HARRIET LANE EL K‹TABI Pediatristler ‹çin El Kitab›
HARRIET LANE EL K‹TABI Pediatristler ‹çin El Kitab› Harriet Lane Servisi Johns Hopkins Hastanesi Çocuk T›bbi ve Cerrahi Merkezi
ED‹TÖRLER Jason W. Custer, MD Rachel E. Rau, MD
120 flekil ve 50’den fazla resim ile birlikte
ÇEV‹R‹ ED‹TÖRLER‹ Yrd. Doç. Dr. Gamze BEREKET Uzm. Dr. Teoman AKÇAY
nobel
© 2010 Elsevier Limited HARRIET LANE EL K‹TABI ISBN: 978-975-420-771-2 Jason W. Custer ve Rachel E. Rau taraf›ndan haz›rlanan “Harriet Lane El Kitab› 18th ed”nin bu Türkçe yay›n› Elsevier Limited, The Boulevard, Lanford Lane, Kidlington OX15 1GB United Kingdom ile anlaflmal› olarak yay›nlanm›flt›r. Tüm haklar› sakl›d›r. 5846 ve 2936 say›l› Fikir ve Sanat Eserleri yasas› gere¤i herhangi bir bölümü, resmi veya yaz›s›, yazarlar›n ve yay›nlay›c›s›n›n yaz›l› izni al›nmadan tekrarlanamaz, bas›lamaz, kopyas› ç›kar›lamaz, fotokopisi al›namaz veya kopya anlam› tafl›yabilecek elektronik ve mekanik hiçbir ifllem yap›lamaz.
THE HARRIET LANE HANDBOOK 18th Copyright © 2009 , 2005, 2002, 2000, 1996, 1993, 1991, 1987, 1984, 1981, 1978, 1975, 1972, 1969 by Mosby, Inc., an affiliate of Elsevier Inc. ISBN: 978-0-8089-2415-9 This Turkish edition of the “The Harriet Lane Handbook 18th ed” by Jason W. Custer and Rachel E. Rau, is published by arrangement with Elsevier Limited, The Boulevard, Lanford Lane, Kidlington OX15 1GB United Kingdom
Düzenleme:
Nobel T›p Kitabevleri
Kapak:
Can Gelgeç
Bask› / Cilt:
Nobel Matbaac›l›k, Had›mköy-‹STANBUL
Merkez: ÇAPA Millet Cad. No: 111 Çapa-‹stanbul Tel: (0212) 632 83 33 Fax: (0212) 587 02 17 fiubeler: ‹STANBUL (Cerrahpafla, Kad›köy) – SAMSUN – ELAZI⁄ – ANTALYA – BURSA
Çeviri Editörlerinin Önsözü Çocuk Sa¤l›¤› ve Hastal›klar› ile u¤raflan her hekimin ilk baflvurdu¤u vazgeçilmez kaynaklardan biri Harriet-Lane Handbook’tur. Bir çocuk hekiminin bilmesi gereken neredeyse her fley beyaz önlü¤ünün cebindeki bu küçük cep kitab›nda mevcuttur. Pediatrinin klasikleri aras›nda yer alan Harriet-Lane Handbook art›k iyice genifllemifl olan Pediatri bilgisinin süzülmüfl bir özü gibidir. Bu de¤erli kayna¤›n 18. bask›s›n›n Türkçe’ye çevirisini gerçeklefltirmenin mutlulu¤u içerisindeyiz. Titizlikle gerçeklefltirilen bu çeviride mümkün oldu¤u ölçüde ak›c› ve anlafl›l›r bir Türkçe kullan›lmaya çal›fl›ld›. Ancak t›bbi dile yerleflmifl baz› Latince ve ‹ngilizce sözcükleri oldu¤u gibi b›rakt›k. Bunlar›n zaten kitab›n okur kitlesi taraf›ndan anlafl›lmas›nda bir sorun olmayaca¤›n› düflünüyoruz. En çok baflvurulan Kodeks (Formulary) bölümündeki ilaçlar›n alfabetik s›ralamas›nda kitab›n orijinaline sad›k kalmay› tercih ettik ve Türkçe karfl›l›klar›n› parantez içerisinde verdik. Harriet-Lane Handbook’un 18. bask›s›n›n Türkçe’ye kazand›r›lmas›nda eme¤i geçen Nobel T›p Kitabevleri çal›flanlar›na teflekkür eder, kitab›n meslektafllar›m›z, asistanlar ve T›p ö¤rencilerine yararl› olmas›n› dileriz.
Yrd. Doç. Dr. Gamze Bereket
Uz. Dr. Teoman Akçay
Ac›badem Üniversitesi T›p Fakültesi Pediatri Ana Bilim Dal›
fiiflli Etfal E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi Pediatri Klini¤i
Çevirenler Dr. Arzu AKÇAY Çocuk Hematolojisi ve Onkolojisi Uzman› Bak›rköy Kad›n Do¤um ve Çocuk Hastal›klar› E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi Dr. Teoman AKÇAY Çocuk Endokrinolojisi Uzman› fiiflli Etfal E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi
Doç. Dr. Koray GÜVEN ‹stanbul T›p Fakültesi Radyodiagnostik ABD Dr. Alper GÜZELTAfi Çocuk Kardiyolojisi Uzman› ‹stanbul Mehmet Akif Ersoy E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi E. Çi¤dem KASPAR Yeditepe Üniversitesi Biyoistatistik Bölümü
Dr. Çi¤dem YILMAZ AYDO⁄MUfi Çocuk ‹mmünolojisi Uzman› Bak›rköy Kad›n Do¤um ve Çocuk Hastal›klar› E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi
Dr. Selcen YARO⁄LU KAZANCI Bak›rköy Kad›n Do¤um ve Çocuk Hastal›klar› E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi
Dr. Serçin GÜVEN BAYAR Bak›rköy Kad›n Do¤um ve Çocuk Hastal›klar› E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi
Prof. Dr. Asiye NUHO⁄LU Neonatoloji Uzman›, Klinik fiefi fiiflli Etfal E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi
Yrd. Doç. Dr. Gamze BEREKET Çocuk Sa¤l›¤› ve Hastal›klar› Uzman› Ac›badem Üniversitesi T›p Fakültesi Dr. Suat B‹ÇER Yeditepe Üniversitesi T›p Fakültesi Pediatri ABD
Uzm. Dr. Kaz›m ÖZTARHAN Çocuk Kardiyoloji Uzman› Bak›rköy Kad›n Do¤um ve Çocuk Hastal›klar› E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi
Dr. Serdar CÖMERT fiiflli Etfal E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi Neonatoloji Ünitesi
Doç. Dr. Ahmet SOYSAL Çocuk Enfeksiyon Hastal›klar› Uzman› Marmara Üniversitesi T›p Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastal›klar› Bilim Dal›
Dr. Tülay GÜRAN Çocuk Endokrinolojisi Uzman› Zeynep Kamil Kad›n ve Çocuk Hastal›klar› E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi
Dr. Necati TAfiKIN Çocuk Sa¤l›¤› ve Hastal›klar› Uzman› ‹stanbul E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi
Doç. Dr. Mehmet Salih GÜREL Dermatoloji Uzman›, Klinik fiefi ‹stanbul E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi Dermatoloji Klini¤i
Dr. Korkut ULUCAN Marmara Üniversitesi Difl Hekimli¤i Fakültesi T›bbi Biyoloji ve Genetik ABD
‹çindekiler Bölüm I 1
Pediatrik Akut Bak›m
Acil Yönetimi 3 Gwyneth Susil, MD Çeviri: Dr. Suat Biçer
2
Zehirlenmeler 19 Amy Valasek, MD Çeviri: Dr. Suat Biçer
3
Prosedürler 69 Jason W. Custer, MD Çeviri: Dr. Suat Biçer
4
Travma, Yan›klar ve Kritik Bak›m Acilleri 101 Jennifer L. Jarjosa, MD Çeviri: Dr. Suat Biçer
Bölüm II Tan› ve Tedavi Bilgileri 5
Adolesan T›bb› 129 Nicole Namour, MD, MPH Çeviri: Dr. Teoman Akçay
6
Kardiyoloji 173 Aisha Frazier, MD, MPH, ve Cozumel Southern Pruette, MD, MS Çeviri: Dr. Alper Güzeltafl
8
Dermatoloji 223 Hema Dave, MD Çeviri: Dr. Mehmet Salih Gürel
9
Sonia Arora Ballal, MD ve Paul Mcintosh, MD Çeviri: Dr. Teoman Akçay
11 S›v› ve Elektrolitler 301 Gregory J. Aune, MD, PhD Çeviri: Dr. Kaz›m Öztarhan
12 Gastroenteroloji 327 Nicole E, Jordan, MD Çeviri: Dr. Teoman Akçay
13 Genetik 347 Linda Hayrapetian-Dorsi, MD Çeviri: Dr. Korkut Ulucan
14 Hematoloji 359 Julia Aquino, MD Çeviri: Dr. Arzu Akçay
15 ‹mmünoloji ve Alerji 387 Hilary J. Tinkel Vernon, MD, PhD Çeviri: Dr. Çi¤dem Y›lmaz Aydo¤mufl
Analjezi ve Sedasyon 153 Hema Dave, MD Çeviri: Dr. Suat Biçer
7
10 Endokrinoloji 269
Davran›fl ve Geliflim 249 Martine M. Solages, MD Çeviri: Dr. Teoman Akçay
16 ‹mmünoprofilaksi 401 Nakia Johnson, MD Çeviri: Dr. Çi¤dem Y›lmaz Aydo¤mufl
17 Mikrobiyoloji ve Enfeksiyöz Hastal›klar› 437 Joelle N. Simpson, MD, MPH Çeviri: Dr. Ahmet Soysal
18 Neonatoloji 481 Nathaly M. Fancisco Sweeney, MD, MPH Çeviri: Dr. Asiye Nuho¤lu Dr. Serdar Cömert
XVI
‹çindekiler
19 Nefroloji 507 Jade M. Tan, MD Çeviri: Dr. Necati Taflk›n
20 Nöroloji 537 Lisa Emrick, MD Çeviri: Dr. Selcen Yaro¤lu Kazanc›
21 Beslenme ve Büyüme 557 Peter Claybour, MD ve Jenifer Hampsey, MS, RD, CSP Çeviri: Dr. Teoman Akçay
22 Onkoloji 603 Rachel Brennan, MD Çeviri: Dr. Arzu Akçay
23 Palyatif Bak›m 615 Amy Valasek, MD Çeviri: Dr. Arzu Akçay
24 Pulmonoloji 623 Fatimah S. Dawood, MD Çeviri: Dr. Tülay Güran
Bölüm III Referanslar 27 Kan Biyokimyas› ve Kan S›v›lar› 677 Jason W. Custer, MD Çeviri: Dr. Serçin Güven Bayar
28 Biyoistatistik ve Kan›ta Dayal› T›p 689 Rachel E. Rau, MD Çeviri: E. Çi¤dem Kaspar
Bölüm IV Kodeks 29 ‹laç Dozlar› 697 Carlton Lee, PharmD, MPH, Jason W. Custeir, MD, ve Rachel E. Rau, MD Çeviri: Dr. Teoman Akçay
30 Spesifik ‹laç Dozlar› Çeviri: Dr. Teoman Akçay
31 Böbrek Yetersizli¤inde ‹laçlar Çeviri: Dr. Teoman Akçay
25 Radyoloji 639 John Holcroft, MD Çeviri: Dr. Koray Güven
26 Romatoloji 653 Keith A. Sikora, MD Çeviri: Dr. Nuray Aktay Ayaz
‹ndeks 1077