Eriskin Gogus Cerrahisi

Page 1

Erişkin Göğüs Cerrahisi


David J. Sugarbaker, MD The Richard E.Wilson Professor of Surgical Oncology Harvard Medical School Chief, Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Raphael Bueno, MD Associate Professor of Surgery Harvard Medical School Associate Chief, Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Mark J. Krasna, MD Medical Director St. Joseph Cancer Institute Towson, Maryland Steven J.Mentzer, MD Professor of Surgery Harvard Medical School Senior Surgeon, Division of Thoracic Surgeon Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Lambros Zellos, MD Instructor in Surgery Harvard Medical School Associate Surgeon, Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts

MarciaWilliams ve Ann Adams’ın katkılarıyla


Erişkin Göğüs Cerrahisi David J. Sugarbaker, MD Raphael Bueno, MD Mark J. Krasna, MD Steven J. Mentzer, MD Lambros Zellos, MD Marcia Williams ve Ann Adams’ın katkılarıyla

Çeviri Editörü

Dr. Mustafa Yüksel Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı

Çeviri Editör Yardımcısı

Dr. Salih Topçu Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı

NOBEL TIP KİTABEVLERİ


© 2010 NOBEL TIP KİTABEVLERİ Erişkin Göğüs Cerrahisi

Çeviri Editörü: Prof. Dr. Mustafa Yüksel ISBN: 978-975-420-800-9

Adult Chest Surgery David J. Sugarbaker, MD, Raphael Bueno, MD, Mark J. Krasna, MD, Steven J. Mentzer, MD, Lambros Zellos, MD With Marcia Williams, Ann Adams ISBN: 978-0-07-143414-0 The McGraw-Hill Companies, Inc. Bu kitabın Türkçeye çeviri hakkı The McGraw-Hill Companies, Inc. tarafından Nobel Tıp Kitabevleri Ltd.Şti’ne verilmiştir. 5846 ve 2936 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri yasası gereği herhangi bir bölümü, resmi veya yazısı, yazarların ve yayınlayıcısının yazılı izni alınmadan tekrarlanamaz, basılamaz, kopyası çıkarılamaz, fotokopisi alınamaz veya kopya anlamı taşıyabilecek hiçbir işlem yapılamaz. Düzenleme:

Nobel Tıp Kitabevleri - Hakkı Çakır

Kapak:

Can Gelgeç

Baskı /Cilt:

Nobel Matbaacılık, Hadımköy - İSTANBUL


İTHAF

John A.Mannick, MD Chair, Department of Surgery, Harvard Medical School and Brigham and Women’s Hospital 1974 - 1994 Amerika Birleşik Devletleri’nde gerçek anlamda ilk göğüs cerrahisi kliniğini kurduğu için



İÇİNDEKİLER 11. Gastroözofajiyal Bileşke Kanserlerine Cerrahi Yaklaşım............................................................109

Yazarlar...................................................................................... xiii İlksöz (Dr. Harold C. Urschel)............................................xxvii

Önsöz.....................................................................................xxviii

12. Özofagoskopi..................................................................117

Kısım 1: Göğüs Cerrahisi Hastasının Bakım ve İzlemi

2. Toraks Kesileri....................................................................5 Cherie Parungo Erkmen, Christopher T. Ducko ve

Çeviri: Melih Kaptanoğlu

Michael T. Jaklitsch Çeviri: Ekber Şahin

Çeviri: Şule Karadayı

5. Anestezi Yönetimi............................................................44 Philip M. Hartigan

6. Kritik Hastaların Bakımı.................................................59 Shannon S. McKenna

Çeviri: Aydın Nadir

Çeviri: Tulay Hoşten Seyidov ve Yavuz Gürkan

Çeviri: Akif Turna

Masahiko Tsurumaru, Yoshiaki Kajiyama, Yoshimi Iwanuma, Harushi Udagawa ve Hiroshi Akiyama Çeviri: Tunç Laçin

19. Sol Torakoabdominal Yaklaşım...................................183

Çeviri: Akif Turna

Christopher R. Morse ve Douglas J. Mathisen Çeviri: Tunç Laçin

20. Sol Transtorasik Özofajektomi (Ellis)..........................190

Çeviri: Çağatay S. Tezel

9. Patoloğun Rolü.................................................................87 Lucian R. Chirieac

Paul C. Lee ve Nasser K. Altorki Çeviri: Burçin Çelik

18. Üç-Saha Özofajektomisi................................................171

8. Postoperatif Bakım..........................................................77 Steven J. Mentzer

Phillippe Nafteux, Toni Lerut, Willy Coosemans, Georges Decker, Paul De Leyn ve Dirk Van Raemdonck Çeviri: Burçin Çelik

17. Radikal Anblok Özofajektomi......................................163

7. Mekanik Ventilasyon.......................................................68 Edward P. Ingenito

Luis M. Argote-Greene ve David J. Sugarbaker Çeviri: Tunç Laçin

16. Ivor Lewis Özofajektomi..............................................155

4. Preoperatif Değerlendirme.............................................35 John J. Reilly

Ziv Gamliel ve Mark Krasna Çeviri: Tunç Laçin

15. Üç-Delik Özofajektomisi: Brigham and Women’s Hastanesi Yaklaşımı.......................................................141

Jon O. Wee, Costas Bizekis ve James D. Luketich Çeviri: Tunç Laçin

14. Transhiatal Özofajektomi..............................................131

3. Toraks Görüntüleme Yöntemleri: BT, PET/BT ve MRG’nin Rolü..................................................................19 Francine L. Jacobson

Abraham Lebenthal ve Raphael Bueno Çeviri: Tunç Laçin

13. Minimal İnvaziv Özofajektomi....................................122

1. Giriş......................................................................................2 David J. Sugarbaker

J. Rüdiger Siewert, M. Feith ve Hubert J. Stein Çeviri: Tunç Laçin

Mark Krasna ve Sina L. Moainie Çeviri: Tunç Laçin

21. Özofagus Replasman Opsiyonları..............................197

Çeviri: Rengin Ahıskalı

F. Griffith Pearson Çeviri: Tunç Laçin

22. Palyatif Opsiyonlar ve Prosedürler.............................201

Kısım 2: Özofajiyal ve Proksimal Mide Malignitesi

Joseph L. Frenkel, Benedict D. T. Daly ve Hiran C. Fernando Çeviri: Tunç Laçin

23. Malign Özofajiyal Fistül Tedavisi................................208

10. Genel Bakış.......................................................................98 Mark Krasna ve Michael Ebright

Çeviri: Tunç Laçin

vii

Erik B. Kirker ve John F. DeRosimo Çeviri: Tunç Laçin


viii

İçindekiler

Kısım 3: Özofajiyal Motilite Bozuklukları 24. Genel Bakış.....................................................................218 Robert Burakoff ve William G. Richards

Çeviri: Levent Elbeyli

25. Özofajiyal Divertiküllerin Rezeksiyonu.....................231

H. J. Sohn ve S. R. DeMesster Çeviri: Levent Elbeyli

Jedediah A. Kaufman ve Brant K. Oelschlager Çeviri: Levent Elbeyli

26. Akalazya için Özofagokardiyomiyotomi (Heller)....239

36. Benign Özofajiyal Striktür Dilatasyonunda Uygulanan Teknikler.....................................................316

Kısım 5: Özofagusun Benign Konjenital ve Travmatik Hastalıkları 37. Genel Bakış.....................................................................322

28. Özofajektomi..................................................................254

Ayman Abdul-Ghani, Jon O. Wee ve David J. Sugarbaker Çeviri: Levent Elbeyli F. Griffith Pearson Çeviri: Levent Elbeyli

Kısım 4: Özofajiyal Reflü Bozuklukları

Phillip C. Camp, Jr. Çeviri: Ufuk Çağırıcı ve Kutsal Turhan

38. İnfant ve Çocuklarda Konjenital Özofagus Hastalıkları......................................................................324

27. Uzun Özofajiyal Miyotomi...........................................247

Majed A. Al-Mourgi ve Raphael Bueno Çeviri: İ. Cüneyt Kurul ve Ali Çelik

W. Hardy Hendren, III, ve Christopher B. Weldon Çeviri: Ufuk Çağırıcı ve Kutsal Turhan

39. Benign Özofagus Tümörlerinin Rezeksiyonu...........346 Phillip C. Camp, Jr., ve Jeanne M. Lukanich Çeviri: Ufuk Çağırıcı ve Kutsal Turhan

40. Özofagus Perforasyonunun Tedavisi..........................353

Cameron D. Wright Çeviri: Ufuk Çağırıcı ve Kutsal Turhan

41. Künt ve Penetran Özofagus Yaralanmaları...............361

29. Genel Bakış.....................................................................260

Philip A. Linden Çeviri: Hasan Fevzi Batırel

30. Belsey–Mark IV Fundoplikasyon/ Collis Gastroplasti..........................................................271

David D. Odell, Sidhu P. Gangadharan ve Malcolm M. DeCamp Çeviri: Hasan Fevzi Batırel

31. Nissen Fundoplikasyonu..............................................278

Abraham Lebenthal ve Raphael Bueno Çeviri: Hasan Fevzi Batırel

Subroto Paul ve Michael Y. Chang Çeviri: Ufuk Çağırıcı ve Kutsal Turhan

42. Koroziv Özofagus Yaralanmalarının Cerrahi Tedavisi............................................................................366

Stacey Su ve Jeanne M. Lukanich Çeviri: Ufuk Çağırıcı ve Kutsal Turhan

Subroto Paul ve Lambros Zellos Çeviri: Ufuk Çağırıcı ve Kutsal Turhan

43. Özofajiyal Eksklüzyon Yöntemleri ve Endikasyonları...............................................................373

Kısım 6: Üst Havayollarının Benign Hastalıkları

32. Diğer Reflü Prosedürleri (Toupet, Dor ve Hill).........289

W. Coosemans, T. Lerut, P. Nafteux, G. Decker, P. De Leyn ve D. Van Raemdonck Çeviri: Mehmet Hakan Özalper ve Hasan Fevzi Batırel

33. Barrett Özofagusunda Cerrahi.....................................294

Frederick C. Cobey ve Brant K. Oelschlager Çeviri: Sina Ercan

34. Kısa Özofagus için Tedavi Yaklaşımı..........................303

Abraham Lebenthal ve Raphael Bueno Çeviri: Ş. Mustafa Demiröz ve İ. Cüneyt Kurul

35. Başarısız Reflü Operasyonu Tedavisi.........................309

Abraham Lebenthal ve Raphael Bueno Çeviri: Ali Çelik ve Ş. Mustafa Demiröz

44. Genel Bakış.....................................................................380

Zane T. Hammoud ve Michael J. Liptay Çeviri: Ali Özdülger

45. Trakeostomi.....................................................................389

Subroto Paul ve Yolonda L. Colson Çeviri: Ali Özdülger

46. Endoskopik Tedaviler...................................................396

Sudish C. Murthy Çeviri: Ali Özdülger

47. Trakeobronşiyal Stentlerin Kullanımı.........................401

Majed A. Al-Mougi ve Raphael Bueno Çeviri: Ali Özdülger


İçindekiler 48. Trakeal Rezeksiyon ve Rekonstrüksiyon Teknikleri.........................................................................410

Thomas W. Rice ve Karl Fabian L. Uy Çeviri: Ali Özdülger

Kısım 8: Akciğer Kanseri 60. Genel Bakış.....................................................................508

49. Doğumsal ve Edinsel Trakeoözofajiyal Fistüllerin Cerrahi Tedavisi.............................................................419

50. Trakeobronşiyal Yaralanmalar.....................................426

Albert S. Y. Chang ve David P. Mason Çeviri: Ali Özdülger Steven J. Mentzer Çeviri: Ali Özdülger

51. Genel Bakış.....................................................................430

Mark F. Berry ve Joseph S. Friedberg Çeviri: Ali Özdülger

52. Rijit ve Fleksibl Bronkoskopi.......................................438

Steven J. Mentzer Çeviri: Ali Özdülger

Ciaran J. McNamee, Gary M. Strauss ve David J. Sugarbaker Çeviri: Akın Eraslan Balcı

61. Mediyastinoskopi ve Yeniden Evreleme....................523 Daniel Erik Abbott, Thomas K. Varghese Jr., ve Michael J. Liptay Çeviri: Akın Eraslan Balcı

62. Beş Lobektomi................................................................530

Kısım 7: Üst Havayollarının Tümörleri

ix

John R. Roberts Çeviri: Akın Eraslan Balcı

63. VATS Lobektomi............................................................541

Daniel G. Nicastri, Jaime Yun ve Scott J. Swanson Çeviri: Akın Eraslan Balcı

64. Pnömonektomi...............................................................522

John R. Roberts Çeviri: Akın Eraslan Balcı

65. Segmentektomi...............................................................561

Joseph S. Friedberg Çeviri: Akın Eraslan Balcı

53. Balgam Pozitif Akciğer Kanserinde Yönetim...........................................................................445

66. Akciğer Kanseri için Sleeve Rezeksiyon/ Bronkoplasti....................................................................567

54. Trakea Rezeksiyonunun Teknikleri.............................458

67. Pancoast Sendromu: Süperior Pulmoner Sulkusta Genişletilmiş Rezeksiyon..............................................575

Todd L. Demmy ve Gregory M. Loewen Çeviri: Ali Özdülger Marf F. Berry ve Joseph S. Friedberg Çeviri: Ali Özdülger

55. Subglotik Havayolu Rezeksiyonu...............................465

Robert R. Lorentz ve Marshall Strome Çeviri: Ali Özdülger

57. Mediyastinal Trakeostomi............................................484

Simon K. Ashiku ve Malcolm M. Decamp Çeviri: Ali Özdülger

Daniel G. Nicastri, Jaime Yun ve Scott J. Swanson Çeviri: Ali Özdülger

58. Üst Hava-Sindirim Yolu Tümörleri: Servikal Eksenterasyon.................................................493

Thomas W. Rice Çeviri: Ali Özdülger

59. Endobronşiyal Lezyonlarda Ablatif Endoskopik Tedavi........................................................498

Armin Ernst Çeviri: Ali Özdülger ve Murat Bayram Kaplan

Harold C. Urschel Jr. Çeviri: Akın Eraslan Balcı

68. Pancoast Sendromu: Pancoast Tümörüne Anterior Yaklaşım..........................................................................584

56. Karina Rezeksiyonu.......................................................473

Sudish C. Murthy Çeviri: Akın Eraslan Balcı

Linda W. Martin ve Mark Krasna Çeviri: Akın Eraslan Balcı

69. Radikal Lenfadenektomi...............................................594 Christopher T. Ducko ve Michael T. Jaklitsch Çeviri: Akın Eraslan Balcı

70. Genişletilmiş Toraks Rezeksiyonları için Kardiyopulmoner Bypass.............................................604

Eric S. Lambright, Joe B. Putnam, Jr. ve John G. Byrne Çeviri: Akın Eraslan Balcı

71. Pulmoner Metastazektomi...........................................611

Bryan M. Burt, Carlos M. Mery ve Michael T. Jaklitsch Çeviri: Akın Eraslan Balcı

72. Pnömonektomiden Sonra Gelişen Bronkoplevral Fistülün Cerrahi Tedavisi...................621

Shari L. Meyerson ve David H. Harpole, Jr. Çeviri: Akın Eraslan Balcı


x

İçindekiler

73. Akciğer Kanserinde Hemoptizi Tedavisi...................629

Daniel M. Cohen ve Michael T. Jaklitsch Çeviri: Akın Eraslan Balcı

74. KHDAK’nde Adjuvan ve Neoadjuvan Radyoterapi.....................................................................633

Aaron M. Allen Çeviri: Zeki Günlüoğlu

75. Yenilikçi Radyasyon Teknikleri: Akciğer Kanserinin Tedavisinde Brakiterapi ve İntraoperatif Radyoretapi’nin Rolü.............................639

Subhakar Mutyala ve Phillip M. Devlin Çeviri: Zeki Günlüoğlu

76. Cerrahi Olarak Rezeke Edilmiş Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanserinde Adjuvan Kemoterapi.................645

Pasi A. Jänne ve Bruce E. Johnson Çeviri: Serkan Özbay, Aykut Eliçora ve Tuba Liman

77. Perkütan Torasik Tümör Ablazyonu..........................652

Eric vanSonnenberg, Paul R. Morrison, Stuart G. Silverman, Sridhar Shankar, Kemal Tuncali, Rashmi T. Nair, Dean Smith, Ritu R. Gill, Pejman Hedayati, Shawn Wright ve Michael T. Jaklitsch Çeviri: Akın Eraslan Balcı

78. Soliter Beyin Metastazı Yapmış Olan Bronkojenik Karsinomun Rezeksiyonu............................................660

Mark Krasna Çeviri: Akın Eraslan Balcı

Kısım 10: Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı 85. Genel Bakış.....................................................................714

Edward P. Ingenito Çeviri: Zeliha Arslan

86. Bleb, Bül ve Dev Büllerin Rezeksiyonu......................724

Joshua R. Sonett Çeviri: R. Serdar Evman

87. Akciğerin Hacim Küçültücü Cerrahisi.......................730

Benjamin D. Kozower ve Bryan F. Meyers Çeviri: R. Serdar Evman

88. Yetmezlikli Hastalarda Dev Büllerin Yönetiminde Minimal İnvaziv Yöntemler: Monaldi Prosedürü........................................................742

Lambros Zellos Çeviri: R. Serdar Evman

89. Amfizem Tedavisinde Yeni Endoskopik Yaklaşımlar......................................................................745

Edward P. Ingenito ve Larry W. Tsai Çeviri: R. Serdar Evman

Kısım 11: Akciğer Enfeksiyonları ve İnterstisyel Akciğer Hastalığı 90. Toraksın Mantar Enfeksiyonları..................................756

Kısım 9: Akciğerin Benign Tümör ve Hastalıkları

Ciaran J. Mc Namee Çeviri: Caner Araz ve Mustafa Yüksel

91. İnterstisyel Akciğer Hastalığı Tanısında Göğüs Cerrahının Rolü..............................................................762

79. Genel Bakış.....................................................................666

80. Benign Akciğer Kitleleri................................................675

Mirco Santini, Giorgio Cavallesco, Luca Valieri ve Nunzio Calia Çeviri: Yener Yörük Ioannis E. Platis, Paul N. Bogner ve Chumy E. Nwogu Çeviri: Yener Yörük

81. Bronkoplasti....................................................................686

Kazunori Okabe Çeviri: Yener Yörük

82. Pulmoner Sekestrasyon.................................................698

Lambros Zellos Çeviri: Y. Altemur Karamustafaoğlu

83. Bronşektazide Cerrahi...................................................702

John D. Mitchell ve J. Timothy Sherwood Çeviri: Y. Altemur Karamustafaoğlu

84.

Pulmoner Arteriyovenöz Malformasyon...................709

Lambros Zellos Çeviri: Y. Altemur Karamustafaoğlu

Subroto Paul ve Yolonda L. Colson Çeviri: Adamu Issaka ve Mustafa Yüksel

92. Tüberküloz Torakoplastisi............................................769 William A. Cook Çeviri: Mustafa Küpeli

93. Kronik Ampiyem ve Bronkoplevral Fistüle Cerrahi Yaklaşım............................................................775

Brian L. Pettiford, James D. Luketich ve Rodney J. Landreneau Çeviri: Adamu Issaka ve Mustafa Yüksel

Kısım 12: Akciğer Transplantasyonu 94. Genel Bakış.....................................................................788

Phillip C. Camp, Jr. ve Steven J. Mentzer Çeviri: Ömer Şenbaklavacı

95. Akciğer Transplantasyonu Tekniği.............................799

Christine L. Lau ve G. Alexander Patterson Çeviri: Ömer Şenbaklavacı


İçindekiler 96. Canlı Lober Akciğer Transplantasyonu......................811

Michael E. Bowdish, Mark L. Barr ve Vaughn A. Starnes Çeviri: Bedrettin Yıldızeli

97. Akciğer Transplantasyon Hastalarının Medikal Tedavisi............................................................819

Patricia A. Kritek ve Aaron Deykin Çeviri: Bedrettin Yıldızeli

98. Cerrahi Komplikasyonların Tedavisi..........................826

Christine L. Lau ve Bryan F. Meyers Çeviri: Bedrettin Yıldızeli

Kısım 13: Diffüz Plevral Maligniteler ve Efüzyonlar 99. Genel Bakış.....................................................................838

Aneil A. Mujoomdar ve David J. Sugarbaker Çeviri: Mehmet Oğuzhan Özyurtkan

100. Malign Plevral Efüzyonun Cerrahi Dışı Tedavisi.....849

Subroto Paul ve Lambros Zellos Çeviri: Mehmet Oğuzhan Özyurtkan

101. Malign Plevral Efüzyonda Toraskoskopi ile İntraplevral Skleroz.......................................................855

C. Genco Çetinkanat, Mallory Williams ve Harvey I. Pass Çeviri: Mehmet Oğuzhan Özyurtkan

102. Malign Plevral Hastalıklarda Plörektomi ve Dekortikasyon................................................................860

Naveed Zeb Alam, Raja M. Flores ve Valerie W. Rusch Çeviri: Adnan Sayar ve Songül Büyükkale

103. Diffüz Malign Plevral Mezotelyoma ve Diğer Diffüz Plevral Malignitelere Yönelik Ekstraplevral Pnömonektomi......................................868

Jay M. Lee ve David J. Sugarbaker Çeviri: Celalettin Kocatürk

104. Malign Plevral Mezotelyoma için İntrakaviter Hipertermik Kemoterapi..............................................885

Ayman Abdul-Ghani, Stacey Su ve David J. Sugarbaker Çeviri: Şevval Eren ve Abidin Şehitoğulları

105. Malign Plevral Efüzyonların Tedavisinde Fotodinamik Terapi.......................................................891

Joseph S. Friedberg Çeviri: Şevval Eren ve Alper Avcı

Kısım 14: Benign Plevral Durumlar 106. Genel Bakış.....................................................................902

Sidhu P. Gangadharan Çeviri: Mehmet Hakan Özalper ve Mustafa Yüksel

xi

107. Malign Olmayan Plevral Efüzyonların Tıbbi Olarak Değerlendirilmesi.............................................912

Rabih Bechara ve Armin Ernst Çeviri: Mehmet Hakan Özalper ve Mustafa Yüksel

108. Pnömotoraks ve Pnömomediyastinum......................917

Ayesha S. Bryant ve Robert James Cerfolio Çeviri: H. Volkan Kara ve Adalet Demir

109. Plevranın Benign Tümörleri.........................................925

Ciaran J. McNamee Çeviri: H. Volkan Kara ve Adalet Demir

110. Akut Bronkoplevral Fistüllere Yaklaşım....................930

Aneil A. Mujoomdar ve Phillip C. Camp, Jr. Çeviri: Fatih Yakar ve Adalet Demir

111. Şilotoraksın Operasyon Dışı Tedavisi.........................933

Richard A. Baum ve Christoph A. Binkert Çeviri: Altuğ Koşar

112. Fibrotoraks ve Dekortikasyon......................................939

Thomas J. Birdas ve Robert J. Keenan Çeviri: Mustafa Küpeli

113. Şilotoraksın Değerlendirilmesi....................................945

Christopher T. Ducko ve Philip A. Linden Çeviri: Mustafa Küpeli

Kısım 15: Göğüs Duvarı ve Sternum Tümörleri 114. Genel Bakış.....................................................................954

Yael Refaely Çeviri: Korkut Bostancı

115. Göğüs Duvarı Rezeksiyonu ve Rekonstrüksiyonu..963

David R. Jones Çeviri: Korkut Bostancı

116. Sternal ve Klaviküler Göğüs Duvarı Rezeksiyonu ve Rekonstrüksiyonu.............................970

Jacques P. Fontaine ve Jeanne M. Lukanich Çeviri: Korkut Bostancı

117. Plastik Göğüs Duvarı Rekonstrüksiyonu için Seçenekler........................................................................978

Dennis P. Orgill, Charles E. Butler ve Neil A. Fine Çeviri: Korkut Bostancı

Kısım 16: Göğüs Duvarının Benign Bozuklukları 118. Genel Bakış.....................................................................986

Aneil A. Mujoomdar ve David J. Sugarbaker Çeviri: Turgut Işıtmangil


xii

İçindekiler

119. Göğüs Duvarı Defektlerinin Primer Onarımı...........993

Jay J. Schnitzer Çeviri: Turgut Işıtmangil

120. Erişkinlerde Nüks Pektus Ekskavatumun Cerrahi Tedavisi...........................................................1002

Jonathan C. Daniel ve Daniel M. Cohen Çeviri: Rauf Görür

121. Palmar Hiperhidroz ve Vazomotor Bozukluklarda Torakoskopik Sempatikotomi.........1008

Steven M. Keller Çeviri: Rauf Görür

122. Torasik Outlet Sendromu için Supraklavikular Yaklaşım........................................................................1016

Nirmal K. Veeramachaneni, Susan E. Mackinnon ve G. Alexander Patterson Çeviri: Suat Gezer

123. Torasik Outlet Sendromları........................................1024

Harold C. Urschel Jr. ve Amit N. Patel Çeviri: Suat Gezer

124. Torakoskopik Birinci Kaburga Rezeksiyonu ve Dorsal Sempatektomi..................................................1034

Amit N. Patel, Harold C. Urschel Jr. ve Rodney J. Landreneau Çeviri: Suat Gezer

125. Subklaviyan Ven Trombozu: Paget-Schroetter Sendromu......................................................................1044

Michael T. Jaklitsch, Stacey Su ve J. Ernesto Molina Çeviri: Turgut Işıtmangil

126. Göğüs Duvarı Enfeksiyonlarının Cerrahi Tedavisi..........................................................................1048

Subroto Paul ve Lambros Zellos Çeviri: Rauf Görür

Kısım 17: Diyaframın Benign veya Malign Hastalıkları 127. Genel Bakış...................................................................1054

Karl K. Limmer, Kemp H. Kernstine, Frederic W. Grannis Jr., ve Lawrence M. Weiss Çeviri: Nezih Onur Ermerak ve Mustafa Yüksel

128. Diyafram İnsizyonları.................................................1068

Michael T. Jaklitsch Çeviri: Erdal Okur

129. Paralizi ve Evantrasyon için Diyafragmanın Cerrahi Plikasyonu......................................................1077

Kemp H. Kernstine, Karl K. Limmer, Frederic W. Grannis Jr., ve Brian L. Tiep Çeviri: Recep Demirhan

130. Paraözofajiyal Hiatus Hernisi için Tamir Teknikleri.......................................................................1083

Kemp H. Kernstine ve Karl K. Limmer Çeviri: Recep Demirhan

Kısım 18: Mediyastinal Hastalıklar, Benign veya Malign 131. Genel Bakış...................................................................1094

Stacey Su ve Yolonda L. Colson Çeviri: Ş. Tuba Liman ve Salih Topçu

132. Servikal Mediyastinoskopi ve Anterior Mediyastinotomi..........................................................1101

Mandeep Singh Saund, Michael Y. Chang ve Steven J. Mentzer Çeviri: Ş. Tuba Liman ve Salih Topçu

133. Substernal Guatrların Rezeksiyonu..........................1108

Alexander S. Farivar ve Jeanne M. Lukanich Çeviri: Ş. Tuba Liman ve Salih Topçu

134. Transservikal Timektomi............................................ 1115

John C. Kucharczuk ve Joel D. Cooper Çeviri: Aslı Gül Akgül

135. Miyastenia Gravis Hastalarında Timektomi için Torakoskopik Yaklaşım Önerileri..............................1121

Luis M. Argote-Greene, Michael T. Jaklitsch ve David J. Sugarbaker Çeviri: Aslı Gül Akgül

136. Radikal Transsternal Timektomi................................1128

Donn H. Spight ve Michael S. Nussbaum Çeviri: Aslı Gül Akgül

137. Benign Ön ve Orta Mediyastinal Kist ve Tümörler........................................................................1137

Amgad El-Sherif, Rodney J. Landreneau ve Ciaran J. McNamee Çeviri: Tamer Altınok

138. Posterior Mediyastenin Nörojenik Tümörleri.........1145

Sidhu P. Gangadharan Çeviri: Salih Topçu ve Ş. Tuba Liman

139. Malign Primer Anterior Mediyastinal Tümörler....1154

Ciaran J. McNamee Çeviri: Tamer Altınok

140. Vena Kava Süperior Sendromunda Rezeksiyon.....1159

Minoru Tabata ve Sary F. Aranki Çeviri: Salih Topçu, Tuba Liman

Kısım 19: Robotik 141. Robotik Cerrahi............................................................1170

Kemp H. Kernstine, Natalie A. Ramirez ve Simeon X. Cua Çeviri: Barkın Eldem ve Mustafa Yüksel

İndeks.......................................................................................1185


YAZARLAR Daniel Erik Abbott, MD

Luis M. Argote-Greene, MD

Surgery Resident Northwestern University Feinberg School of Medicine Chicago, Illinois Bölüm 61, Mediyastinoskopi ve Yeniden Evreleme

Associate Professor Thoracic Surgery, Experimental Surgery National Institute of Medical Sciences and Nutrition “Salvador Zubiran” Tlalpan Mexico Bölüm 15, Üç-Delik Özofajektomisi: Brigham and Women’s Hastanesi Yaklaşımı Bölüm 135, Miyastenia Gravis Hastalarında Timektomi için Torakoskopik Yaklaşım Önerileri

Ayman Abdul-Ghani, MD

Attending Cardiothoracic Surgeon Regional Medical Center Anniston, Alabama Bölüm 27, Uzun Özofajiyal Miyotomi Bölüm 104, Malign Plevral Mezotelyoma için İntrakaviter Hipertermik Kemoterapi

Simon K. Ashiku, MD

Staff Surgeon Department of Thoracic Surgery Kaiser Permanente Walnut Creek, California Bölüm 56, Karina Rezeksiyonu

Hiroshi Akiyama, MD, PhD

Professor of Surgery Tokyo Medical College President, Toranomon Hospital Minato-Ku, Tokyo Japan Bölüm 18, Üç-Saha Özofajektomisi

Mark L. Barr, MD

Associate Professor of Cardiothoracic Surgery University of Southern California Keck School of Medicine Los Angeles, California Bölüm 96, Canlı Lober Akciğer Transplantasyonu

Naveed Zeb Alam, MD

Consultant Thoracic Surgeon Surgical Oncology Peter MacCallum Cancer Center Melbourne, Victoria Australia Bölüm 102, Malign Plevral Hastalıklarda Plörektomi ve Dekortikasyon

Richard A. Baum, MD

Associate Professor of Radiology Harvard Medical School Chief, Division of Angiography and Interventional Radiology Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 111, Şilotoraksın Operasyon Dışı Tedavisi

Aaron M. Allen, MD

Instructor in Medicine Harvard Medical School Department of Radiation Oncology Dana-Farber/Harvard Cancer Center Boston Massachusetts Bölüm 74, KHDAK’nde Adjuvan ve Neoadjuvan Radyoterapi

Rabih Bechara, MD

Assistant Professor of Medicine Pulmonary/Critical Care and Thoracic Surgery Emory University Atlanta, Georgia Bölüm 107, Malign Olmayan Plevral Efüzyonların Tıbbi Olarak Değerlendirilmesi

Majed A. Al-Mourgi, MD

Thoracic Oncology Fellow University of Maryland Medical Center Baltimore, Maryland Bölüm 36, Benign Özofajiyal Striktür Dilatasyonunda Uygulanan Teknikler Bölüm 47, Trakeobronşiyal Stentlerin Kullanımı

Mark F. Berry, MD

Resident Cardiothoracic Surgery, Division of Thoracic Surgery Department of Surgery Duke University Medical Center Durham, North Carolina Bölüm 51, Genel Bakış—Üst Havayollarının Tümörleri Bölüm 54, Trakea Rezeksiyonunun Teknikleri

Nasser K. Altorki, MD

Professor of Cardiothoracic Surgery Weill Cornell Medical College Chief, Division of Thoracic Surgery New York Presbyterian Hospital New York,New York Bölüm 17, Radikal Anblok Özofajektomi

Christoph A. Binkert, MD

Associate Professor of Radiology University of Zurich Chairman of Radiology Kantonsspital Winterthur, Switzerland Bölüm 111, Şilotoraksın Operasyon Dışı Tedavisi

Sary F. Aranki, MD

Associate Professor of Surgery Harvard Medical School Associate Surgeon, Division of Cardiac Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 140, Vena Kava Süperior Sendromunda Rezeksiyon

Thomas J. Birdas, MD

Assistant Professor of Surgery Indiana University School of Medicine Section of Thoracic Surgery Indianapolis, Indiana Bölüm 112, Fibrotoraks ve Dekortikasyon

xiii


xiv

Yazarlar

Costas Bizekis, MD

Assistant Professor of Cardiothoracic Surgery Division of Thoracic Surgery, Department of Cardiothoracic Surgery New York University Medical Center New York,New York Bölüm 13, Minimal İnvaziv Özofajektomi

Paul N. Bogner, MD

Assistant Professor of Oncology Department of Pathology and Laboratory Medicine Roswell Park Cancer Institute Buffalo, New York Bölüm 80, Benign Akciğer Kitleleri

Michael E. Bowdish, MD

Assistant Professor of Surgery University of North Carolina at Chapel Hill Chapel Hill, North Carolina Bölüm 96, Canlı Lober Akciğer Transplantasyonu

Ayesha S. Bryant, MD

Assistant Professor of Surgery University of Alabama at Birmingham Division of Cardiothoracic Surgery Birmingham, Alabama Bölüm 108, Pnömotoraks ve Pnömomediyastinum

Raphael Bueno, MD

Associate Professor of Surgery Harvard Medical School Associate Chief, Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 12, Özofagoskopi Bölüm 31, Nissen Fundoplikasyonu Bölüm 34, Kısa Özofagus için Tedavi Yaklaşımı Bölüm 35, Başarısız Reflü Operasyonu Tedavisi Bölüm 36, Benign Özofajiyal Striktür Dilatasyonunda Uygulanan Teknikler Bölüm 47, Trakeobronşiyal Stentlerin Kullanımı

Robert Burakoff, MD, MPH

Associate Professor of Medicine Harvard Medical School Clinical Chief, Division of Gastroenterology Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 24, Genel Bakış—Özofajiyal Motilite Bozuklukları

Bryan M. Burt, MD

Clinical Fellow, Department of Surgery Harvard Medical School Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 71, Pulmoner Metastazektomi

Charles E. Butler, MD

Professor Department of Plastic Surgery The University of Texas MD Anderson Cancer Center Houston, Texas Bölüm 117, Plastik Göğüs Duvarı Rekonstrüksiyonu için Seçenekler

John G. Byrne, MD

William S. Stony Professor of Surgery, Vanderbilt School of Medicine Chairman, Department of Cardiac Surgery Vanderbilt University Medical Center Nashville, Tennessee Bölüm 70, Genişletilmiş Toraks Rezeksiyonları için Kardiyopulmoner Bypass

Nunzio Calia, MD

Instructor University of Ferrara Chief of Pulmonology Outpatient Services Department of Pulmonology University Hospital of Ferrara Ferrara, Italy Bölüm 79, Genel Bakış—Akciğerin Benign Tümör ve Hastalıkları

Phillip C. Camp, Jr., MD

Instructor in Surgery Harvard Medical School Associate Surgeon, Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 37, Genel Bakış—Özofagusun Benign Konjenital ve Travmatik Hastalıkları Bölüm 39, Benign Özofagus Tümörlerinin Rezeksiyonu Bölüm 94, Genel Bakış—Akciğer Transplantasyonu Bölüm 110, Akut Bronkoplevral Fistüllere Yaklaşım

Giorgio Cavallesco, MD

Professor of Surgery University of Ferrara Staff Surgeon Istituto di Clinica Chirurgica University Hospital of Ferrara Ferrara, Italy Bölüm 79, Genel Bakış—Akciğerin Benign Tümör ve Hastalıkları

Robert James Cerfolio, MD

Professor of Surgery Division of Cardiothoracic Surgery University of Alabama at Birmingham Birmingham, Alabama Bölüm 108, Pnömotoraks ve Pnömomediyastinum

C. Genco Cetinkanat, MD

Department of Thoracic Surgery Ibni Sina Hospital Ankara, Turkey Bölüm 101, Malign Plevral Efüzyonda Toraskoskopi ile İntraplevral Skleroz

Albert S.Y. Chang, MD

Assistant Professor Department of Cardiothoracic and Vascular Surgery Medical College of Georgia Augusta, Georgia Bölüm 49, Doğumsal ve Edinsel Trakeoözofajiyal Fistüllerin Cerrahi Tedavisi

Michael Y. Chang, MD

Chief of Thoracic Surgery Boston VA Healthcare Boston, Massachusetts Bölüm 41, Künt ve Penetran Özofagus Yaralanmaları Bölüm 132, Servikal Mediyastinoskopi ve Anterior Mediyastinotomi

Lucian R. Chirieac, MD

Assistant Professor of Pathology Harvard Medical School Department of Pathology Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 9, Patoloğun Rolü


Yazarlar

Frederick C. Cobey, MD

Resident, Department of Anesthesiology Harvard Medical School Boston, Massachusetts Bölüm 33, Barrett Özofagusunda Cerrahi

Daniel M. Cohen, MD

Instructor in Surgery Harvard Medical School Associate Surgeon, Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusets Bölüm 73, Akciğer Kanserinde Hemoptizi Tedavisi Bölüm 120, Erişkinlerde Nüks Pektus Ekskavatumun Cerrahi Tedavisi

Yolonda L. Colson, MD, PhD

Assistant Professor of Surgery Harvard Medical School Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 45, Trakeostomi Bölüm 91, İnterstisyel Akciğer Hastalığı Tanısında Göğüs Cerrahının Rolü Bölüm 131, Genel Bakış—Mediyastinal Hastalıklar, Benign yahut Malign

William A. Cook, MD

Thoracic Surgeon North Andover, Massachusetts Bölüm 92, Tüberküloz Torakoplastisi

Joel D. Cooper, MD

Professor of Surgery Division of Thoracic Surgery University of Pennsylvania Health System Philadelphia, Pennsylvania Bölüm 134, Transservikal Timektomi

Willy Coosemans, MD, PhD

Professor of Surgery Department of Thoracic Surgery University Hospital Gasthuisberg Leuven, Belgium Bölüm 16, Ivor Lewis Özofajektomi Bölüm 32, Diğer Reflü Prosedürleri (Toupet, Dor ve Hill)

Simeon X. Cua, MD

Research Assistant, Department of Thoracic Surgery City of Hope National Medical Center Duarte, California Bölüm 141, Robotik Cerrahi

Benedict D.T. Daly, MD

Professor and Chairman Department of Cardiothoracic Surgery Boston University School of Medicine Boston, Massachusetts Bölüm 22, Palyatif Opsiyonlar ve Prosedürler

Jonathan C. Daniel, MD

Resident in Cardiothoracic Surgery Harvard Medical School Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 120, Erişkinlerde Nüks Pektus Ekskavatumun Cerrahi Tedavisi

Malcolm M. DeCamp, MD

Associate Professor Harvard Medical School Chief, Division of Cardiothoracic Surgery Beth Israel Deaconess Medical Center Boston, Massachusetts Bölüm 30, Belsey–Mark IV Fundoplikasyon/Collis Gastroplasti Bölüm 56, Karina Rezeksiyonu

Georges Decker, MD

Professor Department of Thoracic Surgery University Hospital Gasthuisberg Leuven, Belgium Bölüm 16, Ivor Lewis Özofajektomi Bölüm 32, Diğer Reflü Prosedürleri (Toupet, Dor ve Hill)

Paul De Leyn, MD, PhD

Professor in Surgery Department of Thoracic Surgery University Hospital Gasthuisberg Leuven, Belgium Bölüm 16, Ivor Lewis Özofajektomi Bölüm 32, Diğer Reflü Prosedürleri (Toupet, Dor ve Hill)

Steven R. DeMeester, MD

Associate Professor of Cardiothoracic Surgery Department of Surgery, University of Southern California Los Angeles, California Bölüm 25, Özofajiyal Divertiküllerin Rezeksiyonu

Todd L. Demmy, MD

Associate Professor and Clinical Scholar, Department of Surgery State University of New York at Buffalo Clinical Chair, Department of Thoracic of Surgery Roswell Park Cancer Institute Buffalo, New York Bölüm 53, Balgam Pozitif Akciğer Kanserinde Yönetim

John F. DeRosimo, MD

Assistant Professor of Surgery Division of Cardiothoracic Surgery, Medical University of South Carolina Charleston, South Carolina Bölüm 23, Malign Özofajiyal Fistül Tedavisi

Phillip M. Devlin, MD

Associate Professor of Radiation Oncology Harvard Medical School Chief of the Division of Brachytherapy Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 75, Yenilikçi Radyasyon Teknikleri: Akciğer Kanserinin Tedavisinde Brakiterapi ve İntraoperatif Radyoretapi’nin Rolü

Aaron Deykin, MD

Instructor in Medicine Harvard Medical School Division of Pulmonary and Critical Care Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 97, Akciğer Transplantasyon Hastalarının Medikal Tedavisi

xv


xvi

Yazarlar

Christopher T. Ducko, MD

Instructor in Surgery Harvard Medical School Associate Surgeon, Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 2, Toraks Kesileri Bölüm 69, Radikal Lenfadenektomi Bölüm 113, Şilotoraksın Değerlendirilmesi

Michael Ebright, MD

Assistant Professor of Cardiothoracic Surgery Department of Cardiothoracic Surgery Boston University School of Medicine Boston, Massachusetts Bölüm 10, Genel Bakış—Özofajiyal ve Proksimal Mide Malignitesi

Amgad El-Sherif, MD

Assistant Professor of Surgery School of Medicine and Health Sciences United Arab Emirates University Al-Ain, Abu Dhabi United Arab Emirates Bölüm 137, Benign Ön ve Orta Mediyastinal Kist ve Tümörler

Cherie Parungo Erkmen, MD

Assistant Professor of Surgery Department of Thoracic Surgery Dartmouth Hitchcock Medical Center Lebanon, New Hampshire Bölüm 2, Toraks Kesileri

Armin Ernst, MD

Associate Professor of Medicine and Surgery Harvard Medical School Division of Pulmonary Medicine Beth Israel Deaconess Medical Center Boston, Massachusetts Bölüm 59, Endobronşiyal Lezyonlarda Ablatif Endoskopik Tedavi Bölüm 107, Malign Olmayan Plevral Efüzyonların Tıbbi Olarak Değerlendirilmesi

Alexander S. Farivar, MD

Thoracic Surgery Fellow Harvard Medical School Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 133, Substernal Guatrların Rezeksiyonu

Neil A. Fine, MD

Associate Professor Division of Plastic Surgery Northwestern University Feinberg School of Medicine Chicago, Illinois Bölüm 117, Plastik Göğüs Duvarı Rekonstrüksiyonu için Seçenekler

Raja M. Flores, MD

Associate Professor of Cardiothoracic Surgery Weill Cornell Medical College Department of Thoracic Surgery Memorial Sloan-Kettering Cancer Center New York,New York Bölüm 102, Malign Plevral Hastalıklarda Plörektomi ve Dekortikasyon

Jacques P. Fontaine, MD

Assistant Professor of Surgery Department of Surgery TheWarren Alpert Medical School of Brown University Providence, Rhode Island Bölüm 116, Sternal ve Klaviküler Göğüs Duvarı Rezeksiyonu ve Rekonstrüksiyonu

Joseph L. Frenkel, MD

Surgical Resident Boston University School of Medicine Boston, Massachusetts Bölüm 22, Palyatif Opsiyonlar ve Prosedürler

Joseph S. Friedberg, MD

Associate Professor of Surgery Chief, Division of Thoracic Surgery University of Pennsylvania Medical Center Philadelphia, Pennsylvania Bölüm 51, Genel Bakış—Üst Havayollarının Tümörleri Bölüm 54, Trakea Rezeksiyonunun Teknikleri Bölüm 65, Segmentektomi Bölüm 105, Malign Plevral Efüzyonların Tedavisinde Fotodinamik Terapi

Ziv Gamliel, MD

Chief, Division of Thoracic Surgery St. Joseph’s Medical Center Towson, Maryland Bölüm 14, Transhiatal Özofajektomi

Sidhu P. Gangadharan, MD

Department of Surgery Technische Universitad Munchen Munich, Germany Bölüm 11, Gastroözofajiyal Bileşke Kanserlerine Cerrahi Yaklaşım

Instructor in Surgery Harvard Medical School Division of Cardiothoracic Surgery Beth Israel Deaconess Medical Center Boston, Massachusetts Bölüm 30, Belsey–Mark IV Fundoplikasyon/Collis Gastroplasti Bölüm 106, Genel Bakış—Benign Plevral Durumlar Bölüm 138, Posterior Mediyastenin Nörojenik Tümörleri

Hiran C. Fernando, MD

Ritu R. Gill, MBBS

Marcus Feith, MD

Associate Professor Department of Cardiothoracic Surgery Boston University School of Medicine Boston, Massachusetts Bölüm 22, Palyatif Opsiyonlar ve Prosedürler

Instructor in Radiology Harvard Medical School Department of Radiology Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 77, Perkütan Torasik Tümör Ablazyonu


Yazarlar

Frederic W. Grannis Jr., MD

Francine L. Jacobson, MD, MPH

Zane Taysir Hammoud, MD

Michael T. Jaklitsch, MD

Clinical Associate Professor Department of Thoracic Surgery City of Hope National Medical Center and Beckman Research Institute Duarte, California Bölüm 127, Genel Bakış—Diyaframın Benign veya Malign Hastalıkları Bölüm 129, Paralizi ve Evantrasyon için Diyafragmanın Cerrahi Plikasyonu

Assistant Professor of Surgery Division of Thoracic Surgery Indiana University School of Medicine Indianapolis, Indiana Bölüm 44, Genel Bakış—Üst Havayollarının Benign Hastalıkları

David H. Harpole, Jr., MD

Professor and Vice Chairman Department of Surgery Duke University Medical Center Durham, North Carolina Bölüm 72, Pnömonektomiden Sonra Gelişen Bronkoplevral Fistülün Cerrahi Tedavisi

Philip M. Hartigan, MD

Assistant Professor Harvard Medical School Department of Anesthesiology, Perioperative and Pain Medicine Brigham and Women’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 5, Anestezi Yönetimi

Pejman Hedayati, MD

Radiologist, Department of Radiology St. Joseph Hospital and Medical Center Phoenix, Arizona Bölüm 77, Perkütan Torasik Tümör Ablazyonu

W. Hardy Hendren III, MD

Robert E. Gross Distinguished Professor of Surgery Harvard Medical School Chief of Surgery (Emeritus) Children’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 38, İnfant ve Çocuklarda Konjenital Özofagus Hastalıkları

Edward P. Ingenito, MD, PhD

Assistant Professor of Medicine Harvard Medical School Division of Pulmonary and Critical Care Medicine Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 7, Mekanik Ventilasyon Bölüm 85, Genel Bakış—Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Bölüm 89, Amfizem Tedavisinde Yeni Endoskopik Yaklaşımlar

Yoshimi Iwanuma, MD

Associate Professor Department of Esophageal & Gastroenterological Surgery Juntendo University, School of Medicine Tokyo, Japan Bölüm 18, Üç-Saha Özofajektomisi

Francine L. Jacobson, MD, MPH Assistant Professor of Radiology Harvard Medical School Department of Radiology Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 3, Toraks Görüntüleme Yöntemleri: BT, PET/BT ve MRG’nin Rolü

Associate Professor of Surgery Harvard Medical School Director of Clinical Research, Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 2, Toraks Kesileri Bölüm 69, Radikal Lenfadenektomi Bölüm 71, Pulmoner Metastazektomi Bölüm 73, Akciğer Kanserinde Hemoptizi Tedavisi Bölüm 77, Perkütan Torasik Tümör Ablazyonu Bölüm 125, Subklaviyan Ven Trombozu: Paget-Schroetter Sendromu Bölüm 128, Diyafram İnsizyonları Bölüm 135, Miyastenia Gravis Hastalarında Timektomi için Torakoskopik Yaklaşım Önerileri

Pasi A. Janne, MD, PhD

Assistant Professor of Medicine Harvard Medical School Lowe Thoracic Oncology Program Dana Farber Cancer Institute Boston, Massachusetts Bölüm 76, Cerrahi Olarak Rezeke Edilmiş Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanserinde Adjuvan Kemoterapi

Bruce E. Johnson, MD

Professor of Medicine Harvard Medical School Director, Lowe Center for Thoracic Oncology Dana-Farber Cancer Institute Boston, Massachusetts Bölüm 76, Cerrahi Olarak Rezeke Edilmiş Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanserinde Adjuvan Kemoterapi

David R. Jones, MD

George R. Minor Professor of Surgery Department of Thoracic and Cardiovascular Surgery University of Virginia Health System Charlottesville, Virginia Bölüm 115, Göğüs Duvarı Rezeksiyonu ve Rekonstrüksiyonu

Yoshiaki Kajiyama, MD

Associate Professor Department of Esophageal and Gastroenterological Surgery Juntendo University, School of Medicine Tokyo, Japan Bölüm 18, Üç-Saha Özofajektomisi

Jedediah A. Kaufman, MD

Clinical Instructor Department of General Surgery University ofWashington School of Medicine Seattle,Washington Bölüm 26, Akalazya için Özofagokardiyomiyotomi (Heller)

xvii


xviii

Yazarlar

Robert J. Keenan, MD

Professor of Cardiothoracic Surgery Department of Cardiothoracic Surgery Drexel University College of Medicine Pittsburgh, Pennsylvania Bölüm 112, Fibrotoraks ve Dekortikasyon

Steven M. Keller, MD

Professor of Cardiothoracic Surgery Albert Einstein College of Medicine Department of Cardiothoracic Surgery Montefiore-Einstein Medical Center Bronx, New York Bölüm 121, Palmar Hiperhidroz ve Vazomotor Bozukluklarda Torakoskopik Sempatikotomi

Kemp H. Kernstine, MD, PhD

Professor and Chief, Division of Thoracic Surgery City of Hope National Medical Center and Beckman Research Institute Duarte, California Bölüm 127, Genel Bakış—Diyaframın Benign veya Malign Hastalıkları Bölüm 129, Paralizi ve Evantrasyon için Diyafragmanın Cerrahi Plikasyonu Bölüm 130, Paraözofajiyal Hiatus Hernisi için Tamir Teknikleri Bölüm 141, Robotik Cerrahi

Eric B. Kirker, MD

Attending Thoracic and Cardiothoracic Surgeon Division of Cardiothoracic Surgery Medical University of South Carolina Charleston, South Carolina Bölüm 23, Malign Özofajiyal Fistül Tedavisi

Benjamin D. Kozower, MD

Assistant Professor of Surgery University of Virginia Health System Department of General Thoracic Surgery Charlottesville, Virginia Bölüm 87, Akciğerin Hacim Küçültücü Cerrahisi

Mark Krasna, MD

Medical Director St. Joseph Cancer Institute Towson, Maryland Bölüm 10, Genel Bakış—Özofajiyal ve Proksimal Mide Malignitesi Bölüm 14, Transhiatal Özofajektomi Bölüm 20, Sol Transtorasik Özofajektomi (Ellis) Bölüm 68, Pancoast Sendromu: Pancoast Tümörüne Anterior Yaklaşım Bölüm 78, Soliter Beyin Metastazı Yapmış Olan Bronkojenik Karsinomun Rezeksiyonu

Patricia A. Kritek, MD

Instructor in Medicine Harvard Medical School Division of Pulmonary and Critical Care Medicine Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 97, Akciğer Transplantasyon Hastalarının Medikal Tedavisi

John C. Kucharczuk, MD

Assistant Professor of Surgery University of Pennsylvania School of Medicine Division of Thoracic Surgery Hospital of University of Pennsylvania Philadelphia, Pennsylvania Bölüm 134, Transservikal Timektomi

Eric S. Lambright, MD

Assistant Professor Vanderbilt School of Medicine Division of Thoracic Surgery Vanderbilt University Medical Center Nashville, Tennessee Bölüm 70, Genişletilmiş Toraks Rezeksiyonları için Kardiyopulmoner Bypass

Rodney J. Landreneau, MD

Professor of Surgery Department of Surgery, Division of Thoracic and Foregut Surgery in the Heart Lung and Esophageal Surgery Institute, University of Pittsburgh Pittsburgh, Pennsylvania Bölüm 93, Kronik Ampiyem ve Bronkoplevral Fistüle Cerrahi Yaklaşım Bölüm 124, Torakoskopik Birinci Kaburga Rezeksiyonu ve Dorsal Sempatektomi Bölüm 137, Benign Ön ve Orta Mediyastinal Kist ve Tümörler

Christine L. Lau, MD

Assistant Professor of Surgery University of Virginia School of Medicine Division of Thoracic and Cardiovascular Surgery University of Virginia Health System Charlottesville, Virginia Bölüm 95, Akciğer Transplantasyonu Tekniği Bölüm 98, Cerrahi Komplikasyonların Tedavisi

Abraham Lebenthal, MD

Department of Surgical Oncology Division of Thoracic Oncology Fox Chase Cancer Center Philadelphia, Pennsylvania Bölüm 12, Özofagoskopi Bölüm 31, Nissen Fundoplikasyonu Bölüm 34, Kısa Özofagus için Tedavi Yaklaşımı Bölüm 35, Başarısız Reflü Operasyonu Tedavisi

Jay M. Lee, MD

Assistant Professor of Surgery Division of Cardiothoracic Surgery David Geffen School of Medicine at UCLA Los Angeles, California Bölüm 103, Diffüz Malign Plevral Mezotelyoma ve Diğer Diffüz Plevral Malignitelere Yönelik Ekstraplevral Pnömonektomi

Paul C. Lee, MD

Associate Professor of Cardiothoracic Surgery Associate Attending Surgeon, Division of Thoracic Surgery New York Presbyterian Hospital New York,New York Bölüm 17, Radikal Anblok Özofajektomi

Toni Lerut, MD, PhD

Professor in Surgery Department of Thoracic Surgery, KU Leuven Leuven, Belgium Bölüm 16, Ivor Lewis Özofajektomi Bölüm 32, Diğer Reflü Prosedürleri (Toupet, Dor ve Hill)

Karl K. Limmer, MD

Surgery Resident Department of Surgery University of California San Diego School of Medicine San Diego, California Bölüm 127, Genel Bakış—Diyaframın Benign veya Malign Hastalıkları Bölüm 129, Paralizi ve Evantrasyon için Diyafragmanın Cerrahi Plikasyonu Bölüm 130, Paraözofajiyal Hiatus Hernisi için Tamir Teknikleri


Yazarlar

Philip A. Linden, MD

Associate Professor of Surgery Division of Thoracic Surgery Case Medical Center/University Hospitals Cleveland, Ohio Bölüm 29, Genel Bakış—Özofajiyal Reflü Bozuklukları Bölüm 113, Şilotoraksın Değerlendirilmesi

Michael J. Liptay, MD

Associate Professor of Surgery Vice Chairman, Department of Cardiovascular and Thoracic Surgery Chief, Division of Thoracic Surgery Rush University Medical Center Chicago, Illinois Bölüm 44, Genel Bakış—Üst Havayollarının Benign Hastalıkları Bölüm 61, Mediyastinoskopi ve Yeniden Evreleme

Gregory M. Loewen, DO

Director Lung Cancer Section Providence Cancer Center Spokane,Washington Bölüm 53, Balgam Pozitif Akciğer Kanserinde Yönetim

Robert R. Lorenz, MD

Assistant Professor Head and Neck Institute Cleveland Clinic Lerner College of Medicine Cleveland, Ohio Bölüm 55, Subglotik Havayolu Rezeksiyonu

Jeanne M. Lukanich, MD

Instructor in Surgery Harvard Medical School Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 39, Benign Özofagus Tümörlerinin Rezeksiyonu Bölüm 42, Koroziv Özofagus Yaralanmalarının Cerrahi Tedavisi Bölüm 116, Sternal ve Klaviküler Göğüs Duvarı Rezeksiyonu ve Rekonstrüksiyonu Bölüm 133, Substernal Guatrların Rezeksiyonu

James D. Luketich, MD

Henry T. Bahnson Professor of Surgery Heart, Lung and Esophageal Surgery Institute University of Pittsburgh Pittsburgh, Pennsylvania Bölüm 13, Minimal İnvaziv Özofajektomi Bölüm 93, Kronik Ampiyem ve Bronkoplevral Fistüle Cerrahi Yaklaşım

Susan E. Mackinnon, MD

Shoenberg Professor of Plastic and Reconstructive Surgery Chief, Division of Plastic and Reconstructive Surgery Washington University School of Medicine St. Louis, Missouri Bölüm 122, Torasik Outlet Sendromu için Supraklavikular Yaklaşım

Linda W. Martin, MD

Department of Thoracic Surgery St. Joseph’s Cancer Institute Towson, Maryland Bölüm 68, Pancoast Sendromu: Pancoast Tümörüne Anterior Yaklaşım

David P. Mason, MD

xix

Professional Staff Department of Surgery and Lung Transplantation Cleveland Clinic Cleveland, Ohio Bölüm 49, Doğumsal ve Edinsel Trakeoözofajiyal Fistüllerin Cerrahi Tedavisi

Douglas J. Mathisen, MD

Hermes C. Grillo Professor of Thoracic Surgery Department of Surgery Harvard Medical School Chief, General Thoracic Surgery Massachusetts General Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 19, Sol Torakoabdominal Yaklaşım

Shannon S. McKenna, MD

Instructor in Medicine Harvard Medical School Department of Anesthesia, Perioperative and Pain Medicine Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 6, Kritik Hastaların Bakımı

Ciaran J. McNamee, MD

Instructor in Surgery Harvard Medical School Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 60, Genel Bakış—Akciğer Kanseri Bölüm 90, Toraksın Mantar Enfeksiyonları Bölüm 109, Plevranın Benign Tümörleri Bölüm 137, Benign Ön ve Orta Mediyastinal Kist ve Tümörler Bölüm 139, Malign Primer Anterior Mediyastinal Tümörler

Steven J. Mentzer, MD

Professor of Surgery Harvard Medical School Senior Surgeon, Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 8, Postoperatif Bakım Bölüm 50, Trakeobronşiyal Yaralanmalar Bölüm 52, Rijit ve Fleksibl Bronkoskopi Bölüm 94, Genel Bakış—Akciğer Transplantasyonu Bölüm 132, Servikal Mediyastinoskopi ve Anterior Mediyastinotomi

Carlos M. Mery, MD

General Surgery Resident Department of Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 71, Pulmoner Metastazektomi

Bryan F. Meyers, MD

Patrick and JoyWilliamson Endowed Chair in Cardiothoracic Surgery Division of Cardiothoracic Surgery Washington University in St. Louis St. Louis, Missouri Bölüm 87, Akciğerin Hacim Küçültücü Cerrahisi Bölüm 98, Cerrahi Komplikasyonların Tedavisi


xx

Yazarlar

Shari L. Meyerson, MD

Phillippe Nafteux, MD

John D. Mitchell, MD

Rashmi T. Nair, MD

Assistant Professor of Surgery Section of Thoracic Surgery The University of Arizona Tucson, Arizona Bölüm 72, Pnömonektomiden Sonra Gelişen Bronkoplevral Fistülün Cerrahi Tedavisi Associate Professor of Surgery Division of Cardiothoracic Surgery University of Colorado at Denver School of Medicine Aurora, Colorado Bölüm 83, Bronşektazide Cerrahi

Joint Clinical Head Department of Thoracic Surgery University Hospital Gasthuisberg Leuven, Belgium Bölüm 16, Ivor Lewis Özofajektomi Bölüm 32, Diğer Reflü Prosedürleri (Toupet, Dor ve Hill)

Associate Staff Division of Diagnostic Radiology, Cleveland Clinic Cleveland, Ohio Bölüm 77, Perkütan Torasik Tümör Ablazyonu

Sina L. Moainie, MD

Daniel G. Nicastri, MD

Assistant Professor of Surgery Department of Surgery University of Maryland School of Medicine Baltimore, Maryland Bölüm 20, Sol Transtorasik Özofajektomi (Ellis)

Chief Resident, Department of Surgery Mount Sinai School of Medicine New York, New York Bölüm 57, Mediyastinal Trakeostomi Bölüm 63, VATS Lobektomi

J. Ernesto Molina, MD, PhD

Michael S. Nussbaum, MD

Professor of Surgery Department of Surgery University of Minnesota Minneapolis, Minnesota Bölüm 125, Subklaviyan Ven Trombozu: Paget-Schroetter Sendromu

Paul R. Morrison, MS

Medical Physicist Department of Radiology Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 77, Perkütan Torasik Tümör Ablazyonu

Christopher R. Morse, MD

Professor and Chair Department of Surgery University of Florida College of Medicine-Jacksonville Jacksonville, Florida Bölüm 136, Radikal Transsternal Timektomi

Chumy E. Nwogu, MD

Assistant Professor Department of Thoracic Surgery State University of New York at Buffalo Buffalo, New York Bölüm 80, Benign Akciğer Kitleleri

Instructor in Surgery Harvard Medical School Division of Thoracic Surgery Massachusetts General Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 19, Sol Torakoabdominal Yaklaşım

David D. Odell, MD

Aneil A. Mujoomdar, MD

Brant Kurt Oelschlager, MD

Clinical Fellow in Thoracic Oncology Harvard Medical School Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 99, Genel Bakış—Diffüz Plevral Maligniteler ve Efüzyonlar Bölüm 110, Akut Bronkoplevral Fistüllere Yaklaşım Bölüm 118, Genel Bakış—Göğüs Duvarının Benign Bozuklukları

Professor Division of Cardiothoracic Surgery Harvard Medical School Boston, Massachusetts Bölüm 30, Belsey–Mark IV Fundoplikasyon/Collis Gastroplasti

Assistant Professor Department of Surgery University ofWashington Seattle,Washington Bölüm 26, Akalazya için Özofagokardiyomiyotomi (Heller) Bölüm 33, Barrett Özofagusunda Cerrahi

Kazunori Okabe, MD

Sudish C. Murthy, MD, PhD

Department of Thoracic and Cardiovascular Surgery Cleveland Clinic Cleveland, Ohio Bölüm 46, Endoskopik Tedaviler Bölüm 66, Akciğer Kanseri için Sleeve Rezeksiyon/Bronkoplasti

Chief Division of Thoracic Surgery Sanyo National Hospital Ube, Yamaguchi Japan Bölüm 81, Bronkoplasti

Subhakar Mutyala, MD

Dennis P. Orgill, MD, PhD

Assistant Professor Department of Radiation Oncology Albert Einstein College of Medicine Bronx, New York Bölüm 75, Yenilikçi Radyasyon Teknikleri: Akciğer Kanserinin Tedavisinde Brakiterapi ve İntraoperatif Radyoretapi’nin Rolü

Associate Professor of Surgery Harvard Medical School Division of Plastic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 117, Plastik Göğüs Duvarı Rekonstrüksiyonu için Seçenekler


Yazarlar

Harvey I. Pass, MD

Professor Division of Thoracic Surgery and Thoracic Oncology New York University School of Medicine New York, New York Bölüm 101, Malign Plevral Efüzyonda Toraskoskopi ile İntraplevral Skleroz

Amit N. Patel, MD, MS

Natalie A. Ramirez, MS

Research Assistant Division of Thoracic Surgery City of Hope National Medical Center and Beckman Research Institute Duarte, California Bölüm 141, Robotik Cerrahi

Associate Professor of Surgery Department of Cardiothoracic Surgery University of Utah School of Medicine Salt Lake City, Utah Bölüm 123, Torasik Outlet Sendromları Bölüm 124, Torakoskopik Birinci Kaburga Rezeksiyonu ve Dorsal Sempatektomi

Yael Refaely, MD

G. Alexander Patterson, MD

Associate Professor of Medicine Harvard Medical School Chief, Division of Pulmonary and Critical Care Medicine Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 4, Preoperatif Değerlendirme

Evarts A. Graham Professor of Surgery Washington University School of Medicine Chief, Division of Thoracic Surgery Barnes Hospital St. Louis, Missouri Bölüm 95, Akciğer Transplantasyonu Tekniği Bölüm 122, Torasik Outlet Sendromu için Supraklavikular Yaklaşım

Subroto Paul, MD

Assistant Professor of Thoracic Surgery Department of Cardiothoracic Surgery Weill-Cornell Medical Center New York, New York Bölüm 41, Künt ve Penetran Özofagus Yaralanmaları Bölüm 43, Özofajiyal Eksklüzyon Yöntemleri ve Endikasyonları Bölüm 45, Trakeostomi Bölüm 91, İnterstisyel Akciğer Hastalığı Tanısında Göğüs Cerrahının Rolü Bölüm 100, Malign Plevral Efüzyonun Cerrahi Dışı Tedavisi Bölüm 126, Göğüs Duvarı Enfeksiyonlarının Cerrahi Tedavisi

F. Griffith Pearson, MD

Professor of Surgery (Emeritus) University of Toronto Toronto, Ontario, Canada Bölüm 21, Özofagus Replasman Opsiyonları Bölüm 28, Özofajektomi

Brian L. Pettiford, MD

Clinical Professor of Surgery Department of Surgery, Division of Thoracic and Foregut Surgery in the Heart, Lung and Esophageal Surgery Institute University of Pittsburgh Pittsburgh, Pennsylvania Bölüm 93, Kronik Ampiyem ve Bronkoplevral Fistüle Cerrahi Yaklaşım

Ioannis E. Platis, MD, MS

Cardiothoracic Surgery Fellow Department of Cardiothoracic Surgery Beth Israel Deaconess Medical Center Boston, Massachusetts Bölüm 80, Benign Akciğer Kitleleri

Joe B. Putnam, Jr., MD

Ingram Professor and Chairman Department of Thoracic Surgery Professor Department of Biomedical Informatics Vanderbilt University School of Medicine Nashville Tennessee Bölüm 70, Genişletilmiş Toraks Rezeksiyonları için Kardiyopulmoner Bypass

Senior Thoracic Surgeon Department of Cardiothoracic Surgery Rabin Medical Center Petah Tikva, Israel Bölüm 114, Genel Bakış—Göğüs Duvarı ve Sternum Tümörleri

John J. Reilly, MD

Thomas W. Rice, MD

Professor of Surgery Department of Thoracic and Cardiovascular Surgery Cleveland Clinic Lerner College of Medicine Cleveland, Ohio Bölüm 58, Üst Hava-Sindirim Yolu Tümörleri: Servikal Eksenterasyon

William G. Richards, PhD

Assistant Professor of Surgery Harvard Medical School Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 24, Genel Bakış—Özofajiyal Motilite Bozuklukları

John R. Roberts, MD, MBA

Associate Professor of Surgery Department of Surgery University of Tennessee Nashville, Tennessee Bölüm 62, Beş Lobektomi Bölüm 64, Pnömonektomi

Valerie W. Rusch, MD

Professor of Surgery Department of Surgery Cornell University Medical College New York,New York Bölüm 102, Malign Plevral Hastalıklarda Plörektomi ve Dekortikasyon

Mirco Santini, MD

Instructor of Thoracic Surgery University of Ferrara Staff Surgeon Istituto di Clinica Chirurgica University Hospital of Ferrara Ferrara, Italy Bölüm 79, Genel Bakış—Akciğerin Benign Tümör ve Hastalıkları

Jay J. Schnitzer, MD, PhD

Associate Professor of Surgery Harvard Medical School Boston, Massachusetts Bölüm 119, Göğüs Duvarı Defektlerinin Primer Onarımı

xxi


xxii

Yazarlar

Sridhar Shankar, MD

Associate Professor Department of Radiology University of Massachusetts-Worcester Worcester, Massachusetts Bölüm 77, Perkütan Torasik Tümör Ablazyonu

J. Timothy Sherwood, MD

Assistant Professor of Surgery Department of Surgery The Johns Hopkins University School of Medicine Fredericksburg, Virginia Bölüm 83, Bronşektazide Cerrahi

J. Rüdiger Siewert, MD

Professor Universitatsklinikum Heidelberg Heidelberg, Germany Bölüm 11, Gastroözofajiyal Bileşke Kanserlerine Cerrahi Yaklaşım

Stuart G. Silverman, MD

Professor of Radiology Harvard Medical School Department of Radiology Brigham and Women’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 77, Perkütan Torasik Tümör Ablazyonu

Mandeep Singh Saund, MBBS

Instructor in Surgery Harvard Medical School Department of Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 132, Servikal Mediyastinoskopi ve Anterior Mediyastinotomi

Dean Smith, MD

Senior Clinical Instructor Department of Anesthesiology University of Arizona Phoenix, Arizona Bölüm 77, Perkütan Torasik Tümör Ablazyonu

Helen J. Sohn, MD

Assistant Professor of Clinical Surgery Department of Surgery University of Southern California Keck School of Medicine Los Angeles, California Bölüm 25, Özofajiyal Divertiküllerin Rezeksiyonu

Joshua R. Sonett, MD

Professor of Clinical Surgery Department of Surgery Columbia University New York-Presbyterian Hospital New York,New York Bölüm 86, Bleb, Bül ve Dev Büllerin Rezeksiyonu

Donn H. Spight, MD

Assistant Professor Department of General Surgery Oregon Health & Sciences University Portland, Oregon Bölüm 136, Radikal Transsternal Timektomi

Vaughn A. Starnes, MD

Department of Cardiothoracic Surgery University of Southern California Keck School of Medicine Los Angeles, California Bölüm 96, Canlı Lober Akciğer Transplantasyonu

Hubert J. Stein, MD

Professor Chirurgische Klinik und Poliklinik Klinikum Rechts der Isar der Technische Universität Munich Munich, Germany Bölüm 11, Gastroözofajiyal Bileşke Kanserlerine Cerrahi Yaklaşım

Gary M. Strauss, MD

Professor of Medicine Tufts University School of Medicine Boston, Massachusetts Bölüm 60, Genel Bakış—Akciğer Kanseri

Marshall Strome, MD

Director Center for Head and Neck Oncology St. Luke’s-Roosevelt Medical Center New York,New York Bölüm 55, Subglotik Havayolu Rezeksiyonu

Stacey Su, MD

Assistant Professor of Surgery University of Pennsylvania Health System Division of Thoracic Surgery Philadelphia, Pennsylvania Bölüm 42, Koroziv Özofagus Yaralanmalarının Cerrahi Tedavisi Bölüm 104, Malign Plevral Mezotelyoma için İntrakaviter Hipertermik Kemoterapi Bölüm 125, Subklaviyan Ven Trombozu: Paget-Schroetter Sendromu Bölüm 131, Genel Bakış—Mediyastinal Hastalıklar, Benign yahut Malign

David J. Sugarbaker, MD

The Richard E.Wilson Professor of Surgical Oncology Harvard Medical School Chief, Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 1, Giriş Bölüm 15, Üç-Delik Özofajektomisi: Brigham and Women’s Hastanesi Yaklaşımı Bölüm 27, Uzun Özofajiyal Miyotomi Bölüm 60, Genel Bakış—Akciğer Kanseri Bölüm 99, Genel Bakış—Diffüz Plevral Maligniteler ve Efüzyonlar Bölüm 103, Diffüz Malign Plevral Mezotelyoma ve Diğer Diffüz Plevral Malignitelere Yönelik Ekstraplevral Pnömonektomi Bölüm 104, Malign Plevral Mezotelyoma için İntrakaviter Hipertermik Kemoterapi Bölüm 118, Genel Bakış—Göğüs Duvarının Benign Bozuklukları Bölüm 135, Miyastenia Gravis Hastalarında Timektomi için Torakoskopik Yaklaşım Önerileri

Scott J. Swanson, MD

Professor of Surgery Chief, Department of Cardiothoracic Surgery Mount Sinai School of Medicine New York, New York Bölüm 57, Mediyastinal Trakeostomi Bölüm 63, VATS Lobektomi


Yazarlar

Minoru Tabata, MD

Dirk Van Raemdonck, MD, PhD

Brian L. Tiep, MD

Eric vanSonnenberg, MD

Instructor in Clinical Surgery Division of Cardiothoracic Surgery Columbia University College of Physicians and Surgeons New York, New York Bölüm 140, Vena Kava Süperior Sendromunda Rezeksiyon

Associate Professor Department of Family Medicine Western University Health Sciences Duarte, California Bölüm 129, Paralizi ve Evantrasyon için Diyafragmanın Cerrahi Plikasyonu

Larry W. Tsai, MD

Instructor in Medicine Harvard Medical School Division of Pulmonary and Critical Care Medicine Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 89, Amfizem Tedavisinde Yeni Endoskopik Yaklaşımlar

Masahiko Tsurumaru, MD

Professor Department of Esophageal & Gastroenterological Surgery Juntendo University Tokyo, Japan Bölüm 18, Üç-Saha Özofajektomisi

Kemal Tuncali, MD

Assistant Professor of Radiology Department of Radiology Harvard Medical School Boston, Massachusetts Bölüm 77, Perkütan Torasik Tümör Ablazyonu

Harushi Udagawa, MD

Head of Gastroenterological Surgery Toranomon Hospital Tokyo, Japan Bölüm 18, Üç-Saha Özofajektomisi

Harold C. Urschel Jr., MD

Professor of Surgery Department of Cardiovascular and Thoracic Surgery Baylor University Medical Center Dallas, Texas Bölüm 67, Pancoast Sendromu: Süperior Pulmoner Sulkusta Genişletilmiş Rezeksiyon Bölüm 123, Torasik Outlet Sendromları Bölüm 124, Torakoskopik Birinci Kaburga Rezeksiyonu ve Dorsal Sempatektomi

Karl Fabian L. Uy, MD

Professor in Surgery Department of Thoracic Surgery, KU Leuven Leuven, Belgium Bölüm 16, Ivor Lewis Özofajektomi Bölüm 32, Diğer Reflü Prosedürleri (Toupet, Dor ve Hill)

Chairman and Professor of Radiology St. Joseph’s Hospital and Medical Center Phoenix, Arizona Bölüm 77, Perkütan Torasik Tümör Ablazyonu

Thomas K. Varghese Jr., MD

Associate Professor Division of Thoracic Surgery University of Toronto Toronto, Ontario, Canada Bölüm 61, Mediyastinoskopi ve Yeniden Evreleme

Nirmal K. Veeramachaneni, MD

Resident in Cardiothoracic Surgery Department of Surgery Washington University St. Louis, Missouri Chapel Hill, North Carolina Bölüm 122, Torasik Outlet Sendromu için Supraklavikular Yaklaşım

Thomas K. Waddell, MD

Associate Professor Division of Thoracic Surgery University of Toronto Toronto, Ontario, Canada Bölüm 48, Trakeal Rezeksiyon ve Rekonstrüksiyon Teknikleri

Jon O. Wee, MD

Instructor in Surgery Harvard Medical School Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 13, Minimal İnvaziv Özofajektomi Bölüm 27, Uzun Özofajiyal Miyotomi

Lawrence M. Weiss, MD

Chairman Division of Pathology City of Hope National Medical Center and Beckman Research Institute Duarte, California Bölüm 127, Genel Bakış—Diyaframın Benign veya Malign Hastalıkları

Christopher B. Weldon, MD, PhD

Assistant Professor Department of Surgery University of Massachusetts Worcester, Massachusetts Bölüm 48, Trakeal Rezeksiyon ve Rekonstrüksiyon Teknikleri

Instructor in Surgery Harvard Medical School Department of Pediatric Surgery Children’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 38, İnfant ve Çocuklarda Konjenital Özofagus Hastalıkları

Luca Valieri, MD

Mallory Williams, MD

Staff Surgeon Istituto di Clinica Chirurgica University Hospital of Ferrara Ferrara, Italy Bölüm 79, Genel Bakış—Akciğerin Benign Tümör ve Hastalıkları

xxiii

Department of Surgery Wayne State University Detroit, Michigan Bölüm 101, Malign Plevral Efüzyonda Toraskoskopi ile İntraplevral Skleroz


xxiv

Yazarlar

Cameron D. Wright, MD

Associate Professor of Surgery Harvard Medical School Division of Thoracic Surgery Massachusetts General Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 40, Özofagus Perforasyonunun Tedavisi

Shawn Wright, MD

Arizona Pulmonary Specialists Scottsdale, Arizona Bölüm 77, Perkütan Torasik Tümör Ablazyonu

Jaime Yun, MD

Assistant Professor Department of Cardiothoracic Surgery Mount Sinai School of Medicine New York, New York Bölüm 57, Mediyastinal Trakeostomi Bölüm 63, VATS Lobektomi

Lambros Zellos, MD

Instructor in Surgery Harvard Medical School Associate Surgeon, Division of Thoracic Surgery Brigham andWomen’s Hospital Boston, Massachusetts Bölüm 43, Özofajiyal Eksklüzyon Yöntemleri ve Endikasyonları Bölüm 82, Pulmoner Sekestrasyon Bölüm 84, Pulmoner Arteriyovenöz Malformasyon Bölüm 88, Yetmezlikli Hastalarda Dev Büllerin Yönetiminde Minimal İnvaziv Yöntemler: Monaldi Prosedürü Bölüm 100, Malign Plevral Efüzyonun Cerrahi Dışı Tedavisi Bölüm 126, Göğüs Duvarı Enfeksiyonlarının Cerrahi Tedavisi


ÇEVİRENLER Prof. Dr. Rengin Ahıskalı Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji AD. İstanbul

Op. Dr. Recep Demirhan Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği İstanbul

Yard. Doç. Dr. Aslı Gül Akgül Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İzmit

Dr. Ş. Mustafa Demiröz Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Ankara

Doç. Dr. Tamer Altınok Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Konya

Prof. Dr. Levent Elbeyli Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Gaziantep

Dr. Caner Araz Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İstanbul

Dr. Barkın Eldem Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İstanbul

Uz. Dr. Zeliha Arslan Medicana Hastanesi Göğüs Hastalıkları Kliniği Beylikdüzü-İstanbul

Dr. Aykut Eliçora Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İzmit

Op. Dr. Alper Avcı Batman Bölge Hastanesi Batman

Doç. Dr. Sina Ercan Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İstanbul

Prof. Dr. Akın Eraslan Balcı Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Elazığ

Prof. Dr. Şevval Eren Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Diyarbakır

Op. Dr. Korkut Bostancı Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İstanbul

Dr. Nezih Onur Ermerak Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İstanbul

Prof. Dr. Hasan Fevzi Batırel Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İstanbul

Op. Dr. R. Serdar Evman Niğde Devlet Hastanesi Niğde

Op. Dr. Songül Büyükkale Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği İstanbul

Doç. Dr. Suat Gezer Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Düzce

Prof. Dr. Ufuk Çağırıcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İzmir

Doç. Dr. Rauf Görür GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği İstanbul

Op. Dr. Ali Çelik Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği Ankara

Op. Dr. Zeki Günlüoğlu Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği İstanbul

Yard. Doç. Dr. Burçin Çelik 19 Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs cerrahisi AD. Samsun

Doç. Dr. Yavuz Gürkan Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Anestezi ve Reanimasyon AD. İzmit

Doç. Dr. Adalet Demir Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği İstanbul

Dr. Adamu Issaka Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İstanbul xxv


xxvi

Çevirenler

Doç. Dr. Turgut Işıtmangil GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği İstanbul

Prof. Dr. Ali Özdülger Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Mersin

Op. Dr. Murat Bayram Kaplan Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Mersin

Yard. Doç. Dr. Mehmet Oğuzhan Özyurtkan Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Elazığ

Prof. Dr. Melih Kaptanoğlu Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Sivas

Doç. Dr. Adnan Sayar Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği İstanbul

Op. Dr. H. Volkan Kara Gümüşhane Devlet Hastanesi Gümüşhane Yard. Doç. Dr. Şule Karadayı Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi İlkyardım ve Acil Tıp AD. Sivas Yard. Doç. Dr. Y. Altemur Karamustafaoğlu Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Edirne Op. Dr. Celalettin Kocatürk Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği İstanbul Doç. Dr. Altuğ Koşar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği İstanbul

Yard. Doç. Dr. Tulay Hoşten Seyidov Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Anestezi ve Reanimasyon AD. İzmit Doç. Dr. Ekber Şahin Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Sivas Op. Dr. Abidin Şehitoğulları Van Eğitim ve Araştırma Hastanesi Van Op. Dr. Ömer Şenbaklavacı Mainz Johannes Gutenberg Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kalp-Damar-Göğüs Cerrahisi Kliniği Frankfurt-Almanya

Doç. Dr. İ. Cüneyt Kurul Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Ankara

Op. Dr. Çağatay S. Tezel Süreypaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği İstanbul

Op. Dr. Mustafa Küpeli Siirt Devlet Hastanesi Siirt

Prof. Dr. Salih Topçu Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İzmit

Op. Dr. Tunç Laçin Süreypaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği İstanbul

Op. Dr. Kutsal Turhan Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İzmir

Doç. Dr. Ş. Tuba Liman Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İzmit Doç. Dr. Aydın Nadir Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. Sivas Doç. Dr. Erdal Okur Süreypaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Kliniği İstanbul Dr. Mehmet Hakan Özalper Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İstanbul Dr. Serkan Özbay Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İzmit

Doç. Dr. Akif Turna İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İstanbul Uz. Dr. Fatih Yakar Malatya Devlet Hastanesi Malatya Doç. Dr. Bedrettin Yıldızeli Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İstanbul Prof. Dr. Yener Yörük Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs cerrahisi AD. Edirne Prof. Dr. Mustafa Yüksel Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD. İstanbul


İLKSÖZ Erişkin Göğüs Cerrahisi’ni tanımlarken güvenilir, bilgilendirici, kapsamlı ve değerli gibi belirli birkaç sıfat ön plana çıkmaktadır. Fakat bence eşsiz kelimesi en uygunudur. Bu kitabın amacı klinisyenin yeteneklerini geliştirmek ve hasta bakımını daha kaliteli bir seviyeye yükseltmektir. Bu kitap bir ansiklopedi veya atlasdan ziyade, göğüs cerrahları için pratik ve özlü bir kılavuz niteliği taşımaktadır. Bu kitap bizzat Dr. Sugarbaker’ın kendisini yansıtmakta ve bu özelliğiyle klinisyenlere diğer birçok kitapdan farklı belirleyici vasıflar yükleyerek aktarmaktadır. Göğüs Cerrahisi pratiğini başlıca sistem yaklaşımı getirerek ele almaktadır. Yetişkin Göğüs Cerrahisi göğüs cerrahisine katkıda bulunan diğer tüm yandal uzmanlıklarını ör. Göğüs hastalıkları, endoskopi, gastroentereoloji ve onkoloji, hasta bakımını geliştirmek amacıyla eşit ve birarada çalışacak bir takım olarak birleştirmektedir. Kitabın yazılmasına katkıda bulunan bir çok önemli yazar, göğüs cerrahisindeki en son gelişmeler eşliğinde araştırma ve eğitimi güzel bir şekilde entegre ettiler. Engin tecrübeleri eşliğinde olan özel bilgileri, teknik bir yaklaşımdan ziyade uzmanlığın her alanından kaynaklanmaktadır. Sugarbaker’ın Erişkin Göğüs Cerrahisi kitabı bir çok anatomik sınırı geçerek, uzmanlık alanında mükemmellik için gerekli olan geniş yelpazeyi vurgulamakta ve birçok yandal uzmanlık alanlarını da içermektedir. Tekniğin önemi

xxvii

olarak yelpazenin bir ucunu oluşturan kısımda, Dr. Richard Sweet’in klasik kitabı Göğüs Cerrahisi’nde olduğu gibi cerrahi işlemlerde başarı veya başarısızlığın “önemsiz “ küçük detaylarda yattığını benimsedik. Massachusetts General Hospital’dan Dr. Edward Churchill’in öncülüğünü yaptığı yelpazenin diğer ucunda ise keskin bir tezat mevcuttur. Dr. Churchill, cerrahi problemlere çözümlerin uzmanlığın birçok alanından bilgilerin toplanmasıyla bulunabileceğini önermektedir. Sadece dar tekniğin vurgulanmasına karşı çıkmaktadır. Bu nedenle, Erişkin Göğüs Cerrahisi kitabı bütün özü birleştirerek makul seviyede, hala geçerli olan teknik ve çözümlere olan aktif ilgi ve alakayı beslemektedir. Ayrıca aynı zamanda bilime, bir bütün olarak gören doğru bir perspektifi de beslemektedir. Bu kitap mükemmelliyeti hedefleyen doğru bir teşebbüsü temsil etmektedir. Bu teşebbüsü en derin duygularla şu cümleler içermektedir: • Diğerlerinden daha fazla düşünmek bilgeliktir. • Diğerlerinden daha fazla risk almak güvenlidir. • Diğerlerinden daha fazla hayal etmek pratikliktir ve • Diğerlerinden daha fazla umut etmek mümkündür. Dr. Harold C. Urschel


ÖNSÖZ Erişkin Göğüs Cerrahisi kitabı 2002 yılının sonunda, modern göğüs cerrahisi pratiği için kapsamlı ve bir o kadar da pratik bir kılavuz olarak tasarlandı. Bu kitaba katkıda bulunanlar, uluslararası tanınan cerrahi öncülerin birkaç neslini torasik onkoloji ve göğüs hastalıklarında lider tıbbi uzmanları temsil etmektedir. Bu fikir öncüleri torasik disiplinin 1980’lerdeki yükselişinde yer almış cerrahi merkezlerde eğitim vermiş veya hala çalışmaktadırlar. Bizler, zor ve yüzeysel yıllarda genel göğüs cerrahisi eğitimi ve öğretimini destekleyen ve besleyen bu doktorlara ve özellikle de onların hocalarına borçluyuz. Bu kitap, kliniklerde ve ameliyathanelerde en sık karşılaşılan göğüs cerrahisi sorunlarına karşı güncel teknik ve cerrahi prensipleri tanımlamaktadır. Kitapta, cerrahi işlemlerin 600’den fazla detaylı illüstrasyonu ve tecrübeli klinisyenlerden alınan değerli ipuçları bulunmaktadır. Kitap ameliyat yapmaya hazırlanan asistanların, tanı ve tedavide ipuçları arayan cerrahların, board sınavları için hazırlanan uzman cerrahların ve genel göğüs cerrahisinin doğası hakkında öğrenme arzusu olan herkesin yararlanması amacı güdülerek yapılmıştır. Ann Adams; projenin başlangıcından gerçekleşmesine kadar öncülük ederek, katkıda bulunan yazarları her aşamada teşvik edip adeta bir harç gibi taslak bölümleri bütün bir kitaba dönüştürerek, eşsiz bir editörlük ve organizas-

yonel uzmanlık sağlamıştır. Çarpıcı illüstrasyonlar Marcia Williams tarafından yaratılmış ve kitapta bahsi geçen cerrahi fikirlere olan sıradışı sanatsal yeteneği ve hakimiyetinin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Yoğun programımızda bizlere eşlik eden eşlerimiz;Linda Sugarbaker, Kate Poverman, Diana Krasna ve Barbara Smith’e, eğitim mücadelemizde bizleri destekleyen ve ilham veren ebeveynlerimiz: Geneva V. ve Everett D. Sugarbaker; Rachel ve David Bueno; Anne ve Irwin Krasna; Loy and James Mentzer; Spyridon ve Lillian Zellos’a, bizleri sürekli ileriye götüren ortaklarımıza, asistanlarımıza ve meslektaşlarımıza, ve bize güvenip umutlarını teslim eden hastalarımıza ben ve editör arkadaşlarım teşekkürlerimizi sunarız. Son olarak bu kitabı, 1986 ve 1987 yıllarında Brigham and Women’s Hastanesi’nde Genel Göğüs Cerrahisi Bölümü’nün temellerini atma bilgeliğine ve vizyonuna sahip olan, Cerrahi Kürsü Başkanı John A. Mannick’e ithaf ediyoruz.

xxviii

David J. Sugarbaker Raphael Bueno Mark J. Krasna Steven J. Mentzer Lambros Zellos


ÇEVİRİ EDİTÖRÜNÜN ÖNSÖZÜ Geçtiğimiz yıl, Toraks Derneği’nin Kış Okulu dersleri sırasında uzmanlık öğrencilerinden gelen yoğun istekler, güncel bir Türkçe göğüs cerrahisi kitabının gerekliliğini bize gösterdi. Daha önce, rahmetli Prof. Dr. Göksel Kalaycı ile birlikte hazırlayıp yayımladığımız Göğüs Cerrrahisi kitabı hem tükenmiş hem de yayın tarihinin üzerinden tam 10 yıl geçtiği için yaşlanmıştı. Yeni bir kitabın hazırlanıp basılması oldukça zahmetli bir iştir. Hele son zamanlarda hacimli ve orijinal resimlerle bir bölümü yazıp baskıya hazırlamak birçok akademisyenin göze alamayacağı bir iştir. Biz tam bunları tartışırken Amerika’da, ünlü cerrah David J. Sugarbaker’ın “Adult Chest Surgery” (Erişkin Göğüs Cerrahisi) kitabı çıktı. Bu eser tam bizim arayıp da bulamadığımız bir kaynak kitaptı. Hemen kollar sıvandı, yazarla görüşmeler başlatıldı. Diğer taraftan yayınevleri ile temasa geçildi. Görüşmeler nihayet tamamlandı ve kitabın tercüme hakkı Nobel Tıp Kitabevi tarafından satın alındı. Bundan sonrası uzun ve yorucu bir süreç olduğu kadar keyifli bir ekip çalışması olarak hafızalarımıza yazıldı.

xxix

Çeviriye katılan arkadaşların her biri gelecek 10-15 yılın kitabını hazırlamanın bilinciyle hareket ettiler. Kitap, içerdiği resimlerle atlastan farksız bir eser. Eğitime yeni başlamış bir uzmanlık öğrencisinden tutun akademik hayata atılacak tüm uzmanlara kadar geniş bir kitleye hitap eden bu kitap, çok kıymetli bir rehber niteliğinde. Tercümede emeği geçen tüm arkadaşlara, tercüme fikrinin fitilini ateşleyen Prof. Dr. Salih Topçu’ya, kitabın hazırlanmasında gecesini gündüzüne katan sayın Hakkı Çakır’a ve bu eserin Türkçe’ye kazandırılmasındaki gayretlerinden dolayı Nobel Tıp Kitabevi’ne sonsuz teşekkürler. Bu muhteşem çalışmayı paylaşmanın gurur ve mutluluğu ile dopdolu olarak, bizlere bilimde özgür düşünmenin ufuklarını açan değerli hocam, sevgili ağabeyim, Op. Dr. Güven Çetin’e saygılarımı sunuyorum.

Prof. Dr. Mustafa Yüksel



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.