2008 - 02 - Spinner Magazine

Club van 100: zeer voortvarende start!

De nieuwe Stern: -> Nieuw clubhuis voor de NFV Interview met Lyman Sheats Jr Magische Machines Rick Romijn Bløf

Het Spinner Magazine is een uitgave van de Nederlandse Flipper Vereniging en verschijnt vier maal per jaar in een oplage van 1000 stuks: -maart -juni

-september -december

nummer nummer nummer nummer

1, 2, 3, 4,

deadline deadline deadline deadline

voor voor voor voor

de de de de

kopij: kopij: kopij: kopij:

eind eind eind eind

februari mei augustus november

Losse nummers: € 8,00 PTT periodiek: 146128 ISSN: 1382-4066 KVK: 40482631 IBAN: NL 04 PSTB 0007233926 BIC: PSTBNL21

Redactionele bijdragen: Artikelen en fotomateriaal zijn zeer welkom op het redactieadres. Er mogen geen rechten van derden op rusten. Door inzending geeft de auteur of fotograaf toestemming tot publikatie in het SPINNER Magazine. Artikelen kunnen schriftelijk (bij voorkeur digitaal) worden aangeleverd. Teksten (zonder opmaak) in DOS/Windows formaat (Rich Text Format of Word).

Artikelen, advertenties, vragen, columns en ingezonden brieven opsturen naar: Spinner Redactie Team: Jonathan Joosten, Bas Vis, Jim Jansen e-mail: jonathan@nfvpinball.nl, bas@nfvpinball.nl Advertentie tarieven NFV Spinner Magazine: 1/4 pagina € 40,00(1x) € 120,00 1/2 pagina € 85,00(1x) € 255,00 1 pagina € 135,00(1x) € 405,00 achterkant (kleur): op aanvraag commerciële Spinnertjes € 15,00(1x)

(jaarcontract,4x) (jaarcontract,4x) (jaarcontract,4x) €

45,00

(jaarcontract,4x)

Niet-commerciële Spinnertjes van leden zijn gratis.

Per Spinnertje kunnen maximaal drie flipperkasten worden aangeboden. Geef uw Spinnertje (bij voorkeur schriftelijk/elektronisch) door aan de redactie of het secretariaat.

Nadere inlichtingen over advertentie mogelijkheden bij de secretaris (zie colofon).

Aansprakelijkheid: De redactie werkt met grote zorgvuldigheid aan de samenstelling van de SPINNER. De redactie en/of Nederlandse Flipper Vereniging aanvaardt geen aansprakelijkheid voor mogelijke schade (direct of indirect, van welke aard of omvang dan ook) die het gevolg is van onjuiste vermelding en/of zetfouten.

Copyright: Niets uit de SPINNER mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden bijdragen in te korten, op onderdelen te wijzigen of te weigeren.

Lidmaatschap van de Nederlandse Flipper Vereniging: Je kunt lid worden van de Nederlandse Flipper Vereniging door een aanmeldingsformulier aan te vragen bij het secretariaat. Het is ook mogelijk lid te worden via onze website (www.nfvpinball.nl).

Lidmaatschap kost € 30,00 per kalenderjaar.

Postbankrekeningnr. 7233926 t.n.v. NFV, te Amsterdam.

Betaling voor Belgische leden: Belgisch rekeningnr. 979-6129316-85 t.n.v. de Nederlandse Flipper Vereniging.

Doulidmaatschap: voor mensen die op hetzelfde adres wonen bestaat de mogelijkheid om per gewoon lid tot maximaal 3 gezinsleden extra op te geven. Per adres wordt slechts één Spinner gestuurd. De contributie voor deze duo-leden is € 6,- p.p.

Opzeggingen: schriftelijk uiterlijk 2 maanden voor het einde van het kalenderjaar bij de penningmeester.

Prijslijst shop Nederlandse Flipper Vereniging Artikel Leden Niet-Leden

Opmerkingen

Flyerposters: € 12,00 € 15,00 (Verkrijgbaar bij evenementen) Attack From Mars, Cactus Canyon, Cirqus Voltaire, Congo, Indiana Jones, Junk Yard, Medieval Madness, Monster Bash, No Fear, No Good Gofers, Scared Stiff, Star Trek: The Next Generation, Tales Of The Arabian Nights, The Addams Famliy, Theatre Of Magic, Twilight Zone

4 Flyerposters naar keuze € 40,00 € 50,00 Posters: Kopruitenposter € 12,00 €15,00 Poster Dirty Harry € 7,00 €12,00 Verzenden poster(s) inclusief koker € 8,75 Flyers: Pinball flyers € 1,50 € 3,00 Pinball flyers, per 3 stuks € 3,75 € 6,75 NFV Tshirts € 10,00 € 12,50 NFV Polo’s € 18,50 € 20,00 Lectuur: Spinners < 2007 € 1,00 € 2,50 Spinners vanaf 2007 € 3,00 € 8,00 Lidmaatschap NFV 2008 € 30,00 € 30,00 Incl. info-pakket voor nieuwe leden

Hét blad voor de flipperliefhebber De Spinner is het verenigingsblad van / voor en door leden van de Nederlandse Flipper Vereniging en verschijnt 4 keer per jaar.

INHOUD

11

12

14

Van de redactie..............................................Jonathan Joosten.................... 4 Van de secretaris............................................Bas Vis................................ 4 Van het bestuur.............................................Bas Vis................................ 5 Vacatures...............................................................................................5 Flipperen in de media............................................................................... 6 Ingezonden stukken.................................................................................8 Nieuws..........................................................Jonathan Joosten.................. 10 NFV vindt nieuw clubhuis.................................Bas Vis / Arie Pijl................ 12 De nieuwe Stern: Indiana Jones.....................Pinballnews.com................... 14 De eerste keer: Indiana Jones (Williams ‘93)...Jim Jansen. ......................... 18 De eerste keer: Indiana Jones (Stern ‘08).......Jonathan Joosten.................. 20 Nieuws van de Kasten Commissie.....................Jonathan Joosten.................. 22 Aankondiging: Opening NFV Funhouse..................................................... 23 Interview: Lyman F. Sheats Jr.......................Pingame Journal................... 24 Voor de flipperaar rolt de bal nog steeds............New York Times................. 28 Geen ballen gooien naar de kopruit (2)..............Niko Groenewegen................ 30 Verslag: Magische Machines EM meeting............Niko Groenewegen / Bas Vis.... 36 Bekende Nederlandse flipperaars: Rick Romijn...Gerard van de Sanden............ 38 De collectie van... Barry Stolp..........................Gerard van de Sanden............ 40 DMD basiscursus techniek...............................Jan Herman van de Pol........... 42 Nieuw leven voor Pinball 2000..........................Pinballnews.com................... 44 De techniek staat voor niets: Storing zoeken...Richard Baan. ..................... 48 Mijn eigen flipperkast maken: Book of Kells (6)..Richard Baan. ..................... 50 Verslag: Tillywood Pinball Wizard Weekend........Jonathan Joosten.................. 52 Jong geleerd ... Fiep.......................................Jonathan Joosten.................. 53 Verslag: Team Pinball Championship 2008.........Bas Vis / Lieven Engelbeen...... 54 Tussenstand Regionale Pinball Leagues..............Bas Vis.............................. 55 NFV Evenementen kalender zomer 2008................................................... 56 Spinnertjes....................................................Vraag en Aanbod.................. 57 Column: Bløf..................................................De Vijfde Speler................. 58 Club van 100 / NFV Ranking.................................................................. 59

28

30 38

40

24

52

COLOFON Hoofdredactie en opmaak: Jonathan Joosten (jonathan@nfvpinball.nl)

NFV Dagelijks Bestuur Secretaris / waarnemend voorzitter: Bas Vis, tel: 0297-263451 (bas@nfvpinball.nl) Penningmeester: Nienke Lemmens (nienke@nfvpinball.nl)

Redactie: Jim Jansen, Bas Vis (redactie@nfvpinball.nl)

Communicatie en Promotie: Jonathan Joosten (jonathan@nfvpinball.nl) Kasten Commissie / Clubhuis: Edwin Nijs (kc@nfvpinball.nl) Coördinator België: Lieven Engelbeen (lieven@nfvpinball.nl)

Aan dit nummer werkten verder mee:

Tijdelijk bestuurslid: Arie Pijl (arie@nfvpinball.nl)

Richard Baan, Gerard van de Sanden, Mila Groot, Winfred de Ruijter, Jeroen van Nes, Lieven Engelbeen, Niko Groenewegen, Jim Schelberg (Pingame Journal), Barry Stolp, Martin Ayub (Pinballnews.com), Arie pijl, Edwin Nijs, Jan-Herman van de Pol, Anja Hegteler, Axel van den Ende, Peter Koch, Angela Henkelman (Tillywood)

Ledenadministratie: Gerard van de Sanden (ledenadministratie@nfvpinball.nl) Website: Mark van der Gugten (webmaster@nfvpinball.nl) Evenementen Organisatie: Daniëlle Hijlkema (evenementen@nfvpinball.nl) Wedstrijd Organisatie: Ad Jonker (wedstrijd@nfvpinball.nl)

Omslag ontwerp: Jonathan Joosten

Ereleden: Guus Arens, Jurgen van de Peppel, Ad Jonker, Martijn van Aken Druk: Print X-Press - Amersfoort Websites: www.nfvpinball.nl, www.nfvpinball.com, http://wiki.nfvpinball.nl, http://dpo.nfvpinball.nl

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

Van de redactie

Jonathan Joosten

Lange tijd zag het er naar uit dat deze Spinner een stuk dunner zou worden dan de 60 pagina’s die de laatste jaren steeds gehaald werden. Zoals gebruikelijk kwam er weer een stoot aan input op de valreep binnen. Deels was dit voorzien omdat bepaalde vertalingen moesten wachten tot er toestemming was, of tot het te vertalen stuk beschikbaar was.

Onvoorzien, maar wel leuk, was dat Sterns Indiana Jones al te bespelen zou zijn wat daardoor een tweede ‘Eerste keer’ mogelijk maakte.

Opnieuw is het een zeer gevarieerde Spinner. Indiana Jones is natuurlijk aanwezig, maar niet overheersend. Verder een goede mix van luchtig nieuws en wat meer serieuze bijdragen.

Het interview met Lyman Sheats is leuk, maar voor mijn gevoel wel erg toegespitst op de (Amerikaanse) ‘klagende’ rec. games.pinball lezers. Ik had Lyman liever zelf geïnterviewd, maar hij is nogal lastig te strikken. Gelukkig ook weer veel eigen input die reeds in een vroeg stadium werd ingediend (waarvoor dank).

Hoe de komende Spinner er uit gaat zien kan ik nog niet voorzien. De komst van een nieuw clubhuis (hoera!) en de bijbehorende verbouwings- en verhuiswerkzaamheden gaan waarschijnlijk een hoop tijd opslokken deze zomer. Maar dan hebben we ook wel wat om trots op te zijn. Met de hulp van de leden maken vele handen hopelijk het werk licht. De nieuwe ruimte is zeer geschikt om er echt een gezellig honk van te maken, en wat is er nou mooier dan dat met elkaar te doen.

De Club van 100 loopt ook geweldig. Volgens sommigen is deelname aan de Club van 100 een ‘excuus’ om verder geen bijdragen aan de NFV of het clubhuis te hoeven leveren. Als meer mensen die redenering volgen dan is de kans groot de we de verbouwing professioneel kunnen uitbesteden en beslaat de Club van 100 in de volgende Spinner een paar pagina’s.

Fijne vakantie!

Voor mijn gevoel is dit wel een Spinner zoals ik hem graag maak. Meer (grote) foto’s, minder tekst. Natuurlijk is dit alleen mogelijk als er goed foto materiaal wordt aangeleverd en dit keer was dat gelukkig zo. Af en toe is het een beetje schuiven om een artikel mooi op een pagina uit te laten komen en in een enkel geval moet het staartje dan maar op een andere pagina.

Van de secretaris 2008 was tot nu toe een jaar van verwachtingen. Veel nieuwe initiatieven en je moet altijd maar afwachten of zoiets slaagt.

Bijvoorbeeld de nieuwe opzet van de competitie, de cursus basistechniek, de EM-liefhebbers groep Magische Machines, de uitbreiding van de Spinner redactie, de reacties op de Club van 100 en vooral… de zoektocht naar het nieuwe clubhuis.

Intussen is het bijna juli. En van een aantal nieuwe ideeën weten we intussen: heel geslaagd.

Een voorbeeld van een geslaagd initiatief is de cursus (DMD)basis techniek. Veel dank aan Donald, Maurice & anderen voor een leuke & leerzame dag. En wat zou het leuk zijn als er in het najaar een vervolg komt, want die belangstelling is er zeker. Ad Jonker heeft bovendien het initiatief genomen om ook een EM-cursus basis techniek te organiseren. Met Henk de Jager als cursusleider…

De Club van 100 loopt bijzonder goed. Gerard van de Sanden heeft, naast veel werk voor de ledenadministratie en als razende reporter van de Spinner, veel tijd & energie beloond gezien in de aanmelding van bijna 30 clubleden. We hebben de ambities naar boven mogen bijstellen en dat is altijd leuk om te doen. Eens kijken of we de 40 ook kunnen halen !

De groep van EM-liefhebbers organiseerde in juni een 2e bijeenkomst. Enthousiaste deelnemers, met veel liefde en kennis over de flipperkast van de oudere generatie. Dankzij Niko Groenewegen een tweetal zeer lezenswaardige bijdrages voor de Spinner en waardevolle inbreng van Henk de Jager en Onno Leenen bij de inventarisatie van onze EM collectie.

Bas Vis

Als de plannen gerealiseerd kunnen worden, komt er in het najaar een heuse EM-happening in het nieuwe NFV Funhouse.

De nieuwe opzet van de competitie levert een wat gemengd beeld op.

Zeker: de competitieleiders hebben de zaken voortvarend opgepakt.

Dank daarvoor aan Ronald, Ad, Gerard en Lieven. Verder is het goed gelukt om TPL en RPL te integreren. In alle regio’s zijn intussen 1 of 2 bijeenkomsten geweest, maar het blijft moeilijk om telkens een volwaardig deelnemersveld te krijgen (>15 deelnemers). Ook het gemak waarmee mensen zich nog de avond vooraf afmelden levert veel onbegrip op. Bij mij in elk geval…

Het zorgenkindje blijft De Spinner. Niet zozeer om een leuke en gevarieerde inhoud samen te stellen. Wel om een volwaardig team samen te stellen. De eerste stap is er: vanaf het volgende nummer maakt Ronald Knor deel uit van het redactieteam. Net als de voetbalclubs gaan we deze zomer proberen nog een paar ‘versterkingen’ te realiseren om de continuïteit beter te waarborgen.

De verwachtingen inzake het clubhuis blijven bestaan. Over een paar maanden weten we hoe goed dat gelukt is.

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

Van het bestuur Nieuw clubhuis De belangrijkste gebeurtenis: we hebben een locatie voor een NFV Funhouse gevonden. Centraal, ruim en binnen het budget. Omdat Ad Jonker optreedt als ‘partner’ hebben we 60 extra m2 kunnen huren. Wel zal er nog het nodige gedaan moeten worden om het pand ‘speelklaar’ te maken. Arie Pijl coördineert de verbouwing, Edwin Nijs coördineert de verhuizing. Ronald Knor, Jan & Tonia Meijer en Ruud & Daniela Hylkema helpen actief mee. Op de site en in De Spinner komen verzoeken voor support. Het streven is om op 30 augustus het openingsevenement te houden (samen met de traditionele NFV BBQ).

Activiteiten kalender Ondanks het niet beschikbaar zijn van het NFV Funhouse zijn er in het 2e kwartaal diverse activiteiten georganiseerd.

Dankzij de gastvrijheid van Pinball Boulevard was er een geslaagd evenement (TPC 2008) op zaterdag 17 mei met meer dan 50 actieve flipperaars. Een week later was er de 1e cursus DMD Basis Techniek in Westmaas (opnieuw ZW-Nederland…).

Vanaf het najaar is het nieuwe clubhuis beschikbaar. Na het openingsevenement (zaterdag 30 augustus) volgt er een 1e cursus EM Basis Techniek (zaterdag 27 september). De streefdatum voor het DPO 2008 blijft voorlopig het weekend van 1 & 2 november 2008.

Ledenadministratie Gerard van de Sanden heeft als ledenadministrateur in de voorbije maanden actief kandidaatleden benaderd die wel een profiel hadden aangemaakt op de NFV-site, maar nog geen lidmaatschap hadden afgesloten. Dat heeft een positieve impuls gegeven aan de ledenaanwas. We liggen op schema om de gewenste 100 nieuwe leden te halen. De procedure om lid te worden via de NFV-site blijft omslachtig. Daar gaan we in het 3e kwartaal nu echt wat aan doen.

We hebben besloten een nieuwe lidmaatschapsvorm te introduceren: het Familie Lidmaatschap. Voor een bedrag van 40 Euro kunnen maximaal 5 leden van één huishouden lid worden. Vooral voor vaders/moeders onder de NFV leden die ook hun kinderen mee willen nemen naar NFV evenementen / activiteiten.

Contributie 2008 Het jaarlijkse ritueel moet helaas weer gestart worden. Nog ca. 1/3 van de leden heeft zijn/haar contributie over 2008 niet voldaan. Bij Spinner 2 krijgen ze een aanmaning en een laatste vriendelijk verzoek om te betalen. Alle leden die per 31 juli nog steeds niet hebben betaald zullen post krijgen van onze professionele partner met een verhoging in verband te maken administratiekosten. Tevens zullen we iedereen nogmaals vragen om de NFV een machtiging te geven.

Bas Vis

HERHAALDE OPROEP De vorige Spinner stond een oproep voor medewerkers aan de Spinner. Dat resulteerde in een paar mailtjes en een concrete bijdrage van Anja Hegteler. Maar om het huidige niveau vast te houden en de lat nog hoger te leggen is extra hulp welkom.

Daarom opnieuw: Het NFV Spinner Magazine zoekt: 1. RUBRIEKS REDACTEUREN De Spinner kent een aantal goed gewaardeerde en gelezen rubrieken, waarvoor leden bij toerbeurt kopij aanleveren.

Voorbeelden daarvan zijn De Klassieker (artikel over een favoriete kast ouder dan 10 jaar) en In the Spotlight (artikel over iemand die beroepsmatig actief is in de flipperwereld).

Graag willen we daar nog twee rubrieken aan toevoegen (Mijn Gameroom en Mijn Persoonlijke Top 5).

Wat zoeken we? Mensen die de coördinatie wil doen voor een rubriek zodat er voor de genoemde rubrieken een leuke bijdrage in de volgende Spinner komt. Je hoeft dus niet zelf te schrijven, maar benadert leden hiervoor. Het tijdsbeslag is beperkt en je helpt ons om voldoende en tijdige kopij bij de redactie van De Spinner te krijgen.

2. NIEUWS REDACTEUREN De NFV informeert haar leden graag over nieuwe ontwikkelingen in de flipperindustrie. Veel van de leden van de NFV volgen het internationale flippernieuws via het internet.

Om de NFV website up to date te houden is de NFV op zoek naar mensen die het laatste nieuws met andere leden willen delen door korte nieuwsberichtjes voor de website te schrijven.

Het nieuws kan eventueel ook voor het Spinner Magazine gebruikt worden.

Wat zoeken we? Iemand die het leuk vindt om uit het grote nieuwsaanbod selecties te maken voor de NFV. Ook hier: het kost weinig tijd. Je deelt met anderen wat je zelf al aan nieuws gevonden had.

3. CREATIEVE REDACTEUR Zoals de meesten wel weten maakt Jonathan Joosten inmiddels 2 jaar het Spinner Magazine. Om de afhankelijkheid van één persoon wat te verkleinen is versterking gewenst.

Samenwerken zorgt ongetwijfeld voor extra inspiratie, waardoor pagina’s er nog leuker uitzien. Onderdeel ervan is ook de opmaak van de voorpagina (‘cover’) van de NFV. We zoeken mensen met interesse in het maken van bladen die zich aan het einde van elk kwartaal eens over de Spinner in wording willen buigen om het blad beter te maken en het opmaken leuker te maken. De Spinner wordt gemaakt met Indesign, dus enige handigheid daarmee helpt.

4. OVERIGE SUPPORT Er komt veel kijken bij het maken van een blad als De Spinner.

We willen graag nog een aantal zaken verder uitwerken: onderzoek naar de mogelijkheden om het blad in full-colour uit te geven (‘haalbaarheidsonderzoek’) en onderzoek naar vergroten van de advertentie-opbrengsten.

Tenslotte: het kritisch nakijken van de definitieve opmaak draagt bij aan de kwaliteit van het blad. We zoeken mensen met een goede kennis van grammatica en taal die bereid zijn op die manier een steentje bij te dragen aan ons verenigingsblad Voor alle vacatures geldt: reacties graag naar : jonathan@ nfvpinball.nl

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

Flipperen in de media

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

De flipperkast van Bløf in Ureterp zondag 25 mei 2008 Ureterp

Zaterdagavond speelde de band Bløf op het Oerrock festival in Ureterp. De wensen en eisen van bands worden voorafgaand bekend gemaakt aan de organisatie door middel van een zogeheten rider. Op deze lijst geven bands aan wat er aan eten en drinken klaar moet staan in de kledingkamer. Ook komen soms specifieke attributen en apparatuur op deze lijst voor.

Bløf had een zeer bijzonder item op haar rider staan, een flipperkast. Maar niet zo maar eentje, het moest dezelfde zijn als die werd gebruikt door The Who in de musical Tommy bij het nummer Pinball wizard. De meeste organisaties bellen na het zien van het item om te melden dat ze dit niet kunnen regelen. Maar de organisatie van Oerrock wou eerst kijken of het mogelijk was en zorgde ervoor dat de flipperkast in de kleedkamer stond. De zanger van Bløf zegt in de video dat het meer een check was om te kijken of de rider wel wordt gelezen. De band had niet verwacht dat het Oerrock zou lukken om er eentje te regelen. © Martijn de Vries BLOF in Uretrerp

(door Bas Vis)

Dankzij de inspanningen van Jim Jansen kreeg ik een uitnodiging om bij het Oerrock festival 2008 te zijn. Gezellige boel. Mega tent met veel bier van de tap en lekkere hamburgers uit het vet. Duidelijk het evenement van het jaar voor de gemeente Ureterp. Iedereen van boven de 15 was er.

Even ook achter de coulissen gekeken, om te kijken waar die Tommy flipperkast precies stond.

Bleek in een grote blauwe container te zijn. Lekker warm. Heee…..nog een 2e Tommy ook.

De organisatie vond het leuk dat er iemand van de flippervereniging was. Of ik misschien ook wat aan dat geluid kon doen. Want dat stond echt te hard. Zelfs als er in de tent gespeeld werd kon je die kast nog horen. Ik kon het me nauwelijks voorstellen. Maar het was echt zo. De barsten sprongen in je trommelvlies. Nu is de muziek van the rockmusical Tommy geweldig, maar teveel decibellen blijven teveel decibellen. ‘Tommy can you hear me ?’ Dat was een licht overbodige vraag. Zeker in zo’n container…. ‘Geef mij de sleutel maar even’, zei ik. Sleutel? Ze keken me verbaasd aan. Nee, die hadden ze niet. Ze hadden de kast in Amsterdam opgehaald en moesten ‘m op maandag weer terugbrengen. Zo meegenomen.

En niks extra. Voor de exploitant een leuke deal.

Want ik denk niet dat er meer dan 10 spelletjes op gespeeld zijn.

De andere Tommy was in ieder geval qua volume beter ingesteld. Speelde ook behoorlijk.

Het concert ? Dat was geweldig. Maar ook daar: eigenlijk had ik het volume wel iets bij willen stellen… Of misschien volgende keer niet op rij 10 maar achter in de tent gaan staan…

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

Ingezonden stukken

Met het oog op de Tommy musical die Di-rect komend najaar gaat opvoeren maakte Barry Stolp zijn eigen vertaling van The Who’s “Pinball Wizard”. De Di-rect versie van Tommy is ook in het Nederlands en vertaald door Jan Rot. Tijdens de Musical awards gaf Di-rect een voorprroefje. Dit is terug te kijken op uitzendinggemist.nl: http://player.omroep.nl/ ?aflID=7182689&md5=ece0faf5ea2dada6e71bb7b55f9e6ee9

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

Axel van den Ende stuurde bovenstaande foto in van deze flipperfoto die in de gameroom van Hotel Brisasol in Albufeira, Portugal hing. In de gameroom zelf stond overigens een zuinig afgestelde Elvis.

De strip hiernaast is al eerder in de Spinner geplaatst, maar sindsdien door verschillende leden opnieuw ingestuurd.

Nog ĂŠĂŠn keer dan.

Gevonden door Barry Stolp op: http://hullabaloo.sunsims. com/forum/viewtopic.php?p=23250.

Ook in de virtuele wereld wordt geflipperd...

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

Nieuws

Pimp je flipperkast

Treasure Cove, een familiebedrijfje van Allen Shope en zijn zonen Kevin en Brian, is gespecialiseerd in het repareren en herstellen van flipperkasten en videogames. Daar gaan ze behoorlijk ver in en menige flipper werd na een opknapbeurt voor een prijs ver boven de gemiddelde marktwaarde verkocht. Er worden ook aanpassingen bedacht om flipperkasten nog mooier te maken. Zo zijn er voor verschillende flipperkasten sideboard decals ontworpen. Dit zijn stickers voor de binnenkant van het kabinet. Een setje voor Indiana Jones (op de foto) kost $79,-. Er zijn ook sets voor andere kasten. Meer info: www.treasure-cove.net.

Nieuw display in Stern flipperkasten

Stern Pinball is afgestapt van het gebruik van Pinled Dotmatrix Displays. Deze displays werden gebruikt in de flipperkasten die naar Europa geëxporteerd werden. Als alternatief heeft Stern een eigen display ontworpen en in productie genomen. Het nieuwe display is opgebouwd uit vierkante ‘cellen’ met daarin 8x8 LEDjes die direct op de printplaat gesoldeerd zijn. Het nieuwe display oogt goed, al kan de afwerking van het display in de kopkast nog wel verbeterd worden.

Nieuwe lidmaatschapsvorm: Familie lidmaatschap

Op advies van ledenadministrateur Gerard van de Sanden heeft het NFV bestuur besloten een ‘Familie lidmaatschap’ te creëren. Tot voor kort kon men individueel lid worden, of als duo lid, trio lid, etc. Ouders die hun hele gezin lid wilden maken liepen per extra kind op tegen een toename van 6 euro. Het familie lidmaatschap is bedoeld voor gezinnen/huishoudens van maximaal 5 personen en kost 40 euro per jaar.

10

Nieuwe Sterns aanschaffen met korting?

NFV hoofdsponsor Game XL heeft aangegeven leden van de NFV die collectief, via de NFV, een nieuwe Stern flipperkast bij hen bestellen, korting te willen geven. Het principe is simpel: hoe meer flipperkasten, hoe meer korting.

Natuurlijk weet je nu nog niet zeker of je de volgende Stern wilt hebben, maar ben je wel voornemens om ‘m te kopen als het een leuk thema is. Misschien weet je al wel dat je toch een nieuwe Spiderman wilt. Of dat je serieuze interesse voor ee Indiana Jones hebt.

We zouden graag een idee krijgen hoeveel leden serieus overwegen om een nieuwe Stern-flipperkast te kopen. Als je plannen hebt: stuur een reactie naar jonathan@nfvpinball.nl. Aanmelden betekent niet dat je je verplicht tot aanschaf, maar geeft ons meer duidelijkheid in de besprekingen met Game XL. We betrekken de geïnteresseerde leden bij het proces van de verdere uitwerking van de actie. En dan kun je hopelijk voor het eind van het volgende kwartaal je bestelling plaatsen!

New player in town?

Matchstick Creations was een leverancier die o.a. zwarte flipperballen (met of zonder motief) leverde, waar je terecht kon als je je nieuwe Stern in een Gold editie wilde veranderen of als je een topper voor je flipperkast zocht. De website is echter onlangs uit de lucht gehaald en vanaf 1 juli worden de (nieuwe?) activiteiten voortgezet onder de naam Back Alley Creations. De website laat op dit moment alleen het logo zien en biedt de mogelijkheid om in te schrijven voor een nieuwsbrief. Zie: www.backalleycreations.com.

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

Ontwerper verkoopt eigen flipperkast

Dennis Nordman, ontwerper van o.a. Pirates of the Caribbean, bood onlangs zijn eigen POTC aan op Ebay. De omschrijvende tekst, met name het 2e deel, is te grappig om te vertalen en staat hieronder. Hoewel er weinig humor in de flipperkast zit, heeft de ontwerper wel degelijk een hoop lol. De flipperkast werd uiteindelijk voor US$ 3.887,00 verkocht.

“I’m pinball game designer Dennis Nordman and I’ve decided to sell my personal Pirates of the Caribbean pinball game.

This game is in mint condition and only has 363 plays. It’s only been played a few times since last Labor Day when my wife has a big family party. I hand picked the game from the assembly line and it was thorougly checked by Stern’s quality control techs.

I just never play pinball at home. I get enough pinball 8 to 12 hours a day at work! When I’m home, I want to do other stuff. I don’t own any of my other games and it’s time to send this one to a good home. I will not ship and it must be picked up at my home in Lake Villa, IL. I can’t help with packing or loading because I’m recovering from three broken fingers (don’t ask...it’s a long, stupid story that involves a snow blower. :-) I still have the original box and the winning bidder must take it too. I need the room! When you pick it up, bring a friend or two to help with teardown, packing, and loading. I do have beer. :-) We can play a few games before you load it. It must be picked up within 30 days of auction end.

Wizard Blocks playfield art for sale

Een andere opvallende Ebay veiling kwam van Wayne Gillard, de man achter The Pinball Factory in Australië.

Om zijn copyright rechten te beschermen bood hij 10 reproducties aan van het speelveld artwork wat bedoeld was voor Wizard Blocks. Deze flipperkast was de 3e in de Pinball 2000 reeks, maar is door sluiting van de flipperdivisie door Williams destijds niet verder ontwikkeld dan een prototype.

Het hoogste bod bedroeg uiteindelijk AU$ 227,50, zo’n US$ 216,-. Overigens biedt Mr Pinball Australia wel meer aparte zaken op Ebay aan, zoals bijv. de dunnere prototype Ringmaster heads voor Cirqus Voltaire.

If you want me to sign the game, I’ll be happy to do it and I’ll include some flyers and a few spare parts.

On May-05-08 at 09:28:52 PDT, seller added the following information: It just occurred to me that I should have written the add in Piratespeak. ARRRRRGH! Anyway, ya’ bilge rats, here’s some lines that I wanted Captain Anne Bonney to say that were deleted. <!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Ye got a problem with a woman on top? <!--[endif]-->I like havin’ all these men under me! <!-[endif]-->I ain’t no Land ho! <!--[endif]--> All hands on deck! I said DECK! Who called me ‘Sail ho?’ <!--[endif]-->I still got more balls than ye! <!--[endif]--> Just like a man, can’t keep track of his balls! Lost yer ball?

I don’t have that problem! Mess with me an’ you’ll get a taste o’ th’ cat! <!--[if !supportLists]--> Keep yer balls away from me! Head for th’ Stern! (Ya’ mean th’ pinball place?) No ya landlubber, I mean the back o’ th’ ship! <!--[endif]-->

On May-07-08 at 06:57:13 PDT, seller added the following information: ARRRGH! Ye snivilin’, blithern’ scallywags! Enough with the shippin’ questions! After a bit of parley, I’ve decided the shippin’ rules can be adjusted. Well, they weren’t rules anyway…more like guidelines. If ye wants me booty, ye have to send yer own ship to pick it up, savvy? It’s possible I can promise some grog to bribe some mates to help me pack it. Or maybe ye can bribe some local landlubber pinheads to help me pack it. I’m now Cap’n Semi-Hook an’ I needs some assistance. So, that’s the rules ye swabies, no more parley.

Now, where’s th’ rum?”

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

11

NFV vindt nieuw Funhouse De zoektocht naar een nieuw clubhuis was een lange.

We hebben er met een klein team veel tijd in gestoken en zijn blij dat we erin geslaagd zijn om een nieuwe locatie voor ons NFV Funhouse te vinden. Een ruimte die voldoet aan de meeste criteria die we vooraf hadden bepaald: betaalbaar, minimaal 200 m2, droog, goed bereikbaar. Het streven was om binnen 30 km van Utrecht te blijven. Dat zijn er een paar meer geworden, maar niet veel. Ederveen is heel centraal gelegen en bovendien vlakbij het kruispunt van de

snelwegen A12 en A30. Wel is het zo dat we nog flink aan de slag moeten om de ruimte helemaal geschikt te maken. Maar ook dat kun je met een beetje goede wil positief uitleggen: dan kunnen we het nu precies zo maken als we het graag willen hebben. Dat wil zeggen: binnen ons beperkte budget...

De zoektocht In de ruim 9 maanden dat we er actief mee bezig zijn geweest, zijn diverse locaties de revue gepasseerd. Bezocht, bekeken, nog eens bekeken. Meer dan eens waren we dichtbij een overeenkomst, maar ging het om diverse redenen toch niet door. Edwin, Arie en ik hebben aardig wat kilometers gemaakt.

In een aantal gevallen besloten we zelf om de besprekingen niet voort te zetten, bijvoorbeeld omdat de ruimte toch te klein was en/of te duur. In andere gevallen was het de eigenaar/verhuurder die om hem/haar moverende redenen besloot af te zien van samenwerking. Bijvoorbeeld omdat het echt wat anders is: caravans in je loods of flipperkasten. Die caravans komen ze één keer brengen en één keer halen. Die flipperkasten komen ze één keer brengen, maar vervolgens komen ze steeds terug om erop te spelen…

zijn. We hebben ook een voorlopige begroting gemaakt en proberen nu vooral door goed gebruik van contacten en het Internet (Marktplaats) om deze materialen aan te schaffen.

De extra Euro’s die we dankzij de deelnemers aan de Club van 100 hebben verkregen zullen zo een goede bestemming krijgen.

Er bleven vorige maand twee opties over: een kantoorruimte in Gouda en een schuur/loods in Ederveen. Gouda was een mooie locatie maar had een belangrijk bezwaar: er was alleen een overeenkomst mogelijk voor 1 jaar, omdat het pand op afzienbare termijn een andere bestemming zou krijgen of gesloopt zou worden. Ook was de huurprijs hoger en moesten alle flippers met de trap naar boven.

De keuze van het NFV Bestuur viel dus op de loods/schuur in Ederveen (vlakbij Ede). We hebben een overeenkomst gesloten voor onbepaalde tijd (met een evaluatie na 2,5 jaar). We gaan een ruimte huren van meer dan 300m2. Het grootste deel daarvan zal door de NFV worden gebruikt, een deel is bestemd voor opslag/opstelling van de kastencollectie van Ad Jonker. Ad betaalt in ruil daarvoor een deel van de huurprijs alsmede een bijdrage in de kosten van G/W/L. De maandelijkse last voor de NFV komt daarmee uit op ca. 700 Euro. Eventueel is er een mogelijkheid om extra ruimte bij te huren voor opslag.

De verbouwing De voorbije weken zijn vooral besteed om te bekijken hoe we de ruimte willen gaan indelen. Met name Arie Pijl, Jan & Tonia Meijer, Ruud Hijlkema, Ronald Knor en Edwin Nijs zijn druk geweest om te bekijken welke materialen er allemaal nodig

12

De eerste stappen zijn intussen ook gezet: op zaterdag 14 juni is er flink schoongemaakt. Dank ook aan Ruud & Pim Hylkema en Rob WIllemsen voor hun inzet. Ik geloof niet dat er foto’s zijn gemaakt van de situatie ‘voor’ de grote schoonmaak, maar Ruud en Rob hebben meer dode torretjes gezien dan ooit in hun leven. 18 juni is Gerard van de Sanden begonnen met het schilderwerk. Goed materiaal en vakmanschap vormen een prima combinatie: de binnenmuur oogt weer netjes. Er blijft nog meer schilderwerk te doen en we willen ook de vloer van een beschermingslaag voorzien.

Op zaterdag 28 juni gaat de verbouwing echt beginnen. We willen 2 toiletten gaan realiseren en een begin maken met de keuken. Het is de bedoeling dat we straks twee toiletten en een urinoir voor onze gasten hebben. Gipsblokken, deuren, zelfs lijm, het lijkt erop of we met wat zoekwerk en doorzettingsvermogen veel zaken voor relatief weinig geld kunnen bemachtigen. Moeten we het vervolgens natuurlijk nog wel in elkaar zetten. Ook hebben we een volledige keuken gevonden op Marktplaats die we gratis mogen afhalen (in Ede). Met koelkast, afwasmachine, magnetron en fornuis.

Dat is nog eens een vooruitgang! Tegelijkertijd gaat ook de elektriciteit aangelegd worden. We streven ernaar het gebruik van verlengsnoeren tot een minimum te beperken. Nu even investeren in tijd & geld, maar daar hebben we straks veel plezier van.

Ook een flinke klus: goede ventilatie en verwarming regelen.

Alweer biedt Marktplaats legio aanbiedingen, we zijn bezig om keuzes uit het aanbod te maken.

Belangrijk ook: we willen in het nieuwe clubhuis een bar neerzetten. Ook daar zijn we druk naar aan het speuren, maar

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

Bas Vis / Arie Pijl tips zijn vooralsnog zeer bruikbaar (lengte bar: minimaal 4 meter). Ook komt er, meer dan in Deventer, een zithoek. De banken daarvoor zijn al beschikbaar.

De verhuizing Zodra de speelzaal begaanbaar is (dus: schilder- en vloerwerk klaar) kunnen we gaan beginnen aan een mega-operatie: de verhuizing van de meer dan 100 flipperkasten van de NFV. Daarbij kunnen we nog wel wat helpende handen gebruiken, zie ook de oproep hiervoor op de NFV-site. Vooral in Deventer zal nog het nodige gedaan moeten worden om de kasten ‘verhuisklaar’ te maken. De bedoeling is om in Ederveen alleen kasten op te stellen die ‘speelklaar’ zijn, plus een beperkt aantal waaraan (actief) gewerkt wordt. Dat betekent dat we rond de 80 kasten uit zullen komen. Met de groep van EMliefhebbers hebben we afgesproken dat we in eerste instantie ons gaan richten op de 10-12 beste kasten. De overige kasten gaan we na de verhuizing bekijken en een planning maken voor herstel. Of in voorkomende gevallen voor onderdelen gebruiken.

De huur van de vrachtwagen & chauffeur zal een aardige duit kosten. Via ING heb ik een ‘sponsoring’ van 500 Euro geregeld.

Dat vormt een prima basis!

Voorlopig staat de verhuizing gepland voor het weekend van 26 / 27 juli. Dat betekent dat we nog een paar weken hebben om over de exacte inrichting na te denken…

De opening Vanaf begin augustus zullen we dan gaan werken aan het verder inrichten en gereed maken van ons nieuwe clubhuis.

Om zo op tijd klaar te zijn voor een groots openingsevenement op zaterdag 30 augustus. Zie ook pagina 23

Support leveren Om van het nieuwe NFV Funhouse in Ederveen een gezellig clubhuis te maken is de NFV dringend op zoek naar enthousiaste leden, of potentiële leden, die kunnen helpen met de inmiddels in gang gezette verbouwing. Concreet wordt gezocht naar: - mensen die ervaring hebben met het bouwen van sanitaire voorzieningen en het installeren van een keukenblok. Dus bouwvakkers / tegelzetters en loodgieters gevraagd!

- Er is het nodige schilderwerk zoals wanden sauzen, vloercoating aanbrengen en het afwerken van de keuken.

Dus: huisschilders gevraagd.

- Ook moeten we diverse muurtjes plaatsen met deuren, daar is vakmanschap voor nodig. Alweer bouwvakkers gevraagd.

- Er moeten wandcontactdozen geplaatst worden voor alle spelende kasten. Elektramonteurs gevraagd.

- Buiten de specialisten in de bouw is er ook veel hulp nodig van mensen die wel willen helpen maar voor een ander beroep hebben gekozen. Vele handen maken het werk licht en het komt het verenigingsgevoel ook ten goede.

- In de speelhal komt een bar. Mocht iemand een bar te koop weten: geef het svp door. Tevens hulp gezocht voor het plaatsen van deze bar.

Het clubhuis is van en voor leden, wat betekent dat we er met elkaar iets moois van kunnen maken. Jullie inbreng is nodig en uitermate welkom. De NFV rekent op voldoende inzet van leden om er een leuk en gezellig NFV-clubhuis van te maken, waar iedereen met plezier naar toe komt om onze gezamenlijke hobby, flipperen, te beoefenen.

Stuur je mail nu of bel. Graag jullie reacties naar arie@ nfvpinball.nl of naar bas@nfvpinball.nl Bellen kan ook, dan naar 06-53204222 (Arie Pijl).

BEDANKT ALVAST!!

In deze ruimte komen entree, toiletten, keuken en een berging

De toekomstige speelruimte van het nieuwe Funhouse, voor de schoonmaak was begonnen. Inmiddels is de ruimte schoon en de tussenwand wit geschilderd.

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

13

De nieuwe STERN: Review: Martin Ayub www.pinballnews.com Vertaling: Mila Groot

De Indiana Jones filmserie behoeft eigenlijk al geen introductie en dat op basis van de eerste drie films Williams in 1993 de flipper Indiana Jones – The Pinball Adventure heeft gemaakt, is natuurlijk al helemaal geen nieuws. Nieuw is nu wel dat er na vijftien jaar bij het uitkomen van deel vier van de filmserie, Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull, ook een nieuwe flipperkast is gemaakt, simpelweg genaamd Indiana Jones. De vraag is natuurlijk of Stern op basis van hetzelfde thema, waaraan slechts één film is toegevoegd, toch iets nieuws, uitdagends en interessants heeft kunnen neerzetten.

Het centrale onderwerp van het thema is duidelijk aanwezig aan de buitenkant: Indy staat vijf keer op de kopruit en op beide zijkanten van zowel de kopkast als het kabinet.

Het kleurenthema is geel-oranjerood, net zoals het logo van de film, en dat zie je in de hele kast terug. Ook de kaart die op de achtergrond van het speelveld en in de kopruit terugkomt is typisch voor de films. Op het speelveld worden verder kleuren gebruikt om de elementen van de vier films van elkaar te onderscheiden: geel voor The Raiders of the Lost Ark, rood voor the Temple of Doom, blauw voor The Last Crusade, en groen voor The Kingdom of the Crystal Skull. Voor elke kleur/film is er een object en een gekleurde pop bumper: in dezelfde volgorde is dat de Ark, de Sankara Stone, de Holy Grail en de Crystal Skull.

14

Het speelveld De volgorde van de items op het speelveld is niet chronologisch maar begint links met de Holy Grail. Onder de Grail zit een langwerpige scoop waar de bal vanwege die vorm vrij makkelijk in gaat.

Bovendien komen ballen die naar beneden rollen uit de pop bumpers vanzelf in de scoop terecht. Van die pop bumpers zijn er vier, namelijk in de vier kleuren van de films, en elke hit verhoogt de jackpot die aan die kleur gekoppeld is. Op de rode pop bumper zit het volgende item: de Sankara Stone. De steen ziet er een beetje uit als een gepofte aardappel maar dat mag de pret niet drukken.

Voor de Stone zit een captive ball constructie met één vaste en één losse bal. Het geinige van deze constructie is dat de voorkant omhoog komt als je er tegenaan geschoten hebt, waardoor er een scoop tevoorschijn komt. De bal kan niet langs dezelfde weg eruit maar wordt naar de Holy Grail scoop geleid en van daaruit weer in het spel gebracht.

Onder de pop bumpers zitten nog de INDY standup targets en aan de rechterkant boven het slingshot zitten de bijbehorende JONES targets. Boven de pops zit de Map Room. Ook dit is een constructie met een captive ball maar hier zitten twee lossen ballen in. Door op de captive ball te schieten stuur je de twee losse ballen richting de targets voor een bonus multiplier.

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

Het derde filmitem is de Ark of the Covenant. De Ark ziet er geweldig uit en lijkt behoorlijk op de echte Ark uit de film. Hij is goed verlicht en ziet er degelijk uit. Dat mag ook wel want je moet de bal er uiteraard telkens tegenaan schieten en hij moet ook tegen vliegende ballen bestand zijn.

Een schot op de Ark is op zichzelf niet lastig maar als de bal weer terugrolt, wordt hij door een magneet een willekeurige kant op geslingerd, waardoor het uiteindelijk toch een tricky schot blijkt te zijn. Die magneet wordt trouwens ook gebruikt om de bal vast te houden als de Ark multiball begint zodat je zonder balverlies van de lichtshow kan genieten.

Het spel Uiteraard begint het spel met het skill shot. Qua keuzemogelijkheden lijkt hij op die van de Lord of the Rings: het lopende lampje in de shooter lane stopt als je de bal afschiet en bepaalt je keuze. Bij de LotR ligt je keuze echter al vast als de bal een klein beetje beweegt; hier moet je echt op het juiste moment de bal gewoon afschieten. In tegenstelling tot de LotR hoef je dan weer alleen maar op het gewenste lampje te mikken want daarna gaat de bal via de loop het spel in. De opties van het skill shot zijn: Indy Jones (de targets), Cairo Swordsman (in de Map Room), Light Mystery (in de rechter inlane), Light Super Pops (eh, de pops dus) of Advance Scene (een gratis scene van een film). Geen nieuwe dingen hier maar elke keuze scheelt je weer een aantal schoten op het betreffende doel.

Het laatste filmitem is natuurlijk de Crystal Skull. Deze doorzichtige, wat langwerpige schedel bevindt zich op de enige ramp in de kast. Deze ramp leidt de bal achter de Ark en de Map Room langs zodat hij boven de linker inlane uitkomt. Naast deze ramp zit de rechter ingang naar de loop die, zoals het een loop betaamt, achter alles langs gaat naar de linkerkant van de kast. Daar komt hij uit in de pop bumpers, wat betekent dat je de bal ook tussen de pops door de loop in kan schieten. Aan beide kanten zit een spinner en dat is niet onbelangrijk om te weten want switches raken is een groot onderdeel van het spel. Deze beide loops en de schoten op de vier items samen vormen de zes belangrijkste (jackpot)schoten in de kast.

Maar laten we niet vooruitlopen op een conclusie en eerst de films per stuk nader toelichten, beginnend links op het speelveld bij de Last Crusade. Om de scenes van deze film te spelen moet je de bal in de scoop schieten; eerst vijf keer, dan zes keer en daarna telkens zeven keer. Om een scene uit te spelen is het de bedoeling dat je telkens binnen een bepaald aantal seconden genoeg schoten maakt om de jackpot aan te krijgen. Ook deze aantallen lopen op, dit maal van 10 schoten in 40 seconden naar 12 in 50 seconden, dan 9 in 40, 11 in 40 en ten slotte 22 schoten in 60 seconden. En daarmee is de kruistocht af.

Wat wel een beetje vreemd en onhandig is in de layout van het speelveld, is dat de vier rijtjes inserts waarop je je voortgang in het spel kan bekijken, niet in de volgorde staan waarin je ze zou verwachten. De volgorde van de items op het speelveld is Last Crusade, Temple of Doom, Raiders en Crystal Skull maar in de rijtjes inserts, die qua richting ook lijken te wijzen naar de verschillende items, hebben de Last Crusade en de Raiders van plaats gewisseld. Beetje verwarrend als je uit je ooghoeken probeert bij te houden hoe ver je ongeveer bent.

En dan: het spel zelf. Eigenlijk is het hele spel in een paar zinnen samen te vatten want voor elk filmitem op het speelveld gelden dezelfde basisregels: 1) schiet er x maal op om de eerste scene te starten, 2) schiet bij elk van de vier filmscenes het benodigde (en oplopende) aantal schoten of switches, 3) schiet vervolgens de jackpots en super jackpots en 4) sluit de film af met het behalen van de vijfde en laatste scene. Dat betekent dus twintig keer heel veel schoten maken en switches raken...

Vervolgens is de Temple of Doom met de bewegende captive ball aan de beurt. Om deze scenes te starten moet je telkens op de captive ball schieten en vervolgens eronder om een Sankara Stone scoren. Je begint met één Stone en voor elke volgende scene wordt het één Stone meer. Tijdens de scenes zelf (multiball) moet je alle zes de grote schoten blijven schieten tot de captive ball weer omhoog komt voor een super jackpot. Bij deze film vind je nog de meeste variatie tussen de scenes: in de eerste scene moet je 13 willekeurige schoten maken; in de tweede scene moet je twee keer alle zes de schoten halen in een willekeurige volgorde; in de derde scene moet je ook twee keer de zes schoten halen maar nu in de volgorde die de lampjes aangeven (van links naar rechts over het speelveld); vervolgens is het zeven jackpotschoten en uiteindelijk weer alle schoten van links naar rechts over het speelveld maar dan elk schot twee keer.

De scenes voor Raiders of the Lost Ark zijn weer een stuk eenvoudiger: schiet 19 keer op de Ark voor alle letters van RAIDERS OF THE LOST ARK om de scene te starten en verzamel het aantal switches tijdens de multiball dat nodig is om de jackpot aan te krijgen. Na elke jackpot wordt het aantal switches verhoogd voor de volgende jackpot. De enige variatie tussen de scenes zit in de switches die beschikbaar zijn voor die scene. Alleen bij de laatste scene is het nog eenvoudiger: schiet op de Ark voor jackpots.

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

15

De film met de voor alle scenes meest eenvoudige regels is wel de Crystal Skull: je hoeft alleen maar op de ramp te schieten en bovendien is er geen final scene. Dat betekent dat je na 5 + 9 + 14 + 20 = 48 schoten op de ramp deze film compleet hebt. De reden hiervoor is dat de beelden en het verhaal van deze film niet eerder naar buiten mochten komen dan de film zelf, en dus zat er in de testkast alleen een clipje van de trailer; in de productiekast zal dit natuurlijk anders zijn. Als je alle vier de films gespeeld hebt, kan je de Final Adventure starten in de Last Crusade scoop en hoe die verder verloopt, moet je zelf maar zien te ontdekken!

Naast de vier films heeft de kast ook nog de Map Room met zijn eigen modes: de Cairo Swordsman en X Marks The Spot.

De Cairo Swordsman verschijnt als je de targets vaak genoeg hebt geraakt en blokkeert vervolgens je zicht op de Map Room. Je laat hem weer verdwijnen door de captive ball te schieten en daarmee scoor je dan ook meteen de hurry-up die begint bij 750K. Als je drie keer de Swordsman hebt gestart, gaat bovendien de extra ball branden op de rechter ramp. Voor de andere mode, X Marks The Spot, moet je iets meer je best doen. Er zit namelijk rechts bovenin nog een saucer in de Map Room en om deze mode te halen moet je de bal daar een bepaald aantal keer in zien te krijgen. Als je dat lukt, krijg je double scoring voor vijftien seconden. Extra seconden kun je nog verdienen door binnen die periode weer de captive ball te raken. Leuk voor tijdens een multiball.

Jones neer te zetten en dat is echt een minpunt. De verlichting ziet er prima wel uit en vooral de lichtshow van de Ark als je multiball gaat starten is super.

Alles bij elkaar is de Indiana Jones een kast die er goed verzorgd uitziet maar helaas geen spectaculair spel heeft. De Ark is ondanks het eenzijdige gebruik wel een mooi speeltje, maar wat er eigenlijk ontbreekt is de interactie met het thema en het gevoel dat je zelf Indiana Jones bent. Je wilt als speler meedoen in de film, die scenes echt naspelen zodat je uiteindelijk de Sankara Stone kan terugbrengen naar het dorp of de juiste heilige graal kan kiezen. Jammer genoeg hebben de opdrachten in de scenes weinig te maken met wat er in de films gebeurt en daardoor kom je eigenlijk niet goed in het thema. Mooie verlichting en leuke speelvelditems zijn misschien genoeg voor de toevallige speler maar voor de echte flipperaar is het toch een beetje een gemiste kans.

De laatste zelfstandige spelelementen zijn de INDY en JONES targets. Ze beginnen uit en gaan aan als ze geraakt worden.

Wanneer ze alle vier of vijf aan zijn (beide zijden werken onafhankelijk van elkaar), gaat er een lampje heen en weer lopen dat aangeeft welk target geraakt moet worden. Het leuke is dat het lampje een soort schaduw heeft, waardoor er dus drie targets punten scoren. Het eerste target is 750K; als het lampje één stap opzij gaat, gaat dat eerste target minder fel branden en is het nog maar 625K waard en het nieuwe target is dan 750K. Na de volgende stap opzij is het eerste target nog minder fel verlicht en nog maar 500K waard en zo loopt het lampje heen en weer.

Na zes hits krijg je 2 miljoen en dat kan oplopen tot 6.5M. De uitvoering Hoewel het bekende “ta ta da taaa, ta ta daa”-deuntje inderdaad niet ontbreekt in deze kast, wordt het als standaard spelmuziek wel snel eentonig. In een speelhal zal je er niet veel last van hebben, maar thuis word je het misschien wel iets sneller zat. De geluidseffecten daarentegen zijn wel weer prima; ze zijn gevarieerd, goed toegepast en de kwaliteit is prima. Het is wel erg jammer dat ze voor de extra teksten acteurs hebben ingehuurd en dat is vooral jammer voor Jones Sr, die in het hele spel commentaar levert en als een soort verteller fungeert. Zijn ingehouden “Jackpot” past wel heel goed bij zijn personage maar de acteur die ervoor is ingehuurd levert werkelijk de slechtste imitatie van Sean Connery ooit. Zijn stem is te laag en hij praat net een tikkie te traag om geloofwaardig Professor

16

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

Deze review is een samenvattende vertaling van de volledige 2-delige uitvoerige review welke te lezen is op www.pinballnews.nl

Nu te koop bij

GAME-XL

Game XL

Advertentie ontwerp: JJ - Unigroove Productions

Friezenstraat 3, 5249 JT Rosmalen T +31 (0)73 5222264, F +31 (0)73 5222287 www.game-xl.nl, E-mail: info@game-xl.nl

De eerste keer: Indiana Jones (Williams 1993) De komst van Sterns nieuwe Indiana Jones flipperkast was een goede aanleiding om herinneringen op te halen aan de eerste keer dat Williams ‘Indiana Jones’ uit 1993 gespeeld werd. Een greep uit de reacties op het NFV forum.

Jim Jansen Ik speelde hem voor het eerst in een café in Amsterdam en was niet bepaald enthousiast. Ik vond het een beetje een logge machine die ook qua artwork niet bijzonder was. later ben ik de kast iets meer gaan waarderen, maar het is m.i absoluut geen topper. Het heeft ook met het thema te maken, waar ik weinig mee heb.

Mark Heine Fairplay te Utrecht 1994 denk ik, was meteen verliefd, zoveel spel in, fantastische geluiden en qoute’s. Well of souls, super kickeh natuurlijk die 6 bal multiball. De eerste keer het billion halen ik stond te springen als een klein kind, zo trots als een pauw. En dan als je weg liep. ‘’See u tomorrow Indiana Jones’’ en je wist dan dat het ook zo was, ik moest erheen...

Roy Wils de 1ste keer voor mij op de Indiana Jones was voor mij in een kroeg in Nijmegen waar in die tijd overal in de meeste kroegen wel een flipperkast stond. Alleen deze was dan net uit de doos getrokken. De mevrouw aan de bar zei nog tegen me (dat weet ik nog goed) dat hij eerder vandaag geplaatst was door de exploitant. Ik was dus 1 van de eerste klanten die het genoegen had deze splinternieuwe Indiana Jones te mogen bespelen. En ja, vreemd genoeg baalde ik wel. Ik kwam namelijk voor zijn voorganger: White Water die er eerder stond. Maar het duurde niet lang of ik was al helemaal weg van de Indiana Jones. De vliegtuigjes, de mooie animaties, mooie artwork, prachtige muziek, mooie sterke stemmen: ‘triple jackpottt!!!’ bijv.

Ik was er al helemaal weg van gelijk. Daarna heb ik iedere Indiana Jones die mijn pad kruiste wel gespeeld. En nog steeds doe ik dat. Een klassieker die mij nog vers in het geheugen zit. En nu ik het voorrecht heb gehad om de nieuwste Indiana Jones heb mogen spelen in USA. Kan ik een eerlijke vergelijking maken. De nieuwe Indiana Jones is leuk en ook mooi om te zien en zou hem zeker spelen als ik de kans krijg. Maar het gevoel wat ik had met de 1ste keer spelen op de Stern IJ is totaal niet te vergelijken als toen de eerste keer op IJ WMS versie. Voor mij blijft de ‘ouwe’ Indiana Jones ondanks alles toch de betere van de 2... en was zijn tijd ver vooruit. Mijn mening.

Richard Baan In 1993.... Een flipperwedstrijd in de verschillende speelhallen van Magic City. Spelers konden dan spelen wanneer ze wilden, en na een aantal dagen/weken gingen de eerste 2 spelers door naar de finale. Een finale in een feesttent. Albert (Nomden – red) stond bovenaan met de enorme monsterscore van 1,6B volgens mij en ging dus ook door. En een vriend van me wist in de finale een special te halen. Dat had toen nog niemand gezien. Dat waren nog eens tijden: er werden wedstrijden georganiseerd, een kast met modes, super geluid, tof thema.

Dat kenden we toen helemaal niet. Geen wedstrijden, en ook de kasten waren qua spel en geluid minder.

18

Jim Jansen

Jaap Valent In 1997 was ik op zoek naar een tweede kast die naast de Funhouse kon komen staan. Aangezien ik de Indiana Jones films fantastisch vind wilde ik graag de bijbehorende kast. Na enig speurwerk een IJ voor een leuke prijs kunnen vinden. De zijkanten waren toen al verkleurd maar het speelveld was nog erg mooi. Ik had de kast nog nooit gespeeld dus de eerste paar potjes waren erg spannend. Maar de kast maakte meteen indruk. Het geluid was fantastisch, de modes in grote getalen aanwezig en zeer afwisselend, en het path of adventure maakte het helemaal af. Honderden potjes speelde ik in die eerste paar weken. Ik kwam steeds dichter bij het eindspel en toen ik dat had gehaald, had ik nog verschillende pogingen nodig om het eindspel uit te spelen maar op een dag lukte dat, BILLION! fantastisch. Ik heb de kast vorige week na 11 jaar speelplezier verkocht maar voor mij blijft het de beste kast ooit gemaakt.

Bart Bartholomeus Ik heb de kast ‘in het wild’ bijna niet gespeeld, op een Steunpuntdag bij Luc was de eerste keer dat ik hem met wat meer aandacht gespeeld heb. Vanwege zijn ‘aanzien’ op mijn wanted-lijstje gestaan en vorig jaar een IJ gekocht. In eerste instantie geweldig leuk, zeker het geluid/quotes, maar na 5 maanden was de lol eraf en ik vond hem wat langdradig worden. Duurt ook een eeuwigheid voordat de bal langs de linkerkant naar beneden komt..helaas, geen blijver voor mij en inmiddels verkocht. Ik heb ook Road Show gehad; als ik moest kiezen zou de Roadshow terug keren, IJ niet.

Jasper van Eeden Begin jaren ‘90 ging ik elk jaar met m’n ouders op vakantie, meestal naar Frankrijk. Voor mij betekende dit dat ik ervoor moest zorgen dat de camping waar we kwamen te staan in ieder geval voorzien was van een mooi zwembad én een gameroom.

In de zomer van 1994 was dit iig qua gameroom goed gelukt; Ik kan me herinneren dat deze voorzien was van 4 a 5 goed spelende flippers, waaronder STtNG en dus de Indiana Jones. Ik vond de kasten beiden geweldig om te zien en te spelen; het was tevens mijn eerste ontmoeting met ‘superpin’ widebody flippers . De Indiana Jones beviel mij beter dan de Star Trek, omdat hij een wat rustiger spel had en mijn Francs er dus minder snel doorheen gingen (op mijn 14de was ik nog niet de absolute topspeler die ik nu ben [kuch]).

Ik was helemaal in m’n element met de Indiana Jones en heb er die vakantie veel op gespeeld. Ik vond het een erg spectaculaire kast die door mij goed te bespelen was. Ik weet nog goed dat ik er in die tijd van droomde om ooit zo’n grote flipperkast thuis te hebben, maar niet verwachtte dat dat ooit zou gebeuren... ...maar tijden veranderen gelukkig, want op dit moment heb ik ze beiden in mijn collectie!

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

William van de Zand De eerste keer dat ik serieus op de IJ speelde was bij een mede NFV lid thuis. Ik heb die avond een paar uur op de kast gespeeld. Ik was helemaal weg van de mooie geluiden en de leuke en zeer afwisselende opdrachten die erin zitten. Als kind had ik de 3 Indiana Jones films vaak gezien en in ik herkende een hoop dingen uit de films. Helemaal te gek was de duistere muziek tijdens “the Stones” uit de temple of Doom, waarbij je door het path of adventure moet.

Later heb ik de kast zelfs een half jaar thuis gehad. Op het laatst was het de uitdaging om het eindspel meerdere keren gelijk achter elkaar uit te spelen. Een paar minpunten zijn: De kast moet wel perfect spelen, anders ga ik me eraan irriteren.

Path of adventure en alle targets moeten goed werken. De software bugs zijn soms erg irritant, daar moet je tijdens het spel rekening mee houden. En even “snel” een potje spelen is er niet bij. Buiten deze kleine minpuntjes vind ik de kast nog steeds een toppertje. MORON !!!!!

Rob Capel De Indy was volgens mij niet populair bij de flipperkast exploitant, ik kan me niet herinneren dat ik er ooit 1 in het wild ben tegengekomen. Mijn interesse in de IJ werd gewekt door een item op een NFV videoband waarin Eric Klootwijk op zoek was naar de kast en hiervoor langs ging bij Gerrit Zalm , die de Indy echter niet wilde verkopen. Mijn eerste spel op de IJ zal dan geweest zijn op de kast die ik in 1997 kocht bij Gerrit Werkman en die nog steeds in mijn bezit is. Gelukkig ben ik niet zo’n goede speler en is de kast voor mij nog steeds een uitdaging en een genot om te spelen. Na het zien van The Last Crusade afgelopen zondag geniet ik nog weer meer van de muziek en de quotes van wat ooit de “kast der kasten” was.

Luc Lemmens De eerste kast die ik puur voor het thema heb gekocht, daarna wel enorm gaan waarderen. Leuk spel, leuke modes, mooi geluid en geweldige quotes (And this is how we say goodbye in Germany). Kortom: voor mij een topper en een blijvertje in mijn collectie.

Ronald Knor Mijn eerste potje op de IJ was vele jaren geleden bij medelid MVA. Ik stond versteld van de vele modes die in de kast zaten en de leuke videomode. Maar om de een of andere reden is die knetterharde boer van monkey brains me toch het meest bijgebleven Steven van der Staaij Mijn eerste IJ was in een snackbar. Groenen aan de Heyendaalseweg. Daar hebben ook een AF, GNR en nog wat kasten gestaan. Ik flipperde destijds alleen in café’s en snackbars.... had wat meer tijd nodig om de doelen door te krijgen, en bij een deel van de modes zal ik echt niet geweten hebben wat ik moest doen. Maar ik vond het een geweldige kast. Ik was toen zelf 16 jaar oud, denk ik zo.

Jonathan Joosten Mijn 1e x IJ weet ik niet meer precies. Wel dat de kast geen favoriet van wedstrijdleiders was vanwege de eindeloze multibal van sommige spelers. Albert en Joska hebben geloof ik op IJ laten zien hoe je wereld kampioen moet worden.

Zelf vind ik het met recht een klassieker. Veel afwisseling in het spel door de 16 modes + multiball. Leuke quotes. En aangezien ik niet zo’n goede speler ben verveeld de kast ook niet snel :) In theorie heb ik een IJ in mijn collectie, alleen is dat een project wat al 5 jaar op zijn kant staat...

Bas Vis De meest levendige herinnering aan de IJ komt van mijn 1e RFC bijeenkomst. Bij Adriaan van Roeden in hartje Amsterdam stond-ie in de flipperkelder. Heerlijk flipperatmosfeer, al was de lucht wel wat zwaar van de rook van geest verruimende middelen die daar gebruikt werden. Dankzij wat goede coaching was me vrij snel duidelijk hoe je de kast moest spelen en vooral: hoe je multiball moest halen. Wat me opviel was dat je de multiballs ook (eindeloos?) kon blijven herhalen. Ik herinner me dit als een eindeloze partij, waarbij ik uiteindelijk echt spierpijn in mijn vingers kreeg. En dat mede door deze lange pot mijn 1e RFC-sessie pas diep in de nacht eindigde...

Peter Koch Ik kwam IJ voor het eerst tegen tijdens mijn werk als elektrieker zo’n 2 jaar geleden. Hij stond/staat bij een bedrijf in een ontvangst gedeelte voor de klanten. Ik vond hem er nogal droevig bij staan met kapotte rubbers, vies speelveld en een bal die bleef hangen. Na hem even aangezet te hebben zag ik dat meer dan de helft van de verlichting uit was.

Daarna heb ik gevraagd of ik de kast moest opknappen, want het is mijn hobby om flipperkasten op te knappen. Dat vond de eigenaar prima, want hij was al een tijdje op zoek naar een monteur. Na wat afspraken gemaakt te hebben heb ik de kast mee naar huis genomen en volledig hersteld. P.O.A. gerepareerd, connectors vervangen, nieuwe rom versie, rubber, schoon maken, verse batterijen, ect. ect..... Daarna lekker speeltesten.

Ik vind het schot voor de POA best lastig, meestal raak je de postjes links of rechts van de ramp. Het eindspel heb ik denk ik niet gehaald, maar ik vond voor mijn doen als amateur dat de uiteindelijke high score van 1,543,505,340 punten er best mocht zijn. Ik heb tenslotte meer dan 3 kwartier staan flipperen met 1 spel. Het is een geweldige kast met leuke quotes. Als ik hem vind zal ik niet twijfelen om hem te kopen.

Het grootste probleem is dan meestal de prijs van +/- 1500 euro.

Roger Wijnands Mijn 1e keer spelen op de IJ zal in Valkenburg zijn geweest in een amusementenhal. Nadat het flipperen een paar jaar op een zijspoor was geraakt en de interesse terug was, was het de eerste kast in mijn collectie. Na 10 jaar is ie er nog steeds en eind juni wordt de IJ4 uitgezet in mijn ouders café.

Menno Conijn Ik speelde hem het eerst in een kroeg. Het was een warme zomer ergens begin jaren 90 en we moesten daarom wel elke avond koud bier gaan drinken. Het geluid stond net te zacht en ik moet erkennen dat ik nog nooit van wizard modes etc gehoord had. Een flipperkast rond- of uitspelen? Punten scoren is toch de bedoeling?! Ik weet zeker dat het flipperen toen een aantal katers voorkomen heeft. Het drinktempo ging namelijk behoorlijk omlaag door de afleiding. Heb inmiddels een eigen IJ (met eindelijk een werkende diverter naar het poa) en ik blijf het leuk vinden om hem te spelen.

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

19

De eerste keer: Indiana Jones (Stern 2008) De eerste Stern Indiana Jones flipperkasten zijn begin juni in de Benelux aangekomen waardoor verschillende leden op korte termijn de mogelijkheid hadden om de flipperkast te spelen. Voor velen zal dat de eerste keer zijn. Naast de Eerste Keer Indiana Jones (Williams) hieronder de eerste reacties van mensen die de flipperkast gespeeld hebben. Dit kon o.a. bij bij verschillende leden thuis, bij Wizard in Bunschoten en 21 juni op het Etten Open Air. René Timmer (11 juni) Mijn eerste keer Indiana Jones 4: vanavond (11 juni).

Na het opzetten enkele potjes gespeeld. Open speelveld met slechts één ramp. Geen snelle bal returns via loops of ramps.

Lijkt in geen enkel opzicht op bijvoorbeeld Spiderman, behalve wat betreft het gevoel in de flippers. Dezelfde verbeterde kwaliteit, goed gevoel. Prima om mee te spelen.

Kast met veel stop en go. Vergelijk het met de kasten van Pat Lawlor (Family Guy of bijvoorbeeld, of ouder zoals Funhouse of Whirlwind). Niet je favoriete ontwerper? Deze niet kopen!

De acht bal multiball leek mij in eerste instantie een beetje overdreven maar is goed te spelen, en leuk ook trouwens.

Kopruit lelijk, kabinet mooi, speelveld had minder kitscherig gemogen. Nieuw is de plaats van de tournament knop. In plaats van op de lockdown bar is deze nu gesitueerd onder de startknop. Gat in het kabinet dus, op te lossen door een fake button op deze plaats te monteren. De animaties in het display zijn net als in de andere recente Sterns zeer goed.

Helaas komen deze absoluut niet tot hun recht in het pinled display. Gewoon omruilen dus, voor een paar tientjes koop je de benodigde onderdelen. Meer informatie vind je hier: http:// www.hyperballs.com/spiderman/display-swap/display-swap. html. Overigens is het pinled display wel goed te gebruiken in Bally/Williams machines. De animaties op deze kasten zijn minder gedetailleerd en hebben minder “grijswaarden”.

De eerste indruk is kort gezegd goed. Maar nog geen idee van modes enzo. De komende dagen maar eens op verkenningstocht, wellicht dat het oordeel nog wijzigt...

Ronald Oenema (12 juni) Brandhout. Ik meen het echt, vandaag 5 potjes gespeeld, ik ben echt teleurgesteld als echte Indy fan. Er zit geen flow in, De rules laten zich niet naturel ontdekken. Bijvoorbeeld 2x playfield score. Waar zit de X-spot? Het is mij nog niet gelukt om de 4 lampjes per flilm compleet te maken om te zien wat er dan gebeurd. Laat staan alle 4 de rijen compleet.

De animaties zijn geweldig en het geluid ook, al mis ik “This is how we say goodbye in Germany, bats”. Ik hoop dat het eindspel veel goed maakt.........Hij komt vooralsnog niet in de buurt van zijn Williams voorganger en de Spiderman, sorry Rene......

Ook irritant is dat tijdens de 8 bal multibal de verloren ballen weer in de arc geschoten worden, het lijkt net een ball save, maar dit is het niet. Om positief af te sluiten de flipperfeel is erg goed, gelijk aan de Spiderman

20

Jonathan Joosten

Patrick Roose (13 juni) Ik heb ‘m vandaag ook gespeeld,om kort te zijn,prachtige kast,maar ik had er speltechnisch iets meer van verwacht,vrij makkelijk om uit te spelen. Hij komt nog niet in de buurt van een Lord of the Rings.

Bertjan Postma (13 juni) Vandaag bij Carl Jacobs even een potje gespeeld. Ik denk dat IJ2 echt de king van de Stop-and-Go flippers gaat worden!

Soms is er tijdens de animatie’s op het display, genoeg tijd om een flesje wijn te openen, wat kaas te snijden, de hond uit te laten, je eigen jongeheer uit te laten en een Scared Stiff volledig te shoppen! Wel heel positief ben ik over het gevoel in de flippers, de mooie artwork en algehele spel indruk.

Voorlopig een 7/10.

Erwin Bouma (15 juni) Mijn eerste indruk deed denken aan Pirates of the Caribbean.

Open speelveld en zanderige kleur van het speelveld gezien.

Heb er nog te weinig op gespeeld om een echt oordeel te kunnen vellen. Kast is zeker niet zo bagger als Ronald doet voorkomen (mijn inziens). Vond hem wel stuiterig, maar dat is een kwestie van controle. Snapte ook nog niet helemaal wat ik moest schieten. Hoewel dat het starten van modes niet belemmerde.

Mijn conclusie: Beginnende spelers zullen hem zeker leuk vinden (denk aan de flipper in de kroeg) en de ervaren spelers zullen hem met de tijd steeds meer gaan waarderen. ff doorzeiku: Maak geen vergelijking met de IJ van Williams, een kast van weet ik hoeveel jaar geleden, die dan ook nog van een andere fabrikant en dan ook nog in een hele andere flipperperiode, de”top tijden” is en dan ook nog dat wij zelf jonger waren en dan ook nog kasten hebben leren waarderen, want dat slaat nergens op. De enige overeenkomst is de naam… en dan ook nog... zo.

Udo Jansen (15 juni) 14 juni op weg naar wizard. Ik had het daar wel drukte verwacht maar het tegendeel was waar. Wel prettig want geen lange wachtijden om de kast te spelen. Bij binnenkomst stond een man te spelen en een ander herkende ik van het rubriek magische machines (niko groenewegen).

Maar goed eerste indruk......wat mij opviel was dat de ark veel groter is dan op de foto”s die ik gezien had. Mooie kleuren en een open speelveld. Het duurde niet lang of ik kon het eerste potje spelen. De flippers voelden prima aan de schoten liepen ook lekker maar hoe het spel werkt ....gewoon maar knallen en dan gebeurt er wat spectaculairs...de acht multiball. Nou heb ik eens een Apollo 13 gehad dus wist ik wel wat ik kon verwachten hoewel het met acht ballen beter te doen is.

Afijn, induk kopruit is niet onaardig alleen had het hoofd van indy wel wat kleiner gemogen. Kabinet vind ik mooi uitgevoerd al blijf je wel van dicht bij de pixels zien. Wat ook opvalt zijn de speakerpanels. Deze zijn in goudkleur en vormd een mooie geheel met de kast. Het geluid en de themamuziek vind ik fantastisch en de animaties schitterend. Je krijgt een beetje

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

het idee dat je de films aan het kijken bent. De Pinled display kwam goed op me over. Ik weet nog dat ik die op Pirates erg fel vond maar dit leek me nu een stuk beter. De Temple of Doom captive ball gaat subtiel open en dicht als een soort ophaalbrug. Een stuk mooier dan klap open en klap dicht. Al met al een mooie machine. Ik weet niet of de schoten op den duur gaan vervelen omdat die toch minder zijn dan bijv bij LotR, maar het spel is ook nog niet duidelijk. Ik ben wel weer toe aan wat nieuws en voorspel dat de kast medio julie in me huiskamer staat!

Melchior Appels (15 juni) Ik heb hem nou al een paar dagen in huis en hij word echt steeds beter. In het begin is het niet direct duidelijk wat je doet , maar dat groeit zeker. Dat van die animaties wat er gezegd word is overdreven. Er gebeurt veel op het display en dat is het bekijken ook wel even waard , maar overdreven lang . . nou nee. De schoten zijn cool en gevarieerd en ballen die recht door het midden gaan komt bijna nooit voor.

Jonathan Joosten (21 juni) Vanmiddag in Etten IJ4 voor het eerst kunnen spelen. Ik vond de kast er erg mooi uitzien, lekker helder en fris. Hoe de ballen uit de ark komen is mooi gedaan. Goede lichtshow.

Alleen de rest van het spel viel me wat tegen. Alle films lopen door elkaar wat het voor mij gevoel een rommeltje maakt.

De modes op de wms IJ beperkten dat een stuk meer. Verder soms lang wachten tot de bal weer in beweging komt vanwege de animaties. Dan graag de flipperknoppen indrukken en doorspelen. Bij de scoops had ik een enorm Jurassic Park dejavu.

Wat ik erg jammer vond bij het lezen van de pinballnews review: de beperkte fragmenten / scenes uit de films. De Last Crusade mode is 4 x gebaseerd op dezelfde scene. Ook hier doet de wms versie het beter in mijn ogen met 4 verschillende scenes per film. Ik geef toe: tijdens het spelen is het me niet echt opgevallen. Komt ook omdat het geluid niet goed hoorbaar was in de kakofonie van flipperlawaai. Wel viel me op dat ik als zeer middelmatige flipperaar met mijn eerste spel direct de replayscore haalde. En die kast stond al op ‘hard’ ingesteld. Dat lijkt me niet goed. Kortom, eerste indruk: een vrij makkelijke flipper (en dat heb ik er meer horen zeggen).

Zier er gaaf uit, maar qua software te makkelijk / modes op dit moment te simpel. Hopelijk wordt dat nog verbeterd.

Steven van der Staaij (22 juni) In Etten dus de IJ4 gespeeld. Jammer genoeg was degene waar het geluid goed te horen was, steeds bezet, dus heb ik maar genoegen genomen met degene die veel zachter stond, en, laten we eerlijk zijn, dat scheelt altijd in plezier. Niet dat een kast hard hoeft te staan, maar je moet hem wel goed kunnen horen. Dat dat niet met alle kasten lukt, als er 80 bij elkaar staan, kan ik me goed voorstellen, maar toch vond ik het jammer.

OK, dan de review: Allereerst vind ik het uiterlijk prima. Een open/overzichtelijk speelveld, goede kleuren en mooie kast eromheen ook! Het spelen zelf. De skillshot is wel leuk: je kan kiezen wat voor voordeel je wilt. Wel is dit steeds hetzelfde en is er weinig ‘skill’ voor nodig: geen schot dat je moet maken, maar gewoon het moment van afschieten a la WWF. Bij Dr.Who kan je ook kiezen, maar daar kan je de ‘voordelen’ ook ‘winnen’ zodat ze blijven staan en ze opbouwen. Bij IJ4 is het een eenmalig voordeel, dat je de volgende keer gewoon weer wel of niet kan kiezen. Toch is het echt wel veel het leuker dan alleen maar een lampje wisselen met de flipperknoppen en daarmee punten scoren, zoals je bij veel andere kasten ziet.

Na het afschieten: De ramp is leuk, het ‘op en neer gaan’ (a la White Water) geeft een leuk gezicht en de snelheid waarmee de bal rondgaat lijkt er zeker niet minder op te worden. Een schot tussen de pop-bumpers door is altijd wel leuk, vind ik.

De andere kant op net zo. Dit zijn altijd lekker snelle schoten.

De scoops... ja, dat zijn gewoon scoops (behalve dan dat ééntje de meeste tijd is bedekt met een captive ball). De captive ball boven de Temple of Doom: het is wel leuk dat ie omhoog gaat na een paar keer schieten. Toch zie ik geen voordeel erin dat er hier gebuik gemaakt is van een captive ball, en niet van een gewoon target. Omdat de 2e bal minimale bewegingsruimte heeft, is het hele (visuele) effect wat weg.

Wel mindert de speelveldbal iets meer vaart dan bij een gewone target.

De Swordsman area is leuk. Hoewel je er weinig invloed op uitoefent, buiten het schieten op de captive ball daar, geeft het wel een leuk effect dat er boven nog wat beweging is, terwijl je verder aan het flipperen bent. Bij mijn eigen potje ben ik weinig bezig geweest met wat ik daar nou precies aan had trouwens: weinig tijd om er goed naar te kijken. De hurryup van de Swordsman is ook leuk trouwens. Leuker dan een willekeurig ander target te moeten schieten bij hurry-up.

De Ark heeft een leuke magneet, die de bal vele kanten op kan laten gaan. Wat de groene targets eromheen doen, had ik zo snel trouwens nog niet door. De 8 bal multiball: De eerste bal die ik speelde haalde ik de Ark Multiball. Erg leuk effect trouwens, ook wat betreft de verlichting/flashers. Hoewel ik de eerste keer echt veel ballen snel kwijt was, had ik later een potje waarbij ik een redelijke tijd wel de 8 ballen in het spel hield. OK, echt mikken was er toen niet bij, maar het is toch wel leuk. Sommigen vinden meer dan 3 a 4 ballen geen meerwaarde geven, maar ik vond het zeker wel leuk.

Over de modes heb ik te weinig te zeggen, omdat ik daarvoor toch niet lang genoeg gespeeld heb. Toch maar een poging wagen: om ze te starten, vond ik het teveel steeds hetzelfde schieten. Dit is geen ramp dat dit ertussen zit, maar niet alleen maar: er moet ook enige afwisseling in zitten: eerst dit schot, dan pas dat, etc... Tijdens de modes was dit volgens mij ook redelijk veel. Ik hoop dat een software update hier wat meer verandering in brengt, of dat ik gewoon de ‘afwisselende modes’ gemist heb (in de zin van ‘niet gespeeld’ tot ‘niet opgevallen’).

Zijn er verder nog dingen? Ja, natuurlijk, de INDY JONES targets: ik denk dat dat best een leuke toevoeging geeft. Heb er wel een keer bewust op geschoten, maar pas als je de kast beter kent, ga je ook meer de ‘sidequests’ spelen, toch?! Zo zijn er vast meer van dat soort dingen naast de modes, maar daar ben ik nog weinig mee bezig geweest. Het display: de deling in 2en geeft wel duidelijkheid in score, maar of het er mooier van wordt? Ik vond het zeker niet storend, maar denk dat ik toch liever ‘klassiek’ zie. Ditzelfde geldt voor de animaties: de Swordsman vond ik een positieve uitzondering!

De filmbeelden zijn soms leuk vanwege de herkenbaarheid, maar ik heb liever gewoon duidelijkere, zelfgemaakte beelden, zoals voor Spider-Man gebruikt werden.

Dan het geluid: volgens mij was dit prima in orde, als ik bij de andere kast, die dus harder stond, even stond te luisteren.

De imitatiestemmen vond ik niet zo storend, eerlijk gezegd.

Maar dat had ik bij POTC bijvoorbeeld ook: ik stoorde me er niet zo aan dat het geen originele stemmen waren. Het spelen op de IJ4 vond ik erg leuk! Ik ben bang dat het teveel steeds hetzelfde schieten wordt als je hem lang thuis hebt

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

21

staan. Aan de andere kant, zijn veel mijn eigen kasten toch ook zo opgebouwd dat het grotendeels erop neerkomt dat je een schot vaak moet maken. Wellicht is mijn angst dus wel ongegrond en is het juist zo, dat je steeds meer nuance ontdekt als je de kast meer speelt.

Koen Heltzel (22 juni) Ik vond het vooral een erg móóie en overzichtelijke kast, met een veel minder druk speelveld dan de foto’s doen vermoeden.

Waar ik aan moest wennen was dat je tijdens multiball sessies soms misleid wordt m.b.t. het aantal ballen dat nog in het spel zijn (ervan uitgaande dat je je bij een 8-bal multiball op de flippers concentreert). De auto-launcher lanceert de eerste vier ballen (die je bent kwijt geraakt) namelijk over de normale shooter lane, die uitkomt in de outer orbit naar de Ark toe, waar de ballen m.b.v. een diverter worden opgevangen.

Bovendien zie je vanuit een ooghoek nog van alles gebeuren bovenin het speelveld, maar dit blijken de ballen in de MAP room te zijn. Door de intensiteit van de GI vond ik het niet altijd in een oogopslag duidelijk waarop geschoten moest worden.

Marijke Bastiaan (22 juni) Kort gezegd: Leuke kast. Maar te kort op gespeeld om er iets echt zinnigs over te zeggen. Oude IJ lijkt vooralsnog, voor mij dan, leuker/ moeilijker Luc Lemmens (23 juni) Afgelopen vrijdagavond bij Roger zijn IJ helpen uitpakken, toch wel heel apart om een kast nieuw uit de doos te halen. Je bent in eerste instantie geneigd om een vergelijking te maken met de eerste IJ, maar dat moet je niet doen, het is een heel

andere kast. De eerste indrukken waren zeker niet slecht, maar we hebben niet lang doorgespeeld. Wel lang genoeg om de eerste HS erop te zetten, maar die zal Roger inmiddels wel verbeterd hebben....

René Timmer 23 juni) Vanavond, bijna twee weken later, tot de conclusie gekomen: leuker dan de Spiderman! De kast is uitdagend op een manier die je niet in eerste instantie in de gaten hebt. De software kan hier en daar nog wel wat beter. Niet in alle gevallen bijvoorbeeld kan de animatie afgebroken worden. Voorlopig een absolute blijver!

Armando Sleeking (23 juni) Ik heb hem 1 a 2 keer gespeeld die kast ik vond het een mooie kast om te zien geluid en licht effect vond ik ook heel mooi en was meteen verliefd op die kast. In principe wou ik die kast meteen kopen, maar ja moest eerst mijn oude kast verkopen.

Die heb ik nu verkocht en ga een vrijdag mijn nieuwe ij4 op halen bij de Wizard in Bunschoten.

---------------------------------------------------------------------Tot slot een foto van een situatie die niet vaak voorkomt. Rene van Gool overkwam het (met de glasplaat op zijn plek): 8 bal multiball, 2 ballen op de linker flipper, 2 op de rechterflipper en tussen de flippers ... ach de foto is duidelijk.

Jonathan Joosten

Nieuws van de Kasten Commissie Het zal niemand verbazen dat er door de zoektocht naar het clubhuis weinig Kasten Commissie nieuws te melden is. Maar wel leuk nieuws :) Joep van Stokkum uit Tilburg doneerde zijn F-14 Tomcat (Williams, 1987) aan de NFV. De NFV heeft een aantal jaar terug zelf een F-14 Tomcat gekocht en wat de KC betreft mag die nu geruild worden voor een andere flipperkast. Er is een lichte voorkeur voor een Fire (Williams, 1986).

Verder waren de KC leden vooral druk met (de zoektocht naar) het nieuwe clubhuis.

Tot ik begin juni een telefoontje kreeg van iemand die anoniem een tip wilde geven. Bij een voormalige flipperen automatenhandelaar stonden nog bakken vol met flipperonderdelen die op korte termijn waarschijnlijk in de vuilcontainer zouden belanden. Misschien had de NFV er nog iets aan. Ik opperde dat ik graag met mijn auto langs kwam, maar kreeg meteen de suggestie om maar een kleine vrachtwagen mee te nemen…

22

Er werd een afspraak gemaakt en Edwin Nijs regelde een grote bestelbus. Dat was maar goed ook want er stond nogal wat.

Bakken vol met printplaten en andere onderdelen. Een reeks speelveldplanken zonder onderdelen (prachtige decoratie voor in het nieuwe clubhuis), een paar speelvelden met onderdelen, een pallet vol (ernstig bladerende) kopruiten (nog steeds leuke decoratie), dozen vol met manuals van flipperkasten, speelveldruiten, (verkleurde) translites, een kaal geplukte Getaway vol onderdelen in het kabinet, een flipperkar, een paar posters van flipperkasten en nog meer van dat soort spul. Of we de videokasten die er stonden ook niet wilden meenemen? Het paste in de bus, en Edwin zag er wel wat in, dus waarom niet. En die andere apparaten?

Het zal niemand verbazen dat de bus tot de nok toe gevuld werd. Edwin kon het spul gelukkig opslaan en heeft al een eerste sortering gemaakt van de manuals. Ook de videokasten heeft hij getest. Die kunnen geruild worden voor een flipperkast. Dan heeft de NFV daar ook nog wat aan. De printplaten komen vast van pas voor de technici die NFV kasten opknappen. Het zal duidelijk zijn: dit was een erg leuke buitenkans. De bedoeling is om op korte termijn alles te inventariseren en te kijken wat er via marktplaats geruild of verkocht kan worden. Uiteraard gaan eventuele opbrengsten naar de NFV. In ieder geval ligt er een leuke basis decoratiemateriaal om het nieuwe clubhuis een gezellige uitstraling mee te geven.

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

zaterdag 30 augustus 2008 OfficiĂŤle opening

NFV Funhouse Ederveen (tussen Veenendaal en Ede)

+ recreatief flipperen +circa 80 flipperkasten + voor jong en oud wat wils + De nieuwste Stern: + duo wedstrijd + Uitgebreide barbeque Entree: 5 euro deelname aan de BBQ: 10 euro Vooraf inschrijven via nfvpinball.nl (i.v.m. inkopen)

Adres: Nieuweweg 73 - Ederveen

Aanvang: 13.00 uur

Interview: Lyman F. Sheats Jr Pingame Journal publiceerde in #126 een uitgebreid interview met Lymans Sheats Jr. Hoewel de Spinner redactie Lyman graag zelf zou interviewen is het Pingame interview een goed alternatief. Hieronder volgt een vertaalde samenvatting van het in totaal 5 pagina’s tellende interview. Met dank aan Jim Schelberg.

De focus van dit interview is de programmering van Sterns Spider-Man flipperkast en de programmeur.

Hoewel na Spider-Man inmiddels 2 nieuwe titels van de band rolden bij Stern biedt dit interview een goede kijk op de gang van zaken en wordt regelmatig van het onderwerp afgeweken. Lyman heeft duidelijke ideeën over flipperkast ontwerpen in het algemeen en steekt zijn mening niet onder stoelen of banken. Zodoende is het een zeer gevarieerd en interessant interview geworden.

Lyman Sheats Jr staat bekend als een zeer goede flipperaar en een zeer bekwaam programmeur van flipperkasten. Hij begon zijn carriere bij Data East in 1993 waar hij betrokken was bij Tommy, WWF Royal Rumble, Guns ‘Roses en Maverick. In december van 1994 maakte Lyman de overstap naar Willams Electronics waar hij werkte aan Attack from Mars, Medieval madness, Monster bash en Revenge from Mars.

Na de sluiting van Williams’flipperdivisie vervolgde hij zijn carriere bij Midway Games als programmeur voor PS2 en Xbox spellen. In 2003 kwam hij terug op het oude Data East nest, wat inmiddels was omgedoopt tot Stern. Het duurde vervolgens relatief lang tot SpiderMan voor de eerste nieuwe flipperkast van Lyman in productie werd genomen. Lyman, wat heb je al die tijd gedaan?

“Eigenlijk heb ik al meegewerkt aan een eerdere Stern titel: Sopranos. George Gomez was de ontwerper en ik programmeerde de software. De bedoeling was dat die flipperkast al zou draaien op een nieuw hardware systeem.

Gedurende de ontwikkeling van die kast werd echter besloten om die titel toch nog uit te brengen met het bestaande hardware systeem.Die werd geprogrammeerd door Dwight Sullivan (software) en Lonnie Ropp (display effecten). Een handjevol ‘nieuwe’ Sopranos zijn wel getest, maar verder niet in productie genomen.”

Het is dus wel even geleden dat je weer een flipperkast hebt geprogrammeerd…

“Ja. Revenge from Mars was officieel de laatste, maar die tel ik normaal gesproken niet mee omdat ik die niet helemaal alleen heb geprogrammeerd. Revenge from Mars was meer een ‘get it done’ flipperkast. Hij moest af, dus iedereen bij engineering was betrokken en hielp mee op alle fronten. Monster bash is voor mijn gevoel de laatste flipperkast die ik zelf heb geprogrammeerd.”

Dat was in 1998, bijna 10 jaar geleden. Hoe ben je weer in het flipperwereldje beland?

“Nou, in 2003 werkte ik bij Midway Games maar echt veel lol had ik daar niet. Het was vooral technisch werk en ik was niet betrokken bij het ontwerpen van games. Toen ik bij Midway begon had ik veel interesse in videogames, maar na een paar jaar werd het steeds lastiger om ’s ochtends op te staan. Ik wou games ontwerpen en die mogelijkheid was er niet bij Midway.

24

Toen ben ik eens met wat mensen van Stern gaan praten, maar er was geen behoefte aan een extra programmeur. Wel was er behoefte aan iemand om een nieuw hardware systeem te ontwerpen en te programmeren. Daar had ik weer geen trek in want dat was precies het werk waar ik mee wilde stoppen.

Later werd me aangeboden om alsnog flippers te mogen programmeren, als ik eerst een nieuw Operating System voor Stern zou schrijven. Nadat het merendeel van het nieuwe OS was ontworpen, geïmplementeerd en getest met Sopranos, werd geprobeerd om het nieuwe systeem met World Poker Tour in te voeren. Er moest nog wel wat aanvullende software geschreven worden, met name voor het ToPS (Tournament Pinball System). Er waren nog wat meer problemen met de Amtel USB libraries en die moesten eerst opgelost worden.

Nadat World Poker Tour en Simpsons Cookie Carnival (een amusementspel, geen flipperkast) klaar waren op het nieuwe systeem kon ik eindelijk beginnen aan een eigen flipperkast.

Bij Stern werkt het anders dan bij Williams. Bij Stern worden een ontwerper en een programmeur die ‘vrij’ zijn gekoppeld om aan een nieuwe flipperkast te werken. Dat werkt tot op zekere hoogte want er moet wel een klik zijn, anders gaat het in het begin al mis. Er zijn een paar basisvoorwaarden waar een samenwerking aan moet voldoen. Je moet sowieso prettig met elkaar kunnen werken, elkaar vertrouwen en respecteren.

Je moet ook oprecht belangstelling hebben in het thema waar je mee aan de slag gaat want dan hebben mensen er meer lol in. Als deze basiselementen goed zitten heb je een goed begin van het project. Zit er een van de elementen niet goed, dan wordt het een lastig project en ontbreekt de lol ook vaak.

Bij Williams had men dat al heel goed door wat verklaart waarom sommige ontwerpers en sommige programmeurs altijd samen werkten. Logisch ook. Waarom zou je een goed werkend team uit elkaar halen? Om dezelfde reden: waarom zou je iemand op World Poker Tour zetten als die persoon niets met het thema heeft? Dat kun je dan beter overlaten aan iemand die het juist graag doet omdat het thema hem aanspreekt.

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

Voor een flipperkast ontwerp heb je maar een paar mensen nodig. Een ontwerper, een programmeur, een mechanical engineer, een sound engineer en een artwork artiest. Als ik met George Gomez werk komt hij me niet vertellen dat een bepaald detail niet klopt. Net zo min als dat ik hem ga vertellen dat zijn Autocad layers niet kloppen ofzo. Daar heeft niemand baat bij. Een ander voordeel van die werkwijze is dat er na afloop individueel geëvalueerd kan worden. Als iemand de software van een bepaalde kast niet leuk vindt, en ik heb die geschreven, dan kan ik bij mezelf nagaan wat ik anders had moeten doen en daar van leren. Ik programmeer het liefste alleen omdat ik dan precies weet hoe ik alles geschreven heb en ik niet naar de codering van iemand anders hoef te kijken hoe dat precies werkt als ik een bug probeer op te lossen. Ik hoef dan ook geen andere programmeurs te overtuigen om bepaalde dingen op een bepaalde manier te schrijven. Dat is zo zonde van mijn tijd. Iedere programmeur heeft zijn eigen ideeën en als je met meer dan één programmeur werkt aan een ontwerp krijg je soms schizofrene flipperontwerpen. Zoals Revenge from Mars voor een deel is. Daar werkten gewoon teveel mensen aan en je kan zien hoe de look en feel van het ontwerp verschillen aan wie bepaalde software heeft geschreven. Om die reden stel ik me niet creatief op als ik toegewezen wordt aan een bepaald project wat al grotendeels klaar is. De ontwerpers moeten mij instrueren wat ze willen en wat ik doe. Mijn eigen ideeën hou ik voor me. Andersom stel ik dat ook erg op prijs als ik extra programmeurs krijg toegewezen. Dat werkt het beste volgens mij.”

die testen we. We verbeteren dingen en bedenken nieuwe, betere ideeën. Tot in een erg laat stadium kwam ik met ideeën voor het speelveld. Sommigen vond Steve leuk, maar er was geen tijd meer voor om het speelveld aan te passen.

Maar zelfs als er nog geen whitewood is hoef ik me niet te vervelen. Er was nog genoeg te doen aan de syteem software.

In tegenstelling tot de game software is de systeemsoftware nooit af. Er komen altijd nieuwe dingen bij, verbeteringen, bug fixes. Er gaat geen week voorbij dat ik niet bezig ben de systeemsoftware te verbeteren.”

Als ik ijssmaken zou bedenken dan zou ik telkens proberen om vanille te bedenken. Daar bereik je de meeste mensen mee.

En hoe zat dat bij Spider-Man? “Ik was erg blij om met Steve Ritchie te kunnen werken want ik ken hem al lang en we werken erg prettig samen.

Bij Williams had ik hem al geholpen bij No Fear. Bij Stern is hij één van de hardst werkende mensen die pas stopt als hij tevreden is over het resultaat. Steve was erg enthousiast over het thema, in tegenstelling tot enkele van zijn eerdere ontwerpen. Ik wilde met Steve om de tafel zitten en gewoon praten over het spelontwerp. Dat deden George Gomez en ik ook bij Sopranos en dat werkte erg goed. Gewoon praten over de ideeën die je hebt en daar de beste van gebruiken. Dat is een belangrijke stap in het ontwerpproces want de richting van het project wordt bepaald en je weet van elkaar wat je er graag in wilt hebben. Als je van vanaf het begin en heldere visie hebt loopt het project waarschijnlijk erg prettig. Steve en ik zijn in april 2006 bij Sony Pictures op bezoek geweest om het script van de 3e film te lezen. Zoals altijd mochten we alleen aantekeningen maken, maar niets kopiëren. Toen zijn we ook een dag gaan motorcrossen in Hollister. Hoewel ik lang niet zo goed ben als Steve was het wel erg leuk. In februari 2007 zijn we nog een keer bij Sony geweest omdat het script flink was veranderd en we zeker wilden weten dat we in de goede richting bezig waren.

Lyman vertelt dat hij tegenwoordig veel thuis werkt. Dat geeft hem minder stress en hij heeft het idee meer productief te zijn. Het scheelt het heen en weer gereis en hij kan de dingen in en om zijn huis ook makkelijker doen. Hij vindt het updaten van het operating systeem heerlijk, maar soms zit dit werk het programmeerwerk voor nieuwe flippers in de weg. Lyman benadrukt dat iederee bij Stern zijn beste beentje voor zet, maar er soms de tijd niet is om bepaalde dingen gedaan te krijgen.

Heeft het programmeren van Spider-Man je gewezen op dingen die in het Operating Systeem veranderd moesten worden?

“Natuurlijk. Ik wilde dat het nieuwe systeem alles makkelijker zou maken. Als programmeur moet ik creatief kunnen zijn, technische mogelijkheden komen op de 2e plaats. Ik heb liever een leuk spel met wat bugs, dan een technisch perfecte kast waar geen lol aan is. Bugs kunnen altijd nog verholpen worden. Waar ik bij het ontwerpen van het OS vanuit ben gegaan is dat alles wat creativiteit dodend werkt eruit moest.

Het moet gewoon makkelijk te programmeren zijn en efficiënt op het laagste niveau. Programmeurs komen er dan mee weg als het wat rommelig is op een hoger niveau. Door de tijdsdruk wordt er veel overgewerkt. Programmeurs werken soms de hele nacht door omdat de volgende ochtend de software klaar moet zijn. Dan zijn ze niet op hun scherpst en sluipen er foutjes in. Daar moet het systeem goed mee om kunnen gaan.

Persoonlijk fix ik die foutjes dan graag op een later tijdstip, al is dat erg lastig vanwege de tijdsdruk en de strakke planning die bij Stern gehanteerd wordt. Als een flipperkast doet wat hij moet doen zonder dat de gemiddelde speler op locatie ziet dat er iets niet klopt, wordt het soms gewoon gelaten voor wat het is.”

Steve en ik vonden allebei dat Spider-Man een battle game moest worden. Black Knight 2000 en Star Trek: The Next generation zijn battle games. Attack from Mars en Medieval Madness ook, maar iets minder serieus. Volgens mij vinden spelers battle games ook prettig. Het is lekker om de good guy te zijn en de bad guys mores te leren. Aan het einde van de dag wil je niet teveel nadenken bij een potje flipperen, maar snel door hebben wat de bedoeling is: beat the bad guys.”

OK, dan heb je het script gelezen en met Steve doorgenomen hoe jullie dingen zien. En dan?

“Dan moet ik gaan programmeren, maar er is nog niets. Steve gaat tekenen en ik ga aan de slag met de spelregels, maar nog niets staat vast. Dan komen de eerste whitewoods en NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

25

Je bent een erg goede flipperaar. Beïnvloedt dat je werk als programmeur?

“Wat flipperen betreft ben ik echt met alles bezig. Ik verzamel, ik knap kastjes op, ik speel graag en ik programmeer. Sinds ik in de industrie werk probeer ik me niet als speler op te stellen. Mensen verwachten van me dat ik vanwege mijn goede spel met erg gecompliceerde regels kom in de kasten die ik programmeer. Het tegendeel is juist waar. De basis moet eenvoudig te begrijpen zijn. Erg belangrijk is de ‘wet van drie’. Schiet een bepaald iets op het speelveld 3 x en dan doet het iets. Brian Eddy en ik hadden het er vaak over toen we bij Williams werkten omdat we allebei van mening zijn dat de gemiddelde speler zoiets nog kan begrijpen.

De meeste mensen snappen regels als ‘schiet dit telkens opnieuw om ergens anders iets aan te schieten’ niet. Mijn favoriete games zijn erg simpele games. Dat geldt ook voor videogames. Robotron en Tetris zijn voorbeelden van spellen die iedereen direct snapt. Juist omdat ze zo simpel zijn werken ze verslavend. Alleen worden dat soort games niet meer gemaakt. Kijk maar naar de games voor Playstation en Xbox.

Hoe groot en krachtig een computer ook is, programmeurs zullen altijd een manier vinden om de volledige capaciteit te benutten. Dat geldt ook voor de controllers waar de speler mee speelt. Je kan tig knoppen aanbrengen en programmeurs zullen ze allemaal benutten.

Doen ze dat niet komt er altijd iemand vragen waarom knopje L1 niets doet. Zo krijg je dus zeer complexe games. Terwijl de meest interessante videogames ooit enkel gebruik maakten van een joystick en een fire button.

Als programmeur van flipperkasten probeer ik het spel niet te moeilijk te maken.

Tegelijkertijd wil ik als goede speler wel een uitdaging. Er moet diepte in een spel zitten.

Maar vermaak komt eerst en diepte op de 2e plaats.

Daar zit geen lol in. Om die grote punten te pakken moet je als speler continu met de bovenste flipper schieten en de meeste spelers zijn al blij als dat 1 x lukt. En dan schreeuwt die flipperkast ook nog eens heel irritant de helft van de tijd. Het Doctor Who thema spreekt misschien 1/100e van 1 procent van de bevolking aan. Hoe Williams ooit 8.000 van die wrakken heeft weten te verkopen is me een raadsel. Kortom, voor mij is het een 9 maar voor de gemiddelde speler een 4 of een 3.

Aan het einde van de dag wil je niet teveel nadenken bij een potje flipperen, maar snel doorhebben wat de bedoeling is: Beat the bad guys.

Als ik flippers moet beoordelen dan hanteer ik twee methoden.

De eerste methode komt neer op entertainment waarde. Ik deel punten toe als ware de flipperkast een gymnast op de Olympische Spelen. Voor de beste flipper is 9,9 het hoogst haalbare. Als een ontwerper wil je het getal voor de komma zo hoog mogelijk hebben. Dat is de eerste 90% van je werk.

Een 8 of een 9 betekent dat de kast een hoge entertainment waarde heeft voor de ‘bozo’ speler, de argeloze speler die toevallig een spelletje speelt. Het getal na de komma is de entertainment waarde voor de ‘geeks’. Geeks bedoel ik op de aardigst mogelijke manier, want ik ben zelf ook een Geek.

Een Geek is een speler of verzamelaar die weet wat software updates zijn en inhouden, rec.games.pinball lezen en Pingame Journal lezen natuurlijk. Als ik niet zelf in de industrie werkte zou ik als speler ook hard roepen dat ik meer diepte in het spel wil.

Als we dan kijken naar Theatre of Magic: prachtig om te zien, mooi artwork, wat is daar nou niet leuk aan? Nou, voor mij is het een dodelijk saaie flipperkast. Bij de helft van de modes moet je de trunk schieten.

In een toernooi pak je de meste punten door de hele dag de linkerloop te schieten voor THEATRE letters, de trapdoor geeft vage random awards en er zit digitaal flipperen in. Als ik digitaal wil flipperen ga ik wel op een pc spelen. En dan is er nog een ongeïnspireerde, saaie wizard mode. Voor mij is die kast een 5 of een 6. Maar voor de gemiddelde speler is het een 8 of een 9. Er is genoeg eye candy en de entertainment waarde is hoog. Speelveld zit vol met mooie toys: de trunk, de spirit ring en hocus pocus, allemaal geweldig om te zien en om interactief op te reageren. Het geluid, artwork, dotmatrix animaties en dergelijke vermeerderen nog eens de entertainment waarde. Dus we hebben Doctor Who, een 4,9 en Theatre of Magic, een 9,6. Als je het grootst mogelijke publiek wilt bereiken dan lijkt de keuze me eenvoudig. Als ik een flipperkast ontwerp moet ik eerst rekening houden met de gemiddelde speler. Ik ontwerp liever een Theatre of Magic dan een Doctor Who. Als programmeur moet ik een 8.x of 9.x scoren anders heb ik gefaald.”

Erg belangrijk is de ‘wet van 3’.

Maar de truc is om beide te combineren?

Als je dat kan dan krijg je een Schiet een bepaald “Inderdaad! masterpiece als Addams family of Ster trek: iets op het The Next Generation. Deze flippers waren die tijd bijna het hoogst haalbare. 9,8 speelveld 3 maal en in of 9,9. Alles klopt gewoon aan die kasten. dan doet het iets. Ze zijn gewoon goed op elk niveau. Er is

Om terug te komen op het Olympisch score systeem, zal ik twee voorbeelden geven.

Neem twee flippers: Doctor Who en Theatre of Magic. Ik hou erg van Doctor Who. Geweldige kast. Het is een moeilijk spel met goede schoten, je moet je concentreren op de side ramp multiplier, video mode halen, en sonic booms schieten. Iedereen die niet weet waar ik het nu over heb is waarschijnlijk geen Geek. Voor mij is Doctor Who een 9. Maar voor de ‘bozo’ speler is het een 4 of een 3. Te moeilijk. Je moet op die rare metalen rammelbak in het midden schieten met die rare korte flippertjes. Dat is vast door een ontwerper bedacht die een brilante inval kreeg. Eerder een toeval als je het mij vraagt.

En hoe de scoring werkt is ook niet duidelijk. De gemiddelde speler is blij met 3 miljoen, terwijl ik rustig 3 miljard haal.

26

een oud gezegde: ‘De eerste 90% van een flipperkastontwerp kost 90% van de tijd en de overige 10% van het ontwerp kosten de andere 90%’. Als ik ijssmaken zou bedenken dan zou ik telkens proberen om vanille te bedenken.

Daar bereik je de meeste mensen mee. Zo is het ook bij flipperkasten. Niet iedereen zal daar blij mee zijn, maar je kan niet iedereen tevreden stellen.”

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

Tot slot, hoe kijk je tegen het einde van een flipperspel aan?

“Ik vind dingen die eindeloos doorgaan ontzettend saai. Ik denk dat als spelers steeds verder komen in het spel er iets moet zijn wat ze kunnen halen als zijnde het laatste om het spel te complementeren. Dan hebben ze iets om naar uit te kijken en heb je de voldoening als je het gehaald hebt. De meeste flipperkasten eindigen met een Wizard Mode. In de meeste Wizard Modes die ik geschreven heb zit iets om de mode te beëindigen. Een multiball met een speciale opdracht.

Ik hou ervan om dat wel een haalbare opdracht te laten zijn.

Helemaal als het moeilijk is om er te komen. Als het relatief makkelijk is om bij de Wizard Mode te komen, mag deze van mij weer moeilijker zijn om uit te spelen.

11 x Lyman F Sheats Jr: The Who’s Tommy Pinball Wizard (Data East, 1994) WWF Royal Rumble

(Data East, 1994) Guns N’ Roses (Data East, 1994) Richie Rich

(Data East, 1994)* Maverick

(Data East, 1994)

Wat Spider-Man betreft ben ik bijna helemaal tevreden over de kast. Het was erg prettig werken met Steve en het resultaat is een erg goede flipperkast. Het artwork ziet er ook fantastisch uit. Toen de flipperkast uit kwam was de software nog lang niet af. Ik had voor mijn gevoel nog wat meer tijd nodig. Maar dat is met alles. Het kost tijd. Dat niet iedereen altijd tevreden is over wat ik geprogrammeerd is is prima. Dat houdt me scherp en daar leer ik weer van voor het volgende ontwerp.”

Het hele interview is, in het Engels, te lezen in Pingame Journal #126. Met dank aan Lyman Sheats Jr en Jim Schelberg.

Attack from Mars Medieval Madness

Monster Bash Revenge From Mars

Spider-Man™ Wheel Of Fortune

(Bally, 1995) (Williams, 1997) (Williams, 1998) (Bally, 1999) (Stern, 2007) (Stern, 2007)

Lyman F. Sheats Toernooi resultaten Ondanks zijn drukke werkzaamheden speelt Lyman Sheats regelmatig mee met grote flippertoernooien. En niet onverdienstelijk... Zijn huidige positie op de World Pinball Player Ranking: 6e (april 2008). Een greep uit zijn resultaten:

* Van Richie rich is slechts 1 exemplaar gebouwd als ‘prop’voor de gelijknamige film. De speelveld layout is gelijk aan die van Tommy. De software beperkte zich tot multiball en de Tommy ramp regel.

European Pinball Championship (2007): 1e plaats European Pinball Championship (2006): 4e plaats PAPA 9 (2006): 1e plaats PAPA 8 (2005): 3e plaats PAPA 7 (2004): 1e plaats Pinball Expo (2003) RCT: 1e plaats PAPA 5 kwalificaties (1995): 1e plaats PAPA 4 (1994): 3e plaats

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

27

Voor de flipperaar rolt de bal nog steeds

MELROSE PARK, ILL. – Binnen in een flipperkasten fabriek klinkt het precies zoals je denkt dat het zou moeten klinken. Over de werkvloer van 3700m² galmt een kakofonie aan geluiden van flippers, bellen, bumpers en ballen die weggeschoten worden in een eindloze loop. De munten zijn hier nooit op.

“Hetgeen dat de flipperkast de das om doet, is niet dat de mensen ze niet leuk vinden. Ze kunnen de kasten nergens meer vinden om er op te spelen.”

Maar deze plek, Stern Pinball Inc., is de laatste van zijn soort in deze wereld. Vroeger was er een grote verscheidenheid aan fabrikanten die massaal flipperkasten maakten, vooral in de omgeving van Chicago, eens de hoofdstad voor de flipperhandel. Nu is er alleen maar Stern. En de geluiden van vroeger zijn langzamer gaan lopen: Stern, die vroeger 27.000 kasten per jaar produceerde, maakt er nu nog maar 10.000 per jaar.

Voor de meesten is het verhaal bekend, van een gekheid die zijn moment heeft gehad, van computers die steeds meer kunnen, van een cultuur die thuis begon te blijven voor plezier, van vervangen worden door video spellen. Voor flipperliefhebbers een pijnlijke vervaging, maar volgens sommigen kan dit ineens omslaan.

“Er zijn een hoop dingen die ik zie waarbij ik even op mijn hoofd moet krabben”, zegt Tim Arnold, die eens een speelautomatenhal had in de hoogtij dagen van de flipperkast in de jaren 70 en recent een flipperkast museum “The Pinball Hall of Fame” heeft geopend in Las Vegas. “Waarom spelen de mensen met hun mobiele telefoon terwijl ze een e-mail aan het schrijven zijn? Ik snap er niets van.”

28

Aan de fabricagelijn in een westelijke wijk in Chicago, werken een rij mensen die allerlei kleuren draden trekken en bundelen, gaten boren in houtenplaten, plaatsen de flippers en kleine lampjes en een assortiment aan spel karakters die draaien en bewegen en je voor gek uit maken.

Hoewel de flipperkast zijn basis heeft in de bagatelle, uit de 19e eeuw, is dit zeer zeker geen eenvoudige machine. Elke kast heeft zo’n 800 meter elektriciteitsdraad en 3500 kleine onderdelen, en het duurt 32 uur om er één in elkaar te zetten – zoals de directeur, Gary Stern, zegt, langer dan een Fort Taurus.

Gary Stern, de laatste flipperkast magnaat, is een wijze en snel pratende man van 62 jaar met schokkend wit haar en bijpassende witte bril en een gebruinde huid die snoepjes eet achter zijn bureau en recent een rib gekneusd hheft tijdens het snowboarden in Colorado.

Werken in de fabriek is de droombaan van elke flipper fanaat, een Willy Wonka fabriek voor de flipperkast. Sommige ontwerpers zitten in een glazen kantoor tegen over hun flipperkasten.

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

Vertaling door Peter Koch.

Origineel van Monica Davey voor The New York Times 25-4-2008.

Andere medewerkers zijn verplicht om minimaal 15 minuten per dag in de “speelkamer” te spelen op de laatste nieuwe modellen anders hebben ze Gary op hun nek zitten. “Je werkt in een flipperkasten fabriek” legt hij grommend uit, “dan speel je een hoop op de flipperkasten.” (Op een clipbord moeten de professionele spelers hun commentaar schrijven zoals, “de flippers voelen slap” of “stom uitziend”.)

En dus, voor Stern, verschuift de koper van de flipperkast.

In de Verenigde Staten, zegt Stern, wordt de helft van zijn $5000 kostende machines verkocht door distributieteurs aan de particuliere koper en worden is de woonkamer gezet en niet in een speelhal op de hoek. Hij zegt dat ongeveer 40% van de kasten – waarvan sommige ontworpen in het Frans, Duits, Italiaans of Spaans – wordt geëxporteerd, en hij voegt toe dat er ook al contacten zijn gemaakt voor export naar China, India, het Midden Oosten en Rusland.

En in een test laboratorium speciaal voor het fysieke testen van dit allemaal, gaan de zilveren ballen in het rond in een kist voor uren aaneen om te testen hoe goed sommige kickers, flippers en bumpers zijn.

Stern zegt dat de onder liggende notie van het spel universeel is, blijvend.

Vraag hem over de toekomst en je hoort een zeldzame pauze bij Gary Stern. In 10 jaar tijd, zegt hij, zal de flipperkast er nog steeds zijn. Zijn bedrijf zal nog steeds flipperkasten produceren. 50 jaar vooruit? Dat is te ver vooruit om nu al over te denken, zegt hij. Maar gedwongen om het toch te doen, zegt hij dat hij zeker is van één ding: De flipperkast zal er nog steeds zijn.

Gary Stern z’n vader, Samuel Stern, heeft zijn hele leven in de flipperindustrie gewerkt, beginnende als reparateur in de jaren 1930 – toen de simpele versie van de moderne massa productie van flipperkasten begon.

Tientallen bedrijven waren al snel kasten aan het produceren, zei Roger Sharpe, wijds bekend als de flipperkast kenner bij uitstek sinds zijn in 1977 gepubliceerde boek, “Pinball!”

De creatie van de flipper – voor het eerst in Humpty Dumpty uit 1947 – heeft het geheel veranderd in een activiteit, die zijn pieken beleefde in de jaren ‘50, ‘70 en vroege jaren ’90.

“Iedereen denkt dat het retro of nostalgie is,” zegt meneer Sharpe. “Maar dat is het niet. Dit zijn geraffineerde spelen. Flipperen is tijdloos.”

“Kijk, een flipperkast is net als tennis,” zegt Stern, opmerkend dat een tennisveld bijvoorbeeld nooit rond gemaakt kan worden en dat bepaalde dingen op het flipper speelveld ook even onveranderbaar zijn en blijvend zijn. “Dit is een bal spel. Het is een flipper en een bal spel, oké?”

Misschien, maar zelfs Gary Stern geeft toe dat de vraag naar kasten laag is. De echte liefhebbers zijn trouw gebleven.

De International Flipper Pinball Association (IFPA) houdt alle topspelers over de hele wereld in de gaten. Maar de gelegenheidsspeler is verdwenen.

“De hele speelautomaten industrie is niet meer wat het is geweest,” zegt Dhr. Stern.

Cafetaria’s, cafés, kantines, speelautomatenhallen, ze zijn allemaal gestopt met de flipperkasten. De jongere bezoekers gingen naar de video spelen.

Mannen van een bepaalde leeftijd, zegt dhr. Arnold, die 52 is, werden vaste bezoekers. (“vrouwen snappen het gewoon niet,” zegt hij.)

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

29

Geen ballen gooien naar de kopruit (deel 2) Niko Groenewegen

In de vorige Spinner kondigde ik een vervolg aan over de flipperkasten van Jerry Kelley. Dus bij deze.

Mijn vertelsel in de vorige Spinner over de tekenstijl van Jerry Kelley veranderde tijdens het schrijven onbedoeld steeds meer in een beschrijving van de hele flipperkast.

En de lof en hulde gingen daarmee ook steeds meer de kant op van topontwerper Ted Zale. Omdat ik denk dat de lezer onderhand wel weet hoe de tekenstijl van Kelley op kopruiten en speelvelden te ontdekken en te waarderen valt, wil ik maar op de reeds ingeslagen weg doorgaan. Die weg voert langs de resterende Kelleykasten. (Om alle verschillende Zale-kasten langs te wandelen, heb je een paar goede schoenen nodig.)

domineert de kopruit. Op het speelveld slingert de crimineel heen en weer onder een vliegend voertuig, staande op een touwladder. Ze wordt achtervolgd door politieagenten; abstract, zonder gezicht. De tekeningen op het speelveld zijn nóg abstracter. Deze zijn getekend vanuit het hoge perspectief van het vliegende schotelding.

Het spel zelf is bijna net zo complex als bij ‘Capersville’.

Opvangkommen (die ook hier een mechanische multiball mogelijk maken), een extrapuntenbaan genaamd ‘WiggleAlley’ (houdt de score op een aparte teller in de kopruit bij), zipperflippers, een poortje dat de speelbal weer bij de afschieter kan brengen, veelkleurige paddestoelbumpers.,.….

The Wiggler Met ‘The Wiggler’ (medio 1967) betreedt Kelley opnieuw de wereld die hij in ‘Capersville’ ook al eens heeft bezocht: misdaad.

Een ‘wiggler’ is iemand (of iets) die kronkelt of slingert.

Bij deze kast is dat een acrobatische inbreekster; een Mona Lisa in een sciencefiction omgeving. Of een Lara Croft/Angelina Jolie met iets grotere longinhoud. De vrouwelijke crimineel

Doordat de kleuren van de flipperkast overwegend paars en lila zijn, oogt de kast nogal somber. Kijk je echter naar de promotiefolder van deze kast, dan krijg je een heel ander kleurenbeeld. Hierin worden ook groene, gele en blauwe kleuren gebruikt! Dat de kleur nu overwegend paars is, komt doordat een eigenzinnige marketingman, nadat de eerste zestig Wigglers de fabriekshal verlaten hadden, de kast in het huidige paars liet veranderen. Je kunt je enigszins voorstellen dat dit op Kelley’s eerstvolgende werkdag tot een aardige reeks ‘zoon van een teef’ en ‘neuk’ geleid zal hebben (in het engels klinkt dit toch beter.). Zo maak je niet echt vrienden als marketeer…

Kelley heeft altijd volgehouden dat er geen twaalf maar dertien verschillende kasten van zijn hand zijn. Hij vond dat er naast een ‘Wiggler I’ ook een ‘Wiggler II’ op de wereld was gezet.

Eén in het paars en één met andere kleuren.

30

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

Dogies Een topjaar voor Kelley is 1968. In dit jaar levert hij vijf flipperkasten af (hij heeft in die tijd zeker weinig andere hobby’s.) Mijn lievelingskast en de eerste kopruit die ik destijds bij Patrick van Gelder kocht is een ‘Dogies’.

Het spel verder beschrijven, ga ik hier niet proberen. Dat doet, in zo’n kort stukje, deze kast geen recht.

Wat ik echter niet kan laten, is het noemen van het ‘Sneaky Joe’- poortje aan de rechterkant van het speelveld. Via dit poortje kan de speelbal weer voor de afschieter komen. Deze vernoemde ‘Joe’ zou die eigenzinnige marketingman zijn die de ‘Wiggler’ van kleur heeft doen veranderen. Dit poortje levert trouwens ook cactussap-bonuspunten op, maar de vrije bal wordt waarschijnlijk hoger gewaardeerd.

De ‘Dogies’ was een echte kaskraker voor de exploitanten uit die tijd. Alle Ted Zale-ingrediënten zitten er in. Alleen is de multiball uit de vorige twee flipperkasten niet meer aanwezig.

Ik zou zeggen: speel de kast indien je daar ergens de gelegenheid voor krijgt!

‘Dogies’ gaat niet over honden, maar over runderen. De TVserie ‘Rawhide’, die ook in Nederland in de jaren 60 te zien was, zullen niet veel lezers zich herinneren (flipperen blijft toch vooral jeugdige ontspanning), maar de persiflage in de ‘Blues Brothers’-film ongetwijfeld wel. ‘Rollin, rollin, rollin ….. keep them dogies rollin…Rawhide!’ (zweepslag: pats, klets)!

Een ‘dogie’ is ook de benaming van een kalf.

Wat meteen opvalt aan deze kast is de kopruit. Een op hol geslagen kudde koeien, die een onfortuinlijke cowboy van zijn paard stoot, springt je vanaf de kopruit bijna in het gezicht.

Exploderende actie!

Het kan ook zijn dat juist de fel oranje kleuren van deze ‘Dogies’ je als eerste opvallen. Ook op het speelveld zie je hetzelfde abstracte, oranje gevecht tussen mens en dier terug.

Het westernthema vind je ook terug in het spelontwerp. Het is bijvoorbeeld de bedoeling om een serie hekjes te openen waarmee verschillende doorgangen bereikbaar worden, waarlangs de speelbal dan weer extra punten verzamelt. In deze ‘Dogies canyon’ zijn (via drie witte roll-overknoppen) maximaal driehonderd punten te halen, afhankelijk van welke uitgang op dat moment open staat of juist geblokkeerd is. Zie je de cowboys al op eenzelfde manier een kudde koeien door droge, stoffige kloven drijven?

Indien de bal door deze ‘Dogies canyon’ gelopen is, wordt dit ook weer -als bonus- zichtbaar in de kopruit: een teller houdt je ‘Cactus-juice’-punten bij. Deze punten geven vrije spelen.

De uitdaging zit hem echter in het voorbereidende werk.

Tijdens het spel moet eerst een bepaalde paddestoelbumper geraakt worden waarmee een bepaald hekje wordt opengezet.

Doe je dit niet, dan loopt jouw kudde koeien ( = de bal), na het passeren van de kloof, de afgrond van de zogenaamde ‘Devils canyon’ (= de outlane) in. Dag koeien….ehh bal.

Geraffineerd!

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

31

RockMakers De ‘RockMakers’ is de eerste flipperkast die de prehistorie als thema heeft. De kast is van augustus 1968. Kelley heeft op school bij bepaalde lessen niet goed opgelet, want als je naar de kopruit kijkt, klopt er geen pepernoot van. Dinosauriërs en mensachtige grotbewoners die voorkomen in hetzelfde tijdperk. Daar zitten nogal wat jaren tussen in de geschiedenis

helemaal bovenin het speelveld, waarmee een gemiste rolloverbaan misschien alsnog bereikt kan worden. Een hulpje bij je skill-shot.

Op het speelveld tekende Kelley drie werkneemsters die proberen hun ontsnappend gereedschap met touwen in bedwang te houden. Deze dinosauriërs willen blijkbaar liever de ‘Rock Crusher alley’ in. Deze ‘alley’ is ook de weg waarlangs de speelbal moet gaan om de bonus op te bouwen. Leuk is dat er halverwege deze Stenenmaal-baan een gat zit waarlangs de bal weer voor de afschieter kan komen. Dit is een skill-shot; niet te hard schieten dus! Naast de tien kleine witte knopjes bevinden er zich ook een achttal grotere op het veld, voor extra punten. De ‘RockMakers’ is dus een echte knoppenkast.

Gator De flipperkast ‘Gator’, een half jaar eerder al voor de Duitse markt uitgebracht als ‘Alligator’, plaatst de speler in een krokodillenavontuur in de bayou van Louisiana. Het explosieve beeld van ‘Dogies’ zit opnieuw in de kopruit, waarbij je spontaan medelijden krijgt met het paniekerige stelletje dat op het nippertje buiten de kaken van een opspringende ‘croc’ weet te blijven. Tevens zie je een zinkende boot: de ‘Swampy II’. Wat gaat er gebeuren als de krokodil het touw heeft doorgebeten waaraan één van de twee slachtoffers aan het eind lijkt te hangen? Gruwel, gruwel.

Maar ach, de ‘Flintstones’ waren destijds ook razend populair op TV. Fred en Barney werkten trouwens in ongeveer dezelfde business als Kelley hier tekent: de stenenproductie.

Op de kopruit staat een uitbarstende vulkaan die brokken steen de lucht in schiet. Lava stroomt omlaag en wordt in deze openluchtfabriek in mallen opgevangen, afgekoeld en tot stenen gevormd. Blijkbaar houden de vrouwen deze hete stenen productie draaiend (gezien de dommige blik op de kopruit van Fred en Barney zou ik het bedienen van zo’n Sauriër ook niet aan hen overlaten). Purper, paars en groen zijn deze keer de heersende kleuren. Kelley’s tekenstijl begint wat minder hoekig te worden; het wordt allemaal iets minder abstract.

Het speelveld is erg open en bezaaid met roll-overknoppen.

Met tien kleine witte knopjes kan de volledige naam van deze flipperkast gespeld worden. Zowel het woord ‘ROCK’ als het woord ‘MAKERS’ levert een extra Bonuspunt op, dat traditioneel weer in de kopruit zichtbaar wordt op de aparte ‘Rock-A-Rock’-teller. Die punten leveren natuurlijk weer de begeerde vrije spelen op. Er bevindt zich een extra flipper

32

Het is nog steeds moderne kunst die Kelley tekent. Je kijkt hier van grotere hoogte op de poel neer. Kleurige toekans zijn toeschouwer. De kleur is deels donker door het paars, maar ook lichtgroen. Dit benadrukt het moerassige thema.

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

‘Gator’ is, afgezien van de zipperflippers, een exacte kopie van twee oudere kasten van Zale. Namelijk ‘Sheba’ (’65) en ‘Campus Queen’ (’66). Het is de tekenstijl van Kelley die in dit geval het grote verschil maakt (vergelijk de speelvelden van deze drie kasten maar eens in de Pinball Data Base). De Nederlandse Flipper Vereniging heeft in haar clubhuis een prachtexemplaar van deze kast staan. Een spelbeschrijving is dus niet nodig. Zoek het maar lekker zelf uit. Dat is nog leuk ook!

Cosmos De jaren ’60 zijn niet alleen sex, drugs en rock ’n roll. De ruimterace tussen de USA en de USSR, als onderdeel van de koude oorlog, is eveneens alom aanwezig.

Het doel: de maan, de planeten … en verder (de eerste maanlanding gebeurt ook in 1969).

‘Cosmos’ (januari ’69) valt op door de bijna monochrome, blauwe kopruit en de lichte buitenkant. Kelley wilde de buitenkant bijna zwart maken, maar dit is blijkbaar niet doorgegaan. De getekende vliegende objecten zijn wel zwart en blauw, maar het wit domineert.

Het blauw van de kopruit en het speelveld is bezaaid met duizenden witte spikkeltjes: de sterrenhemel. Je werpt een blik de ruimte in en je kijkt op een mintgroene aardbol. Je staat op een maanbasis. Of is het Venus?

Kelley gaat er van uit dat toekomstige ruimtereizigers in losse iglo’s zullen wonen en voor hun uitstapjes nog steeds veelvuldig fossiele brandstoffen moeten tanken. Een gigantisch tankschip heeft vier telescopische slangen in ronde, oranje reservoirs geprikt. Deze ‘fuel pods’ werken tijdens het flipperspel als Bonustellers. Ze registreren het aantal keren dat het de speler gelukt is de kopruitanimatie aan het werk te zetten. Een driedimensionale illusie! Op een hele kunstige manier is rondom de groene aardbol op de kopruit een onbeschilderde ring open gelaten waarlangs een chromen bol een omloop kan maken. Net als een satelliet. De eerste keer dat je dit ziet gebeuren, valt je mond open. Op zo’n moment is de echte speelbal namelijk op het speelveld onder een afdekkend plastic verdwenen en het lijkt dan alsof het juist diezelfde bal is die plots in de kop een rondje om de aarde maakt.

De bedoeling van het spel is om zoveel mogelijk ruimteshuttles tegelijkertijd te laten vertrekken. Mét volledig brandende motoren. Aan de onderkant van het speelveld zie je drie ruimteshuttles opstijgen. De eerste naar Mars, de volgende naar de Maan en de laatste naar Saturnus. Op elk ruimteschip bevinden zich drie kleine, witte knopjes (‘ignition buttons’).

Rolt de speelbal over de knopjes, dan krijg je slechts tien puntjes, maar dan gaat ook de betreffende straalpijp branden (= oplichten). Branden alle drie de uitlaatpijpen, dan kan het schip vertrekken. Gekleurde banen op het speelveld geven aan waar elke vertrekkende shuttle heen gaat vliegen.

Voor de flipperaar wil dat zeggen: welke van de drie blauwe paddestoelbumpers moet geraakt worden om de betreffende planeet op het speelveld verlicht te krijgen (oké, oké,…de maan is geen planeet, maar doe gewoon effe mee….). Wordt de speelbal nu onder het afdekkende plastic van de ‘Blast-off Zone’ geschoten, dan gaat de kopruitkogel zijn baantje rond de aarde maken en levert elke hete knalpijp honderd extra punten op. Na deze omloop wordt de speelbal weer van onder het afdekplastic op het speelveld gebracht (er zit natuurlijk een gewone opvangkom onder verstopt).

De rode en de twee gele paddestoelbumpers bedienen weer Zales zipperflippers. Of zijn het flipperzippers (leuk onderwerp voor een NFV-stemming)?

Intussen valt het bijna niet meer op dat de speelvelden van Ted Zale allemaal erg asymmetrisch zijn. Door extra spelattributen staat het groepje pop-bumpers veelal in een hoekje van het speelveld geprikt. Bij ‘Cosmos’ wordt dit veroorzaakt doordat de ‘Blast-off Zone’ aan de linker bovenkant ruimte vraagt. Andere kasten hebben weer hun eigen aardigheden.

Het oorspronkelijke ontwerp van deze flipperkast had trouwens als naam ‘Cosmint’. Misschien klonk dat toch te Russisch (hoewel ‘cosmos’ ook niet echt Engels aanvoelt) en zo’n ‘vies’ woord moest je in die tijd in de USA dan ook maar niet gebruiken indien je producten succesvol wilde verkopen. In de Pinball Database staat dat de ‘Cosmint’-kasten voor de export naar Zwitserland bestemd waren. Tja, dat land heeft zich altijd buiten oorlogen weten te houden; niet alleen de hete, maar ook de koude.

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

33

Onbekende Kelly kasten Indien iemand intussen meegeteld heeft met het aantal besproken kasten, komt hij op een aantal van negen (waarbij ik ‘Alligator’ maar niet als aparte kast meetel). Op Kelley’s creatielijstje staan er echter nog drie.

Joker Van de flipperkast ‘Joker’ zijn destijds (1968) maar honderdentien exemplaren geproduceerd. De kans dat je die nog ergens in de wereld bij een patatboer tegenkomt is dus te verwaarlozen.

De kast heeft een vrolijk kermisthema met veel geometrische jongelui op zowel de kop als het speelveld. Op de kopruit zijn weer veel kleurschakeringen te vinden, nu vooral in roodtinten.

Op het speelveld staat een soort hofnar aan de bedieningspanelen van een kermisattractie: platte draaischijven waarop de jeugd zich staande probeert te houden: de Joker himself.

Tot ergens in 1991 hing het enorm vergrootte harlekijnlogo ook hoog aan de voorgevel van het Bally-gebouw op Belmont Avenue. Het logo was gemaakt van aluminium, gekleurd plastic en neonbuizen.

De twee andere, weinig bekende kasten, zijn beiden eenspelers. Misschien is dat de reden dat je ze niet tegenkomt.

Flipperen is onderhand een gezelschapsspel geworden en wat is er eigenlijk gezellig aan een een-speler? Dat vond Bally ook en de fabrikant liet deze speciale markt aan de concurrentie over (Gottlieb bleef hierin marktleider). Eind 1967 verschijnt ‘Surfers’ en een jaar later ‘MiniZag’. Beide hebben een productieaantal van rond de duizend stuks.

Surfers ‘Surfers’ heeft natuurlijk een strandthema met de bij dit thema behorende ‘dudes’ en losjes-geklede ‘chicks’.

Op de kopruit is in de verte een supergolf te zien die het strand nadert. Het is niet helemaal duidelijk of de reddingsman op de kopruit nu aan het redden is of gered wordt. Ook is onduidelijk of hij de ballonnen nu belangrijker vindt dan de bikinigirl. Op het speelveld is het resultaat van deze supergolf uitgebeeld. Een tsunami?

Op de kopruit tekende Kelly negen grote, gekleurde ballonnen.

Hierin wordt de behaalde bonus geregistreerd. Bij een eenspeler heb je geen aparte, mechanische telrol voor de bonus nodig. Het geheugen voor de vorige ballen kan nu ook d.m.v. lampjes zichtbaar gemaakt worden.

Ted Zales aanwezigheid is al op de kopruit zichtbaar door de extra tellers voor de bekende bonusscore; nu in gekleurde plastic ballonnen gevangen. De scoretellers zijn in het kermisthema verwerkt als grote, zwarte gondels van een soort reuzenrad.

Waarom deze kast flopte en niet verder gekomen is dan de op-locatie-testfase, weet ik niet. Misschien door het ontbreken van de onderhand algemeen bekende Zale-poortjes ? Wat zou dan de reden voor dit soort verkeerde zuinigheid zijn geweest?

Voor fabrikant Bally heeft de ‘Joker’ echter nog een ander soort betekenis gekregen. Elke flipperaar die van 1968 tot 1979 een kast van Bally bespeelde, keek op de metalen afdekplaat aan de onderkant van het speelveld tegen een nieuw logo aan.

Dit harlekijnlogo (=joker) is een abstract, jonglerend silhouet (prijsvraag (zonder prijzen): welke kast droeg in 1979 voor het laatst dit ‘Kelly’-logo?).

34

De ballonnen gaan branden door op het speelveld eerst de lampjes SURFS (van Surfsville) brandend te krijgen. Dit doe je door gericht te schieten op paddestoelbumpers en in de ‘Ring-A-Ding’-sloot (het zal wel geen ‘alley’ zijn met dit waterthema). Voor een vrij spel heb je wel een handjevol ballonnen nodig.

De speelduur kan niet alleen met zipperflippers en met het bekende vrije-bal-Zale-poortje (naar de afschieter) gerekt worden, maar aan de linkerkant zit, na de outlane, ook een reddende terugschieter. ‘When lit’, natuurlijk.

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

MiniZag De flipperkast ‘MiniZag’ keert weer terug naar het thema van ‘Beat Time’ en ‘A-Go-Go’. Op de kopruit is het swingen nu in de TV-studio van een muziekprogramma geplaatst. De cameraman heeft meer oog voor de drie meiden in minirok dan voor de muzikale talenten van de band. Het scheelt ook maar een letter: ‘rock’ of ‘rok’. Begrijpelijk dus.

Ik heb wel eens gelezen dat je de naam van deze kast kunt begrijpen als je naar de vier muzikanten op de kopruit kijkt.

Dat zouden dan de Rolling Stones moeten voorstellen (maar dan mis ik toch een bandlid). Als je dit gelooft, dan is de stap van Mick JAGger naar ZAG te verklaren. En is de ‘Zagger-Lane’ in feite de Jagger-Lane. En….. zo lust ik er nog wel een paar.

Het bijzondere aan de kast (die speltechnisch weer overal de sporen van Ted Zale draagt) zijn de drie slingshots. Eentje meer dan we gewend zijn. Goed voor lekkere, vette actie.

Vooral opvallend is de vreemde captive-ball. Rechts bovenin het speelveld bevindt zich de ‘Zagger Lane’. Onderin deze baan zit de ingesloten bal (verdekt opgesteld onder een plastic) en die kan tijdens het spel geactiveerd worden (krik echter eerst de waarde van die Zagger flink op door rode paddestoelbumpers te raken). Indien je daarna de bal in één van de twee opvangkommen weet te schieten, wordt de ingesloten bal afgevuurd, rolt vervolgens over een viertal knoppen,(voor die hele berg punten), pakt een klein rotondetje en valt weer op zijn oude plek terug. Hierna gaan op het speelveld één of meer van de ‘GROOVY’-lampjes branden.

Is dit woord compleet gespeld, dan kun je in één van de opvangkommen een ‘spotlight’ scoren die vervolgens in de kopruit oplicht. Een bepaald aantal van deze schijnwerpers geven daarna een vrij spel. Je maakt je eigen show!

En verder Jerry Kelley stapt begin 1969 uit de flipperwereld. Hij gaat wat anders doen. In 2002 overlijdt hij. Einde verhaal?

Wel van mijn verhaal, maar niet van een kunststroming.

Na het vertrek van Kelley bij Bally zien we zijn tekenstijl nog bij een groot aantal nieuwere flipperkasten opduiken. Een geslaagd ontwerp(er) krijgt altijd navolging. Kijk maar eens naar kasten als ‘Mariner’, ‘Gulfstream’, ‘Stardust’, ‘Post Time’, ‘Jackpot’, ‘Fire-cracker’, ‘OXO’, …..

Het stokje werd dus door andere tekenaars, bij andere flipperfabrikanten overgenomen. Christian Marche is hiervan het duidelijkste voorbeeld. Een aantal van zijn kopruiten zijn niet alleen letterlijk, maar ook figuurlijk een ‘plaatje’.

Marche imiteerde als flippertekenaar echter net zo makkelijk totaal andere stijlen, maar daarover wilde ik het hier niet hebben. Misschien kan een beruchte flipperaar uit Delft (wiens voornaam begint met een A) eens iets over een van zijn kasten schrijven.…..

Game over. Met dank aan Ine voor de catering tussendoor en de hocus-pocus met de foto’s bij dit verhaal.

(advertentie)

HET SPEELAUTOMATEN ARCHIEF

Ruil, in- en verkoop van:

Tegenwoordig zijn ‘mini-zags’ plastic modelpoppetjes uit strips, sciencefictionfilms e.d. (nieuwe prijsvraag (zonder prijzen): waar komt de naam van deze flipperkast dan vandaan?).

FLYERS serviceboeken, schema’s, bondsbladen, boeken enz. over flippers, jukeboxen etc.

Inlichtingen: HET SPEELAUTOMATEN ARCHIEF

Klaas Boomsma

Tel/Fax: 058 213 9054 (na 19:00 uur)

Mobiel: 06 22 07 64 24

E-mail: flipperklaas@chello.nl

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

35

Verslag: EM meeting (21 juni ‘08, Etten Open Air)

Bas Vis, Niko Groenewegen

Medio maart vond de EM Kick Off meeting plaats in Rotterdam. Zie de vorige Spinner voor een verslag. Op 21 juni was er het vervolg in Etten. Frank Douwenga reageerde positief op de vraag of we van zijn gastvrijheid gebruik mochten maken. De keuze voor die locatie en dag was niet willekeurig: er staat in Etten een zeer fraaie collectie Elektro Mechanische flipperkasten, waaronder een reeks zogenaamde ‘zipper flippers’. We waren op die dag niet de enige flipperliefhebbers in Etten, want het Gelders Arkade Museum organiseerde ook het Etten Open Air samen met een team van fanatieke flipperliefhebbers. Flipperplezier verzekerd!

Nieuw in het gezelschap dit keer was Luc Lemmens. Een bekende naam binnen de NFV gelederen, en een echte liefhebber van EM flippers, dus voldoende gespreksstof. Luc kwam helemaal vanuit Maastricht, Ronald Blom had vanuit Middelburg zo mogelijk nog meer kilometers over voor een middag met gelijkgestemden. Ook weer van de partij: Henk de Jager en Niko & Ine Groenewegen. Tussen de flipper- en BBQ activiteiten door kwamen de volgende onderwerpen aan de orde.

1. Spinner bijdrage Magische Machines Na het tweeluik van Niko Groenewegen over Jerry Kelly, neemt Henk de Jager het stokje over voor de volgende Spinner. Het is bedoeling om de leden van de NFV in woord en beeld kennis te laten maken met de flippers van de EMgeneratie. Immers: onbekend maakt onbemind. Daarom ook in Spinner 3 van 2008 aandacht voor een bekende naam uit de flippergeschiedenis: David Gottlieb.

2. Plannen voor de korte termijn Na de verhuizing van het NFV Funhouse willen we zorgen dat een aantal zorgvuldig geselecteerde EM flipperkasten een plekje krijgt in het nieuwe clubhuis. Henk de Jager en Onno Leenen hebben een inventarisatie gehouden en we gaan ervoor zorgen dat de beste kasten (dat wil zeggen: leuk spel, goede techniek, net speelveld en dito kopruit) als eerste aandacht krijgen. Het is de bedoeling dat de 10-12 beste kasten bij het geplande openingsevenement speelklaar staan opgesteld.

36 36

Een inventarisatie op het NFV Forum leerde dat er belangstelling bestaat voor een ‘basis cursus EM-techniek’ bestaat. Henk de Jager wil graag hieraan zijn medewerking verlenen, net als Ronald Blom. Daarmee is er een goede basis voor een bijeenkomst, die we in het najaar willen gaan houden. Voor een ‘golden oldies – EM evenement’ is het nog te vroeg zo was de algemene mening: eerst voor een goede collectie zorgen, pas daarna een speciaal evenement.

3. Agenda Voor de komende maanden levert dat het volgende plaatje op:

Op donderdag 21 augustus gaat een groepje mensen naar het nieuwe clubhuis. In ieder geval: Niko, Ine, Henk, Ronald.

Support is zeker welkom! Daar staan dan de EM-ers, die door Henk en Onno op de prioriteitenlijst zijn gezet, al dan niet op poten (met dank aan de verhuizers), om op speelwaardigheid getest te worden. Doel is, om op de openingsdag een leuk assortiment good-old-oldies te kunnen presenteren. Dus zal er die donderdag ook gesleuteld worden.

Op zaterdag 30 augustus wordt het nieuwe clubhuis feestelijk geopend. Met als het goed is dus een rij goed spelende EM-kasten. Op deze dag zal ook bekend gemaakt worden, dat er een EM techniekdag wordt gehouden in september. Geïnteresseerden kunnen daar ter plaatse voor inschrijven.

Zaterdag 27 september is er de ‘basis cursus EM techniek’ in het nieuwe clubhuis. Aanmelden kan ook via mail: bas@ nfvpinball.nl. Misschien kunnen er nog ideeën aangeleverd worden door de mensen, die onlangs de DMD techniekdag in Heijnenoord hebben georganiseerd.

4. Belangstelling?

Het is de bedoeling om elk kwartaal in elk geval één bijeenkomst voor EM-liefhebbers te organiseren. Als je ook een uitnodiging wilt ontvangen, stuur dan een mail naar: bas@ nfvpinball.nl. Verder zijn we op zoek naar mensen die willen helpen bij het opknappen van de EM flipperkasten!

NFV Spinner Magazine, jaargang 16, nummer 2 NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

Bas Vis, Gerard van de Sanden

Club van Het NFV Bestuur heeft besloten om voor de toekomst geen De NFV introduceerde in het vorige Spinner Magazine de Club van 100. Dit initiatief is door de leden warm nadrukkelijke koppeling aan een thema te doen. De financiële extra`s worden gebruikt waar het bestuur denkt dat dat nodig ontvangen en heeft inmiddels 28 deelnemers opgeleverd. De Club van 100 houdt zich bezig met is. Natuurlijk zal bij de jaarlijkse bijeenkomst terugkoppeling aan de leden van De Club van 100 worden gedaan. het werven van fondsen, die de vereniging kunnen helpen en is bedoeld voor leden, niet-leden, sponsors en anderen die de NFV (ook financieel) een warm hart Wie kunnen er lid worden en hoe word je lid? toedragen.

Iedereen die het flipperen een warm hart toedraagt kan lid

worden. Vrienden, De eerste resultaten vriendinnen, opa’s, De samenstelling van oma’s, vaders, moeders, de aanmeldingen voor buren, de drukker, de de Club van 100 is importeur, de ereleden, zeer gevarieerd. Bij de shoarmatent om de het bekijken van de hoek van het clubhuis lijst valt direct op dat etc. Ook kunnen er concentraties zijn bedrijven natuurlijk lid van ‘supporters’ rond worden.

Almere en Zwijndrecht.

Is 100 euro in je eentje Niet toevallig zijn daar een beetje teveel van twee zeer actieve NFV het goede? Je mag ook Steunpunten. Ook onder met meerdere mensen de deelnemers van de een plaats sponsoren.

RPL Noord is er een Bijvoorbeeld als lokaal meer dan evenredige flipperteam (LFC, bv 5 * 20 = 100 Euro). Of als Competitie vertegenwoordiging. Er zijn tevens steunbetuigingen vanuit Team, zoals het Dutch Pinball Team, team Rokabati en Team België, dat wordt ook zeer gewaardeerd.

BAF (4 x 25 Euro= 100 Euro ). Ook als NFV Steunpunt zijn

er mogelijkheden. Bijvoorbeeld een inzamelactie onder vaste Verder zijn er een aantal teams die zich gecommitteerd bezoekers. Genoeg mogelijkheden dus! hebben alsmede bekende en minder bekende NFV-leden. Dit keer staan ze voor één keer op de voorpagina! Opvallende namen zijn verder ook het Gelders Arkade Museum en Gerrit Wat doet de NFV voor de deelnemers aan de Club van Zalm. Pogingen om professionele partijen uit de Nederlandse 100 ? en Belgische flipperbranche te interesseren hebben tot nu - Voor elke deelnemer wordt een speciaal logo ontworpen. toe geen succes opgeleverd. We gaan de komende maanden Dit mogen de deelnemers overigens ook zelf ontwerpen; ons best doen om voor het verschijnen van Spinner 3 ( eind - Er komt een speciale Club van 100 pagina op de website september) het aantal aanmeldingen naar 40 te verhogen! waar meer info te vinden is en alle deelnemers met hun

logo worden weergegeven; We hopen natuurlijk dat meer leden deel willen nemen in - Als lid van de Club van 100 word je naam/logo op de Club dit succesvolle initiatief. In het najaar gaan we dan bij een van 100 pagina in de Spinner vermeld; speciale bijeenkomst laten zien wat we met de extra middelen - Voor iedereen die lid wordt van de Club van 100 hebben hebben gedaan. En niet te vergeten: dan wordt ook een we een leuke attentie; ‘weekendje Watertoren’ in Vlissingen verloot (daarin bevindt - Als lid van de Club van 100 krijg je gratis toegang tot zich een heuse gameroom met flipperkasten). evenementen van de NFV (één toegangsbewijs per

Funder); De besteding

Het thema voor 2008 was ‘Funhouse Funders’. Een duidelijke Eens per seizoen organiseren we een speciale bijeenkomst in aanwijzing dat in 2008 de opbrengst (tot nu toe een kleine het clubhuis voor alle leden van de Club van 100.

3000 Euro) in belangrijke mate besteed gaat worden aan de Ieder jaar wordt tijdens deze bijeenkomst een “Weekendje uit verbouwing van het nieuwe NFV Funhouse en de verhuizing in een Watertoren te Vlissingen” verloot. Voor meer info, kijk van onze flipperkasten collectie. Met de collectie van de NFV op www.watertorenvlissingen.nl (inmiddels ruim 120 flipperkasten) willen we het nieuwe NFV Funhouse maken tot het ‘flipperhuis van alle generaties’.

Meer informatie?

De collectie bestaat uit kasten van diverse generaties die Leden die meer info willen kunnen contact opnemen met de door onze vrijwilligers worden onderhouden en waar nodig secretaris van de NFV, Bas Vis: bas@nfvpinball.nl of met de gerestaureerd. We zijn goed op weg maar er is nog veel te ledenadministratie: gerard@nfvpinball.nl doen. We willen iedereen vragen om een bijdrage te doen om een volgende stap te kunnen maken. Simpel gezegd is extra geld nodig, zowel voor het inrichten van het nieuwe pand als voor het in topconditie brengen van de flipperkasten.

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2 37

Bekende Nederlandse Flipperaars (BNF’ers)

Rick Romijn (RJB) Gerard van de Sanden

Zaterdagochtend, op weg naar Den Haag voor een interview met Rick Romijn. Over de A13 met aan mijn linkerzijde een verbrand complex van de TU Delft en op de radio een uitzending van Radio 538 Evers staat op… De zaterdagochtend uitzending is een compilatie uitzending van de voorgaande week. Luisterend naar dit programma gaat er heel wat door mijn hoofd… hoe interview je iemand die eigenlijk zelf altijd interviews afneemt. Wijselijk besluit ik dan ook om de vraag “wat is je lievelingskleur” te schrappen van mijn lijstje om zo wat professioneler over te komen.

Rick Romijn, we kennen hem voornamelijk van het radioprogramma ‘Evers staat op’ (Radio 538) waar hij samen met Niels van Baarlen als sidekick van Edwin Evers fungeert. Dit zeer goed beluisterde radio programma is elke werkdag van 06.00 tot 10.00 uur te horen op 102 FM. In het programma komen in een moordend tempo grappen en grollen voorbij met zo nu een dan een serieuze noot. De muziek voert de boventoon, maar wat kunnen deze mannen kwebbelen over van alles en nog wat.

38

Eind jaren 70 is Rick begonnen bij Radio Flamingo, vervolgens Radio Penelope en in 1980 gestart bij Radio Stad Den Haag “wat zeer populair was onder de jongeren” onder de naam Ricky Romano. Via Free Radio Rotterdam, Radio Patricia is hij terecht gekomen bij Holland FM wat later HitRadio Veronica werd. Daar kreeg hij de functie van Music Director.

Voor Veronica heeft hij programma`s gemaakt als: Romijnse Tijd, Goud van Oud en Oh wat een nacht. Via de KRO (Radio 3FM) heeft hij vervolgens de overstap gemaakt naar Radio 538 waar hij sinds het jaar 2000 al te bewonderen is, euh beluisteren is. Naast zijn radio werk leent hij zijn stem ook vaak uit voor commercials, promo’s en voice-overs. Zo was hij bijvoorbeeld twee jaar de stem achter de jingle ‘’Radio 3FM, altijd de eerste met nieuwe muziek”. Ook heeft hij samen met een vriend een grafisch ontwerpbureau genaamd RedMelon.

Naast deze werkzaamheden heeft Rick ook nog een eigen bedrijfje, genaam Geen Paniek Audio Produkties. Vanuit dit bedrijf is hij deejay in discotheken (onder andere discotheek ‘De Tempel’ in Den Haag), en is discotheek consultant.

Bezig bijtje dus.

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

Ik word verwelkomd in een statig nieuwbouwhuis in het “Haagse” en word door de huiskamer richting tuin begeleid alwaar we in de volle zon genieten van een cappuccino. Mijn linkeroog had al een blik opgevangen van de openstaande garage waar de flipperkast staat. Mijn eerdere vermoedens over de interviewer “Rick Romijn” zijn juist als blijkt dat Rick het eerste half uur mij onderwerpt aan een bombardement van vragen over flipperen. “Duizend leden?” Ja Rick duizend malloten die hun plezier hebben aan alle facetten die te maken hebben met het fenomeen flipperkast. “Clubhuis met 120 flipperkasten?” Ja Rick, we hebben zelfs leden met een privé collectie van meer dan honderd kasten. “Neee echt Waar?!?”

Rick is al een aantal weken geleden lid geworden van de NFV maar nu wordt hem pas echt duidelijk wat de NFV allemaal inhoudt.

Rick houdt al heel wat jaren met regelmaat flipperavondjes met vrienden bij hem thuis. Soep, broodjes aan alles word voorzien op zo`n avond, maar met negen vrienden en maar één flipperkast in huis staan er dus vaak mensen te wachten op hun beurt. Vandaar dat daarom op een gegeven moment besloten werd om erbij te gaan kaarten. Inmiddels heeft het kaarten de overhand en legt de flipperkast het af tegen het eeuwenoude gezelschapsspel 31-en.

JOKERZ van Williams is de kast die Rick in het gulden tijdperk gekocht heeft bij WIZARD. Na een eerste blik op de kast springen de tranen in mijn ogen, smoezelig speelveld, ontbrekende slingshot rubbers, en meerdere gebroken rubbers die er bij bungelen. Het verwijderen van de glasplaat heeft bij mij de zelfde uitwerking als met een nagel over het schoolbord krassen, het zand wat tussen de glasplaat en de siderails zit is genoeg om een middelgrote zandloper te vullen.

Rick stelt voor dat hij de lunch klaarmaakt terwijl ik met mijn neus in de flipperkast duik. Een half uurtje later ziet de kast er al heel wat beter uit met wat nieuwe rubbers en een globaal poets beurtje. Maar waar zijn nou de ballen?? Samen zoeken naar de ballen vinden we er één vastgeplakt aan het speelveld tussen de popbumpers. Nummer twee is wat lastiger te vinden maar bevindt zich na onze speurtocht vastgeplakt op de plaats waar eigenlijk het Tilt gewicht behoort te zitten. Nummer drie is spoorloos maar na letterlijk 20 minuten zoeken herinner ik me een forumpost over een verdwenen bal in een kast en dat die uiteindelijk werd gevonden onder een slingshot, Bingo!!

Aangezien Rick lid is van de NFV en de kast door en door kent vertel ik hem over onze Ranking, een potje Head-to-Head is aanstaande. Ondanks zijn zeer goede spel ga ik toch met de overwinning aan de haal, Sorry Rick (-; Aan de lunch vertel ik over mijn “lijst” met mogelijke BN-ers die een flipperkast zouden hebben. Mijn lijst met namen komt exact overheen met de lijst namen die hij in zijn telefoon heeft zitten… Vijf voicemails van BN-ers spreekt hij in met de vraag of ze hun medewerking willen verlenen aan dit artikel en één live gesprek met een zeer enthousiaste reactie. Er wordt zelfs een belletje gepleegd naar een televisie/nieuws programma met de vraag of ze nog interesse hebben in een leuk item.

Hopelijk krijgt deze rubriek nog vele vervolgen en heeft mijn bezoek het flipperplezier weer terug gebracht in huize Romijn.

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

39

De

van ...

Barry Stolp

Tekst: Gerard van de Sanden Foto’s: Jeroen van Nes

Ditmaal een thuiswedstrijd. Alhoewel het hier om een collectie gaat waarvan ikzelf voor de helft eigenaar ben wilde ik toch de gameroom van Barry Stolp eens onder de aandacht brengen.

De collectie van Barry is geen grote collectie qua aantallen, maar wel een grootse collectie die staat uitgestald in Barry zijn geweldige gameroom genaamd Pinball Boulevard, bekend om o.a. haar BAF-wedstrijden.

Barry Stolp, een zevenentwintig jarig geleden geboren Boskoopenaar die al sinds zijn eenentwintigste in de regio Dordrecht woont. In het dagelijkse leven verdient hij zijn boterham met het snelle leven als marketeer bij IHC Merwede, een scheepswerf die wereldwijd bekend is. Jobhoppen in de wereld van marketing is voor hem net zo gewoon als elke dag een schone onderbroek dragen. In de ruim vier jaar dat ik Barry nu ken heeft hij al menig project gehad bij de meest uiteenlopende bedrijven.

Barry is een zeer energieke man die maar voor weinig mensen bij te benen is. Ik noem hem altijd de man van de projecten.

Waar een gemiddeld mens een flinke schep hooi op zijn vork kan nemen is Barry een man die de schep inruilt voor een heftruck om de hooizolder eens flink te bevoorraden. Van een gemotoriseerde step tot aan het ontwikkelen van een ouderwets maar dan in een nieuw jasje gestoken waarzeggers apparaat, niets is hem te gek.

Het custom-made maken van zijn eigen motorfiets genaamd “Game Over” is een project dat al twee jaar zijn vrije uurtjes vergt. Het project bevindt zich inmiddels in de laatste fase.

40 40

De liefde voor de flipperkast is pas op latere leeftijd ontstaan bij Barry. Op achttienjarige leeftijd belandt hij in een speelhal in Renesse waar een Cirqus Voltaire staat. Eén gulden inworp en een hele middag spelen doet bij hem het bloed kruipen waar het niet gaan kan. Als hij een tijd later zijn intrek neemt in een kantoorpand is er ruimte voor een Gameroom met een pooltafel, dartbord, bokszak, fitness apparatuur, tafeltennis, tafelvoetbal en uiteraard een flipperkast.

Een World defender van Nova bell games is zijn eerste kast maar dat project loopt slecht -inclusief vlammen uit de kopkast- af en is inmiddels een welbekend object in zijn gameroom, een tafel met schaars geklede vrouwen op het speelveld.

De Roadshow is zijn 1e Dot-Matrix kast en die wordt bespeeld van zonsondergang tot zonsopgang.

In een jaar tijd breidt de gameroom zich uit met een willekeur aan kasten. Van de twaalf kasten die op dat moment in zijn bezit zijn doet alleen de eerder genoemde Roadshow het.

Veelal gare oude kasten worden in de loop van de jaren vervangen door werkende en mooiere exemplaren wat resulteert in de huidige collectie.

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2 NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

Barry en ik raken in die periode bevriend door onze gezamenlijke hobby en als ons een jaar later van een stoppend exploitant een partij van elf flippers wordt aangeboden besluiten wij om onze krachten te bundelen, wat tot op heden een succesvolle formule blijkt te zijn. Pinball Boulevard heeft een vloeroppervlak van bijna 100m2 en de afgelopen drie jaren is hier bijna de volledige Bally/Williams Dot-Matrix collectie gepasseerd. Inmiddels is de kwantiteit omgezet naar kwaliteit wat resulteert in een line-up van twintig top kasten.

Cactus Canyon, Medieval Madness, Monster Bash, Theatre of Magic, Tales of the Arabian Nights, Cirqus Voltaire (Early Production), Attack from Mars, World Cup Soccer, Johnny Mnemonic, Roadshow, The Addams Family, Indiana Jones, Star Trek: The next generation, Terminator, Scared Stiff, Demolition Man, Twilight Zone, Creature from the Black Lagoon en tweemaal Party Zone.

Maar de meest bijzondere kast in Barry zijn collectie is een “Four Roses” van het merk Genco in “mint condition”. Dit is een woodrail uit 1940, een flipperkast maar dan zonder flippers. Gebouwd met een vernuftig stukje techniek waarmee de 2e Wereld Oorlog gewonnen is. Waarschijnlijk is dit het enige exemplaar ter wereld.

De nieuwe kasten gaan bij binnenkomst volledig uit elkaar en worden indien mogelijk terug in nieuwstaat gebracht of beter.

Clearcoat is de tweede naam van Barry “clearcoat” Stolp, alle speelvelden worden dan ook voorzien van zo`n tweecomponenten blanke laklaag. Het resultaat is verbluffend.

De kabinetten van de kasten worden indien nodig ook opnieuw beplakt met nieuwe decals (stickers) om hem weer die showroom shine te geven.

Gekleed in niet meer dan een korte broek en cowboy laarzen start Barry bij binnenkomst van een nieuwe kast gelijk met het demonteren van de laatste aanwinst. Zo`n dag ziet er dan als volgt uit: wakker worden rond een uurtje of zeven met een bak koffie en beginnen met sleutelen tot diep in de nacht. Eten schiet er dan bij in want dat houdt de boel flink op. Op een dag als deze wordt zijn vriendin Tessa dan ook gesommeerd om hem niet te storen.

Alle metalen onderdelen gaan in de Tumbler, een apparaat wat metalen voorwerpen polijst tot dat ze blinken als spiegels. Na een paar weken tumblen is het gewenste resultaat bereikt. De afgelopen drie jaar heeft deze tumbler dan ook nog geen dag rust gehad. Alle metalen voorwerpen die niet in de tumbler passen worden handmatig gepolijst met militaire precisie.

Flame polishen (het met een brander op glans brengen van plastic onderdelen) is inmiddels ook een obsessie van onze grote kleine man. Ramps maar ook plastics ondergaan een verhitting.

Menig avontuur heeft Barry al beleefd bij het struinen door Nederland op zoek naar nieuwe aanwinsten. Topografie behoort niet tot zijn sterkste kant. Valkenswaard wordt verward met Valkenburg en Moergestel met Moerdijk. Maar zijn reisgenoten zijn hiervan op de hoogte en nemen dan ook geen enkel risico door zelf het adres te verifiëren. In Valkenswaard werd eens een Party Zone opgehaald wat op zich niet zo bijzonder is maar het buurmeisje bleek de donkerharige zangeres Lotte te zijn van de meidengroep DJUMBO. Een zwoele blik richting Barry was voor hem genoeg. Er schijnt naar zijn zeggen nog sms-contact te zijn geweest maar waar het spaak is gelopen weet niemand…

De flyerwand van Pinball Boulevard is als aankleding zeer sfeerverhogend maar heeft zeker een achterliggende gedachte.

Op een enkele flyer na die er zit om de wand te completeren zijn alle flyers van flipperkasten die in bezit zijn of in bezit zijn geweest. De afgelopen 3 jaar zijn er ongeveer 30 kasten de revue gepasseerd. Wetende dat de Gameroom zich op de 1e verdieping bevindt, en er geen lift is (althans die werkt niet), hebben we ons wel eens afgevraagd of postzegels verzamelen niet net zo leuk is als flippers verzamelen. Het is in ieder geval een stuk lichter.

De tip van …

Barry werd recent zelf op dit handigheidje geattendeerd door Sascha Voskuil: wanneer je bij WPC kasten in het test menu je spoelen e.d. wilt testen, moet je normaliter het muntdeurtje dichtdoen of de muntdeurknop ingedrukt houden. Je kunt de muntdeurknop ook uittrekken om de spanning erop te houden, en zo de tests doorlopen. Zonder jezelf in de meest rare posities te hoeven wringen.

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2 NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

41 41

Techniekdag (24 mei 2008): DMD cursus basis techniek Namens de NFV organiseerde Donald de Ronde op 24 mei een cursus dag om aan leden de basis beginselen van de techniek van Dot Matrix kasten uit te leggen.

Hij had daarbij de support van Maurice Schouten, Leo Leunis en andere ad hoc ‘coaches’. Het leek wel of iedere cursist thuis één of meer flippers had staan waar af en toe wat aan reparatie moest gebeuren en gedurende dag werden de nodige drempels weggehaald om daarmee te starten. Ook waren er de nodigde tips, trucs en ervaringsfeitjes om het huis-tuin-en-keuken onderhoud verder vorm te geven. Onderstaand een verslag van één van de deelnemers aan de cursus: Jan Herman van de Pol. Inleiding Zonder kennis / ervaring van repareren SS en DM kasten had ik mij aangemeld. Ik bezit één redelijk goed spelende EM kast.

Vanuit Hilversum was het een uurtje rijden naar Heinenoord even voorbij Rotterdam, waar we om 11.30 uur werden verwacht met een kopje koffie / thee in een sportkantine.

Onze secretaris, Bas Vis opende de bijeenkomst en benoemde vrij snel Donald de Ronde als organisator van geheel. Die had Maurice Schouten ingeschakeld om met theorie van start te gaan.

Theorie Voor alle deelnemers, ca. 25, werd er een 65 pagina’s samengesteld theorieboek* uitgedeeld. Maurice begon daarmee op blz.1 en een geopende kopkast waarin de bijbehorende printplaten in het echt te zien waren. Hij liep stuk voor stuk de printplaten door met mogelijke storingen en hoe die te verhelpen. Tussendoor waren er behoorlijk wat vragen en het theorie gedeelte liep wat uit, maar ik had de indruk dat niemand het bezwaarlijk vond. Maurice sloot het ochtendprogramma af met welk gereedschap we nodig hebben.

42

42

Jan-Herman van de Pol

Praktijk Na de inwendige mens met een broodje versterkt te hebben stond de praktijkopdracht al klaar: 5 flipperkasten met storingen. In groepjes van 5 moest er eerst op de kast gespeeld worden om een beeld te krijgen waar storingen in waren opgezet. Het bedienen van de knoppen van het testmenu in het deurtje was de volgende stap en of die spoel het nou echt niet deed. Soms moest de soldeerbout er aan te pas komen of een connector zat los. Ook meenden we dat enkele losse connectors weer met elkaar verbonden moesten worden. Dat bleek echter niet het geval daar Leo Leunis, ook van de begeleiding, vertelde dat bij een aantal flipperkasten dit loze verbindingen zijn van toepassingen die niet zijn opgenomen in de uiteindelijke productie van de kast. Na verloop van tijd werd er alweer driftig geflipperd op de meeste kasten.

Ik kijk terug op een geslaagde en informatieve bijeenkomst die een drempel voor SS / DM kasten heeft weggenomen. Donald, Maurice en Leo bedankt voor de les en jullie inzet! * Onderwerpen: - Flipperkast woordenlijst - De multimeter - Aansturing spoelen - Display - Herstellen dotmatrix display - General illumination - Opto’s - Zekeringen - De switchmatrix - Consendatoren vervangen - Onverwachte reset op WPC machines - Alles over muntproevers - Flipper shaft end play spacing gauge.

NFV Spinner Magazine, jaargang 16, nummer 2 NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

NFV Technische Commissie Flipperkast defect??

Hoe sluit je een nieuwe spoel aan??

Hoe check ik of de opto’s goed zijn??

Technische vragen die leden van de NFV kunnen stellen aan de Technische Commissie.

De Technische Commissie wil NFV-leden helpen die zelf het initiatief hebben genomen om iets aan hun kast te gaan doen, maar met een technisch probleem zitten waardoor ze niet verder kunnen.

Eric Bartels is in principe altijd bereikbaar op zijn mobiel. Bel hem echter bij voorkeur niet op ‘onchristelijke’ tijden (na 22:00 of op zon- en feestdagen).

Of mensen die wel willen maar misschien niet weten waar ze moeten beginnen: de T.C. biedt hulp. Vragen kunnen zowel schriftelijk als telefonisch gesteld worden.

Gert-Jan de Haan Eric Bartels Telefoon

Telefoon 06-27456890 of 06-53520486 058-2661514

Verwacht geen kant en klare oplossingen, Eric en GertJan zullen je een stap op weg helpen zodat je zelf weer verder kan. Bel s.v.p. alleen op de aangegeven dagen en tijden. E-mailen kan natuurlijk altijd.

Maandag & Vrijdagavond

(19:00-21:30)

E-mail

info@technoplay.nl

NFV Spinner Magazine, jaargang 16, nummer 2 NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

Dinsdag &

Donderdagavond (19:00-21:30)

E-mail comrep@wanadoo.nl

43 43

Martin Ayub www.pinballnews.com Vertaling: Winfred de Ruijter

Nieuw leven voor Pinball 2000?

Of je het nu helemaal geweldig vindt, of helemaal niks, dat doet er niet toe: Pinball 2000 maakte een enorme indruk tijdens de introductie ervan in januari 1999. Het heeft nog geeneens 1 jaar voortbestaan, maar er werden van dit systeem toch meer dan 10.000 kasten verkocht en de meeste daarvan werken vandaag de dag nog gewoon.

Daarnaast zorgde het er ook voor dat hij zijn computervaardigheden kon gaan combineren met zijn interesse in flipperen: hij zorgde voor vele PinMAME emulaties van verschillende flippergeneraties, waaronder het 3-9 systeem van Williams en systemen van Data East, Sega, Stern en Capcom.

Natuurlijk gebruikte Pinball 2000 heel veel onderdelen die de gemiddelde monteur gewoon op voorraad heeft, maar de kast heeft één zwak punt waardoor potentiele kopers werden en nog steeds worden afgeschrikt: het computersysteem dat nodig is om de kast te laten werken.

Maar de grootste uitdaging van alles was de emulatie van Pinball 2000. Hij omschrijft die als ‘de Mount Everest in flipperkast-emulatie’. Maar op zich was Steve’s eerste intentie helemaal niet om een oplossing te vinden voor de speciale hardware. ‘Ik ben niet eerst begonnen met nadenken over het Pinball 2000 hardware probleem. Ik wilde gewoon een emulatie kunnen maken vanwege de uitdaging ervan, en om erachter te komen hoe het systeem nu echt werkte’, zei hij.

Omdat het systeem hele speciale taken moest uitvoeren, werd gekozen voor een specifiek moederbord met een Cyrix MediaGX processor erop. Daarnaast werd gekozen voor een op maat gemaakt besturingssysteem met afhandeling van het geluid en de spelsoftware op nóg een speciaal voor Pinball 2000 gemaakte printplaat, de zgn. PRISM kaart.

Het moederbord en de processor waren destijds gewoon in de markt verkrijgbaar, maar zoals alle hardware uit eind jaren ‘90, nu natuurlijk enorm verouderd. De PRISM kaart was exclusief voor Pinball2000 machines gemaakt en daarom is hij duur (een paar honderd dollar), als je er überhaupt al aan kunt komen.

Ondanks dat bijna alle andere onderdelen verkrijgbaar zijn (zowel origineel materiaal uit de oude voorraad als de officiele reproducties), is de computer zelf al vele jaren het struikelblok gebleken. Maar in 2004, begon men met pogingen om Pinball 2000 op een reguliere PC te emuleren. Die pogingen worden nu uiteindelijk omgezet in resultaat: de introductie van het Nucore systeem van Big Guys Pinball.

Big Guys Pinball is een bedrijf dat door Steve Ellenoff, Chuck Hess, en Don Weingarden is opgericht. Zij hebben samengewerkt om te zorgen dat Pinball 2000 verder op eigen benen kan staan, zonder de speciale hardware.

Steve’s flipperherinneringen gaan terug naar begin jaren ‘90, toen hij tijdens een pauze van zijn schoolexamen op een Terminator 2 en op een Funhouse speelde, in de gameroom van de campus. De Terminator 2 trok hem aan, omdat hij een enorme fan van de film was. Maar uiteindelijk was het de Funhouse die hem het meeste boeide. Jarenlang heeft hij daar muntjes ingegooid.

44

Dus hij begon eraan te werken in augustus 2004. Hij werkte er ook in de wintermaanden aan, zodat hij in april 2005 iets kon laten zien dat de moeite waard was. ‘De eerste versie met bijna complete graphics en een opstart naar de attract mode was eind april klaar. Er waren nog enorm veel problemen op te lossen, dus ik heb het project toen maar eens een jaar laten liggen. Ik herschreef het hele project toen weer in juli 2006, en had een perfect werkende emulatie klaar in augustus 2006 (eigenlijk dus veel sneller dan 2 jaar ervoor). De emulator werkte geweldig op een PC, maar was niet snel genoeg om een echte Pinball 2000 flipperkast aan te sturen. Toen ben ik maar weer een hele tijd ermee gestopt.

Maar aan die pauze kwam weer een einde, toen begin 2007 hij in contact kwam met Chuck en Don. Chuck en Don kenden elkaar uit 1983, toen Chuck 16 jaar was en als technicus in een computerwinkel werkte. In die hoedanigheid vekocht hij een PC aan Don’s vader. In de gouden eeuw van de videospellen, schreven ze samen een stel spellen, voordat ze aan flipperkasten begonnen.

Don zei dat hij al sinds zijn 12e een flipperkast wilde, maar zijn vader vond het maar niets. Don kon er zelf geen betalen.

Hij vond het leuk om allerlei electronische apparatuur uit elkaar te halen, om ze daarna te repareren. Maar hij wilde graag aan een flipperkast werken. Toen hij zo’n 4 jaar geleden zijn eerste EM-kast kocht, met daarna een Roadshow en een Terminator 2 (met hulp van Chuck), begon het pas echt te kriebelen. Die kasten vormden niet alleen een aanzet tot zijn restauratie-vaardigheden, maar vormden ook de start van zijn collectie.

Chuck begon ook al jong met flipperen, in de lokale automatenhal speelde hij op de Twilight Zone, op de Funhouse en op andere favorieten. 5 Jaar geleden kreeg hij de kans om een flipperkast te kopen, en zoals veel verzamelaars startte hij met de kast die hij uit zijn jeugd kende: de Twlight Zone. Ook hij werd een verzamelaar, met een kelder vol met kasten en wat ‘projectjes’ om nog aan te beginnen. Hij zei: ‘Flipperkasten zijn net als Lay’s Chips, je kan er niet gewoon ééntje nemen.

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

Ik heb ongeveer gemiddeld 20 kasten en videospellen in mijn kelder staan. Ik hou ervan om ze te restaureren. Meestal pak ik elke winter 1 project aan, en doe dan een grondige totaalrestauratie.’

Zowel Don als Chuck kochten een Revenge from Mars, en ontdekten allebei hun liefde voor Pinball 2000. Echter... ze waren ook alletwee bezorgd over mogelijke storingen met de PRISM kaart of met het moederbord. Chuck herinnert zich het moment dat het idee voor Nucore geboren werd. De eerste keer dat ik de computer in de RfM open maakte, viel het me op dat het echt een gewone PC was met een speciale maatwerk-kaart, de PRISM-kaart. Don en ik wisten dat we de software konden laten draaien op een standaard PC, en we wisten dat de PRISM-kaart moest worden vervangen door nieuwe hardware, danwel via emulatie moest gaan werken.

‘Alles lijkt eenvoudig als je er voor het eerst naar kijkt’, glimlacht Don. Don had tegelijkertijd zijn oog laten vallen op toekomstige mogelijkheden van emulatie. ‘We hadden iets over Wizard Blocks gehoord en we dachten dat als iemand Pinball 2000 kon redden, dat zomaar iemand op een dag nog eens Wizard Blocks zou gaan afmaken’.

Om een emulatie te kunnen maken, wisten ze dat ze extra vaardigheden nodig hadden. Een oproep in een nieuwsgroep leverde echter niets op. Tot het moment dat Steve in het Visual Pinball Forum een posting deed. Ze kwamen begin 2007 met zijn drieen bij elkaar, en dat heeft uiteindelijk geleid tot wat nu Nucore heet.

Toen het team er eenmaal was, kon men beginnen met het werk aan de hardware functies. Ze hadden alledrie een Pinball 2000 kast, dus konden ermee experimenteren om uit te zoeken hoe de verschillende aspecten van de kasten werkten.

Soms kregen ze onverwachte resultaten. Chuck herinnert zich: ‘Als je een PRISM-kaart in een standaard PC zet, dan wordt deze herkend als een grafische kaart. Ik geloof dat dat komt doordat de VGA-kaart een van de eerste onderdelen is die wordt geinitialiseerd, als een PC wordt opgestart.

De eerste stap voor Don en Chuck, was om de code na te lopen en te bepalen wat ze nodig hadden om het op een Pinball 2000 machine te laten draaien. Don herschreef de in- en output routines, die mogelijk maken dat de emulator met de flipperkast ‘praat’. Het driverboard in het kabinet, houdt in de gaten dat er een continue stroom van data wordt bewaakt, zodat er geen problemen ontstaan (coils en flashers die opbranden). Dus Don gebruikte een nieuwe techniek, die het mogelijk maakt dat de emulator aan de eisen van de timer tegemoet komt.

Chuck startte in de tussentijd met de optimalisatie van de graphics, zodat hij daarmee elke kans tot performance verbetering kon benutten. Na 2 maanden programmeren, waren ze in staat om hun eerste spel te gaan spelen. Chuck herinnert zich: ‘Het eerste spel was nog een beetje ‘in concept’, maar ik nam er kort daarna een video van op, die nog op onze site te zien is. Nadat we die eerste stap hadden gezet, konden we gaan werken aan het sterk verbeteren van de performance.

Dus daar begon hij mee. ‘Het was mijn taak om de code te verbeteren. Ik heb me vooral gericht op alle afhandeling van graphics-routines. Omdat Pinball 2000 nogal zwaar is gestoeld op graphics, was de performance van die taken cruciaal. We hebben er ook voordeel uit behaald, door de taken voor de processoren te splitsen: daarmee konden ze tegelijkertijd op 2 processoren draaien. Het is net als 2 computers die dezelfde code uitvoeren: het geeft een enorme verbetering in performance en brengt het aantal bottlenecks terug.

Nadat we 3 maanden aan de code hadden zitten schrijven, was de performance inmiddels beter dan het originele Pinball 2000 systeem. Dit gaf als mogelijkheid dat we een betere beeldrendering konden doen, de animaties vloeiender konden maken en nog extra features toe konden voegen.

‘De oorspronkelijke doelstelling van het project was om een werkende vervanging van de originele Pinball 2000 computer te maken’, zei Chuck. ‘Toen we dat doel al bereikt hadden, gingen we op zoek naar manieren om het originele platform te verbeteren.

Sommige verbeteringen kwamen voort uit de wens om de performance van de programmatuur te verbeteren. Het feit dat de animatie tijdens het spelen nooit meer stopt, was niet gepland. Het kwam puur voort uit het feit dat de graphics software was herschreven en niet meer aan de originele code gekoppeld was. We hebben trouwens ook de overall framerate (aantal beelden per seconde) verhoogd, zodat de animaties er vloeiender uit zien.’

Een extra feature is de ingebouwde jukebox, die mp3-tracks tijdens de attractmode kan afspelen. Deze jukebox kan ook een slideshow van foto’s op de monitor afspelen. Zodra de start knop in wordt gedrukt, sluit de jukebox zichzelf af en start het spel als normaal.

Een andere nieuwe feature is bedacht om het leven eenvoudiger te maken: als je het speelveld wil wisselen om een andere Pinball 2000 kast te spelen. De automatische speelveld detector zorgt ervoor dat de juiste gamesoftware wordt opgestart!

Chuck zei dat er nog andere features op de planning staan, waaronder netwerk ondersteuning. Deze zullen pas na de marktintroductie beschikbaar komen. ‘Ons hoofddoel is nu om hetgeen wat we hebben verder te vervolmaken, de verbeteringen daarop komen later wel. Een van de mooie eigenschappen van Nucore is dat de nieuwe features eenvoudig kunnen worden toegevoegd met een USB geheugenstick.

Het is echter nog steeds nodig om aanvullende hardware te hebben, om features zoals audioversterking en aansturing van de monitor mogelijk te maken. Alles met alleen software afhandelen kan immers niet.

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

45

Chuck gaf nog wat uitleg over hoe ver het team er nu voor staat. ‘Op dit moment zijn Steve en ik de software aan het afmaken. We moeten nog wat kleine dingen aanpassen en het Nucore menu systeem eraan toevoegen. Don is bezig om onze definitieve hardware specificaties te implementeren. We willen de hardware zo eenvoudig mogelijk houden: daarmee wordt het goedkoper en betrouwbaarder. Als de hardware klaar is, dan doen we onze eigen interne testfase (alpha-testing).

Nadat de alpha-testing afgerond is, dan laten we mensen die nooit eerder met het systeem hebben gewerkt, de beta tests uitvoeren. Die testen gaan op zijn minst een maand duren.

Zodra alle issues zijn opgelost, wordt het systeem in de markt gezet.

bevestigingspunten heeft.

Om de snelheid van de inputs en outputs bij te kunnen houden, draait de Nucore software op een versie van Linux, die op de PC geinstalleerd is. Je kunt dan nog een audioversterker naar keuze toevoegen: je hebt de keuze tussen het exemplaar dat bij Nucore wordt aangeboden, of eentje die misschien nog iets zwaarder is.

Terwijl je toch de kast aan het demonteren bent, dan kun je ook meteen het grootste onderdeel in de kast vervangen: het beeldscherm. Pinball 2000 gebruikt een CRT-scherm (cathode ray tube), die een helder en scherp beeld geeft, maar ook zo zijn zwakheden kent.

Ze verwachten dat de software als eerste klaar zal zijn, de hardware zal daarna snel volgen. Daarmee zal het complete pakket eind 2008/begin 2009 op de markt kunnen komen, als alles verder via plan verloopt.

Het is de bedoeling om 2 verschillende pakketten te verkopen.

Het eerste zal een compleet kant-en-klaar pakket zijn om de Pinball 2000 computer te vervangen. Daar zitten dan alle goede aansluitingen al bij, het enige dat je nodig hebt zijn de originele gameroms. Het tweede pakket zal de op maat gemaakte hardware met Nucore software bevatten, zodat je deze kunt installeren in een PC naar eigen keuze.

Als je die tweede oplossing kiest, dan heb je een PC nodig met een dual core processor. Deze zijn algemeen verkrijgbaar, zelfs ook in het goedkopere segment. Daarnaast heb je dan een reguliere grafische kaart nodig, 2GB RAM-geheugen en een flink opslagmedium zoals een harddisk. Chuck vertelde ons dat hij bijna een maand bezig is geweest met het testen van optische en flash geheugenkaarten. Zijn conclusie was: ‘Als je naar de prijs, snelheid en levensduur kijkt, dan blijft die ‘goede oude harddisk’ de winnaar’. Daarnaast stelt het je in staat om een hele hoop plaatjes en mp3-files voor de slideshow en jukebox mogelijkheden op te slaan.

Je moet er wel voor zorgen dat de PC in de beperkte ruimte in een Pinball 2000 kopkast past, dus is Big Guys Pinball bezig met een computerbehuizing die de juiste afmetingen en

NIEUW! en in USA

Om te beginnen, is het CRT-scherm nogal zwaar en maakt daarmee de kopkast zwaar. Daarnaast heb je een hoog voltage nodig om de stralen te laten werken. Deze hebben op hun beurt speciale drivercircuits nodig. Tot slot, hebben de monitoren de neiging om op den duur hun contrast te verliezen. Daarnaast kan de scherpte en kleurbalans ook gaan verlopen.

Net zoals de markt van PC-monitoren van CRT-schermen naar platte LCD-schermen is gegaan, kan ook de Pinball 2000 monitor door een LCD-scherm worden vervangen. De mannen hebben dit geprobeerd, en Chuck vertelde ons over zijn ervaringen. ‘De kwaliteit van een LCD-scherm in een Pinball

(advertentie)

r betaling e d r o y e n o -m USA - postadres nd en Duits-la n in b e ic v r - ophaalse worldwide n e g n li ta e d - paypalb g Duitslan in lv o s m le b - EBAY pro

www.huifkar.de

De slimme eBay kruiwagen voor Duitsland, België en Nederland 46

NFV Spinner Magazine, jaargang 16, 17, nummer 2

46

2000 kast is echt verbazingwekkend. De kleuren zijn heel erg helder en het contrast is fantastisch. Ik heb ook nog een antialiasing/interpolatie routine gemaakt, die betere grafische resultaten op LCD-monitoren garandeert.

De bevestigingsmaterialen zijn ontworpen voor een CRTmonitor, maar er wordt een handleiding op de Nucore-website gezet, voor die mensen die de overstap naar een LCD willen maken. Chuck zei: ‘Het goede nieuws is dat ik na veel vallen en opstaan een hele simpele bevestiging heb uitgedokterd.

Ik heb een standaard Vesa TV bevestiging met wat houten blokjes gebruikt. Natuurlijk zullen er ook wel mensen zijn die nog betere manieren uitvogelen om ze te monteren. We zullen in ieder geval een ‘Hoe moet ik...’-overzicht op onze forums plaatsen, om dit te ondersteunen.

Big Guys Pinball hebben hun Nucore systeem meegenomen naar het onlangs gehouden Pinball At The Zoo evenement in Kalamazoo (Michigan). Daarmee wilden ze eens de reacties peilen uit de flippergemeenschap. Chuck zei erover: ‘Het resultaat was werkelijk ongelooflijk. Ik had verwacht dat mensen wel geinteresseerd zouden zijn, maar ik was werkelijk verrast over het enthousiasme erover! Mensen waren echt overdonderd positief. Sommige kwamen zelfs meerdere keren langs om nog een keer te kijken. Er waren zelfs een paar mensen die zeiden dat ze van ons project op de hoogte waren.

Ze waren echter niet van plan iets te gaan kopen, eer ze erop hadden gespeeld. Maar nadat ze dat gedaan hadden, waren ze echt overdonderd. En de jukebox mode werd ook veelvuldig geroemd!

Met het Nucore systeem, bestaat nu niet alleen de mogelijkheid om de bestaande Revenge from Mars en Star Wars Episode 1 kasten in leven te houden, maar ook de mogelijkheid dat er nieuwe Pinball 2000 kasten worden gebouwd (met bestaande of nieuwe titels!).

Er waren verscheidene Pinball 2000 kasten in ontwikkeling, toen Williams de stekker uit het project (en uit hun hele flipperdivisie) trok. Er is veel gediscussieerd of de volgende kast - Wizard Blocks, ontworpen door Pat Lawlor - ooit zou kunnen uitkomen. De software is zeker nog niet af, en dit, in combinatie met het tekort aan beschikbare computersystemen, maakten het project tot een mission impossible.

Nu echter is de verkrijgbaarheid van het computersysteem geen issue meer en daarnaast is er meer kennis over de werking van Pinball 2000 beschikbaar. Daarmee is de kans groter dat Wizard Blocks en andere kasten verder ontwikkeld kunnen worden.

Chuck zei dat deze mogelijkheid zeker niet over het hoofd is gezien. ‘Nucore is echt een eenvoudige oplossing om het complexe ontwikkelprobleem van nieuwe Pinball 2000 titels op te lossen. We zijn erop gebrand om op elke mogelijke manier te helpen. We zouden graag nieuwe kasten op dit platform willen zien. Gene Cunningham was zeer onder de indruk van Nucore en heeft NBig Guys Pinball benaderd om over een aantal projecten te praten. Het is alleen nu nog veel te vroeg om op details in te kunnen gaan, maar we zijn enthousiast over de mogelijkheden.

Een mogelijk struikelblok was nog de stroom aan patenten en handelsmerken die van toepassing zijn op Pinball 2000, met eigenaarschap van Williams en in licentie bij andere bedrijven. Er zijn pogingen ondernomen om het Nucore project te laten stoppen. Maar ondanks dat, heeft Big Guys Pinball haar plannen aan Williams overlegd. Tot nu toe goed nieuws: ‘We hebben een stel emailtjes gekregen, maar nooit officiele, juridische documenten. We hadden bedacht dat het verstandig zou zijn om met Williams in contact te treden, en hen te laten weten wat we van plan waren. Williams heeft ons toen verzocht om een document te sturen, waarin de werking op hoofdlijnen van het Nucore systeem werd uitgelegd. We hebben dat uiteraard gedaan, en gevraagd of ze het wilden becommentarieren. We hebben ook gevraagd of ze er enig probleem mee hadden, maar dat was niet het geval. Geen issues dus!

Goede vooruitzichten dus voor Nucore en Pinball 2000 in het algemeen.

Vertaling Winfred de Ruijter © Pinball News 2008

(advertentie)

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

47

De techniek staat voor niets: Storing zoeken zonder multimeter

Richard Baan

Star Trek the next generation, met Picard op de kopruit. Ik had ooit eens een custom message op dat ding ingesteld: “Picard champion - 9”. Die kwam zo nu en dan eens voorbij tussen de highscores. Leek wel aardig, velen vroegen zich af hoe die highscore nu weer verbroken moest worden…. 9 Picards. De kast had wel een sample: “Picard manouvre… nicely done”, misschien dat dat er iets mee te maken kon hebben?

Maargoed, na een aantal jaar dat ding in opslag te hebben gehad bleek tijdens het opstarten dat hij automatisch het menu in schoot, en soms deed hij ook zelf het geluid harder. Ik kon hem ook niet uit het menu halen. Daar zat toch iets mis, het leek er op dat de “enter” in het deurtje vast bleef zitten, en die zit vlak naast het volume harder knopje.

It’s elementary, my dear Watson Je moet de kast in delen voor je zien: in de kop zitten een aantal printen, die besturen de kast. De cpu is het brein, waar alles uit bestuurd wordt. Daar draait het programma, die verwacht input van zijn ‘zintuigen’: de contactjes die detecteren waar de bal is, oftewel de switchmatrix. Afhankelijk van het programma en wat er gebeurt met de switches zal de cpu de powerdriver aan sturen: een print die de verschillende delen aanstuurt, spoelen, lampjes, flitsers en wat nog meer?

Maakt het eigenlijk uit of het een spoel is die het niet doet, of een flitser? Het is in de beleving van de flipperkast niet meer dan een aansturing van iets. En wat stuurt hij aan? Dat is vaak verbonden met draadjes onder het speelveld. Klinkt niet zo moeilijk…

De conclusie is simpel: het probleem zit hem op de cpu, de switches zijn namelijk geen van allen verbonden met de cpu.

Schema In het schema kun je kijken op welke connector de switches aangesloten zijn, en waar die lijntjes heen gaan. Dat blijkt U16 te zijn. U16 is een LM339, een spanningsvergelijker. Die vergelijkt spanningen, de spanning van de menu-button wordt naar aarde getrokken als hij ge-activeerd wordt. Per toeval zie ik ook een vieze groen-gele lichtgevende derrie over U16 wat er op lijkt dat die van de batterij afkomstig is. Probleem gevonden. Nu nog oplossen….

Als er nu ergens een fout zit kun je proberen dingen uit te sluiten. In het geval van de kast die direkt het menu in schiet: de cpu leest de contacten uit, en daar gaat dus iets mis. Waar weet je niet, maar je weet wel dat als je de connector los trekt in het deurtje dat dat toch wat uit zou moeten maken.

Als ik een vies contactje heb in de menu-button en ik trek de connector er af bij het deurtje dan zou de kast geen storing meer moeten hebben. En als hij dat dan toch doet weet ik zeker dat het niet aan die knopjes ligt. Die liggen er immers af. Toch?

Goed: de connector er af gehaald, de kast bleef de storing houden. De knopjes zijn uitgesloten. Dan doen we hetzelfde

foefje nog een keer: we trekken de connector van de cpu af.

Kijken of dat beter is. Nee dus, de storing blijft. Hij schiet het menu in zonder dat er een switch verbonden is met de cpu.

48

LM339 Een menu-button is een “dedicated switch”, wat eigenlijk betekent dat deze niet in de switchmatrix zit, maar apart uitgelezen wordt. In het schema zie ik dat er bij punt A wat weerstanden en een diode zitten.

Als de menubutton niet ingedrukt is zal de spanning op het IC via de weerstanden ongeveer een voltje of 12 zijn. De stroom kan namelijk nergens heen omdat het contact open staat. Als nu de menubutton gesloten wordt gaat de 12V via de button naar aarde. Er loopt stroom en de spanning op punt A wordt nu lager, alleen de spanning over de diode: plm. 0,7V. Dit detecteert het IC en geeft het door aan de cpu. Hierdoor denkt de kast dat hij geactiveerd is. Nu komt er door batterijcorrosie erg veel weerstand in de solderingen. Feitelijk is het soldeer geen soldeer meer maar het is een ander materiaal geworden met

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

slechte elektrische eigenschappen: de kast gaat raar doen en trekt onlogische conclusies.

Logisch nagedacht: die vieze troep van de batterij hoort daar niet, en zorgt voor storing.

Disaster De Whitewater had wat probleempjes met switch 68, de “Disaster drop”. Die deed het niet. Met geen mogelijkheid.

Nu had ik wel eens wat gelezen over zender-leds en ontvangers, maar die switch zit echt op een onmogelijke plek, het zou betekenen dat ik wat rampjes uit elkaar moet halen. Hoe kom ik er nu achter wat het precies is, zonder al te veel moeite? Of in ieder geval waar de problemen moeten zitten.

Ook hier geldt dat er mogelijkheden uitgesloten kunnen worden door connectors los te trekken.

De opto van de “disaster drop” wordt aangestuurd door een opto-printje: die geeft het dan weer door aan de switchmatrix.

Trek die connector er maar eens af die naar de opto gaat. Als die kapot is zal hij ook niets doen. Leuk gedacht: maar als er niets op zit zal hij ook niets doen, toch? Of doet hij ze dan juist allemaal?

Probeer het maar eens uit bij je eigen kast: zet de kast maar eens in de switchtest en probeer het eens uit. Altijd leuk om te weten hoe zo’n opto’tje nu eigenlijk werkt.

Je moet even in het schema kijken op welke connector de opto zit aangesloten (het is J2), en die trek je er af. De opto schakelt de 12V naar de ingang op het IC. De connectorpin waar de opto op zit kun je met een draadje overbruggen. Je simuleert hiermee een schakelaar.

Wat sluit je hiermee uit? Als de switchmatrix dit detecteert is de print dus goed en de opto kapot. Als jij met een draadje op de print de verbinding legt die eigenlijk de opto had moeten doen en de kast ziet dat, is het circuit tot en met de print dus goed. Blijft over: de opto en de bedrading.

Helaas, pindakaas… Die vlieger gaat niet op. Ook dan herkent hij de switch niet en dus zal de opto wel goed zijn. Sowieso is het circuit tot en met de print dus “niet” goed. Met dat draadje heb ik dat bewezen.

Dan kan ik nog de print uitsluiten door de print af te koppelen van de switchmatrix. De koppeling met de switchmatrix is J3 zie ik in het schema. Let er even op dat de rijen niet helemaal 1 op 1 zijn. In het schema staat rij 7, en switch 68 zit in rij 8.

Dat komt omdat het draadje van rij 8 op de 7e rij van de print zit aangesloten. Het kan wat verwarrend zijn en je moet het echt uit de tekst halen naast het schema.

Nu ga ik met datzelfde draadje een verbinding leggen tussen de kolom en rij 8. Dat zou de kast moeten zien. Als de kast dat ziet zal dus de print kapot zijn, de switchmatrix is dan getest en werkend bevonden…

Maargoed, we zijn er nog niet, die opto hangt los, en ik wil toch eigenlijk weten of hij het nou wel of niet doet. Je kan met een simpel draadje die dingen simuleren. (vervolg op pagina 51)

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

49

Mijn eigen flipperkast maken: Book of Kells Deel 6: Whiteboard (part 1) Mei 2006, ik had het een aantal maanden erg druk gehad met andere dingen, zoals het snoeien van de tuin, TV-kijken en allerlei andere belangrijke zaken.

Zodoende was er aan de flipperkast weinig gebeurd. Ik ben maar eens bij de Gamma een plank wezen halen en wat aluminium strips. Terplekke wat schroefjes en draadeind meegenomen. Die rommel moest toch immers ook vastgezet worden op het speelveld.

Platstaf aluminium De plank is 12mm dik. Ik wist mij nog de test van de flipper te herinneren, en die schuurde over het 18mm dikke plankje. Een Bally speelveld is 13mm. dik, zal wel iets met inch-maten te maken hebben. Rare jongens die Amerikanen.

Aan de zijkanten houten latjes, en de ballguides zijn van aluminium strips gemaakt. Ik had graag staal willen hebben, maar dat hebben ze niet bij de plaatselijke bouwmarkten.

Aluminium is redelijk zacht, gemakkelijk te bewerken. Ik hoop dat het niet te zacht is zodat de boel vervormt als je er tegenaan schiet.

Ik had ook een L-profiel van aluminium meegenomen, als ik daar stukjes van af zaag, en vervolgens een gat in boor en tegen zo’n alu strip aan popnagel zal dat wel een stevige constructie geven. Waar de bal aan beide zijden langs de strip moet rollen kan je die L-etjes niet gebruiken. Daar gebruik ik draadeind voor wat ik door het speelveld heen prik.

Flippers…. Use the flippers!

Als eerste de outhole er in gezaagd en geschroefd, vervolgens de flippers. Hmm, hoe weet ik nu welke afstanden ik moet nemen? Simpel: speel eens een spelletje op een van je eigen kasten. Zo moeilijk kan dat niet zijn. Alleen let dan even op hoe vaak de bal te redden valt en vergelijk dat met andere kasten. Indy heeft, net zoals de Lord of the Rings, de flippers redelijk dicht bij elkaar zitten, maar dat is ook een gemakkelijk kastje. Medieval is al wat moeilijker wat dat aangaat, net zoals Centaur of de goeie ouwe Speak Easy.

Richard Baan

Flipper-gate Watergate, Mabel-gate, ik heb een flipper-gate. Er zat geen gateassembly bij de oude Vector. Ik had er zo een kunnen kopen waarschijnlijk, maar ik wou ook eens een assembly in elkaar knutselen. Hij is gemaakt van aluminium, een alu stripje, maar dan wat breder. En een spoeltje die continu bekrachtigd kan worden, zoals een coin-lockout.

De eerste ideeën hadden aparte designs. Zoals een dubbele returnlane, die afhankelijk van de stand van de gate een extra outlane kon worden, of een waarbij de plungerlane omgetoverd kon worden tot een outlane, en de normale outlane werd dan een returnlane. Beetje ála Roadshow, maar dan anders….

Helaas, ik had niet genoeg ruimte rechts van de slingshot om een extra lane te introduceren. Nu is het een gewone gate geworden.

Voorzichtig aan Het werd al snel duidelijk dat dit speelveldje erg tijdrovend zou zijn. Het zou zonde zijn om al dat werk over te moeten doen als er ergens een schot opgeschoven moest worden, dan zitten er al gaten in het speelveld.

Ik heb vanaf dat moment besloten eerst alles te passen en goed op te meten voordat ik ergens de boor in zette. Later zal blijken dat bij het testspelletje alles op de juiste plek zit.

Lanes Vanaf de flippers, via de zijkant naar boven werken. De linker en de rechter lane werden gemaakt. De rechter lane eindigt in een saucer, maar die kickt naar boven en naar beneden. Naar boven voor de lock, en naar beneden naar de “lower upper flipper”.

Ik vond het ook wel belangrijk dat ik de bal van de ene op de andere flipper kan “overwippen” door de bal tegen het slingshot boven de flipper te schieten. De oudere kasten hebben dat helemaal niet. Maar dat heeft wel tot gevolg dat de slingshot een bepaalde afstand moet hebben tot de flipper.

50

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

(Techniek - vervolg van pagina 49)

Heeft dus ook 2 spoeltjes en dat hele assembly is dus een keer zo breed. Dat paste niet in mijn design, zeker niet als je je bedenkt dat het speelveld zelf ook nog ergens op moet liggen en daar kan dan dus geen assembly zitten. Die heb ik wat geroteerd en de lane naar de saucer toe werd niet recht maar gebogen.

Bumpers Vanaf de rechter lane een boogje uitgemeten waar de volgende lane uit moest komen. Die eindigde tegen een target, maar dat target moest daar wel passen. Zoals gezegd neemt de saucer-assembly nog al wat ruimte in onder het speelveld.

Gaten voor de bumpers zagen met een gatenzaag, en bijwerken met een dremeltje. Bumpers plaatsen, dat was dan weer zo gedaan.

RGB-leds Overal waar general illumination zit heb ik gaten geboord van 8mm. Daar komt dan een rubber led-houdertje in en daar steekt het ledje in. Ik heb al wat uitgeprobeerd en dat ziet er wel aardig uit. Het komt niet overal goed uit, ik denk dat ik hier en daar toch wat moet prutsen om de draadjes er door heen te krijgen omdat er ook wel eens wat onder het speelveld zit.

En ziedaar: switch 68…

Het euvel is gevonden: de print is stuk. Ik zal eens kijken wat er op de print zit. Te beginnen met de solderingen en slechte verbindingen in connectors. Als dat niet werkt zal ik het IC’tje eens vervangen. Vermoedelijk is die wel goed want de overige switches deden het wel, en 1 zo’n IC-tje stuurt 4 opto’s aan.

De kans dat er een gedeelte van een IC kapot is lijkt me niet zo groot.

Sherlock Je hoeft geen multimeter (of erger nog: een oscilloscope) te hebben om te kunnen concluderen waar een probleem precies zit. Het nare van die dingen is dat je moet weten wat je meet en hoe je die knopjes moet bedienen, want anders heb je er nog niets aan. Gewoon wat connectors los trekken of een draadje kan genoeg zijn om de juiste conclusie te trekken. Wel is het belangrijk dat je weet hoe een flipperkast ongeveer in elkaar zit.

“When you have eliminated the impossible, whatever remains, however improbable, must be the truth”

Nog een saucer, wel ja waarom ook niet?

De Vector die ik had gekocht werd geleverd met anderhalf speelveld. Ik had er de wereld aan extra onderdelen bij en onder andere een 2e saucer die 2 kanten op kan kicken. Een vriend van me had een leuk idee: een mode waarbij je met de flippers kan kiezen of de bal links, of rechts er uit gegooid kan worden. Ik vond het wel een puik plan en heb dat ding er in gezet. Hij zit links bovenin naast de linker lane. De enige plek die ik nog over had.

Rechtsaf gaat hij naar de lanes, of, als het droptarget naar beneden staat, gaat hij naar de rechter saucer. Leuk, dan kan je continu rampjes schieten. Million Plus tot je mist.

Linksaf gaat hij naar de linker lane, waar een trapdoor in komt.

Je wilt niet weten hoe vaak de bal in het cabinet is geflikkerd tijdens het testen.

Toch een boel werk, zo’n whiteboardje ……..

Tecnische artikelen Richard Baan online

Het is zaterdagmiddag en de Spinner ploft op de deurmat.

Terwijl de koffie staat te pruttelen lees ik de Spinner door.

Leuk: een technisch artikel. Interessant om eens door te lezen.

Er is eigenlijk maar 1 klein probleem: ik heb geen technisch probleem. Althans niet nu... En als ik over een jaar wel een technisch probleem heb weet ik niet meer in welke Spinner daar iets over staat en dan heb ik ook geen zin om ze allemaal door te bladeren.

Daarom zijn de technische artikelen van de afgelopen paar jaar nu als “bundel” verschenen, met index, in kleur, en als pdf te downloaden. Je kan deze zelf uitprinten en als naslagwerk bij de manuals bewaren. Komende artikelen zullen er extra als pdf bij worden gezet, met een nieuw indexblad. Je kunt dan het laatste artikel toevoegen en het indexblad uitwisselen.

De bundel staat op: www.pinball.beautyvof.com NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

51

Jonathan Joosten

Op 31 mei organiseerde Angela Henkelman, uitgeefster van het magazine Tillywood, een flipperwedstrijd in Tilburg. Met behulp van sponsoring van Game XL en JVH Gaming had ze 8 flipperkasten geregeld. De bedoeling was een 2 daags evenement met maximaal 64 deelnemers, maar de opkomst viel met 25 deelnemers wat tegen. Zodoende werd de wedstrijd op de zaterdag direct uitgespeeld. Onder de deelnemers waren veel vriendinnen van Angela, lokaal talent en een paar bekende NFV gezichten.

Een paar dagen voor de wedstrijd sprak ik Angela over de telefoon. Ze had een prachtige wedstrijd in haar hoofd. “In de eerste ronde zet iedereen een score op een kast neer, en die tellen we dan bij elkaar op. De hoogste 32 gaan door naar de zondag.” Hoewel het geen NFV evenement is en ik me eigenlijk niet met de wedstrijdopzet wilde bemoeien, vroeg ik voorzichtig of dat wel helemaal eerlijk is. Elke flipperkast heeft immers een ander scoringsysteem en op sommige kasten lopen de punten in de miljarden. Dan sta je daar met een high score van een paar miljoen op een andere kast. Die score valt dan in het niet. “Oh wat goed dat je dat zegt, daar heb ik nog helemaal niet aan gedacht. Wat nu?” Ik stel voor om per kast een klassement bij te houden en punten toe te kennen volgens de aflopende volgorde. Dat ging ze gelijk even regelen. Op het NFV forum heb ik de wedstrijd nog even onder de aandacht gebracht. Als nou niet alle sterspelers op komen draven zou ik nog een beetje kans maken :) De wedstrijd werd gespeeld op een zeer interessante line up: Road Show, Pirates of the Caribbean, World Poker Tour, Lord of the Rings, Grand Prix, Scared Stiff, No Good Gofers en Revenge from Mars. Maar liefst 4 Stern flipperkasten en alle flipperkasten buiten op het terras. De combinatie van terras + Brabant resulteerde in een bijzonder gezellige wedstrijd.

De sfeer zit er goed in en er werd sportief geflipperd. De regels waren simpel maar werden consequent toegepast. Dat de kasten extra ballen gaven en niet op tournament mode stonden hoorde je niemand over. De kansen waren immers voor iedereen gelijk. Zelfs toen bleek dat de Grand Prix een probleem had met de balgoot en gedrainde ballen na een ball search opnieuw afschoot, werd de kast niet uit de wedstrijd gehaald. De handicap was voor iedereen hetzelfde. Geweldig!

Hier werd gewoon geflipperd omdat men het leuk vindt en niet omdat men zo nodig wil winnen.

haalden de beste 8 zonder problemen. Met 3 weglopers op Road Show verspeelde ik mijn 8e plek en eindigde op de 9e plaats.

De halve finales werden gespeeld op Pirates of the Caribbean en Scared Stiff. Van de acht spelers vielen er vier af en de beste vier speelden twee spelletjes op No Good Gofers. De scores van beide spellen werden opgeteld en dat resulteerde in de uitslag. Winnaar: Rene van Gool. De ‘vette flipperkast’ die hij won: een volledig opgeknapte Williams ‘Cabaret’ uit 1968.

René wilde de flipperkast aan activiteitencentrum voor mensen met een psychische stoornis in Amsterdam schenken. Een nobel gebaar, alleen wilde men de flipperkast niet hebben...

Daags na het evenement sprak ik Angela over de flipperwedstrijd.

“Het idee was eerst om een flippercompetitie op te starten met verschillende kroegen want in Tilburg wordt er redelijk veel geflipperd. Dat was best lastig. Toen ik weer eens naar het Tribunaal ging om te flipperen kwamen John en ik op het idee om dus met meerdere kasten een toernooi te organiseren.

We dachten aan 16 kasten ofzo :) maar al gauw bleek dat onmogelijk aangezien zowel JVH gaming als Game XL die niet zo allemaal even ter beschikking kunnen stellen. Uiteindelijk konden we er 8 krijgen. Eind april besloten we om het dus 4 weken later te doen, dus eigenlijk best wel kort dag.”

Dit was de eerste keer dat je dit organiseerde. Hoe kijk je er op terug?

“We hadden niet de aantal inschrijvingen die we verwacht hadden maar nu de mensen het eenmaal hebben gezien denk ik dat we volgend jaar een betere opkomst hebben. Tevens was het niet verstandig van ons om het over 2 dagen uit te smeren. Achteraf hebben we het ook teruggedraaid naar 1 dag. Ik kan vanuit mezelf en alle andere medewerkers van zowel Heuvel 15 als het Tribunaal zeggen dat we het zeer gezellig hebben gehad en dat het wat ons betreft voor herhaling vatbaar is. Het leuke aan deze dag vond ik de ongedwongen sfeer en het sociaal aspect. Daarnaast werd er ook serieus geflipperd en waren er meerdere kanshebbers waardoor het ook nog eens spannend werd. Ik meen zelf

De kwalificatie verliep uiterst gezellig en gemoedelijk.

Enkele opvallende verschijningen: de hond van één van de deelnemers die zo groot is dat het ook een beer had kunnen zijn en de 3 jarige Fiep, dochter van wedstrijdleider John. Zie het stukje hiernaast.

Na een break om te eten werden na 19:00 uur de laatste 4 kwalificatiepartijen gespeeld. De beste 8 gingen door en daar wilden sommigen toch bij zitten. Organisatrice Angela speelde zichzelf dankzij een zeer goede (multi)ball op POTC van de 11e naar de 7e plek. Dat hebben ze 3 terrassen verder zelfs meegekregen ;) Roy Wils moest die avond werken en kon zijn kwalificatie niet afmaken, anders had hij zeker bij de beste 8 gezeten. NFV leden Rene van Gool en Menno van Zaanen

52

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

René van Gool (L) en lokaal talent ‘Q’ tijdens de finale ook dat dat de charme van de dag was, de combinatie van deze drie factoren. Het zal ook in dezelfde trend voortgezet worden, Brabantse gezelligheid. Een hapje en een drankje (of meerdere) en lekker flipperen. Overigens vond ik de kasten die er stonden te gek, heel divers en ik meen dat iedereen dat met mij eens is. Over het geheel heb ik dus een fantastisch gevoel en gezien alle reacties denk ik dat we dit gewoon voort moeten zetten, met eventueel jullie hulp.”

Dat belooft wat voor volgend jaar. Als de wedstrijd eerder wordt aangekondigd is de opkomst vast groter en als het dan net zo gezellig wordt als dit jaar, dan is deze wedstrijd een absolute aanrader.

Jong geleerd ...

Fiep

Eén van de opvallendste verschijningen tijdens het Tillywood flipperweekend was Fiep, de 3 jarige dochter van Tribunaal eigenaar John Dams. Dit pientere dametje flipperde verrassend goed, zeker voor een 3 jarige, en speelde kast na kast. Bij het wisselen van flipper sleepte ze een houten barkruk van ongeveer haar eigen gewicht met zich mee. Maar hulp had ze niet nodig. Ze wou het allemaal zelf doen.

Aandoenlijk gewoon :) En natuurlijk praatjes voor 10.

Jong geleerd ...’ kan een nieuwe rubriek worden in de Spinner. Leden met een getalenteerde zoon of dochter kunnen deze aanmelden voor de rubriek met wat achtergrond info en een leuke ‘actiefoto’ in hoge resolutie. Email: jonathan@nfvpinball.nl.

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

53

Verslag: Team Pinball Championship 2008

Bas Vis / Lieven Engelbeen

Zaterdag 17 mei, 2008. Zwijndrecht. De mannen van Pinball Boulevard hadden een geweldige lineup verzorgd. Vele uren werk gingen er zitten in de voorbereiding, ook al omdat ze ervoor kozen bv. nog ‘even’ de MB te ‘clearcoaten’. Maar op deze regenachtige zaterdag stonden de kasten klaar voor een half etmaal zeer intensief gebruik… De ontvangst voor de deelnemers was altijd zeer hartelijk en het werd een zeer geslaagde dag. Sportief gezien vooral voor het DPT, maar ook de andere teams konden genieten van veel mooie flipperkasten en een samenzijn met andere liefhebbers…

De aanloop Vanaf een uur of 1 druppelden de deelnemers binnen.

Lieven had in de laatste 48 uur te maken gekregen met een tweetal afmeldingen en ook een ‘last minute’ aanmelding.

Ook kwamen er een aantal flipperaars zonder team naar Zwijndrecht in de hoop nog ter plaatse een team te kunnen formeren. Dat lukte nog ook ! Toen om 14.00 uur de pouleindeling op het bord stond bleek dat er uiteindelijk 11 teams de strijd aan gingen.

De catering was in vertrouwde handen: Jan & Tonia hadden gezorgd voor een breed assortiment. En gelukkig ook voor voldoende voorraad. Want zoals wel vaker liep het speelschema een beetje (veel) uit en was er geen eetpauze.

De kwalificaties In poule A waren er 5 teams en in poule B dus 6, goed voor 4 respectievelijk 5 wedstrijden per team. De poules werden via loting bepaald. Er werd deze keer geen rekening gehouden met het feit dat de zogenaamd sterkste teams in dezelfde poule zouden vallen via deze loting. Als dat zou gebeuren dan werd het simpelweg harder werken voor die halve finaleplaats...

Een wedstrijd tussen twee teams bestond uit twee spelronden: • Allereerst werd er één spel op één kast gespeeld waaraan alle acht spelers van de twee teams deelnamen. De kast stond ingesteld op vier ballen per spel, er werden vier spelers afgedrukt. De spelers van elk team spelen in duo’s (zgn. ZENflipperen). Het winnende duo kreeg 9 punten, nr 2 krijgt 6 punten, nr 3 krijgt 3 punten en het verliezende duo 1 punt.

• Daarna werden er tegelijkertijd twee spelletjes van vier spelers (twee van ieder team) gespeeld op twee verschillende kasten. Hier werden slechts 3 ballen per spel gespeeld. De spelers van ieder team spelen op de ene kast als speler 1 en 3 en op de andere kast als speler 2 en 4. Natuurlijk was coaching toegestaan als deel van het teamaspect. Per spel werden de punten op dezelfde manier verdeeld als bij het 1e spel.

• Na telling van de uitslagen van de 3 partijen kreeg het winnende team 2 punten, het verliezende team krijgt 1 punt. Bij gelijkstand na de 4de (5de) speelronde maakte het onderling resultaat tussen deze partijen uit wie de winnaar was. De 2 teams die in hun poule hoogst eindigden gingen naar de halve finale.

Een zeer geslaagde wedstrijdopzet. Alleen werd de geschatte speeltijd van 45 minuten met grote regelmaat fors overschreden. Partijen van 1,5 uur waren geen uitzondering…

54

De uitslagen In poule A werd al snel duidelijk dat het DPT een klasse apart was. De vraag was wel: wie gaat er mee naar de halve finales?

Verrassend genoeg werden dat de Outsiders (John Snel, Peter Noorlander, Jeffrey Stolp en Ron Van Spengen). In Poule B was de favorietenrol voor het team De Amsterdammertjes (Brenn Oosterbaan, Roy Wils, Martijn Van Amsterdam en Rene van Gool). Die rol maakten ze waar en ze werden ongeslagen winnaar. De strijd om de 2e plaats was ook hier spannend: uiteindelijk ging Team BAF (Gerard VDS, Barry Stolp, Patrick Blijleven en Donald De Ronde)door na een klinkende overwinning op team Rokabati (Ronald Oenema, Erwin Bouma, Bas Vis en Erik Starkenburg). Toen assistent wedstrijdleider Tom Loomans om 21.00 uur alle uitslagen binnen had, kon een begin worden gemaakt met de halve finales.

POULE A DPT

The Outsiders

Team Vici, Vici, Vici De Koog De Houthakkers

POULE B De Amsterdammertjes Team BAF

Team Rokabati PTB De Amateurs

VZW

De opzet van de halve finales was identiek aan de poulewedstrijden. Alleen was het niveau duidelijk nog wat hoger en als gevolg daarvan ook de wedstrijdduur. Bovendien mocht elk team een favoriete kast kiezen en dat zorgde voor alleen nog maar hogere scores. Toen rond 23.00 (!) uur de finales konden beginnen, was een deel van het deelnemersveld al huiswaarts gekeerd.

Kwaliteit komt altijd boven drijven: dus speelden DPT en De Amsterdammertjes de finale.

De finale & prijsuitreiking Het beloofde een spannende en lange finale te worden...

De kastenkeuze van het DPT was de Theatre of Magic geworden. De Amsterdammertjes kozen voor de Johnny Mnemonic. Na een technische panne op de JM, een scheidsrechterlijke beslissing bij een TILT voorval op de TOM en ongeveer 2 uur intensief wedstrijdflipperen, was het toch de klasse van het DPT die de bovenhand haalde. Met een mooie voorsprong wonnen ze deze finale en wisten zo ook editie 2008 van het TPC op hun naam te schrijven. Het gouden beeldje mocht opnieuw vertrekken richting hoge Noorden.

Er werd ook tezelfdertijd gespeeld voor de derde en vierde plaats. Team BAF won van de Outsiders die als ‘last minute team’ heel verdienstelijk 4de werden.

Jullie mogen rekenen op een editie 2009 !!!

Dutch Pinball Team (1e) Mark van der Gugten, Paul Jongma, Albert Nomden en Dirk Klaver

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

De Amsterdammertjes (2e) Rene van Gool, Brenn Oosterbaan, Martijn van Amsterdam en Roy Wils

Tussenstand: Regionale Pinball Leagues 2008 / 2009

Bas Vis

Een nieuw seizoen. Nieuwe ronde, nieuwe kansen. En veel nieuwe deelnemers, zeker in de regio’s Midden en Noord. De wedstrijdleiders (Ronald Oenema - Noord, Ad Jonker - Midden, Gerard van de Sanden - Zuid en Lieven Engelbeen - België) hebben een goede start georganiseerd en intussen zijn in alle regio’s 1 of meer rondes gespeeld. Vanwege het verlengde seizoen (tot voorjaar 2009) gaat het nog wel even duren voordat er duidelijkheid komt welke 16 spelers zich gaan plaatsen voor de finale. Pas dan zal duidelijk zijn wie de kandidaten zijn om Taco Wouters op te volgen als nieuwe NFV Kampioen.

RPL BELGIE In België was het opnieuw een sessie met een hoge opkomst.

De gameroom van Pascal van Wonthergem wordt duidelijk zeer gewaardeerd. Dat is ook logisch, want er staat een zeer fraaie collectie. De combinatie van een hoge opkomst en een warme dag maakte de speelavond tot een tropische belevenis. Het bier vloeide rijkelijk. Terwijl in NL werd getreurd over het verlies op het EK, werd er in België fanatiek gestreden. De uitslag gaf een vertrouwd beeld. De winnaar van 2007 (Edwin Baelen) scoorde opnieuw als beste. De Top 5 na 1 speeldag is als volgt: 1.

2.

3.

4.

5.

Edwin Baelen Stefan Proot Koen Willocx Lieven Engelbeen Eric Buysen

15 14 13 12 11

punten punten punten punten punten

1. René van Gool 15 2. Mark Heine

14 3. Martijn van Amsterdam 12 Adriaan van Roeden 12 Bas Vis

12

RPL ZUID Twee speeldagen al in de regio Zuid. Na een bezoek in maart aan Schijndel bij Antoine van Wijk, volgde medio juni een 2e speeldag in het uiterste zuiden van Nederland: in Eijsden (organisator Roger Wijnands).

De collectie van Antoine en zijn geweldige gameroom zorgden voor een geslaagde opening van het seizoen in de regio Zuid. Ook bij Roger was het goed toeven, zowel voor de Limburgers als de sterke vertegenwoordiging uit de regio Dordrecht / Zwijndrecht.

Opvallend genoeg was de opkomst beide keren niet zo hoog.

Hopelijk verandert dat in het najaar als de volgende ronde op het programma staat. De tussenstand laat zien dat het een spannende strijd gaat worden in de regio Zuid.

1.

2.

3.

4.

5.

Roger Wijnands Taco Wouters Barry Stolp

Gerard van de Sanden Tim Pennings

27 26 23 21 19

punten punten punten punten punten

RPL MIDDEN Bij Steunpunt Almere (Ruud & Daniella Hylkema) traden eind maart 14 spelers aan voor de ‘kick off’ in de regio Midden.

De nieuwe Spiderman was duidelijk favoriet, maar ook de overige kasten waren van hoge kwaliteit. Veel nieuwe gezichten in deze regio en één daarvan maakte direct duidelijk wat zijn ambities zijn: René van Gool werd de duidelijke winnaar. De 2e ronde van de regio Midden staat intussen ook vast: de spelers gaan naar de Pinball Magic Hal bij Silverstone (Zwanenburg).

Brenn Oosterbaan is daar vaste bezoeker en zal ongetwijfeld zorgen dat hij hoog op het score formulier komt (de 1e ronde was hij er niet bij). De tussenstand: punten punten punten punten punten

RPL NOORD Ook hier zijn al 2 rondes gespeeld. De nieuwe gameroom van René Timmer is medio maart ingewijd met een spannende 1e ronde met liefst 17 spelers. In juni was Klaas Oenema gastheer in Nieuweschoot. Als altijd ook een garantie voor een geslaagde dag, zowel speltechnisch als qua catering. Helaas kreeg wedstrijdleider Ronald Oenema hier te maken met wat meer afmeldingen, waardoor de stand een iets vertekend beeld geeft. Duidelijk is wel dat Albert Nomden sterk blijft presteren: hij scoorde 2x het maximale aantal punten. Ook de jongste deelnemer (Mart Oenema) speelt zeer verdienstelijk ! De tussenstand: 1. Albert Nomden 30 punten 2. Klaas Oenema 26 punten Mark van der Gugten 26 punten 4. René Timmer 22 punten 5. Mart Oenema 17 punten

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

55

NFV Evenementen kalender voorjaar 2008 juli augustus september za 28 + zo 29 juni Verbouwingswerkzaamheden NFV Clubhuis Ederveen *

vr 4-jul za 5 + 6 juli Verbouwingswerkzaamheden NFV Clubhuis Ederveen *

vr 11-jul za 12 + zo 13 juli Verbouwingswerkzaamheden NFV Clubhuis Ederveen * zo 13-jul Speeldag RPL Midden

vr 18-jul za 19-jul Flipper Toernooi Gentse Feesten silverballgames@telenet.be za 19 + zo 20 juli Verbouwingswerkzaamheden NFV Clubhuis Ederveen *

vr 25-jul za 26 + zo juli Verhuizing NFV Funhouse Deventer - Ederveen * za 26 + zo 27 juli Verbouwingswerkzaamheden *

vr 1-aug za 2 + zo 3 aug Verbouwingswerkzaamheden NFV Clubhuis Ederveen *

vr 8-aug za 9 + 10 aug Verbouwingswerkzaamheden NFV Clubhuis Ederveen *

do 14 - zo 17 aug PAPA 11 World Pinball Championships, Pittsburgh - USA, www.papa. org/papa11/ za 16 + zo 17 aug Verbouwingswerkzaamheden NFV Clubhuis Ederveen *

do 21 aug EM inventarisatie / opknapdag, NFV Funhouse - Ederveen vr 22-aug za 23 + zo 24 aug Verbouwingswerkzaamheden NFV Clubhuis Ederveen *

vr 5-sep za 6-sep zo 7-sep

vr 12-sep za 13-sep zo 14-sep

vr 19-sep za 20 sep Flippertoernooi Strandcafé Wuppertal, Duitsland, www.strandcafe.de/html/events.html zo 21-sep

vr 26-sep za 27 sep Basiscurcus EM Techniek NFV Funhouse, Ederveen zo 28-sep

vr 29 - zo 31 aug UK Pinball Show, Kettering, Northamptonshire, UK, www.ukpinballshow.co.uk/ukpin2008/index.html za 30 aug Officiële opening NFV Funhouse in Ederveen met BBQ

De evenementenkalender is bij lange na nog niet compleet. Er zijn verschillende regelmatige flipperavonden die nog niet opgenomen zijn. De organisatoren / steunpunthouders worden verzocht hun evenementen door te geven aan de redactie (jonathan@nfvpinball.nl). Kijk voor de actuele agenda op de website van de NFV: www.nfvpinball.nl/agenda.

* Alle hulp is welkom bij de verbouwings- en verhuiswerkzaamheden in het NFV clubhuis. Aanmelden kan via: arie@nfvpinball.nl en bas@nfvpinball.nl

Nieuwe leden Rick Romijn - Den Haag Vincent Groeneweg - Boskoop Martin Wiest - Duitsland Martin Ayub - Groot Brittannië Stern Pinball inc. - USA PinGame Journal - USA Marco Rossignoli - Australië Jos Hagenaars - Breda Joeri van de Sanden - Dordrecht Jolein van de Sanden - Dordrecht Koen Heltzel - Roermond

56

Marco van de Pol - De Blesse Richard Hoenjet - Bunde Anna Oenema - Gorredijk Tom Vis - Vinkeveen Han Hagens - Renswoude Mike Schaap - Purmerend Ed Bijl - Huizen Stanley Noorlander - Dordrecht Yme Jongbloed - Almere Dirk de Groote - Antwerpen (B) John Snel - Swifterband

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

Jeroen van Lieshout - Ewijk Johan van de Laars - Dordrecht Berry van Hees - Tilburg Frans Kurstjens - Swalmen Cor Vinkers - Wapenveld Kamal Muradin - Lelystad Jord Knapen - Stramproy Ben Boogaard - Weesp Harry Janse - IJsselstein Geertje van Lindenberg - Leersum Laurens Linssen - Utrecht

Spinnertjes Te koop The Shadow Kast is volledig gereviseerd en volledig in orde. Nieuwe flippermechanieken, rubbers, lampjes en plasticset.

Metalen ramps opnieuw getigt. Alle mechanieken zoals droptarget, walltarget, battlefield en diverters zijn volledig gedemonteerd, schoongemaakt, goed afgesteld en werken zoals het hoort. € 1350,Maurice Schouten, Den Haag maurice_schouten@hotmail. com 06 45640975 (15 Juni 2008)

No Good Gofers Nette NGG te koop. Heeft een clearcoat over het speelveld, mooi cabinet en technisch ok.

Evt. ook te ruil tegen een No Fear o.i.d. € 1350,Bert Derks, Emmen bert.derks@home.nl 0624246666 (13 Juni 2008) Star Wars Trilogy special edition in zeer goede staat verkerende star wars met 3D kopruit wat een zeer mooi gezicht is vooral wanneer je in het donker speelt. een kast met veel spel. 6 modes te spelen-6 features te completeren in de darth vader respiratory sensor matrix-4 big hole features - en 2 multiballen 1 puntje- een droptarget was gebroken maar heb ik gelijmd en verstevigd. niks van te zien. € 900,Udo Jansen, Beverwijk u.jansen@versatel.nl 0251 213965 / 06 55593384 (13 Juni 2008)

Stern Nascar Zo goed als nieuw met maar 50 spellen erop. Direct af te halen. € 2995,Jack de Jong, Sprundel mcjack@planet.nl 0165 382663 (10 Juni 2008) Star Wars: Episode 1 voor de kenner of iemand met een revenge from mars een zeer mooie star wars episode 1. cabinet en speelveld zijn zeer fantastisch mooi....helaas is de kast technisch minder in orde.

95% zeker is het de prism kaart dus wie er een heeft of een Revenge from Mars bezit heeft met deze kast een mooi en leuk koopje. € 800,Aeneas Verhé, Deurne (B) averhe@pandora.be +32(0)495903557 (5 Juni 2008) PinLed dotmatrix display nieuw Nieuw PinLed dotmatrix display. Past op elke Bally/ Williams dotmatrix pinball. € 165,René Timmer www.hyperballs.com pinball@hyperballs.com 06-53323777 (24 Mei 2008) Banzai Run opknapper Ik heb deze kast een paar jaar terug grotendeels in losse onderdelen gekocht (dwz: kop en body los, printen uit de kop) en ben begonnen de speelvelden te poetsen. Het onderste speelveld is van mylar voorzien. Door andere bezigheden heb ik die klus niet afgemaakt en als iemand anders het af wil maken: be my guest. Alle onderdelen en printplaten zijn aanwezig. Het bovenste speelveld is reeds gepoetst en opnieuw gerubberd.

Kabinet aan de rechterkant beschadigd. Helaas geen

(vraag en aanbod) foto’s beschikbaar en een digi camera al evenmin :( Leuke kast met collectors value voor de opknappende hobbyist. € 450,Safe Cracker Dit is een kleiner formaat flipperkast dan gebruikelijk.

Het spel is ook anders: je speelt op tijd en blijft ballen krijgen tot de tijd om is.

Door goed te spelen verdien je extra tijd. Tevens is de kast voorzien van een token unit met special tokens. Er zitten zo’n 100 tokens bij.

Met die tokens kan je weer een speciaal spel (getimede multiball) spelen. Proefspelen kan op afspraak, foto’s op verzoek. € 1.950,Jonathan Joosten – Utrecht jonathan@nfvpinball.nl 0654 394 007 25 juni 2008

Gezocht

pinball magic trunk plastic cover ben op zoek naar de trunk cover die over de linker return ramp staat voor een pinball magic.

Tom Geneyn, Torhout (B) tom.geneyn@skynet.be (17 Juni 2008)

The Addams Family Gold Gezocht “The Addams Family Gold” met certificaat en in verzamelstaat d.w.z.: Kabinet en kopkast onverkleurd en speelveld onbeschadigd.

Ik wil er een gewone TAF in goede staat met veel bijbetaling op inruilen.

Ook gezocht: een onverkleurde Dracula.

Giel van de Kop, Den Haag gielvandekop@wanadoo.nl 070 3642425 (10 Juni 2008) Niet-amerikaanse flyers Ik zoek niet-amerikaanse flyers, dus duitstalig, nederlands, frans, japans etcetera.. Wel gezocht de amerikaanse flyers van High Speed, Fathom en High Speed II The Getaway.

David Houwers, Apeldoorn flipjeuitdebetuwe@tiscali.nl 055-5331168 (10 Juni 2008) Gottlieb displaydriverboard ik ben op zoek naar een COMPLEET Gottlieb SYSTEM B display-driverboard (dat is het plakket waar de 2 alfanumerieke displays op gemonteerd staan),werd gebruikt in de Gottlieb flipperkasten van midden jaren ‘80.Wie heeft er zo nog een te koop liggen voor mij?Prijs overeen te komen.

Sven Mathijs, Hasselt sven.mathijs@telenet.be (29 Mei 2008) Cactus Canyon Speelveld mag geen schade hebben, decals is geen probleem.

Melchior Appels, Almere turbouw@orange.nl 06 21506927 (29 Mei 2008)

Spinnertjes zijn Vraag en Aanbod advertenties van NFV leden.

Het plaatsen van een advertentie is gratis voor leden. Alleen niet commerciële Spinnertjes worden geplaatst.

Voor commerciële of ‘bulk’ advertenties (> 3 flipperkasten) gelden de advertentie tarieven die voor in het blad staan.

Spinnertjes aanmelden kan via de webstie van de NFV: www.nfvpinball.nl/spinnertjes.

Alle criteria dienen ingevuld te worden.

Op de website is het ook mogelijk om een foto bij een advertentie te plaatsen.

Op deze pagina’s staat een selectie van de meest recente Spinnertjes, zoals ze op de website stonden vlak voor het ter perse gaan van dit magazine. De redactie maakt een selectie op basis van actualiteit. Afhankelijk van het aanbod kan de redactie beslissen om geen foto bij een advertentie te plaatsen.

Kijk voor de meest recente Spinnertjes op de website van de NFV: www.nfvpinball.nl

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

57

DE VIJFDE SPELER

Bløf Een flipperkast voor Bløf in Friesland . Enige tijd terug werd ik gebeld door een onbekende dame met de vraag of ik van de Nederlandse Flipper Vereniging was. Zulke telefoontjes krijg ik wel vaker en meestal volgt dan een verzoek. Of ik wil meedoen aan een discussie over de musical Tommy; of ik iets zinnigs kan zeggen over het feit dat Gerrit Zalm geen kast krijgt van zijn nieuwe baas of dat ik een mening heb aangaande de vergelijking van flipperen en gokken. Meestal is het een kwestie van quote geven en terug gaan naar de orde van de dag. Zo niet deze keer. De dame aan de andere kant van de lijn was een van de organisatoren van een Fries popfestival en ze was dringend op zoek naar een flipperkast. Een Tommy wel te verstaan. De Zeeuwse band Bløf zou komen spelen en het viertal had gevraagd naar een Tommy. In no time legde ik de link tussen Bløf (populairste Nederlandse band dit moment) en een flipperkast en zag dit resulteren in een mega publiciteitsoffensief voor de NFV. Dacht ik.

Een flipperkast voor Bløf in Friesland. Een paar weken voor het optreden was de kast nog niet geregeld en hing de organisatie bezorgd aan de lijn. Of ik het toch alsjeblieft wat kon regelen want Pascal en zijn mannen zouden het zeer op prijs stellen. Via via belandde ik bij een exploitant uit de buurt en wat bleek: hij had een Tommy in zijn assortiment.

Appeltje eitje zou je denken, ware het niet dat hij de kast net terug had gezet in de exploitatie. Ik ben altijd een voorstander van flipperkasten op locatie, maar dit keer dacht ik er iets genuanceerder over. De mensen van Oerrock hadden inmiddels laten weten te overwegen om een kast te kopen, om maar aan de wensen van Bløf te voldoen. Uiteindelijk bood een flipperkasthandelaar uit Amsterdam uitkomst. Tijdens een klein toernooitje op de Nieuwmarkt hier in de stad, stond een Tommy opgesteld en de beste man was best bereid die naar Ureterp te rijden. Wel natuurlijk tegen kilometertarief en tegen betaling van een forse huurprijs.

Een flipperkast voor Bløf in Friesland. Een Tommy wel te verstaat voor het Oerrock festival in fucking Ureterp. Van Oerrock had ik nog nooit gehoord en Ureterp is dermate ver van Amsterdam dat ik er nog nooit ben geweest. En naar alle waarschijnlijkheid ook nooit zal komen. Maar die kast zou er komen. Voor Bløf, zeg maar. En de NFV. Als ik iets schijnbaar onmogelijks moet regelen, biedt het forum van de NFV in de meeste gevallen uitkomst. Ooit wilde ik flipperen in Parijs: iemand van het forum gaf me antwoord. Laatst wilde ik het geluid van mijn Who Dunnit zachter zetten; het forum wist raad. Dat is ook een van de krachten van www.nfvpinball. nl/forum. Er zijn velen die het lezen en de meesten met verstand van kasten, locaties en technische problemen. Toch was een flipperkast voor Bløf in Ureterp ook op deze plek gecompliceerd. Secretaris Bas mailde vanaf de andere kant van de wereld dat hij wel een Tommy had, maar dat die niet meer mobiel was. Anderen mailden hun voorkeur of afgunst voor dit Zeeuwse viertal, maar de kast bleef weg.

Een flipperkast voor Bløf in Friesland. In de loop der jaren heb ik de nodige klusjes voor de NFV uitgevoerd, maar dit was een van de meest gecompliceerde. Maar het was geregeld.

Taco automaten uit Amsterdam zou heen en weer reizen, de organisatie was dolgelukkig en als dank mocht onze eerder genoemde secretaris gratis naar het festival. De dag na het festival stond er een filmpje op internet aangaande Bløf en het flipperen. Op http://www.waldnet.nl/videonieuws. php?id=155 zie je hoe Pascal achter de Tommy staat en meldt wat wetenswaardigheden over Tommy die op zich niet kloppen.

Daarna komt de aap uit de mouw. Voor elk concert wordt er een rider gemaakt; zeg maar een lijst met wensen voor de band. Bier, broodjes, schone handdoeken en andere zaken staan op een rider. Als grap zetten ze er altijd iets ‘speciaals’ op en deze keer was dat een flipperkast. Ergens halverwege bekent de zanger dat hij helemaal niets met flipperen heeft.

Ai! Weken werk om mee te werken aan een grap voor Bløf. Dat komt hard aan. Om in Bløf termen te blijven: ‘Dit is harder dan ik hebben kan.’

58

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 2

Club van

NFV Ranking (24 juni 2008) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42

Albert Nomden 1950 Roy Wils 1859 Mark van der Gugten 1853 RenĂŠ Timmer 1841 Klaas Oenema 1833 RenĂŠ van Gool 1818 Dirk Klaver 1818 Taco Wouters 1818 Lieven Engelbeen 1817 Edwin Nijs 1801 Martijn van Amsterdam 1800 Roger Wijnands 1781 John van der Wulp 1764 Richard van Tienen 1762 Winfred de Ruijter 1761 Helen de Haan-Verbeek 1759 Gerard van de Sanden 1754 Brenn Oosterbaan 1742 Paul Jongma 1741 Edwin Baelen 1731 Michel van den Elzen 1728 Erwin Bouma 1717 Ronald Oenema 1707 Mark Heine 1704 George Bulte 1700 Koen Willocx 1693 Barry Stolp 1689 Arjan Lugthart 1686 Jaap Valent 1686 Tim Pennings 1685 David Houwers 1682 Bart Bartholomeus 1678 Mart Oenema 1677 Arthur de Jong 1674 David Deturck 1669 Ronald de Boer 1668 Glenn Pellis 1664 Tjalling Smits 1662 Peter van den Bergh 1660 Bart Bremen 1658 Arno Punt 1657 Bas Schwarz 1656

43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84

Norbert Broman 1655 Rob de Cler 1654 Eric Buysen 1653 Nico Schaap 1650 David de Vries 1649 Marcel van Tol 1643 Pieter Put 1643 Rob Willemsen 1643 Stefan Proot 1641 Glenn Verhoosele 1637 Bas Vis 1636 Jonathan Joosten 1632 Ralph Beckers 1628 Patrick Blijleven 1626 Adriaan van Roeden 1624 John Vertooren 1622 Henri van Dal 1621 Eric Starkenburg 1621 Jan van der Bij 1617 Martijn van Mourik 1616 Theo van Vroenhoven 1613 Pascal v Wonterghem 1611 Ruud Wouters 1608 Quint van Kessel 1606 Robin van Mourik 1600 Kevin Roelants 1597 Steven van der Staaij 1594 Sander de Munter 1590 Eric Verburg 1585 Egbert van Vulpen 1585 Peter Noorlander 1581 Frank Wolthers 1581 Antony Croes-Lacroix 1572 Jeffrey Stolp 1567 Jan-Herman van de Pol 1567 Rob Capel 1562 Eric Hetem 1558 Ruud Hijlkema 1557 Wido de Bonth 1554 William van de Zand 1550 Bart van Dijk 1548 Ivan Geentjens 1548

85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124

Tom Geneyn Ad Jonker Marko ten Klooster Astrid Verburg Donald de Ronde Armando Sleeking Andy Bostyn Janick Pauwels Turgut Hefti Lida de Haan Ron van Spengen Jan Schurer Erik Swetter Ronald Knor Dennis Verleyen Manuel Delafortrie Arie Pijl Ronald Blaas Johanneke Schurer Frank Oomen Dimitri Verhoosele Tom Loomans Patrick Lemmens Richard Tensen Wendy Hoogervorst Nico Slemmer Ruud Kooij Nienke Lemmens Wilko Wieffering Kris van Clapdorp wilco Kieftenbeld Bert-Jan Brinkhuis Ruby Plasschaert Kees Roos Jan Vandesompele Melchior Appels Paul Loerakker Ronald Sijberden Marco van de Pol Patrick Blakenburg

1546 1545 1544 1535 1532 1531 1531 1529 1522 1522 1518 1518 1517 1517 1514 1513 1502 1494 1492 1490 1490 1487 1487 1483 1482 1482 1470 1464 1456 1452 1447 1447 1447 1438 1411 1401 1386 1367 1357 1356