2013 - 04 - Spinner Magazine by Nederlandse Flipper Vereniging

NFV

Jaargang 22 - Nummer 4

Club van

In maart 2008 introduceerde de NFV de Club van 100. De Club van 100 bestaat uit personen en bedrijven die de NFV een warm hart toedragen. Zij betalen jaarlijks een bijdrage van 100 euro. Inmiddels heeft de Club van 100 al 39 deelnemers. Word ook Club van 100 lid! Dit zijn de voordelen: • Gratis toegang tot evenementen in het NFV Funhouse (1 toegangsbewijs per deelnemer) • Logovermelding op deze pagina en op de Club van 100 pagina op de NFV-site (met link) • Ingelijst logo op A4 formaat in het NFV Funhouse • Deelname aan jaarlijkse Club van 100 bijeenkomst in het NFV Funhouse (voor deelnemer en introducé)

Iedereen kan lid worden: leden, niet-leden, vriendenclubs, bedrijven, sponsors. In 2012 is er geïnvesteerd in een verdere verbetering van het NFV Funhouse en de eigen collectie. In 2013 gaan we hiermee door: zodat het NFV Funhouse een plaats blijft waar alle leden graag naar toe gaan! Lid worden van de Club van 100 is eenvoudig: stuur een e-mail naar Jan Meijer (jan@nfvpinball.nl) en hij helpt u verder.

Crispus Holding BV Logoblok Club van 100 - NFV

www.kleurenklok.nl Een praktisch hulpmiddel om kinderen zelfstandig te leren werken

Marcel Fokkens Transport

Ben Boogaard

Langedijk samen werken aan oplossingen

Inhoud Top stories

14. Revisie Attack from Mars 18. De Gameroom van Kris van Londen 26. Eerste indruk Star Trek PRO 36. Sjikako - EXPO 2013 verslag

Vereniging

06. NFV Shop 06. Technische Vraagbaak 07. Op zoek naar een nieuw clubhuis 48. Start a new game - Hans ten Hagen 49. Nieuwe leden 50. NFV op Freaknacht

14. Revisie Attack from Mars

Evenementen en competitie

08. Verslag Dutch Pinball Open 2013 32. Impressie DPO 2013 58. RFT Update

Overig

22. Translite Transformation 30. Medieval Madness remake 42. De wereld van LEDs 45. Tiny Pin 52. Flipper Service Boek 54. Flipperen in de media 56. Verlichte speakers mod 60. Flipperen in de media 62. De vijfde speler

18. De Gameroom van Kris van Londen

08. Verslag Dutch Pinball Open 2013 3

bas vis

COLOFON NFV Spinner Magazine is het tijdschrift van en voor leden van de Nederlandse Flipper Vereniging (NFV) en wordt viermaal per jaar gratis aan de leden toegestuurd in een oplage van 1250 stuks. Losse nummers: € 10,00.

Van de redactie 10 jaar

Redactie: Bas Vis, Rens Hooijmaijers, Theo van Vroenhoven (redactie@nfvpinball.nl) Aan dit nummer werkten verder mee: Adriaan van Roeden, Bertjan Postma, Frank Douwenga, Gerard van de Sanden, Hans ten Hagen, Henk de Jager, Jeffrey Leeflang, Jim Jansen, Justin van Schooneveld, Kris van Londen, Laurens Linssen, Martin Ayub en Winfred de Ruijter Redactionele bijdragen: Artikelen en fotomateriaal zijn zeer welkom op het redactieadres. Er mogen geen rechten van derden op rusten. Door inzending geeft de auteur of fotograaf toestemming tot publikatie in het Spinner Magazine. Artikelen kunnen schriftelijk (bij voorkeur digitaal) worden aangeleverd. Teksten (zonder opmaak) in DOS/Windows formaat (Rich Text Format of Word). Foto’s moeten apart worden aangeleverd, niet in het document. Artikelen, advertenties, vragen, columns en ingezonden brieven opsturen naar: redactie@nfvpinball.nl Advertentie tarieven 1/4 pagina 1/2 pagina 1 pagina Achterkant: op aanvraag Commerciële Spinnertjes

€ 50,00(1x) € 150,00 (jaarcontract,4x) € 100,00(1x) € 300,00 (jaarcontract,4x) € 150,00(1x) € 450,00 (jaarcontract,4x) € 15,00(1x) € 45,00 (jaarcontract,4x)

Niet-commerciële Spinnertjes van leden zijn gratis. Per Spinnertje kunnen maximaal drie flipperkasten worden aangeboden. Aansprakelijkheid: De redactie werkt met grote zorgvuldigheid aan de samenstelling van de SPINNER. De redactie en/of Nederlandse Flipper Vereniging aanvaardt geen aansprakelijkheid voor mogelijke schade (direct of indirect, van welke aard of omvang dan ook) die het gevolg is van onjuiste vermelding en/of zetfouten. Copyright: Niets uit de SPINNER mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden bijdragen in te korten, op onderdelen te wijzigen of te weigeren. PTT periodiek: 146128 ISSN: 1382-4066

NFV NFV Dagelijks Bestuur: Voorzitter: Winfred de Ruijter (wderuijter@nfvpinball.nl) Secretaris: Rens Hooijmaijers (rens@nfvpinball.nl) Penningmeester: Jan Meijer (jmeijer@nfvpinball.nl ) Techniek/Ledenadministratie: Ben Boogaard (bboogaard@nfvpinball.nl) Clubhuis/Collectie: Arie Pijl (apijl@nfvpinball.nl) Spinner en Competitie: Bas Vis, telefoon: 0297-263451 (bvis@nfvpinball.nl) Commissies: Website: Mark van der Gugten (webmaster@nfvpinball.nl)

December is de maand van terugkijken. Meestal op het voorbije jaar, maar in mijn geval zoek ik de horizon nog wat verder. Tien jaar om precies te zijn. Zolang maak ik namelijk intussen deel uit van het NFV Bestuur. Als je dan nog eens terugbladert door de Spinners dan is het prachtig om te zien wat er in die tussenliggende jaren allemaal gebeurd is. Gelukkig zijn er veel goede dingen gebleven (DPO, LFC, BFTK, Spinner, Forum) maar zijn er ook veel leuke dingen bijgekomen (zoals de 3 C’s: Clubhuis, Collectie, Competitie). Kastencommissie, DPO team, RFT organisatie, Spinner redactie, het thuisfront fronst wel eens de wenkbrauwen. ‘Ga je weer naar de flippermannen?’ verzucht dochter Ilse dan… De samenwerking met andere liefhebbers maakt het verenigingswerk leuk, dat zorgt ervoor dat het meestal tijd kost maar energie oplevert. En vergaderen is prima, maar wel altijd ff een potje na afloop. We kennen bij onze vereniging geen benoemingstermijn, dus ik hoef niet bij te tekenen. Het tweede decennium gaat in… In deze Spinner veel leuke bijdragen die nog eens de diversiteit van onze vereniging illustreren. Er is volop activiteit (DPO, RFT) en bedrijvigheid (Tiny Pin, Translite Transformation, Remake MM), maar ook aandacht voor kasten (Star Trek), gamerooms en techniek (LED’s, verlichte speakers). Eén van de topstories gaat over de reis naar de Pinball EXPO, waar een aantal creaties van NFV leden aan de internationale flipperscene werd getoond. Een klein land, maar we staan duidelijk op de kaart…

Evenementen Organisatie: Jules Reivers (evenementen@nfvpinball.nl) Wedstrijd Organisatie: Ad Jonker (wedstrijd@nfvpinball.nl) Coördinator België: Lieven Engelbeen (silverballgames@telenet.be) Technische Vraagbaak: Gert-Jan de Haan (techniek@multigame.biz) 06-27456890 (Maandag- en vrijdagavond van 19:00 tot 21:30 uur) Eric Bartels (hmbartels@kpnmail.nl) 0251-293489 (Dinsdag- en donderdagavond van 19:00 tot 21:30 uur) Ereleden: Guus Arens, Jurgen van de Peppel, Ad Jonker, Martijn van Aken, Bas Vis Lidmaatschap van de Nederlandse Flipper Vereniging: Lid worden van de Nederlandse Flipper Vereniging kan door een aanmeldingsformulier aan te vragen bij de secretaris. of via de NFV website (www.nfvpinball.nl). Lidmaatschap kost € 35,00 per kalenderjaar. Voor mensen die op hetzelfde adres wonen bestaat de mogelijkheid om duolid te worden. De contributie voor dit duo lidmaatschap is € 40,- per jaar. Voor hele gezinnen is er het familie lidmaatschap: € 45,- per jaar. Per adres wordt slechts één Spinner gestuurd. Opzeggingen: schriftelijk uiterlijk 2 maanden voor het einde van het kalenderjaar bij de penningmeester. Bankgegevens: ING bank, rekeningnr. t.n.v. NFV, te Wierden. IBAN: NL 52 INGB 0007233926 BIC: INGBNL2A Betaling voor Belgische leden: 143-0746934-38 t.n.v. NFV- Lieven Engelbeen. KVK inschrijving: 40482631

Het voorbije kwartaal werd gekenmerkt door het hoogtepunt van het jaar (het DPO in Drunen) maar er was ook een dieptepunt: de aankondiging van een gedwongen vertrek uit ons clubhuis. John Lennon zei het al: het leven is wat je gebeurt terwijl je andere plannen maakt. We waren bezig met de voorbereiding op het DPO maar moesten ineens crisisberaad houden omdat ons de toegang tot ons eigen clubhuis werd ontzegd. Intussen is de situatie enigszins genormaliseerd, maar het is wel duidelijk dat we ons NFV Funhouse in Ederveen moeten verlaten. De boosheid over zoveel ambtelijke ijver is wat weggeëbd (‘hoe kunnen we nu binnen de plofcontouren zitten als er tijdens onze openingstijden helemaal geen gasflessen gevuld worden?’). Het blijft een bittere pil om afscheid te nemen van de locatie waar we met zoveel mensen zo hard aan gewerkt hebben. Maar intussen lukt het weer om vooruit te kijken. Ik ga de komende weken mensen benaderen om te helpen bij de verhuizing. Laat ik er nog maar eens een citaat tegenaan gooien: ‘elk nadeel heb z’n voordeel’. Het nieuwe clubhuis wordt natuurlijk nog mooier!

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

WINFRED de RUIJTER

Van het bestuur Soms zit het mee, soms zit het tegen

Je maakt het allemaal wel een aantal keer mee in je leven. Soms zit het mee, soms zit het tegen. Je hebt het ook vaak niet helemaal in de hand. Het gebeurt gewoon. Maar om dit stuk positief af te kunnen sluiten, begin ik met het onderwerp ’Soms zit het tegen’. Wat zit er tegen? Het Clubhuis in Ederveen. Inmiddels hebben jullie het slechte nieuws allemaal al vernomen: we moeten gaan verhuizen met ons Clubhuis. Die voormalige kippenschuur, die door vele NFV-ers in hun vrije tijd is opgeknapt tot een mooi clubgebouw. Met een fraaie collectie.

Een stukje historie: vijf jaar geleden zocht de NFV een onderkomen voor de eigen kastencollectie. We moesten destijds weg uit een lokatie in Deventer. Een eigen lokatie, om een beetje te kunnen sleutelen en af en toe te spelen. Kasten opknappen, onderhoud plegen. Men zag dat het daarnaast mooi zou zijn als er nog iets meer op de kasten kon worden gespeeld, dus kleine evenementen werden opgestart. Die waren succesvol en werden steeds succesvoller. Op de laatste BBQ in juni waren er tegen de 100 man. En op de meeste Funhouse Fridays zo’n 60. Erg gezellig. Maar met een gasbedrijf als achterbuurman, vond de gemeente dat er iets teveel mensen in de buurt verbleven. En zo begon het gesprek waarvan we nu de afloop kennen. Echter…. ieder einde is een nieuw begin. Wanneer je dit leest, is de zoektocht naar een nieuwe lokatie nog in volle gang (of hebben we wellicht al iets gevonden!). Je weet nooit, want als je op zoek bent naar iets nieuws…. kan het ook zo maar gebeuren dat het ineens weer meezit! Houd de website in de gaten voor het laatste nieuws over onze nieuwe Clubhuis lokatie.

Wat zat er mee? Het DPO in Drunen. Deze Spinner staat vol met DPO-terugblikken. Wat was het een geslaagd evenement. En inmiddels heb je op de site een mooie video-compilatie van ons NFV-lid Mirko Carton kunnen zien. Er werden veel foto’s gemaakt, die ook nog eens goed op social media werden gedeeld. Dat had toch ook iets met die Miss Nederland te maken, vermoed ik… Met Miss Nederland Jaqueline Steenbeek en DPO organisator Rob Capel tijdens de prijsuitreiking van het DPO

Ik heb me er trouwens prima vermaakt. Veel bekende leden gesproken, maar ook nieuwe flipperaars gezien. Tevreden gezichten bij zowel wedstrijdspelers als recreanten. En… vaak complimenten gekregen over de goede lokatie. Dus zeker een keer voor herhaling vatbaar! Wanneer dat is, kunnen we nu nog niet zeggen. Dat heeft ook nog eens te maken met de Voorste Venne zelf, die plannen heeft om volgend jaar drastisch te gaan verbouwen. We gaan het zien. Maar met een mooi toernooi, terechte winnaar Zach Sharpe (nummer 1 op de WPPR lijst) en top-lokatie kunnen we zeggen: het DPO, dat zat mee! Hopelijk tot ziens op een van de volgende evenementen, buiten of (zo snel als mogelijk!) in het nieuwe Clubhuis. Winfred

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

NFV SHOP Artikel Windvest Fleece vest rood of zwart Body warmer T-shirt DVD Muismat NFV beer met logo NVF pet Kentenplaathouder Jaartallenboek flipperkasten Mok/beker Translite (50 x 70 cm) Translite (55 x 75 cm) Verzendkaart NFV Rekenmachine Jubileumboek “No Balls, No Glory!” Affiches van diverse flipperkasten Affiches van diverse flipperkasten met lijst T-shirt 20 jaar “No Balls, No Glory!” Flyer “No Balls, No Glory!”

Leden Niet-Leden € 47,50 € 52,50 € 27,50 € 32,50 € 22,50 € 25,00 € 17,50 € 22,50 € 17,50 € 20,00 € 5,00 € 7,50 € 27,50 € 32,50 € 10,00 € 12,50 € 7,50 € 7,50 € 5,00 € 7,50 € 10,00 € 10,00 € 50,00 € 55,00 € 55,00 € 60,00 € 0,25 € 0,50 € 5,00 € 6,50 € 20,00 € 20,00 € 5,00 € 5,00 € 12,50 € 12,50 € 20,00 € 20,00 € 2,50 € 2,50

Meer info bij Erik Boes: rikje@itfeweb.nl

TECHNISCHE VRAAGBAAK Flipperkast defect?”, “Hoe sluit je een nieuwe spoel aan?”, “Hoe check je of de opto’s goed zijn?” Voorbeelden van vragen die leden kunnen stellen aan de Technische Vraagbaak (TV). De TV wil leden helpen die zelf het initiatief hebben genomen om iets aan hun kast te gaan doen, maar met een technisch probleem zitten waardoor ze niet verder kunnen. Of mensen die wel willen, maar misschien niet weten waar ze moeten beginnen; de TV biedt hulp. Vragen kunnen zowel schriftelijk als telefonisch gesteld worden. Verwacht geen kant-en-klare oplossingen. GertJan en Eric zullen je een stap op weg helpen zodat je zelf weer verder kunt. Vanwege de onregelmatige werktijden van Eric kan het zijn dat zijn voicemail aan staat. Als je een berichtje inspreekt, dan wordt je uiterlijk de volgende dag teruggebeld. Let op! Bel alleen op de aangegeven dagen en tijden! Schrijven of e-mailen kan natuurlijk altijd. Uiteraard kun je ook je vraag stellen in het NFV-forum. Gert-Jan de Haan Roptasins 14 9051 GR Stiens 06-27456890 techniek@multigame.biz Maandag- en vrijdagavond van 19:00 tot 21:30 uur

Eric Bartels Frankrijklaan 69 1966 VC Heemskerk 0251-293489 hmbartels@kpnmail.nl Dinsdag- en donderdagavond van 19:00 tot 21:30 uur

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

winfred de ruijter

Op zoek naar een nieuw clubhuis We zijn op zoek naar een nieuwe Clubhuis locatie, ter vervanging van het clubhuis in Ederveen. Het zou mooi zijn als je ons kunt helpen! Dit zijn de eisen waaraan de nieuwe locatie moet voldoen: • • • • •

Totale oppervlakte minimaal ca. 350-450 m2 Binnen een straal van 50 km rond Utrecht Ruime parkeergelegenheid in de directe omgeving Bereikbaar met openbaar vervoer Richtprijs huur maximaal 35 euro per m2/jaar (incl BTW)

Uiteraard kijken we daarnaast naar: • Huurcontract voor langere termijn (bijv. 5 jaar of langer) • Mogelijkheid tot laden en lossen (wanneer niet op begane grond, goederenlift aanwezig) • Voldoend aan eisen van gemeente, brandweer en andere overheden m.b.t. gebruik van gebouw voor evenementen tot 200 bezoekers • Stabiele en vlakke vloer • Vochtvrij • Eigen entree • Stroomvoorziening van 400V of ruimte om deze te scheppen • Eigen sanitaire voorzieningen of ruimte om deze te scheppen • Eigen keuken/catering mogelijkheden (water/gas aansluiting) of ruimte om deze te scheppen • Alle dagen van de week beschikbaar • Idealiter zouden we op deze locatie 1 of 2x per jaar ruimte tijdelijk willen kunnen uitbreiden (bijhuren ruimte) naar bijv 700800m2. • Wanneer blijkt dat we niet gemakkelijk een definitieve locatie kunnen vinden, overwegen we op de kortere termijn een wellicht iets kleinere (minimaal 200m2) opslaglocatie te betrekken waar minimaal ook aan de kasten kan worden geklust. Weet jij een locatie die aan alle (of de meeste) eisen voldoet? Tip ons dan via het formulier op de website: http://www.nfvpinball.nl/vereniging/clubhuis/aanmelding-tip-nieuwe-lokatie-clubhuis/

Wanneer je algemene vragen hebt over de clubhuis situatie, kun je die stellen via email aan Rens Hooijmaijers: secretaris@nfvpinball.nl NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

Dutch Pinball Open 2013

Het DPO 2013 was weer een geweldige happening. In totaal stonden er 100 flipperkasten gereed voor de liefhebbers. Dankzij onze sponsors was het aantal kasten uit de 21e eeuw veel hoger dan bij eerdere edities. Ook dit jaar kwamen er weer veel bezoekers af op dit evenement. Martin Ayub van Pinball News is een trouwe bezoeker. Zijn verslagen zijn altijd van uitstekende kwaliteit. Het volledige verslag staat op zijn website, hier een korte bewerking voor in ons clubblad. Het DPO 2013 werd gehouden in De Voorste Venne, een voormalig automuseum (Autotron) waar nu een theater en feestzaal in gehuisvest zijn. Naast de bekende titels stonden er ook kasten van vroegere generaties die opeens ook een DMD hadden gekregen.

De DPO ruimte was verdeeld in twee delen: een grote zaal met houten lambrisering waarin de recreatiekasten, sidegames en handelaren/verkopers een plek hadden gekregen. Verder was er een theaterzaal. Op het podium stonden 20 kasten en in de zaal was ruimte voor 200 bezoekers die naar de actie op het podium konden kijken.

Steven van der Staaij en Pieter van Leijenâ&#x20AC;&#x2122;s Road Kings 2.0 met een P-ROC bord, DMD en nieuwe rule sheet Steven begon eraan in augustus 2010 als een project op de school waar hij les geeft. Eind 2011 voegde Pieter zich bij hem om de software te schrijven en geluidseffecten te ontwikkelen.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

De Voorste Venne Drunen, 2 en 3 november Niet ver daar vandaan stond de nieuwe Star Trek Pro van Stern (met dank aan Game XL).

Ook in dit deel van de zaal stond een stand van Gameroom-Parts.nl. Belangrijkste aanbod: alternatieve translites. Deze kostten â&#x201A;Ź 86,50 en mochten zich in de belangstelling van vooral de mannelijke bezoeker verheugen (noot redactie: elders in deze Spinner meer hierover).

Niet ver daar vandaan stonden nog een aantal heel interessante kasten, te beginnen met de Dutch Pinballâ&#x20AC;&#x2122;s Bride of Pinbot 2.0. De rest van de ruimte in dit deel van de zaal was in gebruik door het Ministry of Pinball van Bertjan Postma. De collectie op het DPO bestond uit nieuwe kasten van Jersey Jack Pinball en Stern Pinball, geflankeerd door een aantal prachtig geprepareerde kasten.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

Dutch Pinball Open 2013

Ook stond er een Cactus Canyon machine die was uitgerust met een P-ROC. Daarop werd de Cactus Canyon Continued software gebruikt die door Eric Priepke werd ontwikkeld.

Achter de Matrix stonden de kasten die werden gebruikt voor de Classics Match.

Het eerste toernooi vond plaats op zaterdagmiddag en avond: het teamtoernooi. Twaalf teams uit verschillende Europese landen deden mee. In twee poules van zes werd er gekwalificeerd voor de kruisfinales. Een echte ‘eyecatcher’ was natuurlijk Pinnovating’s The Matrix, het al vaker genoemde en geroemde project van Gerard van de Sanden en Dennis van de Pas. Hun kast had nu een groen ColorDMD en vernieuwde software. Ook Miss Nederland kwam langs voor een partijtje.

Gerard van de Sanden en Dennis van de Pas met Miss Nederland bij hun Matrix’

Elke wedstrijd bestond uit vier partijen op twee verschillende machines. Twee leden van elk team speelden in de ‘split flipper mode’ (= elk één flipper) tegen twee leden van het andere team. Na afloop van de eerste twee partijen vond er een verplichte ‘wissel’ plaats, zodat iedereen met een andere partner de volgende partij moest spelen. Als een team drie of meer partijen in een wedstrijd wist te winnen dan kreeg het twee wedstrijdpunten. Als beide teams twee partijen hadden gewonnen was het een gelijkspel en kreeg elk team één punt. Na vijf ron-

den kwalificeerden uit beide poules de twee teams met de meeste punten zich voor de kruisfinales. Uiteindelijk haalden het Dutch Pinball Team en Team UK de finale. Die werd door de Nederlanders overtuigend gewonnen (4-0). In de strijd om het brons was het spannend en won Team Visioen in de ‘tiebreak’ tegen de Amsterdam Pinball Masters (3-2).

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

De Voorste Venne Drunen, 2 en 3 november

Dutch Pinball Team

Team Visioen

Tegelijkertijd met het teamtoernooi begon ook de kwalificatie voor het hoofdtoernooi. Dat was op het theaterpodium, op enige afstand van de grote zaal. Met een eigen stroomvoorziening. Dat bleek handig toen op zaterdagmiddag in de grote zaal de stroom uitviel. Daar was in de wedstrijdzaal gelukkig niets van te merken. Er stonden 20 kasten opgesteld In een U-vorm.

Op de finaledag bleek dat de nr. 1 van de wereld, Zachary Sharpe, inderdaad moeilijk te verslaan was. Hij haalde de finale zonder nederlaag. Taco Wouters haalde na een overwinning tegen Lieven Engelbeen via de ‘verliezersronde’ ook de finale.

Op een groot scherm boven de kasten was de tussenstand te zien. Er waren 150 deelnemers aan de kwalificatie, waarvan er uiteindelijk 48 een plaats konden veroveren voor de finaledag.

De finale was net als de rest van de wedstrijden een zogenaamde ‘best of three match, waarbij elke speler een kast mocht kiezen. Zach koos de Scared Stiff en Taco de Indianapolis 500. Via een camera opstelling werd de finale in beeld gebracht op het grote scherm.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

Dutch Pinball Open 2013

In de zaal zaten een kleine 100 kijkers naar de verrichtingen op het toneel te kijken.

Zach’s keuze, de Scared Stiff, was de volgende kast waarop gespeeld werd. Zach nam een ruime voorsprong maar zag Taco met zijn laatste bal de achterstand inlopen.: 1-1 Dus moest er een beslissende partij gespeeld worden. De wedstrijdleiding had de keus laten vallen op de Spider-Man. Zach haalde 49 miljoen met zijn drie ballen. Taco begon zijn laatste bal op 18 miljoen en ondanks het halen van Bank Bust multiball kwam hij uiteindelijk niet verder dan 30 miljoen. De Nederlandse deelneemster aan de Miss World verkiezen, Jacqueline Steenbeek (afkomstig uit Drunen) deelde daarna de prijzen uit.

De Indianapolis werd als eerste gespeeld en hoewel het Taco’s keuze was, verloor hij de partij.

Uitslag Loterij DPO 2013

Party Zone flipperkast Guns ‘N Roses canvas Suitcases/carry cases Assorted LEDs Commemorative NFV book Pinball - The Card Game Pinball parts pack NFV clothing pack Ministry of Pinball T-shirt Pinball Magazine Miniature pinball

Stefan Gee Merlijn Vink Jaap Valent, Marcel Speetjens & Jeroen Wieringa Gert van Dijk Guus Arens & Marcel van Tol Tjalling Smits & Neil Fellender Pieter Stoffelen Didier Dujardin Bert Staal & Eko Elens Helen de Haan-Verbeek & Zach Sharpe Nils de Kleine

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

46 169 74, 341 & 586 386 571 & 345 140 & 126 191 102 365 & 228 92 & 145 805

De Voorste Venne Drunen, 2 en 3 november DPO Resultaten

DPO 2013 winnaar, Zach Sharpe (foto: Danny Schwarz)

2e plaats, Taco Wouters (foto: Danny Schwarz)

1 2 3 4 5 7 10 14 20 28 40

Zachary Sharpe Taco Wouters Lieven Engelbeen Paul Jongma Matt Vince Brenn Oosterbaan Mart Oenema Axel Bouet Ronald Oenema Jochen Ludwig Roy Wils John van der Wulp Martijn van Aken Jasper van Eeden Didier DaniĂŤl Dujardin Sylvain Grevin David Deturck Koen Heltzel Dirk Klaver Erik de Jong Glenn Pellis Albert Nomden Jim Lindsay Joeri Stroobants Joachim Reniers Stefen Gee Patrik Bodin Michel van den Elzen Dirk Elzholz Helen de Haan-Verbeek Olivier Leurs Joska Keunekamp Barry Driessen Eric Hetem Ivan Geentjens Mark Heine Gerard Poelwijk Greg Mott Olivier Francq Peter Blakemore Martin Ayub Eko Elens Ralph Beckers Bas Vis Norbert Broman Jan Vandesompele Tom Geneyn Martijn van Mourik

United States Netherlands Belgium Netherlands United Kingdom Netherlands Netherlands France Netherlands Germany Netherlands Netherlands Netherlands Netherlands Belgium France Belgium Netherlands Netherlands Netherlands Belgium Netherlands United Kingdom Belgium Belgium Germany Sweden Netherlands Germany Netherlands Belgium Netherlands Netherlands Netherlands Belgium Netherlands Netherlands United Kingdom Belgium United Kingdom United Kingdom Netherlands Netherlands Netherlands Netherlands Belgium Belgium Netherlands

3e plaats, Lieven Engelbeen (foto: Danny Schwarz)

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

Jeffrey leeflang

Revisie Attack from Mars Create your own LE-version

Of ik weer zin had om een kastje te doen, dat was de eerste vraag die Gerard stelde toen ik hem weer aan de telefoon kreeg. “Natuurlijk” zei ik. “Welke mag ik deze keer onder handen nemen?”. De AFM! Nu ben ik nog steeds niet met alle flipperkast afkortingen bekend, maar deze kende ik natuurlijk wel! Dus mijn antwoord was een volmondig “ja!” ( nadat ik eerst visueel de bevestiging kreeg in de vorm van een opgestoken duim van mijn vriendin....) Kickoff Ik vroeg Geer wat deze keer de bedoeling was, beetje poetsen en “bandjes verwisselen” ( andere omschrijving voor het vervangen van nieuwe rubbers..)? Neeeee...... jaaaa dat ook maar ik wil graag dat je helemaal losgaat; ga jij maar bepalen wat je nodig hebt dan zorg ik ervoor dat je het krijgt. Nou, dat laat ik me geen twee keer zeggen maar ik kreeg wel te horen dat er wederom een budget was. Maar zelf had Gerard ook ideetjes: de lockbar zou een custom airbrush krijgen, leds erin en we moesten even gaan denken of het cool zou zijn om

alles voornamelijk rood te doen. Alles? Ja alles....lekker over de top. Zijn eigenlijke bewoordingen waren ietwat anders geformuleerd maar de strekking was duidelijk; de AFM moest écht helemaal losgaan. Eerst maar even de kast thuis laten brengen. Koffie met de welbekende appeltaart en slagroom waren al aanwezig en dus was het tijd om de kast te bekijken. Het speelveld was al een keer gecoat, het kabinet was een beetje vies van binnen, de ramps waren smoezelig, het printplaatje van de xenon lamp onder het mothership “lag nog

ergens oh ja.....vergeten hm” en dat was het wel. Technisch was de kast prima in orde, behalve de popbumpers; daar was het leven een beetje uit en de flippers waren wat “lame”. Maar verder was alles in orde en de kast speelde heerlijk. Het leuke bij Gerard is dat ‘ie altijd zegt; “speel er maar eerst een paar weken op, lekker genieten”. Zodra ik Gerard echter het huis uit gebonjourd heb gaat meteen de glasplaat eraf en check ik de hele boel, tover de gereedschappen tevoorschijn en wil meteen het speelveld demonteren. Maar helaas; mijn vriendinnetje wil eerst een paar dagen spelen want het is zo’n leuke kast! Nou vooruit dan maar...eerst spelen en dan kom je de mankementjes vanzelf wel tegen en kan ik ondertussen eens op het internet gaan rondsnuffelen naar gave modificaties. Nou die zijn er genoeg! En aan de prijs ook trouwens...

Mothership. Dit wordt tijdens bepaalde modi van achter aangetikt door een plunger. Die tikt tegen een metalen ledge van het Mothership. Nu was me al opgevallen dat sommige LED’s aan de rechterkant van het MS niet of nauwelijks werkten en dat kwam omdat de Ledge ooit in de exploitatie was afgebroken en zeer knullig met een omgebogen stukje metaal, een slordig schroefgat en dito niet passende schroef was bevestigd, waardoor het MS scheef zat en de LED’s tegen metalen delen en aliens sloeg. Die baseplate kun je kopen maar is schreeuwend duur dus ik moest zelf de boel herstellen. Met wat vijlen, zagen, passen en meten kwam ik een heel eind, snel gefixed dus.

LED it is! Al snel werd duidelijk dat alles LED zou worden; bij de AFM kan dat perfect dus via Ministry of Pinball werd ik snel door Bertjan geholpen en had ik de volgende dag alles al in huis. Altijd lekker snel dat MOP en veel op voorraad. Gerard had ook nog wat cools achtergelaten, allemaal nieuwe en rode ramps! We gingen voor rood dus daarom gekeken of er met de popbumpers ook wat te doen viel. Ik vond een drietal fraaie rood transparante bumperbodies en in combinatie met de juiste GI verlichting kon ik eindelijk aan de slag! Eerst maar eens begonnen met het demonteren van het speelveld; er was weinig tot geen schade dus een kleine poetsbeurt zou volstaan. Een probleem werd echter het

De volgende dag kreeg ik de printplaat voor de xenon lamp onderin dus kon ik nakijken of die nog werkte. Helaas; die deed niks. Toen bleek dat de kabelboom van het MS zodanig scheef had gestaan dat er teveel spanning op zat, met als gevolg dat sommige draadjes waren losgerukt. Dus alles eruit, opnieuw gesoldeerd en als je

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

De Bill Ung mod is eigenlijk een onmisbare modificatie en het lijkt mij dat deze er vanaf het pre productie model ook al in had moeten zitten maar dat men door kostenbesparing dit uiteindelijk toch niet heeft gedaan. De ledjes in de kleine saucers priegelen is het meeste werk en je hebt kans dat als je te snel werkt je meteen je soldeerbout mag gaan opwarmen. Geduld is hierbij een schone zaak en na de derde saucer weet je precies hoe je het moet doen. De meegeleverde installatie omschrijving is zeer duidelijk en voor een beetje knutselaar eenvoudig in te bouwen. Via fraaie aansluitingen leid je de kabels van elke individuele saucer zo richting kopkast, waar je de reeds geïnstalleerde printplaat makkelijk kunt bereiken via de RJ11 aansluiting. Echt simpel. Ik was er wel een dagje mee bezig maar dan héb je ook echt wat. Ik vergeet nog één dingetje; de airbrusher van The Matrix (Tinkerbell) zou de lockbar spuiten, maar we hadden ook bedacht om de saucers te laten doen en te voorzien van witte domes met daarin rode flashers. Ik had daar eerst LED flashers voor maar die heb ik toch weer vervangen voor gewone flashers. Die gaan mooier aan en uit dan LED. Maar ik wilde rood dus kwam met de oplossing om deze flink in de rode glasverf te dopen. Het resultaat was prachtig! Die potjes koop je in de hobbywinkel en zijn niet zo heel duur. Een goeie tip als je je flashers eens een kleurtje wilt geven en het wat intenser wilt maken. Welnu; de saucers waren klaar, LED’s erin, flashers erop en tijd voor een testje. Het resultaat was precies wat ik had gehoopt: alle kleuren in balans....veel rood bovenin en groen in het midden vd kast. Alles was prima in balans waarbij ik probeer het kleurenschema vd kast te volgen en wat op te krikken. Ik was zeer tevreden tot dan toe :) dan toch bezig bent; drie loszittende LED’s op het MS weer gesoldeerd. De xenonlamp en beschermkap waren volledig zwart en na voorzichtig schoonmaken leek het mij dat het lampje het gewoon zou moeten doen. Alles weer vastgezet, tie rip hier en daar om de kabelboom... testen en YES!: alles werkte weer naar behoren. Top! Helaas was er een probleem met de verlichting onderin, sommige fittingen op het printplaatje waren dusdanig versleten dat er slecht contact was. Gedesoldeerd en opnieuw laten vloeien hielp niet echt. De molex stekker zag er nog goed uit maar daar bleek toch het probleem te zitten dat ik helaas niet uit heb gekregen. Dan verder met de gloedje nieuwe rode ramps. Deze gemonteerd en er fraaie rode GI verlichting onder gezet. Voorlopig zag het er al fraai uit!

Verder ging het met het verder opbouwen en nakijken van het mechanische gedeelte, maar naast een slappe flipper was daar niets aan de hand. Nu moest ik toch de laatste mod gaan doen: de hallway LED’s en daar zag ik stiekem een beetje tegenop. Installatie van de brackets en LED’s was geen probleem. Het probleem zit hem in de kopkast. Daar moet op de nieuwe extra printplaat nog een printplaatje worden gemonteerd, een eprom worden vervan-

Goodies Het volgende weekend kwam Gerard nog even langs met wat nieuwe rubbers en een verrassing in een grote plastic zak: een volledige Bill Ung mod inclusief de hallway LED’s en fraai gegraveerde metalen plaatjes.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

gen, een eprom adapter worden geplaatst en een nieuwe eprom worden terug gezet! Blijft toch altijd tricky met die pinnetjes; stel je voor dat ik de nieuwe eprom zou beschadigen dan was ik flink zuur geweest. Maar ook hier gold; voorzichtig doen en rustig lezen en kijken en dat ging prima. Ook deze verlichting draaide meteen als een zonnetje en de kast begon er steeds spectaculairder uit te zien.

The finishing touch Om het nog maffer te maken had ik de harde rode Cliffy post rubbers erin gezet en diverse zwarte rubbers vervangen voor transparante. Met rode post target verlichting bij de slingshots zag dat er zeer goed uit! Weldra de voltooiing, ik was bijna klaar! Een color DMD zat er al in en dat is echt een waardevolle upgrade voor je kast. Nu had ik gezien dat er een firmware upgrade was dus ook dat ging ik doen. Maar hoezee; ik was even vergeten dat dit één vd eerste color DMD’s was, waardoor de key niet meer “geldig” was en het scherm weer vrolijk ouderwets oranje was. Even een mailtje gestuurd naar de jongens in de VS en ‘s avonds had ik een nieuwe key te pakken. Supersnelle service en alles deed het weer perfect. Nu was ik echt klaar; nog een ontspiegelde glasplaat erop en wachten op Gerard die de fraai ge-airbrushde lockbar kwam brengen. Bij binnenkomst had ik niet eens de kans om te vragen of ‘ie koffie wilde maar kon ik meteen met een handdoek het kwijl van de net gepoetste glasplaat vegen. Blijkbaar was ‘ie wel tevreden over het resultaat haha! Gerard ging nog een stukje verder; de voorste poten moesten ook een airbrush beurt hebben maar ik had ook nog een verrassing voor hem: side decals aan de binnenkast plaatsen. Het backboard had ik al gedaan, da’s een fluitje van een cent maar die grote lappen vinyl aan de binnenkant....dat is een ander verhaal. Welnu laat ik kort zijn; als je dat wilt doen, doe dat dan als je aan het uitbouwen bent en je makkelijk het speelveld eruit kunt tillen. Nu waren we klaar en hadden eigenlijk geen zin om alles weer leeg te trekken. Maar we wilden die decals er wel in hebben...en wel deze dag nog want het DPO kwam er aan en daar moest ‘ie toch wel even bij staan. Mooi is dan dat je een grote en sterke kerel naast je hebt staan en dus moest Geer in zijn eentje het speelveld “omhoog tillen en vasthouden” ( dus los van de scharnieren in het kabinet..) zodat ik zo goed en kwaad als ik kon snel de decals kon plaatsen. Het is gelukt maar ik raadt iedereen deze wijze af! Het was peentjes zweten, maar ze zaten erin. Alles was nu klaar, nog even in de wax en superflip op het speelveld en spelen! Uiteindelijk is de kast super geworden; zeer goede pitch, control en flow. Een paar nieuwe ballen doen trouwens ook wonderen...

Gelukkig mocht ik de kast tot aan het DPO nog spelen en dan zou ‘ie weer in de Gameroom in Dordrecht komen. Bij het DPO was ik vrij druk met fotograferen, maar ik heb af en toe nog wel gekeken in het hoekje van Ministry of Pinball, helemaal achteraan bij de allernieuwste kasten stond ‘ie te bleren en wat denk je? Hij was de hele tijd bezet en af en toe wat vragen aan willekeurige mensen is dan ook leuk: sommigen kenden hem van “vroeger” en hadden er heel veel op gespeeld maar zagen bij navraag niet veel verschil. Zo zie je maar dat het spelletje bepalend is en dat de purist of kenner wel meteen wat opviel: “hey...wat zijn dat voor groene ballen joh! Die zijn loeisnel man!” “Ja leuk he?! En wat vind je er verder van dan? Ziet er goed uit he?!” “Ja man....hij speelt heerlijk!!” Ha...ik zie uit naar mijn volgend projectje....

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

rens Hooijmaijers

De Gameroom van... Kris van Londen Deze keer trok uw trouwe verslaggever naar boven de rivieren om nader kennis te maken met een fervent flipperfanaticus. Een zeven uur durende klus werd het, tis hard werken dat verslaggever zijn ;-)

Achter iedere sterke man staat een sterke vrouw tenslotte. Verder komen ook vaak leuke details van de vriendin die de flipperaar zelf liever verzwijgt…... Kris, sinds wanneer ben je flipperliefhebber? Van veel flipperliefhebbers hoor je dat ze al in hun vroege jeugd veel op campings of speelhallen hebben geflipperd. Bij mij is dat eigenlijk niet anders al is de plaats wellicht wat meer bijzonder. Toen ik nl. voor het eerst in aanmerking kwam met flipperen was dat op zevenjarige leeftijd in Italië waar ik destijds twee jaar gewoond heb. Eigenlijk speelden we in het café tafelvoetbal, wat daar zeer populair was, maar in die café’s stond zo’n gekke kast met veel geluid & lichtjes en dat trok me aan als een magneet. We praten dan over de jaren 70 oftewel het waren nog EM flipperkasten in die tijd. Die fascinatie heeft me sindsdien nooit meer losgelaten. Menig studentenfeest is in de kroeg rond de flipper gevierd. Dan heb je op een gegeven moment ruimte & geld voor een eigen flipperkast en trek je de stoute schoenen aan. In 2006 heb ik toen samen met Annemarie als totale leek mijn eerste flipper gekocht, een Sega Frankenstein. We wisten totaal niets van techniek, konden nog niet eens een lampje verwisselen. De koop geschiedde bij een klein handelaartje die hem thuis afleverde. Achteraf wellicht iets teveel betaald, maar deze flipper ontmaagding mocht uiteindelijk wel iets kosten gezien het plezier wat deze kast bracht.

Kris (51 jr) woont in Alphen a/d Rijn en mag samen met zijn vriendin, Annemarie, met recht trots zijn op zijn verzameling. In hun gameroom, plus garage, vind je nl. in totaal negen flipperkasten met titels zoals The Lord of the Rings, Avatar LE, The Sopranos, Batman: The Dark Knight, Terminator 2, Terminator 3, Shrek, The Flintstones en The Shadow. Niet de minste kasten dus en allemaal in zeer mooie staat. Goede reden om eens nader kennis te maken met Kris en niet te vergeten de vrouw achter hem.

Tja, en dan weet je hoe het gaat. Het bleef niet bij één kast. In 2007 volgde de tweede en van 2006 tot nu toe heb ik in totaal 21 kasten gekocht en deels weer verkocht. Al die kasten in huis hebben er wel voor gezorgd dat mijn technische kennis met sprongen vooruit is gegaan. Reinigen en (kleine) mechanische reparaties doe ik zelf. Sterker nog, het is één van de leukste dingen van het flipperen en dan bedoel ik vooral het opknappen van een flipper, niets is zo moois als onder al het vuil iets prachtigs tevoorschijn laten komen. Met elektronica krijg ik hulp van Martijn van Amsterdam die hier om de hoek woont, en John Snel (a.k.a. Doctor John) : gasten, bedankt! En verder ben ik vaak niet tevreden met de look af fabriek, dat kan best mooier vind ik. Kortom, Kris ‘de modder’ was geboren. LED’s , extra figuren, sound upgrade’s, shakers, Kris krijgt daar niet makkelijk genoeg van.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

Ook van John Snel heb ik dus veel geleerd op dit gebied. John kocht ooit een kast van mij en vertelde mij dat er zelfs zoiets bestond als een flippervereniging, de NFV dus. Toen ben ik lid geworden om deze passie met nog meer mensen te kunnen delen en de band met John (en anderen) is alleen maar hechter geworden. En dat vind ik ook een van de leuke aspecten van het flipperen, de vriendschappen die eruit ontstaan en de sociale contacten die dit oplevert. Voor mij een cruciaal onderdeel van de hobby. Winnen bij flipperen hoeft niet (al heb ik nog wel een

anders wordt het niets. Hij moet verder goed ogen en een lekker ‘balgevoel’ hebben. Diepe spelregels hoeven van mij absoluut niet, wil het spel snel kunnen begrijpen en een echte tactische speler ben ik niet. Ik wil gewoon plezier hebben, niet meer, niet minder. Kijkend naar mijn verzameling heeft Stern de overhand maar ik vind merk niet belangrijk. Toevallig maakt Stern kasten die ik leuk vind maar B/W zeker ook. Ook van een Data East of Sega kan ik net zoveel lol hebben, zolang je maar het gevoel hebt dat je er, echt nog maar ééntje wilt afdrukken …..

leuke anekdote hierover maar daarover later meer), ik ben absoluut geen wedstrijdspeler, maar plezier hebben moet wel. Eigenlijk een opsomming van alle ingrediënten van ons LFC team: “De Flippervriendjes”, bestaande uit Cor, Yme, John, Henry en ik.

Beste koop versus miskoop Echte beste kopen/miskopen heb ik niet gehad. Beste koop is wellicht de Sopranos die ik als HUO hebben kunnen aankopen voor € 2.200,-. Deze kast is behoorlijk gewild geworden en ik heb al vele biedingen moeten afslaan. Spijtig voor hen vind ik deze kast echter nog steeds zeer leuk en staat hij niet op de nominatie om te mogen vertrekken, sorry jongens. Als miskoop heb ik, gelukkig, niets te melden.

Wanneer is een kast leuk? Tsja, goede vraag, moeilijk antwoord. Voor mij is allereerst het thema zeer belangrijk, het moet me echt aanstaan

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

Nieuwe aankoop in het vooruitzicht? Neen, momenteel niets. Sterker nog, er gaat er één weg. De T3 is verkocht en wordt binnenkort opgehaald door Dennis van de Pas, komt hij mooi naast een Matrix te staan, ook niet verkeerd. Ik houd de gebruikelijke bronnen zoals Marktplaats en Flippermarkt.de wel in de gaten maar de laatste aankopen komen vooral via het informele circuit, oftewel vrienden van vrienden die iets te koop hebben wat je zo ter ore komt. Als er iets op het lijstje zou staan is het wel een Hobbit. Het thema trekt me zeer aan en als hij dan ook nog zo smoelt als de WoZ dan past hij perfect bij me (Bert-Jan, doe me eens een leuke aanbieding ;-)?). Verder is er bij ons altijd een gespreksonderwerp mbt het aantal flippers in huis. Iets wat bij veel meer mannelijke flipperaars speelt ben ik zeker. Ik heb een ‘echte’ gameroom waar er vijf staan, breidde toen uit naar de garage met eerst één stuk, en toen nog één, en nog één en … Net als bij vele andere, mannelijke, flipperaars gaat dat niet altijd met enthousiasme van de vriendin gepaard maar Annemarie laat het, nadat ik al mijn beste babbeltrucs uit de kast heb gehaald, oogluikend toe. Al moet het met negen echt op zijn en is er een sterke drang naar acht. De negende kast is dan gewoon een opknapper om de passie van het opknappen bot te kunnen vieren en die wordt daarna toch weer verkocht. Echt waar Annemarie

…….Ik zou de zithoek in mijn gameroom kunnen verwijderen maar dan sou het sociale aspect van het flipperen te lijden hebben en dat wil ik niet dus die blijft, toch? OK, je bent blijkbaar niet vies van een NIB, heb je daar ervaringen mee dan? Mijn allereerste NIB was een Shrek die ik voor het, tegenwoordig, luttele bedrag van € 3.600,- heb gekocht. Gezien alle toeters en bellen in deze kast zou dat tegenwoordig een LE zijn en daar betaal je helaas nu heel andere bedragen voor. Het uitpakken van de Shrek heb ik toen samen gedaan met Annemarie op eigen verzoek. Een heel leuke & aparte ervaring kan ik je wel vertellen, net een klein kind wat een cadeautje uitpakt. Zo leuk dat ik het nog eens dunnetjes heb overgedaan met een Avatar PRO. Bang voor Stern kwaliteitsproblemen ben ik niet. Ik had alle vertrouwen in de verkoper en beide keren is het vlekkeloos gegaan. Favoriete flipper? Dat is zonder twijfel wel de Avatar. Weet dat hij bij andere mensen niet altijd geliefd is maar deze flipper past echt bij mij. Ben begonnen met een NIB PRO en omdat ik deze zo leuk vind heb ik deze verkocht en een HUO AVATAR LE gekocht. Hij smoelt goed, heeft een uitstekend thema en geeft mij het spel wat ik zoek. Klaar. Niet moeilijker maken.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

Ben je een competitiespeler of recreant of .. ? Ik ben absoluut een recreant. Ik doe mee aan de LFC maar dan puur voor de gezelligheid. Het is leuk om te winnen natuurlijk maar dat staat echt op de tweede plaats. Echter, ik heb mijn ‘moment of flipperfame’ ook gehad en ben je nog een anekdote verschuldigd. Vroeger werden er zgn. BAF’s georganiseerd door Gerard van de Sanden en Barry Stolp. En je kent Gerard, die is altijd in voor een geintje. BAF staat voor Avond Flipperen waarbij de B stond voor het thema van de avond. Ik ben absoluut geen top flipperaar maar dit was zo’n avond waarop alles lukte en ik alle potjes won. Op weg naar de finale heb ik enkele cracks opzij gezet. De finale speelden we met zijn drieën op de Party Zone, waaronder René van Gool. En Gerard zou Gerard niet zijn als er niet iets bijzonders met deze kast aan de hand was. Hij had nl. de flippers verwisseld (links werd rechts en viceversa). De andere twee spelers hadden hier veel problemen mee en ik ging gewoon voor de simpele strategie om altijd beide flippers tegelijkertijd in te drukken. Dit bleek het ei van Columbus en ik ging met de eerste prijs naar huis !! De zgn gouden Dildo en wisselbeker. Ik was echt apetrots en belde Annemarie om half drie ’s-nachts met deze blijde boodschap wakker. Zover ik weet staat hij nu al twee jaar ongebruikt in het raam.

Heb je nog een speciale tip voor de lezers? Ruil voor een tijdje kasten met flipperaars in de buurt. Dan heb je zelf een andere kast staan wat plezier oplevert en als je eigen kast dan terug komt voelt die ook weer aan als nieuw. Ik kan dit echt van harte aanbevelen. Zo zie je in het rijtje een Medieval Madness staan terwijl ik die niet in de lijst staat van kasten die ik heb. Dit komt omdat ik met Martijn van Amsterdam mijn Shrek voor een tijdje heb geruild met zijn Medieval Madness. Ik vind dit echt een win-win situatie al is onderling goede afspraken hierover maken natuurlijk wel gewenst. Na al het gepraat is het tijd voor het uitproberen van de flippers en om half een is het weer tijd om te gaan, het is nog een uur rijden naar huis tenslotte. Goede koffie, mooie flippers, leuke mensen, kortom, ook deze gameroom heeft meer dan de goedkeursticker verdiend!

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

bas vis

Translite Transformation Op het DPO 2013 stond een tiental kasten met een ‘nieuwe look’. De translites waren vervangen en kasten als Raven en Sopranos smoelden (nog) beter dan met het origineel. Aanleiding voor de Spinner redactie om Frank Douwenga, de eigenaar van de kasten, eens te benaderen voor het verhaal achter deze ‘Translite Transformation’. Een initatief waar we ongetwijfeld nog veel meer van gaan horen…. Of beter: zien!

Een nieuwe translite zorgt voor een nieuwe look. Wanneer kwam je op het idee om die translites te gaan wisselen? Ik was niet bezig met een nieuwe look voor de kasten, maar liep er toevallig tegenaan. We waren bezig met het opknappen van de Hollywood Heat om die met Etten Open Air 2013 te kunnen presenteren, en ik kon de translite niet vinden. Dan maar op zoek naar een nieuwe. Via Google op Ebay USA terechtgekomen. Daar was een originele Hollywood Heat translite te vinden, maar ook een alternatieve. Die zag er grappig uit, dus toen maar eens verder gekeken wat die alternatieve aanbieder nog meer had. Ik heb met hem contact gezocht, het bleek John T Hanson uit Colorado te zijn. Ik was begin dit jaar begonnen met Gameroom-Parts om wat professioneler om te gaan met Gameroom Etten en de kasten-collectie. De alternatieve translites leken me een leuk en apart product om te verkopen. Ik heb

er eerst een paar besteld om te zien wat het was. Onder andere TX-Sector, Raven, Soprano’s en Wheel of Fortune. Ik vond ze geweldig mooi. Over smaak valt uiteraard niet te twisten, en van sommige denk ik zelf ook dat die niet in een flipperkast terecht zullen komen….. Maar daar waar het vrouwelijk schoon in beeld komt vind ik de meeste dames leuk om te zien en netjes gebracht. Na wat heen en weer gemaild te hebben en ook telefonisch contact te hebben gehad kwam mijn vraag aan John of hij een vertegenwoordiging had in Europa. Hij verkocht al wel in Europa, maar dat waren klanten die de weg via Ebay USA hadden gevonden. Wanneer hij echter iets naar Europa stuurt komt er een papierwinkel bij kijken. Van die papierwinkel wilde hij graag af en hij kwam met het voorstel om de bestanden van hem te kopen, ze hier te laten printen met het exclusieve recht ze in Europa te verkopen. Daar ben ik op ingegaan, en na het overmaken van de nodige dollars heb ik de bestanden in mijn bezit gekregen.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

Bij hoeveel van je eigen kasten heb je deze ‘transformatie’ intussen toegepast? Heb je een eigen favoriet? Een van mijn favoriete translites is Raven. Ik vind dat echt een schatje. De spectaculairste verbetering is tot nu toe TXSector. Die kast herken je niet terug, en we kunnen in Etten merken dat er echt vaker op die kast gespeeld wordt.

Het voordeel van een translite wissel is dat je je kast een flinke facelift geeft, maar wel een die weer eenvoudig teruggedraaid kan worden. Een stuk of 10 kasten in Etten hebben een alternatieve translite. Die zijn allemaal mee geweest naar het DPO.

Er zitten veel leuke, originele en soms ook ondeugende varianten tussen. Wie ontwerpt die? Hoeveel zijn er intussen beschikbaar? John T Hanson is de ontwerper en werkt nog steeds ideetjes uit. Zo had hij een Pharaoh gekocht, maar de kopruit stond hem niet aan. Toen heeft hij daarvoor ook een spectaculaire translite gemaakt. Dat was de eerste waar je de openingen voor de displays uit moet snijden. Nu hij daar tevreden over is kan hij ook voor andere kasten translites met dergelijke uitsnedes maken. Ik ben benieuwd waar hij mee komt voor Hardbody. Een verguisde kast vanwege de gespierde dame op de kopruit, maar een leuk spel om te spelen met de flexibele outlanes die je apart moet bedienen. Er zijn nu voor een kleine veertig kasten translites beschikbaar, en voor de meeste kasten meer dan één. Hoe waren de reacties tijdens het DPO? De reacties bij het DPO waren positief. Ik was tevreden over de presentatie met het beeldscherm waar de bravere plaatjes op gepresenteerd werden. In de map zaten ook de wat minder brave plaatjes en daar werd driftig in gebladerd. Het doel was om ze onder de aandacht te brengen en ik denk dat dat goed gelukt is. Op de Jukeboxbeurs in Rosmalen heeft de opstelling met het scherm ook gestaan. Net als in Drunen niet voor directe verkoop maar voor de naamsbekendheid. Ik kan aan de statistieken van de site merken dat de site vaker gevonden wordt. Sinds dit najaar heb jij dus de rechten voor distributie binnen Europa. Hoe pak je dat aan? Ontwerpen is één ding. Maar ze moeten natuurlijk ook

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

nog gemaakt worden. En van goede kwaliteit zijn. Hoe heb je dat geregeld? Ik ben rustig begonnen met de verkoop. Ik wilde eerst weten of we de hoge kwaliteit van de Amerikaan konden realiseren. Het printwerk doet Rob Capel van PrintXpress voor me. Ik wist dat daar de translite van The Matrix gemaakt werd. Wanneer ik iemand binnen de club het werk kan gunnen waarom zou ik dan verder zoeken? Het heeft wel een paar proefdrukken gekost om dezelfde intensiteit als de originele te halen. De samenwerking met PrintXpress loopt prima en over de kwaliteit van de translites is iedereen dik tevreden. Omdat de naamsbekendheid van Gameroom-Parts.nl niet erg groot is heb ik Eduard van Wizard benaderd voor een dealer-schap. Wizard is een gerenommeerde naam binnen de flipperwereld en wordt ook door buitenlandse klanten gevonden. Dat maakt de translites sneller bekend onder een groter publiek. Eduard en ik hebben afspraken over de translites gemaakt en je kunt ze dan ook via hem bestellen. Hij is helemaal ingericht als webshop, je kan er ook betalen met Ideal en zo. Zover ben ikzelf nog niet, en ik weet ook nog niet of ik die kant opga. Van mij krijg je een rekeningnummer en moet je geld overmaken. Dat zijn wat meer stapjes, maar net als bij Ideal betaal je gewoon vooruit. Ik heb inmiddels ook een dealer in Frankrijk: Zpeakabonks-pinball-paradise. Wie Franse flipperevenementen bezoekt zal hem wel eens tegengekomen zijn. Hij bestelt een translite bij me en geeft het adres van de klant op. PrintXpress print hem en hij wordt rechtstreeks naar de klant gestuurd. Over

het algemeen lukt het om hem binnen een paar dagen op te sturen. Wie een translite mooi vindt maar de kast niet heeft kan hem als canvas bestellen. Dan heb je een fraaie decoratie voor de gameroom. Hoe groot de markt is durf ik niet te zeggen. Kasten staan er genoeg. Wanneer de huidige eigenaar geen alternatieve translite wil, dan misschien de volgende eigenaar wel. Want de tijd dat kasten domweg gesloopt werden is voorbij. De tijd zal het leren. Oh ja, de originele translite van de Hollywood Heat heb ik teruggevonden. Die stond tussen de verzameling losse kopruitenâ&#x20AC;Ś...

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

Op zoek naar een alternatieve translite voor uw kast, kijk op onze site voor de grote variatie aan translites!

Gameroom-Parts.nl

Rens Hooijmaijers

Star Trek : To boldy play pinball were no one has played before! Sponsor GameXL was zo aardig om tijdens het DPO de laatste Stern beschikbaar te stellen, de Star Trek PRO. Uw verslaggever moest deze kast ophalen en maakte op de DPO-lokatie foto’s en deed een eerste speelindruk op.

Na een muziekkast werd het weer eens tijd voor een ander soort thema en ditmaal koos Stern voor Star Trek. Met de geruchten dat dit misschien wel Steve Richie’s laatste kast en dus kroon op zijn werk zou zijn, de eerste kast van Stern met een LCD-display, innovatie die je wellicht wel mag verwachten bij een SciFi thema, gekoppeld aan het succes van de voorganger ST:TNG waren de verwachtingen hoog gespannen. De eerste reacties op de introductievideo en foto’s gekoppeld aan de (te?) hoge prijs waren echter niet mals en in het algemeen negatief. Te duur, kopie ontwerp Spider-Man, lelijk speelveld, geen innovatie, ed. waren allemaal kreten die over diverse forums werden geroepen.

Het speelveld Dit is de eerste PRO die Stern maakt die volledig voorzien is van LED’s waaronder een aantal meerkleurige inserts (dit maakt het maken van foto’s voor een amateur als ik een echte uitdaging kan ik je zeggen). Het is dan ook een hele lichtshow die je tegemoet komt. Meest opvallend is natuurlijk het ruimteschip achterin (de Vengeance voor de StarTrekkers onder ons) wat direct doet denken aan de AFM. Kwa verdere layout doet hij sterk denken aan een Spider-Man met op de plaats van Doc Ock een ramp. Ik kan echter al wel verklappen dat de layout wellicht doet denken aan een Spider-Man maar het spel absoluut niet zo aanvoelt.

Echter, hoe is hij nu in het echt? Foto’s doen niet altijd recht aan een mooi ontwerp. Dat gaan we dus uitvinden. Als StarTrek fan (en voormalig eigenaar van een ST:TNG) was ik extra benieuwd. Dit verslag gaat niet in op spelregels maar vooral of er speelplezier is en het uiterlijk van de kast.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

Het speelveld is eigenlijk vrij sober en kent geen echte Star Trek figuren, ruimteschepen of iets dergelijks erop afgebeeld. Eigenlijk is wellicht het enige wat doet denken aan StarTrek op het speelveld het Federatie symbool. Je moet ervan houden maar ik moet zeggen dat ook ik negatief was over de eerste foto’s maar het erg mee vond vallen. Het heeft wat gewenning nodig maar dan begint het toch in de smaak te vallen. Een helder, overzichtelijk speelveld.

zich ook een ingang om de bal achterlangs het speelveld rond te jagen en aan de ingang bevindt zich de spinner met een flasher eronder die flasht bij het bewegen van de spinner. Zeer duidelijk merkbaar kan ik je wel zeggen en voor mij als led liefhebber, zeer geslaagd.

Het schip kent een droptarget eronder waarbij het schip beweegt als hij geraakt wordt (via een coil achter de onderzijde, een constructie a la Sparky op de Metallica). Achter het droptarget zit een magneet die een bal kan vasthouden. Het schip ziet er mooi gedetailleerd uit en kent diverse leds als verlichting. In het echt is het zwarter dan op de foto lijkt.

De zes meerkleurige inserts geven duidelijk aan welk schot gemaakt moet worden. Doel van het spel is het spelen van zes missies die elk driemaal herhaald kunnen worden (zo komt Stern aan een totaal van 18 missies). Welke je hebt gehad is duidelijk op het speelveld te zien.

We zien een drietal ramps. De doorzichtige plastic linker (Alpha) en rechter (Beta) ramp voeren de bal direct terug op de linker respectievelijk rechter flipper. De ‘middelste’ (Warp) ramp doet sterk denken aan de ramp van de ST:TNG (Delta Quadrant) en voert de bal terug op een derde flipper rechtsboven en wel in een zeer rap tempo kan ik je zeggen. De bal continu rondjagen over de Warp ramp (bij de ST:TNG bekend als Picard manoeuvre) is een echte uitdaging. Links van de Alpha ramp bevindt

De bal gaat bijzonder vlot rond over deze ramps kan ik wel zeggen!

Aan de rechterzijde bevinden zich drie standup targets met daarboven de derde flipper. Indien die flipper open staat kan de bal daardoor weer terug gevoerd worden in de shooterlane. Aan de linkerzijde midden bevinden zich ook een drietal standup targets. Linksonder bevindt zich een bal-lock (Spinner zit er direct rechts naast) Op de lockbar zit een knop zoals ook bij AC/DC en deze dient denk ik voor het kiezen van missies en heeft ook een functie om het schip te raken.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

Het cabinet Als StarTrek liefhebber kan ik het niet lelijk vinden. Je ziet de acteurs van de laatste twee bioscoop films (2009 & 2013) erop afgebeeld staan. Ik vind het een geslaagd ontwerp maar laat iedereen zijn eigen smaak beoordelen bij het zien van de foto’s.

Wat anders is, is dat het displaypaneel licht schuin naar achteren gedraaid is wat de spiegeling op het glas sterk vermindert. Heeft dit nu 25 jaar moeten duren? Toch nog innovatie dus. Een leuk detail is dat op het speakerpaneel het Federatiesymbool is aangebracht.

De hamvraag: hoe speelt-ie? De kast ziet er gelukkig (veel) beter uit dan op de foto’s en als liefhebber van een snelle flowkast en veel licht moet ik zeggen dat het resultaat boven verwachting is. De bal loopt mooi soepel en snel rond en vraagt concentratie van de speler. De reputatie van Steve Richie als ‘Master of Flow’ wordt naar mijn inziens wel waar gemaakt. Een bijzonder snelle kast dus en absoluut niet geschikt mijn inziens voor liefhebbers van het ‘stop-andgo’ flipperspel.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

De geluiden zijn ook geslaagd net als de lichtshow maar persoonlijk vind ik de cartooneske animaties echt minder maar smaken (mogen) verschillen.

Meer info nodig? Een leuke gameplay video kun je zien op http://www. youtube.com/watch?v=6de29uQuqzQ#t=147

Als verrassing had Ministry of Pinball ook een ST PRO bij zich met daarin een shaker gemonteerd, deze kan ik van ganser harte aanbevelen. De shaker is leuk ge誰ntegreerd en geeft het raken van het schip een extra dimensie.

ST PRO: eind indruk Ik moet zeggen dat de ST PRO een betere indruk heeft achter gelaten bij mij dan verwacht al is het niet de innovatie die we wellicht allemaal gehoopt hadden. Dit gekoppeld aan de (weer) hogere prijs maakt het allemaal niet makkelijker. De ST LE kent een nog hogere prijsstijging en of dat deze te rechtvaardigen is hoop ik in de volgende Spinner te kunnen vertellen (Dirk, koffie al klaar?). Mbt de spelregels is het nog te vroeg om daarover een eindoordeel te vellen (gespeeld is er op rel. 1.30) maar speelplezier is er voldoende en ook de niet StarTrek liefhebber kan plezier aan deze kast beleven. Om een echte hit te worden moet de software nog wel behoorlijk doorontwikkeld worden denk ik en laten we daarom hopen dat Stern dit ook inziet. Dan kan er nog wel eens een te komen staan in Drunen...

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

bas vis

Medieval Madness Remake De middeleeuwen in de 21e eeuw

In oktober maakte Planetary Pinball (PPS) tijdens de jaarlijkse Pinball EXPO bekend dat er een ‘remake’ komt van de Medieval Madness. De Spinner redactie nam contact op met Bertjan Postma van Ministry of Pinball, distributeur van de kast in Nederland.

Bestellen kan via verschillende kanalen, maar de liefhebbers die graag bij een vertrouwd adres in eigen land willen kopen kunnen bij jou terecht. Kun je iets meer vertellen over dit initiatief? PPS heeft jaren geleden de rechten van Bally/ Williams overgenomen van Wayne Gillard in Australië. Hierna had PPS de rechten om originele Bally/Williams onderdelen te reproduceren. Sinds PPS deze rechten heeft verkregen is het aantal nieuw te verkrijgen onderdelen flink toegenomen. PPS is echt een hele serieuze club. Voor de verdeling van de nieuwe Medieval Madness waren vijf distributeurs uitgekozen te weten PPS zelf en Pinball Sales voor de USA, Pinball Heaven voor de UK, Wayne voor Australia en Ministry of Pinball voor Europa.

De MM is natuurlijk de populairste kast aller tijden. Het vertrouwde spel, maar volgens de berichten met nieuwe techniek (oa. een shaker motor). Wat gaan de liefhebbers merken van het feit dat er in 15 jaar op het gebied van elektronica het nodige is veranderd? Niet alleen zal er een shaker unit worden toegevoegd aan het nieuwe ontwerp maar tevens zal er een heel nieuw platform komen, naar de huidige standaarden waar de machine op zal draaien, en zal alle standaard verlichting worden vervangen door LED lights.

Gaat Planetary Pinball net als Stern en JJP ook verschillende versie van de MM maken? Wat zijn de prijzen? Nog geen dag nadat de Limited Edition werd aangekondigd werd bekend gemaakt dat er ook een standaard versie uitgebracht gaat worden. Het verschil met de LE bestaat uit de shaker unit, gold trim en een genummerd certificaat. De LE was reeds na een dag volledig uitverkocht. De standaard versie van de MM kost € 7.500,00. De aanbetaling is € 1.000,00. Het restant hoeft pas voldaan te worden bij de levering. Het is altijd spannend als een nieuwe partij zich meldt. De ambitie is om eind 2014 te leveren. Natuurlijk hoeven ze geen nieuw spel ed. te ontwikkelen, maar het lijkt toch vrij ambitieus. Of hebben ze de orders voor onderdelen al gedaan en de productielijn al klaar staan? De levering van de LE gaat al plaatsvinden in juli volgend jaar. De standaard versie gaat geleverd worden voor het einde van volgend jaar. De productie gaat plaatsvinden bij Chicago Gaming Company. Chicago Gaming Company maakt al sinds 2001 arcadegames en dergelijke machines. Nagenoeg alle onderdelen voor de Medieval Madness liggen reeds op voorraad bij PPS. Kun je iets vertellen over het aantal bestellingen? Hoeveel komen er naar Nederland? Ministry of Pinball heeft inmiddels ruim 65 Medievals verkocht. Hiervan zijn circa 15 MM LE machines verkocht in Nederland. Net als bij de online verkoop van onderdelen op onze website, ligt de verhouding NL/ Rest Europa op zo’n 20/80%.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

FOTO’s: Rens HooijmAIJERS en danny schwarz

Dutch Pinball Open 2013 Op 2 en 3 november vond in Drunen het jaarlijkse DPO plaats. Naast een spannende wedstrijd was er ook voor de recreatieve speler voldoende te doen. En dit alles werd mogelijk gemaakt door tal van vrijwilligers, waarvoor dank! Rens Hooijmaijers en Danny Schwarz (bekend van het boek “No Balls, No Glory”) maakten (veel) foto’s. Op deze pagina’s een foto-impressie van een zeer geslaagd weekend.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

gerard van de sanden

SJIKAKO- Fellowship of the Dutch - EXPO 2013 Three times in a row: EXPO 2011 - The Wizard of Oz wordt aangekondigd. Wij hakken een knoop door om The Matrix te bouwen EXPO 2012 - The Wizard of Oz heeft een proto op de Expo. Wij alleen foto’s en een translite EXPO2013 - The Wizard of Oz is klaar - The Matrix ook.

En hoe! Vele positieve reacties via diverse kanalen zijn in deze twee jaar ons achterwerk ingevlogen. Maar we willen graag op het allerhoogste podium knallen en dan moet je toch echt in de States zijn. In alle staten zijn we dan ook als we beslissen om het aanbod van Gerry Stellenberg (Bedenker P-Roc) te aanvaarden en ons project op de Expo te laten zien. Maar dan wel met een overtreffende trap. We bouwen de Matrix gewoon nog een keer en hoe mooi de eerste ook is, de tweede moet nog beter worden. En daar gaan we weer. Kost wat tijd en ondanks dat we aan de vrouwen plechtig beloofd hebben om het nooit meer te doen, doen we het toch nog een keer. Sorry vrouwen, hierna doen we het nooit meer, of die keer daarna. Maar hoe dan ook, 1 oktober om 01.00 ‘s nachts is de kast klaar en 2 oktober moet hij op transport. Zoals Hannibal van The A-Team zo mooi kon zeggen “I love it when a plan comes together”. Vijf dagen met het vliegtuig zou voldoende moeten zijn om de overtocht te maken maar met een shutdown in Amerika en strenge douane wordt

pas een paar dagen voor de EXPO begint een signaal opgepikt dat de kast in de buurt van onze bestemming zou moeten zijn. Erg spannend dus!

Dag 1 Onze vlucht begint goed. Een van onze reisgenoten ( laten we hem Aadje noemen ) wordt bij de douane aan de tand gevoeld omdat er een groot mes in zijn rugzak zit. “Wilt u hier afstand van doen meneer?” “Maar natuurlijk!” Hilariteit bij de overige Hobbits. Als Frodo zonder ring vervolgt Aad zijn pad. Aangezien de drank gratis is aan boord gaan de Baileys snel en de stemming zit er dan ook goed in bij de fellowship. Op Chicago O’Hare gaat het wederom mis, mijn ESTA aanvraag klopt niet en ik moet als een crimineel mee naar een wachtruimte. Film en werkelijkheid vloeien samen. Het gevoel wat ze je kunnen geven in zo’n ruimte laat in mijn gedachten zelfs mijn belastingaangifte van 1997 nog de revue passeren, klopte die wel? Maar wat kan mij nu gebeuren? Geen strafblad, geen schulden enz. Zou het zijn omdat ik heel af en toe eens wat zwart

The Fellowship of the Dutch op Schiphol, vlak voor vertrek. Van links naar rechts: Bertjan Postma, Gerard van de Sanden, Jean-Paul de Win, Dennis van de Pas en ‘Aad’..

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

schilder? Of een andere kleur? Na een half uur zweten mag ik dan toch het land in. Dennis en Aad regelen een upgrade voor de rental car en komen voorrijden met een hele hele grote achtzitter van een pick up truck. “De laatste pick up truck die ik had was 20 jaar geleden en zij is nog steeds mijn vrouw”. In het hotel aangekomen zit er niets anders op dan ons op te frissen en een verplicht avondmaal te nuttigen. De keuze is gevallen op een restaurant dichtbij.

met pretzels topping maken we ons op om de Stern fabriek te bezoeken. Na drie keer de tour gedaan te hebben is er weinig wat ons nog kan interesseren. Als marmotten in de Wie-Kent-Kwis van Fred Oster lopen we dan ook door de gangen van de fabriek. Helaas missen we het “hoofdprijs” poortje en nemen we het deurtje dat ons 50 dollar armer maakt en we staan weer buiten.

Jonge meiden onder de 21 die nog niet mogen drinken moeten je adviseren welk bier het lekkerst is in dit Sodom en Gomorra van lekkernijen. Voorgerecht, hele hete kip en mozzerella sticks. Hoofdgerecht een bescheiden steak. Ik steek het niet onder stoelen of banken: I LOVE IT. Ik weet na dit Diner wat de komende dagen op het menu staat. Veel te vroeg voor daar maar erg laat voor ons kruipen we in ons kingsize mandje. Bertjan doet zijn oordopjes in. Waarschijnlijk een lichte slaper en veel last van het verkeer buiten.....(-;

Dag 2 Local time 05.00 en klaarwakker. In de lobby kan je heel makkelijk de Europeanen eruit pikken. Lijkbleke koppen die aan een bak koffie voor zich uit zitten te staren. Met een Engelsman in New York euh Chicago een leuk gesprek gehad en daaruit blijkt dat de flipperscene eigenlijk een grote familie is. Dat er meer neven dan nichten in de familie zitten is een evolutionaire ontwikkeling die zelfs Darwin niet heeft kunnen ontrafelen. Na het ontbijtbuffet met oa. Bacon en eggs en croissants

Een vrije middag en waarschijnlijk ons enige vrijetijdsbesteding die we hebben wordt besteed aan shoppen. Een shopping mall zo groot als Schiphol is onze bestemming en al snel worden vier mannen uit elkaar getrokken door hun persoonlijke voorkeuren en boodschappenlijstjes die ze van thuis hebben meegekregen: Apple Store, Best Buy, Halloween store en kleding winkels. Creditcards worden massaal getrokken. Na een bezoek aan de Disney Store ben ik er klaar mee. Dis nie leuk meer en ik heb honger.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

Een restaurant in jungle stijl brengt ons weer samen en onder het genot van een klein hamburgertje en cola zit ons shopavontuur er weer op. Tijd om terug te gaan naar het hotel en te kijken of ons pakketje al geariveerd is. Twee uur voor opening is onze kast dan eindelijk afgeleverd op de EXPO. 0m 18.00 Sharpe (-; gaat het van start. En vanaf dat moment ben ik het een beetje kwijt. Over exposure op de EXPO geen geklaag. Vanaf het moment dat de Matrix te bespelen is wordt deze dan ook onafgebroken ondergekwijld. Vele vragen volgen, is tie te koop? Komt er een ombouwkit? Nice job, thnx for bringing it to the show, wat is de basis van de kast? Zoals je

ziet spreken sommige Amerikanen goed Nederlands.Een ander ding wat mij opvalt is dat veel Amerikanen snel hun interesse verliezen als een product niet te koop of te verkrijgen is, hoe mooi ze het ook vinden. Maar over het algemeen is een dikke thumps up de reactie op de kast. Lyman Sheats jr., Greg Freres, Dennis Nordman, Chris Granner komen allemaal een potje spelen

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, 19, nummer 4 3

en kijken hun ogen uit. Ook worden er vanuit de standhouders de nodige “gifts” langsgebracht. Groene ballen van Glowballs, Matrix ballen van Matt (toymaker JJP) en Superbands flipperrubbers van Marco’s. Tegen middernacht zitten Dennis en ik er aardig doorheen en zijn we blij

dat de hal dicht gaat. Ik hoop dat alle foto’s die genomen zijn die avond niet tegen ons gebruikt gaan worden wat ik denk dat we er uit zagen als zombies. Moe maar voldaan gaan we onze “basket” in. Na twee dagen Engels praten ga je ook al in het Engels denken, very raar.

There is always a bigger fish... Todd MacCulloch (ex-NBA en 2.10 m) achter de Matrix

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, 19, nummer 4 3

Dag 3 Grote dag vandaag, het seminar staat op het programma. Na de nodige vitaminen in de vorm van Brusselse wafels en maple syrup trek ik mijn mooiste overhemd aan. Dennis en ik zijn een tikkeltje nerveus. Onze presentatie bestaat uit een verhaal met foto’s en de nodige anekdotes. Alles netjes opgeslagen op een iPad, alleen iPad en beamer communiceren niet met elkaar. Alsof er een glitch in het systeem zit. Dan maar freestylen. Om beurten vertellen we naast de kast de nodige informatie aan de vele geintreseerden. Het half uur vliegt voorbij, en met een staande ovatie sluiten we het seminar af. Mission akomplist. Job well done. Iedereen nog een bouwplaat van de Matrix en we kunnen met trots terugkijken op een geslaagde spreekbeurt. Als de schoolmeester van klas 6 me nu eens kon zien dan denk ik dat ik wel een mooi stickertje in mijn schrift had gekregen. Even lunchen met een hamburgertje en daarna wat voer en drinken halen in een winkel met een hoofdletter S van “Supermarkt” blijft een feest. Als ik mijn vrijgezellenfeest mocht overdoen dan zou ik het in zo’n store willen houden. Paintballend door de paden en als je trek hebt dan pak je drinken of eten wat je wil. ‘s Avonds een grill naast de slagersafdeling en als afsluiter een paaldanseres in de fruitsectie. Om 18.00 gaat de hal waar onze booth is weer open en maken we ons op voor weer een avondje Q&A (questinons & answers) Ik heb een dèjá vu. Hebben we zo’n avond al niet een keer meegemaakt?

Een ander hoogtepunt volgt later die avond, George Gomez (de man achter de Johnny Mnemonic wat de basis kast is voor de Matrix) komt een half uur lang spelen, praten, luisteren en genieten. Heerlijk om je held even te kunnen opeisen en je verhaal te doen. Dennis en ik glimmen als een hondenlul in de maneschijn. Na afloop met een drankje lekker babbelen in de lobby van het hotel. Jersey Jack komt gezelig bij ons zitten en de een nog mooiere anekdote wordt afgewisseld met de andere. Als Fred Young zich nog bij ons voegt is het helemaal feest, Fred is stemacteur en heeft

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

zo’n 900 stemmen op afroep beschikbaar. Veel verzoekjes worden ingewilligd, “movie trailer man” als eerste: IN A WORLD.... Jerry Seinfeld, Kramer, Sean Connery, alle Muppets, Family Guy, Arnold Schwarzenegger allemaal zitten ze er tussen. Alleen zijn Johan Cruijjf is zeer slecht... Tijd om te gaan slapen.... Eventjes dan.

de rode? Als om 17.00 de hal dicht gaat is het dan ook.. welcome to the real world. De matrix wordt afgebroken en klaar gemaakt voor transport. Einde oefening en tijd om even lekker door te zakken. Aad, Bertjan, JP de Win en ik laten het bier rijkelijk stromen (Dennis Cola) en de steaks smaken als nooit tevoren. Rond 21.30 ‘s avonds worden Dennis en ik verwacht om bij het banquet te komen kijken en de prijsuitreiking bij te wonen van de beste exibithor. Gerry Stellenberg neemt deze prijs in ontvangst en reikt daarna nog vier keer de spirit award uit for the true spirit of pinball. Oa Barry en Koen (Bride of Pinbot 2.0) en wij krijgen deze award uitgereikt voor een volle zaal met alle hoogwaardigheidsbekleders uit de flipperindustrie: Gary Stern, Steve en Mark Ritchie, Jonathan Joosten, Phython Angelo en vele vele anderen. Kon onze glimlach sinds George Gomez al niet verder, nu weten we echt niet meer waar we het zoeken moeten. Lastig te begrijpen voor een buitenstaander maar voor ons gevoel hebben we onze 15 minutes of fame zeker gekregen. Barry Driessen is zo beleefd geweest om daarna zijn voorraad Bacardi met mij te delen en met veel plezier, leuke mensen en geweldige gespekken hebben we onze bonte avond afgesloten. Man o man wat een week.

Dag 4 De zaterdag en drukste dag van de EXPO. Zoals al eerder gemeld heb ik alles een beetje in een roes beleefd. De zaterdag is dan ook volledig langs me heen gegaan. Zou ik dan toch de blauwe pil hebben genomen in plaats van

Morgen weer naar huis. Het zal lastig worden om weer met beide benen aan de grond te komen. Eindconclusie: de Johnny Mnemonic is onherstelbaar verbeterd. Of zoals Morpheus zei in de film The Matrix: There is a difference between knowing the path and walking the path.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

Justin van Schooneveld

De wereld van LEDs (1) In de moderne verlichtingstechniek heeft de led al een eigen plaats veroverd en ook in de flipperkast verovert deze een eigen plek. Zo is de laatste Star Trek de eerste all-LED Pro kast van Stern en laten we de WoZ als trendsetter zeker niet vergeten. Maar wat is nu eigenlijk een led? In dit eerste artikel nemen we een theoretisch kijkje in de techniek van de led en in een volgend artikel meer over de praktische toepassingen.

Wat is een LED?

Waar komt het licht vandaan?

LED is de afkorting van Light Emitting Diode (licht uitstralende diode).

Een led is dus een elektronische halfgeleider die licht geeft als er stroom doorheen loopt. Zodra er elektriciteit door de diode wordt gevoerd, worden de atomen in een van de plaatjes aangestoten tot een hoger energieniveau. De atomen in dat eerste plaatje hebben dan teveel energie en moeten die proberen vrij te geven door elektronen af te staan aan het andere plaatje. Tijdens deze energieoverdracht ontstaat er licht.

Een diode is een elektronisch onderdeel dat de elektrische stroom in ĂŠĂŠn richting geleidt en tegengesteld blokkeert (een eenrichtingsstraat als het ware). De geleidende richting noemt men de doorlaatrichting en de geblokkeerde richting noemt men de sperrichting. Diodes worden soms ook wel gelijkrichters genoemd omdat ze gebruikt kunnen worden voor het omzetten van wisselstroom in gelijkstroom. Vaak wordt deze ook gebruikt om componenten tegen verkeerd aansluiten te beschermen als zogenaamde polariteitbeschermer (bij het verwisselen van + en -). Als de voeding en massa op een component worden omgedraaid, zorgen de dioden er inwendig voor dat de spanning tegengehouden wordt voordat bijvoorbeeld de printplaat kan beschadigen.

Hoe is deze opgebouwd? Een diode bestaat uit een positief geladen plaatje en een negatief geladen plaatje die tegen elkaar zijn geplaatst. In de plaatjes zitten gaatjes met positieve ionen en negatieve elektronen. Deze bewegen naar mate de stroomrichting verandert. De stroom gaat van positief naar negatief (doorlaatrichting). Wil de stroom van negatief naar positief (sperrichting) dan wordt dat tegengehouden. Geleiding van elektrische stroom is afhankelijk van het materiaal dat als geleider dient. Goed geleidende materialen zijn koper en overige metalen. Slecht geleidende materialen zijn glas, plastic en rubber die vanwege hun slecht geleidende eigenschappen vaak als isolator worden gebruikt. Materialen die een beperkte geleidingscapaciteit hebben, staan bekend als halfgeleiders. Meestal zijn het materialen die van oorsprong geen geleidende eigenschappen hebben maar die door een kleine toevoeging van geleidend materiaal een beperkt geleidend vermogen krijgen. Geheugenchips, transistoren en diodes zijn halfgeleiders. Ze staan ook bekend onder de naam microprocessoren.

De kleur die een led uitstraalt is mede afhankelijk van het halfgeleidermateriaal waaruit de led is opgebouwd: Materiaal Galliumaluminiumarsenide Aluminiumindiumgalliumfosfide Galliumarseenfosfide Galliumfosfide Galliumnitride Zinkselenide Siliciumcarbide Indiumgalliumnitride Diamant

Kleur rood, infrarood diep rood, rood, oranje, amber rood, oranje, geel (amber) groen blauw blauw blauw groen, blauw, ultraviolet ultraviolet

Tevens zijn er leds met meerdere kleuren waaronder de Rainbow- of RGB-led, die een rode, een groene en meestal twee blauwe leds bevat (RGB = Rood Groen Blauw). Met deze primaire kleuren kunnen alle kleuren van het spectrum worden samengesteld. De kleurweergave van tot wit licht gemengde RGB-leds is echter tamelijk slecht, vooral gele pigmenten zien er door het ontbreken van golflengtes in het gele gebied onnatuurlijk uit. Om dit te ondervangen zijn er ook RGBA-leds waarbij nog een gele Amber led is toegevoegd. Voor het mensenlijk oog zichtbaar zijn kleuren die in het spectrum tussen de 380 & 780 nm liggen. Wit licht is een mengsel van alle kleuren. Wit licht in leds werd oorspronkelijk gemaakt door met behulp van een UV-led een fluorescerende laag fosfor te belichten, waardoor de kleur blauw wordt omgezet in

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

rood, groen en blauw wat zichtbaar wit licht wordt. Inmiddels zijn er ook varianten die direct wit licht uitstralen. Om zacht wit licht te krijgen worden weer andere grondstoffen gebruikt die een warme witte kleur uitstralen, zoals goud.

stroom door de geleider en spreken we van gelijkstroom. Als de spanning varieert, dan is er sprake van wisselstroom, omdat de stroom steeds wisselt van richting terwijl hij door de geleider gaat. De hoogte van de frequentie (het aantal keer per seconde dat de wisselstroom heen en weer vloeit) wordt uitgedrukt in Hertz. Er zijn leds die alleen op wisselstroom (AC) werken of op gelijkstroom (DC). Maar ook zijn er leds die zowel gelijkstroom als wisselstroom aankunnen. Het voltage dat vanuit het elektriciteitsnet wordt verkregen in Nederland is 230 VAC die binnenkomt met een frequentie (wisselspanning) van 50 Hertz. Ter vergelijking: het Amerikaanse elektriciteitsnet levert 120 VAC met 60 Hz. Leds werken echter op laagspanning, dus is het van belang dat de led de juiste stroom krijgt aangevoerd door middel van een converter ook wel omvormer, adapter of transformator genoemd.

Kleurtemperatuur

Condensator

Om aan te geven hoe warm het licht aanvoelt, wordt de kleurtemperatuur aangegeven in Kelvin (K). Hoe hoger de kleurtemperatuur hoe koeler het licht:

Een led volgt razendsnel de wisselstroom die er doorheen loopt. Daar waar een gloeilamp licht blijft uitstralen in de nuldoorgangen, gaat een led gewoon uit. Nog erger wordt het als in de led geen condensator zit, waardoor de lamp telkens in 1 periode van de wisselstroom (10ms) helemaal uit is. Een goede led wordt niet zo gemaakt, maar met goedkope meuk uit Aziatische kopieer-landen weet je het nooit. Een condensator is een reservoir waarin elektrische lading kan worden opgeslagen. Deze lading wordt teruggegeven als de voedingsspanning afneemt. In het geval van wisselspanning laadt en ontlaadt de condensator zich op het ritme van de wisselfrequentie. Condensatoren worden onder meer gebruikt om gelijkstroom te blokkeren, maar wisselstroom door te laten en spanningsschommelingen af te vlakken door de stroom constant te houden. Een condensator beïnvloedt dus het vloeien van de elektrische stroom. Voor gelijkstroom is hij een blokkade, doordat een condensator uit twee geleidende materialen bestaat, die gescheiden worden door een dunne isolatielaag, is er geen gesloten elektrisch circuit en kan er geen gelijkstroom door een condensator stromen. Bij wisselstroom wordt de condensator afwisselend geladen, ontladen en tegengesteld geladen, waardoor schijnbaar stroom wordt doorgelaten.

Kleurtemperatuur Extra warm wit Warm wit Neutraal wit Koel wit

Kelvin 2500-2800 K 2800-3200 K 3200-5000 K 5000-8000 K

Levensduur van led

Een standaard gloeilamp is ongeveer 2700 graden Kelvin. De kleurtemperatuur van witte leds liet in het begin te wensen over. Ze werden koud en niet sfeervol bevonden. Tegenwoordig zijn er leds met verschillende kleurtemperaturen verkrijgbaar, variërend van koel tot extra warm wit.

AC/DC De spanningsbron levert de energie die nodig is om de stroom in stand te houden. Deze spanning wordt uitgedrukt in Volt. Als de spanning constant is, loopt er een constante

Over de levensduur van led wordt van alles en nog wat geroepen en gepubliceerd. Vaak goede informatie maar vaak ook veel onzin. Weliswaar heeft led een lange levensduur maar deze levensduur wordt mede bepaald door de kwaliteit van de gebruikte componenten. De voornaamste factor die de levensduur bepaald is de temperatuur. Een led is uitstekend bestand tegen lage temperaturen, maar is gevoelig voor hoge temperaturen. Een te hoge temperatuur zal zowel de levensduur als de lichtopbrengst sterk negatief beïnvloeden. Plaats geen led op plaatsen waar de omgevingstemperatuur kan oplopen tot meer dan 45 graden. Deze temperatuur kan o.a. ontstaan op plaatsen waar de zon de omgevingstemperatuur kan doen oplopen. Een led die onder juiste condities functioneert heeft een gemiddelde levensduur van 25.000 uur.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

De eerste gloeilampen werden vacuĂźm gemaakt, maar in het begin van de twintigste eeuw ontdekte men dat lampen gevuld met edelgas (argon) een helderder licht geven en bovendien langer meegaan. Ook in een gloeilamp met onbeschadigde bol verdampt het materiaal van de gloeidraad heel geleidelijk door de verhitting en slaat neer op de binnenkant van de glazen bol, die daardoor donkerder wordt. Gloeilampen geven warm en aangenaam licht, maar hebben als nadeel dat het echte energieverslinders zijn. Slechts 10% wordt omgezet in zichtbaar licht. De rest gaat verloren in de vorm van onzichtbare warmte. Wie al eens een gloeilamp heeft aangeraakt tijdens het branden, zal dit waarschijnlijk wel weten.

Voordelen van led

Lichtstroom Lichtstroom is een maat voor de totale hoeveelheid licht in een lichtbundel. De eenheid voor lichtstroom wordt uitgedrukt in lumen. Om het simpel uit te drukken: hoe meer lumen, hoe meer licht. De led levert na ongeveer 25.000 uur nog 70% van zijn licht. Het is dus niet zo dat de led het niet meer doet, maar hij geeft minder licht dan toen je hem kocht. 70% is met het blote oog een waarneembaar verschil in lumen, waardoor men heeft gezegd dat dit het moment is waarop de led eigenlijk vervangen dient te worden. Een gloeilamp van 25 W geeft evenveel licht als een led van 4 W. Hieronder een overzicht van de equivalenten: Vergelijking stroomverbruik / wattage lichtopbrengst Gloeilamp LED-lamp Lichtstroom 25 Watt 4 Watt 200-300 Lumen 40 Watt 6 Watt 400-500 Lumen 60 Watt 9 Watt 600-800 Lumen 75 Watt 12 Watt 800-1000 Lumen 100 Watt 16 Watt 1000-1200 Lumen

Anders dan bij de gloeilamp wordt de energie bij een led omgezet in 90% licht en 10% warmte. Bovendien verbruikt de led ongeveer 85% minder stroom, bevat geen schadelijke stoffen (volledig recyclebaar) en vormt dus een veel lagere belasting voor het milieu. Een led wordt nauwelijks warm en is tril- en schokbestendig. Daarentegen kan de gloeilamp de warmte die wordt gegenereerd verdragen, dit in tegenstelling tot de led die niet tegen te hoge temperaturen kan. Een led gaat ongeveer 25.000 branduren mee en een gloeilamp brandt gemiddeld 1000 uur. Er zijn dus 25 gloeilampen nodig om de levensduur van een led te evenaren.

Infrarode led Het probleem van infrarode led (opto) is dat het infrarode licht voor het blote oog onzichtbaar is. Het aardige is echter dat de meeste digitale cameraâ&#x20AC;&#x2122;s wel gevoelig zijn voor dit infrarode licht. Als je dus een digitale foto- of videocamera hebt kun je eenvoudig controleren of een infrarode led licht geeft. Handig als je wilt kijken of de zender led van de opto het nog doet! Nu hebben we de basistheorie achter de rug. De volgende keer meer praktische info!

Aantal Lumen : aantal Watt = energiezuinigheid Hoe hoger de uitkomst, hoe energiezuiniger de lamp. Een gloeilamp van 40 Watt met een lichtstroom van 400 Lumen heeft een lichtopbrengst van 10 Lumen per Watt. Een led van 6 Watt met een lichtstroom van 400 Lumen heeft een lichtopbrengst van ruim 66 Lumen per Watt en is daarmee veel energiezuiniger.

Gloeilamp Een gloeilamp produceert licht uit elektriciteit door een gloeidraad van wolfraam in een zuurstof-arme glazen bol door middel van een elektrische stroom te verhitten tot een zeer hoge temperatuur. De gloeidraad wordt tegen verbranden beschermd door een glazen bol waarin geen of zeer weinig zuurstof aanwezig is. Als zuurstof uit de lucht door beschadiging van de bol bij de gloeidraad kan komen, verbrandt deze binnen een seconde na het inschakelen.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

bas vis

Tiny Pin – Flippers in mini formaat Er zijn flipperkasten in vele varianten. Zowel full size als miniatuur. Kleine exemplaren zijn vooral bekend in papieren varianten en vertinde versies. Maar met de nieuwe 3D printers ontstaan er nieuwe mogelijkheden. NFV lid Adriaan van Roeden creëerde een aantal prachtige miniaturen en bij het DPO kon iedereen zien hoe leuk die eruit zien. Als ze dan ook nog verlichting hebben, worden het echte ‘hebbedingetjes’. De Spinner redactie benaderde Adriaan voor het verhaal achter deze creaties.

Voor wie niet bij het DPO was, kun je in het kort uitleggen wat een ‘Tiny Pin’ is? Een Tiny Pin is een schaalmodel (1:10) van een flipperkast, wat er zo realistisch mogelijk uit moet zien. Elke versie wordt weer iets realistischer en ‘kan’ weer iets meer, wat mogelijk gemaakt wordt omdat je dankzij 3D printen snel nieuwe versies kunt maken. Zo kun je vanaf versie 5 de backbox neerklappen, in versie 6 het speelveld omhoog kantelen en versie 9 heeft bijv een uitschuifbare ruit, een aparte lockdown bar en een USB aansluiting voor stroom.

3D printen ging storten. Ik vond dat ook interessant en zo kwam ik op het idee om mini kastjes te gaan maken het leek me leuk om mijn hele flippercollectie (12 kasten verdeeld over 3 locaties) in miniatuur naast elkaar te kunnen zien. Ik heb toen in Sketchup een model gemaakt en Erik is daar mee aan de slag gegaan. Ons eerste model was eigenlijk alleen maar een solide ‘box’ in de vorm van een kast, de laatste versie 10 is echt een heel stuk verder. Ik heb nog wel gekeken of er ‘concurrentie’ was, maar voorzover ik weet ben ik de enige die ze op deze manier maakt (3D geprint en met ingebouwde lightshow).

Hoe kwam je op het idee om ze te maken? Ben je de enige die dit doet of zijn er meer makers in de flipperwereld? Ik kwam op het idee omdat mijn flippermaat Erik Swetter (ook wel bekend als 3D Hologrammen) zich op het

Wat heb je nodig om zo’n kleine kast te kunnen fabriceren? Hoeveel tijd gaat er in zitten om er één te maken? Om zo’n kastje te maken heb je dus een 3D printer nodig en een goed model. De printer doet er zo’n zes uur over.

Dan nog de decals maken en de elektronica voor de lampjes. Dan alles in elkaar zetten. Best een gepriegel, dus doorzettingsvermogen en veel geduld is ook noodzakelijk. Omdat sommige details erg klein en dun zijn (bijv de siderails) moet je voorzichtig zijn en/of een verbeterde versie printen die dan net wat dikker is. Hoeveel heb je er intussen gemaakt? Ik heb er intussen 11 gemaakt en het huidige model is klaar voor de verkoop, al is het afwachten of men er de vraagprijs voor over heeft (3D printen is duur en er zit dus heel wat werk in) Hoeveel verschillende ontwerpen kun je leveren? Kunnen mensen speciale wensen opgeven? Waar kunnen mensen deze bestellen? In principe is elk ontwerp mogelijk (bijvoorbeeld een widebody of een EMer - die afwijken van het huidige - op WMS gebaseerde formaat) - al zal het wellicht wat extra kosten. Wensen kunnen altijd, de uitvoerbaarheid hangt van de wensen af (bijvoorbeeld of er goede foto’s te vinden zijn van een model). Men kan bestellen via de website (tinypin.nl) of mail naar info@tinypin.nl Wat natuurlijk ook kan is dat mensen zelf aan de slag gaan en hun eigen artwork maken en dit op de kastjes aanbrengen. Zo heb ik met mijn dochter een ‘Smiley’ flipperkast gemaakt.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

Tiny Pin – Miniature Pinball Models Misschien heb je ze op het DPO gezien, deze coole schaalmodellen van Bally/WMS flipperkasten. Waarom een Tiny Pin ? • • • • • • •

Geen ruimte voor 'echte' kasten – wel voor Tiny Pin ! Een sierraad voor elke game room Verzamel de kasten die je zelf nog niet hebt Zie je verzameling in het klein Maak de kast van je dromen Geef een uniek kado Gewoon, omdat ze cool zijn ;-)

Features : • • • • • • • • • • •

3D geprint Schaal is 1:10 van de originele WMS pinball machines. Poten kunnen aan kabinet geklikt worden Uitschuifbare 'ruit', aparte lockdown bar Speelveld kan omhoog kantelen Backbox kan naar voren kantelen en op kabinet liggen Backbox verlichting Speelveld verlichting/lightshow 'Under pin' verlichting (kleuren veranderen) Aan/uit knop voor verlichting van batterij of USB ingang USB aansluiting voor stroomvoorziening van computer of adapter De volgende modellen zijn direct leverbaar : SS, MM, AfM en TotAN. Wij werken hard aan andere modellen maak je wensen kenbaar, dan gaan we er achteraan ! Introductieprijs vanaf 69 euro (NFV leden), normaal 79 euro. Meer info op tinypin.nl of volg ons op www.facebook.com/tinypinball

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

bas vis

Start a New Game – Nieuwe leden stellen zich voor Elk kwartaal verwelkomt de NFV zo’n 20 tot 25 nieuwe leden. Mensen die om uiteenlopende redenen zodanig enthousiast zijn over flipperen dat ze zich aansluiten bij onze vereniging. In de Spinner laten we enkelen van hen iets meer over zichzelf vertellen. Want het zijn de leden die de vereniging maken tot wat ie is…

Naam: Woonplaats: Lid sinds:

Hans ten Hagen Houten oktober 2013

Je bent nieuw bij de NFV. Hoe heb je vereniging leren kennen? Via Adriaan van Roeden - een collega op het werk. We hadden het erover hoe leuk het zou zijn om een flipperkast op het werk te zetten, toen ik er achter kwam wat een verwoed flipperkast verzamelaar hij is. Daarna hebben we het vaker over flipperen gehad en begon de interesse langzaam

toe te nemen. Toen onze zoon Floris met zijn verjaardagsfeestje wilde gaan flipperen zijn we lid geworden. De kinderen vonden het geweldig, veel van de kinderen op het feestje kenden het flipperen enkel van de iPad. De kasten vonden ze dan ook magisch en heel erg gaaf! Flipperen is voor alle leeftijden. Wanneer speelde jij je eerste spelletje? Geen idee, dat is lang geleden, maar ik kan me herinneren dat toen ik opgroeide in de jaren 80 er overal kasten stonden. Af en toe speelde ik een potje als ergens een

kast stond, maar ik had geen vaste stek of kast. Afgelopen zomer waren we in Italië op vakantie en daar speelde ik voor het eerst samen met mijn kinderen op een flipperkast, waarbij het me opviel hoe oud en moe de kasten in de exploitatie waren. Wat zou het heerlijk zijn om op een nieuwe kast te kunnen spelen. Welke generatie flipperkasten speel je het liefst? De kasten vanaf 1993 tot en met nu. Ben nog aan het ontdekken welke kasten ik echt leuk vind, maar op dit moment vind ik de dotmatrix kasten uit midden jaren 90 echt top en vind ik het vooral leuk om op heel veel verschillende kasten te spelen. Wat ik erg leuk vind aan de vereniging, is de verhalen die iedereen heeft over zijn favoriete kast. Het boek ´No Balls, No Glory´ hebben we dan ook gelijk besteld en dient als leesvoer voor het hele gezin. Moet je voor flipperen de deur uit of kun je ook thuis spelen? Vooralsnog moeten we er de deur voor uit - het hele gezin vindt het geweldig, dus het is voor ons een familie bezigheid. Ik sluit echter niet uit dat er de komende jaren een aantal mooie kasten hier in huis zullen komen. We wachten nog op een verzamelaar die zijn kasten over wil doen aan een jongere generatie ;-) Heb je een favoriete kast? Waarom is die speciaal? Op het moment Monster Bash - mooie graphics en mooi thema. Hij speelt voor een ‘beginner’ erg lekker vind ik zelf en de effecten zijn leuk. Maar het leukste is nog dat er nog zo veel te ontdekken en verkennen is wat verschillende flipperkasten betreft. Mijn motto: Keep a child like mind!

NIEUWE LEDEN Benard De Groot, Soest Rob Fransen, Schijndel Esther Korteweg, Haarlem Pascal Jorna, Den Helder Roderick Laheij, Den Dolder Jeffry Coster, Kortenhoef Maikel Maurix, Tilburg Hans Ten Hagen, Houten Miklos Csaba, Vlaardingen Peter Kooyman, Zevenbergen Marcel Lansier, Den Haag

Max Gudden, Eindhoven Marcel De Boer, Groningen Jaap Nauta, Loppersum Mikel Van Tuil, Bruchem Jeroen Van De Laar, Weert Peter Verlinden, Morstel (B) Theo Schouwstra, Apeldoorn Marcel Leenen, Hedel Fred Kouwenberg, Gouderak Erol Saydam, Ammerzoden Mathias Leurs, Oostende (B)

De NFV heet alle nieuwe leden van harte welkom!

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

Winfred de Ruijter

NFV op Freaknacht Een flipperkampioenschap ’s nachts? Ach, waarom ook niet?

Juist twee tot drie weken voor het DPO, proberen we in de media extra aandacht te krijgen voor het flipperen. Onze woordvoerder Jim Jansen stuurt dan persberichten naar de media. Soms wordt dat leuk ’opgepakt’, zoals dat in vaktermen heet. Hierbij een voorbeeld.

goed uitkwam. Ze ging het checken en kwam snel met de mogelijkheid een week later op te treden. Sander (de DJ) had er namelijk zoveel zin in! De afspraak stond: van 8 op 9 november, 02.30 in de 3FM studio, een kast mee, en voor het kampioenschap wat echte flipperaars erbij.

Het was 30 oktober. Jim had net 3FM aan de lijn gehad. Zij zochten iemand die een flipperkampioenschapje in de Hilversumse studio wilde houden. ’Het was wel een nachtprogramma’, zei Jim erbij. Maar we zouden kort na 01.00u in de uitzending gaan. Radio en tv tegelijkertijd. Of ik iemand hiervoor kende die dit wel wilde doen.

Nu op zoek naar flipperaars. Omdat het samen gezelliger is dan alleen, én ik een kast mee moest nemen,vroeg ik Rens (ook uit Drunen) mee. Hij vond het ook een achterlijke tijd, maar stemde direct in. En hij zou de bestelbus van zijn werk regelen zodat we mijn Sopranos op poten konden vervoeren. Wel zo gemakkelijk!

Ik aarzelde geen moment; het leek mij wel leuk om zelf te gaan. Een kwartiertje later belde de productieleidster al terug. Frederique klonk opgewekt en was enthousiast dat we wilden komen. De geplande tijd bleek wel wat later te zijn. Vanaf 02.30 zouden we ’on air’ gaan. Oja, en of het dit weekend al kon… ‘Van vrijdag op zaterdag, midden in de opbouw van het DPO’, bedacht ik me snel. Ik antwoordde Frederique dat dit weekend eigenlijk i.v.m. ons evenement niet

Maar eerst was er nog het DPO zelf. In de Voorste Venne maakte Jasmijn weer indruk in het damestoernooi: de vierde keer winnaar bij de dames! Direct daarna bedacht ik me dat het leuk zou zijn zo’n kampioen in de studio erbij te hebben. Dus vroeg ik of ze van vrijdag op zaterdagnacht ’wat te doen had’. Ja, je kunt het altijd vragen natuurlijk. Gelukkig kon ze het vervoer regelen met haar familie, en zo waren we met vieren: Jasmijn, Geert-Jan de Vries (jazeker, de ex-voorzitter van de NFV), Rens en ik.

Winfred en Jasmijn tijdens het interview voor 3FM

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

Rens Hooijmaijers in actie tijdens de finale

Het is vrijdagavond 8 november. Rens en ik gaan eerst nog maar gewoon een potje flipperen in Drunen, maar zetten eerst de Sopranos in de bus. Zo kunnen we om 0.45 mooi direct naar Hilversum rijden. Een uurtje later rollen we de kast de lift in van de Peperbus, het 3FM gebouw op het Mediapark. Leuk om het hier eens van binnen te zien. In de studio is een hoekje vrijgemaakt, daar past de kast prima en er is voldoende speelruimte omheen.

Na wat afsluitende woorden aan de microfoon, staan we om iets na 04.00 op de gang: het volgende programma is alweer begonnen. We praten nog even na met de productie en 3FM maakt een foto voor hun Facebook pagina. De Sopranos gaat de bestelbus weer in en om 05.30 gaat thuis het licht uit…. Bedankt Jasmijn, Geert-Jan en Rens! Wil je de 36 minuten die over flipperen gaan terugzien? Zie de highlights video op http://www.nfvpinball.nl/nachtelijk-flipperkampioenschap-bij-3fm-op-radio-en-tv/

Na wat koffie (wakker blijven!) maar even de plannen rond de wedstrijdopzet doorgenomen. Iedereen is vriendelijk en mensen vinden het echt leuk dat we er zijn. De bekende vragen als ’Worden ze nog gemaakt’ horen we ook hier. De eerste ballen worden al gespeeld: ’Give me the fucking money…’

Winnares Jasmijn de Jong met 3FM DJ Sander Hoogendoorn

Om 2.45 gaan we pas live op de tv, daarvoor zijn we alleen op de radio te horen. Deze Freaknacht van 3FM (toch nog 19.000 kijkers) staat in het teken van twee onderwerpen: het flipperkampioenschap en een live optreden van de band Ava Silver. De bandleden spelen alle vier graag mee in de wedstrijd, en zo maken we twee poules: DJ Sander, Jasmijn, de drummer en Winfred. In de andere poule speelt Rens met de drie andere bandleden. Gezien de tijd moeten we de potjes op twee ballen spelen. Da’s een extra uitdaging, maar de beste vier (Jasmijn, Winfred, zangeres Ava Silver en Rens) spelen de finale. Lekker snel toernooitje zo! De finale levert Jasmijn als terechte winnaar op en 3FM heeft een heuse beker voor deze gelegenheid laten maken. Sander maakt nog eens duidelijk dat hij dit toernooi graag volgend jaar weer in de studio heeft, maar dan met meer kasten en spelers! Wij hopen dat Sander dan een middagprogramma heeft natuurlijk.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

bas vis

Neerlands Trots - Het Flipper Service Boek van Henk de Jager Henk de Jager geldt als een autoriteit op het gebied van Elektro Mechanische flipperkasten. Zijn Flipper Service Boek wordt beschouwd als een ‘standaardwerk’. De recent verschenen vertaling in het Duits onderstreept dat nog maar eens. En was voor ons aanleiding om Henk te benaderen met wat vragen.

Het boek is nu dus in drie talen verkrijgbaar. Heb je plannen voor nog meer vertalingen? Het vertalen van een boek is een kostbare aangelegenheid, dus vaak is het niet rendabel om eraan te beginnen. De Duitse vertaling is gemaakt door Johannes Kersten, een enthousiaste hobbyist, een Duitser met Nederlandse “roots” die vloeiend Engels spreekt. Plannen voor andere talen? Spaans, Italiaans en wellicht Japans zouden kunnen. Ook daar moet zich een gelegenheid voordoen, commercieel laten vertalen blijft te kostbaar. Bij de EM-liefhebbers is je boek al jarenlang bekend, maar niet iedereen heeft het gelezen. Kun je in het kort aangeven waar het boek over gaat? Het Flipper Service Boek is een stap-voor-stap handleiding voor het zoeken en repareren van storingen in EM-flipperkasten van Bally, Williams en Gottlieb. Een beknopte uitleg in het begin van het boek maakt de lezer vertrouwd met schema’s lezen en schema’s begrijpen. Later is deze materie nog wat diepgaander uitgelegd in het boek “Schema’s Lezen”.

Het boek kreeg veel enthousiaste reacties en biedt veel waar voor zijn geld. Hoeveel exemplaren zijn er door de jaren heen door liefhebbers besteld? Het boek is in Michael Shaloubs “Pinball Compendium - Electromechanical era” aangemerkt als één van de “milestones in pinball history. Een echte telling is er nooit geweest, maar in het Nederlands zijn sinds 1991 ongeveer 3000 exemplaren verkocht, in het Engels zeker meer dan 10.000 stuks. De Duitse uitgave, vanaf 12 oktober 2013 verkrijgbaar, verwacht begin december het 100e exemplaar te leveren. Het boek heeft wereldwijd zijn weg gevonden: Engelstalige exemplaren zijn verkocht in o.a. Finland, Zuid-Afrika, Japan en Brazilië.

Het boek bestaat als sinds 1991. Zijn er sindsdien nog aanpassingen geweest? Sinds 1991 is het Nederlandstalige boek een paar keer herzien waardoor we nu aan de vierde druk toe zijn. De wijzigingen waren minimaal, hier en daar is een taalfoutje hersteld of zijn duidelijker bewoordingen gebruikt. De grootste verandering was de komst van de tweede druk. De eerste druk was geheel op de schrijfmachine gemaakt, de tweede druk op de tekstverwerker. De eerste druk, 350 exemplaren met een blauwe achterkaft zijn nu collectors items! Uit het besteladres kun je afleiden dat je het boek in eigen beheer uitgeeft. Hoe gaat dat in zijn werk? Ik geef het boek inderdaad in eigen beheer uit. Het boek is aangemeld bij het ISBN register. Ik betaal zelf de productie van de boeken en verkoop ze via mijn bedrijf KPP aan tussenhandelaren of rechtstreeks aan de consument. De Duitse uitgave wordt gedistribueerd door vertaler Johannes Kersten. De wereldwijde rechten (met uitzondering van Nederland) van de Engelse vertaling heb ik een aantal jaren geleden verkocht aan een Amerikaans bedrijf. De Engelse vertaling wordt sindsdien in de VS gedrukt en daar vandaan wereldwijd verkocht.

Het Flipper Service Boek is te bestellen bij de uitgever. Stuur je aanvraag naar: henkpinball@planet.nl De adviesprijs is: 29,95 euro.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

NIEUW!

- ophaalservice binnen Duitsland - verzenden van uw pakjes (tot 31 kg) binnen Duitsland - PayPal betalingen worldwide - EBAY problem-solving Duitsland - vertaalservice naar/van Duits

www.huifkar.de

De slimme eBay kruiwagen voor Duitsland, België en Nederland

JAMMA EN EMULATION ARCADE CABINETS ARCADE CABINET SPARE PARTS RETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WII ARCADE JAMMA GAMES NEOGEO MVS CARTRIDGES

www.rastermania.be - info@rastermania.be Violetstraat 17, 2260 Westerlo, België

Flipperen in

GSTRAAT

ven

r dan 200 woordactie Waalwijk, 222 AE ’s-Hertoie.waalwijk@bd.nl

veerpont

b ik al gewaargevaar, toen de r de Maas van vergedragen werting Bergsche tichting kreeg oor de exploitan de elektronide kant van n bij Dussen slo-

n de Veerweg. Ik n gevraagd waaresloopt werden. t ik kreeg was het onderhoud , met een kleine en ze met een ma werken. niets meer kosd door die bore kon ze niet ontt licht dat ze gaemde. j de rotonde van r staat er nog ne aanpassing k aangeven dat

n weekend een os aan de kant e dagen lang e. Bij een stremtuurt de Tomortste route. In t pontveer Dusen komen de aude Diebracht in eeuwen. En nerzien. Ze sluiten kunnen geen el automobilisvolgens op de en, wat tot een ie leidt. langer moeten keersstremming. tot 22.00 uur en nd tot 19.00 uur. e file op de Veerkstraat te wachze dat doen tot n. Anton Verschoor Dussen

FLIPPERWEEKEIND

Flipperen met zijn ‘baby’ 2 en 3 november is het Dutch Pinball Open in Drunen. Twee Drunenaren zitten erachter. door Niels van den Hoven DRUNEN – Het beroemde intro van AC/DC’s Highway To Hell vult de bovenverdieping van de Drunense twee-onder-eenkapper. De eerste zilveren bal schiet door de flipperkast in het thema van de Australische rockband. „Dit is mijn baby. Ik had vroeger een elpee van AC/DC. Deze flipperkast moest ik dus hebben”, roept Rens Hooijmaijers (49) boven de muziek uit. Hij doet het loopje van de gitarist van de band na: op een been hinkt hij met een denkbeeldige gitaar door de kamer. De secretaris van de Nederlandse Flipper Vereniging vertelt kort daarvoor aan de keukentafel hoe zijn liefde voor de flipperkast begon: „Los van mijn jeugdjaren, begon het echt in 1999. Ik had weer zin om net als vroeger op de camping op zo’n apparaat te spelen. Eind jaren ‘90 had ik de ruimte en het geld er een te kopen.” De eerste aanschaf van een flipperkast was een feit. Inmiddels heeft hij drie kasten en zit hij samen met een andere Dru-

nenaar, Winfred de Ruijter (47), in het bestuur van de Nederlandse Flipper Vereniging. De Ruijter is de voorzitter van de 1100 leden tellende club met het motto ‘No Balls, No Glory’. De start van zijn flipperhobby vertoont veel gelijkenis met die van Hooijmaijers. Er was een sluimerende interesse in het spelletje dat hij vroeger speelde. „Ik weet nog goed dat ik in 1998 mijn eerste kast kocht. De verkoper vroeg de hoeveelste het voor me was. Mijn eerste, en daar wil ik het bij laten, antwoorde ik. Binnen een paar jaar had ik er tien”, zegt hij lachend. „Zo gaat het bij veel mannen.” Een tweedehands kast kost zo’n 1500 euro. Hooijmaijers en De Ruijter zijn ook te vinden op het Dutch Pinball Open, het Open Nederlands Kampioenschap Flipperen in de Voorste Venne in Drunen. Twee dagen lang staan er zo’n honderd flipperkasten. De bestuurders van de 21 jaar oude flippervereniging verwachten dat er rond de vierhonderd bezoekers komen spelen. De Ruijter speelt niet mee; hij denkt het dan te druk te hebben

Winfred de Ruijter (links) en Rens Hooijmaijers bij de flipperk

met regelen. Hooijmaijers speelt wel, ‘het is tenslotte in Drunen’. Het kan wel eens een mannenweekend worden, daar in de Voorste Venne. De Ruijter: „Flipperaars zijn vaak mannen tussen de 25 en 55 jaar oud, zo ook bij onze

“

De flipperkast verliest het in de Nederlandse horeca van de fruitautomaat Winfred de Ruijter

club. Je ziet het terug ma’s van de kasten: pen, tv-series en film ren tachtig. Cultuur u ge jaren”, zegt Hooi club telt ‘slechts’ een wen.” „Ja, we willen vrouwen in de vereni De twee hopen volge veel publiek. Hun ve naar eigen zeggen he flippererfgoed bewar ter: „De flipperkast v de horeca van de fr Niet gek: de laatste op, neemt minder ru slag en maakt minder Maar het is de gezelli flipperkast, zeggen v secretaris. Samen o staan en om de beurt

‘Als we van iemand horen dat ze ’t over Gu

n de Media

kasten van

g aan de themuziekgroems uit de jauit onze jonijmaijers. De n paar vroun best meer iging.” ende week op ereniging wil et Nederlands ren. De Ruijverliest het in ruitautomaat. levert meer uimte in ber herrie.” igheid van de voorzitter en om een kast t een nieuwe

uusje

BRABANTS DAGBLAD WOENSDAG 23 OKTOBER 2013

Nieu Pinballen volk in Drunen duurt hele weekeind door Niels van den Hoven DRUNEN – Zo’n 150 flipperkastspe-

Hooijmaijers. foto Frank Trommelen topscore neerzetten. „Wij zitten dan wel in het bestuur, maar dat wil niet zeggen dat we heel goed zijn. In onze vereniging zijn veel betere spelers. Maar dat vinden we prima. Het gaat ons om de gezelligheid en het populairder ma-

ken van het flipperen.” Die schone taak begint wellicht thuis: „Onze vrouwen en kinderen geven er niet zo veel om.”

bd.nl/heusden Een filmpje van de ACDC-kast

DUTCH PINBALL OPEN Op 2 en 3 november is het Dutch Pinball Open in de Voorste Venne in Drunen. Het Open Nederlands Kampioenschap wordt georganiseerd door de Nederlandse Flipper Vereniging De vereniging is opgericht in 1992. De club telt inmiddels 1100 leden

uit Nederland (1000) en België (100). De Nederlandse Flipper Vereniging nodigt ieder jaar een bekend persoon uit voor het kampioenschap. Vorig jaar was dat oudminister Gerrit Zalm, een fervent flipperaar. Dit jaar is het Miss Nederland, Jacqueline Steenbeek.

lers doen 2 en 3 november mee aan het Dutch Pinball Open (DPO) in de Voorste Venne in Drunen. Het Open Nederlands Kampioenschap Flipperen is een jaarlijks terugkerend kampioenschap, waarmee punten te verdienen zijn voor de World Ranking, de mondiale ranglijst van pinball-spelers. Nummer twee op die lijst is de Amerikaan Zach Sharpe. Hij geeft begin november acte de présence op het toernooi in de Voorste Venne. „De Verenigde Staten is hét flipperkastland ter wereld”, weet Winfred de Ruijter uit Drunen, voorzitter van de Nederlandse Flipper Vereniging. Die vereniging organiseert het DPO. De World Ranking geeft hem gelijk. In de top-25 staan twaalf Amerikanen. De beste Nederlander is de Groninger Paul Jongma, op plaats 17. De Ruijter: „De toernooien in Amerika zijn een stuk commerciëler. Je betaalt daar per keer dat je een poging wilt doen zo veel mogelijk punten te halen.” Het toernooi in Drunen kent een andere opzet. Wedstrijdspelers betalen inschrijfgeld en spelen op zaterdag kwalificatierondes. De beste 48 gaan door naar de finalerondes op zondag. De finale wordt gespeeld op drie verschillende kasten. In essentie is het spelletje simpel: wie de meeste punten haalt, wint en krijgt na afloop de felicitaties van Miss Nederland, de in Drunen geboren en getogen Jacqueline Steenbeek. Van de in totaal honderd kasten in de Voorste Venne zijn twintig gereserveerd voor het toernooi. Recreanten hebben de overige tachtig tot hun beschikking en kunnen een potje ‘vrij flipperen’.

door Sjaak Koole

WAALWIJK – V ging Waalwijk z meer in de weg. nen tot de lengt uit op hun nieuw aangelegd zal w ringweg. De bed volkstuindersve gend jaar verhui

De volkstuinde doen van hun h nabij de milieu te heeft het per uitbreiding van rein. Het nieu enkele honderd ten van het h grenzend aan h naal. Dat perceel is in geen enkel ande dat er geen gev tuinders nog ee sen. Om de aanleg mogelijk te ma nieuw bestemm Het voorontwe middels klaar omliggende pe deels eigendom Waalwijk. Het college ver

The Old aan bur

WAALWIJK – The zijn nieuwste c Wolluk’ aan bu Kleijngeld aan. Dat gebeurt op om 14.30 in café Op de cd van Th achttien liedjes zelfde thema he Negen nummer door Chel Hooi Dat zijn onder m wijks Volkslied

hadden, dan is dat echt een cadeautje voor

Rens Hooijmaijers

‘Modden’ van flipperkasten Deel 5: Verlichte Speakers Mod

Als echte liefhebber van bling-bling in een flipperkast stoorde die donkere speakers met daarboven vaak een heel mooie translite mij behoorlijk. Tijd om er eens iets aan te gaan doen ….

In dit artikel gaan we het hebben over een zelfbouw oplossing om het saaie speakerpaneel op te leuken met een verlichting dmv Leds in een kleur naar keuze. Je hoeft geen elektronica expert te zijn om het uit te voeren maar een gezond verstand, twee enigszins rechterhanden, wat flipperkast/electronica sleutelen soldeerervaring helpt wel. Nog wel even de gebruikelijke disclaimer : uitvoeren van Mods is geheel op eigen risiko !! Verder spanning van de flipperkast af tijdens het knutselen en pas weer aan zetten als je zeker weet dat alles goed zit !

ler sound’. Genoeg keuze. Verder zijn er per speaker vier ‘spacers’ nodig met een lengte van ca. 10 mm, acht in totaal dus. Je zult ook langere schroeven nodig hebben (4.2 x 25 mm in het geval van 10 mm lange spacers) Het eerste wat nu gebeuren moet is de speakers op de spacers plaatsen. Als je gebruik maakt van metalen spacers isoleer je deze eerst mbv isolatieband om kortsluitingen te voorkomen. Vervolgens monteer je de speakers op de spacers.

Allereerst moeten we de benodigdheden verzamelen. Nodig is een RGB Ledstrip, bij voorkeur type 5050 RGB meerkleurig. Aan 1 meter per kast heb je voldoende. Deze Ledstrip heeft een voeding van 12 VDC nodig. De 12 volt is makkelijk beschikbaar bij Stern via een los hangende 3polige konnektor die rechts in het cabinet ‘naast’ de geldinworpdeur hangt. Er zitten drie kleuren draad aan : zwart, rood en grijs/rood. Zwart is de min, rood is +5 VDC (niet nodig) en grijs/rood is +12 VDC. De grijs/rode en zwarte draad moeten we dus aansluiten. Maak de kabel hieraan lang genoeg om in de backbox te kunnen eindigen.

Als je maar één kleur wenst te activeren is er geen controller nodig, echter voor minder dan € 10,- koop je op Ebay een controller die op het geluid reageert en de ledstrip kan laten oplichten in diverse kleuren in diverse stijlen. Tik op Ebay maar als zoekargument in ‘RGB control-

Vervolgens knip je de ledstrip op lengte (gewoon de strip rond de spacers wikkelen en de gewenste lengte markeren). Let op bij het doorknippen: alleen op de gemarkeerde plaatsen mag de strip geknipt worden (is ca. iedere 10 cm).

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

Vervolgens isoleer je alle koperen delen om iedere kans op kortsluiting te minimaliseren en verbind je de twee strips (één per speaker) met een vier-aderige kabel dmv soldering. Aan één vd strips soldeer je vervolgens de voedingkabel. In het geval van een RGB controller zoals hieronder getoond is dit een vier-aderige kabel eindigend in een connector met vier metalen pinnen (ook te koop op Ebay). Deze controller kent een 12 VDC voedingsingang met een standaard ronde plug zoals hierboven getoond

Eindresultaat

Het open uiteinde soldeer je aan de ledstrip, het andere einde met de vier pinnen steek je in de controller.

Hierna wikkel je de twee strips rond de speakers, zet ze vast met een tiewrap, sluit de controller aan en je bent zo goed als klaar. Je plaatst het speakerpaneel terug en zet ze met de controller aan in de kleur en mode die je leuk vindt en geniet van het effect. Hoe ziet het eindresultaat er uit op video? Kijk op voor een voorbeeld op een Metallica PRO op http://www. youtube.com/watch?v=o4QYJWj3h7o . De totale kosten van deze mod hangt natuurlijk af van waar je de componenten haalt, transportkosten ed. maar als richtbedrag moet je denken aan ca. € 15,- per kit. Ik hoop jullie met dit artikel enthousiast te maken voor het nog leuker maken van je flipperkast. Heb je een leuke mod welk je wilt delen met ons of heb je vragen? Stuur dan een email naar pinball@ rensellen.nl

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

BAS VIS

RFT Seizoen 2013 - Eindstand Maar liefst 11 toernooien in het voorbije jaar. Met bij bijna alle toernooien een maximale bezetting, ook bij de edities in het najaar (Wamel, Ommen en Rotterdam). Leuk ook: een bezoek aan maar liefst vier nieuwe locaties tijdens deze jaargang. In de top van het klassement veel bekende namen. Bij de finale gaan de beste 24 spelers onderling uitmaken wie zich NFV Kampioen 2013 mag noemen. Voor de winnaar staat er een nieuwe wisselbeker klaar. Wie wordt de opvolger van Albert Nomden, die de eerste drie edities van dit kampioenschap wist te winnen? RFT Midden Nederland (Wamel) zondag 29 september 2013

RFT Vechtdal (Ommen) zondag 17 november 2013

Het toernooi zou oorspronkelijk in Almere plaatsvinden. Door omstandigheden kon dat niet doorgaan en dat bericht kwam pas op de donderdag voor het toernooi. Dankzij Edwin Nijs hoefden we alleen een adreswijziging aan de spelers door te geven en geen annulering. Super! In de ENDzone staat een prachtige collectie kasten met klassiekers als Laserwar en Star Trek (DE), verrassende kasten als Shaq’Attack en Stargate maar ook populaire titels als Scared Stiff en Spider-Man

Een terugkeer naar Hyperballs voor de tweede workshop van het jaar. De gameroom van René is een garantie voor veel flippervermaak. Bij de aanmelding was er één speler heel enthousiast om de verre reis van Rotterdam naar Ommen te maken: Rob Overdijk. Rob bewees bij deze editie dat je met zo’n instelling boven jezelf kunt uitstijgen, want hij wist het toernooi te winnen. Daarmee verstierde hij een klein beetje het verjaardagsfeest van Victor Stulemeijer die na het verjaardags-ontbijt in Breda ook in de auto was gesprongen voor een middagje flipperplezier.

De finale tussen Mark en Lieven werd pas in de laatste bal op de derde kast (CFTBL) beslist. Het was een spannende pot, maar zeker niet goed. Lieven scoorde na een restart van de multiball jackpots en een superjackpot. Mark had de nastoot, kreeg dezelfde opdracht met een restart van de multiball, haalde een jackpot en vond toen een outlane. De trofee ging derhalve mee naar België.

RFT Zuid Holland (Rotterdam) zondag 24 november 2013! Bijzondere locatie, namelijk een poolcafé in het centrum van Rooterdam. Dieter van Es heeft daar een tiental kasten in exploitatie staan. Voor de gelegenheid had hij het rijtje nog wat aangevuld en voor de spelers een leuke verrassing in petto: de nieuwe Star Trek van Stern. Die

Resultaten 2013 – Ambities 2014 Zoals gezegd: 11 toernooien en 10 verschillende winnaars. Alleen Roy Wils wist meer dan eens te winnen. Het aantal deelnemers groeide mee met het aantal toernooien en lag boven de 85. Bij alle toernooien waren er meer dan 20 spelers. Wat andere feiten uit deze jaargang: •

• •

•

Justin van Schooneveld speelde het maximum aantal toernooien: 10! (er waren nl. twee toernooien op één dag); er waren nog 12 spelers die 6 toernooien of meer speelden. De leeftijd van de deelnemers varieerde van 6 tot 66 jaar; beste jongeling: Mart Oenema De RFT deelnemers kwamen uit verschillende landen: NL (69), BE (12) en DU (5). De winnaars uit BE (4) en NL (7) Er waren toernooien in Noord (Ommen), West (Rotterdam, Amsterdam), Zuid (Eke, Kapellen), Oost (Etten) en Midden (Schijndel, Wamel) en Zuid (IJsselsteyn).

Veel dank aan de gameroom eigenaren voor de gastvrijheid en aan de wedstrijdleiders voor hun support. De ambitie voor 2014 is om 8 ‘full size’ RFT’s (24 spelers; februari, maart, april, mei, juni, september, oktober, november) en 8 ‘mid size’ RFT’s (12 spelers) te houden.





























































 













  







   





 





















































































































































































































 











































 























































  







 









 





  

 

























































































































































































































































































 























 



















 















 









 









 





 

























 







 























 













 

 





 







vlnr Roy Wils (2e), Didier Dujardin (1e) en Pieter van Leijen (3e)’





Tussentijdse

mochten de deelnemers ’s ochtends samen met hem uit de doos halen. In de line up enkele minder bekende titels zoals de Cue Ball Wizard en Independence Day, iets dat door veel spelers positief werd gewaardeerd. Een heel leuke entourage en opnieuw een verrassende winnaar: Didier Dujardin. Hij was in de finale te sterk voor Roy Wils. De derde plek was voor Pieter van Leijen.

 

 

















 



 

 







 

 



 





 

 

 











 





 

      





 







 

  



      

   

  



NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

Flipperen i & Koffie

Uit de hand gelopen hobby

Kampioen in Flipperen

Flipperkast voor verjaardag Flipperen is voor veel mensen jeugdsentiment. voor Jasmijn de Jong (25) is het voor een groot deel haar sociale leven. zes flipperkasten staan er in de garage van haar stiefvader, waar ze dikwijls op aan het spelen is. “zet het adres maar niet in het artikel, hoor. Dat is eerder gebeurd en toen kwamen hier buurtjongens aan de deur om te vragen of ze mochten flipperen. Dat is niet echt de bedoeling...” Jasmijns moeder is groot liefhebber van flipperen en krijgt van haar stiefvader voor haar veertigste verjaardag een flipperkast. Ook Jasmijn is meteen verkocht en gaat spelen. het gezin maakt kennis met de flippervereniging en kijkt bij een toernooitje waar ook dertig kasten staan om op te spelen. “niet veel later bezochten we het nederlands Kampioenschap. Daar stonden wel honderd kasten die je mocht uitproberen. geweldig!” Op haar zestiende gaat Jasmijn naar de Wereldkampioenschappen in amerika en neemt deel. “iedereen kon zich daarvoor inschrijven. De kosten kon ik opbrengen omdat dit deels een verjaardagscadeau was. De wedstrijd ging niet al te best.” twee jaar later gaat het stukken beter en wordt ze europees Kampioen in münchen. “veel thuis spelen en goed kijken naar wat een ander doet en hoe je dat kunt toepassen in je eigen speelstijl, hebben mijn spel sterk verbeterd. Ook door andere mensen naar mijn spel te laten kijken, krijg ik waardevolle tips”, legt ze uit. “het is heel belangrijk om je goed te focussen. De meeste mensen denken dat flipperen veelal met geluk te maken heeft, maar het draait grotendeels echt om controle. het is geweldig als het lukt om de bal te laten doen wat jij wilt. heel verslavend ook, helemaal als je merkt dat je er goed in begint te worden...”

“Flipperen socialer dan gokken” Op haar achttiende werd ze Europees Kampioen. Een jaar later veroverde ze de nederlandse titel en wel in Deventer. Vervolgens werd ze nog tweemaal nederlands Kampioen. Koekmag drinkt koffie met Jasmijn de Jong, een meid met een zeer bijzondere hobby: flipperen. Als ze eenmaal begint te vertellen over haar passie, houdt ze niet meer op. “Het is nogal verslavend, ja.”

vooral begin jaren negentig zijn flipperkasten overal te vinden. “in die periode waren er veel fabrikanten en was er dus ook veel concurrentie. De ene na de andere

zo op het eerste gezicht kom je binnen in een doodnormaal huis. een eetkamertafel met stoelen, een bank, een keuken, een tuin met schuurtje... niks aan de hand, een huis zoals vele. Ware het niet dat een groot deel van de inrichting is aangepast op het flipperen. Sterker nog, het huis is er deels opnieuw voor opgebouwd om de flipperkasten uit de woonkamer te verbannen. “het hele huis stond vol. als je aan het spelen was, kon de deur van de woonkamer naar de gang niet meer open.” De garage werd ingericht tot ‘play area’. “De garage is volledig geïsoleerd, zodat niemand last heeft als je hier aan het spelen bent.”

& Koffie stopte ermee.” Flipperkasten maakten plaats voor gokkasten en fotoplay-apparaten. “tja, op de plek waar één flipperkast stond, konden twee gokkasten staan. Ook levert een flipperkast minder geld op. als je goed bent, kan het spel namelijk erg lang duren. en een flipperkast is erg storingsgevoelig. niet raar dus dat ze verdwenen, maar wel jammer. een flipperkast is in mijn ogen een stuk socialer dan een gokkast, waarbij je alleen op knoppen drukt.” in Deventer staan er nog flipperkasten in de snackbar aan de Boxbergerweg, in coffeeshop maya op de Brink en in het Speelgoedmuseum. “althans, voor zover ik weet.” Jasmijn werkt bij restaurant Boas in het centrum en volgt de opleiding verpleegkunde. Jaarlijks pakt ze heel wat toernooien mee en ziet daarbij veel van de wereld. zo komt ze onder meer in Las vegas, Pittsburgh, münchen, Londen, Stockholm en Birmingham. “De kosten voor de reis en verblijf moet ik zelf betalen. voor mij is het echter ook vakantie. vaak combineer ik dingen. zo viel het toernooi in Londen tegelijk met de verjaardag van een vriendin die daar woont, dus ging ik naast de wedstrijd ook gezellig met haar de stad in. naar Stockholm ging ik samen met mijn moeder; wedstrijd en een weekendje weg in één.” Flipperen is voor haar dus meer dan puur toernooien spelen. “Je leer ontzettend veel mensen over de hele wereld kennen. het is een hechte club. vrijwel iedereen gaat zeer vriendschappelijk met elkaar om en helpt elkaar.”

Opvallende verschijning De Deventer flipperkampioene is in de wereld van het flipperen een opvallende verschijning. in vergelijking met andere spelers is ze jong. Daarnaast is ze vrouw. “er zijn inderdaad weinig meiden die aan flipperen doen. toernooien zijn dan ook vaak gemengd. van de vrouwen ben ik één van de beste en bij de mannen kan ik goed meekomen.” Ook de houding die ze aanneemt achter de kast - de ene voet ver voor de ander - wekt vaak belangstellende blikken. het flipperen zelf? Jasmijn legt uit dat elke flipperkast een eigen verhaal met opdrachten heeft. zo showt ze hoe ze op de kast ‘Cirqus voltaire’ de negen opdrachten moet vervullen ‘om bij het circus te horen’. “Jongleren, beesten, acrobaten, een spin... als de opdrachten zijn volbracht komt er een eindspel. heb je die ook gehaald? Dan begint het spel opnieuw. Dat komt echter niet vaak voor hoor...” De flippervereniging, die ooit in Deventer naast de kanovereniging zat maar tegenwoordig in ederveen huist, is altijd op zoek naar nieuwe mensen. “in nederland hebben we de grootste flippervereniging ter wereld. nieuwe leden zijn natuurlijk altijd welkom. zo kun je elke eerste vrijdag van de maand in het clubhuis langskomen om te spelen. Daarnaast kun je alle kanten op met flipperen: er zijn verzamelaars, mensen die het interessant vinden om aan de kasten te klussen, spelers natuurlijk en mensen die hun eigen flipperkast bouwen. verder zijn er genoeg mensen die maar al te graag vertellen over hun uit de hand gelopen hobby...”

wil je meer informatie over flipperen? neem dan een kijkje op de website van de nederlandse Flipper Vereniging: www.nfvpinball.nl.

in de Media

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

DE VIJFDE SPELER Clubhuis Wat heeft een doorsnee vereniging in Nederland, maar ook zeker daar buiten, eigenlijk nodig? Behalve leden, zijn een naam, logo, clubblad & website en een clubhuis zo een beetje meer dan noodzakelijk. Toen de Nederlandse Flipper Vereniging iets meer dan twintig jaar geleden werd opgericht, was de Spinner de spreekwoordelijke olie in de machine van de NFV. Het internet stond nog in de kinderschoenen, het logo was in een achternamiddag in elkaar geknipt en geplakt en een clubhuis was iets waar in die tijd nog helemaal niet over gesproken werd. Anno 2013 gaat het goed met de NFV. Het aantal leden is al jaren even stabiel als respectabel. Of andersom. De Spinner wordt al jaren door veel leden gezien als de primaire reden voor het NFV lidmaatschap en ook het logo en de website zijn dik in orde. Er is eigenlijk maar een reden tot serieuze zorg. Het clubhuis! Een jaar of tien terug was het het toenmalig bestuur met voorzitter Geert Jan de Vries dat de noodzaak van een clubhuis voor het eerst serieus onderkende. Het aantal kasten in exploitatie nam schrikbarend af; de mogelijkheid om machines beschikbaar te krijgen voor evenement en werd dus steeds moeilijker en een flipperverenging zonder kasten, had weinig bestaansrecht. Het bestuur heeft in die periode twee dingen in gang gezet. De NFV heeft een enorme collectie kasten opgebouwd en die kasten werden vervolgens gestald in het eerste clubhuis in Deventer. Die hele clubhuisbeslissing is wellicht de redding van de NFV geweest. Een flipperkast is mooi. En daarnaast ook nog eens leuk om op te spelen, maar zo’n kast is bovenal zwaar. Doordat we een clubhuis hadden met een eigen collectie, was het opeens geen rocket science meer om een toernooi te organiseren. Het gros van de kasten was er immers al en voor de locatie gold hetzelfde. Hoewel ik Deventer niet maandelijks

frequenteerde –ik ben per slot van rekening een Amsterdammer die maar moeilijk buiten de ring komt- was het clubhuis goed en functioneel. Toen de NFV noodgedwongen Deventer moest verlaten was daar de kippenschuur in Ederveen die door de inzet van talloze vrijwilligers werd getransformeerd tot een Funhouse met meer dan honderd kasten. Ederveen werd de standplaats van de NFV en als een overijverige ambtenaar niet op zijn strepen was gaan staan, dan had de flippervereniging daar de komende jaren nog zorgeloos gezeten. De actualiteit is echter anders en de vereniging moet op zoek naar een nieuw onderkomen. Deze constatering is zuur, omdat de zoektocht en de daar op volgende verhuizing voor een klein deel van de leden, die de vereniging grotendeels handen en voeten geven, een grote hoeveelheid werk gaat geven. Toch moeten we niet somberen, om maar eens een cliché van premier Mark Rutte te gebruiken. Het is meer dan jammer dat we Ederveen moeten verlaten, maar ik zie ook de mogelijkheden en het potentieel die zo’n verhuizing met zich mee brengt. Hoewel ‘Ederveen’ een prima clubhuis was, waren het louter leden die de locatie bezochten. Tevens was het een plek waar je niet spontaan tegen aan liep. Dat moet anders met een nieuw onderkomen. Een nieuw clubhuis moet dus worden gezocht in een centraal gelegen stad –in de straal tussen Utrecht, Amersfoort en Den Bosch- bij voorkeur in het centrum van die stad. In hartje Amsterdam is onlangs een ouderwetse arcade geopend en die hal is ‘een groot succes’. Open daarom in een leegstaand kantoor in bijvoorbeeld Amersfoort een clubhuis dat open is voor leden maar ook voor niet-leden. Op deze manier wordt het flipperen onder de aandacht gebracht, laagdrempelig gemaakt en zo wordt ook het erfgoed behouden. Precies de doelstelling van de NFV.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 4

De allernieuwste

flippers staan bij

GAME-XL

Wij hebben regelmatig tweedehands / nieuw gebruikte flipperkasten in de verkoop. Bel ons voor de meest recente voorraad.

Game-XL Friezenstraat 3, 5249 JT Rosmalen T +31 (0)73 5222264, F +31 (0)73 5222287 www.game-xl.nl, E-mail: info@game-xl.nl