Niveau Bizz Magazine 2012 vol. 2 by StudioPress

2 0 1 2

v o l .

Losse nummers e 7,50

BiZZ magazine euregio

VOIDO SCHOMMELSTOEL DOOR RON ARAD, BERDEN WONEN ALFA EDELPILS Fotografie: Guy van Grinsven / StudioPress

BEELDVORMING Niveau BiZZ magazine euregio is een onafhankelijk blad op basis van kwaliteitsfotografie en verschijnt twee keer per jaar. Sales: T +31 (0)43 - 356 14 90 F +31 (0)43 - 356 0084 Mart Zeekaf (Marketing & Sales) M +31 (0)6 - 109 155 46 Jacqueline van Lijf (Sales) M +31 (0)6 342 490 38 Marjo Keijbets ( Sales) M +31 (0)6 - 51920645 Redactie, marketing en sales: Niveau bizz magazine euregio Molensingel 73, 6229 PC Maastricht www.niveaumagazine.nl info@niveaumagazine.nl Office management: Linda Jansen T +31 (0)43 - 361 82 82 Uitgeverij: StudioPress B.V. Molensingel 73, 6229 PC Maastricht T +31 (0)43 - 361 8282 F +31 (0)43 - 356 0084 Fotografie: StudioPress Fotoproducties B.V. Molensingel 73, 6229 PC Maastricht T +31 (0)43 - 361 82 82 F +31 (0)43 - 356 00 84 info@StudioPress.nl Beeldbewerking: Joris Vroemen Styling: Marij Bormans Redactie: Guy van Grinsven, hoofdredacteur InterPunct, eindredactie Jo von Drak Joe Grozny Jules de Limbourg Dreffus Raneguel Victor van Wilre

Bijdragen: Jan Willem Bertens Jacques Herraets Louk J.E. Hustinx Peter Legrand Thamara Lindeman Daniëlle de Mol Moncourt Ton Reijnaerts Mathieu Scaf Frans T. Stoks Kenneth Tan Henri Wynants

104

116

120

Opmaak: Rob Simons, Ontwerpburo RS www.ontwerpburors.nl i.s.m. StudioPress

Echte fotografie of manipulatie? (3)

Beaver back in town

Jules de Limbourg ontmoet... Wim Ortjens

Druk: Drukkerij Hendrix, Peer

Céramique, van oud fabrieksterrein naar hippe stadswijk

All around Maastricht

Deze NIVEAU is gedrukt op exclusief papier van:

ALFA ‘hopt’ naar de top

Controlled circulation Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of op enigerlei wijze worden gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.

Hilhorst Groep Kerkrade

Oogziekenhuis Maastricht - Wonderen bestaan niet

Geloofsbrieven J.W. Bertens

Timboektoe - Mysterieuze stad aan het einde van de wereld

Vernieuwd stadshart Tongeren

Kip, met een zachte g

Sphinx showroom weer als vroeger

MOOI dankzij plastische chirurgie

Jane Goodall bezoekt GaiaZoo

Les plus beaux villages de Wallonie (10)

Hotel Merici in hartje Sittard

Dalai lama in Hoei (B)

Thermae 2ooo - verander je levensstijl

100

Noord-Ierland Special - Titanic

104

Noord-Ierland Special - Giant’s Causeway

116

Noord-Ierland Special - Bobby Sands

120

SPEE Advocaten - haastige spoed

127

Stijn Huijts - Nieuwe directeur Bonnefantenmuseum

128

VOORWOOR

Met hart en ziel

ls je dingen doet vanuit je hart, is het resultaat een weerspiegeling van je ziel. Niet dat zoiets meteen zoden aan de dijk zet, maar het geeft je wel een goed gevoel. Zo ook deze nieuwe uitgave van NIVEAU BiZZ magazine euregio, die we weer vanuit ons hart hebben gemaakt. Ze is wederom een afspiegeling van wat we zijn: creatieve, gekke maar vooral bezielde en behoorlijk eigenwijze mensen. Eigenschappen echter die we graag met u delen, al wordt het wel steeds moeilijker dit allemaal onder dezelfde condities rond te krijgen. De meesten van u krijgen dit luxe magazine gratis aangeboden of toegestuurd. Om eerlijk te zijn, er moet iets veranderen en we zijn druk bezig iets te verzinnen. Een eerste aanzet zal zichtbaar zijn in het najaar. Dan verschijnt ook een speciaal, uniek hardcover kunstfotoboek over Maastricht en de Euregio Maas-Rijn anno 2012, op een zeer speciale manier vastgelegd en beschreven. Verderop in het magazine leest u er meer over. Over hart en ziel gesproken: onlangs hebben een goede vriend en vriendin het tijdelijke met het eeuwige verwisseld: woningstoffeerder Sjef Willems en de Belgische modeontwerpster Kaat Tilley. Beiden waren op hun eigen wijze mooie mensen, bezielde ondernemers, met het hart

op de goede plaats. Jammer dat Sjef zijn rol als ‘bieleman’ tijdens de vierjaarlijkse ‘Groete Broonk’ van Gronsveld net niet meer heeft kunnen spelen. Een van de meest creatieve talenten van België, de eigenzinnige Kaat Tilley, en haar romantische mode- en meubelcreaties kent u van een aantal reportages in NIVEAU. Door wat zij waren in hun leven, zullen hun ziel en creaties voortleven. Terug naar de levenden: Wim Ortjens, de man achter de tv-campagne ‘Zuid-Limburg. Je zal er maar wonen’, wordt door Jules de Limbourg aan de tand gevoeld en legt zijn ambities en motieven uit. Lees hoe het heel Limburg in de toekomst zal vergaan en hoe hard het Limburgs hart zal kloppen. Zo ook dat van antropologe Jane Goodall. Zij

heeft vijftig jaar geleden haar hart verpand aan de chimpansees en vertelt daar tijdens haar bezoek aan GaiaZOO in Kerkrade een bezielend verhaal over. U leest het in deze NIVEAU, evenals het verhaal van ALFA- bierbrouwer Harry Meens, die zich tussen biermastodonten meer dan staande weet te houden. Hij slaagt erin zijn vakmanschap te combineren met de puurheid van zijn unieke ingrediënt, water uit een eigen bron in Thull. Resultaat: een bier met een eigen ziel en toekomst. Ook waren we in het mysterieuze Noord-Ierland en ontdekten op de scheepswerf van Harland & Wolff, waar honderd jaar geleden R.M.S Titanic gebouwd is, de geschiedenis van dit schip die de komende honderd jaar nog wel zal voortleven. Met de ‘Titanic Experience’ zijn de plaatselijke autoriteiten erin geslaagd het schip in een spiksplinternieuw museum te laten herleven en een ziel terug te geven. Zie en lees ook hoe het negengangendiner dat de passagiers van de First Class (God hebbe hun ziel) aan boord van de Titanic niet volledig hebben kunnen afwerken, voor mij niét het ‘Laatste Avondmaal’ is geworden. Op de valreep ook nog een terugblik naar een van mijn mooiste reizen naar het einde van de wereld, Timboektoe. Daar fotografeerde ik een aantal wonderbaarlijke kunstwerken, voordat een stel religieuze fanatici in naam van God de eeuwenoude graftombes met de grond gelijk maakten. Als dát de wens van God is, dan is dat in ieder geval niet mijn God, en reserveer ik mijn hart en ziel voor positievere zaken! Zoals het maken van deze NIVEAU BiZZ magazine euregio. Veel kijken leesplezier!

Guy van Grinsven fotograaf / uitgever NIVEAU BiZZ magazine euregio

ECHTE FOTOGRAFIE OF MANIPULATIE? (3)

n mijn vorige bijdragen in deze rubriek heb ik het steeds over het technische aspect van de fotografie gehad. Op welke manier kun je nog een echt gefotografeerd beeld onderscheiden van een gemanipuleerd beeld? In hoeverre is wat je afgebeeld ziet in krant of tijdschrift, een werkelijke weergave van wat de fotograaf heeft waargenomen en vastgelegd?

Do’s-and-don’ts Nog nooit was het zo eenvoudig afzonderlijke gemaakte fotobeelden samen te voegen tot een nieuw beeld en daarmee de suggestie te wekken dat wat staat afgebeeld, zich daadwerkelijk zo heeft afgespeeld. Gelukkig is de gedragscode voor professionele fotografen die werken voor de media duidelijk: geen toevoegingen of geen verwijdering van elementen die binnen het zichtbare deel van de foto te zien zijn. Er zijn al foto’s van an sich goede fotografen uit prestigieuze fotowedstrijden, zoals de Zilveren Camera of World Press Photo, uit de competitie gehaald omdat er binnen het zichtbare beeld digitaal wijzigingen waren aangebracht – extra rook en ontploffing toevoegen, achtergrond aanpassen om ‘storende elementen’ weg te werken enzovoort. Wat met de moderne technieken wel mag, is ook duidelijk: een uitsnede maken van een beeld, een kleuraanpassing of een sfeerversterking aanbrengen door middel van het zogenaamde ‘doordrukken’ of tegenhouden. Uitsneden maken is natuurlijk zo oud als de schilderkunst en de fotografie: je kunt immers nooit alles voor, achter en om je heen in één beeld vastleggen. Hoeveel je uitkadert, ligt aan het gebruikte objectief. Of je nu een groothoek- of telelens gebruikt, je foto is altijd gekaderd. Kleur- en contrastaanpassing dienen om de onvolkomenheid van de opnamechip of film te compenseren. Onze ogen, gecombineerd met onze hersens, zijn tienmaal gevoeliger in het registreren van contrasten dan het beste fotografisch materiaal – zowel analoog als digitaal. Het gevolg daarvan is dat de contrasten in een foto veel groter zijn dan wat je ogen registreren. Daarom vallen voor veel mensen de vakantiefoto’s zo vaak tegen: een portretfoto overdag in volle zon gemaakt, geeft al gauw ‘zwarte’ ooggaten in het gezicht. Of, in tegenlicht gemaakt, een mooie achtergrond maar de hele familie staat onherkenbaar als een zwarte vlek op de voorgrond.

Suggestie Deze keer gaat het om een ander soort manipulatie; de suggestie die een foto opwekt. Hierin komt veel meer het persoonlijke karakter van de fotograaf tot uiting. Door een accent te leggen in een foto of voor een bepaalde uitsnede te kiezen, kan je een sfeer creëren die, al dan niet, recht doet aan de situatie of die wellicht anders is dan de werkelijkheid of die een bepaald aspect van die werkelijkheid accentueert. In de fotojournalistiek wordt dit veelvuldig toegepast. Herinnert u zich nog de winnende World Photo die het einde van de Vietnamoorlog inluidde? Kim Phuc werd bekend doordat zij als negenjarig meisje gefotografeerd werd terwijl ze naakt op de camera af kwam gelopen, nadat er op 8 juni 1972 een napalmaanval had plaatsgevonden op haar woonplaats. Die close-up werd een indringend beeld dat in kracht won door de het geïsoleerde beeld. Als je de filmbeelden bekijkt, zie dat het er wemelde van de mensen. De fotograaf was een ‘embedded journalist’, een deelnemer van in perskonvooi van veel meer fotografen en cameralieden en journalisten. Nu, de foto hiernaast heb ik onlangs gemaakt in het Waalse Hoei tijdens het bezoek van de dalai lama in mei van dit jaar. Na de inzegening van de tempel gaf de dalai lama nog wat tekst en uitleg aan een grote groep boeddhisten die, tegen betaling, een stoeltje hadden bemachtigd voor het podium. Zoiets als bij een bioscoop of openluchtconcert. Het was warm en de goede man liet even op zich wachten. Net als bij Pinkpop waren ook hier kraampjes met allerlei versnaperingen ingericht. Zo ook een ijskraampje... Tsja, als dan plotsklaps de grote geestelijk leider op komt dagen en zijn betoog begint, wat doe je dan met je net veroverd ijsje? De dalai lama is weliswaar een uitzonderlijk mens, maar ook gewoon een mens wie niets menselijks vreemd is. Gewoon opeten dus! Alle collega’s fotografeerden de dalai lama, ik keek achterom. Gewoon ‘click’, geen manipulatie, gewoon de werkelijkheid! Per slot van rekening wordt ook hier in een behoefte voorzien... in twee behoeftes zelfs! Tekst & fotografie: Guy van Grinsven

BEAVER BACK IN TOWN! In onze contreien was de bever een uitgestorven dier, nadat het in het verre verleden vogelvrij was verklaard. Met goedkeuring van de katholieke kerk prijkte de bever immers op het vrijdagmenu omdat de clerus het als waterdier als een visachtige beschouwde. Verder bracht zijn dichte pels erg veel geld op, vergelijkbaar met de hoogte van een gemiddeld maandinkomen in die tijd. Eind jaren negentig van de vorige eeuw werd in de Hoge Venen in de Belgische Ardennen min of meer illegaal een aantal bevers uitgezet. Daarmee was het startsein gegeven voor een verdere uitbreiding van de beverkolonie. Dat ze hun tijd niet alleen aan het bouwen van stuwdammen en het omknagen van boompjes hebben besteed, blijkt uit het feit dat de beestjes inmiddels ‘illegaal’ de grens met Nederland zijn overgestoken en zich al een vaste plek aan de oevers van de Maas in Maastricht hebben verworven. Ook in Nederland zijn bevers uitgezet, met name in de Biesbosch en in Noord-Limburg. Of deze zich nu ook in zuidelijke richting hebben verplaatst en zich in Maastricht hebben gevestigd, zal voorlopig nog wel een vraag blijven. Eén ding is echter zeker: de bever is weer terug in het land, zoals hier te zien in de jachthaven Pieterplas in Maastricht. Tekst en fotografie: StudioPress

Jules de Limbourg ontmoet...

Jules de Limbourg, een Euregionale vagebond, ontmoet bekende en minder bekende mensen. Hij schrijft met een bijna nostalgische pen. Hij is zo oud dat hij alleen maar zijn ouderwetse inklapbare ‘Old English garden chair’ laat fotograferen.

JULES DE LIMBOURG ONTMOET...

WIM ORTJENS,

EEN GOEDEVERHALENVERTELLER

nlangs werd ik weer even aangenaam terug in de tijd geworpen bij het verschijnen van een speciale editie van de Donald Duck. ’s Werelds beroemdste eend, die inmiddels zijn zestigste verjaardag in Nederland viert, verruilde in maart van dit jaar eenmalig Duckstad voor Limburg. In die speciale editie eet Donald vlaaien en wint hij eindelijk eens van Guus Geluk bij het ‘bölkes sjete’ op het Oud Limburgs Schuttersfeest. Je zult er maar op bezoek gaan... Ik herinner me nog goed het opgewonden gevoel als de Donald op de mat viel en ik, na mijn jongere broertje asociaal van me af

geslagen te hebben, weer een paar uurtjes kon wegmijmeren in die krankzinnige wereld van pratende eenden, een stinkend rijke oom, ‘zware jongens’ als zwaarste criminelen en buitengewoon grappige honden. Je zou er als kind maar wonen! Broertje moest het dan maar even doen met de Katholieke Illustratie of de Libelle. Heimwee naar de Donald is heimwee naar je kinderjaren. Maar met heimwee alleen, of met sentimentele herinneringen aan tijden die voorgoed voorbij zijn, kom je er niet. Dat weet Wim Ortjens, directeur van Regiobranding Zuid-Limburg als geen ander. Het wel heel moderne bureau van Ortjens, verantwoordelijk voor onder andere de slogan ‘Zuid-Limburg, je zult er maar wonen!’, is gevestigd in AINSI, een omgebouwde fabriekshal van de oude ENCI-fabriek. Voortdurend houdt hij de vinger aan de pols van de veranderingen, vooral die ten goede, van het sociaal-economischculturele klimaat in Zuid-Limburg, en hij brengt dat ook nog eens overtuigend voor het voetlicht. Een van de Ortjens’ doelstellingen is het aantrekken en behouden van hoogopgeleiden in Zuid-Limburg. Donald Duck valt daar niet meteen onder, maar zelfs aan de komst van zo’n opgewonden standje kan altijd weer een positieve draai worden gegeven.

IEDEREEN EEN ZEVEN VOOR WISKUNDE Wim Ortjens is au fond een verhalenverteller. Dat blijkt niet alleen uit zijn kenmerkende flux de bouche bij de talloze presentaties die hij de afgelopen jaren gaf – als woordvoerder van oud-burgemeester Gerd Leers, als spreker op een Percha Kucha-avond, als promotor van ‘the Bright site of Life’ – maar evenzeer uit zijn carrière de afgelopen jaren. De geboren Heerlenaar wilde in 1984, toen hij van de middelbare school kwam, weg uit de ooit zo moderne stad, die toentertijd zwaar in verval was geraakt. Hij ging rechten studeren in Maastricht (liever in Amsterdam maar de plaatsingscommissie besliste anders), dat hij toentertijd nog een ingedut provinciestadje vond, waarvan de charmes interessant waren voor de wat oudere jongeren maar niet voor studenten. Aan Fontys Hogescholen behaalde hij onderwijsgraden in Nederlands (zijn passie), geschiedenis en wiskunde (zijn tic) en stond als kind uit een onderwijzersgezin al snel voor de klas. Inderdaad: verhalen vertellend. Niet alleen over geschiedenis, maar ook over wiskunde. Veel ouders van jonge meiden in 6 VWO die dachten dat ze voor hun eindexamen zouden zakken door een onvoldoende voor wiskunde, wendden zich voor bijles tot de wiskunde-dokter. Ortjens: “Ik beweerde toen dat

ik iedereen aan een zeven voor wiskunde kon helpen. En dat deed ik door verhalen te vertellen, door een probleem verhalend te maken, vanuit een andere invalshoek te presenteren. Neem zoiets als voorwaardelijke kansrekening: ‘Hoe groot is de kans dat je een been breekt na twintig glazen bier’ is net even een andere vraag dan: ‘Hoe groot is de kans dat als iemand ’s nachts om 1 uur zijn been breekt, die persoon twintig glazen bier heeft gedronken.’” “In zekere zin ben ik altijd docent gebleven”, zegt Ortjens, want zijn grootste hobby is en blijft complexe zaken op een voor leken begrijpelijke manier uitleggen.

VERSLAGGEVER EN REDACTEUR Verhalen bleef hij vertellen, en nu vooral schrijvend, toen hij in 1993 verslaggever en redacteur werd voor het universiteitsblad Observant. Niet als een muckraker die keer op keer schandalen boven water probeert te halen, maar als een schrijvend docent die complexe wetenschappelijke studies en proefschriften vertaalt naar voor een groot publiek begrijpelijke teksten. Vervolgens zette hij zijn eigen communicatiebureau op en kreeg een baan als communicatieadviseur bij het ABP in Heerlen.

RECHTERHAND VAN GERD LEERS In 1999 kwam hij in dienst van de gemeente Maastricht, waar hij veel leerde van zijn baas Pieter Beek. Gerd Leers werd in 2002 burgemeester van Maastricht, een jaar later werd Ortjens hoofd van de afdeling communicatie en woordvoerder van Leers. Ook hier ontpopte Ortjens zich als de verhalenverteller. Een mooi voorbeeld was de besluitvorming rond de A2tunnel. Het A2-project lag al vijftien jaar ergens onder op een stapel op de bureaus van het ministerie van Verkeer en Waterstaat. In Maastrichtse ogen werd er veel te weinig urgentie aan gegeven. Met Leers bedacht Ortjens dat ze het probleem moesten ‘reframen’. Tot dan gezien werd het als een verkeersprobleem: minister Netelenbos mat de lengte van de files in Nederland en concludeerde dan dat er nog tientallen langere files waren, die eerst moesten worden opgelost. Maastricht zou dan pas in 2030 aan de beurt komen. En daar had Gerd Leers geen geduld voor. Ortjens kwam, mede op advies van zijn oude leermeester Beek, met het idee de A2-problematiek niet als een verkeersprobleem maar als een ‘leefbaarheidsvraagstuk’ te definiëren. De leefbaarheid van de stad was in het geding zolang de A2 bleef zoals die was: een soort Berlijnse Muur

van staal, stank en uitlaatgassen, die dwars door de stad liep en verdere stadsontwikkeling belemmerde. Ortjens schakelde een hoogleraar in die had berekend dat kinderen die langs de A2 opgroeien en naar school gaan, evenveel fijnstof binnenkrijgen als kinderen die enkele pakjes sigaretten meeroken. “Dat zijn natuurlijk heel indringende beelden.” Vervolgens verzonnen Leers en Ortjens het plan om alle lijsttrekkers die in de verkiezingsstrijd die toen woedde en toch wel naar Maastricht kwamen, voor de camera te halen en zich te laten uitspreken over de A2-problemen. Stuk voor stuk riepen ze voor die camera dat ze de A2 meteen zouden aanpakken als ze de verkiezingen zouden winnen. Leers en Ortjens verzamelden die beelden en maakten er een één minuut durende compilatie van waarop twaalf lijsttrekkers, onder wie Pim Fortuyn, zich onomwonden uitspreken vóór onmiddellijke aanpak van de A2. Kort vóór Prinsjesdag ontdekten Ortjens en Leers dat het A2-project in hun ogen weer onvoldoende prioriteit had gekregen op de begroting van Verkeer en Waterstaat. Daarop besloten ze de dag vóór Prinsjesdag het filmpje door te spelen aan het NOS-Journaal, die het uitzond. Tijdens de Algemene Beschouwingen van Prinsjesdag kwam dit ter sprake. “Nu was het niet meer een

verkeersprobleem, ook geen leefbaarheidsprobleem, maar een politiek geloofwaardigheidsprobleem. Dat was een schot in de roos, in die politieke constellatie zo kort na de moord op Fortuyn.” En de rest is geschiedenis. “Het was een schoolvoorbeeld van hoe je via goede communicatie, zonder iets te verdoezelen, zonder iets te verdraaien, maar door gewoon goed op te letten, dingen in een andere context te plaatsen een proces naar je eigen wensen kunt sturen”, zegt Ortjens, nog steeds zichtbaar tevreden met die stunt.

GEEN VERDRIET MAAR GELUK VAN LIMBURG Sinds september 2008 is Ortjens directeur van de stichting Regiobranding Zuid-Limburg en timmert als geen ander aan de weg. Via landelijke reclamecampagnes op radio en tv (‘Zuid-Limburg, je zult er maar wonen’), tientallen publicaties, tv-optredens, toespraken en presentaties in en buiten de Maastricht Region (zoals Zuid-Limburg in het Engels heet), slaagt hij erin over te brengen dat het negatieve beeld over Limburgers en hun provincie onjuist en niet op feiten is gebaseerd. Het gaat hier veel beter dan veel mensen nog steeds denken. Een fraai voorbeeld is het geruchtmakende verhaal ‘Grijs Limburg is juist tegen

alles wat vergrijzing draaglijk maakt’ in februari 2011 in NRC Handelsblad, waarin cultuurhistoricus Marcia Luyten meldde dat ‘in dat vat vol rancune’ niet veel te beleven valt. Ze werkte aan een boek over haar geboortestreek die ze op jonge leeftijd was ‘ontvlucht’, dat ze als werktitel Het verdriet van Limburg had gegeven. Een jaar later, na kennelijk wat degelijker onderzoek, een bombardement van positivisme van Wim Ortjens en stevige bijdragen van Heerlense bestuurders, verscheen in dezelfde kwaliteitskrant Luytens verhaal ‘Renaissance in Zuid-Limburg’, waarbij ze over twee pagina’s breed een buitengewoon gunstig beeld, voorzien van talloze juichende cijfers en infokaders, van de positieve ontwikkelingen van de afgelopen jaren in deze streek schetst. De werktitel van haar boek luidt inmiddels: Het geluk van Limburg. De resultaten van goede pr zijn moeilijk meetbaar, maar de verhalenverteller is natuurlijk dik tevreden. Fotografie: Guy van Grinsven / StudioPress

CERAMIQUE AARDEWERKMALLEN OM JE VINGERS BIJ AF TE LIKKEN

VAN FABRIEKSTERREIN NAAR HIPPE STADSWIJK 23 HECTARE, 23 JAAR, 23 MILJOEN EURO Een Maastrichtse Sjeng die omstreeks 1985 uit zijn geboortestad is vertrokken en er in 2012 voor het eerst terugkeert, zal zich een paar keer in de ogen wrijven als hij vanuit het stadspark een blik op de oostelijke Maasoever werpt. Wat hij daar ziet, strookt op geen enkele manier meer met wat hij zich herinnert. Waar vroeger tientallen schoorstenen boven een ouderwets industrieterrein stonden, is nu een hippe stadswijk verrezen. 14

n 1987 kocht de gemeente Maastricht het 23 hectare grote bedrijventerrein van de Koninklijke Sphinx voor 54,5 miljoen gulden (ruim 23 miljoen euro). Samen met het ABP werden plannen ontwikkeld voor de bouw van een tweede stadshart op de oostelijke Maasoever ‘op de scherven van de keramiekindustrie’. De uit Heerlen afkomstige architect Jo Coenen kreeg als 38-jarige de opdracht voor het stedenbouwkundig ontwerp. Onder zijn supervisie werden toonaangevende Europese architecten – onder wie Aldo Rossi (Bonnefantenmuseum), Álvaro Siza, Luigi Snozzi, Mario Botta, Herman Hertzberger, Bruno Albert, Charles Vandenhove en Jo Janssen – aangetrokken om appartementen, kantoren, winkels, een theater en een museum voor het voormalige Sphinx-Céramique terrein te ontwerpen. Zelf nam Coenen behalve het masterplan de bibliotheek, het huidige Centre Céramique, voor zijn rekening. In 1989 werd met de bouw begonnen.

Restanten Behalve restanten van vestingwerken en een paar karakteristieke fabrieksmuren zijn er slechts een paar oude gebouwen gebleven: de Wiebengahal bij het Bonnefantenmuseum, waar in vroeger tijden toiletpotten en wastafels werden geproduceerd en die nu het onderkomen is van de Stichting Restauratie Atelier Limburg (SRAL) en het Nederlands Architectuurinstituut (NAi Maastricht); de bordenhal die nu onderdak biedt aan Toneelgroep Maastricht; en de Villa Jaunez, de directeurswoning van de aardewerkfabriek Société Céramique die nu geïntegreerd is in het hoofdkantoor van Vesteda.

Mouleursgebouw nu sterrenzaak Als onze teruggekeerde Sjeng uit het begin van dit verhaal besloten heeft tijdig te reserveren bij sterrenrestaurant Beluga, pakt hij de trap of de lift naar de voetgangers-enfietsersbrug over de Maas, de Hoeg Brögk, ontworpen door de Luikse architect René Greisch. Eenmaal in het restaurant komt hij – ondanks de moderne inrichting – misschien nog in een nostalgische bui, wanneer hij een van de exquise gerechten geserveerd krijgt vanuit een exotische mal. Beluga bevindt zich immers exact op de plaats waar vroeger de mallenfabriek van de Société Céramique stond. Na de sluiting van de aardewerkfabriek lagen op het verlaten terrein her en der mallen die bij het vervaardigen van

porselein werden gebruikt. Hans wist niet van het verleden van zijn locatie af, maar toen Guy hem dat vertelde was een creatief idée zo geboren. Zo ontwikkelde Hans een aantal gerechten die bereidt worden in speciaal door hemzelf ontworpen siliconenmallen. Een oude techniek in een nieuw jasje op dezelfde plek als vroeger en dat levert buitengewoon verrassende resultaten op. Hiermee is opnieuw een mooie link gelegd met het industriële verleden van de Sphinx-terrein.

State of Art Intussen kwam Eric Wetzels, directeur van het Centre Céramique dit jaar met het bericht dat zijn centrum te kampen heeft met de wet van de remmende voorsprong. Bij de opening in mei 1999 was het gebouw van Jo Coenen state of the art en oogstte daarvoor alle lof, maar in deze tijd gaan de veranderingen sneller dan ooit tevoren. Wetzels kan niet anders constateren dan dat zijn centrum vroeger hip was, maar nu niet meer bij de tijd (van iPads, smartphones en laptops). De bedoeling is dat het Centre Céramique, waarvan een complete etage wordt vrijgemaakt door het schrappen van boeken, een cultuurhuis wordt met grote tentoonstellingen en meer debatten. 19

Eind 2010 werden de laatste gebouwen van het oorspronkelijke project opgeleverd: de Piazza Céramique, van de Limburgse architect Jo Janssen en prof. ir. Wim van den Bergh, en het sluitstuk, het Maison Céramique van de Luikse architect Charles Vandenhove, bekend van onder andere de Charles Voscour in Maastricht. In de Piazza Céramique staat een stadse manier van wonen en werken in hetzelfde pand centraal. Janssen is zelf zo trots op het complex dat hij er zijn eigen kantoor heeft ondergebracht. Onze verpópzakte Sjeng, met wellicht nog een foto van het oude Céramique-terrein in de hand, of eentje waarop alleen een kale vlakte is te zien met daarop de bouwvallen van de Wiebengahal en de bordenfabriek, gaat nog even op bezoek in het Bonnefantenmuseum, waar hij misschien de link legt tussen de centrale trap in het museum en de trappen bij de Montagne van Bueren in Luik, en neemt dan, na een blik geworpen te hebben op de vrolijk in de wind draaiende Stars of Europe van de Italiaanse Maura Biava, de oprit naar de Kennedybrug. Aan weerzijde van de weg komt hij nog langs de imposante gebouwen van Vodafone van Maastrichtenaar Arno Meijs en merkt dan dat zelfs zijn vroegere afhaalchinees in het Maaspaviljoen plaats heeft moeten maken voor een modern hostel dat zich Stayokay noemt. Maar dan is hij alweer terug in het oude stadshart van Maastricht, een paar onvergetelijke ervaringen en indrukken rijker. Maastricht zal ook voor hem nooit meer zijn wat het geweest is. De volgende keer toch maar een architectuurgidsje van zijn eigen geboorteplaats kopen. Tekst: Joe Grozny Fotografie: Guy van Grinsven / StudioPress

CĂŠramique terrein met bordenhal

Getoonde exemplaar kan afwijken van de werkelijkheid

INTE

KE NP RIJ S

€ 54 , 50

FOTOGRAAF / UITGEVER GUY VAN GRINSVEN MAAKT UNIEK FOTOBOEK OVER MAASTRICHT EN OMGEVING

ALL AROUND MAASTRICHT “Alle facetten van deze bruisende stad en haar omgeving anno 2012 vastleggen, op een manier die nog niet eerder is vertoond. Een manier die een ‘aha-erlebnis’ oproept bij degene die de stad al kent, en zelfs bij potentiële nieuwe bezoekers. Iedereen die het boek in handen krijgt, moet het gevoel krijgen: ‘Nu wil ik zelf wel eens zien of dat klopt wat er op die foto staat!’ Eigentijds, vaak verrassend maar ook bekend en vooral mooi, overzichtelijk en waar. Alles kun je op elk moment en onder alle weersomstandigheden zelf als bezoeker ervaren en zien. Ik leer de mensen kijken; vooral om zich heen. Vandaar ook de naam met een beetje dubbele betekenis: All Around Maastricht.” 25

Fotografie van niveau Aan het woord is fotograaf Guy van Grinsven. Afgelopen jaar heeft hij vrijwel dagelijks aan zijn nieuwe project gewerkt. Hij heeft wat met deze stad en regio. Niet voor niets is hij uitgever van het tijdschrift dat u nu in handen heeft: NIVEAU BiZZ magazine euregio, het levende bewijs van liefde voor de stad Maastricht en de Euregio Maas-Rijn. Ook NIVEAU TV magazine op de regionale zender L1 is van zijn hand en gebruikt hij om uiting te geven aan zijn liefde en visie over wat er leeft en speelt in dit gebied. Dat uitdragen is zo’n beetje zijn levenswerk, en Van Grinsven doet dat door middel van fotografie van hoog niveau.

Eerste stap Op kerstavond 2011 werd de eerste stap voor dit project gezet met de eerste bijzondere foto van de skyline van Maastricht in de schemer vanuit Wijck. Een soortelijke foto verscheen in de vorige uitgave van NIVEAU BiZZ magazine euregio, een landscape-spread van het Onze Lieve Vrouweplein in Maastricht. Wat de kijker intrigeerde, was dat de fotolocatie weliswaar herkenbaar was, maar er was toch un certain je ne sais quoi: op de foto is duidelijk meer te zien dan wat je met je eigen ogen ‘all around you’ waarneemt. Daardoor blijf je kijken en de foto verder onderzoeken. “En dat is nu juist de bedoeling”, zegt Van Grinsven. “Bovendien wilde ik een compleet jaarbeeld maken van deze stad. Niet alleen een beeld van historisch Maastricht, maar vooral van een levende stad die barst van de energie, waarvoor ik die door mijzelf verder ontwikkelde ‘all around you’-techniek buitengewoon geschikt vind.”

opleidingen... maar ook een stad, net als de omringende regio, met aansprekende bedrijven, interessant cultureel erfgoed, een internationale oriëntatie en eeuwenoude tradities en gebruiken. Alle deze aspecten van het leven zullen worden belicht in All Around Maastricht. De makers van het boek beogen Maastricht te presenteren als een dynamische stad die voortdurend zichzelf opnieuw uitvindt en willen de kijker-lezer bij die ontdekkingstocht bij de hand nemen. Door de oudste industriestad van Nederland die nu oogt als een moderne studentenstad. Door een ondernemende stad met oog voor traditionele en moderne cultuur. Door een grenzeloze stad waar je kinderen van internationaal onderwijs kunnen genieten en dat op alle niveaus. Door een stad die weliswaar in de periferie van één (Neder)land ligt, maar die het kloppend hart van een internationale regio vol LatijnsGermaanse contrasten vormt die al sinds Karel de Grote een gevoel van verbondenheid ervaart. Door een stad die de ambitie heeft in 2018 Culturele Hoofdstad van Europa te zijn en haar plannen wil realiseren door nauw samen te werken met haar ‘buitenlandse’ buren. Inderdaad, ook dat is All Around Maastricht.

Internationaal en exclusief hardcover boek All Around Maastricht wordt een exclusief, maar wel betaalbaar, hardcover koffietafelboek dat voor meer dan 90 procent uit exclusief fotobeeld zal bestaan. De overige pagina’s worden gevuld met korte Engelstalige tekst over de geschiedenis van Maastricht en sociaal-culturele en economische ontwikkelingen van met name de afgelopen decennia. De teksten zijn gemaakt door een van beste redacteuren, tekstschrijvers én kenners van stad en regio: Frans Stoks. Zowel Frans als Guy staan garant voor dezelfde kwaliteit zoals u al gewend bent als lezer van het magazine dat u nu in handen heeft. Voor het fotoboek is alleen het allerbeste goed genoeg, waarbij soms niets maar soms ook alles aan het toeval wordt overgelaten. Engagement en spontaniteit wisselen elkaar in hoog tempo

Hommage aan veranderend Maastricht Historische stad, maakstad, kennisstad, shoppingstad, culinaire verwenstad, stad met internationale en gerenommeerde instituten en

KORTING BIJ INTEKENING VOORAF All Around Maastricht zal eind oktober verschijnen en zal te koop zijn voor € 59,50 bij de reguliere boekhandel. Er is een mogelijkheid nu al in te tekenen tegen een gereduceerd tarief. Door overmaking van € 54,50 naar rek. nr. 61.81.24.292 t.n.v. StudioPress, o.v.v. All Around Maastricht (voor buiten Nederland IBAN NL56ABNA0618124292 – BIC ABNANL2A) bent u gegarandeerd van een door Guy van Grinsven gesigneerd exemplaar dat u persoonlijk kunt komen afhalen in Maastricht. U kunt ook een bestelformulier downloaden via www.niveaumagazine.nl

KENP

RIJS

50 € 54 , I NTE

af, dik 160 pagina’s achter elkaar! Verder wordt er hard gewerkt aan een multimediale digitale versie van het boek, ideaal voor presentaties of achtergrondprojecties.

gemaakt. Die extra opnames mag een participant ook nog eens rechtenvrij voor andere doeleinden gebruiken. Eigenlijk een koopje dus...

Uniek: een tailormade versie

Er zal ook een exclusievere, genummerde versie, ‘gesigneerd met boodschap’ en in een beperkte oplage, verschijnen.

“Het mooie van de hedendaagse druktechnieken is dat je ook kleine oplages kunt laten maken. Daarom is het ook mogelijk het standaardfotoboek om te bouwen naar een tailormade versie. Dit betekent dat een bedrijf, organisatie, instelling, instituut, vereniging of orgaan een eigen versie kan maken door een katern van acht of zestien eigen pagina’s naadloos toe te voegen aan het boek. “Of eigenlijk te integreren”, zegt van Grinsven. “Door het integreren lopen de informatie en bijpassende fotografie van uw eigen organisatie naadloos over in het algemene fotoboek. En dat uiteraard voorzien van een eigen cover. Dat kan al tegen geringe meerprijs vanaf honderd exemplaren.” Een unieke kans voor uw organisatie om zich te profileren op het hoogste niveau, want Guy van Grinsven maakt persoonlijk aanvullende foto-opnames in dezelfde stijl als de rest van het boek. Dat geldt uiteraard ook voor de teksten, die door dezelfde schrijver in overleg met u worden

Mocht u over dit alles meer willen weten, neem dan contact op via: boek@studiopress.nl of met StudioPress T + 31 (0)43 3561490

VAN LELIJK EENDJE NAAR DESIGN ARCHITECTUUR

LIÈGE-GUILLEMINS Guillemins, de wijk in Luik rond het station, is vernoemd naar de kloosterorde van de wilhelmieten, die hier in 1287 een klooster stichtten. De grootvader van de in Herstal geboren schrijver René Henoument (1922–2009) arriveerde hier aan het eind van de 19de eeuw als boerenjongen vanuit een Ardens dorp met zijn konijn in een rieten mand. Vanaf het begin van de 20ste eeuw stapten er even wereldvreemde gastarbeiders uit Zuid-Europa uit de trein om een keihard leven in de mijnen en staalfabrieken te beginnen. Het werk verbond hen meer met elkaar dan dat hun afkomst hen van elkaar scheidde. Een nieuw type Luikenaar werd in de hoogovens en kolenmijnen geboren. Het oude Liège Guillemins was van een verpletterende lelijkheid en dateerde uit 1960. Het was amper gereed of alle ruiten werden ingekegeld door de ‘metallos’ uit de stal van André Renard, ‘de prins-bisschop van de arbeidersklasse’. In een zeven uur durende slag met politie en Rijkswacht (75 gewonden, één dode) gaven die uiting aan hun onvrede over een voorgestelde belastingverhoging en een aantal bezuinigingen. Toen was Luik nog een ware Rode Burcht. Het plein vóór het station had wel wat weg van de Rue de Dunkerque voor het Parijse Gare du Nord: hetzelfde soort cafés, raamprostitutie, dezelfde soort clientèle.

Tekst: Mathieu Scaf Foto: Guy van Grinsven

DE NIEUWE TIJD – NET WAT U ZEGT De komst van de hogesnelheidstreinen eind vorige eeuw werd door Infrabel, de Belgische beheerder van de spoorweginfrastructuur, aangegrepen om een nieuw station te doen herrijzen, even ten oosten van het oude. Maar wat voor een station is er verrezen! Liefst elf jaar is eraan gewerkt. Het lelijk eendje, dat inmiddels al is gesloopt, maakte plaats voor state of the art design. Verantwoordelijk daarvoor is Santiago Calatrava. Deze Spaande architect, ingenieur en ontwerper van onder anderen het TGV-station van Lyon en het PATH-station in New York, heeft gebruikgemaakt van zijn enorme ervaring als bruggenbouwer (zoals een snarenbrug in Jeruzalem) en dan niet alleen voor de nieuwe brug die voor een directe verbinding met de autoweg in het totaalproject moest worden opgenomen, maar zeker ook voor de enorme overkapping. Deze loopt tot over de perrons buiten de centrale hal en volgt de contouren van de achter het ge-

bouw op een heuvel gesitueerde woonwijk Cointe. De monumentale koepel is maar liefst 200 meter lang en 35 meter hoog. De constructie van het nieuwe Gare Guillemins is van staal, wit beton en glas. Calatrava, die de nadruk legde op het ontbreken van een gevel aan de zijkanten, ontwierp een geweldig bouwwerk waarbij ondanks de grootsheid ook voldoende aandacht is voor de details. Het kostte een paar centen (inclusief infrastructuur zo’n half miljard euro), maar dan heb je ook wat.

â&#x20AC;&#x2122;HOPTâ&#x20AC;&#x2122; NAAR DE TOP Wereldwijd groeit steeds meer het besef dat lekker en authentiek niet langer vanzelfsprekend zijn. Het verklaart het succes van de slow food-beweging, die staat voor behoud van traditionele en authentieke producten en bereidingswijzen. Het verklaart ook het toenemende succes van ALFA-bier Schinnen. Het uit eigen natuurzuivere Limburgse bron gebrouwen bier behoort tot Limburgs culinair erfgoed en wint ook nationaal steeds meer lekkerbekkende ambassadeurs.

LFA-baas Harry Meens is niet bepaald het prototype van de gestropdaste directeur-bestuurder. Onconventioneel, spiritueel, gepassioneerd, sociaal bewogen; een doener die opkomt voor Limburgse eigenheid, gemeenschap en regio. De Limburgs brouwmeester laat zich ook door niks of niemand tegenhouden als hij een doel in het vizier heeft. Een hoofddoel van de biergoeroe is om bier terug te brengen als spil van sociale cohesie in de maatschappij. Meens: “Bier is zo’n mooi product. Eind jaren negentig had ik de Poolse oud-president Lech Wałęsa op bezoek. Die zei: ‘Bier verbroedert.’ En zo is het! Bier is een sociaal bind- en smeermiddel, dat ontspant, dat de tongen losmaakt. Ik denk dat de samenleving – zeker in de huidige hectische tijd – een dergelijk ontspannend element ook gewoon nodig heeft.”

Binnenhalen St. Gerlachusden, Banholt

Puur ALFA-bier, puur Limburg, puur traditie

ALFA hoort sinds 142 jaar tot de Limburgse cultuur, net als asperge steken, het opzetten van de meiboom of de Grote Bronk, de pronktocht en praalstoet waar iedere vier jaar het Limburgse dorp Gronsveld aan deelneemt. Rooms-katholieke priesters en gelovigen dragen biddend en zingend de heilige symbolen door de straten en langs de velden. Om vervolgens dagen feest te vieren. Het verlangen naar aardsheid en vitalisme, naar broederschap en ‘oude tradities’ schuilt ook in Harry Meens. De geboren en getogen Limburger pleit ervoor bier weer meer lokaal te produceren. “Vroeger had ieder dorp of stad zijn eigen brouwerij. Het verlangen daarnaar sluit aan bij de tijdsgeest. De wereld is een dorp geworden, maar als alles groot is, willen mensen ook weer terugvallen op eigenheid, op ambachtelijk gemaakte producten uit de eigen streek. Wat past daar nu mooier bij dan een lokale brouwerij? Die heeft – en dat geldt zeker voor een traditionele brouwerij als de onze – van oudsher ook een sociale functie in de gemeenschap.”

Opmerkelijk bierinitiatief

Via top horecagelegenheden op A1-locaties in Limburg wil Harry Meens het streven naar lokale brouwerijen nog nadrukkelijker in het vat gieten. Heerlen, waar ALFA het karakteristieke café-restaurant Oppidom en de aangrenzende Stadsbrouwerij De Romein heeft verworven, krijgt de primeur. Hotspots in Maastricht, Sittard, Roermond en Venlo moeten volgen. Een bezoek wordt een heuse beleving, een feest voor de zintuigen, belooft Meens. Het opmerkelijke bierinitiatief typeert de passie van de ondernemer. Harry Meens en ALFA, dat 142 jaar geleden als Meens Bier het eerste levenslicht zag, zijn dan ook onlosmakelijk met elkaar verbonden. “Volgens de overlevering werd al de pap in mijn babyfles met ALFAbier gemengd”, grinnikt Meens. Dan met een knipoog: “Ik kan dat niet met zekerheid bevestigen. Wat ik wél met zekerheid weet, is dat ik met

Groete Broonk, Gronsveld tien jaar mijn eerste biertje heb geproefd.” Proeven deed hij ook van kindsbeen af in het bedrijf ALFA. “In de grote vakantie was het vroeg opstaan en meehelpen flessen of kratten vullen. Soms mocht ik zelfs op de vrachtwagen rijden. We woonden op het bedrijfsterrein. Dus je stond op met ALFA en ging naar bed met ALFA. Maar meewerken heb ik nooit als een straf ervaren. Het was gewoon leuk!” Voor Harry Meens was het (zeker als enig kind) ook bijna onontkoombaar om het traditierijke Schinnense familiebedrijf in de vierde generatie voort te zetten. Als negentienjarige tiener brak hij zijn schoolopleiding af om zijn vader Leo te ondersteunen, die ALFA met steun van echtgenote Louise en zijn tante Wies runde. “Pap vocht als een leeuw tegen de grote brouwerijen met internationale marktaandelen. Het was een zwaar en eenzaam gevecht. Ik dacht: Ik laat die man niet in de steek!” Toen hij tot de zaal toetrad, was ALFA een marginaal draaiende onderneming, met afzet via de eigen slijterijen, die begin jaren negentig werden afgestoten. Harry Meens zorgde voor een opmerkelijke impuls.

Verklarend: “Ik heb, zoals aangegeven, alle trajecten van kindsbeen af doorlopen. Door mijn achtergrond kan ik praktische en pragmatische zaken op het juiste moment toepassen. Ik heb daardoor een enorme voorsprong op ondernemers die het allemaal uit de boekjes moeten halen.”

Natuurzuivere parel uit Thull wint ook nationaal steeds meer terrein

De groeicijfers onderstrepen het. Bij zijn komst in de onderneming scoorde die 20.000 hectoliter. Anno 2012 zet ALFA 140.000 hectoliter bier af. De doelstelling is dat aantal de komende jaren naar 180.000 hectoliter te brengen. Een toekomstige positionering als de nummer vijf in Nederland, achter de vier grote, internationaal opererende bierconcerns, is een realistisch scenario, oordeelt Meens. Want: “Ondanks de sterk toegenomen concurrentie uit binnen- en buitenland is de vraag naar ALFA-bier opnieuw met 5 procent toegenomen.” “En ja, we willen als ALFA daarbij geheel zelfstandig blijven”, benadrukt de Limburgse bierbrouwer. “Een constructie à la Brand-Heineken of AB InBev-Hertog Jan is geen optie. Zoals we ook de financiële onafhankelijkheid van banken willen behouden.” Ook de eeuwenoude ALFA-bron staat een groeiscenario niet in de weg. “We hebben toestemming om de concessie met 50 procent uit te breiden.”

Permanent 2,2 miljoen liter bier in de tank

Na de installatie van twee nieuwe megatanks (zes meter doorsnede, vijftien meter hoog, 1250 hectoliter inhoud) heeft ALFA sinds kort permanent 2,2 miljoen liter bier in de voorraadtanks. Die megaoperatie was een uitvloeisel van de sterk toegenomen vraag naar ALFA-bier. Meens: “We hadden ook het productieproces kunnen versnellen door de temperatuur van het bier enkele graden te verhogen. Daarmee hadden we echter concessies gedaan aan de kwaliteit van ALFA-bier. En dat willen we absoluut niet!” Verklarend: “De lagering van ons bier duurt acht weken; bij een grote brouwerij is dat twee weken. Dat bier is zeker niet slecht, maar een kenner proeft het verschil.”

‘ALFA is simpelweg een eerlijk verhaal’

“Als kleine brouwer kunnen we ons overigens op dertig punten onderscheiden van een grote brouwerij. En dat doen we dus ook!” Welke dat zijn? Glimlachend: “Dat is het geheim achter ’t beer van Limburg.” Dan: “Ik kan wel verklappen dat het noodzakelijk is absolute topkwaliteit te kunnen waarborgen. ALFA is simpelweg een eerlijk verhaal. Natuurzuiver bier, ambachtelijk gebrouwen met natuurzuivere ingrediënten als 100 procent gerstemout, speciale aromahop – hop is een

karakterbepalend ingrediënt van bier – en officieel erkend bronwater uit de ALFA-bron, bij ons bedrijf. Dat bronwater is zo puur en zuiver dat het rechtstreeks de brouwketel in gaat. Ook de hop gaat direct van het land de brouwketel in. Het resultaat is Edel Pils, gestoeld op passie en authenticiteit. En dát proef je! Vandaar ook de alsmaar stijgende populariteit van ALFA-bier.” Tekst: Ton Reijnaerts Fotografie: Guy van Grinsven / StudioPress

ALFA-brouwerij, Thull 15-19, 6365 AC Schinnen, T +31 (0) 46 44 32 888, info@alfa-bier.nl, www.alfa-bier.nlv

ALFA-bier past perfect in de hedendaagse slow food-trend ALFA, dat met onderscheidende verpakkingsdesign zoals het meervoudig bekroonde ALFA-krat constant aan de weg timmert, is onder andere te koop bij supermarkten en groothandels als Sligro. Een aanrader is een bezoek aan de ALFA-brouwerij. Taste Wokshops en Slow Tours zijn zelden zo lekker geweest. Het ALFA-proeflokaal is wat je noemt een tongstrelende inspiratiebron. Museum en bioscoop van ALFA vertellen de verhalen achter het bier brouwen in Schinnen en tonen ook de werkwijze van de Limburgse brouwmeester.

Van deze reportage is ook een tv-uitzending gemaakt, zie: www.l1.nl/tv/Niveau_TV_Magazine

HILHORST GROEP KERKRADE

TEGELZETTEN MET HART EN ZIEL Bij de vakman ben je altijd beter af. Een oude wijsheid die heel wat mensen een boel ergernis, slapeloze nachten en geld had kunnen besparen. Beunhazen zijn er genoeg, sla de krant maar eens open of plaats eens een zoekertje op internet. Het lijkt allemaal zo aantrekkelijk, want ze kunnen vaak morgen al beginnen en het uurloon is schappelijk, maar een garantie over de kwaliteit van hun werk of over het tijdstip waarop de klus af is, kunnen ze dikwijls niet geven. 42

PUR SANG EN ERVAREN Hoe anders is dat als je naar de vakman gaat. De Hilhorst Groep in Kerkrade is een specialist pur sang en een bedrijf met een rijke ervaring: maar liefs 55 jaar geleden opgestart als tegelzetbedrijf, nu, onder leiding van directeur/eigenaar Gijs Hilhorst, een belangrijke speler in de Limburgse bouwwereld met zestig up-to-date bijgeschoolde en vakbekwame tegelzetters. Een magnifieke eigen showroom met een enorme collectie wand- en vloertegels, sanitair, meubels en accessoires. Een moderne, overzichtelijke showroom met toegewijde en vakkundige adviseurs, waar de meest uiteenlopende kwaliteitsmerken zijn verenigd. Daardoor kan voor elk segment en voor elke doelgroep het slagingspercentage honderd procent zijn.

SCHOON, SNEL EN OP TIJD Alle vormen van tegelwerken worden uitgevoerd, van nieuwbouwwerken tot renovatie van zowel grote projecten als particuliere werken. Dat kan ook uw badkamer,

woonkamer, terras, keuken of garagevloer zijn. Alles wordt tot het laatste detail afgewerkt en schoon en vooral snel en binnen de afgesproken tijd opgeleverd. De Hilhorst Groep zoekt ook altijd de vernieuwing. Dat is de ziel van het bedrijf. Dat kan in nieuwe markten zijn, maar ook in techniek of in gereedschap dat arbo-verlichtend werkt, zoals tegelrobots die volautomatisch grote vloeren kunnen aanbrengen in bijvoorbeeld bedrijven of winkelcentra.

INITIATIEVEN Gijs Hilhorst is een echte ondernemer en denkt verder dan vandaag en morgen. Daarom doet hij een aantal zaken ‘ernaast’, zoals het initiëren van en participeren in projectontwikkelingen, waarbij de eerste ontwikkelingen nog dit jaar van start gaan: de bouw van een schitterend vakantievillapark Heuvelland Simpelveld, waar circa 155 op vakwerk geënte semipermanente villa’s verrijzen, vakantievilla’s in Voerendaal en Gulpen, in Duisburg een grootschalig verpleeghuis met artsenpraktijken, apotheek

en 125 aanleunwoningen. Verdere projecten zijn onder andere in Zuid-Frankrijk, waar 24 villa’s voor permanente bewoning in de buurt van Saint-Tropez moeten verrijzen.

VERTROUWEN U ziet het. De Hilhorst Groep heeft vertrouwen in de toekomst. Dat vertrouwen kunt u ook hebben als u aan een nieuwe tegelvloer of badkamer toe bent. Kom gewoon eens kijken en in alle rust praten in onze showroom. Tekst en fotografie: StudioPress

Wiebachstraat 28, Kerkrade, T +31(0)45 544 45 42 www.hilhorst.nl 43

Gijs Hilhorst Groep WITH A LITTLE HELP FROM MY FRIEND

Je bent lid van een kookclubje en een van je kookmaatjes heeft een papierfabriek overgenomen en weer aan de praat gekregen. Alle middelen heeft hij ingezet om dat doel te bereiken en de zaak draaiende te houden. Je kookmaatje is ook een creatieve ondernemer en weet overal wel ergens wat vandaan te toveren. Zo ook een gratis partijtje wandtegels, in alle maten en soorten en kleuren van de voormalige SPHINX/Trega tegelfabriek. Maar er is één klein probleempje: hoe krijgt je die tegels op de wand? Gijs Hilhorst stond net naast hem in de pannen te roeren. Hij besloot zijn vriendje te helpen en bood hem aan met zijn voltallig personeel een dagje te komen tegelzetten in de papierfabriek om de productiehal wat op te vrolijken. Zo gezegd, zo gedaan. Op de laatste werkdag voor de bouwvakvakantie trokken de zestig tegelzetters van de Hilhorst Groep met alle benodigde toeters en bellen richting papierfabriek en leefden zich een dagje ‘creatief met tegels’ uit. Iedereen was vrij om te maken wat hij zelf wilde, alle kleuren formaatcombinaties waren toegestaan. Enthousiast gingen de zestig collega’s aan de slag. Resultaat na een paar uurtjes werken: een wand van dertig meter met een vakkundig tegelkunstwerk, compleet strak gezet, afgewerkt, opgeruimd, gepoetst en... gesigneerd, zoals dat hoort bij een kunstwerk. Creatieve vaklui, allemaal, ook al brengt het niks op! Jawel toch... een rondje van de baas na afloop in de plaatselijke kroeg. Mooi gedaan, jongens. Goede vakantie!

OOGTOREN NIEUW OOGZIEKENHUIS MAASTRICHT UMC

EEN LUST VOOR HET OOG OOGTOREN Oogziekenhuis Maastricht UMC P. Debyelaan 25, 6229 HX Maastricht T + 31 (0) 43 3876800 Atrium Heerlen T + 31 (0) 45 5766777 Atrium Brunssum T + 31 (0) 45 5279560 Atrium Kerkrade T + 31 (0) 45 5450280 Sint-Truiden (B) + 32 (0) 11 689684 45

Carine Van Dinter na geslaagde ingreep in Oogziekenhuis Maastricht: “Ik geloof mijn eigen ogen niet!”

WONDEREN

BESTAAN NIET, VAKMENSEN WEL

“Ik moest er maar mee leren leven.” Dat waren de woorden waarmee Carine Van Dinter na drie jaar onderzoek en behandeling naar huis werd gestuurd door de haar behandelende oogspecialist. Haar wereld stortte in, want daarmee zou ze voor altijd voor bepaalde dingen afhankelijk zijn van anderen. Zo zou ze aan de klanten in haar Italiaanse-specialiteitenwinkel moeten vragen of die voor haar de prijs van een artikel of het etiket wilden voorlezen. Ook zou ze nooit meer zelfstandig kunnen autorijden, gaan winkelen of gewoon een fijn boek lezen. Door dit vooruitzicht raakte Carine in een depressie. Enige tijd geleden nam fotograaf en L1tv-maker Guy van Grinsven haar mee naar het hagelnieuwe Oogziekenhuis van het UMC in Maastricht voor een second opinion. Geen slecht initiatief, zo zou blijken.

Dr. Rudy M.M.A. Nuijts

arine Van Dinter is met slecht zicht geboren, en moest dus als klein kind met ‘jampotglazen’ door het leven. Een laseroperatie, 25 jaar geleden, gaf haar haar zicht terug. Carine was weer een gelukkige en ondernemende vrouw. Drie jaar geleden begonnen echter de problemen. Door het losraken van haar netvlies en de complicaties die daarbij optraden, liep haar gezichtsvermogen in hoog tempo achteruit. Talloze onderzoeken en behandelingen volgden, met een teleurstellend resultaat. Aan het eind ervan kreeg ze te horen: “Je moet er maar mee leren leven, er is niets meer aan te doen.”

er een erg ontspannen sfeer hing en de ontvangst er erg vriendelijk en relaxt was, viel het hem op dat de mensen die er werkten ruim de tijd namen om patiënten te informeren of te behandelen. Hij hoorde van het probleem van Carine Van Dinter en stelde voor haar probleem nog eens voor te leggen aan de specialisten van dit oogziekenhuis. Gelukkig was er niet alleen een luisterend oor maar ook een kijkend oog, en dus mocht Carine eens langskomen in het hagelnieuwe Oogziekenhuis van het UMC in Maastricht voor een second opinion.

Luisterend oor en kijkend oog

Dr. Rudy M.M.A. Nuijts (1962) is vanaf juli 1994 verbonden aan de afdeling Oogheelkunde van het Academisch Ziekenhuis Maastricht (azM) en het Atrium Medisch Centrum te Heerlen. Hij is hoofd van de Hoornvlies Kliniek en het Academisch Centrum voor Refractie Chirurgie (ACRC) van het azM en behaalde in 1986 het artsexamen aan de Rijksuniversiteit Limburg te Maastricht. Voor en na zijn opleiding tot oogarts verrichtte hij onderzoek op

In de vorige NIVEAU bizz Magazine heeft u een ‘special’ kunnen zien over het onlangs geopende Oogziekenhuis in Maastricht, waarin duidelijk werd dat daar vandaag de dag de beste oogchirurgen van Europa kunnen werken met de nieuwste medische technieken en beschikken over de modernste apparatuur. Dat was fotograaf Guy van Grinsven niet ontgaan toen hij er aan het werk was. Behalve dat

Lenzenspecialist

het gebied van het hoornvlies in de Verenigde Staten. In 1994 werkte hij op de afdeling hoornvlieschirurgie in het Oogziekenhuis Rotterdam. Hij is (mede)auteur van meer dan honderd wetenschappelijke publicaties. Zijn onderzoeksgroep verricht onderzoek naar nieuwe behandelmethodes voor hoornvliestransplantaties en keratoconus, een oogaandoening waarbij het hoornvlies allengs dunner wordt en de vorm van een kegel (conus) gaat aannemen. Daarnaast worden in het azM in Europees verband nieuwe typen kunstlenzen onderzocht, zoals torische kunstlenzen, die cilinderafwijkingen corrigeren, en multifocale kunstlenzen, die een leesbril overbodig maken. Deze nieuwe typen kunstlenzen worden gebruikt bij refractiechirurgie en staaroperaties.

Gescheurd netvlies

Na het eerste intake-gesprek samen met medeoprichter en hoogleraar van het oogziekenhuis prof. dr. F. Hendrikse werd geconcludeerd dat het probleem van Carine een kolfje naar de hand was van dr. Rudy Nuijts. Wat was er precies aan de hand? Carine had op vrij jonge

leeftijd al grote problemen met haar ogen. In haar kindertijd had ze een bril gehad met een dioptrie van min 13 (links) en min 9,5 (rechts). Ongeveer 25 jaren geleden werden haar ogen gelaserd. En met succes, want tot ongeveer vijf jaar geleden heeft ze een zeer goed zicht gehad. Als ze in 2007 spontaan een netvliesscheuring krijgt aan haar linkeroog, wordt dit operatief behandeld in Leuven. Tegelijkertijd wordt ook de staar waaraan ze lijdt, behandeld. In mei 2011 scheurt het netvlies van haar rechteroog. Ook hier wordt de operatie uitgevoerd in Leuven. Het genezingsproces verloopt echter zeer slecht en het oog wordt troebel. Bijkomend feit is dat ze met haar linkeroog altijd minder heeft kunnen zien. Nu staat het rechtertoog op plus 1,5, waardoor ze aan het ene oog bijziend is en aan het andere verziend. Haar specialist raadt haar aan zich niet meer aan het oog te laten opereren omdat haar ogen door de laser vervormd zijn. En chirurgische ingreep zou de kans op netvliesscheuring verder kunnen vergroten. Dus luidde het advies aan haar dat ze er maar verder mee moest leren leven.

OK als Formule 1-pits

De opname in de Maastrichtse Oogtoren, zoals het oogziekenhuis wel wordt genoemd, verloopt vlotjes. Carine wordt op een heel bijzondere verrijdbare hightech stoel gezet, waarna de voorbereidingen kunnen beginnen. Eerst druppelen om de eerste verdoving te activeren om dan na tien minuten naar de anesthesie-afdeling te worden gereden. De speciale stoel blijkt ook de operatiestoel te zijn, dus ze kan blijven zitten of beter gezegd nu liggen. Rudy Nuijts komt al even poolshoogte nemen, en tien minuten later gaat de operatiekamer open. Het interieur van de OK heeft wel wat weg van de pits op een Formulie 1-circuit met de ‘monteurs’ keurig in slagorde opgesteld. Rudy’s werkterrein is ongeveer 11 mm in diameter groot, oftewel de grote van de iris. Hij heeft een speciaal lensje laten maken dat onder de iris moet worden geplaatst en de verkeerde sterkte van een eerder geplaatste lens moet corrigeren. Doet denken aan de reparatie aan de Hubble Telescoop, waar astronauten ook ooit een nieuwe voorzetlens hebben geplaatst, al was dat wat verder weg en ietsje groter. Hoe Rudy te werk gaat, is te volgen op een groot

plasmascherm waarop de iris het formaat van de bovenkant van een flinke emmer heeft aangenomen. Na een klein half uurtje is het werk gedaan.

Huppelend

Twee weken later zoek ik Carine thuis op. Helaas, ze is even naar de kapper! Hoe? “Ze heeft de auto gepakt”, zegt haar man Paul, “maar ze komt zo terug.” Inderdaad, even later huppelt Carine binnen. Ze lacht. “Wat kost dit kleine flesje vijftig jaar oude ‘Riserva Ciliegio’ Acieto Balsamico Tradizionale ? “ vraag ik haar. Ze pakt het minuscule flesje op, leest de prijs en roept: “Ik geloof mijn eigen ogen niet. Helemaal niks voor jou. Cadeautje!” “Grapje.” Tekst: Dreffus Raaneguel Fotografie: Guy van Grinsven / Studiopress

Van deze reportage is ook een tv-uitzending gemaakt, zie: www.l1.nl/tv/Niveau_TV_Magazine

Geloofsbrieven Van diplomaten wordt gezegd dat ze het op een na oudste beroep ter wereld uitoefenen. Hoe historisch, ideologisch en politiek verschillend de wereldgemeenschap van staten zich ook heeft ontwikkeld, diplomatieke gebruiken zijn eeuwenlang gelijk gebleven. Een vaste protocollaire usance is het aanbieden van geloofsbrieven waarmee de goede onderlinge relatie, alsmede de betrouwbaarheid van een aantredende ambassadeur wordt bevestigd. Normaliter worden bij deze plechtigheid geen mogelijk heikele problemen aangekaart. Zulks is voor latere zorg. Eind 1982 werd ik benoemd tot ambassadeur in zes MiddenAmerikaanse landen, die niet allemaal even soepel met elkaar verkeerden, met hier en daar een burgeroorlog of een dreigende opstand. Mijn standplaats was San José in het rustige Costa Rica. Aan de overhandiging van het half dozijn cartas credenciales bewaar ik enkele memorabele herinneringen, die slechts summier zijn neergelegd in mijn ambtelijke rapportage ter zake.

Bij de Costa Ricaanse president Monge arriveerde ik te laat omdat ik als gevolg van een stroomuitval drie kwartier had vastgezeten in de lift van mijn eigen kantoor. Haastig gaf hij de geloofsbrief door aan de chef de protocole, die van de verontschuldiging voor mijn vertraging niets wilde horen, maar wel mijn reactie vroeg op de vraag waarom Nederland het sandinistische buurland Nicaragua honderd miljoen dollar hulp verstrekte en zijn democratisch land het moest doen met een paar studiebeurzen. Uit de losse pols antwoordde ik dat zijn land wellicht niet voldeed aan de normen: Costa Rica zuchtte niet onder een burgeroorlog, had geen leger, was vreemd aan staatsgrepen, kende geen corruptie of mensenrechtenschendingen en nam gastvrij vluchtelingen op. Op deze complimenteus bedoelde litanie repliceerde hij met: “Vindt u dan niet dat zo’n politiek gedrag een bonus verdient?” Bij ons afscheid verzocht hij mij zíjn excuses door te geven aan de wachtende Sovjetambassadeur voor míjn liftoponthoud! Toch nog

gevoel voor humor. [Costa Rica verkreeg in minder dan een jaar de status van ontwikkelingsland.] Bij de brief voor Panama speelde een serieus vertragingsprobleem. Den Haag had de koningin wegens haar wintersportvakantie niet meer kunnen bereiken voor de handtekening. Ik diende drie weken uitstel te verzoeken. Van onze honorair consul-generaal, ABNdirecteur en jarenlang gepokt en gemazeld in de chaotische Panamese gang van zaken, vernam ik dat de recentelijk aangetreden president de la Espriella vreesde nog voor het einde van het jaar te moeten aftreden. Hij stelde het op prijs ten minste éénmaal geloofsbrieven te kunnen ontvangen. De c.g. stelde voor gewoon mijn niet-getekende kopie in een handgeschept couvert te overhandigen. Vlak voor de plechtigheid zag ik dat het een envelop met een chic ABNlogo betrof. Tot overmaat van ramp maakte de president, tegen de regels in, deze zelf open. Met verbaasde ogen

koekeloerde het Panamese staatshoofd vervolgens naar het bankoverzicht van een ABN-klant! Een bankemployee had een verkeerde envelop meegegeven. De aanwezige BZ-minister Watson loste dit mysterie met een vrolijke kwinkslag op. “U mag blij zijn dat het niet uw rekening betreft, want deze staat in de min.” De vrolijke nazit stond in het teken van allerlei historische vergissingen. De president verdween inderdaad binnen een week van het toneel. [De president bleef overigens nog twee jaar in functie. De bewuste bankbediende behield zijn baantje wat langer] Na de geruchtmakende moordaanslag op vier IKONjournalisten door het Salvadoraanse leger in maart 1982 was ik undercover naar El Salvador gedirigeerd voor nader onderzoek. Deze affaire had de betrekkingen zwaar onder druk gezet. Mede door deze gebeurtenis was in San José een regionale ambassade voor MiddenAmerika opgezet. Dat uitgerekend de onderzoeker van

toen nu zijn geloofsbrieven aanbood, verhoogde niet bepaald de sfeer. Na de plechtigheid werd ik nog verrast door het ceremoniële militaire fanfarekorps. Stram in de houding naast de president moest ik luisteren naar ‘Wien Neêrlandsch bloed in de aders vloeit’ in plaats van het Wilhelmus! De prompte presidentiële verontschuldiging zou die andere zaak waardiger zijn geweest. [Later heb ik de kapelmeester de juiste partituur toegezonden.] In Honduras maakte ik kennis met de voetbalminnende president Suazo Córdova, die de gelegenheid te baat nam te informeren naar mijn mogelijke rol bij het aantrekken van een Nederlandse trainer voor het Hondurese elftal. Men had een zekere Ger Blok op het oog, ooit hulpcoach van Rinus Michels’ onvergetelijke machina naranja. [Inderdaad werd Blok een paar maanden later hun man. Door het uitblijven van kwalificatiesuccessen overigens niet voor lang.] Bij iedere overhandiging moest ik denken aan de definitie

van een diplomaat door sir Henry Wotton, ambassadeur van de Engelse koning Jacobus I: “Een eerzaam man, uitgezonden om in het buitenland voor het belang van zijn monarch te gaan liegen.”

Jan-Willem Bertens chroniqueur en oud-ambassadeur

TIMBOEKTOE MYSTERIEUZE STAD AAN HET EINDE VAN DE WERELD Ten prooi aan slopershamers van islamisten Een paar jaar geleden trok ik, samen met beeldend kunstenaar Wil van der Laan, door Mali met als eindbestemming Timboektoe. Deze mysterieuze stad aan het einde van de bewoonde wereld is een pleisterplaats van de Toearegs, die met hun eindeloze karavanen van kamelen de zoutplaten uit de mijnen van Tehaza, in het hartje van de Sahara, komen afleveren. Daarvoor lopen ze 800 kilometer door het rulle zand, zoâ&#x20AC;&#x2122;n 50 kilometer per dag. En dat maanden achter elkaar. Een verleidelijk mooi uitgangpunt voor een reportage.

53 Allerlaatste huis v贸贸r 5000 km zand

Toearegs in een vacuüm Taaie jongens, die Toearegs. Willen niet gauw van opgeven weten. Ook niet toen ze zich vorig jaar als huurlingen aan de zijde van de Libische leider, kolonel Khadafi, schaarden. Hoe het in Libië is afgelopen, weten we. Hoe het met de Toearegs is afgelopen, weten we ook: die zijn weer terug de woestijn in gelopen, richting Timboektoe, en hebben met de resterende strijders en buitgemaakte wapens een guerrillabeweging opgericht, de Nationale Beweging voor de Bevrijding van Azawad (MNLA). Die beweging vecht voor hun altijd al gekoesterde wens: de onafhankelijkheid van het noorden van Mali, dat ze Azawad noemen. Toen de militairen begin dit jaar in Mali een staatsgreep pleegden, roken de Toearegs hun kans schoon en doken in het ontstane machtsvacuüm in het noorden van het land. Ze waren echter niet de enigen die met wapens in de hand hun idealen wilden realiseren. Sinds april zijn weliswaar delen van Noord-Mali en Timboektoe in handen van de MNLA, maar elders in de stad en het noorden van Mali maken strijders van de aan al-Qaida gelieerde rebellenbeweging Ansare Dine de dienst uit. Deze islamistische fanatici hebben het gemunt op de lemen graftombes van soefigeleerden, want volgens de sharia, die meteen door Ansare Dine is ingesteld, mogen graven niet meer dan een handhoogte boven het maaiveld uitsteken. Dus worden de eeuwenoude monumenten met hamers en pikhouwelen gesloopt. Dat ze op de Werelderfgoedlijst van de Unesco staan, deert hen niet, want Asare Dine beweert met stuitende gelijkhebberigheid als enige de waarheid in pacht te hebben en niets anders dan in opdracht van God (de hunne dus) te handelen. Intussen dreigen ze ook drie beroemde moskeeën te vernietigen, waaronder een uit 1325. Spijtig voor de Toearegs is dat Ansare Dine aanmerkelijk beter bewapend is en momenteel aan de winnende hand is.

Een oud dagboek De ontwikkelingen van de afgelopen maanden vormden aanleiding voor mij om nog eens de foto’s en het dagboek van toen met de blik van nu te bekijken en er onderstaande exclusieve reportage van samen te stellen. Die laat u nog eens zien wat voor indrukwekkend cultureel erfgoed bedreigd wordt door deze 21ste-eeuwse beeldenstormers.

55 Touareg

56 Moskee de SankorĂŠ

Opel Kadett Voor Hôtel La Colombe, aan de enige verharde maar zeer stoffige weg in Timboektoe, stond een mannetje een Opel Kadett, bouwjaar 1970, te wassen. Best raar eigenlijk: ten eerste was het een ware sisyfusarbeid, want zodra er een andere auto passeerde, was het scharminkel weer even stoffig als voorheen, en ten tweede omdat je water in deze enorme zandbak, waar de temperatuur overdag gemakkelijk tot 55 graden Celsius kan oplopen, een nogal spaarzaam goed is. Hij bleek de chauffeur te zijn van de hotelmanager die kennelijk nooit ergens heen ging. Het Opeltje was een statussymbool in dit land van ezels en kamelen. Ver rijden was alleen mogelijk op de hoofdweg van het dorp, want met achterwielaandrijving zit je in no-time vast in het rulle zand. Dat ervoer ook onze hoogmoedige chauffeur Sedou, die wij in de Malinese hoofdstad Bamako hadden gecharterd om ons in zijn jeep naar het 1400 km verderop gelegen Timboektoe te brengen. Het is de laatste bewoonde stad in de Sahara. Vanaf hier zijn er slechts zand en hitte, Toearegs, kamelen en zoutplaten. Binnen 100 meter zat hij muurvast in het rulle zand. Woestijnrijden is een kunst die ook nogal wat mankracht en benzine kost, zoals later zou blijken toen we, met een ter plekke ingehuurde Toeareg met jeep met dikke, halfopgepompte banden, 150 liter extra benzine op het dak en natuurlijk voldoende proviand, een karavaan gingen zoeken in de zinderende, eindeloze, woestijn.

Geleerden en handelaars Timboektoe is een eeuwenoude stad van islamitische geleerdheid. Geleerden bestudeerden er islamitisch recht en Koran-exegese. In het verleden was Timboektoe ook een belangrijke handelsstad op de trans-Sahara-karavaanroutes tussen Zuid-Marokko en de Sahel, waar goederen werden overgeladen van de kameelkaravanen op de boten in Timboektoe’s haven Kabara. Zoutplaten, gewonnen in de Sahara, werden verhandeld tegen goud uit de rijken van Ghana aan de Senegalrivier en later Mali, dat weer naar Marokko werd getransporteerd en verhandeld. De combinatie van de rijkdom van de stad en haar onbereikbaarheid voor christelijke reizigers – de eerste Europeaan die de stad bereikte, was de Schotse majoor Gordon Laing, die in 1826 op de terugweg uit de stad werd vermoord – gaven de stadsnaam in het Westen een

mythologische klank. De naam is nog steeds symbolisch voor een verafgelegen en nauwelijks te bereiken plaats. Tot voor kort vormde toerisme de belangrijkste inkomstenbron in de stad met als hoogtepunt, in januari, het muzikale ‘Festival au Désert’, vlak buiten Timboektoe. Honderden westerse toeristen kwamen daarop af. Of dit festival ooit nog doorgang vindt, zal de komende tijd moeten blijken, maar de vooruitzichten zijn somber: vrouwen mogen nu al niet meer alleen over straat, tv kijken is verboden, en meisjes en jongens krijgen op school gescheiden onderwijs. Timboektoe lag altijd al aan het einde van de wereld, maar nu ligt het nog een flink stuk voorbij de verste horizon van die wereld.

Djenné volgende doel? Als de opmars van Ansare Dine zich voortzet, zou het zo’n 400 km zuidwaarts gelegen grootste en beroemdste zandkasteel ter wereld, de moskee van Djenné, ook ten prooi kunnen vallen aan de brute slopershanden van deze Afrikaanse taliban. Al moeten ze het hele stuk ernaartoe lopen. Daar zijn niet alleen Toearegs goed in! Tekst en fotografie: Guy van Grinsven / StudioPress (rijdt sindsdien in een zwarte Touareg)

63 Grootste zandkasteel ter wereld, DjennĂŠ

TONGEREN

VERNIEUWD HART DOET DE STAD WEER BRUISEN

de KERS op de taart 67

Het hart van de oudste stad van België wordt gevormd door de Grote Markt en aangrenzende pleinen en straten rond de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek. Hier nemen winkelende Tongenaren, toeristen en cultuursnuivers de tijd om een gezellig terrasje te pikken of te genieten van een lokale ‘pint’ of een smaakvol bereid gerecht (het culinaire erfgoed was en is in Tongeren immers rijkelijk aanwezig). Ruim twee jaar duurde de herinrichting van het centrum. Niet bepaald de leukste periode uit de recente stadsgeschiedenis en met name niet voor de betrokken winkeliers. Maar het leed is nu geleden en het resultaat mag er zijn. De positieve reacties zijn overweldigend. Dat dit een gunstig effect zal hebben op de omzet, daaraan twijfelt niemand. Trots en triomfantelijk alsof hij nog maar een paar dagen geleden de Romeinen in de pan heeft gehakt, kijkt hij vanaf zijn stenen sokkel neer over de Grote Markt van Tongeren: Ambiorix, koning der Eburonen. Trots mag ook het stadsbestuur, de initiator van de centrumvernieuwing, zijn. De opdracht die men zich gesteld had, was een gebied te creëren waar mensen zich thuis voelen, kunnen ontspannen en aan evenementen deelnemen. Maar ook een gebied waar fietsers of de automobilisten, zij het gedoseerd, hun weg kunnen vinden. Nu de werkzaamheden zijn afgerond, kunnen Tongenaren en bezoekers als vanouds genieten in de gezellige binnenstad. De sobere maar daardoor eveneens prachtige, uit honderdduizenden kasseien bestaande bestrating levert daaraan een belangrijke bijdrage. Evenals de zitbanken, plantenbakken en de fontein. Natuurlijk was de onvoorwaardelijke medewerking van de ondernemers van groot belang. Hun onmisbare inzet, enthousiasme en nieuwe initiatieven zullen het Tongerse stadshart opnieuw doen bruisen.

RONDOM DE BASILIEK

Het Romeinse ‘Atuatuca Tungrorum’ was al aan het begin van onze jaartelling een bloeiend handelscentrum. In de middeleeuwen verrees op de resten van de nederzetting een ommuurde stad. In navolging van oudere en kleinere kerken werd rond 1100 een romaanse kerk gebouwd. Na een verwoestende brand startte men in 1240 met de bouw van een gotische kerk die tot 1536 duurde. De kerk die door paus Pius XI tot basiliek werd verheven, geldt als een absoluut hoogtepunt van de Maaslandse gotiek. Zij domineert de Grote Markt en omliggende, aaneengeschakelde pleinen die toch elk hun eigen karakter hebben behouden. Ook het stadhuis, waarvan de restauratie de afsluiting vormt van het centrumproject, en het Gallo-Romeins Museum, met

zijn bijzondere en eigentijdse manier van exposeren, zijn in het oog springende landmarks. Hoewel de goed toegankelijke parkeerplaatsen rond de Grote Markt praktisch geen storend element vormen in de omgeving, streeft het stadsbestuur er wel naar zo veel mogelijk parkeergelegenheid aan de rand van de stad te realiseren. Het centrum is dan binnen enkele minuten te voet bereikbaar.

GENIETEN

In de aanloopstraten naar het centrum van Tongeren vindt de bezoeker een kleurrijk pallet aan winkels, horeca- en speciaalzaken. Aan de Grote Markt en aangrenzende pleinen voeren met name de cafés en eetcafés met prachtige terrassen, trendy bars, restaurants en speciaalzaken de boventoon. Wie kent niet Skincare Center - Parfumerie Steenmans aan de Grote Markt, al vier generaties toonaangevend op gebied van verantwoorde lichaamsverzorging of een goed advies op cosmetica- en parfumgebied? En wie is niet al eens verrast met een doosje overheerlijke pralines van Pralibel? Uitrusten en genieten na een vermoeiende stadswandeling of shoppingtrip, dan is Café Gerechtshof dé aangewezen plek. Echte mosselliefhebbers hebben het bekroonde restaurant Stas-De Jong natuurlijk al lang in hun agenda staan. Liever Italiaans? Bij Ristorante & Pizzeria Etna kun je terecht voor een pizza maar je kunt er ook de hele avond gezellig tafelen. Hou je meer van een trendy eetcafé met een loungeachtige sfeer en een Mediterrane toets, dan is Intermezzo aan te bevelen. Brasserie Majestic met zijn typische rustieke uitstraling serveert een keur aan gerechten en alle Belgische trappistenbieren. Bar/Resto Club Bellagio is voor de trensetter die zich culinair wil laten verwennen. Voor het jongere publiek is Musicafé Pub, waar je altijd een goed glas bier of een lekker kopje koffie kunt drinken, the place to be. Voor het lekkerste ijs van Tongeren moet je bij IJssalon-Brasserie Basilica aan het stadhuisplein zijn. En als je aan één dag Tongeren of Haspengouw niet genoeg hebt en meer wilt zien en beleven, dan blijf je fijn een nachtje over. Het klassevolle nieuwe Boutique Hotel Caelus VII, naast de bekende Brasserie Bazilik aan de Kloosterstraat, is bijzonder aan te bevelen. Nog iets leuks mee naar huis nemen? Dan is de geschenkenwinkel van Standing House aan het Plein hét aangewezen adres. En zo kunnen we nog wel even doorgaan. Iedere eerste zondag van de maand is koopzondag. Elke donderdag (marktdag) en zaterdag (shoppingdag) is het busvervoer gratis. Gemak dient immers de mens. Tekst: Mathieu Scaf Fotografie: Guy van Grinsven / StudioPress

KIP, MET EEN ZACHTE G MERGELLAND HOEN: VERGETEN HOEN WEER TERUG OP LIMBURGS NEST Plofkip, uitloopkip, scharrelkip, soepkip, legkip, braadkip, domme kip, kakelkip, maïskip, viergranenkip, kip-zonder-kopkip, stomme kip, hoevekip. En verder nog Aarschots hoen, Altsteirer, Amrock, Ancona (kriel), Andalusiër (kriel), Antwerpse baardkriel (Grubbebaardkriel), Appenzeller baardhoen, Appenzeller spitskuif (kriel), Araucana, Ardenner bolstaarthoen Ardenner bolstaartkriel, Ardenner hoen , Ardenner kriel, Aseel (kriel), Assendelfter (kriel), Augsburger, Australorp (kriel), Ayam Bekisar, Ayam Cemani, Bankivahoen, de wilde voorouder van de gedomesticeerde Barnevelder (kriel), Bassette, Belgische kriel, Bergse hangkam Bergse kraaier, Bielefelder (kriel), Bosvoordse baardkriel, Brabançonne/Brabanter (kriel), Brabants boerenhoen, Brahma (kriel), Braekel (kriel), Bresse hoen, Brugse vechter, Burma-kriel, Bleu de Landes, Catalaans hoen, Chaams hoen, Chabo, Cochin (kriel) Cornish Bantam, Crève-Coeur, Deens landhoen, Doornikse kriel , Dorking (kriel) Drents hoen (kriel), Dresdener, Duitse koekoek, Duitse kriel, Duitse kruiper, Duits rijkshoen, Eikenburger kriel, Everbergse baardkriel, Famennekriel, Famennehoen, Faverolles (Duits type) (Frans type) (kriel), Fries hoen (kriel), Gele van Haspengouw, Gele van Mehaigne, Groninger meeuw (kriel), Grubbe-baardkriel, Hamburgh, Hollands hoen (kriel), Hollandse kriel, Hollands kuifhoen (kriel), Houdan, Indisch vechthoen, Indische vechtkriel, Izegemse koekoek, Java kriel, Java (USA), Jersey Giant,

Kraaikop (kriel), Ko-Shamo, La Flèche-hoen (kriel), Lakenvelder (kriel), Langshan (kriel), Leghorn (kriel) (Amerikaans type) (Engels type) (Nederlands type), Luikse vechter, Maleier (hoen) (kriel), Marans (kriel), Mechels hoen of Mechelse koekoek, Mechelse kalkoenkop, Minohiki, Minorca (kriel), Modern Engels vechthoen (kriel), Naakthalshoen (kriel), Nederlands baardkuifhoen (kriel), Nederlandse sabelpootkriel, Nederlandse uilebaard (kriel), Nederrijns hoen (kriel), New Hampshire (kriel), Noord-Hollands hoen (kriel), Ohiki (Minohiki-chabo), Oost-Friese meeuw (kriel), Orloff (kriel), Orpington (kriel), Oud-Engels vechthoen, OudEngelse vechtkriel, Phoenixhoen (kriel), Plymouth Rock (kriel), Pools Groenb. hoen, Ramelsloher, Redcap, Rhode Island (kriel), Rijkshoen krielRijnlander (kriel), Sabelpoot, Satsuma-dori, Schoise kriel, Schotse kruiper, Schijndelaar, Sebright,Serama, Dai-Shamo, Chu-Shamo,O-Shamo, Ko-Shamo, Nankin-Shamo, Shoukoku, Siciliaans bekerkamhoen, Soendanees vechthoen, Spaanse witwang, Sulmtaler (kriel), Sultanhoen, Sumatra kriel, Sumatrahoen (groot), Sussex (Groot) (kriel), Thüringer baardhoen, Thüringer baardkriel, Tiense vechter, Tuzo (Seki-Tuzo), Twents hoen (kriel), Ukkelse baardkriel, Vechtkriel, Vlaanderse koekoek, Vorwerkhoen (kriel), Waasse kriel, Watermaalse baardkriel, Welsumer (kriel), Wyandotte (kriel), Yakido, YamatoYokohama (kriel), Zijdehoen (kriel), Zingems leghoen, Zingems vleeshoen, Zottegems hoen.

71 Initiatiefnemer Ton Wanders

72 Wie was er eerder?

Zomaar een greep van 175 in Nederland gangbare kippenrassen. Keuze te over, zou je zeggen. Behalve dan als je Ton Wanders heet. Dan mis je al gauw een belangrijke soort, zoals de kip waarmee hij is opgegroeid in zijn geboortedorp Noorbeek. De kip die je terugvindt, scharrelend over de cour van de vierkantshoeve, op oude, vergeelde, foto’s-met-kartelrandje in oma’s plakboek; de mooie, niet te grote, zwarte kip met een diepblauwe gloed en een mooi stel ranke zwarte stelten. De kip die dreigt uit te sterven omdat ze minder eieren legt dan haar opgefokte legbatterijzussen en ook bij de soepkippen niet tot de favorieten hoort. Die kip uit Ton Wanders’ jeugd heeft echter weten te overleven door bijtijds de grens over te trekken, onder te duiken en een schuilnaam aan te nemen. Als ‘Poule de Herve’ wist ze te overleven in een voor haar bekend landschap: het naburige Land van Herve. Hoogste tijd, vond Ton Wanders, om onze heldin terug te halen naar haar thuisland en haar te onderscheiden met een heuse geregistreerde naam: het Mergelland Hoen, een naam gegeven door het juist daarvoor opgerichte genootschap op een zonnige vrijdag 25 mei 2012 op der Pley te Noorbeek.

HOEN MET HISTORIE Op 25 mei 2012 vonden de ‘plechtige’ repatriëring en herintroductie plaats van het Mergelland Hoen. In nauwe samenwerking met de enthousiaste fokkers in het Land van Herve werd het Genootschap Herve / Mergelland Hoen opgericht met het doel het in België erkende ras ‘Herve Hoen’ weer terug te brengen in zijn oorspronkelijke verspreidingsgebied binnen de stedendriehoek Luik– Maastricht–Aken. Om 15.00 uur arriveerden met paard en wagen uit België op der Pley in Noorbeek de eerste remigranten tijdens een feestelijke bijeenkomst. Het Herve / Mergelland Hoen is een oud ras dat afstamt van de Gallische oerkip, de Gauloise, en is afkomstig uit het Land van Herve in de provincie Luik (België), waar het zich uitstekend heeft aangepast aan het leven op de boerenerven en in de weilanden. De ‘rasstandaard’ werd opgesteld door de Union Avicole de Liège in 1896. Door de opkomst van productievere kippenrassen is het Herve / Mergelland Hoen op de achtergrond geraakt en komt het ras tegenwoordig alleen nog voor in Wallonië en op enkele

plekken in Vlaanderen. De huidige populatie omvat nog maar enkele honderden dieren. In het Belgisch-Nederlands grensgebied van Zuid-Limburg zijn deze hoenders helaas helemaal verdwenen. Het Genootschap Herve / Mergelland Hoen gaat nauw samenwerken met de in 1995 opgerichte Société des Eleveurs de la Poule de Herve om dit fraaie hoen voor uitsterven te behoeden en weer terug te brengen in het Mergelland.

VERGETEN KIP MET EEN ZACHTE G Ofschoon het Mergelland Hoen in vroeger tijden veel werd aangetroffen op de Zuid-Limburgse erven, komt deze kip niet voor in Nederlandse inventarisaties van zeldzame huisdierrassen. Het is immers een van origine Belgisch ras. Dit neemt niet weg dat dit hoen veel

voorkwam in het Mergelland. Gelet op het oorspronkelijke verspreidingsgebied was het Herve / Mergelland Hoen Euregionaal avant-la-lettre. De herintroductie van deze soort in Nederland doet recht aan deze historie. Kippen kennen geen grenzen.

FOKPROGRAMMA Door het opzetten van een fokkerijorganisatie en stamboek, en door het definiëren van de meest gewenste paringscombinaties wordt getracht de populatie hoenders uit te breiden en voor uitsterven te behoeden. Het genootschap zal een collectief merk ‘Mergelland Hoen’ gaan beheren en geeft dit onder andere in licentie aan fokkers van het Herve / Mergelland Hoen, ambachtelijke poeliers en restaurants, zolang zij de eisen naleven.

Het genootschap wil tevens een grensoverschrijdend onderzoek uitvoeren om verder inzicht te krijgen in onder meer de historische aspecten, de herkomst, het verspreidingsgebied en de genetische, erfelijke en gebruikseigenschappen. Het genootschap is nog op zoek naar oude foto’s, filmbeelden, schilderijen, geschriften en namen en adressen van personen die in het verleden Herve / Mergelland Hoenders in Zuid-Limburg hebben gefokt of gehouden.

AMBASSADEUR Initiatiefnemer en voorzitter van het genootschap is Ton Wanders. Bij hem thuis in Maastricht lopen de eerste Mergeland hoenkuikens al in de boomgaard te scharrelen. Als een ware vader waakt hij over zijn jongen. Alles wordt

perfect geregistreerd, en de jonge hoenders worden, net zoals de eerste remigranten op de Pley in Noorbeek, van een authentieke ring voorzien met registratienummer en de naam Mergelland Hoen. Ja, die Ton; alles moet kloppen. Hij is in hart en ziel dĂŠ echte ambassadeur van het Mergelland Hoen! Tekst en fotografie: Guy van Grinsven / StudioPress Belangstellenden voor het houden van Mergelland Hoenders of het aanleveren van historische gegevens kunnen zich melden bij: Stichting Genootschap Herve / Mergelland Hoen p/a 12e Septemberlaan 13, 6255 BA Noorbeek www.mergellandhoen.nl

WEER ALS VROEGER, ALLEEN NOG COMPLETER BEROEMDE SHOWROOM WEER TE BEZOEKEN OP ELKE EERSTE ZATERDAG VAN DE MAAND Het neusje van de zalm op het gebied van badkamerconcepten is voor de consument weer in al zijn glorie te bewonderen in Maastricht. Lag van oudsher de showroom van de sanitairfabrikant van BV DE SPHINX MAASTRICHT naast de fabriek aan de Boschstraat, na de sluiting van de productielocatie in Maastricht werd een nieuwe showroom ingericht op de eerste etage van de toren van ‘De Colonel’, vlak bij het station van Maastricht. Tot voor kort was deze showroom uitsluitend te bezoeken door de professionele bezoeker, vanaf 1 mei is de showroom elke 1e zaterdag van de maand ook opengesteld voor consumenten. Niet alleen de volledige collecties van sanitair, badkamermeubels, baden, kranen en accessoires van SPHINX zijn er te zien, ook het volledige uitgebreide assortiment douchewanden, douchebakken en badwanden van KORALLE. En het neusje van de zalm: het topdesign sanitair van KERAMAG. Elke eerste zaterdag van de maand kunt u tussen 10.00 en 14.00 uur op uw gemak alles komen bekijken, ideeën opdoen en toelichting of advies vragen aan de aanwezige specialisten. Voor aankoop van de badkamer kunt u vervolgens terecht bij de meer dan zeventig Concept Centers, de vakhandelaar of de installateur. Laat even van tevoren weten dat u komt door u in te schrijven via www.sphinx.nl. Wij verheugen ons op uw komst! BV DE SPHINX MAASTRICHT, Stationsplein 12 B, Maastricht, T +31 (0)43 3511200, info@sphinx.nl

Zaterdag 4 augustus is de showroom gesloten ivm vakantie. Op zaterdag 1 september bent u weer van harte welkom.

MOOI

DANKZIJ PLASTISCHE CHIRURGIE HULP BIJ BESCHADIGINGEN AAN GROOTSTE ORGAAN VAN DE MENS: DE HUID Dr. Marleen Meesters en prof. René van der Hulst van Orbis Mooi laten hun licht schijnen op de oorsprong van de plastische chirurgie: de reconstructieve heelkunde, en vertellen over behandelmethodes van huidkanker en huidtumoren. En tot slot geven ze nog wat tips voor zonaanbidders. Zo gevarieerd kan het vak van plastisch chirurg zijn. Plastische chirurgie bestond al in de negentiende eeuw, maar de belangstelling ervoor nam tijdens en na de Eerste Wereldoorlog sterk toe, toen zwaar verminkte soldaten van het front terugkeerden naar huis. Het leidde tot de verdere ontwikkeling van de microchirurgie, omdat vaak eenvoudige hechtingen niet volstonden om wonden afdoende te dichten of leidden tot dermatologische misbaksels. Het zorgvuldig opnieuw aanhechten van pezen, aders, haarvaten en zenuwen bleek minstens zo belangrijk als het herstellen van de huid. Een nieuw specialisme was geboren. HERSTELLEN VAN BESCHADIGINGEN Een belangrijk onderdeel van de werkzaamheden en het onderzoek van dr. Meesters en prof. Van der Hulst betreft het herstellen van beschadigingen bij de behandeling van huidkanker, ontstaan door onder meer jarenlange overmatige blootstelling aan zonlicht. Zonlicht kan huidveroudering versnellen en versterken, maar ook schade aan huidcellen toebrengen. Op het eerste gezicht is dat vaak niet te zien, maar in een later stadium kan dit leiden tot vormen van huidkanker. Deze vorm van kanker kan beginnen als een onschuldig vlekje maar allengs uitgroeien tot een groot gezwel dat, als het eenmaal is verwijderd, een

grote beschadiging van de huid tot gevolg kan hebben. Een vroege diagnose is daarom van groot belang. Door een zeer goede samenwerking in de regio met verschillende dermatologen worden de meeste patiënten gelukkig vaak op tijd geholpen. Maar in gevallen waar tumoren de tijd hebben gehad om te groeien, of als het agressieve tumoren betreft, is een uitgebreidere behandeling nodig. De plastisch chirurg wordt dan vaak bij de behandeling betrokken. BEHANDELMETHODES Er bestaan verschillende technieken om huidtumoren te behandelen. Beide artsen worden fel wanneer commerciële overwegingen bij behandelingen een grotere rol blijken te spelen dan zuiver medische. Zo worden bepaalde behandelingen aangeboden die beweren beter te zijn dan andere alleen maar met als doel het aantal patiënten op te schroeven (en uiteraard de inkomsten van de behandelaars te verhogen), terwijl bij zoiets precairs en serieus als huidkanker en huidtumoren alleen een volledig op de individuele patiënt zelf gerichte behandeling vereist is. Behandeling is immers van patiënt tot patiënt verschillend. Een van de behandeltechnieken is de zogeheten Mohs’ chirurgie, in de vorige eeuw ontwikkeld door de Amerikaanse arts Frederic Edward 79

Mohs. De operatie, die wordt uitgevoerd volgens een strak omschreven protocol, vereist intensieve samenwerking tussen een dermatoloog en een patholoog, maar de gehele ingreep kan als gevolg daarvan soms uren duren. Voordeel is dat tijdens de operatie ook al een plastisch chirurg stand-by wordt gehouden, die meteen ingeschakeld kan worden voor een reconstructie. Het nadeel is echter dat de operatie lang kan duren (soms een hele dag). En dan nog bestaat de kans dat een reconstructie pas mogelijk is bij een tweede operatie. Een goed alternatief is het verwijderen van de tumor met behulp van een relatief korte ingreep en de ontstane huidbeschadiging open te laten totdat de patholoog het weefsel heeft onderzocht. Dat kan een paar dagen duren. Als dan vastgesteld is dat de ingreep geslaagd is en er geen resten van tumoren of kanker meer aanwezig zijn, kan alsnog een reconstructie plaatsvinden. De keuze van de methode hangt van een aantal factoren en wordt door de dermatoloog en/of plastisch chirurg, bepaald. Een probleem bij elke operatie blijft nog steeds littekenvorming, omdat dit niet altijd is te vermijden. Uiteraard stellen de artsen alles in het werk om te voorkomen dat het litteken opvalt. Iemands gezichtsexpressie mag bijvoorbeeld niet of nauwelijks veranderen. Buiten aandacht voor esthetiek is de behandeling van patiënten ook gericht op functioneel herstel. Een behandeling bestaat immers niet alleen maar uit de feitelijke operatie, maar voor- en natraject zijn minstens zo belangrijk. De bedoeling is dat patiënten zo snel mogelijk weer optimaal kunnen functioneren in hun eigen vertrouwde omgeving. INTENSIEVE SAMENWERKING Prof. Van der Hulst is naast zijn aanstelling bij Orbis Mooi verbonden als hoogleraar aan het Maastricht University Medical Center (MUMC+). Sedert mei 2008 is hij hoofd van de afdeling Plastische Reconstructieve en Handchirurgie in Maastricht. Zijn specialisaties zijn aangezichtschirurgie (zowel reconstructief als esthetisch) en microchirurgie. Door de intensieve samenwerking met een academisch centrum in de regio zijn hij en zijn collega’s voortdurend op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op dit gebied en kunnen zij steeds beter kiezen welke behandeling voor welke patiënt de beste is. Bij de plastisch chirurgen die onder de naam Mooi zowel in het AZM, Sittard als Venlo werken, staat die immers centraal. TIPS VOOR DEZE ZOMER Tot slot hebben de artsen, met de zon hoog aan de hemel, nog een heldere boodschap voor iedereen: geniet van de zon, want die doet wonderen voor je humeur en is bovendien nodig voor het aanmaken van vitamines. Maar doe het gedoseerd en ga niet uren in de zon liggen bakken op het heetst van de dag. Maak wel ruim gebruik van een goede crème met een flinke beschermingsfactor (niet te zuinig aanbrengen!), en mocht de huid onverhoopt toch nog verbranden: koelen, koelen, en nog eens koelen. Eigenlijk net zoals bij elke andere verbranding. Orbis Mooi wenst u een geweldige, gezonde zomer toe!

ORBIS MOOI Dr. H. van der Hoffplein 1, Sittard-Geleen, T +31(0)88 459 77 77, info@orbismooi.nl, www.orbismooi.nl

â&#x20AC;&#x2DC;n warm welkom in Maastricht! a warm welcome in Maastricht!

Wij bieden u in:

APARTHOTEL RANDWYCK Een uitgebreid hotel kamer assortiment

Â&#x2021; &RPIRUWDEHOH KRWHO NDPHUV PHW HHQ JHUHQRYHHUGH EDGNDPHU PHW GRXFKH WRLOHW PDNH XS VSLHJHO KDDUI|KQ NOHXUHQWHOHYLVLH ZHNNHUUDGLR NOXLVMH ]LWMH PLQL EDU NRÔ&#x20AC;H HQ WKHH ]HW IDFLOLWHLWHQ HQ EURHNHQSHUV Â&#x2021; 7KHPD NDPHUV PHW H[WUD IDFLOLWHLWHQ ]RDOV HHQ UXLP WZHH SHUVRRQVEHG EDGMDVVHQ NOXLVMH HQ OX[H WRLOHWDUWLNHOHQ Â&#x2021; 5R\DOH KRWHODSSDUWHPHQWHQ PHW EDGNDPHU PHW EDG HQ WRLOHW WZHHSHUVRRQVNDPHUV PLQLEDU ]LWNDPHU PHW NOHXUHQWHOHYLVLH NHXNHQ HQ LQWHUQHW Â&#x2021; -XQLRU VXLWHV PHW H[WUD IDFLOLWHLWHQ ]RDOV G\QDPLF OLJKWLQJ UXLP SHUVRRQVEHG LQ GH 0DDUVZDQ GHQ JHLQWHJUHHUGH /&' WHOHYLVLH PLQLEDU VDIH HQ RSHQ KDDUG Â&#x2021; %DVLF WZLQ URRPV PHW EDGNDPHU PHW GRXFKH HQ WRLOHW NOHXUHQWHOHYLVLH HQ PLQLEDU Â&#x2021; 6WXGHQWHQ DSSDUWHPHQWHQ PHW EDGNDPHU PHW GRXFKH HQ WRLOHW HQ NOHXUHQWHOHYLVLH Â&#x2021; *HKHHO QLHW URNHUV +RWHO PHW WUHQG\ ORXQJH OREE\ EDU RQWELMW UXLPWH ERDUG URRP PHW PRJHOLMNKHLG YRRU OXQFKHV HQ GLQHUV YRRU JH]HOVFKDSSHQ Â&#x2021; *UDWLV GUDDGORRV LQWHUQHW LQ KHW JHKHOH KRWHO RS GH NDPHUV HQ GH DSSDUWHPHQWHQ Â&#x2021; )LWQHVV URRP Â&#x2021; *URWH DIVOXLWEDUH SDUNHHUSODDWV

APARTHotel Randwyck tel +31 (0)43-3616835 fax +31 (0)43-3619007 Endepolsdomein 30 NL-6229 EM Maastricht E mail: info@aparthotelrandwyck.nl www.aparthotelrandwyck.nl

JANE GOODALL GROOTSTE FAN VAN CHIMPANSEES

‘GAIAZOO, A FIVE STAR ZOO!’ Wereldberoemde primatoloog op bezoek in Kerkrade Het is nu al een van de hoogtepunten in de nog relatief korte geschiedenis van GaiaZOO in Kerkrade: het bezoek van antropoloog/primatoloog Jane Goodall, een vrouw die geschiedenis schreef omdat zij als eerste na lange observaties ontdekte dat chimpansees gereedschappen maken en gebruiken. Haar studie naar het leven en sociale gedrag van deze apensoort begon toen haar toenmalige baas, de Britse paleoantropoloog Louis Leakey, haar eind jaren vijftig als secretaresse meenam naar Olduvai Gorge in Tanzania waar hij een link hoopte te vinden tussen oude mensachtigen en mensapen. Uiteindelijk leefde Jane 25 jaar tussen de chimpanseefamilies, en haar ontdekkingen leidden tot een nieuwe kijk op deze Afrikaanse mensapen. In onder andere hun gebruik van gereedschappen, hun manier van communiceren, hun gedrag en hun emoties bleken chimpansees veel ‘menselijker’ te zijn dan tot dan aan werd verondersteld.

Jane Goodall samen met GaiaZoo directeur Rob Huppertz

Ruim 25 jaar geleden gaf dr. Jane Goodall – die onlangs 78 jaar werd – haar carrière als primatoloog en haar privéleven op om al haar tijd en energie te besteden aan het redden van onze bedreigde planeet. De bedreigingen waar chimps mee kampen, hadden haar laten zien dat de hele aarde bedreigd wordt. Ze geeft sindsdien lezingen, zo’n driehonderd per jaar, over de hele wereld, schrijft boeken en nam het initiatief tot de educatieve jeugdorganisatie Roots & Shoots, die inmiddels in meer dan honderd landen actief is. In mei was Jane in Nederland waarbij ze een bezoek bracht aan en een lezing gaf in GaiaZOO, de met vele awards bekroonde Zuid-Limburgse dierentuin. Hier kon ze zien en ervaren hoe uniek dit moderne dierenpark is opgezet, waarin het welzijn van het dier als allerhoogste doel is gesteld. Jane Goodall genoot ervan en had er bovendien een uitgesproken mening over.

was uitgestorven in het wild. GaiaZOO is een belangrijke partner in het project voor het fokken van korenwolven en het weer uitzetten van de diertjes in de Euregio MaasRijn. Dit project heeft veel raakvlakken met het werk van Jane. “Daarom wilde ik haar ook graag hier hebben, zodat ze kan zien dat ook wij concrete projecten voor het behoud van de natuur uitvoeren”, aldus GaiaZOO-directeur Rob Huppertz. Jane knikt, ze is het er volledig mee eens. Jane Goodall heeft natuurlijk al alles gezien op het gebied van dierentuinen en -parken. Honderden heeft ze er al bezocht, maar toch is ze blij verrast hier bij GaiaZOO. De natuurlijke habitat is voor alle diersoorten zo goed als mogelijk nagemaakt. “De dieren zijn hier ontspannen, dat merk ik meteen”, vertrouwt Jane mij tijdens de wandeling door het park toe.

KORENWOLF

Zo nieuwsgierig als Jane is naar de dieren, zo nieuwsgierig zijn ook de dieren naar dit hoog bezoek. Jane had het al aangekondigd, en ik zie het voor mijn ogen gebeuren: binnen een minuut komen de veelvraten aangerend en

Energiek gaat Jane door de knieën om de kleine korenwolf in zijn ondergrondse verblijf te kunnen bestuderen. Het diertje is een in Nederland bedreigde soort die in 2002 zelfs

KARMA

gaan vlak voor haar staan om naar haar te kijken. Doorgaans blijven ze gewoon liggen en zien ze het publiek nog niet staan. Bij de slingerapen gebeurt hetzelfde. Nu zou het nog zo kunnen zijn dat die mij als soortgenoot ervaren, maar ik denk toch dat dit vooral met Jane’s karma te maken heeft. Bij de gorilla’s, die op dit tijdstip nog even binnenshuis zijn, ligt dat iets anders. Het mannetje draait zich pardoes om en wil met dit hele circus niets te maken hebben.

‘ME TARZAN, YOU JANE’ Als kind kreeg Jane van haar vader ooit een pluchen aap cadeau. Sindsdien is haar liefde voor de aap geen dag weg geweest. Later viel het boek Tarzan of the Apes van Edgar Rice Burroughs in haar handen en was ze meteen gefascineerd door een chimpansee die Tarzan als baby adopteert en opvoedt in de jungle. Later in het verhaal, als hij ontdekt is door de blanken, wordt Tarzan verliefd op Jane Porter. In werkelijkheid wordt Jane Goodall verliefd op de chimpansees, waar ze uiteindelijk haar hele leven aan heeft besteed. Vooral nu de wilde chimpansee op het punt staat

Adopteer een chimpansee. Uw steun is hard nodig Door het adopteren van een chimpansee geeft u deze mensapen weer kans op een waardig bestaan. In Afrika bestaan twee door het Jane Goodall Instituut opgerichte opvangcentra: Ngamba Island en Tchimpounga. Hier worden veelal jonge chimpansees opgevangen die door stropers gevangen zijn genomen om op de zwarte markt verkocht te worden. Andere chimps hebben jarenlang onder erbarmelijke omstandigheden opgesloten gezeten als huisdier of in een particuliere dierentuin. www.janegoodall.nl/steun-jgi/word-donateur

van uitsterven. Rond 1900 leefden er, verspreid over 25 landen in West- en Centraal-Afrika, naar schatting één à twee miljoen chimpansees. Tegenwoordig ligt hun aantal, door het kappen van de bossen en door de commerciële jacht op bushmeat, onder de 200.000, met in slechts vier landen een aanzienlijke populatie.

FILMPORTRET: JANE’S JOURNEY Over haar leven maakte filmmaker Lorenz Knauer in 2010 een documentaire onder de titel Jane’s Journey. Daarin laat Knauer de kijker meereizen vanaf Jane’s jeugd in het ZuidEngelse Bournemouth tot aan Gombe National Park aan de oevers van Lake Tanganyika in Tanzania, haar tweede thuis. Op die plek begon zij haar baanbrekende onderzoek, bijna een halve eeuw geleden. Ze keert er nog elk jaar terug om bij de chimpansees te zijn die haar zo beroemd hebben gemaakt. In Jane’s Journey brengen mensen die een intieme band met Jane hebben, een eerbetoon aan haar en leveren commentaar. Ook is er 8 mm-filmmateriaal van haarzelf van haar jaren in Gombe in verwerkt. De film is een portret van de persoon achter het wereldberoemde icoon. Dit is het

verhaal van een uitzonderlijke vrouw, misschien wel een van de meest fascinerende vrouwen van deze tijd. Met haar inzet voor dit doel scoort Jane hoge ogen en weet ze de steun te verwerven van tal van bekende Hollywoodfilmsterren als Pierce Brosnan en Angelina Jolie, topsporters, presidenten en andere wereldleiders als voormalig VNsecretaris-generaal Kofi Annan. De documentaire toont op een evenwichtige manier en met onbelemmerde camerabeelden de charismatische en eloquente Jane Goodall zoals we haar nog nooit eerder hebben gezien. Intieme gesprekken met Goodall worden afgewisseld met spectaculaire beelden van haar en haar geliefde chimpansees. De filmv wordt in augustus waarschijnlijk in GaiaZOO vertoond.

PASSIE, HUMOR EN UIT HET HOOFD Tijdens de lezing van een vol uur in het Auditorium van Hof van Gaia vertelt Jane met veel passie, humor en uit het hoofd een aangrijpend verhaal over haar werk en haar doelstellingen. De honderd genodigden hangen aan haar lippen. Ze sluit af met wat ze vandaag gezien heeft

in GaiaZOO en spreekt haar diepe bewondering uit over wijze waarop het dierenpark is opgezet. Top, een tien met een griffel, zouden wij zeggen. Jane zei het anders, zij is namelijk nogal veel op reis en logeert dus uitsluitend in hotels. “GaiaZOO is for me a five star accommodation for the animals! Bravo!” Rob Huppertz en zijn team van medewerkers kunnen tevreden zijn. Jane kan het immers weten. Tekst en fotografie: Guy van Grinsven / StudioPress

Dentgenbachweg 105, 6468 PG Kerkrade, T +31(0)45 5676070, www.gaiazoo.nl

Van deze reportage is ook een tv-uitzending gemaakt, zie: www.l1.nl/tv/Niveau_TV_Magazine

Lompret

Dorpen van Wallonië (10)

Vierves, Lompret en Chimay

Er valt nog zo veel te ontdekken in onze Euregio en het aansluitende gebied. Neem nou Wallonië. Guy van Grinsven (foto’s) en Victor van Wilre (tekst) vallen van de ene verbazing in de andere als ze daar van dorp tot dorp trekken. Het is volop genieten in die bijzondere dorpskernen, hetzij vanwege het unieke en bijzondere karakter ervan, hetzij door de speciale zaken die er te zien zijn of bewaard worden, hetzij omdat er altijd wel iets te vieren valt. Vandaag beginnen we in het uiterste zuiden van België, in Vierves, gemeente Viroinval in de provincie Namen. Viroinval ligt op ongeveer 200 km van Aken, 150 km van Luik en 180 km van Maastricht, ruim 2 uur rijden derhalve. En nu we er toch zijn, gaan we ook naar de Henegouwse plaatsen Lompret en Chimay, hoewel slechts de eerste twee behoren tot de groep ‘mooiste dorpen van Wallonië’.

Vierves

In tegenstelling tot alle voorgaande keren rijden we nu onder een bewolkte hemel zuidwaarts. Aan het einde van de ochtend zijn we waar we wezen moeten, in Vierves, zo ongeveer tegen de Franse grens. Vierves ligt zo’n twintig kilometer voorbij het Franse plaatsje Givet, waarheen nog zo’n dertig jaar geleden busladingen Nederlanders vertrokken vanuit Maastricht en Valkenburg (en dezelfde dag weer terugkwamen), zomaar, om een dagje in Frankrijk te zijn geweest (weer eens iets anders dan altijd maar België of Luxemburg) of om Gauloise-sigaretten of Amoramosterd te kopen. De Place Albert I is het kloppende hart van Vierves, al klopt er vandaag niet zo heel veel. Het lijkt erop dat we te vroeg in het jaar zijn gekomen: de natuur is nog niet aan de lente begonnen, hoewel de kalender inmiddels ver genoeg is gevorderd. Alles is (te) laat. Zelfs de inwoners laten zich door de natuur beïnvloeden en zijn nog niet aan de grote schoonmaak begonnen. Je vraagt je af of er überhaupt wel bewoners zijn. Onopgeruimde tuinen en erven, nog niet afgeschermd door een alles verhullend bladerdek, zijn er het bewijs van. Behalve hier en daar een kat is er zelfs geen levend wezen te zien. Bij gebrek aan spontaan verschijnende gesprekspartners houden we het even bij de geschiedenis van Vierves.

Kasteel van Vierves

Zonder twijfel is het voornaamste gebouw van Vierves het kasteel dat, in zijn huidige vorm, grotendeels stamt uit de 18de eeuw, een woongedeelte uit de 17de eeuw, de grote toren met de naam ‘Attila’ en het bijgebouw uit de 18de eeuw, de andere torens inclusief de heksentoren en het portaal uit de 19de eeuw. Het huidige woongedeelte werd in 1775 gebouwd op een steile rotspunt, met uitzicht over de vallei van het riviertje de Viroin. Voordien stond er het oude kasteel dat opgetrokken werd vanaf de 11de eeuw. In de 16de en 17de eeuw was het een indrukwekkend decor voor meerdere heksenprocessen. Het was onderdeel van het omvangrijke prinsbisdom van Luik maar werd in de strijd tussen Luik en Henegouwen platgebrand. De Heren van Vierves, eigenaren vanaf het begin tot vroeg in de 16de eeuw, hadden in de loop der eeuwen hun macht behoorlijk uitgebreid. Zo werden onder andere de dorpen Dourbes, Treignes, Oignies en Le Mesnil eigendom van ‘De Baronie’, die vanaf 1567 onder het gezag van de Graven van Hamal komt. Het kasteel is vanaf de Place Albert I gedeeltelijk te zien door de grote poort aan de straatzijde, maar een bezichtiging zit er niet in. Het is privébezit en daar wordt angstvallig over gewaakt: een uitrijdende chauffeur wacht met verder rijden totdat de automatische poort helemaal gesloten is, daardoor

zeker wetende dat wij niet onverwacht of onverhoopt binnenglippen. Wel gaat er langs de ommuring een trapje naar beneden naar een klein parkje, waar nog enkele oude grafstenen te zien zijn. Rustiek en met een mooi uitzicht over het dal. Verder naar beneden meandert de Viroin door de groene weiden en velden om de 5800 inwoners van de gemeente Viroinval, waartoe Vierves behoort, te behagen. Tegenover de toegangspoort naar het kasteel ligt het uit 1788 stammende kerkje toegewijd aan Sint-Rufin en SintValerius. De kerk is overigens gesloten. Aan het plein, maar ook elders in het dorp, staan mooie, Ardeense huizen waardoor een wandeling door de soms smalle en bochtige straatjes verrassend en aangenaam is. Het dal van de Viroin heeft een beschermde status, net zoals de oude wasplaats aan de rivier. In februari wordt er in Vierves uitbundig carnaval gevierd op basis van folkloristische elementen die eeuwen geleden zijn ontstaan. Op het overigens sobere kerkhofje net buiten het dorp staat een opvallend en vrij groot mausoleum waar een aantal van de Heren van Vierves is begraven.

Lompret

Vrijwel evenwijdig aan de Franse grens rijden we dik twintig kilometer en via Couvin westwaarts, de grens

Chimay

met Henegouwen over, naar Lompret. Het is een klein, langgerekt dorp dat hoort bij de gemeente Chimay waarvan de kern een restant is van het kasteel dat hier vroeger stond. Centraal staat de neogotische Sint-Nicolaaskerk, aan een zijde geflankeerd door de boorden van de Eau Blanche, het snelstromende riviertje dat zijn naam gaf aan het enige – op dit uur nog gesloten – restaurant van het dorp, aan de overkant van de rivier. In Lompret zijn overblijfselen gevonden van neolithische begraafplaatsen. Net als in Vierves is er nog weinig leven waar te nemen in dit dorp, hoewel we al voorbij het middaguur zijn. Dit belet ons niet om mooie hoekjes te ontdekken en te genieten van leuke doorkijkjes en fraaie huizen. Er liggen resten van een kasteel – gebouwd van kalksteen – en een bijbehorende schuur met de overblijfselen van een toren. Een uitgestippelde wandeling leidt langs het hoger gelegen ‘Romeinse Kamp’, van waaruit Lompret mooi te overzien is. Opvallend is het aantal taxusbomen waarvan een legende zegt dat hun aanwezigheid stamt uit de Romeinse tijd: elke Romeinse soldaat die in den vreemde sneuvelt, vindt pas eeuwige rust als hij begraven wordt met taxusbessen uit zijn geboorteland. Meer voor de hand ligt de explicatie dat we hier te doen hebben met bijzondere klimatologische omstandigheden die een mediterraan karakter hebben. Dit, samen met de kenmerken van de grond in de Calestienne-streek, zou

de groei van taxusbomen bevorderen. De Calestienne is overigens een smalle maar langgerekte strook in ZuidWallonië die voornamelijk bestaat uit kalksteenrotsen en die de overgang vormt tussen de zuidelijke Ardennen en de iets lager gelegen veengronden. Voor het overige is er niet erg veel te beleven in Lompret, dat we dan ook, in tegenstelling tot de meeste andere ‘beaux villages’, niet bepaald een omweg waard achten.

Chimay

Hoewel Chimay eerder een stad is dan een dorp (dik tienduizend inwoners), stoppen we ook hier, ook al omdat we graag een hapje willen eten. Chimay is immers bekend vanwege zijn trappistenbier en kaas. Aangenaam, levendig, goed verzorgd is de eerste indruk. In tegenstelling tot de dorpen die we deze ochtend hebben bezocht, is het hier druk, enigszins benadrukt door werkzaamheden aan het plein naast de kerk. Deze kerk, toegewijd aan de heiligen Petrus en Paulus, valt meteen op door de bijzondere, bolvormige klokkentoren in barokstijl van waaruit regelmatig vrolijke carillonmuziek klinkt. Dit carillon heeft 26 klokken, waarvan de oudste al in de 17de eeuw gegoten werd. De kerk zelf is in grote lijnen gotisch met een vroeggotisch koor en sacramentskapel. Het oudste gedeelte werd, aanvankelijk

als de Église Sainte-Monégonde, gebouwd in de 13de eeuw. En, o wonder, de kerk is open, gewoon, zonder bellen of kloppen of andere ingewikkelde procedures. Terecht, het is meer dan de moeite waard om naar binnen te lopen, al was het maar vanwege het bijzondere, albasten praalgraf van Charles de Croy daarbinnen. Indrukwekkend. Op het naastgelegen plein staat ‘La Fontaine aux Princes’ (Prinsenfontein). Ze werd geplaatst in 1852 door ene prins Joseph I de Riquet, ook wel ‘de Grote Prins’ genoemd. Op de middelste etage staat een aantal van de prinsen die ooit in Chimay de scepter zwaaiden. Het stadhuis is wel zeer bijzonder: van het oorspronkelijke, in 1723 gebouwde bouwwerk is eigenlijk alleen nog de voorgevel aan het plein intact. In 1868 werd het ingrijpend verbouwd, terwijl nog in 2002 de vergaderzalen, de in ieder geval voor België unieke oude, inpandige en overdekte markt alsook enkele cellen werden gerestaureerd. Aan het begin van de rue du Château staat de Porte Triomphale van omstreeks 1610, gebouwd in wat men ‘Toscaanse stijl’ noemt. Via een lange, oude trap kun je naar de benedenstad gaan, waar een ouderwetse openbare wasplaats nog een opvallend bouwwerkje is.

Trappist

Vlak bij datzelfde plein aan de rue de Noailles ligt het kantoor van de toeristische dienst. Juffrouw Decuir staat ons te woord op een charmante en buitengewoon deskundige wijze. Ze wordt ondersteund door een indrukwekkend arsenaal aan brochures, folders en routebeschrijvingen, vrijwel allemaal in het Frans én het Nederlands. Daarenboven betreft het niet alleen informatie over Chimay maar over de streek die ‘De laars van Henegouwen’ wordt genoemd. Dus vragen we meteen ook maar naar wat wetenswaardigheden over het bier en de kaas van Chimay. En dat zit zo: een aantal cisterciënzer monniken – van oorsprong benedictijnen – afkomstig van de abdij Notre-Dame de la Grande Trappe (vandaar: trappisten) in Normandië vestigt zich in 1850 in Chimay. Bij hun intreden in het klooster beloven de monniken zich volledig te wijden aan het eren van God door te bidden en te mediteren. Ze leven celibatair, in een klooster samen met andere monniken onder leiding van een abt en zij hebben geen eigen bezittingen. Ze werken voor hun kloostergemeenschap en voor de armen, aanvankelijk als agrariërs maar later ook in ateliers, kleinere industrieën en vooral in de productie van voedingsmiddelen. Zo ook in Chimay, waar rond de abdij van Scourmont een boerderij, een bierbrouwerij en een kaasmakerij worden gebouwd. Kwaliteit en prijs bepalen het succes van het ‘trappistenbier’, dat heden ten dage beschermd wordt door een heus kwaliteitslabel. Dit houdt echter ook in dat het grootste deel van de gemaakte winst verplicht naar maatschappelijke dienstverlening gaat. Tevens wordt toegezien op en eventueel opgetreden tegen alcoholmisbruik, een afspraak op initiatief van de federatie Belgische Brouwers. Gedurende vijf tot zes uur per dag werken de monniken in de productie of studeren ze. De rest van de dag brengen ze door in stilte en gebed, alsook in theologische studie. Op deze manier voorzien ze in hun eigen onderhoud en dat van hun medebroeders, helpen ze de armen van stad en streek en wijden ze hun leven aan werk, gebed en studie. Met dank voor deze uitvoerige uitleg nemen we afscheid, duiken buiten het eerste het beste etablissement in en kiezen uiteindelijk voor een lekker, koel glas… wijn. Met Chimay-kaas, dát wel. Tekst: Victor van Wilre Fotografie: Studiopress

Faciliteiten • 48 kamers waarvan 4 Comfort Rooms, 37 Superior Rooms, 6 Suites en 1 Bruidssuite • 2 vergaderzalen (waarvan 1 board room) voorzien van alle eigentijdse faciliteiten • Ontbijt met showcooking in het ontbijtrestaurant • Lunch en diner in à la carte restaurant Wine & Dine • Receptie, bar en lounge ‘Anno 1647’ • Intiem terras ‘St. Calvaire’ met uitzicht over de historische kern van het Kloosterkwartier • Speciaal voor u gereserveerde parkeerplaatsen in de bijbehorende ondergrondse parkeergarage • Gratis WIFI in het gehele hotel beschikbaar • HOTEL MERICI is voorzien van airconditioning

****HOTEL MERICI IN HARTJE SITTARD

DAAR WAAR DE KLEPEL HANGT Koninklijk slapen in een chique, monumentaal pand en genieten in een flamboyante omgeving. Laat uw dag beginnen met het beieren van kerkklokken, ervaar een bijzondere persoonlijke touch als vervolmaking op het geheel en beleef het MERICI-gevoel dat bestaat uit aandacht vanaf het moment van aankomst tot vertrek. Dat kan hier ook nauwelijks anders. Dit prachtige, hagelnieuwe, viersterren kloosterhotel met internationaal karakter blijkt net zo exclusief als de omgeving. En wat is er nu specialer dan verpozen in wat eens het Ursulinenpensionaat was? Stelt u het zich eens voor. Ervaar de serene sfeerelementen van zo veel jaren geleden opnieuw. Luxe en historie Viersterrenhotel MERICI – een van de zeven monumenten gelegen in het volledig gerestaureerde Kloosterkwartier in hartje Sittard – combineert eigentijdse luxe met een duidelijk aanwezige, bijna voelbare historie. Verleden en heden gaan bij MERICI op majestueuze wijze en met een warme, zorgzame benadering van het allerhoogste niveau hand in hand. Zien en gezien worden – in de prachtige lounge, tijdens uw ontbijt in De Refter of wanneer u wandelt door lange gangen. Erfgoedlocatie MERICI combineert haar geheel eigen uitstraling met een minstens zo waardevolle visie: u als gast moet zich thuis voelen in wat de mooiste culturele erfgoedlocatie van ZuidNederland genoemd mag worden. Kom snel eens kijken, dan weet u niet alleen waar de klok hangt maar ook de klepel!

Bereikbaarheid: HOTEL MERICI ligt op slechts twintig minuten rijden vanaf vliegveld Maastricht-Aachen Airport. Met een uitstekende aansluiting naar de A2 (Maastricht–Eindhoven) en de A76 (Ruhrgebied–Antwerpen) is de centrale ligging van HOTEL MERICI meer dan ideaal te noemen. Aken, Genk, Luik, Venlo en Eindhoven zijn binnen het uur bereikbaar; Roermond, Maastricht en Heerlen binnen een halfuur. HOTEL MERICI Oude Markt 25, 6131 EN Sittard, T + 31 (0) 46 4009002 info@hotelmerici.nl, www.hotelmerici.nl

HOTEL MERICI heet u van harte welkom!

TIBETAANS GEESTELIJK LEIDER BEZOEKT HOEI (B)

DALAI LAMA DE ENIGE HOOP VOOR GEVLUCHTE TIBETANEN

Meer dan 50 ‘ongewenste’ Tibetanen in Nederland ondergedoken Het boeddhisme telt wereldwijd 420 miljoen aanhangers, onder wie zo’n 5,5 miljoen Tibetanen. Voor de duidelijkheid: een Tibetaan is iemand die lid is van een etnische groep en dus niet per se een inwoner van of uit Tibet. Sommigen komen uit India of Buthan, maar de meesten hebben vroeger wel in Tibet gewoond of hebben daar hun roots. In Nederland zijn ongeveer vijfhonderd uit hun land gevluchte Tibetanen, van wie een vijftigtal de status ‘ongewenste vreemdeling’ heeft. In België zijn beide getallen iets hoger. Hun geestelijk leider, de dalai lama, was onlangs weer op bezoek in Hoei, om daar een nieuwe boeddhistische tempel in te zegenen. Uit alle hoeken van Europa waren Tibetanen naar Hoei gekomen om hun geestelijk leider te verwelkomen, het hoofd te buigen en hem steun te vragen om het al jarenlange vluchtelingenprobleem onder de aandacht van de massaal toegestroomde pers te brengen. 95

Rechts in het wit, Tenzin de gevluchte Tibetaan stelt zijn vraag aan de dalai lama.

‘De oorsprong van het lijden ligt in de begeerte.’ Dat zijn de wijze woorden van Gautama Boeddha, de stichter van het boeddhisme, zo’n vijfhonderd jaar voor onze jaartelling. Als je de begeerte los kunt laten, word je verlost van je lijden. Voor de duidelijkheid: het boeddhisme is geen geloof, maar een levenswijze, een manier van denken. Je kan dus als katholiek, protestant, jood, moslim of zelfs als atheïst toch een boeddhist zijn. Verreweg de meeste Tibetanen zijn boeddhist.

een bergbeklimmer van een buitenlandse expeditie een groep Tibetanen die overdag probeerden de grens over te steken. Zonder waarschuwing werden ze neergeschoten door de Chinese grenswachten.

REDDINGSBOEI Hoei, een plaatsje zo’n 40 km stroomopwaarts van de Maas onder Luik, is niet alleen bekend om de verouderde kerncentrale van Tihange maar ook het Tibetaans Instituut

Yeunten Ling, een boeddhistisch centrum. Daar kwam afgelopen mei de hoogste geestelijk leider van de Tibetanen op bezoek: Tenzin Gyatso, oftewel de veertiende dalai lama, door wie Boeddha zijn verlossingswerk voortzet. De talrijk toegestroomde boeddhisten, onder wie opvallend veel Tibetanen, luisterden aandachtig naar de woorden van de dalai lama. Hij is voor een boeddhist de reddingsboei die inzicht geeft in menselijk lijden. Hij is een leermeester en hij geeft verlichting.

IN BALLINGSCHAP

SCHRIJNEND

De dalai lama is een vluchteling in ballingschap, want China, dat Tibet in 1949 heeft geannexeerd en dit sindsdien als een Chinese provincie beschouwt, ziet hem nog steeds als een politiek leider. Officieel heeft hij daar afstand van genomen, maar de Chinese overheid ziet dat anders. Terug naar Tibet kan ook hij niet; hij zou onmiddellijk gevangen worden gezet. Wat voor hem geldt, geldt ook voor alle andere Tibetaanse vluchtelingen. Velen zijn, met gevaar voor eigen leven, ’s nachts over de Himalaya naar Nepal, India of Bhutan gevlucht. Een hachelijk avontuur dat menig vluchteling met de dood heeft moeten bekopen. Toevallig filmde onlangs

Wij hebben Tenzin, een gevluchte Tibetaan, meegenomen naar de persconferentie. Hij zal proberen de dalai lama een vraag te stellen. Hij is erg zenuwachtig! Dit is misschien wel het mooiste dat hem in het leven kan overkomen. Het lukt, aan het einde van de persconferentie kan hij zijn vraag stellen in het Tibetaans. ‘Heeft de dalai lama een goede raad, of liever een oplossing voor de uitgeprocedeerde en dus ongewenste Tibetanen die rechteloos en uitzichtloos in Nederland en België zijn ondergedoken?’ Het antwoord, ook in het Tibetaans, is dat deze mensen zich in verbinding moeten stellen met de Tibetaanse organisatie

in India die hun belangen behartigt. Tsja, die wordt ook niet door de Chinese overheid erkend, dus persoonlijk geloof ik niet dat ook maar één illegale Tibetaan iets aan dit antwoord heeft! Wel doet de dalai lama nog een oproep aan de aanwezige pers vooral ter plaatse verslag te gaan doen van de schrijnende situatie waarin de gevluchte Tibetanen zich bevinden. De wanhoop en uitzichtloze situatie daar leidt tot een ongekend aantal zelfverbrandingen. Het probleem van de Tibetanen in Tibet is dat ze in hun eigen land een minderheid dreigen te worden door een actieve immigratiepolitiek van de Chinese autoriteiten, waardoor steeds meer etnische Chinezen zich in Tibet komen vestigen. Het streven naar autonomie van de Tibetanen beschouwen de Chinezen als een ontoelaatbare en illegale politieke strijd. In het hedendaagse Tibet, dus de Chinese provincie, is weliswaar vrijheid om het boeddhisme openlijk te belijden, zolang er maar geen politieke uitingen bij komen kijken. Deelname aan een protestdemonstratie wordt echter al gezien als een misdrijf en kan leiden tot langdurige ondervragingen en/of opsluiting. Derhalve proberen nogal wat Tibetanen China te ontvluchten en illegaal de grens te passeren naar Nepal, een tocht die ze vaak met hun leven moeten bekopen. Wie daar toch in slaagt, krijgt te maken met nieuwe ellende. In de aan Tibet grenzende landen behoren vluchtelingen tot de allerlaagste kaste, wat betekent dat ze geen enkel recht hebben op wat dan ook, laat staan een toekomst. Slechts enkelen lukt het, vaak met financiële hulp van familie en vrienden, met vervalste reispapieren naar Europa af te reizen. De vluchtelingen wordt voorgehouden dat ze daar met open armen worden ontvangen. Nederland heeft als opvangland een goede naam en de smokkelaars verdienen er goud geld mee.

HART EN OREN OP DE GOEDE PLAATS Inmiddels weten veel vluchtelingen dat de waarheid een andere is. Enige dagen na het bezoek van de dalai lama ontmoet ik een drietal ondergedoken ‘ongewenste’ Tibetanen die op mijn verzoek naar Maastricht zijn afgereisd. Ze zijn ten einde raad en willen graag dat hun situatie onder de aandacht wordt gebracht. Voor hen kan de oplossing alleen maar zijn dat ze worden erkend als vluchteling. Waarom? Alleen die erkenning en het verwerven van de

bijbehorende status kunnen deze vredelievende mensen een toekomst bieden. Gelukkig zijn er mensen in Nederland met het hart en de oren op de goede plaats, zoals de mensen van Khorlo, een stichting die zich inzet voor de Tibetanen buiten Tibet, met name in Nederland en op verzoek daarbuiten. Zij bieden, op vrijwillige basis, deze mensen een gewillig oor en proberen te helpen waar dat maar mogelijk is. Het boeddhisme leert dat je daden in je huidige leven je een karma geven voor een volgend leven; je gaat door totdat je het nirwana bereikt. Dat is het acht fases tellende levenswiel, de Khorlo, met als voornaamste doel: GEWELDLOOSHEID. Er staat ons nog veel te doen. Tekst: Guy van Grinsven Fotografie: Guy van Grinsven en Kenneth Tan Meer informatie • http://en.wikipedia.org/wiki/Tibetan_ people • http://www.tibetonline.tv/videos/1088/2012_videofootage-of-protest-and-self-immolation-incidents-inzamthang-in-ngaba • http://wodc.nl/onderzoeksdatabase/evaluatie-vantbs-gestelde-vreemdelingen-en-illegalen-die-geenrechtsgeldige-verblijfstitel-hebben.aspx • http://www.terminal.nl/stichtinglos/client/ JurArtDisplay.asp?jurart_id=430

Van deze reportage is ook een tv-uitzending gemaakt, zie: www.l1.nl/tv/Niveau_TV_Magazine 98

Tibetaanse gebedsvlaggetjes

Thermae 2OOO VERANDERING VAN LEVENSSTIJL IS VAN LEVENSBELANG

“Juist in een tijd waar de druk aan alle kanten voelbaar is, op een energieke en vitale manier in het leven staan. Dat is waar je bij Thermae 2000 bij wordt geholpen. Wat is echter een gezonde levensstijl? Iedereen heeft een ander soort leven, dus wat voor de een moet, kan de ander beter laten. Daarom is het van belang daarin goed advies te krijgen. Dat nu is precies waar Thermae 2000 naartoe wil. Je levensstijl vertalen naar een patroon van gezond en verantwoord lang leven. Dat is specialistenwerk. Derhalve heeft Thermae geïnvesteerd in een aantal lifestyle-coaches die je adviseren en begeleiden, zodat je na afloop van een bezoek als een ander mens naar huis gaat. Je hebt dan een beter inzicht in jezelf gekregen en val je mogelijk niet meer terug in je oude gewoonte.”

100

101

an het woord is Esther Scholtes, een van de lifestyle-coaches van Thermae 2000. “Een levensstijl veranderen kan ook op een heel aangename manier. We nemen eerst een leefstijlcheck af die bestaat uit de meting van iemands BMI (Body Mass Index), bloeddruk, voedingspatroon enzovoort. Hieruit rollen verschillende adviezen die wij persoonlijk met iedereen doornemen en onderbouwen. Deze adviezen bieden een gedegen houvast om daadwerkelijk resultaat te boeken op de lange termijn.” Als regelmatige bezoeker valt mij op dat Thermae 2000 steeds meer in het teken is komen te staan van een gezonde levensstijl. Je ziet het aan alles; aan de vele veranderingen in aanpak, behandelingen, diensten en moderniseringen die hier de laatste jaren zijn doorgevoerd en natuurlijk nog verder zullen worden doorgevoerd. “Thermae blijft met de tijd meegaan”, aldus Esther.

Energieke werking

Uiteraard zijn er ook dingen die altijd zullen blijven. “Dingen zoals ons unieke water”, vervolgt Esther. Het thermale water draagt bij aan een ontspannen ervaring en is verfrissend voor lichaam en geest. Het water is altijd 33 graden Celsius, wat heel aangenaam is voor het lichaam. Ook is bewezen dat het heilzame thermale water bijdraagt aan een sneller herstel van spieren en gewrichten. Daarnaast ligt Thermae 2000 in een groene en zuurstofrijke omgeving, met het pittoreske Valkenburg aan de Geul als decor. De architectuur van de piramide heeft een energieke werking. Dat zat al in het basisontwerp van de architect die het gebouw met de piramides in een energiehoek van 52 graden heeft ontworpen. Thermae 2000 werd in opdracht gebouwd van de twee fysiotherapeuten wier voornamen met een M begonnen. In het Romeinse telling staat de M voor duizend, MM voor tweeduizend. Vandaar de naam Thermae 2000!

Hotel

Ontspannen maakt moe! Voor wie dat niet gewend is, is ontspannen een inspannende bezigheid. Dat merk je vooral als je ’s avonds weer in je bedje ligt. Dat bedje is gelukkig niet ver weg, want aan Thermae 2000 ligt een viersterrenhotel vast gebouwd. Het hotel en kuuroord liggen boven op de Valkenburgse Cauberg en hebben schitterende, moderne kamers met allemaal uitzicht op de kasteelruïne of het Geuldal. Wie dat wil, kan in zijn of haar badjas zo van de hotelkamer naar de baden lopen – iets wat alleszins bijdraagt aan een echt welnessgevoel. Dat ze verder een fantastisch restaurant, loungebar en diverse schitterend gelegen terrassen hebben, spreekt natuurlijk voor zich. Ook dat draagt bij in uw nieuwe levensstijl. De medewerkers doen er in ieder geval alles aan om uw verwachtingen te overtreffen. Kortom, bij Thermae 2000 krijg je alle ingrediënten om te ontspannen en mogelijkheden om te herladen. Met een dosis nieuwe positieve energie ziet de wereld er weer heel anders uit. Veel positiever! Tekst en Fotografie: StudioPress

102

Over Thermae 2ooo Thermae 2000 is oorspronkelijk een kuuroord dat in 1989 werd opgericht door twee fysiotherapeuten. Zij zagen toen al de enorme kracht van thermaal water. Met een oppervlakte van zo’n 60.000 m2 is Thermae 2000 een van de grootste wellness-centers van Nederland. Bezoekers kunnen er genieten van binnen- en buitenbaden, sauna’s en stoombaden, whirlpools, schoonheidsbehandelingen en kuurprogramma’s. Afgelopen jaar won Thermae 2000 voor de tweede keer de World Travel Award als Best Spa Resort van Nederland. www.thermae.nl. Meer weten over een leefstijlcheck? Kijk op: www.thermae.nl/lifestyle En blijf op de hoogte via Facebook!

103

104

SPECIAL NOORD-IERLAND

105

106

Giantâ&#x20AC;&#x2122;s Causeway

107

108

109

Titanic Belfast

110

Souveniers van een ramp

LAATSTE AVONDMAAL OP HERHALING R.M.S. TITANIC, FIRST CLASS DINNER HERLEEFT NA HONDERD JAAR In 2012 is het precies honderd jaar geleden dat het spiksplinternieuwe stoomschip de R.M.S. Titanic van de werf gleed en kort daarop aan haar maidentrip naar New York begon. Dit grootste en meest luxueuze schip ter wereld botste in de nacht van 14 april 1912, 153 km ten zuiden van de Grand Banks van Newfoundland, tegen een ijsberg. Op dat moment werd in het eerste klasserestaurant een exclusief meergangendiner geserveerd aan de passagiers. Onder hen een aantal belangrijke gasten van de White Star Line, de maatschappij die de Titanic en haar zusterschip Olympic had laten bouwen op de scheepswerf van Harland & Wolff in het Noord-Ierse Belfast. Zoals bekend, hebben de hoge gasten wegens wateroverlast de laatste gangen van hun diner niet gehaald. Wel jammer, want het was zeker de moeite waard geweest zoals bleek op de teruggevonden menukaart die onlangs voor 92.000 euro werd geveild, Een goede reden voor NIVEAU BiZZ magazine euregio om in Belfast eens te zien en te proeven wat de gasten die fatale avond op de Titanic voor een belangrijk deel hebben moeten ontberen. Een heel lange avond met mooie gerechten stond ons te wachten, liefdevol en exclusief bereid door Conor McClelland, chef-kok van Rayanne House in Holywood-Belfast. Titanic-fanaat Emile Prevoo, chef-kok van de WilhelminaToren en Restaurant de Bokkerijder in Vaals, vergezelde de NIVEAU-crew en liet zich ter plaatse inspireren.

111

Titanic-museum

Droogdok anno 1912

In het voorjaar van dit herdenkingsjaar van de scheepsramp opende in de Noord-Ierse hoofdstad ‘Titanic Belfast’ zijn deuren. Het markante, nu al iconische museumgebouw is verrezen op exact de plaats waar de Titanic en haar zusterschip de Olympic zijn gebouwd. De geschiedenis van het eerste schip wordt minutieus uit de doeken gedaan, van de eerste ontwerpen op de tekentafels, de bouw en de tewaterlating tot de ondergang. Je kijkt naar buiten over het Belfast Lough, de zeearm waarmee Belfast met de Ierse Zee is verbonden, en ziet voor je de originele reusachtige helling die voor het schip gebruikt werd. De visuele effecten binnen, in combinatie met het echte buitendecor, zorgen voor een verbazingwekkend totaalbeeld. Het trappenhuis en de salons zijn op ware grootte nagebouwd. Het servies met het logo van de White Star Line pronkt in de vitrines en heeft uiteraard de bijzondere aandacht van Emile, evenals de helaas vrij summiere aandacht die aan de scheepskeukens gewijd is. In de laatste ruimte word je deelgenoot van de meest recente onderwateronderzoeken. Even verderop ligt op het gigantische terrein van de scheepswerf van Harland & Wolff, die tegenwoordig in afgeslankte vorm nog steeds operationeel is, het droogdok waarin de Titanic is afgewerkt. Hier krijg je pas echt een idee hoe groot alles was, geprojecteerd naar het tijdsbeeld van honderd jaar geleden.

Rayanne House In de heuvels aan het Belfast Lough, op een kwartiertje rijden van de Noord-Ierse hoofdstad, ligt het originele Holywood, genoemd naar een oerbos uit het Keltisch verleden. Van hieruit zwaaiden de Ieren de Titanic uit toen die uitvoer voor haar maidentrip. Het statige, uit 1886 daterende Rayanne House, met een schitterend uitzicht over de zeearm, is een markant privérestaurant en gastenverblijf dat al diverse prijzen in de wacht heeft gesleept. Zo hoort het volgens het prestigieuze Food and Wine Magazine sinds 2011 tot de tien ‘Beste restaurants in Ulster’, en kreeg het vorige jaar van het Noord-Ierse Verkeerbureau de ‘Best Serviced Accommodation in Northern Ireland’ award voor het tweede jaar op rij. Saillant detail: de scheeparts van de Titanic blijkt een familielid van de architect van deze stulp te zijn geweest. Enfin… for what it’s worth. Veel belangrijker – daarom zijn we tenslotte hier – is het menu van vanavond, een in zekere zin gereconstrueerde versie van het diner dat de laatste avond in de eetzaal van de eerste klasse van de Titanic werd geserveerd. Dit gebeurt aan de hand van teruggevonden menukaarten en van de recepturen van zusterschepen. Patron Conor McClelland nodigt Emile uit tussen de gangen een kijkje te komen nemen in de keuken. Deze maakt daarvan graag gebruik en voordat we het goed en wel in de gaten hebben, speelt hij de rol

112

Virtueel uitzicht op de werf

Droogdok anno 2012

van assistent. Dat doet hij niet zomaar, verklapt hij ons. “Wacht maar tot we thuis zijn. Ik heb een leuk idee!”

Culinaire marathon In de bar van de Titanic zou iemand vlak na de aanvaring met de ijsberg hebben gezegd: ‘I ordered whiskey on the rocks, but this is ridiculous!’ Het is net zo’n overdrijving als te zeggen dat het menu dat wij voorgeschoteld krijgen, aan de luchtige kant is. Bovendien moet je er ook nog de nodige alcohol bij verstouwen, want bij elk gerecht wordt een uitstekende wijn geserveerd. Vol goede moed knopen we ons servet onder de kin voor deze culinaire marathon. Na de Canapés à l’Amiral, een smakelijke hors d’oeuvre met onder andere sintjakobsschelp ‘pour ouvrir l’appetit’ en voor het geval dat we geen echte honger hebben, volgt de met eigen Bushmills whiskey en room afgemaakte gerstesoep, die tegenwoordig zou doorgaan voor maaltijdsoep.

Nog zeven gangen te gaan, bedenken we en strijken voorzichtig over onze embonpoints als de tafel wordt vrijgemaakt voor de volgende gang. We kunnen echter even bijkomen onder het nuttigen van een lichte salade van asperges, witte waterkers en tranche gesneden geroosterd kuiken, die ons uitstekend klaarstoomt voor de gepocheerde Atlantische zalm in hollandaisesaus waaraan wat verse room is toegevoegd. Schijfjes komkommer en verse dille moeten de indruk wekken dat we heel gezond bezig zijn. Om de smaakpapillen zo halverwege de rit even lekker schoon te poetsen en te reanimeren, verschijnt er op tafel een roze sorbet van rozenwater en mint, die ons wat overmoedig maakt. Laat die Filet Mignon Lili maar komen, want nu kunnen we alles aan! Het gerecht bestaat uit een gebakken rundfilet, belegd schijfjes truffel en foie gras (daar zijn we lang niet meer ziek van geweest), besprenkeld met cognac en madera en vergezeld van

113

pommes Anna, worteltjes en aubergines. De filet huppelt bijna van plezier in onze maag als wij hem trakteren op een stevige donkerrode bordeaux. Langzaam aan wordt het tijd voor eten dat in staat is de vertering in ons lichaam van het voorafgaande wat te stimuleren. Die taak blijkt weggelegd voor verfijnd gekruide perziken met chartreuse-gelei en Frans vanille-ijs. Ten slotte moet zo’n diner natuurlijk nog bekroond worden met wat kaas en fruit, waarbij – heel toepasselijk – champagne of een zoete dessertwijn wordt geschonken. Na een zit van zo’n vier uur wordt de negende en laatste gang geserveerd: koffie met likeur en petit fours. Conor McClelland komt er dan nog even gezellig bij zitten, zodat we gezamenlijk een afzakkertje kunnen pakken. Tenslotte kun je op één been niet lopen. Het Grote Uitbuiken kan beginnen. Terugdenkend aan de gasten die dit diner op de bewuste rampavond helaas niet hebben kunnen voltooien, moet ik constateren dat het wel een fantastisch ‘laatste avondmaal’ zou zijn geweest.

Erfenis Zomer 2012. Vakantie. Verwentijd. Trek in iets origineels? Op de kaart van De WilhelminaToren in Vaals prijkt een gerecht geïnspireerd op de Titanic-menukaart. Met dank aan Emile Prevoo. Tekst: Dreffus Raaneguel / Mathieu Scaf Fotografie : Guy van Grinsven / StudioPress Met dank aan: Tourism Ireland: www.ierland.nl Northern Ireland Tourist Board: www.discovernorthernireland.com Titanic Belfast: www.titanicbelfast.com Rayanne House: www.rayannehouse.com easyJet, directe vluchten van Amsterdam naar Belfast: www.easyjet.com Brasserie-Restaurant WilhelminaToren Vaals: www.wilhelminatorenvaals.nl De Bokkerijder Vaals: www.bokkerijder.nl Van deze reportage is ook een tv-uitzending gemaakt, zie: www.l1.nl/tv/Niveau_TV_Magazine

114

Maitre Pól Smith en Chef-koks Conor McClelland en Emile Prevoo

115

116

GIANT’S CAUSEWAY

REUZENPAD Noord-Ierland leeft weer helemaal op sinds er een einde is gekomen aan het sektarische geweld. Men schaamt zich niet meer voor de het feit dat de ‘onzinkbare’ Titanic op een werf in deze stad werd gebouwd, maar viert de honderdjarige ondergang als een monumentale gebeurtenis en bouwt trots een supermodern museum over de zo tot de verbeelding sprekende scheepsramp. Maar Noord-Ierland heeft nog veel meer te bieden. Neem de Giant’s Causeway.

117

118

en van de mooiste kustroutes ter wereld, de Causeway Coastal Route, loopt van het veelbezongen Carrickfergus aan het Belfast Lough naar Bushmills, helemaal in het noorden van Noord-Ierland. Je passeert idyllische dorpjes als Glenarm, Carnlough, Cushendall en Cushendun, terwijl landinwaarts de schilderachtige Glens (valleien) of Antrim de toeristen betoveren. Bij het plaatsje Ballintoy ligt de Carrick-a-Rede Rope Bridge. Vroeger gebruikten de vissers de touwbrug om van het vasteland naar het kleine eiland Carrick-a-Rede te gaan om hun zalmnetten te inspecteren. Nu heeft de National Trust er een toeristische trekpleister van gemaakt. Aan de horizon doemt de Mull (kaap) of Kintyre op, het zuidwestelijke punt van het Schotse schiereiland Kintyre. Als bijna vanzelf speelt Paul McCartney’s melodie door je hoofd.

Vlag uit Na aankomst in Bushmills checken we in bij de stijlvolle Bushmills Inn, een klassehotel, van alle gemakken voorzien, van een eigen bibliotheek tot een bioscoop aan toe. En met een keuken die er zijn mag. De herberg is een geliefde verblijfplaats voor golfers uit de hele wereld. Ter gelegenheid van ons bezoek hangt zelfs de Nederlandse vlag uit. Dat verandert weer als even later een groep Canadezen arriveert.

De reus en de baby Eindelijk… op naar de even verderop gelegen beroemde Giant’s Causeway. Daar zijn we tenslotte voor gekomen. Dit natuurwonder, dat prijkt op de Werelderfgoedlijst van UNESCO, is 60 miljoen jaar geleden ontstaan als gevolg van een vulkaanuitbarsting. Het is een inspirerend landschap van veelal zeshoekige basaltkolommen. En Ierland zou Ierland niet zijn als hierover geen legende zou bestaan. Zo zou de reus Fionn mac Cumhaill de architect zijn van deze bijzondere steenformatie, die als een pad de zee in leidt. Op een dag riep zijn overbuurman Benandonner vanaf de Schotse kust wat beledigde woorden naar hem. Fionn antwoordde met een grote rots die hij in de richting van de Schotse reus gooide. Vervolgens trok hij grote stukken steen uit de kliffen, smeet ze op de zeebodem en maakte zo een pad naar Schotland terwijl hij riep: “Kom maar op als je durft!” Benandonner liet zich dat geen twee keer zeggen en stak over naar Ierland. Fionn, die moe was van al het zware werk, zag een gevecht tegen de grote Schot niet zitten. Hij vermomde zich als baby en wachtte af. Toen de Schot hem zag, dacht hij: Als die baby al zo groot is, hoe groot moet zijn vader dan wel zijn? Hij werd bang en rende terug naar Schotland. Op zijn weg terug vernielde hij het pad. Alleen de uiteinden in Ierland en Schotland bleven over.

Zangconcours ’s Avonds is het genieten in de gezellige bar van de Bushmills Inn. Voordat we het in de gaten hebben, maken we deel uit van een zangconcours zonder begeleiding. De aanwezige Canadezen met hun voorman Ken, een ex countryzanger die in de jaren zeventig nog met Kenny Rogers heeft opgetreden, neemt het voortouw. En Siobhán, een Ierse schone uit Dublin met een prachtige stem, doet mee. Zij doet ons denken aan Kate Winslet (over Titanic gesproken). Het is nog heel laat geworden. Tekst: Mathieu Scaf Fotografie: Guy van Grinsven / StudioPress

119

Siobhán alias Kate Winslet

120

BOBBY SANDS

SLACHTOFFER VAN IERSE GESCHIEDENIS VAN OVERLEDEN HONGERSTAKER TOT TOERISTISCHE ATTRACTIE Belfast, 27 juni 2012. Koningin Elisabeth bezoekt de hoofdstad van Noord-Ierland en ontmoet vicepremier Martin McQuinness. Een korte ontmoeting maar wel een met grote symbolische waarde. Ten tijde van The Troubles, het NoordIerse conflict, was McQuinness immers commandant van de IRA (Ierse Republikeinse Leger) en vocht een felle strijd tegen de protestantse loyalisten. NĂş vraagt hij diezelfde protestanten een duidelijke handreiking te doen, net als de koningin en is hij er heilig van overtuigd dat de ontmoeting effect zal hebben op de Brits-Ierse betrekkingen en, zeker zo belangrijk, die tussen de Ierse bevolking onderling.

121

122

Belfast, 4 mei 2012. Idolaat van het Eiland van Ontelbare Kleuren Groen ben ik naar de hoofdstad van Noord-Ierland gekomen, nu eens niet vanwege de cultuur maar om in ‘Titanic Belfast’ de geschiedenis van het legendarische schip te ‘beleven’. Eenmaal ter plekke wil ik natuurlijk ook de andere bezienswaardigheden van de stad bekijken. Een van de onderwerpen op mijn lijstje is de Black Taxi Tour naar West-Belfast om daar de Murals, muurschilderingen over het conflict, te bekijken. Het zal meer worden dan zo maar een ritje langs een toeristische bezienswaardigheid. Veel meer!

Langs de Murals Ik kende de geschiedenis. Het conflict, beter bekend onder de naam ‘The Troubles’, ontstond in 1971 toen de IRA de wapens oppakte tegen de Britten (eerst in Ulster, later daarbuiten) en hun Noord-Ierse loyalisten. Bij het zien van de eerste lange rij muurschilderingen aan Northumberland Street valt de variatie in onderwerpen en relaties op. De connectie van de IRA met de strijd van de Palestijnen is duidelijk, ook die met andere vrijheidsbewegingen. De afkeer van de Britten evenzo. Maar hier en daar is er ook een sprankje hoop. Zo probeert een kunstenaar de scheidingsmuur tussen de twee strijdende bevolkingsgroepen te slechten. Op een ander stuk muur hebben recentelijk republikeinen en loyalisten zelfs samengewerkt aan een schildering waarop we onder anderen Nelson Mandela herkennen. De rit langs de beschilderde Peace Wall aan Cupar Way, de vroegere scheiding tussen de republikeinse katholieke wijk en de protestantse loyalisten, lijkt wel een tocht door het verleden. Tegen het eind leidt chauffeur Billy mij nog naar een herdenkingsmonument waar maar weer eens blijkt dat de slachtoffers onder onschuldige burgers veel talrijker waren dan de actieve leden van de militante groepen. Dan ten slotte een gigantisch groot portret aan de zijgevel van een huis. Bobby Sands. Ik moet even slikken en raak geëmotioneerd. Een flashback… Gebeurtenissen uit deze regio die het wereldnieuws haalden, komen voorbij: bomaanslagen, schietpartijen, Bloody Friday, Bloody Sunday, Omagh, de hongerstakers in de Maze-gevangenis. Bobby was hun leider. Zijn portret verscheen elke avond op tv, met het aantal dagen dat hij niet meer gegeten had. En natuurlijk steeds weer beelden van die scheidslijn in WestBelfast tussen de katholieke en de protestantse wijk, vergezeld door de opzwepende muziek van The Undertones. Ik neem afscheid van Billy en besluit de volgende dag op eigen gelegenheid terug te komen.

123

Hongerstaker 5 Mei 2012. Ik rijd terug naar West-Belfast en maak meer foto’s van de muurschilderingen rond de beroemde Falls Road en opnieuw foto’s van de muurschildering van Bobby Sands. Ik herinner mij tot in details de film Some Mother’s Son uit 1996 van regisseur Terry George waarin de NoordIerse acteur John Lynch de rol van Sands speelt: het waargebeurde verhaal over de IRA-strijders die in 1981 in de beruchte Maze-gevangenis in hongerstaking gingen. Bobby begon als eerste en stierf na 66 dagen ook als eerste. Nog negen anderen zouden hem volgen. De moeders van twee van de hongerstakers stelden alles in het werk om de levens van hun zonen te redden. In mijn onderbewustzijn hoor ik de prachtige meeslepende filmmuziek van Bill ‘Riverdance’ Whelan. Minstens zo aangrijpend is de film Hunger uit 2008 onder regie van de Engelse kunstenaar Steve McQueen. In de beruchte H-blokken van The Maze worden de IRA-gevangenen onder erbarmelijke omstandigheden vastgehouden. Om te worden erkend als politieke gevangenen, weigeren ze gevangeniskleding te dragen, die is immers bestemd voor veroordeelde misdadigers. Ze hullen zich slechts in beddenlakens en wassen zich niet en om niet contant te worden geslagen door hun bewakers, weigeren ze de toiletpotten buiten te zetten en smeren hun uitwerpselen tegen de muur.

Patriot én terrorist

Pat McGivern

Het vredesproces in Noord-Ierland werd officieel in 1998 in gang gezet (Goede Vrijdag Akkoorden) en eigenlijk pas in 2005 afgerond. De Maze-gevangenis werd in 2000 gesloten. In 2006 begon de sloop maar die werd daarna om onduidelijke redenen stopgezet. Het gevangenisziekenhuis en een deel van de H-blokken staan nog overeind. De discussie over de bestemming van de site is nog steeds gaande. Eerst gingen stemmen op om er een groot stadion te bouwen maar nu gaan er stemmen op om er het ‘Conflict Transformation Centre’ te bouwen. Dit laatste heeft de steun van republikeinen zoals Martin McGuinness maar stuit op weerstand van de loyalisten (Unionist Party), die bang zijn dat het een IRA-heiligdom zal worden. 124

Het gegeven dat iemand stopt met eten om meer rechten te verwerven, maakte op mij grote indruk. Voor familie, vrienden en de mensen van Falls Road was Sands een patriot, voor de loyalisten een terrorist. In feite was hij een slachtoffer van de Ierse geschiedenis. Ik sla de hoek om van het gebouw met Bobby’s schildering. Het pand blijkt het hoofdkwartier van Sinn Féin te zijn, de politieke partij die wel de politieke arm van de IRA wordt genoemd. Het begint inmiddels een toeristische trekpleister te worden. Er hangt veel volk rond, veelal voorzien van film- of fotocamera’s. Plots komen mensen naar buiten en stellen zich midden in de straat op in een lange rij. In hun handen houden zij een poster van Bobby Sands. Het is Bobby’s sterfdag, 5 mei! Nieuwe sympathisanten, onder wie een vader met een jong kind, melden zich aan, gaan het kantoortje binnen, kopiëren een poster en nemen hun plaats in de rij buiten in. Dus niet, zoals ik dacht, alleen mensen die The Troubles hebben meegemaakt, maar ook jonge mensen. Een dame verlaat haar plaats in de rij en opent de Sinn Féin Shop naast het kantoor. Ze laat mij het dagboek zien van de eerste zeventien dagen in de gevangenis van Bobby, die ze goed kende. Als ze merkt dat ik nieuwsgierig naar haar rechterhand blijf kijken, zegt ze: “Kijk, bij een demonstratie ben ik door een plastic kogel in mijn hand geraakt. Veel mensen hebben het verkeerde idee dat een plastic kogel een soort namaakkogel is. In werkelijkheid zorgt hij vaak voor zeer pijnlijke kwetsuren. Ook heb ik mensen gezien die ermee zijn doodgeschoten. Ik word er elke dag weer aan herinnerd, maar dat is alleen maar goed. Wij staan nog steeds voor onze zaak, onze droom, een verenigd Ierland. Elk jaar weer staan wij hier op de sterfdag van elk van de hongerstakers. Hun dood is niet vergeefs geweest.” Ik realiseer me dat ik in twee uur door een oorlog ben heen gewandeld en dat mij dat diep geraakt heeft. Ik maak enkele foto’s en neem afscheid. Een kopie van het dagboek mag ik meenemen. “O, voor ik het vergeet”, zegt ze. “Stuur je mij een foto?” Ik: “Naar wie, naar welk adres?” Zij weer: “Gewoon Sinn Féin, Falls Road, Belfast!” Buiten wordt de rij alsmaar langer. Tekst: Mathieu Scaf Fotografie: Guy van Grinsven / StudioPress

125

126

HAASTIGE SPOED... ARBEIDSRECHT / FAMILIERECHT HUURRECHT / INCASSO’S BOUWRECHT / ONDERNEMINGSRECHT / VERBINTENISSENRECHT FISCAAL RECHT / CONTRACTENRECHT AANSPRAKELIJKHEIDSRECHT

SSS OLAA¥=@RK?=PAJ JH

EJ@OÜGKNPÜ>AJÜEGÜAAJÜGHAEJÜ>AAPFAÜB=JÜR=JÜ EJEOPANÜ AÜ =CAN Ü ASAH@ECÜ PK?D Ü @=PÜ DEFÜ EJÜ AAJÜ L==NÜ @=CAJÜ PEF@Ü RKKNÜAHG==NÜGNEFCPÜS=PÜEJÜVARAJÜSAGAJÜEJPAJOEABÜCAHK>¥ >U Ü @QS¥Ü AJÜ PNAGSANG Ü RN=CAJÜ AJÜ PKACARAJÜ EJÜ DAPÜ =PODQEOÜ KRANHACÜJEAPÜEOÜCAHQGP Ü ==NÜJ=ÜAAJÜGKNPÜAQBKNEO?DÜIKIAJPÜ GAANPÜ@AÜNQOPÜSA@ANÜAJÜRKHCPÜDAPÜ>AOAB ÜS=?DPÜAAJOÜARAJ @=PÜCEJCÜSAHÜDAAHÜOJAH Ü =PÜEOÜANÜJQÜLNA?EAOÜ=BCAOLNKGAJ Ü JÜ S=PÜVEFJÜ@AÜD=GAJÜAJÜKCAJÜEJÜ@AÜ@=CAHEFGOAÜLN=GPEFG Ü GÜHE?DPÜ ANÜAAJÜL==NÜLQJPFAOÜQEP Ü KCÜOPAA@OÜSKN@AJ ÜDAH==O ÜRAAHÜNA¥ H=PEAOÜ>AeEJ@EC@ Ü ADQS@ÜKBÜO=IAJSKJAJ@ ÜEJÜRAAHÜCAR=HHAJÜ EOÜOLN=GAÜR=JÜAAJÜCAV=IAJHEFGAÜSKJEJC Ü EPAN==N@Ü SKN@PÜ =HOÜ QEPC=JCOLQJPÜ CA¥ OPNAAB@Ü J==NÜ AAJÜ OKALAHAÜ =BSEGGAHEJCÜ R=JÜ@AÜCARKHCAJÜR=JÜDAPÜRAN>NAGAJÜR=JÜ @AVAÜNAH=PEA Ü ==NÜL=NPEFAJÜJKCÜRKHÜCKA¥ @AÜ IKA@Ü IAPÜ AHG==NÜ EJÜ CAOLNAGÜ C==J Ü SKN@PÜ DAPÜ CAOLNAGÜ @EGSEFHOÜ H=OPECANÜ =HOÜ DAPÜ C==PÜ KIÜ @AÜ CAV=IAJHEFGAÜ SKJEJC Ü APÜ SKN@PÜ R==GÜ JKCÜ SAHÜ LNEI=Ü CARKJ¥ @AJÜS=JJAANÜ@AÜ=J@ANÜ@AÜAECAJÜSKJEJCÜ KRANJAAIP ÜI==NÜ@EPÜHECPÜEJAAJOÜAAJÜOPQGÜ CARKAHECANÜ=HOÜ>HEFGPÜ@=PÜDAPÜ=BCAOLNKGAJÜ KJPOH=CÜQEPÜ@AÜDKKB@AHEFGAÜ==JOLN=GAHEFG¥ DAE@ÜJEAPÜ@KKNÜ@AÜDULKPDAAGRANOPNAGGANÜ SKN@PÜCANA=HEOAAN@ Ü JÜEJÜPEF@AJÜS==NEJÜ AAJÜSKJEJCÜKLÜPSAAÜEJGKIAJOÜSKN@PÜCAGK?DPÜAJÜDAPÜKRAN¥ JAIAJÜ @KKNÜ ffJÜ R=JÜ L=NPEFAJÜ JAPÜ VKQÜ GQJJAJ Ü SKN@PÜ @EPÜ EJÜ @AÜPKAGKIOPÜIEOO?DEAJÜVAHBOÜKJIKCAHEFG ÜJQÜEOÜ==JCAGKJ@EC@Ü @=PÜ@AÜ=]KOOEJCORNEFAÜDULKPDAAGÜLANÜ~ÜF=JQ=NEÜ ~ ÜC==PÜRAN¥ @SEFJAJ Ü APÜ EOÜ @=JÜ KKGÜ V==GÜ KI Ü VAGANÜ EJÜ HKLAJ@AÜ ©A?DP¥ O?DAE@EJCOªLNK?A@QNAO Ü@AÜGKLLAJÜJKCI==HOÜCKA@Ü>EFÜAHG==NÜ PAÜOPAGAJÜAJÜ?KJ?NAPAÜKLHKOOEJCAJÜPAÜ>AVEAJ Ü APÜAJGAHÜKL¥ JAIAJÜR=JÜ=BOLN=GAJÜEJÜAAJÜ?KJRAJ=JPÜEOÜKJRKH@KAJ@A Ü =PÜ EOÜ EIIANOÜ @AÜ S==N@AÜ R=JÜ AAJÜ =BOLN==GÜ @EAÜ J=Ü H=JCÜ @EO?QO¥

OEeNAJÜ AJÜ KRANHACCAJÜ SKN@PÜ CAI==GP Ü =HOÜ @AVAÜ =BOLN==GÜ EJÜ @AÜLN=GPEFGÜDAHAI==HÜJEAPÜQEPRKAN>==NÜ>HEFGP Ü =NPEFAJÜSEHHAJÜ SAPAJÜ S==NÜ VEFÜ ==JÜ PKAÜ VEFJ Ü CAAJÜ KJVAGANDA@AJÜ KBÜ @EO?QO¥ OEAOÜ=?DPAN=B Ü KGÜKJ@ANJAIANOÜVQHHAJÜIKCAHEFG ÜJAPÜ=HOÜEG Ü @AÜ==JCAGKJ@EC@AÜI==PNACAHAJÜQEPAEJ@AHEFGÜIAPÜCAIAJC@AÜ CARKAHAJOÜ DA>>AJÜ ==JCADKKN@ Ü =JPÜ @=PÜ EOÜ CKA@Ü JEAQSO Ü DAPÜ KJPOH=CNA?DPÜ SKN@PÜ ==JVEAJHEFGÜ RANOKALAH@ Ü @AÜ KJPOH=C¥ LNK?A@QNAOÜ SKN@AJÜ AAJRKQ@ECANÜ AJÜ @AÜ KJPOH=CRANCKA@EJ¥ CAJÜ SKN@AJÜ >ALANGP Ü ==NÜ RKKNÜ S=PÜ DKKNPÜ S=P Ü @AÜ AANOPAÜ VAOÜI==J@AJÜ ¥QEPGANEJCÜC==PÜQÜ=HOÜKJ@ANJAIANÜVAHBÜ@N=¥ CAJ Ü T?AOOEARAÜRANPNAG>KJQOOAJÜVQHHAJÜ ATPN=ÜSKN@AJÜ>AH=OP Ü JÜS=PÜ@=?DPÜQÜR=JÜ @AÜ RANDKCEJCÜ R=JÜ @AÜ KIVAP>AH=OPEJC Ü ANDKKCPÜ QÜ @AÜ LNEFVAJ Ü JÜ G=JÜ @EPÜ VK¥ I==NÜ>EJJAJÜ@AÜ?KJPN=?PAJÜ@EAÜQÜIAPÜQSÜ =BJAIANOÜDAABP Ü ADKARAJÜQSÜ=HCAIA¥ JAÜ RKKNS==N@AJÜ SAHHE?DPÜ SEFVECEJCAJ Ü LAAHÜ PEF@ECÜ EJÜ KLÜ =HHAÜ ==JCAGKJ@EC@AÜ RAN=J@ANEJCAJ Ü ~ Ü EOÜ =HÜ NQEIÜ D=HRAN¥ SACA Ü APÜ>HEFBPÜKRANECAJOÜOL=JJAJ@ ÜJQÜ OLN=GAÜ EOÜ R=JÜ AAJÜ @AIEOOEKJ=ENÜ G=>EJAPÜ AJÜ ANÜ SAANÜ RANGEAVEJCAJÜ RKKNÜ @AÜ @AQNÜ OP==J ÜEOÜDAPÜ@AÜRN==CÜKBÜ=HHAÜ==JCAGKJ¥ @EC@AÜ I==PNACAHAJÜ @AÜ AEJ@OPNAALÜ C==JÜ D=HAJ Ü KH@KAJ@AÜOPKBÜPKPÜJ=@AJGAJÜAJÜDAPÜREJ@AJÜR=JÜ?NA=PEARA ÜKLÜ QSÜOEPQ=PEAÜPKACALEPOPAÜKLHKOOEJCAJÜVKQÜEGÜVACCAJ Ü Ü @¥ RK?=PAJÜ@AJGPÜCN==CÜIAPÜQÜIAA

APÜRNEAJ@AHEFGAÜCNKAP =IAJOÜ Ü=@RK?=PAJ Ü D=I=N=Ü Ü EJ@AI=J Ü @RK?==P¥>AH=OPEJCGQJ@ECA PHEJ@AI=J´OLAA¥=@RK?=PAJ JH

127

Stijn Huijts NIEUWE DIRECTEUR BONNEFANTENMUSEUM

LIEFDE VOOR DE ONTMOETING TUSSEN DE WIJK EN DE WERELD Het was wat je noemt een mooie binnenkomer. Amper was Stijn Huijts (1959) begonnen als artistiek directeur van het Bonnefantenmuseum in Maastricht, of een persbericht meldde dat het museum een prestigieuze MUSE Award 2012 van de American Association of Museums heeft gewonnen voor de door het museum ontwikkelde app Just Add Art!. Met deze eenvoudige applicatie kun je een kunstwerk uit de collectie van het Bonnefanten kiezen en dat toevoegen aan een nieuwe of bestaande foto op je smartphone of iPad. Daarna kun je deze bewerkte foto rondsturen naar je vrienden. Dit soort nieuwigheidjes past wel bij de nieuwe directeur. 128

129

PROGRAMMALIJNEN Stijn Huijts heeft al een carrière in de kunsten achter de rug. Hij studeerde aan de Maastrichtse kunstacademie, speelde in een popband, was directeur van Museum Het Domein in Sittard en was een van de drijvende krachten achter de zogenaamde ‘Heerlense Lente’ in de afgelopen jaren, waarin hij directeur van het multidisciplinaire kunstencentrum Schunck* was. Sinds begin dit jaar is hij artistiek directeur van het Bonnefantenmuseum in Maastricht en is hij al volop bezig met het ontwikkelen van wat hij programmalijnen noemt, zoals Maastricht Culturele Hoofdstad van Europa 2018, kunstgeschiedenissen en het verlagen van de drempel en het bijstellen van de beeldvorming over het museum. Ongetwijfeld zal hij een eigen accent gaan zetten op het beleid van het museum, een accent dat logisch voortkomt uit zijn interesses en ervaringen.

GEEN MAINSTREAM MAAR MAVERICKS Wat voortdurend in zijn betoog opvalt, is dat Huijts zich kritisch opstelt ten opzichte van wat hij mainstream noemt: het voor de hand liggende, nietonderscheidende waar iedereen zich mee bezighoudt. “Door onze perifere positie is Limburg tegelijkertijd een vooruitgeschoven post in Nederland”, zegt hij. “Van die positie moet je profiteren. Daar moet je een ander geluid produceren.” En dus wil hij, zoals hij eerder in Sittard en Heerlen deed, naast grote voorbeelden ook ruimte geven aan kunstenaars die een ander geluid dan het mainstream-verhaal laten horen – aan ‘mavericks’ (buitenbeentjes), zoals hij ze noemt.

VERZAMELINGEN Verzamelaars vormen een ander aandachtspunt voor Huijts. Maastricht is natuurlijk wereldwijd bekend om zijn TEFAF, maar er zijn in de Euregio ook tal van particuliere verzamelaars, die nieuwe ontwikkelingen in de moderne kunst op de voet volgen en impulsen aan lokale kunstenaars geven. “Particuliere verzamelaars zijn in de loop van de 20ste eeuw vervreemd geraakt van museale instellingen”, zegt Huijts, en die band wil hij weer herstellen. In Heerlen was hij betrokken bij de opzet van het Collector’s House, een publiek-private samenwerking tussen een museale instelling als Schunck* en een particuliere verzameling, in dit geval die van Sittardenaar Albert Groot. Die laatste is tevens betrokken bij de ontwikkeling van het Bonnefanten Hedge House in Wijlre, zodat het initiatief van het echtpaar Eijck voor de toekomst behouden blijft. Een ander voorbeeld waar Huijts inspiratie uit put, is de tentoonstelling Out of Storage, recentelijk in de Maastrichtse Timmerfabriek, waar honderden topkunstwerken uit de collectie van het Franse FRAC Nord-Pas de Calais voor het eerst in Nederland te zien waren.

LIMBURGSE KUNST: WIJK EN WERELD Maastricht en Zuid-Limburg vormen een bijzonder interessant gebied omdat verschillende culturen, de Germaanse en de Latijnse, er langs elkaar schuiven.

130

Dat zie je terug in de collecties van het Bonnefanten, die behalve Maaslandse kunst ‘de ontmoeting tussen de zuidelijke Nederlanden en de Zuid-Europese kunstcentra’ omvatten. Natuurlijk heeft het Bonnefantenmuseum een verantwoordelijkheid om aandacht te schenken aan die Limburgse kunst, maar zo de vraag ‘wat is kunst’ al onmogelijk te beantwoorden is, is een definitie van Limburgse kunst al helemaal niet te geven. In definities is Huijts echter niet geïnteresseerd. “Wij als museum hebben natuurlijk de verantwoordelijkheid tot het tonen en bewaren van dingen van een bepaald niveau. Je legt de lat ergens, maar tegelijkertijd heb je ook de verantwoordelijkheid het culturele leven in de provincie levend en gaande te houden.” Het museum moet volgens hem echter vooral een ontmoetingsplaats van de Wijk en de Wereld zijn. “Ik probeer de Wereld hiernaar toe te halen, door te laten zien wat er artistiek en kwalitatief in de Wereld te koop is. Daarmee daag je de eigen Wereld, de Wijk, weer uit. Die houd je als het ware een spiegel voor.”

Een mooi initiatief gericht op de regionale kunstenaars was recentelijk een door hem georganiseerde Portfolio Party. Een informeel café met deejay in het museum opende de deuren voor kunstenaars van alle rangen en standen om gewoon binnen te lopen, vragen te stellen en werk te laten zien aan de directeur, de conservator van het Bonnefanten en een speciale gast, directeur Lex ter Braak van de Jan van Eyck Academie. “Het werkt”, zegt Huijts enthousiast. “Rijp en groen door elkaar, maar dat is niet erg. De mensen vinden het al geweldig dat je ervoor openstaat. Zo verlaag je ook weer de drempel van het museum en probeer je de beeldvorming rondom het museum wat bij te stellen.”

EUREGIONALE SCHATKAMER Daarnaast moet je als museum oog blijven houden voor de interessante dingen die in de regio gebeuren, vervolgt hij. En blijven zoeken naar manieren om daar meer mensen bij te betrekken. Dat kan bijvoorbeeld aan de hand van de verzamelingen, die van zijn eigen museum, die van andere musea in de Euregio zoals het Ludwig Forum in Aken en

het Grand Curtius in Luik, en de collecties van particulieren zoals die van Jeanne en Charles Vandenhove die we in langdurig bruikleen hebben. “Al die verzamelingen probeer ik te zien als een grote schatkamer waar de publieken nog vaak weinig weet van hebben. (Ook wij kennen veel privéverzamelingen niet.) Daar zou je eindeloos uit kunnen putten. Je zou mensen van dichtbij of veraf op toerbeurt kunnen laten kiezen uit al die collecties. Dat kan steeds weer andere verrassende zaken opleveren.” Die grensoverschrijdende samenwerking wordt trouwens nu al versterkt door de ambities van Maastricht om Culturele Hoofdstad van Europa in 2018 te worden. “Maar ook al wint een andere kandidaat, dan nog plukken wij er nu al de vruchten van: er zijn nu al meer contacten over de grens dan ooit.” Tekst: Joe Grozny Fotografie: Guy van Grinsven / StudioPress

131

Sittard

Big Party van By Invitation Only Elk Toon Hermans Huis is volledig afhankelijk van giften uit het bedrijfsleven. Door de economische crisis neemt het aantal giften echter af, terwijl het aantal bezoekers en daarmee de behoefte aan hulp alleen maar toeneemt. Daarom organiseerden begin dit jaar een aantal Zuid-Limburgse ondernemers een exclusief evenement om ambassadeurs te

132

werven voor de Toon Hermans Huizen in Heerlen, Maastricht en Sittard. Initiatiefnemers zijn Open for Support uit Maastricht, Avance Werving en Selectie uit Maastricht, DOOR communicatie en vorm uit Kerkrade en natuurlijk Jeroen Holten van restaurant Sofa in Maastricht, die het culinaire deel voor

zijn rekening nam. Het werd me het feestje wel in de oude productiehal van de voormalige Philips-fabriek in Sittard. Een kleine duizend mensen dansten tot ver in de nacht op de tonen van Jules Deelder, Gare du Nord en Kraak & Smaak. Mede-organisator Michel van den Biggelaar en Jeroen Holten genoten zienderogen van de succesvolle avondâ&#x20AC;Ś

Maastricht

Top Shops Haring Party Als haringen in een ton. Evenzoveel gasten laten zich ieder jaar weer verwennen op de haringparty van Top Shops directrice/eigenaar Daniëlle Dessart in haar stadstuin in hartje Maastricht. De crème de la crème van Zuid-Nederlands ondernemerspotentieel, aangevuld met een vaste kern beroepsglamourmissen, liet ze weer smakelijk naar binnen glijden, natuurlijk op een vloedgolf van bubbeltjes. Ook dit jaar ontbraken de BN’ers niet, zoals modeontwerper Addy van

den Krommenacker en burgemeester Onno Hoes van Maastricht die, samen met echtgenoot Albert Verlinde, het feest niet wilde missen. Hadden ze toch nog een beetje leuke dag, want even later was de eerste voetbalwedstrijd van Nederland op het EK in Oekraïne. Over missen gesproken...

Amsterdam

Birthday Party Edwin Spierts Je goedlopende zaak verkopen gebeurt wellicht vaker, maar 38 jaar worden doe je maar één keer. Reden voor een feestje met familie, vrienden met wie je bent opgegroeid en die je altijd hebben gesteund, en de nieuwe vrienden

uit de grote stad waar je nu woont. Edwin Spierts wist wel een opperbeste locatie te regelen: het buitenterras van het statige Amstelhotel. De passagiers op de passerende rondvaartboten wiegden vrolijk mee op ritme van David

Guetta - Titanium die hoorde bij de flashmob. “Great party”, zeiden zijn New Yorkse vriendinnen. Indeed, great party! Thx Edwin en geliefde Renée

133

EEN SWIMSPA... MEER DAN ALLEEN EEN TUINSPA! Wat je ook kiest – conditietraining of pure relaxatie – beide kunnen perfect in een SwimSpa van Riptide. Bij het zwemmen bepaalt het vermogen van de jets de kracht van de tegenstroom, waardoor je kan variëren van rustige schoolslag tot stevige crawl. Maar ook puur voor de ontspanning stap je graag in een SwimSpa. De thermostatisch geregelde watertemperatuur garandeert plezier en ontspanning het hele jaar door. SwimSpa’s hebben, in tegenstelling tot een gewoon zwembad, weinig onderhoud nodig. De geavanceerde filteren zuiveringsinstallatie zorgt voor kristalhelder water. En… het kostenplaatje valt uiteraard een heel stuk lager uit! Veelzijdigheid troef! Bij Gervi leggen we je graag uit welke de vele mogelijkheden zijn binnen het SwimSpa-aanbod.

Wens je één watervolume? Of toch liever twee? Bij 2 gescheiden watervolumes ( één voor massage en ontspanning, één voor zwemmen met tegenstroom) kan de watertemperatuur van beide volumes onafhankelijk ingesteld worden. Wil je rusten, dan schuif je naar het warme relaxgedeelte. Zwemmen doe je in het koelere volume van je SwimSpa. De twee gescheiden delen hebben ook een onafhankelijk filtersysteem en een eigen cover. Maar onderschat de één-volume-SwimSpa niet! Hij geeft je óók veel sport- en ontspanningsmogelijkheden. Is zwemmen echt je ding? Dan is er de trainingspool, speciaal ontwikkeld voor zwemtraining. Deze pool is dieper en zorgt met zijn krachtige tegenstroomjets voor een unieke zwembelevenis.

Graag uittesten? In onze binnentuin staat de SwimSpa klaar!

Rijksweg 539, 3630 Maasmechelen, T +32 (0)89 76 05 36 www.gervi.be www.facebook.com/gervigivesyoumore

Lanaken - Exclusieve villa met binnenzwembad, top gelegen in Goudkust. Perceel 4203 m². Opp. villa: 689 m², 5 slaapk en 3 badk (EPC 171 kWh/m², UC 256575, Vg-Wp-Gdv-Gvkr-Vv) - ` 1.495.000

Lanaken - Villa met riante tuin (4249 m²) en stallen voor paardenliefhebbers, op toplocatie in villawijk. 3 slaapk en 3 badk (EPC 362 kWh/m², UC 1052986, Vg-Wp-Gdv-Gvkr-Vv) - ` 745.000

Lanaken - Villa-appartement van 275 m² op prachtige locatie in “Domein Petersheim”. 3 slaapk, 2 badk en dubb. garage (EPC 230 kWh/m², UC 969246, Vg-Wug-Gdv-Gvkr-Gvv) - ` 655.000

Lanaken - Moderne villa met prachtige tuin, residentieel gelegen in villawijk Kiewitheide. Perceel 2800 m². 3 slaapk en 3 badk (EPC 295 kWh/m², UC 1127107, Vg-Wp-Gdv-Gvkr-Vv) - ` 650.000

Riemst-Vroenhoven - Exclusief penthouse van 380 m² met uniek uitzicht, aan grens met Maastricht. 3 slaapk en 2 badk (EPC 212 kWh/m², UC 922346, VgWg-Gdv-Gvkr-Gvv) - ` 569.000

Oud-Rekem - Karakteristiek herenpand met uniek uitzicht over park van “Domein Oud-Reckheim”. Perceel 888 m² (EPC 333 kWh/m², UC 143813, GvgWche-Gdv-Gvkr-Gvv) - ` 498.000

Riemst-Vroenhoven - Schitterende vierkantshoeve (deels gerenoveerd) met 10 paardenstallen en weiden. Perceel 4104 m² (EPC 609 kWh/m², UC 1141929, Vg-Wg-Gdv-Gvkr-Gvv) - ` 455.000

Hees - Recente halfvrijstaande woning, landelijk gelegen nabij Veldwezelt en Maastricht. Perceel 892 m². 5 slaapk (EPC 190 kWh/m², UC 535110, Vg-WgGdv-Gvkr-Vv) - ` 287.000

Lanaken-Centrum - Luxueus afgewerkt duplex-appartement van 132 m² met 2 slaapk en 2 badk. Inpandige garage (EPC 191 kWh/m², UC 1077650, Vg-WgGdv-Gvkr-Gvv) - ` 250.000

S c h u t t e r s h o f s t r a a t 19 | B - 3 6 2 0 L a n a k e n - N e e r h a r e n | T + 3 2 - 8 9 -7 2 3 2 7 7 | w w w. e u r i n v e s c o . b e

VAN EENVOUD TOT EXCLUSIEF Tournebride 41 - 3620 Lanaken - T+32(0)89/209.681 - www.remalux.be - info@remalux.be Showroom maandag t/m zondag 13.00u tot 17.00u - Sluitingsdag woensdag - Voormiddag en 's avonds op afspraak Zondag gesloten tijdens juli en augustus