13
Yoğun Bakım Ünitesinde Transözofageal Ekokardiyografi
Özcan ERDEMLİ, Ümit KARADENİZ, Nedim ÇEKMEN
Yoğun Bakım Ünitelerindeki hastaların tedavisinde başarı hızlı ve doğru tanı ile mümkündür. Bu nedenle kalbin ve büyük damarların anatomik ve fizyolojik yönden noninvazif veya Transözofageal Ekokardiyografide olduğu gibi minimal invazif bir yöntemle değerlendirilmesi öncelik taşımaktadır. Ekokardiyografi güvenli ve portabl olması, doğru ve detaylı bilgi vermesi nedeniyle avantajlı bir tekniktir. Genel durumu stabil olmayan hastalarda yatak başında inceleme yapılabilir, patolojik durum hızla tespit edilebilir ve tedavinin etkinliği birçok kez işlem tekrarlanarak güvenli bir şekilde değerlendirilebilir. Dolayısıyla kritik durumlarda ekokardiyografi özellikle yoğun bakım hastalarında acil öneme sahiptir. Ekokardiyografi ultrasonografik bir teknikle kardiyak ve damarsal anatominin ve fizyolojisinin incelenmesidir. İki yöntemle uygulanır. 1. Transtorasik Ekokardiyografi (TTE): Yukarıda kısaca bahsedilen özelikleri içeren göğüs duvarı üzerinden uygulanan prob-transduser aracılığı ile kalbe, toraksa ve büyük damarlara ait ultrasonik görüntüleri elde eder. 2. Transözofageal Ekokardiyografi (TÖE): Orofarinksden ilerletilen, özofagus ve mideye gönderilen fleksibl gastroskop ucuna yerleştirilmiş ultrason probu aracılığı ile kalbe ait anatomik yapıların yanı sıra, TTE’ye göre daha kaliteli çıkan, inen ve arkus aortaya ait görüntüleri sağlar. Ekokardiyografik inceleme sırasında birçok görüntüleme teknikleri kullanılır. Bunlar: a) M mod: Duvar hareketleri, kapak hareketleri, kalp boşluklarının boyutları ve zamanlama açısından yardımcı olur. b) 2 boyutlu (2D): Kalbe ait tüm anatomik yapılar, boş-
luklar, kapak hareketleri, aortik kök, çıkan aort ve diğer büyük damarlar hakkında bilgi verir. c) 3 boyutlu (3D): İki boyutlu elde edilen görüntülerin 3 boyutlu olarak elde edilmesidir ve özellikle anatomik yapıların, kapakların ve defektlerin derinlik kavramı ile görüntülenmesini sağlar. d) Renkli akım ve Doppler görüntüleme: Kanın hızı, akım yönü, kalp boşluklarında oluşan türbülansın görüntülenmesi, kapakların darlık ve yetmezlik tayinleri, boşluklar içerisinde oluşan basınç farklarının ölçülmesi ile çok yararlı bilgiler elde edilir. Yoğun Bakım hastalarında ekokardiyografik inceleme için endikasyonlar 2003 yılında tekrar gözden geçirilmiş “Journal of the American Society of Echocardiography” dergisinde yayınlanmıştır. Buna göre yoğun bakım hastalarında 1. Açıklanamayan hemodinamik bozukluklarda, 2. Şüpheli kapak hastalıklarında, 3. Tromboembolik sorunlarda, ekokardiyografik inceleme kesinlikle faydalıdır. Bununla beraber, genelde olası kardiyak etiyoloji varlığında hemodinamik instabilite (örn: tamponad, kapak veya ventrikül disfonksiyonu, düşük debi v.s.) göğüs ağrısı, göğüs travması, kapak hastalığı, özellikle pulmoner ödem veya senkopla birlikte olan kapak yetmezliği ve stenozu, serebrovasküler veya sistemik tromboembolik hastalıklar, aortaya ait hastalıklar, muhtemel endokardit kaynaklı sepsis gibi durumlar, yoğun bakım hastalarında “ekokardiyografi inceleme endikasyonları” olarak kabul edilir (Tablo 13-1). Yoğun Bakımlarda öncelikle ve sıklıkla TTE kullanılır. Ancak, özofageal yoldan uygulanan TÖE kalbin arkasından çok yakın komşuluk nedeniyle interpozisyon oluştu143