar de goede Sint die aan een tafeltje een beetje zat te mokken. “Dat populaire gedoe”, mopperde Sint zachtjes voor zich uit. Plotseling gooide de Kerstman, want hij was het, de kast op tilt en liep op de oude Sint toe. Van schrik liet die bijna zijn glaasje bisschopswijn uit zijn wit gehandschoende handen vallen. “Joho ouwe, kom op laten we een potje flipperen”, bulderde de Kerstman tegen de bibberende Sint. “Wie verliest betaalt een rondje, je hebt toch poen zat”, zei de kastelein tegen Sint. En de jongeren aan de bar riepen “Gaaf, te vet, wij komen kijken”. En zo verbroederden de beide mannen zich en werd het al flipperend op die prachtig mooie Elvis kast toch een hele gezellige avond. De Kerstman werd zelfs zo dronken, dat hij alle aanwezigen een gratis lidmaatschap van de Nederlandse Flippervereniging aanbood. Wel voor maar een jaartje riep hij jolig. Dan doe ik er nog een jaartje bovenop, schreeuwde de Sint, ik heb toch nog poen zat !! Afijn, als u het komende voorjaar twee wat oudere mannen met witte baarden samen met twee keurig geklede donkere heren in een café ziet flipperen, dan weet u wie dat zijn….. Arie Noot: als u de komende tijd dus langs een uitspanning loopt en u ziet voor de deur een rendier en een wit paard staan, dan heeft u de flipperaars gevonden of u heeft zelf een ietsje te diep in het glaasje gekeken!

Agenda Battle For The Kingdom 2004 29 december 2004, IJsselstein Strijd der Titanen tussen de koplopers van de Galerij der Groten. Golden Years 2005 5 - 6 maart 2005, Wieze (België) Retro-beurs waarbij waarschijnlijk ook flipperkasten aanwezig zijn. In de Oktoberhallen te Wieze (Belgie). Open van 9.30 - 18.00 uur. European Pinball Championship 2005 21 - 22 mei 2005 Meer info volgt op de site en in de komende Spinner.

Meer informatie over deze agendapunten op de NFV-site: www.nfvpinball.nl/agenda


De Nederlandse Flipper Vereniging heeft u als flipperliefhebber veel te bieden: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

Artikel

-contact met honderden flipperliefhebbers in Nederland en België -tijdschrift SPINNER en NFV-nieuwsbrief die regelmatig verschijnen -flipperen onder het genot van een hapje en een drankje tijdens de Steunpuntdagen -korting op aanschaf van onderdelen -advies bij aanschaf en onderhoud van uw eigen flipperkast -officiële PINBALL kampioenschappen o.a. DUTCH PINBALL OPEN -deelname aan European Pinball Championship als speler of supporter -korting op entree bij flipperevenementen o.a. The After Summer Pinball Party -telefonische hulplijnen voor technische vragen over je flipperkast -agenda van de belangrijkste beurzen en wedstrijden -documentatie en historisch materiaal van flipperkasten -bemiddeling bij problemen met aanschaf en garantie van flipperkasten -overzicht van bonafide handelaren van flipperkasten en onderdelen -excursies naar o.a. de grote PINBALL producenten in Amerika -informatie uit buitenlandse PINBALL tijdschriften -gratis flyers bij de SPINNER van de nieuwste flipperkasten -locale flipperwedstrijden en competitie avonden -gratis adverteren in de SPINNER -eigen homepage op INTERNET (www.nfvpinball.nl) -laatste PINBALL-nieuws wereldwijd! -tips en trucs op gebied van techniek -spelbeschrijvingen en speeltips -informatie over de laatste ROM-versies van uw eigen flipperkast(en) -overzicht van de beste flipperhallen in Nederland -verkoop clubartikelen (ook postorder) -NFV pinball videoband 1 en 2; "Hoe word ik wereldkampioen"; flipper geschiedenis -NFV Dutch Pinball Team T-shirt ...................

Prijslijst Nederlandse Flipper Vereniging

POSTERS: FLYERPOSTER TAF, AFM, IJ, TZ, TOTAN, MM .... VIER FLYERPOSTERS NAAR KEUZE ................................ POSTER NFV DPO 1995 ............................................... POSTER NFV EPC 1997 ............................................... KOPRUITENPOSTER I .................................................. KOPRUITENPOSTER II ................................................. POSTER DIRTY HARRY .............................................. VERZENDEN POSTER(S) INCLUSIEF KOKER ..................... STICKERS: ‘I LOVE PINBALL’ STICKER .......................................... VIDEOBANDEN: NFV VIDEOBAND NUMMER 1 (1997) ........................... NFV VIDEOBAND NUMMER 2 (1999) ........................... VIDEOBAND “HISTORY OF PINBALL ’20-‘97" ................ VIDEOBAND “HOEWORDIKWERELDKAMPIOEN FLIPPEREN?" .. CD-ROM’ S : CD-ROM PINBALL PAKHUIS ..................................... FLYERS: PINBALL FLYERS ........................................................ PINBALL FLYERS, PER 3 STUKS .................................... LECTUUR: WILLIAMS WPC PINBALL REPAIR GIDS VOOR FLIPPERS NA 1991 ............... SPINNERS < 2005 ...................................................... NIEUWE SPINNERS 2005 .............................................

Leden

Niet-Leden

€ 7,00 € 25,00 € 4,50 € 4,50 € 7,00 € 7,00 € 7,00 € 6,50

€ € € € € € € €

1,00

€ 2,50

€ € € €

20,00 20,00 20,00 15,00

€ € € €

12,00 35,00 8,00 8,00 12,00 12,00 12,00 6,50

December 2004

Opmerkingen

VERKRIJGBAAR BIJ EVENEMENTEN VIER NAAR KEUZE VOOR VOOR 25,00!

34,00 34,00 34,00 22,00

€ 20,00

€ 34,00

€ €

1,00 2,50

€ 2,00 € 4,00

€ 13,00 € 1,00 € 2,00

€ 23,00 € 2,50 € 8,00

INDIEN VOORRADIG GRATIS VOOR NIEUWE LEDEN

DIVERSEN: NIEUW: NFV-PARAPLU'S .......................................... € 10,00 € 15,00 MOK MET FLIPPERMOTIEF (IJ, TOTAN, MM, CV, TZ) .............. € 10,00 € 15,00 PRIJZEN EXCLUSIEF VERZENDKOSTEN / VERVOERSKOSTEN € 30,00 INCL. INFO-PAKKET VOOR NIEUWE LEDEN LIDMAATSCHAP NFV 2005 ........................................ € 27,50


-Advertentie-


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.