ใช้ งานถังดับเพลิงถูกวิธี เหมาะสมกับประเภทเชื้อเพลิง ... ลดเสี่ ยงไฟลุกลาม
อัคคีภยั เป็ นภัยใกล้ตวั ที่เกิดบ่อยครั้ง สร้างความสู ญเสี ยต่อชีวิตและทรัพย์สินจานวนมาก การเรี ยนรู้ วิธีใช้งานถังดับเพลิงอย่างถูกวิธีและเหมาะสมกับประเภทเชื้อเพลิง จะช่วยควบคุมเพลิงไม่ให้ขยายวง กว้างและลุกลามอย่างรวดเร็ ว เพื่อความปลอดภัย กรมป้ องกันและบรรเทาสาธารณภัย ขอแนะนาข้อควร ปฏิบตั ิในการใช้งาน
ประเภทของไฟ
วัสดุทเี่ ป็ นเชื้อเพลิง
การควบคุมเพลิง
ประเภท A
เชื้อเพลิงทัว่ ไป เช่น กระดาษ ไม้ ผ้า เป็ นต้น
ใช้น้ าฉีดพ่นบริ เวณต้นเพลิง
ประเภท B
ของเหลวติดไฟ ก๊าซ เช่นน้ ามัน แอลกอฮอล์ ทินเนอร์ เป็ นต้น
ใช้ถงั ดับเพลิงชนิดผงเคมีแห้งหรื อโฟม
ประเภท C
เครื่ องใช้ไฟฟ้ า อุปกรณไฟฟ้ า เช่น สายไฟ ปลัก๊ ไฟ สวิตซ์ไฟ เป็ นต้น
ตัดกระแสไฟฟ้ าและใช้ถงั ดับเพลิงชนิดก๊าซ คาร์บอนไดออกไซด์ หรื อน้ ายาเหลวระเหย
ประเภท D
โลหะ เช่น อลูมิเนียม แม็กนีเซียม โซเดียม เป็ นต้น วัตถุระเบิด ปุ๋ ยรู เรี ย
ทาให้เกิดอาการอับอากาศ หรื อใช้สารเคมี อาทิ โซเดียมคลอไรด์ ผงแกรไฟต์
ประเภท K
น้ ามันที่ติดยาก เช่น น้ ามันประกอบอาหาร น้ ามันพืช ไขมันสัตว์ เป็ นต้น
ทาให้เกิดการอับอากาศ หรื อใช้ถงั ดับเพลิงชนิดพิเศษ
การเลือกใช้ถงั ดับเพลิงให้เหมาะสมกับประเภทเชื้อเพลิง ชนิดผงเคมีแห้ง สามารถดับไฟที่เกิดจากเชื้อเพลิงได้เกือบทุกประเภทยกเว้นเพลิงไหม้ที่เกิดจากน้ ามันที่ติดไฟ ยาก เมื่อฉี ดพ่นออกมาจะมีลกั ษณะเป็ นฝุ่ นละอองฟุ้ งกระจาย ทาให้เป็ นอุปสรรคต่อการดับเพลิงของเจ้าหน้าที่ รวมถึงก่อให้เกิดคราบสกปรก
ชนิดเคมีสูตรน้ า สามารถดับไฟที่เกิดจากเชื้อเพลิงทัว่ ป ของเหลวติดไฟ ก๊าซ เครื่ องใช้ไฟฟ้ าอุปกรณ์ไฟฟ้ า และน้ ามันที่ติดไฟยาก เหมาะสาหรับใช้งานใน ครัวเรื อน เนื่องจากสามารถดับไฟที่เกิดจากน้ ามันประกอบอาหารได้
ชนิดน้ ายาเหลวระเหย สามารถดับไฟที่เกิดจากเชื้อเพลิงทัว่ ไป ของเหลวติดไฟ ก๊าซ เครื่ องใช้ไฟฟ้ า และอุปกรณ์ไฟฟ้ า เหมาะสาหรับดับเพลิงที่เกิดกับอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ ห้องไฟฟ้ า ห้องเก็บอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ เครื่ องใช้ไฟฟ้ า เครื่ องใช้สานักงาน เนื่องจากไม่ทาให้เกิดคราบสกปรก ชนิดก๊าซคาร์ บอนไดออกไซด์ สามารถดับไฟที่เกิดจากของเหลวติดไฟ ก๊าซ เครื่ องใช้ไฟฟ้ า และอุปกรณ์ไฟฟ้ า เหมาะสาหรับการควบคุมเพลิงไหม้สถานีบริ การน้ ามัน ก๊าซที่ฉีดออกมาจะเป็ นไอเย็นจัดคล้ายน้ าแข็งแห้ง จึงช่วย ลดความร้อนของไฟได้รวมถึงไม่ทาให้เกิดคราบสกปรก แต่ไม่เหมาะสาหรับนาไปใช้บริ เวณที่ไม่มอี ากาศถ่ายเท เพราะจะทาให้ขาดอากาศหายใจเสี ยชีวิตได้
ชนิดโฟม สามารถดับไฟที่เกิดจากเชื้อเพลิงทัว่ ไป ของเหลวติดไฟ และก๊าซ เหมาะสาหรับใช้งานใน ภาคอุตสาหกรรม เชื้อเพลิงประเภททินเนอร์ และสารระเหยติดไฟ เมื่อฉี ดพ่นออกจะมีลกั ษณะป็ นฟองโฟมปก คลุมเชื้อเพลิงที่ลุกไหม้ แต่มีน้ าเป็ นส่ วนประกอบ หากนาไปดับเพลิงที่เกิดกับเครื่ องใช้ไฟฟ้ าและอุปกรณ์ไฟฟ้ า จะทาให้ผใู้ ช้งานถูกไฟฟ้ าดูด การใช้ถงั ดับเพลิงเหมาะสมกับประเภทเชื้อเพลิง จะทาให้สามารถควบคุมเพลิงไม่ให้ลุกลามและขยายวง กว้างแต่หากใช้ถงั ดับเพลิงดับไฟผิดประเภทนอกจากจะไม่สามารถระงับเหตุเพลิงไหม้ได้แล้ว อาจก่อให้เกิดอันตรายต่อผูใ้ ช้งานอีกด้วย
วิธีใช้ งานถังดับเพลิง 1. ดึงสลักนิรภัยออกจากคันหนีบบริ เวณหัวถังดับเพลิง โดยหมุนสลักจนตัวยึดขาด และดึ งสลักทิ้ง 2.ปลดสายฉี ดออกจากตัวถังดับเพลิง โดยดึงจากปลายสายและใช้มือจับสายให้มคั่ ง 3. กดคันบีบด้านบนของถังดับเพลิงเพื่อให้น้ ายาดับเพลิงพุง่ ออกจากหัวฉี ดไปยังต้นเพลิง 4.ส่ ายหัวฉี ดของถังดับเพลิงให้ทวั่ บริ เวณต้นเพลิง ทั้งนี้ผใู ้ ช้งานถังดับเพลิงควรอยูห่ ่ างจากบริ เวณที่เกิด เพลิงไหม้ประมาณ 2 - 4 เมตร ทางด้านเหนือลมจะช่วย เพิม่ ประสิ ทธิ ภาพในการดับเพลิง
แหล่ งที่มา
จุลสารลด-หยุด-ภัย ปี ที่ 13 ฉบับที่ 116 มกราคม 2559 ( จุลสารเพื่อส่ งสริมการเรี ยนรู้ ด้านการจัดการภัยพิบัติ )