Erişkin Göğüs Cerrahisi
David J. Sugarbaker, MD The Richard E.Wilson Professor of Surgical Oncology Harvard Medical School Chief, Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Raphael Bueno, MD Associate Professor of Surgery Harvard Medical School Associate Chief, Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Mark J. Krasna, MD Medical Director St. Joseph Cancer Institute Towson, Maryland Steven J.Mentzer, MD Professor of Surgery Harvard Medical School Senior Surgeon, Division of Thoracic Surgeon Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Lambros Zellos, MD Instructor in Surgery Harvard Medical School Associate Surgeon, Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts
MarciaWilliams ve Ann Adams’ın katkılarıyla
Erişkin Göğüs Cerrahisi David J. Sugarbaker, MD Raphael Bueno, MD Mark J. Krasna, MD Steven J. Mentzer, MD Lambros Zellos, MD Marcia Williams ve Ann Adams’ın katkılarıyla
Çeviri Editörü
Dr. Mustafa Yüksel Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı
Çeviri Editör Yardımcısı
Dr. Salih Topçu Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı
NOBEL TIP KİTABEVLERİ
© 2010 NOBEL TIP KİTABEVLERİ Erişkin Göğüs Cerrahisi
Çeviri Editörü: Prof. Dr. Mustafa Yüksel ISBN: 978-975-420-800-9
Adult Chest Surgery David J. Sugarbaker, MD, Raphael Bueno, MD, Mark J. Krasna, MD, Steven J. Mentzer, MD, Lambros Zellos, MD With Marcia Williams, Ann Adams ISBN: 978-0-07-143414-0 The McGraw-Hill Companies, Inc. Bu kitabın Türkçeye çeviri hakkı The McGraw-Hill Companies, Inc. tarafından Nobel Tıp Kitabevleri Ltd.Şti’ne verilmiştir. 5846 ve 2936 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri yasası gereği herhangi bir bölümü, resmi veya yazısı, yazarların ve yayınlayıcısının yazılı izni alınmadan tekrarlanamaz, basılamaz, kopyası çıkarılamaz, fotokopisi alınamaz veya kopya anlamı taşıyabilecek hiçbir işlem yapılamaz. Düzenleme:
Nobel Tıp Kitabevleri - Hakkı Çakır
Kapak:
Can Gelgeç
Baskı /Cilt:
Nobel Matbaacılık, Hadımköy - İSTANBUL
İTHAF
John A.Mannick, MD Chair, Department of Surgery, Harvard Medical School and Brigham and Women’s Hospital 1974 - 1994 Amerika Birleşik Devletleri’nde gerçek anlamda ilk göğüs cerrahisi kliniğini kurduğu için
İÇİNDEKİLER 11. Gastroözofajiyal Bileşke Kanserlerine Cerrahi Yaklaşım............................................................109
Yazarlar...................................................................................... xiii İlksöz (Dr. Harold C. Urschel)............................................xxvii
Önsöz.....................................................................................xxviii
12. Özofagoskopi..................................................................117
Kısım 1: Göğüs Cerrahisi Hastasının Bakım ve İzlemi
2. Toraks Kesileri....................................................................5 Cherie Parungo Erkmen, Christopher T. Ducko ve
Çeviri: Melih Kaptanoğlu
Michael T. Jaklitsch Çeviri: Ekber Şahin
Çeviri: Şule Karadayı
5. Anestezi Yönetimi............................................................44 Philip M. Hartigan
6. Kritik Hastaların Bakımı.................................................59 Shannon S. McKenna
Çeviri: Aydın Nadir
Çeviri: Tulay Hoşten Seyidov ve Yavuz Gürkan
Çeviri: Akif Turna
Masahiko Tsurumaru, Yoshiaki Kajiyama, Yoshimi Iwanuma, Harushi Udagawa ve Hiroshi Akiyama Çeviri: Tunç Laçin
19. Sol Torakoabdominal Yaklaşım...................................183
Çeviri: Akif Turna
Christopher R. Morse ve Douglas J. Mathisen Çeviri: Tunç Laçin
20. Sol Transtorasik Özofajektomi (Ellis)..........................190
Çeviri: Çağatay S. Tezel
9. Patoloğun Rolü.................................................................87 Lucian R. Chirieac
Paul C. Lee ve Nasser K. Altorki Çeviri: Burçin Çelik
18. Üç-Saha Özofajektomisi................................................171
8. Postoperatif Bakım..........................................................77 Steven J. Mentzer
Phillippe Nafteux, Toni Lerut, Willy Coosemans, Georges Decker, Paul De Leyn ve Dirk Van Raemdonck Çeviri: Burçin Çelik
17. Radikal Anblok Özofajektomi......................................163
7. Mekanik Ventilasyon.......................................................68 Edward P. Ingenito
Luis M. Argote-Greene ve David J. Sugarbaker Çeviri: Tunç Laçin
16. Ivor Lewis Özofajektomi..............................................155
4. Preoperatif Değerlendirme.............................................35 John J. Reilly
Ziv Gamliel ve Mark Krasna Çeviri: Tunç Laçin
15. Üç-Delik Özofajektomisi: Brigham and Women’s Hastanesi Yaklaşımı.......................................................141
Jon O. Wee, Costas Bizekis ve James D. Luketich Çeviri: Tunç Laçin
14. Transhiatal Özofajektomi..............................................131
3. Toraks Görüntüleme Yöntemleri: BT, PET/BT ve MRG’nin Rolü..................................................................19 Francine L. Jacobson
Abraham Lebenthal ve Raphael Bueno Çeviri: Tunç Laçin
13. Minimal İnvaziv Özofajektomi....................................122
1. Giriş......................................................................................2 David J. Sugarbaker
J. Rüdiger Siewert, M. Feith ve Hubert J. Stein Çeviri: Tunç Laçin
Mark Krasna ve Sina L. Moainie Çeviri: Tunç Laçin
21. Özofagus Replasman Opsiyonları..............................197
Çeviri: Rengin Ahıskalı
F. Griffith Pearson Çeviri: Tunç Laçin
22. Palyatif Opsiyonlar ve Prosedürler.............................201
Kısım 2: Özofajiyal ve Proksimal Mide Malignitesi
Joseph L. Frenkel, Benedict D. T. Daly ve Hiran C. Fernando Çeviri: Tunç Laçin
23. Malign Özofajiyal Fistül Tedavisi................................208
10. Genel Bakış.......................................................................98 Mark Krasna ve Michael Ebright
Çeviri: Tunç Laçin
vii
Erik B. Kirker ve John F. DeRosimo Çeviri: Tunç Laçin
viii
İçindekiler
Kısım 3: Özofajiyal Motilite Bozuklukları 24. Genel Bakış.....................................................................218 Robert Burakoff ve William G. Richards
Çeviri: Levent Elbeyli
25. Özofajiyal Divertiküllerin Rezeksiyonu.....................231
H. J. Sohn ve S. R. DeMesster Çeviri: Levent Elbeyli
Jedediah A. Kaufman ve Brant K. Oelschlager Çeviri: Levent Elbeyli
26. Akalazya için Özofagokardiyomiyotomi (Heller)....239
36. Benign Özofajiyal Striktür Dilatasyonunda Uygulanan Teknikler.....................................................316
Kısım 5: Özofagusun Benign Konjenital ve Travmatik Hastalıkları 37. Genel Bakış.....................................................................322
28. Özofajektomi..................................................................254
Ayman Abdul-Ghani, Jon O. Wee ve David J. Sugarbaker Çeviri: Levent Elbeyli F. Griffith Pearson Çeviri: Levent Elbeyli
Kısım 4: Özofajiyal Reflü Bozuklukları
Phillip C. Camp, Jr. Çeviri: Ufuk Çağırıcı ve Kutsal Turhan
38. İnfant ve Çocuklarda Konjenital Özofagus Hastalıkları......................................................................324
27. Uzun Özofajiyal Miyotomi...........................................247
Majed A. Al-Mourgi ve Raphael Bueno Çeviri: İ. Cüneyt Kurul ve Ali Çelik
W. Hardy Hendren, III, ve Christopher B. Weldon Çeviri: Ufuk Çağırıcı ve Kutsal Turhan
39. Benign Özofagus Tümörlerinin Rezeksiyonu...........346 Phillip C. Camp, Jr., ve Jeanne M. Lukanich Çeviri: Ufuk Çağırıcı ve Kutsal Turhan
40. Özofagus Perforasyonunun Tedavisi..........................353
Cameron D. Wright Çeviri: Ufuk Çağırıcı ve Kutsal Turhan
41. Künt ve Penetran Özofagus Yaralanmaları...............361
29. Genel Bakış.....................................................................260
Philip A. Linden Çeviri: Hasan Fevzi Batırel
30. Belsey–Mark IV Fundoplikasyon/ Collis Gastroplasti..........................................................271
David D. Odell, Sidhu P. Gangadharan ve Malcolm M. DeCamp Çeviri: Hasan Fevzi Batırel
31. Nissen Fundoplikasyonu..............................................278
Abraham Lebenthal ve Raphael Bueno Çeviri: Hasan Fevzi Batırel
Subroto Paul ve Michael Y. Chang Çeviri: Ufuk Çağırıcı ve Kutsal Turhan
42. Koroziv Özofagus Yaralanmalarının Cerrahi Tedavisi............................................................................366
Stacey Su ve Jeanne M. Lukanich Çeviri: Ufuk Çağırıcı ve Kutsal Turhan
Subroto Paul ve Lambros Zellos Çeviri: Ufuk Çağırıcı ve Kutsal Turhan
43. Özofajiyal Eksklüzyon Yöntemleri ve Endikasyonları...............................................................373
Kısım 6: Üst Havayollarının Benign Hastalıkları
32. Diğer Reflü Prosedürleri (Toupet, Dor ve Hill).........289
W. Coosemans, T. Lerut, P. Nafteux, G. Decker, P. De Leyn ve D. Van Raemdonck Çeviri: Mehmet Hakan Özalper ve Hasan Fevzi Batırel
33. Barrett Özofagusunda Cerrahi.....................................294
Frederick C. Cobey ve Brant K. Oelschlager Çeviri: Sina Ercan
34. Kısa Özofagus için Tedavi Yaklaşımı..........................303
Abraham Lebenthal ve Raphael Bueno Çeviri: Ş. Mustafa Demiröz ve İ. Cüneyt Kurul
35. Başarısız Reflü Operasyonu Tedavisi.........................309
Abraham Lebenthal ve Raphael Bueno Çeviri: Ali Çelik ve Ş. Mustafa Demiröz
44. Genel Bakış.....................................................................380
Zane T. Hammoud ve Michael J. Liptay Çeviri: Ali Özdülger
45. Trakeostomi.....................................................................389
Subroto Paul ve Yolonda L. Colson Çeviri: Ali Özdülger
46. Endoskopik Tedaviler...................................................396
Sudish C. Murthy Çeviri: Ali Özdülger
47. Trakeobronşiyal Stentlerin Kullanımı.........................401
Majed A. Al-Mougi ve Raphael Bueno Çeviri: Ali Özdülger
İçindekiler 48. Trakeal Rezeksiyon ve Rekonstrüksiyon Teknikleri.........................................................................410
Thomas W. Rice ve Karl Fabian L. Uy Çeviri: Ali Özdülger
Kısım 8: Akciğer Kanseri 60. Genel Bakış.....................................................................508
49. Doğumsal ve Edinsel Trakeoözofajiyal Fistüllerin Cerrahi Tedavisi.............................................................419
50. Trakeobronşiyal Yaralanmalar.....................................426
Albert S. Y. Chang ve David P. Mason Çeviri: Ali Özdülger Steven J. Mentzer Çeviri: Ali Özdülger
51. Genel Bakış.....................................................................430
Mark F. Berry ve Joseph S. Friedberg Çeviri: Ali Özdülger
52. Rijit ve Fleksibl Bronkoskopi.......................................438
Steven J. Mentzer Çeviri: Ali Özdülger
Ciaran J. McNamee, Gary M. Strauss ve David J. Sugarbaker Çeviri: Akın Eraslan Balcı
61. Mediyastinoskopi ve Yeniden Evreleme....................523 Daniel Erik Abbott, Thomas K. Varghese Jr., ve Michael J. Liptay Çeviri: Akın Eraslan Balcı
62. Beş Lobektomi................................................................530
Kısım 7: Üst Havayollarının Tümörleri
ix
John R. Roberts Çeviri: Akın Eraslan Balcı
63. VATS Lobektomi............................................................541
Daniel G. Nicastri, Jaime Yun ve Scott J. Swanson Çeviri: Akın Eraslan Balcı
64. Pnömonektomi...............................................................522
John R. Roberts Çeviri: Akın Eraslan Balcı
65. Segmentektomi...............................................................561
Joseph S. Friedberg Çeviri: Akın Eraslan Balcı
53. Balgam Pozitif Akciğer Kanserinde Yönetim...........................................................................445
66. Akciğer Kanseri için Sleeve Rezeksiyon/ Bronkoplasti....................................................................567
54. Trakea Rezeksiyonunun Teknikleri.............................458
67. Pancoast Sendromu: Süperior Pulmoner Sulkusta Genişletilmiş Rezeksiyon..............................................575
Todd L. Demmy ve Gregory M. Loewen Çeviri: Ali Özdülger Marf F. Berry ve Joseph S. Friedberg Çeviri: Ali Özdülger
55. Subglotik Havayolu Rezeksiyonu...............................465
Robert R. Lorentz ve Marshall Strome Çeviri: Ali Özdülger
57. Mediyastinal Trakeostomi............................................484
Simon K. Ashiku ve Malcolm M. Decamp Çeviri: Ali Özdülger
Daniel G. Nicastri, Jaime Yun ve Scott J. Swanson Çeviri: Ali Özdülger
58. Üst Hava-Sindirim Yolu Tümörleri: Servikal Eksenterasyon.................................................493
Thomas W. Rice Çeviri: Ali Özdülger
59. Endobronşiyal Lezyonlarda Ablatif Endoskopik Tedavi........................................................498
Armin Ernst Çeviri: Ali Özdülger ve Murat Bayram Kaplan
Harold C. Urschel Jr. Çeviri: Akın Eraslan Balcı
68. Pancoast Sendromu: Pancoast Tümörüne Anterior Yaklaşım..........................................................................584
56. Karina Rezeksiyonu.......................................................473
Sudish C. Murthy Çeviri: Akın Eraslan Balcı
Linda W. Martin ve Mark Krasna Çeviri: Akın Eraslan Balcı
69. Radikal Lenfadenektomi...............................................594 Christopher T. Ducko ve Michael T. Jaklitsch Çeviri: Akın Eraslan Balcı
70. Genişletilmiş Toraks Rezeksiyonları için Kardiyopulmoner Bypass.............................................604
Eric S. Lambright, Joe B. Putnam, Jr. ve John G. Byrne Çeviri: Akın Eraslan Balcı
71. Pulmoner Metastazektomi...........................................611
Bryan M. Burt, Carlos M. Mery ve Michael T. Jaklitsch Çeviri: Akın Eraslan Balcı
72. Pnömonektomiden Sonra Gelişen Bronkoplevral Fistülün Cerrahi Tedavisi...................621
Shari L. Meyerson ve David H. Harpole, Jr. Çeviri: Akın Eraslan Balcı
x
İçindekiler
73. Akciğer Kanserinde Hemoptizi Tedavisi...................629
Daniel M. Cohen ve Michael T. Jaklitsch Çeviri: Akın Eraslan Balcı
74. KHDAK’nde Adjuvan ve Neoadjuvan Radyoterapi.....................................................................633
Aaron M. Allen Çeviri: Zeki Günlüoğlu
75. Yenilikçi Radyasyon Teknikleri: Akciğer Kanserinin Tedavisinde Brakiterapi ve İntraoperatif Radyoretapi’nin Rolü.............................639
Subhakar Mutyala ve Phillip M. Devlin Çeviri: Zeki Günlüoğlu
76. Cerrahi Olarak Rezeke Edilmiş Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanserinde Adjuvan Kemoterapi.................645
Pasi A. Jänne ve Bruce E. Johnson Çeviri: Serkan Özbay, Aykut Eliçora ve Tuba Liman
77. Perkütan Torasik Tümör Ablazyonu..........................652
Eric vanSonnenberg, Paul R. Morrison, Stuart G. Silverman, Sridhar Shankar, Kemal Tuncali, Rashmi T. Nair, Dean Smith, Ritu R. Gill, Pejman Hedayati, Shawn Wright ve Michael T. Jaklitsch Çeviri: Akın Eraslan Balcı
78. Soliter Beyin Metastazı Yapmış Olan Bronkojenik Karsinomun Rezeksiyonu............................................660
Mark Krasna Çeviri: Akın Eraslan Balcı
Kısım 10: Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı 85. Genel Bakış.....................................................................714
Edward P. Ingenito Çeviri: Zeliha Arslan
86. Bleb, Bül ve Dev Büllerin Rezeksiyonu......................724
Joshua R. Sonett Çeviri: R. Serdar Evman
87. Akciğerin Hacim Küçültücü Cerrahisi.......................730
Benjamin D. Kozower ve Bryan F. Meyers Çeviri: R. Serdar Evman
88. Yetmezlikli Hastalarda Dev Büllerin Yönetiminde Minimal İnvaziv Yöntemler: Monaldi Prosedürü........................................................742
Lambros Zellos Çeviri: R. Serdar Evman
89. Amfizem Tedavisinde Yeni Endoskopik Yaklaşımlar......................................................................745
Edward P. Ingenito ve Larry W. Tsai Çeviri: R. Serdar Evman
Kısım 11: Akciğer Enfeksiyonları ve İnterstisyel Akciğer Hastalığı 90. Toraksın Mantar Enfeksiyonları..................................756
Kısım 9: Akciğerin Benign Tümör ve Hastalıkları
Ciaran J. Mc Namee Çeviri: Caner Araz ve Mustafa Yüksel
91. İnterstisyel Akciğer Hastalığı Tanısında Göğüs Cerrahının Rolü..............................................................762
79. Genel Bakış.....................................................................666
80. Benign Akciğer Kitleleri................................................675
Mirco Santini, Giorgio Cavallesco, Luca Valieri ve Nunzio Calia Çeviri: Yener Yörük Ioannis E. Platis, Paul N. Bogner ve Chumy E. Nwogu Çeviri: Yener Yörük
81. Bronkoplasti....................................................................686
Kazunori Okabe Çeviri: Yener Yörük
82. Pulmoner Sekestrasyon.................................................698
Lambros Zellos Çeviri: Y. Altemur Karamustafaoğlu
83. Bronşektazide Cerrahi...................................................702
John D. Mitchell ve J. Timothy Sherwood Çeviri: Y. Altemur Karamustafaoğlu
84.
Pulmoner Arteriyovenöz Malformasyon...................709
Lambros Zellos Çeviri: Y. Altemur Karamustafaoğlu
Subroto Paul ve Yolonda L. Colson Çeviri: Adamu Issaka ve Mustafa Yüksel
92. Tüberküloz Torakoplastisi............................................769 William A. Cook Çeviri: Mustafa Küpeli
93. Kronik Ampiyem ve Bronkoplevral Fistüle Cerrahi Yaklaşım............................................................775
Brian L. Pettiford, James D. Luketich ve Rodney J. Landreneau Çeviri: Adamu Issaka ve Mustafa Yüksel
Kısım 12: Akciğer Transplantasyonu 94. Genel Bakış.....................................................................788
Phillip C. Camp, Jr. ve Steven J. Mentzer Çeviri: Ömer Şenbaklavacı
95. Akciğer Transplantasyonu Tekniği.............................799
Christine L. Lau ve G. Alexander Patterson Çeviri: Ömer Şenbaklavacı
İçindekiler 96. Canlı Lober Akciğer Transplantasyonu......................811
Michael E. Bowdish, Mark L. Barr ve Vaughn A. Starnes Çeviri: Bedrettin Yıldızeli
97. Akciğer Transplantasyon Hastalarının Medikal Tedavisi............................................................819
Patricia A. Kritek ve Aaron Deykin Çeviri: Bedrettin Yıldızeli
98. Cerrahi Komplikasyonların Tedavisi..........................826
Christine L. Lau ve Bryan F. Meyers Çeviri: Bedrettin Yıldızeli
Kısım 13: Diffüz Plevral Maligniteler ve Efüzyonlar 99. Genel Bakış.....................................................................838
Aneil A. Mujoomdar ve David J. Sugarbaker Çeviri: Mehmet Oğuzhan Özyurtkan
100. Malign Plevral Efüzyonun Cerrahi Dışı Tedavisi.....849
Subroto Paul ve Lambros Zellos Çeviri: Mehmet Oğuzhan Özyurtkan
101. Malign Plevral Efüzyonda Toraskoskopi ile İntraplevral Skleroz.......................................................855
C. Genco Çetinkanat, Mallory Williams ve Harvey I. Pass Çeviri: Mehmet Oğuzhan Özyurtkan
102. Malign Plevral Hastalıklarda Plörektomi ve Dekortikasyon................................................................860
Naveed Zeb Alam, Raja M. Flores ve Valerie W. Rusch Çeviri: Adnan Sayar ve Songül Büyükkale
103. Diffüz Malign Plevral Mezotelyoma ve Diğer Diffüz Plevral Malignitelere Yönelik Ekstraplevral Pnömonektomi......................................868
Jay M. Lee ve David J. Sugarbaker Çeviri: Celalettin Kocatürk
104. Malign Plevral Mezotelyoma için İntrakaviter Hipertermik Kemoterapi..............................................885
Ayman Abdul-Ghani, Stacey Su ve David J. Sugarbaker Çeviri: Şevval Eren ve Abidin Şehitoğulları
105. Malign Plevral Efüzyonların Tedavisinde Fotodinamik Terapi.......................................................891
Joseph S. Friedberg Çeviri: Şevval Eren ve Alper Avcı
Kısım 14: Benign Plevral Durumlar 106. Genel Bakış.....................................................................902
Sidhu P. Gangadharan Çeviri: Mehmet Hakan Özalper ve Mustafa Yüksel
xi
107. Malign Olmayan Plevral Efüzyonların Tıbbi Olarak Değerlendirilmesi.............................................912
Rabih Bechara ve Armin Ernst Çeviri: Mehmet Hakan Özalper ve Mustafa Yüksel
108. Pnömotoraks ve Pnömomediyastinum......................917
Ayesha S. Bryant ve Robert James Cerfolio Çeviri: H. Volkan Kara ve Adalet Demir
109. Plevranın Benign Tümörleri.........................................925
Ciaran J. McNamee Çeviri: H. Volkan Kara ve Adalet Demir
110. Akut Bronkoplevral Fistüllere Yaklaşım....................930
Aneil A. Mujoomdar ve Phillip C. Camp, Jr. Çeviri: Fatih Yakar ve Adalet Demir
111. Şilotoraksın Operasyon Dışı Tedavisi.........................933
Richard A. Baum ve Christoph A. Binkert Çeviri: Altuğ Koşar
112. Fibrotoraks ve Dekortikasyon......................................939
Thomas J. Birdas ve Robert J. Keenan Çeviri: Mustafa Küpeli
113. Şilotoraksın Değerlendirilmesi....................................945
Christopher T. Ducko ve Philip A. Linden Çeviri: Mustafa Küpeli
Kısım 15: Göğüs Duvarı ve Sternum Tümörleri 114. Genel Bakış.....................................................................954
Yael Refaely Çeviri: Korkut Bostancı
115. Göğüs Duvarı Rezeksiyonu ve Rekonstrüksiyonu..963
David R. Jones Çeviri: Korkut Bostancı
116. Sternal ve Klaviküler Göğüs Duvarı Rezeksiyonu ve Rekonstrüksiyonu.............................970
Jacques P. Fontaine ve Jeanne M. Lukanich Çeviri: Korkut Bostancı
117. Plastik Göğüs Duvarı Rekonstrüksiyonu için Seçenekler........................................................................978
Dennis P. Orgill, Charles E. Butler ve Neil A. Fine Çeviri: Korkut Bostancı
Kısım 16: Göğüs Duvarının Benign Bozuklukları 118. Genel Bakış.....................................................................986
Aneil A. Mujoomdar ve David J. Sugarbaker Çeviri: Turgut Işıtmangil
xii
İçindekiler
119. Göğüs Duvarı Defektlerinin Primer Onarımı...........993
Jay J. Schnitzer Çeviri: Turgut Işıtmangil
120. Erişkinlerde Nüks Pektus Ekskavatumun Cerrahi Tedavisi...........................................................1002
Jonathan C. Daniel ve Daniel M. Cohen Çeviri: Rauf Görür
121. Palmar Hiperhidroz ve Vazomotor Bozukluklarda Torakoskopik Sempatikotomi.........1008
Steven M. Keller Çeviri: Rauf Görür
122. Torasik Outlet Sendromu için Supraklavikular Yaklaşım........................................................................1016
Nirmal K. Veeramachaneni, Susan E. Mackinnon ve G. Alexander Patterson Çeviri: Suat Gezer
123. Torasik Outlet Sendromları........................................1024
Harold C. Urschel Jr. ve Amit N. Patel Çeviri: Suat Gezer
124. Torakoskopik Birinci Kaburga Rezeksiyonu ve Dorsal Sempatektomi..................................................1034
Amit N. Patel, Harold C. Urschel Jr. ve Rodney J. Landreneau Çeviri: Suat Gezer
125. Subklaviyan Ven Trombozu: Paget-Schroetter Sendromu......................................................................1044
Michael T. Jaklitsch, Stacey Su ve J. Ernesto Molina Çeviri: Turgut Işıtmangil
126. Göğüs Duvarı Enfeksiyonlarının Cerrahi Tedavisi..........................................................................1048
Subroto Paul ve Lambros Zellos Çeviri: Rauf Görür
Kısım 17: Diyaframın Benign veya Malign Hastalıkları 127. Genel Bakış...................................................................1054
Karl K. Limmer, Kemp H. Kernstine, Frederic W. Grannis Jr., ve Lawrence M. Weiss Çeviri: Nezih Onur Ermerak ve Mustafa Yüksel
128. Diyafram İnsizyonları.................................................1068
Michael T. Jaklitsch Çeviri: Erdal Okur
129. Paralizi ve Evantrasyon için Diyafragmanın Cerrahi Plikasyonu......................................................1077
Kemp H. Kernstine, Karl K. Limmer, Frederic W. Grannis Jr., ve Brian L. Tiep Çeviri: Recep Demirhan
130. Paraözofajiyal Hiatus Hernisi için Tamir Teknikleri.......................................................................1083
Kemp H. Kernstine ve Karl K. Limmer Çeviri: Recep Demirhan
Kısım 18: Mediyastinal Hastalıklar, Benign veya Malign 131. Genel Bakış...................................................................1094
Stacey Su ve Yolonda L. Colson Çeviri: Ş. Tuba Liman ve Salih Topçu
132. Servikal Mediyastinoskopi ve Anterior Mediyastinotomi..........................................................1101
Mandeep Singh Saund, Michael Y. Chang ve Steven J. Mentzer Çeviri: Ş. Tuba Liman ve Salih Topçu
133. Substernal Guatrların Rezeksiyonu..........................1108
Alexander S. Farivar ve Jeanne M. Lukanich Çeviri: Ş. Tuba Liman ve Salih Topçu
134. Transservikal Timektomi............................................ 1115
John C. Kucharczuk ve Joel D. Cooper Çeviri: Aslı Gül Akgül
135. Miyastenia Gravis Hastalarında Timektomi için Torakoskopik Yaklaşım Önerileri..............................1121
Luis M. Argote-Greene, Michael T. Jaklitsch ve David J. Sugarbaker Çeviri: Aslı Gül Akgül
136. Radikal Transsternal Timektomi................................1128
Donn H. Spight ve Michael S. Nussbaum Çeviri: Aslı Gül Akgül
137. Benign Ön ve Orta Mediyastinal Kist ve Tümörler........................................................................1137
Amgad El-Sherif, Rodney J. Landreneau ve Ciaran J. McNamee Çeviri: Tamer Altınok
138. Posterior Mediyastenin Nörojenik Tümörleri.........1145
Sidhu P. Gangadharan Çeviri: Salih Topçu ve Ş. Tuba Liman
139. Malign Primer Anterior Mediyastinal Tümörler....1154
Ciaran J. McNamee Çeviri: Tamer Altınok
140. Vena Kava Süperior Sendromunda Rezeksiyon.....1159
Minoru Tabata ve Sary F. Aranki Çeviri: Salih Topçu, Tuba Liman
Kısım 19: Robotik 141. Robotik Cerrahi............................................................1170
Kemp H. Kernstine, Natalie A. Ramirez ve Simeon X. Cua Çeviri: Barkın Eldem ve Mustafa Yüksel
İndeks.......................................................................................1185
YAZARLAR Daniel Erik Abbott, MD
Luis M. Argote-Greene, MD
Surgery Resident Northwestern University Feinberg School of Medicine Chicago, Illinois Bölüm 61, Mediyastinoskopi ve Yeniden Evreleme
Associate Professor Thoracic Surgery, Experimental Surgery National Institute of Medical Sciences and Nutrition “Salvador Zubiran” Tlalpan Mexico Bölüm 15, Üç-Delik Özofajektomisi: Brigham and Women’s Hastanesi Yaklaşımı Bölüm 135, Miyastenia Gravis Hastalarında Timektomi için Torakoskopik Yaklaşım Önerileri
Ayman Abdul-Ghani, MD
Attending Cardiothoracic Surgeon Regional Medical Center Anniston, Alabama Bölüm 27, Uzun Özofajiyal Miyotomi Bölüm 104, Malign Plevral Mezotelyoma için İntrakaviter Hipertermik Kemoterapi
Simon K. Ashiku, MD
Staff Surgeon Department of Thoracic Surgery Kaiser Permanente Walnut Creek, California Bölüm 56, Karina Rezeksiyonu
Hiroshi Akiyama, MD, PhD
Professor of Surgery Tokyo Medical College President, Toranomon Hospital Minato-Ku, Tokyo Japan Bölüm 18, Üç-Saha Özofajektomisi
Mark L. Barr, MD
Associate Professor of Cardiothoracic Surgery University of Southern California Keck School of Medicine Los Angeles, California Bölüm 96, Canlı Lober Akciğer Transplantasyonu
Naveed Zeb Alam, MD
Consultant Thoracic Surgeon Surgical Oncology Peter MacCallum Cancer Center Melbourne, Victoria Australia Bölüm 102, Malign Plevral Hastalıklarda Plörektomi ve Dekortikasyon
Richard A. Baum, MD
Associate Professor of Radiology Harvard Medical School Chief, Division of Angiography and Interventional Radiology Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 111, Şilotoraksın Operasyon Dışı Tedavisi
Aaron M. Allen, MD
Instructor in Medicine Harvard Medical School Department of Radiation Oncology Dana-Farber/Harvard Cancer Center Boston Massachusetts Bölüm 74, KHDAK’nde Adjuvan ve Neoadjuvan Radyoterapi
Rabih Bechara, MD
Assistant Professor of Medicine Pulmonary/Critical Care and Thoracic Surgery Emory University Atlanta, Georgia Bölüm 107, Malign Olmayan Plevral Efüzyonların Tıbbi Olarak Değerlendirilmesi
Majed A. Al-Mourgi, MD
Thoracic Oncology Fellow University of Maryland Medical Center Baltimore, Maryland Bölüm 36, Benign Özofajiyal Striktür Dilatasyonunda Uygulanan Teknikler Bölüm 47, Trakeobronşiyal Stentlerin Kullanımı
Mark F. Berry, MD
Resident Cardiothoracic Surgery, Division of Thoracic Surgery Department of Surgery Duke University Medical Center Durham, North Carolina Bölüm 51, Genel Bakış—Üst Havayollarının Tümörleri Bölüm 54, Trakea Rezeksiyonunun Teknikleri
Nasser K. Altorki, MD
Professor of Cardiothoracic Surgery Weill Cornell Medical College Chief, Division of Thoracic Surgery New York Presbyterian Hospital New York,New York Bölüm 17, Radikal Anblok Özofajektomi
Christoph A. Binkert, MD
Associate Professor of Radiology University of Zurich Chairman of Radiology Kantonsspital Winterthur, Switzerland Bölüm 111, Şilotoraksın Operasyon Dışı Tedavisi
Sary F. Aranki, MD
Associate Professor of Surgery Harvard Medical School Associate Surgeon, Division of Cardiac Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 140, Vena Kava Süperior Sendromunda Rezeksiyon
Thomas J. Birdas, MD
Assistant Professor of Surgery Indiana University School of Medicine Section of Thoracic Surgery Indianapolis, Indiana Bölüm 112, Fibrotoraks ve Dekortikasyon
xiii
xiv
Yazarlar
Costas Bizekis, MD
Assistant Professor of Cardiothoracic Surgery Division of Thoracic Surgery, Department of Cardiothoracic Surgery New York University Medical Center New York,New York Bölüm 13, Minimal İnvaziv Özofajektomi
Paul N. Bogner, MD
Assistant Professor of Oncology Department of Pathology and Laboratory Medicine Roswell Park Cancer Institute Buffalo, New York Bölüm 80, Benign Akciğer Kitleleri
Michael E. Bowdish, MD
Assistant Professor of Surgery University of North Carolina at Chapel Hill Chapel Hill, North Carolina Bölüm 96, Canlı Lober Akciğer Transplantasyonu
Ayesha S. Bryant, MD
Assistant Professor of Surgery University of Alabama at Birmingham Division of Cardiothoracic Surgery Birmingham, Alabama Bölüm 108, Pnömotoraks ve Pnömomediyastinum
Raphael Bueno, MD
Associate Professor of Surgery Harvard Medical School Associate Chief, Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 12, Özofagoskopi Bölüm 31, Nissen Fundoplikasyonu Bölüm 34, Kısa Özofagus için Tedavi Yaklaşımı Bölüm 35, Başarısız Reflü Operasyonu Tedavisi Bölüm 36, Benign Özofajiyal Striktür Dilatasyonunda Uygulanan Teknikler Bölüm 47, Trakeobronşiyal Stentlerin Kullanımı
Robert Burakoff, MD, MPH
Associate Professor of Medicine Harvard Medical School Clinical Chief, Division of Gastroenterology Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 24, Genel Bakış—Özofajiyal Motilite Bozuklukları
Bryan M. Burt, MD
Clinical Fellow, Department of Surgery Harvard Medical School Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 71, Pulmoner Metastazektomi
Charles E. Butler, MD
Professor Department of Plastic Surgery The University of Texas MD Anderson Cancer Center Houston, Texas Bölüm 117, Plastik Göğüs Duvarı Rekonstrüksiyonu için Seçenekler
John G. Byrne, MD
William S. Stony Professor of Surgery, Vanderbilt School of Medicine Chairman, Department of Cardiac Surgery Vanderbilt University Medical Center Nashville, Tennessee Bölüm 70, Genişletilmiş Toraks Rezeksiyonları için Kardiyopulmoner Bypass
Nunzio Calia, MD
Instructor University of Ferrara Chief of Pulmonology Outpatient Services Department of Pulmonology University Hospital of Ferrara Ferrara, Italy Bölüm 79, Genel Bakış—Akciğerin Benign Tümör ve Hastalıkları
Phillip C. Camp, Jr., MD
Instructor in Surgery Harvard Medical School Associate Surgeon, Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 37, Genel Bakış—Özofagusun Benign Konjenital ve Travmatik Hastalıkları Bölüm 39, Benign Özofagus Tümörlerinin Rezeksiyonu Bölüm 94, Genel Bakış—Akciğer Transplantasyonu Bölüm 110, Akut Bronkoplevral Fistüllere Yaklaşım
Giorgio Cavallesco, MD
Professor of Surgery University of Ferrara Staff Surgeon Istituto di Clinica Chirurgica University Hospital of Ferrara Ferrara, Italy Bölüm 79, Genel Bakış—Akciğerin Benign Tümör ve Hastalıkları
Robert James Cerfolio, MD
Professor of Surgery Division of Cardiothoracic Surgery University of Alabama at Birmingham Birmingham, Alabama Bölüm 108, Pnömotoraks ve Pnömomediyastinum
C. Genco Cetinkanat, MD
Department of Thoracic Surgery Ibni Sina Hospital Ankara, Turkey Bölüm 101, Malign Plevral Efüzyonda Toraskoskopi ile İntraplevral Skleroz
Albert S.Y. Chang, MD
Assistant Professor Department of Cardiothoracic and Vascular Surgery Medical College of Georgia Augusta, Georgia Bölüm 49, Doğumsal ve Edinsel Trakeoözofajiyal Fistüllerin Cerrahi Tedavisi
Michael Y. Chang, MD
Chief of Thoracic Surgery Boston VA Healthcare Boston, Massachusetts Bölüm 41, Künt ve Penetran Özofagus Yaralanmaları Bölüm 132, Servikal Mediyastinoskopi ve Anterior Mediyastinotomi
Lucian R. Chirieac, MD
Assistant Professor of Pathology Harvard Medical School Department of Pathology Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 9, Patoloğun Rolü
Yazarlar
Frederick C. Cobey, MD
Resident, Department of Anesthesiology Harvard Medical School Boston, Massachusetts Bölüm 33, Barrett Özofagusunda Cerrahi
Daniel M. Cohen, MD
Instructor in Surgery Harvard Medical School Associate Surgeon, Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusets Bölüm 73, Akciğer Kanserinde Hemoptizi Tedavisi Bölüm 120, Erişkinlerde Nüks Pektus Ekskavatumun Cerrahi Tedavisi
Yolonda L. Colson, MD, PhD
Assistant Professor of Surgery Harvard Medical School Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 45, Trakeostomi Bölüm 91, İnterstisyel Akciğer Hastalığı Tanısında Göğüs Cerrahının Rolü Bölüm 131, Genel Bakış—Mediyastinal Hastalıklar, Benign yahut Malign
William A. Cook, MD
Thoracic Surgeon North Andover, Massachusetts Bölüm 92, Tüberküloz Torakoplastisi
Joel D. Cooper, MD
Professor of Surgery Division of Thoracic Surgery University of Pennsylvania Health System Philadelphia, Pennsylvania Bölüm 134, Transservikal Timektomi
Willy Coosemans, MD, PhD
Professor of Surgery Department of Thoracic Surgery University Hospital Gasthuisberg Leuven, Belgium Bölüm 16, Ivor Lewis Özofajektomi Bölüm 32, Diğer Reflü Prosedürleri (Toupet, Dor ve Hill)
Simeon X. Cua, MD
Research Assistant, Department of Thoracic Surgery City of Hope National Medical Center Duarte, California Bölüm 141, Robotik Cerrahi
Benedict D.T. Daly, MD
Professor and Chairman Department of Cardiothoracic Surgery Boston University School of Medicine Boston, Massachusetts Bölüm 22, Palyatif Opsiyonlar ve Prosedürler
Jonathan C. Daniel, MD
Resident in Cardiothoracic Surgery Harvard Medical School Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 120, Erişkinlerde Nüks Pektus Ekskavatumun Cerrahi Tedavisi
Malcolm M. DeCamp, MD
Associate Professor Harvard Medical School Chief, Division of Cardiothoracic Surgery Beth Israel Deaconess Medical Center Boston, Massachusetts Bölüm 30, Belsey–Mark IV Fundoplikasyon/Collis Gastroplasti Bölüm 56, Karina Rezeksiyonu
Georges Decker, MD
Professor Department of Thoracic Surgery University Hospital Gasthuisberg Leuven, Belgium Bölüm 16, Ivor Lewis Özofajektomi Bölüm 32, Diğer Reflü Prosedürleri (Toupet, Dor ve Hill)
Paul De Leyn, MD, PhD
Professor in Surgery Department of Thoracic Surgery University Hospital Gasthuisberg Leuven, Belgium Bölüm 16, Ivor Lewis Özofajektomi Bölüm 32, Diğer Reflü Prosedürleri (Toupet, Dor ve Hill)
Steven R. DeMeester, MD
Associate Professor of Cardiothoracic Surgery Department of Surgery, University of Southern California Los Angeles, California Bölüm 25, Özofajiyal Divertiküllerin Rezeksiyonu
Todd L. Demmy, MD
Associate Professor and Clinical Scholar, Department of Surgery State University of New York at Buffalo Clinical Chair, Department of Thoracic of Surgery Roswell Park Cancer Institute Buffalo, New York Bölüm 53, Balgam Pozitif Akciğer Kanserinde Yönetim
John F. DeRosimo, MD
Assistant Professor of Surgery Division of Cardiothoracic Surgery, Medical University of South Carolina Charleston, South Carolina Bölüm 23, Malign Özofajiyal Fistül Tedavisi
Phillip M. Devlin, MD
Associate Professor of Radiation Oncology Harvard Medical School Chief of the Division of Brachytherapy Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 75, Yenilikçi Radyasyon Teknikleri: Akciğer Kanserinin Tedavisinde Brakiterapi ve İntraoperatif Radyoretapi’nin Rolü
Aaron Deykin, MD
Instructor in Medicine Harvard Medical School Division of Pulmonary and Critical Care Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 97, Akciğer Transplantasyon Hastalarının Medikal Tedavisi
xv
xvi
Yazarlar
Christopher T. Ducko, MD
Instructor in Surgery Harvard Medical School Associate Surgeon, Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 2, Toraks Kesileri Bölüm 69, Radikal Lenfadenektomi Bölüm 113, Şilotoraksın Değerlendirilmesi
Michael Ebright, MD
Assistant Professor of Cardiothoracic Surgery Department of Cardiothoracic Surgery Boston University School of Medicine Boston, Massachusetts Bölüm 10, Genel Bakış—Özofajiyal ve Proksimal Mide Malignitesi
Amgad El-Sherif, MD
Assistant Professor of Surgery School of Medicine and Health Sciences United Arab Emirates University Al-Ain, Abu Dhabi United Arab Emirates Bölüm 137, Benign Ön ve Orta Mediyastinal Kist ve Tümörler
Cherie Parungo Erkmen, MD
Assistant Professor of Surgery Department of Thoracic Surgery Dartmouth Hitchcock Medical Center Lebanon, New Hampshire Bölüm 2, Toraks Kesileri
Armin Ernst, MD
Associate Professor of Medicine and Surgery Harvard Medical School Division of Pulmonary Medicine Beth Israel Deaconess Medical Center Boston, Massachusetts Bölüm 59, Endobronşiyal Lezyonlarda Ablatif Endoskopik Tedavi Bölüm 107, Malign Olmayan Plevral Efüzyonların Tıbbi Olarak Değerlendirilmesi
Alexander S. Farivar, MD
Thoracic Surgery Fellow Harvard Medical School Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 133, Substernal Guatrların Rezeksiyonu
Neil A. Fine, MD
Associate Professor Division of Plastic Surgery Northwestern University Feinberg School of Medicine Chicago, Illinois Bölüm 117, Plastik Göğüs Duvarı Rekonstrüksiyonu için Seçenekler
Raja M. Flores, MD
Associate Professor of Cardiothoracic Surgery Weill Cornell Medical College Department of Thoracic Surgery Memorial Sloan-Kettering Cancer Center New York,New York Bölüm 102, Malign Plevral Hastalıklarda Plörektomi ve Dekortikasyon
Jacques P. Fontaine, MD
Assistant Professor of Surgery Department of Surgery TheWarren Alpert Medical School of Brown University Providence, Rhode Island Bölüm 116, Sternal ve Klaviküler Göğüs Duvarı Rezeksiyonu ve Rekonstrüksiyonu
Joseph L. Frenkel, MD
Surgical Resident Boston University School of Medicine Boston, Massachusetts Bölüm 22, Palyatif Opsiyonlar ve Prosedürler
Joseph S. Friedberg, MD
Associate Professor of Surgery Chief, Division of Thoracic Surgery University of Pennsylvania Medical Center Philadelphia, Pennsylvania Bölüm 51, Genel Bakış—Üst Havayollarının Tümörleri Bölüm 54, Trakea Rezeksiyonunun Teknikleri Bölüm 65, Segmentektomi Bölüm 105, Malign Plevral Efüzyonların Tedavisinde Fotodinamik Terapi
Ziv Gamliel, MD
Chief, Division of Thoracic Surgery St. Joseph’s Medical Center Towson, Maryland Bölüm 14, Transhiatal Özofajektomi
Sidhu P. Gangadharan, MD
Department of Surgery Technische Universitad Munchen Munich, Germany Bölüm 11, Gastroözofajiyal Bileşke Kanserlerine Cerrahi Yaklaşım
Instructor in Surgery Harvard Medical School Division of Cardiothoracic Surgery Beth Israel Deaconess Medical Center Boston, Massachusetts Bölüm 30, Belsey–Mark IV Fundoplikasyon/Collis Gastroplasti Bölüm 106, Genel Bakış—Benign Plevral Durumlar Bölüm 138, Posterior Mediyastenin Nörojenik Tümörleri
Hiran C. Fernando, MD
Ritu R. Gill, MBBS
Marcus Feith, MD
Associate Professor Department of Cardiothoracic Surgery Boston University School of Medicine Boston, Massachusetts Bölüm 22, Palyatif Opsiyonlar ve Prosedürler
Instructor in Radiology Harvard Medical School Department of Radiology Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 77, Perkütan Torasik Tümör Ablazyonu
Yazarlar
Frederic W. Grannis Jr., MD
Francine L. Jacobson, MD, MPH
Zane Taysir Hammoud, MD
Michael T. Jaklitsch, MD
Clinical Associate Professor Department of Thoracic Surgery City of Hope National Medical Center and Beckman Research Institute Duarte, California Bölüm 127, Genel Bakış—Diyaframın Benign veya Malign Hastalıkları Bölüm 129, Paralizi ve Evantrasyon için Diyafragmanın Cerrahi Plikasyonu
Assistant Professor of Surgery Division of Thoracic Surgery Indiana University School of Medicine Indianapolis, Indiana Bölüm 44, Genel Bakış—Üst Havayollarının Benign Hastalıkları
David H. Harpole, Jr., MD
Professor and Vice Chairman Department of Surgery Duke University Medical Center Durham, North Carolina Bölüm 72, Pnömonektomiden Sonra Gelişen Bronkoplevral Fistülün Cerrahi Tedavisi
Philip M. Hartigan, MD
Assistant Professor Harvard Medical School Department of Anesthesiology, Perioperative and Pain Medicine Brigham and Women’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 5, Anestezi Yönetimi
Pejman Hedayati, MD
Radiologist, Department of Radiology St. Joseph Hospital and Medical Center Phoenix, Arizona Bölüm 77, Perkütan Torasik Tümör Ablazyonu
W. Hardy Hendren III, MD
Robert E. Gross Distinguished Professor of Surgery Harvard Medical School Chief of Surgery (Emeritus) Children’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 38, İnfant ve Çocuklarda Konjenital Özofagus Hastalıkları
Edward P. Ingenito, MD, PhD
Assistant Professor of Medicine Harvard Medical School Division of Pulmonary and Critical Care Medicine Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 7, Mekanik Ventilasyon Bölüm 85, Genel Bakış—Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Bölüm 89, Amfizem Tedavisinde Yeni Endoskopik Yaklaşımlar
Yoshimi Iwanuma, MD
Associate Professor Department of Esophageal & Gastroenterological Surgery Juntendo University, School of Medicine Tokyo, Japan Bölüm 18, Üç-Saha Özofajektomisi
Francine L. Jacobson, MD, MPH Assistant Professor of Radiology Harvard Medical School Department of Radiology Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 3, Toraks Görüntüleme Yöntemleri: BT, PET/BT ve MRG’nin Rolü
Associate Professor of Surgery Harvard Medical School Director of Clinical Research, Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 2, Toraks Kesileri Bölüm 69, Radikal Lenfadenektomi Bölüm 71, Pulmoner Metastazektomi Bölüm 73, Akciğer Kanserinde Hemoptizi Tedavisi Bölüm 77, Perkütan Torasik Tümör Ablazyonu Bölüm 125, Subklaviyan Ven Trombozu: Paget-Schroetter Sendromu Bölüm 128, Diyafram İnsizyonları Bölüm 135, Miyastenia Gravis Hastalarında Timektomi için Torakoskopik Yaklaşım Önerileri
Pasi A. Janne, MD, PhD
Assistant Professor of Medicine Harvard Medical School Lowe Thoracic Oncology Program Dana Farber Cancer Institute Boston, Massachusetts Bölüm 76, Cerrahi Olarak Rezeke Edilmiş Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanserinde Adjuvan Kemoterapi
Bruce E. Johnson, MD
Professor of Medicine Harvard Medical School Director, Lowe Center for Thoracic Oncology Dana-Farber Cancer Institute Boston, Massachusetts Bölüm 76, Cerrahi Olarak Rezeke Edilmiş Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanserinde Adjuvan Kemoterapi
David R. Jones, MD
George R. Minor Professor of Surgery Department of Thoracic and Cardiovascular Surgery University of Virginia Health System Charlottesville, Virginia Bölüm 115, Göğüs Duvarı Rezeksiyonu ve Rekonstrüksiyonu
Yoshiaki Kajiyama, MD
Associate Professor Department of Esophageal and Gastroenterological Surgery Juntendo University, School of Medicine Tokyo, Japan Bölüm 18, Üç-Saha Özofajektomisi
Jedediah A. Kaufman, MD
Clinical Instructor Department of General Surgery University ofWashington School of Medicine Seattle,Washington Bölüm 26, Akalazya için Özofagokardiyomiyotomi (Heller)
xvii
xviii
Yazarlar
Robert J. Keenan, MD
Professor of Cardiothoracic Surgery Department of Cardiothoracic Surgery Drexel University College of Medicine Pittsburgh, Pennsylvania Bölüm 112, Fibrotoraks ve Dekortikasyon
Steven M. Keller, MD
Professor of Cardiothoracic Surgery Albert Einstein College of Medicine Department of Cardiothoracic Surgery Montefiore-Einstein Medical Center Bronx, New York Bölüm 121, Palmar Hiperhidroz ve Vazomotor Bozukluklarda Torakoskopik Sempatikotomi
Kemp H. Kernstine, MD, PhD
Professor and Chief, Division of Thoracic Surgery City of Hope National Medical Center and Beckman Research Institute Duarte, California Bölüm 127, Genel Bakış—Diyaframın Benign veya Malign Hastalıkları Bölüm 129, Paralizi ve Evantrasyon için Diyafragmanın Cerrahi Plikasyonu Bölüm 130, Paraözofajiyal Hiatus Hernisi için Tamir Teknikleri Bölüm 141, Robotik Cerrahi
Eric B. Kirker, MD
Attending Thoracic and Cardiothoracic Surgeon Division of Cardiothoracic Surgery Medical University of South Carolina Charleston, South Carolina Bölüm 23, Malign Özofajiyal Fistül Tedavisi
Benjamin D. Kozower, MD
Assistant Professor of Surgery University of Virginia Health System Department of General Thoracic Surgery Charlottesville, Virginia Bölüm 87, Akciğerin Hacim Küçültücü Cerrahisi
Mark Krasna, MD
Medical Director St. Joseph Cancer Institute Towson, Maryland Bölüm 10, Genel Bakış—Özofajiyal ve Proksimal Mide Malignitesi Bölüm 14, Transhiatal Özofajektomi Bölüm 20, Sol Transtorasik Özofajektomi (Ellis) Bölüm 68, Pancoast Sendromu: Pancoast Tümörüne Anterior Yaklaşım Bölüm 78, Soliter Beyin Metastazı Yapmış Olan Bronkojenik Karsinomun Rezeksiyonu
Patricia A. Kritek, MD
Instructor in Medicine Harvard Medical School Division of Pulmonary and Critical Care Medicine Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 97, Akciğer Transplantasyon Hastalarının Medikal Tedavisi
John C. Kucharczuk, MD
Assistant Professor of Surgery University of Pennsylvania School of Medicine Division of Thoracic Surgery Hospital of University of Pennsylvania Philadelphia, Pennsylvania Bölüm 134, Transservikal Timektomi
Eric S. Lambright, MD
Assistant Professor Vanderbilt School of Medicine Division of Thoracic Surgery Vanderbilt University Medical Center Nashville, Tennessee Bölüm 70, Genişletilmiş Toraks Rezeksiyonları için Kardiyopulmoner Bypass
Rodney J. Landreneau, MD
Professor of Surgery Department of Surgery, Division of Thoracic and Foregut Surgery in the Heart Lung and Esophageal Surgery Institute, University of Pittsburgh Pittsburgh, Pennsylvania Bölüm 93, Kronik Ampiyem ve Bronkoplevral Fistüle Cerrahi Yaklaşım Bölüm 124, Torakoskopik Birinci Kaburga Rezeksiyonu ve Dorsal Sempatektomi Bölüm 137, Benign Ön ve Orta Mediyastinal Kist ve Tümörler
Christine L. Lau, MD
Assistant Professor of Surgery University of Virginia School of Medicine Division of Thoracic and Cardiovascular Surgery University of Virginia Health System Charlottesville, Virginia Bölüm 95, Akciğer Transplantasyonu Tekniği Bölüm 98, Cerrahi Komplikasyonların Tedavisi
Abraham Lebenthal, MD
Department of Surgical Oncology Division of Thoracic Oncology Fox Chase Cancer Center Philadelphia, Pennsylvania Bölüm 12, Özofagoskopi Bölüm 31, Nissen Fundoplikasyonu Bölüm 34, Kısa Özofagus için Tedavi Yaklaşımı Bölüm 35, Başarısız Reflü Operasyonu Tedavisi
Jay M. Lee, MD
Assistant Professor of Surgery Division of Cardiothoracic Surgery David Geffen School of Medicine at UCLA Los Angeles, California Bölüm 103, Diffüz Malign Plevral Mezotelyoma ve Diğer Diffüz Plevral Malignitelere Yönelik Ekstraplevral Pnömonektomi
Paul C. Lee, MD
Associate Professor of Cardiothoracic Surgery Associate Attending Surgeon, Division of Thoracic Surgery New York Presbyterian Hospital New York,New York Bölüm 17, Radikal Anblok Özofajektomi
Toni Lerut, MD, PhD
Professor in Surgery Department of Thoracic Surgery, KU Leuven Leuven, Belgium Bölüm 16, Ivor Lewis Özofajektomi Bölüm 32, Diğer Reflü Prosedürleri (Toupet, Dor ve Hill)
Karl K. Limmer, MD
Surgery Resident Department of Surgery University of California San Diego School of Medicine San Diego, California Bölüm 127, Genel Bakış—Diyaframın Benign veya Malign Hastalıkları Bölüm 129, Paralizi ve Evantrasyon için Diyafragmanın Cerrahi Plikasyonu Bölüm 130, Paraözofajiyal Hiatus Hernisi için Tamir Teknikleri
Yazarlar
Philip A. Linden, MD
Associate Professor of Surgery Division of Thoracic Surgery Case Medical Center/University Hospitals Cleveland, Ohio Bölüm 29, Genel Bakış—Özofajiyal Reflü Bozuklukları Bölüm 113, Şilotoraksın Değerlendirilmesi
Michael J. Liptay, MD
Associate Professor of Surgery Vice Chairman, Department of Cardiovascular and Thoracic Surgery Chief, Division of Thoracic Surgery Rush University Medical Center Chicago, Illinois Bölüm 44, Genel Bakış—Üst Havayollarının Benign Hastalıkları Bölüm 61, Mediyastinoskopi ve Yeniden Evreleme
Gregory M. Loewen, DO
Director Lung Cancer Section Providence Cancer Center Spokane,Washington Bölüm 53, Balgam Pozitif Akciğer Kanserinde Yönetim
Robert R. Lorenz, MD
Assistant Professor Head and Neck Institute Cleveland Clinic Lerner College of Medicine Cleveland, Ohio Bölüm 55, Subglotik Havayolu Rezeksiyonu
Jeanne M. Lukanich, MD
Instructor in Surgery Harvard Medical School Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 39, Benign Özofagus Tümörlerinin Rezeksiyonu Bölüm 42, Koroziv Özofagus Yaralanmalarının Cerrahi Tedavisi Bölüm 116, Sternal ve Klaviküler Göğüs Duvarı Rezeksiyonu ve Rekonstrüksiyonu Bölüm 133, Substernal Guatrların Rezeksiyonu
James D. Luketich, MD
Henry T. Bahnson Professor of Surgery Heart, Lung and Esophageal Surgery Institute University of Pittsburgh Pittsburgh, Pennsylvania Bölüm 13, Minimal İnvaziv Özofajektomi Bölüm 93, Kronik Ampiyem ve Bronkoplevral Fistüle Cerrahi Yaklaşım
Susan E. Mackinnon, MD
Shoenberg Professor of Plastic and Reconstructive Surgery Chief, Division of Plastic and Reconstructive Surgery Washington University School of Medicine St. Louis, Missouri Bölüm 122, Torasik Outlet Sendromu için Supraklavikular Yaklaşım
Linda W. Martin, MD
Department of Thoracic Surgery St. Joseph’s Cancer Institute Towson, Maryland Bölüm 68, Pancoast Sendromu: Pancoast Tümörüne Anterior Yaklaşım
David P. Mason, MD
xix
Professional Staff Department of Surgery and Lung Transplantation Cleveland Clinic Cleveland, Ohio Bölüm 49, Doğumsal ve Edinsel Trakeoözofajiyal Fistüllerin Cerrahi Tedavisi
Douglas J. Mathisen, MD
Hermes C. Grillo Professor of Thoracic Surgery Department of Surgery Harvard Medical School Chief, General Thoracic Surgery Massachusetts General Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 19, Sol Torakoabdominal Yaklaşım
Shannon S. McKenna, MD
Instructor in Medicine Harvard Medical School Department of Anesthesia, Perioperative and Pain Medicine Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 6, Kritik Hastaların Bakımı
Ciaran J. McNamee, MD
Instructor in Surgery Harvard Medical School Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 60, Genel Bakış—Akciğer Kanseri Bölüm 90, Toraksın Mantar Enfeksiyonları Bölüm 109, Plevranın Benign Tümörleri Bölüm 137, Benign Ön ve Orta Mediyastinal Kist ve Tümörler Bölüm 139, Malign Primer Anterior Mediyastinal Tümörler
Steven J. Mentzer, MD
Professor of Surgery Harvard Medical School Senior Surgeon, Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 8, Postoperatif Bakım Bölüm 50, Trakeobronşiyal Yaralanmalar Bölüm 52, Rijit ve Fleksibl Bronkoskopi Bölüm 94, Genel Bakış—Akciğer Transplantasyonu Bölüm 132, Servikal Mediyastinoskopi ve Anterior Mediyastinotomi
Carlos M. Mery, MD
General Surgery Resident Department of Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 71, Pulmoner Metastazektomi
Bryan F. Meyers, MD
Patrick and JoyWilliamson Endowed Chair in Cardiothoracic Surgery Division of Cardiothoracic Surgery Washington University in St. Louis St. Louis, Missouri Bölüm 87, Akciğerin Hacim Küçültücü Cerrahisi Bölüm 98, Cerrahi Komplikasyonların Tedavisi
xx
Yazarlar
Shari L. Meyerson, MD
Phillippe Nafteux, MD
John D. Mitchell, MD
Rashmi T. Nair, MD
Assistant Professor of Surgery Section of Thoracic Surgery The University of Arizona Tucson, Arizona Bölüm 72, Pnömonektomiden Sonra Gelişen Bronkoplevral Fistülün Cerrahi Tedavisi Associate Professor of Surgery Division of Cardiothoracic Surgery University of Colorado at Denver School of Medicine Aurora, Colorado Bölüm 83, Bronşektazide Cerrahi
Joint Clinical Head Department of Thoracic Surgery University Hospital Gasthuisberg Leuven, Belgium Bölüm 16, Ivor Lewis Özofajektomi Bölüm 32, Diğer Reflü Prosedürleri (Toupet, Dor ve Hill)
Associate Staff Division of Diagnostic Radiology, Cleveland Clinic Cleveland, Ohio Bölüm 77, Perkütan Torasik Tümör Ablazyonu
Sina L. Moainie, MD
Daniel G. Nicastri, MD
Assistant Professor of Surgery Department of Surgery University of Maryland School of Medicine Baltimore, Maryland Bölüm 20, Sol Transtorasik Özofajektomi (Ellis)
Chief Resident, Department of Surgery Mount Sinai School of Medicine New York, New York Bölüm 57, Mediyastinal Trakeostomi Bölüm 63, VATS Lobektomi
J. Ernesto Molina, MD, PhD
Michael S. Nussbaum, MD
Professor of Surgery Department of Surgery University of Minnesota Minneapolis, Minnesota Bölüm 125, Subklaviyan Ven Trombozu: Paget-Schroetter Sendromu
Paul R. Morrison, MS
Medical Physicist Department of Radiology Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 77, Perkütan Torasik Tümör Ablazyonu
Christopher R. Morse, MD
Professor and Chair Department of Surgery University of Florida College of Medicine-Jacksonville Jacksonville, Florida Bölüm 136, Radikal Transsternal Timektomi
Chumy E. Nwogu, MD
Assistant Professor Department of Thoracic Surgery State University of New York at Buffalo Buffalo, New York Bölüm 80, Benign Akciğer Kitleleri
Instructor in Surgery Harvard Medical School Division of Thoracic Surgery Massachusetts General Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 19, Sol Torakoabdominal Yaklaşım
David D. Odell, MD
Aneil A. Mujoomdar, MD
Brant Kurt Oelschlager, MD
Clinical Fellow in Thoracic Oncology Harvard Medical School Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 99, Genel Bakış—Diffüz Plevral Maligniteler ve Efüzyonlar Bölüm 110, Akut Bronkoplevral Fistüllere Yaklaşım Bölüm 118, Genel Bakış—Göğüs Duvarının Benign Bozuklukları
Professor Division of Cardiothoracic Surgery Harvard Medical School Boston, Massachusetts Bölüm 30, Belsey–Mark IV Fundoplikasyon/Collis Gastroplasti
Assistant Professor Department of Surgery University ofWashington Seattle,Washington Bölüm 26, Akalazya için Özofagokardiyomiyotomi (Heller) Bölüm 33, Barrett Özofagusunda Cerrahi
Kazunori Okabe, MD
Sudish C. Murthy, MD, PhD
Department of Thoracic and Cardiovascular Surgery Cleveland Clinic Cleveland, Ohio Bölüm 46, Endoskopik Tedaviler Bölüm 66, Akciğer Kanseri için Sleeve Rezeksiyon/Bronkoplasti
Chief Division of Thoracic Surgery Sanyo National Hospital Ube, Yamaguchi Japan Bölüm 81, Bronkoplasti
Subhakar Mutyala, MD
Dennis P. Orgill, MD, PhD
Assistant Professor Department of Radiation Oncology Albert Einstein College of Medicine Bronx, New York Bölüm 75, Yenilikçi Radyasyon Teknikleri: Akciğer Kanserinin Tedavisinde Brakiterapi ve İntraoperatif Radyoretapi’nin Rolü
Associate Professor of Surgery Harvard Medical School Division of Plastic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 117, Plastik Göğüs Duvarı Rekonstrüksiyonu için Seçenekler
Yazarlar
Harvey I. Pass, MD
Professor Division of Thoracic Surgery and Thoracic Oncology New York University School of Medicine New York, New York Bölüm 101, Malign Plevral Efüzyonda Toraskoskopi ile İntraplevral Skleroz
Amit N. Patel, MD, MS
Natalie A. Ramirez, MS
Research Assistant Division of Thoracic Surgery City of Hope National Medical Center and Beckman Research Institute Duarte, California Bölüm 141, Robotik Cerrahi
Associate Professor of Surgery Department of Cardiothoracic Surgery University of Utah School of Medicine Salt Lake City, Utah Bölüm 123, Torasik Outlet Sendromları Bölüm 124, Torakoskopik Birinci Kaburga Rezeksiyonu ve Dorsal Sempatektomi
Yael Refaely, MD
G. Alexander Patterson, MD
Associate Professor of Medicine Harvard Medical School Chief, Division of Pulmonary and Critical Care Medicine Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 4, Preoperatif Değerlendirme
Evarts A. Graham Professor of Surgery Washington University School of Medicine Chief, Division of Thoracic Surgery Barnes Hospital St. Louis, Missouri Bölüm 95, Akciğer Transplantasyonu Tekniği Bölüm 122, Torasik Outlet Sendromu için Supraklavikular Yaklaşım
Subroto Paul, MD
Assistant Professor of Thoracic Surgery Department of Cardiothoracic Surgery Weill-Cornell Medical Center New York, New York Bölüm 41, Künt ve Penetran Özofagus Yaralanmaları Bölüm 43, Özofajiyal Eksklüzyon Yöntemleri ve Endikasyonları Bölüm 45, Trakeostomi Bölüm 91, İnterstisyel Akciğer Hastalığı Tanısında Göğüs Cerrahının Rolü Bölüm 100, Malign Plevral Efüzyonun Cerrahi Dışı Tedavisi Bölüm 126, Göğüs Duvarı Enfeksiyonlarının Cerrahi Tedavisi
F. Griffith Pearson, MD
Professor of Surgery (Emeritus) University of Toronto Toronto, Ontario, Canada Bölüm 21, Özofagus Replasman Opsiyonları Bölüm 28, Özofajektomi
Brian L. Pettiford, MD
Clinical Professor of Surgery Department of Surgery, Division of Thoracic and Foregut Surgery in the Heart, Lung and Esophageal Surgery Institute University of Pittsburgh Pittsburgh, Pennsylvania Bölüm 93, Kronik Ampiyem ve Bronkoplevral Fistüle Cerrahi Yaklaşım
Ioannis E. Platis, MD, MS
Cardiothoracic Surgery Fellow Department of Cardiothoracic Surgery Beth Israel Deaconess Medical Center Boston, Massachusetts Bölüm 80, Benign Akciğer Kitleleri
Joe B. Putnam, Jr., MD
Ingram Professor and Chairman Department of Thoracic Surgery Professor Department of Biomedical Informatics Vanderbilt University School of Medicine Nashville Tennessee Bölüm 70, Genişletilmiş Toraks Rezeksiyonları için Kardiyopulmoner Bypass
Senior Thoracic Surgeon Department of Cardiothoracic Surgery Rabin Medical Center Petah Tikva, Israel Bölüm 114, Genel Bakış—Göğüs Duvarı ve Sternum Tümörleri
John J. Reilly, MD
Thomas W. Rice, MD
Professor of Surgery Department of Thoracic and Cardiovascular Surgery Cleveland Clinic Lerner College of Medicine Cleveland, Ohio Bölüm 58, Üst Hava-Sindirim Yolu Tümörleri: Servikal Eksenterasyon
William G. Richards, PhD
Assistant Professor of Surgery Harvard Medical School Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 24, Genel Bakış—Özofajiyal Motilite Bozuklukları
John R. Roberts, MD, MBA
Associate Professor of Surgery Department of Surgery University of Tennessee Nashville, Tennessee Bölüm 62, Beş Lobektomi Bölüm 64, Pnömonektomi
Valerie W. Rusch, MD
Professor of Surgery Department of Surgery Cornell University Medical College New York,New York Bölüm 102, Malign Plevral Hastalıklarda Plörektomi ve Dekortikasyon
Mirco Santini, MD
Instructor of Thoracic Surgery University of Ferrara Staff Surgeon Istituto di Clinica Chirurgica University Hospital of Ferrara Ferrara, Italy Bölüm 79, Genel Bakış—Akciğerin Benign Tümör ve Hastalıkları
Jay J. Schnitzer, MD, PhD
Associate Professor of Surgery Harvard Medical School Boston, Massachusetts Bölüm 119, Göğüs Duvarı Defektlerinin Primer Onarımı
xxi
xxii
Yazarlar
Sridhar Shankar, MD
Associate Professor Department of Radiology University of Massachusetts-Worcester Worcester, Massachusetts Bölüm 77, Perkütan Torasik Tümör Ablazyonu
J. Timothy Sherwood, MD
Assistant Professor of Surgery Department of Surgery The Johns Hopkins University School of Medicine Fredericksburg, Virginia Bölüm 83, Bronşektazide Cerrahi
J. Rüdiger Siewert, MD
Professor Universitatsklinikum Heidelberg Heidelberg, Germany Bölüm 11, Gastroözofajiyal Bileşke Kanserlerine Cerrahi Yaklaşım
Stuart G. Silverman, MD
Professor of Radiology Harvard Medical School Department of Radiology Brigham and Women’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 77, Perkütan Torasik Tümör Ablazyonu
Mandeep Singh Saund, MBBS
Instructor in Surgery Harvard Medical School Department of Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 132, Servikal Mediyastinoskopi ve Anterior Mediyastinotomi
Dean Smith, MD
Senior Clinical Instructor Department of Anesthesiology University of Arizona Phoenix, Arizona Bölüm 77, Perkütan Torasik Tümör Ablazyonu
Helen J. Sohn, MD
Assistant Professor of Clinical Surgery Department of Surgery University of Southern California Keck School of Medicine Los Angeles, California Bölüm 25, Özofajiyal Divertiküllerin Rezeksiyonu
Joshua R. Sonett, MD
Professor of Clinical Surgery Department of Surgery Columbia University New York-Presbyterian Hospital New York,New York Bölüm 86, Bleb, Bül ve Dev Büllerin Rezeksiyonu
Donn H. Spight, MD
Assistant Professor Department of General Surgery Oregon Health & Sciences University Portland, Oregon Bölüm 136, Radikal Transsternal Timektomi
Vaughn A. Starnes, MD
Department of Cardiothoracic Surgery University of Southern California Keck School of Medicine Los Angeles, California Bölüm 96, Canlı Lober Akciğer Transplantasyonu
Hubert J. Stein, MD
Professor Chirurgische Klinik und Poliklinik Klinikum Rechts der Isar der Technische Universität Munich Munich, Germany Bölüm 11, Gastroözofajiyal Bileşke Kanserlerine Cerrahi Yaklaşım
Gary M. Strauss, MD
Professor of Medicine Tufts University School of Medicine Boston, Massachusetts Bölüm 60, Genel Bakış—Akciğer Kanseri
Marshall Strome, MD
Director Center for Head and Neck Oncology St. Luke’s-Roosevelt Medical Center New York,New York Bölüm 55, Subglotik Havayolu Rezeksiyonu
Stacey Su, MD
Assistant Professor of Surgery University of Pennsylvania Health System Division of Thoracic Surgery Philadelphia, Pennsylvania Bölüm 42, Koroziv Özofagus Yaralanmalarının Cerrahi Tedavisi Bölüm 104, Malign Plevral Mezotelyoma için İntrakaviter Hipertermik Kemoterapi Bölüm 125, Subklaviyan Ven Trombozu: Paget-Schroetter Sendromu Bölüm 131, Genel Bakış—Mediyastinal Hastalıklar, Benign yahut Malign
David J. Sugarbaker, MD
The Richard E.Wilson Professor of Surgical Oncology Harvard Medical School Chief, Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 1, Giriş Bölüm 15, Üç-Delik Özofajektomisi: Brigham and Women’s Hastanesi Yaklaşımı Bölüm 27, Uzun Özofajiyal Miyotomi Bölüm 60, Genel Bakış—Akciğer Kanseri Bölüm 99, Genel Bakış—Diffüz Plevral Maligniteler ve Efüzyonlar Bölüm 103, Diffüz Malign Plevral Mezotelyoma ve Diğer Diffüz Plevral Malignitelere Yönelik Ekstraplevral Pnömonektomi Bölüm 104, Malign Plevral Mezotelyoma için İntrakaviter Hipertermik Kemoterapi Bölüm 118, Genel Bakış—Göğüs Duvarının Benign Bozuklukları Bölüm 135, Miyastenia Gravis Hastalarında Timektomi için Torakoskopik Yaklaşım Önerileri
Scott J. Swanson, MD
Professor of Surgery Chief, Department of Cardiothoracic Surgery Mount Sinai School of Medicine New York, New York Bölüm 57, Mediyastinal Trakeostomi Bölüm 63, VATS Lobektomi
Yazarlar
Minoru Tabata, MD
Dirk Van Raemdonck, MD, PhD
Brian L. Tiep, MD
Eric vanSonnenberg, MD
Instructor in Clinical Surgery Division of Cardiothoracic Surgery Columbia University College of Physicians and Surgeons New York, New York Bölüm 140, Vena Kava Süperior Sendromunda Rezeksiyon
Associate Professor Department of Family Medicine Western University Health Sciences Duarte, California Bölüm 129, Paralizi ve Evantrasyon için Diyafragmanın Cerrahi Plikasyonu
Larry W. Tsai, MD
Instructor in Medicine Harvard Medical School Division of Pulmonary and Critical Care Medicine Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 89, Amfizem Tedavisinde Yeni Endoskopik Yaklaşımlar
Masahiko Tsurumaru, MD
Professor Department of Esophageal & Gastroenterological Surgery Juntendo University Tokyo, Japan Bölüm 18, Üç-Saha Özofajektomisi
Kemal Tuncali, MD
Assistant Professor of Radiology Department of Radiology Harvard Medical School Boston, Massachusetts Bölüm 77, Perkütan Torasik Tümör Ablazyonu
Harushi Udagawa, MD
Head of Gastroenterological Surgery Toranomon Hospital Tokyo, Japan Bölüm 18, Üç-Saha Özofajektomisi
Harold C. Urschel Jr., MD
Professor of Surgery Department of Cardiovascular and Thoracic Surgery Baylor University Medical Center Dallas, Texas Bölüm 67, Pancoast Sendromu: Süperior Pulmoner Sulkusta Genişletilmiş Rezeksiyon Bölüm 123, Torasik Outlet Sendromları Bölüm 124, Torakoskopik Birinci Kaburga Rezeksiyonu ve Dorsal Sempatektomi
Karl Fabian L. Uy, MD
Professor in Surgery Department of Thoracic Surgery, KU Leuven Leuven, Belgium Bölüm 16, Ivor Lewis Özofajektomi Bölüm 32, Diğer Reflü Prosedürleri (Toupet, Dor ve Hill)
Chairman and Professor of Radiology St. Joseph’s Hospital and Medical Center Phoenix, Arizona Bölüm 77, Perkütan Torasik Tümör Ablazyonu
Thomas K. Varghese Jr., MD
Associate Professor Division of Thoracic Surgery University of Toronto Toronto, Ontario, Canada Bölüm 61, Mediyastinoskopi ve Yeniden Evreleme
Nirmal K. Veeramachaneni, MD
Resident in Cardiothoracic Surgery Department of Surgery Washington University St. Louis, Missouri Chapel Hill, North Carolina Bölüm 122, Torasik Outlet Sendromu için Supraklavikular Yaklaşım
Thomas K. Waddell, MD
Associate Professor Division of Thoracic Surgery University of Toronto Toronto, Ontario, Canada Bölüm 48, Trakeal Rezeksiyon ve Rekonstrüksiyon Teknikleri
Jon O. Wee, MD
Instructor in Surgery Harvard Medical School Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 13, Minimal İnvaziv Özofajektomi Bölüm 27, Uzun Özofajiyal Miyotomi
Lawrence M. Weiss, MD
Chairman Division of Pathology City of Hope National Medical Center and Beckman Research Institute Duarte, California Bölüm 127, Genel Bakış—Diyaframın Benign veya Malign Hastalıkları
Christopher B. Weldon, MD, PhD
Assistant Professor Department of Surgery University of Massachusetts Worcester, Massachusetts Bölüm 48, Trakeal Rezeksiyon ve Rekonstrüksiyon Teknikleri
Instructor in Surgery Harvard Medical School Department of Pediatric Surgery Children’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 38, İnfant ve Çocuklarda Konjenital Özofagus Hastalıkları
Luca Valieri, MD
Mallory Williams, MD
Staff Surgeon Istituto di Clinica Chirurgica University Hospital of Ferrara Ferrara, Italy Bölüm 79, Genel Bakış—Akciğerin Benign Tümör ve Hastalıkları
xxiii
Department of Surgery Wayne State University Detroit, Michigan Bölüm 101, Malign Plevral Efüzyonda Toraskoskopi ile İntraplevral Skleroz
xxiv
Yazarlar
Cameron D. Wright, MD
Associate Professor of Surgery Harvard Medical School Division of Thoracic Surgery Massachusetts General Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 40, Özofagus Perforasyonunun Tedavisi
Shawn Wright, MD
Arizona Pulmonary Specialists Scottsdale, Arizona Bölüm 77, Perkütan Torasik Tümör Ablazyonu
Jaime Yun, MD
Assistant Professor Department of Cardiothoracic Surgery Mount Sinai School of Medicine New York, New York Bölüm 57, Mediyastinal Trakeostomi Bölüm 63, VATS Lobektomi
Lambros Zellos, MD
Instructor in Surgery Harvard Medical School Associate Surgeon, Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 43, Özofajiyal Eksklüzyon Yöntemleri ve Endikasyonları Bölüm 82, Pulmoner Sekestrasyon Bölüm 84, Pulmoner Arteriyovenöz Malformasyon Bölüm 88, Yetmezlikli Hastalarda Dev Büllerin Yönetiminde Minimal İnvaziv Yöntemler: Monaldi Prosedürü Bölüm 100, Malign Plevral Efüzyonun Cerrahi Dışı Tedavisi Bölüm 126, Göğüs Duvarı Enfeksiyonlarının Cerrahi Tedavisi
ÇEVİRENLER Prof. Dr. Rengin Ahıskalı Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji AD. İstanbul
Op. Dr. Recep Demirhan Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği İstanbul
Yard. Doç. Dr. Aslı Gül Akgül Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İzmit
Dr. Ş. Mustafa Demiröz Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Ankara
Doç. Dr. Tamer Altınok Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Konya
Prof. Dr. Levent Elbeyli Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Gaziantep
Dr. Caner Araz Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İstanbul
Dr. Barkın Eldem Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İstanbul
Uz. Dr. Zeliha Arslan Medicana Hastanesi Göğüs Hastalıkları Kliniği Beylikdüzü-İstanbul
Dr. Aykut Eliçora Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İzmit
Op. Dr. Alper Avcı Batman Bölge Hastanesi Batman
Doç. Dr. Sina Ercan Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İstanbul
Prof. Dr. Akın Eraslan Balcı Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Elazığ
Prof. Dr. Şevval Eren Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Diyarbakır
Op. Dr. Korkut Bostancı Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İstanbul
Dr. Nezih Onur Ermerak Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İstanbul
Prof. Dr. Hasan Fevzi Batırel Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İstanbul
Op. Dr. R. Serdar Evman Niğde Devlet Hastanesi Niğde
Op. Dr. Songül Büyükkale Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği İstanbul
Doç. Dr. Suat Gezer Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Düzce
Prof. Dr. Ufuk Çağırıcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İzmir
Doç. Dr. Rauf Görür GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği İstanbul
Op. Dr. Ali Çelik Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği Ankara
Op. Dr. Zeki Günlüoğlu Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği İstanbul
Yard. Doç. Dr. Burçin Çelik 19 Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs cerrahisi AD. Samsun
Doç. Dr. Yavuz Gürkan Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Anestezi ve Reanimasyon AD. İzmit
Doç. Dr. Adalet Demir Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği İstanbul
Dr. Adamu Issaka Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İstanbul xxv
xxvi
Çevirenler
Doç. Dr. Turgut Işıtmangil GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği İstanbul
Prof. Dr. Ali Özdülger Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Mersin
Op. Dr. Murat Bayram Kaplan Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Mersin
Yard. Doç. Dr. Mehmet Oğuzhan Özyurtkan Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Elazığ
Prof. Dr. Melih Kaptanoğlu Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Sivas
Doç. Dr. Adnan Sayar Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği İstanbul
Op. Dr. H. Volkan Kara Gümüşhane Devlet Hastanesi Gümüşhane Yard. Doç. Dr. Şule Karadayı Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi İlkyardım ve Acil Tıp AD. Sivas Yard. Doç. Dr. Y. Altemur Karamustafaoğlu Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Edirne Op. Dr. Celalettin Kocatürk Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği İstanbul Doç. Dr. Altuğ Koşar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği İstanbul
Yard. Doç. Dr. Tulay Hoşten Seyidov Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Anestezi ve Reanimasyon AD. İzmit Doç. Dr. Ekber Şahin Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Sivas Op. Dr. Abidin Şehitoğulları Van Eğitim ve Araştırma Hastanesi Van Op. Dr. Ömer Şenbaklavacı Mainz Johannes Gutenberg Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kalp-Damar-Göğüs Cerrahisi Kliniği Frankfurt-Almanya
Doç. Dr. İ. Cüneyt Kurul Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Ankara
Op. Dr. Çağatay S. Tezel Süreypaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği İstanbul
Op. Dr. Mustafa Küpeli Siirt Devlet Hastanesi Siirt
Prof. Dr. Salih Topçu Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İzmit
Op. Dr. Tunç Laçin Süreypaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği İstanbul
Op. Dr. Kutsal Turhan Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İzmir
Doç. Dr. Ş. Tuba Liman Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İzmit Doç. Dr. Aydın Nadir Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Sivas Doç. Dr. Erdal Okur Süreypaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği İstanbul Dr. Mehmet Hakan Özalper Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İstanbul Dr. Serkan Özbay Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İzmit
Doç. Dr. Akif Turna İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İstanbul Uz. Dr. Fatih Yakar Malatya Devlet Hastanesi Malatya Doç. Dr. Bedrettin Yıldızeli Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İstanbul Prof. Dr. Yener Yörük Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs cerrahisi AD. Edirne Prof. Dr. Mustafa Yüksel Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İstanbul
İLKSÖZ Erişkin Göğüs Cerrahisi’ni tanımlarken güvenilir, bilgilendirici, kapsamlı ve değerli gibi belirli birkaç sıfat ön plana çıkmaktadır. Fakat bence eşsiz kelimesi en uygunudur. Bu kitabın amacı klinisyenin yeteneklerini geliştirmek ve hasta bakımını daha kaliteli bir seviyeye yükseltmektir. Bu kitap bir ansiklopedi veya atlasdan ziyade, göğüs cerrahları için pratik ve özlü bir kılavuz niteliği taşımaktadır. Bu kitap bizzat Dr. Sugarbaker’ın kendisini yansıtmakta ve bu özelliğiyle klinisyenlere diğer birçok kitapdan farklı belirleyici vasıflar yükleyerek aktarmaktadır. Göğüs Cerrahisi pratiğini başlıca sistem yaklaşımı getirerek ele almaktadır. Yetişkin Göğüs Cerrahisi göğüs cerrahisine katkıda bulunan diğer tüm yandal uzmanlıklarını ör. Göğüs hastalıkları, endoskopi, gastroentereoloji ve onkoloji, hasta bakımını geliştirmek amacıyla eşit ve birarada çalışacak bir takım olarak birleştirmektedir. Kitabın yazılmasına katkıda bulunan bir çok önemli yazar, göğüs cerrahisindeki en son gelişmeler eşliğinde araştırma ve eğitimi güzel bir şekilde entegre ettiler. Engin tecrübeleri eşliğinde olan özel bilgileri, teknik bir yaklaşımdan ziyade uzmanlığın her alanından kaynaklanmaktadır. Sugarbaker’ın Erişkin Göğüs Cerrahisi kitabı bir çok anatomik sınırı geçerek, uzmanlık alanında mükemmellik için gerekli olan geniş yelpazeyi vurgulamakta ve birçok yandal uzmanlık alanlarını da içermektedir. Tekniğin önemi
xxvii
olarak yelpazenin bir ucunu oluşturan kısımda, Dr. Richard Sweet’in klasik kitabı Göğüs Cerrahisi’nde olduğu gibi cerrahi işlemlerde başarı veya başarısızlığın “önemsiz “ küçük detaylarda yattığını benimsedik. Massachusetts General Hospital’dan Dr. Edward Churchill’in öncülüğünü yaptığı yelpazenin diğer ucunda ise keskin bir tezat mevcuttur. Dr. Churchill, cerrahi problemlere çözümlerin uzmanlığın birçok alanından bilgilerin toplanmasıyla bulunabileceğini önermektedir. Sadece dar tekniğin vurgulanmasına karşı çıkmaktadır. Bu nedenle, Erişkin Göğüs Cerrahisi kitabı bütün özü birleştirerek makul seviyede, hala geçerli olan teknik ve çözümlere olan aktif ilgi ve alakayı beslemektedir. Ayrıca aynı zamanda bilime, bir bütün olarak gören doğru bir perspektifi de beslemektedir. Bu kitap mükemmelliyeti hedefleyen doğru bir teşebbüsü temsil etmektedir. Bu teşebbüsü en derin duygularla şu cümleler içermektedir: • Diğerlerinden daha fazla düşünmek bilgeliktir. • Diğerlerinden daha fazla risk almak güvenlidir. • Diğerlerinden daha fazla hayal etmek pratikliktir ve • Diğerlerinden daha fazla umut etmek mümkündür. Dr. Harold C. Urschel
ÖNSÖZ Erişkin Göğüs Cerrahisi kitabı 2002 yılının sonunda, modern göğüs cerrahisi pratiği için kapsamlı ve bir o kadar da pratik bir kılavuz olarak tasarlandı. Bu kitaba katkıda bulunanlar, uluslararası tanınan cerrahi öncülerin birkaç neslini torasik onkoloji ve göğüs hastalıklarında lider tıbbi uzmanları temsil etmektedir. Bu fikir öncüleri torasik disiplinin 1980’lerdeki yükselişinde yer almış cerrahi merkezlerde eğitim vermiş veya hala çalışmaktadırlar. Bizler, zor ve yüzeysel yıllarda genel göğüs cerrahisi eğitimi ve öğretimini destekleyen ve besleyen bu doktorlara ve özellikle de onların hocalarına borçluyuz. Bu kitap, kliniklerde ve ameliyathanelerde en sık karşılaşılan göğüs cerrahisi sorunlarına karşı güncel teknik ve cerrahi prensipleri tanımlamaktadır. Kitapta, cerrahi işlemlerin 600’den fazla detaylı illüstrasyonu ve tecrübeli klinisyenlerden alınan değerli ipuçları bulunmaktadır. Kitap ameliyat yapmaya hazırlanan asistanların, tanı ve tedavide ipuçları arayan cerrahların, board sınavları için hazırlanan uzman cerrahların ve genel göğüs cerrahisinin doğası hakkında öğrenme arzusu olan herkesin yararlanması amacı güdülerek yapılmıştır. Ann Adams; projenin başlangıcından gerçekleşmesine kadar öncülük ederek, katkıda bulunan yazarları her aşamada teşvik edip adeta bir harç gibi taslak bölümleri bütün bir kitaba dönüştürerek, eşsiz bir editörlük ve organizas-
yonel uzmanlık sağlamıştır. Çarpıcı illüstrasyonlar Marcia Williams tarafından yaratılmış ve kitapta bahsi geçen cerrahi fikirlere olan sıradışı sanatsal yeteneği ve hakimiyetinin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Yoğun programımızda bizlere eşlik eden eşlerimiz;Linda Sugarbaker, Kate Poverman, Diana Krasna ve Barbara Smith’e, eğitim mücadelemizde bizleri destekleyen ve ilham veren ebeveynlerimiz: Geneva V. ve Everett D. Sugarbaker; Rachel ve David Bueno; Anne ve Irwin Krasna; Loy and James Mentzer; Spyridon ve Lillian Zellos’a, bizleri sürekli ileriye götüren ortaklarımıza, asistanlarımıza ve meslektaşlarımıza, ve bize güvenip umutlarını teslim eden hastalarımıza ben ve editör arkadaşlarım teşekkürlerimizi sunarız. Son olarak bu kitabı, 1986 ve 1987 yıllarında Brigham and Women’s Hastanesi’nde Genel Göğüs Cerrahisi Bölümü’nün temellerini atma bilgeliğine ve vizyonuna sahip olan, Cerrahi Kürsü Başkanı John A. Mannick’e ithaf ediyoruz.
xxviii
David J. Sugarbaker Raphael Bueno Mark J. Krasna Steven J. Mentzer Lambros Zellos
ÇEVİRİ EDİTÖRÜNÜN ÖNSÖZÜ Geçtiğimiz yıl, Toraks Derneği’nin Kış Okulu dersleri sırasında uzmanlık öğrencilerinden gelen yoğun istekler, güncel bir Türkçe göğüs cerrahisi kitabının gerekliliğini bize gösterdi. Daha önce, rahmetli Prof. Dr. Göksel Kalaycı ile birlikte hazırlayıp yayımladığımız Göğüs Cerrrahisi kitabı hem tükenmiş hem de yayın tarihinin üzerinden tam 10 yıl geçtiği için yaşlanmıştı. Yeni bir kitabın hazırlanıp basılması oldukça zahmetli bir iştir. Hele son zamanlarda hacimli ve orijinal resimlerle bir bölümü yazıp baskıya hazırlamak birçok akademisyenin göze alamayacağı bir iştir. Biz tam bunları tartışırken Amerika’da, ünlü cerrah David J. Sugarbaker’ın “Adult Chest Surgery” (Erişkin Göğüs Cerrahisi) kitabı çıktı. Bu eser tam bizim arayıp da bulamadığımız bir kaynak kitaptı. Hemen kollar sıvandı, yazarla görüşmeler başlatıldı. Diğer taraftan yayınevleri ile temasa geçildi. Görüşmeler nihayet tamamlandı ve kitabın tercüme hakkı Nobel Tıp Kitabevi tarafından satın alındı. Bundan sonrası uzun ve yorucu bir süreç olduğu kadar keyifli bir ekip çalışması olarak hafızalarımıza yazıldı.
xxix
Çeviriye katılan arkadaşların her biri gelecek 10-15 yılın kitabını hazırlamanın bilinciyle hareket ettiler. Kitap, içerdiği resimlerle atlastan farksız bir eser. Eğitime yeni başlamış bir uzmanlık öğrencisinden tutun akademik hayata atılacak tüm uzmanlara kadar geniş bir kitleye hitap eden bu kitap, çok kıymetli bir rehber niteliğinde. Tercümede emeği geçen tüm arkadaşlara, tercüme fikrinin fitilini ateşleyen Prof. Dr. Salih Topçu’ya, kitabın hazırlanmasında gecesini gündüzüne katan sayın Hakkı Çakır’a ve bu eserin Türkçe’ye kazandırılmasındaki gayretlerinden dolayı Nobel Tıp Kitabevi’ne sonsuz teşekkürler. Bu muhteşem çalışmayı paylaşmanın gurur ve mutluluğu ile dopdolu olarak, bizlere bilimde özgür düşünmenin ufuklarını açan değerli hocam, sevgili ağabeyim, Op. Dr. Güven Çetin’e saygılarımı sunuyorum.
Prof. Dr. Mustafa Yüksel